ALARIN YOZGAT ARKEOLOJS VE ESKA TARHNE KATKISI

Veli NSAL1
zet

Yozgatn gneydousunda, Aliar Kynn 2,5 km. kadar kuzeyindedir. Geni bir ovann ortasnda
bulunan Aliar, Anadolunun byk ve nemli hyklerinden birisidir. Hitit merkezi topraklar iinde ve
birok ticaret yolunun ortasnda bulunmaktadr. Hykte Son Kalkolitik ada balayan yerleme, srasyla
lk Tun I-II-III, Asur Ticaret Kolonileri a, Eski Hitit, Yeni Hitit, Frig-Med-Pers, Hellenistik-Galat-Ro-
ma-Bizans ve Seluklu-Osmanl Dnemleriyle devam etmitir. Bu ynyle Aliar gnmze kadar kesintisiz
yerleme gren Anadolunun ender yerlemelerinden biridir.

Aliar M.. III. binde Yozgatn kuzey-gney ve dou-bat ilikilerini gstermesi asndan ok nem-
lidir. Aliarn gl bir savunma duvar ile evrelenmi olmas yerlemenin Orta Anadoludaki beylik mer-
kezlerinden biri olduu fikrini vermektedir. Orta Anadolunun en nemli yerlemelerinden biri olan Aliar,
Yozgatn prehistoryas ve Protohistoryasn tm aklyla yanstan bir yerlemedir. Bu durum hem Yozgat
ve evresinin hem de Orta Anadolunun prehistorik problemlerinin zlmesine byk katk salamtr.
Yerlemenin nemi kazlarda bulunan malzemenin zenginlii ve bu malzemelerin karakteristik zellikler
gstermesinden kaynaklanr. Ayrca Aliarn Asur Ticaret Kolonileri anda yerleme grmesi Yozgat ve
evresinin Anadolunun yaz ile tanan ilk blgelerinden biri olmasn salamtr.

Anahtar kelimeler: Yozgat, Aliar, Prehistorya, Protohistorya, Orta Anadolu

Abstract

Alisars Contribution To Yozgat Archaeology And Ancient History

Alisar is on the Southeast of Yozgat, approximately 2.5 km away from Alisar Village. In the middle of
a vast plain, is one of the largest and important barrows of Anatolia. It is located in the middle of many trade
routes and in the central lands of Hittite. Settlement started in the Last Period in the barrow continued with
First Bronze Ages I-II-III, Assyrian Trade Colonies Period, Old Hittite, New Hittite, Phrygian-Med-Persian,
Hellenistic-Gallate-Rome-Byzantium and Seljuk-Ottoman Periods respectively. In this respect, Alisar is one
of the rare Anatolian settlements witnessed continuous development until our current day.

Alisar is also of great importance as it shows the north-south and east-west relations of Yozgat in the
period of 3000 B.C. That Alisar is surrounded by a strong defensive wall evokes the idea that it was one of
the seigniory centres of Middle Anatolia. One of the most important Middle Anatolian settlements, Alisar
reflects the prehistory and protohistory of Yozgat clearly. This case helped to bring answer out into the open
for the prehistoric problems of both Yozgat and nearby areas, and the Middle Anatolia. The importance of the
settlement stems from the richness of the materials and unearthed in the excavations and the characteristic
features of these materials. In addition, that there was settlement in Alisar during the Assyrian Trade Colonies
Period made it one of the first areas in Anatolia that witnessed the writing.

Key words: Yozgat, Alisar, Prehistory, Protohistory, Middle Anatolia.

1
Do. Dr. Ahi Evran niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Tarih Blm, unsalveli@hotmail.com

54
 1. Giri

Aliar Hykn iinde bulunduu corafyann bilinmesi, yerlemenin Yozgat corafyasna salad
katknn daha iyi anlalmasn salayacaktr.

Trkiye topraklarnn yaklak % 2sine sahip olan Yozgatn dousunda Sivas, gneyinde Kayseri,
Nevehir, Krehir batsnda Krkkale ve kuzeyinde Amasya, orum ve Tokat illeri bulunmaktadr (Harita-1)
ve toplam yzlm 14.123 km2dir (Bulut 2000, 20). Deniz seviyesinden 1300 m. ykseklikte bulunan
Yozgat ve evresindeki yeryz ekillerinin byk blmn platolar oluturur. Bu blge Anadolu Blge-
sindeki en geni plato alanlarndan olan Bozok Platosu zerinde yer almaktadr. Bozok platosu Kzlrmak
kavsinin evirdii arzal bir arazi grnmndedir. Bu platonun ortalama ykseklii 1200-1400 m. arasnda
deimektedir.Bozok Platosunun zerinde ykseklii fazla olmayan da ve tepeler vardr.Yozgatn dou ve
kuzeydousunda yer alan dalar, genellikle ykseklii fazla olmayan kvrml sradalardr. Yozgat ve ev-
resinde yer alan ovalarn kaplad alan azdr. Ovalar genellikle Plato yzeyiniparalayanvadi tabanlarnda
ve ukur yerlerde olumutur. Yozgat ve evresinin en nemli su kaynaklar, Kzlrmak, Delice Irma ve
bunlarn kollardr. Bunun yannda bu blge yer alt suyu bakmndan olduka zengindir. Blgedeki yer alt
sulareitliyerlerde kaynak olarak yer stne kar. Deniz etkisine kapal olduu iin Yozgat ve evresinde
Anadolu Blgesinin yar kurak karasal iklimi hkimdir. Blgede yazlar scak ve kurak,klar souk ve
yal geer. Gece ile gndz arasndaki scaklk farklar olduka yksektir (Bulut 2003).

Yozgat ve evresinin yer ald Orta Anadolu corafyas binlerce yl nce parlayp snen eski mede-
niyetlerin bir kavak yeridir. Orta Anadolu bozkrlar tarih ncesi alarda yaayan insanlarn ihtiyalarn
karlayabilmesi iin btn elverili zelliklere sahipti. Su kaynaklarnn okluu, tabii kaya snaklarnn
varl, ayr ve ormanlk alanlar ve zellikle zengin av hayvanlarnn bolluu insanl en eski alardan
beri buralara ekmitir. Bugn Orta Anadolu Blgesi her ne kadar yar plak bir grnm arz ediyorsa da
tarih ncesi alarda vadiler arasnda kvrlarak akan ay ve dereler boyunca sk korular ve ka dayankl
ormanlarla kapl bir blgeydi. M.. II. binden itibaren Orta Anadolu Blgesindeki kltrel ve corafi durum
hakknda bilgi veren ivi yazl metinlerde o devirde blgedeki ormanlarn varln aka ifade etmektedir.

Yozgat ve evresi hem tarih ncesi alarda hem de tarihi alarda iskn gren nemli bir corafyada
yer almaktadr. Bu alann yegne kronolojisini Aliar vermektedir. Ayrca Aliar Hyk sadece Yozgat ve
evresi iin deil Orta Anadolu iinde vazgeilmez bir statigrafiye sahiptir.

2. Aliarn Konumu ve Genel zellikleri

Yozgat ili Sorgun ilesinin gneyinde Aliar Kynn 2,5 km. kuzeyindedir (Harmankaya-Tann-
d-zbaaran 1998; Harmankaya-Erdou, 2002).

Geni bir ovann ortasnda bulunan Aliar, 30 m. ykseklii, 520 m. uzunluu ve 350 m. genilii ile
Anadolunun byk hyklerinden birisidir. lk olarak H.H. von der Osten tarafndan tespit edilmitir Olas-
lkla Hitit blgesi iinde olmas ve birok ticaret yolunun ortasnda bulunmas, Ostenin dikkatini ekmitir.
Osten ynetiminde 1927-32 yllar arasnda devam eden kazlar Aliardaki tabaka karkln nleyeme-
mitir (von der Osten, 1937a; von der Osten, 1937b; von der Osten-Schmidt, 1930; von der Osten-Schmidt,
1932a; von der Osten-Schmidt, 1932b). Bunda hyn bykl, baz dnem yerlemelerinin birbirini
takip etmemesi ve yerlemelerin dank olmas rol oynamtr.

Son Kalkolitik ve lk Tun ana konan kltr tabakasna I. tabaka, lk Tun ann III. evresine
tarihlenen tabakaya III. tabaka, daha sonra numaralandrlmas gereken M.. II bin yl tabakasna ise II. ta-

55
baka ad verilmitir (Harmankaya-Erdou, 2002).

Aliar kazlarn gerekletirenler yerlemenin tabakalanmas konusunda farkl grler nerirler (von
der Osten, 1937a; von der Osten, 1937b; von der Osten-Schmidt, 1930; von der Osten-Schmidt, 1932a; von
der Osten-Schmidt, 1932b).

Son yllarda ise Aliarn tarih ncesi dnemleri iin belirli bir tabakalanma zerinde bilim dnyasnda
bir fikir birlii olumutur (Yakar, 1985:198; Orthmann, 1963: tablo 2);

Son Kalkolitik ve lk Tun a I. evre iin, 0 ve Ia tabakas,

lk Tun a II-IIIa evresi iin (Bakra) Ib tabakas,

lk Tun a IIIb iin III. tabaka,

Gei Dnemi iin III. tabaka,

Eski Hitit Dnemi iin II. tabaka,

Yeni Hitit Dnemi iin IV. tabaka,

Frig-Med-Pers Dnemi iin, V. tabaka,

Hellenistik-Galat-Roma-Bizans Dnemi iin, VI. tabaka,

Son olarak Seluk-Osmanl Dnemi iin, VII. tabaka kabul gren tabakalanmadr (von der Osten,
1937a; von der Osten, 1937b; Yakar 1985: 198; Orthmann 1963: tablo 2).

3. Aliarn Yozgat ve evresi iin nemi

Orta Anadolunun en byk ve en nemli yerlemelerinden biri olan Aliardaki yerleme, tarih ncesi
ve tarihi alar olmak zere snflandrlabilir. Buna gre hykte tarih ncesi alarda imdilik Son Kalko-
litik ada balayan iskn srasyla lk Tun a I-II-III, Gei Dnemi, Eski ve Yeni Hitit, Frig-Med-Pers,
Hellenistik-Galat-Roma-Bizans ve son olarak Seluklu-Osmanl Dnemleriyle devam etmitir.

Kalkolitik adan balayarak Osmanl Dnemine kadar youn ve kesintisiz iskna urayan Aliarn
Yozgat arkeolojisine ve eskia tarihine katks hykteki tabakalanmann tek tek ele alnmas ile ortaya
konulabilir.

Son Kalkolitik a; Aliar Hykn Kalkolitik a tabakalarna 1920li yllarn sonlarnda ikalede
yaplan deneme kazsnda rastlanmtr. Sz konusu alanda yaplan kazda Aliar Hyke ait tm tabaka-
lanma tespit edilmitir. Kk bir alanda gerekleen bu aratrmalar Aliarn tabakalanmasn vermesine
ramen bu dnemdeki mimariyi tam olarak ortaya koyamamtr. Kaznn sonularna gre Kalkolitik a
tabakasnn kalnlndan Aliarn bu dnemde youn bir yerleme grd anlalmaktadr (Harmanka-
ya-Tannd-zbaaran 1998).

Aliarda ele geen bu dneme ait anak mlekler yerlemenin nemini bir kez daha ortaya koy-
maktadr. Zira bu dnem ait anak mleklere Aliarn hem kuzeyinde hem de gneyinde rastlanmaktadr.
Bu anak mlekler arasnda kaba hamurlu mallarn yan sra ince iilikli mallarda ele gemitir. Bunlarn
56
yannda Orta Anadolunun Kalkolitik ana zg ayakl meyvelikler Aliarn en nemli buluntular arasn-
dadr (Omura, 1993: 375).

Aliarn Son Kalkolitik a buluntular arasnda kadn figrleri, idoller ve hayvanlara ait figrinler
nemli bir yere sahiptir. Bunlarn yannda ticari ilikilerin varln gsteren mhrler geometrik motiflerle
bezenmitir (Ark, 1933: 41, ek: 22 a-b). Gelimi bir teknolojiden bahsedebileceimiz bu dnem Aliar-
nn ta endstrisinde akmakta ve obsidyenden yaplan orak ve baklar, kazyclar, ok ular, eitli balta,
eki ve havanlara da sklkla rastlanmtr (Harmankaya-Tannd-zbaaran 1998).

lk Tun a I-II-III; Aliar Hykn gerek mimari gerekse dier buluntularn lk Tun a I evre-
sini Son Kalkolitik a bulgularndan ayrt etmek neredeyse imknszdr. Ancak bu dnem yerlemesi Son
Kalkolitik aa nazaran biraz daha genilemitir. Yine de basit bir yap teknii grlmektedir. lk Tun a
II-III evresinde ise ta temel zerine kerpi ile ina edilmi bir sur duvar kenti evrelemektedir. Bu dnemde
yerlemede grlen asker mimari Aliarn nemli bir yerlemeyi bnyesinde barndrdn gstermektedir.
Basit evlerde ise Acemhyk mimarisine benzeyen yaplar ortaya karlmtr. Bunlar tabanlar sktrlm
topraktan dikdrtgen planl meknlardan olumu yaplardr. Gei Dneminde ise yaplarn temellerinde
iri talar kullanlmtr (von der Osten, 1937a; von der Osten, 1937b; von der Osten-Schmidt, 1930; von der
Osten-Schmidt, 1932a; von der Osten-Schmidt, 1932b). Bunlarn tavanlar ahap hatllar ile desteklenmi ve
bylece yaplara salamlk kazandrlmtr.

Aliarn lk Tun a I evresine tarihlenen 0 ve Ia tabakalarnn anak mlek trleri birbirine ok

benzemektedir lk Tun a II - III. evrenin bana konan Ib tabakasnda ise el yapm, krmz astarl akl
anak mlekler hkim mal trdr (Schmidt, 1932: 41). Ayrca boya bezekli mal rnekleri de mevcuttur.
Bunlar sarms kahverengi astar zerine kzl kahverengi ve sarms krem astar zerine krmz ve krmz
zemin zerine beyaz boya ile yaplm bezemelerdir (Orthmann, 1963: lev.11). lk Tun a IIIb evresinde
hem el yapm hem de ark yapm kaplar bulunmutur. Bu tabakada da krmz astarl akl mallar devam
etmekle birlikte, boyal mal rnekleri de ele gemitir. Aliar III anak mlei olarak da bilinen Kapadokya
Boyallar ise, devety tonlarda astar zerine koyu kahverengi ya da koyu kzl kahverengi boya bezemeli-
dir. Baz rneklerde sadece bezemenin olduu yerde beyaz zemin de bulunmaktadr. Bu tr mallar kendine
zg geometrik motifleri ile Orta Anadolu Blgesinin dier anak mlek gruplar arasnda hemen fark edi-
lir. Bu anak mlek trnn en gzel rnekleri kseler, iri kulplu fincanlar ve drt kulplu yumurta biimli
kaplardr (von der Osten, 1937a; von der Osten, 1937b; von der Osten-Schmidt, 1930; von der Osten-Schmidt,
1932a; von der Osten-Schmidt, 1932b).

anak mlek trlerinden baka yerlemede dikkate deer buluntulardan dierleri ise yine pimi top-
raktan yaplan figrinler ve ana tanra heykelcikleridir. Bu idoller iinde farkl tipten rnekler grlr. Disk
bal idollerin yan sra ematik idoller de mevcuttur (Schmidt, 1932: ek.62).

Aliarn lk Tun a tabakalar Orta Anadolunun, gneyi ve kuzeyi ile olan ilikilerini gstermesi
asndan nemlidir. Aliarn M.. III. bin ylda gl bir savunma duvar ile evrelenmi olmas yerle-
menin Orta Anadoludaki beylik merkezlerinden biri olduu fikrini vermektedir. Orta Anadolunun belki
de en byk yerlemelerinden biri olan Aliarn lk Tun ann tm evrelerinde yerleme grmesi Orta
Anadolunun prehistoryas iin sabit bir statigrafinin olumasnda phe brakmamaktadr. Aliarn ilk taba-
kalarndaki Kalkolitik a gri ve krmz kaplarnn yerini, Troya II de grlen iki kulplu vazolarn ve yass
figrlerin almas, buradaki kltr deimesiyle beraber lk Tun ann baladnn da kantdr (Harman-
kaya-Tannd-zbaaran 1998; Harmankaya-Erdou, 2002).

Gei Dnemi: Bu dnem, Aliarn Yozgat arkeolojisi ve eskia tarihine katksnn yadsnamaz ol-
57
duu bir dnemdir. Zira bu dnemle birlikte Mezopotamya ile Anadolu arasnda balayan ticari faaliyetler
Aliara da ulam ve bu sayede Yozgat ve evresi Anadolunun yaz ile tanan ilk blgelerinden biri haline
gelmitir. Bilindii gibi yaz tarih ncesi alarla tarihi alar birbirinden ayran bir snr olarak karmza -
kar. Buradan hareketle Aliarda yaznn kullanlmas ile Yozgat ve evresinin tarih ncesi alar sona ermi,
blge hakknda yazl belgelerin varl ile artk tarihi alara geilmitir. nceleri Kapadokya Tabletleri ad
verilen bu tabletlere Aliar kazlarnda da rastlanmtr (Ark, 1933: 43-44). Bu durum Aliarn Yozgat ve
evresi iin ne kadar nemli bir yerleme olduunu net bir ekilde ortaya koyar.

Eski ve Yeni Hitit Dnemi: Bilindii gibi Kzlrmak kavsi Hitit merkezi topraklar ierisinde yer
almaktadr. Yozgat ve evresinin sz konusu topraklar iinde bulunmas ve Aliarn bu topraklarda yer al-
mas blgenin Hititler iin son derece nemli olduunu gsterir. Blgede Hitit egemenliini gsteren heykel
atlyelerinde ilenen kap aslanlarnn varl Hitit egemenliini kantlayan arkeolojik verilerdir. Ayrca Ali-
arda Hitit dnemine ait arkeolojik veriler arasnda mhrler ve rhytonlarda nemli bir yer tutar.

Bundan baka tpk Boazkydeki gibi bir poternin Aliar kazlarnda ortaya karlmas, Hititlerin
Aliarla olan balantlarn gstermesi asndan olduka nemlidir (Ark, 1933: 30).

Ayrca Aliarda ele geirilen ve zerinde Hitit krallarndan Anittann isminin bulunduu bir tablet
yazl bir belge olarak karmza kar ve Aliarn Yozgat ve evresine salad katky gstermesi asndan
son derece nem arz eder (Ark, 1933: 44).

Frig Dnemi: Yerlemedeki Frig izleri iki devre olarak karmza kar. Her ne kadar Frig merkezi
topraklarnda karlalan antsal mimari eserlere Aliarda rastlanmasa da istila tabakalar arasnda youn
olarak tipik Frig seramiklerine (Ark, 1933: ekil, 48-52) ve Frigler sayesinde nasya ve Akdeniz dnyas
gibi byk bir corafyaya ulaan ok sayda Frig Fibulalarna rastlanmtr (Ark, 1933: ekil, 54).

Friglerden sonra Romallara kadar Anadolunun karklklarla dolu bir dnem yaadn biliyoruz.
Bu durumdan Aliarda etkilenmi hatta bu kargaal dnemde hyk istilalara urayarak byk oranda tah-
rip olmutur.
4. Sonu

Yozgat ve evresi hem tarih ncesi alarda hem de tarihi alarda iskn gren nemli bir corafyada
yer almaktadr. Bu alann yegne kronolojisini Aliar vermektedir. Ayrca Aliar Hyk sadece Yozgat ve
evresi iin deil Orta Anadolu iinde vazgeilmez bir statigrafiye sahiptir.

Bat Anadolu iin Truvann nemi neyse Orta Anadolu iinde Aliarn nemi budur. Uzun yllar,
hatta gnmzde bile Orta Anadolunun kronolojisi Aliar buluntular ile mukayese edilmektedir.

Aliar, Kalkolitik adan balayarak srasyla Tun a, Asur Ticaret Kolonileri a, Hitit, Frig,
Pers, Hellenistik, Galat, Roma, Bizans, Seluklu ve Osmanl dnemlerinde kesintisiz bir yerlemeye sahne
olmutur. Yani hyk ilk iskna gnmzden 7000 yl nce uram ve yakn dneme kadar iskn devam
etmitir.

Aliarn Yozgat arkeolojisi ve eskia tarihine salad en nemli katklardan biriside yerlemede
ele geen tabletler sayesinde blgenin yaz ile tanmasdr. Bilindii gibi yaz dnyann her tarafnda ayn
tarihlerde ortaya kmamtr. Bu durumdan Anadoluda etkilenmi, Anadolunun dou ve bats ile kuzey ve
gneyi farkl tarihlerde yaz ile tanmtr. Anadolunun yaz ile ilk tanmas M.. II. bin ylbalardr. Bu

58
dnemde yaz ile tanan yerlemelerin tm Orta Anadoludadr. te Aliar bu konumunda tr Yozgat ve
evresini yaz ile tantrm ve blgenin yazl kaynaklarda grnmesini salamtr.

5. Kaynaka

ARIK, R.O. (1933), Anadolu Arkeologya Tarihinde Aliar Hafriyat, Trk Tarih, Arkeologya ve
Etnografya Dergisi 1, 17-63, stanbul.
BRANTING, S. (1996), The Aliar Regional Survey 1993-1994: A Preliminary Report, Anatolica 22:
145-158.
BULUT, . (2000), Yozgatn Nfus Corafyas zellikleri Dou Corafya Dergisi 4, 19-54.
BULUT, . (2003), Yozgat linin Corafyas, Atatrk niversitesi Yaynlar No: 101, Aratrma Serisi N0:
72, Erzurum.
GORNY, R, L. (1989), Environment, Archaeology, and History in Hittite Anatolia, Biblical Archaeologist
52: 78-96.
GORNY, R, L. (1990), Aliar Hyk in the Second Millennium B.C. (Ph.D. dissertation, University of
Chicago).
GORNY, R, L. (1994), The 1993 Season at Aliar Hyk in Central Turkey, Anatolica 20: 191-202.
GORNY, R, L. (1995a), The Aliar Regional Project (1993-1994), Biblical Archaeologist 58: 52-54.
GORNY, R, L. (1995b), Aliar Hyk in the Late Second Millennium B.C. in Proceedings of the Second
Congresso Internazionale Di Hittitologia (Pavia, Italy (June 28-July 2, 1993): Gianni Iuculano):
159-171.
GORNY, R, L. (1997), Zippalanda and Ankuwa: the Geography of Central Anatolia in the Second
Millennium B.C., review of Zippalanda: Ein Kultzentrum im hethitischen Kleinasien, by
M. Popko, The Journal of the American Oriental Society 117: 549-557.
GORNY, R, L. (2001), An Unpublished Relief Sherd from Aliar Hyk, Studies in the Archaeology of
Israel and Neighboring Lands in Memory of Douglas L. Esse (Chicago: University of Chicago):
175-188.
GORNY, Ronald L.-STEADMAN, S. eds. (1995) Imperial Integration and Anti-Imperial Resistance in
Hittite Anatolia: The View from Aliar Hyk. The Archaeology of Empire in
Ancient Anatolia: Papers from the American Schools of Oriental Research Annual
Meeting, Chicago, 1994 (BASOR 299/300): 65-89.
HARMANKAYA, S-TANINDI, O-ZBAARAN, M. (1998), Trkiye Arkeolojik Yerlemeleri (TAY) 3,
Kalkolitik, stanbul.
HARMANKAYA, S-TANINDI, O. (2002), Trkiye Arkeolojik Yerlemeleri (TAY) 4 A-B, lk Tun, stanbul.
stanbul.
OMURA, S. (1993), 1991 Yl Anadoluda Yrtlen Yzey Aratrmalar, Aratrma Sonular
Toplants X, 365-386.
ORTHMANN, W. (1963), Inneranatolien, IF, Herausgegeben von der Abteilung Istanbul des Deutschen
Archaeologischen Instituts, C. 24, Berlin.
SCHMDT, E.F. (1932), Anatolia Throughthe Ages, Discoveries at Alishar Mound 1927-1929, The
University of Chicago Press.

59
VON DER OSTEN, H.H. (1937a), The Alishar Hoyuk. Season of 1930 and 1932, Part 1, University of
Chicago, Researches in Anatolia 7, Chicago.
VON DER OSTEN, H.H. (1937b), The Alishar Hoyuk. Season of 1930 and 1932, Part 3, University of
Chicago, Researches in Anatolia 7, Chicago.
VON DER OSTEN, H.H.SCHMDT, E.F. (1930), The Alishar Hoyuk. Season of 1927, Part 1, University
of Chicago, Chicago.
VON DER OSTEN, H.H.SCHMDT, E.F. (1932a), The Alishar Hoyuk. Season of 1927, Part 2,
University of Chicago, Chicago.
VON DER OSTEN, H.H.SCHMDT, E.F. (1932b), The Alishar Hoyuk. Season of 1928 and 1929, Part 1,
University of Chicago, Chicago.
YAKAR, J. (1985), The Later Prehistory of Anatolia. The Late Chalcolithic and Early Bronze Age, Cilt 2,
Oxford.
6. Ekler

Harita1: Aliarn Konumu

60
Harita2: Aliar Hyk (https://oi.uchicago.edu/oi/AR/03-04/03-04_AR_TOC.html)

Resim1: Aliar Hyk Genel Grnm (Blasweiler, 2012)

61
Resim2: Aliar Hyk Genel Grnm (Blasweiler, 2012)

Resim3: Aliar Hyk (Blasweiler, 2012)

62
Resim4: Aliar Hyk Detay (Blasweiler, 2012)

63