PORADY PRAWNE
PRACA W GODZINACH NADLICZBOWYCH
P racuj w biurze. W ostatnim czasie czsto zostawaam w
pracy, aby wykona wszystkie swoje obowizki, bo nie mog
ich zakoczy w normalnym czasie pracy. W zwizku z tym
zwrciam si do pracodawcy o wypat dodatku za godziny
nadliczbowe. Pracodawca odmwi mi twierdzc, e nie zleci mi
takiej pracy i e to mj problem, e pracuj powoli. Kto ma racj w
takiej sytuacji?
Pracownik nie moe sam decydowa o tym, ile czasu spdza w
pracy i za ile pracodawca ma mu zapaci. Praca w godzinach
nadliczbowych powinna zosta pracownikowi zlecona, tylko to
daje podstaw do wypaty dodatku. Polecenie pracy w godzinach
nadliczbowych moe by wydane na pimie, ustnie, albo nawet w
sposb dorozumiany, ale musi by wyrane i jednoznaczne.
Wyjtkowo mona zaliczy samowoln prac w godzinach
nadliczbowych, ale jeli pracodawca zosta o tym powiadomiony i
wyrazi na to zgod. Zatem czynnoci wykonywane przez pracown-
ika poza godzinami pracy z wasnej inicjatywy nie stanowi pracy w
godzinach nadliczbowych.
A wic masz prawo wychodzi z pracy po 8 godzinach. W przypad-
ku, kiedy twoja praca nie jest zakoczona, pracodawca moe mie
do ciebie pretensje. Wic trzeba wytumaczy, e pracujesz
efektywnie, ale jeli pracodawca daje ci wicej, ni ktokolwiek jest
w stanie zrobi w cigu 8 godzin, to musi by gotowy zapaci
wynagrodzenie za prac w godzinach nadliczbowych.
Wiele zaley teraz od pracodawcy, polityki firmy, czy aktualnej
sytuacji. Czasami, wystarczy po prostu zachowa si w sposb
bardziej pewny siebie, aby zapanowa nad sytuacj. Pracodawcy
wiedz, e jeli kto nie walczy w swoim interesie, mona go
wykorzysta bardziej, ni innych. Czasami firma ma problem, bo
jest za duo pracy. Moe jest to okres intensywnej pracy, wic po
prostu potrzebuje pomocy, ale za to musz paci. Pamitaj, e praca
w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie konieczno-
ci prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony ycia lub zdrowia
ludzkiego, ochrony mienia lub rodowiska, albo usunicia awarii i
szczeglnych potrzeb pracodawcy. Co znaczy to ostatnie zdanie?
Czsto jest to temat sporu midzy pracownikami i pracodawcami.
Ale czsto praca w godzinach nadliczbowych jest celow polityk
PRZYWASZCZANIE WIEDZY PRACOWNIKW
JAKO FORMA WYZYSKU
P raca wykwalifikowanych pracownikw zawsze kosztowaa
wicej. Zawsze byli oni trudniejsi do zastpienia, bardziej
wiadomi swoich praw i zawsze lepiej potrafili dba o ich
przestrzeganie. Pensje pracownikw s z reguy wyznaczane przez
minimalny poziom, ktry pozwala pracownikowi odtworzy swoje
siy do pracy i ktry daje pewno pracodawcy, e nastpnego dnia
praca znw bdzie wykonana. Nie ma przy tym znaczenia, jak
warto ma wytworzony przez pracownika produkt. Ca warto
dodan zachowuje dla siebie pracodawca. Pracownik otrzymuje
tylko tyle ile trzeba, by nastpnego dnia zjawi si w pracy. O ile
jego praca bdzie jeszcze potrzebna.
Z punktu widzenia pracodawcw, koncentracja wiedzy w wskiej
grupie wyspecjalizowanych pracownikw jest zjawiskiem
negatywnym, gdy nie zapewnia to odpowiedniej "elastycznoci"
siy roboczej. Wiksza poda siy roboczej na rynku oznacza, e
mniejsza bdzie minimalna cena, ktr pracodawca bdzie musia
zapaci, by pracownik stawi si do pracy. C jednak zrobi, gdy
pracownik rezygnujc z pracy, zabiera ze sob cz wiedzy
niezbdnej do prawidowego funkcjonowania firmy? Pracodawcy
znaleli na to sposb.
Brana pracownikw umysowych wyspecjalizowanych w
przetwarzaniu informacji wyjtkowo dobrze nadaje si do prb
przywaszczania wiedzy pracownikw. Dzieje si tak dlatego, e w
swojej codziennej pracy pracownik umysowy wykorzystuje
systemy informatyczne i za ich pomoc gromadzona jest wiedza,
ktra stanowi o wartoci produktu wytwarzanego przez firm.
Mam na myli zwaszcza firmy takie, jak centra kontaktu telefoni-
ZAPATA - pismo Zwizku Syndykalistw Polski, nr 1(1)/2007
Redaguje kolektyw
firmy, a czasami pracownicy nawet nie rozumiej od razu, e taka
sytuacja ma by na zawsze. W takiej sytuacji, walka o pac moe
by trudniejsza.
Trzeba rzetelnie udokumentowa wszystko: dni wykonywania
pracy, czas pracy, a jeli moesz, jakie szczegy o tej pracy.
Zbieraj dowody. Pastwowa Inspekcja Praca, zwizek lub
prawnik moe udzieli porady w Twojej konkretnej sytuacji.
Lepiej znale innych i zorganizowa si, wic dobrym pomys-
em moe by zaoenie zwizku itp.
Czasami sdy uznaj, e pracodawca wadliwie zorganizowa
prac, zmuszajc pracownika do staej pracy ponad normalny
wymiar czasu pracy i e pracownik powinien otrzyma wynag-
rodzenie za prac w godzinach nadliczbowych.
Od 1 stycznia 2004r. czas pracy nie moe przekracza 8 godzin na
dob i przecitnie 40 godzin w przecitnie piciodniowym
tygodniu pracy w przyjtym okresie rozliczeniowym nieprzekr-
aczajcym 4 miesicy. W niektrych gaziach gospodarki takich
jak rolnictwo czy hodowla, a take przy pilnowaniu mienia, osb,
okres rozliczeniowy moe by przeduony do 6 a nawet 12
miesicy. Tygodniowy czas pracy nie moe natomiast przekracz-
a przecitnie 48 godzin w przyjtym okresie rozliczeniowym,
cznie z godzinami nadliczbowymi.
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, o ile w zakadzie pracy nie
ma korzystniejszych przepisw pacowych, za prac w godzin-
ach nadliczbowych, oprcz normalnego wynagrodzenia,
przysuguje dodatek w wysokoci 100% wynagrodzenia - za
prac w godzinach nadliczbowych przypadajcych: w nocy lub w
niedziele i wita niebdce dla pracownika dniami pracy
zgodnie z obowizujcym go rozkadem czasu pracy, lub w dniu
wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za prac w
niedziel lub w wito, zgodnie z obowizujcym go rozkadem
czasu pracy. Natomiast 50% wynagrodzenia przysuguje za prac
w godzinach nadliczbowych przypadajcych w kadym innym
dniu ni wyej okrelony. Dodatek przysuguje take za kad
godzin pracy nadliczbowej z tytuu przekroczenia przecitnej
tygodniowej normy czasu pracy w przyjtym okresie rozlic-
zeniowym, chyba e przekroczenie tej normy nastpio w wyniku
pracy w godzinach nadliczbowych, za ktre pracownikowi
cznego (Call Centre), w ktrych pracownicy przekazuj
informacje klientom potrzebujcym pomocy technicznej,
udzielaj im porad dotyczcych kupna produktw, przyjmuj
reklamacje i sprzedaj produkty.
Czasy, kiedy firmy handlowe same prowadziy centrum kontaktu
telefonicznego do obsugi zgosze zwizanych ze swoimi
produktami dawno miny. Utrzymywanie na etacie pracownik-
w, ktrzy s potrzebni w duej liczbie tylko w czasie promocji
nie kalkulowao si w wyliczeniach pracodawcw. Obecnie,
usugi telefoniczne s zlecane firmom zewntrznym, ktre
zazwyczaj obsuguj jednoczenie wiele rnych klientw.
Model wysoce wyspecjalizowanych pracownikw, ktrzy znaj
odpowiedzi na wszystkie pytania klientw dotyczce okrelone-
go produktu, rwnie odchodzi ju w przeszo. Wiedza
przechowywana w gowach tych pracownikw bya zbyt cenna,
by pracodawcy zdecydowali si pozosta przy tym modelu.
Strajk pracownikw posiadajcych tak rozleg i unikaln
wiedz powodowa bardzo powane problemy organizacyjne,
konieczno przeorganizowania usugi z do marnymi skutkami
pod wzgldem jakoci i zadowolenia dzwonicych klientw.
Dlatego te firmy Call Centre postanowiy wykorzystywa tzw.
"systemy zarzdzania wiedz", ktre pozwalaj zapisywa
wiedz potrzebn do odpowiedzi na pytania klientw.
Pracownicy Call Centre zostali zmuszeni do zapisywania
odpowiedzi na udzielane pytania w postaci dostpnej dla
kadego innego pracownika. Dziki temu, gdy wykwalifikowani
pracownicy nie bd z jakiegokolwiek powodu dostpni (urlop,
Prosimy o nadsyanie tekstw, grafik, zdj. Masz jakie pytania dotyczce ZSP?
Pisz pod adres: zsp@bzzz.net
przysuguje ju prawo do dodatku.
Jedynym wyjtkiem od powyszej zasady jest praca nadliczbowa
wykonywana przez pracownikw zarzdzajcych w imieniu
pracodawcy zakadem pracy i kierownikw wyodrbnionych
komrek organizacyjnych, ktrzy wykonuj w razie koniecznoci
prac poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodz-
enia oraz dodatku z tytuu pracy w godzinach nadliczbowych.
Kierownicy wyodrbnionych komrek organizacyjnych maj jednak
prawo do wynagrodzenia i dodatku z tytuu pracy w godzinach
nadliczbowych przypadajcych w niedziel lub wito, jeeli w
zamian za prac w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od
pracy.
Jeeli masz problem z pracodawc i jeste zatrudniony/a na podstaw-
ie umowy o prac regulowanej przepisami Kodeksu Pracy, najwa-
ciwsz instytucj, do ktrej powiniene si uda jest Pastwowa
Inspekcja Pracy, ktra posiada swoje Okrgowe Inspektoraty w
kadym miecie wojewdzkim, te za z kolei posiadaj swoje
oddziay w wikszych miejscowociach regionu.
Jeeli za wykonujesz prac na podstawie innych form zatrudnienia,
jak umowa o dzieo, czy umowa zlecenie, to zmuszony/a jeste
korzysta z ochrony, jak daje ci prawo cywilne, a wic dochodzenie
roszcze odbywa si moe przed sdem cywilnym. Inspekcja pracy
w tym przypadku nie moe skorzysta z uprawnie kontrolnych,
jakie przysuguj jej w stosunku do pracodawcw. Chyba e sd
uzna, e dugo pracowae u danego pracodawcy bez przerwy i
moesz udowodni, ze miae stosunek pracy. W takich sytuacji
bdzie ci jednak trudniej i to ty musisz ponosi koszty postpowania.
Przed sdem pracownik i pracodawca mog stan osobicie, albo
wyznaczy w tym celu penomocnikw. Moe to by adwokat albo
radca prawny, ale take np. przedstawiciel zwizkw zawodowych,
jeli pracownik o to poprosi (nawet gdy sam do zwizku nie nalea),
czy inny pracownik tego samego pracodawcy. W imieniu pracownika
moe do sdu wystpi take inspektor Pastwowej Inspekcji Pracy
(w sprawach o ustalenie stosunku pracy) i to - co ciekawe - nawet bez
penomocnictwa tego pracownika.
Agnieszka Sowiska
choroba, czy strajk) moliwe jest przekazanie ich pracy tzw.
"ludziom z ulicy" nie posiadajcym adnego przygotowania bez
adnej utraty jakoci cy list pyta, na ktre Call Centre udziela
odpowiedzi i dokadn tre tych odpowiedzi. W wyniku tych
dziaa, pracodawcy odzyskuj "elastyczno" siy roboczej, co w
praktyce oznacza moliwo zastpienia dowolnego pracownika w
kadej chwili, co z kolei umoliwia zmniejszenie kwoty koniecznej
do tego, by zapewni dostpno pracownika wtedy, kiedy jest
potrzebny.
System sprawdzony na pracownikach umysowych moe by
zastosowany w innych dziedzinach: np. w rybowstwie. Wedug
dyrektyw Unii Europejskiej, indywidualni rybacy musz przeka-
zywa dokadne informacje o znanych sobie owiskach, aby
zachowa prawo do dalszych pooww. Ta wiedza jest ich podstaw-
owym atutem w walce z konkurencj kutrw przemysowych.
Gdyby caa ich wiedza znalaza si w systemie informatycznym,
staliby si cakowicie zbdni. Rybacy zdaj sobie z tego spraw i od
wielu lat uprawiaj sabota informacyjny: ignoruj przepisy
dotyczce raportw, bd wpisuj nieprawdziwe informacje.
Moe si okaza, e sabota informacyjny jest jednym z bardziej
skutecznych rodkw walki z przywaszczaniem wiedzy pracown-
ikw przez pracodawcw. W razie strajku, nieudana prba wykor-
zystania przez pracodawcw nieprawdziwych informacji zapisywa-
nych przez pracownikw moe zmusi ich do uznania da
strajkujcych.
Jakub aczek
ZSP
Pismo Zwizku Syndykalistw Polski
Od 121 lat to samo danie:
Z
ogromn radoci oddajemy w Wasze rce pierwszy numer
"Zapaty" - pisma Zwizku Syndykalistw Polski.
W "Zapacie" porusza bdziemy przede wszystkim tematy zwizane z
dziaalnoci ruchw zwizkowych, prawami pracowniczymi oraz ich
amaniem przez pracodawcw. Nie zamierzamy rwnie stroni od zawodowych, jak rwnie osoby nie nalece do adnego ze
zagadnie ideologicznych. Przewidujemy take wydania specjalne,
inspirowane konkretnymi wydarzeniami lub wanymi dla ruchu
anarchistycznego i pracowniczego datami.
ZSP powsta na zjedzie zaoycielskim w dniach 31 marca 1 kwietnia
br. w Gliwicach. Naszym celem jest propagowanie idei spoecznego
anarchizmu, antyautorytaryzmu oraz syndykalizmu w rodowiskach
pracowniczych. Pragniemy budowa niehierarchiczne, antykapitalist-
yczne zwizki zawodowe i organizacje propracownicze, ktre bdc
niezalene od pastwa, niezwizane jakimikolwiek ukadami z zwrci uwag, e nazwa naszego zwizku nie odnosi si do
Walka o czas
W
XIX, a nawet ju w XVIII
wieku, wielcy myliciele
spoeczni uwaali, e
technologia przemysowa
uwolni czowieka od nieprzyjemnej
pracy. Skutkiem tego miao powsta
wicej czasu wolnego dla siebie i dla
zajmowania si swoimi zainteresow-
aniami. Mao kto wyobraa sobie tak
sytuacj, eby praca miaaby zaspokaj-
a co ponad podstawowe potrzeby
spoeczestwa.
Obecnie przymusowa praca zacza
zaspokaja sztucznie kreowane
potrzeby, tworzone tylko po to, aby da
komu moliwo zarabiania na ycie.
Nawet jeli wiadczone usugi s
zbdne, a wytworzone produkty
nikomu niepotrzebne. Sk w tym, e nawet w czasach, w ktrych
moemy zaspokoi wszystkie nasze potrzeby i produkowa wszystko
szybciej, niektrzy pracuj ponad 8 godzin dziennie, a inni nie pracuj
wcale. Co jest nie tak.
Z nielicznymi wyjtkami, prawie zawsze gdy kto pracuje ponad 8
godzin dziennie, mamy do czynienia z jak niesprawiedliwoci. Kto
pracuje 12 godzin, bo nie moe y normalnie za swoj pensj.
Inni tyle pracuj, bo pracodawca nie chce zatrudni kolejnej osoby i woli
wyzyskiwa kogo ma pod rk, a pracownik boi si straci pracy.
Obecnie, praca w nadgodzinach jest jednym z najwikszych problemw
w Polsce, tak jak w innych spoeczestwach. Pracodawca zyskuje, o ile
pracownik nie domaga si zadouczynienia, a nawet jeli musi mu
paci, czasami jest to tasze ni zatrudnienie jeszcze jednego pracown-
ika. A my tracimy. Czsto tracimy czas, ktry moglibymy spdzi ze
znajomymi albo z rodzin, tracimy swj czas, czciej chorujemy na
skutek stresu albo z powodu przymusowej pracy w czasie kiedy bylimy
osabieni.
To zdarza si wielu z nas, jednak nie dziaamy razem, by walczy z
naduyciami ze strony pracodawcy, a tylko takie wsplne dziaanie ma
szans co zmieni dla nas wszystkich.
Obchodzimy wito pierwszego maja poniewa to jest nasza historia,
historia o walk o godne ycie, o 8 godzinny dzie pracy. Od 121 lat trwa
ta walka, szczeglnie w biednych krajach, gdzie producenci umiecili
obecnie prace produkcyjne i gdzie za zamknitymi drzwiami fabryk
kobiety, dzieci, biedni, chorzy i po prostu zwykli ludzie tacy, jak my
politykami ani szefami prawdziwie zadbaj o los pracownikw, a nie narodowego podziau ludzkoci (nasi poprzednicy uywajc przy-
swoich liderw. Chcemy zmiany caoci stosunkw spoeczno- miotnika "polskich" okrelali narodowo zrzeszonych w wczesnym
ekonomicznych, a nie tylko drobnych ustpstw ze strony pastwa i ZSP), lecz jedynie do terenu dziaania wynikajcego z aktualnego
kapitau. podziau administracyjnego wiata.
Uczestnikami ZSP s zarwno czonkowie rnych zwizkw W numerze wydanym pierwszego maja nie moe oczywicie zabrakn
artykuu o wicie Pracy. Ponadto piszemy o tym, jakich sposobw
zwizkw. Wierzymy, e walka o wiat pozbawiony wyzysku oraz szukaj pracodawcy, aby atwiej im byo zastpi wykwalifikowanych
dominacji ma sens. pracownikw umysowych, oraz obniy im pensje; premia uzna-
niowa, czyli jak zabra p pensji pracownikowi, ktry si stawia";
Zwizek Syndykalistw Polski, mimo niemale identycznej nazwy
niepenoprawni pracownicy i maksymalny wyzysk firma Impel oraz
nie jest bezporedni kontynuacj Zwizku Syndykalistw Polskich
dziaajcego w okresie II wojny wiatowej, ani adnej organizacji planowana prywatyzacja za grosze, widmo zwolnie i niejasna sytuacja
tego okresu. Zwizek Syndykalistw Polski mimo czerpania w szpitalu w Pucku.
wzorcw z wczesnych dziaa ruchu anarchistycznego oraz
syndykalistycznego zachowuje wasny charakter ideowy. Pragniemy Mamy nadzieje, e nasze pismo przypadnie Wam do gustu.
Redakcja
wiat w liczbach
493 miertelnych wypadkw przy pracy zdarzyo
si w Polsce w 2006 roku
haruj od witu do nocy, by zarobi
cho troch na chleb.
Historia pierwszego maja zacza si
w Ameryce, gdzie zwizkowcy
10 - dziesiciokrotnie wzroso poparcie Talibom na
owiadczyli, e od 1 maja 1886, 8 skutek obecnoci wojsk NATO (w tym Polski) w
godzinny dzie pracy powinien sta Afganistanie
si norm i wezwali ludzi do strajku.
Wi e l u p r a c o w n i k w z a c z o
podejmowa rne akcje duo
wczeniej przed t dat. Tylko w
95 procent Polakw wyjedajcych do pracy za
Chicago, ponad 400 tys. pracown- granic wykonuje prac poniej swoich kwalifikacji
ikw zaczo strajkowa. Ten ruch by
wikszy ni wszystkie inne, ktre
miay dotd miejsce w Stanach. 2 mln - liczba bezrobotnych w Polsce bez prawa
Dnia 3 maja, odby si wiec gdzie do zasiku
zebrao si 6000 osb eby posucha
przemwienia anarchisty Augusta
Spies. Przyszli pracownicy z mieszczcego si obok zakadu
McCormick Harvester. Po jakim czasie amistrajki zaczy wychodz-
2 tony produktw przechodzi przez rce kasjera
hipermarketu w cigu 6 godzin pracy
i z fabryki. Nastpia maa konfrontacja z nimi, ale od razu pojawili
si policjanci, ktrzy zabili jednego pracownika, a wielu innych ranili.
August Spies, ktry by wiadkiem tego incydentu, poszed do
redakcji gazety i opublikowa odezw do masowego protestu na placu
Haymarket w nastpny dzie. IDEE I AKCJE
Opr pracowniczy w nowym stuleciu
Wiec odby si spokojne, tylko w ostatniej chwili pojawia si policja i
grozia ludziom. Ta akcja spowodowaa tragedi. Byo zamieszanie i Warszawa 28-30 kwietnia 2007
kto rzuci bomb w policjantw. Nikt nie wie, kto to zrobi. Policja
zacza strzela do tumu. Nie wiadomo, ile osb zostao zabitych.
Konferencja pracownicza wsporganizowana
przez Zwizek Syndykalistw Polski
Po tych wydarzeniach, policja zacza masowe represje. Zrobili naloty
na lokale i mieszkania aktywistw, na gazety i biura. Aresztowali
trzech mwcw-anarchistw z Haymarket, a ponad to 5 anarchistw, Miejsce: ul. Bema 65, start: 28.04., g. 11.00
ktrzy nawet nie byli w tym miejscu i oskaryli ich
o wspudzia w morderstwie funkcjonariusza. W 1887 r. czterech z
oskaronych zostao powieszonych mimo tego, e nie mieli oni nic
wsplnego z tym gwatownym wydarzeniem. Jeden popeni
samobjstwo w wizieniu. W 1893 r. pastwo przyznao, e nie byli
oni winni zarzucanych im czynw. Tak tragicznie zakoczya si
1 MAJA
historia tych, ktrych walczyli o 8 - godzinny dzie pracy. Praca kradnie ci ycie!
Pierwszy maja zosta witem wszystkich pracownikw, aby Demonstracja
pamitali, jak ludzie walczyli o ich prawa i eby nie zapomnieli tych,
ktrych oddali swoje ycie w tej walce.
Start: Warszawa, godz. 12.00, pod PkiN
Laura Akai od strony ul. witokrzyskiej
PRYWATYZACJA ALBO MIER?!
A rtyku 68 konstytucji RP jasno stwierdza, e "Kady ma prawo
do ochrony zdrowia" oraz "Obywatelom, niezalenie od ich
sytuacji materialnej, wadze publiczne zapewniaj rwny dostp
do wiadcze opieki zdrowotnej finansowanej ze rodkw publicznych."
Niestety konstytucyjne zapewnienia nijak odnosz si do rzeczywistoci.
Przytoczony artyku jest czsto nieprzestrzegany, a wrcz amany
sprzecznymi ze decyzjami wadz, najczciej na szczeblu lokalnym.
Ostatnim przykadem tego typu dziaa jest sytuacja dotyczca szpitala w
Pucku.
Puck to niewielkie miasteczko, pooone ok. 30 km. od Gdyni. W sezonie
zjedaj tu masy turystw, gwnie eglarzy, ktrzy trenuj i bior jedynym oddziaem bdzie np. oddzia chirurgii plastycznej, to okae
udzia w organizowanych na wodach zatoki regatach. W cigu roku nie
panuje tu bynajmniej atmosfera upienia charakterystyczna dla
opustoszaych kurortw. Miasteczko yje swoim spokojnym yciem,
ktre mieszkacy w wikszoci sobie ceni. Pomimo problemw, istnieje
co na zasadzie harmonii, ktra wszake stana pod znakiem zapytania.
Powiatowy szpital gwny problem starosty
Ju jaki czas temu wrd mieszkacw gruchna wie, e miejscowe
wadze zamierzaj zlikwidowa pucki szpital. Starosta ogosi, e
placwka cigle generuje straty i starostwa po prostu na taki "luksus" nie
sta. Dlatego powiatowi radni przyjli ju projekt uchway, na mocy
ktrej chc sprzeda szpital. W tym samym czasie pucki starosta Artur
Jaboski rozkolportowa wrd mieszkacw ulotk pt. "Szpital musi
istnie", w ktrej przedstawia prywatyzacj, jako jedyn drog
przetrwania dla miejscowej placwki suby zdrowia. By pozosta
czystym od oskare o brak konsultacji, rozesa niedawno do
samorzdw i wojewody prob o zaopiniowanie decyzji o prywatyzacji.
Ewentualne odpowiedzi nie s w aden sposb dla starostwa wice,
tote mona ow prob uzna jedynie za wybieg, majcy na celu
usprawiedliwienie podjtej decyzji.
Warto doda, e samorzdowcy, podobnie jak reszta spoeczestwa nie
orientuj si w caej sprawie. "My sami nie mamy penej wiedzy na temat
niuansw" mwi Kazimierz Czernicki, przewodniczcy Rady Gminy
Puck "Dlatego bdziemy chcieli pozna stanowisko m.in. szpitalnych
zwizkowcw." Zwizki zawodowe posiadaj informacje, jednak nie
zawsze dziel si nimi z pracownikami. Efekt jest taki, e zwizkowiec w
szpitalu, to "ten, ktry si orientuje, wie o co chodzi", przy czym nie
zawsze jest darzony zaufaniem. W moim przekonaniu wynika to z
hierarchicznej struktury typowego zwizku zawodowego, jak
"Solidarno" czy OPZZ. Ludzie nie ufaj centralnie zarzdzanym
organizacjom.
Przekamania ze strony wadz
We wspomnianej wczeniej ulotce "Szpital musi istnie" moemy
przeczyta m.in. "Sprzeda czy dzierawa? adne z tych rozwiza nie
pomniejszy zakresu usug bezpatnych". Czyby? By moe z
formalnego punku widzenia tak to wanie wyglda, ale praktycznie
moe by zupenie inaczej. Dzi, gdy szpital jest publiczny, pacjentowi
nigdy nie odmawia si pomocy. Co prawda podpisuje si kontrakt z NFZ
na okrelon ilo zabiegw, czynnoci itp. jednak, jeeli limity zostan
przekroczone, to personel nie rezygnuje z wykonywania danego zabiegu.
Miejscowa ludno moe zatem zawsze liczy na pomoc na miejscu i le
zawarty kontrakt nie jest przeszkod w udzielaniu pomocy. Co si za
stanie, jeeli placwk przejmie prywatna firma? Po przekroczeniu
limitw aden pacjent nie zostanie przyjty. No chyba, e zapaci, bo to w
kocu zakad niepubliczny. Taka sytuacja bdzie oznaczaa atwy dostp
do opieki zdrowotnej dla osb posiadajcych wysze dochody.
Biedniejsi bd zmuszeni dojeda do odlegego szpitala w Wejherowie
bd Gdyni.
Wtpliwoci w sprawie prywatyzacji
Pojawiaj si te wtpliwoci w sprawie samej prywatyzacji. Trzeba
zaznaczy, e szpital ley w bardzo atrakcyjnym miejscu w wielu zamonych turystw i to oni mog by gwnymi klientami
bezporedniej bliskoci starego rynku, a jednoczenie kilkadziesit
metrw od play. Jest to kuszcy ksek dla wszystkich inwestorw,
ktrzy chcieli by zarobi due pienidze, niekoniecznie na ochronie
OWIADCZENIE ZSP
NADUYCIA ZE STRONY PRACODAWCW
I DYSKRYMINACJA STRUKTURALNA
N iedawno Sd Pracy w Warszawie wyda orzeczenie na
niekorzy Katarzyny Graj-Kozowskiej, ktra zostaa
zwolniona z pracy w Hewlett-Packard Polska po tym, jak
poronia. Pani Graj-Kozowska moga zosta zwolniona bez ostrzeen-
ia i bez podania przyczyny, gdy bya zatrudniona na umow na czas
okrelony. Pracownicy, ktrzy znajduj si w tej kategorii nie mog
liczy na tak sam ochron ze strony Kodeksu Pracy, jak stali
pracownicy.
Dla rzdu od lat gwn metod walki z bezrobociem jest tworzenie
zasad zatrudnienia bardziej korzystnych dla pracodawcw. Do tych
zasad naley moliwo atwego zwalniania pracownikw wedle
widzimisi pracodawcy. Taka polityka nie tylko nie przyczynia si do
wzrostu liczby nowych miejsc pracy, ale wprowadzia inne problemy.
Jednym z nich jest strukturalna dyskryminacja pracownikw niezat-
rudnionych na stae umowy o prac przez firm dla ktrej pracuj.
Przypadki naduy s bardzo powszechne w Polsce. Firmy mae i
due wykorzystuj agencje pracy tymczasowej i mniejsze firmy do
outsourcingu pracy. Niektre z tych firm s nawet specjalnie tworzone
po to, by rzeczywisty pracodawca mg unikn kosztw zatrudnienia.
Nagminnie wymaga si od pracownikw, by zaoyli wasne fikcyjne
firmy po to, by mogli zosta zatrudnieni. Czsto tacy pracownicy nie
maj adnych relacji z firm, ktra ich prawnie zatrudnia. Pracuj w
zdrowia. Bogusawa Wirkus ze szpitalnej "Solidarnoci" mwi:
"Obawiamy si, e po prywatyzacji placwki, po kilku latach zostanie
ona zlikwidowana, przeksztacona w hotel. Nowy waciciel nie
bdzie inwestowa w szpital, tylko ogosi jego upado, pozwalnia
personel i szpital zamknie
eby unikn opisanej powyej sytuacji, niektrzy sugeruj, e do
umowy o sprzeday, bd dzierawie, powinna by doczona
specjalna klauzula, w ktrej inwestor zobowie si zachowa
medyczny charakter placwki. To jednak moe nie zaatwi sprawy
zapewnienia mieszkacom dostpu do odpowiedniej opieki. Jeeli
si, e pomimo, i jest to zgodnie z klauzul szpital, to bynajmniej nie
taki, jaki jest w Pucku niezbdny.
Dezinformacja wrd personelu
Gwnym, a czsto wrcz jedynym rdem informacji, jakie posiada
zwyky pracownik, s plotki. Niektre z nich s zgodne z prawd, inne
nie, lecz niektre ewidentnie wiadcz o prbie lobbowania
(nieudolnego zreszt) za prywatyzacj wrd personelu. Jedna z
plotek mwi, e po przejciu szpitala przez prywatnego inwestora nie
nastpi adne zwolnienia. Wystarczy jednak przyjrze si danym
szpitali prywatyzowanych uprzednio przez spk EMC Instytut
Medyczny SA, ktra ma przeprowadzi prywatyzacj w Pucku.
Dobrym przykadem jest placwka w Ozimku: "ze 178 pracownikw
SPZOZ zatrudnienie w nowej firmie znalazo w pocztkowym okresie
94." ("Prywatny szpital?" 8 stycze 2007/Wirtualny Olkusz).
Zwolniono 46% zaogi!
Miejscowa prasa popiera starost?
W "Dzienniku Batyckim" mona przeczyta, e najwiksze poparcie
dla planw prywatyzacyjnych jest wrd pielgniarek - licz na lepsze
warunki pracy i wzrost wynagrodze. Skoro tak, to dlaczego pojawiy
si na manifestacji przeciw sprzeday szpitala? Z rozmw, jakie
przeprowadziem z czci personelu jasno wynika, e wikszo z
nich jest zdecydowanie przeciw prywatyzacji mwi jedynie o
zmianie sposobu zarzdzania, utworzeniu nowych zasad w sprawie
podejmowania decyzji, czy dany chory nie powinien by
przewieziony do bardziej specjalistycznego orodka. Ci pracownicy,
ktrzy mwi natomiast o potrzebie przeksztace w kierunku
niepublicznego ZOZ-u, sugeruj si najczciej nieprawdziwymi
danymi wynikajcymi z dezinformacji (choby dane dotyczce
zwolnie).
W trakcie wywiadw moi rozmwcy, proszcy o anonimowo,
sugerowali, e "Dziennik Batycki" nie napisze nic wbrew woli
starosty. Bdzie za to dziaa w ten sposb, by miejscowa ludno
uwierzya, e prywatyzacja jest jedynym wyjciem i naley dokona
wyboru: albo szpital niepubliczny, albo nic.
Kwestia szpitala dotyczy wszystkich mieszkacw ziemi
puckiej
Sprawa szpitala nie dotyczy tylko i wycznie pracownikw, lecz caej
ludnoci lokalnej. W przypadku braku placwki cay powiat zostanie
pozbawiony konstytucyjnie gwarantowanego "rwnego dostpu do
wiadcze opieki zdrowotnej". W przypadku prywatyzacji moe
doj do tego, e nie bdzie to "opieka zdrowotna finansowana ze
rodkw publicznych." - pisaem ju wczeniej o sytuacji
przekroczenia kwot zakontraktowanych z NFZ na konkretne
wiadczenie. Wyjdzie na to, e drzwi bd zamknite dla biednego, a
otwarte dla bogatego, ktrego sta na opacenie jednoosobowego
pokoju z telewizorem, Internetem, prywatn azienk i nowoczesnym
wyposaeniem.
Warto zwrci uwag na fakt, e w sezonie nad morze przyjeda
przyszego waciciela. Kontrakt z NFZ dotyczcy wiadczenia usug
medycznych (a w zasadzie ich namiastki) lokalnej spoecznoci moe
by wic tylko dodatkiem do gwnej yy zota, jak bd stanowi
biurze rzeczywistego pracodawcy oraz przyjmuj polecenia od
szefw i managerw rzeczywistego pracodawcy. Przez wiele lat
wykonuj identyczn prac, jak ich koledzy zatrudnieni bezporednio.
Takich pracownikw okrela si jako perma-tempw (stao-
czasowych pracownikw).
Prawo umoliwia takim pracownikom walk o uznanie ich
statusu osoby zwizanej stosunkiem pracy, ale nie kady o tym wie i
nie kady ma czas i energi na dugie procedury sdowe wymagane, by
to udowodni. Faktycznie tacy pracownicy s na duo gorszej pozycji.
Jest jasne, e forma zatrudnienia, ktra miaa w zaoeniu by
ograniczona do faktycznych przypadkw pracy tymczasowej, jest w
rzeczywistoci naduywana z powodu chciwoci pracodawcw i
niewydolnoci systemu sdowego. Instytucje takie, jak Pastwowa
Inspekcja Pracy w maym stopniu kontroluj naduycia pracodawcw
w tej dziedzinie.
Tego rodzaju problemy s nieodczne od wszelkich systemw
zatrudnienia, ktre daj mniejsze prawa niektrym grupom pracow-
nikw.
Warto te zwrci uwag na to, e prawo tworzy bariery do
ustanowienia staego stosunku pracy innym kategoriom pracow-
nikw, jak obcokrajowcy z krajw nie nalecych do UE, ktrzy nie
maj staego prawa pobytu. Cho to rosncy segment spoeczestwa i
turyci. Do tego profil wykonywanych zabiegw rwnie moe nieco
rni si od dzisiejszej sytuacji. Firma EMC na swoich stronach
internetowych zachwala profesjonalizm wykonywania zabiegw
powikszenia biustu, korekcji nosa, bd liposukcji. Moe si zatem
okaza, e szpital w gwnym stopniu bdzie suy za miejsce
wypikniania bogatych panienek i playboyw, a zwyky, yjcy z
wasnej pracy czowiek, by uzyska pomoc bdzie musia jecha do
innego powiatu. W kocu jednak zdarzy si, e kto nie zdy
dojecha
eby nie byo niczego
Nasuwa si te pytanie, dlaczego likwidowa placwk ochrony wci odnawiane umowy zlecenia nawet jeli na stae pracuj w
zdrowia, w ktrej znajduje si najlepszy w kraju oddzia poonictwa. To
wanie pucki szpital im. Franciszka aczka zaj pierwsze miejsce w
rankingu fundacji "Rodzi po ludzku" w 2006 roku...
Istnienie szpitala jest rwnie niezwykle wane zwarzywszy na ilo
wypadkw, ktra zdarza si na terenie powiatu podczas sezonu. Ma to
zwizek z licznymi incydentami, w ktrych ofiarami s nieostroni
wczasowicze kpicy si w morzu, bd sportowcy uprawiajcy sporty
wodne. Do tej pory pacjentw z bezporednim zagroeniem ycia
przewoono do szpitala w Pucku i dopiero, gdy ich stan si unormowa
trafiali do specjalistycznej kliniki w Wejherowie. Teraz droga
bezporednio do Wejherowa moe okaza si zbyt duga.
Sprzeda to grabie wasnoci spoecznej
Naley zwrci uwag na fakt, e obecnie to mieszkacy, przynajmniej
teoretycznie s wacicielami szpitala. O losach placwki decyduj
wadze lokalne, a o skadzie wadz lokalnych wyborcy. Oczywicie
praktycznie rzecz biorc zwyky czowiek nie ma wpywu na to, co
wodarze robi z wasnoci publiczn, ale jest to temat na inny artyku,
ktry byby krytyk demokracji przedstawicielskiej. Trzeba jednak
jasno powiedzie, e szpital pomimo wad systemowych, naley do
spoeczestwa. Dlatego nie powinien trafi w rce prywatnego
inwestora, ale zosta uspoeczniony. W takiej sytuacji pozostawa by
dalej wasnoci wspln, byby jednak efektywnie zarzdzany przez
pracownikw, ktrzy znakomicie potrafi okreli, jakie oddziay s
potrzebne do zapewnienia ochrony zdrowia w rejonie i jakie kroki
poczyni, by wci podwysza standardy. Kluczowe decyzje dotyczce
szpitala dyskutowano by z mieszkacami, ktrych bd one
bezporednio dotyczy.
Natomiast w wyniku prywatyzacji nastpi zmiana stosunkw
wasnociowych ze spoecznych na prywatne. Jej owocem bdzie
sytuacja, w ktrej obiekt penicy bardzo wan rol socjaln nie bdzie
kierowa si dobrem czowieka, tylko zyskiem. Nie chc przez to
powiedzie, e pogorszy si jako wiadczonych usug. Nie. Ale liczy
si bdzie dobro tylko tego, ktry bdzie w stanie zapewni zysk.
Jakie s rokowania na najbliszy czas?
Na razie trudno powiedzie, jaki bdzie fina caej sprawy. Jedni mwi,
e losy szpitala s ju przesdzone, bo starosta nie odpuci i pozbdzie
si "zbdnego balastu". Inni twierdz, e nie dadz tak atwo pozbawi maj ochrony zwizkowej. Mog nalee do zwizku zawodo-
si penej ochrony zdrowia, ktra powinna by zapewniona, jeeli
opaca si podatki. Pod koniec marca pracownicy przeprowadzili
pierwszy antyprywatyzacyjny protest, w ktrym wzio udzia 200 osb
pracownikw oraz mieszkacw Pucka. To jednak niewiele na
pitnastotysiczne miasteczko.
Nie mona jednak mwi o zej woli mieszkacw wikszo nie
przysza na protest ze wzgldu na brak informacji o caej sytuacji. Ma si
to jednak niedugo zmieni, poniewa powstaje ju serwis regionalny
dotyczcy prywatyzacji i jej wpywu na jako opieki medycznej. S
plany utworzenia alternatywnych rodkw wymiany informacji
pomidzy pracownikami i mieszkacami gwnym narzdziem bdzie
Internet i okolicznociowa prasa. Nastroje ka z optymizmem patrze w
przyszo, a ewentualne zjednoczenie w obronie wsplnej wasnoci i
interesw moe by preludium do rozwoju obywatelskiej, zarzdzanej
oddolnie spoecznoci lokalnej.
Mikoaj Winiarski
cho rzd zachca pracownikw ze Wschodu do pracy w Polsce, nie
przywizywano dotd wiele wagi do tego problemu. Pracodawcy mog
jedynie podpisywa umowy z obcokrajowcami na czas trwania ich wiz,
czyli zazwyczaj na 1-2 lata. A wic wikszo tych pracownikw bdzie
korzysta z mniejszej ochrony prawnej, gdy pracuje na zasadach
tymczasowych. Tacy pracownicy mog by zatrudniani wiele razy na
kolejne umowy, ale wci bd pracownikami tymczasowymi, cho w
wietle prawa zawarcie wielu kolejnych umw powinno by jednoz-
naczne z ustanowieniem stosunku pracy.
Pracownicy boj si wystpowa o swoje prawa gdy s zatrudniani,
a gdy zostaj zwolnieni, niewydolny i nieprzyjazny system sdownictwa
zniechca ich do podejmowania dziaa prawnych. Kilka ostatnich
rzdw oznajmiao w swoich kampaniach wyborczych, e stoi po stronie
pracownikw i zajmie si warunkami pracy. Zamiast tego, godzono si
na coraz dalej idce kompromisy w dziedzinie bezpieczestwa zatrud-
nienia, eby pj na rk partnerom spoecznym pastwa: firmom, radzania opierajcy si o tzw. "premi uznaniow", ktr mona w
ktre korzystaj z erozji praw pracowniczych.
Okrelenia takie, jak solidarne pastwo i partnerstwo spoeczne
s pene obudy. Jedyn broni pracownikw jest solidarno, akcja Ten sposb przyznawania wynagrodze jest bardzo korzystny z
bezporednia i autonomiczna organizacja oddolna.
Zwizek Syndykalistw Polski
IMPEL - PRACA NIC NIE WARTA
O
statnio odbya si dua manifestacja przeciwko zwizkow Inicjatywa Pracownicza. Rosoowski wygra
PSL, byy czonek rzdw Z. Messnera, T. Mazowieckiego, W.
Impelowi, firmie, ktra zajmuje si m.in. usugami pierwsz spraw przed sdem pracy. Sd orzek, e powodem
Pawlaka.
outsourcingowymi korzystajc z pracy tymczasowej. zwolnienia bya dziaalno zwizkowa. Zarzd zemci si za to
Sylwester Cacek czonek Rady Nadzorczej Impela, przewodni-
na trzech czonkach OZZ Inicjatywa Pracownicza, pozbawiajc
czcego Rady Nadzorczej Dominet Banku SA (wacicielk 50,1
Firma ta wyzyskuje ludzi. Jest wiele przykadw ludzi zatrudn- ich pracy, bo przed sdem pracy otwarcie mwili o bezprawiu,
proc. akcji banku jest Dorota Cacek, maonka Sylwestra.
ionych przez spk Impel, ktrzy nie dostaj urlopw i s ktrego zarzd dopuszcza si wobec zwizkowcw.
zmuszani do pracy w czasie choroby. Ci pracownicy maj zwykle
Ale trzeba przyzna, e najciekawsz postaci IMPEL-u jest jeden z
Taka jest firma IMPEL. Jakie wampiry stoj za t firm?
byych czonkw Rady Nadzorczej, ktry tam pracowa przez ponad
Impelu. W niektrych zakadach, pracodawca daje pracownikom Zobaczmy:
8 lat. Krzysztof Krystowski jest byym wiceprzewodniczcym Unii
do podpisania zobowizanie, i zrzekaj si praw pracownicz- Jzef Biegaj wspwaciciel firmy, 108. pozycja na licie
Pracy i Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Gospodarki i Pracy.
ych. Pracodawcy twierdz, e podpisane umowy maj charakter Najbogatszych Polakw tygodnika Wprost w 2005 r.
Wywodzi si ze rodowiska FMUP i by w kierownictwie Impela
umw cywilnoprawnych, a nie umw o prac. Grzegorz Dzik wspwaciciel firmy, 93. pozycja na licie
dokadnie wtedy, gdy ochroniarze tej spki rozbijali protest
Najbogatszych Polakw, wiceprezydent Konfederacji
robotnikw w Oarowie Mazowieckim. Krystowski w latach 2000-
Impel dzi jest jednym z najwikszych prywatnych pracoda- Pracodawcw Polskich.
2001 reprezentowa polsk bran usug outsourcingowych na
wcw w Polsce, zatrudniajcym blisko 20 tys. osb. W ubiegym
midzynarodowych konferencjach w Berlinie i Lizbonie. Nastpnie
roku IMPEL mia wzrost o ponad 19,8 proc. w stosunku do Obecnym przewodniczcym Rady Nadzorczej jest prof.
by prezesem zarzdu Acta HR, spki specjalizujcej si w usugach
zyskw rok wczeniej. Firma jest bardzo zyskowna bo nie chc Krzysztof Obj z Midzynarodowego Centrum Zarzdzania
outsourcingowych. Podczas wyborw parlamentarnych w 2005 r.
ludziom dobrze paci i nie pozwalaj im na adn samoorgani- Uniwersytetu Warszawskiego, ktry wczeniej by m.in.
Krystowski startowa z pierwszego miejsca we Wrocawiu z list
zacj. przewodniczcym Rady Nadzorczej PZU SA.
komitetu SdPL-UP-Zieloni 2004.
Andrzej Malinowski czonek Rady Nadzorczej Impela,
W marcu 2006 r. w Kostrzynie nad Odr z firmy Impel-Tom prezydent Konfederacji Pracodawcw Polskich, byy pose z listy
Laura Akai
zwolniono Jacka Rosoowskiego, bo chcia zaoy organizacj PSL, byy czonek rzdw Z. Messnera, T. Mazowieckiego, W.
Pawlaka.
PRACOWNICY NA PRB
I mpel HR Service jest jedn ze spek grupy Impel specjalizu-
j si w "leasingu pracowniczym". Pracownicy przez IMPEL
HR Service s zatrudniani na umowy cywilnoprawne zamiast
na umowy o prac. Wynika z tego szereg konsekwencji dla
pracownikw. Osoby zatrudnione na podstawie umw cywiln-
"Do charakterystycznych cech pracy tymczasowej, mona
zaliczy fakt, i adna umowa nie wie pracownika tymczasowe-
go ze zlecajcym (na rzecz ktrego pracownik w rzeczywistoci
wiadczy prac / usug).
Wzrost efektywnoci pracownikw dziki wykorzystaniu
skutecznych systemw rekrutacyjnych, motywacyjnych i kontrol-
nych."
Www.impel.pl/hr_services_system_th.php
oprawnych nie s objte Kodeksem pracy, a wic nie przysuguj Korzyci dla Klienta: "Pracownik na prb
im prawa, wynikajce ze stosunku pracy. Uelastycznienie poziomu zatrudnienia w zalenoci od potrzeb Usuga Try & Hire to jedyna moliwo sprawdzenia kwalifika-
krtko- i dugofalowych. Wykorzystanie pracownikw tylko w cji i predyspozycji przyszego Pracownika przed zatrudnieniem go
Zawarcie umowy cywilnoprawnej pozwala pracodawcy w kadej takim wymiarze, w jakim s potrzebni. na stae. Jest to rozwizanie porednie pomidzy prac tymczasow
chwili jej nie przedua i to bez podawania przyczyn. Tacy Odcienie od prac prawno-finansowych wynikajcych z a rekrutacj, pozwalajce okreli umiejtnoci zaadoptowania si
pracownicy nie maj prawa do urlopu, w tym urlopu na danie. zatrudniania pracownikw (skadki ZUS, rozliczenie podatku Pracownika w nowej organizacji. Po minimum dwumiesicznym
dochodowego, wiadczenia socjalne, odprawy, urlopy. okresie zatrudnienia na zasadach pracy czasowej, zyskujecie
Pracownicy zatrudniani na umow cywilnoprawn nie ma Moliwo cakowitej rezygnacji lub wymiany pracownikw Pastwo unikaln moliwo przejcia danej osoby na stae.
moliwoci odwoania si do sdu pracy. Ci pracownicy take nie na yczenie Klienta w bardzo krtkim czasie. Rozwizanie to skutecznie pozwala zmniejszy ryzyko
Moliwo wymiany personelu w cigu pierwszych 4 godzin nieodpowiedniego naboru oraz znacznie przyspiesza proces
wego, ale chronieni s jedynie ci zwizkowcy, ktrzy maj pracy, bez ponoszenia kosztw pracy w czasie tych godzin. adaptacji pracownika na nowym, rzeczywistym stanowisku pracy.
umowy o prac. Zachowanie penej obsady stanowisk wraz z moliwoci Argumenty przemawiajce za rekrutacj w systemie Try & Hire :
cigego korzystania z usug personelu czasowego, bez koniecz- Trudnoci z podjciem decyzji o stworzeniu nowego stanowiska.
Czytamy na stronie firmy IMPEL jak reklamuje usugi "leasingo- noci zatrudniania na stae. Czas trwania takiej umowy uzalen- Przesunicie w czasie kosztw zwizanych z tworzeniem
we": iony jest od potrzeb Klienta. nowego etatu.
Www.impel.pl/hr_services_leasing_pracowniczy.php Zmiana struktury kosztw zwizanych z zatrudnieniem
personelu ze staych na zmienne.
Laura Akai
TERROR PREMII UZNANIOWEJ
P o wybuchu w kopalni "Halemba" w mediach przez dugi
czas trwaa dyskusja, co byo przyczyn tragedii. Zawid
czowiek, czy moe maszyna? Gbsza analiza faktw
doprowadza niestety do smutnego stwierdzenia, e ani jedno, ani
drugie. Toczce si ledztwo wykazao, e mierniki stenia
ekonomiczn kontrol nad kadym zatrudnionym. Najprostszym
sposobem terroryzowania za pomoc "uznaniwki" jest jej
odbieranie lub znaczna redukcja w przypadku "niesubordynacji".
By dokadniej pozna arkana sztuki podporzdkowywania sobie
Nierwno przyznawane premie su te wywoywaniu interperso-
nalnej zawici oraz burzeniu solidarnoci pomidzy poszczeglnymi
pracownikami. Czsto bywao tak, e jeden z zatrudnionych pracowa
od poniedziaku do pitku, a drugi jeszcze dodatkowo w soboty. A
ludzi za promocj premii, postanowiem porozmawia z pracown- przy wypacie okazywao si, e premia drugiego jest wysza od
metanu nie dziaay tak, jak powinny, jednak zaoga o wszystkim
wiedziaa. Specjalnie je wietrzono, by praca moga by kontyn-
uowana. Liczy si akord i zysk wacicieli firmy na powierzchni.
ikami pewnej olsztyskiej firmy budowlanej. W krgach lokaln-
ych budowlacw uchodzi ona za miejsce, gdzie oficjalny,
omiogodzinny dzie pracy ma tyle wsplnego z rzeczywistoci,
co wroga Ziemi cywilizacja na Marsie.
pierwszego o 10 z. 2,5 z. to niewiele za ca przepracowan sobot...
Takie sytuacje wywouj zawi i podejrzenia o ukady z kierown-
ictwem. Czasem zdarza si, e dany pracownik dostaje jeszcze
dodatkow gratyfikacj za wskazywanie "leserw", ktrym za
Nasuwa si jednak pytanie, dlaczego nikt si nie przeciwstawi? "lenistwo" obcina si premie. W taki wanie sposb pienidze
Odpowied mona znale w wywiadzie* w ktrym dziennikarz
Na pocztku usyszaem o opisanych ju wczeniej przypadkach, zabrane mniej wydolnemu pracownikowi, trafiaj do kieszeni
rozmawia z zatrudnionym w firmie wiadczcej usugi kopalni
gdy pracownikowi odebrano premi, czyli poow pensji, za donosiciela.
"Halemba". Na pytanie "Zbuntowae si cho raz?" grnik dyskusje (!) z brygadzist. Nie trzeba jednak popada w adne
odpowiedzia: "Mam on i dwoje dzieci na utrzymaniu, wic nie personalne konflikty, by przy wypacie zobaczy jedynie Trudno oszacowa, ilu ludzi pracuje w Polsce w opisany powyej
sta mnie na to. Gdybym si zbuntowa, zabrali by mi premi, w minimaln krajow, podczas gdy pokorni, wyeksploatowani sposb. Trzeba jednak jasno powiedzie, e lekarstwem na tego typu
moim przypadku poow wypaty." Gwnym powodem kumple otrzymaj np. 1300 na rk. Wystarczy postpowa sytuacj jest wsplne organizowanie si pracownikw celem
zafaszowywania wynikw metanomierza i pracy w cigym wedle zapisw wczeniej podpisanej umowy o prac, wedle ktrej wywarcia presji na pracodawcy, by "ulotn" premi uznaniow
zagroeniu ycia byy zatem wzgldy ekonomiczne. A dokadniej dzie roboczy trwa 8 godzin. Zaczynajc wic prac o 7, kady wczy w podstawow pensj. W innym przypadku bdziemy mieli
stosowany przez pracodawcw na szerok skal system wynag- powinien o 15:30 (niewliczona pgodzinna przerwa) mc opuci coraz to nowe ofiary ryzykownej pracy z naraeniem ycia, ktre bay
teren budowy. I kady ma teoretycznie takie prawo, ale przecie si zaprotestowa jedynie z przyczyn ekonomicznych.
kadej chwili odebra niepokornemu pracownikowi. warto zosta przysowiow "godzink" duej, eby nie podlec
50% ciciu wynagrodzenia. Najgorsze jest to, e owa "godzinka"
czsto przeciga si wiosn i latem nawet do 19. adnej pacy za Mikoaj Winiarski
punku widzenia pracodawcy. Z jednej strony zatrudnia praco- nadgodziny, w perspektywie jedynie niepewna suma przyznawana
wnikw za minimaln stawk krajow, czyli odprowadza od nich wedug widzimisi kierownictwa. Jeden faszywy krok i trzeba
stosunkowo niewielki podatek, z drugiej za posiada potn bdzie tumaczy dziecku, dlaczego dzisiaj obiadu nie bdzie. * - Trybuna Robotnicza, 7 grudnia 2006, "Kady dzie mg by ostatnim