Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci

uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie

Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci uczniw

Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie

Teatr odgrywa ogromn rol w yciu czowieka ksztatuje jego osobowo, rozwija
umiejtnoci twrczej ekspresji, wpywa na ksztatowanie intelektu. Edukacja teatralna staa
si wic jedn z waniejszych form pracy z dziemi. Zajcia teatralne uwraliwiaj uczniw
na pikno sowa, muzyki, daj rado, ucz kultury teatralnej. Praca nad przedstawieniem
pozwala na rozwinicie ich zdolnoci poznawczych, wiczenie pamici, poprawnej wymowy,
wzbogaca te wiedz o teatrze.
Zajcia teatralne stay si doskona okazj do wyjcia naprzeciw elementarnym
potrzebom uczniw, ktre polegaj przecie gwnie na zabawie.
Wanym elementem edukacji teatralnej w SSP w Ostojowie jest wsppraca z Teatrem
tka z odzi, prowadzonym przez aktorw Magorzat Nyczaj-Zajt i Artura Zajta.
Podczas warsztatw teatralnych uczniowie nabyli wiedz o teatrze staroytnym
i wspczesnym, o ludziach, ktrzy go tworzyli w przeszoci i dzisiejszych twrcach
teatralnych. Nauczyli si by na scenie i prezentowa zdolnoci aktorskie wciela w postaci
tragiczne i komiczne, odtwarza role mimw. Poprzez aktywny udzia w tworzeniu
przedstawienia poznali prac, reyserw, scenografw, muzykw, suflerw.

Edukacja teatralna prowadzona w naszej szkole odbywaa si w ramach cyklu warsztatw

Dotkn teatr, spotka teatr, tworzy teatr, rozumie teatr.

Dotkn teatr

Dotkn teatr to () totalna propedeutyka wiedzy o teatrze, uoona prawie jak

drama kady ma role do odegrania i musi zaangaowa mylenie i czucie. Wiodc rol,
reysera, gram sama albo Artur, a modzi i starsi uczestnicy, najczciej za opat, graj
pracownikw teatru i artystw tworzcych w teatrze.
W czasie warsztatw uczniowie przekonali si, ile przey i wzrusze moe wywoa
kontakt z teatrem, jak wiele emocji i odkry dostarczy. Odgrywali liczne role bogate
i efektowne. Obserwowali reysera spotykajcego si z autorem, kompozytorem
i scenografem wymylajcych spektakl. Widzieli wspprac reysera z inspicjentem,
asystentem reysera, aktorami rnego rodzaju teatrw, zespoem technicznym, muzykami,
suflerem, garderobianymi wszystkimi, ktrzy przygotowuj przedstawienie do wystawienia
na deskach wielu teatrw: opery, teatru dramatycznego, pantomimy czy teatru lalek.
Uczniowie zachcani byli atrakcyjnymi zadaniami, szczerym aplauzem wspuczestnikw
warsztatu i yczliw pomoc reysera. Dowiadczali tego, co jest udziaem twrcw teatru
trudu tworzenia, wysiku fizycznego i duchowego, sukcesu, przyjemnoci wsppracy, emocji
wystpu przed publicznoci. Poznali funkcje ludzi pracujcych w teatrze.

Kontakt z prawdziwymi kostiumami, instrumentami muzycznymi, rekwizytami, lalkami

teatralnymi uywanymi w rnych technikach lalkarskich, maskami teatralnymi z wielu
okresw historii teatru, makiet teatru staroytnego sta si rdem poznania historii
i rozwoju teatru od zarania dziejw. Uczniowie dowiedzieli si o wielu odmianach teatru,
zetknli z prost prawd, e teatr w historii i we wspczesnoci by i jest tajemniczym
i piknym zjawiskiem.

Dobre praktyki - ORE 1

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie
Ich zaangaowanie emocjonalne w jego magi poprzez wchodzenie w kolejne role pod
okiem instruktora Artura Zajta stao si gwarancj, e nabywana wiedza wpynie na rozwj
zainteresowa uczniw teatrem oraz odkrycie i ukierunkowanie tej pasji.
Warsztaty s kontynuowane podczas zaj lekcyjnych, uczniowie pracuj z wykorzystaniem
kart pracy przygotowanych przez twrcw warsztatw, w formie utrwalenia informacji
uzyskanych na warsztatach.

Plan warsztatw Dotkn teatr:

ustalenie znaczenia sowa teatr;
ustawienie kierunkw w miejscu zwanym teatrem;
pocztki teatru;
uoenie dziea teatralnego jako wizji;
tworzenie spektaklu w czterech podstawowych rodzajach teatru (dramatycznym,
operowym, pantomimy i lalkowym;
zbudowanie pamitkowego rodka dydaktycznego lalki teatralnej (kady uczestnik
buduje dla siebie).

Spotka teatr

Spotka teatr warsztaty dla modszych dzieci, dotyczce teatru jako swoistego
spotkania rnych istot niekoniecznie ludzkich, czyli aktorw, widzw i postaci
scenicznych (bohaterw dramatycznych). Wszystkie zadania, gry i komentarze dotyczce
tych warsztatw odnosz si do przyjemnoci z wzajemnego spotkania widzw, postaci
przedstawienia i aktorw oraz interakcji, jakie powoduj.
Bez rywalizacji, bez intensywnej pracy nad sob i rol uczniowie brali udzia w
naukowej zabawie. Rzecz miaa ksztat gry harcerskiej z przeszkodami, w ktrej znalazy si
plsy, rytuay, zadania do wykonania, gry na szybko i koncentracj dzieci zdobyway
sprawno zucha teatralnego, zuchwaego widza, nieposkromionego teatralnego badacza,
nieugitego zdobywcy teatru
Czci warsztatw by spektakl Kurczaczek Jedynaczek przygody wieo wyklutego
kurczaczka, ktry poznaje otaczajcy go wiat i uczy si odrnia dobro od za. Spektakl ten
przygotowa najmodszych do odbioru sztuki teatralnej, uwraliwiajc ich na niedol innych,
budowanie optymizmu i nadziei, e mona sobie poradzi nawet w najtrudniejszych
sytuacjach.

Odwanie pragniemy zaszczepi dzieci przeciwko niemiaoci mylenia o teatrze

i uywania teatralnych sw.

Plan warsztatw Spotka teatr:

losowanie zespow roboczych fanklubw postaci, ktre wystpuj w spektaklu;

Dobre praktyki - ORE 2

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie
wyjanienie regu rzdzcych zasadniczym teatralnym spotkaniem: widzowie
aktorzy, oraz istotnymi spotkaniami widzw ze sob i aktorw ze sob (wszyscy
zajmuj swoje miejsca);
pierwszy akt spektaklu Kurczaczek Jedynaczek (niektrzy ogldaj, niektrzy graj,
niektrzy przeywaj);
zabawy wzmacniajce najprzyjemniejsze spotkanie teatralne: widzowie postacie
sceniczne (wszyscy si bawi);
drugi akt spektaklu Kurczaczek Jedynaczek (niektrzy ogldaj, niektrzy graj,
niektrzy przeywaj);
gra z zadaniami do wykonania. Kady zesp losuje inne zadanie. Kade zadanie
dotyczy ktrej kategorii partnerw spotkania teatralnego, a wic widzw, aktorw
i postaci scenicznych oraz relacji midzy nimi;
przedstawienie wynikw pracy. Kady zesp opowiada, czego si dowiedzia.

Rozumie teatr

Rozumie teatr jednorazowe warsztaty teatralne, pomylane jako wielki turniej

wiedzy teatralnej. Byy wstpem do analizy dziea teatralnego. Uczniowie uczyli si
zrozumie spektakl teatralny, rozpoznajc w nim rne rodzaje sztuki i starajc si je nazwa,
powiedzie to, co widz, sysz, czuj, czytaj, rozumiej. Dostrzegli i docenili prac
wszystkich grup artystw zaangaowanych w tworzenie spektaklu, jej specyfik oraz
wspprac prac caego zespou.

Warsztaty te miay na celu wskaza, jak by wraliwym, wnikliwym i krytycznym

widzem teatralnym.

Plan warsztatw Rozumie teatr:

losowanie druyn i zespow;
scenka przypominajca mdre teatralne sowa dotyczce teatralnej przestrzeni;
punktowany konkurs na szybko i znajomo teatralnych sw (dla wszystkich);
zagajenie o spotkaniu, spleceniu, poczeniu, zmieszaniu i pomieszaniu sztuk
piknych i niepiknych w sztuce teatru;
punktowany konkurs na szybko i znajomo artystw budujcych spektakl teatralny;
punktowany konkurs na refleksyjno i rozumienie okrele komponentw
przedstawienia teatralnego;
spektakl Calineczka wg Andersena, marionetkowy na dwoje animatorw, stylistycznie
secesyjny, strukturalnie lekko interaktywny z mocn czwart cian w scenach

Dobre praktyki - ORE 3

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie
lalkowych, animacyjnie sprawny, w gruncie rzeczy atwy do zrozumienia, kiedy
mwi si po polsku;
punktowany konkurs na szybkie i wnikliwe mylenie o konkretnym spektaklu
teatralnym;
punktowany konkurs na recenzj teatraln dla wybracw losu;
sumowanie punktw i dekoracja zawodnikw zotem i srebrem.

Tworzy teatr

Tworzy teatr to zajcia o warsztacie aktorskim i animacyjnym. Uczestnicy podczas

dwch spotka przygotowuj spektakl lalkowy, ktry jest nagrany przez prowadzcego
zajcia.
Warsztaty odbywaj si w dwch czciach.
Pierwsze spotkanie to praktyczne aspekty pracy aktora nad sob.

Plan zaj:
zestaw wicze fizycznych uwiadamiajcych, e ciao jest pierwszym narzdziem w
warsztacie pracy aktora;
zestaw wicze dykcyjnych, usprawniajcych narzdy mowy;
zestaw wicze impostacyjnych, uwiadamiajcych, e ciao jest gonikiem
i wzmacniaczem gosu.
Podczas pierwszego spotkania kady otrzymuje tekst jednego aktu sztuki, losuje rol
i scen do zagrania. Przed adeptami sztuki aktorskiej staj wielorakie zadania: opracowanie
tekstu, wysuchanie reyserskiej interpretacji tekstu, przemyliwanie intencji, odgadywanie
dziaa wynikajcych z tekstu, poznanie piosenek. Poznanie zasad animacji lalkowej.

Spotkanie drugie to praca aktora nad rol na scenie, warsztaty z wykorzystaniem scenografii
dekoracji, rekwizytw, take lalek i owietlenia. To rwnie nauk animacji lalek, ruchu
scenicznego, prby spektaklu i spektakl.

Plan zaj:
przygotowanie sceny przez zesp techniczny: rozstawienie dekoracji, owietlenia,
wyznaczenie horyzontu, kulis, miejsc dla widzw;
prby sytuacyjne kolejnych scen;
prby muzyczne z orkiestrami i chrami;
prby generalne;
premiery scen z tworzeniem nagrania.

Dobre praktyki - ORE

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie

Po zajciach uczniowie s peni przey zwizanych z prac nad przygotowanym

spektaklem oraz wiadomi teatralnego sukcesu i moliwoci autoprezentacji (praca nad
gosem i ciaem). Poznanie wanych aspektw pracy nad spektaklem (model prby, model
zaangaowania) owocuje w dalszej pracy w teatrze szkolnym.

Spektakle teatralne uwzgldniajce elementy edukacji teatralnej, w ktrych

uczestniczyli uczniowie:

Ba o dwch braciach klasyczna ba o wdrujcym ku szczciu modym

czowieku, ktry odwag i sprytem pokonuje przeszkody, zdobywajc krlewn i krlestwo.
Cig zdarze scenicznych wiernie odtwarza literacki tok zdarze z Bani o dwch braciach
braci Grimm. To nie jest jedna ba, lecz kilka, zawartych w jednym wartkim opowiadaniu
o ludzkich i zwierzcych losach w wiecie bardziej ni prawdziwym. Przedstawienie buduje
optymizm i nadziej, e z najgorszego niebezpieczestwa mona wyj bez szwanku.

Pastoraka spektakl teatralny dla dzieci klas 0III. Pogodna opowie o narodzeniu
Chrystusa, uwzgldniajca wszystkie okolicznoci przekazane przez ewangelie i tradycje.
Pikna scenografia teatru lalkowego, skrzypcowy akompaniament na ywo, wsplnie
piewane koldy. Bogactwo treci wychowawczych poprzez wskazanie na tradycje,
przynaleno do wsplnej chrzecijaskiej europejskiej cywilizacji i kultury.

Pasja spektakl zrealizowany na podstawie redniowiecznego misterium, pokazany

podczas rekolekcji wielkopostnych. Ide spektaklu byo zestawienie cyklu zdarze, poprzez
ktre Chrystus Pan otworzy wrota Boego Krlestwa z przekazan w przypowieciach nauk
dotyczc ludzkiej drogi zmierzajcej do tych wrt. Zasadniczym celem Misterium byo

Dobre praktyki - ORE 5

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie
zmobilizowanie dzieci do przeycia tajemnicy Odkupienia jako czego bliskiego, bardzo
osobistego, a zarazem wsplnotowego.

Przykady dziaa teatralnych uczniw, ktre s wynikiem pracy nauczyciela jzyka

polskiego, nauczycieli edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciela muzyki

Dziaania te s wynikiem pracy szkoy oraz wsppracy z Suchedniowskim Orodkiem

Kultury Kunica, Teatrem Lalki i Aktora Kubu w Kielcach oraz lokaln parafi.

Aktywny udzia w audycjach muzycznych Ba o Dwunastu Miesicach Inscenizacja wierszy Jana Brzechwy
Filharmonii witokrzyskiej

Lekcje teatralne w Teatrze Lalki i Aktora Ukady taneczne Teatrzyk z wykorzystaniem pacynek
Kubu w Kielcach

Koncert kold Jaseka Jaseka

Dobre praktyki - ORE 6

Monika Wojteczek Edukacja teatralna jako forma rozwijania zdolnoci
uczniw Samorzdowej Szkoy Podstawowej w Ostojowie

Bajka muzyczna Calineczka udzia w Konkurs recytatorski Ukady taneczne uwietniajce uroczystoci
przegldzie zespow teatralnych, szkolne
Suchedniowska Wiosna Teatralna 2012

Bajka muzyczna Calineczka Bajka muzyczna Calineczka Jaseka

Jaseka Spektakle w Teatrze Lalki i Aktora Inscenizacje audycji z okazji wit

Kubu w Kielcach narodowych

Opracowanie: Monika Wojteczek

Dobre praktyki - ORE 7