Vous êtes sur la page 1sur 10

18/03/2017 ipo02

Estaaversoemhtmldoarquivohttp://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf.
Googlecriaautomaticamenteversesemtextodedocumentosmedidaquevasculhaaweb.

Page1

Entrevistacom
PhilippeLejeune
JovitaMariaGerheim
Noronha*

)
Abstract

genrethatexistsinbetween
fictionandhistory,considered
bymanyasaminorone,
autobiographytookadvantage
ofitsliminalpositionand
expandeditsfieldofinterest,
callingtheattentionofthose
whoareattractedbythe
adventureofthelanguageofa
reflexiveI,eitheragreatwriter
oranordinaryman,andalso
ofthosewhoseeitasaprivileged
windowtotheperceptionof
socialmicrofundaments.Philippe
Lejeune,areknownspecialistin
everyformofthewritingofthe
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 1/10
18/03/2017 ipo02

I,researcherattheInstitut
UniversitairedeFrance,professor

* ProfessoradeLnguaFrancesaede
LiteraturasdeLnguaFrancesadaUFJF.
DoutorandaemLiteraturaComparada,UFF.

Page2

Ipotesi,revistade attheUniversitdeParisNord(Villetaneuse)
estudosliterrios
JuizdeFora, andcofounderoftheAPA(Association
v.6,n.2 pourlautobiographieetlepatrimoine
p.21a30
autobiographique),talksabouttheseissues
inthefollowinginterview1 .
Keywords:Autobiography,literatureand
society,PhilippeLejeune.

PNoBrasil,osenhorconhecidosobretudocomoopaido
pactoautobiogrfico.Defato,osenhorfoioprimeiroaproporumadefinio
deautobiografiabaseadaemumcontratodeleituraentreoautornarrador
personagemeoleitoreaestabelecerasregrasdessejogo.Osenhorreviu
emseguidaessadefinioinicialemLePacteautobiographique(bis),
nuanandoalgunspontos.Qualsuaposiodiantedopactohoje?

RNomeconsideroopaidopacto,poisissosignificariadizerque
crieiacoisa.Eusouantesseufilho:constateiqueeleexistiaeaeleque
devosenoavida,pelomenosafala.Voulhecontarahistria.Em1971,eu
quisfazerumquadrogeraldaautobiografiafrancesa,oquenuncahaviasido
feito.Paraisso,precisavadeumadefinio.Fiqueiespantadoaoconstatarque
otextoautobiogrficoeotextoficionalpodiamobedecersmesmasleis.
Adiferenaentreelesnoestavanoprpriotexto,masnoqueGrardGenette
chamoudeparatexto,nocompromissodoautorcomoleitoremdizera
verdadesobresimesmo.completamentediferentedocompromissoquese
temnaficoqueantesumdescompromisso,ainstauraodeumjogo,
deumdistanciamento.Eaatitudedoleitor,seutipodeinvestimentotambm
muitodiferente.claroqueentreessesdoisplos,podeseterposies
intermedirias,comprometimentos,ambigidadestudoaquiloquesedefine
hojecomotermovagodeautofico.Masasposiesintermediriasnascem
dessesplos,elasnoexistiriamsemeles.Eumeconcentreientonoplo
autobiogrfico,quenuncaforaestudado,aopassoquetoneladasdeobras
haviamsidodedicadasfico.Quantoautobiografia,consideravaseque
seexplicavaporsis,viasenelaapenasumasubcategoriadodiscurso
histrico,e,almdisso,eravistacomumcertodesprezo,muitosconsideravam
quenoeraliteraturaesupunhamque,aosebuscaraverdade,saasedo
campodaarte...

POsenhorentopropsumadefinioparaela...

RSimeno.Eusimplesmentepegueiadefiniodadapelosdicionrios.
Eunopropuspropriamenteumadefinio,masaconstateie,emseguida,
analiseia.EmLAutobiographieenFrance(1971),utilizeiessadefiniode
modoumpoucodogmticoparafazerumatriagemdostextos.Mas,apartir
doPacteAutobiographique(1975)athoje,oqueprevaleceufoiaanlise,
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 2/10
18/03/2017 ipo02

1 Associationpourlautobiographie(APA),LaGrenette,10rueAmdeBonnet,01500Ambrieu
enBugey,Frana.Site:http://perso.wanadoo.fr/apa/

Page3

noodogma.Euadoro,maisoumenoscomofazemGenetteouJakobson, Entrevistacom
PhilippeLejeune
distinguirosnveisdedescrio,veragamadesoluespossveisemcada
nvel,suascombinaessegundodominantesvariveis,etc.Essasdescries JovitaMariaGerheim

bemafinadasajudamaescapardodogmatismoepermitempensarahistria, Noronha

oqueosformalistasrussoschamavamdevariabilidade.Logo,euprpriono
tenhoumadefiniopessoal:trabalhocomadefiniodetodoomundo.
Tentoobservaraomesmotempoocentrodosistema,oplo(ocompromisso
deescreveraverdadesobresi)easmargens,assituaesfronteiriasde
todosostipos,nasquaisainflunciadooutroplosefazsentir,eondese
criaminterferncias,franjasondeosdoissistemasmanifestam,atravsdo
conflito,oquecadaumdelestemdeprprio.Oploocompromissode
dizeraverdadesobresi.umatoreal,queimplicaapossibilidadede
verificao,equecomprometedefato,socialmenteejuridicamente,podendo,
svezes,atchegaraotribunal.Aesseaspectoreferencialqueoope
fico,acrescentaseumaspectorelacional,queodistinguedodiscurso
histrico:oautobigrafocolocaseuleitoremperigo.Elelhepedealgo:
reconhecimento,aprovao,amor.E,aomesmotempo,sugereoupropealgo
maisembaraosoainda:areciprocidade.Oleitorforadoapensaremsua
prpriavidaemtermosanlogos,mesmosenotivervontadedefazlo.
Aautobiografiacontagiosaemuitaspessoastmmedodela.Esseoplo.
Quantosfranjasoufronteiras,podesevlasanalisandotodasasprodues
hbridas,asautofices,asmemriasimaginrias,asautobiografiasemterceira
pessoa,etc.Ouentodeixandoocampodalnguaescrita:seriaamesma
coisafalardesuavidaouescrevla?Demodoalgum.Escrevlaoudesenhla?
Nessesltimosanostenteiverseaimagemseriacapazdedizereusem
recorrerlinguagemarticulada.Hpelomenosvinteanos,surgiuumcinema
autobiogrfico(documentriodistantedafico),histriasemquadrinhos
autobiogrficas,etc.Easnovasinvenescriamverdadeirassituaes
experimentaisdelaboratrio:oqueacontececomodiriontimoquando
escritonaInternet?...

PDefato,emseusprimeiroslivros,osenhoranalisoutextosde
grandesautorestaiscomoJeanJacquesRousseau,JeanPaulSartre,Michel
Leiris.Mas,apartirdeJeestunAutre(1980),passouaseinteressartambm
pelasentrevistasradiofnicas,pelaautobiografiafalada,pelosrelatosdevida
deannimos,enfimpelasautobiografiasdosquenoescrevem,gravadas,e
publicadasemformadelivro.Porqueessamudanadedireo?

RVocdissecerto:eupasseiameinteressartambm.Nosetratade
fatodeumamudanadedireo,oquefariasuporqueabandoneiooutro
caminho:no,eucontinuoapaixonadopelaliteratura!Digamosquesejauma
ampliao.Porqueserestringir?Porquenoestudarvriascoisasaomesmo
tempo?Porquenoolhararealidadesobtodasasfaces?mas,porouto
lado,voctemrazo:houveumamudanadedireo.Comeceiconsiderando
aautobiografiacomoumgneroliterrio,minhavisoeraestreitaeacadmica,
emborativesseumacertacondescendnciaporaquelaspobrespessoasque
noeramescritoresequetentavamescreversobresimesmos.Assim,de !
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 3/10
18/03/2017 ipo02

Page4

Ipotesi,revistade
estudosliterrios
incio,quandoestavaestudandoRousseaueSartre,minhafamliaconfioume
JuizdeFora, umdiaumapilhadecadernosmanuscritosdemeubisavXavierdouard
v.6,n.2
p.21a30 Lejeune(18451918),comercirioquededicaraseusdomingosaescrever
suaautobiografia.Eueratoelitista,topretensiosoquedeinciodesprezei
aquelestextosapaixonanteseosdeixeideladopordezanosantesdedes
cobrirseuinteresse.Preciseidetempoedeumgrandeesforopessoalpara
compreenderqueasautobiografiasdeescritoreseramapenasumapequena
provnciadeumpasimenso,queodireitodeescreversobresipertenciaa
todosequeessaprticatinhasuasleisprprias,semrelaocomasleisda
literatura.Foientoquemedemocratizei,sepossodizerassim,eme
interdisciplinarizei.Eudeveriaterrecomeadomeusestudos!Torneime
historiadoraprendendoatrabalharcomarquivosesocilogoaprendendoa
fazerpesquisas...Freqenteimaisantroplogosepsiclogosqueanalistasde
literatura.Oresultadoquemeuscolegasdereameolhamhojedecara
feiaemeperguntamonde,paramim,terminaaliteratura.aaaa

POsenhorpassouatrabalharemseguidacomosdirios...

RDefato,amplieiaindamaismeucampodetrabalho.Aautobiografia
umatoexcepcionaleintimidador:comquedireitocontaseaprpriavida?
precisodealgumamaneiraestarlegitimado.Almdisso,comoconstruir
umanarrativaqueprendaaatenodosoutros?umaartedifcil.Aauto
biografiapoisumatopoucofreqente:poucassoescritasemboramuitas
sejamlidas.Jcomodirio,aconteceexatamenteocontrrio:muitosso
escritos(8%dosfrancesesafirmamterumdirio,oquesignificamaisdetrs
milhesdepessoas)epoucossolidos.Odirionointimida.Todosacham
terodireitodeescreverumesecremcapazesdefazlo.Masumaescrita
invisvel.Noquasenuncapublicadaefreqentementedestruda.Ocentro
dacena,naslivrarias,ocupadopelosdiriosdeescritoresquesomuito
interessantes,claro,masnosorepresentativos.minhavezagorade
fazerumapergunta:noBrasil,existempesquisassobreaprticadodirio?

PNoqueeusaiba...

RVocdeveriafazeruma...Bastaacrescentarumaperguntaaesse
respeitoemumapesquisaestatsticanacional(porexemplosobreasprticas
culturais).Ouentofazerumapesquisaqualitativa,atravsdeumanncio
publicadonamdia:Sevoctemumdirio,falesobreele!.Ouento,distribuir
questionriosemescolaseuniversidades.Euexperimenteitodosessesmodelos
desde1986.Antes,de1971a1986,eudeixaraodirioforademinhas
pesquisas,poistinhapreconceitosemrelaoaele,talvezporquetivesse
guardadoumalembranaruimdemeudiriodeadolescncia,comeado
aos15anos.Reconvertime,pois,aodirioem1986,etenteiestudlo
nocomoumgneroliterrio,mascomoumaprticaordinria.Em1997,por
sugestominha,aAssociationpourlautobiographieorganizouumagrande

" exposiodediriosntimosemumabibliotecapblicaemLyon:mostramos
cercade250diriosmisturandoosdecelebridades(BenjaminConstant,

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 4/10
18/03/2017 ipo02

Page5

Amiel,Gide,etc.)comamassadediriosdedesconhecidosquenosforam Entrevistacom
PhilippeLejeune
confiadosporseusautoresequeconstituemumuniversoabundante.
JovitaMariaGerheim

PEmseultimolivro,Chercran...,osenhorcontinuasuapesquisa Noronha

sobreosdirios,masescritosemoutrotipodesuporte,ocomputador,e
publicadosnaInternet...

RAInternetofereceumaoportunidadeformidvelparaodirio:
vocpodeserlidosemserpublicado,elacurtocircuitaatriagemfeitapelos
editores,qualquerumpodemontarsuapequenavitrine!NaFrana,existem
crculosquepermitemencontrarrapidamentecercade200diriosonline.
Usandoumpseudnimo,vocpodepreservarsuaintimidade,fazeramigos
desconhecidossemqueissointerfiraemsuavidareal.Eseuleitortema
oportunidadedeseguirsuavidadiaadia,comoumanovela,compartilhar
emtemporealdesuasexpectativas,esperanas,desiluses.AntesdaInternet,
osdirioseramsemprelidosretrospectivamente,oleitorpodiasabera
continuao,aopassoqueagoraelecompartilhatotalmentedaexperincia
doautore,sobretudo,doqueaprpriabasedodirio:ignorarofuturo!
NaFrana,essesdiriossoescritossobretudoporjovensadultos,entre20
e35anos...Soexperinciaslitrariassuamaneira(precisosaberprender
aatenodopblicodiaapsdia),mastambmsociais,poiscriamsenovas
amizadeseestabeleceseumaespciedeintimidadeemrede,seposso
dizerassim...

POsenhorumdosfundadoresdaAPA,aAssociationpour
lautobiographieetlepatrimoineautobiographique.Quaissoosobjetivose
asatividadesdessaassociao?

REufundeiessaassociaoem1992...Foiumaestranhaaventura,
nessecasotambm,umaaventuradeamizade.Aspessoasficamsempre
espantadasemsaberqueautobigrafos,supostamenteindividualistase
narcisistas,podemseassociar.Ora,claroquesim!Quandoserefletesobre
aprpriavida,possvelseinteressarpeladosoutros,porcomparaoe
simpatia.Fiqueiimpressionado,nofimdosanos80,pelascartaspungentes
querecebideautobigrafosediaristasquenosabiamoquefazercomseus
escritos.Eraimpossveleditlas,impossvelguardlasnosarquivose
bibliotecasjlotados.Almdisso,podeseconfiarnatransmissofamiliar?
Tantoscadernosecorrespondnciasacabamnolixo,poisningumseinteressa
poreles...Deusajudaquemseajuda,dizoprovrbio.Umaamiga,Chantal
ChaveyriatDumoulin,mesugeriufundarumaassociao.Elafoifalarcomo
prefeitoeabibliotecriadesuacidade(umacidadezinhapertodeLyon,
AmbrieuenBugey)queentenderamointeressedoprojetoeresolveram
ajudarcedendoumgrandeespaonabibliotecamunicipal.Oquefaznossa
associao?Elal,comentaeconservatodosostextosautobiogrficos
(narrativas,dirios,cartas)inditosquelhesoenviados.Desde1992,
recebemosmaisde1200textos,desdenarrativascomcercadedezpginas
atumdiriontimoem65cadernos!Temos,emdiferenteslugaresdaFrana, #

Page6

Ipotesi,revistade
cincogruposdeleituraquelemapaixonadamentetodosessestextosefazem
http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 5/10
18/03/2017 ipo02
estudosliterrios
JuizdeFora, resenhasquesopublicadasacadadoisanos,constituindoumaespciede
v.6,n.2
p.21a30 catlogocomentadodenossoacervo,oGardeMmoire.Ostextosvoltamem
seguidaparaAmbrieueficamdisposiodoscuriosos,amadoresde
autobiografias,edospesquisadores(historiadores,socilogos...)Editamostambm
umarevista,LaFauteRousseau,organizamosencontrosdefinsdesemana,
temosgruposdeescritaereflexo.Aassociaoreneatualmentecercade800
pessoasetemumobjetivomilitante:incentivaraspessoasqueescrevemsuas
vidasdizendolhesquesetratadeumaprticatil,dignadeestima,queelas
tmrazodefazloequenoestosozinhas.NaFrananoseise
aconteceomesmonoBrasilhmuitospreconceitoscontraaautobiografia...

POsenhorseinspirouemalgumaexperinciaanterior,emalgum
modeloparafundaressaassociao?

RInspireimenomodelodeumainiciativaextraordinriadositalianos.
Em1984,SaverioTutino,umjornalistacomunista,especialistaemAmrica
Latina,instituiuemumvilarejodaToscana,PieveS.Stefano,umPrmionacional
deautobiografia.Em1988,fuivercomoaquilofuncionavaeemboraestivesse
umpoucoreticentequantoidiadeconcurso,fiqueiseduzido,poisera
umaexperinciaformidvel.Disseamimmesmo:possvel!Quandofundeia
APA,noquispromovernenhumconcurso,mas,quantoaoresto,so
emprendimentosanlogos,etemosumbomintercmbiocomeles.Em1998,
naAlemanha,criouseumaassociaoanlogaAPA,tambmemuma
cidadezinha,Emmendingen,naFlorestaNegra.Ostrsarquivostrabalham
juntoseformamabasedeumaredeeuropiadeautobiografia.Tentamos
estabelecerligaescomgruposdeoutrospasesquetenhamasmesmas
preocupaesquens.Talvezsejaumsonho:acompreensoentreasculturas
graasautobiografia...

POsenhorpoderianosfalarumpoucodeseusiteAutopacte2?

RComprazer.umsitedocumentriosobreaescritaautobiogrfica.
Nelepodeseencontrarmuitasrefernciasbibliogrficas(emlnguafrancesa),
informaessobrecolquios,encontros,listadeendereosteis,fragmentos
detextos...Etambmalgunsartigosmeusinditos,oupublicadosemrevistas
ligadasaotema:comoensinaraautobiografia,oqueopactoautobiogrfico,
porqueeumeinteressoporisso...Minhaidiaquecadapasdeveriaterum
sitesobreogneroautobiogrfico.Achoquevocdeveriacriarumparecido
noBrasil!precisoquecadacultura,cadalngua,proponhaumlugarde
informaosobreaexpressoescritadaexperinciavivida.Umdosgrandes
problemasatuaisemnossocamponossaignornciarelativaemrelaos
culturasestrangeirasetambmaodomniodalnguaeideologiaamericanas.
Masnoadiantanadareclamardaglobalizao,dauniformizaodetudo.
Nessecasotambm,Deusajudaquemseajuda!

$ 2 Website:Autopacte:http://worldserver.oleane.com/autopact/

Page7

PEmborasuatrajetriaintelectualsejapontuadapormudanasde Entrevistacom
PhilippeLejeune
direo,osenhorsemprepermaneceufielaogneroautobiogrfico.Como
explicaessapaixo? JovitaMariaGerheim
Noronha

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 6/10
18/03/2017 ipo02

RAgoravocmedeixouembaraado:pararespondersuapergunta,
seriaprecisolhecontarminhavida!Seriaumprazer,masnofcilfazlo
emtrsfrases.Voutentarassimmesmo.Primeiramente,ogostopelalinguagem:
desdemuitopequeno,eugostodaspalavras,depoesia,defrasesedetextos,
delpisefolhase,agora,dateladomeucomputador!Aexperinciada
solido,emsegundolugar,duranteminhaadolescncia,comotantosoutros
jovens.E,porfim,umatotalinaptidoparaafico.Esseterceiroponto
talvezoessencial:faltameumafaculdadequemuitospossuem:notenho
imaginao.Noseiinventarnemfazerdeconta.Eamaiorpartedosromances
contemporneosmeentediam.Davemessaespciedeingenuidadequeme
confinanocampodaverdade,quemefazcrerquepossveldizla.Davem
minharevoltadiantedosquepensamqueaartenoexisteforadafico.
Nosmeiosliterriosfranceses,hatualmenteumaverdadeirareligioda
literaturaeumdesprezosemlimitespelaautobiografia.Aprpriapalavra
pareceuminsulto:seoquevocescreveautobiografia,vocnoum
artista.Eupensoocontrrioaautobiografia(buscaobstinadadaverdade)
podeserumaarte.Umadasmudanasdedireoessenciaisemminha
vidafoiadescobertadaobradeMichelLeiris.Umpoetasurrealistaque
dedicousuavidaautobiografia!Queatransformouemumgnerode
vanguarda!Equesemantevefielaumaespciededeverparacomaverdade!
Encontreiemseguidaemoutrosartistascontemporneos,GeorgesPerec,
ClaudeMauriac,porexemplo,omesmogostopelaverdade,eamesma
inventividade.VocleuWouleSouvenirdenfance,leuLetempsimmobile?
Essasobrasrepresentamanovafronteiradenossapoca,overdadeiro
desafio.Encontrarnovasformasescrupulosamenteverdicas,queexpressam
oqueeraatentoimpensvel,inexprimvelemnossaexperinciadesculpe
mepormeentusiasmarassim:vocmeperguntousobreaorigemdeminha
paixo,essa.

PQuaissoseusprojetosatuais?

REstoucomvriaspanelasnofogo.Todaselasserelacionamcom
odirio.svezes,meperguntose,depoisdomeuperodoautobiogrfico
emeuperododirio,haverumterceiro...Smefaltarexplorara
correspondncia!Nomomento,estoupreparandoumaediododirio
deumadolescentedosculoXIX,PaulJamin.Estouinteressadotambm
emdiriosdecrianas,apartirdosescritosdeumameninadesete
anosquecomeouaescreverumdirionomomentoemqueaprendeu
aescrever.Mas,sobretudo,estoucomumgrandeprojetohistrico,uma
pesquisasobreasorigensdodirio.Minhapergunta:porqueaprtica
dodiriosapareceuesedesenvolveunoOcidentenofimdaIdade
Mdia?Vocbemsabequeexistemmuitasdiscussessobreaorigemda
autobiografia... %

Page8

Ipotesi,revistade
estudosliterrios
PIssofoiobjetodeumacertapolmicaentreosenhoreGeorges
JuizdeFora, Gusdorf...
v.6,n.2
p.21a30

RNuncapolemizeidefatocomele...Digamosqueelenoconcordava
comminhamaneiradeveraautobiografiacomoumacriaodostempos
modernos.LeveiasrioaprimeirafrasedasConfissesdeRousseau:Je
formeuneentreprisequineutjamaisdexemple.verdadequeAsConfisses
seinscrevememvriastradiesanteriores,literrias,moraisereligiosas.

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 7/10
18/03/2017 ipo02

MasRousseau,aomesmotempo,porsuasinceridadeexplosivaesuas
concepesrevolucionriassobreahistriadapersonalidade,fezaautobio
grafiaentraremumnovoespao...H,claroasConfissesdeSantoAgostinho
eoutrostextospessoaisnaAntiguidadequepodemserconsideradoscomo
fontes...Osgnerosliterriossocomoaspessoas:emtornodelesseconstri
umamitologiaprestigiosa,umalenda...Quantoaodirio,muitomaissimples:
antesdofimdaIdadeMdia,elenoexistia.Meuprojetoesclarecero
problemaeexplorarasprimeirasformasdedirionaFrana,dolivrode
razoaodirioespiritual.Noltimoinverno,passeidiasinteirosprocurando
emarquivosdiriosespirituaisfrancesesparachegarconclusodeque
existempouqussimosequequaseningumosleu.Mergulheinahistriado
papelpoisessaumadaschavesessenciais.Opapelnoapenassubstituiu
opergaminhoapartirdosculoXV,mas,primeiramenteesobretudo,substituiu
astbulasdeceraqueserviamparaasescritascorrentesefatalmenteefmeras.
Foiassimquemergulheinahistriadotempo:orelgiomecnico(inventado
nosculoXIV)eocalendrio...Existem,pois,mltiplosfatoresedirioscom
funesmuitodiferentes:impossvelencontrarumarazosimples,umato
fundadoroquetornaotemaaindamaisfascinante.Nomomento,tenho
poisdiantedemimumgrandecanteirodeobras.Eessapesquisameparece
seracontinuaodaminhapesquisaanteriorsobreosciberdiaristasso
doisestudosdemidiologia,comodiriaRgisDebray.Estudeicomo,sob
nossosolhos,umveculonovocomoaInternetpodiatransformarasestratgias
dodirio.Eagoratentareivercomo,nosculoXV,opapelpermitiuqueele
nascesse.Eisosmeusprojetosantesdaaposentadoria...

POsenhorjvaiseaposentar?Masissonosignificaquevparar
completamente...

REm2004,quandofizer66anos,serprecisoqueeurenuncieao
prazerdeensinarevistademinhasalaemVilletaneuse,ondetrabalho
desdejaneirode1970equenuncaquisdeixar.Tratasedeumauniversidade
situadanaperiferiadeParis,ondesemisturamtodasaspopulaesdomundo.
Quandocomecei,eraumauniversidadepequena,nova,ondetnhamos
liberdadeparaensinaroquequisssemos.Foimepossvel,ento,nofazer
nenhumadiferenaentremeuscursoseminhaspesquisas.OPacto
Autobiogrfico,doqualfalvamosaindahpouco,foiprimeiramenteum
cursoquedeiameusestudantesdeprimeiroano,emnovembrode1972.

& Em1979,pudecriarumcursoopcionalquedenomineiAautobiografia
hoje.Seuobjetivoeraobservaroqueaconteceriadenovonocampoda

Page9

autobiografiaduranteaqueleano,aatualidadeautobiogrficae,tambm,se Entrevistacom
PhilippeLejeune
oalunoquisesse,estudarexperinciaspessoaisdeescrita,sondagens...Eupropus
aeles,porexemplo,coletarosrelatosdevidadeseusavs...Ocursoera JovitaMariaGerheim

muitoflexvel,oquemepermitiunoapenasalimentarminhasaulascom Noronha

minhaspesquisas,mastambmfazeroinverso,poisaprendimuitascoisas
commeusalunos.Odifcilera,quandochegavamaoquartoano,convenc
losasearriscarforadocampodaliteratura.Mas,lembromedeMarie
France,quecoletouamemriaoraldacidadezinhadeSaintOuenlAumne,
dePhilippe,queaceitouiraLyonestudaremarquivosautobiografiasde
criminosos,deSandrine,queseiniciounacrticagenticadecifrandoos
cadernosdeMariedAgoult,deChristelle,queanalisouumfilmedeGeorges
Perec,deSophie,quetrabalhoucomuminventriodeautobiografiasde

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 8/10
18/03/2017 ipo02

mulheres,deMarilyn,quemergulhouemdiriosinditosdejovensdosculo
XIX.Tereisaudades,claro.Mascontinuareideoutromodo.Estareipronto
parareceberosinteressadosdiantedasgrandesjanelasdeminhacasaem
FontenayauxRoses.

PEtalvezlhesobretempoparapensaremsimesmo...

RNoestoucertodisso!Defatooensinofuncionaparamimquase
comoumrelaxamento:apressovemdasparticipaesemreuniespblicas,
emsessesdeformao,emcolquiosuniversitrios,enfim,todasascoisas
quecontinuareitalvezafazer,pelomenosporalgumtempo,edasquais
tambmgosto.Almdisso,haindaminhaparticipaonasatividadesda
APA,squaisdedicoatualmenteametadedemeutempocertamente
demais,poismeuobjetivo,alongoprazo,queessaassociaopossaviver
semmim.Voctemrazo,serprecisoqueeumedistancieumpoucoepense
emmimmesmo.

PrincipaispublicaesdePhilippeLejeune

LAutobiographieenFrance.Paris:ArmandCollin,1971/1998.
LireLeiris,autobiographieetlangage.Paris,Klincksieck,1975.
Lepacteautobiographique.Paris:Seuil,1975/1996.
Jeestunautre:lautobiographie,delalittratureauxmdias.Paris:Seuil,
1980.
Calicot,XavierEdouardLejeune,enquteMicheletPhilippeLejeune.Paris:
Montalba,1984.
Moiaussi.Paris:Seuil,1986.
Chercahier...:tmoignagessurlejournalpersonnel.Paris:Gallimard,1989.
Lapratiquedujournalpersonnel.Enqute.Paris:UniversitParisX,1990.
LaMmoireetlOblique.GeorgesPerecautobiographe.Paris:POL,1991.

'
LeMoidesdemoiselles.Enqutesurlejournaldesjeunesfilles.Paris:
Seuil,1993.

Page10

Ipotesi,revistade
estudosliterrios
LesBrouillonsdesoi.Paris:Seuil,1998.
JuizdeFora,
v.6,n.2
Pourlautobiographie.Paris:Seuil,1998.
p.21a30
Chercran...:Journalpersonnel,ordinateur,Internet.Paris:Seuil,2000.

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjEIL 9/10
18/03/2017 ipo02

http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:http://www.ufjf.br/revistaipotesi/files/2009/12/Entrevistacom1.pdf&gws_rd=cr&ei=J23NWLXjE 10/10

Vous aimerez peut-être aussi