Vous êtes sur la page 1sur 18

Qumica

61 d
A contaminao por benzeno, clorobenzeno, trimetil-
benzeno e outras substncias utilizadas na indstria
como solventes pode causar efeitos que vo da en-
xaqueca leucemia. Conhecidos como compostos
orgnicos volteis, eles tm alto potencial nocivo e
cancergeno e, em determinados casos, efeito txico
cumulativo.
O Estado de S. Paulo, 17 de agosto de 2001

Pela leitura do texto, possvel afirmar que


I. certos compostos aromticos podem provocar leu-
cemia.
II. existe um composto orgnico voltil com nove to-
mos de carbono.
III.solventes industriais no incluem compostos org-
nicos halogenados.
Est correto apenas o que se afirma em
a) I b) II c) III d) I e II e) I e III
Resoluo
I. Correto.
Os compostos citados: benzeno, clorobenzeno e
trimetilbenzeno so compostos aromticos, pois
apresentam ncleo benznico.
II. Correto
O trimetilbenzeno, citado como composto orgnico
voltil, apresenta 9 tomos de carbono na sua
molcula.
Exemplo de um trimetilbenzeno:
CH3

H C H
C C
Frmula: C9H12
C C
H3C C CH3

III. Errado
O clorobenzeno, solvente industrial, apresenta em
sua molcula um tomo de cloro (halognio). Trata-
se de um composto orgnico halogenado.

62 a
Considere os equilbrios abaixo e o efeito trmico da
reao da esquerda para a direita, bem como a esp-
cie predominante nos equilbrios A e B, temperatura
de 175C.
equilbrio efeito espcie
trmico predominante
2NH (g)
A) N2(g) + 3H2(g) exotrmica NH3(g)
3
2NO (g)
B) N2O4(g) endotrmica NO2(g)
2

C) MgCO3(s) MgO(s) + CO2(g) endotrmica

O equilbrio A foi estabelecido misturando-se, inicial-


mente, quantidades estequiomtricas de N2(g) e H2(g).
Os equilbrios B e C foram estabelecidos a partir de,
respectivamente, N2O4 e MgCO3 puros.
A tabela abaixo traz os valores numricos das cons-
tantes desses trs equilbrios, em funo da tem-
peratura, no necessariamente na mesma ordem em
que os equilbrios foram apresentados. As constantes
referem-se a presses parciais em atm.
t/C K1 K2 K3

100 1,5 x 101 1,1 x 105 3,9 x 102

175 3,3 x 102 2,6 x 103 2,4

250 3,0 x 103 1,2 x 101 6,7 x 102

Logo, as constantes K1, K2 e K3 devem corresponder,


respectivamente, a
K1 K2 K3
a) B C A
b) A C B
c) C B A
d) B A C
e) C A B
Resoluo
No equilbrio A, por se tratar de uma reao exotr-
mica, o aumento da temperatura desloca o equilbrio
no sentido da reao inversa (decomposio da am-
nia), que endotrmica. Isso implica a diminuio de
NH3 no equilbrio, diminuindo tambm o valor da cons-
tante de equilbrio Kp.
N2(g) + 3H2(g) 2NH (g)
3
(pNH )2
3
Kp =
pN . (pH )3
2 2

Portanto, a uma temperatura mais alta (250C), a cons-


tante de equilbrio ser menor que a temperatura do
equilbrio a 175C. Trata-se da constante de equilbrio
K3 (6,7 . 102 < 2,4).
No equilbrio B, a 175C, predomina NO2; ento, te-
mos:
2NO (g)
N2O4(g) 2
(pNO )2
Kp =
2
pN O
2 4
(pNO ) 2
Como pNO > pN , a relao 2 >1 .

O
2 2 4 pN O
2 4

Conclui-se tratar-se da constante K1 (3,3 x 102, a


175C).
Por excluso, o equilbrio C refere-se constante K2:
A K3
B K1
C K2

63 e
O esquema abaixo apresenta, de maneira simplificada,
processos possveis para a obteno de importantes
substncias, a partir de gs natural e ar atmosfrico.

Dados:

gs H2 N2 O2
temperatura de ebulio (kelvin), 20 77 90
sob presso de 1 atm

NH3 Considere as afirmaes:


240 I. Na etapa A, a separao dos gases pode ser
efetuada borbulhando-se a mistura gasosa
numa soluo aquosa alcalina.
II.Na etapa B, N2 e O2 podem ser separados
pela liquefao do ar, seguida de destilao
fracionada.
III. A amnia, formada na etapa C, pode ser removida
da mistura gasosa por resfriamento.
Est correto o que se afirma
a) em I apenas. b) em II apenas.
c) em III apenas. d) em II e III apenas.
e) em I, II e III
Resoluo
I) Correta
O CO2, por ser um xido cido, reage com soluo
aquosa alcalina, sendo retido nessa soluo.
CO2(g) + 2 OH (aq) CO32(aq) + H2O(l)
II) Correta
N2 e O2 apresentam temperaturas de ebulio
diferentes e podem ser separados por liquefao
do ar, seguida de destilao fracionada.
III) Correta
Amnia (NH3), por apresentar ponto de ebulio
bastante diferente dos pontos de ebulio do N2 e
H2, por resfriamento passa para o estado lquido,
podendo ser removida do sistema.

64 c
O cheiro agradvel das frutas deve-se, principalmente,
presena de steres. Esses steres podem ser sin-
tetizados no laboratrio, pela reao entre um lcool e
um cido carboxlico, gerando essncias artificiais, uti-
lizadas em sorvetes e bolos. Abaixo esto as frmulas
estruturais de alguns steres e a indicao de suas
respectivas fontes.

O O
CH3 C CH3 C
OCH2CH2CHCH3 OCH3
banana kiwi

O O
CH3CH2CH2C CH3 C
OCH3 OCH2(CH2)6CH3
ma laranja

O
CH3CH2CH2C
OCH2(CH2)3CH3
morango

A essncia, sintetizada a partir do cido butanico e do


metanol, ter cheiro de
a) banana. b) kiwi. c) ma.
d) laranja. e) morango.
Resoluo
A equao da reao entre cido butanico e metanol
a que se segue:

O
=

H3C C C C + HO CH3

H2 H2
OH
O
=

H3C C C C + H2O

H2 H2
O CH3

Assim, o ster formado, butanoato de metila, tem


cheiro de ma.

65 e
As figuras abaixo representam molculas constitudas
de carbono, hidrognio e oxignio.

Elas so, respectivamente,


a) etanoato de metila, propanona e 2-propanol.
b) 2-propanol, propanona e etanoato de metila.
c) 2-propanol, etanoato de metila e propanona.
d) propanona, etanoato de metila e 2-propanol.
e) propanona, 2-propanol e etanoato de metila.
Resoluo
H


HCH


C H
=


O C

H
H
propanona

HCH H

HC C H

OH H
2-propanol

H O
H H
=

HCC C

O H
H
etanoato de metila

66 b
Considere as reaes de oxidao dos elementos Al,
Mg e Si representadas pelas equaes abaixo e o calor
liberado por mol de O2 consumido.
4/3 Al + O2 2/3 Al2O3 H = 1120 kJ/mol de O2
2Mg + O2 2MgO H = 1200 kJ/mol de O2
Si + O2 SiO2 H = 910 kJ/mol de O2
Em reaes iniciadas por aquecimento, dentre esses
elementos, aquele que reduz dois dos xidos apre-
sentados e aquele que reduz apenas um deles, em
reaes exotrmicas, so, respectivamente,
a) Mg e Si b) Mg e Al c) Al e Si
d) Si e Mg e) Si e Al
Resoluo
A formao do xido de magnsio a mais exotrmi-
ca, por mol de O2. Portanto, o Mg reduz os xidos
A l2O3 e SiO2, em reaes exotrmicas. A formao do
A l2O3 mais exotrmica do que a formao do SiO2. O
A l reduz o SiO2 em reao exotrmica.

Vamos confirmar
I)
2Mg + O2 2MgO H = 1200 kJ
+
2/3 Al2O3 4/3 Al + O2 H = +1120 kJ

2MgO + 4/3 Al H = 80 kJ
2Mg + 2/3 Al2O3 exotrmica

II)
2Mg + O2 2MgO H = 1200 kJ
SiO2 Si + O2 H = +910 kJ

2MgO + Si
2Mg + SiO2 exotrmica H = 290 kJ

III)
4/3 Al + O2 2/3 Al2O3 H = 1120 kJ
SiO2 Si + O2 H = +910 kJ

exotrmica
4/3 Al + SiO2 2/3 Al2O3 + Si H = 210 kJ

67 e
Alguns alimentos so enriquecidos pela adio de vita-
minas, que podem ser solveis em gordura ou em
gua. As vitaminas solveis em gordura possuem uma
estrutura molecular com poucos tomos de oxignio,
semelhante de um hidrocarboneto de longa cadeia,
predominando o carter apolar. J as vitaminas solveis
em gua tm estrutura com alta proporo de tomos
eletronegativos, como o oxignio e o nitrognio, que
promovem forte interao com a gua. Abaixo esto
representadas quatro vitaminas:

OH

O OH
O


HO OH
I
H3C CH3 CH3 CH3




OH


CH3 II
O CH3 CH3 CH3 CH3


CH3


CH3
=
III
O

O
CH3
HO COOH

CH3 N

OH
H

IV
Dentre elas, adequado adicionar, respectivamente, a
sucos de frutas puros e a margarinas, as seguintes:
a) I e IV b) II e III c) III e IV
d) III e I e) IV e II
Resoluo
As quatro vitaminas que aparecem tm, pela leitura do
texto:
I) carter polar solvel em gua
II) carter apolar solvel em gordura
III) carter apolar solvel em gordura
IV) carter polar solvel em gua
Poder-se-ia adicionar a sucos de frutas as vitaminas I e
IV e s margarinas (gorduras) as vitaminas II e III.

68 d
Os automveis movidos gasolina, mesmo que utili-
zem uma relao ar/combustvel adequada, produzem
substncias poluentes tais como hidrocarboneto no
queimado (HC), CO e NO. Atualmente, os automveis
so equipados com catalisadores que promovem as
transformaes dos referidos poluentes gasosos, con-
forme as seguintes equaes:

2CO + O2 2CO2

2NO + 2CO N2 + 2CO2

HC + oxignio dixido de carbono + gua

O grfico abaixo d a porcentagem de poluentes


transformados (Y), em funo da porcentagem de oxi-
gnio (X) presente na mistura do combustvel com ar.
Logo, se a porcentagem de oxignio na mistura for
I. x1, a porcentagem de HC transformado ser menor
que a de CO transformado.
II. x2, a soma das quantidades de HC, CO e NO, nos
gases de escape, ser menor do que aquela obtida
se a porcentagem de oxignio for x1 ou x3.
III.x3, restar menos CO, para transformar NO em N2,
do que se a porcentagem de oxignio for x1.

, pois, correto o que se afirma


a) em I apenas. b) em II apenas.
c) em III apenas d) em II e III apenas
e) em I, II e III.

Resoluo
I) Errado:
Pelo grfico, verifica-se que a porcentagem de HC
transformado ( 75%) em funo da porcentagem de
oxignio x1 maior que a porcentagem de CO trans-
formado ( 50%) em funo da mesma porcentagem
de oxignio x1.
II) Correto:
Usando a porcentagem de oxignio igual a x2, verifi-
ca-se que as porcentagens tanto de HC como de CO
e de NO transformados so de aproximadamente
90%, portanto a soma das quantidades de HC, CO
e NO nos gases de escape ser menor do que aque-
la obtida se a porcentagem de oxignio for x1 ou x3,
nas quais se verifica menor transformao dos
gases poluentes.
III. Correto
Com a porcentagem de oxignio x3, quase todo CO
ser transformado em CO2. Diminuindo a quan-
tidade de CO, diminui a transformao de NO em
N2 segundo a equao da reao:
2NO + 2CO N2 + 2CO2

69 c
Galinhas no transpiram e, no vero, a freqncia de
sua respirao aumenta para resfriar seu corpo. A
maior eliminao de gs carbnico, atravs da respi-
rao, faz com que as cascas de seu ovos, constitudas
principalmente de carbonato de clcio, se tornem mais
finas. Para entender tal fenmeno, considere os
seguintes equilbrios qumicos:
2 CaCO (s)
Ca2+(aq) + CO3 (aq) 3
2 HCO (aq) + OH(aq)
CO3 (aq) + H2O(l)

3
H CO (aq) + OH(aq)
HCO3 (aq) + H2O(l) 2 3

H2CO3(aq) CO2(g) + H2O(l)
Para que as cascas dos ovos das galinhas no dimi-
nuam de espessura no vero, as galinhas devem ser
alimentadas
a) com gua que contenha sal de cozinha.
b) com rao de baixo teor de clcio.
c) com gua enriquecida de gs carbnico.
d) com gua que contenha vinagre.
e) em atmosfera que contenha apenas gs carbnico.
Resoluo
Pelo prprio texto, a maior eliminao de gs carbni-
co no vero faz com que as cascas de ovos de galinhas
se tornem mais finas. Deve-se, portanto, alimentar as
galinhas com gua enriquecida de gs carbnico.
Justificativa
Aumentando a concentrao de gs carbnico na gua,
desloca-se o quarto equilbrio para a esquerda,
aumentando a concentrao de H2CO3 (aq). Por sua
vez, isso ir deslocar o terceiro equilbrio para a es-
querda, aumentando a concentrao de HCO3(aq). O
aumento de HCO3(aq) desloca o segundo equilbrio
para a esquerda, aumentando a concentrao de
CO2 2
3 (aq). E, finalmente, o aumento de CO3 (aq) desloca
o primeiro equilbrio para a direita, aumentando a quan-
tidade de CaCO3(s), impedindo que a casca do ovo se
torne mais fina.

70 d
As figuras abaixo representam, esquematicamente,
estruturas de diferentes substncias, temperatura
ambiente.

Sendo assim, as figuras I, II e III podem representar,


respectivamente,
a) cloreto de sdio, dixido de carbono e ferro.
b) cloreto de sdio, ferro e dixido de carbono.
c) dixido de carbono, ferro e cloreto de sdio.
d) ferro, cloreto de sdio e dixido de carbono.
e) ferro, dixido de carbono e cloreto de sdio.

Resoluo
A figura I representa esquematicamente uma estrutura
metlica, como por exemplo, ferro, no qual s h to-
mos iguais.
A figura II representa esquematicamente uma estru-
tura contendo um aglomerado de ons (composto ini-
co), por exemplo, cloreto de sdio (Na+Cl).
A figura III representa esquematicamente um conjun-
to de molculas triatmicas, por exemplo, dixido de
carbono (CO2).

71 c
Em soluo aquosa, ons de tlio podem ser precipita-
dos com ons cromato. Forma-se o sal pouco solvel,
cromato de tlio, Tlx (CrO4)y.
Tomaram-se 8 tubos de ensaio. Ao primeiro, adiciona-
ram-se 1 mL de soluo de ons tlio (incolor) na con-
centrao de 0,1 mol/L e 8 mL de soluo de ons cro-
mato (amarela), tambm na concentrao de 0,1
mol/L. Ao segundo tubo, adicionaram-se 2 mL da solu-
o de ons tlio e 7 mL da soluo de ons cromato.
Continuou-se assim at o oitavo tubo, no qual os volu-
mes foram 8 mL da soluo de ons tlio e 1 mL da
soluo de ons cromato. Em cada tubo, obteve-se um
precipitado de cromato de tlio. Os resultados foram
os da figura.

Os valores de x e y, na frmula Tlx (CrO4)y, so, res-


pectivamente,
a) 1 e 1 b) 1 e 2 c) 2 e 1
d) 2 e 3 e) 3 e 2
Resoluo
medida que aumenta o volume da soluo de ons
tlio, aumenta o precipitado amarelo at o tubo 6. A
partir do tubo 7, a quantidade do precipitado amarelo
diminui, isto , os ons tlio esto em excesso.
No tubo 6 temos:
Quantidade em mol de ons tlio
1 L 0,1 mol
6 . 103L a
a = 6 . 104 mol

Quantidade em mol de ons cromato


1 L 0,1 mol
3 . 103L b

b = 3 . 104 mol

Os valores de x e y so, respectivamente:


6 . 10 4 mol de ons tlio reagem com 3 . 10 4 mol de
ons cromato, na proporo 2 : 1.
72 b
Considere trs metais A, B e C, dos quais apenas A
reage com cido clordrico diludo, liberando hidrog-
nio. Varetas de A, B e C foram espetadas em uma
laranja, cujo suco uma soluo aquosa de pH = 4. A
e B foram ligados externamente por um resistor (for-
mao da pilha 1). Aps alguns instantes, removeu-se
o resistor, que foi ento utilizado para ligar A e C (for-
mao da pilha 2).
Nesse experimento, o plo positivo e o metal corrodo
na pilha 1 e o plo positivo e o metal corrodo na pilha
2 so, respectivamente,
pilha 1 pilha 2
plo posi- metal cor- plo posi- metal cor-
tivo rodo tivo rodo
a) B A A C
b) B A C A
c) B B C C
d) A A C A
e) A B A C
Resoluo
O metal A, como reage com cido clordrico diludo,
tem grande tendncia para sofrer oxidao.
Ligando os metais A e B externamente por um resis-
tor, teremos uma transferncia de eltrons do metal A
(metal corrodo) para o metal B (plo positivo).
Ligando os metais A e C externamente por um resis-
tor, teremos uma transferncia de eltrons do metal A
(metal corrodo) para o metal C (plo positivo).

73 a
O composto HClO, em gua, dissocia-se de acordo
com o equilbrio:
HClO (aq) + H2O (l) +
ClO (aq) + H3O (aq)
As porcentagens relativas, em mols, das espcies
ClO e HClO dependem do pH da soluo aquosa. O
grfico que representa corretamente a alterao des-
sas porcentagens com variao do pH da soluo
Dado:
Constante de dissociao do HClO em gua, a
25C: 4 x 108
Resoluo
Com o aumento do pH (diminuio da concentrao de
H3O+), o equilbrio deslocado no sentido dos produ-
tos (ClO(aq) e H3O+(aq)); portanto, teremos aumento
da quantidade em mol de ClO(aq) e diminuio da
quantidade em mol de HClO(aq).
pH = 4 [H3O+] = 1,0 . 10 4 mol/L e
[ClO] = 1,0 . 104 mol/L
[ClO] [H3O+]
Ka =
[HClO]

1,0 . 104 . 1,0 . 104


4 . 108 = [HClO] = 0,25 mol/L
[HClO]
pH = 6 [H3O+] = 1,0 . 106 mol/L
[ClO] = 1,0 . 106 mol/L
1,0 . 106 . 1,0 . 106
4 . 108 =
[HClO]

[HClO] = 0,25 . 104mol/L


Para pH = 4 e pH = 6, temos um predomnio da con-
centrao de HClO no equilbrio em relao a [ClO].
pH = 8 [H3O+] = 1,0 . 108 mol/L
[ClO] = 1,0 . 108 mol/L
1,0 . 108 . 1,0 . 108
4 . 108 =
[HClO]

[HClO] = 0,25 . 108 mol/L

porcentagem relativa em mol do HClO em pH = 8 :


1,25 . 108 mol 100%
0,25 . 108 mol x x = 20%
O grfico que representa corretamente a alterao o da
alternativa a.

74 d
O aspartame, um adoante artificial, pode ser utilizado
para substituir o acar de cana. Bastam 42 miligramas
de aspartame para produzir a mesma sensao de
doura que 6,8 gramas de acar de cana. Sendo
assim, quantas vezes, aproximadamente, o nmero de
molculas de acar de cana deve ser maior do que o
nmero de molculas de aspartame para que se tenha
o mesmo efeito sobre o paladar?
a) 30 b) 50 c) 100 d) 140 e) 200
Dados:
massas molares aproximadas (g/mol)
acar de cana: 340
adoante artificial: 300
Resoluo
Clculo da quantidade em mol em 42 mg de asparta-
me:
300g 1 mol
x = 0,14 . 103 mol
42 . 103g x

Clculo da quantidade em mol de 6,8g de acar:


340g 1 mol
y = 0,02 mol
6,8g y

O nmero de molculas de acar de cana maior que


o nmero de molculas do aspartame. Aproximada-
mente, temos:
0,02 mol
= 142,8 140
0,14 . 103 mol

75 a
Quando se efetua a reao de nitrao do bromoben-
zeno, so produzidos trs compostos isomricos
mononitrados:

Br Br Br Br
NO2
+ +

NO2
NO2
ismeros orto meta para

Efetuando-se a nitrao do para-dibromobenzeno, em


reao anloga, o nmero de compostos mononitra-
dos sintetizados igual a
a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5
Resoluo
A nitrao do para-dibromobenzeno produz apenas um
composto mononitrado, de acordo com a equao qu-
mica simplificada:
Br Br Br

NO2 O2N

HNO3
ou ou

Br Br Br

Br Br

ou


NO2 O2N

Br Br
As quatro frmulas no segundo membro so equiva-
lentes.
76 a
Quando o composto LiOH dissolvido em gua,
forma-se uma soluo aquosa que contm os ons
Li+(aq) e OH(aq). Em um experimento, certo volume
de soluo aquosa de LiOH, temperatura ambiente,
foi adicionado a um bquer de massa 30,0 g, resultan-
do na massa total de 50,0 g. Evaporando a soluo at
a secura, a massa final (bquer + resduo) resultou
igual a 31,0 g. Nessa temperatura, a solubilidade de
LiOH em gua cerca de 11 g por 100 g de soluo.
Assim sendo, pode-se afirmar que, na soluo da
experincia descrita, a porcentagem, em massa, de
LiOH era de
a) 5,0%, sendo a soluo insaturada.
b) 5,0%, sendo a soluo saturada.
c) 11%, sendo a soluo insaturada.
d) 11%, sendo a soluo saturada.
e) 20%, sendo a soluo supersaturada.
Resoluo
Massa da soluo aquosa de LiOH adicionada no
bquer:
mLiOH(aq) = 50,0g 30,0g = 20,0g

Massa de LiOH (resduo slido) obtido aps a evapo-


rao total da soluo aquosa de LiOH
mLiOH(s) = 31,0g 30,0g = 1,0g
Clculo da porcentagem de LiOH na soluo:
20,0g de LiOH(aq) 100%
1,0g de LiOH(s) x
x = 5%
Clculo da massa de LiOH que deve ser dissolvida em
20,0g da soluo na temperatura citada para obtermos
uma soluo saturada.
100g de soluo 11 g de LiOH
20,0g de soluo x
x = 2,2g de LiOH
Como a soluo citada no texto apresenta menor
quantidade de soluto que o necessrio para a sua satu-
rao, temos uma soluo insaturada.

77 b
Buscando processos que permitam o desenvol-
vimento sustentvel, cientistas imaginaram um proce-
dimento no qual a energia solar seria utilizada para for-
mar substncias que, ao reagirem, liberariam energia:
A = refletor parablico C = reator exotrmico
B = reator endotrmico D e E = reservatrios
Considere as seguintes reaes
I) 2H2 + 2CO CH4 + CO2
II) CH4 + CO2 2H2 + 2CO
e as energias mdias de ligao:
HH 4,4 x 102 kJ/mol
C [ O (CO) 10,8 x 102 kJ/mol
C = O (CO2) 8,0 x 102 kJ/mol
CH 4,2 x 102 kJ/mol
A associao correta que ilustra tal processo
Reao que
Contedo de D Contedo de E
ocorre em B
a) I CH4 + CO2 CO
b) II CH4 + CO2 H2 + CO
c) I H2 + CO CH4 + CO2
d) II H2 + CO CH4 + CO2
e) I CH4 CO
Resoluo
Clculo do H para o processo I:
2H2 + 2 CO CH4 + CO2
+8,8 . 102 kJ +21,6 . 102 kJ 16,8 . 102 kJ 16,0 . 102 kJ

H = 2,4 . 102 kJ (processo exotrmico)

Clculo do H para o processo II:

CH4 + CO2 2 H2 + 2 CO
+16,8 . 102 kJ +16,0 . 102 kJ 8,8 . 102 kJ 21,6 . 102 kJ

H = +2,4 . 102 kJ (processo endotrmico)

No reator B, ocorre a reao endotrmica (II), enquan-


to no reator C, ocorre a reao exotrmica (I).

No reservatrio D, existem as substncias (CH4 e CO2)


que iro sofrer processo endotrmico em B, produ-
zindo as substncias (H2 e CO), que sero transferidas
para o reservatrio E e enviadas ao reator C, onde
sofrero processo exotrmico.
78 c
O vrus da febre aftosa no sobrevive em pH < 6 ou
pH > 9, condies essas que provocam a reao de
hidrlise das ligaes peptdicas de sua camada pro-
tica. Para evitar a proliferao dessa febre, pessoas
que deixam zonas infectadas mergulham, por instan-
tes, as solas de seus sapatos em uma soluo aquosa
de desinfetante, que pode ser o carbonato de sdio.
Neste caso, considere que a velocidade da reao de
hidrlise aumenta com o aumento da concentrao de
ons hidroxila (OH). Em uma zona afetada, foi utilizada
uma soluo aquosa de carbonato de sdio, mantida
temperatura ambiente, mas que se mostrou pouco efi-
ciente. Para tornar este procedimento mais eficaz, bas-
taria
a) utilizar a mesma soluo, porm a uma temperatu-
ra mais baixa.
b) preparar uma nova soluo utilizando gua dura (rica
em ons Ca2+).
c) preparar uma nova soluo mais concentrada.
d) adicionar gua destilada mesma soluo.
e) utilizar a mesma soluo, porm com menor tempo
de contato.
Resoluo
O carbonato de sdio sofre hidrlise, produzindo um
meio bsico (trata-se de um sal derivado de cido fraco
e base forte):
2
CO (aq) + H O(l) HCO(aq) + OH(aq)
3 2 3
O pH do meio ser maior que 7(25C).
Para aumentar o pH do meio e tornar mais eficiente o
procedimento, devemos aumentar a concentrao de
2
ons CO 3 (soluo mais concentrada de carbonato de
sdio), que ir deslocar o equilbrio de hidrlise do sal

para a direita, aumentando a concentrao de OH (aq).

79 e
Para combater o carbnculo, tambm chamado antraz,
usado o antibacteriano ciprofloxacina, cuja frmula
estrutural :

HN N N

F COOH
O
Na molcula desse composto, h
a) ligao peptdica e halognio.
b) grupo ciclopropila e ligao peptdica.
c) anel aromtico e grupo nitro.
d) anel aromtico e ligao peptdica.
e) anel aromtico e grupo carboxila.
Resoluo
A ciprofloxacina, cuja frmula estrutural :
HN N N
grupo
carboxila




F COOH


anel
aromtico O

apresenta 1 anel aromtico e grupo carboxila (COOH).


80 b
Para determinar a composio de uma mistura slida
de carbonato de sdio e hidrxido de sdio, esta mis-
tura foi tratada com cido clordrico de concentrao
0,50 mol/L. Gastaram-se 500 mL dessa soluo para
obter, aps ligeiro aquecimento, uma soluo neutra.
No processo, houve liberao de gs carbnico que,
aps secagem, apresentou o volume de 1,23L, medi-
do temperatura de 25C e presso de 1,0 bar.
Logo, as quantidades, em mols, de carbonato de sdio
e hidrxido de sdio, na mistura slida, eram, respec-
tivamente,
Dado: Volume molar do gs carbnico a 25C e 1 bar:
24,6 L/mol
a) 0,050 e 0,10 b) 0,050 e 0,15
c) 0,10 e 0,10 d) 0,10 e 0,20
e) 0,10 e 0,30
Resoluo
Tanto o carbonato de sdio como o hidrxido de sdio
reagem com cido clordrico:
Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + CO2 + H2O
NaOH + HCl NaCl + H2O

Clculo da quantidade em mols de Na2CO3 presente


na amostra:
produz
1mol de Na2CO3 1mol de CO2

1mol 24,6 L
x 1,23 L
x = 0,05 mol de Na2CO3

Clculo da quantidade em mols de HCl que reagiu com


o Na2CO3:
1mol de Na2CO3 2 mol de HCl
0,05 mol de Na2CO3 y
y = 0,10 mol de HCl

Clculo da quantidade em mols total de HCl em 500


mL da soluo 0,50 mol/L:
0,50 mol de HCl 1 L
x 0,5 L
x = 0,25 mol de HCl

Quantidade em mols de HCl que reagiu com NaOH:


0,25 mol 0,10 mol = 0,15 mol de HCl

Clculo da quantidade em mols de NaOH que reagiu


com HCl:
1 mol de NaOH 1 mol de HCl
z 0,15 mol de HCl

z = 0,15 mol de HCl

Vous aimerez peut-être aussi