Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
OrganizacindelasNacionesUnidasparalaEducacin,laCienciay
laCultura
LasPartes,
Conscientesdelanecesidaddemejorarlaproteccindelosbienesculturalesencasodeconflictoarmadoydeestablecerunsistema
reforzadodeproteccinparabienesculturalesespecialmentedesignados
ReiterandolaimportanciadelasdisposicionesdelaConvencinparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
adoptadaenLaHayael14demayode1954,yhaciendohincapienlanecesidaddecompletaresasdisposicionesconmedidasque
refuercensuaplicacin
DeseosasdeproporcionaralasAltasPartesContratantesenlaConvencinunmedioparaparticiparmsestrechamenteenlaproteccinde
losbienesculturalesencasodeconflictoarmadomedianteelestablecimientodeprocedimientosadecuados
Considerandoquelasreglasquerigenlaproteccindelosbienesculturalesencasodeconflictoarmadodeberanreflejarlaevolucindel
derechointernacional
Afirmandoquelasreglasdelderechointernacionalconsuetudinarioseguirnrigiendolascuestionesnoreguladasenlasdisposicionesdel
presenteProtocolo,
Hanconvenidoenlosiguiente:
Captulo1Introduccin
Artculo1Definiciones
AlosefectosdelpresenteProtocolo:
a)PorParteseentenderunEstadoParteenelpresenteProtocolo
b)PorbienesculturalesseentendernlosbienesculturalesdefinidosenelArtculo1delaConvencin
c)PorConvencinseentenderlaConvencinparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado,adoptadaenLa
Hayael14demayode1954
d)PorAltaParteContratanteseentenderunEstadoParteenlaConvencin
e)PorproteccinreforzadaseentenderelsistemadeproteccinreforzadaestablecidoenlosArtculos10y11
f)Por"objetivomilitar"seentenderunobjetoqueporsunaturaleza,ubicacin,finalidadoutilizacin,contribuyeeficazmentealaaccin
militarycuyadestruccintotaloparcial,capturaoneutralizacinofreceenlascircunstanciasdelcasounaventajamilitardefinida
g)Por"ilcito"seentenderrealizadobajocoaccinodeotramanera,enviolacindelasreglasaplicablesdelalegislacinnacionaldel
territorioocupadoodelderechointernacional
h)PorListaseentenderlaListaInternacionaldeBienesCulturalesbajoProteccinReforzadaestablecidaconarregloalapartadob)del
prrafo1delArtculo27
i)PorDirectorGeneralseentenderelDirectorGeneraldelaUNESCO
j)PorUNESCOseentenderlaOrganizacindelasNacionesUnidasparalaEducacin,laCienciaylaCultura.
k)PorPrimerProtocoloseentenderelProtocoloparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmadoadoptadoenLa
Hayael14demayode1954
Artculo2RelacinconlaConvencin
ElpresenteProtocolocomplementaalaConvencinenlorelativoalasrelacionesentrelasPartes.
Artculo3Ambitodeaplicacin
1.Ademsdelasdisposicionesqueseaplicanentiempodepaz,elpresenteProtocoloseaplicarenlassituacionesprevistasenlosprrafos
1y2delArtculo18delaConvencinyenelprrafo1delArtculo22.
2.SiunadelaspartesenunconflictoarmadonoestobligadaporelpresenteProtocolo,lasPartesenelpresenteProtocoloseguirn
obligadasporlensusrelacionesrecprocas.Asimismo,estarnobligadasporelpresenteProtocoloensusrelacionesconunEstadoparteen
elconflictoquenoestobligadoporl,cuandoeseEstadoaceptesusdisposicionesydurantetodoeltiempoquelasaplique.
Artculo4RelacionesentreelCaptulo3yotrasdisposicionesdelaConvencinydelpresenteProtocolo
LasdisposicionesdelCaptulo3delpresenteProtocoloseaplicarnsinperjuiciode:
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 1/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
a)laaplicacindelasdisposicionesdelCaptuloIdelaConvencinydelCaptulo2delpresenteProtocolo
b)laaplicacindelasdisposicionesdelCaptuloIIdelaConvencinentrelasPartesdelpresenteProtocolooentreunaParteyunEstado
queaceptayaplicaelpresenteProtocoloconarregloalprrafo2delArtculo3,enelentendimientodequesiaunbienculturalseleha
otorgadoalavezunaproteccinespecialyunaproteccinreforzada,sloseaplicarnlasdisposicionesrelativasalaproteccinreforzada.
Captulo2Disposicionesgeneralesrelativasalaproteccin
Artculo5Salvaguardiadelosbienesculturales
Lasmedidaspreparatoriasadoptadasentiempodepazparasalvaguardarlosbienesculturalescontralosefectosprevisiblesdeunconflicto
armadoconformealArtculo3delaConvencincomprendern,ensucaso,lapreparacindeinventarios,laplanificacindemedidasde
emergenciaparalaproteccincontraincendiosoelderrumbamientodeestructuras,lapreparacindeltrasladodebienesculturalesmuebles
oelsuministrodeunaproteccinadecuadainsitudeesosbienes,yladesignacindeautoridadescompetentesqueseresponsabilicendela
salvaguardiadelosbienesculturales.
Artculo6Respetodelosbienesculturales
AfindegarantizarelrespetodelosbienesculturalesdeconformidadconelArtculo4delaConvencin:
(a)unaderogacinfundadaenunanecesidadmilitarimperativaconformealprrafo2delArtculo4delaConvencinslosepodrinvocar
paradirigirunactodehostilidadcontraunbienculturalcuandoydurantetodoeltiempoenque:
i)esebiencultural,porsufuncin,hayasidotransformadoenunobjetivomilitary
ii)noexistaotraalternativaprcticamenteposibleparaobtenerunaventajamilitarequivalentealaqueofreceelhechodedirigirunactode
hostilidadcontraeseobjetivo
b)unaderogacinfundadaenunanecesidadmilitarimperativaconformealprrafo2delArtculo4delaConvencinslosepodrinvocar
parautilizarbienesculturalesconunafinalidadquepuedaexponerlesaladestruccinoaldeteriorocuandoydurantetodoeltiempoenque
resulteimposibleelegirentreesautilizacindelosbienesculturalesyotromtodofactibleparaobtenerunaventajamilitarequivalente
c)ladecisindeinvocarunanecesidadmilitarimperativasolamentesertomadaporeloficialquemandeunafuerzadedimensinigualo
superioraladeunbatalln,odemenordimensincuandolascircunstanciasnopermitanactuardeotramanera
d)encasodeataquebasadoenunadecisintomadadeconformidadconelapartadoa)sedebedaravisoconladebidaantelacinypor
medioseficaces,siempreycuandolascircunstanciaslopermitan.
Artculo7Precaucionesenelataque
Sinperjuiciodeotrasprecaucionesexigidasporelderechointernacionalhumanitarioenlaconduccindeoperacionesmilitares,cadaParteen
elconflictodebe:
a)hacertodoloqueseafactibleparaverificarquelosobjetivosquesevanaatacarnosonbienesculturalesprotegidosenvirtuddel
Artculo4delaConvencin
b)tomartodaslasprecaucionesfactiblesenlaeleccindelosmediosymtodosdeataqueparaevitary,entodocaso,reducirloms
posiblelosdaosquesepudierancausarincidentalmentealosbienesculturalesprotegidosenvirtuddelArtculo4delaConvencin
c)abstenersededecidirunataquecuandoseadepreverquecausarincidentalmentedaosalosbienesculturalesprotegidosenvirtuddel
Artculo4delaConvencin,queseranexcesivosenrelacinconlaventajamilitarconcretaydirectaprevistay
d)suspenderoanularunataquesiseadvierteque:
i)elobjetivoesunbienculturalprotegidoenvirtuddelArtculo4delaConvencin
ii)esdepreverqueelataquecausarincidentalmentedaosalosbienesculturalesprotegidosenvirtuddelArtculo4delaConvencin,que
seranexcesivosenrelacinconlaventajamilitarconcretaydirectaprevista
Artculo8Precaucionescontralosefectosdelashostilidades
Entodalamedidadeloposible,lasPartesenconflictodebern:
a)alejarlosbienesculturalesmueblesdelasproximidadesdeobjetivosmilitaresosuministrarunaproteccinadecuadainsitu
b)evitarlaubicacindeobjetivosmilitaresenlasproximidadesdebienesculturales.
Artculo9Proteccindebienesculturalesenterritorioocupado
1.SinperjuiciodelasdisposicionesdelosArtculos4y5delaConvencin,todaPartequeocupetotaloparcialmenteelterritoriodeotra
Parteprohibireimpedirconrespectoalterritorioocupado:
a)todaexportacinycualquierotrodesplazamientootransferenciadepropiedadilcitosdebienesculturales
b)todaexcavacinarqueolgica,salvocuandoseaabsolutamenteindispensableparasalvaguardar,registraroconservarbienesculturales
c)todatransformacinomodificacindelautilizacindebienesculturalesconlasquesepretendaocultarodestruirtestimoniosdendole
cultural,histricaocientfica.
2.Todaexcavacinarqueolgica,transformacinomodificacindelautilizacindebienesculturalesenunterritorioocupadodeber
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 2/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
efectuarse,anoserquelascircunstanciasnolopermitan,enestrechacooperacinconlasautoridadesnacionalescompetentesdeese
territorioocupado.
Captulo3Proteccinreforzada
Artculo10Proteccinreforzada
Unbienculturalpodrponersebajoproteccinreforzadasiemprequecumplalastrescondicionessiguientes:
a)queseaunpatrimonioculturaldelamayorimportanciaparalahumanidad
b)queestprotegidopormedidasnacionalesadecuadas,jurdicasyadministrativas,quereconozcansuvalorculturalehistricoexcepcional
ygaranticensuproteccinenelmsaltogradoy
c)quenoseautilizadoconfinesmilitaresoparaprotegerinstalacionesmilitares,yquehayasidoobjetodeunadeclaracindelaParteque
locontrola,enlaqueseconfirmequenoseutilizarparaesosfines.
Artculo11Concesindelaproteccinreforzada
1.CadaPartesometeralComitunalistadelosbienesculturalesparalosquetieneintencindesolicitarlaconcesindelaproteccin
reforzada.
2.LaPartebajocuyajurisdiccinocontrolsehalleunbienculturalpodrpedirsuinscripcinenlaListaqueseestablecerenvirtuddel
apartadob)delprrafo1delArtculo27.Estapeticincomprendertodalainformacinnecesariarelativaaloscriteriosmencionadosenel
Artculo10.ElComitpodrinvitaraunaParteaquepidalainscripcindeesebienculturalenlaLista.
3.OtrasPartes,elComitInternacionaldelEscudoAzulyotrasorganizacionesnogubernamentalesconlacompetenciaapropiadapodrn
recomendaralComitunbienculturalespecfico.Enesecaso,elComitpodrtomarladecisindeinvitaraunaParteaquepidala
inscripcindeesebienculturalenlaLista.
4.Nilapeticindeinscripcindeunbienculturalsituadoenunterritorio,bajounasoberanaounajurisdiccinquereivindiquenmsdeun
Estado,nilainscripcindeesebienperjudicarnenmodoalgunolosderechosdelaspartesenlitigio.
5.CuandoelComitrecibaunapeticindeinscripcinenlaLista,informardeellaatodaslasPartes.Enunplazodesesentadas,las
PartespodrnsometeralComitsusalegacionesconrespectoaesapeticin.Esasalegacionessefundarnexclusivamenteenloscriterios
mencionadosenelArtculo10.Debernserprecisasyapoyarseenhechos.ElComitexaminaresasalegacionesyproporcionaralaParte
quehayapedidolainscripcinunaposibilidadrazonablederesponderantesdequesetomeladecisin.Cuandosepresentenesas
alegacionesalComit,lasdecisionessobrelainscripcinenlaListasetomarn,noobstantelodispuestoenelArtculo26,pormayorade
lascuatroquintaspartesdelosmiembrosdelComitpresentesyvotantes.
6.Altomarunadecisinsobreunapeticin,elComitprocurarsolicitareldictamendeorganizacionesgubernamentalesyno
gubernamentales,ascomoeldeexpertosparticulares.
7.LadecisindeconcederonegarlaproteccinreforzadaslosepuedebasarenloscriteriosmencionadosenelArtculo10.
8.Encasosexcepcionales,cuandoelComithallegadoalaconclusindequelaPartequepidelainscripcindeunbienculturalenlaLista
nopuedecumplirconelcriteriodelprrafob)delArtculo10,podrtomarladecisindeconcederlaproteccinreforzadasiemprequela
PartesolicitantesometaunapeticindeasistenciainternacionalenvirtuddelArtculo32.
9.Desdeelcomienzodelashostilidades,unaParteenelconflictopodrpedir,pormotivosdeurgencia,laproteccinreforzadadelos
bienesculturalesbajosujurisdiccinocontrol,sometiendosupeticinalComit.ElComittransmitirinmediatamenteestademandaa
todaslasPartesenelconflicto.Enesecaso,elComitexaminarurgentementelasalegacionesdelasPartesinteresadas.Ladecisinde
concederlaproteccinreforzadaconcarcterprovisionalsetomarconlamayorrapidezposibley,noobstantelodispuestoenelArtculo
26,pormayoradelascuatroquintaspartesdelosmiembrosdelComitpresentesyvotantes.ElComitpodrconcederlaproteccin
reforzada,alaesperadelresultadodelprocedimientonormaldeconcesindedichaproteccin,siemprequesecumplaconlasdisposiciones
delosprrafosa)yc)delArtculo10.
10.ElComitconcederlaproteccinreforzadaaunbienculturalapartirdelmomentoenqueseinscribaenlaLista.
11.ElDirectorGeneralnotificarsinesperaalSecretarioGeneraldelasNacionesUnidasyatodaslasPartestodadecisindelComit
relativaalainscripcindeunbienculturalenlaLista.
Artculo12Inmunidaddelosbienesculturalesbajoproteccinreforzada
LasPartesenunconflictogarantizarnlainmunidaddelosbienesculturalesbajoproteccinreforzada,abstenindosedehacerlosobjetode
ataquesydeutilizaresosbienesosusalrededoresinmediatosenapoyodeaccionesmilitares.
Artculo13Prdidadelaproteccinreforzada
1.Losbienesculturalesbajoproteccinreforzadasloperdernesaproteccin:
a)cuandoesaproteccinseanuleosuspendaenvirtuddelArtculo14o
b)cuandoydurantetodoeltiempoenquelautilizacindelbienlohayaconvertidoenunobjetivomilitar.
2.Enlascircunstanciasprevistasenelapartadob)delprrafo1,esebienslopodrserobjetodeunataque:
a)cuandoeseataqueseaelnicomediofactibleparaponertrminoalautilizacindeesebienmencionadaenelapartadob)delprrafo1
b)cuandosehayantomadotodaslasprecaucionesprcticamenteposiblesenlaeleccindelosmediosymtodosdeataque,conmirasa
ponertrminoaesautilizacinyevitar,oentodocasoreduciralmnimo,losdaosdelbiencultural.
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 3/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
c)cuando,amenosquelascircunstanciasnolopermitan,porexigenciasdelegtimadefensainmediata:
i)elataquehayasidoordenadoporelnivelmsaltodelmandooperativo
ii)sehayadadounavisoconmedioseficacesalasfuerzasadversarias,instndolasaponeruntrminoalautilizacinmencionadaenel
apartadob)delprrafo1y
iii)sehayaconcedidounplazorazonablealasfuerzasadversariaspararegularizarlasituacin.
Artculo14Suspensinyanulacindelaproteccinreforzada
1.CuandounbienculturalnosatisfagaalgunodeloscriteriosenunciadosenelArtculo10delpresenteProtocolo,elComitpodrsuspender
oanularsuproteccinreforzadaretirndolodelaLista.
2.EncasodeviolacionesgravesdelArtculo12porutilizacindebienesculturalesbajoproteccinreforzadaenapoyodeunaaccinmilitar,
elComitpodrsuspenderlaproteccinreforzadadeesosbienes.Cuandoesasviolacionesseancontinuas,elComitpodr
excepcionalmenteanularsuproteccinreforzadaretirndolodelaLista.
3.ElDirectorGeneralnotificarsindemoraalSecretarioGeneraldelasNacionesUnidasyatodaslasPartesenelpresenteProtocolotoda
decisindelComitrelativaalasuspensinoanulacindelaproteccinreforzadadeunbiencultural.
4.Antesdetomarunadecisindeestandole,elComitofreceralasParteslaposibilidaddequedenaconocersuspareceres.
Captulo4Responsabilidadpenalyjurisdiccin
Artculo15ViolacionesgravesdelpresenteProtocolo
1.CometerunainfraccinenelsentidodeesteProtocolotodapersonaque,deliberadamenteyenviolacindelaConvencinodel
presenteProtocolo,realiceunodelossiguientesactos:
a)hacerobjetodeunataqueaunbienculturalbajoproteccinreforzada
b)utilizarlosbienesculturalesbajoproteccinreforzadaosusalrededoresinmediatosenapoyodeaccionesmilitares
c)causardestruccionesimportantesenlosbienesculturalesprotegidosporlaConvencinyelpresenteProtocolooapropirselosagran
escala
d)hacerobjetodeunataqueaunbienculturalprotegidoporlaConvencinyelpresenteProtocolo
e)robar,saquearohacerunusoindebidodelosbienesculturalesprotegidosporlaConvencin,yperpetraractosdevandalismocontra
ellos.
2.CadaParteadoptarlasmedidasqueseannecesariasparatipificarcomodelitos,conarregloasulegislacinnacional,lasinfracciones
indicadasenelpresenteArtculo,yparasancionaresasinfraccionesconpenasadecuadas.Alhaceresto,lasPartesseconformarnalos
principiosgeneralesdelderechoydelderechointernacional,comprendidaslasnormasquehacenextensiblelaresponsabilidadpenal
individualapersonasquenohansidoautorasdirectasdelosactos.
Artculo16Jurisdiccin
1.Sinperjuiciodelodispuestoenelprrafo2,cadaParteadoptarlasmedidaslegislativasnecesariasparaestablecersujurisdiccin
respectodelasinfraccionesindicadasenelArtculo15,enlossiguientescasos.
a)cuandolainfraccinsehayacometidoenelterritoriodeesteEstado
b)cuandoelpresuntoautorseaunnacionaldeesteEstado
c)cuandosetratedelasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)delprimerprrafodelArtculo15,encasodequeelpresuntoautor
estpresenteenelterritoriodeesteEstado
2.Conrespectoalejerciciodelajurisdiccin,ysinperjuiciodelodispuestoenelArtculo28delaConvencin:
a)elpresenteProtocolonoexcluyequesepuedaincurrirenresponsabilidadpenalindividualniqueseejerzalajurisdiccinenvirtuddel
derechonacionaleinternacionalaplicable,ytampocoafectaalejerciciodelajurisdiccinenvirtuddelderechointernacionalconsuetudinario
b)exceptoenelcasoenqueunEstadoquenoesParteenelpresenteProtocolopuedaaceptarloyaplicarsusdisposicionesconarregloal
prrafo2delArtculo3,losmiembrosdelasfuerzasarmadasylosnacionalesdeunEstadoquenoesParteenelpresenteProtocolo,salvo
aquellosdesusnacionalesquesirvenenlasfuerzasarmadasdeunEstadoqueesParteenelpresenteProtocolo,noincurrirnen
responsabilidadpenalindividualenvirtuddelpresenteProtocolo,queademsnoimponeningunaobligacinrelativaalestablecimientode
jurisdiccinconrespectoaesaspersonasniasuextradicin.
Artculo17Procesamiento
1.LaParteencuyoterritoriosecomprobaselapresenciadelpresuntoautordeunadelasinfraccionesenunciadasenlosapartadosa)ac)
delprrafo1delArtculo15,sinoextraditaaesapersona,sometersucasosinexcepcinalgunanitardanzaexcesivaalasautoridades
competentesparaquelaprocesenconarregloaunprocedimientoconformeasuderechonacionalo,siprocede,alasnormaspertinentesdel
derechointernacional.
2.Sinperjuicio,llegadoelcaso,delasnormaspertinentesdelderechointernacional,atodapersonacontralaqueseinstruyaun
procedimientoenvirtuddelaConvencinodelpresenteProtocoloselegarantizaruntratamientoequitativoyunprocesoimparcialen
todaslasetapasdelprocedimientoconarregloalderechonacionaleinternacional,yenningncasoseleproporcionarnmenosgarantasde
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 4/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
lasquereconoceelderechointernacional.
Artculo18Extradicin
1.Lasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)delprrafo1delArtculo15sereputarnincluidasentrelasquedanlugara
extradicinentodotratadodeextradicinconcertadoentrePartesconanterioridadalaentradaenvigordelpresenteProtocolo.LasPartes
secomprometenaincluirtalesinfraccionesentodotratadodeextradicinqueconciertenposteriormenteentres.
2.CuandounaPartequesubordinelaextradicinalaexistenciadeuntratadorecibaunasolicituddeextradicindeotraParteconlaqueno
tengaconcertadountratadodeextradicin,laParteintimadapodr,asueleccin,considerarqueelpresenteProtocoloconstituyelabase
jurdicaparalaextradicinconrespectoalasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)delprrafo1delArtculo15.
3.LasPartesquenosubordinenlaextradicinalaexistenciadeuntratadoreconocernlasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)
delprrafo1delArtculo15comocasosdeextradicinentreellas,consujecinalascondicionesestipuladasenlalegislacindelaParte
requerida.
4.Desernecesario,alosfinesdelaextradicinentrePartesseconsiderarquelasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)del
prrafo1delArtculo15sehancometidonosloenellugarenqueseperpetraron,sinotambinenelterritoriodelasPartesquehayan
establecidosujurisdiccindeconformidadconelprrafo1delArtculo16.
Artculo19Asistenciajudicialrecproca
1.LasPartesseprestarnlamayorasistenciaposibleenrelacinconcualquierinvestigacin,procesopenaloprocedimientodeextradicin
relacionadosconlasinfraccionesindicadasenelArtculo15,comprendidalaasistenciaconmirasalaobtencindelaspruebasnecesarias
paraelprocedimientodequedispongan.
2.LasPartescumplirnlasobligacionesquelesincumbanenvirtuddelprrafo1deconformidadconlostratadosuotrosacuerdosde
asistenciajudicialrecprocaqueexistanentreellas.Afaltadeesostratadosoacuerdos,lasPartesseprestarnesaasistenciade
conformidadconsulegislacinnacional.
Artculo20Motivosderechazo
1.Alosfinesdelaextradicin,lasinfraccionesindicadasenlosapartadosa)ac)delprrafo1delArtculo15,yalosfinesdelaasistencia
judicialreciproca,lasinfraccionesindicadasenelArtculo15nosernconsideradasdelitospolticos,delitosconexosadelitospolticosni
delitosinspiradosenmotivospolticos.Enconsecuencia,nosepodrrechazarunapeticindeextradicinodeasistenciajudicialrecproca
formuladaenrelacinconunainfraccindeesecarcterporelnicomotivodequeserefiereaundelitopolticooundelitoinspiradoen
motivospolticos.
2.NingunadisposicindelpresenteProtocoloseinterpretarenelsentidodequeimpongaunaobligacindeextraditarodeprestar
asistenciajudicialrecproca,silaParterequeridatienemotivosfundadosparacreerquelapeticindeextradicinporlasinfracciones
indicadasenlosapartadosa)ac)delprrafo1delArtculo15olapeticindeasistenciajudicialrecprocaenrelacinconlasinfracciones
delArtculo15sehanformuladoconelfindeprocesarosancionaraunapersonapormotivosderaza,religin,nacionalidad,origentnicou
opinionespolticas,oqueelhechodeaccederalapeticinpodraperjudicarlasituacindeesapersonaporcualquieradeesosmotivos.
Artculo21Medidasrelativasaotrasviolaciones
SinperjuiciodelodispuestoenelArtculo28delaConvencin,cadaParteadoptarlasmedidaslegislativas,administrativasodisciplinarias
quepuedansernecesariasparaquecesenlossiguientesactos,cuandoseanperpetradosdeliberadamente:
a)todautilizacindebienesculturalesenviolacindelaConvencinodelpresenteProtocolo
b)todaexportacinycualquierotrodesplazamientootransferenciadepropiedadilcitosdebienesculturalesdesdeunterritorioocupadoen
violacindelaConvencinodelpresenteProtocolo
Captulo5Proteccindelosbienesculturalesenlosconflictosarmadosdecarcternointernacional
Artculo22Conflictosarmadosdecarcternointernacional
1.ElpresenteProtocoloseaplicarencasodeconflictoarmadoquenotengacarcterinternacionalyquesehayaproducidoenelterritorio
deunadelasPartes.
2.EsteProtocolonoseaplicarensituacionesdedisturbiosytensionesinternos,comoporejemplotumultos,actosdeviolenciaaisladosy
espordicosyotrosactosdecarctersimilar.
3.NoseinvocarningunadisposicindelpresenteProtocoloconmirasamenoscabarlasoberanadeunEstadoolaresponsabilidadque
incumbeaungobiernodemantenerorestablecerportodoslosmedioslegtimoslaleyyelordenenelEstadoodedefenderlaunidad
nacionalylaintegridadterritorialdelEstado.
4.NingunadisposicindeesteProtocolomenoscabarlaprioridaddejurisdiccindeunaParteencuyoterritorioseproduzcaunconflicto
armadodecarcternointernacionalconrespectoalasviolacionesindicadasenelArtculo15.
5.NoseinvocarningunadisposicindelpresenteProtocolocomojustificacinparaintervenirdirectaoindirectamente,seacualfuereel
motivo,enelconflictoarmadooenlosasuntosinternosoexternosdelaParteencuyoterritoriosehayaproducidoeseconflicto.
6.LaaplicacindelpresenteProtocoloalasituacinmencionadaenelprrafo1noproducirefectoalgunosobreelestatutojurdicodelas
partesenconflicto.
7.LaUNESCOpodrofrecersusserviciosalaspartesenconflicto.
Captulo6Cuestionesinstitucionales
Artculo23ReunindelasPartes
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 5/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
Artculo23ReunindelasPartes
1.LaReunindelasPartesseconvocaralmismotiempoquelaConferenciaGeneraldelaUNESCOyencoordinacinconlaReunindelas
AltasPartesContratantes,siestareuninhasidoconvocadaporelDirectorGeneral.
2.LaReunindelasPartesadoptarsupropioReglamento.
3.LaReunindelasPartestendrlassiguientesatribuciones:
a)elegiralosmiembrosdelComit,conarregloalprrafo1delArtculo24
b)aprobarlosPrincipiosRectoreselaboradosporelComitconarregloalapartadoa)delprrafo1delArtculo27
c)proporcionarorientacionesparalautilizacindelFondoporpartedelComitysupervisarla
d)examinarelinformepresentadoporelComitconarregloalapartadod)delprrafo1delArtculo27
e)discutircualquierproblemarelacionadoconlaaplicacindeesteProtocoloyformularrecomendacionescuandoproceda.
4.ElDirectorGeneralconvocarunaReuninExtraordinariadelasPartes,siaslosolicitacomomnimolaquintapartedeellas.
Artculo24ComitparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
1.PorelpresenteartculosecreaunComitparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado.Estarcompuestopor
docePartesquesernelegidasporlaReunindelasPartes.
2.ElComitcelebrarreunionesordinariasunavezalaoyreunionesextraordinariascuandoloestimenecesario.
3.AlestablecerlacomposicindelComit,lasPartesvelarnporgarantizarunarepresentacinequitativadelasdistintasregionesy
culturasdelmundo.
4.LasPartesmiembrosdelComitelegirnparaquelasrepresentenapersonascompetentesenlasesferasdelpatrimoniocultural,la
defensaoelderechointernacional,yconsultndosemutuamentetratarndegarantizarqueelComitensuconjuntorenalascompetencias
adecuadasentodasesasesferas.
Artculo25Mandato
1.LasPartesmiembrosdelComitsernelegidasporunperiododecuatroaosyslopodrnvolveraserelegidasinmediatamenteuna
solavez.
2.Noobstantelodispuestoenelprrafo1,elmandatodelamitaddelosmiembrosnombradosenlaprimeraeleccinconcluiralfinalizar
laprimerareuninordinariadelaReunindelasPartescelebradainmediatamentedespusdelareuninenlacualfueronelegidos.El
PresidentedelaReunindelasPartesdesignarporsorteoaestosmiembrosdespusdelaprimeraeleccin.
Artculo26Reglamento
1.ElComitadoptarsupropioReglamento.
2.Lamayoradelosmiembrosconstituirqurum.LasdecisionesdelComitsetomarnpormayoradedosterciosdelosmiembros
votantes.
3.Losmiembrosnoparticiparnenlasvotacionesdeningunadecisinrelativaabienesculturalesqueseveanafectadosporunconflicto
armadoenelqueseanpartes.
Artculo27Atribuciones
1.LasatribucionesdelComitsernlassiguientes:
a)elaborarPrincipiosRectoresparalaaplicacindelpresenteProtocolo
b)conceder,suspenderoanularlaproteccinreforzadaabienesculturales,yestablecer,actualizarypromoverlaListadeBienesCulturales
bajoProteccinReforzada
c)vigilarysupervisarlaaplicacindelpresenteProtocoloyfomentarlaidentificacindebienesculturalesbajoproteccinreforzada
d)examinarlosinformesdelasPartesyformularobservacionesasurespecto,tratardeobtenerprecisionescuandoseanecesario,y
prepararsupropioinformesobrelaaplicacindelpresenteProtocoloparalaReunindelasPartes
e)recibiryestudiarlaspeticionesdeasistenciainternacionalconarregloalArtculo32
f)determinarelempleodelFondo
g)desempearcualquierotrafuncinqueleencomiendelaReunindelasPartes.
2.ElComitejercersusatribucionesencooperacinconelDirectorGeneral.
3.ElComitcooperarconlasorganizacionesgubernamentalesynogubernamentalesinternacionalesynacionalescuyosobjetivosson
similaresalosdelaConvencin,losdesuPrimerProtocoloylosdelpresenteProtocolo.Paraqueleasistaneneldesempeodesus
atribuciones,elComitpodrinvitaraqueparticipenensusreuniones,attuloconsultivo,aorganizacionesprofesionaleseminentescomo
lasquemantienenrelacionesformalesconlaUNESCO,comprendidoelComitInternacionaldelEscudoAzul(CIEA)ysusrganos
constitutivos.TambinsepodrinvitaraqueparticipenattuloconsultivoarepresentantesdelCentroInternacionaldeEstudiode
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 6/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
ConservacinyRestauracindelosBienesCulturales(CentrodeRoma)(ICCROM)ydelComitInternacionaldelaCruzRoja(CICR).
Artculo28Secretara
1.PrestarasistenciaalComitlaSecretaraGeneraldelaUNESCO,queprepararsudocumentacinyelordendeldadesusreunionesy
seencargardelaaplicacindesusdecisiones.
Artculo29ElFondoparalaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
1.PorelpresenteartculosecreaunFondoparalossiguientesfines:
a)concederayudafinancieraodeotraclaseenapoyodemedidaspreparatoriasodeotrotipoquesehayandeadoptarentiempodepaz
conarreglo,entreotros,alArtculo5,alprrafob)delArtculo10yalArtculo30
b)concederayudafinancieraodeotraclaseenrelacinconmedidasdeemergenciaymedidasprovisionalesodeotrotipoquesehayande
adoptarconmirasalaproteccindebienesculturalesenperiodosdeconflictoarmadoodereconstruccininmediatamenteposterioresalfin
delashostilidadesconarreglo,entreotros,alprrafoa)delArtculo8.
2.DeconformidadconlasdisposicionesdelReglamentoFinancierodelaUNESCO,elFondoseconstituirconcarcterdefondofiduciario.
3.LosrecursosdelFondosloseutilizarnparalosfinesqueelComitdecidaconarregloalasorientacionesdefinidasenelapartadoc)del
prrafo3delArtculo23.ElComitpodraceptarcontribucionesquehayandeserdestinadasexclusivamenteaundeterminadoprogramao
proyecto,acondicindequehayadecididoejecutareseprogramaoproyecto.
4.ElFondoconstardelossiguientesrecursos:
a)contribucionesvoluntariasaportadasporlasPartes
b)contribuciones,donacionesolegadosaportadospor:
i)otrosEstados
ii)laUNESCOuotrasorganizacionesdelsistemadelasNacionesUnidas
iii)otrasorganizacionesintergubernamentalesonogubernamentales
iv)organismospblicosoprivados,oparticulares
c)todointersquedevenguenlosrecursosdelFondo
d)fondosrecaudadosmediantecolectaseingresosprocedentesdeactosorganizadosenbeneficiodelFondoy
e)cualesquieraotrosrecursosautorizadosporlasorientacionesaplicablesalfondo.
Captulo7Difusindelainformacinyasistenciainternacional
Artculo30Difusin
1.LasPartesprocurarnservirsedetodoslosmediosapropiados,yenparticulardeprogramasdeeducacineinformacin,parafomentarel
aprecioyelrespetodelosbienesculturalesporpartedelconjuntodesuspoblaciones.
2.LasPartesdifundirnlomsampliamenteposibleelpresenteProtocolo,tantoentiempodepazcomoentiempodeconflictoarmado.
3.TodaautoridadmilitarocivilqueentiempodeconflictoarmadoestencargadadeaplicarelpresenteProtocolohabrdetenerpleno
conocimientodesutexto.Conestefin,lasPartes:
a)incorporarnasusreglamentosmilitaresorientacioneseinstruccionesrelativasalaproteccindelosbienesculturales
b)encolaboracinconlaUNESCOylasorganizacionesgubernamentalesynogubernamentalespertinentes,prepararnyllevarnacabo
programasdeformacinyeducacinentiempodepaz
c)porconductodelDirectorGeneral,secomunicarnrecprocamenteinformacinrelativaalasleyes,disposicionesadministrativasy
medidasadoptadasenrelacinconlosapartadosa)yb)
d)porconductodelDirectorGeneral,secomunicarnloantesposiblerecprocamentelasleyesydisposicionesadministrativasqueadopten
paragarantizarlaaplicacindelpresenteProtocolo.
Artculo31Cooperacininternacional
EncasosdegravesviolacionesdelpresenteProtocolo,lasPartessecomprometenaactuarconjuntamenteporconductodelComitopor
separado,encolaboracinconlaUNESCOylasNacionesUnidasydeconformidadconlaCartadelasNacionesUnidas.
Artculo32Asistenciainternacional
1.TodaPartepodrpediralComitasistenciainternacionalparalosbienesculturalesbajoproteccinreforzada,ascomoayudaparala
preparacin,elaboracinoaplicacindelasleyes,disposicionesadministrativasymedidasmencionadasenelArtculo10.
2.TodaparteenunconflictoquenoseaParteenelpresenteProtocolo,peroqueacepteyapliquesusdisposicionesconarregloalprrafo2
delArtculo3,podrpediralComitunaasistenciainternacionaladecuada.
3.ElComitadoptarreglasparalapresentacindepeticionesdeasistenciainternacionalydeterminarlasformasquepuedarevestiresta
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 7/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
asistencia.
4.SeinstaalasPartesaque,porconductodelComit,prestenasistenciatcnicadetodotipoalasPartesopartesenconflictoquela
pidan.
Artculo33AsistenciadelaUNESCO
1.LasPartespodrnrecurriralaasistenciatcnicadelaUNESCOparaorganizarlaproteccindesusbienesculturales,especialmenteen
relacinconmedidaspreparatoriasparasalvaguardarbienesculturalesyconmedidaspreventivasyorganizativasparasituacionesde
emergenciayrealizacindecatlogosnacionalesdebienesculturales,oenrelacinconcualquierotroproblemaderivadodelaaplicacindel
presenteProtocolo.LaUNESCOprestaresaasistenciadentrodeloslmitesdesuprogramaysusposibilidades.
2.SeinstaalasPartesaproporcionarasistenciatcnicabilateralomultilateral.
3.LaUNESCOestautorizadaapresentar,porpropiainiciativa,propuestassobreestascuestionesalasPartes.
Captulo8AplicacindelpresenteProtocolo
Artculo34PotenciasProtectoras
ElpresenteProtocoloseaplicarconelconcursodelasPotenciasProtectorasencargadasdesalvaguardarlosinteresesdelasPartesen
conflicto.
Artculo35Procedimientodeconciliacin
1.LasPotenciasProtectorasinterpondrnsusbuenosoficiossiemprequelojuzguenconvenienteenintersdelosbienesculturales,y
especialmentecuandohayadesacuerdoentrelasPartesenconflictosobrelaaplicacinointerpretacindelasdisposicionesdelpresente
Protocolo.
2.Aestefin,cadaPotenciaProtectorapodr,ainvitacindeunaParteodelDirectorGeneral,oporpropiainiciativa,proponeralasPartes
enconflictoquesusrepresentantes,yenparticularlasautoridadesencargadasdelaproteccindelosbienesculturales,celebren
eventualmenteunareuninenelterritoriodeunEstadoquenoseaparteenelconflicto.LasPartesenconflictotendrnlaobligacinde
hacerefectivaslaspropuestasdereuninqueseleshagan.LasPotenciasProtectoraspropondrnalaaprobacindelasPartesenconflictoel
nombredeunapersonalidadpertenecienteaunEstadoquenoseaparteenelconflictoopresentadaporelDirectorGeneral.Esta
personalidadserinvitadaaparticiparenesareuninencalidaddePresidente.
Artculo36ConciliacinafaltadePotenciasprotectoras
1.EntodoconflictoenelquenosehayandesignadoPotenciasProtectoras,elDirectorGeneralpodrejercersusbuenosoficiosoactuarpor
cualquierotromediodeconciliacinomediacinconelfinderesolverlasdiscrepancias.
2.ApeticindeunaParteodelDirectorGeneral,elPresidentedelComitpodrproponeralasPartesenconflictoquesusrepresentantes,y
enparticularlasautoridadesencargadasdelaproteccindelosbienesculturales,celebreneventualmenteunareuninenelterritoriodeun
Estadoquenoseaparteenelconflicto.
Artculo37Traduccioneseinformes
1.LasPartesseencargarndetraducirelpresenteProtocoloalaslenguasoficialesdesuspasesydecomunicarestastraduccionesoficiales
alDirectorGeneral.
2.Unavezcadacuatroaos,lasPartespresentarnalComituninformesobrelaaplicacindelpresenteProtocolo.
Artculo38ResponsabilidaddelosEstados
NingunadisposicindelpresenteProtocolorespectodelaresponsabilidadpenaldelaspersonasafectaralaresponsabilidaddelosEstados
conformealderechointernacional,comprendidalaobligacindereparacin.
Captulo9Clusulasfinales
Artculo39Lenguas
ElpresenteProtocoloestredactadoenrabe,chino,espaol,francs,inglsyruso,siendolosseistextosigualmenteautenticos.
Artculo40Firma
ElpresenteProtocolollevarlafechadel26demarzode1999.QuedarabiertoalafirmadetodaslasAltasPartesContratantesenLa
Hayadesdeel17demayode1999hastael31dediciembrede1999.
Artculo41Ratificacin,aceptacinoaprobacin
1.ElpresenteProtocolosersometidoalaratificacin,aceptacinoaprobacinporlasAltasPartesContratantesquelohayanfirmado,de
conformidadconsusrespectivosprocedimientosconstitucionales.
2.Losinstrumentosderatificacin,aceptacinoaprobacinserndepositadosanteelDirectorGeneral.
Artculo42Adhesin
1.ElpresenteProtocoloquedarabiertoalaadhesindelrestodelasAltasPartesContratantesapartirdel1deenerodelao2000.
2.LaadhesinseefectuarmedianteeldepsitodeuninstrumentodeadhesinanteelDirectorGeneral.
Artculo43Entradaenvigor
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 8/9
19/3/2017 SegundoProtocolodelaConvencindeLaHayade1954paralaProteccindelosBienesCulturalesencasodeConflictoArmado
Artculo43Entradaenvigor
1.ElpresenteProtocoloentrarenvigortresmesesdespusdehabersedepositadoveinteinstrumentosderatificacin,aceptacin,
aprobacinoadhesin.
2.Ulteriormente,elProtocoloentrarenvigorparacadaunadelasPartestresmesesdespusdelafechaenquehubierendepositadoel
respectivoinstrumentoderatificacin,aceptacin,aprobacinoadhesin.
Artculo44Entradaenvigorensituacionesdeconflictoarmado
LassituacionesprevistasenlosArtculos18y19delaConvencindeterminarnquelasratificaciones,aceptaciones,aprobacioneso
adhesionesdelpresenteProtocolodepositadasporlaspartesenconflictoantesodespusdehaberseiniciadolashostilidadesolaocupacin,
surtanefectoinmediato.Enesoscasos,elDirectorGeneralenviar,porlavamsrpida,lasnotificacionesprevistasenelArtculo46.
Artculo45Denuncia
1.TodaPartepodrdenunciarelpresenteProtocolo.
2.LadenunciasenotificarmedianteuninstrumentoescritoqueserdepositadoanteelDirectorGeneral.
3.Ladenunciasurtirefectounaodespusdelrecibodelinstrumentocorrespondiente.Noobstante,sienelmomentodeexpirareste
periododeunao,laPartedenuncianteseencontraseimplicadaenunconflictoarmado,losefectosdeladenunciaquedarnensuspenso
hastaelfindelashostilidades,yentodocasomientrasdurenlasoperacionesderepatriacindelosbienesculturales.
Artculo46Notificaciones
ElDirectorGeneralinformaratodaslasAltasPartesContratantesyalasNacionesUnidasdeldepsitodetodoslosinstrumentosde
ratificacin,aceptacin,aprobacinoadhesinprevistosenlosArtculos41y42,ascomodelasdenunciasprevistasenelArtculo45.
Artculo47RegistroantelasNacionesUnidas
EncumplimientodelArtculo102delaCartadelasNacionesUnidas,elpresenteProtocoloserregistradoenlaSecretaradelasNaciones
UnidasainstanciadelDirectorGeneral.
ENFEDELOCUAL,losinfrascritos,debidamenteautorizados,hanfirmadoelpresenteProtocolo.
HechoenLaHayael26demarzode1999,enunsoloejemplarqueserdepositadoenlosarchivosdelaOrganizacindelasNaciones
UnidasparalaEducacin,laCienciaylaCultura,ydelcualseremitirncopiascertificadasconformesatodaslasAltasPartesContratantes.
Ingls http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696eo.pdf
Francs http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696fo.pdf
Espaol http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696sb.pdf
Ruso http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696rb.pdf
Chino http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696cb.pdf
Arabe http://unesdoc.unesco.org/images/0013/001306/130696ab.pdf
Fechadeadopcin 1999
Declaracionesyreservas SoloenInglsoFrancs
UNESCO19952010ID:15207
http://portal.unesco.org/es/ev.phpURL_ID=15207&URL_DO=DO_PRINTPAGE&URL_SECTION=201.html 9/9