Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Merel Nelissen
Vakgebied: Geschiedenis
Klas: PEH16VC
Kennis over (kinderen in) de
groep is nadrukkelijk
verwerkt in de omschrijving
van de beginsituatie van de
groep, zowel in
pedagogische zin (gedrag,
groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in
didactische zin
(vakspecifieke
beginsituatie).
De lesdoelen zijn
afgestemd op de
beginsituatie. In de
formulering ervan wordt
zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen
op een logische manier is
verwerkt.
Docent: Monique Peerlings
Stagegroep: 6, 7 en 8
Welke keuzes heb ik hier gemaakt? Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-)
specifieke theorie)
De groep bestaat uit 28 kinderen, 12 Ik heb gekeken naar de hoeveelheid kinderen per
jongens en 16 meisjes. In groep 6 klas om te zien wat het niveau per groep is. Hier
zitten 10 kinderen, groep 7 zitten 7 blijkt niet veel verschil in te zijn, omdat de school
kinderen en in groep 8 zitten 11 een driejarenplan heeft met kosmisch. Dit houdt in
kinderen. De kinderen zitten in dat de juf in drie jaar alles behandeld.
groepjes van twee tot en met 6
kinderen. Alle groepjes zitten aan de
muur, hierdoor is er in het midden
van de klas ruimte voor de matten
waar ze met materialen kunnen
werken.
De kinderen zitten tijdens een Ik start de les ook door in een kring te gaan zitten.
kosmische les meestal in een kring. Op deze manier zorg ik ervoor dat de kinderen meer
Hierdoor is het zicht goed op alle betrokken zijn bij de les. Ik zie alle kinderen hierdoor
kinderen. J. en D. dwalen snel af goed. Voor meer betrokkenheid te creren heb ik
tijdens een les. Ik wil ervoor zorgen ook gekeken naar de behoeftes van de kinderen. Op
dat deze twee jongens betrokken deze manier weet ik hoe de kinderen individueel bij
blijven bij de les, door ze vaker de de les houdt.
beurt te geven. Ik wil ervoor zorgen
dat J. en G. niet praten voor hun
beurt. Ik zorg ervoor dat ik afspraken
maak en dat deze afspraken
duidelijk zijn voor J. en G. Verder
geven E. en R. vaak een
ongenteresseerde indruk. Ik wil
deze twee meisjes meer bij de les
betrekken door ze taken te geven,
zoals spullen uitdelen.
De kinderen zijn niet bekend met Als het een les is dat niet aansluit bij een thema,
een geschiedenisles. De kinderen wordt het een algemene les genoemd. Mijn les is
krijgen geschiedenis in de vorm van dus een algemene les.
een kosmische les. Kosmisch
bestaat uit geschiedenis,
aardrijkskunde, natuur en techniek.
De lessen worden gegeven in
themas. De kinderen zijn nu bezig
met een project over een eigen
gekozen onderwerp. Ze moeten
over dat onderwerp een werkstuk
maken en een presentatie geven.
De kinderen zijn bekend met de Ik heb mijn mentor gevraagd wat de kinderen al
regering, omdat ze rond Prinsjesdag weten over de verkiezingen. Verder heb ik de
het derde kamer koffer hebben beginsituatie tijdens de les kunnen uitbreiden, omdat
gekregen. Dit koffer bevat informatie ik er toen achter kwam wat de kinderen weten over
en verwerkingsopdrachten over de de verkiezingen op dit moment.
regering en het parlement. De
kinderen kennen dus al bepaalde
begrippen zoals: regering en het
parlement.
Kerndoel 36 Ik heb gekeken naar wat de kinderen al weten en
De leerlingen leren hoofdzaken van welke begrippen nog moeilijk zijn of die ze nog niet
de Nederlandse en Europese kennen. Dit heb ik met mijn mentor besproken. Ik
staatsinrichting en de rol van de heb gekeken naar de leerlijnen van groep 6, 7 en 8
burger. (Tule, 2009). Vanuit hier heb ik de doelen gesteld.
- Productdoel
- De kinderen kunnen aan
het einde van de les
benoemen wat de
verkiezingen zijn en

Werk- en
groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke
kenmerken van de groep n
op specifieke kenmerken
van vakdidactiek.
Werk- en
groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend
bij het behalen van de
lesdoelen.
Een aanzet tot
samenwerkend leren krijgt
op een logische wijze plek in
het lesontwerp.*
De proces- en
productdoelen worden
expliciet gevalueerd met
de kinderen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie
zijn passend bij
vakdidactiek en sluiten aan
op specifieke kenmerken
van de groep.
waarom deze gehouden
worden.
- De kinderen kunnen aan
het einde van de les
benoemen hoe een land
bestuurd wordt.
- Procesdoel
- De kinderen leren hun
mening te geven en deze
met argumenten te
onderbouwen in een
debat.
Tijdens de uitleg zaten de kinderen
in een kring. Toen de kinderen hun
mening moesten gaan vertellen heb
ik ze laten staan op de plaats voor,
tegen of midden. Om de kinderen te
horen, heb ik de werkvorm rotonde
gebruikt.
Tijdens de uitleg zaten de kinderen
in een kring. Toen de kinderen hun
mening moesten gaan vertellen heb
ik ze laten staan op de plaats voor,
tegen of midden. Om de kinderen te
horen, heb ik de werkvorm rotonde
gebruikt.
Ik heb de werkvorm rotonde
gebruikt.
Ik observeer de kinderen tijdens het
samenwerken.
Verder luister ik naar de kinderen die
hun mening geven.
Ik stel vragen aan de kinderen en
laat de kinderen de begrippen
herhalen.
Ik observeer de kinderen tijdens het
samenwerken.
Verder luister ik naar de kinderen die
hun mening geven.
Ik stel vragen aan de kinderen en
laat de kinderen de begrippen
herhalen.
De didactische werkvormen en de daarmee
samenhangende leeractiviteiten zijn in de
geschiedenis twee uitersten: het inleiden in en het
ontdekken. Tijdens mijn les heb ik het inleiden in het
begin gebruikt. Tijdens het maken van de partijen,
hebben kinderen ontdekkend leren kunnen ervaren,
omdat het initiatief bij de kinderen lag.
De werkvorm rotonde heb ik gebruikt, zodat alle
kinderen hun mening zouden zeggen. Iedereen
kwam kort aan de beurt.
Kooij, van der C. & Groot-Reuvekamp. De M.
(2013) Geschiedenis & samenleving. Groningen:
Noordhoff Uitgevers.
Door met de kinderen in een kring te zitten, kan ik
goed aan de gezichten zien wie het heeft begrepen
en wie niet.
Door te observeren tijdens het samenwerken en te
kijken hoe het mening geven de kinderen afgaat,
kan ik zien of de doelen gehaald zijn.
Bij de werkvorm rotonde komen alle kinderen aan
de beurt. Dit is bij je mening geven erg belangrijk.
De kinderen moeten zich veilig voelen om hun
mening te kunnen geven.
Ik praat met de kinderen over de verkiezingen. Ik
laat de kinderen hierop reageren, zo controleer ik of
ze het begrijpen. Aan het einde van mijn uitleg
herhaal ik de belangrijkste begrippen. Ik laat de
kinderen de begrippen herhalen om te horen of ze
het begrepen hebben.
Door vragen te stellen over de verkiezingen, zullen
de kinderen leren te begrijpen wie eigenlijk het land
besturen. Dit controleer ik door aan het einde van de
uitleg de vraag te stellen: Wie bestuurt Nederland?
Tijdens het debat wil ik ervoor zorgen dat ik iedereen
hoor. Als ik iemand nog niet gehoord heb, geef ik
diegene de beurt. Ik wil dat iedereen zijn mening kan
geven over de onderwerpen die de kinderen hebben
gekozen.
Als de kinderen hun mening geven, moet ik vooral
letten op de manier waarop er wordt
geargumenteerd en de manier waarop de bekend te
veronderstellen kennis wordt gebruikt.
Tijdens de presentaties van de partijen kan ik goed
zien of het samenwerken is gelukt. Dit kan ik zien
door hun product.
Door de kinderen begrippen zelf te laten herhalen,
zullen ze het beter onthouden.
Kooij, van der C. & Groot-Reuvekamp. De M.
(2013) Geschiedenis & samenleving. Groningen:
Noordhoff Uitgevers.