Bijlage 2 Format Toelichting lesontwerp
Student: Ingrid Daamen
Vakgebied: Taal (spellen)
Klas: PEH16VB
Kennis over (kinderen in) de groep is
nadrukkelijk verwerkt in de
omschrijving van de beginsituatie van
de groep, zowel in pedagogische zin
(gedrag, groepsverhoudingen,
groepsdynamiek) als in didactische zin
(vakspecifieke beginsituatie).
De lesdoelen zijn afgestemd op de
beginsituatie. In de formulering ervan
wordt zichtbaar dat kennis van
vakdidactiek en leerlijnen op een
logische manier is verwerkt.
Werk- en groeperingsvormen zijn
afgestemd op specifieke kenmerken
van de groep n op specifieke
kenmerken van vakdidactiek.
Werk- en groeperingsvormen zijn
functioneel ondersteunend bij het
behalen van de lesdoelen.
Een aanzet tot samenwerkend leren
krijgt op een logische wijze plek in het
lesontwerp.*
Docent: Germaine Snijders
Stagegroep: 6/7/8
Welke keuzes heb ik hier gemaakt?
Toelichting/ onderbouwing van keuzes
(denk hierbij met name kernbegrippen uit (vak-) specifieke theorie)
In de beginsituatie heb ik zowel de pedagogische als de
vakdidactische kant naar voren laten komen door te benoemen
hoeveel kinderen er in de klas zitten, wat de indeling van het
lokaal is, dat er enkele kinderen zijn die extra aandacht vereisen,
wat de voorkennis van de leerlingen is en hoe ver ze met een
bepaald thema/onderwerp zijn. Dit heb ik op deze manier gedaan
omdat ik dan van tevoren precies weet waar ik rekening mee
moet houden.
Het kerndoel dat bij mijn lesdoelen hoort is: Kerndoel 11
De leerlingen leren een aantal taalkundige principes en regels. Zij
kunnen in een zin het onderwerp, het werkwoordelijk gezegde en
delen van dat gezegde onderscheiden. De leerlingen kennen:
*regels voor het spellen van werkwoorden;
*regels voor het spellen van andere woorden dan werkwoorden;
*regels voor het gebruik van leestekens. (TULE)
Voor het leren van taalkundige principes en regels is het
verwerven van grammaticaal inzicht noodzakelijk. Om
bijvoorbeeld de werkwoorden zuiver te kunnen spellen, moeten
leerlingen het onderwerp en het gezegde (en dan vooral de
persoonsvorm) kunnen onderscheiden. Ook om bijvoorbeeld
aanhalingstekens of een komma te kunnen plaatsen, is inzicht in
de taalstructuur vereist.
Veel onveranderlijke woorden (woorden die uitgaan van een min
of meer vast woordbeeld, dit in tegenstelling tot werkwoorden)
kunnen alleen geleerd worden door veel oefening. Hoewel de
spelling van het Nederlands vergeleken met andere talen, zoals
het Engels, vrij regelmatig is, zijn er namelijk veel specifieke
spellingpatronen die kinderen gewoonweg moeten leren door
systematisch te oefenen. Bovendien zijn er veel regels en
uitzonderingen. De woordbeelden moeten zoveel mogelijk
geautomatiseerd worden. (Marieke Tomesen, 2009)
Ik heb ervoor gekozen de leerlingen in tweetallen samen te laten
werken. Dit is voor deze activiteit de beste werkvorm omdat de
leerlingen op deze manier allemaal aan de beurt komen met het
voorlezen van de woorden en het schrijven van ze. Daarnaast is
het ook belangrijk dat de leerlingen oefenen met het
samenwerken. Dit is een van mijn doelen waar ik deze periode
met de leerlingen aan wil werken. Door middel van deze
werkvorm kunnen de leerlingen elkaar begeleiden en helpen
tijdens deze activiteit. Alle leerlingen hebben hier baat bij. Het
afronden van de opdracht doen we samen. We gaan in de kring

Een aanzet tot ontdekkend leren krijgt
op een logische wijze plek in het
lesontwerp**
De proces- en productdoelen worden
expliciet gevalueerd met de
kinderen.
De werkvormen die worden
gehanteerd bij evaluatie zijn passend
bij vakdidactiek en sluiten aan op
specifieke kenmerken van de groep.
*bij tenminste 3 lesontwerpen
** bij tenminste 1 lesontwerp
Literatuurlijst
Marieke Tomesen (2009). Nederlands; taalbeschouwing, waaronder strategien,
kerndoel 11. Opgeroepen op 20 maart, 2017, van TULE:
http://tule.slo.nl/Nederlands/C-L11-Toelichting.html
zitten en evalueren de opdracht met elkaar. Ik vind het belangrijk
dat we dit samen doen zodat we onze ervaringen met elkaar
kunnen delen. Op deze manier krijg ik ook te horen wat iedereen
ervan vond en hoe ze te werk zijn gegaan. Daarom vind ik dat een
gezamenlijke evaluatie de beste werkvorm is als afsluiting voor
deze activiteit.
Deze werkvormen zijn nodig bij het behalen van de lesdoelen
omdat de leerlingen op deze manier optimaal bezig zijn met de
opdracht en dus aan het oefenen zijn met de lesdoelen waardoor
ze die eerder kunnen behalen dan als ze in een andere werkvorm
zouden werken.
Niet van toepassing op dit lesontwerp.
Aan het einde van de les hebben de leerlingen geoefend met het
samenwerken in tweetallen door elkaar te begeleiden tijdens het
dictwee. Ik zie dit proces zich ontwikkelen als de leerlingen bezig
zijn met het dictwee en elkaar aan het begeleiden zijn. Tijdens de
evaluatie vraag ik de leerlingen hoe ze vonden dat de
samenwerking is verlopen. De leerlingen hebben ook geoefend
met het correct schrijven van woorden door hierop te letten en na
te kijken. Dit kan ik controleren door het werk van de leerlingen na
afloop nog eens na te kijken. Ik zie dan waar de leerlingen nog
moeite mee hebben en kan hier een volgende les op inspelen
door ze hier extra oefenmateriaal voor te geven.