Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
09demaiode2016
AoRevisionaldeContratodeFinanciamentoc/c
RepetiodoIndbito
Aoparadiminuirosjurosereceberovalorpagoindevidamenteeemdobro,com
jurosecorreomonetria
Publicado por Joo Beltro &AdvogadosAssociados 1 ano atrs
EXMO.SR.DR.JUIZDEDIREITODA____VARACVELDA
COMARCADEJOOPESSOAPB
PROCEDIMENTOSUMRIO
JUSTIAGRATUITA
(10espaos)
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX,brasileiro,casado,servidorpblico
estadualinscritonoCPFsobonXXXXXXXXXXXX,residenteedomiciliadoRua
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXJooPessoaPB,vem,atravsdeseu
procuradorinfraassinado,conformeinstrumentoprocuratrioemanexo(doc.
01),cujoendereopararreceberintimaesenotificaesdeestiloa
XXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXXX,peranteVossaExcelncia,comfulcrona
ConstituioFederal,noCdigodeDefesadoConsumidorenoCdigode
ProcessoCivil,ajuizarapresenteAOREVISIONALDECONTRATOC/C
REPETIODOINDBITOemfacede(o)BancoItauLeasing,pessoajurdica
inscritanoCNPJsobon49.925.225/000148,comsedenaAlamedaPedro
Calil,43,Po,SP,CEP085557105,deacordocomasrazesfticasejurdicasa
seguirexpostas.
1. PRELIMINARMENTE
1. PRELIMINARMENTE
1.1DaJustiaGratuita
ACartaMagnaasseguraspessoasoacessoaoJudicirio,vejamos:
CF/88Art.5LXXIVoEstadoprestarassistnciajurdicaintegrale
gratuitaaosquecomprovareminsuficinciaderecursos.
Nestecaminho,aLein1.060/50garanteaassistnciajudiciriaaparte
processual.Vejamos:
Art.4.Apartegozardosbenefciosdaassistnciajudiciria,mediante
simplesafirmao,naprpriapetioinicial,dequenoestemcondiesde
pagarascustasdoprocessoeoshonorriosdeadvogado,semprejuzo
prpriooudesuafamlia.
Destaforma,requerodemandanteodeferimentodosbenefciosdaassistncia
judiciriagratuita,poiscomoatesta,notemcondiesdearcarcomascustase
despesasprocessuaissemocomprometimentodosustentoprprioedesua
famlia.
2. DOS FATOS
Opromoventeadquiriuem29/05/2009umveculoFiatPalio1.0ELX,modelo
2009,soboChassinxxxxxxxxxxxxxxxxxxxporintermdiodefinanciamentocujo
valorfoideR$34.917,00(trintaequatromilnovecentosedezessetereais).
Registresequeemboraovalordobemsejaoacima,averdadequeapso
pagamentodas60(sessenta)parcelasdeR$956,03(novecentosecinquenta
eseisreaisetrscentavos),aofinaldocontratoapromoventepagarototal
deR$57.361,80(cinquentaesetemiltrezentosesessentaeumreaiseoitenta
centavos),ouseja,quaseodobrodovalorfinanciado.
Pelasimplesobservnciadovaloracimamencionado,nodemaissaberqueo
demandadoinseriunocontratoclusulasabusivaseilegais,praticandousurae
anatocismo,bemcomo,taxadejurosdiversadapactuada,onerando
excessivamenteoconsumidor.
Porm,snotranscorrerdoaludidofinanciamentofoiqueoautorverificouque
osencargosestavammuitodistantesdoqueforaanteriormentepactuado,no
guardandoqualquerrelaodeproporcionalidade/legalidade.
Poisbem.Emboraocontratodademandantetenhaprevistoovalordejurosem
1,77%a.M/23,81%a.A,seobservadoreclculo,atravsdomtododejuros
utilizadopelajurisprudncia(mtododeGauss)que,defato,foiaplicado
jurosdiversodocontratado,vistoqueovalordecadaparcelamensal
deveriaserdeR$824,49(oitocentosevinteequatroreaisequarenta
enovereais),conformetabelaemanexo(acessoem
www.calculorevisional.com).
Assim,deacordocomoclculo(ouatmesmoatravsdeoutrossistemasde
clculo),seforeminseridososdadosdoContrato,verificasequeexisteuma
diferenapagapeloautor,amais,deR$131,54(centoetrintaeumreaise
cinquentaequatrocentavos)emcadaprestao,oqueaofinaldocontrato
importaemumvalorABSURDOdeR$7.892,40(setemiloitocentose
noventaedoisreaisequarentacentavos).
Eis,emsuma,osfatos.
3. DO DIREITO
3.1.DAAPLICAODOCDIGODEDEFESADOCONSUMIDOR
NojulgamentodaAoDiretadeInconstitucionalidade(ADI2591),em
julgamentoproferidoem07dejunhode2006,oSupremoTribunalFederal
decidiuque:
Asinstituiesfinanceirasesto,todaselas,alcanadaspelaincidnciadas
normasveiculadaspeloCdigodeDefesadoConsumidor.2.Consumidor,para
osefeitosdoCdigodeDefesadoConsumidor,todapessoafsicaoujurdica
queutiliza,comodestinatriofinal,atividadebancria,financeiraedecrdito.
RestadaextremededvidasaaplicabilidadedoCDCsinstituiesbancrias,em
facedadecisodefinitivadoSTFemcontroleabstrato,odispostonoartigo29
destecdigovemespancartodaequalquerdvidaaosustentarque:''Paraosfins
desteCaptuloedoseguinte,equiparamseaosconsumidorestodasaspessoas
determinveisouno,expostassprticasneleprevistas''(sublinhamos).
Ressaltesequeahiptesedeuorigemsmula297doSTJ,verbis:
Smula297OCdigodeDefesadoConsumidoraplicvelsinstituies
financeiras.
Destarte,VossaExcelncia,nosubsisteamaismnimadvidaacercada
aplicaodoCdigoBrasileirodoConsumidor,Lei8.078de11desetembrode
1990comtodasassuasdisposiesemfavordoautor(hipossuficinciatcnicae
financeira),razopelaqualrequersequeaaosejaregidaporestaLei.
3.2.DOTPICOCONTRATODEADESO
OcontratofirmadocomaparteAutoraforaelaboradounilateralmentepela
instituiofinanceira,enquadrandose,perfeitamente,comosendodeadesopelo
CdigodeDefesadoConsumidor,senovejamos:
Art.54.Contratodeadesoaquelecujasclusulastenhamsidoaprovadas
pelaautoridadecompetenteouestabelecidasunilateralmentepelofornecedorde
produtosouservios,semqueoconsumidorpossadiscutiroumodificar
substancialmenteseucontedo.(semgrifosnooriginal)
Nocasoemtela,perceptvelaimplacveldesvantagemdopromovente,posto
quenoparticipoudaelaboraodocontrato,nosendoobservadoodireitode
discutir,aceitaretampoucorejeitarostermoscontratuais.Logo,pdea
Demandadaelaborarocontratodomodoquemaisconvenientelhefosse,
deixandoaPromoventenamaisclaraeexcessivadesvantagem.
Oart.46,doCDCclarividente,vejamos:
Art.46Oscontratosqueregulamasrelaesdeconsumonoobrigaroos
consumidores,senolhesfordadaaoportunidadedetomarconhecimentoprvio
deseucontedo,ouseosrespectivosinstrumentosforemredigidosdemodoa
dificultaracompreensodeseusentidoealcance.
Ocontratoemtela,portanto,jnasceudesequilibrado.Destafeita,emrazodeo
contratofornecidopelobancosertipicamentedeadeso,bemcomodeaparte
autoraestaremdesvantagemexacerbada(financeiraeeconmica),comoresta
demonstradopelosfatosaseguirexposto,requerseaaplicaodoCDCea
revisodetodasasclausulascontratuais.
3.3.DAILEGALIDADEDAAPLICAODATABELAPRICE
(CAPITALIZAODEJUROS)
Ofinanciamentorealizadoentreasaprtesutilizoucomometodologiadesaldara
dividaosistemafrancsdeamortizaopopularmenteconhecidoporTabela
PRICE.
OAutordatabelaPRICE,oinglsRichardPrice,afirmaemsuaobraquesua
tabelaconstitudaporjuroscompostos[1].Estaafirmativaserepeteaopontode
vistadediversosmatemticoseestudiosos,queconfirmamaaplicaodejuros
compostosnatabelaPRICE.
ATabelaPriceservedebaseparaoclculodosjurosincidentessobreocontratoe
seconstituiemumafrmuladesecalcularjuroscompostos,concentrandoa
maiorpartedaamortizaoapenasaofinaldocontratorespectivo.
Dessaforma,aopreveremsuaessnciaoANATOCISMO,ousodaTABELA
PRICEvaideencontrofrontalaodispostonaSmula121doSupremoTribunal
Federal,inverbis:
vedadaacapitalizaomensaldosjuros,aindaqueexpressamente
convencionada.
PelailegalidadedaaplicaodaCAPITALIZAO,ANATOCISMOeJUROS
COMPOSTOS,tambmseposicionamosTribunaisPtrios:
APELAOCVEL.AOREVISIONALDECONTRATODEABERTURADE
CRDITOPARAFINANCIAMENTODEBENSGARANTIDOPORALIENAO
FIDUCIRIA.INCIDNCIADOCDC.(...).JUROSREMUNERATRIOS.No
merecemmanutenoosjurosremuneratriospactuadosemtaxasuperiora
12%aoano,conformelimitaoconstantenoDecreto22.626/33,noCDC,e
diantedeausnciadeprovadequeofinanciadortenhaautorizaodoCMN
parapraticartaxassuperiores.CAPITALIZAODOSJUROS.Acapitalizao
mensaldosjuros,mesmoquandoexpressamentepactuada,emcontratoscomo
opresente,noadmitida,poisoartigo591doatualCdigoCivilpermite,
comoregrageral,apenasacapitalizaoanualdosjuros.(...).(...).(Apelao
CvelN70034481028,DcimaTerceiraCmaraCvel,TribunaldeJustiado
RS,Relator:LciadeCastroBoller,JULGADOEM18/03/2010)
PROCESSOCIVIL.REVISOCONTRATUAL.CDC.APLICAO.
CAPITALIZAO.TABELAPRICE.CabeaoEstado,observadososprincpios
protetivosdoCdigodeDefesadoConsumidor,coibirosabusoscometidosno
mbitodaesferacontratualconsumerista,implicandonaatenuaodo
princpiodapactasuntservanda,eisquepossveisarevisoeaanulaodas
obrigaesexcessivamenteonerosas(arts.6,itemVe45,doCDC).No
possvelaprticadacapitalizaomensaldosjuros.Odispostonoartigo5,
daMedidaProvisria2.17036,tevesuainconstitucionalidadedeclarada,
incidentertantum,peloegrgioConselhoEspecialdestaCorte(AIL
2006.00.2.0017747).Devesercomprovadaaocorrnciadecapitalizao
mensaldejurosemrazodautilizaodaTabelaPrice.Noseconheceudo
agravoretido.(20080110872005APC,RelatorLCIORESENDE,1Turma
Cvel,JULGADOEM09/12/2010,DJ16/12/2010p.76)
Ademais,aquinosediscutesepossvelounoaaplicaodejurosanualacima
de12%(dozeporcentoaoano),atporqueoSTJjdecidiuque,jurosacimade
12%,porsis,possvel.
Porm,tambmficouconsignadonadecisodoSuperiorTribunalde
Justiaqueataxaanualnopodetornarseabusivaetrazerprejuzo
paraoconsumidor,vejamos:
DIREITOPROCESSUALCIVILEBANCRIO.RECURSOESPECIAL.AO
REVISIONALDECLUSULASDECONTRATOBANCRIO.INCIDENTEDE
PROCESSOREPETITIVO.JUROSREMUNERATRIOS.CONFIGURAODA
MORA.JUROSMORATRIOS.INSCRIO/MANUTENOEMCADASTRO
DEINADIMPLENTES.DISPOSIESDEOFCIO.DELIMITAODO
JULGAMENTO.(...)c)Soinaplicveisaosjurosremuneratriosdoscontratos
demtuobancrioasdisposiesdoart.591c/coart.406doCC/02d)
ADMITIDAAREVISODASTAXASDEJUROSREMUNERATRIOS
EMSITUAESEXCEPCIONAIS,DESDEQUECARACTERIZADAA
RELAODECONSUMOEQUEAABUSIVIDADE(CAPAZDE
COLOCAROCONSUMIDOREMDESVANTAGEMEXAGERADA
ART.51,1,DOCDC)FIQUECABALMENTEDEMONSTRADA,ANTE
SPECULIARIDADESDOJULGAMENTOEMCONCRETO.(STJREsp
1061530/RS,Rel.MinistraNANCYANDRIGHI,SEGUNDASEO,julgadoem
22/10/2008,DJe10/03/2009).
Ora,comoditopelaMinistraNancyAndrighi,havendoexageradadesvantagem
paraoconsumidor,comoassimdemonstradoatravsdolaudoanexo,noh
biceparaarevisocontratual.imperiosa,nocasoemcomento,aviolaodos
art.39,incisosIVeV,eart.51,1,ambosdoCDC:
Art.39.vedadoaofornecedordeprodutosouservios,dentreoutras
prticasabusivas:
IVprevalecersedafraquezaouignornciadoconsumidor,tendoemvista
suaidade,sade,conhecimentooucondiosocial,paraimpingirlheseus
produtosouservios
Vexigirdoconsumidorvantagemmanifestamenteexcessiva
Art.51.Sonulasdeplenodireito,entreoutras,asclusulascontratuais
relativasaofornecimentodeprodutoseserviosque:
1Presumeseexagerada,entreoutroscasos,avontadeque:
Iofendeosprincpiosfundamentaisdosistemajurdicoaquepertence
IIrestringedireitosouobrigaesfundamentaisinerentesnaturezado
contrato,detalmodoaameaarseuobjetoouequilbriocontratual
IIIsemostraexcessivamenteonerosaparaoconsumidor,considerandosea
naturezaecontedodocontrato,ointeressedasparteseoutrascircunstncias
peculiaresaocaso.
Dessemodo,percebeseaabusividadeeaconseqenteilegalidadedadvida
atualizadapelaTabelaPrice,jqueosjuroscobradosconfiguramoanatocismo,
prticavedadapelonossosistemalegal,almdecausarextremodesequilbrio
contratual,tornandooexcessivamenteoneroso,bemcomo,emrazodaaplicao
deTaxadeJurosdiversadapactuada.
Assim,aconclusoquenoContratofirmadohouveumantidadesvantagem,
ficandooconsumidorexcessivamenteonerado,devendooinstrumentoserrevisto
deacordocomalegislaoejurisprudnciaptria.
3.4.DOSPRECEITOSLEGAISAUTORIZADORESDA
REVISOJUDICIALDOCONTRATO
Nahiptesevertentehplenaincidnciadaregraestatudanoart.122doCdigo
Civilde2002:
"Solcitas,emgeral,todasascondiesnocontrariaslei,ordempblica
ouaosbonscostumesentreascondiesdefesasseincluemasqueprivaremde
todoefeitoonegciojurdico,ouosujeitaremaoarbtriodeumadaspartes".
Logo,porexistiremclusulascontratuaisnulasdeplenodireito,perfeitamente
cabvelarevisocontratual.
Almdisso,Excelncia,adisposiodoart.51doCDCnodeixadvidasquando
cominaodenulidade(deplenodireito),dsclusulascontratuaisrelativasao
fornecimentodeprodutoseserviosque:(...)IVestabeleamobrigaes
consideradasinquas,abusivas,quecoloquemoconsumidorem
desvantagemexagerada,ousejamincompatveiscomaboafoua
eqidade(...).
Aabusividadedeumaclusuladetectadapelaanlisedocontedocontratual,
luzdaboaf,sobopontodevistaobjetivo.Aatuaodojuiznestasituaodeve
seguirodispostonoart.51,2,doCDC,ouseja,eledeverprocurarutilizarse
deumainterpretaointegradoradapartesaudveldocontrato.Talexegeseser
norteadapeloprincpiodaboafcomonormadeconduta.Aquinoexisteuma
vinculao,ouumabusca,davontadedaspartes,e,sim,objetivamente,procura
seaquiloquesepodeesperarcomoidealdentrodeumajustesimilar.
procuradoequilbriocontratual,avontademanifestadapeloscontratantes
perdesuacondiodeelementofundamentaldoajusteparadarlugaraum
elementoestranhospartes,masbsicoparaasociedadecomoumtodo:o
interessesocial.
MerecedestaqueareflexofeitapeloExmo.Sr.Min.MARCOAURLIO,do
SUPREMOTRIBUNALFEDERAL,aorelataraAOE130DF,publicadanaADV
JUR1993,p.290:
"Comojulgador,aprimeiracoisaquefao,aodefrontarmecomuma
controvrsia,idealizarasoluomaisjustadeacordocomaminhaformao
humanstica,paraocasoconcreto.Somenteapsrecorrolegislao,ordem
jurdica,objetivandoencontraroindispensvelapoio".
Comojasseveradoamplamentenestaexordial,tratasedeumcontratode
adesocomclusulasleoninas,usuraeanatocismo,e,paraorestabelecimentodo
equilbriocontratual,deveopactoreceberarevisojudicial.
Logo,comosetratadecontratodecunhoadesivo,comainserounilateralde
clusulasleoninas,temosque,deincio,aparteadversajferiuoprincpioda
comutatividadedoscontratos,e,porconseguinte,deveoJudiciriorestabelecer,
tantooequilbrio,quantoacomutatividadedocontrato,garantindoaoautor,
entretanto,aefetividadedoprocedimentojurisdicional.
3.5DAREPETIODOINDBITO
nclitojulgador,noqueserefereaosvalorespagosindevidamentepelaparte
autora,comoditonapartefticadestaexordial,deseobservarqueovalorde
R$7.892,40(setemiloitocentosenoventaedoisreaisequarentacentavos),
correspondeaototaldovalorindevido,hajavistaoreclculoquereveloua
aplicaodosjurosabusivos.
Sendoassim,ovalortotalaserdevolvidoaodemandante,emdobro,deR$
15.784,80(quinzemilsetecentoseoitentaequatroreaiseoitentacentavos),cujo
valor,devidamenteatualizadodesdeopagamentoda1(primeira)prestaode
R$33.470,76(trintaetrsmilquatrocentosesetentareaisesetentae
seiscentavos).
Opargrafonicodoartigo42doCDCprevocasodacobranapelofornecedor
dequantiaindevida.Oconsumidordireitorepetiodeindbito,porvalorigual
aodobrodoquepagouemexcesso,acrescidodecorreomonetriaejuros
legais.Vejamos:
Art.42Omissis
Pargrafonico.Oconsumidorcobradoemquantiaindevidatemdireito
repetiodoindbito,porvalorigualaodobrodoquepagouemexcesso,
acrescidodecorreomonetriaejuroslegais,salvohiptesedeengano
justificvel.(semgrifosnooriginal)
DiantedoexpostoetendocinciaqueoRequerenteestsobasimposiesdeum
contratoquenemaomenosconcorreuparasuaelaborao,equeporissoarcou
continuamentecomosjurosdefinidosunilateralmentepeloBancoPromovido,
rogaoautorparaqueosvalorespagosindevidosejamdevolvidosemdobro,com
fulcronopargrafonicodoart.42doCDC,sendoestaanicaformadenoser
admitidooenriquecimentosemcausa.
6.DOSPEDIDOS
Pautadonoprincpiolegaldoequilbriosocioeconmicoecontratual,bemcomo
poracreditarfielmentenaJustiabrasileiraqueodemandantevemrequersea
VossaExcelncia:
Quedefiraopedidodejustiagratuita,conformedeclaraoemanexo
QuesejadeterminadaacitaodapartePromovidapara,querendo,
contestarapresenteao
Qqueopresentefeitosigaoprocedimentosumrio,vezqueaocaso
aplicaseoart.275,inc.IdoCPC
APROCEDNCIAINTEGRALdapresenteaoemtodososseustermos,
comaconsequenterevisodetodasasclusulascontratuais,
excluindoseoanatocismo,usuraeoutros,recalculandoo
financiamentoatravsdoMtododeGaussououtrosemelhante
AcondenaodoBancoPromovidorepetiodoindbito,nostermos
doArt.42doCDC,dosvalorespagosindevidamenteque,quandodobradose
atualizados,somamoimportedeR$33.470,76(trintaetrsmil
quatrocentosesetentareaisesetentaeseiscentavos)videclculos
emanexo
Quecasonecessrio,sejamosautosremetidosContadoriaJudicial,afim
dequeelaboreosclculosdeacordocomalei
Acondenaododemandadonopagamentodecustasehonorriosnaordem
de20%sobreovalordacausa.
Protestapelaproduodetodososmeiosdeprovasadmitidosemdireitoepela
juntadadenovosdocumentos.
AtribuisecausaovalordeR$33.470,76(trintaetrsmilquatrocentose
setentareaisesetentaeseiscentavos).
Termosemquepedeeesperadeferimento.
JooPessoa,16desetembrode2014.
JOOLUIZLEITEBELTRO
OAB/PB17.275
[1]PRICE,Richard.ObservationsonReversionaryPayments.Londres:Ed.T.
Cadell,4.Ed.,17836ed.,1803e7ed.,1812.
JooBeltro&AdvogadosAssociados PRO
Disponvelem: http://jlbeltrao.jusbrasil.com.br/modelospecas/143250132/acaorevisionaldecontratode
financiamentoccrepeticaodoindebito