Vous êtes sur la page 1sur 44

22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR

ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelas
vctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977
08061977Tratado

ProtocoloadicionalI

NDICE ComentariodelProtocoloadicionalIa
losConveniosdeGinebra,2011

PREMBULO

TTULOIDISPOSICIONESGENERALES

Artculo1Principiosgeneralesymbitodeaplicacin

Artculo2Definiciones

Artculo3Principioyfindelaaplicacin

Artculo4EstatutojurdicodelasPartesenconflicto

Artculo5DesignacindelasPotenciasprotectorasydesusustituto

Artculo6Personalcalificado

Artculo7Reuniones

TTULOIIHERIDOS,ENFERMOSYNUFRAGOS

SECCINIPROTECCINGENERAL

Artculo8Terminologa

Artculo9mbitodeaplicacin

Artculo10Proteccinyasistencia

Artculo11Proteccindelapersona

Artculo12Proteccindelasunidadessanitarias

Artculo13Cesacindelaproteccindelasunidadessanitariasciviles

Artculo14Limitacionesalarequisadeunidadessanitariasciviles

Artculo15Proteccindelpersonalsanitarioyreligiosocivil

Artculo16Proteccingeneraldelamisinmdica

Artculo17Cometidodelapoblacincivilydelassociedadesdesocorro

Artculo18Identificacin

Artculo19EstadosneutralesyotrosEstadosquenoseanPartesenconflicto

Artculo20Prohibicindelasrepresalias

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 1/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
SECCINIITRANSPORTESSANITARIOS

Artculo21Vehculossanitarios

Artculo22Buqueshospitalesyembarcacionescosterasdesalvamento

Artculo23Otrosbuquesyembarcacionessanitarios

Artculo24Proteccindelasaeronavessanitarias

Artculo25AeronavessanitariasenzonasnodominadasporlaParteadversa

Artculo26Aeronavessanitariasenzonasdecontactoosimilares

Artculo27AeronavessanitariasenzonasdominadasporlaParteadversa

Artculo28Restriccionesrelativasalusodelasaeronavessanitarias

Artculo29Notificacionesyacuerdosrelativosalasaeronavessanitarias

Artculo30Aterrizajeeinspeccindeaeronavessanitarias

Artculo31EstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflicto

SECCINIIIPERSONASDESAPARECIDASYFALLECIDAS

Artculo32Principiogeneral

Artculo33Desaparecidos

Artculo34Restosdelaspersonasfallecidas

TTULOIIIMTODOSYMEDIOSDEGUERRA.ESTATUTODECOMBATIENTEYDEPRISIONERODEGUERRA

SECCINIMTODOSYMEDIOSDEGUERRA

Artculo35Normasfundamentales

Artculo36Armasnuevas

Artculo37Prohibicindelaperfidia

Artculo38Emblemasreconocidos

Artculo39Signosdenacionalidad

Artculo40Cuartel

Artculo41Salvaguardiadelenemigofueradecombate

Artculo42Ocupantesdeaeronaves

SECCINIIESTATUTODECOMBATIENTEYDEPRISIONERODEGUERRA

Artculo43Fuerzasarmadas

Artculo44Combatientesyprisionerosdeguerra

Artculo45Proteccindepersonasquehantomadoparteenlashostilidades

Artculo46Espas

Artculo47Mercenarios

TTULOIVPOBLACINCIVIL

SECCINIPROTECCINGENERALCONTRALOSEFECTOSDELASHOSTILIDADES

CAPTULOINORMAFUNDAMENTALYMBITODEAPLICACIN

Artculo48Normafundamental

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 2/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Artculo49Definicindeataquesymbitodeaplicacin.

CAPTULOIIPERSONASCIVILESYPOBLACINCIVIL

Artculo50Definicindepersonascivilesydepoblacincivil

Artculo51Proteccindelapoblacincivil

CAPTULOIIIBIENESDECARCTERCIVIL

Artculo52Proteccingeneraldelosbienesdecarctercivil

Artculo53Proteccindelosbienesculturalesydeloslugaresdeculto

Artculo54Proteccindelosbienesindispensablesparalasupervivenciadelapoblacincivil

Artculo55Proteccindelmedioambientenatural

Artculo56Proteccindelasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas

CAPTULOIVMEDIDASDEPRECAUCIN

Artculo57Precaucionesenelataque

Artculo58Precaucionescontralosefectosdelosataques

CAPTULOVLOCALIDADESYZONASBAJOPROTECCINESPECIAL

Artculo59Localidadesnodefendidas

Artculo60Zonasdesmilitarizadas

CAPTULOVISERVICIOSDEPROTECCINCIVIL

Artculo61Definicionesymbitodeaplicacin

Artculo62Proteccingeneral

Artculo63Proteccincivilenlosterritoriosocupados

Artculo64OrganismoscivilesdeproteccincivildelosEstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflictoy
organismosinternacionalesdeproteccincivil

Artculo65Cesacindelaproteccincivil

Artculo66Identificacin

Artculo67Miembrosdelasfuerzasarmadasyunidadesmilitaresasignadosaorganismosdeproteccincivil

SECCINIISOCORROSENFAVORDELAPOBLACINCIVIL

Artculo68Ambitodeaplicacin

Artculo69Necesidadesesencialesenterritoriosocupados

Artculo70Accionesdesocorro

Artculo71Personalqueparticipaenlasaccionesdesocorro

SECCINIIITRATOALASPERSONASENPODERDEUNAPARTEENCONFLICTO

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 3/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR

CAPTULOIMBITODEAPLICACINYPROTECCINDELASPERSONASYDELOSBIENES

Artculo72mbitodeaplicacin

Artculo73Refugiadosyaptridas

Artculo74Reunindefamiliasdispersas

Artculo75Garantasfundamentales

CAPTULOIIMEDIDASENFAVORDELASMUJERESYDELOSNIOS

Artculo76Proteccindelasmujeres

Artculo77Proteccindelosnios

Artculo78Evacuacindelosnios

CAPTULOIIIPERIODISTAS

Artculo79Medidasdeproteccindeperiodistas

TTULOVEJECUCINDELOSCONVENIOSYDELPRESENTEPROTOCOLO

SECCINIDISPOSICIONESGENERALES

Artculo80Medidasdeejecucin

Artculo81ActividadesdelaCruzRojaydeotrasorganizacioneshumanitarias

Artculo82Asesoresjurdicosenlasfuerzasarmadas

Artculo83Difusin

Artculo84Leyesdeaplicacin

SECCINIIREPRESINDELASINFRACCIONESDELOSCONVENIOSODELPRESENTEPROTOCOLO

Artculo85RepresindelasinfraccionesdelpresenteProtocolo

Artculo86Omisiones

Artculo87Deberesdelosjefes

Artculo88Asistenciamutuajudicialenmateriapenal

Artculo89Cooperacin

Artculo90ComisinInternacionaldeEncuesta

Artculo91Responsabilidad

TTULOVIDISPOSICIONESFINALES

Artculo92Firma

Artculo93Ratificacin

Artculo94Adhesin

Artculo95Entradaenvigor

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 4/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Artculo96RelacionesconvencionalesapartirdelaentradaenvigordelpresenteProtocolo

Artculo97Enmiendas

Artculo98RevisindelAnexo1

Artculo99Denuncia

Artculo100Notificaciones

Artculo101Registro

Artculo102Textosautnticos

AnexoI:Reglamentorelativoalaidentificacin
AnexoI:Reglamentorelativoalaidentificacin(segnfueenmendadoel30denoviembrede1993)
AnexoII:Tarjetadeidentidaddeperiodistaenmisinperligrosa

*******

PREMBULO

LasAltasPartesContratantes,

Proclamandosudeseoardientedequelapazreineentrelospueblos,

Recordandoque,deconformidadconlaCartadelasNacionesUnidas,todoEstadotieneeldeberdeabstenerseensusrelaciones
internacionalesderecurriralaamenazaoalusodelafuerzacontralasoberana,laintegridadterritorialolaindependenciapolticade
cualquierEstado,oencualquierotraformaincompatibleconlospropsitosdelasNacionesUnidas,

Considerandoqueesnecesario,sinembargo,reafirmarydesarrollarlasdisposicionesqueprotegenalasvctimasdelosconflictos
armados,ascomocompletarlasmedidasparareforzarlaaplicacindetalesdisposiciones,

ExpresandosuconviccindequeningunadisposicindelpresenteProtocolonidelosConveniosdeGinebradel12deagostode
1949puedeinterpretarseenelsenfidodequelegitimeoautoricecualquieractodeagresinuotrousodelafuerzaincompatibleconla
CartadelasNacionesUnidas,

Reafirmando,adems,quelasdisposicionesdelosConveniosdeGinebradel12deagostode1949ydelpresenteProtocolodeben
aplicarseplenarnenteentodacircunstanciaatodaslaspersonasprotegidasporesosinstrumentos,sindistincinalgunadecarcter
desfavorablebasadaenlanaturalezaoelorigendelconflictoarmadooenlascausasinvocadasporlasPartesenconflictoo
atribuidasaellas,

Convienenenlosiguiente:

TTULOIDISPOSICIONESGENERALES

Artculo1Principiosgeneralesymbitodeaplicacin

1.LasAltasPartescontratantessecomprometenarespetaryhacerrespetarelpresenteProtocoloentodacircunstancia.

2.EnloscasosnoprevistosenelpresenteProtocolooenotrosacuerdosinternacionales,laspersonascivilesyloscombatientes
quedanbajolaproteccinyelimperiodelosprincipiosdelderechodegentesderivadosdelosusosestablecidos,delosprincipiosde
humanidadydelosdictadosdelaconcienciapblica.

3.ElpresenteProtocolo,quecompletalosConveniosdeGinebradel12deagostode1949paralaproteccindelasvctimasdela
guerra,seaplicarenlassituacionesprevistasenelartculo2comnadichosConvenios.

4.Lassituacionesaqueserefiereelprrafoprecedentecomprendenlosconflictosarmadosenquelospueblosluchancontrala
dominacincolonialylaocupacinextranjeraycontralosregmenesracistas,enelejerciciodelderechodelospueblosalalibre
determinacin,consagradoenlaCartadelasNacionesUnidasyenlaDeclaracinsobrelosprincipiosdederechointernacional
referentesalasrelacionesdeamistadyalacooperacinentrelosEstadosdeconformidadconlaCartadelasNacionesUnidas.

Artculo2Definiciones

ParalosefectosdelpresenteProtocolo:

a)seentiendeporIConvenio,IIConvenio,IIIConvenioyIVConvenio,respectivamente,elConveniodeGinebraparaaliviarla
suertedelosheridosyenfermosdelasfuerzasarmadasencampaa,del12deagostode1949elConveniodeGinebraparaaliviar
lasuertedelosheridos,enfermosynufragosdelasfuerzasarmadasenelmar,del12deagostode1949elConveniodeGinebra

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 5/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
sobreeltratoalosprisionerosdeguerra,del12deagostode1949yelConveniodeGinebrasobrelaproteccindepersonasciviles
entiempodeguerra,del12deagostode1949seentiendeporlosConveniosloscuatroConveniosdeGinebradel12deagostode
1949paralaproteccindelasvctimasdelaguerra

b)seentiendepornormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmadoslascontenidasenlosacuerdos
internacionalesdelosquesonPartelasPartesenconflicto,ascomolosprincipiosynormasgeneralmentereconocidosdederecho
internacionalaplicablesenlosconflictosarmados

c)seentiendeporPotenciaprotectoraunEstadoneutraluotroEstadoquenoseaParteenelconflictoyque,habiendosido
designadoporunaParteenelconflictoyaceptadoporlaParteadversa,estdispuestoadesempearlasfuncionesasignadasala
PotenciaprotectoraporlosConveniosyporelpresenteProtocolo

d)seentiendeporsustitutounaorganizacinquereemplazaalaPotenciaprotectoradeconformidadconlodispuestoenelartculo5.

Artculo3Principioyfindelaaplicacin

Sinperjuiciodelasdisposicionesaplicablesentodomomento:

a)losConveniosyelpresenteProtocoloseaplicarndesdeelcomienzodecualquieradelassituacionesaqueserefiereelartculo1
delpresenteProtocolo

b)laaplicacindelosConveniosydelpresenteProtocolocesar,enelterritoriodelasPartesenconflicto,altrminogeneraldelas
operacionesmilitaresy,enelcasodeterritoriosocupados,altrminodelaocupacin,excepto,enambascircunstancias,paralas
personascuyaliberacindefinitiva,repatriacinoreasentamientotengalugarposteriormente.Talespersonascontinuarn
beneficindosedelasdisposicionespertinentesdelosConveniosydelpresenteProtocolohastasuliberacindefinitiva,repatriacin
oreasentamiento.

Artculo4EstatutojurdicodelasPartesenconflicto

LaaplicacindelosConveniosydelpresenteProtocolo,ascomolacelebracindelosacuerdosprevistosenestosinstrumentos,no
afectarnelestatutojurdicodelasPartesenconflicto.LaocupacindeunterritorioylaaplicacindelosConveniosydelpresente
Protocolonoafectarnalestatutojurdicodelmismo.

Artculo5DesignacindelasPotenciasprotectorasydesusustituto

1.EsdeberdelasPartesenconflicto,desdeelcomienzodeste,asegurarlasupervisinylaejecucindelosConveniosydel
presenteProtocolomediantelaaplicacindelsistemadePotenciasprotectoras,queincluye,entreotrascosas,ladesignacinyla
aceptacindeesasPotencias,conformealodispuestoenlosprrafossiguientes.LasPotenciasprotectorasestarnencargadasde
salvaguardarlosinteresesdelasPartesenconflicto.

2.Desdeelcomienzodeunadelassituacionesaqueserefiereelartculo1,cadaunadelasPartesenconflictodesignarsin
demoraunaPotenciaprotectoraconlafinalidaddeaplicarlosConveniosyelpresenteProtocolo,yautorizar,tambinsindemoray
conlamismafinalidad,laactividaddeunaPotenciaprotectoraque,designadaporlaParteadversa,hayasidoaceptadacomotalpor
ella.

3.SinohahabidodesignacinoaceptacindePotenciaprotectoradesdeelcomienzodeunadelassituacionesaqueserefiereel
artculo1,elComitInternacionaldelaCruzRoja,sinperjuiciodelderechodecualquierotraorganizacinhumanitariaimparciala
hacerloigualmente,ofrecersusbuenosoficiosalasPartesenconflictoconmirasaladesignacinsindemoradeunaPotencia
protectoraquetengaelconsentimientodelasPartesenconflicto.Paraello,elComitpodr,interalia,pediracadaPartequele
remitaunalistadeporlomenoscincoEstadosqueesaParteconsidereaceptablesparaactuarensunombrecomoPotencia
protectoraanteunaParteadversa,ypediracadaunadelasPartesadversasqueleremitaunalistadeporlomenoscincoEstados
queestdispuestaaaceptarparadesempearlafuncindePotenciaprotectoradelaotraPartetaleslistassernremitidasal
ComitdentrodelasdossemanassiguientesalrecibodelapeticinelComitlascotejarysolicitarelasentimientodecualquier
Estadocuyonombrefigureenlasdoslistas.

4.Si,apesardeloqueprecede,nohubierePotenciaprotectora,lasPartesenconflictoaceptarnsindemoraelofrecimientoque
puedahacerelComitInternacionaldelaCruzRojaocualquierotraorganizacinquepresentetodaslasgarantasdeimparcialidady
eficacia,previaslasdebidasconsultascondichasPartesyteniendoencuentalosresultadosdeesasconsultas,paraactuaren
calidaddesustituto.ElejerciciodesusfuncionesportalsustitutoestarsubordinadoalconsentimientodelasPartesenconflictolas
Partesenconflictopondrntodosuempeoenfacilitarlalabordelsustitutoenelcumplimientodesumisinconformealos
ConveniosyalpresenteProtocolo.

5.Deconformidadconelartculo4,ladesignacinylaaceptacindePotenciasprotectorasconlafinalidaddeaplicarlosConvenios
yelpresenteProtocolonoafectarnalestatutojurdicodelasPartesenconflictonialdeningnterritorio,incluidounterritorio
ocupado.

6.ElmantenimientoderelacionesdiplomticasentrelasPartesenconflictooelhechodeconfiarauntercerEstadolaproteccinde
losinteresesdeunaParteylosdesusnacionalesconformealasnormasdederechointernacionalrelativasalasrelaciones
diplomticas,noserobstculoparaladesignacindePotenciasprotectorasconlafinalidaddeaplicarlosConveniosyelpresente
Protocolo.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 6/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
7.TodamencinqueenadelantesehagaenelpresenteProtocolodeunaPotenciaprotectoradesignarigualmentealsustituto.

Artculo6Personalcalificado

1.LasAltasPartescontratantesprocurarn,yaentiempodepaz,conlaasistenciadelasSociedadesnacionalesdelaCruzRoja
(MediaLunaRoja,LenySolRojos),formarpersonalcalificadoparafacilitarlaaplicacindelosConveniosydelpresenteProtocolo
y,enespecial,lasactividadesdelasPotenciasprotectoras.

2.Elreclutamientoylaformacindedichopersonalsondelacompetencianacional.

3.ElComitInternacionaldelaCruzRojatendradisposicindelasAltasPartescontratanteslaslistasdelaspersonasas
formadasquelasAltasPartescontratanteshubierenpreparadoylehubierencomunicadoalefecto.

4.Lascondicionesparalautilizacindelosserviciosdeesepersonalfueradelterritorionacionalser,encadacaso,objetode
acuerdosespecialesentrelasPartesinteresadas.

Artculo7Reuniones

EldepositariodelpresenteProtocolo,apeticindeunaovariasAltasPartescontratantesyconlaaprobacindelamayoradeellas,
convocarunareunindelasAltasPartescontratantesparaestudiarlosproblemasgeneralesrelativosalaaplicacindelos
ConveniosydelProtocolo.

TTULOIIHERIDOS,ENFERMOSYNUFRAGOS

SeccinIProteccingeneral

Artculo8Terminologa

ParalosefectosdelpresenteProtocolo:

a)seentiendeporheridosyenfermoslaspersonas,seanmilitaresociviles,quedebidoauntraumatismo,unaenfermedaduotros
trastornosoincapacidadesdeordenfsicoomental,tengannecesidaddeasistenciaocuidadosmdicosyqueseabstengandetodo
actodehostilidad.Esostrminossontambinaplicablesalasparturientas,alosrecinnacidosyaotraspersonasquepuedanestar
necesitadasdeasistenciaocuidadosmdicosinmediatos,comolosinvlidosylasmujeresencintas,yqueseabstengandetodo
actodehostilidad

b)seentiendepornufragoslaspersonas,seanmilitaresociviles,queseencuentrenensituacindepeligroenelmaroenotras
aguasaconsecuenciadeuninfortunioquelasafecteoqueafectealanaveoaeronavequelastransportaba,yqueseabstengande
todoactodehostilidad.Estaspersonas,siemprequesiganabstenindosedetodoactodehostilidad,continuarnconsiderndose
nufragosdurantesusalvamento,hastaqueadquieranotroestatutodeconformidadconlosConveniosoconelpresenteProtocolo

c)seentiendeporpersonalsanitariolaspersonasdestinadasporunaParteenconflictoexclusivamentealosfinessanitarios
enumeradosenelapartadoe),oalaadministracindelasunidadessanitariasoalfuncionamientooadministracindelosmediosde
transportesanitarios.Eldestinoatalesserviciospodrtenercarcterpermanenteotemporal.Laexpresincomprende:

i)elpersonalsanitario,seamilitarocivil,deunaParteenconflicto,incluidoelmencionadoenlosConveniosIyII,ascomoelde
losorganismosdeproteccincivil

ii)elpersonalsanitariodelasSociedadesnacionalesdelaCruzRoja(MediaLunaRoja,LenySolRojos)yotrassociedades
nacionalesvoluntariasdesocorrodebidamentereconocidasyautorizadasporunaParteenconflicto

iii)elpersonalsanitariodelasunidadesolosmediosdetransportesanitariosmencionadosenelprrafo2delartculo9

d)seentiendeporpersonalreligiosolaspersonas,seanmilitaresociviles,talescomoloscapellanes,dedicadasexclusivamenteal
ejerciciodesuministerioyadscritas:

i)alasfuerzasarmadasdeunaParteenconflicto,

ii)alasunidadessanitariasolosmediosdetransportesanitariosdeunaParteenconflicto,

iii)alasunidadesomediosdetransportesanitariosmencionadosenelprrafo2delartculo9,o

iv)alosorganismosdeproteccincivildeunaParteenconflicto.

Laadscripcindelpersonalreligiosopuedetenercarcterpermanenteotemporal,ysonaplicablesaesepersonallasdisposiciones
pertinentesdelapartadok)

e)seentiendeporunidadessanitariaslosestablecimientosyotrasformaciones,militaresociviles,organizadosconfinessanitarios,
asaber:labsqueda,recogida,transporte,diagnsticootratamiento(incluidoslosprimerosauxilios)delosheridos,enfermosy
nufragos,ascomolaprevencindelasenfermedades.Laexpresincomprende,entreotros,loshospitalesyotrasunidades

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 7/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
similares,loscentrosdetransfusindesangre,loscentroseinstitutosdemedicinapreventivaylosdepsitosdematerialsanitario,
ascomolosalmacenesdematerialsanitarioydeproductosfarmacuticosdeesasunidades.Lasunidadessanitariaspuedenser
fijasomviles,permanentesotemporales

f)seentiendeportransportesanitarioeltransporteportierra,poraguaoporairedelosheridos,enfermosynufragos,delpersonal
sanitariooreligiosoodelequipoymaterialsanitariosprotegidosporlosConveniosyporelpresenteProtocolo

g)seentiendepormediodetransportesanitariotodomediodetransporte,militarocivil,permanenteotemporal,destinado
exclusivamentealtransportesanitario,bajoladireccindeunaautoridadcompetentedeunaParteenconflicto

h)seentiendeporvehculosanitariotodomediodetransportesanitarioportierra

i)seentiendeporbuqueyembarcacinsanitariostodomediodetransportesanitarioporagua

j)seentiendeporaeronavesanitariatodomediodetransportesanitarioporaire

k)sonpermanenteselpersonalsanitario,lasunidadessanitariasylosmediosdetransportesanitariosquesedestinan
exclusivamenteafinessanitariosporunperodoindeterminado.Sontemporaleselpersonalsanitario,lasunidadessanitariasylos
mediosdetransportesanitariosquesededicanexclusivamenteafinessanitariosporperodoslimitadosydurantelatotalidadde
dichosperodos.Mientrasnoseespecifiqueotracosa,lasexpresionespersonalsanitario,unidadsanitariaymediodetransporte
sanitarioabarcanelpersonal,lasunidadesylosmediosdetransportesanitariostantopermanentescomotemporales

l)seentiendeporsignodistintivolacruzroja,lamedialunarojaoellenysolrojossobrefondoblanco,cuandoseutilicenparala
proteccindeunidadesymediosdetransportesanitariosydelpersonalsanitarioyreligioso,suequipoymaterial

m)seentiendeporsealdistintivatodomediodesealizacinespecificadoenelCaptuloIIIdelAnexoIdelpresenteProtocoloy
destinadoexclusivamentealaidentificacindelasunidadesydelosmediosdetransportesanitarios.

Artculo9mbitodeaplicacin

1.ElpresenteTtulo,cuyasdisposicionestienencomofinmejorarlacondicindelosheridos,enfermosynufragos,seaplicara
todoslosafectadosporunasituacinprevistaenelartculo1,sinningunadistincindecarcterdesfavorablepormotivosderaza,
color,sexo,idioma,religinocreencia,opinionespolticasodeotrandole,origennacionalosocial,fortuna,nacimientouotra
condicinocualquierotrocriterioanlogo.

2.Lasdisposicionespertinentesdelosartculos27y32delIConvenioseaplicarnalasunidadessanitariasyalosmediosde
transportesanitariospermanentes(salvolosbuqueshospitales,alosqueseaplicaelartculo25delIIConvenio),ascomoal
personaldeesasunidadesodeesosmediosdetransporte,puestosadisposicindeunaParteenconflictoconfineshumanitarios:

a)porunEstadoneutraluotroEstadoquenoseaParteeneseconflicto

b)porunasociedaddesocorroreconocidayautorizadadetalEstado

c)porunaorganizacininternacionalhumanitariaimparcial.

Artculo10Proteccinyasistencia

1.Todoslosheridos,enfermosynufragos,cualquieraquesealaParteaquepertenezcan,sernrespetadosyprotegidos.

2.Entodacircunstanciaserntratadoshumanamenteyrecibirn,entodalamedidadeloposibleyenelplazomsbreve,los
cuidadosmdicosqueexijasuestado.Noseharentreellosningunadistincinquenoestbasadaencriteriosmdicos.

Artculo11Proteccindelapersona

1.Nosepondrnenpeligro,medianteningunaaccinuomisininjustificada,lasaludnilaintegridadfsicaomentaldelaspersonas
enpoderdelaParteadversaoqueseaninternadas,detenidasoprivadasdelibertadencualquierotraformaacausadeunasituacin
previstaenelartculo1.Porconsiguiente,seprohbesometeralaspersonasaqueserefiereelpresenteartculoacualquieracto
mdicoquenoestindicadoporsuestadodesaludyquenoestdeacuerdoconlasnormasmdicasgeneralmentereconocidasque
seaplicaranenanlogascircunstanciasmdicasalosnacionalesnoprivadosdelibertaddelaPartequerealizaelacto.

2.Seprohbenenparticular,aunquemedieelconsentimientodelasreferidaspersonas:

a)lasmutilacionesfsicas

b)losexperimentosmdicosocientficos

c)lasextraccionesdetejidosurganosparatrasplantes,

salvosiestosactosestnjustificadosenlascondicionesprevistasenelprrafo1.

3.Slopodrnexceptuarsedelaaplicacindelaprohibicinprevistaenelapartadoc)delprrafo2lasdonacionesdesangrepara
transfusionesodepielparainjertos,acondicindequesehaganvoluntariamenteysincoaccinopresinalguna,ynicamentepara
finesteraputicos,encondicionesquecorrespondanalasnormasmdicasgeneralmentereconocidasyaloscontrolesrealizadosen
beneficiotantodeldonantecomodelreceptor.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 8/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
4.ConstituirinfraccingravedelpresenteProtocolotodaaccinuomisindeliberadaquepongagravementeenpeligrolasaludola
integridadfsicaomentaldetodapersonaenpoderdeunaPartedistintadeaquelladelaquedepende,seaqueviolecualquierade
lasprohibicionessealadasenlosprrafos1y2,seaquenocumplalasexigenciasprescritasenelprrafo3.

5.Laspersonasaqueserefiereelprrafo1tienenderechoarechazarcualquierintervencinquirrgica.Encasodequesea
rechazada,elpersonalsanitarioprocurarobtenerunadeclaracinescritaentalsentido,firmadaoreconocidaporelpaciente.

6.TodaParteenconflictollevarunregistromdicodelasdonacionesdesangreparatransfusionesodepielparainjertos,hechas
porlaspersonasaqueserefiereelprrafo1,sidichasdonacionesseefectanbajolaresponsabilidaddeaquellaParte.Adems,
todaParteenconflictoprocurarllevarunregistrodetodoactomdicorealizadorespectoapersonasinternadas,detenidasoen
cualquierotraformaprivadasdelibertadacausadeunasituacinprevistaenelartculo1.Loscitadosregistrosestarnentodo
momentoadisposicindelaPotenciaprotectoraparasuinspeccin.

Artculo12Proteccindelasunidadessanitarias

1.Lasunidadessanitariassernrespetadasyprotegidasentodomomentoynosernobjetodeataque.

2.Elprrafo1seaplicaalasunidadessanitariascivilessiemprequecumplanunadelascondicionessiguientes:

a)perteneceraunadelasPartesenconflicto

b)estarreconocidasyautorizadasporlaautoridadcompetentedeunadelasPartesenconflicto

c)estarautorizadasdeconformidadconelprrafo2delartculo9delpresenteProtocolooelartculo27delIConvenio.

3.LasPartesenconflictopuedennotificarseelemplazamientodesusunidadessanitariasfijas.Laausenciadetalnotificacinno
eximiraningunadelasPartesdeobservarlodispuestoenelprrafo1.

4.Lasunidadessanitariasnosernutilizadasenningunacircunstanciaparatratardeponerobjetivosmilitaresacubiertodelos
ataques.Siemprequeseaposible,lasPartesenconflictoseasegurarndequelasunidadessanitariasnoestnsituadasdemanera
quelosataquescontraobjetivosmilitareslasponganenpeligro.

Artculo13Cesacindelaproteccindelasunidadessanitariasciviles

1.Laproteccindebidaalasunidadessanitariascivilessolamentepodrcesarcuandosehagausodeellas,almargendesusfines
humanitarios,conobjetoderealizaractosperjudicialesparaelenemigo.Sinembargo,laproteccincesarnicamentedespusde
unaintimacinque,habiendofijadocuandoprocedaunplazorazonable,nosurtaefectos.

2.Noseconsiderarnactosperjudicialesparaelenemigo:

a)elhechodequeelpersonaldelaunidadestdotadoconarmasligerasindividualesparasudefensapropiaoladelosheridosy
enfermosasucargo

b)lacustodiadelaunidadporunpiquete,porcentinelasoporunaescolta

c)elhechodequeenlaunidadseencuentrenarmasporttilesymunicionesrecogidasalosheridosyenfermos,annoentregadas
alserviciocompetente

d)lapresenciaentalunidad,porrazonesmdicas,demiembrosdelasfuerzasarmadasuotroscombatientes.

Artculo14Limitacionesalarequisadeunidadessanitariasciviles

1.LaPotenciaocupantetienelaobligacindeasegurarquelasnecesidadesmdicasdelapoblacincivilenelterritorioocupado
sigansiendosatisfechas.

2.LaPotenciaocupantenopodr,portanto,requisarlasunidadessanitariasciviles,suequipo,sumaterialylosserviciosdesu
personal,entantoqueestosrecursosseannecesariosparaprestarlosserviciosmdicosrequeridosporlapoblacincivilypara
continuarlaasistenciamdicadelosheridosoenfermosqueyaestnbajotratamiento.

3.LaPotenciaocupantepodrrequisarlosmencionadosrecursossiemprequecontineobservandolareglageneralprevistaenel
prrafo2ybajolascondicionesparticularessiguientes:

a)quelosrecursosseannecesariosparaeltratamientomdicoinmediatoyapropiadodelosheridosyenfermosdelasfuerzas
armadasdelaPotenciaocupanteodelosprisionerosdeguerra

b)quelarequisasemantenganicamentemientrasexistadichanecesidady

c)queseadoptendisposicionesinmediatasparaquesecontineatendiendolasnecesidadesmdicasdelapoblacincivil,as
comolasdelosheridosyenfermosbajotratamiento,afectadosporlarequisa.

Artculo15Proteccindelpersonalsanitarioyreligiosocivil

1.Elpersonalsanitariocivilserrespetadoyprotegido.

2.Encasonecesarioseproporcionaralpersonalsanitariociviltodalaayudaposibleenaquellaszonasenlasquelosservicios
sanitarioscivilesseencuentrendesorganizadosporrazndelaactividadblica.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 9/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
3.Enlosterritoriosocupados,laPotenciaocupanteproporcionaralpersonalsanitariociviltodaclasedeayudaparaquepueda
desempearsumisinhumanitariadelamejormanera.LaPotenciaocupantenopodrexigirque,enelcumplimientodesumisin,
dichopersonaldprioridadaltratamientodecualquierpersona,salvoporrazonesdeordenmdico.Noseleobligararealizartareas
quenoseancompatiblesconsumisinhumanitaria.

4.Elpersonalsanitariocivilpodrtrasladarsealoslugaresdondesusserviciosseanindispensables,sinperjuiciodelasmedidasde
controlyseguridadquelaParteenconflictointeresadajuzguenecesarias.

5.Elpersonalreligiosocivilserrespetadoyprotegido.SonaplicablesaestaspersonaslasdisposicionesdelosConveniosydel
presenteProtocolorelativasalaproteccinyalaidentificacindelpersonalsanitario.

Artculo16Proteccingeneraldelamisinmdica

1.Nosecastigaranadieporhaberejercidounaactividadmdicaconformeconladeontologa,cualesquieraquefuesenlas
circunstanciasolosbeneficiariosdedichaactividad.

2.Nosepodrobligaralaspersonasqueejerzanunaactividadmdicaarealizaractosniaefectuartrabajoscontrariosala
deontologauotrasnormasmdicasdestinadasaprotegeralosheridosyalosenfermos,oalasdisposicionesdelosConvenioso
delpresenteProtocolo,niaabstenersederealizaractosexigidospordichasnormasodisposiciones.

3.NingunapersonaqueejerzaunaactividadmdicapodrserobligadaadaranadiequepertenezcaaunaParteadversa,oasu
propiaParte,salvoloquedispongalaleydeestaltimaParte,informacinalgunasobrelosheridosylosenfermosqueestno
hayanestadoasistidosporesapersonacuando,ensuopinin,dichainformacinpudieraserperjudicialparalosinteresadosopara
susfamiliares.Noobstante,debernrespetarselasprescripcionessobredeclaracinobligatoriadeenfermedadestransmisibles.

Artculo17Cometidodelapoblacincivilydelassociedadesdesocorro

1.Lapoblacincivilrespetaralosheridos,enfermosynufragos,aunquepertenezcanalaParteadversa,ynoejercerningnacto
deviolenciacontraellos.Seautorizaralapoblacincivilyalassociedadesdesocorro,talescomolasSociedadesnacionalesdela
CruzRoja(MediaLunaRoja,LenySolRojos),inclusoporiniciativapropia,arecogerlosyprestarlescuidados,aunenlasregiones
invadidasuocupadas.Nosemolestar,procesar,condenarnicastigaranadieportalesactoshumanitarios.

2.LasPartesenconflictopodrnhacerunllamamientoalapoblacinciviloalassociedadesdesocorromencionadasenelprrafo1
pararecogeryprestarcuidadosalosheridos,enfermosynufragosyparabuscaralosmuertosycomunicardndeseencuentran
dichasPartesconcedernlaproteccinylasfacilidadesnecesariasaaquellosquerespondanatalllamamiento.SilaParteadversa
adquiereorecuperaelcontroldelareginseguirotorgandoestaproteccinylasfacilidadesmencionadasmientrasseannecesarias.

Artculo18Identificacin

1.CadaParteenconflictoprocurarasegurarquetantoelpersonalsanitarioyreligiosocomolasunidadesylosmediosdetransporte
sanitariospuedanseridentificados.

2.CadaParteenconflictoprocurartambinadoptaryaplicarmtodosyprocedimientosquepermitanidentificarlasunidadesylos
mediosdetransportesanitariosqueutilicenelsignodistintivoysealesdistintivas.

3.Enterritorioocupadoyenzonasenlasquesedesarrollanoesprobablequesedesarrollencombates,elpersonalsanitariocivily
elpersonalreligiosocivilsedarnaconocer,porreglageneral,pormediodelsignodistintivoydeuntarjetadeidentidadque
certifiquesucondicin.

4.Lasunidadesylosmediosdetransportesanitariossernsealados,conelconsentimientodelaautoridadcompetente,medianteel
signodistintivo.Losbuquesyembarcacionesaqueserefiereelartculo22delpresenteProtocolosernsealadosdeacuerdocon
lasdisposicionesdelIIConvenio.

5.AdemsdelsignodistintivoydeacuerdoconlodispuestoenelCaptuloIIIdelAnexoIdelpresenteProtocolo,unaParteen
conflictopodrautorizarelusodesealesdistintivasparaidentificarlasunidadesylosmediosdetransportesanitarios.Attulo
excepcional,enloscasosparticularesprevistosenelCaptuloIIIdelAnexo,losmediosdetransportesanitariospodrnutilizarlas
sealesdistintivassinexhibirelsignodistintivo.

6.Laejecucindelasdisposicionesdelosprrafos1a5seregirporlosCaptulosIaIIIdelAnexoIdelpresenteProtocolo.Las
sealesdestinadas,conformealCaptuloIIIdedichoAnexo,paraelusoexclusivodelasunidadesydelosmediosdetransporte
sanitarios,sloseutilizarn,salvoloprevistoenesteCaptulo,paralaidentificacindelasunidadesydelosmediosdetransporte
sanitariosallespecificados.

7.Esteartculonoautorizaadaralsignodistintivo,entiempodepaz,unusomsamplioqueelestipuladoenelartculo44delI
Convenio.

8.LasdisposicionesdelosConveniosydelpresenteProtocolorelativasalcontroldelusodelsignodistintivoyalaprevenciny
represindesuusoabusivosonaplicablesalassealesdistintivas.

Artculo19EstadosneutralesyotrosEstadosquenoseanPartesenconflicto

LosEstadosneutralesyotrosEstadosquenoseanPartesenconflictoobservarnlasdisposicionespertinentesdelpresente
ProtocolorespectodelaspersonasprotegidasporesteTtuloquepudieranserrecibidasointernadasensusterritorios,ascomode

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 10/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
losmuertosdelasPartesenconflictoquerecogieren.

Artculo20Prohibicindelasrepresalias

SeprohbenlasrepresaliascontralaspersonasylosbienesprotegidosporelpresenteTtulo.

SeccinIITransportessanitarios

Artculo21Vehculossanitarios

LosvehculossanitariossernrespetadosyprotegidosdelmodoprevistoenlosConveniosyelpresenteProtocoloparalasunidades
sanitariasmviles.

Artculo22Buqueshospitalesyembarcacionescosterasdesalvamento

1.LasdisposicionesdelosConveniosrelativas:

a)alosbuquesdescritosenlosartculos22,24,25y27delIIConvenio,

b)asuslanchasdesalvamentoypequeasembarcaciones,

c)asupersonalysustripulaciones,y

d)alosheridos,enfermosynufragosqueseencuentrenabordo,

seaplicarntambinenloscasosenqueesosbuques,lanchasoembarcacionestransportenheridos,enfermosynufragosciviles
quenopertenezcananingunadelascategorasmencionadasenelartculo13delIIConvenio.Esaspersonasciviles,sinembargo,
nopodrnserentregadasaunaParteenconflictoquenosealapropia,nicapturadasenelmar.SisehallarenenpoderdeunaParte
enconflictoquenosealapropia,lessernaplicableslasdisposicionesdelIVConvenioydelpresenteProtocolo.

2.LaproteccinprevistaenlosConveniosparalosbuquesdescritosenelartculos25delIIConvenioseextenderalosbuques
hospitalespuestosadisposicindeunaParteenconflictoconfineshumanitarios:

a)porunEstadoneutraluotroEstadoquenoseaParteeneseconflictoo

b)porunaorganizacininternacionalhumanitariaimparcialsiemprequesecumplanenamboscasoslosrequisitosestablecidosenel
citadoartculo.

3.Lasembarcacionesdescritasenelartculo27delIIConveniosernprotegidasaunquenosehagalanotificacinprevistaenel
mismo.Noobstante,seinvitaalasPartesenconflictoaquesecomuniquenmutuamentetodainformacinquefacilitela
identificacinyelreconocimientodetalesembarcaciones.

Artculo23Otrosbuquesyembarcacionessanitarios

1.Losbuquesyembarcacionessanitariosdistintosdelosmencionadosenelartculo22delpresenteProtocoloyenelartculo38del
IIConvenio,yaseencuentrenenelmaroenotrasaguas,sernrespetadosyprotegidosdelmodoprevistoenlosConveniosyenel
presenteProtocoloparalasunidadessanitariasmviles.Comoesaproteccinslopuedesereficazsiesposibleidentificarlosy
reconocerloscomobuquesyembarcacionessanitarios,talesbuquesdeberanllevarelsignodistintivoy,enlamedidadeloposible,
darcumplimientoalodispuestoenelsegundoprrafodelartculo43delIIConvenio.

2.Losbuquesyembarcacionesaqueserefiereelprrafo1permanecernsujetosalasleyesdelaguerra.Todobuquedeguerraque
navegueenlasuperficieyqueestencondicionesdehacercumplirinmediatamentesuorden,podrordenarlesquesedetengan,que
sealejenoquetomenunadeterminadaruta,ytodaordendeestandoledeberserobedecida.Esosbuquesyembarcacionesno
podrnserdesviadosdeningnotromododesumisinsanitariamientrasseannecesariosparalosheridos,enfermosynufragos
queseencuentrenabordo.

3.Laproteccinqueotorgaelprrafo1slocesarenlascondicionesestablecidasenlosartculos34y35delIIConvenio.Toda
negativainequvocaaobedecerunaordendadaconarregloalodispuestoenelprrafo2constituirunactoperjudicialparael
enemigoalosefectosdelartculo34delIIConvenio.

4.TodaParteenconflictopodrnotificaracualquierParteadversa,conlamayoranticipacinposibleantesdelviaje,elnombre,la
descripcin,lahoraprevistadesalida,larutaylavelocidadestimadadelbuqueoembarcacinsanitarios,enparticularenelcasode
buquesdemsde2.000toneladasbrutas,ypodrsuministrarcualquierotrainformacinquefacilitesuidentificaciny
reconocimiento.LaParteadversaacusarrecibodetalinformacin.

5.Lasdisposicionesdelartculo37delIIConvenioseaplicarnalpersonalsanitarioyreligiosodeesosbuquesyembarcaciones.

6.LasdisposicionespertinentesdelIIConveniosernaplicablesalosheridos,enfermosynufragospertenecientesalascategoras
aqueserefiereelartculo13delIIConvenioyelartculo44delpresenteProtocolo,queseencuentrenabordodeesosbuquesy
embarcacionessanitarios.Losheridos,enfermosynufragoscivilesquenopertenezcanalascategorasmencionadasenelartculo

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 11/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
13delIIConvenio,nopodrnserentregados,sisehallanenelmar,aunaPartequenosealapropianiobligadosaabandonartales
buquesoembarcacionessi,noobstante,sehallanenpoderdeunaParteenconflictoquenosealapropia,estarnamparadosporel
IVConvenioyelpresenteProtocolo.

Artculo24Proteccindelasaeronavessanitarias

LasaeronavessanitariassernrespetadasyprotegidasdeconformidadconlasdisposicionesdelpresenteTtulo.

Artculo25AeronavessanitariasenzonasnodominadasporlaParteadversa

EnlaszonasterrestresdominadasdehechoporfuerzasamigasoenlasmartimasnodominadasdehechoporunaParteadversa,
ascomoensuespacioareo,elrespetoylaproteccindelasaeronavessanitariasdeunaParteenconflictonodependernde
acuerdoalgunoconlaParteadversa.Noobstante,paramayorseguridad,laParteenconflictoqueutilicesusaeronavessanitariasen
taleszonaspodrdaracualquierParteadversalanotificacinprevistaenelartculo29,especialmentecuandoesasaeronaves
efectenvuelosquelasponganalalcancedelossistemasdearmassuperficieairedelaParteadversa.

Artculo26Aeronavessanitariasenzonasdecontactoosimilares

1.Enlaspartesdelazonadecontactoqueestndominadasdehechoporfuerzasamigasyenlaszonascuyodominiodehechono
estclaramenteestablecido,ascomoensuespacioareo,laproteccindelasaeronavessanitariasslopodrserplenamente
eficazsimediaunacuerdoprevioentrelasautoridadesmilitarescompetentesdelasPartesenconflictoconformealoprevistoenel
artculo29.Lasaeronavessanitariasque,afaltadetalacuerdo,operenporsucuentayriesgo,debernnoobstanteserrespetadas
cuandohayansidoreconocidascomotales.

2.Seentiendeporzonadecontactocualquierzonaterrestreenqueloselementosavanzadosdelasfuerzasopuestasestnen
contactounosconotros,enparticularcuandoestnexpuestosatirodirectodesdetierra.

Artculo27AeronavessanitariasenzonasdominadasporlaParteadversa

1.LasaeronavessanitariasdeunaParteenconflictocontinuarnprotegidasmientrassobrevuelenzonasmartimasoterrestres
dominadasdehechoporunaParteadversa,acondicindequeparatalesvuelossehayaobtenidopreviamenteelacuerdodela
autoridadcompetentededichaParteadversa.

2.LaaeronavesanitariaquesobrevueleunazonadominadadehechoporlaParteadversasinelacuerdoprevistoenelprrafo1,o
apartndosedeloconvenido,debidoaunerrordenavegacinoaunasituacindeemergenciaquecomprometalaseguridaddel
vuelo,deberhacertodoloposibleparaidentificarseeinformaralaParteadversaacercadelascircunstanciasenqueseencuentra.
TanprontocomolaParteadversahayareconocidotalaeronavesanitaria,hartodolorazonablementeposibleparadarlaordende
aterrizaroamararaqueserefiereelprrafo1delartculo30oparaadoptarotrasdisposicionesconobjetodesalvaguardarlos
interesesdeesaPartey,enamboscasos,antesderecurriraunataquecontralaaeronave,darletiempodeobedecer.

Artculo28Restriccionesrelativasalusodelasaeronavessanitarias

1.SeprohbealasPartesenconflictoutilizarsusaeronavessanitariasparatratardeobtenerunaventajamilitarsobreunaParte
adversa.Lapresenciadeaeronavessanitariasnopodrutilizarseparatratardeponerobjetivosmilitaresacubiertodeunataque.

2.Lasaeronavessanitariasnoseutilizarnpararecogernitransmitirinformacinmilitarynotransportarnequipoalgunodestinadoa
esosfines.Selesprohbetransportarpersonasocargamentonocomprendidosenladefinicincontenidaenelapartadof)delartculo
8.Noseconsiderarprohibidoeltransporteabordodelosefectospersonalesdelosocupantesodelequipodestinado
exclusivamenteafacilitarlanavegacin,lascomunicacionesolaidentificacin.

3.Lasaeronavessanitariasnotransportarnarmamentoalgunosalvolasarmasporttilesylasmunicionesquehayansidorecogidas
alosheridos,enfermosynufragosquesehallenabordoyqueannohayansidoentregadasalserviciocompetente,ylasarmas
ligerasindividualesqueseannecesariasparaqueelpersonalsanitarioquesehalleabordopuedadefenderseydefenderalos
heridos,enfermosynufragosquetengaasucargo.

4.SalvoacuerdoprevioconlaParteadversa,lasaeronavessanitariasnopodrnutilizarse,alefectuarlosvuelosaqueserefieren
losartculos26y27,parabuscarheridos,enfermosynufragos.

Artculo29Notificacionesyacuerdosrelativosalasaeronavessanitarias

1.Lasnotificacionesaqueserefiereelartculo25ylassolicitudesdeacuerdopreviomencionadasenlosartculos26,27,28,
prrafo4,y31,debernindicarelnmeroprevistodeaeronavessanitarias,susplanesdevueloymediosdeidentificacintales
notificacionesysolicitudesseinterpretarnenelsentidodequelosvuelosseefectuarnconformealasdisposicionesdelartculo
28.

2.LaPartequerecibaunanotificacinhechaenvirtuddelartculo25acusarrecibodeellasindemora.

3.LaPartequerecibaunasolicituddeacuerdopreviohechaenvirtuddeloprevistoenlosartculos26,27,28,prrafo4,o31,
notificartanrpidamentecomoseaposiblealaPartequehayahechotalsolicitud:

a)laaceptacindelasolicitud

b)ladenegacindelasolicitudo

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 12/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
c)unapropuestaalternativarazonablealasolicitud.Podrtambinproponerunaprohibicinorestriccindeotrosvuelosenlazona
dequesetrateduranteelperodoconsiderado.SilaPartequehapresentadolasolicitudaceptaesascontrapropuestasnotificarsu
aceptacinalaotraParte.

4.LasPartestomarnlasmedidasnecesariasparaquepuedanhacerseesasnotificacionesyacuerdossinprdidadetiempo.

5.LasPartestomarntambinlasmedidasnecesariasparaqueloesencialdetalesnotificacionesyacuerdossedifunda
rpidamenteentrelasunidadesmilitaresinteresadas,lasqueserninformadassobrelosmediosdeidentificacinqueutilizarnlas
aeronavessanitariasdequesetrate.

Artculo30Aterrizajeeinspeccindeaeronavessanitarias

1.LasaeronavessanitariasquesobrevuelenzonasdominadasdehechoporlaParteadversaozonascuyodominionoest
claramenteestablecidopodrnserintimadasaaterrizaro,ensucaso,aamarar,afindequeseprocedaalainspeccinprevistaen
losprrafossiguientes.Lasaeronavessanitariasobedecerntalintimacin.

2.Siunadetalesaeronavesaterrizaoamara,obedeciendoaunaintimacinoporcualquierotracircunstancia,slopodrserobjeto
deinspeccinparacomprobarlosextremosaquehacenreferencialosprrafos3y4deesteartculo.Lainspeccinseriniciadasin
demorayefectuadarpidamente.LaPartequeprocedaalainspeccinnoexigirqueseandesembarcadosdelaaeronavelos
heridosyenfermos,amenosqueelloseaindispensableparalainspeccin.EntodocasoesaPartecuidardequeesainspeccino
esedesembarquenoagraveelestadodelosheridosyenfermos.

3.Silainspeccinrevelaquelaaeronave:

a)esunaaeronavesanitariaenelsentidodelapartadoj)delartculo8,

b)nocontravienelascondicionesprescritasenelartculo28,y

c)nohaefectuadoelvuelosinacuerdopreviooenviolacindelmismocuandotalacuerdoserequiera,laaeronaveylosocupantes
delamismaquepertenezcanaunaParteadversaoaunEstadoneutraloaotrostadoquenoseaParteenelconflictosern
autorizadosaproseguirelvuelosindemora.

4.Silainspeccinrevelaquelaaeronave:

a)noesunaaeronavesanitariaenelsentidodelapartadoj)delartculo8,

b)contravienelascondicionesprescritasenelartculo28,o

c)haefectuadoelvuelosinacuerdopreviooenviolacindeunacuerdopreviocuandotalacuerdoserequiera,laaeronavepodrser
apresada.SusocupantesserntratadosconformealasdisposicionespertinentesdelosConveniosydelpresenteProtocolo.Toda
aeronaveapresadaquehayaestadodestinadaaservirdeaeronavesanitariapermanenteslopodrserutilizadaenlosucesivocomo
aeronavesanitaria.

Artculo31EstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflicto

1.LasaeronavessanitariasnopodrnsobrevolarelterritoriodeunEstadoneutralodeotroEstadoquenoseaParteenelconflicto,ni
aterrizaroamararenl,salvoenvirtuddeacuerdoprevio.Sinembargo,demediartalacuerdo,esasaeronavessernrespetadas
mientrasdureelvueloydurantelaseventualesescalasentalterritorio.Noobstante,debernobedecertodaintimacindeaterrizaro,
ensucaso,amarar.

2.Laaeronavesanitariaque,sinacuerdopreviooapartndosedeloestipuladoenunacuerdo,sobrevueleelterritoriodeunEstado
neutralodeotroEstadoquenoseaParteenconflicto,porerrordenavegacinoacausadeunasituacindeemergenciaqueafecte
alaseguridaddelvuelo,hartodoloposibleparanotificarsuvueloyhacerseidentificar.TanprontocomodichoEstadohaya
reconocidotalaeronavesanitaria,hartodolorazonablementeposiblepordarlaordendeaterrizaroamararaqueserefiereelprrafo
1delartculo30oparaadoptarotrasdisposicionesconobjetodesalvaguardarlosinteresesdeeseEstadoy,enamboscasos,dara
laaeronavetiempoparaobedecer,antesderecurriraunataque.

3.Siunaaeronavesanitaria,conacuerdopreviooenlascircunstanciasmencionadasenelprrafo2,aterrizaoamaraenelterritorio
deunEstadoneutralodeotroEstadoquenoseaParteenelconflicto,obedeciendoaunaintimacinoporcualquierotra
circunstancia,quedarsujetaainspeccinparadeterminarsisetratadeunaaeronavesanitaria.Lainspeccinseriniciadasin
demorayefectuadarpidamente.LaPartequeprocedaalainspeccinnoexigirqueseandesembarcadosdelaaeronavelos
heridosyenfermosquedependendelaPartequeutilicelaaeronaveamenosqueelloseaindispensableparalainspeccin.Entodo
caso,esaPartecuidardequetalinspeccinodesembarquenoagraveelestadodelosheridosyenfermos.Silainspeccinrevela
quelaaeronaveesefectivamenteunaaeronavesanitaria,esaaeronaveconsusocupantes,salvolosquedebanserretenidosde
conformidadconlasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados,serautorizadaaproseguirsuvuelo,y
recibirlasfacilidadesapropiadasparaello.Silainspeccinrevelaqueesaaeronavenoesunaaeronavesanitaria,laaeronaveser
apresadaysusocupantesserntratadosconformealodispuestoenelprrafo4.

4.Conexcepcindelosqueseandesembarcadostemporalmente,losheridos,enfermosynufragosdesembarcadosdeuna
aeronavesanitariaconelasentimientodelaautoridadlocalenelterritoriodeunEstadoneutralodeotroEstadoquenoseaParteen
conflictodebern,salvoqueesteEstadoylasPartesenconflictoacuerdenotracosa,quedarbajolacustodiadedichaautoridad
cuandolasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmadosasloexijan,deformaquenopuedanvolvera

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 13/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
participarenlashostilidades.LosgastosdehospitalizacinydeinternamientocorrernacargodelEstadoaquepertenezcantales
personas.

5.LosEstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflictoaplicarnporigualatodaslasPartesenconflictolas
condicionesyrestriccioneseventualesrespectoalsobrevuelodesuterritorioporaeronavessanitariasoalaterrizajedeellasenel
mismo.

SeccinIIIPersonasdesaparecidasyfallecidas

Artculo32Principiogeneral

EnlaaplicacindelapresenteSeccin,lasactividadesdelasAltasPartescontratantes,delasPartesenconflictoydelas
organizacioneshumanitariasinternacionalesmencionadasenlosConveniosyenelpresenteProtocolodebernestarmotivadasante
todoporelderechoqueasistealasfamiliasdeconocerlasuertedesusmiembros.

Artculo33Desaparecidos

1.Tanprontocomolascircunstanciaslopermitan,yamstardardesdeelfindelashostilidadesactivas,cadaParteenconflicto
buscarlaspersonascuyadesaparicinhayasealadounaParteadversa.Afindefacilitartalbsqueda,esaParteadversa
comunicartodaslasinformacionespertinentessobrelaspersonasdequesetrate.

2.Conobjetodefacilitarlaobtencindeinformacindeconformidadconlodispuestoenelprrafoanterior,cadaParteenconflicto
deber,conrespectoalaspersonasquenosebeneficiendecondicionesmsfavorablesenvirtuddelosConveniosodelpresente
Protocolo:

a)registrarenlaformadispuestaenelartculo138delIVConveniolainformacinsobretalespersonas,cuandohubieransido
detenidas,encarceladasomantenidasencualquierotraformadecautiveriodurantemsdedossemanascomoconsecuenciadelas
hostilidadesodelaocupacinohubieranfallecidoduranteunperododedetencin

b)entodalamedidadeloposible,facilitary,desernecesario,efectuarlabsquedayelregistrodelainformacinrelativaatales
personassihubieranfallecidoenotrascircunstanciascomoconsecuenciadelashostilidadesodelaocupacin.

3.Lainformacinsobrelaspersonascuyadesaparicinsehayasealado,deconformidadconelprrafo1,ylassolicitudesdedicha
informacinserntransmitidasdirectamenteoporconductodelaPotenciaprotectora,delaAgenciaCentraldeBsquedadelComit
InternacionaldelaCruzRoja,odelasSociedadesnacionalesdelaCruzRoja(MediaLunaRoja,LenySolRojos).Cuandola
informacinnoseatransmitidaporconductodelComitInternacionaldelaCruzRojaydesuAgenciaCentraldeBsqueda,cada
ParteenconflictovelarporquetalinformacinseatambinfacilitadaaesaAgencia.

4.LasPartesenconflictoseesforzarnporponersedeacuerdosobredisposicionesquepermitanquegruposconstituidosalefecto
busquen,identifiquenyrecuperenlosmuertosenlaszonasdelcampodebatallaesasdisposicionespodrnprever,cuandoproceda,
quetalesgruposvayanacompaadosdepersonaldelaParteadversamientrasllevenacaboesasmisionesenzonascontroladas
porella.Elpersonaldetalesgruposdeberserrespetadoyprotegidomientrassedediqueexclusivamenteatalesmisiones.

Artculo34Restosdelaspersonasfallecidas

1.Losrestosdelaspersonasfallecidasaconsecuenciadelaocupacinomientrassehallabandetenidasporcausadelaocupacin
odelashostilidades,ylosdelaspersonasquenofuerennacionalesdelpasenquehayanfallecidoaconsecuenciadelas
hostilidades,debenserrespetadosylassepulturasdetodasesaspersonassernrespetadas,conservadasymarcadassegnlo
previstoenelartculo130delIVConvenio,entantoquetalesrestosysepulturasnosebeneficiendecondicionesmsfavorablesen
virtuddelosConveniosydelpresenteProtocolo.

2.TanprontocomolascircunstanciasylasrelacionesentrelasPartesadversaslopermitan,lasAltasPartescontratantesencuyos
territoriosseencuentrenlastumbasy,ensucaso,otroslugaresdondesehallenlosrestosdelaspersonasfallecidascomo
consecuenciadelashostilidades,durantelaocupacinomientrassehallabandetenidas,celebrarnacuerdosafinde:

a)facilitaralosmiembrosdelasfamiliasdelosfallecidosyalosrepresentantesdelosserviciosoficialesderegistrodetumbasel
accesoalassepulturas,ydeterminarlasdisposicionesdeordenprcticoparatalacceso

b)asegurarlaproteccinyelmantenimientopermanentesdetalessepulturas

c)facilitarlarepatriacindelosrestosdelaspersonasfallecidasyladevolucindelosefectospersonalesalpasdeorigen,a
solicituddeesepaso,salvoqueelmismoseopusieraaello,asolicituddelosparientesmsprximos.

3.Afaltadelosacuerdosprevistosenlosapartadosb)oc)delprrafo2ysielpasdeorigendeesaspersonasfallecidasnoest
dispuestoasufragarlosgastoscorrespondientesalmantenimientodetalessepulturas,laAltaPartecontratanteencuyoterritoriose
encuentrentalessepulturaspodrofrecerfacilidadesparaladevolucindelosrestosalpasdeorigen.Sitalofrecimientonofuera
aceptado,laAltaPartecontratante,transcurridoscincoaosdesdelafechadelofrecimientoyprevialadebidanotificacinalpasde
origen,podraplicarlasdisposicionesprevistasensulegislacinenmateriadecementeriosysepulturas.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 14/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
4.LaAltaPartecontratanteencuyoterritorioseencuentrenlassepulturasaqueserefiereelpresenteartculoslopodrexhumarlos
restos:

a)envirtuddelodispuestoenelapartadoc)delprrafo2yenelprrafo3,o

b)cuandolaexhumacinconstituyaunanecesidadimperiosadeinterspblico,incluidosloscasosdenecesidadsanitariaode
investigacinadministrativaojudicial,encuyocasolaAltaPartecontratantedeberguardarentodomomentoeldebidorespetoalos
restosycomunicaralpasdeorigensuintencindeexhumarlos,transmitindoledetallessobreellugarenqueseproponedarles
nuevasepultura.

TTULOIIIMTODOSYMEDIOSDEGUERRA.

ESTATUTODECOMBATIENTEYDEPRISIONERODEGUERRA

SeccinIMtodosymediosdeGuerra

Artculo35Normasfundamentales

1.Entodoconflictoarmado,elderechodelasPartesenconflictoaelegirlosmtodosomediosdehacerlaguerranoesilimitado.

2.Quedaprohibidoelempleodearmas,proyectiles,materiasymtodosdehacerlaguerradetalndolequecausenmalessuperfluos
osufrimientosinnecesarios.

3.Quedaprohibidoelempleodemtodosomediosdehacerlaguerraquehayansidoconcebidosparacausar,odelosquequepa
preverquecausen,daosextensos,duraderosygravesalmedioambientenatural.

Artculo36Armasnuevas

CuandounaAltaPartecontratanteestudie,desarrolle,adquieraoadopteunanuevaarma,onuevosmediosomtodosdeguerra,
tendrlaobligacindedeterminarsisuempleo,enciertascondicionesoentodaslascircunstancias,estaraprohibidoporelpresente
ProtocolooporcualquierotranormadederechointernacionalaplicableaesaAltaPartecontratante.

Artculo37Prohibicindelaperfidia

1.Quedaprohibidomatar,herirocapturaraunadversariovalindosedemediosprfidos.Constituirnperfidialosactosque,apelando
alabuenafedeunadversarioconintencindetraicionarla,denaentenderastequetienederechoaproteccin,oqueestobligado
aconcederla,deconformidadconlasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados.Sonejemplosdeperfidia
losactossiguientes:

a)simularlaintencindenegociarbajobanderadeparlamentooderendicin

b)simularunaincapacitacinporheridasoenfermedad

c)simularelestatutodepersonacivil,nocombatientey

d)simularqueseposeeunestatutodeproteccin,medianteelusodesignos,emblemasouniformesdelasNacionesUnidasode
EstadosneutralesodeotrosEstadosquenoseanPartesenelconflicto.

2.Noestnprohibidaslasestratagemas.Sonestratagemaslosactosquetienenporobjetoinduciraerroraunadversarioohacerle
cometerimprudencias,peroquenoinfringenningunanormadederechointernacionalaplicableenlosconflictosarmados,nison
prfidosyaquenoapelanalabuenafedeunadversarioconrespectoalaproteccinprevistaenesederecho.Sonejemplosde
estratagemaslosactossiguientes:elcamuflaje,lasaagazas,lasoperacionessimuladasylasinformacionesfalsas.

Artculo38Emblemasreconocidos

1.Quedaprohibidohacerusoindebidodelsignodistintivodelacruzroja,delamedialunarojaodellenysolrojosodeotros
emblemas,signososealesestablecidosenlosConveniosoenelpresenteProtocolo.Quedaprohibidotambinabusar
deliberadamente,enunconflictoarmado,deotrosemblemas,signososealesprotectoresinternacionalmentereconocidos,incluidos
labanderadeparlamentoyelemblemaprotectordelosbienesculturales.

2.QuedaprohibidohacerusodelemblemadistintivodelasNacionesUnidas,salvoenloscasosenqueesaOrganizacinloautorice.

Artculo39Signosdenacionalidad

1.Quedaprohibidohacerusoenunconflictoarmadodelasbanderasodelosemblemas,insigniasouniformesmilitaresdeEstados
neutralesodeotrosEstadosquenoseanPartesenelconflicto.

2.Quedaprohibidohacerusodelasbanderasodelosemblemas,insigniasouniformesmilitaresdePartesadversasdurantelos
ataques,oparacubrir,favorecer,protegeruobstaculizaroperacionesmilitares.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 15/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
3.Ningunadelasdisposicionesdelpresenteartculoodelartculo37,prrafo1,d),afectaralasnormasexistentesdederecho
internacionalgeneralmentereconocidasqueseanaplicablesalespionajeoalusodelabanderaeneldesarrollodelosconflictos
armadosenelmar.

Artculo40Cuartel

Quedaprohibidoordenarquenohayasupervivientes,amenazarconelloaladversariooconducirlashostilidadesenfuncindetal
decisin.

Artculo41Salvaguardiadelenemigofueradecombate

1.Ningunapersonapodrserobjetodeataquecuandosereconozcao,atendidaslascircunstancias,debareconocersequeest
fueradecombate.

2.Estfueradecombatetodapersona:

a)queestenpoderdeunaParteadversa

b)queexpreseclaramentesuintencinderendirseo

c)queestinconscienteoincapacitadaencualquierotraformaacausadeheridasodeenfermedadysea,porconsiguiente,incapaz
dedefenderse

ysiempreque,encualquieradeesoscasos,seabstengadetodoactohostilynotratedeevadirse.

3.CuandolaspersonasquetenganderechoalaproteccindequegozanlosprisionerosdeguerrahayancadoenpoderdeunaParte
adversaencondicionesdecombateinhabitualesqueimpidansuevacuacinenlaformaprevistaenlaSeccinIdelTtuloIIIdelIII
Convenio,sernliberadas,debiendoadoptarsetodaslasprecaucionesposiblesparagarantizarsuseguridad.

Artculo42Ocupantesdeaeronaves

1.Ningunapersonaqueselanceenparacadasdeunaaeronaveenpeligroseratacadadurantesudescenso.

2.AlllegaratierraenterritoriocontroladoporunaParteadversa,lapersonaquesehayalanzadoenparacadasdeunaaeronaveen
peligrodeberteneroportunidadderendirseantesdeseratacada,amenosqueseamanifiestoqueestrealizandounactohostil.

3.Lastropasaerotransportadasnoquedarnprotegidasporesteartculo.

SeccinIIEstatutodecombatienteydeprisionerodeguerra

Artculo43Fuerzasarmadas

1.LasfuerzasarmadasdeunaParteenconflictosecomponendetodaslasfuerzas,gruposyunidadesarmadosyorganizados,
colocadosbajounmandoresponsabledelaconductadesussubordinadosanteesaParte,auncuandostaestrepresentadaporun
gobiernooporunaautoridadnoreconocidosporunaParteadversa.Talesfuerzasarmadasdebernestarsometidasaunrgimende
disciplinainternaquehagacumplir,interalia,lasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados.

2.LosmiembrosdelasfuerzasarmadasdeunaParteenconflicto(salvoaquellosqueformenpartedelpersonalsanitarioyreligiosoa
queserefiereelartculo33delIIIConvenio)soncombatientes,esdecir,tienenderechoaparticipardirectamenteenlashostilidades.

3.SiemprequeunaParteenconflictoincorporeasusfuerzasarmadasunorganismoparamilitarounservicioarmadoencargadode
velarporelordenpblico,debernotificarloalasotrasPartesenconflicto.

Artculo44Combatientesyprisionerosdeguerra

1.Todocombatiente,talcomoquedadefinidoenelartculo43,quecaigaenpoderdeunaParteadversaserprisionerodeguerra.

2.Aunquetodosloscombatientesestnobligadosaobservarlasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictos
armados,laviolacindetalesnormasnoprivarauncombatientedesuderechoaserconsideradocomotalo,sicaeenpoderde
unaParteadversa,desuderechoaserconsideradoprisionerodeguerra,salvolodispuestoenlosprrafos3y4.

3.Conobjetodepromoverlaproteccindelapoblacincivilcontralosefectosdelashostilidades,loscombatientesestnobligados
adistinguirsedelapoblacincivilenelcursodeunataqueodeunaoperacinmilitarpreparatoriadeunataque.Sinembargo,dado
queenlosconflictosarmadoshaysituacionesenlasque,debidoalandoledelashostilidades,uncombatientearmadonopuede
distinguirsedelapoblacincivil,dichocombatienteconservarsuestatutodetalsiempreque,enesascircunstancias,llevesus
armasabiertamente:

a)durantetodoenfrentamientomilitary

b)duranteeltiempoenqueseavisibleparaelenemigomientrasesttomandoparteenundesplieguemilitarprevioallanzamientode
unataqueenelquevaaparticipar.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 16/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Noseconsiderarncomoactosprfidos,enelsentidodelapartadoc)delprrafo1delartculo37,losactosenqueconcurranlas
condicionesenunciadasenelpresenteprrafo.

4.ElcombatientequecaigaenpoderdeunaParteadversaynorenalascondicionesenunciadasenlasegundafrasedelprrafo3,
perderelderechoaserconsideradocomoprisionerodeguerra,pero,noobstante,recibirlasproteccionesequivalentes,entodos
lossentidos,alasotorgadasalosprisionerosdeguerraporelIIIConvenioyelpresenteProtocolo.Estaproteccincomprendelas
proteccionesequivalentesalasotorgadasalosprisionerosdeguerraporelIIIConvenioenelcasodequetalpersonaseajuzgaday
sancionadaporcualquierinfraccinquehayacometido.

5.ElcombatientequecaigaenpoderdeunaParteadversamientrasnoparticipaenunataquenienunaoperacinmilitarpreparatoria
deunataque,noperder,aconsecuenciadesusactividadesanteriores,elderechoaserconsideradocomocombatienteyprisionero
deguerra.

6.Elpresenteartculonoprivaraunapersonadelderechoaserconsideradacomoprisionerodeguerraconformealartculo4delIII
Convenio.

7.ElpropsitodelpresenteartculonoesmodificarlaprcticageneralmenteaceptadaporlosEstadosenloquerespectaaluniforme
quehandellevarloscombatientespertenecientesalasunidadesarmadasregularesyuniformadasdeunaParteenconflicto.

8.Ademsdelascategorasdepersonasmencionadasenelartculo13delosConveniosIyII,todoslosmiembrosdelasfuerzas
armadasdeunaParteenunconflicto,talcomosedefinenenelartculo43delpresenteProtocolo,tendrnderechoalaproteccin
concedidaenvirtuddeesosConveniossiestnheridosoenfermoso,enelcasodelIIConvenio,sisonnufragosenelmaroen
otrasaguas.

Artculo45Proteccindepersonasquehantomadoparteenlashostilidades

1.LapersonaqueparticipeenlashostilidadesycaigaenpoderdeunaParteadversasepresumirprisionerodeguerray,por
consiguiente,estarprotegidaporelIIIConveniocuandoreivindiqueelestatutodelprisionerodeguerra,cuandoparezcatener
derechoalmismo,ocuandolaPartedequedependareivindiqueeseestatutoensufavormedianteunanotificacinalaPotencia
detenedoraoalaPotenciaprotectora.Sihubierealgunadudarespectoasuderechoalestatutodeprisionerodeguerra,talpersona
continuarbeneficindosedeesteestatutoy,enconsecuencia,seguirgozandodelaproteccindelIIIConvenioydelpresente
Protocolohastaqueuntribunalcompetentehayadecididoalrespecto.

2.Lapersonaque,habiendocadoenpoderdeunaParteadversa,noestdetenidacomoprisionerodeguerrayvayaaserjuzgada
poresaParteconmotivodeunainfraccinqueguarderelacinconlashostilidadespodrhacervalersuderechoalestatutode
prisionerodeguerraanteuntribunaljudicialyaquesedecidaestacuestin.Siemprequenoseacontrarioalprocedimientoaplicable,
esacuestinsedecidirantesdequeeltribunalsepronunciesobrelainfraccin.LosrepresentantesdelaPotenciaprotectora
tendrnderechoaasistiralasactuacionesenquedebadirimirselacuestin,amenosque,excepcionalmenteyenintersdela
seguridaddelEstado,talesactuacionessecelebrenapuertacerrada.Enestecaso,laPotenciaencuyopoderseencuentrela
personainformaralrespectoalaPotenciaprotectora.

3.Lapersonaquehayatomadoparteenlashostilidadesynotengaderechoalestatutodeprisionerodeguerranidisfrutedeuntrato
msfavorabledeconformidadconlodispuestoenelIVConvenio,tendrderechoentodomomentoalaproteccindelartculo75del
presenteProtocolo.Talpersona,cuandoseencuentreenterritorioocupadoysiemprequenosehalledetenidacomoespa,disfrutar
tambin,noobstanteloestablecidoenelartculo5delIVConvenio,delosderechosdecomunicacinprevistosenese
Convenio.Artculo

Artculo46Espas

1.NoobstantecualquierotradisposicindelosConveniosodelpresenteProtocolo,elmiembrodelasfuerzasarmadasdeunaParte
enconflictoquecaigaenpoderdeunaParteadversamientrasrealiceactividadesdeespionajenotendrderechoalestatutode
prisionerodeguerraypodrsertratadocomoespa.

2.NoseconsiderarquerealizaactividadesdeespionajeelmiembrodelasfuerzasarmadasdeunaParteenconflictoque,enfavor
deesaParte,recojaointenterecogerinformacindentrodeunterritoriocontroladoporunaParteadversasiempreque,alhacerlo,
vistaeluniformedelasfuerzasarmadasaquepertenezca.

3.NoseconsiderarquerealizaactividadesdeespionajeelmiembrodelasfuerzasarmadasdeunaParteenconflictoquesea
residenteenterritorioocupadoporunaParteadversayque,enfavordelaPartedequedepende,recojaointenterecogerinformacin
deintersmilitardentrodeeseterritorio,salvoquelohagamediantepretextosfalsosoprocedademododeliberadamente
clandestino.Adems,eseresidentenoperdersuderechoalestatutodeprisionerodeguerraynopodrsertratadocomoespaa
menosqueseacapturadomientrasrealiceactividadesdeespionaje.

4.ElmiembrodelasfuerzasarmadasdeunaParteenconflictoquenosearesidenteenterritorioocupadoporunaParteadversay
quehayarealizadoactividadesdeespionajeeneseterritorio,noperdersuderechoalestatutodeprisionerodeguerraynopodrser
tratadocomoespaamenosqueseacapturadoantesdereintegrarsealasfuerzasarmadasaquepertenezca.

Artculo47Mercenarios

1.Losmercenariosnotendrnderechoalestatutodecombatienteodeprisionerodeguerra.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 17/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
2.Seentiendepormercenariotodapersona:

a)quehayasidoespecialmentereclutada,localmenteoenelextranjero,afindecombatirenunconflictoarmado

b)que,dehecho,tomepartedirectaenlashostilidades

c)quetomeparteenlashostilidadesanimadaesencialmenteporeldeseodeobtenerunprovechopersonalyalaquesehaga
efectivamentelapromesa,porunaParteenconflictooennombredeella,deunaretribucinmaterialconsiderablementesuperiorala
prometidaoabonadaaloscombatientesdegradoyfuncionessimilaresalasfuerzasarmadasdeesaParte

d)quenoseanacionaldeunaParteenconflictoniresidenteenunterritoriocontroladoporunaParteenconflicto

e)quenoseamiembrodelasfuerzasarmadasdeunaParteenconflictoy

f)quenohayasidoenviadaenmisinoficialcomomiembrodesusfuerzasarmadasporunEstadoquenoesParteenconflicto.

TTULOIVPOBLACINCIVIL

SeccinIProteccingeneralcontralosefectosdelashostilidades

CaptuloINormafundamentalymbitodeaplicacin

Artculo48Normafundamental

Afindegarantizarelrespetoylaproteccindelapoblacincivilydelosbienesdecarctercivil,lasPartesenconflictoharn
distincinentodomomentoentrepoblacincivilycombatientes,yentrebienesdecarctercivilyobjetivosmilitaresy,en
consecuencia,dirigirnsusoperacionesnicamentecontraobjetivosmilitares.

Artculo49Definicindeataquesymbitodeaplicacin

1.Seentiendeporataqueslosactosdeviolenciacontraeladversario,seanofensivosodefensivos.

2.LasdisposicionesdelpresenteProtocolorespectoalosataquessernaplicablesatodoslosataquesencualquierterritoriodonde
serealicen,inclusiveenelterritorionacionalquepertenezcaaunaParteenconflicto,peroquesehallebajoelcontroldeunaParte
adversa.

3.LasdisposicionesdelapresenteSeccinseaplicarnacualquieroperacindeguerraterrestre,navaloareaquepuedaafectaren
tierraalapoblacincivil,alaspersonascivilesyalosbienesdecarctercivil.Seaplicarntambinatodoslosataquesdesdeel
marodesdeelairecontraobjetivosentierra,peronoafectarndeotromodoalasnormasdederechointernacionalaplicablesenlos
conflictosarmadosenelmaroenelaire.

4.LasdisposicionesdelapresenteSeccincompletanlasnormasrelativasalaproteccinhumanitariacontenidasenelIVConvenio,
particularmenteensuTtuloII,yenlosdemsacuerdosinternacionalesqueobliguenalasAltasPartescontratantes,ascomolas
otrasnormasdederechointernacionalqueserefierenalaproteccindelaspersonascivilesydelosbienesdecarctercivilcontra
losefectosdelashostilidadesentierra,enelmaroenelaire.

CaptuloIIPersonascivilesypoblacincivil

Artculo50Definicindepersonascivilesydepoblacincivil

1.Espersonacivilcualquieraquenopertenezcaaunadelascategorasdepersonasaqueserefierenelartculo4,A.1),2),3),y6),
delIIIConvenio,yelartculo43delpresenteProtocolo.Encasodedudaacercadelacondicindeunapersona,selaconsiderar
comocivil.

2.Lapoblacincivilcomprendeatodaslaspersonasciviles.

3.Lapresenciaentrepoblacincivildepersonascuyacondicinnorespondaaladefinicindepersonacivilnoprivaaesapoblacin
desucalidaddecivil.

Artculo51Proteccindelapoblacincivil

1.Lapoblacincivilylaspersonascivilesgozarndeproteccingeneralcontralospeligrosprocedentesdeoperacionesmilitares.
Parahacerefectivaestaproteccin,ademsdelasotrasnormasaplicablesdederechointernacional,seobservarnentodaslas
circunstanciaslasnormassiguientes.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 18/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
2.Nosernobjetodeataquelapoblacincivilcomotalnilaspersonasciviles.Quedanprohibidoslosactosoamenazasdeviolencia
cuyafinalidadprincipalseaaterrorizaralapoblacincivil.

3.LaspersonascivilesgozarndelaproteccinqueconfiereestaSeccin,salvosiparticipandirectamenteenlashostilidadesy
mientrasduretalparticipacin.

4.Seprohbenlosataquesindiscriminados.Sonataquesindiscriminados:

a)losquenoestndirigidoscontraunobjetivomilitarconcreto

b)losqueempleanmtodosomediosdecombatequenopuedendirigirsecontraunobjetivomilitarconcretoo

c)losqueempleanmtodosomediosdecombatecuyosefectosnoseaposiblelimitarconformealoexigidoporelpresente
Protocolo

yque,enconsecuencia,encualquieradetalescasos,puedenalcanzarindistintamenteaobjetivosmilitaresyapersonascivilesoa
bienesdecarctercivil.

5.Seconsiderarnindiscriminados,entreotros,lossiguientestiposdeataque:

a)losataquesporbombardeo,cualesquieraqueseanlosmtodosomediosutilizados,quetratencomoobjetivomilitarnicovarios
objetivosmilitaresprecisosyclaramenteseparadossituadosenunaciudad,unpueblo,unaaldeauotrazonaenquehaya
concentracinanlogadepersonascivilesobienesdecarctercivil

b)losataques,cuandoseadepreverquecausarnincidentalmentemuertosyheridosentrelapoblacincivil,odaosabienesde
carctercivil,oambascosas,queseranexcesivosenrelacinconlaventajamilitarconcretaydirectaprevista.

6.Seprohbenlosataquesdirigidoscomorepresaliascontralapoblacincivilolaspersonasciviles.

7.Lapresenciadelapoblacincivilodepersonascivilesosusmovimientosnopodrnserutilizadosparaponerciertospuntoso
zonasacubiertodeoperacionesmilitares,enespecialparatratardeponeracubiertodeataqueslosobjetivosmilitares,nipara
cubrir,favoreceruobstaculizaroperacionesmilitares.LasPartesenconflictonopodrndirigirlosmovimientosdelapoblacincivilo
depersonascivilesparatratardeponerobjetivosmilitaresacubiertodeataques,oparacubriroperacionesmilitares.

8.NingunaviolacindeestasprohibicionesdispensaralasPartesenconflictodesusobligacionesjurdicasconrespectoala
poblacincivilylaspersonasciviles,incluidalaobligacindeadoptarlasmedidasdeprecaucinprevistasenelartculo57.

CaptuloIIIBienesdecarctercivil

Artculo52Proteccingeneraldelosbienesdecarctercivil

1.Losbienesdecarctercivilnosernobjetodeataquesniderepresalias.Sonbienesdecarcterciviltodoslosbienesquenoson
objetivosmilitaresenelsentidodelprrafo2.

2.Losataquesselimitarnestrictamentealosobjetivosmilitares.Enloquerespectaalosbienes,losobjetivosmilitaresselimitana
aquellosobjetosqueporsunaturaleza,ubicacin,finalidadoutilizacincontribuyaneficazmentealaaccinmilitarocuya
destruccintotaloparcial,capturaoneutralizacinofrezcaenlascircunstanciasdelcasounaventajamilitardefinida.

3.Encasodedudaacercadesiunbienquenormalmentesededicaafinesciviles,talcomounlugardeculto,unacasauotra
viviendaounaescuela,seutilizaparacontribuireficazmentealaaccinmilitar,sepresumirquenoseutilizacontalfin.

Artculo53Proteccindelosbienesculturalesydeloslugaresdeculto

SinperjuiciodelasdisposicionesdelaConvencindeLaHayadel14demayode1954paralaProteccindelosBienesCulturales
encasodeConflictoArmadoydeotrosinstrumentosinternacionalesaplicables,quedaprohibido:

a)cometeractosdehostilidaddirigidoscontralosmonumentoshistricos,obrasdearteolugaresdecultoqueconstituyenel
patrimonioculturaloespiritualdelospueblos

b)utilizartalesbienesenapoyodelesfuerzomilitar

c)hacerobjetoderepresaliasatalesbienes.

Artculo54Proteccindelosbienesindispensablesparalasupervivenciadelapoblacincivil

1.Quedaprohibido,comomtododeguerra,hacerpadecerhambrealaspersonasciviles.

2.Seprohbeatacar,destruir,sustraeroinutilizarlosbienesindispensablesparalasupervivenciadelapoblacincivil,talescomolos
artculosalimenticiosylaszonasagrcolasquelosproducen,lascosechas,elganado,lasinstalacionesyreservasdeaguapotabley
lasobrasderiego,conlaintencindeliberadadeprivardeesosbienes,porsuvalorcomomediosparaasegurarlasubsistencia,ala
poblacinciviloalaParteadversa,seacualfuereelmotivo,yaseaparahacerpadecerhambrealaspersonasciviles,paraprovocar
sudesplazamiento,oconcualquierotropropsito.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 19/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
3.Lasprohibicionesestablecidasenelprrafo2noseaplicarnalosbienesenlmencionadoscuandounaParteadversa:

a)utilicetalesbienesexclusivamentecomomediodesubsistenciaparalosmiembrosdesusfuerzasarmadaso

b)losutiliceenapoyodirectodeunaaccinmilitar,acondicin,noobstante,dequeenningncasosetomencontratalesbienes
medidascuyoresultadoprevisibleseadejartandesprovistadevveresodeaguaalapoblacincivilquestaseveareducidaa
padecerhambreuobligadaadesplazarse.

4.Estosbienesnosernobjetoderepresalias.

5.HabidacuentadelasexigenciasvitalesqueparatodaParteenconflictosuponeladefensadesuterritorionacionalcontrala
invasin,unaParteenconflictopodrdejardeobservarlasprohibicionessealadasenelprrafo2dentrodeeseterritorioquese
encuentrebajosucontrolcuandoloexijaunanecesidadmilitarimperiosa.

Artculo55Proteccindelmedioambientenatural

1.Enlarealizacindelaguerrasevelarporlaproteccindelmedioambientenaturalcontradaosextensos,duraderosygraves.
Estaproteccinincluyelaprohibicindeemplearmtodosomediosdehacerlaguerraquehayansidoconcebidosparacausarode
losquequepapreverquecausentalesdaosalmedioambientenatural,comprometiendoaslasaludolasupervivenciadela
poblacin.

2.Quedanprohibidoslosataquescontraelmedioambientenaturalcomorepresalias.

Artculo56Proteccindelasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas

1.Lasobrasoinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas,asaber,laspresas,losdiquesylascentralesnuclearesdeenerga
elctrica,nosernobjetodeataques,aunqueseanobjetivosmilitares,cuandotalesataquespuedanproducirlaliberacindeaquellas
fuerzasycausar,enconsecuencia,prdidasimportantesenlapoblacincivil.Losotrosobjetivosmilitaresubicadosenesasobraso
instalaciones,oensusproximidades,nosernobjetodeataquescuandotalesataquespuedanproducirlaliberacindefuerzas
peligrosasycausar,enconsecuencia,prdidasimportantesenlapoblacincivil.

2.Laproteccinespecialcontratodoataqueprevistaenelprrafo1cesar:

a)paralaspresasodiques,solamentesiseutilizanparafuncionesdistintasdeaquellasaquenormalmenteestndestinadosyen
apoyoregular,importanteydirectodeoperacionesmilitares,ysitalesataquessonelnicomediofactibledeponerfinatalapoyo

b)paralascentralesnuclearesdeenergaelctrica,solamentesitalescentralessuministrancorrienteelctricaenapoyoregular,
importanteydirectodeoperacionesmilitares,ysitalesataquessonelnicomediofactibledeponerfinatalapoyo

c)paralosotrosobjetivosmilitaresubicadosenesasobrasoinstalaciones,oensusproximidades,solamentesiseutilizanenapoyo
regular,importanteydirectodeoperacionesmilitares,ysitalesataquessonelnicomediofactibledeponerfinatalapoyo.

3.Entodosloscasos,lapoblacincivilylaspersonascivilesmantendrnsuderechoatodalaproteccinquelesconfiereelderecho
internacional,incluidaslasmedidasdeprecaucinprevistasenelartculo57.Sicesalaproteccinyseatacaacualquieradelas
obraseinstalacionesoacualquieradelosobjetivosmilitaresmencionadosenelprrafo1,seadoptarntodaslasprecauciones
posiblesenlaprcticaafindeevitarlaliberacindelasfuerzaspeligrosas.

4.Seprohbehacerobjetoderepresaliasacualquieradelasobraseinstalacionesodelosobjetivosmilitaresmencionadosenel
prrafo1.

5.LasPartesenconflictoseesforzarnpornoubicarobjetivosmilitaresenlaproximidaddelasobrasoinstalacionesmencionadas
enelprrafo1.Noobstante,seautorizanlasinstalacionesconstruidasconelnicoobjetodedefendercontralosataqueslasobraso
instalacionesprotegidas,ytalesinstalacionesnosernobjetodeataque,acondicindequenoseutilicenenlashostilidades,salvo
enlasaccionesdefensivasnecesariaspararesponderalosataquescontralasobrasoinstalacionesprotegidas,ydequesu
armamentoselimiteaarmasqueslopuedanservirpararepeleraccioneshostilescontralasobrasoinstalacionesprotegidas.

6.SeinstaalasAltasPartescontratantesyalasPartesenconflictoaqueconciertenentresotrosacuerdosquebrindenproteccin
complementariaalosbienesquecontenganfuerzaspeligrosas.

7.Parafacilitarlaidentificacindelosbienesprotegidosporelpresenteartculo,lasPartesenconflictopodrnmarcarlosconun
signoespecialconsistenteenungrupodetrescrculosdecolornaranjavivoalolargodeunmismoeje,comoseindicaenelartculo
16delAnexoIdelpresenteProtocolo.LaausenciadetalsealizacinnodispensarenmodoalgunoalasPartesenconflictodelas
obligacionesdimanantesdelpresenteartculo.

CaptuloIVMedidasdeprecaucin

Artculo57Precaucionesenelataque

1.Lasoperacionesmilitaresserealizarnconuncuidadoconstantedepreservaralapoblacincivil,alaspersonascivilesyalos
bienesdecarctercivil.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 20/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
2.Respectoalosataques,setomarnlassiguientesprecauciones:

a)quienespreparenodecidanunataquedebern:

i)hacertodoloqueseafactibleparaverificarquelosobjetivosqueseproyectaatacarnosonpersonascivilesnibienesdecarcter
civil,nigozandeproteccinespecial,sinoquesetratadeobjetivosmilitaresenelsentidodelprrafo2delartculo52yquelas
disposicionesdelpresenteProtocolonoprohbenatacarlos

ii)tomartodaslasprecaucionesfactiblesenlaeleccindelosmediosymtodosdeataqueparaevitaro,almenos,reducirtodolo
posibleelnmerodemuertosydeheridosquepudierancausarincidentalmenteentrelapoblacincivil,ascomolosdaosalosb
ienesdecarctercivil

iii)abstenersededecidirunataquecuandoseadepreverquecausarincidentalmentemuertosoheridosenlapoblacincivil,daos
abienesdecarctercivil,oambascosas,queseranexcesivosenrelacinconlaventajamilitarconcretaydirectaprevista

b)unataquesersuspendidooanuladosiseadviertequeelobjetivonoesmilitaroquegozadeproteccinespecial,oqueesde
preverqueelataquecausarincidentalmentemuertosoheridosentrelapoblacincivil,daosabienesdecarctercivil,oambas
cosas,queseranexcesivosenrelacinconlaventajamilitarconcretaydirectaprevista

c)sedaravisoconladebidaantelacinypormedioseficacesdecualquierataquequepuedaafectaralapoblacincivil,salvoque
lascircunstanciasloimpidan.

3.Cuandosepuedaelegirentrevariosobjetivosmilitaresparaobtenerunaventajamilitarequivalente,seoptarporelobjetivocuyo
ataque,segnseadeprever,presentemenospeligroparalaspersonascivilesylosbienesdecarctercivil.

4.Enlasoperacionesmilitaresenelmaroenelaire,cadaParteenconflictodeberadoptar,deconformidadconlosderechosy
deberesquelecorrespondenenvirtuddelasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados,todaslas
precaucionesrazonablesparaevitarprdidasdevidasenlapoblacincivilydaosabienesdecarctercivil.

5.Ningunadelasdisposicionesdeesteartculopodrinterpretarseenelsentidodeautorizarataquealgunocontralapoblacincivil,
laspersonascivilesolosbienesdecarctercivil.

Artculo58Precaucionescontralosefectosdelosataques

Hastadondeseafactible,lasPartesenconflicto:

a)seesforzarn,sinperjuiciodelodispuestoenelartculo49delIVConvenio,poralejardelaproximidaddeobjetivosmilitaresala
poblacincivil,laspersonascivilesylosbienesdecarctercivilqueseencuentrenbajosucontrol

b)evitarnsituarobjetivosmilitaresenelinterioroenlasproximidadesdezonasdensamentepobladas

c)tomarnlasdemsprecaucionesnecesariasparaprotegercontralospeligrosresultantesdeoperacionesmilitaresalapoblacin
civil,laspersonascivilesylosbienesdecarctercivilqueseencuentrenbajosucontrol.

CaptuloVLocalidadesyzonasbajoproteccinespecial

Artculo59Localidadesnodefendidas

1.QuedaprohibidoalasPartesenconflictoatacar,porcualquiermedioquesea,localidadesnodefendidas.

2.LasautoridadescompetentesdeunaParteenconflictopuedendeclararlocalidadnodefendidacualquierlugarhabitadoquese
encuentreenlaproximidadoenelinteriordeunazonadondelasfuerzasarmadasestnencontactoyqueestabiertaala
ocupacinporunaParteadversa.Tallocalidadhabrdereunirlascondicionessiguientes:

a)debernhaberseevacuadotodosloscombatientes,ascomolasarmasyelmaterialmilitarmviles

b)noseharusohostildelasinstalacionesolosestablecimientosmilitaresfijos

c)nilasautoridadesnilapoblacincometernactosdehostilidad

d)noseemprenderactividadalgunaenapoyodeoperacionesmilitares.

3.LapresenciaenesalocalidaddepersonasespecialmenteprotegidasporlosConveniosyporelpresenteProtocolo,ascomolade
fuerzasdepolicaretenidasconlanicafinalidaddemantenerelordenpblico,noseoponealascondicionessealadasenel
prrafo2.

4.Ladeclaracinquesehagaenvirtuddelprrafo2serdirigidaalaParteadversaydefinireindicar,conlamayorprecisin
posible,loslmitesdelalocalidadnodefendida.LaParteenconflictoquerecibaladeclaracinacusarrecibodeellaytrataraesa
localidadcomolocalidadnodefendidaamenosquenoconcurranefectivamentelascondicionessealadasenelprrafo2,encuyo
casolocomunicarinmediatamentealaPartequehayahecholadeclaracin.Aunquenoconcurranlascondicionessealadasenel
prrafo2,lalocalidadcontinuargozandodelaproteccinprevistaenlasdemsdisposicionesdelpresenteProtocoloylasotras
normasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 21/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
5.LasPartesenconflictopodrnponersedeacuerdoparaelestablecimientodelocalidadesnodefendidas,inclusositales
localidadesnorenenlascondicionessealadasenelprrafo2.Elacuerdodeberadefinireindicar,conlamayorprecisinposible,
loslmitesdelalocalidadnodefendidasifuerenecesario,podrfijarlasmodalidadesdesupervisin.

6.LaParteencuyopoderseencuentreunalocalidadobjetodetalacuerdolasealizar,enlamedidadeloposible,conlossignos
queconvengaconlaotraParte,loscualesserncolocadosenlugaresdondeseanclaramentevisibles,especialmenteenel
permetroyenloslmitesdelalocalidadyenlascarreteras.

7.Unalocalidadperdersuestatutodelocalidadnodefendidacuandodejedereunirlascondicionessealadasenelprrafo2oenel
acuerdomencionadoenelprrafo5.Entalcaso,lalocalidadcontinuargozandodelaproteccinprevistaenlasdems
disposicionesdelpresenteProtocoloylasotrasnormasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados.

Artculo60Zonasdesmilitarizadas

1.QuedaprohibidoalasPartesenconflictoextendersusoperacionesmilitaresalaszonasalasquehayanconferido,mediante
acuerdo,elestatutodezonadesmilitarizada,sitalextensinescontrariaaloestipuladoeneseacuerdo.

2.Elacuerdoserexpreso,podrconcertarseverbalmenteoporescrito,biendirectamenteoporconductodeunaPotenciaprotectora
odeunaorganizacinhumanitariaimparcial,ypodrconsistirendeclaracionesrecprocasyconcordantes.Elacuerdopodr
concertarseentiempodepaz,ounavezrotaslashostilidades,ydebieradefinireindicar,conlamayorprecisinposible,loslmites
delazonadesmilitarizaday,sifuerenecesario,podrfijarlasmodalidadesdesupervisin.

3.Normalmente,serobjetodetalacuerdounazonaquerenalascondicionessiguientes:

a)debernhaberseevacuadotodosloscombatientes,ascomolasarmasyelmaterialmilitarmviles

b)noseharusohostildelasinstalacionesolosestablecimientosmilitaresfijos

c)nilasautoridadesnilapoblacincometernactosdehostilidad

d)deberhabercesadotodaactividadrelacionadaconelesfuerzomilitar.

LasPartesenconflictosepondrndeacuerdosobrelainterpretacinqueprocedadaralacondicinsealadaenelapartadod)y
sobrelaspersonasque,apartelasmencionadasenelprrafo4,puedanseradmitidasenlazonadesmilitarizada.

4.LapresenciaenesazonadepersonasespecialmenteprotegidasporlosConveniosyporelpresenteProtocolo,ascomolade
fuerzasdepolicaretenidasconlanicafinalidaddemantenerelordenpblico,noseoponealascondicionessealadasenelprrafo
3.

5.LaParteencuyopoderseencuentretalzonalasealizar,enlamedidadeloposible,conlossignosqueconvengaconlaotra
Parte,loscualesserncolocadosenlugaresdondeseanclaramentevisibles,especialmenteenelpermetroyenloslmitesdela
localidadyenlascarreteras.

6.Siloscombatesseaproximanaunazonadesmilitarizada,ysilasPartesenconflictoaslohanconvenido,ningunadeellaspodr
utilizarlazonaparafinesrelacionadosconlarealizacindeoperacionesmilitares,nirevocardemaneraunilateralsuestatuto.

7.LaviolacingraveporunadelasPartesenconflictodelasdisposicionesdelosprrafos36liberaralaotraPartedelas
obligacionesdimanantesdelacuerdoporelqueseconfierealazonaelestatutodezonadesmilitarizada.Entalcaso,lazonaperder
suestatutoperocontinuargozandodelaproteccinprevistaenlasdemsdisposicionesdelpresenteProtocoloyenlasotras
normasdederechointernacionalaplicablesenlosconflictosarmados.

CaptuloVIServiciosdeproteccincivil

Artculo61Definicionesymbitodeaplicacin

ParalosefectosdelpresenteProtocolo:

a)seentiendeporproteccincivile!cumplimientodealgunasodetodaslastareashumanitariasquesemencionanacontinuacin,
destinadasaprotegeralapoblacincivilcontralospeligrosdelashostilidadesydelascatstrofesyaayudarlaarecuperarsedesus
efectosinmediatos,asIcomoafacilitarlascondicionesnecesariasparasusupervivencia.Estastareassonlassiguientes:

1.serviciodealarma

2.evacuacin

3.habilitacinyorganizacinderefugios

4.aplicacindemedidasdeoscurecimiento

5.salvamento

6.serviciossanitarios,incluidoslosdeprimerosauxilios,yasistenciareligiosa

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 22/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
7.luchacontraincendios

8.deteccinysealamientodezonaspeligrosas

9.descontaminacinymedidassimilaresdeproteccin

10.provisindealojamientoyabastecimientosdeurgencia

11.ayudaencasodeurgenciaparaelrestablecimientoyelmantenimientode!ordenenlaszonasdamnificadas

12.medidasdeurgenciaparae!restablecimientodelosserviciospblicosindispensables

13.serviciosfunerariosdeurgencia

14.asistenciaparalapreservacindelosbienesesencialesparalasupervivencia

15.actividadescomplementariasnecesariasparae!desempleodeunacualquieradelastareasmencionadas,incluyendoentreotras
cosaslaplanificacinylaorganizacin

b)seentiendepororganismosdeproteccincivillosestablecimientosyotrasunidadescreadosoautorizadosporlaautoridad
competentedeunaParteenconflictopararealizarcualquieradelastareasmencionadasenelapartadoa)ydestinadosydedicados
exclusivamentealdesempleodeesastareas

c)seentiendeporpersonaldeorganismosdeproteccincivillaspersonasasignadasporunaParteenconflictoexclusivamenteal
desempeflodelastareasmencionadasenelapartadoa),incluidoelpersonalasignadoexclusivamentealaadministracindeesos
organismosporlaautoridadcompetentededichaParte

d)seentiendepormaterialdeorganismosdeproteccincivilelequipo,lossuministrosylosmediosdetransporteutilizadospor
esosorganismoseneldesempeodelastareasmencionadasene!apartadoa).

Artculo62Proteccingeneral

1.Losorganismoscivilesdeproteccincivilysupersonalsernrespetadosyprotegidos,deconformidadconlasdisposicionesdel
presenteProtocoloyenparticulardelapresenteSeccin.Dichosorganismosysupersonaltendrnderechoadesempearsus
tareasdeproteccincivil,salvoencasosdeimperiosanecesidadmilitar.

2.Lasdisposicionesdelprrafo1seaplicarnasimismoalaspersonascivilesque,sinperteneceralosorganismoscivilesde
proteccincivil,respondanalllamamientodelasautoridadescompetentesyllevenacabobajosucontroltareasdeproteccincivil.

3.Losedificiosyelmaterialutilizadosconfinesdeproteccincivil,ascomolosrefugiosdestinadosalapoblacincivil,seregirn
porlodispuestoenelartculo52.Losbienesutilizadosconfinesdeproteccincivilnopodrnserdestruidosniusadosconotros
finessalvoporlaParteaquepertenezcan.

Artculo63Proteccincivilenlosterritoriosocupados

1.Enlosterritoriosocupados,losorganismoscivilesdeproteccincivilrecibirndelasautoridadestodaslasfacilidadesnecesarias
paraelcumplimientodesustareas.Enningunacircunstanciaseobligarasupersonalallevaracaboactividadesquedificultenel
cabalcumplimientodesustareas.LaPotenciaocupantenopodrintroducirenlaestructuranienelpersonaldeesosorganismos
ningncambioquepuedaperjudicarelcumplimientoeficazdesumisin.Noseobligaradichosorganismosaqueactencon
prioridadenfavordelosnacionalesodelosinteresesdelaPotenciaocupante.

2.LaPotenciaocupantenoobligar,coaccionaroincitaralosorganismoscivilesdeproteccinciviladesempearsustareasde
modoalgunoqueseaperjudicialparalosinteresesdelapoblacincivil.

3.LaPotenciaocupantepodr,porrazonesdeseguridad,desarmaralpersonaldeproteccincivil.

4.LaPotenciaocupantenodestinarafinesdistintosdelosquelessonpropioslosedificiosnielmaterialpertenecientesalos
organismosdeproteccinciviloutilizadosporellosniprocederasurequisa,sieldestinoaotrosfinesolarequisaperjudicaranala
poblacincivil.

5.LaPotenciaocupantepodrrequisarodestinaraotrosfineslosmencionadosrecursossiemprequecontineobservandolaregla
generalprevistaenelprrafo4,bajolascondicionesparticularessiguientes:

a)quelosedificiosoelmaterialseannecesariosparasatisfacerotrasnecesidadesdelapoblacincivily

b)quelarequisaoeldestinoaotrosfinescontinenslomientrasexistatalnecesidad.

6.LaPotenciaocupantenodestinaraotrosfinesnirequisarlosrefugiosprevistosparaelusodelapoblacincivilonecesarios
parasta.

Artculo64OrganismoscivilesdeproteccincivildelosEstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesen
conflictoyorganismosinternacionalesdeproteccincivil

1.Losartculo62,63,65y66seaplicarntambinalpersonalyalmaterialdelosorganismoscivilesdeproteccincivildelos
EstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflictoyquellevenacabolastareasdeproteccinmencionadasenel
artculo61enelterritoriodeunaParteenconflicto,conelconsentimientoybajoelcontroldeesaParte.Estaasistenciaser

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 23/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
notificadaacadaParteadversainteresadaloantesposible.Enningunacircunstanciaseconsiderarestaactividadcomouna
injerenciaenelconflicto.Sinembargo,deberarealizarsetomandodebidamenteencuentalosinteresesenmateriadeseguridadde
lasPartesenconflictoafectadas.

2.LasPartesenconflictoquerecibanlaasistenciamencionadaenelprrafo1ylasAltasPartescontratantesquelaconcedan
deberanfacilitar,siprocede,lacoordinacininternacionaldetalesactividadesdeproteccincivil.Enesecaso,lasdisposicionesdel
presenteCaptuloseaplicarnalosorganismosinternacionalescompetentes.

3.Enlosterritoriosocupados,laPotenciaocupanteslopodrexcluirorestringirlasactividadesdelosorganismoscivilesde
proteccincivildeEstadosneutralesuotrosEstadosquenoseanPartesenconflictoydeorganismosinternacionalesde
coordinacinsiestencondicionesdeasegurarelcumplimientoadecuadodelastareasdeproteccincivilpormediodesuspropios
recursosodelosrecursosdelterritorioocupado.

Artculo65Cesacindelaproteccincivil

1.Laproteccinalacualtienenderecholosorganismoscivilesdeproteccincivil,supersonal,edificios,refugiosymaterial,
nicamentepodrcesarsicometenosonutilizadosparacometer,almargendesuslegtimastareas,actosperjudicialesparael
enemigo.Sinembargo,laproteccincesarnicamentedespusdeunaintimacinque,habiendofijadocuandoprocedaunplaza
razonable,nosurtaefectos.

2.Noseconsiderarnactosperjudicialesparaelenemigo:

a)elhechodequelastareasdeproteccincivilserealicenbajoladireccinoelcontroldelasautoridadesmilitares

b)elhechodequeelpersonalcivildelosserviciosdeproteccincivilcoopereconelpersonalmilitarenelcumplimientodesus
tareasodequeseagreguenalgunosmilitaresalosorganismoscivilesdeproteccincivil

c)elhechodequeserealicentareasdeproteccincivilquepuedanbeneficiarincidentalmenteavctimasmilitares,enparticularlas
queseencuentrenfueradecombate.

3.Noseconsideraractoperjudicialparaelenemigoelhechodequeelpersonalcivildelosserviciosdeproteccincivilllevearmas
ligerasindividualesparalosfinesdemantenimientodelordenoparasupropiadefensa.Sinembargo,enlaszonasdondese
desarrolleopuedadesarrollarseuncombateterrestre,lasPartesenconflictoadoptarnlasmedidasapropiadasparaqueesasarmas
seansloarmasdemano,talescomopistolasorevlveres,afindefacilitarladistincinentreelpersonaldelosserviciosde
proteccincivilyloscombatientes.Aunquelleveotrasarmasligerasindividualesenesaszonas,elpersonaldelosserviciosde
proteccincivilsernoobstanterespetadoyprotegidotanprontocomoseareconocidasucalidaddetal.

4.TampocoprivaralosorganismoscivilesdeproteccincivildelaproteccinquelesconfiereesteCaptulo,elhechodequeestn
organizadossegnunmodelomilitarodequesupersonalseaobjetodereclutamientoobligatorio.

Artculo66Identificacin

1.CadaParteenconflictoprocurarasegurarquetantolosorganismosdeproteccincivil,comosupersonal,edificiosymaterial,
mientrasestnasignadosexclusivamentealcumplimientodetareasdeproteccincivil,puedanseridentificados.Losrefugios
destinadosalapoblacincivildeberanseridentificablesdelamismamanera.

2.CadaunadelasPartesenconflictoprocurartambinadoptaryaplicarmtodosyprocedimientosquepermitanidentificarlos
refugiosciviles,ascomoelpersonal,edificiosymaterialdeproteccincivilqueutilizanelsignodistintivointernacionaldela
proteccincivil.

3.Enterritorioocupadoyenzonasenlasquesedesarrollanoesprobablequesedesarrollencombates,elpersonalsedara
conocer,porreglageneral,pormediodelsignodistintivoyporunatarjetadeidentidadquecertifiquesucondicin.

4.Elsignodistintivointernacionaldeproteccincivilconsisteenuntringuloequilteroazulsobrefondocolornaranja,cuandose
utiliceparalaproteccindelosorganismosdeproteccincivil,desupersonal,susedificiosysumaterialoparalaproteccindelos
refugiosciviles.

5.Ademsdelsignodistintivo,lasPartesenconflictopodrnponersedeacuerdosobreelusodesealesdistintivasafinde
identificaralosserviciosdeproteccincivil.

6.Laaplicacindelasdisposicionesprevistasenlosprrafos1a4seregirporelCaptuloVdelAnexoIdelpresenteProtocolo.

7.Entiempodepaz,elsignodescritoenelprrafo4podrutilizarse,conelconsentimientodelasautoridadesnacionales
competentes,paraidentificaralosserviciosdeproteccincivil.

8.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictotomarnlasmedidasnecesariasparacontrolarelusodelsignodistintivo
internacionaldeproteccincivil,ascomoparapreveniryreprimirelusoindebidodelmismo.

9.Laidentificacindelpersonalsanitarioyreligioso,delasunidadessanitariasydelosmediosdetransportesanitariosdela
proteccincivilseregirasimismoporelartculo18.

Artculo67Miembrosdelasfuerzasarmadasyunidadesmilitaresasignadosaorganismosdeproteccincivil

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 24/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
1.Losmiembrosdelasfuerzasarmadasylasunidadesmilitaresqueseasignenaorganismosdeproteccincivilsernrespetadosy
protegidosacondicinde:

a)queesepersonalyesasunidadesestnasignadosdemodopermanenteydedicadosexclusivamentealdesempeode
cualesquieradelastareasmencionadasenelartculo61

b)queelpersonalasasignadonodesempeeningunaotrafuncinmilitarduranteelconflicto

c)queesepersonalsepuedadistinguirclaramentedelosotrosmiembrosdelasfuerzasarmadasexhibiendoostensiblementeel
signodistintivointernacionaldelaproteccincivilendimensionesadecuadas,yllevelatarjetadeidentidadmencionadaenel
CaptuloVdelAnexoIalpresenteProtocoloqueacreditesucondicin

d)queesepersonalyesasunidadesestndotadosslodearmasindividualesligerasconelpropsitodemantenerelordenoparasu
propiadefensa.Lasdisposicionesdelprrafo3delartculo65seaplicarntambinenestecaso

e)queesepersonalnoparticipedirectamenteenlashostilidades,yquenocometaniseautilizadoparacometer,almargendesus
tareasdeproteccincivil,actosperjudicialesparalaParteadversa

f)queesepersonalyesasunidadesdesempeensustareasdeproteccincivilslodentrodelterritorionacionaldesuParte.

Quedaprohibidalainobservanciadelascondicionesestablecidasenelapartadoe)porpartedecualquiermiembrodelasfuerzas
armadasquecumplalosrequisitosestablecidosenlosapartadosa)yb).

2.SielpersonalmilitarquepresteservicioenorganismosdeproteccincivilcaeenpoderdeunaParteadversa,serconsiderado
prisionerodeguerra.Enterritorioocupadoselepodremplear,siemprequeseaexclusivamenteenintersdelapoblacincivilde
eseterritorio,paratareasdeproteccincivilenlamedidaenqueseanecesario,acondicin,noobstante,deque,siesastareasson
peligrosas,seofrezcavoluntarioparaellas.

3.Losedificiosylosprincipaleselementosdelequipoydelosmediosdetransportedelasunidadesmilitaresasignadasa
organismosdeproteccincivilestarnclaramentemarcadosconelsignodistintivointernacionaldelaproteccincivil.Estesigno
distintivosertangrandecomoseanecesario.

4.Elmaterialylosedificiosdelasunidadesmilitaresasignadaspermanentementeaorganismosdeproteccincivilyexclusivamente
destinadosaldesempeodelastareasdelaproteccincivilseguirnestandosujetosalasleyesdelaguerrasicaenenpoderde
unaParteadversa.Salvoencasodeimperiosanecesidadmilitar,nopodrnserdestinados,sinembargo,afinesdistintosdela
proteccincivilmientrasseannecesariosparaeldesempeodetareasdeproteccincivil,anoserquesehayanadoptado
previamentelasdisposicionesadecuadasparaatenderlasnecesidadesdelapoblacincivil.

SeccinIISocorrosenfavordelapoblacincivil

Artculo68Ambitodeaplicacin

LasdisposicionesdeestaSeccinseaplicanalapoblacincivil,entendidaenelsentidodeesteProtocolo,ycompletanlosartculos
23,55,59,60,61y62ydemsdisposicionespertinentesdelIVConvenio.

Artculo69Necesidadesesencialesenterritoriosocupados

1.Ademsdelasobligacionesque,enrelacinconlosvveresyproductosmdicosleimponeelartculo55delIVConvenio,la
Potenciaocupanteasegurartambin,enlamedidadesusrecursosysinningunadistincindecarcterdesfavorable,laprovisinde
ropadevestirydecama,alojamientosdeurgenciayotrossuministrosqueseanesencialesparalasupervivenciadelapoblacincivil
enterritorioocupado,ascomodelosobjetosnecesariosparaelculto.

2.Lasaccionesdesocorroenbeneficiodelapoblacincivildelosterritoriosocupadosserigenporlosartculos59,60,61,62,108,
109,110y111delIVConvenio,ascomoporlodispuestoenelartculo71deesteProtocolo,ysernllevadasacabosinretraso.

Artculo70Accionesdesocorro

1.Cuandolapoblacincivildecualquierterritorioque,sinserterritorioocupado,sehallebajoelcontroldeunaParteenconflictoest
insuficientementedotadadelossuministrosmencionadosenelartculo69,sellevarnacabo,consujecinalacuerdodelasPartes
interesadas,accionesdesocorroquetengancarcterhumanitarioeimparcialyseanrealizadassinningunadistincindecarcter
desfavorable.Elofrecimientodetalessocorrosnoserconsideradocomoinjerenciaenelconflictonicomoactohostil.Enla
distribucindelosenvosdesocorrosedarprioridadaaquellaspersonasque,comolosnios,lasmujeresencintas,lasparturientas
ylasmadreslactantes,gozandetratoprivilegiadoodeespecialproteccindeacuerdoconelIVConveniooconelpresente
Protocolo.

2.LasPartesenconflictoylasAltasPartescontratantespermitirnyfacilitarnelpasorpidoysintrabasdetodoslosenvos,
materialesypersonaldesocorrosuministradosdeacuerdoconlodispuestoenestaSeccin,inclusoenelcasodequetalasistencia
estdestinadaalapoblacincivildelaParteadversa.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 25/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
3.LasPartesenconflictoylasAltasPartescontratantesquepermitanelpasodelosenvos,materialesypersonaldesocorrode
acuerdoconelprrafo2:

a)tendrnderechoafijarlascondicionestcnicas,incluidalainvestigacin,bajolasquesepermitirdichopaso

b)podrnsupeditarlaconcesindeesepermisoalacondicindequeladistribucindelaasistenciasehagabajolasupervisinlocal
deunaPotenciaprotectora

c)nopodrn,enmaneraalguna,desviarlosenvosdesocorrodelaafectacinqueleshubieresidoasignada,nidemorarsutrnsito,
salvoenloscasosdenecesidadurgente,enintersdelapoblacincivilafectada.

4.LasPartesenconflictoprotegernlosenvosdesocorroyfacilitarnsurpidadistribucin.

5.LasPartesenconflictoylasAltasPartescontratantesinteresadaspromovernyfacilitarnlacoordinacininternacionalefectiva
delasaccionesdesocorroaqueserefiereelprrafo1.

Artculo71Personalqueparticipaenlasaccionesdesocorro

1.Cuandoseanecesario,podrformarpartedelaasistenciaprestadaencualquieraccindesocorropersonaldesocorro,en
especialparaeltransporteydistribucindelosenvoslaparticipacindetalpersonalquedarsometidaalaaprobacindelaParte
encuyoterritoriohayadeprestarsusservicios.

2.Dichopersonalserrespetadoyprotegido.

3.LaPartequerecibalosenvosdesocorroasistir,entodalamedidadeloposible,alpersonaldesocorroaqueserefiereelprrafo
1eneldesempeodesumisin.Lasactividadesdelpersonaldesocorroslopodrnserlimitadasysusmovimientostemporalmente
restringidos,encasodeimperiosanecesidadmilitar.

4.Elpersonaldesocorronopodr,enningunacircunstancia,excederloslmitesdesumisindeacuerdoconlodispuestoeneste
Protocolo.Tendrencuenta,enespecial,lasexigenciasdeseguridaddelaParteencuyoterritorioprestasusservicios.Podrdarse
porterminadalamisindetodomiembrodelpersonaldesocorroquenorespeteestascondiciones.

SeccinIIITratoalaspersonasenpoderdeunaParteenconflicto

CaptuloImbitodeaplicacinyproteccindelaspersonasydelosbienes

Artculo72Ambitodeaplicacin

LasdisposicionesdeestaSeccincompletanlasnormasrelativasalaproteccinhumanitariadelaspersonascivilesydelosbienes
decarctercivilenpoderdeunaParteenconflictoenunciadasenelIVConvenio,enparticularensusTtulosIyIII,ascomolas
demsnormasaplicablesdederechointernacionalreferentesalaproteccindelosderechoshumanosfundamentalesdurantelos
conflictosarmadosdecarcterinternacional.

Artculo73Refugiadosyaptridas

Laspersonasque,antesdelcomienzodelashostilidades,fuerenconsideradascomoaptridasorefugiadasenelsentidodelos
instrumentosinternacionalespertinentesaceptadosporlasPartesinteresadasodelalegislacinnacionaldelEstadoquelashaya
acogidooenelqueresidan,losern,entodaslascircunstanciasysinningunadistincindendoledesfavorable,comopersonas
protegidasenelsentidodelosTtulosIyIIIdelIVConvenio.

Artculo74Reunindefamiliasdispersas

LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictofacilitarnentodalamedidadeloposiblelareunindelasfamiliasqueestn
dispersasaconsecuenciadeconflictosarmadosyalentarnenparticularlalabordelasorganizacioneshumanitariasquesedediquen
aestatareaconformealasdisposicionesdelosConveniosydelpresenteProtocoloydeconformidadconsusrespectivasnormas
deseguridad.

Artculo75Garantasfundamentales

1.Cuandoseencuentrenenunadelassituacionesaquehacereferenciaelartculo1delpresenteProtocolo,laspersonasqueestn
enpoderdeunaParteenconflictoyquenodisfrutendeuntratomsfavorableenvirtuddelosConveniosodelpresenteProtocolo
serntratadasentodacircunstanciaconhumanidadysebeneficiarn,comomnimo,delaproteccinprevistaenelpresenteartculo,
sindistincinalgunadecarcterdesfavorablebasadaenlaraza,elcolor,elsexo,elidioma,lareliginolascreencias,lasopiniones
polticasodeotrognero,elorigennacionalosocial,lafortuna,elnacimientouotracondicinocualesquieraotroscriteriosanlogos.
CadaParterespetarlapersona,elhonor,lasconviccionesylasprcticasreligiosasdetodasesaspersonas.

2.Estnyquedarnprohibidosentodotiempoylugarlosactossiguientes,yaseanrealizadosporagentescivilesomilitares:

a)losatentadoscontralavida,lasaludylaintegridadfsicaomentaldelaspersonas,enparticular:

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 26/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
i)elhomicidio

ii)latorturadecualquierclase,tantofsicacomomental

iii)laspenascorporalesy

iv)lasmutilaciones

b)losatentadoscontraladignidadpersonal,enespeciallostratoshumillantesydegradantes,laprostitucinforzadaycualquierforma
deatentadoalpudor

c)latomaderehenes

d)laspenascolectivasy

e)lasamenazasderealizarlosactosmencionados.

3.Todapersonadetenida,presaointernadaporactosrelacionadosconelconflictoarmadoserinformadasindemora,enunidioma
quecomprenda,delasrazonesquehanmotivadoesasmedidas.Salvoenloscasosdedetencinoprisinporunainfraccinpenal,
esapersonaserliberadaloantesposibleyentodocasoencuantodesaparezcanlascircunstanciasquehayanjustificadola
detencin,laprisinoelinternamiento.

4.Noseimpondrcondenaniseejecutarpenaalgunarespectodeunapersonadeclaradaculpabledeunainfraccinpenal
relacionadaconelconflictoarmado,sinoenvirtuddesentenciadeuntribunalimparcial,constituidoconarregloalaleyyquerespete
losprincipiosgeneralmentereconocidosparaelprocedimientojudicialordinario,yenparticularlossiguientes:

a)elprocedimientodispondrqueelacusadoseainformadosindemoradelosdetallesdelainfraccinqueseleatribuyay
garantizaralacusado,enlasactuacionesqueprecedanaljuicioyenelcursodeste,todoslosderechosymediosdedefensa
necesarios

b)nadiepodrsercondenadoporunainfraccinsinoessobrelabasedesuresponsabilidadpenalindividual

c)nadieseracusadoocondenadoporactosuomisionesquenofuerandelictivossegnelderechonacionalointernacionalquele
fueraaplicableenelmomentodecometerse.Tampocoseimpondrpenamsgravequelaaplicableenelmomentodecometersela
infraccin.Si,conposterioridadaesainfraccin,laleydispusieralaaplicacindeunapenamsleve,elinfractorsebeneficiarde
esadisposicin

d)todapersonaacusadadeunainfraccinsepresumirinocentemientrasnosepruebesuculpabilidadconformealaley

e)todapersonaacusadadeunainfraccintendrderechoahallarsepresentealserjuzgada

f)nadiepodrserobligadoadeclararcontrasmismoniaconfesarseculpable

g)todapersonaacusadadeunainfraccintendrderechoainterrogarohacerinterrogaralostestigosdecargo,aobtenerla
comparecenciadelostestigosdedescargoyaquestosseaninterrogadosenlasmismascondicionesquelostestigosdecargo

h)nadiepodrserjuzgadonicondenadoporlamismaParte,deconformidadconlamismalegislacinyconelmismoprocedimiento
judicial,porundelitorespectoalcualsehayadictadoyaunasentenciafirme,condenatoriaoabsolutoria

i)todapersonajuzgadaporunainfraccintendrderechoaquelasentenciaseapronunciadapblicamentey

j)todapersonacondenadaserinformada,enelmomentodesucondena,desusderechosainterponerrecursojudicialydetodotipo,
ascomodelosplazosparaejerceresosderechos.

5.Lasmujeresprivadasdelibertadporrazonesrelacionadasconelconflictoarmadoserncustodiadasenlocalesseparadosdelos
ocupadosporloshombres.Suvigilanciainmediataestaracargodemujeres.Noobstante,lasfamiliasdetenidasointernadassern
alojadas,siemprequeseaposible,enunmismolugar,comounidadfamiliar.

6.Laspersonasdetenidas,presasointernadasporrazonesrelacionadasconelconflictoarmadodisfrutarndelaproteccinotorgada
porelpresenteartculo,inclusodespusdelaterminacindelconflictoarmado,hastaelmomentodesuliberacindefinitiva,
repatriacinoreasentamiento.

7.Afindeevitartodadudaencuantoalprocesamientoyjuiciodepersonasacusadasporcrmenesdeguerraocrmenescontrala
humanidad,seaplicarnlossiguientesprincipios:

a)laspersonasacusadasdetalescrmenesdebernsersometidasaprocedimientoyjuzgadasdeconformidadconlasnormas
aplicablesdelderechointernacionaly

b)cualquieradeesaspersonasquenodisfrutedeuntratomsfavorableenvirtuddelosConveniosodelpresenteProtocolo,recibir
eltratoprevistoenelpresenteartculo,independientementedequeloscrmenesdequeselaacuseconstituyanonoinfracciones
gravesdelosConveniosodelpresenteProtocolo.

8.Ningunadelasdisposicionesdelpresenteartculopodrinterpretarsedemaneraquepuedalimitaroinfringircualquierotra
disposicinmsfavorableyqueofrezcaalaspersonascomprendidasenelprrafo1unamayorproteccinenvirtuddeotrasnormas
aplicablesdelderechointernacional.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 27/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR

CaptuloIIMedidasenfavordelasmujeresydelosnios

Artculo76Proteccindelasmujeres

1.Lasmujeressernobjetodeunrespectoespecialyprotegidasenparticularcontralaviolacin,laprostitucinforzadaycualquier
otraformadeatentadoalpudor.

2.Sernatendidosconprioridadabsolutaloscasosdemujeresencintasydemadresconniosdecortaedadasucargo,quesean
arrestadas,detenidasointernadasporrazonesrelacionadasconelconflictoarmado.

3.Entodalamedidadeloposible,lasPartesenconflictoprocurarnevitarlaimposicindelapenademuertealasmujeresencintas
oalasmadresconniosdecortaedadasucargopordelitosrelacionadosconelconflictoarmado.Noseejecutarlapenade
muerteimpuestaaesasmujeresportalesdelitos.

Artculo77Proteccindelosnios

1.Losniossernobjetodeunrespetoespecialyselesprotegercontracualquierformadeatentadoalpudor.LasPartesen
conflictolesproporcionarnloscuidadosylaayudaquenecesiten,porsuedadoporcualquierotrarazn.

2.LasPartesenconflictotomarntodaslasmedidasposiblesparaquelosniosmenoresdequinceaosnoparticipendirectamente
enlashostilidades,especialmenteabstenindosedereclutarlosparasusfuerzasarmadas.Alreclutarpersonasdemsdequince
aosperomenoresdedieciochoaos,lasPartesenconflictoprocurarnalistarenprimerlugaralosdemsedad.

3.Si,encasosexcepcionales,noobstantelasdisposicionesdelprrafo2,participarandirectamenteenlashostilidadesnios
menoresdequinceaosycayeranenpoderdelaParteadversa,seguirngozandodelaproteccinespecialconcedidaporel
presenteartculo,seanonoprisionerosdeguerra.

4.Sifueranarrestados,detenidosointernadosporrazonesrelacionadasconelconflictoarmado,losniossernmantenidosen
lugaresdistintosdelosdestinadosalosadultos,exceptoenloscasosdefamiliasalojadasenunidadesfamiliaresenlaforma
previstaenelprrafo5delartculo75.

5.Noseejecutarlapenademuerteimpuestaporunainfraccincometidaenrelacinconelconflictoarmadoapersonasque,enel
momentodelainfraccin,fuesenmenoresdedieciochoaos.

Artculo78Evacuacindelosnios

1.NingunaParteenconflictodispondrlaevacuacinaunpasextranjerodeniosquenoseannacionalessuyos,salvoencasode
evacuacintemporalcuandoaslorequieranrazonesimperiosasrelacionadasconlasaluddelnio,sutratamientomdicoo,excepto
enterritorioocupado,suseguridad.Cuandopuedaencontrarsealospadresotutores,serequerirelconsentimientoescritosde
stosparalaevacuacin.Sinoselospuedeencontrar,serequerirparaesaevacuacinelconsentimientoescritodelaspersonas
queconformealaleyoalacostumbreseanlosprincipalesresponsablesdelaguardadelosnios.Todaevacuacindeesa
naturalezasercontroladaporlaPotenciaprotectoradeacuerdoconlasPartesinteresadas,esdecir,laPartequeorganicela
evacuacin,laPartequeacojaalosniosylasPartescuyosnacionalesseanevacuados.Entodosloscasos,todaslasPartesenel
conflictotomarnlasmximasprecaucionesposiblesparanoponerenpeligrolaevacuacin.

2.Cuandoserealiceunaevacuacindeconformidadconelprrafo1,laeducacindelnio,incluidalaeducacinreligiosaymoral
quesuspadresdeseen,seproseguirconlamayorcontinuidadposiblemientrassehalleenelpasadondehayasidoevacuado.

3.Conelfindefacilitarelregresoalsenodesufamiliayasupasdelosniosevacuadosdeconformidadconesteartculo,las
autoridadesdelaPartequedispongalaevacuaciny,siprocediere,lasautoridadesdelpasqueloshayaacogidoharnparacada
niounafichaqueenviarn,acompaadadefotografas,alaAgenciaCentraldeBsquedadelComitInternacionaldelaCruzRoja.
Esafichacontendr,siemprequeseaposibleyquenoentraeningnriesgodeperjuicioparaelnio,losdatossiguientes:

a)apellido(s)delnio

b)nombre(s)delnio

c)sexodelnio

d)lugaryfechadenacimiento(o,sinosesabelafecha,edadaproximada)

e)nombre(s)yapellido(s)delpadre

f)nombre(s)yapellido(s)delamadreyeventualmentesuapellidodesoltera

g)parientesmsprximosdelnio

h)nacionalidaddelnio

i)lenguavernculaycualesquieraotraslenguasdelnio

j)direccindelafamiliadelnio

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 28/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
k)cualquiernmeroquepermitalaidentificacindelnio

l)estadodesaluddelnio

m)gruposanguneodelnio

n)sealesparticulares

o)fechaylugarenquefueencontradoelnio

p)fechaylugardesalidadelniodesupas

q)religindelnio,silatiene

r)direccinactualdelnioenelpasquelohayaacogido

s)sielniofallecieraantesdesuregreso,fecha,lugarycircunstanciasdelfallecimientoylugardondeestenterrado.

CaptuloIIIPeriodistas

Artculo79Medidasdeproteccindeperiodistas

1.Losperiodistasquerealicenmisionesprofesionalespeligrosasenlaszonasdeconflictoarmadosernconsideradospersonas
civilesenelsentidodelprrafo1delartculo50.

2.SernprotegidoscomotalesdeconformidadconlosConveniosyelpresenteProtocolo,acondicindequeseabstengandetodo
actoqueafecteasuestatutodepersonacivilysinperjuiciodelderechoqueasistealoscorresponsalesdeguerraacreditadosante
lasfuerzasarmadasagozardelestatutoquelesreconoceelartculo4,A.4)delIIIConvenio.

3.PodrnobtenerunatarjetadeidentidadsegnelmodelodelAnexoIIdelpresenteProtocolo.Esatarjeta,queserexpedidaporel
gobiernodelEstadodelqueseannacionalesoencuyoterritorioresidan,oenqueseencuentrelaagenciadeprensaurgano
informativoqueempleesusservicios,acreditarlacondicindeperiodistadesutitular.

TTULOVEJECUCINDELOSCONVENIOSYDELPRESENTEPROTOCOLO

SeccinIDisposicionesgenerales

Artculo80Medidasdeejecucin

1.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictoadoptarnsindemoratodaslasmedidasnecesariasparacumplirlas
obligacionesquelesincumbenenvirtuddelosConveniosydelpresenteProtocolo.

2.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictodarnlasrdeneseinstruccionesoportunasparagarantizarelrespetode
losConveniosydelpresenteProtocoloyvelarnporsuaplicacin.

Artculo81ActividadesdelaCruzRojaydeotrasorganizacioneshumanitarias

1.LasPartesenconflictodarnalComitInternacionaldelaCruzRojatodaslasfacilidadesqueestensupoderotorgarparaque
puedadesempearlastareashumanitariasqueseleatribuyenenlosConveniosyenelpresenteProtocoloafindeproporcionar
proteccinyasistenciaalasvctimasdelosconflictoselComitInternacionaldelaCruzRojapodrejercertambincualquierotra
actividadhumanitariaenfavordeesasvctimas,conelconsentimientopreviodelasPartesenconflictointeresadas.

2.LasPartesenconflictodarnasusrespectivasorganizacionesdelaCruzRoja(MediaLunaRoja,LenySolRojos)las
facilidadesnecesariasparaelejerciciodesusactividadeshumanitariasenfavordelasvctimasdelconflicto,conarregloalas
disposicionesdelosConveniosydelpresenteProtocoloyalosprincipiosfundamentalesdelaCruzRojaformuladosenlas
ConferenciasInternacionalesdelaCruzRoja.

3.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictofacilitarn,entodalamedidadeloposible,laasistenciaquelas
organizacionesdelaCruzRoja(MediaLunaRoja,LenySolRojos)ylaLigadeSociedadesdelaCruzRojaprestenalasvctimas
delosconflictosconarregloalasdisposicionesdelosConveniosydelpresenteProtocoloyalosprincipiosfundamentalesdela
CruzRojaformuladosenlasConferenciasInternacionalesdelaCruzRoja.

4.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictodarn,enlamedidadeloposible,facilidadesanlogasalasmencionadas
enlosprrafos2y3alasdemsorganizacioneshumanitariasaqueserefierenlosConveniosyelpresenteProtocolo,quesehallen
debidamenteautorizadasporlasrespectivasPartesenconflictoyqueejerzansusactividadeshumanitariasconarregloalas
disposicionesdelosConveniosydelpresenteProtocolo.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 29/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Artculo82Asesoresjurdicosenlasfuerzasarmadas

LasAltasPartescontratantesentodotiempo,ylasPartesenconflictoentiempodeconflictoarmado,cuidarndeque,cuando
proceda,sedispongadeasesoresjurdicosqueasesorenaloscomandantesmilitares,alnivelapropiado,acercadelaaplicacinde
losConveniosydelpresenteProtocoloydelaenseanzaquedebadarsealrespectoalasfuerzasarmadas.

Artculo83Difusin

1.LasAltasPartescontratantessecomprometenadifundirlomsampliamenteposible,tantoentiempodepazcomoentiempode
conflictoarmado,losConveniosyelpresenteProtocoloensuspasesrespectivosy,especialmente,aincorporarsuestudioenlos
programasdeinstruccinmilitaryafomentarsuestudioporpartedelapoblacincivil,deformaqueesosinstrumentospuedanser
conocidosporlasfuerzasarmadasylapoblacincivil.

2.Lasautoridadesmilitaresocivilesque,entiempodeconflictoarmado,asumanresponsabilidadesencuantoalaaplicacindelos
ConveniosydelpresenteProtocolodebernestarplenamentealcorrientedesutexto.

Artculo84Leyesdeaplicacin

LasAltasPartescontratantessecomunicarn,lomsprontoposible,pormediacindeldepositarioy,ensucaso,pormediacinde
lasPotenciasprotectoras,sustraduccionesoficialesdelpresenteProtocolo,ascomolasleyesyreglamentosqueadoptenpara
garantizarsuaplicacin.

SeccinIIRepresindelasinfraccionesdelosConveniosodelpresenteProtocolo

Artculo85RepresindelasinfraccionesdelpresenteProtocolo

1.LasdisposicionesdelosConveniosrelativasalarepresindelasinfraccionesydelasinfraccionesgraves,completadasporla
presenteSeccin,sonaplicablesalarepresindelasinfraccionesydelasinfraccionesgravesdelpresenteProtocolo.

2.SeentiendeporinfraccionesgravesdelpresenteProtocololosactosdescritoscomoinfraccionesgravesenlosConveniossise
cometencontrapersonasenpoderdeunaParteadversaprotegidasporlosartculos44,45y73delpresenteProtocolo,ocontra
heridos,enfermosonufragosdelaParteadversaprotegidosporelpresenteProtocolo,ocontraelpersonalsanitariooreligioso,las
unidadessanitariasolosmediosdetransportesanitariosquesehallenbajoelcontroldelaParteadversayestnprotegidosporel
presenteProtocolo.

3.Ademsdelasinfraccionesgravesdefinidasenelartculo11,seconsiderarninfraccionesgravesdelpresenteProtocololosactos
siguientes,cuandosecometanintencionalmente,enviolacindelasdisposicionespertinentesdelpresenteProtocolo,ycausenla
muerteoatentengravementealaintegridadfsicaoalasalud

a)hacerobjetodeataquealapoblacinciviloapersonasciviles

b)lanzarunataqueindiscriminadoqueafectealapoblacinciviloabienesdecarctercivilasabiendasdequetalataquecausar
muertosoheridosentrelapoblacincivilodaosabienesdecarctercivil,queseanexcesivosenelsentidodelartculo57,prrafo
2,a)iii

c)lanzarunataquecontraobrasoinstalacionesquecontenganfuerzaspeligrosasasabiendasdequeeseataquecausarmuertoso
heridosentrelapoblacincivilodaosabienesdecarctercivil,queseanexcesivosenelsentidodelartculo57,prrafo2,a)iii

d)hacerobjetodeataquealocalidadesnodefendidasyzonasdesmilitarizadas

e)hacerobjetodeataqueaunapersonaasabiendasdequeestfueradecombate

f)hacerusoprfido,enviolacindelartculo37,delsignodistintivodelacruzroja,delamedialunarojaodellenysolrojosode
otrossignosprotectoresreconocidosporlosConveniosoelpresenteProtocolo.

4.AdemsdelasinfraccionesgravesdefinidasenlosprrafosprecedentesyenlosConvenios,seconsiderarninfraccionesgraves
delpresenteProtocololosactossiguientescuandosecometanintencionalmenteyenviolacindelosConveniosodelProtocolo:

a)eltrasladoporlaPotenciaocupantedepartesdesupropiapoblacincivilalterritorioqueocupa,oladeportacinoeltrasladoenel
interiorofueradelterritorioocupadodelatotalidadopartedelapoblacindeeseterritorio,enviolacindelartculo49delIV
Convenio

b)lademorainjustificableenlarepatriacindeprisionerosdeguerraodepersonasciviles

c)lasprcticasdelapartheidydemsprcticasinhumanasydegradantes,basadasenladiscriminacinracial,queentraenun
ultrajecontraladignidadpersonal

d)elhechodedirigirunataqueamonumentoshistricos,obrasdearteolugaresdecultoclaramentereconocidosqueconstituyenel
patrimonioculturaloespiritualdelospueblosyalosquesehayaconferidoproteccinespecialenvirtuddeacuerdosespeciales
celebrados,porejemplo,dentrodelmarcodeunaorganizacininternacionalcompetente,causandocomoconsecuenciaextensas

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 30/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
destruccionesdelosmismos,cuandonohayapruebasdeviolacinporlaParteadversadelapartadob)delartculo53ycuandotales
monumentoshistricos,lugaresdecultouobrasdeartenoestnsituadosenlainmediataproximidaddeobjetivosmilitares

e)elhechodeprivaraunapersonaprotegidaporlosConveniosoaludidaenelprrafo2delpresenteartculodesuderechoaser
juzgadanormaleimparcialmente.

5.SinperjuiciodelaaplicacindelosConveniosydelpresenteProtocolo,lasinfraccionesgravesdedichosinstrumentosse
considerarncomocrmenesdeguerra.

Artculo86Omisiones

1.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictodebernreprimirlasinfraccionesgravesyadoptarlasmedidasnecesarias
parahacerquecesentodaslasdemsinfraccionesdelosConveniosydelpresenteProtocoloqueresultendelincumplimientodeun
deberdeactuar.

2.ElhechodequelainfraccindelosConveniosodelpresenteProtocolohayasidocometidaporunsubordinadonoeximede
responsabilidadpenalodisciplinaria,segnelcaso,asussuperiores,sistossabanoposeaninformacinquelespermitiera
concluir,enlascircunstanciasdelmomento,queesesubordinadoestabacometiendooibaacometertalinfraccinysinotomaron
todaslasmedidasfactiblesqueestuvieranasualcanceparaimpediroreprimiresainfraccin.

Artculo87Deberesdelosjefes

1.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictoexigirnquelosjefesmilitares,encuantoserefierealosmiembrosdelas
fuerzasarmadasqueestnasusrdenesyalasdemspersonasqueseencuentrenbajosuautoridad,impidanlasinfraccionesde
losConveniosydelpresenteProtocoloy,encasocontrario,lasreprimanydenuncienalasautoridadescompetentes.

2.Conelfindeimpediryreprimirlasinfracciones,lasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictoexigirnquelosjefes,segn
sugradoderesponsabilidad,tomenmedidasparaquelosmiembrodelasfuerzasarmadasbajosusrdenestenganconocimientode
lasobligacionesquelesincumbenenvirtuddelodispuestoenlosConveniosyenelpresenteProtocolo.

3.LasAltasPartescontratantesylasPartesenconflictoobligarnatodojefequetengaconocimientodequesussubordinadosu
otraspersonasbajosuautoridadvanacometerohancometidounainfraccindelosConveniosodelpresenteProtocoloaquese
tomelasmedidasnecesariasparaimpedirtalesviolacionesdelosConveniosodelpresenteProtocoloy,encasonecesario,
promuevaunaaccindisciplinariaopenalcontralosautoresdelasviolaciones.

Artculo88Asistenciamutuajudicialenmateriapenal

1.LasAltasPartescontratantesseprestarnlamayorasistenciaposibleenloquerespectaatodoprocesopenalrelativoalas
infraccionesgravesdelosConveniosodelpresenteProtocolo.

2.AreservadelosderechosyobligacionesestablecidosporlosConveniosyporelprrafo1delartculo85delpresenteProtocolo,
ycuandolascircunstanciaslopermitan,lasAltasPartescontratantescooperarnenmateriadeextradicin.Tomarndebidamenteen
consideracinlasolicituddelEstadoencuyoterritoriosehayacometidolainfraccinalegada.

3.Entodosloscasos,seraplicablelaleydelaAltaPartecontratanterequerida.Noobstante,lasdisposicionesdelosprrafos
precedentesnoafectarnalasobligacionesqueemanendelasdisposicionescontenidasencualquierotrotratadodecarcter
bilateralomultilateralquerijaohayaderegir,totaloparcialmente,enelmbitodelaasistenciamutuajudicialenmateriapenal.

Artculo89Cooperacin

EnsituacionesdeviolacionesgravesdelosConveniosodelpresenteProtocolo,lasAltasPartescontratantessecomprometena
actuar,conjuntaoseparadamente,encooperacinconlasNacionesUnidasyenconformidadconlaCartadelasNacionesUnidas.

Artculo90ComisinInternacionaldeEncuesta

1.a)SeconstituirunaComisinInternacionaldeEncuesta,enadelantellamadalaComisin,integradaporquincemiembrosdealta
reputacinmoralydereconocidaimparcialidad.

b)EnelmomentoenqueveinteAltasPartescontratantesporlomenoshayanconvenidoenaceptarlacompetenciadelaComisin
deconformidadconlodispuestoenelprrafo2,yulteriormenteaintervalosdecincoaos,eldepositarioconvocarunareuninde
representantesdeesasAltasPartescontratantes,conelfindeelegiralosmiembrosdelaComisin.Endichareunin,los
representanteselegirnalosmiembrosdelaComisinporvotacinsecreta,deunalistadepersonasparalacualcadaunadeesas
AltasPartescontratantespodrproponerunnombre.

c)LosmiembrosdelaComisinactuarnattulopersonalyejercernsumandatohastalaeleccindenuevosmiembrosenla
reuninsiguiente.

d)Alprocederalaeleccin,lasAltasPartescontratantesseasegurarndequecadacandidatoposealascalificacionesnecesariasy
deque,ensuconjunto,laComisinofrezcaunarepresentacingeogrficaequitativa.

e)Siseprodujeraunavacante,lapropiaComisinelegirunnuevomiembrotomandodebidamenteencuentalasdisposicionesde
losapartadosprecedentes.

f)EldepositarioproporcionaralaComisinlosserviciosadministrativosnecesariosparaelcumplimientodesusfunciones.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 31/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
2.a)Enelmomentodefirmar,ratificaroadherirsealProtocolo,oulteriormenteencualquierotromomento,lasAltasPartes
contratantespodrndeclararquereconocenipsofactoysinacuerdoespecial,conrelacinacualquierotraAltaPartecontratanteque
aceptelamismaobligacin,lacompetenciadelaComisinparaprocederaunainvestigacinacercadelasdenunciasformuladaspor
esaotraParte,talcomoloautorizaelpresenteartculo.

b)Lasdeclaracionesantesmencionadassernpresentadasaldepositario,queenviarcopiasdelasmismasalasAltasPartes
contratantes.

c).LaComisintendrcompetenciapara:

i)procederaunainvestigacinsobrecualquierhechoquehayasidoalegadocomoinfraccingravetalcomosedefineenlos
ConveniosoenelpresenteProtocoloocomocualquierotraviolacingravedelosConveniosodelpresenteProtocolo

ii)facilitar,mediantesusbuenosoficios,elretornoaunaactitudderespetodelosConveniosydelpresenteProtocolo.

d)Enotroscasos,laComisinprocederaunainvestigacinapeticindeunaParteenconflictonicamenteconelconsentimiento
delaotraolasotrasPartesinteresadas.

e)Areservadelasprecedentesdisposicionesdeesteprrafo,lasdisposicionesdelosartculos52delIConvenio,53delII
Convenio,132delIIIConvenioy149delIVConvenioseguirnaplicndoseatodasupuestaviolacindelosConveniosyse
extendernatodasupuestaviolacindelpresenteProtocolo.

3.a)AmenosquelasPartesinteresadasconvenganenotracosa,todaslasinvestigacionessernefectuadasporunaSalaintegrada
porsietemiembrosdesignadosdelamanerasiguiente:

i)cincomiembrosdelaComisin,quenoseannacionalesdelasPartesenconflicto,nombradosporelPresidentedelaComisin
sobrelabasedeunarepresentacinequitativadelasregionesgeogrficas,previaconsultaconlasPartesenconflicto

ii)dosmiembrosadhocquenoseannacionalesdelasPartesenconflicto,nombradoscadaunorespectivamenteporcadaunade
ellas.

b)Alrecibirunapeticinparaqueseprocedaaunainvestigacin,elPresidentedelaComisinfijarunplazoapropiadoparala
constitucindeunaSala.Siunoolosdosmiembrosadhocnohubierensidonombradosdentrodelplazosealado,elPresidente
designarinmediatamentelosqueseannecesariosparacompletarlacomposicindelaSala.

4.a)LaSala,constituidaconformealodispuestoenelprrafo3paraprocederaunainvestigacin,invitaralasPartesenconflictoa
compareceryapresentarpruebas.LaSalaprocurarademsobtenerlasdemspruebasqueestimeconvenientesyefectuaruna
investigacininlocodelasituacin.

b)TodaslaspruebassedarnaconocerntegramentealasPartesinteresadas,lascualestendrnderechoahacerobservacionesal
respectoalaComisin.

c)CadaParteinteresadatendrderechoaimpugnardichaspruebas.

5.a)LaComisinpresentaralasPartesinteresadasuninformeacercadelasconclusionesaquehayallegadolaSalasobrelos
hechos,acompaadodelasrecomendacionesqueconsidereoportunas.

b)SilaSalasevieraenlaimposibilidaddeobtenerpruebassuficientesparallegaraconclusionesobjetivaseimparciales,la
Comisindaraconocerlasrazonesdetalimposibilidad.

c)LaComisinnoharpblicassusconclusiones,amenosqueasselopidantodaslasPartesenconflicto.

6.LaComisinestablecersupropioReglamento,incluidaslasnormasrelativasalaspresidenciasdelaComisinydelaSala.
EsasnormasgarantizarnquelasfuncionesdePresidentedelaComisinseanejercidasentodomomentoyque,encasode
investigacin,seejerzanporpersonaquenoseanacionaldelasPartesenconflicto.

7.LosgastosadministrativosdelaComisinsernsufragadosmediantecontribucionesdelasAltasPartescontratantesquehayan
hechodeclaracionesdeconformidadconelprrafo2,ymediantecontribucionesvoluntarias.LaParteolasPartesenconflictoque
pidanqueseprocedaaunainvestigacinanticiparnlosfondosnecesariosparacubrirlosgastosocasionadosporunaSalaysern
reembolsadasporlaParteolasPartesquehayansidoobjetodelasdenunciashastaelcincuentaporcientodetalesgastos.Encaso
depresentarsedenunciasrecprocasalaSala,cadaunadelasdosPartesanticiparelcincuentaporcientodelosfondos
necesarios.

Artculo91.Responsabilidad

LaParteenconflictoqueviolarelasdisposicionesdelosConveniosodelpresenteProtocoloestarobligadaaindemnizarsihubiere
lugaraello.Serresponsabledetodoslosactoscometidosporlaspersonasqueformenpartedesusfuerzasarmadas.

TTULOVIDISPOSICIONESFINALES

Artculo92Firma

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 32/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
ElpresenteProtocoloquedarabiertoalafirmadelasPartesenlosConveniosseismesesdespusdelafirmadelActaFinaly
seguirabiertoduranteunperododedocemeses.

Artculo93Ratificacin

ElpresenteProtocoloserratificadoloantesposible.LosinstrumentosderatificacinserndepositadosenpoderdelConsejo
FederalSuizo,depositariodelosConvenios.

Artculo94Adhesin

ElpresenteProtocoloquedarabiertoalaadhesindetodaParteenlosConveniosnosignatariadeesteProtocolo.Losinstrumentos
deadhesinsedepositarnenpoderdeldepositario.

Artculo95Entradaenvigor

1.ElpresenteProtocoloentrarenvigorseismesesdespusdequesehayandepositadodosinstrumentosderatificacinode
adhesin.

2.ParacadaParteenlosConveniosqueloratifiqueoquealseadhieraulteriormente,elpresenteProtocoloentrarenvigorseis
mesesdespusdequedichaPartehayadepositadosuinstrumentoderatificacinodeadhesin.

Artculo96RelacionesconvencionalesapartirdelaentradaenvigordelpresenteProtocolo

1.CuandolasPartesenlosConveniosseantambinPartesenelpresenteProtocolo,losConveniosseaplicarntalcomoquedan
completadosporste.

2.SiunadelasPartesenconflictonoestobligadaporelpresenteProtocolo,lasPartesenelpresenteProtocoloseguirn,no
obstante,obligadasporlensusrelacionesrecprocas.TambinquedarnobligadasporelpresenteProtocoloensusrelacionescon
dichaPartesistaaceptayaplicasusdisposiciones.

3.LaautoridadquerepresenteaunpuebloempeadocontraunaAltaPartecontratanteenunconflictoarmadodeltipomencionado
enelprrafo4delartculo1podrcomprometerseaaplicarlosConveniosyelpresenteProtocoloenrelacinconeseconflictopor
mediodeunadeclaracinunilateraldirigidaaldepositario.Estadeclaracin,cuandohayasidorecibidaporeldepositario,surtiren
relacincontalconflictolossiguientesefectos:

a)losConveniosyelpresenteProtocoloentrarnenvigorrespectodelamencionadaautoridadcomoParteenconflicto,conefecto
inmediato

b)lamencionadaautoridadejercerlosmismosderechosyasumirlasmismasobligacionesquelasAltasPartescontratantesenlos
ConveniosyenelpresenteProtocoloy

c)losConveniosyelpresenteProtocoloobligarnporigualatodaslasPartesenconflicto.

Artculo97Enmiendas

1.TodaAltaPartecontratantepodrproponerunaovariasenmiendasalpresenteProtocolo.Eltextodecualquierenmienda
propuestasecomunicaraldepositario,elcual,trascelebrarconsultascontodaslasAltasPartescontratantesyconelComit
InternacionaldelaCruzRoja,decidirsiconvieneconvocarunaconferenciaparaexaminarlaenmiendapropuesta.

2.EldepositarioinvitaraesaconferenciaalasAltasPartescontratantesyalasPartesenlosConvenios,seanonosignatariasdel
presenteProtocolo.

Artculo98RevisindelAnexoI

1.Enelplazomximodecuatroaos,apartirdelaentradaenvigordelpresenteProtocoloy,enlosucesivo,aintervalosdecuatro
aosporlomenos,elComitInternacionaldelaCruzRojaconsultaralasAltasPartescontratantesconrespectoalAnexoIdel
presenteProtocoloy,siloestimanecesario,podrproponerlacelebracindeunareunindeexpertostcnicosparaquerevisenel
AnexoIyproponganlasenmiendasalmismoqueparezcanconvenientes.Amenosque,dentrodelosseismesessiguientesala
comunicacinalasAltasPartescontratantesdeunapropuestaparacelebrartalreunin,seopongaastaunterciodeellas,el
ComitInternacionaldelaCruzRojaconvocarlareunin,einvitartambinaellaaobservadoresdelasorganizaciones
internacionalespertinentes.ElComitInternacionaldelaCruzRojaconvocartambintalreuninencualquiermomentoapeticin
deunterciodelasAltasPartescontratantes.

2.EldepositarioconvocarunaconferenciadelasAltasPartescontratantesydelasPartesenlosConveniosparaexaminarlas
enmiendaspropuestasporlareunindeexpertostcnicos,sidespusdedichareuninaslosolicitanelComitInternacionaldela
CruzRojaounterciodelasAltasPartescontratantes.

3.EntalconferenciapodrnadoptarseenmiendasalAnexoIpormayoradedosterciosdelasAltasPartescontratantespresentesy
votantes.

4.EldepositariocomunicaralasAltasPartescontratantesyalasPartesenlosConveniostodaenmiendaasadoptada.
Transcurridounperododeunaodespusdehabersidoascomunicada,laenmiendaseconsideraraceptadaamenosque,dentro
deeseperodo,untercioporlomenosdelasAltasPartescontratanteshayaenviadoaldepositariounadeclaracindenoaceptacin
delaenmienda.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 33/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
5.Todaenmiendaqueseconsidereaceptadadeconformidadconelprrafo4entrarenvigortresmesesdespusdesuaceptacin
paratodaslasAltasPartescontratantes,conexcepcindelasquehayanhecholadeclaracindenoaceptacindeconformidadcon
eseprrafo.CualquierPartequehayahechotaldeclaracinpodrretirarlaentodomomento,encuyocasolaenmiendaentraren
vigorparadichaPartetresmesesdespusderetiradaladeclaracin.

6.EldepositarionotificaralasAltasPartescontratantesyalasPartesenlosConvenioslaentradaenvigordetodaenmienda,las
Partesporellaobligadas,lafechadesuentradaenvigorparacadaunadelasPartes,lasdeclaracionesdenoaceptacinhechascon
arregloalprrafo4,ascomolosretirosdetalesdeclaraciones.

Artculo99Denuncia

1.EnelcasodequeunaAltaPartecontratantedenuncieelpresenteProtocolo,ladenunciaslosurtirefectounaodespusde
haberserecibidoelinstrumentodedenuncia.Noobstante,sialexpirareseaolaPartedenunciantesehallaenunadelas
situacionesprevistasenelartculo1,losefectosdeladenunciaquedarnensuspensohastaelfinaldelconflictoarmadoodela
ocupaciny,entodocaso,mientrasnoterminenlasoperacionesdeliberacindefinitiva,repatriacinoreasentamientodelas
personasprotegidasporlosconveniosoporelpresenteProtocolo.

2.Ladenunciasenotificarporescritoaldepositario.EsteltimolacomunicaratodaslasAltasPartescontratantes.

3.LadenunciaslosurtirefectorespectodelaPartedenunciante.

4.Ningunadenunciapresentadadeconformidadconelprrafo1afectaralasobligacionesyacontradascomoconsecuenciadel
conflictoarmadoenvirtuddelpresenteProtocoloportalPartedenunciante,enrelacinconcualquieractocometidoantesdeque
dichadenunciaresulteefectiva.

Artculo100Notificaciones

EldepositarioinformaralasAltasPartescontratantesyalasPartesenlosConvenios,seanonosignatariasdelpresente
Protocolo,sobre:

a)lasfirmasqueconstenenelpresenteProtocoloyeldepsitodelosinstrumentosderatificacinydeadhesindeconformidadcon
losartculos93y94

b)lafechaenqueelpresenteProtocoloentreenvigor,deconformidadconelartculo95

c)lascomunicacionesydeclaracionesrecibidas,deconformidadconlosartculos84,90y97

d)lasdeclaracionesrecibidasdeconformidadconelprrafo3delartculo96,queserncomunicadasporelprocedimientomsrpido
posible

e)lasdenunciasnotificadasdeconformidadconelartculo99.

Artculo101Registro

1.UnavezhayaentradoenvigorelpresenteProtocolo,eldepositariolotransmitiralaSecretaradelasNacionesUnidasconobjeto
dequeseprocedaasuregistroypublicacin,deconformidadconelartculo102delaCartadelasNacionesUnidas.

2.EldepositarioinformarigualmentealaSecretaradelasNacionesUnidasdetodaslasratificaciones,adhesionesydenunciasque
recibaenrelacinconelpresenteProtocolo.

Artculo102Textosautnticos

EloriginaldelpresenteProtocolo,cuyostextosrabe,chino,espaol,francs,inglsyrusosonigualmenteautnticos,sedepositar
enpoderdeldepositario,elcualenviarcopiascertificadasconformesatodaslasPartesenlosConvenios.

*******

AnexoI:Reglamentorelativoalaidentificacin

AnexoI:Reglamentorelativoalaidentificacin(segnfueenmendadoel30denoviembrede1993)

AnexoII:Tarjetadeidentidaddeperiodistaenmisinperligrosa

AnexoI:Reglamentorelativoalaidentificacin

AnexoI(ProtocoloI):Reglamentorelativoalaidentificacin

CAPTULOITARJETASDEIDENTIDAD

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 34/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Artculo1Tarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligioso,civilypermanente

1.Latarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligiosocivilypermanente,aqueserefiereelprrafo3delartculo18delProtocolo
debera:

a)tenerelsignodistintivoyunasdimensionesquepermitanllevarlaenunbolsillo

b)serdeunmaterialtanduraderocomoseaposible

c)estarredactadaenelidiomanacionaluoficial(podrantambinaadirseotrosidiomas)

d)mencionarelnombre,lafechadenacimientodeltitular(o,afaltadeella,suedadenlafechadeexpedicin)yelnmerode
identidad,silotiene

e)indicarenqucalidadtienederechoeltitularalaproteccindelosConveniosydelProtocolo

f)llevarlafotografadeltitular,ascomosufirmaolahuelladactilardelpulgar,oambas

g)estarselladayfirmadaporlaautoridadcompetente

h)indicarlasfechasdeexpedicinydeexpiracindelatarjeta.

2.LatarjetadeidentidadseruniformeentodoelterritoriodecadaunadelasAltasPartescontratantesy,encuantofuereposible,
delmismotipoparatodaslasPartesenconflicto.LasPartesenconflictopuedeninspirarseenelmodeloque,enunsoloidioma,
apareceenlafigura1figura1.Alcomienzodelashostilidades,lasPartesenconflictosecomunicarnunejemplardelatarjetade
identidadqueutilicen,sitaltarjetadifieredelmodelodela.Latarjetadeidentidadseextender,sifueseposible,porduplicado,
debiendoquedarunodelosejemplaresenpoderdelaautoridadquelaexpida,lacualdeberamanteneruncontroldelastarjetas
expedidas.
3.Enningunacircunstanciasepodrprivardelatarjetadeidentidadalpersonalsanitarioyreligiosocivilypermanente.Encasode
prdidadeunatarjeta,eltitulartendrderechoaobtenerunduplicado.

Artculo2Tarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligioso,civilytemporal

1.Latarjetadeidentidadparaelpersonalsanitarioyreligiosocivilytemporaldeberaser,enloposible,similaralaprevistaenel
artculo1delpresenteReglamento.LasPartesenconflictopuedeninspirarseenelmodelodelafigura1.
2.Cuandolascircunstanciasimpidanexpediralpersonalsanitarioyreligiosocivilytemporal,tarjetasdeidentidadsimilaresala
descritaenelartculo1delpresenteReglamento,podrproveerseaesepersonaldeuncertificadofirmadoporlaautoridad
competente,enelqueconstequelapersonaalaqueseexpideestadscritaaunservicioencalidaddepersonaltemporal,
indicando,siesposible,eltiempoqueestaradscritaalservicioyelderechodeltitularaostentarelsignodistintivo.Esecertificado
debeindicarelnombreylafechadenacimientodeltitular(oafaltadeesafecha,suedadenlafechadeexpedicindelcertificado),
lafuncindeltitularyelnmerodeidentidad,silotiene.Llevarlafirmadelinteresadoolahuelladactilardelpulgar,oambas.

CAPTULOIISIGNODISTINTIVO

Artculo3Formaynaturaleza

1.Elsignodistintivo(rojosobrefondoblanco)sertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.LasAltasPartescontratantes
puedeninspirarseparalaformadelacruz,lamedialunayellenysolenlosmodelosqueaparecenenlafigura2.

2.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignodistintivopodrestaralumbradooiluminadopodrestarhechotambincon
materialesquepermitansureconocimientograciasamediostcnicosdedeteccin.

Fig.2:Signosdistintivosencolorrojosobrefondoblanco.

Artculo4Uso

1.Elsignodistintivosecolocar,siemprequeseafactible,sobreunasuperficieplanaoenbanderasqueresultenvisiblesdesde
todaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistanciaposible.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 35/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
2.Sinperjuiciodelasinstruccionesdelaautoridadcompetente,elpersonalsanitarioyreligiosoquedesempeesusfuncionesenel
campodebatalla,irprovisto,enlamedidadeloposible,delsignodistintivoeneltocadoyvestimenta.

CAPTULOIIISEALESDISTINTIVAS

Artculo5Usofacultativo

1.Areservadelodispuestoenelartculo6delpresenteReglamento,lassealesprevistasenelpresenteCaptuloparaeluso
exclusivodelasunidadesylosmediosdetransportesanitariosnoseemplearnparaningnotrofin.Elempleodetodaslasseales
aqueserefiereelpresenteCaptuloesfacultativo.

2.Lasaeronavessanitariastemporalesque,bienporfaltadetiempooporrazndesuscaractersticas,nopuedansermarcadascon
elsignodistintivo,podrnusarlassealesdistintivasautorizadasporesteCaptulo.Elmtododesealizacinmseficazdeuna
aeronavesanitariaparasuidentificacinyreconocimientoes,sinembargo,elusodeunasealvisual,seaelsignodistintivoola
sealluminosadescritaenelarticulo6,oambos,complementadosporlasdemssealesaqueserefierenlosartculos7y8del
presenteReglamento.

Artculo6Sealluminosa

1.Lasaeronavessanitariasdebieranestarequipadasconlasluceslasealluminosaconsistenteenunaluzazulcondestellos.
Ningunaotraaeronaveutilizarestaseal.Elcolorazulqueserecomiendaserepresentaconlautilizacindelassiguientes
coordenadastricromticas:

lmitedelosverdes,y=0,065+0,805x

limitedelosblancos,y=0,400x

lmitedelosprpura,x=0,133+0,600y.

Lafrecuenciadedestellosqueserecomiendaparalaluzazulesde60a100destellosporminuto.

2.Lasaeronavessanitariasdebieranestarequipadasconlaslucesnecesariasparaquelassealesresultenvisiblesentodaslas
direccionesposibles.

3.AfaltadeacuerdoespecialentrelasPartesenconflictoquereserveelusodelaluzazulcondestellosparalaidentificacindelos
vehculos,buquesyembarcacionessanitarios,noestarprohibidasuutilizacinporotrosvehculosoembarcaciones.

Artculo7Sealderadio

1.Lasealderadioconsistirenunmensajeradiotelefnicooradiotelegrficoprecedidodeunasealdistintivadeprioridad
designadayaprobadaporunaConferenciaAdministrativaMundialdeRadiocomunicacionesdelaUninInternacionalde
Telecomunicaciones.Esasealsertransmitidatresvecesantesdeldistintivodellamadadeltransportesanitariodequesetrate.
Dichomensajesetransmitireningls,aintervalosapropiadosyenunafrecuenciaounasfrecuenciasdeterminadasdeconformidad
conlodispuestoenelprrafo3delpresenteartculo.Elempleodelasealdeprioridadestarexclusivamentereservadoparalas
unidadesylosmediosdetransportesanitarios.

2.Elmensajederadioprecedidodelasealdistintivadeprioridadquesemencionaenelprrafo1incluirloselementossiguientes:

a)distintivodellamadadelmediodetransportesanitario

b)posicindelmediodetransportesanitario

c)nmeroytipodelosmediosdetransportesanitarios

d)itinerarioprevisto

e)duracindelviajeyhorasdesalidaydellegadaprevistas,segnloscasos

f)otrosdatos,talescomoaltituddevuelo,radiofrecuenciadeescucha,lenguajesconvencionales,ymodosycdigosdelsistemade
radarsecundariodevigilancia.

3.Afindefacilitarlascomunicacionesquesemencionanenlosprrafos1y2,ascomolascomunicacionesaqueserefierenlos
artculos22,23,25,26,27,28,29,30y31delProtocolo,lasAltasPartescontratantes,lasPartesenconflictoounadestas,de

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 36/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
comnacuerdooseparadamente,puedendesignarypublicarlasfrecuenciasnacionalesque,deconformidadconelcuadrode
distribucindebandasdefrecuenciaquefiguraenelReglamentodeRadiocomunicaciones,anexoalConvenioInternacionalde
Telecomunicaciones,decidanusarparatalescomunicaciones.EsasfrecuenciassenotificarnalaUninInternacionalde
TelecomunicacionesdeconformidadconelprocedimientoqueapruebeunaConferenciaAdministrativaMundialde
Radiocomunicaciones.

Artculo8Identificacinpormedioselectrnicos

1.Paraidentificaryseguirelcursodelasaeronavessanitariaspodrutilizarseelsistemaderadarsecundariodevigilancia(SSR),tal
comoseespecificaenelAnexo10delConveniodeChicagosobreAviacinCivilInternacional,del7dediciembrede1944,consus
modificacionesposteriores.ElmodoycdigodeSSRquehayandereservarseparausoexclusivodelasaeronavessanitariassern
establecidosporlasAltasPartescontratantes,porlasPartesenconflictooporunadelasPartesenconflicto,decomnacuerdoo
separadamente,enconsonanciaconlosprocedimientosqueseanrecomendadosporlaOrganizacindeAviacinCivilInternacional.

2.LasPartesenconflicto,poracuerdoespecial,podrnestablecerparausoentreellas,unsistemaelectrnicosimilarparala
identificacindevehculossanitariosydebuquesyembarcacionessanitarios.

CAPTULOIVCOMUNICACIONES

Artculo9Radiocomunicaciones

Lasealdeprioridadprevistaenelartculo7delpresenteReglamentopodrprecederalascorrespondientesradiocomunicacionesde
lasunidadessanitariasydelosmediosdetransportesanitariosparalaaplicacindelosprocedimientosqueseponganenprcticade
conformidadconlosartculos22,23,25,26,27,28,29,30y31delProtocolo.

Artculo10Usodecdigosinternacionales

LasunidadessanitariasylosmediosdetransportesanitariospodrnusartambinloscdigosysealesestablecidosporlaUnin
InternacionaldeTelecomunicaciones,laOrganizacindeAviacinCivillnternacionalylaOrganizacinConsultivaMartima
Intergubernamental.Esoscdigosysealessernusadosdeconformidadconlanormas,prcticasyprocedimientosestablecidos
pordichasOrganizaciones.

Artculo11Otrosmediosdecomunicacin

Cuandonoseaposibleestablecerunacomunicacinbilateralporradio,podrnutilizarselassealesprevistasenelCdigo
lnternacionaldeSealesadoptadoporlaOrganizacinConsultivaMartimaIntergubernamentaloenelAnexocorrespondientedel
ConveniodeChicagosobreAviacinCivilInternacional,del7dediciembrede1944,conlasmodificacionesqueseintroduzcan
posteriormente.

Artculo12Planesdevuelo

Losacuerdosynotificacionesrelativosalosplanesdevueloaqueserefiereelartculo29delProtocoloseformularn,entodolo
posible,deconformidadconlosprocedimientosestablecidosporlaOrganizacindeAviacinCivilInternacional.

Artculo13Sealesyprocedimientosparalainterceptacindeaeronavessanitarias

Siseutilizaseunaaeronaveinterceptadoraparacomprobarlaidentidaddeunaaeronavesanitariaenvuelooparaordenarastael
aterrizajedeconformidadconlosartculos30y31delProtocolo,tantolaaeronavesanitariacomolainterceptadoradeberanusarlos
procedimientosnormalizadosdeinterceptacinvisualyporradioprescritosenelAnexo2delConveniodeChicagosobreAviacin
CivilInternacional,del7dediciembrede1944,consusmodificacionesposteriores.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 37/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR

CAPITULOVPROTECCINCIVIL

Artculo14Tarjetadeidentidad

1.Latarjetadeidentidaddelpersonaldelosserviciosdeproteccincivilprevistaenelprrafo3delartculo66delProtocoloserige
porlasnormaspertinentesdelartculo1deesteReglamento.

2.Latarjetadeidentidaddelpersonaldeproteccincivilpuedeajustarsealmodeloqueseindicaenlafigura3.
3.Sielpersonaldeproteccincivilestautorizadoanevararmasligerasindividuales,sedeberahacermencindeelloenlatarjeta
deidentidad.

Artculo15Signodistintivointernacional

1.Elsignodistintivointernacionaldeproteccincivilprevistoenelprrafo4delartculo66delProtocoloseruntringuloequiltero
azulsobrefondonaranja.Enlafigura4,acontinuacin,apareceunmodelo.

Fig.4:Tringuloazulsobrefondonaranja

2.Serecomienda:

a)quesieltringuloazulseutilizaenunabandera,brazaleteodorsal,stosconstituyansufondonaranja

b)queunodelosngulosdeltringuloapuntehaciaarriba,verticalmente

c)queningunodelostresngulostengacontactoconelbordedelfondonaranja.

3.Elsignodistintivointernacionalsertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.Siemprequeseaposible,elsignodeber
colocarsesobreunasuperficieplanaoenbanderasvisiblesdesdetodaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistanciaposible.
Sinperjuiciodelasinstruccionesdelaautoridadcompetente,elpersonaldeproteccincivildeberestarprovisto,enlamedidadelo
posible,delsignodistintivoen4tocadoyvestimenta.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignopodrestaralumbradoo
iluminadopuedetambinestarhechoconmaterialesquepermitansureconocimientograciasamediostcnicosdedeteccin.

CAPITULOVIOBRASEINSTALACIONESQUECONTIENENFUERZASPELIGROSAS

Artculo16Signointernacionalespecial

1.Elsignointernacionalespecialparalasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas,previstoenelprrafo7delartculo
56delProtocolo,consistirenungrupodetrescrculosdelmismotamaodecolornaranjavivoalolargodeunmismoeje,debiendo
serladistanciaentreloscrculosequivalenteasuradio,segnindicalafigura5.

2.Elsignosertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.Cuandosecoloquesobreunasuperficieextensa,elsignopodr
repetirsetantasvecescomoseaoportunosegnlascircunstancias.Siemprequeseaposible,secolocarsobreunasuperficieplana
osobrebanderasdemaneraqueresultevisibledesdetodaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistanciaposible.

3.Cuandoelsignofigureenunabandera,ladistanciaentreloslimitesexterioresdelsignoylosladoscontiguosdelabanderaser
equivalentealradiodeuncrculo.Labanderaserrectangularysufondoblanco.

4.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignopodrestaralumbradooiluminado.Puedeestarhechotambincon
materialesquepermitansureconocimientograciasamediostcnicosdedeteccin.

Fig.5:Signointernacionalespecialparalasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas

AnexoIsegnfueenmendadoel30denoviembrede1993

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 38/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
AnexoI(ProtocoloI):Reglamentorelativoalaidentificacin(segnfueenmendadoel30denoviembrede1993)

Advertenciarelativaalaenmendia:losnuevostextossonenletrascursivas.LosparrfosdelAnexoItransferidosdeunartculo
aunotrosonenletrasnegrillas.

***

Artculo1Disposicionesgenerales

1.MediantelasnormasqueataenalaidentificacinenesteAnexo,serefrendanlasdisposicionespertinentesdelosConveniosde
GinebraydelProtocolosufinalidadesfacilitarlaidentificacindelpersonal,delmaterial,delasunidades,delosmediosde
transporteydelasinstalacionesprotegidasporlosConveniosdeGinebrayelProtocolo.

2.Enestasnormas,comotales,nosedeterminaelderechoalaproteccin,queserigeporlosartculospertinentesdelos
ConveniosydelProtocolo.

3.Lasautoridadescompetentespueden,reservadaslasdisposicionespertinentesdelosConveniosdeGinebraydelProtocolo,
reglamentarentodaslascircunstanciaslautilizacin,eldespliegueylailuminacindelossignosysealesdistintivos,ascomola
posibilidaddedetectarlos.

4.SeinstaalasAltasPartesContratantes,enparticularlasPartesenconflicto,aconcertarquehayasignos,mediososistemas
suplementariosodiferentesquemejorenlaposibilidaddeidentificacinysevalganplenamentedelaevolucintecnolgicaeneste
mbito.

CAPTULOITARJETASDEIDENTIDAD

Artculo2Tarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligioso,civilypermanente

1.Latarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligioso,civilypermanente,aqueserefiereelprrafo3delartculo18delProtocolo
debera:

a)tenerelsignodistintivoyunasdimensionesquepermitanllevarlaenunbolsillo

b)serdeunmaterialtanduraderocomoseaposible

c)estarredactadaenelidiomanacionaluoficialy,siesnecesario,enelidiomavernculodelareginconcernida

d)mencionarelnombre,lafechadenacimientodeltitular(o,afaltadeella,suedadenlafechadeexpedicin)yelnmerode
identidad,silotiene

e)indicarenqucalidadtienederechoeltitularalaproteccindelosConveniosydelProtocolo

f)llevarlafotografadeltitular,ascomosufirmaolahuelladactilardelpulgar,oambas

g)estarselladayfirmadaporlaautoridadcompetente

h)indicarlasfechasdeexpedicinydeexpiracindelatarjeta

i)indicar,enlamedidadeloposible,elgruposanguneodeltitular,enelreversodelatarjeta.

2.LatarjetadeidentidadseruniformeentodoelterritoriodecadaunadelasAltasPartesContratantesy,encuantofuereposible,
delmismotipoparatodaslasPartesenconflicto.LasPartesenconflictopuedeninspirarseenelmodeloque,enunsoloidioma,
apareceenlafigura1figura1.Alcomienzodelashostilidades,lasPartesenconflictosecomunicarnunejemplardelatarjetade
identidadqueutilicen,sitaltarjetadifieredelmodelodela.Latarjetadeidentidadseextender,sifueseposible,porduplicado,
debiendoquedarunodelosejemplaresenpoderdelaautoridadquelaexpida,lacualdeberamanteneruncontroldelastarjetas
expedidas.
3.Enningunacircunstanciasepodrprivardelatarjetadeidentidadalpersonalsanitarioyreligioso,civilypermanente.Encasode
prdidadeunatarjeta,eltitulartendrderechoaobtenerunduplicado.

Artculo3Tarjetadeidentidaddelpersonalsanitarioyreligioso,civilytemporal

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 39/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
1.Latarjetadeidentidadparaelpersonalsanitarioyreligiosocivilytemporaldeberaser,enloposible,similaralaprevistaenel
artculo1delpresenteReglamento.LasPartesenconflictopuedeninspirarseenelmodelodelafigura1.
2.Cuandolascircunstanciasimpidanexpediralpersonalsanitarioyreligioso,civilytemporal,tarjetasdeidentidadsimilaresala
descritaenelartculo1delpresenteReglamento.podrproveerseaesepersonaldeuncertificadofirmadoporlaautoridad
competente,enelqueconstequelapersonaalaqueseexpideestadscritaaunservicioencalidaddepersonaltemporal.
indicando,siesposible,eltiempoqueestaradscritaalservicioyelderechodeltitularaostentarelsignodistintivo.Esecertificado
debeindicarelnombreylafechadenacimientodeltitular(oafaltadeesafecha,suedadenlafechadeexpedicindelcertificado),
lafuncindeltitularyelnmerodeidentidad,silotiene.Llevarlafirmadelinteresadoolahuelladactilardelpulgar,oambas.

CAPTULOIISIGNODISTINTIVO

Artculo4Forma

1.Elsignodistintivo(rojosobrefondoblanco)sertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.LasAltasPartesContratantes
puedeninspirarseparalaformadelacruz,lamedialunayellenysol*enlosmodelosqueaparecenenlafigura2.*[Desde1980
ningnEstadoutilizaelemblemadellenysol].

Fig.2:Signosdistintivosencolorrojosobrefondoblanco.

Artculo5Uso

1.Elsignodistintivosecolocar,siemprequeseafactible,enbanderas,sobreunasuperficieplanaodecualquierotramanera
adaptadaalaconfiguracindelterreno,afindequeresultevisibledesdetodaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistancia
posible,especialmentedesdeelaire.

2.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignodistintivopodrestaralumbradooiluminado.

3.Elsignodistintivopuedeserdematerialesquelohaganreconociblepormediosdedeteccintcnicos.Laparterojadebera
pintarsesobreunacapadeaderezonegro,afindefacilitarsuidentificacin,especialmentemedianteinstrumentosderayos
infrarrojos.

4.Elpersonalsanitarioyreligiosoquedesempeesusfuncionesenelcampodebatalla,irprovisto,enlamedidadeloposible,del
signodistintivoeneltocadoyvestimenta.

CAPTULOIIISEALESDISTINTIVAS

Artculo6Uso

1.Lasunidadesymediosdetransportesanitariospuedenutilizartodaslassealesdistintivasmencionadasenestecaptulo.

2.Esasseales,queestnadisposicinexclusivadelasunidadesymediosdetransportesanitarios,nodebenutilizarseconotros
fines,areservadelasealluminosa(vaseprrafo3masabajo).

3.AfaltadeacuerdoespecialentrelasPartesenconflictoquereserveelusodelaluzazulcondestellosparalaidentificacindelos
vehculos,buquesyembarcacionessanitarios,noestarprohibidasuutilizacinporotrosvehculos,buquesyembarcaciones.

4.Lasaeronavessanitariastemporalesque,bienporfaltadetiempooporrazndesuscaractersticas,nopuedansermarcadascon
elsignodistintivo,podrnusarlassealesdistintivasautorizadasporesteCaptulo.

Artculo7Sealluminosa

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 40/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
1.Estprevistacomosealdistintivadelasaeronavessanitariaslasealluminosaconsistenteenunaluzazulcondestellos,como
constaenelManualTcnicodeAeronavegabilidaddelaOACI,Doc.9051.Ningunaotraaeronaveutilizarestaseal.Lasaeronaves
sanitariasqueutilizanlaluzazulhandemostrarladetalmaneraqueesasealluminosaseavisibleentodaslasdirecciones
posibles.

2.DeconformidadconlasdisposicionesdelCaptuloXIV,prrafo4,delCdigoInternacionaldeSealesdelaOMI,las
embarcacionesprotegidasporlosConveniosdeGinebrade1949yelProtocolohandetenerunaovariaslucesazulescondestellos
visiblesentodoelhorizonte.

3.Losvehculossanitarioshandellevarunaovariaslucescondestellosvisiblesdesdelomslejosposible.LasAltasPartes
Contratantes,enparticularlasPartesenconflictoqueutilicenlucesdeotroscoloreshandenotificarlo.

4.SeobtieneelcolorazulqueserecomiendacuandosucromatismoseencuentraenloslmitesdeldiagramacromticodelaCIE
definidoporlasecuacionessiguientes:

lmitedelosverdes,y=0,065+0,805x

lmitedelosblancos,y=0,400x

lmitedelosprpuras,x=0,133+0,600y.

Lafrecuenciadedestellosqueserecomiendaparalaluzazulesde60a100destellosporminuto.

Artculo8Sealderadio

1.Lasealderadioconsistirenunasealdeurgenciayenunasealdistintiva,talcomosedescribenenelReglamentode
RadiocomunicacionesdelaUIT(RRartculos40yN40).

2.Elmensajeradiodifundido,precedidoporsealesdeurgenciayporsealesdistintivas,quesemencionanenelprrafo1,seemite
eninglsaintervalosapropiados,enunaovariasfrecuenciasparaelloprevistasenelReglamentodeRadiocomunicaciones,y
contienelossiguienteselementosporloquerespectaalostransportessanitarios:

a)distintivodellamadauotrosmediosreconocidosdeidentificacin

b)posicin

c)nmeroytipo

d)itinerarioprevisto

e)duracindelviajeyhorasdesalidaydellegadaprevistas,segnloscasos

f)todaotrainformacincomolaaltituddevuelo,lasradiofrecuenciasdeescucha,loslenguajesutilizados,losmodosyloscdigos
delsistemaderadarsecundariodevigilancia.

3.Afindefacilitarlascomunicacionesquesemencionanenlosprrafos1y2,ascomolascomunicacionesaqueserefierenlos
artculos22,23y25a31delProtocolo,lasAltasPartesContratantes,lasPartesenconflictoounadestas,decomnacuerdoo
separadamente,puedendesignarypublicarlasfrecuenciasnacionalesque,deconformidadconelcuadrodedistribucindebandas
defrecuenciaquefiguraenelReglamentodeRadiocomunicaciones,anexoalConvenioInternacionaldeTelecomunicaciones,
decidanusarparatalescomunicaciones.EsasfrecuenciassenotificarnalaUninInternacionaldeTelecomunicacionesde
conformidadconelprocedimientoqueapruebeunaConferenciaAdministrativaMundialdeRadiocomunicaciones.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 41/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Artculo9Identificacinpormedioselectrnicos

1.Paraidentificaryseguirelcursodelasaeronavessanitariaspodrutilizarseelsistemaderadarsecundariodevigilancia(SSR),tal
comoseespecificaenelAnexo10delConveniodeChicagosobreAviacinCivilInternacional,del7dediciembrede1944,consus
modificacionesposteriores.ElmodoycdigodeSSRquehayandereservarseparausoexclusivodelasaeronavessanitariassern
establecidosporlasAltasPartesContratantes,porlasPartesenconflictooporunadelasPartesenconflicto,decomnacuerdoo
separadamente,enconsonanciaconlosprocedimientosqueseanrecomendadosporlaOrganizacindeAviacinCivilInternacional.

2.Paralaidentificacinylalocalizacin,losmediosdetransportesanitariosprotegidospuedenutilizarrespondedoresderadar
normalizadosaeronuticosy/orespondedoresSAR(searchandrescuebsquedaysalvamento)martimo.

Otrasnavesoaeronavesquetenganradardevigilancia(SSR)debernpoderidentificarlostransportessanitariosprotegidos,
graciasalcdigoemitidoporunrespondedorderadar,porejemploenmodo3/A,instaladoendichostransportessanitarios.

Elcdigoemitidoporelrespondedorderadardeltransportesanitariodeberaserasignadoporlasautoridadescompetentesy
notificadoalasPartesenconflicto.

3.Lostransportessanitariospuedenseridentificadosporlossubmarinosgraciasalaemisindesealesacsticassubmarinas
apropiadas.Lasealacsticasubmarinadebesereldistintivodellamadadelanave(odetodootromedioreconocidode
identificacindelostransportessanitarios),precedidoporelgrupoYYYemitidoencdigomorseenunafrecuenciaacstica
apropriada,porejemplo5kHz.

LasPartesenconflictoquedeseenutilizarlasealdeidentificacinacsticasubmarinamsarribadescrita,loindicarn,cuanto
antes,alasPartesconcernidasyconfirmarnlafrecuenciautilizadanotificandoelempleodesusbarcoshospitales.

4.LasPartesenconflicto,poracuerdoespecial,podrnestablecerparausoentreellas,unsistemaelectrnicosimilarparala
identificacindevehculossanitariosydebuquesyembarcacionessanitarios.

CAPTULOIVCOMUNICACIONES

Artculo10Radiocomunicaciones

1.Lasealdeurgenciaylasealdistintivaprevistasenelartculo8delpresenteReglamentopodrnprocederalascorrespondientes
radiocomunicacionesdelasunidadessanitariasydelosmediosdetransportesanitariosparalaaplicacindelosprocedimientosque
seponganenprcticadeconformidadconlosartculos22,23y25a31delProtocolo.

2.Lostransportessanitariosalosquesehacereferenciaenlosartculos40(SeccinII,n3209)yN40(SeccinIII,n3214)del
ReglamentodeRadiocomunicacionesdelaUITtambinpuedenutilizarparasuscomunicacioneslossistemasdecomunicacinpor
satlite,deconformidadconlasdisposicionesdelosartculos37,N37y59desteparaelserviciomvilporsatlite.

Artculo11Usodecdigosinternacionales

LasunidadessanitariasylosmediosdetransportesanitariospodrnusartambinloscdigosysealesestablecidosporlaUnin
InternacionaldeTelecomunicaciones,laOrganizacindeAviacinCivilInternacionalylaOrganizacinMartimaInternacional.Esos
cdigosysealessernusadosdeconformidadconlanormas,prcticasyprocedimientosestablecidospordichasOrganizaciones.

Artculo12Otrosmediosdecomunicacin

Cuandonoseaposibleestablecerunacomunicacinbilateralporradio,podrnutilizarselassealesprevistasenelCdigo
InternacionaldeSealesadoptadoporlaOrganizacinMartimaInternacionaloenelAnexocorrespondientedelConveniodeChicago
sobreAviacinCivilInternacional,del7dediciembrede1944,conlasmodificacionesqueseintroduzcanposteriormente.

Artculo13Planesdevuelo

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 42/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
Losacuerdosynotificacionesrelativosalosplanesdevueloaqueserefiereelartculo29delProtocoloseformularn,entodolo
posible,deconformidadconlosprocedimientosestablecidosporlaOrganizacindeAviacinCivilInternacional.

Artculo14Sealesyprocedimientosparalainterceptacindeaeronavessanitarias

Siseutilizaseunaaeronaveinterceptadoraparacomprobarlaidentidaddeunaaeronavesanitariaenvuelooparaordenarastael
aterrizajedeconformidadconlosartculos30y31delProtocolo,tantolaaeronavesanitariacomolainterceptadoradeberanusarlos
procedimientosnormalizadosdeinterceptacinvisualyporradioprescritosenelAnexo2delConveniodeChicagosobreAviacin
CivilInternacional,del7dediciembrede1944,consusmodificacionesposteriores.

CAPTULOVPROTECCINCIVIL

Artculo15Tarjetadeidentidad

1.Latarjetadeidentidaddelpersonaldelosserviciosdeproteccincivilprevistaenelprrafo3delartculo66delProtocoloserige
porlasnormaspertinentesdelartculo1deesteReglamento.

2.Latarjetadeidentidaddelpersonaldeproteccincivilpuedeajustarsealmodeloqueseindicaenlafigura3
.
3.Sielpersonaldeproteccincivilestautorizadoallevararmasligerasindividuales,sedeberahacermencindeelloenlatarjeta
deidentidad.

Artculo16Signodistintivointernacional

1.Elsignodistintivointernacionaldeproteccincivilprevistoenelprrafo4delartculo66delProtocoloseruntringuloequiltero
azulsobrefondonaranja.Enlafigura4,acontinuacin,apareceunmodelo.

Fig.4:Tringuloazulsobrefondonaranja

2.Serecomienda:

a)quesieltringuloazulseutilizaenunabandera,brazaleteodorsal,stosconstituyansufondonaranja

b)queunodelosngulosdeltringuloapuntehaciaarriba,verticalmente

c)queningunodelostresngulostengacontactoconelbordedelfondonaranja.

3.Elsignodistintivointernacionalsertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.Siemprequeseaposible,elsignodeber
colocarsesobreunasuperficieplanaoenbanderasvisiblesdesdetodaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistanciaposible.
Sinperjuiciodelasinstruccionesdelaautoridadcompetente,elpersonaldeproteccincivildeberestarprovisto,enlamedidadelo
posible,delsignodistintivoeneltocadoyvestimenta.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignopodrestaralumbradoo
iluminadopuedetambinestarhechoconmaterialesquepermitansureconocimientograciasamediostcnicosdedeteccin.

CAPTULOVIOBRASEINSTALACIONESQUECONTIENENFUERZASPELIGROSAS

Artculo17Signointernacionalespecial

1.Elsignointernacionalespecialparalasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas,previstoenelprrafo7delartculo
56delProtocolo,consistirenungrupodetrescrculosdelmismotamaodecolornaranjavivoalolargodeunmismoeje,debiendo
serladistanciaentreloscrculosequivalenteasuradio,segnindicalafigura5.

Fig.5:Signointernacionalespecialparalasobraseinstalacionesquecontienenfuerzaspeligrosas

2.Elsignosertangrandecomolascircunstanciaslojustifiquen.Cuandosecoloquesobreunasuperficieextensa,elsignopodr
repetirsetantasvecescomoseaoportunosegnlascircunstancias.Siemprequeseaposible,secolocarsobreunasuperficieplana
osobrebanderasdemaneraqueresultevisibledesdetodaslasdireccionesposiblesydesdelamayordistanciaposible.

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 43/44
22/4/2017 ProtocoloIadicionalalosConveniosdeGinebrade1949relativoalaproteccindelasvctimasdelosconflictosarmadosinternacionales,1977CICR
3.Cuandoelsignofigureenunabandera,ladistanciaentreloslmitesexterioresdelsignoylosladoscontiguosdelabanderaser
equivalentealradiodeuncrculo.Labanderaserrectangularysufondoblanco.

4.Denocheocuandolavisibilidadseaescasa,elsignopodrestaralumbradooiluminado.Puedeestarhechotambincon
materialesquepermitansureconocimientograciasamediostcnicosdedeteccin.

compartir |

https://www.icrc.org/spa/resources/documents/misc/protocoloi.htm 44/44

Vous aimerez peut-être aussi