Zarabianie PRAWDZIWYCH Pieniędzy - Bartosz Nosiadek Full

Copyright by Zote Myli & Bartosz Nosiadek, rok 2012
Autor: Bartosz Nosiadek

Tytu: Zarabianie PRAWDZIWYCH pienidzy
Nr zamwienia: 1236362-20120813
Nr Klienta: 1270362
Data realizacji: 13.08.2012
Zapacono: 0,00 z
Wydanie: I
Data: 02.01.2012
ISBN: 978-83-7701-297-0
Zote Myli Sp. z o.o.

ul. Toszecka 102
44-117 Gliwice
www.zlotemysli.pl
email: kontakt@zlotemysli.pl
Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli dooyli wszelkich stara, by zawarte w tej ksice
informacje byy kompletne i rzetelne. Nie bior jednak adnej odpowiedzialnoci ani za
ich wykorzystanie, ani za zwizane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub
autorskich. Autor oraz Wydawnictwo Zote Myli nie ponosz rwnie adnej
odpowiedzialnoci za ewentualne szkody wynike z wykorzystania informacji zawartych
w ksice.
Niniejsza publikacja, ani adna jej cz, nie moe by kopiowana, ani w jakikolwiek inny
sposb reprodukowana, powielana, ani odczytywana w rodkach publicznego przekazu bez
pisemnej zgody wydawcy. Wykonywanie kopii metod kserograficzn, fotograficzn, a take
kopiowanie ksiki na noniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw
autorskich niniejszej publikacji.
Wszelkie prawa zastrzeone.

All rights reserved.
Spis treci
Podzikowania ................................................................. 7
O autorze ........................................................................ 9
Wstp ........................................................................... 11
Rozwo wgiel ............................................................. 17
Nieatwo tumaczy ................................................. 21
Zarabiaj, nie wychodzc z domu ............................... 24
Aktywne oczekiwanie na prac ................................. 27
Jak zostaem akwizytorem........................................ 29
Pierwszy raz rzucam prac .............................................. 36
Pierwsze zderzenie z wolnoci........................................ 39
Pierwsze strategie marketingowe .............................. 60
Moja pierwsza porzdna kasa ................................... 63
Szybki awans .......................................................... 73
Pierwszy raz zostaj pracownikiem............................ 76
Aktywni wygrywaj ................................................. 77
Quo vadis? ............................................................. 80
Ewolucja jest lepsza ni rewolucja ............................ 82
Czas na konkret ............................................................. 91
Z czym si je wolno finansow i dochd pasywny?... 92
Bogaci ludzie .......................................................... 99
Wanie zostajesz swoim doradc finansowym...........108
Analiza wasnych wydatkw i przychodw .................114
W prostych sowach o kredytach ..............................120
Aktywa i pasywa ...........................................................135
Gra na kapita i gra na przepyw .........................151
Zy kredyt, dobry kredyt .........................................155
PIL .......................................................................161
Wspczynnik litoci i bezpieczestwa ......................170
Buduj zesp .........................................................174
Czego nie powie Ci aden doradca?.................................183
Uwaga!
Porady zawarte w tej pozycji udzielane s wedug

najlepszej wiedzy autora. Naley jednak pamita
o tym, e kada sytuacja wymaga indywidualnego
podejcia warto przed podjciem wasnych de-
cyzji finansowych skonsultowa si z osob, ktra
ma wiedz na ten temat i do ktrej mamy zaufanie.
Czytajc t ksik, warto, eby mia przy sobie
owek. Jest to bardzo wane z dwch powodw.
Po pierwsze, jeeli uyjesz go jako wskanika
i bdziesz nim wodzi po tekcie, bdziesz czyta
o wiele szybciej i zaoszczdzisz sporo czasu.
Po drugie, dziki posiadaniu pod rk owka,
znaczco zwikszysz szans na zrobienie kilku
cennych wicze znajdujcych si w ksice (99%
czytelnikw, ktrzy natrafiaj na podobne wicze-
nia, mwi sobie: Zrobi to pniej, nie mam przy
sobie owka).
Podzikowania
Drogi Czytelniku,
powstanie tej ksiki byo moliwe dziki temu, e
spotkaem w swoim yciu wielu wartociowych lu-
dzi. Mimo i nie jestem w stanie wymieni ich w tym
miejscu z imienia i nazwiska, to nosz w sercu gbo-
k wdziczno dla kadej osoby, ktra ubogacia
moje
ycie i sprawia, e mogem si rozwin.
Szczeglne podzikowania skadam osobom bezpo-
rednio zwizanym z powstaniem tej ksiki Oldze
Rzyckiej za inspiracj do jej napisania oraz Adamowi
Wojaczkowi za znakomit obsug techniczn.
Niniejsz ksik chciabym zadedykowa mojej ko-
chanej onie Monice, ktrej dzikuj za serce i za wy-
rozumiao, okazan zwaszcza w czasie
powstawania
tej publikacji.
7
O autorze
Bartka Nosiadka poznaam kilka lat temu. Ju po

pierw-
szej rozmowie z nim zwrciam uwag na niezwyk
pokor charakteryzujc tego modego czowieka.
Uczciwo, wsppraca, skupienie na poszukiwaniu
rozwiza zamiast generowaniu problemw,
otwarto,
poczucie humoru, wytrwao i konsekwencja to
tylko niektre cechy jego charakteru. Prywatnie
Bartek
jest mistrzem sztuk walki, zdoby czarny pas; jest
rw-
nie kochajcym mem i ojcem dwjki maluchw.
Z duym zainteresowaniem signam wic po
napisa-
n przez niego ksik Zarabianie prawdziwych
pienidzy,
czyli czego nie powie ci aden doradca? opowie
o tym,
jak nie kra pierwszego miliona. Po pierwsze dlate-
go, i lubi ksiki, po drugie dlatego, e jestem
fank
wprowadzania zmian, a po trzecie dlatego, i na pol-
skim rynku cigle niewiele jest publikacji o tej
tematy-
ce. Po przeczytaniu szczerze polecam j kademu,
kto
chce budowa swoj wiadomo, nie tylko
finansow.
Ksika z jednej strony zachca do gbokiej
refleksji,
a z drugiej do dziaania. A o to przecie chodzi.
9
Bartosz Nosiadek
Bardzo si ciesz z powstania takiej publikacji

pole-
cam j z caego serca kademu, kto chce zmieni
swoje
ycie, bo to jest moliwe.
Olga Rzycka
Coach, trener, psycholog Development for Executiv
Wstp
Drogi Czytelniku! Pisz t ksik, poniewa

pasjonu-
j si tematem finansw osobistych oraz nieruchomo-
ci. Od 6 lat prowadz firm, ktra doradza klientom
w zakresie ubezpiecze oraz kredytw hipotecznych,
od dwch lat aktywnie inwestuj w nieruchomoci,
w ubiegym roku rozpoczem rwnie dziaalno
dewelopersk. Chciaem podzieli si z Tob swoimi
dowiadczeniami, poniewa jestem zdania, e nie
war-
to robi dziury w cianie tam, gdzie kto otworzy ju
kiedy drzwi.
yjemy w kraju, gdzie poowa ludzi zarabia mniej ni
redni krajow, 20% yje na skraju ubstwa, a do
bra-
ku problemw finansowych przyznaje si nie wicej
ni
35% spoeczestwa. Stan Twoich finansw to temat,
ktry dotyka Ci codziennie. Moe nawet i nka.
Fakt,
e trzymasz w rku t ksik, to dobry znak ju
teraz zacze dba o swoje finanse, a bdzie
jeszcze
lepiej.
Pozwl, e opowiem Ci swoj histori, w ktrej
dozna-
em rwnie wiele poraek, co sukcesw. Pewnie jesz-
cze mnstwo razy w yciu dam si zaskoczy, sdz
11
Bartosz Nosiadek
natomiast, e mog podzieli si z Tob do

bogatym
dowiadczeniem, ktre zdobyem przez ostatnie lata.
Mimo i firmy, ktre prowadz, s w dobrej kondycji,
nieraz dowiadczyem straty finansowej lub odczuem
efekty mojej zej decyzji inwestycyjnej. Sukces
wynika
bezporednio z liczby popenionych bdw i liczby
wycignitych wnioskw. W zwizku z tym, e pope-
niem ju sporo bdw i wycignem jeszcze wicej
wnioskw, zapraszam Ci do przeczytania tej ksiki.
Wiedza w niej zawarta moe sprawi, e:
1. zyskasz bardzo duo oszczdnoci (np. na odset-
kach kredytu lub na obnieniu ceny kupowanej
nie-
ruchomoci);
2. dobrze zarobisz na prostych do zrealizowania
inwe-
stycjach;
3. nie dasz si nabra na tanie sztuczki nieuczciwych
sprzedawcw.
Przypomniaem sobie wanie pewn histori. Jakie
pi lat temu zaczem interesowa si tematem
finan-
sw osobistych. Natknem si na intrygujc gr
edu-
kacyjn stworzon przez Roberta Kyosakiego, autora
ksiki Bogaty ojciec, biedny ojciec*. Gra kosztowaa
prawie
400 z. Mimo szacunku dla autora (przeczytaem jego
ksik i zrobia na mnie piorunujce wraenie),
pomy-
laem, e zwariowa, oferujc tak drog gr planszo-
R. Kyosaki, Bogaty ojciec, biedny ojciec, Osielsko 2006.
12
Wstp
w. Zwyky Eurobusiness kosztowa w kadym

sklepie
zabawkowym nie wicej ni 40 z, a tu 400 z?!
Stwier-
dziem wtedy, e nie mam pienidzy na takie zbytki.
Normalny czowiek nie wydaje takiej kwoty na
zwyk
planszwk. Opowiedziaem o tych przemyleniach
mojej onie i z jej kiwania gow wywnioskowaem,
e
podejmuj suszn decyzj w kocu rozpoczynaem
wasny biznes i liczy si kady grosz.
Zaskoczyem si kilka miesicy pniej podczas wit
wielkanocnych. Otworzyem pakunek z prezentem od
zajczka (czytaj: ony) i znalazem t nieziemsko
drog gr. Tak to z kobietami bywa kiwa gow ze
zrozumieniem, a i tak zrobi po swojemu. Bardzo si
zdziwiem, e ona kupia mi t gr, poniewa mamy
wsplne konto bankowe, na ktre czsto zagldam i
nie
byo tam adnej transakcji wskazujcej na taki zakup.
Pod grob tortur Monia przyznaa si, e miaa tro-
ch zaskrniakw, za ktre postanowia kupi t
gr,
gdy opowiadaem o niej z takim przejciem
Po czasie widz, e to ona miaa racj, a nie ja. Na
wie-
dzy, zwaszcza finansowej, nie powinno si
oszczdza.
To bya po prostu rewelacyjna inwestycja! 6 lat temu
miaem duo pomysw, fantazji i 1000 z na koncie.
Dzisiaj razem posiadamy okoo 13 000 m2 ziemi pod
budow w rnych lokalizacjach, 70% udziau w ka-
mienicy w centrum miasta, wasny dom i
wasnociow
siedzib firmy. Nie mona oczywicie powiedzie, e
to
13
Bartosz Nosiadek
wycznie zasuga tej gry planszowej. Sukces

wymaga
rwnie wytrwaej pracy. Wane jest tylko to, by ta
praca
nie polegaa na wbijaniu gwodzi czoem. Moe to i
wi-
dowiskowe, ale efekt jest mizerny. Oprcz cikiej
pracy
potrzebna jest rwnie inteligencja (zwaszcza finan-
sowa), bo dziki niej z powiconej pracy uzyskujemy
nieporwnywalnie wikszy efekt. Nie chodzi o to,
eby
pracowa wicej, chodzi o to, eby pracowa lepiej.
Aby
zarabia wicej, mie wicej wolnego czasu i
poczucie
wikszej niezalenoci, trzeba zmieni sposb
mylenia.
Na moj zmian sposobu mylenia najwikszy wpyw
miay praktyczne dowiadczenia oraz wiedza
finansowa
zdobyta dziki czytaniu ksiek. Napisaem t
ksik,
bo uwaam, e wiedza w niej zawarta ma du
warto.
Tego, o czym na kolejnych stronach przeczytasz, nie
do-
wiesz si w szkole, nie usyszysz tego rwnie od
swojego
agenta czy doradcy finansowego. Nie wynika to z ich
zej
woli. Po prostu nauczyciel podstaw
przedsibiorczoci
w liceum z reguy nie inwestuje w nieruchomoci, a
do-
radca finansowy nie inwestuje samodzielnie w
oferowane
przez siebie produkty. Kady mj may lub duy
sukces
wynika z tego, e uczyem si od ludzi bogatszych,
spryt-
niejszych i sprawniejszych biznesowo ode mnie.
Wanie
do tego Ci zachcam. Jeli chcesz mie to, co maj
inni,
rb to, co robi inni. Chcesz y jak ssiad, postpuj
tak
jak on. Chcesz y na wysokim poziomie, nie ucz si
tego
od ludzi, ktrzy ledwo wi koniec z kocem.
14
Wstp
Albert Einstein powiedzia kiedy, e szalestwo to

robi wci to samo, a oczekiwa rnych rezulta-
tw. Na kolejnych stronach ksiki bd Ci
zachca
do pjcia pod prd i do zmiany wasnych przeko-
na na temat finansw. Jeeli nie trafi do Ciebie moja
zachta do zmiany stylu ycia, te osigniesz korzy
z lektury. Moe i nie zostaniesz inwestorem czy biz-
nesmenem, ale za to staniesz si duo sprawniejszym
konsumentem, ktry niczego w ciemno nie podpisze
i ktry bdzie umia wynegocjowa dla siebie to, co
do
tej pory wydawao mu si nie do ruszenia.
Wiem, e moesz oceni mnie jako osob, ktra
ledwie
skoczya 26 lat i zjada wszystkie rozumy. Nie
widzisz
mnie, nie syszysz, czytasz tylko to, co napisaem.
Masz
prawo tak myle. Daleko mi do wielkich
biznesmenw
i inwestorw. Czytaem ich ksiki i zawsze miaem
po-
czucie, e moje poczynania wobec ich kolosalnych
suk-
cesw s jak poruszanie si fiatem 126p po
niemieckiej
autostradzie. Pewnie nie udziel Ci rad niczym Bill
Ga-
tes, Warren Buffet czy Donald Trump. Sdz jednak,
i
moje wskazwki ubrane w kilka historii odnios
efekt,
bo jestem zwykym chopakiem z podwrka i w sen-
sie finansowym dzieli Ci ode mnie kilka bystrych ru-
chw i moe ze 3 lata rozsdnego inwestowania.
Jeeli
teraz mylisz: I tak mi si nie uda, bo zarabiam za
mao,
mam za duo wydatkw i ton w dugach, to masz
racj! Nie uda Ci si, bo nie wierzysz w swoje
moliwo-
15
Bartosz Nosiadek
ci. Jeeli mylisz sobie: Cay wiat spiskuje, eby mi

si nie udao, nawet gobie lubi tylko mnie, to
te
masz racj! Gdyby by gobiem, to w kogo by celo-
wa? W gocia, ktry szybko idzie pewnym krokiem,
czy w zgarbionego osobnika, ktry sunie, nie odrywa-
jc ng od ziemi? Kogo atwiej trafi? Jeeli poprawi
Ci
to humor, to zjedz kostk czekolady, wypij pyszn
kaw
i oddaj si lekturze. Licz na to, e znajdziesz w niej
co
dla siebie. Jeeli wykaesz si otwartym umysem,
moe
zarobisz nieze pienidze, jeli po prostu skorzystasz
z kilku moich porad, to oszczdzisz tysice, dziesitki
tysicy, a moe nawet setki tysicy zotych na
zaciga-
nych zobowizaniach finansowych czy na
kupowanych
nieruchomociach. Tak czy inaczej skorzystasz.
Pozwl teraz, e opowiem Ci kilka historii, ktre
zmie-
niy moje mylenie i ktre sprawiy, e nabraem
pene-
go przekonania o tym, e warto i pod prd.
Bartosz Nosiadek
Rozwo wgiel
Podczas nauki w liceum pierwszy raz poczuem si

do-
rosy w chwili, gdy podobnie jak 97% dojrzaych
ludzi
dowiadczyem braku pienidzy. W tym czasie mj oj-
ciec prowadzi wasny biznes polegajcy na produkcji
kostki brykietowej. Zaczynay si wakacje, miaem
spo-
ro wolnego czasu, wic liczyem na to, e zarobi
troch
grosza. Pechowo dla mnie okazao si, e w zakadzie
ojca kierownikw byo dostatek, a dla mnie znalaza
si
ciepa posadka w hali produkcyjnej.
Przez kolejny miesic moja praca polegaa na grzeba-
niu w mule, sprztaniu azienek i noszeniu wszystkie-
go, co kwalifikowao si do okrelenia: O, chod tu!
Jeste mody, masz krzep, a to swoje way. Tato po-
leci brygadzistom, by nauczyli mnie dobrej roboty.
Prac zaczynaem o 6.00 rano. Zawsze wydawao mi
si, e tak wczenie wstaj tylko koguty w bajkach, a
tu
taka niespodzianka nigdy w yciu nie widziaem
tylu
wschodw soca w cigu dwch miesicy! Nie po-
wiem, ebym by wtedy z tego powodu bardzo zado-
wolony. Nastrojow atmosfer psua wiadomo, e
zaraz dostan do rki opat i przez najbliszych
osiem
godzin bd z ni cile wsppracowa.
17
Bartosz Nosiadek
Dostawaem z firmy taty normaln wypat 900 z

miesicznie. To byo dla mnie sporo, co wcale nie
zmie-
nia faktu, e moje potrzeby byy nieograniczone i
prze-
raaa mnie wizja, e tak mogoby wyglda cae
moje
ycie. Wschody soca miaem gratis, ale i tak musia-
em co wymyli. Okazja pojawia si sama.
Zdaem w tym czasie egzamin na prawo jazdy i nie
posia-
daem si ze szczcia, kiedy mogem prowadzi
samo-
chd. W mojej sezonowej pracy spotka mnie te
awans.
Wspiem si na wyszy szczebel kariery i z chopca
na
posyki staem si penoprawnym adowaczem wgla
do
worka. Mj nowy zakres obowizkw polega na
tym, e
cay dzie pakowaem do foliowych workw 25 kg
wgla.
Wgiel ten sprzedawany by odbiorcom detalicznym,
a ja
miaem dba o to, eby nie zabrako zapakowanych
wor-
kw oraz o to, by kady z nich way rwno 25 kg.
Miaem ustawia worki na palecie, lecz szybko dosze-
dem do wniosku, e skoro i tak ju go nios, to dam
go klientowi prosto do baganika. Jeeli pod moje
sta-
nowisko podjeda lepszy samochd, to przed
zaado-
waniem worka dokadnie ogldaem, czy nie ma w
nim
adnej dziurki mwiem klientowi, e nie chc mu
nabrudzi w takim adnym aucie. Mj gest okaza si
do opacalny. Byem bardzo zaskoczony, kiedy
zacz-
em dostawa napiwki! Co kilkanacie minut do
kiesze-
ni wpadaa mi a to zotwka, a to 2 z. Nigdy nie
sdzi-
em, e adowacz wgla moe w ogle co zarobi na
18
Rozwo wgiel
napiwkach. A pamitam, e w ten sposb kadego

dnia
dorabiaem sobie poow dniwki TAX FREE!
Dzi po czasie wiem, e zarabia si tam, gdzie kto
wy-
ciga pienidze z portfela i e najbardziej opaca si
by
jak najbliej klienta. Postanowiem pj za ciosem.
Do
zakadu taty dzwonili klienci i pytali, czy sprzedajemy
wor-
kowany wgiel z dostaw do domu. Pocztkowo
usuga
ta nie znajdowaa si w ofercie firmy, wic
postanowiem
zmieni ten stan rzeczy. Wypoyczyem od znajomego
samochd marki Polonez Truck i zaadowany
workami
z wglem ruszyem na miasto. Do pomocy
zatrudniem
modszego brata, ktremu powiedziaem, e zrobimy
na
tym wglu interes ycia. Okazao si, e nie
musiaem wi-
cej mwi. Plan by prosty: co sobot poyczamy
polo-
neza i bierzemy od taty w komis worki z wglem na
pak
auta. Do ceny doliczamy dla nas kilka procent,
kasujemy za
transport i oferujemy usug dodatkow
wniesienie
workw do piwnicy. Kiedy pierwszy raz ruszylimy z
bra-
tem tym starym klekotem na miasto (chyba
przeadowali-
my pak), czuem si jak baron wglowy. Troch
studzi
mnie drobny fakt, e po wciniciu hamulca stary
polonez
nadal sun przed siebie caym pdem, ale taka
drobnost-
ka nie moga zabi przecie mojego entuzjazmu.
Nasz pierwszy klient okaza si strzaem w
dziesitk.
Starsza pani, mieszkajca samotnie, zabraa 1/3 na-
szego towaru i sama powiedziaa, e dopaci nam, jak
zniesiemy jej worki do piwnicy. Nie miny 3 godziny
19
Bartosz Nosiadek
i kady z nas mia po 60 z zysku w kieszeni. Byo nas

nawet sta na to, by wla do poloneza wicej
benzyny,
ni mia, gdy go poyczalimy. Kady by zadowolony,
najbardziej chyba klienci, i wanie to chwytao.
Postanowilimy z bratem agresywnie wej na rynek.
Tym razem plan by rwnie prosty. Jedziemy do pobli-
skiego miasta, w ktrym duo ludzi utrzymuje si z
pra-
cy za granic, i tam szukamy klientw docelowych.
Na-
sza reklama bya konkretna, tania i przede wszystkim
skuteczna. Chodziem po domach i zostawiaem
may
woreczek z kilkoma wgielkami i ulotk firmy. Nikt
mnie
psem nie poszczu, bo przecie wgiel rozdawaem.
Zamwienia pojawiy si do szybko i okazao si, e
zarabiamy duo lepiej na usugach dodatkowych ni
na
samym wglu. Najbardziej opacao si znosi wgiel
do
piwnicy. Nie podawaem ceny, mwiem tylko, e
jestem
uczniem i dorabiam w wakacje. Metoda ta bya
szczera
i skuteczna, a takie najlepiej w biznesie dziaaj.
Wiele
razy zaskakiwaa mnie hojno klientw, ktrzy
dawali
mi za 10 minut znoszenia wgla 20 z napiwku! W go-
dzin mgbym zarobi tyle, co prawnik po aplikacji
(z t
rnic, e prawnika mog bole plecy od siedzenia
na
krzele, a mnie bolay od targania workw z
wglem).
Moja wglowa przygoda dobiegaa koca. Ostatni
miesic wakacji chciaem zostawi dla siebie odpo-
cz troch i pojecha na Mazury. Kiedy zastanowi-
em si chwil nad prac w hali i kontaktem z
klienta-
20
Rozwo wgiel
mi, zauwayem, e bardziej opaca si porozmawia

z ludmi i pohandlowa, zamiast cay dzie macha
opat. Co wicej, ten model pracy okaza si dla
mnie
o wiele przyjemniejszy. Pracujc w hali produkcyjnej,
nie miaem moliwoci podjechania sobie na hambur-
gera i ciastko. Kiedy byem w terenie i spotykaem
si
z klientami, to sam ustalaem sobie tras przejazdu i
na
najblisze godziny sam byem sobie szefem. I bardzo
mi to odpowiadao.
Nieatwo tumaczy
W trzeciej klasie liceum mj tato zapyta mnie, czy

bybym
w stanie przetumaczy techniczny tekst z jzyka
niemiec-
kiego. Pracowa wtedy w firmie, ktra m.in.
zajmowaa
si produkcj okien. Firma ta chciaa przetumaczy
na
jzyk polski opisy systemu profili, z ktrych
produkowano
okna. Nauka jzykw zawsze przychodzia mi z
atwoci,
wic podjem si tego zadania. Co wicej,
pomylaem
sobie, e to bardzo dobry pomys na rozpoczcie
pracy
zarobkowej gow, a nie wasnymi rkoma. Tato
dostar-
czy mi teksty i w 2 tygodnie miaem si z tym
upora.
Postanowiem podej do tematu bardzo
systematycz-
nie. Zrobiem to z jednego powodu pierwszy raz
w moim yciu kto chcia mi zapaci za prac
umyso-
w, a nie za zrzucanie wgla do piwnicy.
Wypoyczyem
21
Bartosz Nosiadek
techniczny sownik jzyka niemieckiego i zabraem

si
do pracy. Tekst skada si z 30 stron, wic miaem co
robi. Przetumaczenie pierwszego akapitu zajo mi
godzin. Niemiecki jzyk techniczny w zakresie sto-
larki okiennej okaza si dla mnie Everestem nie do
zdobycia. Do dzisiaj wiem, jak pisze si po
niemiecku
szpros, zawias i szczelina wentylacyjna.
Dokonaem krtkiego podsumowania. Przetumacze
nie akapitu zajo mi godzin. Na kadej stronie znaj-
doway si 3 akapity, wic potrzebowabym 3 godziny
na kad stron. Dziennie po szkole mogem
pracowa
jakie 3 godziny, wic przetumaczybym tekst w 30
dni.
Taki termin nie wchodzi w gr. Prac musiaem
odda
za 2 tygodnie. Zaczem nerwowo myle i pierwsze,
co przychodzio mi do gowy, to poprosi o wydu-
enie terminu na realizacj zlecenia. Byo mi wstyd,
e podejmuj si czego, czego nie potrafi zrobi jak
naley we waciwym czasie. Kiedy przegldaem
tekst
i analizowaem, ile czasu zabierze mi jego przetuma-
czenie, zauwayem jedn rzecz. Opisy profili okien-
nych wiele razy si powielay. Byy wrcz identyczne.
Moja rado bya bezgraniczna, kiedy okazao si, e
tak naprawd musz przetumaczy 15 stron, bo
spora
cz tekstu si powtarza. Mogem wic wykona zle-
cenie na czas!
Jeeli jeste osob, ktra niedawno zakoczya
eduka-
cj, pewnie mylisz: No dobrze, mg zdy, ale
rano
22
Rozwo wgiel
szkoa, po poudniu praca i jeszcze zadania domowe

to nie jest ycie. I wiesz co? Pomylaem
dokadnie
tak samo. Mimo e termin tumaczenia okaza si
real-
ny, to nie umiechao mi si pracowa przez 2
tygodnie
i cakowicie zrezygnowa z czasu wolnego.
Lenistwo jest motorem wszelkiego postpu.
Obmyliem
plan i zaczem go realizowa. Obdzwoniem kilku
tu-
maczy przysigych i zapytaem o cen tumaczenia
15
stron (po co paci za 30 stron, skoro mog
przekopio-
wa wikszo tumaczenia i zoy z nich peny
tekst).
Znalazem tumacza, ktry mieszka niedaleko mnie i
za-
deklarowa, e przetumaczy owe 15 stron za 300 z.
Plan by prosty poyczam od mamy 300 z i oddaj
za 2 tygodnie (jako trzeba sobie radzi z brakiem
kapi-
tau). Pac za 15 stron tumaczenia te 300 z, a
nastp-
nie z powtarzajcych si fragmentw montuj peny
tekst i licz 25 z za stron (to bya rednia stawka,
za
ktr mona byo dosta takie tumaczenie na rynku
w kocu tato nie mg da tego zlecenia komu,
kto skasuje wicej ni reszta tumaczy). Byem tak
pod-
ekscytowany, e nie mogem doczeka si
zakoczenia
zlecenia. Sprawa posza do sprawnie. Zapaciem
za
tumaczenie 300 z, a dostaem 750 z. Majc 16 lat,
zarobiem 450 z na czysto, za nie wicej ni 8 godzin
pracy. To dao mi do mylenia. W tym czasie minimal-
na miesiczna pensja, wypacana wikszoci modym
pracownikom, wynosia 600 z. A tu, za 2 dni pracy,
23
Bartosz Nosiadek
mgbym mie o 50% wikszy zarobek ni moi starsi

koledzy za 22 dni cikiej harwki
Caa ta sytuacja wywara na mnie duy wpyw. Skoro
raz
mi si udao, czemu nie miabym sprbowa
ponownie?
Niestety postpiem do nierozsdnie wzgldem
tych za-
robionych 450 z kilkakrotnie zaprosiem
znajomych
do restauracji Pizza Hut i raz dwa pozbyem si
wszyst-
kich pienidzy. Wydawao mi si to waciwe skoro
sam
zarobiem, mog wyda po swojemu. Dzi
postpibym
zupenie inaczej 100 z wydabym na przyjemnoci,
a 350 z reinwestowabym w kolejny pomys.
Niezalenie
od sposobu zagospodarowania tych pienidzy,
przekona-
em si, e gar handlu jest lepsza ni kupa
roboty.
Zarabiaj, nie wychodzc z domu
Po dowiadczeniu z tumaczeniem tekstw postano-

wiem poszuka czego, co mgbym robi w sposb
bardziej regularny. Chciaem zarabia na dodatkowe
kieszonkowe co miesic, a nie tylko sporadycznie.
Spo-
dziewaem si, e osobie, ktra nie ukoczya nawet
li-
ceum (byem wtedy w trzeciej klasie oglniaka),
trudno
bdzie zaapa si na sensown prac popoudniami,
lecz mimo wszystko postanowiem nie odpuszcza.
W tym czasie coraz popularniejszy stawa si internet
w wersji stae cze. Kiedy przesiadem si z mode-
24
Rozwo wgiel
mu na radiwk, zaczem poznawa uroki inten-

sywnego korzystania z sieci.
Nagle olnio mnie! Jeeli spdzam duo czasu,
korzy-
stajc z internetu, i rwnoczenie poszukuj
dorywczej
pracy, to powinienem znale prac w sieci.
Zgadnijcie,
co znalazem po wpisaniu w Google praca przez
inter-
net? Setki tysicy wynikw. Czuem, e zapaem
Pana
Boga za nogi. Do pnych godzin nocnych analizowa-
em oferty typu: Zarabiaj $100 dziennie, nie wycho-
dzc z domu lub Nic nie musisz robi, a my
pacimy.
Ta druga wydaa mi si podejrzana, poniewa
osobicie
nie pacibym za nicnierobienie. Postanowiem wic
skorzysta z oferty typu Zarabiaj $100 dziennie.
To
wydawao mi si bardziej wiarygodnym
rozwizaniem.
Zarejestrowaem si w kilkunastu serwisach
oferujcych
wynagrodzenie za ogldanie reklam wysyanych pod
adres email. Dziennie odbieraem okoo 50 emaili re-
klamowych, odczytywaem je i po spdzeniu minuty
na
stronie reklamodawcy naliczano mi bonus w
wysokoci
kilku centw. Zasady byy jasne kiedy uzbieram 50
dolarw na moim koncie reklamowym, serwis
wypa-
ci mi zarobione pienidze. Po 2 tygodniach na koncie
miaem 12 dolarw i dostawaem typowych objaww
schizofrenii. Ale najciekawsze dowiadczenie
przyszo
po 2 miesicach czytania reklam kasyn, sklepw
inter-
netowych i innych serwisw o zarabianiu w sieci.
25
Bartosz Nosiadek
Uzbieraem ju 50 dolarw na koncie reklamowym

i z dum postanowiem zrealizowa moj wypat.
Serwis umoliwia wycznie przesanie czeku. Za-
dzwoniem chyba do 10 bankw, by dowiedzie si,
czy zrealizuj zagraniczny traveller check. Dograem
ju
bank, ktry spieniy mj egzotyczny rodek patni-
czy, z dum zalogowaem si na konto i zgosiem
ch
otrzymania czeku. Oprcz radoci z tego, e miaem
zarobi kilka zotych, chciaem rwnie udowodni
moim rodzicom, e ta forma zarabiania ma sens. Co
jednak podpowiadao mi, e taka forma pracy nie jest
najrozsdniejsza. Pracowaem prawie 3 miesice
przez
minimum godzin dziennie. Daje to 66 godzin, za kt-
re miaem otrzyma 190 z (50 dolarw). W ten spo-
sb miaem zarobi niecae 3 z za godzin. Koledzy
pracujcy w restauracji McDonald zarabiali po 3,5 z
za godzin z t rnic, e oni smayli frytki, a ja
udawaem, e czytam reklamy. Ostatecznie okazao
si,
e daem si nabra. Min miesic, a obiecany czek
nie przyszed. Min kolejny, zaczem pisa emaile
do
mojego zleceniodawcy. Jak moecie atwo si domy-
le bez efektu. Nie otrzymaem adnych
pienidzy,
a widniejca na moim rachunku reklamowym kwota
oczywicie znikna. Czuem si strasznie. Zaangao-
waem si w ten biznes, woyem w to duo serca,
powiciem czas, a kto po prostu podle wykorzysta
moj naiwno.
26
Rozwo wgiel
Dzi po czasie wiem, e aden przedsibiorca nie ma

magicznego guzika, ktry naciska dziesi razy
dzien-
nie i za to pojawiaj mu si pienidze same. Interes,
by
dobrze si krci, musi by korzystny dla wszystkich.
Mj
pomys z czytaniem patnych emaili nie bra pod
uwag
tej wanej zasady. System, w ktrym braem udzia,
dawa
korzy tylko jego organizatorowi. Przecie dla mnie
te
emaile reklamowe, ktre otrzymywaem, byy
czystym
spamem. Klikaem w nie tylko dlatego, e kto mia
mi za
to zapaci. Jak korzy reklamodawca mia z
takiego wi-
dza? Co wicej, system by fatalny dla jego czonkw.
Jak
mona nie zapaci wynagrodzenia za wykonan
prac?
Dzisiaj ju wiem, e nie warto wierzy w garnek zota
na kocu tczy. Biznes wymaga dobrego pomysu,
pasji,
zaangaowania i korzyci dla wszystkich stron
transakcji.
Z perspektywy czasu nie wylewam ez nad tym, e
daem
si oszuka. To byo pouczajce dowiadczenie.
Najpierw
czuem gniew, potem al, potem pytaem: Czemu to
wa-
nie mnie musiao si przydarzy?!. Ale mino
troch
czasu i poukadaem sobie to wszystko w gowie, tak
e
mogem powiedzie: I znowu si czego
nauczyem!.
Aktywne oczekiwanie na prac
W klasie maturalnej podjem msk decyzj. Zbieg

rnych zdarze sprawi, e postanowiem i na
studia
27
Bartosz Nosiadek
zaoczne i rozpocz prac zawodow. Byem przeko-

nany, e zdobywanie dowiadczenia od zaraz, a nie
dopiero po studiach, da mi przewag na rynku pracy.
Rodzice nie byli zachwyceni tym pomysem,
poniewa
sami, tak jak pozostali czonkowie rodziny, koczyli
studia dzienne. Odbylimy kilka rozmw, ale koniec
kocw postawiem na swoim. Robiem to z pewnym
spokojem, poniewa znajomy obieca, e zaatwi mi
prac.
Zoyem swoje papiery na Uniwersytet Wrocawski
(pomylaem, e skoro bd studiowa zaocznie, to
chocia ukocz studia na dobrej uczelni), wybraem
kierunek komunikacja spoeczna i badanie rynku.
Nie do koca wiedziaem, co bd studiowa, ale na-
zwa brzmiaa tak ekstrawagancko, e nie mogem si
zdecydowa na inny.
Teraz pozostao mi ju tylko czekanie na obiecan
posad i plan zostaby zrealizowany w 100%. No ale
pojawi si may problem. Nazywa si: Moe i jeste
fajny chopak, ale przyjlimy na to stanowisko kogo
z wikszym dowiadczeniem. Ponownie przeszedem
stadium gniewu, alu i frustracji. Zapomniaem
jedynie
o ostatnim punkcie procedury, polegajcym na wyci-
gniciu wnioskw
Drugi znajomy obieca, e zaatwi mi prac w dziale
sprzeday w duym markecie. No i zgadnijcie, co zro-
biem? Czekaem jak ten koek kolejne p roku i wie-
28
Rozwo wgiel
rzyem w informacje typu: Teraz jest zy moment na

zatrudnianie, bo mamy audyt, Wiesz co, za miesic
robimy nabr, wylij jeszcze raz CV czy Wypade
wietnie na rozmowie, masz ju robot pewn, trzeba
tylko troch zaczeka. Myl, e kady z nas sysza
kie-
dy co takiego. Nie wiem jak Ty, drogi Czytelniku,
ale ja
znw daem si nabra. Straciem cenny rok
zawodowe-
go ycia, czekajc, a praca spadnie mi z nieba, bo
kto
obieca mi j da. Nie mona za to wini znajomych,
ktrzy dziaali w dobrej wierze. Trzeba jedynie mia
si
z wasnej gupoty. Dzi po tysicach spotka
handlowych
z klientami wiem, e ludzie najczciej powiedz Ci
to,
co brzmi dobrze, zamiast mwi prosto z mostu.
Moe
to i lepiej, bo gdyby byo inaczej, musiabym usysze
od znajomego: Co? Ty chcesz dosta prac
umysow?!
Przecie masz tylko matur. Zwariowae? Id rowy
ko-
pa albo zosta akwizytorem, tam ludzi brakuje
zawsze.
I wiecie co? Z opat si ju zapoznaem, to nie byo
dla
mnie, wic postanowiem zosta akwizytorem.
Jak zostaem akwizytorem
Po roku bolesnych zawodw zwizanych z trudnoci

ze zdobyciem pracy, co bardzo przyjemnie mnie za-
skoczyo. Udaem si na rekrutacj do
Telekomunikacji
Polskiej, ktra poszukiwaa konsultantw. Miaem ko-
29
Bartosz Nosiadek
leg, ktry pracowa tam na takim stanowisku od

trzech
miesicy. Nie by wprawdzie zadowolony, ale przyjli
go bez problemu, a ja wanie tego potrzebowaem.
Na spotkaniu pojawio si jedenastu kandydatw.
Byy
wrd nich rwnie osoby starsze ni ja, czyli w
moich
oczach bardziej dowiadczone. Skrcio mi odek
na myl, e przyjm znowu kogo bardziej
dowiadczo-
nego. Pki co miaem tylko dowiadczenie w
zakresie,
jak nie szuka pracy, wic nie byem zbytnio licz-
cym si kandydatem.
Jakie byo moje zaskoczenie, gdy okazao si, e
pani
kierownik rozmawia z nami wszystkimi naraz i
prbuje
nas przekona do podjcia pracy. Ca prezentacj
my-
laem sobie: Dobra, niewane, co tam u was trzeba
ro-
bi, zabija nie trzeba, kra te nie, to mog
pracowa,
tylko gdzie mam podpisa?. Z naszej jedenastki 4
oso-
by zdecydoway si zacz prac. Najpierw baem
si,
e wezm nas na okres prbny, by wybra tylko
jedn,
najlepsz osob. Zapytaem o to pani kierownik, ale
do-
wiedziaem si, e wszyscy moemy pracowa, jeli
tylko
bdziemy chcieli. Wiedziaem, e zapyta mnie te,
dla-
czego zdecydowaem si u nich pracowa.
Przygotowa-
em si na to pytanie. Szkoda, e nie widzielicie jej
miny,
jak powiedziaem, e w 2001 roku TP SA zostaa
Pra-
codawc roku i dlatego postanowiem u nich
pracowa.
Zabrzmiao to jak przysiga maeska, co w tej
sytuacji
byo nieco groteskowe, ale prac dostaem i to byo w
tej
30
Rozwo wgiel
chwili najwaniejsze. Na wszelki wypadek zapytaem

jeszcze, czy t prowizj naprawd jest tak atwo
zarobi.
Z prezentacji wynikao, e nie bd mia adnego
innego
wynagrodzenia oprcz prowizji, wic wolaem
upewni
si, czy przypadkiem nie bd pracowa za darmo,
jak
w serwisach internetowych z reklamami. Pani
kierownik
zapewnia mnie, e to prosta praca. Ostatecznie
oka-
zao si, e nie podpisaem umowy z TP SA, tylko z
fir-
m, ktra sprzedaje ich usugi, ale prawd mwic,
nie
miao to dla mnie wikszego znaczenia. Wszystko
byo
lepsze od bezczynnego siedzenia w domu.
W drodze powrotnej prbowaem poukada sobie
swoje przysze obowizki zawodowe. Za 2 dni miaem
stawi si na szkolenie produktowe. Cae zadanie wy-
dawao mi si dosy proste. Moja praca miaa
wyglda
mniej wicej tak:
1. Przychodzisz do biura, uruchamiasz komputer.
2. Pobierasz leady (namiary na klientw, do ktrych
ju
kto z TP SA dzwoni i zapowiada, e pojawi si
konsultant, ktry przyniesie ulotk).
3. Jedziesz do tych klientw i starasz si wej do
miesz-
kania (umiech numer jeden, biay konierzyk i
iden-
tyfikator w rce miay tu by niezwykle pomocne).
4. Sprzedajesz tyle, ile si da, usug dodatkowych do
abonamentu (internet, wyszy abonament, pakiety
darmowych rozmw itp.), zbierasz zamwienia.
31
Bartosz Nosiadek
5. Odwiedzasz z buta 3 klientw w pobliu leada

(czyli bez zapowiedzi pukasz do ssiadw, umiech
numer jeden itp.).
6. Sprzedajesz tyle, ile si da, usug dodatkowych do
abonamentu (internet, wyszy abonament, pakiety
darmowych rozmw), zbierasz zamwienia.
7. Jedziesz do kolejnego leada, znw spotkania z
buta,
zamwienie
8. Wracasz do biura, wysyasz zamwienia.
9. Raportujesz w systemie komputerowym, co sprze-
dae i rozliczasz leady.
10. Kadziesz si spa.
11. Przychodzisz do biura itp.
Nie powiem, praca bya wyczerpujca zasuwaem
po
11, czasem 12 godzin na dob. Jedna rzecz dziaaa
na
moj korzy pracowaem w oddziale w Raciborzu.
Miasto jak miasto, natomiast dla mnie miao jedn
wiel-
k przewag nad innymi oddziaami. W pewne
wakacje
odwiedziem tam przecie kilkaset domw, wrczajc
darmowe, mae woreczki z wglem. Zabawnie byo,
gdy
z umiechem numer jeden pukaem do klientw,
ktrzy
mwili: A pan ju tu by kiedy. Wspominaem
wte-
dy, e pewnej jesieni kryem tu takim miesznym
po-
lonezem z opaem i wwczas rozmowa przechodzia
na
inne tory przeradzaa si w swobodn dyskusj i
co
najwaniejsze, nie traktowano mnie ju jak intruza.
32
Rozwo wgiel
Oczywicie takie spotkania naleay do rzadkoci.

95%
z nich to bya orka na ugorze, z ludmi, ktrych
pierwszy raz widziaem na oczy. Wycignem z tego
kilka wnioskw.
Ciepy kontakt (rozmowa z klientem, ktry mia ju
okazj pozna mnie wczeniej lub sysza o mnie co
pozytywnego) jest dziesi razy atwiejszy ni zimny
kontakt czy te wizyta z buta. Klient kupuje wte-
dy, kiedy ma zaufanie, a zimny kontakt powoduje,
e startujesz od zera i cae zaufanie musisz
zbudowa
na spotkaniu handlowym, czyli czsto w 10 minut. To
trudne i mniej produktywne. Korzystajc z tzw. cie-
pych spotka, sprzedasz w tym samym czasie okoo
300% wicej, ni korzystajc z zimnych kontaktw.
W zwizku z tym, e zatrudniem si pod koniec
miesi-
ca, przepracowaem jedynie 10 dni do wypaty.
Bardzo
mile wic mnie zaskoczyo, kiedy okazao si, e
przez
ten czas zarobiem 900 z prowizji! 100 z zarobku za
dzie pracy to by moim zdaniem cakiem dobry wy-
nik. Jak pokazao wwczas ycie, nie potrzebowaem
a 9 dni, aby tego kapitau si pozby. Pierwszego
dnia
oddaem rodzicom pienidze za benzyn (jedziem
do
pracy poyczanym od nich samochodem), a nazajutrz
postanowiem kupi piercionek zarczynowy. No co?
W kocu miaem prac! Moe i nie bya zbyt stabilna,
ale dziki niej wiedziaem, e przy wysiku i
odrobinie
sprytu dam rad utrzyma swoj rodzin. Tym
roman-
33
Bartosz Nosiadek
tycznym akcentem pozbyem si wszystkich ledwo co

zarobionych pienidzy. No ale z perspektywy czasu
uwaam, e akurat ta inwestycja naleaa do
wyjtko-
wo udanych, wic nie ma czego aowa.
Ciekawym dowiadczeniem byo dla mnie rwnie to,
e w biurze pracowaem sam i nie miaem punktu od-
niesienia do innych handlowcw. Po 3 miesicach
poje-
chaem na zebranie organizowane dla kilku
oddziaw
i ku mojemu zaskoczeniu okazao si, e mam
najwysz
skuteczno sprzeday (liczba sprzedanych
produktw
i usug w stosunku do liczby otrzymanych
kontaktw).
Zastanowia mnie wtedy jedna rzecz. Wikszo han-
dlowcw miaa skuteczno na poziomie okoo 25%,
a mnie bez wikszego problemu udawao si mie
sku-
teczno 80%. To oznaczao, e na 10 spotka sprze-
daj minimum 8 produktw lub usug. Jestem ciekaw,
jak wygldaaby moja skuteczno, gdybym pracowa
z handlowcami, ktrzy jedynie co czwarte spotkanie
zamykali sprzeda. Obawiam si, e czsty kontakt
z osobami, ktrzy pracowali poniej kryteriw, nie
wpynby pozytywnie na mj wynik.
Kiedy zostaem wyrniony na zebraniu oddziaw za
wysok skuteczno, stao si co jeszcze
poznaem
redni skuteczno akwizytora. Chyba ju si domy-
lasz, e w nastpnym miesicu moja skuteczno
spa-
da do 60% i nie czuem si z tym najgorzej to
przecie i tak wicej ni miaa reszta! Dopiero po
czasie
34
Rozwo wgiel
zorientowaem si, e myl nielogicznie. Nie tdy

dro-
ga! Przecie pracowaem na prowizji ile
zrobiem,
tyle zarobiem. Tumaczenie sobie, e inni pracuj
gorzej, byo niedorzeczne. W sprzeday dziaanie
ma
bezporedni wpyw na zarobki. Jeeli chciaem duo
zarabia, nie mogem patrze na znajomych z pracy,
ktrzy pracowali mniej efektywnie. Taka wymwka
byaby dobra, gdyby kto paci mi za siedzenie przy
biurku przez 8 godzin dziennie, a moim jedynym
zmar-
twieniem byoby to, by jak najmniej si napracowa
i maksymalnie wyduy wyjcie po znaczki na poczt
(cho swoj drog, dzi tylko sklepy meblarskie pac
pracownikom za prac przy biurkach).
Kiedy pracujesz na prowizji, nie moesz myle:
Fajnie, e musz jecha z tymi dokumentami do
urz-
du! W drodze powrotnej zd jeszcze zrobi zakupy
i wypi kaw w McDonalds. Niestety bardzo ciko
jest zmobilizowa si samemu do pracy, kiedy nikt
nie
stoi nam nad gow i nie pyta: Ile ci to jeszcze zaj-
mie?. Dowiadczyem tego na wasnej skrze.
Wystar-
czyo, e zobaczyem, e inni przedstawiciele pracuj
mniej skutecznie i zaraz obniyem loty. Czego
nauczy-
o mnie to dowiadczenie?
Jak chcesz mie to, co inni, rb to, co inni. No
i pamitaj, e jak chcesz opuci stado i pj
do przodu, to wtedy barany najgoniej becz.
Pierwszy raz rzucam prac
Pewnego dnia trafiem na spotkanie handlowe do

pewnej klientki, ktr polecili mi rodzice. Rozmowa
potoczya si nadzwyczaj przyjemnie, sprzedaem jej
rozsdny abonament i na koniec naszego spotkania
usyszaem: Oj, ty by si nadawa do naszej
firmy.
Jak moecie si domyla, by to dla mnie szalenie
miy
komplement. Do tej pory syszaem zawsze: Kto
inny nadaje si do naszej firmy, a tu nagle takie
zaskoczenie!
Ta budujca myl kiekowaa we mnie przez kilka dni,
a wreszcie postanowiem sprawdzi temat.
Okazao
si, e Joanna Boczek (z t pani szczliwie si spo-
tkaem) bya najlepszym agentem ubezpieczeniowym
w firmie ING (wwczas ING Nationale Nederlanden),
a by moe i nawet w caej Polsce. Pomylaem wic,
e
skoro o n a widziaa mnie w roli agenta, to co
musiao
by na rzeczy.
Sytuacja ta zbiega si z przykrym dla mnie dowiad-
czeniem: firma, dla ktrej pracowaem
(podwykonawca
TP SA) zapacia mi wynagrodzenie z duym opnie-
niem, i w dodatku jeszcze w ratach. Taki pracodawca
36
Pierwszy raz rzucam prac
straci w moich oczach wiarygodno, wic niedugo

si wahaem, gdy na celowniku pojawia mi si nowa,
bardzo interesujca propozycja zawodowa. Nie bez
znaczenia by dla mnie rwnie fakt, i prowizje za
pro-
dukty finansowe byy o wiele wysze ni prowizje za
usugi telekomunikacyjne.
Pierwszy problem, z ktrym musiaem sobie
poradzi,
to odejcie z pracy. Pamitam to bardzo dobrze.
Zawsze
wysyaem dokumenty do mojej kierowniczki poczt,
a tym razem powiedziaem, e przywioz je osobicie.
Kiedy przyjechaem na miejsce, byem zdeterminowa-
ny od razu oznajmi jej moj decyzj, ale kady krok
bliej drzwi biura obnia moj pewno siebie. Przy-
witaem si i przez godzin co niepodobne do mnie
rozmawiaem o wszystkim i o niczym. To ciekawe
dowiadczenie chcesz powiedzie co wanego,
wiesz, e musisz, a brak ci odwagi. Animuszu na-
braem dopiero wtedy, kiedy moja szefowa
powiedzia-
a: Bartku, rozmawia si mio, ale id na spotkanie.
Dopiero wtedy zdobyem si na odwag i wypaliem,
e zamierzam si zwolni i zosta agentem ubezpie-
czeniowym. Nastpia chwila ciszy. Pani kierownik
nie
krya zaskoczenia. Niezalenie od wszystkiego,
decyzj
nosiem ju w sercu i pozostao mi tylko
zadeklarowa,
e zakocz wszystkie prowadzone negocjacje,
rozlicz
si z materiaw i wnioskw, oddam subow kurtk,
krawat i koszul i odejd z klas. Tak prawd
mwic,
37
Bartosz Nosiadek
to za zgod kierowniczki zostawiem sobie koszul.

Cakiem mi pasowaa, a w kocu zasugiwaem na
od-
praw za kawa dobrej roboty. Poza tym, powiedzmy
to sobie szczerze zoliwoci z mojej strony
byoby
zostawi jakiemu przedstawicielowi w spadku tak
in-
tensywnie uywan odzie Koszul t mam do dzi.
Stanowi dla mnie taki talizman, symbol dawnych lat.
Kiedy czekay mnie powane rozmowy, czsto j
zaka-
daem, bo przypomniaa mi o tym, e warto mierzy
si
z trudnymi tematami (takimi jak np. odejcie z
pracy).
Dzi koszula peni ju tylko funkcj talizmanu, bo nie
potrafi si w niej zapi. Czego nauczyo mnie to do-
wiadczenie:
Nie bd frajerem! Teraz albo nigdy. Przepaci

nie przeskoczysz w dwch krokach.
Pierwsze zderzenie z wolnoci
Na drodze do mojego nowego zawodu sta jeden pro-

blem. Miaem 20 lat, a sztywnym kryterium firmy
ING
byo zatrudnianie osb, ktre ukoczyy 25 lat.
Pomyl-
nie przeszedem rozmowy kwalifikacyjne, stao za
mn
dowiadczenie handlowe, ale byem delikatnie m-
wic troch za mody. Przez moment pomylaem,
e wpadem z deszczu pod rynn zwolniem si
z pracy, a teraz nie dostan nowej! Na szczcie
okazao
si, e sympatyczna pani Asia miaa niez si
przebi-
cia i bardzo dobrze zarekomendowaa moj
kandydatu-
r dyrektorowi oddziau w Rybniku. Dyrektorem bya
wtedy moda, utalentowana kobieta, ktra sama nie
raz
znalaza si w podobnej sytuacji jak ja, wic
zastosowa-
a w stosunku do mojej osoby taryf ulgow. Koniec
kocw przekonaa swojego zwierzchnika i w cigu
ty-
godnia rozpoczem trwajce 2 miesice szkolenie.
Najtrudniejszym zadaniem na pocztku pracy dla
ING
wydawao mi si przejcie przez szkolenie wstpne i
za-
koczenie go egzaminem z wynikiem minimum 80%.
Szkolenie zawierao bardzo duo zagadnie do wku-
cia, takich jak oglne warunki umw ubezpieczenio-
39
Bartosz Nosiadek
wych, uwarunkowania prawne zawieranych umw

itd.
Troch mnie to przeraao i straciem przez to z oczu
wany punkt zainteresowania klienta.
W tym miejscu chciabym ostrzec wszystkich, ktrzy
znaleli si lub znajd w podobnej sytuacji. Sama
wie-
dza teoretyczna na temat zapisw w umowach nie
ma
adnego przeoenia na wynik sprzeday. Widziaem
dziesitki agentw, ktrzy nauczyli si na pami
prze-
pisw ubezpieczeniowych i nie sprzedali nawet 5 po-
lis. Praca w sprzeday, a szczeglnie zawodowa
sprze-
da ubezpiecze, to praca oparta na budowaniu
relacji
z klientem, sprzedawaniu wizji i na aktywnych dziaa-
niach skierowanych na poszukiwanie nowych
klientw
oraz elazne zarzdzanie wasnym czasem. Reszt
za-
atwia kalkulator z taryfikatorem i kierownik zespou.
Gdyby dzi do mojej firmy trafi przedstawiciel i po-
wiedzia: Nie znam si ani na kredytach
hipotecznych,
ani na nieruchomociach, ale potrafi sprzedawa,
lubi
to, poradz sobie, a reszty si naucz, to
zatrudnibym
go w ciemno. Gdybym zaczyna ponownie szkolenie
wstpne, przez 80% czasu jego trwania kombinowa-
bym, jak bd szuka klientw. Zamiast tego uczyem
si na pami warunkw ubezpieczenia i
ekscytowaem
si rnymi funkcjami programu do kwotacji planw
ubezpieczeniowych. Jaki by tego efekt? Zdaem bar-
dzo dobrze egzamin, uzyskaem potrzebne uprawnie-
nia i zaczem agresywnie oczekiwa na klientw.
40
W czasie mojego pierwszego dyuru na recepcji

rybnic-
kiego oddziau profesjonalnie rozoyem swj laptop
(kupiony na raty bo na pewno przyda si w pracy
z tak zaawansowanymi kalkulatorami) i z min
dziecka
wypatrujcego pierwszej gwiazdki czekaem na swo-
jego pierwszego klienta. Wreszcie przyszed! Chcia
skorygowa swoje dane w funduszu emerytalnym, bo
zmieni adres zamieszkania. Jak pewnie si
domylasz,
adna firma nie paci swoim agentom za
wprowadzanie
do bazy nowego adresu klienta. Paci za now
sprzeda.
Drugi klient chcia zapyta, gdzie jest toaleta, a
trzeci
zadzwoni i co ciekawe, od razu chcia kupi polis.
Ju
w trakcie tej pierwszej rozmowy zadeklarowa, e
jest
gotw paci skadk 500 z miesicznie! Postpiem
bardzo nieprofesjonalnie, ale policzyem sobie szyb-
ko prowizj z takiej transakcji wyszo mi 3400 z!
Tyle miaem zarobi na tym pierwszym kliencie. Nie-
spodziewanie po 5 minutach rozmowy klient parskn
miechem. Zbi mnie tym z tropu. Okazao si, e by
to dowiadczony kierownik zespou, ktry dzwoni
z innego pokoju i robi sobie ze mnie arty
Naadowany rzetelnie zdobyt wiedz uderzyem go-
w w mur nazywajcy si: Klienci nie kupuj
ubezpie-
cze na ycie, klientom s p r z ed a j e s i
ubezpieczenia
na ycie. I wiecie co? Ten mur wcale si nie
przewr-
ci. Trzeba byo go przeskoczy albo obej. W do
brutalny sposb zostaem odarty z marze o tym, e
41
Bartosz Nosiadek
wystarczy by profesjonalnym sprzedawc i klientw

bdzie si miao na pczki. Dowiedziaem si, e mu-
sz podnie si z krzesa, szybko przebiera nka-
mi i duo dzwoni do potencjalnych klientw. To bya
szkoa ycia.
By moe z tego powodu zawsze wzruszaj mnie sce-
ny z filmw o tematyce sztuk walki, w ktrych mody
adept dostaje omot od bandy otrw, dlatego idzie do
dowiadczonego, starego mistrza na trening. Potem
bij
go jeszcze mocniej, karz wyciera podog w dojo
(sali
treningowej) i zmuszaj do biegania po
niekoczcych
si schodach. W kolejnej scenie, zim, modzik biega
po
tych schodach dalej (boso) i nawet si cieszy
policzy
je ju wszystkie i wie, czego si spodziewa. Na
filmie
przedstawione to jest z reguy w cigu 5 minut (tyle
trwa
piosenka z Eye of the Tiger z filmu Rocky, ktra
najcz-
ciej leci w tle), pniej adept, ju w szczycie formy,
mci
si na niedawnych przeladowcach. W yciu wyglda
to
nieco podobnie. Rnica jest taka, e filmowe 5
minut
to minimum p roku, a sukcesem nie jest pobicie o-
trzykw, lecz realizacja postawionego sobie celu.
Miaem wic cel nauczy si poszukiwa klientw,
miaem mistrza byo to wsparcie kierownika ze-
spou i innych przychylnych mi osb. W takiej
sytuacji
zostaje tylko jeden problem. Trzeba odpowiedzie so-
bie na pytanie: Czy chce mi si biega po tych scho-
dach?. No i powiem Wam szczerze, z tym te miaem
42
duy problem. W mojej poprzedniej pracy

dostawaem
namiary na klientw. Miaem do nich po prostu poje-
cha. Gdybym tego nie zrobi, mj przeoony dowie-
dziaby si o tym wieczorem, patrzc w swj
komputer.
Praca w ubezpieczeniach jest inna. Najczciej
klienta
musisz znale sam i dopiero potem zaczynasz sprze-
da. U podstaw tego procesu ley jeden problem.
Trze-
ba mie samodyscyplin. Nikt nie mwi mi, e mam
by w pracy od 8.00 do 16.00. Miaem postawiony cel
sprzedaowy i z niego mnie rozliczano, nie
codziennie.
W praktyce to raz na miesic rozliczaa mnie moja
wypata. Zaoyem wasn dziaalno gospodarcz
i mj zarobek pochodzi wycznie z prowizji. Uwierz-
cie mi, e to bardzo trudne by samemu za siebie od-
powiedzialnym.
Naleaem wtedy do osb lubicych rano pospa.
Sprbuj sobie wyobrazi, e od jutra moesz decydo-
wa o godzinach Twojej pracy. Na ktr pjdziesz do
pracy? Na 7.00 rano? Nie wierz. A teraz wyobra
so-
bie, e sam decydujesz, o ktrej koczysz prac. Czy
bdziesz siedzie w pracy do 20.00? Moe chocia
przez 8 godzin? Te wtpi. Miaem ten sam
problem.
Rano ko wydawao mi si za mikkie, a wieczr
wy-
dawa mi si zbyt atrakcyjny, by zajmowa si firm.
Po
pierwszym miesicu moich stara zarobiem 548
z.
Dostaem t prowizj za sprzeda polisy, ktr sam
sobie kupiem (i zwikszyem moje miesiczne stae
koszty o 100 z).
43
Bartosz Nosiadek
Kiedy po czasie analizuj swoje postpowanie, docho-

dz do wniosku, e mapa podjaby trafniejsze decy-
zje, ni ja wtedy podejmowaem. Gdyby dostaa pul-
pit z przyciskami tak i nie i naciskaa je losowo,
to przynajmniej w 50% przypadkw miaaby racj. Ja
miaem najwyej w 25%.
Kolejny miesic by troch askawszy. Zarobiem 840
z.
Sprzedaem polis mojej mamie. Wstyd i haba,
co?
Mimo i mam liczn rodzin i mgbym jeszcze tak
par polis sprzeda, musiaem zmierzy si z
faktami:
1. Jestem na minusie moje stae koszty to 850 z
miesicznie (ulgowy ZUS dla pocztkujcego
przed-
sibiorcy, paliwo, telefon i rata za laptop). Kwoty
prowizji, o ktrej pisaem wyej, musiay
wystarczy
na pokrycie kosztw i dopiero po ich uregulowaniu
zarabiaem.
2. Nie potrafi samodzielnie szuka klientw. Nie re-
alizuj celw sprzedaowych.
To byo jeszcze gorsze ni strata finansowa, poniewa
traciem wiar w siebie. W poprzedniej pracy miaem
rewelacyjne wyniki, przed rozpoczciem pracy w
ubez-
pieczeniach, z uwagi na mody wiek, otrzymaem po-
rczenie od najlepszego sprzedawcy w ING i dyrekto-
ra oddziau. I nagle moje poczucie wasnej wartoci
zostao mocno zachwiane. Traciem pienidze, za-
wiodem zaufanie osoby, ktra we mnie wierzya, za-
44
wiodem rwnie oczekiwania osb, ktre stawiay na

tego modego ambitnego czowieka i z zaciekawie-
niem przyglday si mojej pracy. Uwierzcie mi, w
takiej
sytuacji zaczyna si intensywnie interesowa yciem
strusi emu. Czowiek zastanawia si, jak one to robi,
e w sytuacji zagroenia chowaj gow w piasek i
my-
l, e ich nie wida. Ja te byem przestraszonym
stru-
siem emu. Bardzo chciaem uciec, wic podjem
kolej-
n rozwan decyzj pojechaem na urlop. Moja
menaderka bya dla mnie bardzo wyrozumia
osob.
Sam si dziwi jej postawie, bo z pracownikiem w ta-
kiej sytuacji nie rozmawiabym o urlopie. Zgodzia
si,
bym pojecha i 2 tygodnie pniej wygrzewaem si
ju
w Chorwacji. Pewnie zastanawiasz si, skd miaem
na
to pienidze, skoro byem na minusie. Ano nie mia-
em ich. Zaprosia mnie rodzina przyszej ony, ktra
zafundowaa mi wczasy. Do dzi pamitam rozmow,
ktr przeprowadziem z moim przyszym teciem
na play. Popijalimy rakij i dyskutowalimy o pracy.
Z oczywistych wzgldw zaleao mi, by mc zadba
finansowo o rodzin, ktr zamierzaem zaoy. Nie
mogem niestety pochwali si niczym szczeglnym.
Te zapyta mnie o warunki, na jakich pracuj w
tych
ubezpieczeniach, a ja odpowiedziaem w skrcie:
1. Musisz prowadzi swoj firm.
2. Nie ma adnej podstawy wynagrodzenia.
45
Bartosz Nosiadek
3. Zarabiam tylko na prowizji, ktra za to jest do

wy-
soka.
4. Koszty mojej firmy (ZUS, telefon, auto itp.) pono-
sz sam.
Te zamyli si chwil i powiedzia: Wiesz, to nie
s
atwe warunki. Ta cisza po jego wypowiedzi
znaczya
wicej ni ta caa wypowied. Zawsze liczyem si z
jego
zdaniem, wic zrobio to na mnie piorunujce wrae-
nie. Byem przekonany, e musz zmieni prac.
Dugo
rozmawiaem z narzeczon na ten temat i doszlimy
do
wniosku, e jak wikszo naszych rwienikw w
tym
czasie, pojedziemy do Irlandii. Jak ju pisaem,
chciaem
uciec i to wydawao mi si idealnym rozwizaniem.
Po powrocie z wczasw umwiem si na rozmow
z moj pani dyrektor. Opowiedziaem jej o swoich
wtpliwociach i o pomyle wyjazdu za granic. Do-
wiadczenie w tego typu rozmowach miaem ju,
kiedy
odchodziem z poprzedniej pracy. Przyznam, e bar-
dzo mnie ona zaskoczya. Spodziewaem si, e do-
stan po gowie, w kocu firma na przekr swoim
standardom zatrudnia dobrze zapowiadajcego si,
lecz zbyt modego czowieka, ktry po 3 miesicach
pracy zdradza swj ambitny plan Zostan
houseke-
eperem!. Na miejscu mojej szefowej zapytabym
pra-
cownika, czy w czasie urlopu nie przebywa zbyt
dugo
na socu. Zamiast tego usyszaem: Lepiej jecha
za
granic z teczk ni ze szmat i miot. Byem zdez-
46
orientowany. Zapytaem: Co masz na myli?. Odpo-

wiedziaa mi: Rozwijaj si w midzynarodowej
firmie
i jak bdziesz dobry, to dostaniesz propozycj pracy
za
granic. Nie wyjedaj z brakiem pomysu. Osignij
sukces w tym, co zacze robi, a pomog ci dosta
si
do programu Rozwoju Kadr Menaderskich. To by
najbardziej elitarny sposb na robienie kariery w
ING.
Polega na tym, e firma zatrudnia ci jako tzw.
mody
talent, oferuje dobre wynagrodzenie i co p roku
przez
trzy lata kieruje ci do innej czci kraju (a nawet
wiata)
z wyznaczonym, ciekawym zadaniem. Po tym okresie
dostajesz propozycj objcia stanowiska na wyszym
szczeblu kierowniczym w miejscu, w ktrym najlepiej
si sprawdzie. W tym momencie nie mogem
wyobra-
zi sobie lepszego rozwizania i poknem przynt.
Po czasie wycignem z tego wniosek.
Uwiadomiem
sobie, e wbrew potocznym opiniom, nie zawsze
warto
sobie ufa oraz dowiedziaem si, e
superbohaterowie
nie istniej. Prawda jest taka, e sam nie
poradzibym
sobie z tym problemem. Gdyby nie impuls od mojej
pani dyrektor, pisabym dzi o amaniu praw
pracowni-
czych w Wielkiej Brytanii lub o skutecznych
metodach
polerowania talerzy na bysk (moe tytu byby
bardziej
poczytny, ale moja satysfakcja z pewnoci mniejsza).
Mora jest taki sam nie dasz rady. Buduj relacje i
po-
zwl sobie pomaga. To aden wstyd upa. Nawet
jak
nie potrafisz sam wsta, nie wstyd si, jeeli kto Ci
47
Bartosz Nosiadek
pomoe si podnie. Niewane, e nie zrobie tego

sam, wane, e stoisz.
Zabraem si za prac. Moje ostatnie pienidze zain-
westowaem w legaln baz danych. By to zbir na-
miarw na kobiety, ktre nie dawniej ni 2 lata temu
urodziy dziecko. Wydawao mi si, e jest to
wiadomy
i dobry klient, jeli chodzi o sprzeda ubezpieczenia.
Zaczem systematycznie pracowa na zakupionej
ba-
zie tysica namiarw.
Zanim wykonaem pierwszy telefon, powiciem 2
dni
na przygotowanie przykadowego skryptu rozmowy.
Na
pimie rozwaaem, co moe odpowiedzie klient i na
podstawie tych przemyle konstruowaem
scenariusz
rozmowy. Kiedy wydawao mi si, e przygotowaem
si
na kad odpowied, przystpiem do dziea i
ruszyem
z regularn akcj telemarketingow. Drogi
Czytelniku!
By moe na tym etapie ju Ci to nie zaskoczy
ma-
pa ponownie byaby skuteczniejsza. Prawdopodobnie
ik ik, aaaaaa w suchawce telefonu bardziej
zaintry-
gowaoby rozmwc ni zdanie: Czy uwaa si pani
za osob dbajc o przyszo i bezpieczestwo
swojej
rodziny?. Mj plan by taki. Zadaj wyej
postawione
pytanie i sysz w suchawce: Tak. Jaka matka
miaa-
by odpowiedzie inaczej? Wtedy mwi: To wietnie,
w takim razie proponuj spotkanie, na ktrym bdzie
pani moga zadba o bezpieczestwo swojej rodziny.
Moemy spotka si we wtorek o 15.00 czy w
czwartek
48
o 17.30?. Wydawao mi si, e jeli tak

przeprowadz
rozmow z klientem, to nie pozostanie mu nic
innego,
jak tylko si umwi. Doszedem do tego po dwch
dniach teoretyzowania. Rzeczywisto bya taka:
Dry, dry...
Halo?
Witam, Bartosz Nosiadek, ING, czy uwaa si pani
za osob dbajc o przyszo i bezpieczestwo
swojej
rodziny?
Ale o co chodzi?
Yyy, no, o ubezpieczenie.
Aha, to ja dzikuj.
Rozumiem, mog obliczy jeszcze pani przysz
emerytur, bo na pewno bdzie niska?
Dzikuj, nie jestem zainteresowania, do widzenia.
Ale
Dupsssstik (taki odgos daje szybko odoona su-
chawka. To najbardziej znienawidzony przez telemar-
keterw odgos, jego nowoczesna wersja spotykana
jest
u rozmwcw z telefonami komrkowymi i brzmi
pip
tszzz oczywicie jest ona rwnie doujca).
Po pierwszej rozmowie wyrzuciem skrypt do kosza.
Sowa, ktre na sucho uoyem, brzmiay tak
sztucz-
49
Bartosz Nosiadek
nie, e rwnie dobrze mogaby je odczyta

automatycz-
na sekretarka. Podjem jeszcze kilka prb.
Dry, dry...
Halo?
Witam, Bartosz Nosiadek, ING, czy martwi si
pani
wysokoci przyszej emerytury?
Nie, bo nie doyj.
A, to pewnie pani potrzebuje ubezpieczenia?
Nie potrzebuj.
To dlaczego?
Nie jestem zainteresowana.
Pip tszzz
Zmiana tematu rozmowy na inny produkt finansowy
nie dawaa wcale lepszych rezultatw. Zaczem to
so-
bie tumaczy tym, e to przecie matki, ktrym do-
piero co urodzio si dziecko. S zapracowane,
zajte,
niewyspane i trudno bdzie z nimi porozmawia. Ju
prawie doszedem do wniosku, e wydaem ostatnie
pienidze na baz danych, ktra nie przyniesie
adnego
efektu, bo te panie po prostu nie chciay ze mn
rozma-
wia. Postanowiem podj jeszcze jedn prb, nim
ostatecznie si poddam.
Dry, dry...
Halo?
50
Witam, Bartosz Nosiadek, ING, mam przed sob

ankiet, ktr wypeniaa pani po urodzeniu dziecka,
pamita to pani?
Tak, byo co takiego, a o co chodzi?
Wiem, ile ma pani pracy przy maym dziecku,
dlatego
chciaem zapyta, czy moemy chwil porozmawia?
No, prosz mwi.
Chodzi o to, e pomagam tworzy dobre plany
oszczdnociowe i ubezpieczeniowe. Takie, eby
dziec-
ko miao dobry start w przyszo. Chciaem zapropo-
nowa pani krtkie spotkanie, na ktrym moglibymy
o tym porozmawia.
No nie wiem
Wiem, e pewnie duo osb chce pani co
sprzeda.
W sumie to te mi na tym zaley, ale najpierw chcia-
bym si dowiedzie, czy wam w ogle moje usugi s
potrzebne, a przez telefon jest to trudne.
Dobrze, moemy si spotka.
To wietnie, jak u pani wyglda czwartek?
Wie pan, wyglda jak kady inny, cay dzie
zajmuj
si niemowlakiem, a po 18.00, jak zanie, to mam
chwi-
l dla siebie.
Oj, to a mi gupio zabiera pani tak cenny czas na
odpoczynek. Moe jest jaki dzie, kiedy mogaby
pani
swobodnie porozmawia?
51
Bartosz Nosiadek
W sobot do poudnia przychodzi do mnie mama

i pomaga przy dziecku, wtedy mogabym powici
panu chwil.
Dobrze, w takim razie przyjad w sobot. O ktrej
godzinie mog by u pani?
Niech pan przyjedzie o 12.00.
Dobrze, jestemy umwieni, podam pani jeszcze
mj numer telefonu gdyby nie moga si pani spo-
tka, prosz da mi zna.
Potwierdzilimy adres, upewniem si, jak dojecha i
odo-
yem suchawk. Czuem si jak dziecko, ktre
wanie
nauczyo si chodzi. Chciaem wicej, wic
wykrciem
kolejny numer. Tym razem nie umwiem si na spo-
tkanie, ale i tak miaem si dobrze, poniewa po
drugiej
stronie bya osoba, ktra ze mn normalnie
rozmawiaa.
Dowiedziaem si, e ma ju ubezpieczenie i
drugiego na
pewno nie potrzebuje. Peen optymizmu wykonaem
ko-
lejny telefon i kolejny. Postpowaem wtedy
instynktow-
nie, dzisiaj potrafi wycign z tego wnioski.
Po pierwsze i najwaniejsze nie oferuj niczego, kie-
dy klient znajduje si w tzw. h a n d l owym s z o k u .
Na
wasny uytek stworzyem sobie definicj tego zjawi-
ska. Aby lepiej mg zrozumie, o co mi chodzi, po-
zwl, e wyjani Ci to na przykadzie. Zamy, e
wchodzisz w galerii handlowej do sklepu z ubraniami
i z gry wiesz, co kupisz (towar jest przeceniony,
wiesz,
52
e Ci pasuje i ile kosztuje), po prostu chcesz zapaci

i wyj. W drzwiach sprzedawca przyskakuje do
Ciebie
i z umiechem numer 5 pyta: Czym mog panu su-
y?. Nie wiem, jak Ty, ale ja w takiej sytuacji
zawsze
odpowiadam: Dzikuj, tylko si rozgldam. Potem
chodz sobie to tu, to tam, a w kocu zbliam si do
waciwego regau, udaj, e przegldam rzeczy, a
ku-
puj towar, ktry i tak chciaem kupi. Robi tak
dlate-
go, e przeywam szok handlowy. Kto odpowie sprze-
dawcy na jego pierwsze pytanie: A, wie pan, szukam
polo, rozmiar L, baweniane, najlepiej czarne? Pyta-
niem: W czym mog pomc? zostajemy przycinici
do muru i robimy unik: Ja si tylko rozgldam.
Bardzo podobnie jest z rozmow telefoniczn z klien-
tem. Dzwonimy do niego i uderzamy jak z karabinu
maszynowego: Witam, Bartosz Nosiadek, ING, czy
uwaa si pani za osob dbajc o przyszo i
bezpie-
czestwo swojej rodziny?. Klient czuje, e to handlo-
wy podstp i nie chce da si wpuci w maliny, wic
odpowiada: A o co chodzi?, A w jakiej sprawie pan
dzwoni?. Po prostu robi unik i czeka, a
przedstawimy
konkretn ofert, na co ju moe miao
odpowiedzie:
Nie jestem zainteresowany.
Podstawowym bdem, ktry popeniaj osoby two-
rzce skrypty rozmowy, jest to, e uwaaj oni lu-
dzi za jedn wielk mas rodem z Ciemnogrodu,
ktrej
mona wszystko sprzeda. Dawno temu Amerykanom
53
Bartosz Nosiadek
udao si kupi od Indian za paciorki Manhattan, ale

to
nie znaczy, e mona tak manipulowa ludmi w dzi-
siejszych czasach. Jeeli chcesz co osign, musisz
by naturalny, musisz by sob i wolno Ci
wykorzysta
tylko i wycznie jedn, ale za to najmocniejsz
strate-
gi manipulacji szczero. Po czasie zauwaysz, e
mwienie klientowi prawdy zawsze si opaca.
Trudno mi to wytumaczy, posugujc si
naukowymi
teoriami. Z klientem jest troch tak jak z kobiet
po
prostu wie, kiedy partner j zdradza. Kiedy
oszukujesz
klienta, on te o tym wie. Czsto przed spotkaniem
han-
dlowym wyobraam sobie, e klient widzi kad moj
myl. Niezalenie od tego, czy j wypowiem, czy nie.
Ta
forma uczciwoci i otwartoci jest bardzo przez nich
doceniana. Budujesz z nimi relacj opart na
zaufaniu,
ktre w sprzeday bezporedniej jest kluczowym
czyn-
nikiem. Kiedy dzwonisz do klienta, by umwi si na
spotkanie, nie myl o tym, e zlepek sztucznych zda
lub jaka magiczna formua przekonaj go do
zawarcia
z Tob bliszej znajomoci. Mw prawd, rozmawiaj
z klientem normalnie, nie prbuj nim manipulowa.
Zaskoczysz si, jak wielu ludzi bdzie chciao z Tob
rozmawia. Nawet jak nie umwisz si na spotkanie,
bdziesz mia poczucie, e odbye ciekaw rozmow.
Wiem, e cz osb pracujcych w sprzeday myli
sobie teraz: Gdybym powiedzia klientowi, co o nim
myl, brzmiaoby to tak: Facet, mam ci gdzie,
najle-
54
piej, eby w ogle nie odebra tego telefonu. I tak

si
ze mn nie spotkasz, bo moje produkty s do
niczego,
nikt ich nie potrzebuje. Wykonam jeszcze trzy
telefony
i powiem kierownikowi, e musz jecha na
spotkanie,
koniec tego dzwonienia na dzisiaj.
Cz handlowcw myli te: Zadzwoni do tego go-
cia, pana ukasika. Musz si tylko pilnowa, eby
nie
powiedzie kutasik. Tacy sprzedawcy dzwoni do
tego przykadowego ukasika i widz sami wiecie
co.
A klient to czuje.
Mam dla Ciebie ciekaw propozycj. Jeeli chcesz zo-
sta mistrzem dzwonienia, zafunduj sobie darmowy
i bardzo poyteczny trening. Powinien on trwa okoo
2 miesicy. Po tym czasie ju nic Ci nie zaskoczy
przez
telefon i poradzisz sobie z kadym stresem. Zaoenia
treningu s bardzo proste. Pomyl o zjawisku, ktre
wzbudza Twoje wspczucie, o grupie, ktrej chcia-
by pomc mog to by chore dzieci, bezdomni,
bezpaskie zwierzta. Znajd stowarzyszenie, ktre
ich
wspiera. Uda Ci si to bez trudu, korzystajc z
pomocy
wyszukiwarki internetowej. Zadzwo do tego
stowarzy-
szenia lub fundacji i zgo si jako wolontariusz,
ktry
bdzie zbiera dla nich datki przez telefon. To bdzie
Twoja szkoa ycia. Rozmwcy, ktrych bdziesz pro-
si o wsparcie, bd Ci bardzo czsto odmawia,
bd
Ci zwodzi, ale jeeli wybrae Twj charytatywny
cel
zgodnie z sumieniem, bdziesz mia wielk
motywacj
55
Bartosz Nosiadek
do dziaania. Dzwo co drugi dzie (powiedzmy trzy

razy na tydzie), sesja telefoniczna powinna trwa
oko-
o godziny. Powtarzaj to przez dwa miesice. Ta
forma
szkolenia zabierze Ci w sumie nie wicej ni 30
godzin.
To mniej ni tydzie nauki w szkole podstawowej.
Przypomnij sobie, ile tygodni zmarnowae w podsta-
wwce. Ten czas bdzie jedn z Twoich najlepszych
inwestycji. Pomijajc to, e moesz bardzo pomc
gru-
pie, ktr wesprzesz swoj prac, zdobdziesz
rwnie
bezcenn umiejtno swobodnej rozmowy. Poza tym
umys to narzdzie, ktre kieruje si zasad
kontrastu.
Po wykonaniu tysica telefonw, proszc o pienidze
za nic, czyli o darowizn na fundacj, bdziesz
mg
prosi o spotkanie, powoujc si na konkretn
korzy
ze sprzedawanej przez Ciebie usugi lub
oferowanego
produktu. Zobaczysz, e bdzie Ci duo atwiej.
W dzwonieniu wane jest, aby:
1. By sob.
2. Nie manipulowa ludmi.
3. By szczery.
4. Szanowa klienta i jego czas.
5. Umiecha si do suchawki.
6. Dobrze myla o swoim rozmwcy.
7. Nie posugiwa si gotowym skryptem rozmowy,
tylko mwi wasnymi sowami.
56
8. Jasno przedstawia klientowi, co bdzie mia ze

spo-
tkania z Tob.
Kiedy wdroyem te zasady do swojej pracy, zaczem
osiga coraz lepsze wyniki. Lepszy efekt dziaa nie-
samowicie motywujco. Jeli tylko uda Ci si przej
punkt krytycznego zaamania i odbi si od dna, to
posmakujesz pierwszych sukcesw. One powinny da
Ci napd do osigania kolejnych, coraz to lepszych
re-
zultatw. Tak te si stao w moim przypadku. Due
koo zamachowe zaczo si porusza. Zaczem
sprze-
dawa pierwsze polisy klientom, ktrych wczeniej
nie
widziaem na oczy. Najwaniejsze jednak byo to, e
nie
musiaem ju ucieka. Mimo e wci konieczne byo
zaczeka na dobry wynik (rozliczano mnie za kwarta
pracy, wic lepsze 2 tygodnie nie zmieniay zbyt duo
w realizacji planu, dalej miaem do nadgonienia
spore
tyy), czuem, e id we waciw stron. Mj
statek
mia teraz sprzyjajcy wiatr i dobrze wyznaczony cel.
Po pierwszych zawartych z sukcesem transakcjach
za-
uwayem te jedn wan zaleno: Im mniej sie-
dz w biurze, tym lepiej mi idzie. Unikaj tzw. towa-
rzystw wzajemnej adoracji i klubw narzekaczy.
Kiedy
nie przekonae si jeszcze, e moesz odnie
sukces
w tym, co robisz, kade negatywne zdanie, ktre
usy-
szysz o swojej firmie i o produktach, bdzie rozbijao
Twoj motywacj w drobny mak. Do biura przychod
tylko zoy dokumenty i umwi kolejne spotka-
57
Bartosz Nosiadek
nia handlowe. Niech Ci Bg broni przed siedzeniem

w kuchni czy w kciku socjalnym. Tam zazwyczaj
prze-
bywaj kocury, ktre czekaj, a mysz, na ktr
poluj, sama wskoczy im w apy. Od nich dowiesz si,
e Twoja firma le traktuje ludzi, e te produkty
dobrze
sprzedaway si w latach 90., a teraz nie, e ten, kto
chcia, to ju i tak kupi itp. Dowiesz si te, kto z kim
sypia i poznasz sprawdzone systemy stawiania zaka-
dw w grach losowych. Co wicej, bdzie Ci si wy-
dawao, e rozmawiasz z elit sprzedawcw. Problem
polega na tym, e ci ludzie nie potrafi ju na nikim
zrobi wraenia. Czekaj na taki mody narybek jak
Ty i urabiaj go tak, by udowodni sobie, e faktycz-
nie nie da si ju sprzedawa. Kiedy syszysz: Co tak
gonisz? Zrb sobie kaw, sid na chwil z nami lub
Wiesz, co teraz firma wymylia? Bdziesz mia
nisz
prowizj!, to bd czujny, bo ci ludzie nie dadz Ci
nic oprcz cukru do kawy (i to z firmowej szafki). Nie
naley oczywicie skrela sympatycznych osb z
Two-
jego otoczenia w pracy. Te kocurki czsto nawet
nie
zdaj sobie sprawy z tego, e powanie szkodz
Twoje-
mu rozwojowi. Po prostu nie sugeruj si za bardzo
tym,
co mwi. Wysuchaj, przytaknij i powiedz, e musisz
ju i dzwoni.
Podsumowujc pierwsze kroki handlowca
rozpoczyna-
jcego prowadzenie wasnej dziaalnoci
gospodarczej,
po czasie mog powiedzie, e warto, aby:
58
1. Wyznaczy sobie konkretny i mierzalny cel (W ci-

gu dwch lat chc awansowa na stanowisko kie-
rownika, Za sze miesicy chc zarabia 5000
z
na miesic, W cigu roku chc mie 100 klien-
tw itd.). Bez tego niewiele zdziaasz. Ja krciem
si bez celu do czasu, a powiedziaem sobie
jasno:
Daj sobie p roku na rozkrcenie si, za trzy
lata
chc si dosta do programu Rozwoju Kadr Mana-
derskich.
2. Bd systematyczny i konkretny. Jak pracujesz
pracuj, jak odpoczywasz odpoczywaj. Nie oszu-
kuj sam siebie!
3. Traktuj klientw jak swojego nowego ssiada,
obok ktrego bdziesz mieszka najblisze 15 lat
i w zwizku z tym zaley Ci na zbudowaniu z nim
dobrej relacji (pamitaj o byciu szczerym, mw
swo-
imi sowami i nie sil si na manipulacj).
4. Pamitaj, e naganiacz chce sprzeda, a
sprzedawca
sprzedawa. Sprzedawaj klientowi to, czego po-
trzebuje, by zbudowa relacj i zaufanie, a bdzie
la-
tami korzysta z Twoich usug. Jeeli, posugujc
si
tanimi sztuczkami, wciniesz co klientowi,
bdziesz
piowa ga, na ktrej siedzisz. Moesz pracowa
w rnych firmach, moesz zajmowa najrniej-
sze stanowiska, lecz cokolwiek robisz, pamitaj, e
imi masz tylko jedno i jak zszargasz swoj
reputa-
59
Bartosz Nosiadek
cj, szybko znikniesz z rynku. Dlaczego? Dlatego,

e
klient bdzie czu, e ma do czynienia z oszustem.
5. Unikaj kocurkw z oddziaowej kuchni.
6. Nakrcaj si maymi sukcesami.
7. Buduj dobre zdanie na swj temat i na temat swo-
jej firmy. Nikt nie kupi niczego od Ciebie, jeeli
bdziesz mia napisane na czole: Tu stoi yciowy
nieudacznik, nie rozmawiaj ze mn, bo spotka Ci
to samo.
Pierwsze strategie marketingowe
Po 6 miesicach rozkrciem si na dobre. Wiedzia-

em ju, e potrafi sprzedawa. Przekroczyem
punkt
krytyczny i osigaem coraz lepsze wyniki. W
styczniu
miao si odby losowanie do otwartych funduszy
eme-
rytalnych, ktre byo okresem niw dla agentw
ubezpie-
czeniowych. W tym czasie modzi ludzie, ktrzy
zaczli
prac, dostawali informacj z ZUSu, e jeeli nie
wybio-
r OFE, to ZUS wylosuje go za nich. To powodowao,
e zaczynali oni interesowa si tematem i atwo byo
z nimi podpisywa umowy. Chciaem to wykorzysta,
ale
nie bardzo wiedziaem jak. Zdawaem sobie
natomiast
spraw, e dzwonic w taki sposb jak dzwoni (do
ma-
tek z zakupionej bazy danych), nie trafi na klientw,
kt-
60
rzy musz wybra OFE. Palio mnie to, e klienci

mog
przej mi koo nosa. Mogem oczywicie czeka, a
oni
sami zadzwoni, ale z tym miaem ju dowiadczenie
na
moim pierwszym dyurze, wic postanowiem
dziaa.
Sam do dzi miej si z mojego planu, ktry okaza
si niezwykle skuteczny. Moja narzeczona pracowaa
wtedy jako redaktor naczelna pewnej regionalnej
gaze-
ty. Zapytaem j, ile trzeba zapaci za reklam na a-
mach tej gazety. Okazao si, e p strony
kosztowao
1500 z, ale nakad by spory 40 000 egzemplarzy.
W zwizku z tym, e zaczem ju zarabia sensowne
pienidze, postanowiem zainwestowa i kupi t re-
klam. Martwiem si o to, czy bdzie skuteczna, bo
1500 z to byy dla mnie due pienidze. Dugo zasta-
nawiaem si, jak najlepiej zaprojektowa reklam,
no
i wymyliem. Ludzie nie zwracaj uwagi na kolorowe
reklamy. Kiedy czytam gazet, skupiam si na treci,
zdjciach do tekstu, a nie na reklamach aut czy piwa.
Wykupiem wic may nagwek na stronie tytuowej
gazety, ale nie umieciem tam adnej grafiki.
Wstawi-
em jedynie tekst: Kto wybierze lepiej Ty czy
ZUS?
Czytaj wicej na s. 7. Poprosiem grafika, by
wyglda-
o to jak zapowied artykuu.
Na wskazanej stronie zamieciem artyku sponsoro-
wany. Wiem, e moe Ci rozbawi jego forma, ale
po-
stanowiem napisa wywiad sam ze sob. Czytaem
nie-
jeden artyku sponsorowany zachwalajcy produkt
czy
61
Bartosz Nosiadek
usug i zawsze wydaway mi si mao wiarygodne.

Jako
dziennikarz i ekspert w jednej osobie,
postanowiem
wykaza si rzetelnoci i skupiem si na faktach.
Sam
si z siebie miaem, piszc wywiad: Panie Barto-
szu, czy warto traci czas na poszukiwanie OFE,
skoro
i tak ZUS moe go wylosowa za nas?. Pani
redaktor,
ZUS eliminuje z losowania OFE, ktrych udzia w
ryn-
ku przekracza 10%, to oznacza, e drog losowania
nie
mona trafi do najwikszych i najbezpieczniejszych
funduszy emerytalnych. Rozumiem pana zdanie,
ale
skd moda osoba, ktra dopiero co rozpocza
prac,
ma wiedzie, jaki fundusz wybra?. Na miejscu ta-
kiej osoby zaufabym niezalenym rankingom. Nawet
gdyby okazao si, e podja z decyzj, po 2 latach
od przystpienia do OFE mona zmieni go na inny
fundusz bez adnych opat.
Artyku okaza si strzaem w dziesitk. W kocu,
pa-
trzc w lustro, mogem sobie powiedzie: Tego
mapa
ju by nie wymylia!.
Pozwl, e w skrcie podsumuj efekt tej reklamy:
1. Zdobyem 45 klientw. Prowizja za tych klientw
wyniosa okoo 7000 z.
2. Klienci sami dzwonili i pytali, czy mam czas si
z nimi spotka! Do tej pory bagaem ich o kwa-
drans rozmowy, a teraz oni pytali mnie, czy mam
chwil, by z nimi porozmawia. Z udawanym tru-
dem odpowiadaem: Prosz moment zaczeka,
62
sprawdz mj grafik. Uczucie bycia podanym

przez klienta byo bezcenne.
3. Zadzwonia do mnie moja szefowa i powiedziaa:
Bartek, kilku bardzo dobrych agentw przyszo
do mnie z gazet i pokazao Twj artyku. Zapytali
mnie, jak to zaatwie, bo oni te taki chc. Pew-
nie domylasz si, e byo to dla mnie do mie.
Ten artyku mia dla mnie bardzo powane, pozytyw-
ne skutki. Pierwszy raz zarobiem pienidze,
ktrych
nie potrafiem od razu wyda!
Moja pierwsza porzdna kasa
Pamitam to uczucie bardzo dobrze. Na konto wpy-

no mi 7000 z. Miaem wtedy 21 lat. Moje potrzeby,
oprcz kosztw ponoszonych na firm (850 z), ogra-
niczay si do tego, by mie 500 z na wasne
wydatki.
Mieszkaem jeszcze wtedy z rodzicami, wic nie ci-
yy na mnie koszty utrzymania, jedzenia itp. Czuem,
e zarobiem te pienidze dobrym pomysem (artyku
sponsorowany) i byem z tego bardzo dumny.
Jak zwykle co 2 tygodnie, w pitek pojechaem na
studia
i postanowiem kupi kolegom, ktrzy zawsze gocili
mnie we Wrocawiu, skrzynk piwa. Zapaciem za
ni
59 z i kiedy wrczyem j koledze, on powiedzia:
Bar-
63
Bartosz Nosiadek
tek, czy ty bank obrabowae?!. Pomylaem wtedy,

e
mgbym kupi 20 takich skrzynek i cigle zostaoby
mi ponad 4000 z do wydania na inne przyjemnoci.
To
dao mi do mylenia. Wikszo moich rwienikw,
ktrych obserwuj, wyznaje zasad: yj dzi, jutra
nie
bdzie. Ci ludzie zarabiaj cakiem sensowne pieni-
dze, ale wydaj je w kompletnie bezsensowny
sposb.
Podstawowy problem tkwi w tym, e kady z nas ma
marzenia wiksze ni aktualny stan wasnego
portfela.
Instytucje, ktre maj najwicej pienidzy na wiecie
(banki), yj z tego, e s krok przed Tob i
wykorzystu-
j Twoje marzenia do napeniania swoich kieszeni.
Wyobramy sobie, e zarabiasz 3000 z na miesic,
nie
masz adnych oszczdnoci i marzysz o
wypasionym
aucie. Wiesz, e Ci na nie nie sta, ale idziesz do
salonu
pooglda je. Samochd na zdjciach wyglda
cakiem
niele, ale na ywo bajeczny! Siadasz za
kierownic,
widzisz, e producent dooy stara do tego, aby
wn-
trze zostao ekskluzywnie wykoczone. Zapach skry,
chrom, konsultant naciska guzik i czujesz, e
siedzenie
zaczyna si podgrzewa. Proponuje Ci jazd
prbn
Czy musz kontynuowa?
Wracasz do salonu, pamitajc, jak osigne 100
km/h.
W 9 sekund. Siadasz do stou z konsultantem i
rozmawia-
cie o samochodach, a w Tobie ronie pragnienie:
Musz
to mie. W dzisiejszych czasach dla wielu mie
zna-
czy by, wic ju prawie podje decyzj. Zostaje
tylko
64
dyskomfort tego, e nie sta Ci na taki samochd.

Prze-
chodzicie do kwestii finansowych, mwisz o swoich
oba-
wach. Konsultant stwierdza: Ten problem da si
rozwi-
za, ma pan sta prac, nie ma rodziny na
utrzymaniu,
wic bez kopotu dostanie pan kredyt. Odpowiadasz:
No tak, ale koszty s wysokie, spac prawie drugi
raz
tyle. Bronisz si, lecz Twj opr zanika, a
sprzedaw-
ca dodaje: Teraz mamy w promocji kredyt tylko na
5%
w skali roku, a pierwsz rat, ktra wyniesie tylko
1400 z
na miesic, zapaci pan dopiero za trzy miesice, w
dzi-
siejszych czasach nie opaca si kupowa aut za
gotw-
k. Sprzedawca robi teatraln pauz i dodaje:
Poza
tym, czy bdzie pana sta na taki samochd, kiedy
zaoy
pan rodzin? To chyba ostatnia okazja, eby kupi
tak
sportow bryk, potem zostaje ju tylko kombi.
Mam teraz do Ciebie prob, Czytelniku. W polu po-
niej napisz wasnorcznie: Nie mam takich potrzeb,
auta mnie w ogle nie interesuj, wol oszczdza co
miesic, ni paci rat.
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Nie wiem, czy dobrze odgaduj Twoje myli, ale
chyba
nieatwo to napisa?
65
Bartosz Nosiadek
Problem polega na tym, e jeeli kupisz w taki spo-

sb auto, bdziesz pracowa na zdechego konia.
Co
miesic bdziesz oddawa poow swojej wypaty na
samochd, ktre bdzie tracio na wartoci okoo
20%
rocznie. Ko zdycha, a Ty na niego pracujesz.
Ludzie, ktrzy w znacznym stopniu rozwinli swoj
inteligencj finansow, potrafi odracza
gratyfikacj.
Podam Ci prosty przykad postpowania osoby z wy-
sokim finansowym IQ. Taka osoba, gdyby bya sama
i zarabiaa 3000 z na miesic, odoy 2000 z z
kadej
pensji i za 5 miesicy kupi auto, np. uywan octavi.
Jeeli potrzebuje je ju dzisiaj (np. do pracy), wemie
kredyt na ten cel i spaci go do 6 miesicy. Ma auto,
ktre jedzi, mao si psuje, czci zamienne s tanie
i eksploatacja rwnie. Co robi dalej? Zamiast paci
rat 1400 z przez 8 lat za nowy samochd, odkada
te
pienidze. Kiedy oszczdzasz, procent dziaa na Two-
j korzy i powiksza Twoje oszczdnoci (pracujesz
na hodowl mustangw), kiedy spacasz kredyt
kon-
sumpcyjny, procent zabiera Twoje pienidze
(pracujesz
na zdechego konia).
Zobaczmy rnice pomidzy osob, ktra yje marze-
niami, a osob inteligentn finansowo.
Marzyciel: kupuje auto za 107000 z, spaca rat
1406 z
na miesic przez 8 lat przy oprocentowaniu 6% w
skali
roku (tak niskie oprocentowanie zdarza si przy
zaku-
66
pie nowych samochodw). Po 8 latach auto

marzyciela
warte jest 20 000 z, a on spaci w sumie 135 000 z.
Osoba z wysokim finansowym IQ oszczdza 1400 z
na miesic przez 8 lat i lokuje je na 6% (to zysk z
mao
wyrafinowanej, prostej inwestycji). Osoba ta wpaci
w sumie 134 400 z, a warto jej oszczdnoci
wynie-
sie 171633 z (procent dziaa na jej korzy).
Zamy,
e za t kwot za 8 lat bdzie mona kupi kawalerk
w miecie klasy B (taka kawalerka kosztuje
obecnie
100 000 z, ale naley wzi pod uwag wzrost cen
nie-
ruchomoci). Uwzgldniajc inflacj, odstpne za wy-
najcie takiej kawalerki bdzie wynosio za 8 lat
okoo
1400 z na miesic. Czy wiesz, do czego zmierzam?
Osoba mylca za 8 lat doprowadzi do tego, e do
ko-
ca ycia bdzie j sta na nowy samochd co 3 lata.
Rat kredytu bdzie moga finansowa z czynszu. Co
3 lata sprzeda samochd i kupi nowy, te korzystajc
z kredytu. Rnica jest taka, e rat bdzie
finansowa
z czynszu, a nie ze swojej wypaty. Wiecie, co jeszcze
si stanie? Warto mieszkania bdzie rosn,
warto
czynszu rwnie (ustawa o ochronie praw lokatorw
pozwala na podnoszenie czynszu co roku o wysoko
inflacji). Pomyl teraz o ostatnich 10 latach. Patrzc
z grubsza warto nieruchomoci wzrosa prawie
o 300%, a cena samochodw utrzymuje si na zbli-
onym poziomie. Dzieje si tak dlatego, e pojazdw
mona zawsze wyprodukowa wicej, a ziemi nie
mo-
67
Bartosz Nosiadek
na wytworzy. Producenci samochodw musz

ulep-
sza technologi i konkurowa cen. Nie ma
natomiast
producentw ziemi. Jej ilo jest okrelona i si nie
zwikszy, a ludzi na wiecie jest coraz wicej, wic
cena
ziemi bdzie rosn. Podobnie jest ze zotem. Nie da
si go wyprodukowa. Trzeba go wydoby i jego ilo
jest bardzo ograniczona, w zwizku z tym jego cena
ronie. Opisuj to w moliwie najprostszy sposb, ale
wydaje mi si, e brzmi to logicznie. Mam nadziej,
e
zaczynasz dostrzega rnic pomidzy osob yjc
swoimi konsumpcyjnymi marzeniami a osob, ktra
odracza gratyfikacj, by pniej do koca ycia sta
j
byo na realizowanie swoich marze do woli.
Wiem, e moesz pomyle teraz: 8 lat to szmat
czasu,
nawet nie wiem, czy poyj tak dugo. Dlaczego mam
si yowa i odkada co miesic poow pensji?!.
Na takie pytanie istnieje tylko jedna odpowied:
Masz
racj, po co si yowa, mona to zrobi sprytniej.
Moje dotychczasowe dowiadczenia jasno mi
pokazay,
e lepiej pracowa skuteczniej, ni pracowa wicej.
Pa-
mitasz, jak napisaem, e lepiej pracowa na
stadnin
mustangw zamiast na zdechego konia? Teraz
dowiesz
si, jak to zrobi.
Czeka 8 lat na zakup kawalerki to nie jest dobry po-
mys. Po co czeka, a jej cena wzronie do 170 000
z,
skoro mona j dzisiaj kupi za 100 000 z? To tak,
jak-
by powiedzia: Nie kupi teraz tego opau na zim
za
68
3000 z, zaczekam troch a bdzie po 5000 z i

wtedy
go kupi. Wiem, e teraz widzisz problem
finansowa-
nia: Jak mam kupi mieszkanie, skoro nie mam
pieni-
dzy?. Wiem, jakie jest rozwizanie tego problemu.
Czy znasz sztuk walki aikido? Jest bardzo ciekawa,
poniewa jej filozofia skupia si na wykorzystaniu siy
i ruchu przeciwnika. Cierpliwie czekasz i wykorzystu-
jesz cudz energi do osignicia zwycistwa. Aby
ku-
pi w celu inwestycyjnym mieszkanie, naley
skorzysta
z aikido. Nie mam tu na myli pobicia i wymuszenia
si
majtku, lecz zachcam Ci do wykorzystania siy
banku, ktry na kadym kroku bombarduje Ci ofert
spenienia Twoich marze ju dzi. Skorzystaj z
niej
i kup mieszkanie na kredyt.
Teraz powiesz mi: Facet, czy ty czytasz, co piszesz?
Przed chwil mwie, e zaciganie kredytu na
kupno
samochodu jest ze, a teraz zachcasz mnie do zaci-
gnicia kredytu na zakup mieszkania?. Ponownie
masz
racj. Wanie do tego Ci zachcam. Poszukaj atrak-
cyjnego mieszkania (jak je znale, napisz w
kolejnych
rozdziaach), udaj si do banku i powiedz, e chcesz
je kupi i potrzebujesz kredytu hipotecznego.
Zdziwisz
si, jak chtnie bank udzieli Ci kredytu na 100 000
z,
zabezpieczonego na kupowanym mieszkaniu. Rata
ta-
kiego kredytu zacignitego na 30 lat wyniesie
niecae
600 z miesicznie.
69
Bartosz Nosiadek
Co teraz powiniene zrobi? Kup mieszkanie na

kredyt,
nie potrzebujesz do tego swoich pienidzy. Zaczniesz
paci rat 600 z na miesic, natomiast po wynajciu
Twojego mieszkania dostaniesz okoo 800 z
odstpne-
go plus czynsz. To oznacza, e stajesz si
wacicielem
mieszkania, nie posiadajc pienidzy. Ponosisz koszt
600 z, a dostajesz 800 z. Czyli wyczarowae sobie
200 z miesicznie do Twojej wypaty.
Wiem, e moesz mie teraz wtpliwoci: A co,
jeeli
bd chcia kiedy kupi mieszkanie dla mojej
rodziny?
Jak mam ju kredyt, to bank drugiego mi nie da
lub: Gdyby to byo takie proste, wszyscy by tak ro-
bili. Co do Twojej zdolnoci kredytowej, sprawa jest
prosta. Tego typu transakcja po 6 miesicach podnie-
sie Twoj zdolno kredytow. Dlaczego tak si
stanie?
Wikszo bankw zalicza do dochodu klienta przy-
chd z najmu nieruchomoci. Wystarczy, e spiszesz
z Twoimi najemcami umow i bdziesz otrzymywa
czynsz na konto (do czego Ci zachcam). Bank, ob-
liczajc zdolno kredytow, sprawdza, ile co miesic
zostaje Ci z wypaty po odliczeniu kosztw ycia i rat
kredytu. W ktrym przypadku masz wiksz kwot
do
dyspozycji majc 3000 z wypaty czy 3000 z wy-
paty, 800 z odstpnego z mieszkania i 600 z raty
kre-
dytu hipotecznego? Oczywicie masz wicej,
spacajc
kredyt. W ten sposb, wykorzystujc swoj
inteligencj
i cudze pienidze, stajesz si bogatszy.
70
Chciabym te odnie si do tego, co

prawdopodobnie
przychodzi Ci na myl w tej chwili gdyby to byo
takie proste, to kady byby bogaty. Na t wtpliwo
mog odpowiedzie tylko w jeden prosty sposb. Czy
wszyscy ludzie wiedz, e sport to zdrowie? W pew-
nym uproszczeniu mona powiedzie, e nikt nie b-
dzie kwestionowa korzyci pyncych z ruchu fizycz-
nego. Kady to wie, ale ledwie 10% ludzi regularnie
wiczy. Ci, ktrzy to robi, s zdrowsi ni ci, ktrzy
nie
wicz. Tak samo jest z wykorzystywaniem
inteligencji
do zarabiania pienidzy. Ci, ktrzy to robi, s
bogatsi
ni ci, ktrzy tego nie robi. Od sportu rni si to
tyl-
ko tym, e tego rodzaju wiedzy nie wynosisz ze
szkoy.
Koczc szko podstawow, wiesz, e warto
uprawia
sport, ale nie masz bladego pojcia o tym, jak
zarzdza
swoimi pienidzmi.
Kiedy zaczem stosowa te zasady i zarabia na tym
pienidze, zadaem sobie pytanie: Dlaczego, do dia-
ska, nikt tego nie uczy w szkole?!. Po czasie ju
wiem,
dlaczego nikt tego nie uczy. Obecny system edukacji
suy do ksztacenia pracownikw, a nie
biznesmenw.
Biznesmeni potrzebuj rk pracownikw, eby
zara-
bia pienidze. Wykorzystuj cudz prac i cudze
pie-
nidze do osigania wasnej korzyci. W epoce
przemy-
sowej pracownicy byli bardzo potrzebni. W zwizku
z uruchomieniem produkcji masowej gospodarka po-
trzebowaa pracownikw, ktrzy bd umieli bez b-
71
Bartosz Nosiadek
dw wykonywa powtarzajce si czynnoci.

Zastanw
si, czego uczysz si w szkole? Uczysz si
kreatywnego
mylenia czy uczysz si na pami? Nauczyciel
zachca
Ci do eksperymentowania i uczenia si na wasnych
bdach, czy raczej nie wolno Ci popenia bdw?
Nie wiem, czy te tak miae, ale ja za popenianie
duej
liczby bdw dostawaem w szkole jedynki. Nikt nie
mwi mi: Popenie bardzo ciekawe bdy na tym
sprawdzianie, naprawd warto si nad nimi zastano-
wi i podyskutowa o tym, jak mona zrobi to
lepiej.
Czciej syszaem: Nosiadek, niedostateczny!.
Samo okrelenie oceny niedostateczny jest do
nie-
sprawiedliwe. Zastanw si przez chwil nad kilkoma
faktami. Czy pierwszy wyprodukowany samochd
mia
wady? Dzisiaj samochd odpala si jednym guzikiem,
pierwsze samochody startoway na korbk. Dowiad-
czenie pokazuje wic, e mona je byo zrobi lepiej.
Mona je byo udoskonali, ale czy to znaczy, e nie
naleao robi pierwszych, topornych jak na
dzisiejsze
czasy, modeli?
A spjrzmy na Microsoft Windows. Ile ju poprawio-
nych wersji Windowsa pojawio si na rynku? Jak s-
dzisz, czy Windows to dobry system operacyjny?
Myl,
e teraz umiechasz si pod nosem i mylisz: Dobry,
najbardziej go lubi, kiedy pojawia si system
error.
Czy to, e Bill Gates wypuci lata temu na rynek
system,
ktry zawiera mas bdw, okazao si jego
porak?
72
Bdy trzeba popenia, trzeba si na nich uczy i

wyci-
ga wnioski. To, na co warto zwrci uwag, to
instynkt
samozachowawczy. Wystarczy zgodnie z zasad:
Co
mnie nie zabije, to mnie wzmocni nie popenia
miertelnych bdw, pozostae s mile widziane.
Szybki awans
Moje pierwsze pozytywne dowiadczenia zwizane

z prac agenta zaprocentoway. Odbiem si od dna
i szybko zaczem sprawnie dziaa. Miao to duy
wpyw na moj dalsz karier zawodow. Dobre
wyniki
tworzyy niezy kontrast do wczeniejszych poraek.
To
troch tak jak z synem marnotrawnym. Bardziej
chwali
si tego, ktry upad i wsta, ni tego, ktry cay czas
postpowa waciwie.
Pomijajc filozoficznoteologiczne rozwaania na ten
temat, po niecaym roku pracy dostaem propozycj,
aby zosta kierownikiem zespou. Pierwszy raz mia-
em zarzdza ludmi. Wizja ta bya dla mnie
szczegl-
nie ekscytujca, poniewa miaem wtedy 21 lat. Do
tej
pory mogem zarzdza tym, czy zaprosz
narzeczon
do kina czy do restauracji, a tu taki mandat zaufania.
Nie zastanawiaem si nawet 30 minut nad
propozycj
i j przyjem. Zostaem skierowany na assessment
center.
Byo to spotkanie w centrali firmy, na ktrym
kandydaci
73
Bartosz Nosiadek
na menaderw byli poddawani rnym testom,

spraw-
dzajcym przydatno do penienia tej funkcji.
Zadania
byy wymagajce, polegay na przygotowaniu i wygo-
szeniu wystpienia publicznego, na rozwizywaniu
na
czas rnych testw oraz na rozwizywaniu
konfliktw
w grupie. Pamitam dobrze moje wystpienie
publiczne.
Miaem je przygotowa na temat: Dlaczego tak
moda
osoba ma zosta kierownikiem zespou?. Zoliwcy,
wzili mnie pod wos. Miaem chwil na
przygotowanie
si i na korytarzu zobaczyem biuletyn firmowy, w
kt-
rym napisane byo, e ING stawia na polityk rno-
rodnoci, aby dociera do rnych grup klientw.
Rozwizanie pojawio si szybko. Na pytanie:
Dlacze-
go tak moda osoba ma zosta kierownikiem
zespou?,
odpowiedziaem: ING jest firm, ktra stawia na po-
lityk rnorodnoci (wiedziaem to od 10 minut),
aby
zdoby klientw, do ktrych nie potrafia do tej pory
dotrze. Sam przez rok sprzedawaem polisy i wiem,
e od doradcy kupuj klienci podobni do niego.
redni
wiek naszego klienta wynosi 37 lat, a to oznacza, e
nie
trafiamy do modego pokolenia, ktre po studiach za-
czyna prac i myli o przyszoci. Jeeli zbuduj
zesp,
to bdzie si on skada z ludzi podobnych do mnie,
co
oznacza, e bdziemy pracowa na rynku, do ktrego
firma ING do tej pory sabo docieraa.
Ta prosta odpowied sprawia, e tydzie pniej
mia-
em ju wyznaczony przez firm ambitny plan
74
budowania zespou. Gdybym wiedzia, e porwaem

si z motyk na soce, to pewnie nic by mi z tego nie
wyszo. Miaem bardzo silne pozytywne nastawienie
do
tego zadania i to mnie uratowao. W cigu niecaego
roku zbudowaem sprawny zesp 10 doradcw.
Zadanie
faktycznie nie byo proste. Okazao si, e moje
trudne
dowiadczenia z pocztkw pracy nie byy niczym
wy-
jtkowym. Przechodzi je kady z moich doradcw. Po
p roku budowania zespou zaczem powanie
myle
o zatrudnieniu do niego psychologa. Nigdy wczeniej
nie sdziem, e zarzdzanie sprzeda jest tak
mocno
zwizane z cigym wysuchiwaniem problemw
swoich
pracownikw.
Najpopularniejszy model pracy w biznesie
ubezpiecze-
niowym to wasna dziaalno gospodarcza. Dla ludzi,
ktrzy osigaj sukces, nie ma lepszego rozwizania.
Pro-
blem pojawia si, kiedy pracujesz sabo i Twoja
prowizja
ledwie wystarczy na pokrycie kosztw tej
dziaalnoci.
Bardzo czsto musiaem podtrzymywa na duchu mo-
ich wsppracownikw, ktrzy w pierwszych
miesicach
pracy byli peni wtpliwoci typu: No dobrze, niele
za-
robiem w tym miesicu, ale nie mam adnej
gwarancji,
e przyszy miesic bdzie rwnie dobry. Przy tej
oka-
zji chciabym podzieli si z Tob jedn refleksj.
Jeeli
mylisz o zarabianiu duych pienidzy, zapomnij raz
na
zawsze o bezpieczestwie. Bezpieczestwo jest
prze-
ciwiestwem wolnoci. Jeeli chcesz osign
wolno
finansow, nie moesz pragn bezpieczestwa.
Kiedy
75
Bartosz Nosiadek
ta myl (pragnienie bezpieczestwa) zakiekuje w

Twojej
gowie, przestaniesz dostrzega okazje i zaczniesz
szu-
ka bezpieczestwa na etacie. Zamiast stara si
zna-
le bezpieczestwo, naley szuka
wykalkulowanego
ryzyka. To dziki niemu bdziesz zarabia pienidze.
Nie oznacza to, e masz od dzisiaj zosta kamikadze
i bra na siebie kade ryzyko. Trzeba szuka tylko
opa-
calnego ryzyka. To jak szukanie grzybw w lesie.
Trzeba
bra pod uwag, e to, co wsadzisz do koszyka,
dosta-
niesz pniej do zjedzenia na talerzu. Moesz nazbie-
ra muchomorkw, bo adnie wygldaj i do atwo
je
znale. Moe nawet dziki nim osigniesz
wolno,
bo po zjedzeniu ich uwolnisz si od wszystkich
ludzkich
problemw, ale chyba nie o to chodzi
Pierwszy raz zostaj pracownikiem
Szybki rozwj budowanego przeze mnie zespou

zosta
doceniony przez biuro centralne firmy. Byem
najmod-
szym kierownikiem zespou w Europie rodkowo
Wschodniej. Dowiedziaem si o tym przez
przypadek,
ale nie powiem, by to dla mnie powd do dumy. Za-
proponowano mi wtedy objcie stanowiska Regional-
nego Kierownika Sprzeday Ubezpiecze
Grupowych.
Do tej pory pracowaem z 10 agentami. Miaem
zacz
prac z 10 dyrektorami, 50 kierownikami i 500
agenta-
76
mi. Propozycja bya atrakcyjna pod kadym

wzgldem,
wic podjem wyzwanie. Pierwszy raz podpisaem
wte-
dy umow o prac. Wynagrodzenie skadao si z
kilku
elementw, miaem sta podstaw na umowie o
prac,
oprcz tego w ramach kontraktu na dziaalnoci
gospo-
darczej otrzymywaem premie i prowizje za sprzeda
wasn i sprzeda mojego regionu. Wikszo mojego
wynagrodzenia pochodzia z premii i z prowizji, co
nie
zmienia faktu, e zostaem pracownikiem i musiaem
by dyspozycyjny. Wtedy te pierwszy raz zderzyem
si
z tym, e miaem kopot z uzyskaniem urlopu na pla-
nowane, atrakcyjne wczasy. Zaczynajc t prac, w
og-
le nie braem tego pod uwag. Wczeniej
prowadziem
wycznie wasn dziaalno gospodarcz i nie byo
adnego problemu z urlopem. Zapowiadaem ludziom
z zespou, kiedy mnie nie bdzie i tyle. Wtedy te
pierw-
szy raz przekonaem si o tym, e bezpieczestwo ma
swoj cen. Zyskaem bezpieczestwo w formie pod-
stawy wynagrodzenia, ale straciem wolno
polegajc
na tym, e sam w 100% dysponuj wasnym czasem.
Nie powiem, eby mi si to podobao.
Aktywni wygrywaj
Musz przyzna, e po raz kolejny stanem przed

trudnym zadaniem. Naoono na mj region ambitny
77
Bartosz Nosiadek
plan sprzeday. Plan liczony by zebran skadk

rocz-
n z ubezpiecze. Kiedy w poowie roku
obejmowaem
stanowisko, region mia zebrane 300 000 z skadki,
do
koca roku musiaem podnie wynik do 1 800 000
z.
Miaem, jak wida, co robi.
Jeeli chcesz, eby ludzie za Tob poszli, musisz spe-
ni prosty warunek oni musz Ci widzie. Nigdy
nie osigniesz tego, siedzc za biurkiem. Zamy, e
masz wpyn na zapa do pracy 50 agentw w od-
dziale, ktry sabo sprzedaje. Co zrobisz? Wylesz im
polecenie subowe? Email z prob o podniesienie
wynikw sprzeday? A moe zmusisz ich do codzien-
nego raportowania? To nie ma sensu. Po prostu
wsid
w auto i pojed do nich pogada. Kiedy ludzie widz,
e ich szefowi chce si pracowa, te bior si do
pra-
cy. Wana jest jeszcze jedna kwestia. Jeeli chcesz
osi-
gn zamierzony efekt, przemawiaj im do serca, a nie
do portfela. 90% menaderw sprzeday prbuje
prze-
mawia swoim ludziom do portfela: Sprzedaj wicej,
to zarobisz wicej Jak sprzedasz 4 kontrakty, to za-
robisz x zotych, a przecie potrzebujesz pienidzy na
samochd.
Czy sdzisz, e agent, ktry od kilku lat pracuje na
prowizji, nie wie jeszcze, e kiedy sprzeda wicej, to
zarobi wicej? Nawet najbardziej oporne na wiedz
jed-
nostki przekonuj si o tym fakcie po kilku
miesicach
pracy. Nie trzeba im tego w kko powtarza. Z mo-
78
ich obserwacji wynika, e ludzie pjd za Tob wtedy,

kiedy bdziesz przemawia do innych wartoci ni tyl-
ko materialne. Kady czowiek ma potrzeb bycia
sza-
nowanym. Signij do tych narzdzi, a na pewno osi-
gniesz lepszy rezultat. Kwestii prowizyjnych
oczywicie
nie wolno odpuszcza, s one bardzo wane,
natomiast
kiedy bdziesz mwi tylko o nich, nie zdobdziesz
szacunku swoich pracownikw. Bez tego nie pjd za
Tob w ogie, a Ty nie osigniesz swojego celu.
Jedziem wic od oddziau do oddziau i rozmawia-
em z doradcami. Z pocztku nie byo to atwe.
Ludzie
patrz na Ciebie i jeszcze nie wiedz, do ktrej szu-
fladki Ci wsadzi. Pierwsze wraenie robisz tylko
raz,
pniej bdziesz czerpa z niego korzyci albo
bdziesz
walczy z negatywnym wizerunkiem, ktry zapad
w pami Twoim wsppracownikom. Gdyby kiedy,
Czytelniku, znalaz si w podobnej sytuacji, mog do-
radzi Ci tylko jedn rzecz. Skup swoj uwag na
celu
(np. wzrost sprzeday) i id w t stron tak dugo i
tak
wytrwale, a do niego dojdziesz. Po drodze spotkasz
wielu ludzi, ktrzy bd krytykowa Twoje
postpowa-
nie, najczciej bd udowadnia Ci, e to, co chcesz
osign, nie jest moliwe. Moesz sysze ich gosy,
ale nie powiniene ich sucha. Dc do
postawionego
sobie celu, pamitaj o tym, e osigniesz go
prawdopo-
dobnie szybciej, idc po trupach. Problem polega
na
79
Bartosz Nosiadek
tym, e z trupami nie da si z czystym sumieniem

cie-
szy z sukcesu i witowa wsplnie jego osignicia.
Kierujc si tymi prostymi zasadami, podaem
z agentami do korzystnego dla obu stron celu. Sprze-
da produktu, za ktry odpowiadaem, wzrosa przez
3 lata mojej pracy o okoo 500%. Naiwne byoby my-
lenie, e stao si tak wycznie dziki mnie. Na
efekt
pracuj wszyscy i skada si na niego wiele
czynnikw.
Pomoga nam kadra, pomogy modernizacje
produktu,
pomg zapa agentw. Najtrudniej wprawi maszyn
w ruch, a jak ju chodzi, to lepiej jej nie
przeszkadza.
Quo vadis?
Co jaki czas warto sobie zada pytanie: Dokd

idziesz?. Tak stao si po 3 latach mojej pracy, pole-
gajcej na zarzdzaniu sprzeda w duej korporacji.
Zaryzykuj stwierdzenie, e na takim stanowisku
pra-
cuje si podobnie w kadej duej midzynarodowej
fir-
mie. Dostajesz do zrealizowania ambitny plan, pracu-
jesz wytrwale cay rok, osigasz cel i dostajesz
premi.
Po chwili oddechu w Boe Narodzenie i w sylwestra,
dostajesz nowy plan, od kilkunastu do kilkudziesiciu
procent bardziej wymagajcy ni poprzedni. Tak
dziaa
biznes, nie ma si czemu dziwi. adna firma nie
moe
pozwoli sobie na stwierdzenie: Wiecie, w zeszym
80
roku zarobilimy mas pienidzy, moe w tym roku

damy sobie luz?. Zmierzam do tego, e warto sobie
zada pytanie: Czy chc bra udzia w tym
wycigu?.
On ma sens dla tych, ktrzy chc si tak ciga.
Dla mnie zawsze jedn z nadrzdnych wartoci bya
wolno. Jak ju wiemy, bezpieczestwo jest prze-
ciwiestwem wolnoci. A ja miaem due poczucie
bezpieczestwa. Przed 25. rokiem ycia zarabiaem
o wiele wicej ni moi rwienicy, miaem subowy
samochd, prywatn opiek medyczn i wiele innych
bonusw. Realizowaem rwnie oczekiwania mojego
pracodawcy, co sprawiao, e nie musiaem si mar-
twi o to, e strac prac z dnia na dzie. W skrcie:
miaem wszystko oprcz wolnoci. Miaem swobod
dziaania, ale nie naley jej myli z wolnoci.
Swoboda
polega na tym, e masz np. nienormowany czas pracy
i nie meldujesz si co godzin swojemu pracodawcy.
Czy swoboda pozwoli Ci przez 2 miesice nie praco-
wa i odby podr dookoa wiata? Wanie to byo
moim celem: zdoby wolno finansow i by panem
swojego losu. Wiedziaem, e nigdy tego nie osign,
jeeli nie zmieni swojego pooenia. Albert Einstein
powiedzia, e szalestwem jest robi wci to
samo,
a oczekiwa innych rezultatw. Nie mogem oczeki-
wa, e wolno spadnie mi z nieba. Musiaem podj
decyzj i zmieni co w swoim yciu. Postanowiem
si zwolni.
81
Bartosz Nosiadek
Ewolucja jest lepsza ni rewolucja
Jestem przeciwnikiem postpowania w chaotyczny

i niezaplanowany sposb. Od pocztku podjcia
pracy
nie traciem swojego celu z oczu. Decyzja o
zwolnieniu
si nie bya wynikiem jakiego szaleczego zrywu,
tyl-
ko naturalnym, kolejnym etapem realizowanego
planu.
3 lata przed zwolnieniem zaoyem wsplnie z on
firm, zajmujc si doradztwem finansowym, rok
przed zwolnieniem rozpoczem dziaalno inwesty-
cyjn w sektorze nieruchomoci. Zanim rzuciem si
na gbok wod, postanowiem najpierw sprawdzi,
jak gboka ona faktycznie jest.
Mog z dowiadczenia powiedzie, e trudno jest by
szamponem dwa w jednym. Rwnoczesna praca na
etacie i prowadzenie wasnej firmy zawsze bdzie
utrud-
nione, poniewa cokolwiek by nie robi, nigdy nie
sku-
pisz swojej uwagi w 100% na swoim celu. Najczciej
celem Twojego pracodawcy bdzie kupienie od
Ciebie
maksymalnego zaangaowania w prac. Zakadajc,
e
chcesz prowadzi wasny biznes, ile zaangaowania
w to
pozostanie Ci, kiedy wrcisz zmczony z pracy?
Dziaaem tak przez 3 lata, a do momentu kiedy
stwier-
dziem, e rozkrciem wasny biznes na tyle, aby
utrzy-
ma swoj rodzin. By moe osignbym duo
lepsze
rezultaty, gdybym od razu prowadzi wycznie
wasn
firm, ale cakiem moliwe, e zabrakoby mi
dowiad-
82
czenia i ogosibym bankructwo. Po fakcie mona so-

bie gdyba, lecz nie ma to wikszego sensu. Liczy si
to,
co moesz zrobi, a nie to, co moge zrobi.
Chciabym podzieli si z Tob pewnymi dowiadcze-
niami, ktre spotkay mnie wtedy, kiedy zwalniaem
si
z pracy. W skrcie wszyscy patrz na Ciebie jak na
wariata. Wynika to z faktu, e kiedy masz ju dobrze
patn i stabiln prac, to masz to, czego poda 90%
ludzi. Kiedy postanowisz zwolni si z takiej posady,
wikszo bdzie patrzya na Ciebie tak, jakby
wyrzu-
ca na mietnik nowy telewizor. Bardzo spodobao mi
si kiedy powiedzenie: Barany najgoniej rycz,
kie-
dy jeden z nich prbuje opuci stado. To do odpo-
wiednie stwierdzenie do opisywanej sytuacji. Zrbmy
pewien test. Napisz, prosz, z przekonaniem zdanie:
Nie zaley mi na dobrze patnej i pewnej pracy, wol
ryzykown dziaalno gospodarcz.
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Prosz Ci o to, by zobaczy, co czujesz, piszc te
sowa. By moe ju jeste przedsibiorc i bez
cienia
wtpliwoci zgadzasz si z tym stwierdzeniem, ale
mo-
esz by rwnie dobrze pracownikiem, ktry funkcjo-
nuje od dziesitego do dziesitego i wcale nie jest
Ci
atwo napisa co takiego. Pracujc na etacie, te
mo-
83
Bartosz Nosiadek
esz si dorobi. Prezesi wielkich spek notowanych

na giedzie papierw wartociowych to te
pracownicy.
Ich roczna pensja czsto przewysza majtek
niejedne-
go zamonego przedsibiorcy, ale problem polega na
tym, e trudniej bdzie Ci zosta takim prezesem, ni
stworzy dobrze zarabiajcy biznes. No i trzeba te
so-
bie zada jedno pytanie: czy prezes takiej firmy moe
mwi o spokoju i wolnoci? Drogi Czytelniku, mam
do Ciebie jeszcze jedn prob. Napisz, prosz, poni-
ej: Nie chc by prezesem spki giedowej i nie
chc
otrzymywa 5 mln z rocznej pensji.
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Prosz Ci o napisanie tych zda, poniewa pozwoli
Ci to sprawdzi, jakie s Twoje przekonania na temat
pracy. To bardzo wane, bo z nich wynika wikszo
decyzji, ktre podejmujesz.
Dziki swoim obserwacjom dochodz do wniosku, e
im bardziej pragniesz pracy, tym masz mniej
pienidzy.
Strach przed utrat staej pensji powoduje, e nie
masz
czasu i siy na dziaania, ktre doprowadziyby Ci do
wolnoci finansowej. Im duej tkwisz w tym strachu,
tym bardziej bezradnym si stajesz. Strach jest
najsilniej-
sz ze znanych ludzkoci emocji. Gdyby zastanowi
si
nad tym, ktry strach jest najstraszniejszy, to
myl,
84
e mona by powiedzie, e jest to strach przed nie-

znanym. Czego boisz si, ogldajc horrory?
Wielkiego
stwora z kami i szpikulcami na rkach? Jak ju
wyjdzie
ze swojej kryjwki, to przestaje by straszny, jest
nawet
troch mieszny. Prawdziwy strach odczuwamy wcze-
niej kiedy bohater idzie ciemnym korytarzem,
syszy
z daleka krzyk i nie ma pojcia, co czeka go za
rogiem.
Podobnie jest z zaoeniem wasnego biznesu.
Zawsze
bdziesz odczuwa strach przed nieznanym. Czy
kiedy-
kolwiek mylae o tym, e warto byoby zaoy wa-
sn firm i zosta swoim szefem? Nie czytaem bada
na ten temat, ale zao si, e kady pomyla o tym
w swojej karierze zawodowej przynajmniej raz. Czy
za-
raz po tym jak pomylae o wasnej dziaalnoci go-
spodarczej, zadae sobie jedno z poniszych pyta:
A co jeli nie bd mia klientw?
A jeli mj produkt okae si do niczego?
Jak mam gwarancj, e bd mia co miesic pie-
nidze?
Co si stanie, kiedy nie bd w stanie zapaci
ZUSu?
A jak zachoruj? Kto bdzie mi paci?
Jak mam pewno, e mj biznes wypali?
Jeeli zadae sobie, Czytelniku, takie pytania, to
dobrze.
S one oznak tego, e z pewnoci twardo stpasz
po
ziemi. Istniej ludzie, ktrzy mylc o biznesie,
mwi:
85
Bartosz Nosiadek
Ryzyko?! Jakie ryzyko? To pewna okazja!.

Syszaem
w yciu wiele historii w stylu: Na pewno by mi si
uda-
o, gdybym zamwi u innego dostawcy/nie bra tego
kredytu u lichwiarzy/sprawdzi, czy magiczne tabletki
na
odchudzanie s dopuszczone do handlu w Polsce
itd..
Zasada jest prosta: kto, kto nie czuje strachu przed
ni-
czym, jest gupi; jeeli czuje strach, ale mimo
wszystko
dziaa, to znaczy, e jest odwany.
Z pewnoci spotkae si kiedy z potocznym okre-
leniem: Kto nie ryzykuje, ten nie zarabia. Kady to
wie, ale nie kady dopuszcza to do swojej
wiadomoci.
Chc Ci powiedzie, e na wiecie nie ma dochodo-
wych okazji bez ryzyka. Podam Ci kilka przykadw,
na ktrych dostrzeesz rnic pomidzy tym, co
gwa-
rantowane, a tym, co ryzykowne w kontekcie
zyskw
i ewentualnych strat.
Lokowanie pienidzy
1. Moesz zgodzi si na gwarantowan lokat i zaro-

bisz 4,5% w skali roku. Masz gwarancj, ale zysk
ledwie pokrywa inflacj.
2. Moesz zgodzi si na fundusz inwestycyjny. Byy
czasy, e moge zarobi na funduszu 70% rocznie,
ale cakiem niedawno moge straci 70% swoich
pienidzy z powodu takiej inwestycji.
86
3. Moesz wybra lokat strukturyzowan i dziki

temu
masz szans, e zarobisz wicej ni na lokacie,
nato-
miast gwarancja dotyczy czsto tego, e otrzymasz
minimalnie swj zainwestowany kapita. Oznacza
to rwnie, e moesz zarobi np. 15% rocznie, ale
rwnie dobrze moesz nic nie zyska i zachowa
je-
dynie swj kapita.
Wczasy last minute
1. Jeeli mylisz o spdzeniu urlopu w konkretnym

miejscu, moesz zamwi wczasy z
wyprzedzeniem
i dokadnie zna termin swojego wyjazdu oraz ho-
tel, w ktrym zamieszkasz. Bdzie Ci to
kosztowa-
o wicej.
2. Moesz rwnie zaplanowa przyblion dat swo-
jego urlopu i czeka do ostatniej chwili na jak
ce-
now okazj. Jest szansa, e zapacisz duo mniej,
ale bierzesz na siebie pewne ryzyko moe si
okaza, e nie pojedziesz do hotelu, o ktrym my-
lae, bo nie ma w nim ju wolnego miejsca.
Sprawdzona firma budowlana

i znajomi kolegi szwagra
1. Kiedy budujesz dom lub przeprowadzasz remont,

moesz zatrudni do tego renomowan firm bu-
87
Bartosz Nosiadek
dowlan i podpisa umow, co sprawi, e zapacisz

wicej, ale bdziesz spokojny o zlecone prace.
2. Moesz zatrudni bez umowy (na czarno) fa-
chowcw znikd. Wycena robt bdzie pewnie ni-
sza, ale nie masz pewnoci, czy wszystko zostanie
waciwie zrobione.
Sposoby zarabiania
1. Moesz pracowa na etacie i mie pewno, e

w kolejnym miesicu dostaniesz wypat. Znasz
te
w przyblieniu jej wysoko, ale wiesz te, e 3000
z
nie zamieni si nagle w 20 000 z.
2. Moesz rwnie prowadzi wasny biznes. Nie
bdziesz
mia adnej gwarancji zarobku, co wicej, pewnie
nie
bdziesz mia regularnych wpyww. Moliwe jest
na-
tomiast to, e zarobisz o wiele wicej ni na etacie.
Jeeli zastanowisz si nad tym przez chwil, to
bardzo
szybko dojdziesz do wniosku, e codziennie podejmu-
jesz takie decyzje. wiat biznesu jest tak
skonstruowany,
e jeeli kto podejmuje ryzyko, to chce na tym
zarobi.
Twj pracodawca robi dokadnie tak samo. Zatrudnia
Ci na etat i przyjmuje ryzyko tego, e bdzie Ci
musia
paci co miesic wypat, niezalenie od kondycji
jego
firmy. Wychodzi natomiast z zaoenia, e na Twojej
pracy musi zarobi. Co do samego ryzyka Bdem
jest bra na siebie kade ryzyko. Chodzi o to, aby wy-
88
biera sytuacje, w ktrych potencjalny zysk jest

bardziej
prawdopodobny ni potencjalna strata.
Do czego zmierzam? Jeeli naprawd chcesz
zarabia,
musisz zacz podejmowa ryzyko. Im bardziej
strach
przed nieznanym bdzie Ci paraliowa, tym
mniejsz
masz szans, e cokolwiek Ci si uda. Bierz na siebie
ryzyko, ale nie bd kamikadze. Bankructwo nie jest
za-
chowaniem, za ktre komornik wrczy Twojej
rodzinie
medal. Szukaj kalkulowanego ryzyka, takiego, na kt-
rym moesz zarobi. Nie chcesz od razu rzuca
pracy?
To bardzo dobrze. Ja te nie miaem na to odwagi.
Za-
cznij dziaa po godzinach, bdzie Ci to kosztowao
wicej wysiku, ale zmniejszysz ryzyko utraty staych
dochodw. Jeeli zaczniesz tak dziaa, zaczniesz
mimo
wszystko liczy si z tym, e aby pj dalej, bdziesz
musia zrezygnowa z pracy na etacie. Nieustannie
b-
dziesz podnosi poprzeczk. Twj rozwj i rozwj
Twojej firmy polegaj na tym, e drobnymi krokami
musisz opuszcza stref komfortu. Jeeli Twoje
decy-
zje w biznesie nie bd niosy za sob adnego
ryzyka,
to oznacza, e zacze si cofa. Dlaczego? Bo
przesta-
e si rozwija. Stopniowo zwikszaj wic skal
swojej
dziaalnoci. W cigu 6 lat co roku podnosiem obrt
mojej firmy o 1000%. Uwaam jednak, e gdybym po
roku prowadzenia firmy dosta kapita, ktrym dzisiaj
zarzdzam, to stracibym go w 2 miesice.
Mog poradzi Ci z wasnego dowiadczenia:
89
Bartosz Nosiadek
1. Zacznij szuka ryzyka, na ktrym moesz zarobi.

2. Rb to regularnie.
3. Myl o zwolnieniu si z pracy.
4. Zwikszaj skal dziaalnoci i szukaj okazji na zmi-
nimalizowanie ryzyka.
5. Postaw na swoim i boga si coraz mniejszym na-
kadem pracy.
6. Kiedy nie czujesz adnego stresu przed podjciem
decyzji, zastanw si, czy nie podnie sobie po-
przeczki.
7. Kiedy ogarnia Ci przeraenie na myl o podejmo-
wanym ryzyku odpu je.
8. Nieustannie podno poprzeczk.
Czas na konkret
Chciabym teraz, drogi Czytelniku, przej do

konkre-
tw i zamiast rozpisywa si na swj temat, da Ci
gar
prostych rad, ktre polepsz Twoj sytuacj
finansow.
Porady bd przeplata historiami z wasnego
dowiad-
czenia, bo wydaje mi si, e tak atwiej zapamitasz
to,
o czym pisz. Zaley mi na tym, aby uwiadomi Ci,
e
jeste w bardzo komfortowej sytuacji. Nie musisz ko-
rzysta ze wszystkich moich wskazwek. Zakadam,
e
gdyby mia zastosowa te porady naraz, doszedby
do
wniosku, e jest to zbyt czasochonne. Ja postpuj
tak
samo, kiedy spotykam si z czym ciekawym, ale zbyt
ob-
szernym po prostu to ignoruj. Wol doskonali si
stopniowo i szczerze polecam Ci tak postaw. To
troch
podobne do nauki jazdy na rowerze. Kiedy
prawdopo-
dobnie Twj ojciec nauczy Ci tej umiejtnoci.
Pewnie
nawet tego nie pamitasz. Nauczy Ci prostej rzeczy
utrzymywania rwnowagi i balansowania ciaem.

Dzisiaj
nie musi Ci ju uczy, jak zmienia przerzutki
rowerowe
lub hamowa. T umiejtno przyswoie sam, bo
mia-
e podstawy. Jeeli nie jedzie do tej pory na
skuterze,
a chciaby tego sprbowa, to zao si, e
umiejtno
jazdy na rowerze Ci w tym pomoe i bez wikszego
pro-
91
Bartosz Nosiadek
blemu ostronie ruszysz naprzd. Wystarczyo zdoby-

cie drobnej umiejtnoci (nawet nie pamitasz, jak to
si
stao), ktra ewoluowaa w Tobie z biegiem lat
niemale
sama. Tak te jest z bogaceniem si naucz si
cze-
go prostego, np. utrzymywania finansowej
rwnowagi
i balansu pienidzmi, a reszta zrobi si sama.
Z czym si je wolno finansow

i dochd pasywny?
Najtrudniejszym etapem zdobycia wolnoci

finansowej
jest uwolnienie si od obaw o utrat staego dochodu
z etatu. Jak ju pisaem wczeniej, w pierwszej chwili
moesz pomyle: Co? Staraem si o moj prac
tak
dugo, teraz przeduyli mi umow na czas
nieokrelo-
ny i mam z tego zrezygnowa?!. To normalne. Mnie
te przechodziy ciarki na myl o utracie staej pensji.
Kiedy podjem decyzj o zwolnieniu si i miaem ju
stabilny dochd z wasnej firmy, mimo wszystko zda-
rzao si, e budziem si w nocy przeraony, bo nio
mi si, e zostaem zwolniony. Ten lk jest niemale
pierwotny. Zakadajc, e naszym celem jest zdobycie
wolnoci finansowej, mona postpi w tej sytuacji
na
kilka sposobw:
1. Moesz rzuci prac bez dobrego przygotowania
si
i udzi si, e jako to bdzie (tego nie polecam).
92
Czas na konkret
2. Moesz pozosta w tym strachu i nie robi nic

(praw-
dopodobnie funkcjonowae ju w ten sposb, wic
sam wiesz, jak to jest).
3. Moesz zacz wykonywa drobne kroki w stron
zdobycia pasywnego dochodu, a nastpnie zwik-
sza go (polecam to rozwizanie z autopsji).
Spodziewam si, e nie kady wie, jak definiowa
wolno
finansow i dochd pasywny. Sprbuj przedstawi
Ci
to w jedyny moliwy (czyli prosty) sposb. Dochd
pa-
sywny to pienidze, ktre otrzymujesz regularnie,
mimo
i nie musisz na nie pracowa. Wolno finansowa to
posiadanie dochodu pasywnego w wysokoci, ktra
po-
zwala pokry Twoje koszty utrzymania. To oznacza,
e
nie musisz pracowa i masz pienidze na ycie.
Zachcam Ci teraz do sprawdzenia poziomu
Twojego
przygotowania do osigania dochodu pasywnego.
Wy-
mie, prosz, sposoby zarabiania pienidzy, ktre
Two-
im zdaniem nie wymagaj pracy. Mam nadziej, e
nadal
trzymasz w rce owek, o ktrym pisaem na
pocztku.
Jeeli wymienisz 3, Twj poziom wiedzy jest saby.
Jeeli
wymienisz 7, jeste cakiem niezy, jeeli wymienisz
10,
nie musisz dalej czyta tej ksiki, napisz swoj.
1. ......................................................................
...........................................................................
2. ......................................................................
...........................................................................
93
Bartosz Nosiadek
3. ......................................................................
...........................................................................
4. ......................................................................
...........................................................................
5. ......................................................................
...........................................................................
6. ......................................................................
...........................................................................
7. ......................................................................
...........................................................................
8. ......................................................................
...........................................................................
9. ......................................................................
...........................................................................
10. .....................................................................
...........................................................................
Po wypisaniu tych sposobw zaznacz, prosz,
kkiem
kady, ktry ju stosujesz i osigasz efekty. Jeeli nie
korzystasz do tej pory z adnego, to zastanw si
spo-
kojnie i wybierz jeden. Taki, ktry najbardziej Ci od-
powiada. To bdzie Twj dobry pocztek. Taka nauka
jazdy na rowerze. Gdybym by na Twoim miejscu, po-
stanowibym sobie, e za p roku bd osiga z tego
94
Czas na konkret
tytuu 100 z miesicznie. To bardzo atwy do

osigni-
cia cel. Waniejsze jest natomiast to, by zacz robi
cokolwiek. Moesz oczywicie postawi sobie wyej
poprzeczk to Twoja decyzja.
Proponuj, aby wpisa ten cel w rubryk poniej.
Zapisanie na papierze swojego celu daje niesamowite
efekty. Pozwl, e przytocz Ci efekty pewnego syn-
nego badania przeprowadzonego wrd studentw
w prestiowym zagranicznym uniwersytecie. Du
re-
prezentatywn grup studentw zapytano o to, jaki
cel
chc osign za 15 lat. Nie pamitam wyniku
badania
co do miejsc po przecinku, natomiast odpowiedzi
wyglday nastpujco:
1. 87% nie byo w stanie okreli w ogle swojego
celu.
2. 10% miao pojcie o tym, co chce osign.
3. 3% miao cel i cel ten by przez nich zapisany wa-
snorcznie na kartce.
Pewnie nietrudno odgadn, e swj cel w wikszoci
osignli Ci, ktrzy go zapisali. To adna eureka,
cieka-
wy jest natomiast fakt, e autorzy badania
postanowili
za 15 lat sprawdzi, jaki majtek posiadaj osoby,
ktre
bray udzia w tym badaniu. Okazao si, e 3% bada-
nych, ktre wyraao swoje cele na pimie, posiadao
wikszy majtek, ni pozostae 97% badanej
populacji
razem wzitej.
95
Bartosz Nosiadek
To co? Wpisujesz swj pierwszy, proczny cel

poniej?
Bd konkretny, podawaj czas i liczby. Najlepiej
uywaj
czasu teraniejszego dokonanego, rozwijajc zdanie:
Za p roku mam/posiadam/jestem:
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Jeeli nie czujesz ekscytacji zwizanej z tym, e fak-
tycznie moesz zrealizowa swj cel, zmie go. Musi
on Ci sprawia rado, a wizja jego realizacji ju
teraz
musi by przyjemna. W przeciwnym razie bdziesz
sta
w miejscu. Bardzo wane jest to, aby wyraa swoje
cele precyzyjnie. Podam Ci sprawdzony, prosty
sposb
na to, jak przekona si, czy Twoje cele s
wystarczajco
precyzyjne. Zetknem si z nim na szkoleniu Mariu-
sza Szuby. Zamy, e chcesz mie lepszy samochd.
Przyjmijmy, e to Twj cel. Sprbuj teraz w wyszuki-
warce internetowej wpisa: lepszy samochd. Czy
to, co znalaze, pokrywa si z Twoim celem? Sprbuj
wpisa swj cel dotyczcy samochodu tak
precyzyjnie,
aby znalaz si w pierwszej dziesitce wynikw
wyszu-
kiwania. Jeeli znalaze go bez trudu, to oznacza, e
sformuowae go dokadnie.
Moe si te zdarzy, e nie wpisae w wykropko-
wanym miejscu powyej adnego celu, poniewa nie
96
Czas na konkret
przychodzi Ci do gowy ani jeden sposb na zdobycie

pasywnego dochodu. Chtnie Ci pomog i
zaprezentu-
j wasn list sposobw, ktre stosuj do
uzyskiwania
pasywnego dochodu:
1. Wynajem nieruchomoci mieszkalnych (kupujesz
nieruchomo i zarabiasz na czynszach paconych
przez Twoich najemcw).
2. Udzielanie prywatnych poyczek (poyczasz pie-
nidze, a nastpnie Twj poyczkobiorca paci Ci
odsetki).
3. Odsetki z konta oszczdnociowego (ich poziom
jest may, ale jest to najprostsza forma dochodu
pa-
sywnego).
4. Prowizja ze sprzedanych produktw finansowych
(w grupie ubezpiecze na ycie istniej produkty,
ktre wytwarzaj dla Ciebie prowizj za kad
skad-
k zapacon przez klienta; prowizje otrzymujesz
co
miesic).
5. Wynajem nieruchomoci komercyjnych (wynajmu-
jesz firmom lokale na dziaalno gospodarcz).
6. Tantiemy z praw autorskich (wymylasz np. unika-
towy czycik do ekranu komrki, producent kupuje
od Ciebie patent i paci Ci, powiedzmy, 0,1 dolara
za
kady sprzedany produkt Twojego pomysu).
97
Bartosz Nosiadek
7. Wasny serwis internetowy podczony do systemu

partnerskiego i systemw reklamowych (osoby od-
wiedzajce Twoj stron klikaj w zamieszczone
na
niej reklamy, a Ty dziki temu zarabiasz).
8. Wasny biznes mam na myli sytuacj, w jakiej
zbudowae struktur, ktra dla Ciebie pracuje
przy
minimalnym udziale Twojej pracy. Jeeli jeste np.
dentyst, ktry ma swj gabinet, to owszem, masz
wasn firm, ale jej dochd pochodzi z Twojej pra-
cy, czyli nie jest pasywny.
9. Automat z kaw/napojami/ciastkami (raz ustawio-
ny w dobrym miejscu bdzie dla Ciebie zarabia
przez dugi czas).
10. Myjnia bezdotykowa inwestujesz w
konkretnym,
dobrym miejscu i po kampanii reklamowej Twoim
jedynym zadaniem jest liczenie pienidzy, ktre co
miesic wrzucane s do Twoich automatw.
To s oczywicie przykady. Na wasnej skrze spraw-
dziem i korzystam ze sposobw 1, 2, 3, 4, 5, 7, 8.
Jeeli
w ktrym z nich znalaze inspiracj, ciesz si.
Jeeli
wpisae inne sposoby, to te dobrze. Pamitaj tylko,
prosz, o rozrnieniu zwykego dochodu od dochodu
pasywnego. Mona oczywicie podejmowa dyskusj
w konwencji: nigdy nie ma nic za darmo. To fakt,
kady z wymienionych przeze mnie przykadw
bdzie
wymaga od Ciebie powicenia albo wasnego czasu,
albo duego kapitau. Waciwie chodzi o to, aby
wyko-
98
Czas na konkret
nywa takie prace, ktre raz zrobione, bd dla

Ciebie
regularnie dugoterminowo zarabiay. Trzeba
pracowa
tak, eby zarobi, a si nie narobi.
Cz mojego dochodu pasywnego pochodzi od
najem-
cw z kamienicy mieszkalnej w centrum duego
miasta.
Jest to bardzo atrakcyjna forma zarabiania, nie
angauje
w duym stopniu mojej pracy, co nie znaczy jednak,
e
mog zapomnie o tym budynku na najblisze 20 lat.
W tym czasie pewnie bd musia przeprowadzi re-
mont i kilka odwiee budynku, bd musia
zawrze
nowe umowy z najemcami, ktrzy si przecie
zmienia-
j. Moe bd nawet musia eksmitowa uciliwego
lo-
katora. Mog oczywicie zatrudni osob, ktra si
tym
wszystkim zajmie, ale opacalno tego zatrudnienia
ma
sens dopiero przy posiadaniu kilku budynkw tego
typu.
Prace, ktre musz wykona, nie zmieniaj faktu, e
jest
to dochd pasywny. Powicam bardzo mao czasu i
za-
rabiam na tym dobrze to si liczy.
Bogaci ludzie
Chciabym napisa Ci teraz kilka sw o

przekonaniach
na temat pienidzy. Zanim to zrobi, odpowiedz sobie
w gowie na proste pytanie: czy chciaby by
bogaty?
Przejdmy teraz do tego, co mylisz o bogactwie.
Pew-
nie nie zdajesz sobie z tego sprawy, ale Twoje
przekona-
99
Bartosz Nosiadek
nia na temat pienidzy s bardzo wane.

Przeprowadzi-
my teraz test, eby sprawdzi, co tak naprawd
mylisz
o pienidzach i ludziach, ktrzy je zarabiaj.
Zastanw
si w tym momencie, co sdzisz o prawdziwych bo-
gaczach. Poniej wypisz Ci zestaw twierdze i cech,
a Twoim zadaniem jest wpisa tak obok zdania lub
cechy, jeeli si z ni zgadzasz, lub nie, jeeli twier-
dzisz, e opis lub cecha nie pasuje do majtnych
ludzi:
Pierwszy milion trzeba ukra Bogaci
W dzisiejszych czasach ciko jest ludzie
uczci- to
wie zarobi due pienidze uczciw
Bogaci ludzie z pewnoci nie e
maj szcz- osoby,
liwego ycia rodzinnego ktre
Najbogatsza osoba w moim dorobi
miecie to y si
prawdziwy oszust cik
prac i
Wol by biedny i szczliwy ni
dobrym
bogaty i po-
i zepsuty mysam
Najbogatsi ludzie to w wikszoci i
filan- eby
tropi si
dorobi, trzeba oszukiwa i roz- ...........
pycha si okciami
...........
100 ...........
...........
...........
...........
...........
...........
Czas na konkret
Kolek
Wielu bogatych ludzi zarobio a
due pie- Bezpra
nidze dziki temu, e duo daj wie
innym
i dziel si ze wiatem swoim
bogac-
twem 1
Bogacz zawsze wykiwa Ci w

interesach
Bogaci ludzie oszukuj na
podatkach
Wikszo bogatych ludzi zarobia
pie-
nidze, idc po trupach
Przejdmy teraz do cech i opisw

bogaczy:
Zodziej
Korupcja
Chciwo
Uczynno
Uczciwa praca
Troska o drugiego czowieka
Mio
Wyudzenia
Defraudacja
Oszust
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
...........
........... ...........
Bartosz Nosiadek
Wyzyskiwacz ...........
Hojny ...........
Uczciwo w interesach ...........
Bezwzgldno ...........
Drogi Czytelniku, zadam Ci teraz 3 proste pytania.

Pierwsze: Czy odpowiedziae tak, kiedy zapytaem
Ci, czy chcesz by bogaty?, drugie: Jaki obraz bo-
gatej osoby wynika z Twoich odpowiedzi w powy-
szym wiczeniu. Jest to obraz dobry czy fatalny?, no
i najwaniejsze, trzecie: Jeeli odpowiedziae tak na
pierwsze pytanie, to czy chcesz by osob, ktra
wyni-
ka z Twojego opisu cech ludzi bogatych?.
Zastanw si, prosz, przez chwil. Czy moesz w
nor-
malnych warunkach zosta kim, kim gardzisz?
Osob,
ktr uwaasz za zepsut i kamliw?
Gdybym mia odpowiedzie na przedstawiony zestaw
cech i opisw kilka lat temu, jest wielce prawdopo-
dobne, e zrwnabym bogaczy z botem. Dlaczego?
Jak masz opisa co, czego nie znasz? Rwnie dobrze
mgbym opisywa widok Ziemi z Ksiyca. Problem
polega na tym, e jak czego nie dowiadczye, to
ba-
zujesz tylko na tym, co myl osoby, ktre Ci
otaczaj.
Statystyka jest bezwzgldna, powinno otacza Ci
oko-
o 95% ludzi, ktrzy le myl o pienidzach i
ludziach
102
Czas na konkret
bogatych. Obawiam si, e skoro to miao zy wpyw

na mnie, na Ciebie rwnie moe mie taki.
Zaczem sobie zadawa pytanie, ktre przed chwi-
l zadaem Tobie. Mylaem: Rozkrcam firm, chc
zarabia wiksze pienidze, chc by zamony i
nieza-
leny. Jak mog taki zosta, jeeli le myl o
ludziach,
ktrzy to ju osignli?. Postanowiem sobie wtedy,
e
bd bra z nich wzr i zaskoczyo! Ruszyem z im-
petem do przodu. Bardzo duo dao mi to, e
sprzeda-
jc ubezpieczenia, spotykaem si z mnstwem ludzi,
rwnie z zamonymi. Pocztkowo ich nie rozumia-
em, ale z czasem zaczem si od nich uczy. Dosze-
dem do wniosku, e ludzie bogaci to osoby uczciwe,
posiadajce silny charakter i kierujce si
pozytywny-
mi wartociami. Nieraz okazyway si
bezinteresowne.
Wielokrotnie otrzymywaem od nich porady, zupenie
za darmo, cho ich wiedza bya cenniejsza ni roczna
warto mojej pracy.
Moesz oczywicie teraz pomyle: Jak to? Czy na
wiecie nie ma bogatych ajdakw?. Pewnie, e s.
Tak
samo jak istniej ksia pedofile, skorumpowani poli-
cjanci i lekarzeowcy skr. Niestety taki margines
wida
najwyraniej. Ich liczba nie przekracza pewnie nawet
kilku procent caej reszty uczciwych. Mimo i
stanowi
mniejszo, rzutuj na wszystkich pozostaych i psu-
j opini swojej grupie spoecznej czy zawodowej. Co
103
Bartosz Nosiadek
wic czyni? Radz Ci, skup si na tych dobrych

wzor-
cach i nie martw tym, e po wiecie chodz te
ajdaki.
Jeeli wci chciaby mie wicej pienidzy, zacznij
myle dobrze o ludziach, ktrzy je zarabiaj oraz
myl
pozytywnie o samych pienidzach. Poniej
zaproponu-
j Ci kilka zachowa, ktre w prosty sposb przybli
Ci do tego typu mylenia.
1. Ilekro dostajesz rachunek (prd, telefon, gaz itp.),
jeeli moesz, zapa go od razu, pierwszego dnia,
kiedy go otrzymae. Ciesz si w gbi serca tym,
e moesz go opaci i pomyl, e uiszczona kwota
wrci do Ciebie po dziesiciokro.
2. Widzisz, e przed Tob jedzie luksusowe auto. Po-
myl: Ale on ma rewelacyjne auto! Te bd
kiedy
takim jedzi, zamiast: Ale ten go si wlecze!
Ma takie auto, a jedzi jak amaga!.
3. Dostajesz premi, niespodziewane pienidze po-
dziel si nimi! Zrb natychmiast przelew na
fundacj,
ktr podziwiasz. Podziel si z kim
potrzebujcym.
Wystarczy drobna kwota, a Twoje pozytywne
nasta-
wienie do dzielenia si zacznie przyciga
zarobko-
we okazje do Twojego ycia. Ta zasada jest
najblisza
mojemu sercu. Uwierz mi, ilekro bezinteresownie
wspieram jakie suszne dziaanie, Fortuna
odwdzi-
cza mi si nie dziesiciokrotnie, a stukrotnie.
Wane
jest to, aby przekaza pienidze osobie lub
instytu-
104
Czas na konkret
cji, ktra Ci inspiruje i ktrej bardzo chcesz

pomc.
Jeli zrobisz to, bo czujesz, e musisz, to pamitaj

nic z tego nie wyjdzie. Najlepsza rzecz, ktr
moesz
w tej chwili zrobi, to znale w internecie
fundacj,
ktr popierasz, lub osob w potrzebie, i przela
jej
bezinteresownie np. 100 z, nawet jeli Ci ich bra-
kuje i musiaby skorzysta z debetu. Wiesz, na co
Rockefeller wyda swojego pierwszego dolara? Po-
mg biedakowi, ktry nie mia pienidzy na chleb.
Nie chc Ci na si przekonywa. Zrb to i sam
zo-
baczysz, jak si poczujesz.
4. Spacajc rat kredytu, myl: Ekstra, wanie
zmniejszyem kapita do spaty, chciabym zapaci
dwie raty naraz! zamiast: Ton w dugach, jak
tak
dalej pjdzie, to komornik wywiezie mnie z miesz-
kania na taczce.
5. Dawaj hojne napiwki. Pamitaj, e wiat odda Ci
to,
co sam mu dajesz, a odmierz Ci tak miar, jak
Ty
sam odmierzasz.
6. Nie dziaduj. Kiedy podejmujesz decyzj, e nie
kupisz sobie lepszej wdliny, tylko skorzystasz
z promocji 5% misa w parwce gwarantowane,
wysyasz do swojej podwiadomoci sygna: nie je-
stem tego warty.
7. Nigdy nie myl: Nie sta mnie na to, myl ra-
czej: Jak mog to kupi?.
105
Bartosz Nosiadek
8. Nie bj si nosi pienidzy w portfelu. Wybierz

1000 z z bankomatu, zamie je na euro i w do
tylnej przegrdki portfela. No je cay czas ze
sob.
To wane, eby je rozmieni, poniewa kiedy zo-
stawisz w portfelu 1000 z nierozmienione, z prag-
matycznych powodw szybko je wydasz. Dziki
temu naprawd poczujesz si zamony. Bdziesz
mia wiadomo, e gdyby chcia, mgby od
razu kupi wiele rzeczy wystawionych na sklepo-
wych pkach. Jeeli pomylisz: A jak mi ukradn
portfel? lub Nie mog nosi w portfelu
wikszych
pienidzy, bo zaraz je wydam, to wylesz do
swojej
podwiadomoci sygna, e nie potrafisz obchodzi
si z pienidzmi. Pamitaj, e to Ty musisz
panowa
nad pienidzmi, a nie one nad Tob. Rwnie
dobrze
moesz to zrobi z mniejsz kwot, jeeli nie mo-
esz zamieni 1000 z.
9. Nie bj si produktw klasy premium.
Wielokrotnie
okazuje si, e na dusz met bd one dla
Ciebie
oszczdnoci (moesz kupi co roku tanie buty zi-
mowe i za kadym razem paci 129 z, a moesz
zapaci 270 z i naby lepszy towar). Gdyby po-
traktowa to jako inwestycj kapitaow, to zyskasz
na niej 10,33% rocznie. Takiej lokaty w banku nie
dostaniesz, nawet jak masz 1 mln z do zainwesto-
wania. A tu wystarczy 270 z. Dodatkowy efekt jest
taki, e wysyasz swojej podwiadomoci sygna:
106
Czas na konkret
Sta mnie na dobre rzeczy. Zwr tylko uwag

na znaczenie wyraenia: Sta mnie jeeli mu-
sisz wyda na to ostatnie pienidze, to znaczy, e
Ci
jednak nie sta. Ten zakup musi by dopasowany
do Twojej sytuacji finansowej i nie moe pogry
Ci w dugach.
10. Przeczytaj krtkie biografie ludzi z czowki listy
Fortune 500 (jest to lista najbogatszych ludzi na
wie-
cie, bez problemu znajdziesz j w internecie).
Prze-
konaj si, jacy naprawd s bogaci ludzie.
Nie wiem, czy to zauwaye, ale adna z wyej
wymie-
nionych sugestii prawie nie bdzie wymagaa od
Ciebie
wysiku. Chodzi jedynie o drobn zmian tego, co
m-
wisz sobie, kiedy obcujesz z pienidzmi. Moesz
pomy-
le, e to, co pisz, jest mieszne, i zada sobie
pytanie:
Czy autor tej ksiki znajduje si w przytulnym
pokoju
bez okien i klamki?. Zastanw si tylko nad jedn
rzecz. Sprbuj przypomnie sobie, jak w czasach li-
cealnych wpada Ci w oko adna dziewczyna i
chciae
si z ni umwi. Czy zrobiby to, gdyby pomyla:
Nie mam szczcia w mioci, poza tym pewnie mnie
zignoruje, a nawet jak si zgodzi na spotkanie, to i
tak
rzuci mnie za 2 dni. Jeeli tak pomylae, to Twoja
koleanka z modoci jest dzi zapewne on Twoje-
go kolegi. Z pienidzmi jest podobnie. Przycigaj je
osoby, ktre pozytywnie myl o bogactwie. Jeeli
wic
chcesz umwi si na randk z pienidzmi, a nawet
107
Bartosz Nosiadek
stworzy z nimi stay zwizek, to zacznij je przyci-

ga poprzez pozytywne mylenie. Nie chcesz? Nie
ma
sprawy. Wicej zostanie dla tych, ktrzy ju tak robi.
Twoja postawa ma ogromne znaczenie i moe
przybliy
Ci do celu lub oddali Ci od niego. Pozytywne
mylenie
z pewnoci Ci pomoe, skoni do dziaania, ale jedno
jest pewne samo mylenie bez dziaania nie bdzie
nic
warte. Mam nadziej, e uwiadomie sobie, jak
wana
jest waciwa postawa, bo teraz przejdziemy do
dziaania.
Wanie zostajesz swoim doradc finansowym
Czy kiedykolwiek zdarzyo Ci si spotka z doradc

finansowym? Ja miaem takich spotka bardzo duo.
Sam szkoliem doradcw, wic jest to dla mnie rodo-
wisko dobrze znane. By moe nie zdziwi Ci fakt, e
z grupy okoo 150 000 osb w Polsce, ktre przedsta-
wiaj si jako doradca finansowy, tak naprawd nie
wicej ni 10% mwi prawd. Fakt, e kto posiada
na
swojej wizytwce tytu doradca finansowy,
wiadczy
jedynie o tym, e dysponuje kwot 15 z na wydruk
wi-
zytwek. Kady moe takie mie.
Znaczna wikszo doradcw to osoby zatrudniane
na
umow wsppracy (samozatrudnienie w ramach wa-
snej dziaalnoci gospodarczej). Ich wynagrodzenie
wy-
nika najczciej tylko i wycznie z prowizji za
sprzedane
108
Czas na konkret
usugi finansowe. Ta forma zatrudnienia jest cakiem

roz-
sdna, natomiast problem polega na tym, e bardzo
wielu
agentw i doradcw rekrutowanych jest metod na
lu-
sterko: osoba oceniajca kandydata przykada
lusterko
w poblie ust modego adepta. Jeeli pojawia si na
nim
para i aplikant oddycha, to znaczy, e si nadaje
Ta anegdota tworzy pewn przykr rzeczywisto
ryn-
ku, na ktrym pracuje grupa ludzi wykonujca kawa
dobrej, cikiej roboty, i caa rzesza osb, ktre
przez
przypadek rozpoczy swoj karier w finansach.
Nie
chc przez to powiedzie, e do zawodu agenta
ubezpie-
czeniowego lub doradcy finansowego nie powinny
by
dopuszczane nowe osoby. To byoby sprzeczne z zasa-
dami zdrowej konkurencji. Chc Ci jedynie, drogi
Czy-
telniku, uczuli na sprawdzenie tego, czy przed Tob
stoi
osoba, na ktrej poradzie moesz polega, czy te
masz
przed sob bardziej lub mniej dowiadczonego sprze-
dawc, ktry po przejciu progu Twojego domu ju
wie,
co Ci sprzeda. Pniej powiem Ci, jakie pytania
naley
zada swojemu doradcy, aby zweryfikowa jego kom-
petencje. Powiem Ci te to, czego nie powie Ci aden
doradca finansowy. By moe nie zdajesz sobie z tego
sprawy, ale z powodzeniem sam moesz zosta
swoim
najlepszym doradc. Kiedy przystpisz do prostej
ana-
lizy wasnych finansw, bd jak lekarz, ktry widzi
Ci
pierwszy raz na oczy. Kieruj si kolejnoci:
sprawdze-
nie objaww, rozpoznanie, diagnoza i zalecenia.
109
Bartosz Nosiadek
Bylimy kiedy z on na seminarium dotyczcym fi-

nansw, prowadzonym przez znanego eksperta z tej
dziedziny, dr. Andrzeja Fesnaka. Poznaem tam rewe-
lacyjne haso. Zdaniem autorw seminarium
wikszo
ludzi zarzdza swoimi pienidzmi zgodnie z zasad
NMPGSMP:
N nie
M mam
P pojcia
G gdzie
S s
M moje
P pienidze
Mog Wam powiedzie o jeszcze jednej strategii sto-
sowanej przez okoo 90% Polakw. Jest to strategia
CJ25KBAD10D:
C cholera
J ju
25 dwudziesty pity
K kasy
B brak
Aa
D do
10 dziesitego
D daleko
110
Czas na konkret
Gdy wybuch kryzys finansowy, z ktrym mielimy

okazj si zetkn, pojawio si te atwo wpadajce
w ucho okrelenie pokolenie NINJA. Mona je tu-
maczy jako:
N no
I income
N no
J job
A assets
Czyli pokolenie bez przychodu, bez pracy i bez akty-
ww.
Te gry sowne maj na celu zrozumienie czego istot-
nego w naszych rozwaaniach. Wikszo trzewo
mylcych, wyksztaconych ludzi woli nie wiedzie,
ile
tak naprawd wydaje pienidzy. Gdyby na wiecie nie
istniay kredyty i poyczki, to nigdy nie wydaby wi-
cej, ni zarobie. Obecny system finansowy
umoliwia
wydawanie o wiele wikszych pienidzy ni te,
ktrymi
faktycznie dysponujesz. To powoduje, e musisz by
bardzo czujny, poniewa w jednej chwili moesz
zosta
bankrutem. Znam bardzo wielu ludzi (siebie rwnie
wliczam w t grup), ktrych marzenia s wiksze
ni
ich moliwoci finansowe, a to czsto prowadzi do
nie-
rozsdnego korzystania z kredytw i wpadnicia w
p-
tl kredytow. Podam Wam pewien przykad:
111
Bartosz Nosiadek
Cztery lata temu postanowiem zacign pierwszy

kre-
dyt. By to limit w rachunku prywatnym na 10 000 z.
Tumaczyem to sobie tak: zaczynam inwestowa na
giedzie papierw wartociowych, na rynku pojawia
si wiele atrakcyjnych ofert publicznych (PGNIG SA,
RUCH SA i inne), wic ta rezerwa finansowa pozwoli
mi zwikszy liczb zakupionych akcji i dziki temu
za-
robi na kredycie. Logika bya dobra. Dwigni
finanso-
w posuguj si do dzi i to rozwizanie si
sprawdza.
Korzystajc z tych pienidzy, faktycznie dwa razy
zaku-
piem akcje i zarobiem na nich. Miaem ju 12 000 z
do
dyspozycji. Po cichu policzyem, e jak tak dalej
pjdzie,
to za 3 lata bd ju y tylko i wycznie z giedy. Nie
wziem jedynie pod uwag jednego czynnika
siebie.
Po dwch udanych giedowych inwestycjach pojawia
si potrzeba. Braem wtedy lub i wprowadzalimy
si
z on do wsplnego mieszkania. Miaem pienidze
na
wykonanie kuchni wraz ze sprztem AGD. Zostaa
kwe-
stia podry polubnej. Marzya si nam Dominikana.
Jak sdzicie, skd wziem na to pienidze? Ano std,
e
miaem dostpny limit w rachunku. Wyczyciem go
do
zera z myl: Zarabiam, sta mnie, uzupeni ten
limit
w przyszym miesicu. Jak sdzisz, co si stao? W
na-
stpnym miesicu nie miaem wolnych 10000 z,
eby
zamkn limit. Miaem co najwyej 1000 z
Podr polubna bya rewelacyjna, bawilimy si zna-
komicie, ale uwaam, e niepotrzebnie braem aparat
112
Czas na konkret
fotograficzny, bo ten wyjazd i bez zdj pamitaem

przez cay kolejny rok. Najczciej przypomina mi
si,
kiedy paciem odsetki z debetu
yjemy w wiecie, w ktrym tak naprawd bardzo
szybko mona zrealizowa swoje marzenia. Kiedy su-
cham opowieci rodzicw, jak przez 5 lat pacili rat,
eby mie moliwo ubiegania si o malucha, to
nie
dowierzam wasnym uszom. Dzisiaj moesz mie, co
chcesz. Nawet jak nie masz pienidzy.
Jed kilkuletnim samochodem typu kombi, ktry
jest
cakiem dobry i bezpieczny, natomiast tak jak kady
normalny facet marz o nowiukim sportowym audi
czy mercedesie. Gdybym w tej chwili pojecha do sa-
lonu, to pewnie mgbym go kupi. Dostabym kredyt
albo wzibym go w leasing i jeli nie wybrzydzabym
co do koloru i modelu, to pewnie mgbym w cigu
tygodnia zacz jedzi tym wymarzonym autem.
Per-
spektywa przyznam jest do kuszca. Trzeba
tylko pamita, co ze sob niesie. Gdybym tak zrobi,
pacibym przez kolejne 4 lata po 3000 z na miesic.
Czy powinienem pomyle teraz: Nie sta mnie na
to?. Absolutnie nie. Myl raczej: Jak mog to ku-
pi? Co naleaoby zrobi?. To, co jednak przychodzi
mi do gowy w pierwszej chwili, to kupi dom do re-
montu w adnej lokalizacji (kupi oczywicie z
kredytu
hipotecznego), dobra do kredytu kwot potrzebn
na
remont i dobre zagospodarowanie terenu.
Wyremonto-
113
Bartosz Nosiadek
wabym taki dom na bysk i sprzeda. Na takiej

transak-
cji mona zarobi 60 000, moe 70000 z.
Przeprowad
dwie takie transakcje (w cigu roku na pewno
zdysz)
i masz swojego mercedesa bez kredytu.
Analiza wasnych wydatkw i przychodw
Zanim poznasz moje kolejne wskazwki, uwaam, e

do-
brze dla Ciebie bdzie, jeeli jasno stwierdzisz, jak
wygl-
da Twj budet. Po wykonaniu tego wiczenia
poznasz
prawd o swoich finansach. Poniej przedstawi Ci
tabel-
k z list wydatkw i rubrykami, w ktre wpisz, ile
wy-
dajesz na konkretn pozycj. Istniej regularne
wydatki,
ktrych nie ponosisz co miesic (np. prezenty,
naprawy
auta itd.), proponuj wtedy zastanowi si, ile
wydajesz
w sumie w cigu roku i podzieli przez 12 miesicy.
114
Kwota
Wydatek
(PLN)
Jedzenie (wpisz wszystkie produkty, cznie
z napojami i alkoholem)
Utrzymanie nieruchomoci (wpisz wszystkie
koszty utrzymania, tj. czynsz, gaz, prd,
ogrze-
wanie, wywz mieci)
Media (telefon stacjonarny, internet,
telefony
komrkowe, telewizja kablowa)
Czas na konkret
Kwota
Wydatek
(PLN)
Raty kredytw (wszystkie raty: hipoteka,
poycz-
ki, kredyty gotwkowe, zakupy na raty, a
take
Debet w rachunku (warto debetu pomn
przez 1,5% to da Ci rednie obcienia
odset-
kowe
Karty na miesic)(sum limitw z kart
kredytowe
kredy-
towych pomn przez 5% to da Ci
rednie
Utrzymanie samochodw (do benzyny
dodaj
czny koszt napraw, przegldw i
ubezpieczenia
Prasa i bilety komunikacji miejskiej
Ubezpieczenia (ubezpieczenie grupowe w
pracy,
ubezpieczenie na ycie, ubezpieczenia
majtko-
Prezenty (na urodziny, rocznice, wita itp.,
zsu-
muj wszystkie
Ubrania i buty okazje
(swoje,i dzieci,
podzielma,
przez ony
12) i
ko-
chanki wszystkie)
rodki czystoci, kosmetyki
Zdrowie (lekarstwa, prywatne wizyty u
lekarzy,
fitness itp.)
115
Bartosz Nosiadek
Kwota
Wydatek
(PLN)
Edukacja (ksztacenie dzieci, siebie, zakup
ksiek, audiobookw, czesne za szkoy
dzieci,
studia, kursy itp.)
Rozrywka (kino, teatr, restauracje, puby)
Wczasy (dodaj sum, ktr wydajesz co
roku na
wczasy, dugie weekendy, wypady za
miasto itp.
Nieplanowane wydatki (po prostu
przeanalizuj te
ostatnio poniesione
Amortyzacja i urednij
nieruchomoci warto)
i sprztu
(co roku wymieniasz jaki sprzt w domu:
pral-
k, telewizor, odkurzacz, kupujesz co
nowego,
zmieniasz meble, obrazy, wykonujesz
rwnie
Dziaalno charytatywna (a take
dziaalno na
rzecz wsplnoty
Inne (tu lokalnej,to,
wpisz wszystko wyznaniowej
czego nie itp.)
wymieni-
em w rubrykach powyej)
.............
............. Suma urednionych
miesicznych wydatkw
Wiem, e cz pozycji moe Ci si wyda na pierw-

szy rzut oka niezrozumiaa. Moesz powiedzie: Po
116
Czas na konkret
co wpisywa co miesic wczasy, jak jad na nie raz

w roku? To, e nie ponosisz konkretnego wydatku co
miesic, nie znaczy oczywicie, e uda Ci si znale
na
niego pienidze znikd. Mylimy najczciej w
katego-
rii miesicznych wypat, wic aby wiedzie, ile
miesicz-
nie trzeba zarabia, by nasz budet zamkn si w
skali
roku, proponuj uredni ponoszone wydatki.
Jeeli rzetelnie wykonae wiczenie, to wanie
poznae
swj prawdziwy koszt utrzymania. By moe ju
teraz wiesz,
gdzie s Twoje pienidze. Zawsze jestem zdania, e
trzeba
skupia si na maksymalizacji przychodu, a nie na
szukaniu
mikrooszczdnoci, ale skoro zestawie ju swoje
wydatki,
zerknij, prosz, na nie i poszukaj tych, ktre Twoim
zda-
niem s zbdne i ktre mona bez wahania
wyeliminowa.
To pokae Ci, czy jest szansa na to, e ju teraz
znajdziesz
w swoim budecie rodki na planowanie inwestycji.
Jee-
li szukasz oszczdnoci, to lepiej nie myl w
kategoriach:
Czego nie potrzebuj?. Z reguy jest to mao
skuteczne.
Lepiej postaraj si pomyle: Gdybym musia
zredukowa
wydatki miesicznie o 500 z, to z czego
zrezygnuj?.
Skoro wiesz ju, ile kosztuje Ci Twoje utrzymanie,
warto w tym momencie sprawdzi, w jaki sposb na
nie zarabiasz. Podejrzewam, e kwota wydatkw, kt-
r przed chwil ustalie, moe by wiksza ni
Twoja
pensja. Musisz si wic teraz upewni, czy masz
dodat-
kowe rda dochodu, czy te po prostu systematycz-
nie zwikszasz swoje zaduenie.
117
Bartosz Nosiadek
eby to zrobi, trzeba dokadnie zbada rda

swoich
przychodw. Ponisza tabelka z pewnoci bdzie dla
Ciebie atwiejsza do uzupenienia. W przypadku
niere-
gularnych wpyww, urednij je, prosz, dzielc sum
Miesicz-
przez 12. rdo przychodu
ny wpyw
Umowa o prac (wpisz kwot, ktra wpywa
na
Twj rachunek)
Wasna dziaalno gospodarcza (wpisz
kwot
dochodu
Premie odpo opodatkowaniu i zapaceniu
pracodawcy
Drobny handel (moe sprzedajesz co przez
internet?)
Fuchy (prace dodatkowe na umow
zlecenie,
umow o dzieo lub
Dochd pasywny bez umowy)
(inwestycje kapitaowe,
odsetki,
dochd z najmu,
Wsparcie rodziny prawa autorskie itp.)
Wsparcie pastwa (renta rodzinna,
zdrowotna,
dodatki pielgnacyjne lub inne)
Suma urednionych
miesicznych przychodw
Wanie dowiedziae si, ile tak naprawd zarabiasz.

Masz wic wiedz o swoich kosztach i przychodach.
118
Czas na konkret
Ju nie powiesz: Nie wiem, gdzie s moje

pienidze.
Teraz, aby posun si o krok dalej, musisz jak dobry
lekarz przyjrze si kilku objawom:
1. Jeeli suma Twoich przychodw jest mniejsza ni
suma kosztw, to bardzo le wykrwawiasz si.
2. Jeeli suma Twoich przychodw pokrywa si z
sum
kosztw, to znaczy, e zachowujesz rwnowag.
3. Jeeli suma Twoich przychodw przewysza sum
kosztw jeste bezpieczny.
Zadam Ci jeszcze kilka pyta dodatkowych:
1. Czy dysponujesz oszczdnociami, ktre pozwoli-
yby Ci utrzyma si przez p roku, w razie
gdyby
straci cay swj przychd?
2. Jeeli Twj przychd jest wikszy ni suma
kosztw,
co robisz z nadwyk finansow?
3. Co musiaby zrobi, by za 3 miesice zwikszy
swj
przychd o 100%? Wiem, e moe Ci si to wyda-
wa mao realne, ale w tym momencie odrzu logi-
k. Zam schemat i zastanw si nad tym. Jeli
masz
problem z tym pytaniem, zadaj je swojemu
dziecku.
Czsto jego odpowiedzi mog by dla nas bardziej
przydatne ni utarte cieki mylenia dorosych.
119
Bartosz Nosiadek
W prostych sowach o kredytach
Jeeli w tabelce z kosztami wpisae, e masz jakikol-

wiek kredyt, ten rozdzia moe Ci si przyda.
Oprcz
tego, e sam korzystaem z niejednego kredytu, to
przez moj firm zajmujc si doradztwem finanso-
wym przeszo prawie 3000 umw kredytowych w ci-
gu 3 lat. Mona powiedzie w skrcie, e do dobrze
znam ten temat. Po zakoczeniu wicze z tego roz-
dziau spokojnie bdziesz w stanie obniy swoje raty
kredytu, nie korzystajc z konsolidacji i nie
wyduajc
okresu kredytowania.
Jak zwykle zaczniemy od tego, eby zobaczy jasno,
na czym stoisz. To wiczenie moe wymaga od Cie-
bie odrobiny wysiku, poniewa moe si okaza, e
konieczne bdzie odkurzenie Twoich umw kredy-
towych. W ponisz tabelk wpisz parametry Twoich
kredytw, a pniej zajmiemy si zmniejszeniem mie-
sicznych obcie.
Sprbuj przyjrze si tym kredytom, ktre
najbardziej
Ci dusz i ktre spacasz z najwikszym trudem
(pacisz rat co miesic, a kapita prawie nie maleje).
Do tego typu kredytw z pewnoci moesz zaliczy
Twj kredyt mieszkaniowy. W tym przypadku nie
mo-
na powiedzie, e masz si go pozby (musiaby si
go
pozby razem z mieszkaniem).
120
Czas na konkret
Zwr uwag na te kredyty, ktre najczciej su

kon-
sumpcji. Na pocztku powiniene poradzi sobie z
kar-
t kredytow i debetem. Jeeli jeste ich szczliwym
posiadaczem, to pewnie zauwaye ju, e bardzo
trudno je spaci. Nie bd przekonywa Ci do
teorii,
eby odkada na ich cakowit spat co miesic, bo
pewnie ju tego prbowae. Debet i kart naley
skon-
solidowa. Powiniene zacign kredyt na ich
spat.
Dlaczego to si opaca? Podam Ci przykad.
121
Nazwa Kwota
Aktualne Okres
banku/ kapitau Rata
oprocen- kredyto-
rodzaj do spaty
towanie wania
kredytu na dzi
Suma ka-
pitau do Suma rat:
spaty:
Bartosz Nosiadek
Zamy, e:
1. Masz debet w kwocie 5000 z, oprocentowany na
21% rocznie.
2. Masz kart kredytow, rwnie na 5000 z, opro-
centowan na 23% rocznie.
3. Wykorzystujesz kwoty limitw w caoci.
W tym ukadzie co miesic pacisz za debet 87 z, a
za
kart 250 z (minimalna spata to 5% wartoci
zadue-
nia). Twoje miesiczne obcienie z tytuu debetu i
kar-
ty wynosi 337 z. W praktyce spacasz same
odsetki
i zjadasz swj ogon. Stan ten bdzie trwa tak
dugo,
jak dugo bdziesz korzysta z tych produktw
finanso-
wych. Gdyby postanowi spaci kart i debet
jednora-
zowo, potrzebujesz 10 000 z kredytu. Kredyt
spacany
w ratach jest najczciej niej oprocentowany ni
debety
i karty (poza tym nie pacisz co roku za jego
przedue-
nie o kolejny rok). W obecnej sytuacji moesz bez
trudu
uzyska oprocentowanie takiego kredytu na poziomie
14%, co sprawi, e Twoja rata wyniesie okoo 200 z
na miesic (jest to uzalenione od wysokoci rnych
opat). Warto 200 z dotyczy kredytu na 6 lat.
Jaki pynie z tego wniosek? Jednym prostym ruchem
moesz zmniejszy swoje obcienie miesiczne
z 337 z do 200 z, dodatkowo unikniesz pacenia co
roku prowizji w wysokoci okoo 200 z, a co najwa-
niejsze po 6 latach nie bdziesz ju mia kredytu
do
122
Czas na konkret
spacenia i Twoje miesiczne obcienie z tytuu

debe-
tw zniknie.
Moesz postpi jeszcze sprytniej. Pamitasz, jak
pisa-
em, e z kredytem hipotecznym nie da si nic
zrobi? To
nie do koca prawda. Mona zrobi wicej, ni
mylisz.
Zamy, e kupowae mieszkanie 2 lata temu i
zaci-
gne kredyt w zotwkach. 2 lata temu mara
bankw
na kredytach mieszkaniowych bya do wysoka.
Kszta-
towaa si na poziomie 3%. Dzisiaj bez wikszego
tru-
du moesz uzyska mar na poziomie 1,3% do 1,5%.
Chtnie podam Ci przykad, jak mona na tym
zarobi.
Jeden z naszych klientw, ktry korzysta z naszych
usug miesic temu, mia kredyt na mieszkanie jaki
czas temu zacignity w zotwkach. Pacona przez
nie-
go rata wynosia 860 z miesicznie, spaca 106 000
z.
Rzeczywiste oprocentowanie jego kredytu wynosio
9,3%. Dla klienta dokonalimy refinansowania
kredytu,
czyli przygotowalimy dla niego ofert, w ramach
kt-
rej bank x spaci jego aktualny kredyt i zabezpieczy
si
na jego mieszkaniu. Od tej pory klient spaca rat do
banku x, a nie do swojego poprzedniego banku.
Wyne-
gocjowalimy dla klienta oprocentowanie 5,4%.
Dziki
temu, nie wyduajc okresu kredytowania, mg on
paci duo nisz rat. W zwizku z tym, e warto
mieszkania klienta wzrosa od czasu kiedy bra
kredyt,
istniaa moliwo dobrania gotwki od banku x pod
zastaw tej samej hipoteki.
123
Bartosz Nosiadek
Efekt by taki, e klient otrzyma dodatkowe 20 000

z
w gotwce, a jego rata za kredyt zmniejszya si z
860 z
do 701 z bez wyduenia okresu kredytowania.
Na miejscu tego klienta wykonabym prosty ruch.
10 000 z przeznaczybym na spat debetu i karty.
Zy-
skuj dziki temu 337 z miesicznie i wiksz
zdolno
kredytow. Pozostae 10 000 z potraktowabym jako
wkad wasny na zakup kawalerki, ktr przeznaczy-
bym na wynajem. W miecie klasy B kupisz
kawalerk
(jak dobrze poszukasz) za 70 000 z. Za
wynajmowanie
takiej kawalerki moesz dosta miesicznie nawet
700 z
odstpnego. Na zakup potrzebowa bdziesz 60 000
z
kredytu (masz 10 000 z wkadu wasnego).
Miesiczna
rata kredytu hipotecznego na 60 000 z wyniesie
okoo
340 z. To oznacza, e Twj miesiczny budet wzro-
nie o 360 z (700 z odstpnego z mieszkania minus
rata nowej hipoteki 340 z).
Czy wiesz, e wykonanie takiego ruchu powikszy
Twj
budet o 860 z na miesic? Czy wiesz, e jeeli nie
do-
stae w tym roku podwyki, moesz j sobie da w
ten
sposb sam? 860 z wynika z prostego liczenia.
Gdyby
zrobi krok po kroku to, co napisaem, uzyskaby:
1. 160 z na miesic oszczdnoci na racie kredytu
hi-
potecznego.
2. 337 z na miesic oszczdnoci z tytuu zamknicia
karty i debetu.
124
Czas na konkret
3. 360 z na miesic dodatkowego zarobku z

wynajmu
zakupionej kawalerki.
W sumie daje to 857 z wicej w portfelu kadego
mie-
sica.
Podaj ten konkretny przykad, aby lepiej zrozumia,
e fakt, i jeste zaduony, nie czyni Ci trdowa-
tym. Znam wielu ludzi, ktrzy myl: O mj Boe,
mam 200 000 z kredytu do spaty, w yciu sobie z
tym
nie poradz!, Spac do banku dwa razy tyle co za-
braem, to straszne!, Hmm ktry kraj nie ma
umo-
wy ekstradycyjnej z Polsk? Moe wezm jeszcze ze
100 000 z i tam pojad?!. Zamiast wpada w panik
lub snu kryminalne plany, moesz po prostu wypisa
swoje kredyty, przyjrze si ich oprocentowaniu i zo-
baczy, co da si z nimi zrobi. Przed chwil pokaza-
em Ci, jak znaczco moesz polepszy swoj
sytuacj
dziki prostym decyzjom finansowym. To moe zro-
bi prawie kady, wystarczy umie dodawa i
odejmo-
wa. Wiem, e moesz pomyle teraz, e jak
bdziesz
wynajmowa mieszkanie, to mog Ci oszuka, duo
zapacisz u notariusza itp. Sprbuj rozwia troch
Twoje wtpliwoci w rozdziale powiconym okazyj-
nemu i bezpiecznemu zakupowi nieruchomoci. Tak
naprawd, jeeli nie masz do odwagi, by
inwestowa,
nie musisz tego robi. Moesz nie bra pienidzy na
dodatkowy cel i po prostu obniy rat swojej
hipoteki.
To te bdzie dobre.
125
Bartosz Nosiadek
Chciabym w tym momencie ostrzec Ci i wzbudzi

Twoj czujno w temacie konsolidacji kredytw.
Przy-
kady, ktre Ci podawaem, s opacalne, co nie zna-
czy, e kada konsolidacja si opaca. Istniej banki/
doradcy/instytucje, ktre mog wmanewrowa Ci
w drogi kredyt poprzez prost sztuczk. Zamy, e
spacasz 3 kredyty, kady z rat 300 z na miesic. Za
3 lata spacisz kady z nich. Aby prosto to policzy,
moesz przyj, e to 3 identyczne kredyty. Dostajesz
ofert z innego banku, w ktrym proponuj Ci kon-
solidacj tych kredytw (po ich poczeniu Twoja
rata
wyniosaby 600 z miesicznie). Kredyt zacignby
na
6 lat. Czy jest to Twoim zdaniem opacalne?
Najprostszym sposobem, eby si o tym przekona,
jest
policzenie, jak kwot w sumie spacisz po
zapaceniu
wszystkich rat. W pierwszym przypadku bdzie to:
300
z 12 miesicy 3 lata 3 (masz 3 takie same kre-
dyty). Suma zapaconych rat wyniesie 32 400 z. W
dru-
gim przypadku bdzie to 600 z 12 miesicy 6
lat.
Tutaj suma wyniesie 43 200 z
Jak widzisz, konsolidacja nie zawsze si opaca, a ni-
sza rata nie w kadym przypadku oznacza oszczdno-
ci. Mog zdarzy si oczywicie sytuacje, w ktrych
bdziesz zmuszony podj tak niekorzystn decyzj,
poniewa nie bdzie Ci zwyczajnie sta na
zapacenie
wszystkich rat. Jeeli jednak nie masz noa na
gardle,
sugeruj policzy, czy oszczdno, ktr proponuje
126
Czas na konkret
Ci doradca, jest faktycznie tak atrakcyjna, czy jest

tylko
pozorna.
Warto pamita o tym, e konsolidacja kredytw kon-
sumpcyjnych robiona zwykym kredytem gotwko-
wym jest najczciej bardzo droga. Wynika to z faktu,
e banki nierzadko doliczaj do udzielonego kredytu
prowizj, opat przygotowawcz i ubezpieczenie.
Cz-
sto koszt ten siga nawet dodatkowych 15% kwoty
kre-
dytu. Zamy, e masz do spaty kredyty na 30 000
z.
Jeeli dokonasz konsolidacji kredytem gotwkowym,
po doliczeniu przez bank wszystkich prowizji moe
si
okaza, e masz ju do spaty 34 500 z, a nisza rata
wynika jedynie z tego, e spata kredytu zostaa
rozci-
gnita na duszy okres.
Przenoszenie kredytw hipotecznych do innego ban-
ku znacznie czciej bywa opacalne, poniewa wiele
bankw stosuje promocj polegajc na tym, e nie
naliczaj adnej prowizji do kredytu, ktry przejmuj.
Jedynym kosztem, ktry poniesiesz w takiej sytuacji,
s ponowne wpisy hipoteki do ksigi wieczystej i PCC
w sdzie. Jeeli znajdziesz bank, ktry zabezpiecza
si
tylko zwyk hipotek kaucyjn, to zapacisz w sumie
219 z (w sdzie i w urzdzie skarbowym). To powo-
duje, e warto by czujnym na pojawiajce si okazje
obnienia raty kredytu hipotecznego.
Sytuacja, o ktrej pisz, odnosi si do kredytw hipo-
tecznych w polskiej walucie. Kredyty w walucie obcej
127
Bartosz Nosiadek
bardzo rzadko opaca si refinansowa (przenosi do

innego banku). Wynika to z dwch wanych
powodw.
Pierwszy to zmieniajcy si kurs waluty. Zmiana kur-
su moe okaza si korzystna, ale moe te
zwikszy
znaczco Twoje zaduenie. To czysta loteria.
Drugi waniejszy powd to tak zwany spread, czyli
rni-
ca pomidzy kursem kupna i kursem sprzeday
waluty,
na ktrej zarabia bank. eby lepiej zrozumia, o
czym
pisz, wyobra sobie tak sytuacj. Masz 100 000 z
i idziesz z nimi do kantoru. Za swoje pienidze naj-
pierw kupujesz euro, a nastpnie zamieniasz kupione
euro ponownie na zotwki. Czy dalej bdziesz mia
100 000 z? Za kadym razem bank czy te kantor
zara-
bia na Twojej zmianie waluty. Nawet jeeli masz
kredyt
we frankach szwajcarskich i chciaby go przenie
do
innego banku, zachowujc t sam walut,
transakcja
bdzie wygldaa tak: w swoim banku spacisz kredyt
po kursie sprzeday (jest on z reguy wyszy o 712%
od kursu kupna, po ktrym Twj kredyt zosta wy-
pacony), nastpnie ta kwota wyraona w zotwkach
w Twoim nowym banku zostanie znowu zamieniona
na
franki. Wiem, e moe to by trudne do ogarnicia na
pierwszy rzut oka, ale nie wdajc si zbytnio w
szczeg-
y, mona powiedzie, e jeeli przenosisz kredyt w
wa-
lucie do innego banku i kurs waluty nie uleg
zmianie,
to i tak bdziesz mia midzy 7 a 12% wicej kredytu
do spaty.
128
Czas na konkret
Pracujc z wieloma klientami, zauwayem, e cz

z nich odczuwa dziwny, nieuzasadniony strach przed
korzystaniem z kredytu hipotecznego. Podam Ci
przy-
kad. Rozmawiaem jaki czas temu z klientami,
ktrzy
zamierzali budowa dom. Mieli ju dziak i pozwole-
nie na budow, mieli rwnie odoone pienidze,
ktre
pozwoliyby im na wylanie fundamentw. Ostatecznie
postanowili, e nie bd obcia hipoteki budynku,
bo
w ich rodzinie nigdy si tak nie robio. Podjli de-
cyzj, e bd zaciga zwyke kredyty gotwkowe
na
kolejne etapy budowy.
Podstawowa rnica midzy tymi kredytami jest taka,
e przecitny kredyt hipoteczny ma oprocentowanie
w wysokoci okoo 6% rocznie, a kredyt gotwkowy
na
dowolny cel jest oprocentowany rednio 20% w skali
roku. Drugi wany aspekt jest taki, e kredyt
hipotecz-
ny moesz dosta bez wikszego problemu na 30 lat,
a gotwkowy maksymalnie na 7 lat.
Klienci jak powiedzieli, tak zrobili w pierwszej ko-
lejnoci wykorzystali swoje oszczdnoci i wylali fun-
damenty. Nastpnie stopniowo zacigali kredyty go-
twkowe po 20 000 z na kady kolejny etap budowy.
Zanim przykryli stan surowy dachem, mieli ju zadu-
enie na 110 000 z i miesiczn rat za swoje
kredyty
gotwkowe 2440 z. Efekt by taki, e stracili
zdolno
kredytow i nie mieli ju moliwoci kontynuowania
budowy, ktra nawet nie zostaa przykryta dachem
129
Bartosz Nosiadek
W tej sytuacji, gdyby przestali spaca swoje kredyty,

bank jako wierzyciel i tak zajby przez komornika
bu-
dowan przez nich nieruchomo. Jak na ironi,
ww-
czas moe si okaza, e stanie si to, czego za
wszelk
cen chcieli unikn. Gdyby klienci postanowili
zaci-
gn kredyt hipoteczny i swj niemay dochd prze-
znacza na nadpat tego kredytu, osignliby swj
cel
przy duo niszym koszcie odsetkowym.
Wniosek pynie z tego taki: zacignicie kredytu
hipo-
tecznego nie jest zastawieniem swoich sreber rodo-
wych lub pogwaceniem praw wasnoci. To
sposb
na znaczce obnienie kosztu kredytu poprzez dodat-
kowe zabezpieczenie dla banku. Zawsze naley
pami-
ta o tym, e w sytuacji gdy spacamy regularnie rat
kredytu, bank nie ma adnego prawa egzekwowa
swo-
jego zabezpieczenia. Mimo jego wpisu hipoteki w
ksi-
dze wieczystej, to my cay czas jestemy
wacicielami
nieruchomoci i ni dysponujemy. W przypadku
braku
spaty kredytu, niezalenie od tego, czy by to kredyt
hi-
poteczny czy gotwkowy, komornik moe
egzekwowa
naleno z dowolnego skadnika naszego majtku.
Nic
nie stoi na przeszkodzie, eby rwnoczenie zaj
nasze
oszczdnoci, konto w banku, wypat i
nieruchomo.
Wcale nie potrzebuje do tego celu wczeniej
wpisanej
hipoteki w ksidze wieczystej.
By moe jeszcze nie raz bdziesz zaatwia dla
siebie
kredyt. Warto pamita o tym, e wiekowa sztuka
tar-
130
Czas na konkret
gowania si nie powinna zosta przez Ciebie

odoona
na pk. Faktem jest, e oferta bankw staje si co-
raz bardziej pakietowa i mniej elastyczna dla klienta,
co
wcale nie znaczy, e ta, ktr dostae od banku, nie
jest
wszystkim, na co go sta. Kiedy o to zdecydowanie
poprosisz, prawdopodobnie zyskasz moliwo:
1. Obnienia lub wyzerowania prowizji od kredytu.
2. Obnienia mary kredytu zmniejszenie mary
o 0,2% przy kredycie na 300 000 z na 30 lat to
cz-
na oszczdno 13 800 z na spacanych do banku
odsetkach (to cakiem nieza nagroda za trwajce
czsto tylko 5 minut negocjacje).
3. Jeeli zaatwiasz kredyt przez doradc
finansowego,
powiniene wiedzie, e jeeli uda mu si zdoby
dla
Ciebie kredyt, to dostanie od banku cakiem dobr
prowizj. Zao si, e Twj doradca poszedby na
ukad, e skorzystasz z jego usug, ale jeli kredyt
wyjdzie, to on pokryje Ci opaty za wpis hipoteki
w sdzie i PCC* w urzdzie skarbowym.
Podsumowujc te krtkie przemylenia na temat
kredy-
tw, chc napisa Ci jeszcze o kilku puapkach, ktre
zastawiaj na klienta banki w celu ominicia ustawy
an-
tylichwiarskiej. Ta ustawa ma na celu ograniczenie
zb-
jeckiego oprocentowania kredytw, ale w praktyce
ban-
ki i inne instytucje finansowe nauczyy si j
spokojnie
PCC podatek od czynnoci cywilnoprawnych.
131
Bartosz Nosiadek
omija (ustawa antylichwiarska okrela

maksymalny
poziom oprocentowania, prowizji oraz opaty przygo-
towawczej). Oprocentowanie to moe wynosi maksy-
malnie czterokrotno stopy lombardowej. W
praktyce
obecnie nie wicej ni okoo 20% w skali roku. Mak-
symalna prowizja to 5% kwoty kredytu, a
maksymalna
opata przygotowawcza to te 5%. Wydawaoby si,
e
ustawodawca przewidzia wszystkie opaty zwizane
z kredytem, natomiast fakty s takie, e obecnie
ustawa
ta nie stanowi dla banku adnej przeszkody w kszta-
towaniu kosztu kredytu, poniewa nic nie wspomina
o kosztach ewentualnego ubezpieczenia kredytu
Bank czsto dostosowuje oprocentowanie i prowizj
do ustawy, za to drastycznie podnosi koszt
ubezpiecze-
nia. Dziki temu zarabia duo wicej, ni wynikaoby
to
z oprocentowania. Nie ma nic zego w ubezpieczaniu
kredytu, to dobry pomys. Trzeba tylko sprawdzi,
czy
koszt tego ubezpieczenia jest adekwatny do wysoko-
ci ochrony ubezpieczeniowej. To, co trzeba
sprawdzi,
to rzeczywisty koszt kredytu, tzw. RRSO. Kady bank
zobowizany jest udzieli klientowi informacji na ten
temat. Zapis taki znajduje si nawet w umowie.
Jeeli bank reklamuje kredyt gotwkowy, ktrego
opro-
centowanie wynosi tylko 9%, sprawd to. Zao si,
e RRSO wynosi minimum 17%. Do obliczenia RRSO
mona stosowa bardzo skomplikowany wzr, mona
rwnie korzysta z zaawansowanego kalkulatora
kre-
132
Czas na konkret
dytowego, ale s to rozwizania trudne i

czasochonne.
W praktyce najlepiej zapyta doradc w banku, jakie
jest RRSO tego kredytu. Jeeli si miga z
odpowiedzi,
id do innego banku. Jeeli powie Ci nieprawd (co
za-
uwaysz na umowie, ktr dostaniesz do podpisu),
nie
podpisuj jej. Jeeli jeste zmuszony podpisa umow
(np. na jutro potrzebujesz pienidzy), warto pamita
o tym, e kredyt konsumencki w wysokoci do 80000
z
mona bez adnych kosztw odda do dziesiciu dni
od
zawarcia umowy. Moliwe jest wic zaatwienie
kredytu
w innym banku i spacenie tego, ktry Twoim
zdaniem
jest niekorzystny.
W negocjacjach z bankiem nie warto stawia si na
przegranej pozycji. Mam na myli sytuacj, w ktrej
masz moliwo zacignicia kredytu w kilku
rnych
bankach. Jeeli masz n na gardle i tylko jeden bank
chce z Tob rozmawia, to oczywicie nie ma co
mwi
o adnych negocjacjach.
Podsumowujc:
1. Zwracaj uwag na faktyczne odsetki, czyli RRSO.
2. Nie wstyd si pyta o nisze oprocentowanie lub
o obnienie prowizji.
3. Sprawdzaj koszty okookredytowe (ubezpieczenie,
prowizja, opata przygotowawcza), pytaj, z czego
wynikaj i czego dotycz.
133
Bartosz Nosiadek
4. Sprawdzaj, co kryje si za sowem promocja,

kredyt 0%, witeczny kredyt itp. W dowiedze-
niu si, czy to faktycznie promocja, pomoe Ci
pytanie o RRSO.
W rozdziale Dobry i zy kredyt dowiesz si wicej
o sytuacjach, w ktrych warto skorzysta z kredytu,
a take o tych, w ktrych naley unika go jak ognia.
Aktywa i pasywa
Zrozumienie tematu aktyww i pasyww to moim

zda-
niem najwaniejszy krok do bogacenia si. By moe
znasz ju te zasady (szczeglnie ciekawie pisze o
nich
Robert Kiyosaki), ale moliwe, e ten rozdzia bdzie
dla Ciebie cakowit nowoci. Niezalenie od
Twojego
poziomu wiedzy na temat rnicy pomidzy aktywa-
mi i pasywami, warto zada sobie kilka prostych
pyta,
ktre poka Ci stan Twoich aktyww.
Mam do Ciebie prob: zastanw si przez chwil i
wy-
pisz na licie poniej, jakie masz aktywa:
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
135
Bartosz Nosiadek
Teraz moemy przekona si, czy skadniki majtku,

ktre wypisae, faktycznie s Twoimi aktywami. Aby
do tego doj, wystarczy odpowiedzie sobie na
proste
pytanie:
Ile pienidzy co miesic przynosz Ci rzeczy, ktre
wy-
pisae?
By moe teraz Ci zaskocz, ale jeeli w rubryce u
gry
wpisae mieszkanie i auto, to wymienie swoje naj-
wiksze pasywa. To wcale nie s aktywa! Zasada
doty-
czca podziau skadnikw majtku na aktywa i
pasywa
jest banalnie prosta. Aktywa to skadniki majtku,
ktre
regularnie dostarczaj Ci pienidzy, a pasywa
konse-
kwentnie Ci je zabieraj.
Czy Twoje mieszkanie daje Ci co miesic pienidze?
Czy Twj zestaw kina domowego zarabia dla Ciebie
co
miesic?
Czy Twoja garderoba pena ubra i szafka pena
butw
dostarczaj Ci regularnego przychodu?
Podejrzewam, e nie. Posiadanie pasyww nie jest ni-
czym zym. Nie namawiam Ci do tego, eby wszyst-
ko sprzeda lub rozda i y o chlebie i wodzie (cho
podobno takie ycie jest atwiejsze, to trudno znale
na nie dobr lokalizacj). To nic zego, e posiadasz
pa-
sywa. Pr o blem m o e p o leg a na tym , e n i e
m asz w o g le (a lb o p r awie wca l e) a k tyww.
To moesz ju wiedzie po wiczeniu z dochodem pa-
136
Aktywa i pasywa
sywnym. Najprociej mona sprawdzi, czy masz

akty-
wa, odpowiadajc sobie na pytanie:
Ile pienidzy co miesic bdzie wpywa na moje
kon-
to, jeeli od dzisiaj przestan pracowa?
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Odpowiadajc, nie uwzgldniaj, prosz, zasiku dla
bezrobotnych i tym podobnych wiadcze
zwizanych
ze zwolnieniem.
Jeeli Twoja odpowied to 0 z lub co bardziej
praw-
dopodobne: Tracibym kilka tysicy co miesic, bo
ta-
kie mam koszty, to oznacza, e czeka Ci troch
pracy,
ale nie przejmuj si tym. Tak naprawd prac
zacze,
kupujc t ksik, bo wiadczy to o tym, e czego
pragniesz, a to pragnienie, jak troch pokombinujesz,
zaprowadzi Ci do oczekiwanego rezultatu.
Drogi Czytelniku, zaley mi na tym, aby dokadnie
zrozumia, czym s aktywa, a czym pasywa, dlatego
zaproponuj Ci krtki test. Wypisz na licie poniej
skadniki majtku, a Ty okrelisz, czy konkretna
pozy-
cja stanowi pasywa czy aktywa. Pamitaj, aktywa
daj Ci
dochd pasywny, zarabiaj dla Ciebie regularnie,
mimo
i nie pracujesz, a pasywa zabieraj Ci pienidze lub
tra-
137
Bartosz Nosiadek
c na wartoci. W wykropkowane pole wpisz A, jeeli

stwierdzisz, e to aktywa lub P jeeli stwierdzisz,
e
to pasywa:
Biuteria ...........
Samochd prywatny ...........
Wasny dom ...........
Lokata bankowa ...........
Jacht ...........
Skrzynia zota zakopana w ...........
ogrdku ...........
Mieszkanie, ktre wynajmujesz ...........
St bilardowy ...........
Telewizor LCD
Dziaka, na ktrej zamierzasz ...........
budowa
dom ...........
Dziaka, ktr zamierzasz ...........
poparcelowa ...........
i sprzeda ...........
Takswka
Kolekcja zotych monet
Tablica reklamowa na Twojej
posesji
Jestem przekonany, e dobrze poradzie sobie z tym

wiczeniem. Zapewne widzisz, e ten sam przedmiot
moe by rwnoczenie w Twoich aktywach i pasy-
wach. Tak naprawd zaley to tylko od tego, jak go
wy-
138
Aktywa i pasywa
korzystujesz. Jeeli masz adne, prywatne auto, to

Twoje
pasywa. Musisz paci za jego eksploatacj,
ubezpiecze-
nie, paliwo itp. Jeeli ten sam samochd jest
takswk
albo wypoyczasz go na wesela, to s to ju aktywa,
bo
dla Ciebie zarabiaj.
Moge napotka pewn trudno w przypisaniu
kate-
gorii dziace. Z mojego punktu widzenia to jest tak:
je-
eli zainwestowaem w grunt w celach zarobkowych,
to
s to aktywa. To, e nie dostan czynszu za dziak
co
miesic, to nie problem. Jej warto wzrasta, wic
jest
to skadnik majtku, ktry mimo i nie daje pienidzy
co miesic, zwiksza mj stan posiadania. Gdybym t
sam dziak kupi z myl o budowie swojego domu,
to s to typowe pasywa. Ponosz koszt w celu pod-
niesienia wasnego komfortu, ale wybudowany dom
bdzie co miesic zabiera mi pienidze tak dugo,
jak
dugo bd w nim mieszka.
To, co teraz napisz, jest moim zdaniem
najwaniejsze
w caym procesie podnoszenia swojego statusu mate-
rialnego. S to dwa zdania, ktrymi sugeruj si na
co
dzie w biznesie:
Kupuj jak najwicej aktyww, kupuj rzeczy, ktre
zarabiaj dla Ciebie pienidze.
Zwikszaj dochd pasywny tak, aby przekroczy
Twoje miesiczne obcienia pochodzce z pasy-
ww.
139
Bartosz Nosiadek
Tak zupenie powanie, to uwaam, e tre caej

ksi-
ki mona zamkn w tych dwch zdaniach. Obawiam
si jednak, e gdyby zobaczy takie sowa na
billboar-
dzie, nie wzbudziyby w Tobie wikszego zaintereso-
wania ni reklama proszku do prania.
Chtnie opowiem Ci o rozmowie, ktr przeprowa-
dziem ostatnio z koleg. Poprosi mnie, abym da mu
prost wskazwk na temat tego, co moe zrobi,
eby
polepszy stan swoich finansw. Jak si pewnie
domy-
lasz, powiedziaem mu: Kupuj rzeczy, ktre
zarabiaj
dla ciebie pienidze. Kolega zmarszczy czoo i po-
wiedzia: Co takiego?. Ja na to: No wiesz, kupujesz
co i masz z tego przychd, moe to by mieszkanie
na
wynajem lub co innego. Mj kolega odpowiedzia:
Wiesz, powiedz mi, co ja mog zrobi, ty masz pie-
nidze i moesz sobie na to pozwoli, ja nie mam do
dyspozycji takich oszczdnoci, pewnie nigdy nie
bd
mia, wic nie mog sobie pozwoli na kupowanie ta-
kich rzeczy.
Pomylaem przez chwil: Skoro tak mylisz, to
pewnie
masz racj. Jeeli kto twierdzi, e nie moe sobie
na
co pozwoli, to pewnie z nieba nie spadnie mu
kupon
wygranej w lotka. Raczej nigdy nie kupi sobie
czego,
co do czego jest przekonany, e go na to nie sta. Nie
chciaem wchodzi w filozoficzn dyskusj, wic
posta-
nowiem skupi si na konkrecie: To powiedz mi, czy
masz w ogle jakie pienidze, ktre mgby
zainwe-
140
Aktywa i pasywa
stowa?. Kolega odpowiedzia: No, moe 3000 lub

4000 z. Zapytaem go jeszcze raz: Czy przychodzi
ci do gowy cokolwiek, co mgby za te pienidze
ku-
pi i zarabia regularnie na swojej inwestycji?.
Kolega
zmarszczy czoo, zastanowi nieco duej, ale jedyne,
co przychodzio mu do gowy, to ulokowanie
pienidzy
w banku.
Zachcam Ci do drobnego testu, drogi Czytelniku.
Za-
my, e masz 4000 z do dyspozycji. Moesz z nimi
zrobi, co tylko chcesz. Zacznijmy od konsumpcji.
Wy-
pisz, prosz, rzeczy, ktre kupiby dla wasnej przy-
jemnoci, majc tak kwot:
1. ......................................................................
2. ......................................................................
3. ......................................................................
4. ......................................................................
5. ......................................................................
6. ......................................................................
7. ......................................................................
Ta cz wiczenia moga Ci pj do atwo. Ja w
kil-
kanacie sekund wypisaem sobie wszystko to, co w
tym
momencie by mi si przydao.
141
Bartosz Nosiadek
Sprawdmy teraz, co zrobiby, majc do dyspozycji

4000 z na inwestycj. W pola poniej wpisz, prosz,
swoje pomysy na zainwestowanie kwoty 4000 z w
ak-
tywa. Pomyl o kupnie rzeczy, ktre mog dla Ciebie
regularnie zarabia:
1. ......................................................................
2. ......................................................................
3. ......................................................................
4. ......................................................................
5. ......................................................................
6. ......................................................................
7. ......................................................................
Przypuszczam, e ta cz wiczenia moga by dla
Ciebie (podobnie jak dla mojego kolegi) znacznie
trud-
niejsza. Pomysy na to, jakie mona kupi aktywa, nie
s
czym, co naturalnie przychodzi nam do gowy. Jeeli
Twoim pomysem byo zaoenie lokaty lub kupienie
funduszy inwestycyjnych, to musisz wiedzie, e
koko-
sw na tym nie zarobisz. Jeeli bank zagwarantuje Ci
5% na rok, wwczas od swojej inwestycji po
opodatko-
waniu dostaniesz 13,50 z miesicznie. Zastanowiem
si teraz z grubsza, w co zainwestowabym
pienidze,
majc tylko 4000 z do dyspozycji. Poniej
przedstawi
Ci moje propozycje:
142
Aktywa i pasywa
1. Z ag szcz a r k a (m a s z yn a d o u bi j a n i a kos
t-
k i b r u kowej lu b wys yp a n ych k a m i en i em
d r g ). Wystarczy, e wynajby j tylko trzy
razy
w miesicu na 1 dzie i kasowaby 50 z za dzie,
to miaby 12 razy lepszy wynik ni na lokacie.
2. Au to n a m o n ety lu b u r z d z eni e typ u b o
-
xe r . Wystarczy, e dogadasz si z wacicielem
do-
brej lokalizacji na ustawienie takiej maszyny i
wyci-
gasz co jaki czas monety. Rentowno
wielokrotnie
przekroczy zwyk lokat.
3. Stwo r zen ie s er wis u www o ci ek awej tem a -
tyce i z a k u p p r o f es jo n a ln eg o s z ko l eni a
na
tem a t z a r a b i a n i a w s i e ci . Facebooka
moe nie
stworzysz, ale znam ludzi, ktrzy zarabiaj po
kilka
tysicy zotych miesicznie na prostych systemach
partnerskich w sieci, a ich praca jest bardzo mao
czasochonna. Inwestycja we wasn profesjonaln
stron www na pewno nie przekroczy 4000 z (za-
kadajc nawet ma kampani reklamow).
4. S u p og o s z en i owy. Uzgodnibym z miastem
moliwo postawienia takiego supa i wynajmo-
wabym powierzchni reklamodawcom.
5. Z ak u p p r o fes jo n a ln eg o s p r z tu bud owl
a-
n e g o. Wynajmowabym go fachowcom i osobom
prywatnym, ktrym nie opaca si kupowa
takiego
sprztu do jednej lub kilku robt. S to z reguy
bar-
143
Bartosz Nosiadek
dzo trwae urzdzenia (wiertarka, mot udarowy),

wic dugo Ci posu.
6. G a r a . To najprostsza inwestycja w
nieruchomo.
Moesz go wynaj za 100200 z miesicznie.
Tro-
ch czasu spdzisz na poszukiwaniu lokalizacji, ale
na pewno si on zwrci.
7. D z i a k a b u d owl a n a . Kilka lat temu, kiedy
za-
czem si rozglda za moliwociami inwesto-
wania w nieruchomoci, kupiem bardzo okazyjnie
dziak budowlan o powierzchni okoo 3000 m 2.
Wpaciem 4000 z zadatku sprzedajcym, a na
resz-
t zacignem kredyt. Od tego czasu warto tej
dziaki posza o 250% w gr. Jak dotd zapaciem
w sumie okoo 7500 z rat kredytu, a w zamian zy-
skaem ponad 100 000 z na wzrocie ceny dziaki.
Nie musiaem z t dziak nic robi, za wyjtkiem
skoszenia jej dwa razy w roku.
Mam nadziej, e dostrzege teraz, drogi Czytelniku,
kilka prostych patentw, ktre moe zastosowa ka-
dy. Wiem, e moesz zdziwi si przykadem z
dziak.
Moesz przecie pomyle: ta dziaka to nie byy
akty-
wa, bo zabieraa pienidze co miesic, zamiast je
dawa.
Warto jednak pamita o tym, e prowadzc biznes,
nie
naley myle w kategoriach miesicznej wypaty.
Biz-
nesmen podsumowuje swoje inwestycje w duszych
okresach roku, dwch, czasem nawet kilku lat.
Pa-
cc rat kredytu, cay czas kupowaem co, co dla
mnie
144
Aktywa i pasywa
zarobi. O dwch sposobach pomnaania pienidzy

(gra
na kapita i gra na przepyw) napisz Ci w kolejnym
rozdziale. Teraz sprbuj podsumowa efekty Twojego
wiczenia.
Jeeli znalaze si w grupie ludzi, ktrzy bez proble-
mu potrafi wymyli, jak wydaliby pienidze na kon-
sumpcj, ale z trudem wymylaj choby najprostsz
inwestycj, to nie martw si! To najzupeniej normal-
ne. yjemy w wiecie, ktry uczy nas wydawa
pieni-
dze, a nie zarabia. W zakresie wydawania
pienidzy
edukuj Ci reklamy, znajomi, wsppracownicy, ro-
dzina, markety itp., a zarabiania i inwestowania
pieni-
dzy uczy Ci? No wanie! Pewnie nikt Ci nie uczy
i wcale mnie to nie dziwi. Ostatnio mj modszy brat
opowiada mi o zajciach z podstaw przedsibiorczo-
ci w liceum. Zada mi pytanie o rne rodzaje gospo-
darek rynkowych i typy rynkw (monopol, oligopol,
rynek konkurencyjny), bo mia przygotowa z tego
wypracowanie. Troch mnie to zdziwio, bo rwnie
dobrze mgby wymieni typy instrumentw dtych
lub zwizki chemiczne zawierajce tlen. Nie byo nic
praktycznego w tym zadaniu. Zapytaem go, czy mieli
na zajciach kiedykolwiek tematy, takie jak: Jak ob-
chodzi si z pienidzmi?, Jak inwestowa?, Jak
znale dobry kredyt?, Jak sfinansowa nierucho-
mo?. Tym razem brat si zdziwi: No co ty, tego
nie ma nawet w podrczniku!.
145
Bartosz Nosiadek
Jedno jest pewne. Kiedy skoczysz szko, na 100%

bdziesz mia do czynienia z pienidzmi. Bdziesz za-
ciga kredyty, lokowa pienidze i pewnie bdziesz
kupowa jak nieruchomo. Mog si zaoy. Mam
pewne wtpliwoci, czy przyda Ci si do tego wiedza
o rynku, na ktrym panuje oligopol. Teoria funkcjo-
nowania gospodarek centralnie planowanych te nie
zarobi dla Ciebie pienidzy. W zakresie zarabiania
i waciwego wydawania pienidzy jeste skazany na
sa-
moksztacenie, ktre wymaga duej dyscypliny.
Mam wiadomo, e definicje, ktre Ci podaj, ina-
czej wygldaj w rachunkowoci przedsibiorstw.
Tam
w zupenie inny sposb okrela si aktywa i pasywa.
Opowiedziaem kiedy mojemu ksigowemu, jak po-
strzegam kwesti aktyww i pasyww i stwierdzi, e
nie ma to nic wsplnego z ksigowoci. Po chwili
zastanowienia doda jednak, e ma to sens. Od czasu
naszej rozmowy mj ksigowy zwikszy swj
majtek
o 2 mieszkania i lokal pod wynajem.
Jak wida, naukowa definicja pewnych poj w ogle
nie przeszkadza w robieniu biznesu. Pozwl, e jesz-
cze raz przeka Ci jedno z waniejszych przesa tej
ksiki:
Jeeli chcesz podnie swj standard ycia zacznij
kupowa aktywa.
Czy wiesz, jaki pracownik:
146
Aktywa i pasywa
1. pracuje ca dob,
2. nie ma adnych przerw w pracy,
3. pracuje w niedziele i wita,
4. nigdy nie choruje,
5. nie chce podwyki,
6. nie strajkuje,
7. nigdy nie rzuca pracy?!
Tym pracownikiem s aktywa. Raz nabyte, bd dla
Ciebie zarabia cay czas.
Na poprzednich stronach moge na wasne oczy zo-
baczy, e inwestowanie wcale nie jest takie trudne,
nie
wymaga rwnie posiadania pokanego kapitau. Tak
na marginesie, chtnie napisz Ci, co zrobiem, kiedy
jako przykad na zakup aktyww wpisaem w
wyszuki-
warce internetowej maszyn zarobkow typu
boxer.
Zaciekawio mnie to i postanowiem zrobi krtk
ana-
liz tego pomysu. Wygldao to tak:
1. Sprawdziem, e cena tych maszyn waha si od
4000
do 6000 z za nowe urzdzenie z gwarancj.
2. Zadzwoniem do producenta i zapytaem, czy
oprcz produkcji stawiaj takie automaty w celach
zarobkowych.
3. Dowiedziaem si, e nie tylko produkuj, lecz tak-
e maj wasn sie takich automatw. Ich
zdaniem
147
Bartosz Nosiadek
najgorsza maszyna zarabiaa 100 z, a najlepsza

1000 z na miesic.
Wicej informacji ju nie potrzebowaem. Dokonaem
szybkiego podsumowania i wyszo mi, e jak rozejrz
si za dobr lokalizacj, to rednio zarobi 350 z
mie-
sicznie, odejmujc pewnie 100 z za wynajcie
miejsca.
Daje to 250 z na miesic z jednej maszyny. Rocznie,
inwestujc 6000 z, mog wic zarobi 3000 z. To
pro-
sty przykad inwestycji dajcej 50% rocznie. Troch
le-
piej ni lokata, prawda? Moesz zadawa sobie
pytanie:
Jeeli to taki doby biznes, to dlaczego tego nie zrobi-
em?. To dobre pytanie. Odpowied jest bardzo pro-
sta: Skala jest dla mnie zbyt maa. Logistyka
zwizana
z kupnem np. 20 takich maszyn i szukaniem dla nich
lokalizacji byaby dla mnie zbyt czasochonna. Zaka-
dam natomiast, e jest wielu ludzi, ktrzy maj
troch
czasu, nie maj wielkich rodkw i bd skonni
pj
na takie rozwizanie i zwikszy sobie w ten sposb
wypat o 250 z.
Poprzez podanie tego przykadu chc zobrazowa Ci
co zupenie innego ni zyski, ktre mog pyn z
takiej
inwestycji. Tak naprawd chciaem Ci pokaza
sposb
dziaania, ktry nazywam TiT. Brzmi to troch jak
odgos
klaksonu i tak powinno by. Twj umys powinien
roz-
patrywa pomysy szybko i konkretnie. TiT to po
prostu
skrt od Tu i Ter a z . Nie warto odkada
pomysw
na pniej. W momencie kiedy urzdzenie typu
boxer
148
Aktywa i pasywa
przykuo moj uwag, analiza tego pomysu zaja mi

15
minut (cznie z telefonem do producenta).
Zachcam Ci do tego samego. Jeeli Twj pomys,
moja sugestia czy jakakolwiek inna propozycja
inwesty-
cyjna przysza Ci do gowy, zacznij dziaa
natychmiast.
Lepiej nie uywaj w gowie zwrotu zaraz. Zaraz to
jest wielka bakteria, ktra poera Twj zapa do dzia-
ania.
Jeeli spodoba Ci si pomys z dziak, to zacznij w
tej
chwili, od ksik, znajd numer do pierwszej
lepszej
agencji nieruchomoci, zadzwo i powiedz: Dzie
do-
bry, szukam dziaek i mieszka pod inwestycj, chcia-
em umwi si na spotkanie i zobaczy nieruchomo-
ci, ktre waszym zdaniem mog da mi zarobi.
Zdradz Ci pewien sekret. Jeeli nie masz grosza
przy
duszy i nie masz nawet zdolnoci kredytowej, to
cakiem
dobrze si skada. Na pocztku lepiej tylko oglda
nie-
ruchomoci, a nie od razu je kupowa. To, e nie
masz
moliwoci kupna nieruchomoci inwestycyjnej, jest
gwarancj tego, e nie kupisz bubla. Zaczynaem w
ten
sam sposb do znudzenia ogldaem nieruchomo-
ci. Jak jedna agencja nieruchomoci miaa mnie ju
do, to dzwoniem do innej i dalej ogldaem.
Uwierz
mi, aden agent nie odmwi Ci takiego spotkania.
Jeeli
bdziesz odmawia zakupu, nie rb tego w taki
sposb:
To ja si jeszcze zastanowi lub No nie wiem,
czy mnie na to sta. Lepiej powiedz jasno: To nie
jest
149
Bartosz Nosiadek
dla mnie okazja, jak pani zdaniem mam na tym zaro-

bi?. Wrd wielu rnych, czsto bzdurnych opinii,
znajdziesz ziarno prawdy i po pewnym czasie
wyrobisz
sobie wasne zdanie. Nawet kosztem przepuszczenia
dobrej okazji warto odrzuca pierwsze oferty, by nie
da si ponie emocjom. Nieruchomoci maj to do
siebie, e czasem podobnie jak kobiety potrafi
urzec.
A tak na powanie, to zmierzam do tego, e fakt, i
nieruchomo Ci si podoba, nie oznacza, e szybko
j
sprzedasz lub co waniejsze zarobisz na niej.
Najistotniejsze jednak jest to, eby zacz dziaa.
Pr-
bowae, po obejrzeniu filmu Matrix, zakrzywi yk
si woli? Ja prbowaem ze sto razy. I wiecie co? Nic
z tego nie wyszo. Za sto pierwszym razem
chwyciem
j w rce i po prostu wygiem. Zadziaao od razu.
Zrobiem to dla zabawy, wtedy nie wycignem z
tego
adnych wnioskw. Na szczcie przyszy one z cza-
sem. Jakkolwiek niedorzeczny ten pomys by nie by,
jeeli moim celem byo zgicie yeczki, powinienem
zrobi to od razu, bez ceregieli. Taka forma
aktywnoci
skieruje Twj umys prosto na cel. Gdy zaczniesz
ogl-
da nieruchomoci, zaczniesz o nich myle. Jeeli
nie
bdzie Ci sta na zakup, zaczniesz dostrzega
okazje
do tego, jak zbudowa swoj zdolno kredytow.
Od-
rzucanie pierwszych ofert sprawi, e bdziesz szuka
lepszych. Nie min trzy miesice i agenci sami
zaczn
dzwoni do Ciebie: Chyba mam co, czego pan szu-
150
Aktywa i pasywa
ka. Sam bdziesz wiedzia, kiedy kupi. Doradzam

Ci kontakt z rzeczoznawc majtkowym. Jest to
osoba,
ktra w obiektywny i fachowy sposb wycenia nieru-
chomo. Za wycen nieduej dziaki lub mieszkania
zapacisz maksymalnie 400 z, a dziki temu poznasz
warto rynkow dziaki (cen, za ktr faktycznie
takie
nieruchomoci s sprzedawane). Dobry
rzeczoznawca
od lat analizuje setki transakcji i powie Ci, czy warto
w co zainwestowa. Lepiej zapaci za fachow wie-
dz kilkaset zotych, ni straci kilkadziesit tysicy
na
nietrafionej inwestycji. Po czasie, jak ju zlecisz
rzeczo-
znawcy kilka prac, zao si, e przez telefon poda
Ci
ogln informacj na temat wartoci mieszkania i
zrobi
to zupenie za darmo. Jeeli postanowisz robi
biznes,
nie obejdziesz si bez zbudowania zespou. Napisz
Ci
o tym w kolejnym rozdziale. Teraz spokojnie pomyl
o moliwociach, ktre stoj przed Tob otworem.
Co-
kolwiek postanowisz zacznij dziaa. Zamiast
ocze-
kiwa na okazje zacznij ich szuka.
Gra na kapita i gra na przepyw
Do wan spraw jest zrozumienie sposobw, w

jakie
moesz inwestowa pienidze. Moe okrelenia, kt-
rych uyem w tytule rozdziau, s mao
profesjonalne,
ale za to s proste. Rozpatrujc rne okazje inwesty-
151
Bartosz Nosiadek
cyjne, zetkniesz si z dwiema moliwociami.

Pierwsz
bdzie moliwo jednorazowego zarobku na
transak-
cji, drug moliwo nabycia czego, co bdzie
zara-
biao dla Ciebie duo mniej, ale za to regularnie.
Podam
Ci to na prostych przykadach:
1. Kupujesz mieszkanie poniej wartoci rynkowej,
re-
montujesz je i sprzedajesz, zarabiajc jednorazowo
25 000 z.
2. Kupujesz mieszkanie poniej wartoci rynkowej,
remontujesz je i wynajmujesz, dostajc co miesic
1400 z czynszu.
Myl, e ten przykad w do prosty sposb
pokazuje
rnic pomidzy zwikszaniem kapitau a kupowa-
niem majtku, ktry zwikszy Twj przepyw pieni-
dzy (tzw. Cash Flow). Przepyw to nic innego jak
Twoja
biznesowa wypata. To pienidze, ktre otrzymujesz
regularnie. Zastanw si przez chwil, jakie
transakcje
wolaby przeprowadza. Takie, ktre daj Ci szybki
dostp do gotwki, czy takie, ktre raz zawarte, bd
systematycznie zarabia?
Na to pytanie nie ma dobrej odpowiedzi. Bdziesz po-
trzebowa jednych i drugich transakcji. Powd jest
bar-
dzo prosty. eby przeprowadza transakcje typu gra
na przepyw, bdziesz potrzebowa kapitau. eby
otrzymywa co miesic pienidze z takiej inwestycji,
Twj kapita musi tam pozosta. Docelowo warto d-
152
Aktywa i pasywa
y do tego, aby mie jak najwicej interesw typu

gra
na przepyw, poniewa wtedy zdobdziesz wolno
finansow. Twoje pienidze bd pracoway na
Ciebie
niezalenie od tego, czy bdziesz si w to angaowa
czy nie. Gry na kapita daj jednorazowo duo za-
robi, ale jak chcesz stale to robi, musisz szuka ko-
lejnej okazji. Jestem obecnie na etapie czenia
jednej
i drugiej gry. Czci swojego majtku gram na
kapita,
czci zyskw gram na przepyw. Konsumuj
dochd
pochodzcy z gry na przepyw.
W tym jednym zdaniu odkrywam przed Tob
tajemnic
bogatych ludzi. Zgbiaem j cik prac. Czytaem
wiele ksiek, popeniaem duo bdw. Teraz mog
poda Ci t tajemnic na tacy. Bogaci ludzie:
1. Inwestuj w biznes w celu zwikszenia kapitau.
2. Zyski inwestuj w gry na przepyw (najczciej
w nieruchomoci).
3. Utrzymuj swoj prywatn konsumpcj z dochodu
pasywnego, ktry jest niekoczcym si rde-
kiem.
Jeeli zastanowisz si nad tym przez chwil, to
prawdo-
podobnie znajdziesz logik w tym rozumowaniu. Tak
jest w rzeczywistoci. Gra na kapita wymaga pracy
i sprytu, gra na przepyw wymaga dyscypliny i cier-
pliwoci. S to cechy, ktre zaprowadz Ci do
nagrody
bdziesz zarabia, nie muszc pracowa.
153
Bartosz Nosiadek
Pomyl przez chwil nad prostym faktem. Czy znasz

ja-
kie stworzenie, ktre yje w swoim naturalnym
rodo-
wisku i czego mu do ycia brakuje? To nie czas i
miej-
sce na filozoficzne rozwaania, pomyl o tym w
prosty
sposb bogactwo jest wok Ciebie. Wystarczy
umiejtnie z niego korzysta, tak jak ywe
stworzenia
umiejtnie korzystaj ze swojego naturalnego
rodowi-
ska. Naturalnym rodowiskiem czowieka jest
rodzina,
spoeczestwo i funkcjonowanie w gospodarce
(praca,
biznes itp.). rodowisko to jest pene okazji. Gdy je
do-
strzeesz, nie bdziesz mg uwierzy, e byy one
tak
blisko Ciebie.
Proponuj Ci teraz, eby dla treningu wymyli dwa
rodzaje gier na kapita i dwa rodzaje gier na prze-
pyw, ktre s w Twoim zasigu.
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
...........................................................................
Chciabym te powiedzie Ci o tym, dlaczego inwe-
stowanie nazywam gr. Robi tak dlatego, e taka
praca staje si zabaw o wiele lepsz ni stawianie
ho-
teli w grze Monopoly. Nie bd zbyt dugo Ci prze-
konywa. Sam musisz poczu rado z zarobienia
wikszych pienidzy jedn transakcj lub spokj wy-
154
Aktywa i pasywa
nikajcy z tego, e zarabiasz, nie pracujc. Myl, e

wtedy bez wahania zgodzisz si ze mn, e biznes to
ciekawa i przyjemna gra.
Zy kredyt, dobry kredyt
Podziel si z Tob pewn histori, ktra po czasie

wie-
le mnie nauczya. 5 lat temu zaczem interesowa
si
kredytami hipotecznymi. Sprzedawaem je klientom,
wic musiaem zdoby gruntown wiedz na ich
temat.
Robiem kalkulacje, wyliczaem zdolno kredytow,
sprawdzaem wysoko raty dla konkretnej kwoty
po
prostu bawiem si tematem, eby si czego
nauczy.
Troch znudzia mi si ta praca w teorii i
postanowi-
em poszuka czego dla siebie. Byo to przed lubem
i bylimy wsplnie z narzeczon na etapie
planowania
naszego przyszego lokum. Nie mielimy jeszcze ad-
nego konkretnego planu za wyjtkiem tego, e
chcemy
mieszka na swoim. W zwizku z tym, e miaem
odroczon sub wojskow i do kiepski dochd, na
starcie nie miaem szans na kredyt hipoteczny.
Przegl-
daem wic sobie oferty wynajmu. Zwrciem uwag
na M4 w Rybniku, waciwie w samym centrum
miasta,
blisko uczelni. Waciciel chcia je sprzeda lub
wyna-
j. Cena zakupu wynosia 60000 z (dziao si to
przed
boomem budowlanym), w przypadku wynajmowania
155
Bartosz Nosiadek
zayczy sobie 850 z odstpnego miesicznie. Fakt,

e
jedno wydarzyo si po drugim najpierw liczyem
raty kredytw, a pniej ogldaem t ofert, by dla
mnie bardzo odkrywczy. Pomylaem: Chwileczk!
Gdyby tak kupi to mieszkanie, korzystajc z
kredytu,
i wynajmowa je, to rata zmieciaby si w 250 z i
mia-
bym 600 z zarobku co miesic, a oprcz tego
miabym
mieszkanie, ktre pewnie z czasem zyska na
wartoci.
Myl ta wydaa mi si szalenie pocigajca, na
drodze
do realizacji tego pomysu sta tylko jeden problem
nie miaem szans na kredyt. Po raz pierwszy w yciu
postanowiem poszuka inwestora.
Z biznesplanem wybraem si do ojca i powiedziaem
mu, jak moemy na tym zarobi. Zadeklarowaem, e
bd spaca kredyt, tylko potrzebuj porczenia,
gdy
nie mam szans na samodzielne zacignicie kredytu.
Tato powiedzia wtedy, e owszem, ma do mnie zaufa-
nie i nie mam traktowa jego decyzji personalnie, ale
on
uwaa, e zaczynanie ycia maeskiego od takiego
kre-
dytu, i to jeszcze na mieszkanie, w ktrym si nie
miesz-
ka, to zy pomys na start. Dobrze pamitam to
zdanie:
Bartek, nie zaczynaj dorosego ycia od kredytu.
Zasmucio mnie to troch, bo uwaaem, e pomys
z tym mieszkaniem jest dobrym interesem (a
wczeniej,
jak ju wiesz, miaem za sob kilka kiepskich).
Przemy-
laem jednak spraw i doszedem do wniosku, e
tato
ma racj. Nie miaem pewnoci, czy zdobd
najemc,
156
Aktywa i pasywa
nie wiedziaem, czy bdzie mi regularnie paci

czynsz
itp. No i kwota 60 000 z te wydawaa mi si
astrono-
miczna jak na tamte czasy. Postawiem si na chwil
w jego sytuacji. Wyobraziem sobie, e przychodzi do
mnie 20letni modzik, ktry nie ma adnego dowiad-
czenia w biznesie i prosi o porczenie kredytu hipo-
tecznego. Nie sdz, ebym na to przysta.
Fina tej historii by taki, e pomys poszed do
lamusa,
a ja zabraem si za prac w sprzeday. Po kilku
latach
z ciekawoci dokonaem pewnej analizy. Zrobiem tak
dlatego, e sprzedaem mieszkanie 50 m obok tego,
kt-
re zamierzaem wtedy kupi. Mieszkanie, ktre
sprze-
daem, miao 40 m2 zamiast 60 m2, a sprzedaem je za
150 000 z. Mieszkanie 60 m2 w tej lokalizacji
kosztuje
obecnie okoo 200000 z. Gdybym kupi 5 lat temu
tam-
to mieszkanie, zarobibym 36 000 z na czynszu (600
z
miesicznie otrzymywane przez 5 lat) i 140 000 z na
sprzeday tego mieszkania. Co wicej, nie
zapacibym
podatku dochodowego od tych 140 000 z, poniewa
sprzeda nastpiaby rwno 5 lat od nabycia
nierucho-
moci i mgbym skorzysta ze zwolnienia z podatku
dochodowego. Zarobibym wic na czysto 176 000 z
na tym mieszkaniu (czynsz plus zysk ze sprzeday).
Jest
to czny dochd rwnoznaczny z moimi wszystkimi
zarobkami za pierwsze 3 lata pracy. Inaczej mwic,
zarobibym dokadnie to samo, ile zarobiem przez
3 ostatnie lata, tylko nie harowabym po 12 godzin na
157
Bartosz Nosiadek
dob, ale siedzia i kasowa czynsz, a pniej

sprzeda
mieszkanie. Co Ty by wybra dla siebie?
Zmierzam do prostego wniosku nie kady kredyt
jest zy. Fatalnym pomysem jest rozpoczynanie doro-
sego ycia od kupna nowego auta na kredyt lub bu-
dowy duego domu, w ktrym zamierzasz zamieszka
z rodzin. W ten sposb moesz mwic wprost
udusi swoj zdolno kredytow.
Po czasie okazao si, e kupno tego mieszkania
dziki
kredytowi byoby rewelacyjnym pomysem.
Zaczbym
ycie od sporego jak na te czasy kredytu, ale
poyczone
pienidze zarobiyby dla mnie krocie.
Jak najlepiej moesz stwierdzi, czy kredyt, ktry
zaci-
gasz, jest dobry czy zy? Nie chodzi mi w tym
momen-
cie o parametry kredytu, takie jak oprocentowanie
czy
prowizja. Mam na myli strategi. Zaciganie
kredytw
na cele konsumpcyjne za kadym razem pogorszy
Two-
j sytuacj finansow. Powiniene ju wiedzie
dlaczego.
Powd jest bardzo prosty kupujesz podwjne pasy-
wa. Wemy np. zakup mebli ogrodowych na raty.
Zestaw
mebli ogrodowych to pasywa (trzeba je malowa co
ja-
ki czas, niszczej, po pewnym czasie wymagaj
wymia-
ny), a kredyt wzity na ich zakup to kolejne pasywa.
Nie
do, e meble wycigaj Ci pienidze z kieszeni,
to
dodatkowo zacignity na nie kredyt te Ci je zabiera
w postaci odsetek. To jest przykad zego kredytu.
158
Aktywa i pasywa
Dobry kredyt to taki, za ktry kupujesz aktywa, czyli

kupujesz z kredytu co, co dla Ciebie zarobi. Jest to
tzw. dwignia finansowa. Jej najprostszym
przykadem
jest kupno mieszkania na kredyt i wynajcie go.
Klucz
do k w samochodzie te jest przykadem dwigni.
Warto z niego korzysta, trzeba tylko uwaa, eby
nie
przekrci i nie zerwa ruby. Podobnie jest z
dwigni
finansow. Jest z zaoenia dobra, natomiast jak nie
ob-
liczysz jej siy, moe si to le dla Ciebie skoczy.
Jeeli masz okazj kupi mieszkanie, za ktre
bdziesz
paci rat 1500 z miesicznie i dostaniesz 1200 z
od-
stpnego co miesic, to przekrcasz dwigni
tracisz
co miesic 300 z. Korzystanie z niej powinno pozy-
tywnie wpywa na Twj przepyw finansowy i jesz-
cze zostawia zapas. Po co zapas? Rata kredytu moe
wzrosn, lokator moe nie zapaci jednego czynszu
itp. Kupowanie w ciemno aktyww na kredyt nie jest
dobrym pomysem. Czy opaci si wzi kredyt
100000
z oprocentowany na 8% w skali roku i wpaci te pie-
nidze na lokat na 5% rocznie? Oczywicie e nie.
To
czysta strata finansowa.
Podsumowujc d o b r y k r ed yt to ta k i , k tr y
p o mi mo z a p a cen ia o d s etek , p oz wo l i C i z a
-
r o b i n a in wes tycj i . Zy kredyt to taki, ktry
suy
konsumpcji. Na takim kredycie stracisz podwjnie.
Na koniec powiem Ci te o jednym wyjtku od reguy,
jeeli chodzi o kredyty konsumpcyjne. Jeeli spacasz
159
Bartosz Nosiadek
raty takich kredytw z dochodu pasywnego, to

moesz
je zaciga. Z dochodem pasywnym moesz robi, co
Ci si ywnie podoba, bo to rdeko, ktre si nie
koczy. Zamy, e doszede do puapu, w ktrym
oprcz kosztw utrzymania masz dodatkowe 3000 z
dochodu pasywnego miesicznie. wiadczy to o Two-
im sprycie i umiejtnociach biznesowych. Dorobie
si ju i Twoim celem jest zakup luksusowego auta.
Czy
bdziesz przez 7 lat odkada te 3000 z co miesic,
eby
kupi sobie wymarzone auto? Do tego czasu zapewne
zmienisz swoje marzenie, bo auto, ktre chciae ku-
pi, bdzie ju przestarzae. We je w leasing i pa
rat
z Twojego dochodu pasywnego. Tak dugo jak wyda-
jesz pienidze pochodzce z dochodu pasywnego, tak
dugo moesz pozwoli sobie na kady luksus, bo nie
musisz si martwi, e te pienidze znikn. Czy ta
per-
spektywa Ci si podoba? Mnie spodobaa si cakiem
niedawno. Moim pierwszym celem byo gromadzenie
pienidzy i zwikszanie dochodu pasywnego. Poczt-
kowo robiem to cakiem bezrefleksyjnie. Doszedem
do etapu, gdzie zadaem sobie pytanie: No dobra,
mam tak robi do koca ycia?. Nie zarobisz pieni-
dzy dopty, dopki nie bdziesz wiedzia, po co s Ci
one potrzebne. Musisz mie marzenia.
Uwiadomiem
sobie, e mam takie marzenia. Chc mie duo czasu
dla rodziny, chc mieszka w wikszym,
nowoczesnym
domu, chc zwiedza wiat, chc kupi nam
luksusowe
auta oraz chc dziaa charytatywnie na wiksz ska-
160
Aktywa i pasywa
l. Pewnie nie uda mi si zrobi wszystkiego od razu,

ale zrealizuj swoje marzenia, gdy tylko pojawi si
taka
moliwo. Bd wredny i z bogiego stanu wyrw
Ci,
przypominajc jedn zasad: nie zacigaj kredytu na
re-
alizacj marze tak dugo, jak dugo nie masz wystar-
czajcego dochodu pasywnego na pokrycie rat paco-
nych za wasne marzenia.
PIL
Dla rozrywki intelektualnej sprbuj rozszyfrowa ten

skrt. Po angielsku pill to piguka, wic w tym
rozdzia-
le wane rzeczy streszcz Ci w piguce. Uywam tego
skrtowca do okrelenia dwch zjawisk.
P pienidze
I innych
L ludzi
oraz
P praca
I innych
L ludzi
Wiem, e moe to brzmie dla Ciebie nieco enigma-
tycznie, wic chtnie wytumacz Ci, co mam na my-
li. Chodzi o to, aby maksymalnie duo i tak czsto
jak tylko moesz wykorzystywa pienidze innych
ludzi
161
Bartosz Nosiadek
i ich prac. Wiesz dlaczego? Ludzie uczeni posuguj

si wiedz, ludzie silni posuguj si miniami, a
ludzie
sprytni posuguj si si i wiedz innych.
Piszc o posugiwaniu si cudzymi pienidzmi, mam
na myli stworzenie takiej zalenoci, gdzie
zarabiasz,
korzystajc z pienidzy innych banku, inwestora,
poyczkodawcy, klienta. Poyczasz je lub przyjmujesz
w formie dobrego kredytu. Nie chodzi mi o to, eby
zosta Robin Hoodem i grabi kupcw, a nastpnie
po-
sugiwa si ich pienidzmi. Zmierzam do tego,
eby
znalaz ludzi i instytucje, ktre poycz Ci pienidze
na Twoje inwestycje. Na pocztek proponuj zacz
od
bankw. Z wasnego dowiadczenia wiem, e nie
kada
inwestycja musi by udana. Komu wolaby by
winien
pienidze po takiej inwestycji: bankowi czy bratu?
Za-
nim nie zdobdziesz wprawy w inwestowaniu,
poyczaj
mae kwoty, takie, ktre bdziesz w stanie spaci,
jeeli
co si nie powiedzie. Im bardziej obcy bdzie dla
Cie-
bie dawca tych pienidzy, tym lepiej. Korzystniejsze
jest poyczenie pienidzy od bezosobowego banku
ni
od rodziny. Ze wzgldnie obcym dawc kapitau
mo-
esz dziaa elastyczniej. Bank bdzie
zainteresowany
tym, eby paci rat, nie bdzie Ci pyta co
tydzie:
Jak tam idzie nasza inwestycja?.
Korzystanie z pienidzy innych ludzi niesie ze sob
dwie podstawowe korzyci:
162
Aktywa i pasywa
1. Moesz prowadzi inwestycje, na ktre sam nie

mgby sobie pozwoli i wykorzystujesz dwigni
finansow.
2. Otrzymujesz tzw. Smart Money. Kto oprcz Ciebie
sprawdzi, czy biznes, ktry planujesz, ma sens.
Szczeglnie chciabym zwrci Twoj uwag na
punkt
drugi. To szalenie wana zaleta PIL, poniewa
obiekty-
wizuje nasz inwestycj. Wyobra sobie, e
zarabiacie
wsplnie z on 5000 z miesicznie i macie 20 000 z
oszczdnoci. Dziadek zostawia Wam w spadku
hektar
ziemi na Mazurach w pobliu jeziora. Jest to dziaka
rekreacyjna. W pewne niedzielne popoudnie wpada
Wam do gowy szalony pomys zrbmy tam due
gospodarstwo agroturystyczne! Kilka domkw, may
port z aglwkami, plac zabaw dla dzieci i stadnina
koni. Pomys brzmi rewelacyjnie. Ja te nieraz
wyobra-
aem sobie podobn ucieczk od cywilizacji i zaj-
cie si prowadzeniem takiego gospodarstwa. Mimo i
mamy tu do czynienia z sielskoanielsko wizj, trzeba
pamita, e to te biznes. Warto mie due marzenia
i myle w ogromnej skali, nie wolno natomiast zapo-
mnie, e podstaw naszego biznesu jest zachowanie
pynnoci finansowej. Na dziesi zaoonych firm
w cigu roku upada osiem. Jako gwny powd tych
poraek przedsibiorcy podaj brak kapitau. W
rzeczy-
wistoci naleaoby powiedzie wprost powodem
jest le skonstruowany biznesplan i zbyt dua
inwesty-
163
Bartosz Nosiadek
cja w stosunku do moliwoci. Wrmy do naszego

go-
spodarstwa na Mazurach. Jak sdzisz, ile
kosztowaaby
taka inwestycja? Na moje oko, midzy 1,5 a 2 mln z
(z zagospodarowaniem i ogrodzeniem terenu). Nasze
maestwo ma do dyspozycji 20 000 z. Czy wiesz,
na
co wystarczy ta kwota? Cae ich oszczdnoci wystar-
czyyby na zapacenie pierwszej ze 180 rat kredytu
za-
cignitego na tak inwestycj
Bank, znajc realia i moliwoci finansowe
kredytobior-
cw, nie udzieli naszemu przykadowemu maestwu
takiego kredytu. Na tym wanie polega Smart
Money.
Jeeli instytucja lub osoba, ktra ma dowiadczenie
wiksze od Ciebie, dojdzie do wniosku, e nie dosta-
niesz poyczki w oczekiwanej wysokoci, to ciesz si!
By moe wanie kto uratowa Ci przed bankruc-
twem, bo przemyla Twoj inwestycj za Ciebie.
Jeeli
natomiast bank lub inwestor uwaa, e warto powie-
rzy Ci pienidze, to te si ciesz. Nie tylko Ty
uwaasz,
e planowana inwestycja moe si uda.
Kiedy wpada nam do gowy pomys na biznes, bardzo
czsto wyczamy trzewe mylenie i rozkoszujemy
si
obliczeniami w stylu: Wystarczy, e kupioby ode
mnie
tylko 100 osb i przekazao rekomendacje swoim
zna-
jomym, to w p roku bd bogaty. Wtedy z pomoc
przychodzi nam Smart Money: pienidze banku lub
in-
westora, ktre trafi do nas, kiedy kto inny oprcz
nas
uzna, e warto w co konkretnego zainwestowa.
164
Aktywa i pasywa
Przejdmy do tematu korzystania z pracy innych

ludzi.
Czy znasz powiedzenie J.D. Rockefellera: Kto cay
czas ciko pracuje, nie ma czasu zarabia
pienidzy?
Kiedy pracowaem po 14 godzin na dob i
usyszaem
to zdanie. Pomylaem sobie, e to brednie. Mwiem
sobie w gowie: Tak myl ludzie, ktrzy pi na pie-
nidzach i nie musz ju pracowa. Po czasie
uwiado-
miem sobie, e prbuj stawia wz przed koniem.
Motorem bogactwa jest korzystanie z pracy i
pienidzy
innych ludzi. Korzystajc z pracy innych, masz czas
myle o powanych interesach, dokadnie je analizo-
wa i wybiera te najbardziej dochodowe. Jeeli
jeste
pochonity wykonywaniem prozaicznych obowiz-
kw, to po pierwsze, nie masz czasu na mylenie o
biz-
nesie, a po drugie, ilo Twojej energii jest
ograniczona.
Po 12 godzinach pracy Twj umys bdzie jak
stpiona
pia, ktr drwal prbuje cina drzewo. Im bardziej
bdziesz korzysta z pracy innych na Twoj rzecz,
tym
wikszy komfort i wiksze pienidze zyskasz.
Pozwl, e podam Ci przykad. Zlecam duo prac bu-
dowlanych firmom zewntrznym (elektrycy,
instalatorzy
wodnokanalizacyjni itp.). S to ludzie z reguy bardzo
zapracowani i ledwie nadaj z realizacj zlece.
Bawi
mnie zawsze sytuacja, kiedy dochodzi do rozliczenia.
Przyjem ju kiedy tak zasad, e pac
wykonawcy
dopiero po otrzymaniu faktury. Informuj o tym fak-
cie oczywicie przed zleceniem pracy, wic
wykonawca
165
Bartosz Nosiadek
musi mie wiadomo, e nie bd niczego na

lewo
rozlicza. Bardzo czsto dochodzi do sytuacji, e
wyko-
nawca koczy prac i nie ma czasu wystawi mi
faktury.
Faktury wystawia osobicie i nie ma czasu przyj po
swoje pienidze. Wtedy cierpliwie czekam, a
dostan
rachunek. Jeeli wykonawca upomina si o pienidze,
mwi ze spokojem: Moemy rozliczy si w kadej
chwili, wystarczy, e dostarczy pan faktur do
mojego
biura. Najczciej sysz wtedy: Wie pan co, to ja
za-
dzwoni za trzy dni, bo teraz jestem tak zawalony
robo-
t, e nie zd jej wystawi. Rekordzici wo mi
fak-
tur przez dwa miesice. Wyoyli za towar, wykonali
robot i czekaj na pienidze, bo nie potrafi zmobili-
zowa si i dostarczy mi faktury. Na pocztku
okazy-
waem wspczucie w takiej sytuacji i paciem,
wierzc
obietnicy, e faktura dojdzie poczt jutro. Potem to
ja dwa miesice prosiem si o faktur, bym mg
wpi-
sa poniesiony wydatek w koszty. Problem
wykonawcy
i wystawienia faktury jest typowym przykadem nie-
wykorzystywania pracy innych ludzi. Jakie
rozwizanie
ma nasz instalator w tej sytuacji? Zatrudnienie na
etat
fakturzystki mu si nie opaca. Gdybym by na jego
miejscu, poszedbym do swojego biura
rachunkowego
i powiedzia ksigowej: Zapac pani dodatkowo 50
z
miesicznie za wystawienie piciu faktur za moje ro-
boty, dla pani to kilka minut, a bdzie pani miaa
pew-
no, e faktura bdzie dobrze wystawiona, nie
bdzie
musiaa pani do mnie dzwoni i przypomina, e jesz-
166
Aktywa i pasywa
cze nie przywiozem faktur, bo bd przecie u pani,

do odbiorcy wyle je pani listem, za ktry oczywicie
zapac. Rozwizanie jest proste i skuteczne. Gdyby
ktrykolwiek z moich wykonawcw postpi w taki
sposb, na moje stwierdzenie, e zapac po otrzyma-
niu faktury, powiedziaby: Prosz zadzwoni do
mojej
ksigowej i poda dane paskiej firmy, faktur
dostanie
pan poczt. Wykonawca zaoszczdziby sobie sporo
czasu i mia pienidze od razu na koncie. To bardzo
prosty sposb wykorzystywania pracy innych ludzi.
Kiedy naley korzysta z PIL? Zawsze, kiedy nas na
to
sta. Jeeli zlecona przez nas praca jest tasza ni
war-
to naszej pracy wykonywanej w tym samym czasie,
to
naley to zrobi. Jeeli planujesz budow domu i my-
lisz: Szwagier potrafi murowa, mj dziadek kiedy
robi fundamenty, tato robi poddasze w pytach
gipso-
wych poradzimy sobie z tym sami, to zastanw
si,
czy przypadkiem nie zarabiasz wicej ni pracownik
budowlany. Mona przyj, e przecitne
wynagrodze-
nie pracownika budowlanego to 15 z za godzin.
Jeeli
jeste w stanie zarobi w tym samym czasie wicej,
to
zle budow.
Czas jest taki cenny, poniewa jest rwnie
ograniczony
i dla biedaka, i dla milionera. Pienidze zawsze
moesz
odzyska, zdrowie reperowa leczeniem, ale
stracone-
go czasu nie odzyskasz nigdy.
167
Bartosz Nosiadek
Jeeli prowadzisz may biznes, to wizja zatrudnienia

lu-
dzi na etat moe by dla Ciebie trudna, bo nie
dostrze-
gasz moliwoci zapacenia za ich prac. To
zrozumia-
e, co nie zmienia faktu, e naley szuka moliwoci
zlecania czego tylko si da, aby Twj umys nie by
za-
jty administracyjnymi poeraczami czasu. Szukaj
za
kadym razem okazji oszczdzania wasnego czasu.
Ostatnio ona miaa si ze mnie, kiedy stwierdziem,
e zamontowanie domofonu i zamka magnetycznego
w naszym domu zaoszczdzio nam ponad rok pracy.
Na szczcie byem przygotowany do tej rozmowy.
Wi-
dziaem, e:
1. Kade z nas rednio trzy razy dziennie wchodzi
i wychodzi z domu, zamykajc drzwi na klucz.
2. Kade z nas rednio raz dziennie idzie otworzy
drzwi, gdy kto dzwoni.
3. Kade zamykanie lub otwieranie drzwi trwa 20 se-
kund.
4. Kade zejcie po schodach do osoby dzwonicej do
drzwi to minuta.
5. Na wyej wymienione czynnoci powicamy w su-
mie 8 minut (schodzenie do dzwonicych, otwiera-
nie i zamykanie drzwi).
Sprawd teraz prost rzecz. Pomn 8 minut razy
365
dni, a wynik pomn przez liczb lat, ktr chcesz
168
Aktywa i pasywa
jeszcze poy (np. 70). W naszym wypadku wyszo, e

w cigu ycia powicimy nieprzerwanie 3406 godzin
na otwieranie, zamykanie drzwi i reagowanie na
dzwo-
nek. Biorc pod uwag, e dniwka wynosi 8 godzin,
powicilibymy na te czynnoci 425 dniwek, czyli
po-
nad rok pracy. Bez urlopw, bez weekendw,
nieustan-
nie. Czy chcesz powici ponad rok swojego ycia
na
nieustann prac odwiernego?
Przykad ten podaem Ci p artem, p serio, cho
liczby s prawdziwe i daj do mylenia. Zmierzam do
tego, aby uzmysowi Ci, jak bardzo wany jest w
yciu
i w biznesie czas. Oszczdza go naley w kady spo-
sb: zlecajc prac innym, kupujc usugi i
urzdzenia
na to oszczdzanie wpywajce itp.
Wanym krokiem do zrozumienia tego tematu byo
dla
mnie zatrudnienie asystentki. Dugo zastanawiaem
si
nad tym zagadnieniem i nie byem pewien, czy chc
po-
nosi regularnie koszt takiego zatrudnienia.
Postanowi-
em zaryzykowa i dzi nie wyobraam ju sobie
innego
modelu pracy. Jestem bardzo zadowolony z pracy asy-
stentki, bo oszczdno mojego czasu znaczco wzro-
sa. Podczas gdy ona zajmuje si dokumentacj naby-
wanych i sprzedawanych nieruchomoci,
administracj
firmy (listy, pisma, faktury), prowadzi mj kalendarz,
ja
mog skupi si na tym, co dla naszej firmy jest
najwa-
niejsze planuj inwestycje, spotykam si z
klientami,
negocjuj z dostawcami usug i pilnuj finansw.
169
Bartosz Nosiadek
Kiedy Twoja gowa pena bdzie tematw typu:

musz
jecha do ZUSu po pismo, mam do odebrania list na
poczcie, musz zrobi przelewy do kontrahentw, nie
mam czasu nawet faktur wystawi itp., to nie bdzie
w niej miejsca na mylenie o rzeczach wanych dla
fir-
my. Z pewnoci nie bdziesz te mg planowa jej
rozwoju, poniewa jak moesz wicej pracowa,
skoro
ju i tak nie wyrabiasz z wszystkim. Powtrz to
jeszcze
raz j e eli jes te w a cicielem f i r my, Two j
p r a c j es t my l en i e i z l ec a n i e. Jeeli masz
co
do zrobienia, zanim zaczniesz to robi, zastanw si,
czy kto nie moe tego zrobi za Ciebie.
Wspczynnik litoci i bezpieczestwa
Od mojego tecia dowiedziaem si, co to jest wsp-

czynnik litoci i bezpieczestwa. Byo to dla mnie
bar-
dzo pouczajce dowiadczenie. Przed lubem rozpo-
czlimy remont starego domu babci, do ktrego po
lubie mielimy si wprowadzi z narzeczon.
Remont
ten w wikszoci by finansowany wanie przez
tecia.
W zwizku z tym poprosi mnie, abym dokona wyce-
ny prac, ktre planujemy zrobi. Wydawao mi si to
logiczne, zwaszcza e on mia za to zapaci. Zabra-
em si rzeczowo do tematu. Dokonaem pomiarw
powierzchni, zaprosiem kilku fachowcw, eby wyce-
170
Aktywa i pasywa
nili prace, ktrych nie bdziemy w stanie zrobi

sami,
zebraem z rynku informacje o cenach materiaw
bu-
dowlanych i przygotowaem co na ksztat
kosztorysu,
wedug ktrego koszty miay wynie 23000 z. Z
dum
zaprezentowaem moje obliczenia teciowi i dodaem,
e przyjem jeszcze pewien zapas, bo z budow to
nigdy nie wiadomo, ile faktycznie bdzie kosztowa.
Stwierdziem, e wszystkie prace musz zamkn si
w 26 000 z (dodaem 3000 z na nieplanowane
wydat-
ki). Do tego planowaem 15 000 z na kuchni i
meble,
ale to ju bya sprawa ony i moja. Te pokiwa go-
w, powiedzia OK i stwierdzi, e mam da zna,
jak ju zaczniemy prace i bd potrzebne pienidze.
Nie min miesic i dziarsko zabralimy si za
remont.
Zakres robt by duy, a dom stary i do zniszczo-
ny, wic wikszo prac musieli wykonywa
fachowcy.
Przy okazji tego remontu popeniem chyba wszystkie
moliwe bdy z zakresu zarzdzania pracami budow-
lanymi. Przez dom przewino si chyba z sze ekip,
jedna poprawiaa po drugiej, a terminy prac
przecigay
si w nieskoczono. To te ciekawy temat, ale chc
Ci powiedzie o czym zupenie innym. Jak sdzisz,
jaki by cakowity koszt remontu? Ano 96 000 z
Na prace budowlane poszo 65 000 z, a 31 000 z na
kuchni, meble i wyposaenie. To oznacza, e te
zapaci o 39 000 z wicej, ni podaem mu w moim
kosztorysie. Chyba nie musz Ci mwi, jak si
czuem
w tej sytuacji. To by dwumiesiczny koszmar. Wyko-
171
Bartosz Nosiadek
nawcy zaczli si upomina o pienidze, a ja nie wie-

dziaem, jak powiedzie teciowi, e budet 26 000 z
przekroczylimy, ledwo wykonujc 1/3 prac. Sytuacja
nie moga trwa w nieskoczono, trzeba byo
post-
pi po msku i zmierzy si z ca sytuacj. Z
sercem
w gardle wybraem si na rozmow z teciem i po-
wiedziaem mu, jak si maj sprawy z kosztorysem,
ktry przygotowaem. Oczekiwaem najgorszego, a tu
niespodzianka. Usyszaem: Nie martw si, spodzie-
waem si, e tak bdzie. Zbio mnie to z tropu: Jak
to si spodziewae? Przecie policzyem wszystko
do-
kadnie, przyniosem ci kosztorys, umawiaem si na
konkretn kwot. To, co wtedy usyszaem, jest dla
mnie cenne do dzi:
Wiedziaem, e wyceniasz takie roboty po raz pierw-
szy i przyjem na ciebie wspczynnik litoci i
bezpie-
czestwa.
Te, ktry ma due dowiadczenie w pracach
budowla-
nych, z gry wiedzia, jaki moe by ich koszt.
Pozwoli
mi si czego nauczy i poczu na wasnej skrze, co
oznacza przyjmowanie wspczynnikw bezpiecze-
stwa. Z biegiem lat nauczyem si je stosowa bardzo
czsto. Maj one uniwersalne zastosowanie:
1. Kiedy pytaem agentw o to, jak planuj wielko
sprzeday na kolejny miesic, odejmowaem od
niej
30%, traktujc obietnice jako zawyone.
172
Aktywa i pasywa
2. Kiedy firma budowlana podaje mi ostateczny ter-

min realizacji prac, dodaj do tego 30%.
3. Kiedy mam trzech pewnych klientw (takich na
100%), to i tak zakadam, e jeden z nich ode mnie
nie kupi.
4. Kiedy zacigam zobowizania, bior kredyty,
pilnuj
tego, aby ich warto nie przekroczya trzykrotne-
go rocznego dochodu (ich spata jest wtedy o wiele
bezpieczniejsza).
5. Nie zaczynam inwestycji, jeli nie mam na ni
mini-
mum 30% wkadu w gotwce.
6. Kiedy mam dojecha na czas w konkretne miejsce,
dodaj 30% do planowanego czasu podry.
Liczba 1/3 lub te 30% sprawdza si dla mnie do
do-
brze jako wspczynnik bezpieczestwa. Kady
biznes
moe mie inny wspczynnik, co nie zmienia faktu,
e przesanie dotyczce tych zasad jest jedno co-
kolwiek Ci mwi i obiecuj (zwaszcza sprzedawcy),
traktuj z lekkim przymrueniem oka.
Nie chodzi o zakadanie, e wok Ciebie s sami
oszu-
ci i kamcy. Przecie mj przykad z kosztorysem re-
montu jasno pokazuje, e nie chciaem nikogo oszu-
ka. Wykonaem go z najwiksz starannoci i
uwag,
brakowao mi po prostu wprawy. Z tego powodu po-
myliem si o 250%.
173
Bartosz Nosiadek
Ludzie, ktrzy co Ci deklaruj, mog nie mie penej

wiedzy, mog nie mie dowiadczenia, a moe sami
sie-
bie tak dobrze oszukuj, e i Ciebie przy okazji wpro-
wadzaj w bd. Przyjmowanie wspczynnikw bez-
pieczestwa na deklaracje rnych osb pozwoli Ci
unikn drastycznych pomyek i wielkich poraek.
Buduj zesp
W liceum z zaciekawieniem przeczytaem sag o

Wied-
minie Andrzeja Sapkowskiego. Szczeglnie
spodobao
mi si jedno zawarte w niej okrelenie.
Zapamitaem je
do dzisiaj: Kady szermierz dupa, kiedy ludzi kupa.
Nawet wybitna jednostka z wielkim trudem bdzie
radzi sobie sama w biznesowej rzeczywistoci. Pew-
nie nie raz ju syszae, e przenielimy si z epoki
przemysowej do ery informacji. Z pewnoci
syszae
rwnie, e dzisiaj zarabiaj i rzdz ci, ktrzy maj
in-
formacje. Takie s fakty.
Potocznie mwi si, e nonikami informacji s pyty
CD, pamici typu flash, serwery bazodanowe, email,
ale tak naprawd nonikiem informacji s ludzie.
Jeeli
nie bdziesz otacza si ludmi, ktrzy mog
sprawnie
i rzetelnie dostarczy Ci potrzebnych informacji, nie
zajdziesz daleko. Aby mie szybki dostp do
wartocio-
wych informacji, musisz zbudowa zesp.
174
Aktywa i pasywa
eby lepiej zobrazowa to, o czym chc Ci

powiedzie,
opowiem Ci, jak dziaa mj zesp do spraw inwesty-
cji w nieruchomoci. Wchodzc w pierwsze
inwestycje,
zauwayem, e potrzebuj wiedzy na temat:
aktualnej wartoci rynkowej nieruchomoci,
informacji o stanie technicznym budynku,
informacji o kosztach ewentualnych prac budowla-
nych,
prawnych aspektw transakcji kupna i sprzeday,
architektonicznych uwarunkowa nieruchomoci
(zgodno z przepisami budowlanymi),
spraw zwizanych z wentylacj i kominami,
spraw zwizanych z instalacjami: wodn, CO oraz
elektryczn nieruchomoci,
ceny, za jak mog sprzeda nieruchomo,
ewentualnych moliwoci podziau nieruchomoci,
geodezyjnych aspektw nabywanych dziaek,
podatkw, ktre zapac po sprzeday,
finansowania nieruchomoci kredytem.
Nie wiem, czy zgodzisz si ze mn, ale zakres wiedzy,
ktra jest potrzebna przy tego typu inwestycjach, jest
ogromny. Gdybym stwierdzi, e najpierw musz si
tego nauczy, a pniej zaczn inwestowa, to zdoby-
cie tej wiedzy zajoby mi jakie 10 lat, zakadajc, e
175
Bartosz Nosiadek
studiuj rwnoczenie zarzdzanie

nieruchomociami,
architektur, urbanistyk, prawo (na dwch
specjaliza-
cjach), rachunkowo i budownictwo. Wiedz z
zakresu
finansowania nieruchomoci ju miaem, ale co z
resz-
t? Jeste gotowy oprcz pracy zawodowej studiowa
po 10 godzin dziennie przez 10 lat? Moe s osoby,
ktre odczuwaj przyjemno w takim trybie ycia,
mnie wystarczyo, e rwnoczenie duo pracowaem
i koczyem studia zaoczne. Z poprzedniego
rozdziau
doskonale ju wiemy, co naley zrobi, jeeli jest
temat,
ktry warto zgbi, a nie mamy na to czasu. Z
pomoc
przychodzi nam PIL, czyli praca innych ludzi. Zbudo-
wanie staego zespou, ktry jest w stanie dostarcza
mi odpowiedzi na powysze zagadnienia, zajo mi
rok.
Powicaem na to 2 godziny w tygodniu.
Czy wiesz, ile miesicznie kosztuje mnie
funkcjonowanie
mojego zespou? Jeszcze raz przypomn Ci, e w jego
skad wchodz: rzeczoznawca majtkowy, prawnik,
ar-
chitekt, budowlaniec, notariusz, geodeta, kominiarz,
ksigowy, instalator i kilku agentw nieruchomoci.
Stae koszty miesiczne mojego zespou wynosz 0
z,
sownie: zero zotych. By moe ju wiesz, dlaczego
jest
to moliwe, a by moe dopiero teraz to odkryjesz.
Wyjani Ci to na przykadzie dziaania mojej firmy
do-
radczej. Gdyby zadzwoni do mnie kto i powiedzia:
Dzie dobry, zamierzam inwestowa w nieruchomo-
ci i bd regularnie potrzebowa porad dotyczcych
176
Aktywa i pasywa
zacigania kredytu na nieruchomo. Jeeli bdzie mi

pan udziela takich informacji, kredyty bd zawsze
za-
atwiane przez pask firm. Na teraz nie mam
adnego
kredytu do zrobienia, ale chciaem si z panem
spo-
tka i porozmawia o tym to umwibym si z
tak
osob na 100%. Powicibym jej czas i nie wzi za
to ani grosza, poniewa liczybym na zarobek z udzie-
lanych kredytw w przyszoci. Gdyby ta sama osoba
zadzwonia do mnie za tydzie i przez telefon
zapytaa
mnie, czy wyjdzie jej zdolno na zakup konkretnej
nie-
ruchomoci, dokonabym bezpatnie oblicze i udzie-
libym jej odpowiedzi. Robibym to tak dugo, jak
dugo
mj kontrahent graby ze mn w otwarte karty.
Gdyby
doszo do sytuacji, e taki kontrahent traktowaby
mnie
jako bezpatn poradni, a kredyty zaatwia gdzie in-
dziej, natychmiast zerwabym wspprac.
W identyczny sposb moesz postpi z ludmi,
ktrzy
yj ze swojej wiedzy i bd si ni z Tob bezpatnie
dzieli, pod warunkiem e co pewien czas dasz im za-
robi na swojej transakcji. Jeeli chcesz mie w
swojej
druynie budowlaca, powiedz mu to samo co dorad-
cy finansowemu:Dzie dobry, zamierzam
inwestowa
w nieruchomoci i bd regularnie potrzebowa
usug
budowlanych i remontowych. Chciaem si z panem
spotka i omwi, na jakich zasadach moglibymy
wsppracowa.
177
Bartosz Nosiadek
Kady waciciel firmy budowlanej zgodzi si na takie

spotkanie. Co wicej, kiedy postanowisz kupi nieru-
chomo, ktra wymaga remontu, pojedzie z Tob j
zobaczy i wyceni prace budowlane. Udzieli Ci
rwnie
informacji o stanie technicznym obiektu. Nie za
kadym
razem dostanie zlecenie, bo nie zawsze kupno bdzie
dla Ciebie opacalne, ale uwierz mi, e ten waciciel
wcale si na Ciebie nie obrazi, jeeli wykona co
trzeci
prac, ktr dla Ciebie wyceni. Bdzie zadowolony,
e
ma staego klienta. Co wicej, kiedy Wasza
wsppraca
nabierze regularnego charakteru, pomoe Ci
sprzeda-
wa Twoje nieruchomoci. Bdzie mu na tym
zaleao,
poniewa bdzie wiedzia, e kolejna inwestycja, czyli
jego zlecenie, jest uzalenione od tego, jak szybko za-
mkniesz poprzedni. Wsppraca z moim generalnym
wykonawc prac budowlanych ukada mi si bardzo
dobrze. Zlecam mu do duo prac i jestem
zadowolo-
ny z jakoci ich wykonania. Pewnego razu bardzo
mile
zaskoczyem si, kiedy usyszaem od waciciela
teje
firmy budowlanej: Bartku, bdzie do ciebie dzwoni
mj znajomy, ktry jest zainteresowany kupnem
domu,
ktry budujesz. Wanie na tym polega efekt
synergii
pracy w dobrze funkcjonujcym zespole.
Fakt, e inwestujesz, powoduje, e masz co, co nazy-
wam si nabywcz. Kiedy chcesz co sprzeda,
naj-
czciej to Ty musisz i na ustpstwa, ale kiedy
chcesz
co kupi, znajdziesz wielu ludzi, ktrzy chtnie si
178
Aktywa i pasywa
do Ciebie dopasuj. Wasza relacja bdzie partnerska

i dugoterminowa. Warunkiem funkcjonowania takie-
go zespou jest to, e musisz u swoich partnerw co
jaki czas skada komercyjne zamwienie inaczej
mwic, musisz da im zarobi. Im wiksza bdzie
Twoja sia nabywcza, tym chtniej bd z Tob
wsp-
pracowa.
Jeeli w cigu roku przygotowuj 20 aktw notarial-
nych u jednego notariusza, to po czasie termin kolej-
nego aktu ustalam na drugi dzie i bez problemu
dostaj przez telefon informacje o prawnych
aspektach
kupowanej nieruchomoci. Kiedy zlecam kilkanacie
operatw szacunkowych na rok, rzeczoznawca wie,
e
jak poda mi przez telefon informacje za darmo, to na
kontakcie ze mn i tak nie straci.
Taki model jest duo lepszy ni zatrudnianie pracow-
nikw, poniewa korzystasz z wiedzy
profesjonalistw,
ktrzy sami si ksztac i nie trzymasz ich na swoim
garnuszku. Jeeli postanowisz zrobi sobie przerw
w biznesie na 80 dni i jak Fileas Fogg pojecha w po-
dr dookoa wiata, to nikomu nie musisz dawa
bez-
patnego urlopu, a kiedy wrcisz Twj zesp dalej
bdzie istnia, gotowy do dziaania.
Poniej podam Ci, na co warto zwrci uwag, jeeli
chodzi o dobr waciwych ludzi do Twojego zespou:
179
Bartosz Nosiadek
1. D o wi a d cz en i e jak dugo ekspert prowadzi

swoj firm i jakie ma kwalifikacje.
2. U p r awn i en i a sprawd, czy Twj ekspert
zda
stosowne egzaminy i czy ma uprawnienia do posu-
giwania si swoim tytuem.
3. Ref er e n cj e czy Twj ekspert wsppracuje
ju z inwestorami w taki sposb, jak Ty zamierzasz
z nim wsppracowa, czy moe pochwali si zna-
nymi klientami itp.?
4. Ko mu n i k a cj a czy Twj ekspert korzysta z e
maila i telefonu komrkowego? To moe wydawa
si mieszne, ale jeeli trafisz na osob, ktra nie
ko-
rzysta z emaila, to interesu z ni nie zrobisz. Kiedy
za kadym razem bdziesz jej zawozi albo wysya
poczt dokumenty do analizy, dojdziesz do wnio-
sku, e to zbyt czasochonne i na dusz met nie
ma to sensu. Warto te sprawdzi, jak szybko eks-
pert reaguje na Twoje zapytania.
5. Pr i o r ytet czsto zaskakuj swoich dostawcw
pytaniem: Ile musz u was zamawia, eby by
dla
was wanym klientem?. Gdy Twoja relacja z do-
stawc jest otwarta, zadaj mu takie pytanie.
Bdziesz
wiedzia, przy jakim puapie dostaniesz najwysz
jako usug. Bardzo czsto skrcisz sobie rwnie
czas oczekiwania na zlecone prace, bo Twj
ekspert
postawi je na pierwszym miejscu. Usyszysz: Dam
180
Aktywa i pasywa
rad zrobi to na jutro zamiast: Wie pan, teraz

jestem zawalony robot.
6. S k u tecz n o to, e masz ju zesp, nie
oznacza,
e nie moe by on skuteczniejszy. Ma to
szczeglne
znaczenie przy wsppracy z agentami
nieruchomo-
ci. Co z tego, e masz agenta, ktry szybko
reaguje na
Twoje emaile i dobrze Ci si z nim rozmawia,
skoro
nie sprzedaje Twoich nieruchomoci. Badaj
skutecz-
no swojego zespou wraz z jego rozwojem.
Trzeba pamita rwnie o zwalnianiu czonkw
swojego zespou jeeli dojdziesz do wniosku, e
skuteczno czonka Twojego zespou jest saba albo
wrcz zerowa, po prostu przesta u niego zama-
wia. To niesamowita wygoda. Najwikszym
szefem
szefw jeste w sytuacji, gdy jeste klientem. aden
stosunek pracy nie da Ci tak uprzywilejowanej
pozycji
jak bycie nim. Moesz zwolni swojego dostawc, nie
wypowiadajc ani jednego sowa, nie musisz si z
nim
spotyka, nie musisz dawa wypowiedzenia po
pro-
stu przestajesz u niego zamawia.
Po zwolnieniu czas na rekrutacj. Pomyl, ile
zachodu
i pienidzy kosztuje zatrudnienie pracownika. Jeeli
nie
potrzebujesz czyjej pracy przez 8 godzin na dob, to
go nie szukaj. Po prostu umw si na spotkanie z
kolej-
n firm, ktra moe doczy do Twojego zespou.
181
Bartosz Nosiadek
Jeeli tylko jest to moliwe, unikaj staych kosztw i

zle-
caj, co si da. Buduj zesp, weryfikuj jego
skuteczno,
dawaj mu zarobi i rb z nim coraz wiksze interesy.
Dziki temu bdziesz zwiksza swoj si nabywcz.
Znaczenie Twoich zlece wzronie i bdziesz mg
liczy na najwysz jako usug oferowanych przez
Twoich dostawcw.
Czego nie powie Ci aden
doradca?
Drogi Czytelniku, doceniam Twj zapa i fakt, e do-

brne do ostatniego rozdziau ksiki. Biorc pod
uwag, e jest to rozdzia brzmicy jak podtytu tej
ksiki, mam nadziej, e nie zacze czyta wanie
od niego, bo popsuby sobie zabaw. Z pewnym
alem
pisz te ostatnie zdania, poniewa tworzc t
ksik,
czuem, jakbym si z Tob zaprzyjani. Teraz
musimy
si rozsta. Zanim to jednak nastpi, chciaem podsu-
mowa dla Ciebie moje przemylenia i praktyczn
wie-
dz, ktrej nie zdobdziesz dziki adnemu doradcy
finansowemu, agentowi czy nauczycielowi.
Duo day mi do mylenia rozmowy z agentami sprze-
dajcymi nieruchomoci. Czasem pytaem ich,
dlaczego
sami nie zainwestuj w jakie mae mieszkanie.
Najcz-
ciej syszaem co w stylu: Wie pan, do tego
potrzeba
duych pienidzy albo Musz najpierw kupi
mieszka-
nie sobie. To zaskakujce profesjonalista, ktry
ob-
suguje moje transakcje, wie, za ile kupiem
mieszkanie,
za ile je sprzedaem, ile na tym zarobiem ma
wszyst-
kie dane potrzebne do dziaania, a mimo to nie
zaczyna
inwestowa. Bardzo mnie to dziwio, a
uwiadomiem
183
Bartosz Nosiadek
sobie, e tak naprawd nikt tego agenta nie uczy

inwesto-
wania. W pewnym sensie jest to wiedza tajemna.
Skoczyem dobre liceum, skoczyem studia ze
specja-
lizacj badanie rynku. Spora cz zaj
powicona
bya ekonomii, zarzdzaniu, marketingowi. Po
studiach
ukoczyem dugi kurs na agenta ubezpieczeniowego
(70% kursu powicone byo sprzeday produktw
in-
westycyjnych). Wliczajc w to liceum, edukacja ta
zaja
mi 10 lat.
Po rozpoczciu pracy jako agent sprzedajcy
ubezpie-
czenia inwestycyjne miaem na co dzie wok siebie
50 osb w oddziale, a kada z nich posugiwaa si
tytu-
em doradcy finansowego. I wiecie, co z tego
wynik-
no w kontekcie zdobycia umiejtnoci inwestycyj-
nych? Kompletnie nic. Nikt nie powiedzia mi: Kup
dziak na kredyt, podziel j, sprzedaj z zyskiem,
zrb
tak jeszcze raz, potem znowu, potem kup cz
kamie-
nicy. Nikt rwnie nie stwierdzi: Im mniej
pracujesz,
tym lepiej, niech pracuj za ciebie twoje pienidze i
inni
ludzie, a ty skup si na myleniu i podejmowaniu de-
cyzji, reszt zostaw innym. Wrcz przeciwnie, byem
wychowany w etosie pracy im wicej pracujesz,
tym
lepiej. Tak te robiem pracowaem po 1214 go-
dzin na dob. Wprawdzie zarabiaem dobre
pienidze,
ale wikszo sklepw, w ktrych chciabym je
wyda,
bya ju zamknita, gdy koczyem prac.
184
Czego nie powie Ci aden doradca?
Moe naleysz do tych szczliwych osb, ktre zna-

y ju zasady opisane przeze mnie w tej ksice.
Cz
z nich wypracowaem sam, a cz poznaem,
czytajc
wiele ksiek o tematyce biznesowej. W pewnym
sensie
mona powiedzie, e ta publikacja to praca
zbiorowa.
Skadaj si na ni dowiadczenia biznesmenw,
ktrzy
zechcieli podzieli si ze mn swoj wiedz. Skadaj
si
na ni ksiki Roberta Kiyosakiego, ktry jest dla
mnie
wielk inspiracj, skadaj si na ni rwnie (a moe
przede wszystkim) moje dowiadczenia.
Wszystko to, o czym Ci pisaem, sprawdziem na wa-
snej skrze. Na wielu pomysach traciem czas, zdro-
wie i pienidze. Na mnstwie inwestycji bardzo
dobrze
zarobiem. Przeszedem drog od pracownika do in-
westora. Bya ona bardzo cika. Najtrudniejsze byo
w niej odrzucanie starych przekona i postpowa-
nie odmienne od tego, jak postpuje wikszo ludzi,
np. kiedy rynek si zaamuje, wikszo osb w
panice
sprzedaje akcje i nieruchomoci ja nauczyem si
wtedy kupowa. Natomiast gdy rynek kwitnie i ludzie
na potg kupuj ja sprzedaj.
Pamitasz, co pisaem o tym, e w rodowisku
natural-
nym niczego Ci nie zabraknie? yjc zgodnie z
natur,
warto pamita o tym, e jest czas siania i czas
zbiera-
nia. Jest to jedna z podstawowych zasad, ktre
okrelaj
to, czy Twoje inwestycje powiod si czy te nie.
185
Bartosz Nosiadek
Mam wiadomo, e jeeli zechcesz przej ten pro-

ces i zosta osob woln pod wzgldem finansowym,
bdziesz musia popeni wiele swoich bdw, bo to
bdy napdzaj ludzi do skuteczniejszego dziaania.
Sukcesy z reguy usypiaj. Popenianie bdw to fan-
tastyczna droga do rozwoju. Im wicej ich popenisz,
tym bardziej si rozwiniesz. To, do czego nie moesz
dopuci, to popenianie bdw ostatecznych.
Licz
na to, e wskazwki zawarte w tej ksice bd dla
Cie-
bie pomocne w tym, aby mdrze si rozwija i unika
bdw, ktre mogyby zakoczy Twj biznes na za-
wsze. Inne moesz popenia z czystym sumieniem.
Wane jest te to, eby pamita, e nikt nie ma
mono-
polu na racj. Na mnie te musisz przyj wspczyn-
nik litoci i bezpieczestwa.
Bd bardzo szczliwy, jeeli porady zawarte w tej
ksice sprawi, e zyskasz w yciu co, czego pra-
gniesz. Niewane, co to bdzie spokj, harmonia,
czas, pienidze. Sam lepiej wiesz, czego chcesz.
Moim
gwnym celem jest podzielenie si z Tob wiedz,
kt-
ra wedug mnie ma charakter uniwersalny i jest
bardzo
praktyczna. Ju kiedy zauwayem, e im wicej
staram
si da, tym wicej do mnie wraca. Teraz dam z sie-
bie wszystko, aby ca ksik podsumowa dla
Ciebie
w tym krtkim rozdziale.
Ksik mona podzieli na 4 bloki tematyczne. Teraz
do kadego z nich docz krtkie wskazwki:
186
I. Przedsibiorczo
1. Szukaj okazji, s tam, gdzie jest potrzeba.
2. Myl, jak moesz zarobi na problemie.
3. Ucz si od lepszych, bogaci ludzie chtnie poma-
gaj. Rb wszystko, aby zyska sposobno
uczenia
si od lepszych od Ciebie.
II. Sztuka sprzeday
1. Aktywni wygrywaj, agresywnie czekajc na
klienta,
do niczego nie dojdziesz.
2. Kiedy mwisz do klienta, wyobra sobie, e widzi
on kad Twoj myl.
3. Akwizytor chce sprzeda, a sprzedawca chce
sprze-
dawa. Nie wciskaj kitu, tylko d do budowania
dugotrwaej relacji opartej na zaufaniu.
4. Mw do klienta wasnymi sowami. Nie wierz w to,
e istniej magiczne formuy i zwroty, ktre spra-
wi, e padnie Ci on do stp.
III. Wolno finansowa i bogacenie si
1. Chcesz si bogaci kupuj aktywa.
2. Graj na kapita, a z zyskw graj na przepyw,
dochd pasywny konsumuj.
3. Wykorzystuj dwigni finansow i pienidze
innych
ludzi.
187
Bartosz Nosiadek
4. Okazji szukaj w kryzysie, zyski realizuj w czasie

hossy.
5. Zarzdzaj swoim przepywem pieninym.
IV. Oszczdno czasu
1. Korzystaj z pracy innych ludzi.
2. Buduj zespoy.
3. Za sobie domofon z zamkiem magnetycznym.
4. Nie pracuj, ale zlecaj i podejmuj decyzje.
Wszystkie te zasady mog Ci pomc. Zyskasz dziki
nim czas, pienidze i satysfakcj. Podejrzewam, e
sko-
ro dotare a do tego miejsca w ksice, jeste
napraw-
d zdeterminowany, eby co zmieni w swoim yciu.
Zanim postanowisz wyruszy w drog, o ktrej Ci pi-
saem, chciaem podzieli si z Tob tak od serca
prywatnymi przemyleniami na jej temat.

Zmierzam do tego, e ycie nie daje darmowych
obiad-
kw. Za wszystko trzeba zapaci, kady czyn ma
swo-
je konsekwencje. Wchodzc z sukcesem w biznes, nie
mona zapomnie o tym, e doba nie naley
wycznie
do Twojej firmy. Dzielisz ten czas na rodzin, dbanie
o wasne zdrowie, hobby. Nie wymieniaj siekierki na
kijek. Nie pa jednym szczciem za drugie. Nic
wtedy
nie zyskasz. Ja o tym zapomniaem i przyszo mi za-
paci wysok cen straciem zdrowie. Wierz, e
je
odzyskam. Po czasie mog jednak stwierdzi, e
szkoda
188
zdrowia, by zarabia pienidze, a pniej majtek

prze-
znacza na leczenie
To, co zostawiem dla Ciebie na sam koniec i co uwa-
am za najwiksze odkrycie, jakiego dokonaem, to
fakt, e biznes nie wymaga takich powice. Jak
pisa-
em jest czas siania i czas zbierania. Od duszego
czasu nie odbieram telefonw po godzinie 18.00 i nie
pracuj w weekendy. Trzy dni w tygodniu od 16.00
sp-
dzam wycznie z on i dziemi. Podobnie jak z inny-
mi dowiadczeniami, musiaem uderzy gow w mur,
eby si tego nauczy. Ty nie musisz tego robi. Ten
rodzaj bdw i to dowiadczenie niczego dobrego do
Twojego ycia nie wniesie.
Moesz pomyle: Na to przyjdzie czas, jak si doro-
bi. To nie jest prawda. Odkd przyjem powysze
za-
sady, mj dochd i majtek rosn znacznie szybciej
ni
kiedykolwiek wczeniej. Wynika to z faktu, e nie
staram
si pracowa wicej, tylko staram si pracowa
skutecz-
niej. Mam pomys, jak wydawa zarobione pienidze,
i co najwaniejsze mam z kim dzieli t rado.
Sama ch zarobienia pienidzy nic Ci nie da.
Poraka
w yciu prywatnym niweluje sukces w biznesie.
Pocz
sukces w yciu prywatnym z sukcesem w biznesie, a
zo-
staniesz szczliwym, wolnym czowiekiem.
ycz Ci, aby mnoenie wychodzio Ci rwnie dobrze
jak dzielenie.
Czwarta droga.
Przeom w budecie domowym
Pawe Nowak
Gdy na pocztku sierpnia 2009 roku Piotr

musia zrezygnowa z pracy, jeszcze nie
zdawa sobie sprawy z problemw, jakie go
czekaj. Pocztkowo nie ba si bezrobo-
cia, bo otrzyma spor odpraw. Jednak ju
cztery miesice pniej znalaz si w ci-
kiej sytuacji, gdy jedynym wyjciem byo
zacignicie poyczki.
To bya ptla na szyj: mia kilka kredytw (w tym jeden na dom), dugi
u rodziny, brakowao mu pienidzy na opaty i ycie, zalega ze spa-
tami i kolejna poyczka jeszcze bardziej by go pogrya. Ale co mia
zrobi? Kiedy wybra si do biura kredytowego, czekaa go niemia nie-
spodzianka Doradca finansowy nie chcia poyczy mu pienidzy!
Dlaczego?
O tym wanie jest ta historia
Zagroenie utrat dochodw to najwiksze ryzyko, jakie jest przed
Tob w zwizku z sytuacj finansow, w jakiej si znajdujesz. Ono ist-
nieje i jest powane z dwch powodw: po pierwsze dlatego, e sytu-
acje obiektywne, w jakich mona straci rdo utrzymania, s realne
i wcale nierzadkie. I po drugie, poniewa majc wiadomo, e co
jest nie tak w Twoich finansach, zaczynasz obawia si utraty rda
dochodw, a to sprzyja stwarzaniu sytuacji, jakich si obawiasz.
autor
Jeeli chcesz wej teraz na now drog swojego ycia, w ktrej pie-
nidze nie bd przeszkod, lecz pomoc w realizacji Twoich celw
i pragnie wyprbuj porady zawarte w ksice Czwarta droga.
Ksik zamwisz na stronie wydawnictwa Zote Myli:

http://czwarta-droga-przelom.zlotemysli.pl
Jakie decyzje finansowe
podejmuj bogaci
Andrzej Fesnak
Dlaczego planowanie finansw osobistych

jest wane? Przecitny Polak zarabiajcy
30005000 z traci 800 0001 500 000 z
w swoim yciu. Ta kwota to suma:
przepaconych podatkw,
przepaconych odsetek,
kar finansowych,
nieodzyskanych odsetek od kredytw,
niezrealizowanych zyskw z powodu bdnych decyzji finanso-
wych
Dziki planowi finansowemu moesz te pienidze po prostu mie!
Drogi Czytelniku!
Jestem z przekona humanist i bd udziela Ci porad tak, aby
jecha
bezpiecznie do finansowej niezalenoci. Dlaczego o tym pisz? Bo
nasza
edukacja finansowa jest przeintelektualizowana. Uczy mdrych i
nieprak-
tycznych rzeczy, na dodatek metodami przestarzaymi.
Ta ksika przybliy Ci wszystkie najwaniejsze aspekty budowania
za-
monoci i niezalenoci finansowej. Bo jest to rzecz moliwa do
osigni-
cia. Jak mawia Abraham Lincoln kada praca jest do wykonania,
jeeli
rozoy si j na mae odcinki. Tu przejdziemy przez wszystkie te
odcinki,
ktre maj znaczenie w yciu codziennym i wywieraj wpyw na
niezale-
no finansow.
Dr Andrzej Fesnak

http://www.zlotemysli.pl/prod/10063/jakie-decyzje-finansowe-po-
dejmuja-bogaci-i-dlaczego-biedni-robia-bledy-dzialajac-inaczej-
andrzej-fesnak.html
Boga si, kiedy pisz
Ben Sweetland
Oczywicie tytuu tej ksiki nie mona trak-

towa dosownie. Niemniej ludzie, ktrzy
j przeczytali, wiedz ju, jak wykorzysta
swoj podwiadomo (ktra pracuje take,
kiedy Ty pisz). Zmienili swj sposb myle-
nia na taki, ktry pomg im osign to,
o czym marzyli: udany zwizek, wpyw na
innych, zdrowie czy pienidze. Z pewnoci
wiesz, e cay nasz umys jest podzielony na
dwie czci: wiadom i niewiadom.
Cz wiadoma odbiera wraenia za pomoc zmysw wzroku, su-
chu, dotyku, smaku i wchu. Jest bardzo skuteczna w podejmowaniu
tysicy codziennych decyzji. Kiedy wykonujesz jakkolwiek wiadom
czynno bierzesz ze stou owek, mwisz do kelnera, dzwonisz do
kogo Twoja wiadomo wysya sygnay do Twojego ciaa. Kiedy
za zasypiasz, Twoja wiadomo take zasypia.
Ta druga cz umysu nie pi nigdy. To jest wanie Twrcza Podwia-
domo. Twrcza Podwiadomo dosownie utrzymuje Ci przy yciu.
Odpowiada za niewiadome funkcje, takie jak bicie serca i oddychanie.
Dla nas jednak najwaniejsze jest to, e Twoja Twrcza Podwiado-
mo steruje take Tw osobowoci, Twym charakterem, popdami
oraz najgbszymi i najbardziej skrytymi pragnieniami!
Ta ksika pokazuje, jak uywa wasnej podwiadomoci, gdy pisz,
aby osign to, czego chcesz od ycia Na wasne yczenie bdziesz
mg uywa swojego twrczego umysu w rozwizywaniu codzien-
nych problemw, podejmowaniu waciwych decyzji i znajdowaniu
sposobw na osignicie swoich celw. Brzmi to mao realnie, nie-
prawda?

http://bogac-sie.zlotemysli.pl

Zarabianie PRAWDZIWYCH Pieniędzy - Bartosz Nosiadek Full

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Zarabianie PRAWDZIWYCH Pieniędzy - Bartosz Nosiadek Full

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Copyright by Zote Myli & Bartosz Nosiadek, rok 2012

Autor: Bartosz Nosiadek

Zote Myli Sp. z o.o.

Wszelkie prawa zastrzeone.

Porady zawarte w tej pozycji udzielane s wedug

Bartka Nosiadka poznaam kilka lat temu. Ju po

Bardzo si ciesz z powstania takiej publikacji

Drogi Czytelniku! Pisz t ksik, poniewa

natomiast, e mog podzieli si z Tob do

R. Kyosaki, Bogaty ojciec, biedny ojciec, Osielsko 2006.

w. Zwyky Eurobusiness kosztowa w kadym

wycznie zasuga tej gry planszowej. Sukces

Albert Einstein powiedzia kiedy, e szalestwo to

ci. Jeeli mylisz sobie: Cay wiat spiskuje, eby mi

Podczas nauki w liceum pierwszy raz poczuem si

Dostawaem z firmy taty normaln wypat 900 z

napiwkach. A pamitam, e w ten sposb kadego

i kady z nas mia po 60 z zysku w kieszeni. Byo nas

mi, zauwayem, e bardziej opaca si porozmawia

W trzeciej klasie liceum mj tato zapyta mnie, czy

techniczny sownik jzyka niemieckiego i zabraem

szkoa, po poudniu praca i jeszcze zadania domowe

mgbym mie o 50% wikszy zarobek ni moi starsi

Zarabiaj, nie wychodzc z domu

Po dowiadczeniu z tumaczeniem tekstw postano-

mu na radiwk, zaczem poznawa uroki inten-

Uzbieraem ju 50 dolarw na koncie reklamowym

Dzi po czasie wiem, e aden przedsibiorca nie ma

Aktywne oczekiwanie na prac

W klasie maturalnej podjem msk decyzj. Zbieg

zaoczne i rozpocz prac zawodow. Byem przeko-

rzyem w informacje typu: Teraz jest zy moment na

Po roku bolesnych zawodw zwizanych z trudnoci

leg, ktry pracowa tam na takim stanowisku od

chwili najwaniejsze. Na wszelki wypadek zapytaem

5. Odwiedzasz z buta 3 klientw w pobliu leada

Oczywicie takie spotkania naleay do rzadkoci.

tycznym akcentem pozbyem si wszystkich ledwo co

zorientowaem si, e myl nielogicznie. Nie tdy

Pewnego dnia trafiem na spotkanie handlowe do

straci w moich oczach wiarygodno, wic niedugo

to za zgod kierowniczki zostawiem sobie koszul.

Nie bd frajerem! Teraz albo nigdy. Przepaci

Na drodze do mojego nowego zawodu sta jeden pro-

wych, uwarunkowania prawne zawieranych umw

W czasie mojego pierwszego dyuru na recepcji

wystarczy by profesjonalnym sprzedawc i klientw

duy problem. W mojej poprzedniej pracy

Kiedy po czasie analizuj swoje postpowanie, docho-

wiodem rwnie oczekiwania osb, ktre stawiay na

3. Zarabiam tylko na prowizji, ktra za to jest do

orientowany. Zapytaem: Co masz na myli?. Odpo-

pomoe si podnie. Niewane, e nie zrobie tego

o 17.30?. Wydawao mi si, e jeli tak

nie, e rwnie dobrze mogaby je odczyta

Witam, Bartosz Nosiadek, ING, mam przed sob

W sobot do poudnia przychodzi do mnie mama

e Ci pasuje i ile kosztuje), po prostu chcesz zapaci

udao si kupi od Indian za paciorki Manhattan, ale

piej, eby w ogle nie odebra tego telefonu. I tak

do dziaania. Dzwo co drugi dzie (powiedzmy trzy

8. Jasno przedstawia klientowi, co bdzie mia ze

nia handlowe. Niech Ci Bg broni przed siedzeniem

1. Wyznaczy sobie konkretny i mierzalny cel (W ci-