Plani msimor sintetik dhe analitik pr lndn Edukata shoqrore 9
35 jav X 1 or = 35 or Njohuri t reja = 27 or Kurrikula e lir n dispozicion t msuesit = 8 or
Nr. r Kreu Tema Or Objektivat kryesore dhe specifike
1-2 Kreu 1 1. sht 2 T aftsoj nxnsit t prkufizojn demokracin dhe t njohin parimet dhe karakteristikat e saj. DEMOKRACIA (7 or) demokracia 1. T japin nj prkufizim t demokracis; Individt, grupet dhe 2. T dallojn konceptet e ndryshme pr demokracin; institucionet, 3. T listojn karakteristikat kryesore t demokracis; 4. T identifikojn, prshkruajn dhe diskutojn pr parime t demokracis n bashksin ku jetojn dhe n realitetin shqiptar. 3-4 Zhvillimi vetjak dhe 2. Elementet e 2 Njohja e nxnsve me elementet e demokracis, krahasimi dhe vlersimi i elementeve t demokracis n kt sistem me t tjera. identiteti demokracis 1. T krahasojn pushtetet shtetrore q vlersohen t ligjshme me ata q vlersohen si jo t till 2. T njohin elementet dhe kushtet e nevojshme pr t mbshtetur demokracin; 3. T vlersojn mendimet dhe qndrimet e tyre duke i krahasuar me krkesat e mendimit dhe veprimit demokratik; T mbajn dhe shprehin qndrimin e tyre ndaj demokracis dhe tipareve t saj. 5-6 3. Format e 2 Njohja me tipat e demokracis dhe praktikat e saj. demokracis 1. T aftsohen nxnsit pr t dalluar format ndryshme t demokracis; 2. T arrijn t identifikojn format e demokracis n shtete t tjera dhe n Shqipri; 3. T vlersojn praktikat e demokracis n komunitetin ku jetojn dhe n realitetin shqiptar 7 Prsritje Prsritja e koncepteve baz dhe veprimtari praktike 8-9 Kreu II 1. Faktort q 2 Nxnsit do t aftsohen n identifikimin e faktorve q mbshtesin dhe pengojn demokracin FAKTORT Q mbshtesin 1. T prcaktojn disa nga faktort q mbshtesin dhe pengojn demokracin; NDIHMOJN, demokracin 2. T identifikojn faktort q ushqejn lindjen dhe veprimin e faktorve q rrezikojn demokracin; PENGOJN 3. T diskutojn pr karakteristikat shoqrore dhe individuale t ktyre faktorve; 10 -11 DEMOKRACIN 2. Demokracia n 2 Identifikimi i faktorve mbshtets dhe pengues t demokracis n Shqipri. (6 or) Shqipri 1. T shprehin mendimin e tyre lidhur me ekzistencn e faktorve mbshtets/pengues n bashksin ku jetojn dhe n realitetin shqiptar 2. T njihen dhe t ndrgjegjsohen pr tiparet e realitetit shqiptar q mund t rrezikojn demokracin. 3. T diskutojn pr mundsin e prballimit t ktyre faktorve n prgjithsi dhe, n veanti, pr Shqiprin. 12 -13 3. Prballimi i faktorve 2 T arrijn t identifikojn mundsit pr prballimin e faktorve pengues n demokraci pengues n demokraci 1. T diskutojn pr mundsin e zvoglimit t veprimit t faktorve q rrezikojn demokracin n Shqipri; 2. T ndrgjegjsohen pr prgjegjsit e shtetit dhe personale pr parandalimin e veprimit t faktorve q pengojn demokracin n Shqipri. 14 Kreu III 1. Funksionimi i 1 T tregoj far sht demokracia, cilat jan tiparet e saj, ku ka lindur dhe si sht zhvilluar demokracia deri n ditt tona. (14 or )Kultura, Demokracis 1. T kuptoj se pse sistemi demokratik sht m i drejti. 2. T bj dallimet mes modeleve t ndryshme t zbatimit t demokracis n shtete t ndryshme t bots. Njerz, vende, mjedise, 3. T njoh rndsin e edukimit mbi demokracin. 4. T nxis t menduarit kritik mbi funksionet e demokracis dhe zbatimit t saj n realitet. 15 individt, grupet dhe 2. Kushtetuta e 1 T njoh ligjin themeltar t nj shteti demokratik dhe rndsin e zbatimit t tij duke prcaktuar rolin e institucioneve kryesore institucionet Republiks s 1. T dij se far sht kushtetuta Shqipris 2. T kuptoj pse shoqria e zhvilluar q aspiron pr demokraci ka nevoj pr pasjen e nj kushtetute. Idealet dhe praktikat e 3. T njihet me disa nene te Kushtetuts s RSH dhe t diskutoj mbi prmbajtjen e tyre. 16 shoqris 3. Pushteti Legjislativ 1 T njoh Pushtetin Legjislativ n RSH duke u ndalur tek aktort dhe procedurat kryesore t tij. 1. T kuptoj rolet e Pushtetit legjislativ q Kushtetuta e RSH i ka prcaktuar. 2. T njihet me detyrat kryesore t Kuvendit t RSH 3. T njoh disa nga komisionet parlamentare dhe funksionet e tij. 4. T dij se cili sht deputeti i zons. 5. T dgjoj nj seanc parlamentare dhe t diskutoj mbi t. 17 4. Pushteti Ekzekutiv 1 T prshkruaj strukturn e qeverisjes n nj shtet demokratik. 1. T prshkruaj strukturn e pushtetit ekzekutiv. 2. T diskutoj mbi disa nga funksionet kryesore q ka nj qeveri n nj shtet demokratik. 3. T njihet me nj historik t shkurtr t zhvillimit t qeverive. 18 5. Pushteti Ekzekutiv n 1 T njihet me mnyrn e organizimit t pushtetit ekzekutiv n Shqipri. Shqipri 1. T kuptoj rndsin e pushtetit ekzekutiv n zhvillimin e nj shteti demokratik. 2. T njihet me procedurat e zgjedhjes s kryeministrit dhe t kabinetit t tij. 3. T dij t dalloj funksionet e kryeministrit nga ato t ministrit. 4. T ilustroj nj mbledhje t kshillit t ministrave duke zgjedhur vet shtjet pr diskutim. 19-20 6. Pushteti Gjyqsor n 2 T kuptoj funksionet dhe rolin e pushtetit gjyqsor n zhvillimin e sistemit demokratik n Shqipri. Shqipri 1. T njoh se cilat jan organet t cilat ushtrojn pushtetin gjyqsor n Shqipri. 2. T identifikoj raste t domosdoshmris s ndrhyrjes s gjykatave n rregullimin e marrdhnieve mes shtetasve dhe shtetit. 3. T kuptoj organizimin e gjithsecils prej tyre. 4. T dij detyrat e gjykatave n RSH. 5. T vlersoj rndsin e secils nga gjykatat. 6. T njoh rolin e gjykats pr zgjidhjen e konflikteve. 7. T diskutoj mbi parimin se prpara ligjit t gjith jemi t barabart. 21 7. Sistemet Elektorale 1 T njoh sistemet elektorale dhe rndsin e ushtrimit t s drejts pr t zgjedhur dhe pr tu zgjedhur 1. T prshkruaj rolin e zgjedhjeve n nj demokraci. 2. T kuptoj se far jan zgjedhjet dhe rndsin e tyre. 3. T dalloj sistemet elektorale nga njri tjetri 4. T ndrgjegjsohet mbi rndsin pjesmarrjes n proceset zgjedhore. 22-23 8. Sistemi Elektoral n 2 T njoh dhe vlersoj sistemin elektoral n Shqipri. Shqipri 1. T njoh disa nga principet kryesore t Kodit Zgjedhor n Shqipri. 2. T njoh Komisionin Qendror t Zgjedhjeve 3. T ndrgjegjsohet mbi faktin se kush ka t drejt t ushtroj t drejtn e referendumit. 4. T kuptoj dallimin mes referendumit dhe zgjedhjeve. 24-25 9. Partit Politike 2 T prshkruaj se far jan partit politike dhe mnyrat e organizimit t shteteve n baz t numrit t partive. 1. T diskutoj mbi rndsin e partive politike n nj demokraci. 2. T njoh sistemet partiake kryesore n bot. 3. T vlersoj avantazhet dhe disavantazhet e sistemeve partiake. 26-27 10. Votimi dhe t Drejtat 2 T diskutoj mbi rndsin zbatimit t procedurave t drejta t votimit dhe t drejtat q duhet t gzojn votuesit. e Votuesve 1. T ndrgjegjsohet mbi rndsin e vots. 2. T diskutoj pr rndsin e tolerancs politike dhe t pranimit t rezultateve t zgjedhjeve. 3. T identifikoj element demokratik ose jo n realitetin zgjedhor n Shqipri. 28-29 Kapitulli 4 1. Qytetari dhe 2 T diskutojn mbi rndsin e pjesmarrjes qytetare n demokraci. Qytetaria Aktive 1. T njoh konceptin e qytetarit dhe qytetaris aktive. KULTURA 2. T ndrgjegjsohet mbi disa motive q na bjn ne qytetar aktiv. (8 or) 3. T prshkruaj disa nga rrugt e realizimit t pjesmarrjes qytetare n demokraci. Individt, grupet dhe 4. T njoh disa aktivitete t cilat mund t nxisin pjesmarrjen qytetare n nj shtet demokratik. 30-31 institucionet, 2. E drejta e Informimit 2 T diskutoj mbi rndsin q ka t qenit qytetar i informuar pr cilsin e pjesmarrjes qytetare. dhe Gjykimi Kritik 1. T identifikoj dhe t vlersoj rndsin e s drejts pr tu informuar. Pushteti, autoriteti, 2. T njoh dhe t diskutoj mbi mundsit q kemi ne si qytetar pr tu informuar. qeverisja, 3. T kuptoj rndsin e gjykimit kritik n vendim marrjet tona si qytetar aktiv n shoqrin demokratike. 32 3. Dgjimi Aktiv 1 T prshkruaj se far kuptohet me dgjim aktiv dhe t identifikoj rndsin e tij n rritjen e pjesmarrjes qytetare n realitetin shqiptar. Idealet dhe praktika e 1. T kuptohet koncepti dhe vlera e dgjimit aktiv shoqris 2. T praktikohen shprehit e dgjimit aktiv. 33-34 4. Interesi Publik 2 Njohja e nxnsve me konceptin e interesit publik dhe t politikave publike. Politikat Publike 1. Nxnsit do t arrijn t dallojn se far sht interesi publik, t diskutojn pr mnyrat e ndryshme t prkufizimit t tij. 2. T listojn disa nga politikat publike; 3. T kuptoj sesi hartohen politikat publike; 4. T kuptoj prgjegjsit e shtetit dhe ato personale pr pjesmarrjen n hartimin dhe zbatimin e politikave publike. 35 5. Protesta 1 Njohja me mnyrat e shprehjes s qndrimit t tyre dhe kundrshtimit ndaj dikaje t padrejt. 1. Prkufizimi i protests dhe njohja me mnyrat e ndryshme pr t protestuar; 2. T njihen me demonstratn si nj mnyr protestimi jo t dhunshme pr t shprehur nj mendim.