De omgekeerde wereld

Oikos Nieuws #53 / december 2008

Pagina 2
Symposium New Wars
Pagina 3
Kerk en kredietcrisis
Pagina 4–6
De omgekeerde wereld
Pagina 7
Sporten met een Hoger Doel
 

Voorwoord
#53 / december 2008

Aderlating
Alweer 35 jaar geleden schreef de
Uruguyaanse schrijver en journalist
Eduardo Galeano een fascinerend
boek over vier eeuwen economische
exploitatie van Latijns-Amerika. Het
boek verscheen in het Nederlands
onder de titel ‘De aderlating van
een continent’. In een reeks aangrij-
pende beelden beschreef Galeano de
geschiedenis van de uitbuiting van
Latijns-Amerika.
In dit nummer van Oikos Nieuws
wordt duidelijk dat deze aderlating
nog altijd doorgaat. Niet alleen vanuit
Latijns-Amerika, maar ook vanuit
Afrika en Azië stroomt er nog altijd meer geld naar het
rijke Westen dan omgekeerd. Dan is het geen wonder dat
ontwikkelingssamenwerking niet meer is dan een doekje
voor het bloeden. Daarom is het goed dat de Millennium-
doelen telkens opnieuw onder de aandacht gebracht
worden. En dan vooral het achtste millenniumdoel dat
betrekking heeft op het bevorderen van een eerlijk
handelssysteem en het kwijtschelden van schulden.
Gelukkig kunt u in deze Oikos Nieuws ook lezen over ma-
nieren waarop gewone mensen erin slagen zich in te zet-
ten voor een rechtvaardiger wereld. Door te voetballen en
geld in te zamelen voor een sportproject in Zuid-Afrika,
door zich te verzetten tegen nieuwe oorlogen, door tegen-
economieën op te zetten of producten van de Wereldwin-
kels te kopen. Al die activiteiten mogen druppels lijken
op een gloeiende plaat, het zijn ook evenzoveel tekenen
van verzet tegen de onrechtvaardige verhoudingen in de
wereld en bovenal symbolen van hoop dat de aderlating
eens definitief voorbij zal zijn.
Ineke Bakker,
Directeur Oikos

verslag symposium new wars

Conflicten in een verwarrende wereld

Op dinsdag 7 oktober organiseerden Oikos,
studentenvereniging SIB-Utrecht en
Studium Generale het symposium ‘New
Wars, conflicten in een verwarrende
wereld’. In het Academiegebouw in
Utrecht waren ruim 200 mensen bijeenge-
komen voor dit symposium. Het doel van
de bijeenkomst was om te laten zien hoe
wetenschap een bijdrage kan leveren aan
de realisatie van meer vrede in de wereld.
En natuurlijk was er ook voor iedereen een
‘patatje oorlog’.
Oikos verzorgde een workshop over Dialo-
gue for Peaceful Change. Verder was er een
conflictsimulatie over de rol van Nederlandse
militairen in Afghanistan. Ook werd een
documentaire vertoond van VPRO Tegenlicht:
Onderhandelen met Al Qaeda?, gevolgd door
een discussie met de documentairemaker. In
een andere workshopruimte gingen experts
met elkaar en de deelnemers in debat over
de rol van mensenrechten in New Wars. Na
afloop van de workshops was er voor alle
deelnemers een patatje oorlog.
Utrecht) en Alexander Oey (documentairema-
ker) deelnamen. De panelleden concludeer-
den dat nieuwe oorlogen en terrorisme niet
op de gebruikelijke militaire manier beslecht
kunnen worden. Verschillende sprekers
benadrukten daarom het belang van het
wegnemen van de voedingsbodem voor
terrorisme door initiatieven te richten op
de potentiële achterban van bijvoorbeeld
Al Qaeda of rebellengroepen. Het Nederland-
se buitenlandse beleid zou zich daarom (nog)
meer moeten richten op civic diplomacy.

“In de 'nieuwe oorlogen' vallen meer slacht- Het avondgedeelte van het symposium werd Roos Lombo
offers onder burgers dan onder soldaten.” bezocht door circa 250 bezoekers. Drs. Ruud
Dat zei Dr. Willemijn Verkoren van de Rad- Treffers, Directeur-generaal Internationale
boud Universiteit tijdens de eerste lezing van Betrekkingen bij het
de dag. “De strijders in deze oorlogen zijn Ministerie van Buiten-
vaak een mengeling van warlords, terroris- landse Zaken, verzorgde
ten, vrijheidsstrijders, drugshandelaren en de openingslezing
criminelen”, aldus Verkoren, die de karakte- namens Minster Bert
ristieken van nieuwe oorlogen schetste aan Koenders, die af moest
de hand van Afghanistan. Van beslissende zeggen vanwege verblijf
veldslagen is volgens haar geen sprake meer, in het buitenland.
wel van een strategie van uitputting. Derge- Er volgde een panel-
lijke oorlogen woeden vooral in zogenaamde discussie waaraan
fragiele staten, waar regeringen niet in staat Prof. Dr. Georg Frerks
zijn hun territorium onder controle te hou- (Universiteit Utrecht),
den en staatsdiensten te leveren. Dr. Beatrice de Graaf (Uni-
De deelnemers aan het symposium konden versiteit Leiden), Dr. Peter
daarna kiezen uit een aantal workshops. Malcontent (Universiteit

conferentie geloofwaardige globalisering laat nieuwe initiatieven zien
Kerk zijn in een tijd van crisis
“Als Oikos, Kerk in Actie, of Disk een jaar
geleden hadden gezegd dat banken gena-
tionaliseerd zouden worden vanwege een
wereldwijde kredietcrisis, dan zouden we
uitgelachen zijn. Maar veel mensen in ont-
wikkelingslanden hebben allang door dat
er iets echt mis is, dat het anders moet.”
Met deze woorden opende Ineke Bakker
op 18 november de conferentie Geloof-
waardige Globalisering! Vanuit plaatse-
lijke kerken, groepen en studentensteden
in het hele land waren 130 mensen in de
Geertekerk in Utrecht bijeengekomen om
samen de vraag te stellen: Wat kunnen
wij dan doen? Een gevarieerd programma
bood de deelnemers praktische ideeën en
inspiratie. Doel: elkaar bemoedigen en van
elkaar leren.
De conferentie Geloofwaardige Globalisering!
vormde de afronding van het programma
‘Werken aan een geloofwaardige economie’,
waarin medewerkers van Oikos, Kerk in Actie
en DISK drie jaar hebben samengewerkt ter
ondersteuning van de maatschappelijke ver-
antwoordelijkheid van plaatselijke kerken.
Op de slotconferentie deelden zij inzichten
uit het programma in presentaties en op een
markt van mogelijkheden. Deelnemers ont-
vingen ook het praktijkboek Geloofwaardige
Globalisering en de duurzaamheidspecial
Op het Leven.
Een belangrijk thema tijdens de conferentie
was het ontstaan van kleine tegen-economie-
ën als antwoorden van plaatselijke kerken
en groepen op een onhoudbaar mondiaal
economisch systeem. Voorbeelden van deze
initiatieven, zoals STEK in Den Haag en het
project ‘Moeder Aarde’ in Purmerend, waren
te zien op de markt van mogelijkheden.
Kenmerkend voor deze tegen-economieën is
de combinatie van duurzame economische
productie en handel (bijvoorbeeld een biolo-
gische groentemarkt op het kerkplein) met
kritische bezinning op mondiale economi-
sche verhoudingen en aandacht voor diepere
bronnen van vertrouwen en dankbaarheid.
Deze plaatselijke antwoorden op de economi-
sche globalisering laten zien dat er, temid-
den van de aanhoudende ontkerkelijking,
een nieuwe vorm van zingeving opbloeit.
Een panel gaf praktische suggesties voor
het doorbreken van weerstanden en moede-
loosheid in plaatselijke kerken en groepen.
“Laat je geen wanhoop aanpraten”, zei Dick
Schoon (oud-katholieke bisschop van Haar-
lem). “Ga niet abstract theoretiseren, maar
zorg ervoor dat je met elkaar een concreet
doel hebt”, voegde Joep Mourits (bestuur
Wereldwinkels) hieraan toe. Volgens Bram
Rutgers van der Loeff, (voormalig secretaris
VNO-NCW) kunnen we vooral ook leren van
bedrijven die maatschappelijk verantwoord
ondernemen. Vaak werken juist daar mensen
vanuit diepe inspiratie.

#53 / december 2008
Doekle Terpstra (voorzitter ICCO en HBO-
Raad) besprak 's middags het thema vanuit
een ontwikkelingsperspectief. Volgens Terp-
stra ligt de wortel van onrechtvaardige en
onduurzame verhoudingen in onze neiging
‘om muren te bouwen’. Doordat we ons in-
nerlijk afsluiten voor anderen, hen niet als
volwaardige mensen zien, staan we ook niet
stil bij uiterlijke muren zoals de groeiende
kloof tussen arm en rijk. Het is echter een
illusie om te denken dat we veilig zijn achter
onze muren. Nederland is vijfde op de lijst
van meest geglobaliseerde landen en onze
welvaart en welzijn hangen af van mondiale
verbindingen. Het gaat erom deze verbindin-
gen duurzaam en rechtvaardig aan te gaan.
Dit is goed voor mensen in ontwikkelings-
landen én voor mensen in Nederland. Terp-
stra uitte zich daarbij hoopvol over jongeren,
die zich vaak al op heel authentieke manie-
ren met anderen verbinden.
Bij de prijsuitreiking van de essaywedstrijd
‘People, Planet, Mammon’ werd de invloed
van globalisering op de levens van jongeren
heel direct zichtbaar in de aanwezigheid van
prijswinnaars uit Indonesië, België en Ghana.
De winnende essays zijn te lezen op
www.geloofwaardige-economie.nl. De confe-
rentie eindigde feestelijk met de presentatie
van de duurzaamheidspecial voor plaatse-
lijke kerken van DISK. Er werd getoast ‘op het
leven’ met biologisch Orval bier en de vocal
group Vocalicious zorgde voor een levendige
muzikale afsluiting.
Louke van Wensveen
 
#53 / december 2008

De omgekeerde
wereld
Of hoe ontwikkelingslanden het rijke Westen financi

Op een markt in Colombo (Sri Lanka) draagt

een man goederen naar de markt.

Uit ontwikkelingslanden stromen jaarlijks honderden miljarden méér naar rijke
westerse landen dan omgekeerd. Ieder verstandig mens zou denken dat het juist
andersom zou moeten zijn, maar de realiteit is die van de ‘omgekeerde wereld’.
Hoe is dit mogelijk? De nieuwste Oikos-publicatie – De omgekeerde wereld, of hoe
ontwikkelingslanden het rijke Westen financieren – maakt dit inzichtelijk én laat
zien hoe het ook anders kan.
De publicatie komt op een moment dat de
effectiviteit van ontwikkelingssamenwerking
in Nederland weer volop ter discussie staat.
Dragen we geen water naar de zee? Veel
mensen veronderstellen dat de inzet wel wat
minder kan. De uitgave De omgekeerde wereld
toont dat ontwikkelingssamenwerking in
het juiste perspectief moet worden gezien.
De uitspraak van minister Koenders, die in
het laatste hoofdstuk de rol van Nederland
toelicht, bevestigt dit: ‘Uit fragiele staten
stroomt op illegale manieren soms veel meer
geld weg dan er aan ontwikkelingshulp bin-
nenkomt.’ Koenders ziet mogelijkheden om
die onrechtvaardigheid aan te pakken, maar
een eenvoudig ontwikkelingsbeleid volstaat
volgens hem niet. ‘Als welvarende landen zul-
len we in ons fragiele statenbeleid veel meer
moeten samenwerken. Bovendien moeten we
ons realiseren: it takes two to tango.’ Bij die
ieren
financiële aderlating spelen belastingpara­
dijzen, banken en ondernemingen in rijke
westerse landen vaak een bedenkelijke rol.
Op die rol moet de blik volgens Koenders dan
ook sterker worden gericht. ‘Dat is de groot-
ste uitdaging in de welvarende landen zelf.’
Rijke landen komen toezeggingen niet na
De Oikos-publicatie maakt duidelijk dat
rijke westerse landen hun toezeggingen om
de ontwikkeling in arme landen te onder-
steunen niet nakomen. Zo is er nog steeds
sprake van oneerlijke handelsverhoudingen
en schiet de schuldkwijtschelding aan arme
landen nog altijd tekort. Dat zijn twee be-
langrijke factoren die de omgekeerde wereld
in stand houden. Bovendien besteden alleen
Nederland, Noorwegen, Zweden, Denemar-
ken en Luxemburg minstens 0,7% van hun
bruto nationaal product aan ontwikkelings-
Jaarlijkse geldstroom tussen rijke en arme landen
(Gemiddelde 2002–2006)
UITSTROOM: $ 1.205 MILJARD
$ 84 miljard (wereldwijd ontwikkelingsbudget) $ 619 miljard (schatting kapitaalvlucht)
$ 167 miljard (overboekingen door migranten $ 456 miljard (aflossing van leningen door ontwikkelingslanden)
naar ontwikkelingslanden) $ 226 miljard (netto investeringen in ontwikkelingslanden)
$ 130 miljard (winst op investeringen inontwikkelingslanden)
$ 380 miljard (nieuwe leningen aan ontwikkelingslanden)
INSTROOM: $ 857 MILJARD
Bron: Eurodad fact sheet: capital flight diverts Development finance, 8 mei 2008.

#53 / december 2008
samenwerking. Terwijl rijke landen zich hier
met de ondertekening van de millennium-
ontwikkelingsdoelen in 2000 wél aan hebben
gecommitteerd. De acht millenniumdoelen
zijn concrete, meetbare en tijdgebonden
doelen gericht op een betere wereld in 2015.
Dan moeten armoede, ziekte en honger
wereldwijd sterk zijn teruggedrongen. In het
achtste millenniumdoel is vastgelegd wat
rijke westerse landen hiervoor moeten doen.
In de Oikos-publicatie laten experts zien hoe
westerse landen hierin tekortschieten, en
welke actieve rol zij zelfs spelen bij de ader-
lating door ontwikkelingslanden.
Schrijnend is het verhaal over de aflossingen
van ‘schandelijke schulden’: leningen die
werden verstrekt aan dictatoriale regimes
waarvan men van tevoren wist dat die het
geld zouden misbruiken. Ook al heeft een
aantal van deze landen inmiddels een demo-
cratische regering die net als de bevolking
part noch deel heeft aan de ontstane schuld,
dan nog moet worden terugbetaald. Weige-
ren is er niet bij, want dat zou verdere hulp
op het spel zetten en nieuwe investeerders
kunnen afschrikken. ‘Crediteuren zijn vaak
medeverantwoordelijk voor het ontstaan van
onbetaalbare schulden’, concludeert schul-
denexpert Greetje Lubbi, ‘maar het is niet
gebruikelijk dat zij die verantwoordelijkheid
ook nemen.’
Hoe de omgekeerde wereld in elkaar steekt
Aflossing van schandelijke schulden is slechts
één van meerdere kanalen waardoor geld
stroomopwaarts vloeit. Hoe de geldstromen
tussen arme en rijke landen in elkaar zitten,
heeft Eurodad pijnlijk inzichtelijk gemaakt:
Lees verder >
 
#53 / december 2008

Tax Justice NL: ‘belastingridders’ strijden voor een eerlijke financieel systeem
Oikos is één van de initiatiefnemers van Tax Justice Nederland. Dit netwerk van acht organi-
saties zet zich sinds 2007 in voor een rechtvaardig en eerlijk internationaal belastingsysteem
dat bijdraagt aan internationale ontwikkeling. Tax Justice NL richt zich daarbij op drie thema’s:
belastingontwijking (en de rol van belastingparadijzen), belastingcompetitie tussen landen én
Innovatieve financiering voor ontwikkeling. Het netwerk bundelt de krachten van verschillende
organisaties om meer invloed uit te kunnen oefenen op de Nederlandse politiek en overheid.
Ook wil ze graag de Nederlandse burger correct voorlichten over deze thema’s. De initiatiefnemers
van Tax Justice NL vinden dat de Nederlandse overheid haar belastingbeleid in overeenstemming
zou moeten brengen met de doelstellingen van het Nederlandse ontwikkelingsbeleid.
Deelnemende organisaties aan Tax Justice NL zijn: Stichting Oikos, Oxfam Novib, SOMO, Attac,
Transnational Institute (TNI), Fairfood, Evert Vermeer Stichting en Both Ends.

In sommige opzichten lijkt dit beeld zelfs
nog rooskleuriger dan de harde werkelijk-
heid is. Neem bijvoorbeeld de commerciële
investeringen in ontwikkelingslanden. ‘Om
te beginnen zijn die investeringen sterk
geconcentreerd in landen als China, Brazilië
en India’, constateert econoom Sony Kapoor.
‘Dat zijn landen die deze injectie niet het
hardste nodig hebben. En als je naar de
echte ontwikkelingslanden kijkt, gaan de
investeringen vooral naar die landen die
rijk zijn bedeeld met delfstoffen, zoals het
olierijke Angola en het koperrijke Zambia. In
ontwikkelingslanden die geen of nauwelijks
natuurlijke hulpbronnen hebben, wordt ook
nauwelijks geïnvesteerd.’ Ontwikkelings-
landen die mijnbouwconcessies afgeven
doen dit overigens vaak noodgedwongen
tegen extreem lage percentages. Kapoor: ‘De
Zambiaanse overheid krijgt bijvoorbeeld 60
dollarcent voor iedere 100 dollar koper die
het land exporteert. Dat is een schamele 0,6
procent. Ter vergelijking: voor iedere 100 dol-
lar olie die Noorwegen exporteert, ontvangt
de Noorse overheid 70 dollar.’
Veel aandacht is er ook voor belastingont-
wijking en kapitaalvlucht. Multinationals
en rijke particulieren parkeren hun winsten
en vermogens steeds vaker in belastingpa-
radijzen. John Christensen van Tax Justice
Network veronderstelt dat ontwikkelings-
landen hierdoor jaarlijks 385 miljard dollar
mislopen. Dat is een bescheiden schatting
benadrukt hij, maar nog steeds ruim 2½ keer
zoveel als de 150 miljard dollar die de VN in
2010 nodig acht om de millenniumdoelen te
realiseren. Prijsmanipulatie in het interna-
tionale handelsverkeer is de meest gebruikte
manier om geld weg te sluizen. Kapoor legt
uit dat multinationals hun investeringen in
ontwikkelingslanden door prijsmanipulatie
vaak overwaarderen, terwijl zij hun winsten
er juist onderwaarderen. Multinationals
laten hun winsten in toenemende mate
kunstmatig in belastingparadijzen vallen,
waar deze niet of nauwelijks belast worden.
‘Zo kunnen in Zuid-Afrika diamanten met
een werkelijke waarde van 1000 dollar voor
10 dollar worden geëxporteerd. Het verschil
van 990 dollar wordt elders geregistreerd,
veelal in belastingparadijzen. Die kapitaal-
vlucht richting belastingparadijzen neemt
steeds grotere vormen aan.’
Nederland: donorland of belastingparadijs?
Minister Koenders zou de omgekeerde wereld
graag omdraaien. Wat betreft het naleven
van millenniumdoel 8 komt dat volgens hem
vooral neer op betrouwbare inkomensstro-
men, eerlijke handel en beleidsruimte voor
ontwikkelingslanden. Dit zijn tevens de drie
peilers van het Nederlandse ontwikkelings-
beleid, zet hij in de Oikos-publicatie uiteen.
Zo geeft hij aan voorstander te zijn van
asymmetrische handelsregels, die rekening
houden met de zwakke concurrentiepositie
van ontwikkelingslanden. Waar het betrouw-
bare inkomensstromen betreft, hecht hij
aan domestic resource mobilization. Dat wil
zeggen: ontwikkelingslanden moeten op een
eerlijke en rechtvaardige manier zelf midde-
len voor ontwikkeling kunnen genereren.
Daarmee volgt Nederland de uitkomst van de
VN-conferentie Financing for Development in
Monterrey in 2002, waar werd vastgesteld dat
dit de belangrijkste financieringsbron voor
ontwikkeling moet zijn. Koenders: ‘Met de
voortschrijdende globalisering zal progres-
sieve belastingheffing steeds meer aandacht
krijgen, zowel in rijke landen áls in ontwik-
kelingslanden. In veel ontwikkelingslanden
betalen de rijken effectief nog geen cent
belasting’, merkt hij op. ‘Nederland onder-
steunt ontwikkelingslanden bij het verster-
ken van hun belastingstelsels, waarmee we
verzekeren dat álle groepen in de samen-
leving evenredig bijdragen.’ Koenders stelt
daarbij vast dat de beleidsruimte van ontwik-
kelingslanden nog teveel beperkt wordt door
de hulpcondities die donors stellen. Dat geldt
bijvoorbeeld voor donors als het IMF en de
Wereldbank. ‘Waar mogelijk werken we met
deze instellingen samen, maar veel ontwik-
kelingslanden zijn volgens mij gebaat bij
extra beleidsruimte.’ Hulpcondities kunnen
bijvoorbeeld een plafond stellen aan de uitga-
ven voor het ambtenarenapparaat, onderwijs
of gezondheidszorg. Constateert men in het
ontwikkelingsland dat hiervoor tóch meer
geld moet worden vrijgemaakt, dan heeft
men die vrijheid niet zomaar.
Nederland leeft millenniumdoel 8 goed
na, is Koenders’ boodschap. Toch is er ook
kritiek. Zo bestempelt Tax Justice Network
Nederland als belastingparadijs. Ontwik-
kelingslanden zijn 1 tot 100 miljard euro
aan belastinginkomsten misgelopen door
de ‘financiële diensten‘ van in Nederland
gevestigde postbusmaatschappijen, heeft
Stichting Onderzoek Multinationale Onder-
nemingen becijferd. Critici vinden de range
van 1 tot 100 miljard wel heel erg ruim,
maar de hamvraag voor de minister blijft:
hoe valt de tegenstelling tussen belastingpa-
radijs en donorland te rijmen? ‘In OESO-ver-
band voert Nederland beleid om het aantal
belastingparadijzen terug te dringen’, merkt
Koenders op, ‘maar ik ben me ervan bewust
dat er ook over ons eigen land discussie be-
staat. Dat wordt nu door het ministerie van
Financiën onderzocht. Zelf heb ik nog geen
definitief standpunt gevormd. Nederland is
een belastingparadijs, maar de vraag is nog
in hoeverre dit negatieve gevolgen heeft
voor ontwikkelingslanden. We zijn bereid
hiernaar te kijken en bestuderen dat op dit
moment.’
Miranda Broersen en Jos Sinnema
Meer weten? Lees het eerste hoofdstuk van deze
publicatie op www.stichtingoikos.nl en/of bestel de
publicatie via het bestelformulier op pagina 7.

Trap armoede de wereld uit!
Op woensdag 22 oktober bezochten
veertig profvoetballers in het kader van
Sporten met een Hoger Doel een groot
aantal sportclubs en scholen. Natuurlijk
ging het over voetbal, maar… er waren ook
nog andere belangrijke zaken om over te
praten. “Niet alleen in Nederland is sport
belangrijk, maar ook in ontwikkelings-
landen als Zuid-Afrika”, was de boodschap
die de profvoetballers van FC Den Bosch,
Fortuna Sittard en MVV aan de kinderen
wilden overbrengen.
De aanwezige kinderen reageerden enthou-
siast op de komst van de eerste elftal spelers.
Het gebeurt dan ook niet iedere dag dat er
een echte profvoetballer in je kantine aanwe-
zig is. “Waarom voetballen jullie?”, vraagt Ivo
Rossen (FC den Bosch) aan de jeugdspelers
van OJC Rosmalen. “Voetballen is gewoon
hartstikke leuk” zegt de één. “Het is gezond”,
vult een ander aan. Als Ivo aansluitend de
vraag stelt of ze denken dat dit ook geldt
voor de kinderen in Zuid-Afrika, krijgt hij
een volmondig “Ja!”.
Vervolgens maakten de kinderen kennis
met Maud (12 jaar) en Luko (13 jaar). In een
filmpje namen zij de kinderen mee naar een
voetbalveld in Zuid-Afrika en in Nederland.
Over Oikos
Oikos
Stichting Oikos is een oecumenische organisatie die
zich sterk maakt voor armoedebestrijding en duur-
zame ontwikkeling. Oikos spoort politici én burgers
in Nederland aan om actie te ondernemen tegen
armoede en onrecht in de wereld. Oikos doet dit door
campagnes, lobby, workshops en diverse activiteiten
uit te voeren rond verschillende thema’s. Oikos doet
ook onderzoek naar de oorzaken van armoede en hoe
deze het beste kan worden bestreden.
Vrienden van Oikos
Oikos krijgt al vanaf de oprichting financiële steun
van de Vrienden van Oikos. Zij maken een deel van het
werk van Oikos financieel mogelijk. Met de bijdragen
worden nieuwe thema’s opgepakt en projecten
geïnitieerd. Nog geen Vriend van Oikos? Vraag dan de
folder aan via het bestelformulier. Maar u kunt ook
rechtstreeks een gift overmaken op giro 2324411 t.n.v.
Stichting Vrienden van Oikos. Wij stellen uw betrok-
kenheid zeer op prijs.
stuur het bestelformulier naar:
oikos
antwoordnummer 51008
3501 vb utrecht
u kunt uw bestelling ook via e-mail versturen:
oikos@stichtingoikos.nl

Het verschil tussen Zuid-Afrika en Neder- in Maastricht een speciaal vak op de tribune
#53 / december 2008
land valt de jeugd direct op. “Kijk, ze lopen gereserveerd voor de jonge supporters. Prach-
allemaal op blote voeten”, merkt één van de tige spandoeken en een groot banier op de
kinderen op. “In Nederland hebben we veel middenstip maakten de overige supporters
goede spullen, zoals voetballen en scheen- attent op de deelname van de club aan het
beschermers, en daar niet”, wordt door een project. In de rust van de wedstrijd mochten
ander geconstateerd. “En wij hebben geen enkele kinderen het veld op om penalty’s
koeienpoep op het veld!” te nemen. Eén van de meisjes was wel een
beetje zenuwachtig: “Ik zit helemaal niet op
voetbal, dus ik hoop dat het goed gaat”.
Ook werd het geld overhandigd dat door de
kinderen was opgehaald tijdens een sponsor-
activiteit. Het opgehaalde geld gaat naar een
sportontwikkelingsproject in Zuid-Afrika, zo-
dat er sportmaterialen aangeschaft kunnen
worden. Het project Sporten met een Hoger
Doel werd dit jaar voor de tweede keer geor-
ganiseerd in het kader van Wereldarmoede-
dag en is verbonden met de campagne EEN.
De kinderen op de basisscholen en voetbal- Armoede de wereld uit. Er wordt toegewerkt
clubs waar de profvoetballers langskomen naar het WK 2010 in Zuid-Afrika. De meewer-
kregen ook een exclusieve voetbalclinic kende profclubs krijgen ondersteuning van
aangeboden, waarbij een compleet parcours Oikos, NSA en ICCO.
was opgesteld om te leren penaltyschieten,
passen én dribbelen. Daarnaast mochten Martijn Harlaar en Carlijn Savelkouls
de kinderen ook een thuiswedstrijd van de
deelnemende eerstedivisieclubs bezoeken.
Op vrijdagavond 24 oktober was er bij MVV
Bestelformulier
ik bestel:
Algemene folder Oikos (gratis) nederlands english
‘Oikos zoekt vrienden’ Wervingsfolder Vrienden van Oikos (gratis)
Publicatie ‘De Omgekeerde Wereld’ ( 6,95)*
Praktijkboek Geloofwaardige Globalisering ( 2,50)
‘Globaliseren en belijden’, het Accra-document in discussie ( 5,–)*
De andere wereld van Porto Alegre ( 5,–)*
Boek ‘Economie van de eerbied’ door Roelf Haan ( 14,50)*
Boek ‘Van grenzen weten’ onder redactie van Koo van der Wal en Bob Goudzwaard ( 17,90)*
Boek ‘Leven alsof ’t niet op kan’ door Christiaan Hogenhuis ( 14,90)
Oikos Jaarverslag 2007 (gratis)
Oikos Nieuws Kwartaalblad (gratis) per e-mail (pdf) per post
Informatiefolder Kenniscentrum Religie & Ontwikkeling (gratis) nederlands english
Voor een volledig overzicht van publicaties kunt u contact opnemen met het secretariaat van Oikos.
*excl. verzendkosten
naam
adres
postcode
woonplaats
telefoon
email
 Sporten met een Hoger Doel
#53 / december 2008

Ruim 2200 kinderen deden dit najaar mee aan het Daarnaast werd tijdens thuiswedstrijden op 24 en
project Sporten met een hoger Doel! Profvoetballers van 31 oktober door de drie profclubs massaal aandacht
FC Den Bosch, MVV en Fortuna Sittard verzorgden besteed aan de kracht van sport bij het behalen van
voetbalclinics op scholen en bij voetbalverenigingen. de millenniumdoelen. Lees verder op pagina 7…

Agenda Kort… Colofon

Oikos Nieuws is het kwartaal- Administratie
16 januari 2009
Conferentie over
116 miljoen mensen staan blad van Oikos. Vrienden van
Oikos ­ontvangen het blad
Oikos
Postbus 19170
Duurzame en Solidaire Economie op tegen armoede gratis. Overige abonnees 3501 DD Utrecht
wordt één maal per jaar T (030) 236 15 00
Antwerpen gevraagd een vrijwillige oikos@stichtingoikos.nl
Dit jaar stond rond Wereldarmoededag op bijdrage te geven. www.stichtingoikos.nl
17 oktober 2009 17 oktober bijna 2% van de wereldbevol-
Ontwerp & layout
Wereldarmoededag king op tegen armoede! Hiermee eist deze In Ontwerp, Assen
grote groep dat wereldleiders een einde Productie
Nilsson, Goes
maken aan extreme armoede en zich Eindredactie
inzetten om de Millenniumdoelen halen. Rogier van der Weijden
Fotografie
Aan de historische actie ‘Stand Up and
Mark Henley/Panos Pictures
Take Action’ namen in totaal 116.993.629 (Cover en p.1, 4 en 5),
mensen deel! Nooit eerder kwamen Patrick van der Sande (p.2),
Theo Brand (p.3),
zoveel mensen samen in beweging tegen Carlijn Savelkouls (p.7),
armoede. Het Guinness Worldrecord Rogier van der Weijden (p.3)
en Inger Quanjel (p.8)
voor de grootste actie tegen armoede is
daarmee gebroken. In Nederland werd
meegedaan door ruim 26.000 mensen.
De EEN-campagne, waar Oikos deel van
uitmaakt, organiseerde een publieks-
bijeenkomst op het Neude in Utrecht.