Warszawa, dnia 8 kwietnia 2009 r.

Pracownia Resocjalizacji
Joanna Kulesza

Raport nt. zapotrzebowania na miejsca w placówkach

resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych resortu edukacji
w roku szkolnym 2009/2010
Analiza zapotrzebowania na miejsca w poszczególnych szkołach i klasach w MOW i MOS
uwzględniająca uwarunkowania dot. płci i poziomu rozwoju intelektualnego nieletnich

W związku ze zbliżającymi się terminami opracowywania i zatwierdzania arkuszy

organizacyjnych szkół funkcjonujących w strukturach placówek resocjalizacyjnych i
socjoterapeutycznych przedkładamy wyniki dokonanej analizy w kontekście zapotrzebowania na
miejsca w poszczególnych szkołach i klasach z odniesieniem do stanu faktycznego w roku szkolnym
2008/09.
Z dotychczas zgłoszonych informacji przewidujemy, że w roku szkolnym 2009/2010
będziemy dysponowali ok. 6 500 miejscami w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych
(MOW) i Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii (MOS). Będzie funkcjonowało:
– 71 MOW z łączna liczbą miejsc ok. 4140 oraz
– 55 MOS z łączna liczbą miejsc ok. 2350.
Podkreślić należy, że do niektórych MOS nie mogą być kierowane dzieci podsądne z uwagi na ich
charakter (np. placówki lokalne bez internatu i/lub szkoły). Wychowankowie przyjmowani są do
młodzieżowych ośrodków socjoterapii nie tylko na podstawie postanowienia sądu rodzinnego, ale
przede wszystkim na podstawie orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej i wniosku rodziców
(art. 71b ustawy o systemie oświaty).
Poniższa analiza opiera się na danych z informatycznego systemu kierowania nieletnich do
placówek resocjalizacyjnych i socjoterapeutycznych resortu edukacji w dniu 4 kwietnia 2009 r.
Przytoczone dane dotyczą wyłącznie nieletnich wobec których sądy rodzinne postanowiły o
zastosowaniu środka wychowawczego w postaci umieszczenia w placówce typu MOW lub MOS. Na
wskazania miejsca w placówce oczekuje 1954 nieletnich. Z analizy danych w systemie wynika, że 35%
oczekujących wniosków dotyczy Młodzieżowych Ośrodków Wychowawczych, a aż 65% wniosków -
Młodzieżowych Ośrodków Socjoterapii.
Poniżej zamieszczono tabele przedstawiające aktualny stan miejsc z dnia 4 kwietnia 2009 roku
w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych (tabela 1) i Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii
(tabela 2). Na umieszczenie w MOW oczekuje 682 nieletnich, z czego wskazaną placówkę miało już 385
wychowanków. Dane oczekujących na MOW z uwzględnieniem etapu edukacji, płci oraz poziomu

1
rozwoju intelektualnego przedstawia tabela 3. Na umieszczenie w MOS na podstawie postanowienia
sądowego oczekuje 1272 nieletnich (tabela 4), z czego wskazaną placówkę miało już 301 nieletnich. Dane
dotyczące oczekujących na umieszczenie w MOS na wniosek rodziców nie są nam znane. W poniższych
analizach brano pod uwagę nieletnich, którzy ukończą 18 lat przed 1 września 2009 r. Stanowią oni
16% wszystkich oczekujących, przy czym dla oczekujących na MOS jest to 13,5% (tj. 172), a
oczekujących na MOW – 20,5% (tj. 140). Warto podkreślić, że aktualnie w placówkach przebywa 1053
nieletnich, którzy osiągną pełnoletniość przed 1 września 2009. Jest to 750 wychowanków MOW i 303
wychowanków MOS. Oni także zostali uwzględnieni w naszej analizie.
Symulacja zapotrzebowania na miejsca w MOW i MOS w roku szkolnym 2009/2010 wykonana
została z uwzględnieniem podziału na płeć, poziomu rozwoju intelektualnego oraz etapu edukacji.
Otrzymana została z przeniesienia do klasy programowo wyższej aktualnego stan miejsc ze
wszystkich zgłoszonych placówek (MOW lub MOS) i uwzględnienia oczekujących wychowanków na
podanym etapie edukacji. Wyniki symulacji prezentują odpowiednio tabele 5 i 6.

1. Prognozowany stan zapotrzebowania na miejsca w MOW w roku szkolnym 2009/2010

Zestawiając stan organizacji MOW w bieżącym roku szkolnym z zapotrzebowaniem otrzymanym na

podstawie symulacji dla roku szkolnego 2009/2010 otrzymano zapotrzebowanie na dodatkowe miejsca
(tabela 7). I tak ogółem brakuje 564 miejsc. Największe braki będą w klasach ponadgimnazjalnych, zarówno
dla chłopców jak i dla dziewcząt w normie i upośledzonych w stopniu lekkim. Podkreślić należy, że dane te
uwzględniają wychowanków, którzy ukończą 18 r.ż z dniem 31 sierpnia 2009. Łączna liczba pełnoletnich
wychowanków przebywających w MOW i oczekujących na umieszczenie jest 890. Jeśli zestawimy te dane z
zapotrzebowaniem na dodatkowe miejsca wynika, że 326 miejsc w MOW pozostanie wolnych.
Uwzględniając jednak, że średnio dziennie do systemu zostaje wprowadzonych 6 nowych wychowanków dla
których należy poszukiwać miejsca w MOW, otrzymamy do końca czerwca ok. 372 nowych zgłoszeń.
Oznacza to, że liczba miejsc w MOW jest wystarczająca dla zaspokojenia potrzeb. Na
podstawie naszych szacunkowych wyliczeń wynika, że:
– największe braki miejsc będą w 1 klasach ponadgimnazjalnych, czyli 1 klasa Zasadniczej
Szkoły Zawodowej dla chłopców w normie, ale też upośledzonych w stopniu lekkim;
– brak miejsc w 1 klasie Zasadniczej Szkoły Zawodowej dla dziewcząt w normie;
– wciąż brakuje zapewnienia możliwości kształcenia nieletnim (w normie i upośledzonym)
na pierwszym etapie edukacji (klasy 1-3), aktualnie jest 12 oczekujących na takie miejsca
w MOW;
– w 1 klasach gimnazjum jest więcej miejsc niż potrzeba.
Proponujemy przy planowaniu organizacji roku szkolnego 2009/2010 uwzględnić powyższe uwagi.
Warto także przewidzieć możliwość elastycznego podejścia do organizacji roku szkolnego.

2
2. Prognozowany stan zapotrzebowania na miejsca w MOS w roku szkolnym 2009/2010

Analiza dotycząca placówek resocjalizacyjnych potwierdza, że stan miejsc w MOW jest

wystarczający. Analiza młodzieżowych ośrodków socjoterapii pokazuje, że liczba miejsc w tych placówkach
wciąż jest niewystarczająca do potrzeb. Zwłaszcza, że wychowankowie przyjmowani są do
młodzieżowych ośrodków socjoterapii zarówno w trybie postanowienia sądu rodzinnego, jak i w trybie
art. 71b ustawy o systemie oświaty na podstawie orzeczenia poradni psychologiczno-pedagogicznej i
wniosku rodziców. Zestawiając stan organizacji MOS w bieżącym roku szkolnym z zapotrzebowaniem
otrzymanym na podstawie symulacji dla roku szkolnego 2009/2010 otrzymano zapotrzebowanie na
dodatkowe miejsca (tabela 8). I tak ogółem brakuje 1203 miejsc. Największe braki będą w klasach
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, zwłaszcza dla chłopców, ale także dla dziewcząt w normie. Warto
zaznaczyć, że przedstawiane dane uwzględniają wychowanków, którzy osiągną pełnoletniość z dniem 31
sierpnia 2009. Łączna liczba pełnoletnich wychowanków przebywających w MOS i oczekujących na
umieszczenie to 475. Jeśli zestawimy te dane z zapotrzebowaniem na dodatkowe miejsca wynika, że wciąż
brakuje ok. 728 miejsc w MOS. Uwzględniając jednak, że dziennie do systemu zostaje wprowadzonych
średnio 6 wychowanków dla których należy poszukiwać miejsca w MOS, otrzymamy do końca czerwca ok.
372 nowych zgłoszeń.
Oznacza to, że do zaspokojenia potrzeb brakuje ok. 1100 miejsc w MOS. Ponadto na
podstawie szacunkowych wyliczeń można stwierdzić, że:
– największe braki miejsc będą w 1 klasach ponadgimnazjalnych, zwłaszcza w 1 klasie
Zasadniczej Szkoły Zawodowej dla chłopców w normie;
– brak miejsc w 2 klasie gimnazjum dla chłopców w normie;
– brak miejsc w 1 klasie Zasadniczej Szkoły Zawodowej dla dziewcząt w normie.
Proponujemy przy planowaniu organizacji roku szkolnego 2009/2010 uwzględnić powyższe
prognozy, jednak w związku z tak dużym zapotrzebowaniem na miejsca w młodzieżowych ośrodkach
socjoterapii, każde dodatkowe miejsce będzie cenne. Warto także przewidzieć możliwość elastycznego
podejścia do organizacji roku szkolnego.

3
Tabela 1
Aktualny stan miejsc w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych stan na dzień 4.04.2009
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1
2
3
Szkoła podstawowa 4 39 12
5 113 23 21 4
6 190 55 36 8
Łącznie 342 90 57 12
1 751 97 185 19
2 778 82 231 31
Gimnazjum
3 570* 82 233 20*
Łącznie 2099 261 649 70
1 214 26 97 6
ZSZ 2 55 9 33 3
Łącznie 269 35 130 9
Szkoły 1 2 10
ponadginazjalne 2 1 10
(LO,LP,T) Łącznie 3 0 20 0
Ogółem miejsc 4046 2713 386 856 91
*ok. 35 miejsc pozostaje nie zapełnionych gdyż brakuje oczekujących nieletnich na tym poziomie
edukacji

Tabela 2
Aktualny stan miejsc w Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii stan na dzień 4.04.2009
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 10 5
2 12 1 2 1
3 17 3 9
Szkoła podstawowa 4 72 4 11 4
5 155 8 22 1
6 155 14 20 7
Łącznie 421 30 69 13
1 398 20 98 5
2 370 12 143 4
Gimnazjum
3 354 7 132 1
Łącznie 1122 39 373 10
1 58 2 25 1
ZSZ 2 16 2 13 0
Łącznie 74 4 38 1
Szkoły 1 16 0 17 0
ponadginazjalne 2 5 0 13 0
(LO,LP,T) Łącznie 21 0 30 0
Ogółem miejsc 2245 1638 73 510 24

4
Tabela 3
Oczekujący na umieszczenie w MOW stan na dzień 4.04.2009
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 1 0 0 0
2 1 3 0 0
3 3 3 0 1
Szkoła podstawowa 4 12 7 3 0
5 31 11 10 1
6 40 24 26 1
Łącznie 88 48 39 3
1 103 20 56 1
2 65 11 74 2
Gimnazjum
3 13 2 26 2
Łącznie 181 33 156 5
1 49 17 26 1
ZSZ 2 3 1 2 0
Łącznie 52 18 28 1
Szkoły 1 17 0 12 0
ponadginazjalne 2 0 0 1 0
(LO,LP,T) Łącznie 17 0 13 0
Ogółem miejsc 682 338 99 236 9

Tabela 4
Oczekujący na umieszczenie w MOS na podstawie postanowienia sądowego stan na dzień
4.04.2009
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 2 1
2 3
3 7 2 2
Szkoła podstawowa 4 31 10 2
5 75 7 11
6 96 13 33
Łącznie 214 33 48 0
1 341 23 136 1
2 141 7 136 8
Gimnazjum
3 22 3 39 5
Łącznie 504 33 311 14
1 45 5 40 1
ZSZ 2 1 1
Łącznie 46 5 41 1
Szkoły 1 11 9
ponadginazjalne 2 1 1
(LO,LP,T) Łącznie 12 0 10 0
Ogółem miejsc 1272 776 71 410 15

5
Tabela 5
Symulacja zapotrzebowania na miejsca dla nieletnich w MOW na rok 2009/2010
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 1 0 0 0
2 1 3 0 0
3 3 3 0 1
Szkoła podstawowa 4 12 7 3 0
5 70 23 10 1
6 153 47 47 5
Łącznie 240 83 60 7
1 293 75 92 9
2 816 108 259 21
Gimnazjum
3 791 84 257 33
Łącznie 1900 267 608 63
1 619 99 259 21
ZSZ 2 217 27 99 6
Łącznie 836 126 358 27
Szkoły 1 15 10
ponadginazjalne 2 0 10
(LO, LP, T) Łącznie 15 20
Ogółem miejsc 4610 2991 476 1046 97

Tabela 6
Symulacja zapotrzebowania na miejsca dla nieletnich w MOS na rok 2009/2010
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 2 1 0 0
2 13 0 5 0
3 19 3 4 1
Szkoła podstawowa 4 48 13 11 0
5 147 11 22 4
6 251 21 55 1
Łącznie 480 49 97 6
1 496 37 156 8
2 539 27 234 13
Gimnazjum
3 392 15 182 9
Łącznie 1427 79 572 30
1 399 12 172 2
ZSZ 2 59 2 26 1
Łącznie 458 14 198 3
Szkoły 1 15 10
ponadginazjalne 2 0 10
(LO,LP,T) Łącznie 15 20
Ogółem miejsc 3448 2380 142 887 39

6
Tabela 7
Zapotrzebowanie na dodatkowe miejsca w MOW w rok 2009/2010 w poszczególnych klasach
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 -1 0 0 0
2 -1 -3 0 0
3 -3 -3 0 -1
Szkoła podstawowa 4 27 5 -3 0
5 43 0 11 3
6 37 8 -11 3
Łącznie 102 7 -3 5
1 458 22 93 10
2 -38 -26 -28 10
Gimnazjum
3 -221 -2 -24 -13
Łącznie 199 -6 41 7
1 -405 -73 -162 -15
ZSZ 2 -162 -18 -66 -3
Łącznie -567 -91 -228 -18
Szkoły 1 -13 0 0 0
ponadginazjalne 2 1 0 0 0
(LO,LP,T) Łącznie -12 0
Ogółem miejsc -564 -278 -90 -190 -6
Legenda: - ozn. brak miejsc
+ ozn. nadmiar miejsc
0 ozn. stan zgodny z zapotrzebowaniem
Tabela 8
Zapotrzebowanie na dodatkowe miejsca w MOS w rok 2009/2010 w poszczególnych klasach
Chłopcy Dziewczęta
Szkoła Klasa
n up. n up.
1 8 -1 5 0
2 -1 1 -3 1
3 -2 0 5 -1
Szkoła podstawowa 4 24 -9 0 4
5 8 -3 0 -3
6 -96 -7 -35 6
Łącznie -59 -19 -28 7
1 -98 -17 -58 -3
2 -169 -15 -91 -9
Gimnazjum
3 -38 -8 -50 -8
Łącznie -305 -40 -199 -20
1 -341 -10 -147 -1
ZSZ 2 -43 0 -13 -1
Łącznie -384 -10 -160 -2
Szkoły 1 1 0 7 0
ponadginazjalne 2 5 0 3 0
(LO,LP,T) Łącznie 6 10
Ogółem miejsc -1203 -742 -69 -377 -15
Legenda: jak tabela 7

7
Spis Tabel

Tabela 1
Aktualny stan miejsc w Młodzieżowych Ośrodkach Wychowawczych stan na dzień 4.04.2009........... 4

Tabela 2
Aktualny stan miejsc w Młodzieżowych Ośrodkach Socjoterapii stan na dzień 4.04.2009 ................... 4

Tabela 3
Oczekujący na umieszczenie w MOW stan na dzień 4.04.2009............................................................ 5

Tabela 4
Oczekujący na umieszczenie w MOS na podstawie postanowienia sądowego stan na dzień
4.04.2009................................................................................................................................................. 5

Tabela 5
Symulacja zapotrzebowania na miejsca dla nieletnich w MOW na rok 2009/2010 ................................ 6

Tabela 6
Symulacja zapotrzebowania na miejsca dla nieletnich w MOS na rok 2009/2010 ................................. 6

Tabela 7
Zapotrzebowanie na dodatkowe miejsca w MOW w rok 2009/2010 w poszczególnych klasach........... 7

Tabela 8
Zapotrzebowanie na dodatkowe miejsca w MOS w rok 2009/2010 w poszczególnych klasach............ 7