Inleiding

Het is al wat langer bekend dat cafene invloed heeft op de hartslag. Om wat specifieker te
zijn, cafene verhoogd de hartslag. Maar hoe zit dat dan? Cafene stimuleert een verhoogde
afgifte van dopamine, een chemische stof die zorgt voor de overdracht van zenuwprikkels
(zo'n soort chemische stof noemt men ook wel een neurotransmitter). Daarnaast stimuleert
cafene ook de verhoogde productie van adrenaline. Adrenaline is een hormoon en
neurotransmitter. Een grote hoeveelheid adrenaline is schadelijk en kan dus ernstige schade
aanrichten in het lichaam. Cafene heeft niet alleen een positieve invloed op bepaalde
stoffen, adenosine bijvoorbeeld. Adenosine, een neurotransmitter die verantwoordelijk is
voor een kalmerend effect in je lichaam, wordt geblokkeerd door cafene. Door deze
blokkade van adenosine wordt er in de bijnieren adrenaline afgegeven. Het gevolg hiervan is
dat je pupillen iets groter worden maar ook dat je hartslag omhoog gaat.

In dit onderzoek wordt er gekeken naar de invloed van verschillende concentraties cafene
op de hartslagfrequentie van een watervlo. Wij hebben voor een watervlo gekozen omdat
een watervlo gedeeltelijk doorzichtig is. Hierdoor is het dus mogelijk om het hart van de
watervlo te zien onder een microscoop.

Onze hypothese luidt: De hartslag van de watervlooien zal steeds meer gaan toenemen
naarmate de concentratie koffie (cafene) waarmee de watervlooien in aanraking, komen
ook toeneemt.

Motivatie
Het leek ons erg leuk om een onderzoek te doen over de hartslag van de mens. Je hartslag
is er namelijk op elk moment van de dag. Als je jouw hand op je borst legt dan voel je hem
kloppen. In eerste instantie wilden we dus een onderzoek doen over de invloed van
verschillende concentraties cafene op de hartslagfrequentie van een mens. Het is alleen
best lastig om dit experiment op een mens uit te voeren omdat we dan allerlei apparatuur
nodig hebben. Ook moeten we dan weten na welke tijd we het verschil kunnen meten en bij
welke concentratie er effect zal optreden. We kozen er dus voor om een watervlo te kiezen.
De uitkomst van het experiment is hierdoor ook niet zo makkelijk te raden als bij een mens,
want niet iedereen doet een onderzoek naar watervlooien. Het resultaat zou dus veel
interessanter zijn. Daarnaast had niemand in ons groepje ooit met watervlooien gewerkt. Dit
experiment leek ons daarom interessant en leuk.
Materiaal & Methode
Materiaal:
- Watervlooien
- Microscoop
- 4 preparaatglaasjes
- 4 dekglaasje
- 4 Pipetten
- Koffie 500 ml (Cafene)
- Water 600 ml
- 200 ml Maatbeker
- Marker
- Stopwatch
- 4 bakjes

Methode:
~ Maak 3 verdunningsreeksen met (sterke) koffie.
~ Je hebt nu 3 bakjes met 3 verschillende concentraties koffie. In het eerste bakje zit koffie die
10 keer is verdunt. In het tweede bakje zit koffie die 100 keer is verdunt. En in het derde bakje
zit koffie die 1000 keer is verdunt.
~ Doe in alle drie de bakjes minimaal 2 watervlooien. Laat de watervlooien nu 10 minuten
zwemmen in de verdunde koffie.
~ Haal n watervlo voorzichtig uit het bakje. Maak nu het preparaat klaar met een watervlo op
het preparaatglaasje en doe daar voorzichtig een dekglaasje op. DOE HET VOORZICHTIG
ANDERS PLET JE MISSCHIEN DE WATERVLO!!!
~ Leg het preparaat onder de microscoop. Zoek totdat je het hartje hebt gevonden.
~ Zet nu een timer voor n minuut. Druk op start en kijk door de microscoop naar het hartje. Je
moet de komende minuut de frequentie van het hartje van de watervlo tellen. Doe dit minimaal
twee keer per persoon en met minimaal twee personen om fouten te voorkomen.
~ Herhaal dit nu ook met de watervlooien uit de andere twee bakjes.
Resultaten:

Gemiddelde hartslag:
Om de hartslag van de watervlo zo nauwkeurig mogelijk te bepalen is het van belang om
nauwkeurig te tellen. Dit is gedaan door het hart van de watervlo 1 minuut lang te filmen en
daarna het filmpje te vertragen. Door het vertragen kan je met je blote oog de
hartslagfrequentie tellen. Elk teamlid heeft de hartslagfrequentie van de watervlo op het
filmpje 3 keer geteld. Hieruit komt een gemiddelde. Dit gemiddelde wordt in dit onderzoek
gebruikt als de gemiddelde hartslagfrequentie onder verschillende/meerdere concentraties.

Om de resultaten van de testgroepen te kunnen vergelijken met de normale

omstandigheden (geen koffie) waarin watervlooien leven, is het van belang om een
controlegroep op te stellen. In dit geval is de controlegroep de groep van watervlooien die
niet in de koffie (cafene) heeft gezwommen.

Persoon die de hartslagfrequentie telt: De hartslagfrequentie:

Nina 145 slagen per minuut

Najla 146 slagen per minuut

Erum 152 slagen per minuut

*De gemiddelde hartslagfrequentie van een watervlo onder normale omstandigheden (de controlegroep).

De gemiddelde hartslag een watervlo uit de bak met de 10 keer verdunde koffie.
Persoon die de hartslagfrequentie telt: De hartslagfrequentie:

Nina 300 slagen per minuut

Najla 288 slagen per minuut

Erum 294 slagen per minuut

*De gemiddelde hartslag van een watervlo die 10 minuten heeft gezwommen in een bak met 10 keer verdunde
koffie.

De gemiddelde hartslag van een watervlo uit de bak met de 100 keer verdunde koffie.
Persoon die de hartslagfrequentie telt: De hartslagfrequentie:

Nina 380 slagen per minuut

Najla 370 slagen per minuut

Erum 372 slagen per minuut

*De gemiddelde hartslag van een watervlo die 10 minuten heeft gezwommen in een bak met 100 keer verdunde
koffie.
De gemiddelde hartslag van een watervlo uit de bak met de 1000 keer verdunde koffie.
Persoon die de hartslagfrequentie telt: De hartslagfrequentie:

Nina 498 slagen per minuut

Najla 488 slagen per minuut

Erum 490 slagen per minuut

*De gemiddelde hartslag van een watervlo die 10 minuten heeft gezwommen in een bak met 1000 keer verdunde
koffie.

De gemiddelde hartslag van een watervlo uit een bak met verdunde koffie.
Bakjes: Gemiddelde hartslag:

Bak met 10 keer verdunde koffie 294

Bak met 100 keer verdunde koffie 374

Bak met 1000 keer verdunde koffie 492

*Hartslag Frequentie van de watervlo onder verschillende concentraties.

Watervlooien in bak met niet verdunde koffie.

We hadden ook een bakje met alleen koffie waar we de vlooien in hadden gedaan. Maar
daar hebben we de hartslagen niet kunnen tellen omdat de watervlooien dood gingen.
Discussie:

De resultaten van dit onderzoek komen overeen met onze hypothese:

De hartslag van de watervlooien zal steeds meer gaan toenemen naarmate de
concentratie koffie (cafene) waarmee de watervlooien in aanraking komen, ook
toeneemt.
Het verschil, tussen de hartslagfrequentie van watervlooien die in het water hebben
gezwommen en de hartslagfrequentie van de watervlooien die in de verdunde koffie hebben
gezwommen, is aan te duiden aan de hand van onze waarnemingen. Uit de resultaten blijkt
dat de hartslag veranderd bij de aanwezigheid van koffie (cafene). De watervlooien die in
een bak zaten met een hoge concentratie cafene (een bak met alleen koffie die niet
verdund was), gingen dood. De hartslag van de watervlooien begon te sneller te kloppen
waardoor cafene naast het hart ook de zenuwstelsel van de watervlooien had benvloed, als
het hart te hard moet werken, dus bij een hoge hartslagfrequentie, begeeft deze het. De
concentratie cafene in dit bakje was dus de dodelijke hoeveelheid cafene voor de watervlo.

Verder denken wij dat de proef nauwkeurig is verlopen, doordat elk teamlid drie keer de
hartslag van elke watervlo heeft geteld. Hiervan hebben we het gemiddelde genomen.
Helaas is het ook mogelijk dat er andere factoren de hartslag van de watervlo hebben
benvloed. Een voorbeeld hiervan zou stress kunnen zijn. De watervlo werd namelijk
verplaatst en vervolgens op een dekglaasje gezet, het is mogelijk dat de watervlo ook
hierdoor een snellere hartfrequentie heeft.

De hypothese is aanneembaar. Hoe hoger de concentratie cafene is in het bakje, hoe hoger
de hartslagfrequentie van de watervlooien. Cafene stimuleert de hartspieren. Hierdoor wordt
de hartslagfrequentie steeds hoger naarmate de hoeveelheid cafene toeneemt. Ook neemt
de ademhaling toe. Hierdoor vindt stofwisseling sneller plaats en heeft de watervlo meer
energie.

De volgende keer kan er een proef worden gedaan met vlooien in een andere soort vloeistof
om te bepalen of er andere factoren invloed hebben op de hartslagfrequentie van de
watervlo.

Bronnen:

- http://dier-en-natuur.infonu.nl/biologie/36859-biologie-onderzoeksverslag-watervlooie
n-in-cafeine.html
- https://www.ukessays.com/essays/biology/de-invloed-van-cafeine.php
- https://plazilla.com/page/4294987646/onderzoek-naar-watervlooien