172

ALEA

Aurrekontuak

Birpentsatzen BIDE BERRIAK JORRATZEN

Ainhoa Etxaide

TTIP

Bateragune auzia
iraultzen
LABen aldizkari nazionala 172. alea
ERREDAKZIO BURUA:
Aiora Imaz
BIDE BERRIAK JORRATZEN
DISEINUA ETA MAKETAZIOA:
Aldaketa garaian gaude. Hauetako asko elite ekonomiko eta politikoen eskutik emanak datoz,
Fidel Linazisoro
"dena aldatu ezer alda ez dadin" lelopean. Benetako, sakoneko aldaketa politiko, ekonomiko eta
INPRIMAKETA: sozialak nahi ditugunok, berriz, horiek posible izan daitezen baldintzak sortzeko lanean jarraitzen
mccgraphics-elkar dugu.

LEGE GORDAILUA: Zurrunbilo betean gaude, abenduaren 20ko hauteskundeen ondorengo egoera nahasia Espainiar
SS. 734-77 Estatuan, Kataluniako prozesu independentistari begirako akordioa, Nafarroako Gobernu berria-
ren ibilbidea, eta etxera begira, Ezker Abertzalearen Abian prozesuak zer esan handia eman dute.
IRAULTZEN ALDIZKARIAREKIN
KONTAKTUAN JARTZEKO: Ari dira korapilo batzuk askatzen, baina galdera asko daude oraindik airean, espainiar Estatuan, esaterako. Bistakoa dena, 78ko eraba-
Rekalde Zumarkalea 62 behea kiek eman dutela eman beharrekoa eta Estatu erreforma bat egitera derrigortuak daudela. Bien bitartean, hazkunde ekonomikoaren dis-
48010 kurtsoa nagusitzen ari da. Erreforma ekonomikoek erreforma politikoei bide eman die orain. Hauteskundeak hauteskunde, ez dirudi inon-
dik ere Madrildik berez etorriko denik aukerarik Euskal Herriak behar duen aldaketa gauzatzeko. Aldaketa hemen, Euskal Herrian, bilatu
TELEFONOA:
eta lortu behar dugu.
944 70 69 38

POSTA ELEKTRONIKOA: Garaia da herri gisa jokatzeko; gai izan beharko genuke Estatuaren aurrean gure eskakizunak zeintzuk diren adosteko eta akordio horiek
iraultzen@lab.eus Madrilen defendatzeko, baina ez dago horrelako bide bat egiteko tamainako iniziatibarik eremu soberanistan, ezta borondaterik ere
BAIONA PNVren aldetik.
Coursic Karrika, 13.
64100. Aldaketa garaia dela diogu. Abian gara, Ezker Abertzaleak prozesu sakona jarri du martxan, birdefinizio eta eraberritze estrategikoa hel-
Tf: 00 33 559 59 50 20 buru duena. Zutik Euskal Herria eztabaida eman zenetik hona lortutako emaitzak balioetsi, korapiloak aztertu eta proiektu erreal eta era-
BILBO ginkorra egiteko hausnarketari ekin diogu, arnasberrituta, nagusi den egoera goitik behera aldatu eta Euskal Estatu independente, femi-
Errekalde Zumarkalea, 62, behea.
nista, euskaldun eta sozialista eraikitzeko helburuz.
48010
Tf: 94 470 69 00
DONOSTIA Sakoneko egoera aldatzeko apustu politiko sendo bat ezinbestekoa da. Horretarako, besteak beste, mugimendu independentistak akat-
San Blas, 1 behea. setatik ikasi eta bidean asmatu egin behar du. Ibilbide independentista egoera soziala aldatzeko borondate eta asmoaren gainean egin
20013 behar da, eztabaida politikoan langileak protagonista bihurtuz. Borroka horretan jarraitzen du LABek.
Tf: 943 22 44 00
GASTEIZ Azken urteetan espainiar Estatuko agenda erreforma ekonomiko eta sozialek zuzendu dute eta horiek ez dute etenik. Aurrekontuak
Fermin Lasuen, 13 behea. 01001
Tf: 945 25 58 77 onartu dituzte eta bizimodua garestitzen ari den bitartean pentsioak eta prestazioak murrizten jarraitzen dute. Prekarietatea eta pobrezia
olio-orbana bezala ari dira zabaltzen. Aldaketaren beharra nabarmena da eta bide horretan aurrera egiteko ekintza sindikala indartu eta
IRUEA
Arga Ibaia kalea 12-14 behea mobilizazio soziala suspertzea ere bai, lantokietan zein kalean eraginez.
31014
Tf: 948 22 11 30 Ari gara hazia ereiten eta aurten uzta aurreratua dator. Hemendik eta kurtso bukaera bitarte agenda bete-betea izango dugu: inposake-
ta, murrizketa eta erasoei erantzunez Euskal Herriak bere bidea egin dezan borrokatuko dugu; eredu sozial berri baten alde, prekarieta-
tearen eta pobreziarekin amaitzeko lanaren eta aberastasunaren banaketaren defentsan arituko gara, langileen aktibazioa eta parte hart-
zea sustatuz. Lantokietan eta kalean izango gara, ekintza sindikalean sakonduz eta mobilizazio soziala indartuz.

Ez dira makalak sindikatuak bere buruari jarritako erronkak, baina, asmatzen ari gara, hauteskunde sindikalen emaitzek erakusten digu-
ten moduan. Asmatzen eta berrasmatzen, Euskal Herriak behar duen sindikalgintza eredu berria Birpentsatzen, gaur, inoiz baino beha-
rrezkoago zaigulako langile-borroka.

gogora
ekarri
>GREBAN PAPERGINTZAKO
HITZARMENAREN ALDE
Aspaldi ekin zioten Gipuzkoako
Papergintzako hitzarmenaren
negoziazioari. Hasieratik argi gera-
tu zen zein zen enpresaren boron-
datea: sinatu arren aplikatuko ez
dituzten hitzarmenak nahi dituzte.
Sektoreko langileek mahai gainean
4>5 jarritako edozein proposamen atze-
ra botatzen zuten. Ikusirik enpre-
sek geldirik jarraitzen zutela LAB,
ELA, CCOO eta UGT sindikatuek,
era bateratuan grebara deitzeko
erabakia hartu zuten.
Langileek ez diote negoziazio
kolektiborako benetako eskubidea-
ri uko egingo, hori da egindako
greben jarraipenak adierazten
duena. Enpresek daukate egoera
desblokeatzeko giltza eta langileek
ez dute hetsiko eskariak errealitate
egin arte.
>HEMEN DA ALTERNATIBA
LABek beti esan izan du badirela
alternatibak egungo eredu soziala
gainditzen joateko. Pasa den urria-
ren 25ean, alternatiba hauek bista-
ratu egin genituen. Eskubide
Sozialen Kartaren Asanblada osat-
zen duten eragile sozial eta sindi-
kalen eskutik iritsi zen
PARA QUE VUELVAN A CASA
La situacin es de extrema gravedad. Las y los presos pol-
ticos vascos sufren la violencia de Estado diariamente.
Adems, a travs de la dispersin se impone un castigo
aadido a sus familiares. Ante esta situacin debe prevale-
cer la solidaridad y la reivindicacin de los derechos de las
presas y presos polticos vascos.
Las razones no faltan para salir a la calle, por ello el sindi-
cato LAB seguir movilizandose hasta que todos y todas
vuelvan a casa.
Alternatiben Herria eraikitzeko zituzten egun horretarako presta- vo en el pasado 25 de noviembre,
iniziatiba. Hilabete luzeetako lana tu ziren gune ezberdinetan. da internacional contra la violen-
eta esku askoren bultzadari esker cia de genero, fue hacer visible
Bilbo Alternatiben erakusleiho >LA PRECARIEDAD ES VIOLENCIA este tipo de violencia.
bilakatu zen. La mayora de la gente relaciona La precariedad es una realidad
Egun borobila izan zen, handi la violencia sexista con violencia que las mujeres sufrimos desde
zen txikientzako elkargunea. fsica, psicolgica o sexual, pero hace tiempo. Lamentablemente se
Hasiera ekitaldiak ospakizun va ms all. La violencia sexista ha convertido en una situacin
egun bati ateak zabaldu zizkion tiene mil caras, y una de ellas es que nos lleva a asumir condicio-
eta bertara gerturatu ziren herri- la precariedad que sufrimos las nes y realidades como normales,
tarrek egun pasa aberasgarri bat mujeres en el mercado laboral. pero que no lo son.
egiteko elementu guztiak topatu Por ello nuestro principal objeti- No es normal, por ejemplo, que
>LANEAN GURE BIZITZA ARRISKUAN EGON rri altuak, lan-erritmo itogarriak, lanaldi partzialak
EZ DADIN, MOBILIZAZIOA INDARTU gora egin izana, eta prestakuntzarik eza...
Lan munduan lan osasun eskubidea, Egoera okerrera doa. Hala nola azken
gehiegitan, ez da errespetatzen. urteetan bizitzen ari garen atzeraldi eko-
Kasu askotan lanera joateak nomikoaren ondorioz, enpresa askotan
heriotz arriskua dakar. Azken urte- prebentzio arloko inbertsioa bertan
etan hildako kopuruan emandako behera geratu da edo nabarmen
beherakada ez da prenbentzio murriztu, langileen osasunaren kalte-
arloan urratsak eman direlako, jar- tan.
duera ekonomiko txikiagoarengatik EAEko eta Nafarroako administrazioak ere
baizik. Horren adierazle da azken urte egoeraren arduradun dira. Ez dute hartu ez
honetako gorakada. 2015. urtean 54 langile hil dira politika publikorik, ezta behar den neurririk ere,
lan istripuren baten ondorioz. Hauek ez dira heriotz arazo horren arrazoiei behar bezala aurre egiteko. Ez
bakarrak, ASVIME elkartearen datuen arabera EAEn hori bakarrik Administrazioak aplikatzen ari diren
amiantoarengatik 19 pertsona hil ziren eta oraindik murrizketak eta doikuntzak egoera larri hau areagot-
orain laneko gaixotasun askok eta askok aitortu zen ari dira.
gabe jarraitzen dute. Egoera honen aurrean erantzuna indartzea beste
Istripuok ez dira zorte txarraren ondorio, lan baldint- biderik ez dago. Lan ezbeharren aurkako borrokan
za eta prebentzio neurri egokiak hartuz gero ekidin indarrak bateratu eta erantzuna sendotu behar
zitezkeen, horregatik, hildako bakar bat ere izugarri denez horretan ari gara LAB, ELA, ESK, STEILAS,
da. Gaixotasun profesionaletan egoera are eta larria- EHNE eta HIRU sindikatuak. Hain zuzen ere lanto-
goa da, kasu honetan arazoaren zati txiki bat baino kietan erantzuten jarraituko dugu lan uzteak bultza-
ez baita azaleratzen. tuz eta erantzun sindikala antolatuz. Horrez gain,
Ezbeharren egiturazko arrazoiak lan merkatuaren gaia kalera atera eta gizarteratuko dugu herri eta
gero eta prekarietate handiagoa eta enpleguaren eskualdeetan garatu daitezkeen mobilizazio sozial
kalitate txarra dira: azpikontratazioaren maila izuga- anitzetan parte hartuz.
 SISTEMA ALDATU, EZ KLIMA!
Gure bizitzak eta ama-lurra mehatxu-
pean daude: klima aldaketa, natur
baliabideen pribatizazioa eta xahutzea,
produkzio eta kontsumo eredu jasane-
zina, bazterketa sozialaren gorakada,
orden patriarkalaren indartzea, zerbitzu
publikoak pribatizatzea, etab.
Honen aurrean alternatibak eraiki
behar ditugu, sistema aldatu behar
dugu. Hau aldarrikatuz eta kapitalis-
moak gure bizitzak eta ama-lurra
mehatxupean jartzen dituela salatzeko
"Baditugu alternatibak: Sistema alda-
tu, ez klima!" lelopean azaroak 28an
manifestazioa egin genuen Bilbon.
Honela, Pariseko COP21 Gailurraren
bezperetan mundu mailan burutu ziren
mobilizazioekin bat egin genuen
Euskal Herrian ere.

las tareas del hogar y de cuidado ezetz esateko manifestazioa egin

recaigan sobre las mujeres, que
las medidas de conciliacin que
se plantean estn dirigidas prin-
cipalmente a las mujeres. No es
normal que las mujeres en el
mercado laboral estemos traba-
jando con jornadas parciales o
que estemos obligadas a desem-
pear varios trabajos de jornada
parcial para poder llegar a fin de
mes. No es normal cobrar menos
que los hombres. Y tampoco lo
es cobrar salarios que no llegan a
1.200 euros.
Estas situaciones que sufrimos
las mujeres no son normales. Por
lo tanto la lucha contra la preca-
riedad debe ser una prioridad
para los agentes sociales y econ-
micos. Las mujeres debemos ser
protagonistas indispensables en
esta lucha. Luchemos y movilic-
monos a favor de nuestros dere-
chos, salir de la precariedad es
nuestro derecho.
>JAI IZATEA BADA ESKUBIDE BAT
Pasa den azaroak 29an, merka-
tari, kontsumitzaile eta sindikatu
ezberdinok deituta, merkataritza-
ko ordutegien liberalizazioari
>ACUERDO CONTRA LA PRECARIEDAD EN CEMOSA
zen Bilboko kaleetan.
Las reformas laborales impuestas por los diferentes gobiernos tienen
Manifestazio honen helburua,
como objetivo la desregulacin del mercado laboral y la individualiza-
Eusko Jaurlaritzari igande eta jai-
cin de las relaciones laborales. Pero no lo estn haciendo de manera
egunetako komertzioen irekiera-
generalizada por la respuesta que eso acarreara, sinno que se est pro-
ren aurrean jendarteak duen kon-
duciendo de manera silenciosa, contrato a contrato. Es por ello que LAB
trako jarrera erakustea izan zen.
ha decidido denunciar la discriminacin que se est dando en las nue-
Botere ekonomiko eta politikoek
vas contrataciones, en un intento de hacer frente a la precariedad
kontrakoa esan arren igande eta
empresa a empresa mediante la accin sindical.
jai-egunetako komertzioen irekie-
Esta era la situacin que se estaba dando en Cemosa, papelera de
rak ez du enplegurik sortzen,
Atxondo que emplea a 160 personas, cuando lleg el momento de
zabalera handiko zentroen jabeen
negociar el convenio de empresa: por un lado un colectivo mayoritario
onurarako dira bakarrik. Ez du
de trabajadores y trabajadoras con unas condiciones de trabajo dignas,
ere jarduera ekonomikoa handit-
y por otro lado todo un abanico de subcontrataciones, ETTs, tempora-
zen eta ez zaie kontsumitzaileei
les... en situacin precaria.
askatasun gehiago eskaintzen,
Lo fcil hubiera sido optar por una negociacin al uso con una actua-
alderantziz, eskaintza murriztu
lizacin salarial y poco ms, pero los y las trabajadoras decidieron que
egiten da eta hiriguneen desertifi-
luchar por las y los ms desfavorecidos era tambin defender el futuro
kazioa ematen da.
de todos y todas. El resultado de toda una serie de movilizaciones,
Honen aurrean, manifestazioan
incluida un huelga indefinida que dur una semana, es un acuerdo que
hiru eskaera plazaratu ziren: eus-
recoge lo siguiente: lmite a la subcontratacin y las ETTs, conversin
kal instituzioei, merkataritzako
en fijos de 20 contratos, garantizar inversiones de futuro y subidas sala-
ordutegien liberalizazioen kontra
riales referenciadas al IPC.
ekin eta arautzeko, igande eta jai-
Ejemplos como el de Cemosa muestran que frente al discurso de que
egunetan ez dadila ireki eskatu
poco se puede hacer ante el indibidualismo imperante, se pueden
genien; merkatariei, merkatarit-
fomentar luchas y reivindicaciones colectivas, que dan sus frutos. Esto
za-txikia eta honen lanpostuen
nos muestra que con solidaridad, organizacin y lucha se puede conse-
defentsaren aldeko konpromisoa
guir poner freno a la precariedad y defender el empleo en el centro de
mantendu dezaten; eta gizarteari,
trabajo.
ekonomia jasangarriarekin bat
datozen eroste ohitura eta kultu-
rak har ditzan.
aussi bien dans les entreprises des portes du 1 rue Jaizkibel.
>LAB A OUVERT que pour la construction Pour loccasion, Aihnoa Etxaide,
SES PORTES HENDAIA dEuskal Herria. Aujourdhui la secrtaire gnrale de LAB, a
Le 18 dcembre, LAB a ouvert nous avons fait un pas de plus pris la parole pour remercier
ces portes Hendaia. Le syndicat en proposant aux militants et toutes les personnes qui ont
a pris la dcision de traverser la militantes un nouveau lieu pour rendu possible cette inaugura-
Bidasoa il y a maintenant 15 ans. la lutte. tion et a soulign le travail ra-
Durant toutes ces annes le Nombreuses sont les personnes lis par les militants et militan-
syndicat a beaucoup travaill qui ont voulu fter louverture tes durant toutes ces annes.
 gure gaiak
Otros
presupuestos
para construir una alternativa
6>7
LOS PRESUPUESTOS PRESENTADOS POR
EL EJECUTIVO DE URKULLU PARA EL AO
2016 MANTIENEN EL GRUESO DE LOS
RECORTES QUE COMENZARON A APLI-
CARSE EN 2010. De esta manera, el actual
Gobierno de la CAV reafirma su compromiso
con la contencin del gasto pblico, y da con-
tinuidad a la estrategia de desgaste contra las
prestaciones sociales y los servicios pblicos
esenciales.
El presupuesto para 2016 asciende a
10.933,3 millones de euros, lo que supone
294,3 millones ms que en el actual ejercicio.
Pero si descontamos el reembolso de la deuda,
el incremento del gasto realmente disponible
se queda en poco ms de 113 millones, lo que
representa un minsculo 1,1% ms que 2015.
En definitiva, el planteamiento adoptado por
el ejecutivo jeltzale equivale a prorrogar los
presupuestos vigentes.
Menos para el gasto social
Segn el Gobierno de Gasteiz, en el presu-
puesto para 2016 se han reforzado los gastos
orientados a polticas sociales; sin embargo,
sera ms honesto reconocer que dicho refuer-
zo es insuficiente para subsanar la poltica de
ajustes. Adems, en 2016 el esfuerzo presupues-
tario dedicado a gastos sociales sufrir una
considerable reduccin. Concretamente, en
2015 el 68,6% del presupuesto total de gastos
estaba reservado a polticas sociales, mientras
que el prximo ao este porcentaje disminuir sociales cumplen una funcin redistributiva
al 67,6%.
El gasto social ha sido sometido a constan-
tes recortes desde el ao 2010, cuando comen-
z a imponerse la poltica de sacrificios en un
contexto de crisis econmica. Segn los datos
Las polticas sociales
cumplen una funcin
redistributiva esencial
para poder construir
una sociedad ms justa
de ejecucin presupuestaria, el volumen de
gasto social realmente ejecutado alcanz su
mximo histrico en 2009. Desde entonces el
porcentaje del presupuesto asignado a pro-
teccin social no ha dejado de caer, pasando
del 73,9% en 2009 al 67,6% en el presupues-
to para 2016.
No est de ms recordar que las polticas
esencial para poder construir una sociedad
ms justa. Su principal objetivo consiste en
combatir la pobreza y las desigualdades,
aumentar la equidad en la distribucin de la
renta, garantizar el acceso a bienes y servi-
cios bsicos, y posibilitar el ejercicio efectivo
de derechos econmicos, sociales y cultura-
les. Pero los duros recortes aplicados durante
las ltimas legislaturas estn provocando
efectos muy negativos sobre las diferentes
polticas de proteccin social y su capacidad
redistributiva.
Los presupuestos presentados suponen
recortes muy importantes en los mbitos
ms importantes de la sociedad. La poltica

educativa es una herramienta imprescindible
para garantizar la igualdad de oportunida-
des, y promover el desarrollo personal y
social. A pesar de ello, el presupuesto de
Educacin para 2016 contar con 246,4 millo-
nes menos que en 2009, es decir, un 9%
menos en trminos relativos. Y en Sanidad se
han comprometido 3.416,2 millones de
euros, lo que supone una reduccin de 121,8
millones respecto al presupuesto ejecutado
en 2009 (un 3,4% menos).
Pero adems, hay otras polticas de carc-
ter social que tambin han sido severamente
castigadas por los recortes realizados en com-
paracin con el nivel de gasto ejecutado en
2009. En concreto nos referimos a: Bienestar
Comunitario, que soporta una rebaja del -
29,4% y afecta fundamentalmente a partidas
relacionadas con la proteccin al medio
ambiente; y Cultura, cuyo crdito se reduce en
un 23,2%.
Construir una alternativa
Estos presupuestos no tienen ninguna inten-
cin, ni voluntad, ni capacidad de cambiar la
situacin que sufrimos. Por lo tanto ha queda-
do claro que la prioridad para el PNV y el PSE no
es cambiar sino gestionar la situacin actual.
Quieren seguir llenndose los bolsillos y para
ello cierran las puertas al cambio. Los presu-
puestos son clave si se quiere tomar otro cami-
no pero el PNV ha decidido no cambiar de
rumbo, seguir el camino emprendido los lti-
mos aos y no hacer ningn esfuerzo por crear
alternativas.
Nosotros y nosotras sabemos que es posible
hacer las cosas de otra manera, y lo hemos
hecho visible a travs de miles de iniciativas.
Langileriaren
beharretatik urruti
2016ko Nafarroako aurrekontuak ez dira nahikoa
nafar langileriak behar duen aldaketa soziala bideratze-
ko. Aurrerapausu batzuk eman dira, esaterako, oinarriz-
ko errentaren zabalpena edota Erregimeneko partaide-
en pribilegioen murrizketa; alabaina, lan esparruari
nahiz zerbitzu publikoei dagokionean, aldaketa gutxi
somatzen dira.
Hiru dira egiturazko arazoak. Batetik, Nafarroaren
burujabetza ezaren ondorioz, aurrekontu politika
mugatzen duten irizpideak inposatu eta gastu antiso-
zialak ordaintzeko Kupoa ezarri egiten du Madrilek.
Bestetik, aurreko Gobernuek eragindako zorpetzea:
zorra ordaintzeko, Eskubide Sozialen Sailerako eta
Garapen Ekonomikoaren Sailerako baino diru gehiago
bideratuko da. Azkenik, Patronalari mesede egiten dion
politika fiskala: 2005etik enpresarien etekinak %24,43
hazi diren bitartean, Elkarteen gaineko Zerga nabarmen
murriztu da.
Ondorioz, aurrekontuetan benetako aldaketa egote-
ko, hiru neurri hartu behar dira: burujabetzan urratsak
eman, zorraren gaineko auditoria eta Elkarteen gaineko
Zergaren igoera nabarmena. LABek mobilizazioa egin
du enpresariek zerga gehiago ordain dezaten eskatzeko
eta aurrekontu sozialak eskatzen dituen Parlamentu
Soziala ekimenean parte hartzen ari da.
Las alternativas que queremos construir se
basan en una misma constatacin: en Euskal
Herria hay suficientes medios y recursos para
construir soluciones. Debemos utilizar la rique-
za que existe para construir una situacin
social justa y hacer frente a la crisis social.
Debemos aprovechar nuestra red organizativa
para crear nuevas situaciones y llegar a acuer-
dos. Y debemos crear una realidad sindical dife-
rente para debatir sobre una nueva reorganiza-
cin del mundo laboral. El sindicato est
trabajando para alcanzar estos objetivos.
Existen alternativas. Otro modelo social es
posible, un modelo que ponga en el centro el
sostenimiento de la vida es posible. Hagamos
que las instituciones asuman las medidas con-
templadas en el programa social. Esa es nues-
tra referencia. Ahora debemos seguir movili-
zndonos para hacerla realidad.
 gure gaiak
Korapiloak
8>9
LABek, EUSKAL HERRIAN ZABALDU DIREN
PROZESU SOZIAL ZEIN POLITIKOETAN
BERE EKARPENA EGITEKO BORONDATEA
IZAN DU BETI. Berrogeitik gora urteko ibilbide-
an, egoera ezberdinetara egokitzeko gaitasuna
erakutsi dugu, hutsuneak identifikatu eta erant-
zun berriak asmatzeari ez diogu sekula bizkarra
eman. Jarrera hori, gaur, inoiz baino beharrezko-
agoa dugu, egiturazko aldaketak gertatzen ari
baitira: prekarizazioaren orokortzea, langileen
fragmentazioa, langileen eskubideen kontrako
ofentsiba, desaktibazioa eta horien aurrean
bestelako bideak jorratzeko beharra ikusi dugu.
Aurreko kurtsoan eman genuen jauzia.
Sindikalismo eredu berria birpentsatzeko eraba-
kia ez da modu arinean hartutakoa izan. Bi urtez,
hau da, 2017ko Biltzar Nagusira bitarte, azken
aldi honetan agerian geratutako hainbat muga
edo oztopo gainditzeko zenbait korapilo askatu
eta sakoneko eztabaidei ekitea erabaki dugu.
Mila galdera
Eztabaidak ugariak dira eta askatu beharreko
askatzen goaz
korapiloak anitzak. Errealitate horretatik ekin
dio sindikatuak eredu sindikala birpentsatzeko
prozesua diseinatu eta antolatzeari. Lau bloke
nagusitan banatu dira egin beharreko eztabai-
dak: Lehen fase batean testuinguruari errepara-
tu diogu, hau da, egon diren egiturazko aldake-
tei eta hauek zer zentzutan interpelatzen duten
sindikalismoa aztertu dugu. Bigarren blokean
subjektua definitzeari eta subjektuaren berrosa-
ketarako estrategiei ekingo diegu, horien bai-
tan aktibazio estrategien inguruan arituko
gara, aktibaziorako ditugun zailtasun eta
mugei heldu eta gainditzeko. Hirugarren fase-
an, eredu eta estrategia sindikala izango ditugu
aztergai. Aipatutako hiru blokeetako eztabaidak
argitu eta korapiloak askatzen ditugun neu-
rrian, zer nolako sindikatua behar dugun defi-
nituko dugu, eta hala, azken blokeak sindika-
tuaren egitura eta antolaketari erreparatuko
dio.
Sindikatuak bere buruari jarritako eginkizu-
na ez da makala, ezta erraza ere. Euskal langile-
ok behar dugun sindikalgintza eredua birpent-
satu, berrasmatu behar dugu. Bi urteko prozesu
luze honetan gora-beherak eta zailtasunak ez
dira faltako. Diagnostiko orokorrarekin guztiok
ados bagaude ere, gaian sakondu ahala iritzi
ezberdinak agertuko dira. Dinamika ireki eta
partehartzailea izateak balioa ematen dio proze-
suari, baina aldi berean, dakartzan zailtasunak
ongi bideratzen asmatzea dagokigu, ahalik eta
jende gehienak parte hartu eta denei hitza ema-
teko bitarteko eta mekanismoak martxan jarri
behar baitira. Hori gutxi ez eta prozesu honetan
guztian sindikatuak bere eguneroko eginkizu-
nei erantzuten jarraitu beharko du.
Bidean aurrera goaz
Aurreko kurtsoan ekin genion testuingurua-
ren inguruko azterketari. Jardunaldiak antolatu
ziren Euskal Herriko zein nazioarteko aditue-
kin. Haiek testuinguruaz egiten zuten irakurke-
ta, eta testuinguru honek beraien ustez sindika-
lismoa nola interpelatzen duen jaso ostean
tailerrak egin dira eztabaida gurera ekarri
asmoz, hau da, gure militantziarekin zer aldatu

behar dugun eta zer ez, zer norabidetan... par-
tekatzeko. Eskualdeetan zein herrietan taile-
rrak egin dira, delegatu, afiliatu zein momen-
tu honetan sindikatutik kanpo egon
daitekeen jende batekin ere. Bestalde, hiru tai-
ler nazional antolatu dira, bata LABeko zuzen-
daritzan egondako jendearekin, bestea ezker
abertzalearen baitan arlo sozioekonomikoan
dabilen jendearekin eta azkena herri mugi-
menduetako kide ezberdinekin.
Gauzak betiko moduan
eginez betiko emaitzak
lortuko genituzke.
Horregatik orain arteko
formatoetatik urrunduz
metodologia berriak
definitu ditugu
Tailer horiekin amaituko da lehen fasea.
Otsailean izango du abiapuntua bigarrenak,
sujetoaren berrosaketa eta aktibazio estratea-
giaren inguruko atalak. Fase horretan ere, kora-
piloak askatzen joateko jardunaldi zein minte-
giak egingo ditu sindikatuak. Bertan
gonbidatutako adituek diotena entzun ahal
izango da, eta era berean eztabaidatu eta norbe-
rak ekarpenak egiteko tartea zabalduko da.
Herrialdeka antolatuko dira mintegiak.
Beste modu batera
Gauzak betiko moduan eginez betiko
emaitzak lortuko genituzke. Hori da LABek
prozesu honetan ekidin nahi izan duen ara-
zoetariko bat. Horregatik, orain arteko for-
metatik urrunduz metodologia berriak defi-
nitu ditugu, ahalik eta jende gehienarengana
heltzeko, sindikatuko zein kanpoko, alegia.
Bestalde, talde txikietan aritzeko formatoa da
bultzatu dena, denen partehartzea errazteko
asmoz eta eztabaidari bidea irekitzeko.
Gainera, eskualde bakoitzak bere ezauga-
rrien eta beharren arabera izango du lan-
saioak definitzeko ardura: zenbat tailer, nor-
aino sakondu, nori zuzenduak... Tailerrak
lantzeko orduan ere metodologia zehatz bat
prestatuko da landu beharreko elementu
ezberdinekin.
Helburua guztion artean argazki orokor
bat osatzea eta partekatzea da, eta hartuko
diren erabakiekin guztiok bat egitea.
Helmuga 2017ko Biltzar Nagusia bada ere,
bidea elkarrekin jorratzen ari gara jada.
 elkarrizketa Ainhoa Etxaide
Es el momento de exigir capacidad
para decidir y desarrollar polticas
propias en materia sociolaboral
El sindicato comenz el curso con las fuerzas
renovadas y con la voluntad de adaptarse al
10>11 nuevo escenario impuesto por los poderes
econmicos y polticos. Con este objetivo LAB
ha decido por un lado renovar y reforzar su
accin sindical, y por otro, repensar el sindi-
calismo. Ainhoa Etxaide, Secretaria General
de LAB, ha hablado con Iraultzen sobre todos
estos temas.
Comenzamos el curso con las fuerzas renova-
das gracias a los magnficos resultados del
periodo concentrado de las elecciones sindi-
cales. Cmo valoras estos resultados?
Si ponemos como referencia el 2008 pasamos
del 17 al 19% en EAE y del 12 al 15% en
Nafarroa. Y ms importante an, hemos
empezado a consolidarnos en sectores donde
tenamos muchas dificultades para entrar,
que son los sectores ms fragmentados, ms
precarios, donde la mayora son mujeres. A
esto le damos mucho valor porque nuestro
principal objetivo es hacer un sindicalismo
capaz de dar respuestas reales a la precarie-
dad extrema que ha impuesto la reforma
laboral.
Y no me quiero olvidar de Ipar Euskal Herria.
Tenemos cuatro representantes en los tribu-
Buscamos
estrategias sindicales
para mejorar la
correlacin de fuerzas y
recuperar la capacidad
de negociar
nales Prudhommes, cuando antes tenamos
uno. Estamos abrindonos paso en centros del
sector publico y hemos dado el salto definitivo
para extendernos en el sector privado.
Empezamos a sumar representantes, y sobre
todo, estamos consolidando base social dentro
del mundo laboral. Por lo tanto, aqu tambin
crece el mbito sindical alternativo, de con-
frontacin y soberanista, gracias a un sindica-
to abertzale independentista como LAB.
Qu conclusiones debemos sacar del apoyo
ofrecido por quienes han confiado en LAB en
estas elecciones?
Ainhoa Etxaide:
LABeko
Idazkari Nagusia
Ha sido determinante a la hora de hacer la pla-
nificacin para los prximos aos. Nos hemos
podido centrar en el anlisis que hacemos de lo
que est pasando en el mercado laboral y la
sociedad. El debate lo ha marcado la accin sin-
dical que queremos impulsar para transformar
esa realidad, estamos debatiendo sobre inver-
siones para dotarnos de ms instrumentos de
intervencin social para incrementar nuestra
capacidad de movilizacin.
Hablando muy grficamente, el sindicalismo
est en crisis y eso afecta directamente a LAB.
Pero LAB no es un sindicato en crisis. Y eso va
a ser clave para abordar este momento histri-
co para el movimiento sindical.
LAB ha decidido renovar y reforzar su accin
sindical en los centros de trabajo. Por qu y
para qu?
Nos quieren hacer jugar un partido en su
campo, con reglas de juego amaadas y jueces
comprados. Ellos con sus astronmicos presu-
puestos. Y nosotras con las manos atadas, los
ojos vendados y a la pata coja. Si esto fuera
poco, los que retransmiten el partido no
denuncian lo injusto de la situacin sino todo
lo contrario.
Tenamos dos opciones: resignarnos y amoldar-
 Estamos tejiendo
complicidades, construyendo
marcos de actuacin
conjunta, generando formas
para hacer visible las
alternativas
nos a este escenario, o hacer una reflexin
profunda sobre nuestro modelo sindical y bus-
car alternativas. Hemos optado por este lti-
mo dando un paso al frente con un plantea-
miento nuevo.
Vamos a organizar la accin sindical en fun-
cin de las situaciones que queremos transfor-
mar, no en funcin de los convenios. Vamos a
actuar con agenda propia, marcndonos obje-
tivos concretos y desarrollando diferentes ini-
ciativas. Se acab el guin que se limita a una
negociacin colectiva bloqueada por la patro-
nal. No podemos seguir dndonos contra la
misma pared.
Hemos establecido nuestras reivindicaciones
en funcin de la situacin de la clase trabaja-
dora y no mirando a las propuestas que la
patronal est poniendo en las mesas de nego-
ciacin. 1200 euros de salario mnimo y las 35 patronal. Y este modelo de accin sindical nos
horas como referencia para repartir el trabajo, tiene que dar la posibilidad de asumir nuevas
garantizar a las mujeres el acceso a estos iniciativas polticas en el objetivo de construir
derechos, garantizar la salud laboral y el dere- nuestro propio marco de negociacin colecti-
cho a trabajar en euskera. Son cuestiones que va.
hoy no estn en las mesas, pero son medidas No podemos olvidarnos que las reglas de
que transformaran la realidad sociolaboral y juego las han establecido desde el mbito
conseguiremos que estn sobre la mesa si poltico. No estamos ante un problema sola-
acumulamos y movilizamos las fuerzas sufi- mente laboral, que va a solucionarse en el
cientes. mbito de la empresa. Decidir qu tipo de
relaciones laborales tenemos es una cuestin
Se acab la negociacin colectiva? poltica. Para recuperar los convenios y para
En absoluto. Buscamos estrategias sindicales hacer que estos sean parte fundamental en la
para mejorar la correlacin de fuerzas y recu- defensa de nuestros derechos laborales, hay
perarla capacidad de negociar. Modelos de que hacer esta pelea. Esto es fundamental en
actuacin que nos permitan organizar y acti- el modelo sindical de LAB.
var a los sectores ms precarios para incre-
mentar la capacidad de confrontar contra la Y mas all de las empresas. Seguimos defen-
 elkarrizketa Ainhoa Etxaide
diendo que hay alternativas. Y lo hacemos con
el Programa Social en la mano.
En enero se ha celebrado la Asamblea Nacional
de la Carta de Derechos Sociales. Han partici-
pado decenas de organismos sociales, algunos
de mbito nacional, muchos de mbito local.
Hemos participado sindicatos, agentes sociales
que luchan contra la pobreza, organismos que
impulsan el cooperativismo y la autogestin,
organizaciones feministas y juveniles. Estamos
tejiendo complicidades, construyendo marcos
de actuacin conjunta, generando formas para
hacer visible un montn de alternativas que
los medios de comunicacin ocultan.
Antes nos una la respuesta a su agenda neoli-
beral, ahora estamos generando un espacio
desde el que impulsar alternativas socioecon-
micas para construir otra Euskal Herria. Para
LAB esto es fundamental, estamos invirtiendo
mucho trabajo y tenemos muchas expectativas.
12>13 Pero parece que no conseguimos que la movili-
zacin social despegue de nuevo.
Y as es. Pero nos equivocamos si culpamos de
eso a la Carta Social. Dejemos a la Carta hacer
No vamos a aceptar que
ELA menosprecie y
cuestione
permanentemente la
labor de LAB en los
centros de trabajo y en
Euskal Herria
su camino para consolidar un espacio alter-
nativo desde el que impulsar nuevas dinmi-
cas sociales. La Carta presentar en breve
una agenda para el cambio social en Euskal
Herria. Est dando pasos para convertirse en
un proceso social capaz de forzar cambios en
las polticas y generar unas mejores condicio-
nes sociales para construir alternativas.
Y en cuanto a la movilizacin, hablemos de
la necesidad de recuperar la inciativa desde el
mbito sindical. Hicimos un declogo y junta-
mos ms de 120.000 firmas, hemos hecho
huelgas, fuimos capaces de situar el debate
sobre alternativas en el centro de la poltica. Y
lo hicimos haciendo operativa la mayora sin-
dical que existe en Euskal Herria y que es una
garanta para cualquier proceso de cambio
poltico y social.
Si no hay un agenda movilizadora es porque
no hay acuerdos suficientes en el mbito sindi-
cal, en concreto entre ELA y LAB. Es esto lo que
hay que solucionar.
En medio de una ofensiva econmica y laboral
como la que estamos viviendo, en plena recon-
figuracin territorial en el Estado, cuatro aos
despus del cese definitivo de la lucha armada
de ETA... qu impide a la mayora sindical
vasca jugar otro papel ms determinante?
Que Txiki haya utilizado argumentos basados
en la mentira para justificar el no acuerdo es
muy significativo. Esta vez se justifica en la
falta de crtica por parte de LAB al Gobierno de
Nafarroa, achacando una vez ms a nuestra
supuesta subordinacin a Bildu y Sortu. Es
absurdo. Lo cierto es que somos el nico sindi-
cato que ha salido a la calle movilizando a
nuestros delegados y delegadas para denunciar
la decepcionante reforma fiscal del actual
gobierno. Y ms grave an, la verdad es que en
Nafarroa ELA y LAB hemos respondido conjun-
tamente a los presupuestos participando de
forma acordada en las dinmicas sociales con-
cretadas en este herrialde. Parece que ser un
sindicato grande e histrico no es sinnimo de
madurez poltica. Esta actitud no es lgica con
la que est cayendo. O desde luego, no respon-
de a la lgica de alguien que quiere recuperar
el trabajo conjunto.
Pero la posicin de LAB sobre ELA cul es?
Tenemos que dar valor a todo el trabajo que
est haciendo nuestra militancia. No vamos a
caer en el y tu ms. Pero no vamos aceptar
que ELA menosprecie y cuestione permanente-
mente la labor de LAB en los centros de traba-
jo y en Euskal Herria en general porque tiene
dificultades a la hora de explicar a su gente lo
que est haciendo. LAB no es el responsable de
los males de ELA. Y LAB no es la explicacin a
las dificultades de ELA.
Es cierto que no estamos de acuerdo en la res-
puesta que hay que dar a la reforma laboral.
El desacuerdo es grande en la accin sindical y
en la negociacin colectiva. Y este desacuerdo
es determinante. Abordemos de una vez este
debate. LAB hizo una propuesta con una agen-
da, temario y metodologa. Y hoy es el da que
no hay fecha para la reunin porque ELA no la
pone.
Y en segundo lugar, no creemos que sea acer-
tado hipotecar y ahogar en ese desacuerdo la
potencialidad de la unidad sindical entre ELA
y LAB en el resto de las cuestiones. Podemos y
debemos movilizarnos para forzar un cambio
en las polticas socioeconmicas. Hay razones
y posibilidades para el acuerdo en este mbito.
ELA sabe que si hoy nos imponen una nueva
reforma y es necesario salir a la calle lo vamos
a tener que hacer conjuntamente. Perdemos
credibilidad si unimos nuestras fuerzas cuan-
do lo necesitamos nosotros, pero no lo hace-
mos cuando se nos esta demandando constan-
temente desde los agentes que luchan contra
la exclusin.
Y en lo poltico?
Ahora es el momento para demandar el marco
vasco de relaciones laborales y proteccin
social, para exigir capacidad para decidir y
desarrollar polticas propias en materia socio-
laboral. Ahora es cuando tenemos que dispu-
tar a la lite econmica vasca y navarra el
poder de decidir el marco poltico para las pr-
ximas dcadas.
Podemos hacer una lista sobre las razones
por las que no hay unidad de accin en este
mbito: desacuerdos en accin sindical, el
debate esta demasiado mediatizado por la dis-
puta partidista, la situacin laboral nos exige
priorizar la respuesta a los ataques de la
patronal Pero ninguna por si misma, ni
todas en su conjunto justifican esta situacin.
ELA y LAB podramos condicionar posiciones
polticas, debemos primar la defensa de los
intereses de los y las trabajadoras en el debate
Vamos a organizar la
accin sindical en funcin
de las situaciones que
queremos transformar,
no en funcin de los
convenios
sobre modelo poltico. Estamos obligadas a
apostar por la mejor estrategia y eso pasa por
unir nuestras fuerzas. No podemos conformar-
nos con esta situacin y LAB trabajar para
generar escenarios hagan posible la unidad.
Precisamente porque hoy ms que nunca nece-
sitamos la lucha sindical, LAB ha decidido
repensar el sindicalismo.
El capitalismo ha abierto un nuevo ciclo en el
que nuestros derechos laborales y sociales no
existen. Tampoco tienen cabida nuestros dere-
chos nacionales. La involucin democrtica es
un escndalo. El sindicalismo que hemos des-
arrollado necesita de unas reglas de juego
mnimamente democrticas para ser un instru-
mento efectivo en manos de la clase trabajado-
ra. Y ahora no las hay.
Si no existe democracia en el mbito sociolabo- mensionar la estrategia por el cambio polti-
ral, si las polticas socioeconmicas no se deci- co en la lucha del sindicalismo vasco. Al
den de manera democrtica y nos roban ins- repensar el sindicalismo hay que hablar de
trumentos bsicos para defender nuestros modelo y sobre todo de estrategias sindicales
intereses (como por ejemplo la negociacin para hacer frente a este momento.
colectiva), no podemos pretender dar la vuelta Hemos puesto en marcha todo un proceso
a la situacin haciendo el mismo sindicalismo para abordar con tranquilidad y en profundi-
que antes de todo esto. Hay que abordar este dad estos debates. Volviendo al principio, los
debate. resultados en las elecciones sindicales son
Y tenemos que hacerlo en Euskal Herria, desde una garanta para poder recorrer este cami-
y para Euskal Herria. Se puede transformar la no.
realidad social sin estructuras de Estado ELA ha dicho hace poco que LAB prima la
imprescindibles para construir un nuevo competencia electoral a la unidad accin. No
modelo socioeconmico? Se puede recuperar es cierto. Pensamos que el crecimiento cons-
derechos sin avanzar en la recuperacin de tante de LAB es bueno para el sindicalismo
poder poltico ante la lite econmica que abertzale en su conjunto. Es bueno para con-
manda hoy? Hay alternativas en la subordina- solidar y ampliar la base social de un sindica-
cin al Estado espaol? La respuesta es no. Y lismo de confrontacin que est en condicio-
nuestra conclusin es que tenemos que redi- nes de disputar poder a la patronal.
VS. libre comercio VERSUS derechos
El TTIP, Tratado de libre comercio entre Estados Unidos y la Unin Europea, ser el mayor acuerdo de libre comercio del
mundo, est hecho a medida de las multinacionales, pero afectar en todos los sectores de nuestra vida: derechos
laborales, servicios pblicos, medio ambiente, en el sector agrario... Es mucho ms que un tratado comercial.
diote...
El TTIP, tratado de libre comercio entre
Estados Unidos y la Unin Europea, supone
crear la mayor rea comercial del planeta
con 850 millones de consumidores. En un
momento de desaceleracin econmica, este Tratado activar el crecimien-
<14 to segn Rajoy.
Para los promotores del TTIP, como la CEOE, se necesita un acuerdo ambicioso
para eliminar todo tipo de trabas que dificultan las relaciones comerciales. Por un
lado, la supresin de las barreras arancelarias, que siguen siendo muy elevadas en
sectores concretos (agricultura, ganadera, ...). Por otro, la eliminacin de barreras
reglamentarias y administrativas, simplificando las operaciones comerciales y redu-
ciendo los costes de exportacin.
La mayor actividad comercial tendra su reflejo en la creacin de empleo. Uno de
los objetivos es conseguir que el PIB de la UE generado por la industria pase del
15% al 20%. En el Estado espaol empresas consultoras al servicio del PP han cal-
culado la creacin de 144.000 empleos derivados del acuerdo en los prximos
aos.
Segn Izaskun Bilbao, europarlamentaria del PNV el TTIP es necesario, para mejo-
rar las posibilidades de las PYMES en el mercado global y estimular competencia,
innovacin e internacionalizacin. Las PYMEs sern quienes ms se beneficien, an
ms que las multinacionales y grandes empresas, que ya trabajan a nivel trans-
atlntico. Hasta ahora la pequea y mediana empresa se encontraba sin suficientes
recursos para enfrentar obstculos administrativos y regulaciones inconexas que
otros actores ms potentes, como las multinacionales, sortean con facilidad.
Por ltimo, el TTIP generar ms gobernanza global. A estas alturas, desglobali-
zar el planeta es una insensatez. Hay que apostar por avanzar en la creacin de
reas de entendimiento global que hagan del planeta un puzzle ms organizado y
coherente. Ante el estancamiento de instituciones como el FMI y la creacin de
nuevas reas de comercio como la Ruta de la Seda asitica o Mercosur, EEUU y
Europa deben jugar sus propias bazas en esta recolocacin de poder y economa a
escala global. Dicho por Obama y Merkel. Adems, la apertura comercial hacia
EEUU disminuir las injusticias internas a las que da pie el propio sistema de la
Unin Europea, que suele beneficiar siempre a los estados ms fuertes.
Se trata de un acuerdo que se est nego-
diogu... ciando en el ms absoluto de los secretos,
al margen del control democrtico. As lo
han denunciado cientos de organizaciones
sociales y sindicales de Europa y Estados
Unidos. Lo que se conoce es debido a filtraciones. A travs de ellas se ha sabido
que hay un intento de igualar los derechos laborales, de consumo, medioambien-
tales, sanitarios, de proteccin de datos, tomando como referencia las normativas
ms dbiles de Estados Unidos y Europa. La lgica del capital se impone: las nor-
mas y derechos garantistas suponen costes adicionales para las empresas, todo
lo cual es una prdida de potencial econmico para las distintas economas.
All donde se han implantado este tipo de acuerdos comerciales, los resultados no
han podido ser ms nefastos. Lo ocurrido en Mjico, Estados Unidos y Canad con
el NAFTA es un ejemplo. Prdida acelerada de todo tipo de derechos, desregula-
cin laboral, crecimiento de la desigualdad, olas de privatizaciones, descuido de
la salud, agresiones medio ambientales, desaparicin de pequeas y medianas
empresas...Y con ello, aumento del poder de las multinacionales y desaparicin de
la democracia y la soberana de los pueblos.
El TTIP va a suponer la aceleracin de procesos de competitividad, de concentra-
cin de empresas, y de deslocalizacin. Ello va asuponer una reestructuracin de
actividades, donde los sectores menos competitivos van a reducirse, cuando no
desaparecer, siendo las PYMEs las principales vctimas. La misma Unin Europea
pronostica que la prdida de empleo en el conjunto europeo oscilar entre los
600.000 y los 1,3 millones de puestos de trabajo.
La prueba ms evidente de que los objetivos del TTIP van ms all es el inters y
el peso que tienen en las negociaciones el establecimiento de mecanismos lega-
les que permiten a las multinacionales escaparse del control democrtico. Con el
Consejo de Cooperacin regulatoria pretenden legislar en la sombra, decidiendo
previamente y en secreto cules son las leyes que deben ser aprobadas, sin parti-
cipacin de parlamentos, movimientos sociales y sindicales. Con el ISDS, preten-
den establecer un tribunal privado entre multinacionales y estados, donde son
las grandes compaas quienes pueden pleitear, reclamando indemnizaciones
multimillonarias, cuando sus intereses privados han sido cuestionados por deci-
siones polticas que puedan perjudicar a sus beneficios.

Indartu
eta eraberritu
prekarietatea gainditzeko
Langabezia izugarria da, prekarietatea olio-orbana
bezala zabaltzen ari da langileon artean eta laneko
babesgabetasun egoera gero eta nabarmenagoa da.
Azken batean, pobrezia areagotzen ari da. Sinestarazi
nahi digute dagoena onartu beste erremediorik ez
dugula lan bat izateko, baina ez da hala. Gertatzen ari
dena ez da normala eta aldatu beharra dago.
errepor gaia
15>
Langileon eskubideen gainetik patrona-
laren ahalmena eta pribilegioak ziurtatzen
dituzten arauak gailendu dira.
Patronalaren erasoek ez dute etenik.
Prekarietatea normalizatzeko asmoz, haz-
kunde ekonomikoaren diskurtsoa baliat-
zen dute erreforma berriak justifikatzeko
eta eskatzeko. Erreformek, bata bestearen
atzetik, lan harremanen erabateko des-
arauketa ekarri dute, eta horrekin batera
etorri da enpresarien aldebakartasuna lan
CONFEBASKEK BETIKO LEPOTIK BURUA

Azaroan bildu zen elkarrizketa sozialeko mahaian

Confebaskek abantaila gehiago emango dizkion lan
harreman eredu berri baterako proposamena aurkeztu
zuen. Proposamen honekin Confebaskek kontsolida-
tuak dauden eskubideak eta egoerak txikitzeko ahal-
mena eskatzen du. Enpresaren diktadura ezarri nahi
du, alegia.

Proposamena adarjotze bat da, astakeria itzela.

Horren atzean helburua argia dago: egungo lan harre-
man eredua egonkortu eta sakontzea. Inposaketa eta
aldebakartasunaren bidetik jarraitu nahi du eta propo-
samen honekin horretarako abantaila berriak eskuratu
nahi ditu. Uzten bazaio, lan harreman guztiz antide-
mokratikoak ezarriko ditu.

Lan harreman eredu horrek ez luke enplegu berririk

sortuko; prekarietatean sakonduko duen lan harreman
harremanak nahieran
eredua da. Euskal jendartearen gehiengoak pobretzen Negoziazio kolektiboak
egin eta desegiteko; orain,
jarraitzen duen bitartean, gutxi batzuen etekinak han-
hori guztia nahikoa ez
dituko ditu Confebaskek. Proposamena ez da negozia- prekarizazioari mugak jartzeko
balitz bezala, negoziazio
garria eta bertan behera geratzeko borrokatuko da
kolektiborako eskubidea
LAB. Horretarako iniziatiba desberdinak hartu ditugu, bitarteko izan beharko luke, baina
lapurtu nahi digute.
besteak beste, langileen artean Confebasken proposa-
Prekarietatean sakontze-
menaren berri eman dugu eta lantokietan proposame- errealitateak erakusten du ez dela hala
ko erabili nahi du
nari harresiak jartzeko, hainbat lekutan mozioak aur-
Patronalak negoziazio
keztu ditugu.
kolektiboa.
Legeak aldeko dituzte eta gobernu zein dela horrela. Beraz, ezin gara negoziazio
Horrez gain, Eusko Legebiltzarreko alderdi politiko
eragile politiko nagusien babesa eta laguntza mahaiek egun eskaintzen dituzten aukera
guztiei eskutitza bidali diegu, Elkarrizketa Sozialeko
ere badute. Gainera, sindikatu batzuren jarre- mugatuetara lotuak geratu.
mahaia bertan behera uztearen aldeko jarrera har
rak, patronalaren neurrira egindako hitzar-
dezaten. Mahai hori defizit demokratiko argiarekin jaio
menak sinatuz edota elkarrizketa sozialean Bide berriak eraikitzera goaz
zen, gutxiengo sindikalarekin eta gehiengoa garen
parte hartuz, zilegitasuna ematen diote Joko-arauak aldatu egin dira, langileen
sindikatuak lan mundutik kanpora utzi nahi dituen
patronalari. defentsarako bitarteko izan beharko lukeen
patronalarekin. Bere momentuan salatu genuena
Negoziazio kolektiboa ezinbestekoa eta negoziazio kolektiborako eskubidea indarga-
egiaztatu egin da. Gainera bere ordezkaritza neurtua
ordezkaezina da, horregatik, defendatzen betu da, indar korrelazioa patronalaren alde
ez duen patronala da mahai horretan esertzen dena.
jarraituko dugu. Prekarizazioari mugak jar- desorekatu da erabat. Beraz, langileen posizioa
Gogoratu behar da, beste patronal bat sortu berri dela
tzeko bitarteko izan beharko lukeela uste eta indar harremanak hobetu nahi baditugu,
eta geroz eta premiazkoagoa dela Confebasken ordez-
dugu, baina errealitateak erakusten digu ez egun, ez du zentzurik, ohiko negoziazio kolekti-
karitza neurtzea.

boaren eskemetan jarraitzeak. Egoera berriak
erantzun berriak eskatzen ditu. Horregatik
eragin eta egoerari buelta eman nahian ekin-
tza sindikala indartzea eta eraberritzea era-
baki dugu, negoziazio kolektiboa baldintza
hobeagoetan berreskuratzeko asmoz.
Langile guztiok gaude modu batean edo
bestean prekarietatearen jopuntuan. Inor ez
dago salbu. Gaur lanpostu bat izateak ez gaitu
pobrezia arriskutik salbuesten, atera kontuak.
1200 euroz azpiko soldatak, egonkortasun eza,
lanaldi partzialen ugaritzea, lan ordutegien
etengabeko aldaketa, ordu estrak egin beha-
rra... prekarietatera garamatzaten baldintzak
dira guztiak eta prekarietateari aurre egiteko
modu bakarra dago, langileok antolatzea.
Antolatu eta aktibatu. Hor dago gakoa.
Prekarietatearekin amaitu eta lan baldintza
duinak lortzeko, lantokietan martxan jarri
dugu Zure ESKUbideak, actvate por tus dere-
chos dinamika iraunkorra, prekarietatearen
kontrako borrokari zentralitate osoa emanez.
Helburu horrekin kalitateko enplegua sortzeko
oinarrizko diren bost ardatz markatu ditugu:
enpleguaren defentsa, 35 orduen aldarri nagu-
siarekin; soldatena, 1200 euroko gutxieneko sol-
datak ardatz hartuta; aukera berdintasuna; lan
osasunaren aldeko borroka eta euskara, lan
munduan ere euskara eskubidea dela aldarrikat-
zen baitugu.
Aldarrikapenetik praktikara
Langileak hitzarmenenez hitzarmen antola-
tu ordez, bizi ditugun errealitate ezberdinen
arabera antolatzeko beharra ikusi dugu: sektore
feminizatuak, azpikontratak, enpresa txikiak,
enpresa handiak eta sektore publikoa. Argi
dugu eremu bakoitzak arazo espezifikoak ditue-
la eta horrek erantzun espezifikoak eskatzen
dituela. Horregatik eremu bakoitzarentzat lan-
keta berezituak prestatu ditu sindikatuak.
Sektore feminizatuei dagokionean, lan bal-
dintza prekarioetan lan egiten duten langileei
egoeraren diagnostikoan parte hartzeko bideak
Langileak bizi ditugun
errealitate ezberdinen
arabera antolatzeko
beharra ikusi dugu
zabalduko dizkiegu, galdetegi baten bidez.
Galdetegiak emandakotik partituta errealitatea-
ren diagnosi zehatza egin eta egoerak eskatzen
dituen ekimenak martxan jarriko ditugu.
Azpikontraten kasuan lanketa ezberdina
egingo da. Klausula sozialen aldeko lanketan
zentratuko gara. Erakundeetan ateratzen diren
pleguetan klausula sozialak sartzeko eskaera
egingo dugu. Aldarrikapen horren alde langileak
aktibatzea dugu helburu, sinadura bilketa eta
ekimen ezberdinen bidez.
Enpresa txiki eta handietan dauden erreali-
tate ezberdinen arabera arituko gara. Enpresa
txikietan gure ordezkariekiko harremanetan
sakontzea dugu helburu, inkesta, bilerak eta lan
saioak antolatuko ditugu langileek bizi duten
errealitatearen berri jasotzeko. Era berean, sek-
toreko hitzarmena blokeatuta eta enpresa hit-
zarmenik ez duten langileentzat plangintza
berezitua prestatuko dugu.
Enpresa haundien kasuan desarauketaren
kontra egingo dugu. Besteak beste, kontratazio
berrietan ematen den diskriminazioaren kontra
ariko gara. Halaber, enpleguaren aldeko lerro
oso bat zabalduko dugu, ordu estren eta malgu-
tasunaren kontra eginez eta lanaldi murrizketak
aldarrikatuz. Era berean, negoziazioak etenda
dauden tokian akordioak lortzeko borrokak piz-
teko ahaleginak egingo ditugu.
Azkenik, sektore publikoan euskal esparrua-
ren defentsa irmoa egiten jarraitzen dugu.
Horrez gain, hitzarmenak eta zerbitzu publikoa
hobetzeko borrokak bultzatuko ditugu. Hori
gutxi balitz, zerbitzu publikoetako sektorerik
prekarioenekin lanketa espezifikoak sustatuko
ditugu. Eremu honetan aipamen berezia merezi
du sektore soziokomunitarioak. Erratioak hobe-
tzeko lerro berezitua landuko dugu eta alderdi
politikoekin bilerak eskatuko ditugu.
Prekarietatearen aurkako borrokak guztion
inplikazioa eskatzen du. Denok batera lortuko
dugu prekarietatea gainditzea. Hori da LABen
apustua.
 gogoan izan AGEN
Ser mujer ya
es una
desventaja en
esta sociedad
MARTXOAK 8,
siempre BERDINTASUNA HELBURU
machista; Iristear da martxoaren 8a.
Emakume langileen nazioarteko
imaginen ser egunean, urteko borrokori jarrai-
mujer y ser pena emanez, emakume eta gizo-
nezkoen berdintasunaz gain, jen-
18>19 negra. Ahora darte eredu parekide bat
aldarrikatuko dugu. Aurten, gai-
hagan un
nera, arreta berezia ipiniz indar-
esfuerzo mayor, keria matxistaren salaketan.
Krisiari aurre egiteko aitzakipean
cierren los ojos aplikatutako errezetek prekarie-
y piensen, ser tate laborala eta soziala izan dute
emaitza gisa. Erreformen ondo-
mujer, ser rioek jendarte osoa unkitu badu-
te ere modu larriagoan kolpatu
negra y ser
ditu emakumeak.
comunista. LABen erronka nagusietariko bat
da emakumeek bizi duten diskri-
Vaya minazioa gainditzea. Horregatik
aberracin! martxan den ekintza sindikaleko
dinamika berriaren erdigunean
kokatu dugu gizon eta emakume-
Angela Davis en arteko ezberdintasunak gain-
ditzea. Honetarako, martxoaren
8an, ez ezik urtea osoan zehar,
iniziatibak burutuko ditugu.
40 AOS DESPUS
3 de marzo de 1979. Tan solo
haban pasado unos meses desde
la muerte de Franco, era una
poca carente de libertades en la
cual se negaban los derechos de
huelga, manifestacin, reunin
Aquel da Gasteiz sufri la mayor
agresin contra la clase obrera
vivida en su historia. La polica
armada asesin a Pedro Martinez
Ocio, Francisco Aznar, Romualdo
Barroso, Jose Castillo y
Bienvenido Pereda e hiri a otras
cien personas al desalojar una
iglesia en la que se celebraba una
asamblea de trabajadores en
huelga.
Este ao se cumplen 40 aos de
aquella masacre que llevaron a
cabo los poderes fcticos del
Estado. Hoy debemos seguir
recordando a los cinco trabajado-
res asesinados y las decenas de
heridas y heridos y exigiendo el
reconocimiento pleno y total a
las vctimas de aquellos terribles
hechos.
SEGUIMOS REPENSANDO
En Euskal Herria el sindicalis-
mo vasco adems de tener un
papel fundamental en el des-
arrollo de muchos procesos pol-
ticos y sociales, ha sido un
movimiento que se ha adaptado
a las necesidades de cada
momento.
Han pasado ms de 40 aos
desde la creacin de LAB y cons-
cientes de que la sociedad est
cambiando, el sindicato decidi
emprender un debate interno
sobre como debe ser el nuevo
modelo sindical.
No es un debate fcil. Muchas
preguntas estn sin respuesta.
Por ello se han habilitado dife-
rentes espacios de reflexin. El
pasado curso la Fundacin Ipar
Hegoa organiz unas jornadas
para empezar a repensar el sin-
dicalismo. En este curso dare-
mos nuevos pasos. Con este
objetivo se organizarn talleres
para debatir y jornadas para
aprender.
DA
MARTXOAREN 19an
DENOK IRUEARA
Azken urteetan erreformaz erre-
forma langile eta pentsiodunen
egoerak okerrera egin du. Orain,
botere politiko eta ekonomikoen
ahotan krisiak susperraldiari
lekua utzi diola entzuten dugu,
baina ezkutuan gorde nahi dute AURRERANTZ DOA ESKUBIDE SOZIALEN KARTA
susperraldi hori gure bizkar lortu
nahi dutela. Egoera hau errotik Urratsez urrats Euskal Herriko Eskubide Sozialen Karta bere ibilbidea egiten
aldatu beharra dago eta horreta- ari da. 2013an prozesu hau martxan jarri zenetik gaur arte lana asko egin da,
rako aukerak badaude, Nafarroan, hor dugu, besteak beste, herritarren parte hartzeari esker osatutako programa
esaterako, transizio-bide horretan
ekarpena egitera goaz LABetik. soziala. Baina aldi berean asko da egiteko geratzen dena.
Alternatiba badagoela aldarrika- Urte berriarekin batera, 2015. urtean egindakoa baloratu eta hurrengo urratsak
tuz sindikatuak, Iruean, martxo- zehazteko tartea hartzeko beharra ikusten zen. Helburu honekin urtarrilaren
aren 19an, 17.30etan manifesta-
zioa egingo du Aldaketa 23an Euskal Herriko Eskubide Sozialen Kartaren IX. Asanblada Nazionala egin
Lantokietara! Por un marco labo- genuen. Bertan martxoaren 14ko manifestaldiek zein urriaren 24ko Alternatiben
ral propio lemapean. Bertan alda- Herriak utzitako arrakasta eta irakaspenak buruan, eta bidailagun berriak albo-
rrikapen zehatzak plazaratuko
ditu sindikatuak, hala nola 35 an, datozen urteetako erronkak zehaztu genituen.
orduak, 1200 euroko gutxieneko Helburua argi dugu, pertsonak zein natura erdigunean izango dituen eredu
soldata, 1080 euroko gutxieneko sozial berria lortzea, eta horretan jardungo gara. Orain arte jorratutako bidean,
pentsioa, Lan Erreforma atzera
botatze eta aukera berdintasuna. hau da, sistema eraldatzeko bidean, aurrera egiten jarraituko dugu eragile
Han ikusiko gara. sozial eta sindikalok.
Urte osoan zehar, bestelako eredu bat posible dela aldarrikatzeko eta eraikitze-
ko mobilizazio eta ekimenak ez dira faltako. Beraz, adi eta parte hartu zeuk ere.
DENBORAK ESANA...
Independentismoa itotzeko
<20 hamaikagarren saiakera
Azken urteetan Espainiako Auzitegi Nazionalak hamaika operazio
egin ditu ezker abertzalearen kontra. 2009ko urriaren 13an izan zen
Bateragune auziko operazioa Baltasar Garzon epailearen aginduz.
Batasunaren Mahai Nazional berria osatzea egozten die atxilotuei.
Bilerak maiz egiten zituztela-eta, Arnaldo Otegi, Rufi Etxeberria, Rafa
Diez Usabiaga, Sonia Jacinto, Arkaitz Rodriguez, Amaia Esnal, Txelui
Moreno, Miren Zalabeta eta Mael Serra atxilotu zituen egun hartan
Espainiako Poliziak. Baita Ainara Oiz ere.
Egun hartan, Estatu espaolak, beste askotan egin duen moduan,
gatazkaren konponbiderako proposamenei ordezkari politikoak atxilo-
tuz erantzun zien. Espainiako Auzitegi Nazionaleko epailearen arabe-
ra, ezker abertzaleko buruzagiak Batasunaren zuzendaritza berrosatu
nahian zebiltzan, eta Bateragune izeneko organo bat eratua zuten.
Egun hartan bertan egin zuten azken bilera.
18.30ak aldera sartu zen polizia LABen Donostiako Igarako egoitzan,
eta han burutu zituzten atxiloketen erdiak. Bertan zirenak identifika-
tu eta sindikatuko kideak gela batean sartu zituzten. Han izan zituz-
ten, 20:00ak aldera arte. Rafa Diez LABeko idazkari nagusi ohia ere
identifikatu zuten beste kideekin batera, baina handik piskatera, poli-
ziak berriz ere beregana itzuli, eta Otegi, Etxeberria, Rodriguez eta
Jacinto zituzten gelara eraman zuten. Detenituak egoitzan zirela
miatu zituzten bulegoak.
21:00ak zirenean atera zituzten egoitzatik atxilotuak, banan banan,
eskuak eskuburdinez lotuta. Polizia LABeko bulegoetan sartu zenaren
mezua zabaltzen hasi bezain pronto herritarrak egoitzaren inguruan
bilduz joan ziren eta atxilotuak autoetan polizia-etxera eramateko
atera zituztenerako, multzoa osatua zegoen. 50 bat lagunek animo
oihuekin agurtu zituzten detenituak. Handik Espainiako Poliziaren
egoitzara eraman zituzten atxilotuak.
Atxiloketa hauek salaketa uholde bat ekarri zuten. Besteak beste,
euskal gehiengo sindikalak bere kezka larria adierazi zuen espainiar
Estatuaren jardunbide antidemokratiko, autoritario eta errepresiboa-
ren aurrean eta atxilotuak aske uzteko eskatuz manifestazio erraldoia
antolatu zuten.
Hurrengo egunetan atxilotuek herriaren mobilizaio gaitasuna
goraipatu zuten, poza sentitu dugu, ikusirik nolako erantzun antola-
tu itzela eman zaioan sektore politiko independentistak zapaltzeko
hamaikagarren saioari. Horrez gain, espetxetik, Arnaldo Otegik, Rafa
Diezek, Arkaitz Rodriguezek, Miren Zabaletak eta Sonia Jacintok gutun
baten bidez ezker abertzalearen borondatea azaldu nahi izan zuten
mezu argi baten bidez: beste fase bat, beste estrategia batzuk, beste
tresna batzuk. Horra hor Ezker Abertzalearen apustua, erreferentzia
eta konpromisoa.
Gaur, sei urte geroago, Ezker Abertzaleak hasitako bideari eusten
dio, baina ordaindutako prezioa altua izan da. Egun hartan atxilotu
zituzten Sonia Jacinto, Arkaitz Rodriguez eta Miren Zalabeta, kondena
osorik bete ostean, gure artean dira berriro ere. Arnaldo Otegi eta Rafa
Diez Usabiagak aldiz kartzelan jarraitzen dute.
 infoiraultzen
Publicaciones
Talaia-googoetarako gunea
La Fundacin Ipar Hegoa y la
Comisin Socioeconmica de LAB
han preparado un nuevo proyecto
denominado Talaia. Esta publica-
cin es una herramienta para ayu-
dar a observar nuestro entorno con
mirada crtica y transformar nues-
tras prcticas. Es, a fin de cuentas,
un instrumento formativo para
ayudar a desarrollar el movimiento
de trabajadores y trabajadoras y el
sindicalismo desde un nuevo pris-
ma.
En el primer nmero monogrfi-
co de Talaia se ha puesto la mirada
en el reto del cambio climtico. La
cumbre Paris COP21 ha sido una
buena razn para abordar este
tema que de por s es de vital
importancia. Adems de ser noto-
rias las consecuencias ecolgicas de
nuestro modelo econmico, poltico
y social, por un lado precisamos de
un anlisis ms profundo y, por
otro, de una prctica transforma-
dora.
Para ayudar en el anlisis y en
la definicin de los retos, se han
recogido las experiencias de los
movimientos sociales de Euskal
Herria y se han incluido las aporta-
ciones de personalidades de reco-
nocimiento internacional como el
militante ecosocialista Daniel
Tanuro o la profesora Italiana
Stefania Barca.
Osakidetza
Jardunaldiak
LABek, Esperientziak batuz
euskal osasun sistema publikoaren
alde - Alternativas en defensa de la
sanidad pblica vasca izenburupe- me zein pentsiodunena ere ent-
an, antolatutako jardunaldietan
hamarnaka lagun batu ziren
Bilbon, joan den azaroaren 26an.
Jardunaldi hauen helbura bikoitza
zen, alde batetik osasungintza
publikoaren defentsan sakontzea,
eta bestetik, erronka honi begira,
sektore desberdinetatik sor daitez-
keen ekimenen indarrak batzea,
hala nola, sektoreko langileak eta
erabiltzaileak.
Bertan osasungintzaren egoera
izan zen aztergai, alde batetik
EAEko osasungintza publikoan
ematen ari diren pribatizazioen
berri eman zen eta bestetik
Nafarroako Osasunbidea izan zen
hizpide, Marta Vera kontseilaria-
ren agintepean egindako politi-
kak eta horiek sortutako erantzu-
netan sakonduz. Euskal Herritik
kanpoko ahotsak ere entzuteko
aukera izan zen, hala nola,
Catalunya eta Madrilgo esperient-
zien berri jaso genuen. Adibidez,
Too Gmezek, CASekoak,
Madrilgo kasua konpartitu zuen
bertaratutakoekin, PPren aginte-
pean egindako pribatizazio saio
bortitzak eta sektore ezberdineta-
tik emandako erantzunak,
marea deitutakoetan amaitu
direnak.
Arlo ezberdinetan egiten ari
diren borrokak aipatzeko parada
ere izan zen. Hala nola, euskal-
gintzaren ikuspegia baita emaku-
zun ziren, ahaztu gabe preso
gaixoek sufritzen duten egoera.
Asko dago hobetzeko herritarren
mesedetara egongo den osasun-
gintza sistema bat nahi badugu
eta argi dago elkarrekin lan egi-
nez borrakak indar handiagoa
hartuko lukela. Jardunaldi hauek
gogoetarako espazio bat zabaltze-
ko asmoa zuten.
Gazteak
Aldarrikapen taula
ERNAI eta LABen elkarlanaz
gazteontzako lan eskubideen gida
aurkeztu genuen aurreko kurtso-
an. Aurten urrats berri bat eman
nahi izan dugu eta herriz herri
eta lantokiz lantoki borrokak piz-
teko eta esplotaziarik gabeko
Euskal Herriaren eraikuntzan
aurrera egin ahal izateko gazteen
prekarietatearekin amaitzeko
aldarrikapen taula adostu dugu.
Gazteon egoera bereziki larria
da. Aldi baterako kontratuak, lan-
gabezia, kanpora enplegua lortze-
ko emigrazio behartua, lan prak- 21>
tiketako baldintza eskasak...
Gehienetan kontraturik gabe,
segurtasun neurririk gabe eta sol-
data miserableekin.
Ez gaude egoera inposatu hau
onartzeko prest. Esplotaziorik
gabeko espazioak irabazteko
borrokari ekingo diogu argi dugu-
lako ezer ez digutela oparituko
eta soilik borrokaz eta gure arte-
ko elkartasunez lortuko dugula
lapurtu nahi digutena: etorkizun
duina izatea.
Prekarietateari aurre egin
behar diogu eta horretarako tres-
nak behar ditugu. Helburu hone-
kin zabaldu dugu aldarrikapen
taula. 7 bloke nagusitan banatuta
dago: Enplegu duina langabeziari
aurre egiteko, praktikaldia ikaste-
ko, beharturiko enigraziorik ez,
aukera berdintasuna, gure lanal-
diaren jabe, euskara lan hizkunt-
za eta hemen lan egin hemen
erabaki.
 tartea hartu
IHESLARIAK. EUSKAL ERBESTEA (1936-2015)
Euskal Memoriak argitaratu duen azken
lan honetan askotan isilpean geratzen den
errealitate bat azalarazi nahi izan da, ihesla-
riena hain zuzen ere. "Iheslariak. Euskal
erbestea (1936-2015)" izeneko liburuan
1936tik gaur arteko iheslarien historia bildu
dute; besteak beste, azken 50 urteetan ihe-
sera jo behar izan duten 3.000 lagunen
datuak jasotzen dira. Lan "kolektiboa" izan da: artxiboetako ikerke-
taz gain, iheslarien testigantzak ere jaso dituzte.
Iaki Egaa, liburuaren egileak, kalkulatzen du 1936 gaur arte
ihes egin behar izan duen herri migrante hau 170.000 pertsonek
osatzen dutela. 1936ko gerran bakarrik, 151.000 euskal herritarrek
egin behar izan zuten ihes beren herritik, biztanleria osoaren %15a.
Horrek tragediaren tamaina erakusten du.
Zenbaki guzti hauen atzean tragedia asko daude. Askotan ahaz-
tuta egon dira iheslari eta deportatuak, ukatuta ez bada. Liburu
honekin merezi duten aitortza eman nahi izan zaie.
<22
AMETSEN LIBURUA
Ametsen liburua es el ltimo proyecto de
la editorial Astero, el ms ambicioso hasta la
fecha. Qu suean las personas que han
estado o estn privadas de libertad? Partiendo
de esa pregunta tan sencilla como profunda,
se han recogido cartas, poemas y fotografas
con anhelos y deseos, pequeos y grandes,
que los hacen sentirse libres.
Ametsen liburua es un testimonio. Segn Munarriz, editor del libro,
el libro cubre un vaco: Se habla mucho de los presos y presas, pero no
se les escucha. Y qu decir de los refugiados y refugiadas.... Por ello
decidieron preguntar con qu suean quienes han pasado o pasan
todava por esa situacin. Esta pregunta dio lugar a un torrente intermi-
nable de respuestas, llegaron 426 sueos a los que debemos sumar 47
aportaciones de artistas vascos, entre los que estn Jos Luis Zumeta,
Dora Salazar, Judas Arrieta, Jos Antonio Sistiaga, Juan Gorriti...
En el libro hay mucho sufrimiento acumulado, pero muy poco lamen-
to. Ha sido un trabajo de hormiga que ha durado ms de ao y medio,
con mensajes que iban y venan de las prisiones o que cruzaban fronte-
ras.
Ezkerretik eskuinera
4- Ze hitzarmenen alde hartu dute greba egiteko erabakia
8- Europa eta Estatu Batuen arteko merkataritza askeko
hitzarmena
9- Ze patronalek jarraitzen du abantaila gehiago eskatzen
10- Bertan, 1976ko martxoaren 3an, bost lagun hil zituzten
Goitik behera
1- Ze askatuko ditu birpentsatzen prozesuak
2- Ipar Euskal Herriko ze derritan ireki du egoitza berria LABek
3- Enpresa honetan prekarietatearen kontrako akordioa lortu da
5- Zer irudikatu zen urriaren 24ean Bilbon
6- Rafa Diez Usabiaga auzi honen baitan kartzeleratu zuten
7- Zenbat ardatz ditu Zure ESKUbideak dinamikak
8- Gure inguruan gertatzen dena aztertzeko gogoetarako gunea

Euskara eskubidea,
nafar jendarteak behartu beharko du aldaketa
Lehenengo, bigarren eta hirugarren mailako hiritarrak sortzen dituen
Vascuence Legeak 29 urte bete ditu. Oraingoan egoera politiko eta sozial
berriaren nahiak eragindako gobernu aldaketak piztu dituen itxaropen
haizeak badabiltza ere, aho guztietan dagoen aldaketa hori errealitatean
nola gauzatuko den ikusteke dago.
Lege honek hizkuntz-eskubideen ikuspuntutik sekulako zatiketa eta
bazterketa suposatu du. Legeak Nafarroako zonalde diskriminatuko biz-
tanleak guztiz mespretxatu ditu hizkuntz-apartheid bat sortuz. Seme-
alabak euskaldundu nahi dituen familiak sekulako dirutzak gastatu eta
beraien haurrak milaka kilometro urtean egitera zigortzen ditu. Zergatik
mendialdean bizi diren nafarrei eskubide gehiago aitortzen zaie (nahiz
eta gero ez bete) hegoaldekoei baino? Lege honen baliogabetzeari buruz
ez da tutik ere esaten gobernuari eusten dioten lau alderdiek sinatutako
akordio programatikoan, eta ez da azaltzen jarrera irmorik lege baztert-
zaile hau bertan behera uzteko. Gobernuaren epelkeria ikusita euskal-
gintzak gidatuta nafar jendarteak behartu beharko du egoera
Vascuenceren Legearen 30. urteurrena ikusi ez dezagun.
Hala ere, ezin dugu ukatu honezkero keinu batzuk ikusi ditugula:
Euskalerria Irratiari aspalditik merezitako lizentzia ematea, ETBren kate-
ak era digitalean ikusi ahal izatea edota helduen euskalduntzeak eta
euskarazko komunikabideek diru-laguntzak jasotzen hasi dira berriz. Ez
dago gaizki, baina azaleko itxura aldatzen duten pausuak baino ez dira.
Esate baterako, euskalgintzari emanen zaizkien diru-laguntzak jada
UPNrekin jasotzen zirenak eta alderdi honek desagerrarazitakoak dira,
hutsaren hurrengoak alegia. Ogi apurrak bizirauteko eta inolaz ere ez
euskararen bilakaera positiboa ahalbidetuko duten diru-laguntzak.
Beste bi datu: aldaketaren gobernua deritzanak irakaskuntzan lan
egiten duten milaka irakasleak euskalduntzeko 42.000 euroko partida
aurreikusi du, 5 administraziopean lan egiten duen irakasle bakoitze-
zure txokoa
ko. Horrela nekez birziklatuko da langile taldea. Beste aldetik, euskara sus-
tatzeko eta normalizatzeko politikak aurrera eraman behar dituen
Euskarabiderako aurrekontuaren %0,1 soilik bideratuko da. Ez da bitarteko
ekonomiko nahikorik bermatzen hizkuntza-politika eraginkorrak gauzatze-
ko.
D eredua zonalde diskriminatuan zabaltzeko bideak martxan jarri dira.
Hau da zortzi matrikulua baina gehiago lortzen diren lekuetan D eredua
zabalduko da, beste kasuetan eskualdeka elkartuko dira haurrak. Honek ez 23>
ditu sakoneko arazoak konpontzen, alde batetik erabaki honek ez baitu
zonaldekako zatiketa gainditzen, bestetik ez baitzaie haur guztiei era pare-
kidean D eredurako sarbidea ziurtatzen eta baldin eta zabalpena ez bada
era ordenatu eta adostuan egiten euskarazko lerro ezberdinen biziaraupena
kolokan jarri dezake.
Gainera, euskara eta bere hiztunen eskubideen zapalketa bultzatu,
diseinatu eta babestu duten lobbyak erabat aztoratuta eta harroturik dabilt-
za nafar hizkuntzaren kontrako gurutzaldian. Edozein aitzakia ona da eleba-
kartasunaren diktadura ezartzeko eta gobernu berria presionatzeko beraien
eskakizun zokoratzaileen aurrean men egin dezan. Urteetan ezarritako ele-
bakarren pribilegioak eta elebidunen zapalketa alda daitezkenaren susmo-
aren aurrean, beraien alderdirik bortitzena azaleratu dute.
Hau guztia kontuan hartuta, beste esparruetan bezala, euskararen ingu-
ruan ere benetako eraldaketa aldarrikatu egin nahi dugu. Ez dugu oraingo
egoera betikotuko duen baldintzarik nahi, hots, euskara, gaixo terminal
balitz bezala, bizirik mantendu bai baina benetako bizitza kalitatea galara-
ziko dion egoera. Euskararentzat benetako ofizialtasuna nahi dugu, bere
normaltasuna eta garapena %100ean bermatuko duena eta bigarren mai-
lako hizkuntza izatera kondenatuko ez duena.
Nafarroako LAB Irakaskuntza
LAB. 1987
Duela 40 urte, 1976ko martxoaren 3an, Gasteizen, Espainiako
Polizia Armatuak bost lagun hil eta 150 zauritu zituen. Greba
orokor batean langileak Zaramagako Asisko San Frantzisko eli-
zaren barruan biltzarra egiten ari zirenean jazo ziren gertakari
ilun hauek.