Vous êtes sur la page 1sur 5

2017621 Conceitodegozo

Cgito ServiosPersonalizados
versoimpressaISSN15199479
artigo
Cogitov.7Salvador2006
ArtigoemXML

Refernciasdoartigo
CAMINHOSDODESEJO
Comocitaresteartigo

Traduoautomtica

Conceitodegozo Indicadores

Acessos

Compartilhar

AntnioCarlosCairesArajo* Mais

Mais

Permalink

RESUMO

Partindodanovamodalizaodogozo,produzidonodiscursodoinconscientereescritoporLacan,mantendoo
rigordateoriafreudiana,estetextoprocuracompreendernaclnicaaimportnciadesteefeito/causadegozo
aonodularosconceitosdapsicanlisecomoaparelhodalinguagem.

Palavraschave:Gozo,Aparelhodalinguagem,Inconsciente,Repetio,Pulso,Transferncia,Castrao,
Incesto

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151994792006000100002 1/5
2017621 Conceitodegozo

Deiestettuloinicialaotrabalho,logomaisacrescenteiaoconceitootermoNovo.Nomearconceitualmente
algumacoisaemsimesmoumdesafioe,quandooprecedentedeacessodifcil,maiorseradificuldade
paraseexplicar.ChamlodeNovoemnossosdias,enestesltimostempos,umaimpossibilidade,quando
sesabedanovidade,podeseestarfalandodoobsoleto.Oinstantneodevoraotempoearrebataoespaoem
umstrago.Malseacabadefalardonovo,elejsefoi,ultrapassadosetornouanacrnico.

OimediatonegaodamediaoomododeoperarogozoparaoSenhornostemposmodernos,coma
mesmavelhaestruturadoimperativocategricodeterminantedodiscursodamaestria.Representaumsujeito
queaoinvocaropoderdedeterminaraproduodeummaisdegozar,produzosaberserdesimesmo,como
umanovamodalidadedegozo.Ogozoaliouseaosabererequerestarsemprebeminformado,informatizado.

Arranjarmecomousodotermogozo,comosefosseumconceitoenosumamodalizao,ficadifcilser
aplicadodiretaeimediatamentenomundodapsicanlise.Lacan,retomandoostermosdeFreud,formulouos
quatroconceitosfundamentaisdapsicanlise:oinconsciente,arepetio,atransfernciaeapulso.
Redefinindoosatadospelatopologiaqueossustentanafunonicadoreal.Ouseja:orealdapsicanliseo
serdegozo,comooaparelhodalinguagemoestofodaestruturapulsionalparaaberturaoufechamentodo
inconscientenatransferncia,porefeitododesencontronafalhadarepetio.

Essanovaformalizaodosconceitosmodalizadanogozonomesurpreendeu,poisjhaviaarticuladoeste
sabersobreogozo,emcorrelaorepetio(tiqu)eoreal,apulso(automaton)comaordemsimblicae
atransfernciacomofenmenoimaginrio.Atadosemumniconenlaopelorealdaalnguano
inconsciente.Mantenhomeaoladodaprticafreudianadapsicanlise,descortinadanaprimaziaflicadofinal
dasanlises.Nohomemdiantedorochedodacastraoenamulheraneladonainvejadopnis.

TudocomeaamudarcomadventoinstitudoporJacquesLacannaescrituradodiscursodomestreoudo
inconsciente,aocolocarossignificantesdadivisodosujeitotrabalharemparaproduziremalgoquevemna
suplnciadafaltadegozooriundodacastrao,queelemesmonomeoucomoomaisdegozar.Osignificante
mestrenolugardosenhorrepresentandoosujeitoedooutrolado,ooutrosignificantedosaber,maispara
responderpelolugardoescravo,trabalhandonaproduodogozo.Logo,osignificanteproduzogozo,que
rege,comandaefazconvergirtodososoutrossignificantes.

Essesignificantedecomando,comosev,jdumaamostradecomoseconcerneogozopeloladodo
significanteoriginal,ofalo,tendoemmenteosregistrosdoReal,ImaginrioeSimblico.DizLacanem
"SignificaodoFalo",desdequeaoperaopartadocomplexodecastraoinconscientetemafunoden
naestruturaodinmicadossintomas,nosentidoanalticodoqueanalisvelnasneuroses,nasperversese
naspsicoses.Semoqualosujeitonoencontraoseulugarnoinconsciente,nempodeidentificarsecomotipo
idealdoseusexoenemmesmopoderacolhersuacria.

MichelFoucaultempassagempelaBahia,dissenaconfernciaproferidanaEscoladeFilosofiadaUFB,queos
filsofosesperaramporsculosachegadadeFreud,paraanunciarcomotudocomeou.AolerTotemeTabu"
naobradeFreud,natentativadeseacercaraoprincpiodopoder,referindosequeaorganizaosocial
primitivadohomemmoderno,iniciacomoassassinatodoPai.

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151994792006000100002 2/5
2017621 Conceitodegozo

FreudrepeteonocapituloVIIno"Malestardacivilizao"paradarlugaraosabersobreumaverdadedo
sentimentodeculpa,porondeoatosedesenvolvenafunoprecpuadosuperego.Umidealtico,quepara
Lacanquemimpeleosujeitoagozardesdeoimperativocategricokantiano:goza!Segundooanalista,o
neurticorespondeaordem:euouo.Nestaprimeiravertentequeprocedereiparachegaramodalizaodo
gozoflico,emtornodoqualgravitaomecanismodorecalqueneurtico,dodesmentidoperversoeda
forclusonopsictico.

Descreveromitomodernofreudianosobreoassassinatodopai,paraseobteremseulugaropodergozarde
todasasmulheresoudamulhertoda.Umgozosemlimitedopaimticoparaquemnohaviaregra,era
absoluto.Arepetiodesseatoocomeodaorganizaosocial,oestabelecimentodaLei,ecomissoolugar
dopaipermaneceriavazio,desejvel,masnuncamaispoderiaviraserocupado.bvioqueoidealhumano
tentouerigirumafigurapararepresentarnestecampoosemblantedopai.Masoqueficouasseguradofoi
presenadosuperegosubstitutodessainstnciaquegaranteaameaadeserepetiroatoparricidaeprevaricar
noincesto.Foiparaconsubstanciarocomplexodedipodentrodauniversalidadedoserfalante,queFreud
trouxeomitoqueooperapelacastraosimblica.

Opairealaindaquemvigiaopontodestacomplexacastraosimblica,comoumadvidadalibradecarne,
quenosepagaporestegozoeseverificouqueogozoerafuradoeoobjetofaloaseralcanadoestava
perdido.Opairealengendraamarca,acastraoaprpriainterdioeoobjetoimaginrionegativo,posto
queausente.Maisadiante,Lacanpdeestabelecercomoumametfora,sobagidedoNPeda,querecebe
nasignificaoflicaimaginriadeumobjeto,quefaltaoseuvalordaquiloqueparaoOutrosignificadocomo
desejo,ofalosimblicooperadordacastrao.Sealeidonomedopai,substituiocaprichosogozosemleido
desejodameDM,ordenandoo,teremosoxitodosignificanteflicoaoextrairogozodosexualdofalo
fala.

Pormseesterecursofracassa,ocorreumdeslizamentometonmicoeseconsegueapenasametfora
delirantedeumretornonorealsemamediaodaleisimblica.Naassunodolugardopai,assistimosoDr
Schreberaoquererserofaloquefaltame,naimpossibilidadedasignificaoflica,restoulheseramulher
deDeus.OempuxoamulheremSchreber,bemexemplificaoOutrogozo,queiremosalcanarporoutravia,a
deDasDingoupeloladodoS(A)significantedafaltanoOutro.

Antesnecessrioprosseguirumpoucomaiscomoessametforafoilocadanalgicaproposicionaleveiocom
omitofreudianodoPai,transmudarsenomatemadotodoenotodo.EstemitodoPaiabreavertentedese
sustentarumaestruturaparaapoiaraleituradogozoflicocorrelacionadocastrao.Apesardequestionado
porsuaexceoexistencial,valeserlembradoatmesmoparanospermitirveicularporumadasviasemque
melhorsepodechegarmaisdidaticamente,quandosecomentaasfrmulaslgicasproposicionaisdasexuao
emrelaoaofalo.Estabelecendodesadanabuscadogozosexual,nonotodo,aconfirmaouniversaldo
paratodos.Aexceoqueafirmaaimpossibilidadedesesustentaroregistrodarelaosexual,quenoh
paratodososfalantes.

ALeidainterdiocunhaumsaberquebarraaosujeitoultrapassarumlimitedogozo,eestelimitelhedado
peloprazer.Ocircuitododesejoparaoprazermuitocurtoeporissoqueosujeitoempurradoarepetir,
nabuscadoretornoaumestadoinicialdeinrcia,omaisalmdoprincpiodoprazer.Oprincpioderealidade
oudedesprazernosujeitaporcompletooempuxoaoprazer.Suasubstnciaseemaranhanaincoercvel

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151994792006000100002 3/5
2017621 Conceitodegozo

buscaparapreencherafalhaflicaimaginria,pelasuplnciadoobjetoa,paraoressarcimentodogozo
perdidoaoentrarnoreinodalinguagem.

Seporumladochegamosaogozoflicopelagidedonomedopai,aoutraviaparasechegaraumoutro
gozo,deacordocomametforapaterna,peloladodoDMformuladonoencalodosfundamentosdos
processosprimrios,naperspectivadetodoopoderosoprincpiodoprazeremcorrelaoaoprincpiode
realidadeeorestonomaisdegozar.

DasDing,figuradesbordadadaexperinciadoNebemenschoudoOutroprximo,permanececoesacomouma
coisa,quenosemodificapelaexperinciadalinguagem,foralinguagemeparasexuada.Foiidentificadapor
Lacan,comoogozodoOutrosexo,ogozofemininoinalcanvel,podendoserobservadonosemblantedo
msticoeemalgumasvivnciaspsicticas.PodeseaindasercorrelacionadoaoinsacivelDM,aoquererse
reproduzirnaaoespecfica,noumadescargadetensoparaoprazeresimaprpriareproduodoprazer
emrecuperaraexperinciadesatisfaodesereencontrarACoisa.OBemSupremoDasDing,aMeobjeto
doincesto.Ogozorealparaoqualosujeitoestremeceeavozemudece.OTextodeFreudacabeade
Medusa,dnosadimenso.

Afunodopai,servirsedeleedepoispoderprescindirdoseuamorocaminhopercorridonatransferncia
paraatravessiadafantasia.Freuddescobriuumnovoamor,odatransferncia,masnodescobriuumanova
perversoououtraversodopai.Quantoaogozo,suamodalizaoaoquequischamardonovoconceitoao
nveldatransfernciansdissemosqueestavacolocadonaexperinciaimaginria,ondeLacanoaproximacom
alibidofreudiana,notexto"PosiodoInconsciente".Estemaisdegozarproduzidonodiscursodoinconsciente,
emtornodoqualfazgiraraestruturadelinguagem,queseorganizanosmatemasdosdiscursos.Passaao
discursoanalticocomoobjetoacausadedesejo.Agentequetraga,aspiraealianaexperinciaanaltica:o
gozoaosabereirmodaverdade.

Ouseja,umasuposiodesabersobreaverdadeveladadosintoma,nodiscursodahistrica,queooutro
quemsabe,questionaomestreproduzirosaber,talqualnacinciaeparasielaguardaapreciosidadedogozo
enigmtico,misteriosoparaoqualnohpalavraenemresposta:"CheVuoi?".

Cabeobservarcomatenoqueogozo,nadatemdenaturalemuitopoucoseexpressanoexercciosexualda
cpula,porseuladoflico,etenhasidoaplicadocomdistinonamasturbao,denominadoogozodoidiota.
Porapegoaessafunoimaginrianosealcanaosimblicoenestapregnnciaqueseobservaqueogozo
temumamemria,nonasmarcasesimemsuafalta,eporapensa,calculaejulgaaocriarnovazioda
castraoainstnciadoinconsciente.Oalicercedarepetio,porondecirculaapulsoeogozo,do
semblantenofenmenodatransferncia.

BIBLIOGRAFIA:
LACAN,J.OSeminrioLivro20,"mais,ainda"2edio.JorgeZaharEd.RiodeJaneiro,1989.

________OutrosEscritosCampoFreudianonoBrasil,JorgeZaharEd.RiodeJaneiro,2005.

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151994792006000100002 4/5
2017621 Conceitodegozo

________ODiscursoCapitalistaDiscursonaUniversidadedeMiloem12demaiode1972.Publicadona
Revista:LacannaItlia.Paris,1978.

*Psicanalista,Salvador,Bahia

Todoocontedodesteperidico,excetoondeestidentificado,estlicenciadosobumaLicena
CreativeCommons

Av.AdhemardeBarros1156Sala101Ondina
CEP:40170110SalvadorBA
Fone:+557132456015

circulopsi.ba@veloxmail.com.br

http://pepsic.bvsalud.org/scielo.php?script=sci_arttext&pid=S151994792006000100002 5/5

Vous aimerez peut-être aussi