Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Wiatr jest odnawialnym rdem energii. Jest to ruch powietrza spowodowany rnic gstoci ogrzanych mas powietrza
i ich przemieszczaniem ku grze. Powoduje to rnic cinie, a naturalna tendencja do ich wyrwnywania powoduje
powstawanie wiatru.
wiatowe zasoby energii wiatru, ktre nadaj si do wykorzystania z technicznego punktu widzenia, to 53 tys. TWh/rok.
Ta ilo energii jest 4 razy wiksza ni wynosio globalne zuycie energii elektrycznej w 1998 roku.
Najbardziej istotn cech energii wiatrowej jest jej dua zmienno, zarwno w przestrzeni (geograficzna) jak i w czasie.
Zmienno wiatru w czasie dotyczy bardzo szerokiej skali czasu - od sekund do lat. Wyrnia si nastpujce rodzaje
zmiennoci w czasie:
Wieloletni. Na niektrych obszarach obserwuje si wyrane trendy zmian (prawdopodobnie zwizane z postpujcymi
zmianami klimatycznymi). Na og wystpuj wyrane rnice o charakterze przypadkowym midzy kolejnymi latami,
take wtedy, gdy badamy urednione warunki wiatrowe na duych obszarach. Przypadkowa zmienno wiatru w tej skali
horyzoncie czasowym.
Roczn. W warunkach Polski rednia sia wiatru jest bardzo mocno zrnicowana w zalenoci od pory roku. Rysunek
poniej pokazuje jak w warunkach duskich wyglda typowy rozkad energii wiatru dla poszczeglnych miesicy roku
(polskie wybrzee ma prawdopodobnie zbliony rozkad). Istotne jest, e zmienno energii wiatru w tej skali czasu jest
do dobrze przewidywalna. To pozwala wystarczajco dokadnie prognozowa wielko energii, ktra zostanie
wyprodukowana w cigu roku. Innym wanym wnioskiem jest to, e energia wiatru jest najwiksza w miesicach od
listopada do marca, czyli wtedy, gdy w warunkach polskich jest ona najbardziej potrzebna.
Energia wiatru w poszczeglnych miesicach roku (wykres powsta na podstawie pomiarw na terenie Danii, ale jest
1
Synoptyczn. Zmienno kilkudniowa zwizana ze zjawiskami atmosferycznymi duej skali (przesuwanie si orodkw
Dobow. W wielu miejscach pomiary prdkoci wiatru wykazuj cykliczno o okresie jednej doby. Jest ona zwizana z
lokalnymi powtarzajcymi si zjawiskami termicznymi (np. nagrzewaniem si ziemi w cigu dnia, ozibianiem w nocy i
wywoany tym ruch powietrza). W warunkach Polski naley oczekiwa do dobrego dopasowania si zmian dobowych
energii wiatru do zmian zapotrzebowania w sieci. Najmniejsza energia wiatru wystpuje w nocy, maksimum w rodku
dnia. Zmienno wiatru w skali czasu synoptycznej, dobowej i minutowej ma wpyw na prowadzenie ruchu systemu.
Minutowa, sekundow. Za te zmiany odpowiadaj turbulencje i podmuchy wiatru, przechodzcy front burzowy itp. Tego
typu zmiany maj charakter przypadkowy, s nieprzewidywalne i naley je traktowa jako zakcenia. Minimalizacje
niekorzystnego wpywu zakce wiatru na prace elektrowni wiatrowej mog zapewni odpowiednie ukady regulacji.
Zjawiska powodujce zmienno sekundow s sabo skorelowane nawet w obrbie jednej farmy. Dlatego moc caej
farmy wiatrowej wykazuje mniejsze wzgldne zmiany mocy ni pojedyncza siownia wiatrowa. Zmienno sekundowa
Gdybymy chcieli odzyska ca energi, jak niesie wiatr, powietrze nie mogoby opuci wirnika. Nie uzyskalibymy
wtedy jednak adnej energii, gdy powietrze nie mogoby rwnie wpa w obszar wirnika. Okazuje si, e najbardziej
efektywna jest turbina, ktra spowalnia wiatr do 2/3 jego pocztkowej prdkoci. Aby to zrozumie musimy sign do
Prawo Betz'a
Zamy, e rednia prdko wiatru przechodzcego przez obszar wirnika jest redni prdkoci niezakconego wiatru
przed wirnikiem v1 i prdkoci wiatru po przejciu przez wirnik v2 czyli (v1+v2)/2. Masa powietrza pyncego przez wirnik
m = rF(v1+v2)/2
2
gdzie: m - masa na sekund; r - gsto powietrza; F - powierzchnia zakrelana przez wirnik; (v1+v2)/2 - rednia
prdko wiatru przechodzcego przez wirnik. Moc odbierana od wiatru przez wirnik, zgodnie z II zasad dynamiki
Newtona:
Teraz porwnajmy ten rezultat z cakowit moc niezakconego przepywu powietrza przez tak sam powierzchni F;
nazwijmy j Po
Po = (r/2) v13 F
Okazuje si, e wykres funkcji (P/Po) = f(v2 / v1) osiga maksimum rwne 0,59 dla (v2 / v1) = 1/3. Oznacza to, e idealna
turbina wiatrowa spowalni wiatr do 1/3 jego pierwotnej wartoci i odzyska 59 % energii w nim zawartej.
Moc wiatru zmienia si proporcjonalnie do trzeciej potgi jego prdkoci. Zgodnie z prawem Betz'a maksymalna
teoretyczna sprawno zamiany mocy wiatru na moc mechaniczn wynosi 59,3%. Turbiny wiatrowe wykorzystuj mniej
ni 50% mocy wiatru. Jeeli przyjmiemy, e gsto prawdopodobiestwa prdkoci wiatru jest opisana rozkadem
Weibulla (zaoenie suszne dla typowej lokalizacji elektrowni wiatrowej) i uwzgldnimy proporcjonalno mocy wiatru do
W zwizku z zalenoci od szecianu prdkoci, natura wiatru ma zasadniczy wpyw na wszystkie aspekty procesu
konwersji energii wiatru na energi elektryczn, poczwszy od wyboru lokalizacji i wyznaczania opacalnoci inwestycji,
3
poprzez rozwizania techniczne turbin, przekadni mechanicznych i generatorw a po problemy integracji z sieci
elektroenergetyczn.
Roczna produkcja energii w elektrowni wiatrowej w zalenoci od redniorocznej prdkoci wiatru (elektrownia GE Wind