Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.net/publication/287947326
CITATIONS READS
2 24
2 authors:
Some of the authors of this publication are also working on these related projects:
All content following this page was uploaded by Andrzej Gaa on 18 January 2016.
Epithermal gold and silver deposits in the Orcopampa and Caylloma regions, south Peru.
Prz. Geol., 53: 639648.
S u m m a r y . Many precious metal deposits were recently found and developed within south
Peru, adding significantly to the growing position of the country in the world mining. Epither-
mal gold and silver mineralization is bound to Central Andean Volcanic Zone, Neogene in age.
Precious metals mines are developed at the altitudes of 3200 to 5200 m a.s.l. Structure, host
rock alteration, mineral assemblage, grades, metal production and perspectives for Caylloma,
Suyckutambo, Madrigal, Arcata, Ares, Orcopampa, and Chipmo districts, as well as for Poracota
A. Paulo A. Gaa manto prospect are described. Most of the veins represent low sulphidation type.
Key words: epithermal veins, gold and silver mines, Neogene volcanics, High Andes, south Peru
Tab. 1. Produkcja grnicza zota i srebra w Peru na tle wiata (dane U.S. Geological Survey)
Table 1. Mine gold and silver production in Peru against the world (U.S. Geological Survey)
*Wydzia Geologii, Geofizyki i Ochrony rodowiska, Akademia Grniczo-Hutnicza, al. Mickiewicza 30, 30-059 Krakw,
paulo@geol.agh.edu.pl, pollux@geol.agh.edu.pl
639
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
ac
im
ur
stratowulkan (m n.p.m.)
Ap
Coropuna stratovolcano (m a.s.l.) Arcata
o
Ri
(6425) Suyckutambo
Ryc. 1. Mapa okolic kanionu Colca
Fig. 1. Canyon Colca area kopalnia zota Ares
Paula
gold mine Firura
(5498)
drogi Poracota Caylloma
Orcopampa
ktre tworz dogodne rodowisko roads
Chipmo
dla zwierzt i pozwalaj na ich ho- 0 10 20 km
dowl. Nad paskowyem gruj Shila
n
postrzpiony masyw wulkaniczny Sabancaya
io
(5976)
n
Shila (okoo 5700 m n.p.m.). Huambo
a
K Ampato
Osadnictwo w tak niegocinnym (6288)
rodowisku rozwino si pod wpy-
wem grnictwa. Cayllom zbudowa-
no z pocztkiem XVII wieku na wy-
Aplao
sokoci 4300 m n.p.m., a pobliskie
kopalnie wydrono 200600 met- Chachani
(6075)
rw powyej. Niektre osady istnia-
OCE IFIC OCE
Misti
PAC
OC YC
N
(5822)
AN S
Arequipa
NT LA
s
je
dz std w kierunku Cuzco.
POKO N
LA AT
Ma
Rio
E
JNY
640
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
Tab. 2. Uproszczona stratygrafia neogenu w okolicy Orcopampa (Caldas, 1993; Mayta i in., 2002; uzupeniono)
Table 2. Simplified stratigraphy of the Neogene in the Orcopampa area (based on Caldas, 1993; Mayta et al., 2002; supplemented)
wanie tej formacji. Skrzyda s pochylone na og 1020o; Tab. 3. Produkcja grnicza w okolicy Orcopampa i Caylloma
przemieszczenia wzdu uskokw porudnych przekraczaj w 2003 roku
nieraz 100 m. Table 3. Mine production in the Orcopampa and Caylloma areas
Prawdopodobne jest istnienie kaldery grnomioce- in 2003
skiej Chonta koo Suyckutambo (Ericksen i in., 1995), roz-
legej kaldery plioceskiej na poudnie od Caylloma, ktra Kopalnia Au Ag Pb Zn
Mine [kg] [kg] [t] [t]
staa si rdem formacji Sencca (Noble i in., 2003) i kil-
ku ekstruzji dacytowo-ryolitowych w okolicy Arcata. Chipmo 5 642 1 968
Shila 254 18 371
Zoe Caylloma Paula 122,4 2 086
Ares 5 763 80 480
Caylloma jest najwczeniej odkrytym zoem w tej
okolicy. W 1626 roku bracia Gamero zauwayli przy trasie Arcata 222 107 661 154 295
CuzcoPampacolca bogate wychodnie kruszcw. Wkrtce San Cristobal 48,5 41 665 243 380
na zboczach wzgrz Grande, Los Apstoles i Cuchilladas cznie
powstao kilkanacie kopal, a w 1631 r. nad Apurimakiem Total 12 052 252 231 397 675
i dopywami dziaay ju 22 myny, piec hutniczy i mennica
(Gutirrez i in., 1986). Caylloma staa si trzecim z najwa- wojnie. Obecnie dziaaj tu 3 kopalnie redniej wielkoci:
niejszych centrw grnictwa w wczesnym Wicekrles- San Cristobal, przejta przez Compana Minera Arcata
twie Peru, po Potosi i Huancavelica. Rocznie wytapiano tu S.A., oraz nalece do osb prywatnych Sandra 104 i San-
100 000 marek srebrnych. Dopiero z kocem XVIII wieku dra 105, a take dwie mae kopalnie Candel (Estudio,
mennic przeniesiono do Arequipy. Pocztkowo wydo- 2002). W trzech pierwszych wydobywane s polimetalicz-
bywano srebro rodzime ze strefy utlenienia i srebronone
ne rudy srebra (okoo 8% Zn+Pb, 70450 g/t Ag) ze znaczn
siarczki oraz zoto (Silberman i in., 1985), natomiast pozy-
domieszk zota (3 g/t), w kopalniach Candel za rudy
skiwanie metali towarzyszcych nie byo atrakcyjne. Szyb-
ko wyczerpao si zoto, a pod koniec wieku XVIII ilo miedzi ze srebrem. Ze wzgldu na surowy klimat w strefie
produkowanego srebra spada czterokrotnie. Podczas wysokoci 47005000 m n.p.m., na ktrej znajduj si te
powstania ludowego pod wodz Tupak Amaru II przeciw- kopalnie, produkcja prowadzona jest sezonowo i ma
ko Hiszpanom urzdzenia zostay zniszczone. Jeszcze umiarkowan wielko (tab. 3). Natomiast biorc pod uwa-
przed wojn o niepodlego Peru, z pocztkiem XIX w. g ilo wydobytego dotd srebra (tab. 4) jest to due zoe
Caylloma wyludnia si. epitermalne tego metalu.
Renesans grnictwa nastpi podczas II wojny wiato- Zoe ley 8 km na E od osady Caylloma. Skupia co
wej. Uruchomiono kopalnie rud miedzi, srebra, oowiu i najmniej 25 stromych y o biegu NE (3060o), usytuowa-
cynku; praca w nich zamara na pewien czas wkrtce po nych w drugorzdnych uskokach normalnych przy przeci-
641
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
x brak danych; *dane o zasobach udostpnionych wg Ministerstwa Energetyki i Grnictwa Peru 2002/2003; **w nawiasach ocena przybliona;
*** wg Ericksen i in., 1995; **** zasoby czne z (wydobyte i biece) wyliczone przez autorw
x no data; * data on developed reserves AT 2002/2003 according to Min. Energia y Minas, Peru; **in brackets approximation; *** after Erick-
sen et al., 1995; **** authors calculation
ciu dwch uskokw regionalnych (Ericksen i in., 1995). porcja Au/Ag nieco wysza od 0,01. Wydobycie prowa-
Przecinaj one andezyty formacji Orcopampa (Dvila i in., dzono w okresie powojennym, w czasie reaktywacji okr-
1988) i prawdopodobnie pytk, kopuowat prointruzj gu Caylloma. Od ponad wierwiecza nie prowadzi si tu
(Fornari & Vilca, 1979). Najwiksza z nich, Esperanza ju koncesjonowanej eksploatacji, doranie natomiast
San Cristobal, ma dugo ponad 3 km, ya Animas blisko bywaj ponawiane nielegalne prby wydobycia.
1,5 km, a pozostae 0,31 km. Szeroko ich jest zmienna, W bliskiej okolicy Caylloma i Suyckutambo wystpuje
miejscami przekracza 23 m. Po jednej stronie tego syste- ponadto sporo mniejszych y kruszcowych, ktre nosz
mu y przemieszczenia s grawitacyjne, a po drugiej prze- lady dawnej eksplotacji. Fornari & Vilca (1979) uwaaj,
suwcze. Na krtkich odcinkach nastpuj gwatowne e przejawy mineralizacji w San Miguel, znajdowane
zmiany biegu i rozwidlenia y oraz przemieszczenia rwnie w andezytach formacji Orcopampa, s obiecujce.
pomineralizacyjne. Szczeliny wypenia kilka generacji
kwarcu z pirytem, chalkopirytem, sfalerytem, galen i Zoe Arcata
tetraedrytem, a miejscami kalcyt z siarkosolami srebra i
srebrem rodzimym. Generacje te tworz tekstury pasmowe Zoe Arcata tworzy 8 stromych y szczelinowych o
i brekcjowo-kokardowe; najmodszym towarzysz druzy z dugoci 24 km, mniej wicej rwnolegych, W-E do
kalcytem, mineraami srebra i antymonitem. Strefa srebro- NW-SE, zamknitych w polu o szerokoci 5 km (ryc. 2).
nona (o znaczeniu ekonomicznym) z domieszk zota ma Przecinaj one 400-metrowej miszoci zesp potokw
zasig pionowy 300450 m i wyran granic grn, nato- lawowych, tufw i brekcji formacji Sencca, tworzc struk-
miast ku doowi przechodzi w ubosz w srebro stref tur ekstensyjn w maej kalderze, z ktrej wypyn potok
Zn-Pb(-Cu). Przeobraenie ska otaczajcych naley do piroklastyczny Umachulco przed okoo 6,3 mln lat (Can-
typu adularowo-serycytowego (Ericksen i in., 1995). Sil- diotti de Los Rios i in., 1990). Do kaldery intrudoway mae
berman i in. (1985) okrelili wiek mineralizacji na okoo 16 pnie ryolitowe, datowane na okoo 5,9 mln lat, z ktrymi
mln lat. moe by zwizane rozlege przeobraenie hydrotermalne
ska (propilityzacja) i okruszcowanie. W pobliu y obser-
Suyckutambo wuje si metasomatoz potasow skay skadaj si z
adularu, kwarcu, serycytu, albitu, chlorytu i niekiedy kal-
Suyckutambo ley 15 km na pnoc od Caylloma, na cytu i aunitu. Wiek radiometryczny K-Ar adularu i aunitu
wysokoci 48005000 m n.p.m. i naley administracyjnie w yach i skaach otaczajcych wynosi okoo 5,4 mln lat i
do departamentu Cuzco. yy wystpuj w kalderze Chon- t dat przyjmuje si za pocztek procesw mineralizacji.
ta o wieku 11,4 mln lat (Ericksen i in., 1995). Tworz one Lawy andezytowe i bazaltowe plejstocesko-holoceskiej
zesp drabinkowy, zoony z dwch gwnych y bieg- formacji Andahua (Gaa & Paulo, 2005) s modsze od
ncych wzdu uskokw przesuwczych o biegu NW i W, koca mineralizacji.
dugich na 11,5 km, oraz poprzecznych szczebli o yy maj wychodnie na wysokoci 46004900 m n.p.m.
dugoci do 500 m i szerokoci 0,21 m, wypeniajcych i zostay przeledzone lokalnie do poziomu 4350 m; zwy-
sprzone szczeliny tensyjne (Fornari & Vilca, 1979). kle zanikaj pycej ni 500 m pod powierzchni terenu.
Przecinaj one wulkanity formacji Orcopampa i Ichucollo. Maj grubo przecitnie 1,22,5 m, ale w nabrzmieniach
Zesp mineralny jest podobny jak w Caylloma, lecz pro- zawierajcych najbogatsze rudy osigaj 412 m. Czsto
642
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
ARIO
MA si niewiele zwykle waha si w granicach
C A LV
RIO
N
0,020,15%. Obserwowano natomiast wzrost
AL zawartoci metali nieelaznych, od 0,11%
71 RAM
65 Zn+Pb na poziomie sztolni do 1,510% Zn+Pb
MA LUISA
RIA na poziomach pooonych 200300 m poniej.
65
Dlatego z kocem 1989 r. rozpoczto produkcj
M
LU
AR
CR
EC
CI
EL IA koncentratw Zn i Pb, ktre s eksportowane
AN
EN 67
A
O
77
poprzez port w Matarani.
65
MA
MAC
CA MARCIANO
RE
NA
Zoe Ares
ARE
NA
643
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
I
Cal
era 45
60 Tmt
Ryc. 3. Stadia rozwoju tektoniki i mineralizacji
era 80
Cal Tsr a l2 w yle Calera, zoe Orcopampa (Mayta &
Ram Lavado, 1995). Tmt tuf Manto, Tsr wul-
ur
C a le ra S Tsr kanity Santa Rosa
Fig. 3. Tectonic and mineralization stages in
the Calera vein, Orcopampa mine (Mayta &
Lavado, 1995). Tmt Manto tuff, Tsr San-
II ta Rosa volcanics
Tmt ra
Cale Ram
a
C aler Tsr al 4
al 2
Ramal 660
R am al 1 Ram
644
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
W E
m n.p.m.
m a.s.l.
Chipmo Mauras
4000
Rio Chilcaymarca
3800
3600
3400
?
3200
0 0,5 1 km
lawa yy zotonone
lava Au-bearing veins
BUDOWA GEOLOGICZNA 80 78
GEOLOGICAL STRUCTURE 60
56
67 82
43
80 70
87 80
95
79 77
63
78 81
73
74
86
80
34 0 5 10 15 25m
78
Zawarto Au (g/t):
Gold grade (g/t): ZAWARTO AU (g/t)
> 150 GOLD GRADE (g/t)
32 - 150
8 - 32
3-8
<3
0 5 10 15 25m
Ryc. 5. Struktura i zmienno mineralizacji w yle Nazareo, zoe Chipmo (Mayta i in., 2002)
Fig. 5. Geological structure and grade variability in the Nazareo vein, Chipmo gold mine (Mayta et al., 2002)
645
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
trum, piryt, tetraedryt-tennantyt oraz sporadycznie inne najwikszych potokw, okoo 4700 m n.p.m., zbudowano
siarczki i siarkosole. Wikszo mineraw zota ma wymiary zakad wzbogacania.
<0,05 mm. rednia zawarto zota w wydobywanej rudzie Wrd y dominuj kierunki E-W i NW-SE, zdarzaj
wynosi 1516 g/t, a proporcja Au:Ag 5. W rudach boga- si te starsze yy o biegu NE-SW. Wszystkie maj stromy
tych, zawierajcych okoo 150 g/t Au, stosunek Au:Ag upad, ponad 75o ku N lub S. Roztwory hydrotermalne
wzrasta do 50. wykorzystay szczeliny z rozrywania dwch stadiw r-
Od pocztku eksploatacji, tj. w latach 19982003, nicych si polem si i azymutem (Marcoux i in., 1998).
wydobyto okoo 17 ton zota, a pozosta w zou cz Czsto rozwinite s pasma kruchego cinania. yy s
oceniono na 18 t Au w zasobach 1,1 mln t rudy o redniej krtkie (<100 m) i umiarkowanie szerokie (0,22,5 m); si-
zawartoci 16 g/t Au i 3 g/t Ag (Mapa, 2001; CM Buena- gaj w gb do 150 m. Niektre maj cechy sztokwerku.
ventura). Pozwala to na utrzymanie produkcji do koca Wypenienie poszczeglnych systemw y rni si.
2006 roku. Uzysk zota wynosi 9596%, a srebra tylko W dwch systemach brekcja ska hydrotermalnie prze-
65%. Powodem duych strat srebra s jego domieszki w obraonych spojona jest siarczkami, a zawarto zota
siarczkach polimetali, ktre s tu odpadem flotacyjnym. wynosi okoo 60 g/t. W pozostaych yach mona zauwa-
Gwn metod odzysku zota jest cyjanizacja z zastoso- y pasmow i kokardow tekstur (ryc. 8) z nastpstwem:
waniem wgla aktywnego w pulpie. brekcja zsylifikowana z adularem (i niekiedy rodonitem)
W Oddziale Orcopampa Buenaventury pracuje wielu rodochrozyt kwarc z gsto przeronitymi siarczka-
ludzi. Przy wydobyciu, przerbce oraz nadzorze geologicz- mi i siarkosolami Fe, Cu, Zn, Pb, Ag, Sb, As oraz elektrum.
nym i mierniczym w Chipmo zatrudnionych jest 380 osb, Cechuje je dua zawarto srebra i maa zota.
a przy poszukiwaniach w okolicy, w kopalni dowiadczalnej W wyniku bada inkluzji (Marcoux i in., 1998) wyka-
Poracota i z rozmachem budowanej infrastrukturze, kolejnych zano istotne rnice skadu i temperatury roztworw mine-
820 osb. Koszty operacyjne w Chipmo s niskie; w 2003 r. ralizujcych rne kierunki szczelin: niskotemperaturowy
wynosiy 63,69 USD/t, co gwarantuje duy dochd. (okoo 7 oC) i stosunkowo sabo zmineralizowany (0,75%
eq. NaCl) roztwr lekkiego wglanu bogaty w CO2 oraz
Zoe Poracota
wysokotemperaturowy (230300 oC), ale bez oznak wrze-
nia roztwr krzemionkowo-siarczkowy. Skad izotopowy
W latach 19951996 poszukiwania prowadzone przez
oowiu wskazuje na pochodzenie skorupowe (Marcoux i in.,
kanadyjskie korporacje geologiczno-grnicze, Teck i South-
1998).
western Gold (SWG), doprowadziy do odkrycia na pasko-
wyu (ok. 4300 m n.p.m.), 15 km na zachd od Orcopam- W celu eksploatacji tego maego zoa i zmniejszenia
py, mineralizacji zotem okrelonej po raz pierwszy w tej ryzyka inwestycyjnego powoano oddzielne przedsibior-
okolicy jako manto. Pocztkowo koncesja obejmowaa stwo CEDIMIN z udziaem kapitau francuskiego. Posiada
powierzchni 97 km2, nastpnie wybrano najbardziej obie- ono rwnie 51% udziaw w niedalekiej kopalni Paula
cujc stref Huamanihuayta, gdzie wykonano okoo 7 km (49% naley do mniejszych inwestorw). Wydobycie roz-
wierce rdzeniowych. Udokumentowano zasoby geolo- poczto w 1990 r. W poszczeglnych systemach y trwao
giczne 1,73 mln ton rudy o redniej zawartoci 10,7 g Au/t. ono po kilka lat. Rozpoznawane stopniowo czne zasoby
Buenaventura zamierza odkupi zoe od wymienionych zoa wyniosy okoo 10 t Au i 250 t Ag.
kompanii (50% od SWG i 25% od Teck); zbudowaa ju U zbiegu dolin, gdzie na wysokoci 4700 m n.p.m.
szerok drog o dugoci ponad 30 km do Poracota i pro- potoki prowadz wystarczajc ilo wody, zbudowano
wadzi szczegowe rozpoznanie podziemne. Inwestycja nowoczesny zakad, w ktrym przerabianych jest do 250 t
stwarza nadziej na przeduenie ywotnoci zakadu rudy/dob. Zakad wyposaony jest w podrczne laborato-
wzbogacania w Orcopampa o kolejnych kilka lat. rium chemiczne. Zmielon rud poddaje si pukaniu,
a nastpnie flotacji siarczkw, oczyszczaniu na filtrach,
Zoe Shila odtlenieniu, cyjanowaniu w kadziach i dwutorowemu
postpowaniu zalenie od stenia roztworw. Do roztwo-
Zoe Shila znajduje si wrd poszarpanych szczytw rw bogatych w metale szlachetne dodaje si soli oowiu
grupy grskiej o tej samej nazwie, 2025 km na wschd od i sproszkowanego cynku w celu wytrcenia zota i srebra,
Orcopampy, lecz najkrtsza droga gruntowa, spinajca te po czym odzyskuje si precypitat na filtrach. Roztwory o
miejsca, liczy okoo 50 km. Zoe zwizane jest przestrzen- mniejszej zawartoci metali szlachetnych s absorbowane
nie z miocesk kalder wulkaniczn Huayta, a genetycznie wglem aktywnym, wymywane, a nastpnie osadzane
z przeobraeniem hydrotermalnym, ktre nastpio po eks- elektrolitycznie. Precypitat i katody z osadem Au-Ag
truzji kopu ryodacytowych wieku 130,6 mln lat (Mar- oczyszcza si kwasami w celu usunicia domieszek Zn, Fe,
coux i in., 1998). Przeobraenie manifestuje si rozlegym Cu i Pb, a nastpnie przetapia na metal dor. Odzyskuje si
wybieleniem i zaczerwienieniem ska. Wie si z zamie- tylko metale szlachetne, a siarczki Cu, Zn i Pb i ich roztwo-
raniem aktywnoci tektonicznej II fazy keczuaskiej (107 ry kierowane s do osadnika.
mln lat) i zmian pola napre na krawdzi kontynentu Gniazda najbogatszej rudy, ponad 300600 g/t Au,
(Sbrier & Soler, 1991) albo jeszcze pniejszymi zdarze- wydobywane s oddzielnie i taki naturalny koncentrat
niami pod koniec pliocenu (Bls, 1989; fide Marcoux i in., sprzedawany jest wprost kompani Buenaventura. W cigu
1998). 15 lat w zakadzie wzbogacania Shila przerobiono nie-
Zoe obejmuje 2030 y epitermalnych, rnicych spena 800 000 t rudy o redniej zawartoci 12 g/t Au i
si kierunkiem i zespoem paragenetycznym. Wystpuj 260320 g/t Ag, uzyskujc 8,45 t zota i 202,4 t srebra.
one w kilku sektorach na powierzchni okoo 10 km2 w stre- Poniewa uzysk przerbczy wynosi 8590%, mona
fie wysokoci 49005200 m n.p.m. i s udostpnione sztolnia- sdzi, e jeli nie nastpi odkrycie nowych zasobw,
mi. Kilka kilometrw na pnoc od zespou kopal, u zbiegu kopalnia zostanie wkrtce zamknita.
646
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
647
Przegld Geologiczny, vol. 53, nr 8, 2005
bliskoci kopal. W drugiej poowie XIX wieku kopalnie CALDAS J. 1993 Geologa de los cuadrangulos de Huambo y Orco-
pampa. INGEMMET Bul. 46, Lima.
te byy modernizowane przez polskiego uchodc, iny- CALDAS J., LA TORRE V., LAJO A., DAZ J. & UMPIRE L. 2001
niera Aleksandra Babiskiego (18231899). W latach 70. XX Mapa geolgico del cudrngulo de Orcopampa (actualizado), 1:100
wieku podjto budow drogi z Arequipy do Madrigal, 000 (digital). INGEMMET.
ktra obok projektu irygacyjnego Majes, przyczynia si CANDIOTTI DE LOS RIOS H., NOBLE D.C. & MCKEE E.H. 1990
Geologic setting and epithermal silver veins of the Arcata district,
walnie do udostpnienia doliny Colca. Southern Peru. Econ. Geol., 85: 14731490.
CHADWICK J. 2000 Latin gold. Mining Magazine 8: 6674.
Wnioski CHACN N., CANCHAYA S., MORCHE W. & ARANDA A. 1997
Metalogenia como gua para la prospeccin minera en el Per. Bol.
Soc. Geol. Per, 87: 1537.
Opisane zoa rud zota i srebra tworz jeden z najwik- CM Buenaventura www.buenaventura.com
szych okrgw z epitermalnych na wiecie, ktry jest DVILA D., DAZ G. & MONTOYA M. 1988 Mapa geolgico del
intensywnie badany, lecz nie znalaz jeszcze miejsca w cudrngulo de Cailloma, 1:100 000. INGEMMET.
ERICKSEN G.E., CUNNINGHAM C.G. & EYZAGUIRRE V.R. 1995
opracowaniach podrcznikowych. Models of precious-metals deposits in the Neogene and Quaternary
Po stwierdzeniu, e kompleks wulkaniczny Andw volcanic complex of the Central Andes. Soc. Geol. Peru., Vol. Jubilar
rodkowych obejmuje nie tylko pomioceskie centra erup- A. Benavides, 103125.
Estudio de los recursos minerales del Per, franja No 2. Bol. 11, serie
tywne, nastpia radykalna zmiana pogldu o nieperspekty- B: Geologa Econmica. INGEMMET, Lima 2002.
wicznoci tego sektora. Datowanie mineralizacji w Arcata i FORNARI M. & VILCA C. 1979 Mineralizacin argentfera asocia-
Ares, wykrycie plioceskiej kaldery Caylloma, rozlegych da al volcanismo cenozoico en la faja Puquio-Cailloma. Bol. Soc.
zmian hydrotermalnych w Cordillera Huanzo na pnoc od Geol. Peru, 60 (4): 101128.
GAA A. & PAULO A. 2005 Karowate wulkany formacji Anda-
Orcopampy, przejaww okruszcowania w plejstoceskiej hua w poudniowym Peru. Prz. Geol. 53: 320326.
Cordillera del Barroso i w Mazo Cruz na SE od Arequipy GIBSON P.C., NOBLE D.C., BENAVIDES R. & MAYTA O. 1993
(Chacon i in., 1997) sugeruje moliwo trwania procesw Discovery, development, and production of a blind Ag-Au bonanza in the
Calera vein, Orcopampa district, Peru. Int. Geology Rev., 35: 780796.
mineralizacji pod stratowulkanami w stadium solfataro- GIBSON P.C., MCKEE E.H., NOBLE D.C. & SWANSON K.E. 1995
wym i w systemach geotermalnych. Gorce rda s zna- Timing and interrelation of magmatic, tectonic and hydrothermal activity
ne nad Rio Colca, w Huancarama opodal Orcopampy i na at the Orcopampa district, Southern Peru. Econ. Geol., 90: 23172325.
przedueniu wycinka rozlegej strefy wulkanicznej, ktry GUTIRREZ R., ESTERAZ C. & MLAGA A. 1986 El Valle del
Colca (Arequipa). Inst. Argentino de Invest. en Historia de Arquit. y
objlimy niniejszym opracowaniem. Odkrycia trwaj i del Urbanismo, Buenos Aires, 185.
kolejne mog nastpi. Jednym z najbardziej perspekty- HEALD P., FOLEY N. & HAYBA D. 1987 Comparative anatomy
wicznych obszarw wydaje si Cordillera Huanzo na of volcanic-hosted epithermal deposits: acid-sulphate and adularia-seri-
cite types. Economic Geology, 82 (1): 125.
pnoc od Arcata, gdzie zidentyfikowano dwie kaldery i HENLEY R.W. 1986 The geothermal framework of epithermal
widoczne s kolorowe strefy przeobrae w kwanych deposits. Rev. Econ. Geology, 2: 124.
lawach i tufach neogeskich (Ericksen i in., 1995). LLOSA F., ROSAS J., BAILLY L. & CHAUVET A. 2002 Control
Opisane zoa maj wiele cech wsplnych, co pozwa- estructural y modelo de formacin de las vetas epitermales Au-Ag de
Mina Paula Arequipa. XI Congr. Peruano de Geologa, Lima.
la na opracowanie modelu sucego poszukiwaniom. Mapa metalognico de la regin fronteriza entre Argentina, Bolivia,
Model opisowy, zaproponowany przez Heald i in. (1987), o o
Chile y Per (14 S x 28 S). Serv. Nac. de Geol y Minera, Publ. Geol.
a uszczegowiony dla Andw rodkowych przez Erickse- Multinacional ? 2. SERNAGEOMIN, Santiago de Chile 2001.
MARCOUX E., CASSARD D., FAURE M., LLOSA F., ANDR A.-S.
na i in. (1995), sprawdzi si w oglnoci. Wikszo z & LEROY J. 1998 Formacin y evolucin de las vetas epitermales
naley do podtypu niskosiarkowego (adularowo-serycyto- Au-Ag en la Cordillera Shila, al sur del Per.
wego), a pojedyncze do powstajcego pycej wysoko- MAYTA O., BARRIONUEVO H., NOBLE D., PETERSEN U. &
siarkowego (endogenicznego siarczanowego). Trudno okreli VIDAL C. 2002 Vetas de oro nativo y telururos de oro en el sector
Chipmo, districto minero de Orcopampa, sur del Per. XI Congr. Peru-
uprzywilejowany kierunek y. Rozpoznanie szczegowe ano de Geologa. Soc. Geol. Per, Lima.
zoa Poracota powinno da odpowied na pytanie, czy MAYTA O., GAMARRA L. & SALAZAR J.C. 2003 Mineralizacin
model manto sprawdzi si i czy mona prognozowa de oro en veta Nazareo. XXVI Convencin minera. Arequipa.
MAYTA O. & LAVADO M. 1995 Controles estructurales de la
odkrycie kolejnych, podobnych z. mineralizacin de la veta Calera Orcopampa Arequipa, Sur Per.
Soc. Geol. Peru., Vol. Jubilar A. Benavides, 193204.
Autorzy skadaj podzikowanie dr. Stanisawowi Dunin-Bor- NOBLE D., NAVARRO P, QUISPESIVANA L., PETERS L. &
kowskiemu, profesorowi UNI w Limie i Uniwersytetu w Piura, MCKEE E. 2003 Ash flow sheets of Early Miocene and Early Plio-
za nieocenione kontakty z geologami peruwiaskimi. Dr Cesar cene age are present in the Castillo de Callali, Arequipa department,
Vidal udzieli zezwolenia na wstp do kopal okrgu Orcopam- Southern Peru. Bol. Soc. Geol. Peru., 95 (7): 3338.
PITOWSKI A. & BZDAK Z. 2003 rda Amazonki: Ostatnia
pa, zapewni gocin w osiedlach grniczych i transport, a iny- audiencja u krlowej rzek. National Geographic (Polska), 10 (49).
nierowie wymienionych kopal towarzyszyli nam w terenie i ROSAS J. 2001 Proyecto Paula 49. CEDIMIN S.A.C.
udzielili wyczerpujcych informacji. SBRIER M. & SOLER P. 1991 Tectonics and magmatism in the
Peruvian Andes from late Oligocene time to Present. [In:] Harmon
*** R.W. & Rapela C.W. (eds.) Andean magmatism and its tectonic set-
ting. Geol. Soc. Amer. Spec. Paper 265: 259278.
SILBERMAN M.L., MCKEE E.H. & NOBLE D.C. 1985 Age of
Praca zostaa wykonana w ramach bada wasnych mineralization at the Cailloma and Orcopampa silver districts, southern
AGH nr 10.10.140.037 Per. Isochron/West, 43: 1718.
SOULAS J.P. 1977 Las fases tectonicas del Terciario Superior en
Per corte Ayacucho-Pisco. Bol. Soc. Geol. Per, 5758: 5972.
Literatura TUMIALN P. 1991 Consideraciones geolgicas de la veta Santa Rosa
(Mina Madrigal Arequipa). Bol. Soc. Geol. Per., 82 (12): 99104.
BLS J.L. 1989 Contexte structural des minralisations aurifres U.S. Geological Survey www.usgs.gov
pithermales dOrcopampa, Layo and Shila (dpartement dArequipa, VIKRE P.G. 1989 Fluid-mineral relations in the Comstock Lode.
Prou). Rapp. BRGM 89 PER 054 GEO, 61p. Econ. Geol., 84: 15741613.
648
Epitermalne zoa zota i srebra w okolicy Orcopampa i Caylloma, poudniowe Peru
(patrz str. 639)
p
q
te
te te
Au b q
te
b s
p
p te
q
q p
0,1mm 6 0,1mm 7
703
Epitermalne zoa zota i srebra w okolicy Orcopampa i Caylloma, poudniowe Peru
(patrz str. 639)
10
s
B
Au
q q
cp
11 Au
s 0,1mm
12
Ryc. 10. Krajobraz wok kopalni Paula. Na pierwszym planie Ryc. 12. Zotonona ya wglanowo-kwarcowa NazareZo w
skay hydrotermalnie przeobraone, w tle stratowulkany kopalni Paula: A w przypowierzchniowej czci wystpuj
Sabancaya i Ampato. Fot. A. Gaa to-brzowe skupienia wtrnego limonitu po pirycie; B
Fig. 10. Landscape around the Paula mine. In the foreground zoto rodzime (Au), chalkopiryt (cp) i sfaleryt (sp) w kwarcu
hydrotermally altered rocks, at the horizon Sabancaya and yowym (q). wiato odbite, fot. czarno-biaa
Ampato stratovolcanoes. Photo A. Gaa Fig. 12. The gold-bearing carbonate-quartz vein NazareZo in
Ryc. 11. Zotonona ya kwarcowa EspaZola w kopalni Paula. Paula mine: A near surface section note yellow-brown
Ryc. 11 i 12 fot. A. Paulo secondary limonite; B native gold (Au), chalcopyrite (cp)
Fig. 11. Gold-bearing quartz vein EspaZola in Paula mine. and sphalerite (sp) in quartz (q). Reflected light, black and
Fig. 11 and 12 photo A. Paulo white photo