Farkl Sosyal Kuaklar ve

zellikleri
Hasan Sabri Kayaolu-Dedegi

Bilim
asndan bakldnda; kuak (nesil, jenerasyon) Latince generre kelimesinden
gelen, yaratmak anlamnda bir kelimedir. Ayrca, biyolojik bilimlerde dourma olarak
da bilinen yavru retme eylemidir. Akrabalk

terminolojisinde ise, ebeveyn-ocuk ilikisinin belirlenmesinde kullanlan yapsal bir

terimdir. Bu kapsamlarda kuak kelimesi, belirli bir sre iinde; ayn nemli olaylar,
deneyimler vb. gibi belirgen bir poplasyon iinde yaayan insanlar demektir

Daha anlalr (basit) olarak tanmlayalm :

Kuak Nedir?

1. Genel tanm : Yaklak olarak ayn yllarda domu, ayn an artlarn,

dolaysyla birbirine benzer skntlar, yazglar yaam, sorumluluklarla ykml
olmu kiiler topluluu,
2- Tarih felsefesi ve kltr tarihindeki tanm : Yeni bir anlayta yeni bir yaama
duygusunda, yeni biimlerde birleen, eskiden belirgin izgilerle ayrlan kiilerin
topluluu.

Gemiten gnmze her sonraki nesil daha gelimi, daha ilerlemitir.

Ancak, bu ilerleme dneminde yaayan her kuak, kendinden bir nceki kua a
d, geri kafal ve tutucu bulurken, bir sonraki kua ise, sorumsuz ve saygsz
olarak deerlendirmitir.
Sosyal bilimcilerin farkl isimlerle tarif ettii, kltrel zellikleri bakmndan birbirinden
farkllaan sekiz kuak (jenerasyon) ve bu kuaklarn zelliklerini anlatan pek ok
deiken bulunmakta

Sekiz kuak :

Byk Deiim Kua (The Lost generation):1900-1914 arasnda doanlar

Umut Kua (The Greatest generation):1914-1924 arasnda doanlar
Buhran Kua (The Slient Generation):1925-1945 arasnda doanlar
Bebek Patlamas Kua (Baby Boomers) :1945-1965 arasnda doanlar
X Kua (Generation X):1965-1977 arasnda doanlar
Y Kua (Generation Y):1977-1994 arasnda doanlar
Milenyum Kua (Millenials Generation):1994-2003 arasnda doanlar
Z Kua (Generation Z):2003 ve sonras doanlar

Bu yazda; arlkl olarak sekiz kuaktan, son be kuak incelenecektir.

1945 ylndan sonraki srede kuak trleri yle tanmlanmaktadr :

Baby Boomer Kua (1946-1964)

En yals 66, en genci 48 ya civarnda. Bunlara Sandvi Kua da deniyor, nk

ayn evde nce ocuklarna, sonra yalanan ana-babalarna baktlar.

Dnyann insan haklar hareketlerini, radyonun altn an, Trkiyenin ise ihtilali ve
ok partili dneme gei sanclarn yaad yllar. Sadakat duygular yksekti,
kanaatkrlard; ayn yerde uzun sre altlar. Teknoloji kimine yakn kimine uzak
oldu, ok benimseyemediler.

lerinden en idealistleri toplumsal hakszlklara isyan edip 68 genlik hareketlerinin

kahraman olurken, byk ounluk hayattan beklediklerini elde ettiini dnerek
tatmin ve mutlu oldu.

kinci Dnya Savandan hemen sonraki nfus patlamas yllarnda doan bu 1

milyar bebee Baby Boomers deniyor. 2000lerde artk yalar 50yi gemiti,
ceplerinde paralar vard, mrn uzadn biliyorlard, iyi yalanmak hatta
mmknse yalanmamak iin aba sarf ettiler.

X Kua (1965-1979)

Dnyann petrol krizini, Trkiyenin ise sa-sol atmalarn yaad yllar. En yals
47, en genci 33 yanda. Dnyaya gzlerini, merdaneli amar makinesi, transistorlu
radyo, bantl teyp ve pikapla atlar.

Sadakat duygular duruma gre deiir, daha iyi kariyer imknlar ararlar. Toplumsal
sorunlara duyarllar, i motivasyonlar yksek, otoriteye saygl ve kanaatkrlar.
Kadnlar i gcne katlmaya balad. Daha az ocuk sahibi oldular. Paraya daha
fazla odaklandlar ve bireycilik nem kazand. Boanma, HIV, uyuturucu gibi
kavramlarla tantlar.

Y Kua (1980-1999)

En yals 32, en genci 13 yanda. Sadakat duygular az. Teknoloji hayatlarnda pek
ok eyin simgesi. Narsist, bireyci ve giriimciler. almaktan holanmyor,
elenceyi, kazanmay ok seviyorlar.

Beklentileri yksek ama bedelini demek istemiyorlar. Hzl tketiyorlar. Trkiyede

ya kuyruklarn, benzin skntsn yaamadklar iin her ey her zaman byleydi ve
byle olacak sanyorlar.

E zamanl olarak birka ii birden yapabilirler. Trkiye nfusunun yaklak yzde 25i
bu kuaktan. ok nemli bir dier faktr ise akran onay. Sra arkadann, mesai
arkadann, internetteki oyun arkadann nermedii ve onaylamad bir rn ile
Ynin bulumas ok zor. Standart olan sevmez, kendine zel olan ve stelik
hemen-imdi ister. Ynin dikkatini ekmek istiyorsanz, mesajnz, markanz,
iletiiminizi sadeletirmeniz gerekir.

Z Kua (2000-2012)

nternet kua da denen bu ufaklklarn en by henz 13 yanda. Bunlar tam

teknoloji a ocuklar.

Tanabilen, hep yanlarnda olan kk aygtlar, bilgisayar, MP3 alar, i-Podlar, cep
telefonlar, DVD oynatclar ayrlmaz paralar. Onlar, ev devi yapamadklarnda
elektrikler kesildi, ondan yapamadm deil; internet balantm kopuktu diyen
kuak

Sorgusuz yaayacaklar nk i hayatna atldklarnda karar vermelerini gerektiren

her ey sistemler tarafndan yaplyor, yapay zek tarafnda karar veriliyor olacak.
ok diplomal, uzman ve buluu olacaklar. Tatminsiz, kararsz ve doutan
tketiciler..

Kuaklarn baka (farkl) tanmlamalar :

1. Sessiz Kuak (The Silent Generation)

ava kua ad da verilen, 1925-1945 yllar arasnda iki dnya sava arasnda
doan kuaktr. Bu dnemin en nemli olaylar II. Dnya Sava ve ekonomik buhran.

2. Baby Boomers (BB)

1950den sonra artan doum oranlar sonucunda ortaya kan nesildir. Yksek refah
dzeyine sahip bir ortamda byyen bu kuak bireysellii n planda tutmaktadr.
Baby-Boomer kua tm dnyay politik olarak etkileyen 68 kuan yaratan
ocuklardr.

3. X kua (Generation X / Baby Busters)

Baby Boomers kuann ocuklardr. zellikle 1965 1976 yllar arasnda doan
kuak olup, o dnemde yaanan ekonomik krizlerden ve sosyal sanclardan etkilenen
kayp kuak diye de ifade edilen bir nesildir.

alan, birka yerden para kazanan veya iten ayrlm anne-babalarn ocuklardr.
sizlik kavramn ailelerinde grdkleri iin ilerine sk skya baldrlar ve genellikle
mecbur kalmadklar srece ilerini deitirmezler. Bu kuakta eitim ok nemlidir.
Teknolojiyle sonradan tanm bir kuaktr.

4. Y kua (Generation Y / Echo Boom)

1977-1994 aras doumlu nesildir. En nemli zellii zgrlk ve teknolojidir.

Y kuann temel zellikleri bilgiye hemen ulamalar, teknolojiyi ok iyi kullanmalar
ve yalnzlktr. Bu kuan bir dier zellii de, kendilerine ok fazla gvenmeleridir.

5. Milenyum kua (1994-2003 yllar arasnda doan kuak) ve

6. Z kua (2003 ylndan sonra doan kuak) snflamalarnn ierisinde olan, ama
haklarnda henz ok az ey bilinen kuaklardr

Konu hakkndaki benzer yazlar :

Sosyal Kuaklar
Baby Boomer Nedir?
Kuaklar Ayrt

Yazann Notu :

Her kuan (neslin) iinde doduu koullar ister istemez o neslin hayata bakn
belirler. Bu anlamda her birimiz belki de anne-babalarmzdan daha ok kendi
zamanmzn ocuuyuz.

Anne-babalar ocuklarn kendi deer yarglaryla yetitirebilirler ama onlarn dnyay

alglaylar, beklentileri ve davranlar kendilerine zg olacaktr. Bizler nasl kendi
anne-babamz gibi olamadysak onlar da bizler gibi olamayacaklar.

Her kuak (jenerasyon, nesil) kendi zamannn trendleri, ruhuyla yorulur ve kendi
zamannn trend ve ruhunu yanstr.

Herkesin kiilik zelliklerine sayg gstermek zorundaysak, kuak farkllklarnn

getirdii farkl anlay ve yaam tarzlarna da sayg gstermemiz arttr.
nsan mrnn uzad ve farkl kuaklarn ayn zaman paylat bir dnyada kuak
farkllna saygnn; farkl rk, farkl dinlere sayg gstermek kadar nemli olduu asla
unutulmamaldr

Yazann Notuna Gncelleme, 09 Haziran 2013 :

Bu yaz iki ay nce yazlmt.

Bugn, lkemizdeki Gezi Park Eylemleri, yazann notlarna bir gncelletirme
yaplmasn zorunlu hale getirmitir.

Gezi Parknn doru deerlendirilmesi iin :

Eylemleri (sosyolojiktir) ve eylemcileri sosyal bilimler dorultusunda ele almak,

Sebepleri, zmlerine saduyulu, siyasi grler, iddialar vb. her trl dier
yaklamlardan uzak kalarak bakmak,
Bu an koullar, demokrasi kriterleri, insan haklar, bir arada yaayacak
toplumun dengelerini, birbirlerine sevgi/sayglarn zedelemeyecek barcl,
incitmeyen, krmayan, hor grmeyen ve sevgi/sayg temelindeki nazik sluplarla
donatlm sylemlerle zmek,
zetle; eylemlere katlmakta olan 80 ve 90 kua bu genlerin talepleri, onlara
destek veren, fiilen eylemlerine katlan daha eski kuaklarla kurmay baardklar
rnek iletiim, toplum zerinde kazandklar sempati ve destek, konularn daha
gereki, salkl ve uzlamaya ynelik olabilecek her trl diyalou ne alarak
zme gtrmek,

Hususlarnn, fevkalade nemli olduunu, bu lkenin bir evlad olarak belirtmekte

yarar gryorum

iddetten uzak ve sevgiyle kalnz

Bu yazy okumanz ve blogu ziyaretiniz iin teekkr ederim

NESLLER AYRILIYOR: X,
Y ve Z NESLLER
Dnya genelinde gen kuaklar X, Y, Z kuaklar olarak adlandrlyor. X
kua yeniliklere adapte olmaya alrken, bir yandan sabrla i
hayatlarnda kademe atlyor; Y kua i hayatnda hemen ynetici
olmay, para harcamak iin almay tercih ediyor, kendi grlerinden
asla vazgemiyor; Z kua ise artk sokakta birdirbir oynamyor,
ipadleriyle sosyalleiyor

Farkl nesillerin i yaamna, teknolojiye ve hatta hayata uyum salamalar

deiiklik gstermektedir. Burada matematik denklemlerini artran X, Y, Z
nesillerinin zelliklerinden bahsederken, zellikle gnmz Gezi olaylaryla n
plana kan Y neslini anlamaya alacaz.

X nesli, 1965-1979 aras doanlara denir. Bu durumda en yals 48, en genci

34 yandadr. X nesli kurallara uyumlu, aidiyet duygusu gl, otoriteye
saygl, sadk, alkanla nem veren bir kuak olarak tanmlanyor [1].
yaamlarnda alma saatlerine uyumlu olup i motivasyonlar yksektir.
Belirli alma sresinden sonra kademe atlayabileceklerine inanrlar ve
sabrldrlar. Daha ok yaamak iin alrlar. Ayrca, bu nesil, bir takm
icatlara, bululara ahitlik etmitir. Dnyaya gzlerini merdaneli amar
makinesi, transistrl radyo, kaset alar ve pikapla aan X nesli sakinleri pek
ok dnm yaamtr. zellikle, teknoloji asndan dnldnde,
bilgisayar sistemlerinin dnm ve buna bal deien i yap ekillerine
adapte olmaya almlardr. lkemizin %22sini olutururlar [2].

Y nesli, 1980-1999 aras doanlardr. Y neslinin en yals 33, en genci ise 14

yandadr. Kuaklar aras farklln en ok hissedildii nesil zellii tarlar.
nk onlar bamsz olmay seviyorlar, zgrlklerine dknler ve i
yaamlarnda da farkllar. Belirlenen mesai saatleri arasnda almay
sevmiyorlar. Bu yzden, i saatinden ziyade ie odaklanmalar gerekiyor. Bu
durumda onlar iin bir paras haline getirmek nemlidir. X nesline gre Y
neslinin rgtsel ballklar azdr ve ok fazla i deitirdikleri de syleniyor
[3]. Bir an nce ynetici olmak ya da kendi ilerini kurmak istiyorlar. Onlar, i
hayatn sadece yaamlarn srdrebilmek iin deil, daha rahat para
harcamak iin istiyorlar. Y nesli, ok farkl kiisel zellikler tamakta ve
zellikle niversitelerden yeni mezun olanlar kapsamaktadr. Y neslinin
uyumsuz olduu, kendisinden farkl dnenleri acmaszca eletiri yamuruna
tuttuu da bir gerek. Bu durum ar bireyci olmasndan ve otorite
tanmamasndan kaynaklanyor. Bu nesil kural tanmyor. lkemizin %35ini
oluturduklar syleniyor. Yani 27 milyon gen [2].
Z nesli, 2000 yl ve sonras doanlara denir. En by 13 yandadr.
nternet ve mobil teknolojileri kullanmay seviyorlar. Gnmzde yaygn olan
akll telefonlar, ipadler ya da tablet bilgisayarlar ile her alanda aktifler.
zellikle internet aracyla sosyallemeyi tercih ediyorlar. Dier nesillerden
farkl olarak, internet ve teknoloji ile doduklar tabir edilir. lkemizin %17sini
oluturuyorlar [2]. Oyuncak yerine ipadlerle oynarlar ve teknoloji ile birlikte
byrler. Bu yzden de abuk tketen bir nesildir. Fakat internet ile fazla har
neir olduklarndan ayn anda birden fazla konu ile ilgilenebilme yeteneklerinin
geliecei tahmin ediliyor [1]. Sz konusu bu yetenek ayn zamanda Y
neslinde de yaygn olarak grlyor ve bu tek bir konuya odaklanmaya gre
daha pratik olabilir. Bunun en iyi rneklerinden bir tanesine geenlerde
dzenlenen bir konferansta ahit oldum. Konumac konumasn yaparken
ounluu Y nesli niversite rencisi olan dinleyicilerden kimisi e zamanl
olarak konferansn Twitter sayfasnda yorumlarda bulunuyor, kimisi ipadi ile
sahnenin resmini ekip Facebook, Twitter gibi sosyal alarda paylayordu.
Tabi bunlarla megul olurken konumay da dinliyorlard. Ayn anda dinleme,
yorum yapma, resim, video vs. yaynlama/paylama yetenei harika bir ey
olsa gerek Fakat kendisi konuurken yzne bakmadn dnen X
sakinleri bunu saygszlk olarak da nitelendirebiliyor. Zaten tehlike ya da
uyumazlklar da bu noktada sz konusu oluyor. Bu tr uyumazlklara
zellikle eitim alannda ok sk rastlyoruz ki birazdan bu konuyu ayrca ele
alacaz.

Nesillere 1965 ile baladk. Peki, daha nceki tarihler hangi nesli ifade ediyor?

1946-1964 yllarnda doanlar baby boomer olarak adlandrlyor. Baby

boom bir Kuzey Amerikan-ngiliz terimidir. zellikle Amerikada II. Dnya
savann bitiminde balayp 1960 yl balarna kadar sren, yllk doum
hznda byk art anlamna geliyor. Amerikada bu dnemde gelien
ekonomiye de paralel olarak 78.2 milyon kii domu ve 1955, doum art
hznn tepe yapt yldr. Bu olay, baby boom, bu dnemde doanlar
da baby boomer olarak adlandrlyor [4]. u anda baby boomer neslinin en
yals 68 yanda, en genci ise 49 yandadr. Bu nesil teknolojiden uzaktr,
dier bir deyile teknolojiyi benimseyememitir. Teknoloji yaygn olmad iin
ou zaman ilerini kendi kendilerine yapmak zorunda kalm, retmilerdir.
Bunun yannda, i sadakatleri yksektir. Dier kuaklardan farkl olarak, i
yaamlar iin almak iin yaamlardr ifadesi kullanlabilir. Ayrca bu nesil
iin nce ocuklarna daha sonra ise anne ve babalarna baktlar ifadesi de
kullanlmaktadr [5]. Sadakatlilik ve kanaatkrlk duygular olduka yksektir.
lkemizin %19unu oluturuyorlar [2].

Daha ncesi yok mu? diyenler olabilir. Genel olarak nesiller yukarda
bahsettiimiz ekilde drde ayrlyor. Sz konusu yllardan nce doanlara ise
sessiz kuak diyoruz. Sessiz kuak, 1927-1945 dneminde doanlar olarak
anlr ki; onlar babaannelerimiz, dedelerimizdir. Dier bir ifadeyle, Trkiyedeki
Cumhuriyet kuadr. lkemizin yalnzca %7sini oluturuyorlar [2].
Gnmzde Y nesli

Y neslini dier nesillerden krlma noktas olarak ele aldmzda, gerekten iyi
anlamak gerekiyor. Genellikle bu neslin ayr zellikleri olduundan habersiz
olan poplasyon yaygn olduundan gnmzde dnya pek ok uyumazlk ya
da atmalara sahne oluyor. imdi Y neslinin n plana kan zelliklerini
maddeler eklinde tekrar sraladmzda baz olaylar fotoraf kareleri eklinde
beynimizde canlanacak.

Bamsz olmay seviyorlar, zgrlklerine dknler.

Otoriteyi sevmiyorlar.

Kendilerine kurallar koyulmasndan holanmazlar.

yaamlarnda kurallara ve mesai saatlerine gre almay sevmiyorlar. Buna rahatlkla kar
kabiliyor, ok fazla i deitirebiliyorlar.

Otorite sevmediklerinden bir an nce mdr olmak ya da kendi ilerinin patronu olmak istiyorlar.

Farkl grlerin kendilerine dayatlmasna kar karlar.

Farkl grtekileri acmaszca eletirebilirler.

Kendi grlerine kar olan eylemler gndeme geldiinde hi dnmeden direnie geerler.

Direnileri uruna lm dahi gze alrlar ve istedikleri olana kadar direnmekten vazgemezler.

Onlar iin gruplama ve akranlarna kendini kabul ettirme nemli olduundan, sosyal gruplara katlma
ve birlikte hareket etme nemlidir.

Sosyal medyay etkin kullanrlar ve grlerini rahatlkla dile getirmekten ekinmezler.

Bir olay karsnda eylemde bulunacaklar zaman birliktelik kurmak iin sosyal alar ciddi bir ara
olarak kullanrlar ve oradan yaplan arlar sorgusuzca kabul ederler.

Son gnlerde sosyal alar araclyla birliktelik salayarak yollara dklen,

Gezi olaylaryla gndeme damgasn vuran Y nesli deil midir? Ya da kendi
grlerini anlatmak ve isteklerini kabul ettirmek iin gnlerce parkta yatp
kalkan ve bundan vazgemeksizin direnen Y nesli deil midir? Ve hatta ne
demek istedikleri anlalmayan da Y nesli deil midir? Ve daha da aklnza
gelen her ey!

Anlamazlk nereden kaynaklanyor?

Konunun uzmanlar pek ok konuma ve yazlaryla Y nesli atmalarnn

kaynan aklyor. Evet, yanl okumadnz, sz konusu kuaklar zerinde
alan uzmanlarmz da mevcut. Evrim Kuran, 2001den bu yana kuaklar
zerinde alan uzmanlarmzdan birisi. Bir syleisinde yle diyor [2]:
Y kuan iki harfle zetlerim: BD. Yani bullshit detector (Samalk
dedektr). Y kua, kafasna uymayan, sama durum grdnde
dayanamyor, kaynamaya balyor. Cumhurbakan olmu, babakan olmu,
retmeni, genel mdr hi fark etmiyor, hemen tepki veriyor. nk bu
kuan temel deerlerinden biri; adalet duygusu

Dier taraftan Y kua iin akranlar ve aileleri ok nemlidir. Akranlar

tarafndan kabul grme zellii yznden ok abuk bir araya gelebiliyorlar.
Bunun en byk yansmasn sosyal medyada grdk. Gezi olaylar ile ilgili
pek ok bir araya gelme imknlarn bu mecradan yarattlar. Ayrca bu kuan
aileleri ocuklarna ok dknler. Bu yzden onlarn istekleri sz konusu
olduunda ok abuk onlarn seviyesine inebiliyor, sorunlarn halledebiliyorlar.
Aileler yeri geldiinde Y nesli iin birer kanka, arkada olabiliyor. Yine ailelerin
bir araya gelip Gezi Parknda ocuklarn koruduklar ve onlar
desteklediklerini grdk, izledik ki; ailelerin Y nesli ocuklarn ne kadar
desteklediklerine verilebilecek en iyi rneklerden bir tanesidir.

Gnmzde Y nesli yanl deerlendiriyor; tembel, disiplinsiz, prensipsiz

olduklar syleniyor hatta apolitik olmakla sulanyor. Hlbuki Y nesli farkl
bak alarna sahip. te anlamazlk da buradan kaynaklanyor. Y neslinin
zelliklerine devam edecek olursak; inanlar uruna sonuna kadar savarlar.
Bunu yaparken ise direnmek yerine elenirler. Akranlaryla bir araya gelerek
kendi dorularn kabul ettirmeye almaktan zevk duyarlar, tadn kartrlar.
zgvenleri yksektir. Hele ki ailelerinden onay olarak bunu yapmalar onlar
doruk noktasna kartyor, kendilerini daha da zgr hissediyorlar.

Toplumda grlen tekiletirme yaklamna Y nesli katlmyor ve bunun

yanl olduunu dnyor. Y nesli tekiletirmek bir yana, e cinsel,
muhafazakr ya da herhangi birisi olsun birbirine e tutuyor, kendi neslinden
herhangi birisi ile ayn ortamda bulunabiliyor, birlikte direniyor. Bu kuak her
eyin sahici olmasn istiyor [5].

Sonu olarak, toplumun bu genlerin dilini renmesi gerekiyor! Onlar

anlamas, yanl deerlendirmemesi gerekiyor! rnein, Gezi olaylaryla onlar
birer halk ayaklanmas yarattklarn dnmyorlar, aksine binlerce insann
birlikte iletiim kurabildiklerini, birlikte bir ba oluturabildiklerini dnyorlar.
Toplum tarafndan yanl anlalmalarna daha iyi rnek ne olabilir ki!

Eitim camiasnda Y nesli

Eitim camiasnda zellikle niversitelerdeki durumlar ele alacaz. nk Y

nesli ounlukla niversite rencilerinden oluuyor. niversitelerdeki retim
elemanlar ise ounlukla X ve Baby boomer nesillerinden ki, tehlike burada
balyor!
Y neslinin genellikle dersleri dinlemeyen, tembel rencilerden olutuu
zannediliyor. Hlbuki IQ seviyeleri olduka yksek. Onlar ayn anda birden
fazla i yapmaya o kadar alknlar ki, derslerde de farkl eylerle megul
olmak istiyorlar. rnein, herhangi bir cep telefonu uygulamas veya internette
sosyal a, blog vs. uygulamalarn ders esnasnda da takip etmek, sosyal
dnyalarndan kopmamak istiyorlar. Tabi bu da X nesli retim elamanlarn
lgna evirebiliyor. Aslnda ayn anda birden ok etkinlie dahil olmak
istiyorlar. Tek bir eye konsantre olmak onlar iin skc.

X nesli genellikle disiplini sever ve ayn anda birden fazla ile megul olma
yetenei pek yoktur. Bu durum onlar Y neslinden ayrr ve zellikle renme-
retme etkinliklerinde sorun yaamalarna sebep olur. Byle bir durumda,
retim elemanlar dersi dinlemiyorsun, dersi dinlemeyen dar kabilir,
ne kadar saygszsn gibi tepkilerle rencilerin derse olan ilgi ve
motivasyonlarn drebiliyor. Uyumazlk da ite bu noktada balyor.
retim eleman kapasiteli rencileri tembel, ie yaramaz gibi sfatlarla
yanl tanyabiliyor. Bu durum belki de onlarn geleceine dahi engel olabiliyor.

Baby boomer kuandaki retim elemanlar X kuana gre daha

disiplinlidir. Yeniliklere daha zor adapte olabiliyor. Bu durum Y kua ile
uyumazlklarn daha da arttryor.

Son gnlerde eitimde sosyal alarn kullanm konuuluyor. Bunun sebebi,

teknolojiye merakl Y nesli niversite rencilerinin Facebook, Twitter gibi
sosyal alarda gnlk olarak ok sk vakit geirmeleridir. Bu durumda, X nesli
ve baby boomer sakinleri Y nesli ile sosyal alar araclyla kpr
kurabileceini dnyor. rencilerin kendilerini en ak olarak ifade ettikleri
bir mecra olarak dnldnde sosyal alar, eitim amal kullanlabilir.
Fakat bu durum teknolojiden uzak olan baby boomerlar ile yeniliklere adapte
olmaya alan x neslinin houna gitmeyebiliyor.

niversitelerde anlay deiiklii ya da deiime adapte olma olarak ifade

ettiimiz bir takm tutum deiikliklerine ihtiya olduu kesin. Bunun yan sra,
baz retim elemanlarmzn bireysel olarak balatt abalar da grmezden
gelemeyiz. Ercment Bykenerin yeni medya isimli bir konferansta
anlatt facebooku dersine nasl entegre ettii rnei olduka arpcdr [6].
Dersinin baz haftalarn yz yze baz haftalarn ise facebook sayfasndan
yrttnden bahsediyor. Facebookta yoklama aldn, snav yaptn,
rencilerin ortamdan bamsz olarak istedii yerden derse katlm
saladn ve hatta katlmn kayda deer oranda yksek olduunu sylyor.
renci grlerini almay ihmal etmeyen retim eleman, Y neslinden olan
rencilerinin bu uygulamadan ok memnun kaldklarn ve derse daha ok
motive olduklarn belirtiyor.

Ayrca, yaplan pek ok aratrmada, niversite rencilerinin sosyal alar

etkin kullandklar grlyor. Bu konudaki bir almada, niversite
rencilerinin sosyal alar eitim amal kullanp kullanmadklar
sorgulanmtr. Buna gre, renciler okul proje/devleriyle ilgili aratrma
yapmak iin sosyal alar %71,9 orannda, eitim amal gruplar ve
etkinlikleri inceleme amal ise %81,3 orannda kullanyor. Ayrca, gncel,
farkl bilgiler ve dncelerle karlamak iin sosyal a kullanm oran %89a
varmakta [7].

Sonu olarak, genler sosyal alarn eitim amal kullanlabileceine inanyor.

Derslerin Facebook ortamnda yrtlmesi rneinde de motivasyonlarnn
ok yksek olduu grlyor. Bu durumun X ve baby boomer nesillerine
anlatlmas gerekiyor ki; sosyal alar araclyla rencileri ile aralarnda
kpr kurabilecekleri gerei her trl gzler nne seriliyor.

Evet, nesiller X, Y, Z olarak ayrlyor. Hatta buna baby boomer ile sessiz
kua da ekliyoruz. Fakat nesillerin belirli noktalarda birletirilmesi, hatta
birleirken aralarda geilerin olmas insanln uyum iinde yaamas iin
gerekiyor. Burada nesillerin zellikleri devreye giriyor. Her bir nesil eer
birbirinin zelliini bilir ve ona gre anlay gelitirirse uyum iinde yaamak
ancak o zaman mmkn olabilecektir.

KAYNAKLAR

[1] http://www.mostar.com.tr/koseDetaylar.aspx?id=1298

[2] http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/23465715.asp

[3] http://danisman-muratdanisman.blogspot.com/2012/06/x-y-z-
kusaklar.html

[4] http://www.yaslanmasanati.com/2011/12/baby-boomer-teriminin-
anlami.html

[5] http://www.kenthaber.com/Haber/insan-kaynaklari/Dosya/gundem/bb,-
x,-y-ve-z-kusaklari-birbirinden-cok-farkli/c117cd34-44a7-43d9-89a2-
d268f186b77e

[6] http://www.ezginihanyilmaz.com/etiket/ercument-buyuksener/

[7] Akyaz, E. & Tutgun nal, A. (2013). letiim Fakltesi rencilerinin Ama,
Benimseme, Yalnzlk Dzeyi likisi Balamnda Sosyal Alar
Kullanm,Global Media Journal TR, 3(6), 1-24.
[box] Aylin TUTGUN NALMarmara niversitesi Bilgisayar ve retim
Teknolojileri Eitimi blmnde lisans ve yksek lisans eitimini
tamamlamtr. Maltepe niversitesi Bilgisayar ve retim Teknolojileri Eitimi
Blmnde retim Grevlisi ve Blm Bakan Yardmcs olarak
almaktadr. Ayn zamanda Marmara niversitesi Biliim blmnde doktora
eitimine devam etmektedir.[/box]
X, Y, Z Kuaklar
By admin -

6 Mart 2014

41.802 views

Facebook'ta Payla

Twitter'da Payla

Ah eski rencilerim diyen retmenler, Biz kkken akamlar tm aile

sohbet ederdi diyen ebeveynler, Genler eskiden daha farklyd diyen
otobsteki amcam, retmenim beni anlamyor diyen ocuklar, Ben
deimeliyim diyen ebeveyn Bu yaz size sesleniyor

Kuaklar aras farklar doal, nemli olan bu farkllklarn hangi tarihi sreler
sonucu olutuunu, bu sreler sonucu ortaya kan eilimlerini ve
ihtiyalarn anlayabilmek. Sk sk sohbet konusu olan nesil teorisini, esprili bir
dille, eitimci gzyle sizin iin derledik.

kinci Dnya Sava Sonras Kuak (1946-1964):

Bugn nemli bir ksm dede, anneanne, babaanne olmu bu kuak ikinci
dnya sava sonrasnda yaanan doum patlamas dneminin ocuklardr.
Sava sonrasnda tm dnyada genileyen ekonomi ile birlikte belirli bir gelir
standardnda yaam, hatta zamannda emekli ikramiyesi ile ev alabilmi bir
kuaktr. u anda emekli maalarnn yetersizliinden muzdarip olan bu nesil;

letiim ekli olarak yz yze sohbeti tercih etmekte,

Problem zmnde gemite yaanan deneyimleri kullanarak-

nasl zlm ve sonular ne olmu- zm araynda olan
 alma hayat boyunca gelecekle ilgili yaam beklentileri
emeklilikte rahatlk ve dzenli bir hayat olan bir kuaktr.

Eitim hayat boyunca geleneksel snf ortamna alk olan bu

nesil soru-cevap teknii, geribildirim ve derse katlm ile
renmektedir. Bir eitmen veya retmen ya da otorite figr
eitim hayatlarnn olmazsa olmazyd.

X Kua (1965-1980):

u an 30-40 yalarnda olan bu kuak, merdaneli amar makinesi, bantl

teyp grm bir nesildir. Darbeler, Vietnam Sava, Berlin Duvarnn yklmas,
souk savan bitmesi ve globalleme gibi bir tarihi srece tank olan bu
kuak, bir yandan da dnya ekonomisinin hzl byme erisinin
yavalamasyla yksek yaam beklentilerini karlayamamaktan ikayetidir.
Bir nceki kuan mtevaz beklentileri yannda ok daha talepkar olan bu
kuak;

Evlilikte boanmay genel anlamda yaam ya da tank

olmutur.

Kariyerlerinde birka kez i deitirmilerdir.

eitlilie ak insanlar olarak, dini, rk ve snf farkllklarn

saduyu ile karlar.

letiim ekli olarak e-posta ve telefonlara almtr.

Problem zmnde farkl zmler zerine kafa yorup

evresindekilerle tartarak bir sonuca varyorlar.

Gelecekle ilgili endieleri: gittike younlaan i yaamna

kar i-hayat dengesini salamaktr.

Bu nesil, bireysel, kendi zynetimi olan ve kendi kendine

alarak ve okuyarak bilgiyi hakim olmak isteyen bir nesil. Bu
yzden e-renme sistemine de ok yatknlk gsterebiliyorlar.
rencilik dnemlerinde ise retmenler artk gzlerinde bir
 idol olmaktan kmt. Bu kuan insanlar kendilerinden
beklenenleri bilmek ve kendilerini ona gre planlamak
istiyorlar.rnein bir snav yaplacaksa ieriini nceden bilmek
isterler ve kendi programlarn yaparlar. Aldklar eitim ve
niversite snavlarnda kazandklar puan i ve meslek
hayatlarn nemli lde belirlemitir. Aaa, ite ben bu nesilim
diyorsunuz, sanki

Y (Milenyum) Kua (1981-2000):

Globallemenin, ar bireyciliin, srekli imge bombardman yapan medyann

etkisi altnda byyen bu kuan eitim ve i hayatnda talepkar ve gereki
olmayan hedefleri olabiliyor. Bu kuaa sosyal medya kua da diyebiliriz.
nternet, sosyal medya, akll telefonlarla har neir olan, hatta bir tehlike
annda kendinden nce akll telefonunu kurtarmay dnecek kadar ileri
gidebilen bir nesildir. nternet bamls ve yalnz bir nesil olarak da
nitelenebilmektedir. Ya da bugn onlar anlamakta zorlanan anne-babalar ve
etimciler byle dnmekte Belki de onlar iin sosyallik bir tk tesinde
Bir nceki nesillerle iletiim kurmakta zorlanan ama onlardan daha esnek olan
bu kuak iin syleyebileceklerimiz;

Facebook, Twitter, Instagram Akll tabletler, telefonlar

Teknoloji ve zellikle iletiim teknolojisi

letiim ekli: E-posta ve telefonlara ksa mesajlar, twitler ve

hatta selfieler eklemi durumda. Bu kuan insanlar akll
telefon tularna olaanst bir hzla basmaktadr.

Kendini sosyal medya araclyla ifade etmek bala bana bir

olgudur.

Problem zmnde interneti ve eitli bloglar kulland gibi, i

ve eitim ortamnda beyin frtnas ile zme ulamay tercih
ederler.

Grup almasna yatkn olan bu nesil, ekip iinde etkili bir

ekilde alabilmektedir.
 Gelecekle ilgili en byk endieleri ise tatminsizlik ve neyin
mutlu edeceini tam olarak bilememektir.

SBSlerden, TOEFLlara bir nceki kuaktan ok daha fazla

snava maruz kalan bu kuak, bu ar maruz kalma durumu
nedeniyle kurumsal eitim kurumlarna yabanclamtr.
Kendilerinden nceki nesilleri gre daha ksa dikkat sreleri ile
dikkat ekerler. Ancak rgn ya da yaygn retim sistemi
dnda da her alanda renmenin keyifli olduunu dnen bir
nesildir. Sosyal medya aralar, gruplar gibi aralar zerinden
kendi renim srelerini dzenleyebilirler. u an yaadklar en
byk problem, eitimcilerin onlarn renme biimlerini ve
teknoloji ile kurduklar ba anlayamas. Eitim ortamna
teknoloji ve medya ile daha etkin bir eitim ortam oluturmak
mmkn, ama eitimciler olarak bu konuda nce onlara
danmamz gerekecek:)))

Z Kua (2001-2014):

Teknoloji, zellikle iletiim teknolojilerindeki gelimeler, ekonomik daralma,

ekolojik ykm, iklim deiiklii Sokakta saklamba oynamann tarihe
kart byk oranda tabletlerle sosyalleen bir nesilden bahsediyoruz.
Kk ve ansl bir aznlk ise ehirden g eden aileleri sayesinde ekolojik
yaam alanlarnda doal hayat kefederek byyor. Ailelerinin
hayatlarndaki hemen hemen her detaya mdahil olduu, fazla teknoloji ve
oka uyaranla birlikte byyen bu kua en baskn zellii ayn zamanda bir
ok uyaranla har neir olabilmeleridir. ve bu neslin en ok dikkat eken
zelliidir. Bu kuak hakknda unlar sylenebilir.

Teknoloji, teknoloji, teknoloji Sanki doarken teknoloji ile

dodular, ok kolay teknolojiye adapte olmaktadrlar.

Aileler, zellikle de anneler kendilerini ocuklarn hayatlarnda

pek ok alan dzenlemekten sorumlu hissediyor.

Dikkat sreleri ksa ama ayn anda birden ok har neir olabilir.
 Alternatif eitim Teknoloji ile i ie tersine dnm snflar ya
da ekolojik doal ve teknolojiden uzak eitim ortamlar u anki
klasik eitim ortamlar onlarn ihtiyalarna cevap vermekte
zorlanyor.

Proje bazl konular, devler, temalar ile renme sreci keyifli

hale gelebilir, nasl m? Nasl bir ynetici ve ekibi bir sunuma
hazrlanr, bu nesil de renmek istedii konuyu aama aama
aratrarak ve bilgiyi oluturarak, sunum yoluyla kendini ifade
eder. nteraktif bir renme ortam yaratmak nemli.

zlem ztrk

Kaynaka:

http://www.smh.com.au/lifestyle/diet-and-fitness/talkin-bout-my-label-
20110720-1ho7s.html#ixzz2tZFOq7tK

http://www.talentedheads.com/2013/04/09/generation-confused/

http://www.un.org/staffdevelopment/pdf/Designing%20Recruitment,%20Sel
ection%20&%20Talent%20Management%20Model%20tailored%20to%20me
et%20UNJS
Demet Lksl: Genlik bir mit midir?
MAYIS 2016

(Rportaj: Beyza Karakaya)

Trkiyede genlik sosyolojisi alannda nc almalar olan sosyolog Demet Lksl ile
genlik ve kuak kavramlarn, kuaklar arasndaki dnm konutuk.

Genliin dnemlendirilmesinde kuak kavram ne oranda aklayc?

Ben almalarmda farkl kuaklar analiz ederken Karl Mannheimn kuak kuramn
kullanyorum. Kuak kavram hi phesiz tpk dier sosyal bilimler kavramlar gibi kendi
iinde geni bir kategoriyi ieriyor ve tpk dier kavramlar iin olduu gibi teorik bir
tartmay gerektiriyor. ki dnya sava arasndaki dnemde, 1928 ylnda Almanca yazd
Kuaklar Sorunu makalesinde Mannheim, kua oluturann nemli tarihsel olaylar
olduunun altn izer. Ancak bu tarihsel olaylara kuak kendi iinde pek tabii ki homojen bir
tepki vermez. Bu sebeple, kuak kendi ierisinde homojen bir kategori oluturmamakta, farkl
kuak kmelerini kendi iinde barndrmaktadr. Ancak bu farkl kuak kmeleri ayn
byk tarihsel olaylara tepki verdiklerinden byk tarihsel olaylarn kua oluturmasndan
ve bu byk tarihsel olaylara kar ortaya kan ortak bir kuak bilincinden bahsetmek
mmkndr.
Biz kuak atmas deyince ebeveyn ocuk atmasn anlyoruz daha ziyade. Hlbuki
mesele farkl bir dnyada yaamak galiba...
Evet. Kuak analizi aslnda kriz zerine kuruludur. Kuaklararas eski sre ilemez hle
gelip de kuaklararas kriz meydana geldiinde kuaklararas bir yeni zemin, yeni bir
szleme oluturmak gerekir. nk yrrlkte olan toplumsal szleme sosyoekonomik ve
teknolojik deiimlerden dolay ilemez hle gelmi ve yeni bir kuak ortaya kmtr.
Kuak deyince bizim aklmza hemen 68 kua geliyor. Sol damar zerinden
mitletirilen bir kuak...
Aslnda ben Trkiyede Genlik Miti almamda 68 kuan ve sol damar zerinden ina
edilen genlik mitini tartmyorum. almamn tezi u: Osmanlda modernleme
hareketlerinden itibaren (tpk dier modernleme servenlerinde olduu gibi) genlik,
gelecei ina etmenin bir yolu olarak grlm ve devleti kurtarma misyonu verilen bir gen
kuak devlet eliyle ina edilmitir. Bu sre, siyasal kltrn nemli bir esidir. Tanzimat
dnemi ile balayan bu durum, Cumhuriyetle devam ettii gibi bugn de olduka kuvvetli bir
ekilde yaanyor bence. Adalet ve Kalknma Partisinin zellikle 2011 ylndan itibaren
vurgulamakta olduu dindar nesil vurgusunu da hkmetin genlik miti olarak grmek
mmkn.
Cumhuriyet genlerinin, 68 kuann, 80lerin ve 2000lerin genliinin kendilerini
ifade etme biimleri nasl farkllk gsterir?
Karl Mannheimn kuak kuramnn izinde Trkiyenin 68, 80 ve 2000 kuaklarn analiz
edebilmek de bir o kadar etrefilli bir hl alyor. nk kuaklar analiz ederken onlarn iine
domu olduklar dnyann etraflca anlalmas, anlatlmas gerekiyor. Trkiyenin 68i: Bir
Kuan Sosyolojik Analizi kitabmda, rnein, Trkiyenin 68 kuan anlatmaya, dnemin
dnyas ve Trkiyesini anlatarak balyorum. Ksaca sylemek gerekirse bu kuaklarn
neredeyse farkl dnyalar ve toplumlarn ocuklar olduunu belirtmek gerekir.
80 sonras kuak iin apolitik tanmlamas yaplabilir mi?
2000 ylndan itibaren 1980 sonras gen kuakla yaptm niteliksel aratrmalar, sz konusu
kuan siyasetten tamamen uzak bir kuak olmak yerine, geleneksel siyasetin kurumlarna ve
siyasete eletiriler getiren, olumsuzlad yanlaryla siyasetin iinde bulunmak yerine dnda
bulunmay yeleyen bir kuak olduunu gsteriyor. Bu sebeple eer bir apolitizmden
bahsedilecekse pasif bir apolitizm deil, aktif apolitizmdir sz konusu olan. Pasif apolitizm,
ynetilenlerin siyasete kar hi olmayan ilgisini ya da daha doru bir ifade ile tam bir
ilgisizlii ifade eder. Aktif apolitizm ise tpk Kilisenin tutumlar, diplomasi ve savunma gibi
konularda rnei grld gibi kendini siyasetin dnda konumlandrmay, siyasetin
zerinde partizan bak alarnn uzanda geni bir konsenss salama abasna iaret eder.
Gen kuakla derinlemesine konumalar yaptmda ne siyasiler ne siyasi partiler ne de siyasi
tartmalardan bihaber olmadklar hemen gzme arpyordu.
Yani size gre gen kuak pasif bir apolitizm iinde deil...
Evet. Bir taktik olarak kullandklar aktif apolitizm bence gen kuan kendilerini siyaset
st/ideolojiler st bir ekilde konumlandrmalarna imkn tanmtr. Bu nedenledir ki,
birbirinden tamamen farkl siyasal tutumlara sahip kiiler bir araya gelebilmektedirler. Aktif
apolitizm bu farkllklarn birlikteliini mmkn klabildii gibi kutuplamay da
azaltc/engelleyici bir rol oynayabilmitir. Genel uzlama tabann aktif apolitiklikte yani
hibir ideolojinin veya partinin partizan olmamak olarak kuran genler, aralarndaki farklara
ramen arkada olabilirler ya da en azndan oturup konuabilirler.
Bugnn genlerinin hl aktif apolitik olduunu syleyebilir miyiz?
80 sonras kua, niteliksel genlik aratrmalar nda anlama ve anlatmaya alyorum.
Geziyi analiz ederken de temel iddiam Gezinin 1980 sonras kuak olarak tanmlanan
kuan aktif olarak katld bir kitlesel hareket olarak bu kuan dilini ve mizahn iinde
barndrd idi. Gezide gzlerden kaamayacak ekilde ortaya kan ve farkl bir dil kullanan
yeni siyaset yapma tarz ve bu yeni siyasette aktif olarak kullanld grlen mizah aslnda
tamamen yeni deildir. 1980 sonras kuann gelitirmi olduu siyaset ve mizahtadr
temelleri.
Yarnlar ina eden gen tahayyl olmadan nasl bir gelecek kurgulanabilir?
Bizim bugn kullandmz anlamda ocukluk ile yetikinlik arasnda bir gei dnemi olarak
genlik, daha nce de belirttiim gibi modern toplumun bir rn. Modern sanayi toplumu
alma yaam ve retim zerine kurulu olduundan ayn zamanda yetikin merkezli bir
toplum. Bu yetikin merkezlilik ya kategorileri arasnda da belirli bir hiyerari yaratyor.
Merkezde yetikinler dururken, rnein yallk artk daha fazla retilemeyen, toplumun
iine yaramayan bir kategori olarak grlmeye balanyor. Modern sanayi toplumu ocukluk
ve genlik kategorilerini ise toplumun gelecei olarak gryor. Bu adan gen nesillerin
gelecei temsil etmesi, gelecein iyi bir ekilde ina edilmesi iin bugnn ocuk ve
genlerinin ona gre yetitirilmeleri gerektii dncesi de modern bir dnce. O yzden
soru ok gzel bir soru. Genlii yarn olarak gren bir bak as dnda dnebilmek
zorlayor. Ancak bunun yaplmasnn (en azndan sosyal bilimlerde genlik kategorisi
zerine dnrken ya da genlik politikalar olutururken) nemli olduunu dnyorum.
stelik yle ikircikli bir durum sz konusu olarak beliriyor ou zaman: Bir taraftan genlik
yarnlar olarak grlyor ancak yarnlar olarak grrken ideal bir gen tanm yaplp, o
gencin gelecein yurtta olarak ina edilmesine gayret ediliyor. Bu ideal gen tanmna
uymayan her gen ise tehlikeli gen olarak tanmlanyor.