Vous êtes sur la page 1sur 8

HANS H.

RBERG

LINGVA LATINA
PER SE ILLVSTRATA

MORFOLOGA LATINA
&
VOCABULARIO LATN-ESPAOL

Edicin espaola a cargo de:


Emilio Canales Muoz y
Antonio Gonzlez Amador

CULTURA CLSICA
MMVI
MORFOLOGA
NLATINA
DICE
I. MORFOLOGA LATINA

1. PARTES DE LA ORACIN pg. 5


2. EL NOMBRE. Gnero, nmero, caso.
Tema y terminacin. Declinaciones. 5
3. SUSTANTIVOS. Primera declinacin. 6
4. Segunda declinacin. 6
5. Tercera declinacin [A]: gen. pl. -um. 6
6. Tercera declinacin [B]: gen. pl. -ium. 7
7. Cuarta declinacin. 7
8. Quinta declinacin. 8
9. ADJETIVOS. De la 1 y 2 declinaciones. 8
10. De la 3 declinacin. 9
11. Comparacin. 9
12. ADVERBIOS. De modo. 10
13. Adverbios numerales. 10
14. NUMERALES 11
15. PRONOMBRES. Pronombres personales. 12
16. Pronombres posesivos. 12
17. Pronombres demostrativos. 12
18. Pronombres interrogativos. 13
19. Pronombre relativo. 13
20. Pronombres indefinidos. 13
21. EL VERBO. Voz y modo. Tiempo, nmero, persona.
Conjugaciones. Temas. Desinencias personales. 14
22. Conjugacin verbal [1, 2, 3 y 4]. Voz Activa. 15
23. Voz Pasiva. 18
24. Verbos deponentes. 19
25. Conjugacin 3: tema en -i. 19
26. Verbos irregulares I: tema de presente. 20
(1) esse, (2) posse, (3) velle, (4) re,
(5) fier (6) ferre, (7) sse, (8) dare.
(9) Verbos defectivos: ait, inquit, meminisse, disse. 22
27. Verbos irregulares II: tema de perfecto y supino.
Conjugaciones 1, 2, 3. 23
Conjugacin 4. 25
28. Verbos irregulares III 26

29. NDICE DE VERBOS IRREGULARES 27


INDICE DE DECLINACIONES Y CONJUGACIONES
30. Sustantivos. 28
31. Adjetivos. 30
32. Verbos. 31
INDICE DE PARTCULAS
33. Adverbios. 32
34. Preposiciones, conjunciones, interjecciones. 33

II. VOCABULARIO LATN-ESPAOL 35

3
PARTES DE LA ORACIN

-1. Las partes de la oracin o clases de palabras son: clases de palabras:


[1] Sustantivos, p. ej. Mrcus, Rma, puer, oppidum, le, aqua, color, sustantivos
pugna, mors, etc. adjetivos
[2] Adjetivos, p. ej. Rmnus, bonus, pulcher, brevis, etc. pronombres
numerales
[3] Pronombres, p. ej. t, ns, is, hic, ille, quis, qu, nm, etc. verbos
[4] Numerales, p. ej. trs, tertius, tern, etc. adverbios
[5] Verbos, p. ej. amre, habre, venre, emere, re, esse, etc. conjunciones
preposiciones
[6] Adverbios, p. ej. bene, rct, fortiter, ita, nn, hc, etc.
interjecciones
[7] Conjunciones, p. ej. et, neque, sed, aut, quia, dum, s, ut, etc.
[8] Preposiciones, p. ej. in, ab, ad, post, inter, sine, d, etc.
[9] Interjecciones, p. ej. , ei, heu, heus, ecce, etc.

Adverbios, conjunciones, preposiciones, interjecciones son clases de palabras partculas


indeclinables (llamadas partculas).

EL NOMBRE
-2. Gnero, numero, caso gnero: masc. (m.)
Los gneros de los sustantivos son tres: masculino, p. ej. servus, femenino, fem. (f.)
p. ej. ancilla, neutro, p. ej. oppidum. neut. (n.)
Los nmeros de los sustantivos son dos: singular, p. ej. servus, y plural, p. nmero: sing.
ej. serv. Los sustantivos que no tienen singular se llaman pluralia tantum. plur.
Los casos de los sustantivos son seis: nominativo, p. ej. servus, acusativo, p.
casos: nom.
ej. servum, genitivo, p. ej. serv, dativo, p. ej. serv, ablativo, p. ej. () serv,
ac.
vocativo, p. ej. serve.
gen.
dat.
Tema y desinencias
abl.
Se denomina tema la parte de una palabra que no cambia en la declinacin, p. voc.
ej. serv-, ancill-, oppid-, magn-, brev-. temas: serv-, ancill-,
Al declinar el nombre se aaden varias desinencias al tema, p. ej. -um, -, -am, oppid-, etc.
-ae, -, -s, -ibus.
desinencias: -um, -,
En los ejemplos de este libro, el tema se separa de la desinencia mediante una
-am, -ae, etc.
raya vertical [|], p. ej. serv|us, serv|.

Declinaciones
Las declinaciones de los sustantivos son cinco: Declinaciones (decl.)
[1] Primera declinacin: gen. sing. -ae, p. ej. nsul|a -ae. 1 decl.: gen. ae
[2] Segunda declinacin: gen. sing. -, p. ej. serv|us -, oppid|um -. 2 decl.: gen. -
[3] Tercera declinacin: gen. sing. -is, p. ej. sl sl|is, urb|s -is. 3 decl.: gen. -is
[4] Cuarta declinacin: gen. sing. -s, p. ej. man|us -s. 4 decl.: gen. -s
[5] Quinta declinacin: gen. sing. -/-e, p. ej. di|s -, r|s -e. 5 decl.: gen. -/-e

5
SUSTANTIVOS
-3. Primera declinacin
Genitivo: sing. -ae, plur. -rum.
Ejemplo: nsul|a -ae f.
sing. plur.
-a -ae nom./ voc. nsul|a nsul|ae
-am -s ac. nsul|am nsul|s
-ae -rum gen. nsul|ae nsul|rum
-ae -s dat. nsul|ae nsul|s
- -s abl. nsul| nsul|s

-4. Segunda declinacin


Genitivo: sing. -, plur. -rum.
1. Masculinos
Ejemplos: equ|us -, liber libr|, puer puer|.
sing. plur. sing. plur. sing. plur.
-us/-er - nom. equ|us equ| liber libr| puer puer|
-e/-er - voc. equ|e equ| liber libr| puer puer|
-um -s ac. equ|um equ|s libr|um libr|s puer|um puer|s
- -rum gen. equ| equ|rum libr| libr|rum puer| puer|rum
- -s dat. equ| equ|s libr| libr|s puer| puer|s
- -s abl. equ| equ|s libr| libr|s puer| puer|s
Son muy pocos los fem., p. ej. hum|us -, papyr|us -, Aegypt|us -, Rhod|us -.
Nom. sing. -ius, voc. -: flius, fl!; Ilius, Il!.
Nom. sing. vir, voc. vir!
2. Neutros
Ejemplo: verb|um -.
sing. plur.
-um -a nom./ voc. verb|um verb|a
-um -a ac. verb|um verb|a
- -rum gen. verb| verb|rum
- -s dat. verb| verb|s
- -s abl. verb| verb|s

-5. Tercera declinacin


Genitivo: sing. -is, plur. -um/ -ium.
[A] Tema en consonante. Genitivo plural: -um.
1. Masculinos y femeninos.
Ejemplos: sl sl|is m., le len|is m., vx vc|is f.
sing. plur. sing. plur. sing. plur.
-/-s -s nom./ voc. sl sl|s le len|s vx vc|s
-em -s ac. sl|em sl|s len|em len|s vc|em vc|s
-is -um gen. sl|is sl|um len|is len|um vc|is vc|um
- -ibus dat. sl| sl|ibus len| len|ibus vc| vc|ibus
-e -ibus abl. sl|e sl|ibus len|e len|ibus vc|e vc|ibus
-er -r|is [1] Nom. -er, gen. -r|is: pater patr|is m., mter mtr|is f.
-or -r|is [2] Nom. -or, gen. -r|is: pstor -r|is m.
-s -r|is [3] Nom. -s, gen. -r|is: fls flr|is m.
- -in|is [4] Nom. -, gen. -in|is: virg -in|is f., hom -in|is m.
-x -g|is [5] Nom. -x, gen. -g|is: lx lg|is f., rx rg|is m.
-ex -ic|is [6] Nom. -ex, gen. -ic|is: index -ic|is m.
-s -t|is [7] Nom. -s, gen. -t|is: aets -t|is f., mles -it|is m.
6
[8] Nom. -s, gen. -d|is: laus laud|is f., ps ped|is m. -s -d|is
[9] Declinacin irregular: sanguis -in|is m.; coninx -iug|is m./f.; senex sen|is m.;
bs bov|is m./f., pl.: bov|s boum, dat./abl. bbus/bbus; Iuppiter Iov|is.
2. Neutros.
Ejemplos: s r|is, corpus corpor|is, opus oper|is, nmen nmin|is.
sing. plur. sing. plur.
nom./ voc. s r|a corpus corpor|a - -a
ac. s r|a corpus corpor|a - -a
gen. r|is r|um corpor|is corpor|um -is -um
dat. r| r|ibus corpor| corpor|ibus - -ibus
abl. r|e r|ibus corpor|e corpor|ibus -e -ibus
nom./ voc. opus oper|a nmen nmin|a
ac. opus oper|a nmen nmin|a
gen. oper|is oper|um nmin|is nmin|um
dat. oper| oper|ibus nmin| nmin|ibus
abl. oper|e oper|ibus nmin|e nmin|ibus
Decl. irregular: cor cord|is; caput capit|is; lac lact|is; os oss|is (gen. pl. -ium);
mel mell|is; iter itiner|is; vs vs|is, pl. vs|a -rum (decl. II); thema -at|is. -ma -mat|is
-6. [B] Tema original en i. Genitivo plural: -ium
1. Masculinos y femeninos.
Ejemplos: nv|is -is f., urb|s -is f., mns mont|is m.
sing. plur. sing. plur. sing. plur.
nom./ voc. nv|is nv|s urb|s urb|s mns mont|s -(i)s -s
ac. nv|em nv|s urb|em urb|s mont|em mont|s -em -s
gen. nv|is nv|ium urb|is urb|ium mont|is mont|ium -is -ium
dat. nv| nv|ibus urb| urb|ibus mont| mont|ibus - -ibus
abl. nv|e nv|ibus urb|e urb|ibus mont|e mont|ibus -e -ibus
[1] Nom. -is, ac. -im (pl. -s), abl. -: pupp|is -is f., Tiber|is -is m. -is, ac. -im, abl. -
[2] Nom. -s, gen. -is: nb|s -is f. -s -is
[3] Nom. -x, gen. -c|is: falx falc|is f. -x -c|is
[4] Declinacin irregular: nox noct|is f.; nix niv|is f.; car carn|is f.; as ass|is
m.; vs, ac. vim, abl. v, pl. vr|s -ium f.
2. Neutros.
Ejemplos: mar|e -is, animal -l|is.
sing. plur. sing. plur.
nom./ voc. mar|e mar|ia animal animl|ia -e/- -ia
ac. mar|e mar|ia animal animl|ia -e/- -ia
gen. mar|is mar|ium animl|is animl|ium -is -ium
dat. mar| mar|ibus animl| animl|ibus - -ibus
abl. mar| mar|ibus animl| animl|ibus - -ibus

-7. Cuarta declinacin


Genitivo: sing. -s, plur. -uum.
Ejemplos: port|us -s m., corn| -s n.
sing. plur. sing. plur. masc. (f.) neutro
nom./ voc. port|us port|s corn| corn|ua -us -s - -ua
ac. port|um port|s corn| corn|ua -um -s - -ua
gen. port|s port|uum corn|s corn|uum -s -uum -s -uum
dat. port|u port|ibus corn|/u corn|ibus -u -ibus -/u -ibus
abl. port| port|ibus corn| corn|ibus - -ibus - -ibus
dom|us -s f., abl. -, pl. dom|s -rum (-uum), ac. -s.
7
VOCABULARIO LATN-ESPAOL
(Se incluyen todos los trminos que aparecen en Familia Rmna y en Colloquia Persnarum)

A aegrtre [1] estar enfermo


/ab/abs prp +abl de, desde, despus de, por aegrtus -a -um enfermo
ab-dcere -dxisse -ductum retirar, quitar, aequ adv igualmente
llevarse aequinoctium - n equinoccio
ab-errre [1] alejarse, extraviarse aequus -a -um igual, tranquilo
ab-esse ab-sum -fuisse estar ausente/alejado r -eris m aire
ab-icere -i -icisse -iectum echar de s, arrojar aests -tis f esto, verano
ab-re -e -iisse -itum alejarse, partir aestimre [1] estimar, valorar
abs v. /ab/abs aets -tis f edad
absns -entis adj. ausente affectus -s m estado de nimo
abs-tinre -uisse -tentum mantener lejos af-ferre at-tulisse al-ltum traer, llevar, causar
ac v. atque/ac af-ficere -i -fcisse -fectum afectar
ac-cdere -cessisse -cessum acercarse (a) af-frmre [1] afirmar
accendere -cendisse -cnsum encender age -ite +imp ea!, vamos!
ac-cidere -cidisse suceder, acaecer ager -gr m campo, territorio
ac-cipere -io -cpisse -ceptum recibir agere gisse ctum llevar, hacer, ocuparse (de)
ac-cubre -cubuisse -cubitum estar echado a agmen -inis n ejrcito en marcha
la mesa, estar tendido agnus - m cordero
ac-cumbere -cubuisse -cubitum echarse a la agricola -ae m agricultor
mesa, tenderse, recostarse ain es posible?, de verdad?
ac-currere -currisse -cursum acudir, llegar i ais ait iunt decir
corriendo la -ae f ala
ac-csre [1] acusar albus -a -um blanco
cer -cris -cre ardiente, enrgico alere aluisse altum nutrir, sustentar
acerbus -a -um agrio, amargo alinus -a -um ajeno, de otro
acis - f ejrcito en orden de batalla ali-quand adv alguna vez
actus -a -um afilado, agudo ali-quantum adv bastante
ad prp +ac a, hacia, hasta, junto a ali-qu -qua -quod algn, alguna (adj)
ad-dere -didisse -ditum aadir ali-quid algo
ad-esse ad-sum af-fuisse estar presente, asistir ali-quis -quid alguno, alguien (pron)
ad-hc adv todava, an ali-quot indecl algunos
ad-icere -io -icisse -iectum aadir, aumentar aliter adv de otro modo
ad-re -e -iisse -itum dirigirse, ir (a) alius -a -ud otro
ad-iungere -inxisse -inctum agregar ali... ali unos... otros
ad-iuvre -ivisse -itum ayudar al-licere -i -lxisse -lectum atraer
ad-mrr [1] dep admirar, maravillarse alter -era -erum uno, el otro (de dos)
admrti -nis f admiracin altum - n alta mar
ad-mittere -msisse -missum admitir, dar entrada altus -a -um alto, elevado, profundo
ad-nectere -nexuisse -nexum unir, pegar amns -antis m amante
ad-rre [1] adorar amre [1] amar
adulscns -entis m adolescente, joven ambulre [1] ir a pie, pasear
ad-vehere -vxisse -vectum transportar, importar amca -ae f amiga, novia
ad-venre -vnisse -ventum llegar amcitia -ae f amistad
adversus/-um prp +ac en direccin a, contra amcus - m amigo
adversus -a -um opuesto, desfavorable amcus -a -um amigo, amistoso
aedificre [1] edificar, construir -mittere -msisse -missum perder
aedificium - n edificio amnis -is m ro, arroyo
aeger -gra -grum enfermo amoenus -a -um hermoso, agradable

35
amor -ris m amor asinnus -a -um de asno
amphithetrum - n anfiteatro asinus - m asno, burro
an o, o bien a-spergere -spersisse -spersum esparcir, aadir
ancilla -ae f esclava, criada a-spicere -i -spexisse -spectum mirar
angustus -a -um angosto, estrecho at conj pero
anima -ae f soplo, aire, vida, alma ter -tra -trum negro, oscuro
anim-ad-vertere -tisse -sum prestar atencin a, atomus - f tomo
observar atque/ac conj y; que, como (comparativo)
animal -lis n ser viviente, animal trium - n atrio (sala principal de la casa)
animus - m espritu, alma attentus -a -um atento
annus - m ao audcia -ae f audacia, osada
ante prp +ac delante de, antes de audx -cis adj audaz, osado
adv antes audre ausum esse semidep osar, atreverse a
ante adv antes audre -visse -tum or, escuchar
ante-hc adv antes, hasta ahora au-ferre abs-tulisse ab-ltum llevarse, quitar
ante-quam conj antes de, antes que au-fugere -fgisse huir, escaparse
antquus -a -um antiguo, viejo augre auxisse auctum acrecentar, aumentar
nulus - m anillo, sortija Augustus - (mnsis) agosto
anus -s f vieja aureus -a -um de oro, ureo
aperre -uisse apertum abrir aurga -ae m cochero
apertus -a -um abierto auris -is f oreja
apis -is f abeja aurum - n oro
ap-prre -uisse -pritum aparecer aut conj o
appellre [1] llamar, hablar a aut... aut o... o, o bien... o bien
ap-pnere -posuisse -positum poner (encima), autem conj pero, en cambio
servir autumnus - m otoo
ap-portre [1] llevar, traer, aportar auxilium - n auxilio, socorro
ap-prehendere -disse -nsum asir, prender, auxilia -rum n pl tropas auxiliares
agarrar avrus -a -um vido, codicioso, avaro
ap-propinqure [1] +dat acercarse -vertere -tisse -sum alejar, desviar
Aprlis -is (mnsis) abril avis -is f ave, pjaro
apud prp +ac junto a, con avunculus - m to materno
aqua -ae f agua
aquila -ae f guila B
arnea -ae f araa, telaraa
arre [1] arar, labrar baculum - n bastn
artor -ris m labrador blre [1] balar
artrum - n arado balneum - n bao
arbitrr [1] dep pensar, juzgar, creer barbarus -a -um brbaro, extranjero
arbor -oris f rbol bsium - n beso
arcessere -visse -tum llamar, hacer venir betus -a -um feliz, dichoso
arcus -s m arco bellum - n guerra
rdre arsisse arsum arder, estar ardiendo bellus -a -um gracioso, bonito
arduus -a -um escarpado, elevado bene adv bien
argenteus -a -um de plata beneficium - n beneficio, favor
argentum - n plata bstia -ae f animal, bestia
arma -rum n pl armas bstiola -ae f animal pequeo, insecto
armre [1] armar, aparejar bibere bibisse beber
armtus -a -um armado bn -ae -a dos (cada uno)
ars artis f habilidad, arte bis adv dos veces
as assis m as (moneda de cobre) bonum - n el bien, lo bueno
a-scendere -isse -scnsum subir (a), trepar bonus -a -um bueno

36
bs bovis m/f buey cerebrum - n cerebro
bracchium - n brazo cernere crvisse crtum distinguir, discernir
brev adv en breve certmen -inis n combate, contienda
brevis -e breve, corto certre [1] combatir, disputar
cert adv seguramente, al menos
C cert adv seguramente, sin duda
cachinnus - m carcajada certus -a -um cierto, seguro
cadere cecidisse csum caer cessre [1] tardar, cesar, interrumpir
caecus -a -um ciego cter -ae -a los otros, los dems
caedere cecdisse caesum golpear, herir, matar cterum adv por lo dems, pero
caeds -is f matanza, carnicera cterus -a -um restante
caelum- n cielo charta -ae f papel
calamus - m caa (para escribir) cibus - m comida, cebo
calceus - m calzado, zapato cingere cnxisse cnctum rodear, ceir
calidus -a -um caliente circ prp +ac alrededor de, cerca de,
calor -ris m calor aproximadamente
campus - m llanura, campo circnss -ium m pl juegos de circo
candidus -a -um blanco brillante circnsis -e del circo
canere cecinisse cantum cantar, sonar circiter adv alrededor, cerca de
canis -is m/f perro, perra circum prp +ac alrededor de, cerca de
cantre [1] cantar circum-dare -dedisse -datum circundar, cercar
cantus -s m canto, sonido circum-silre -uisse saltar alrededor
capere -i cpisse captum coger, tomar, capturar circus - m circo
capillus - m cabello cis prp +ac de este lado de
capitulum - n captulo citerior -ius que est ms ac
caput -itis n cabeza, capital citr prp +ac a este lado de
carcer -eris m crcel, prisin cvis -is m/f ciudadano, conciudadano
card -inis m quicio, gozne clmre [1] gritar
carre caruisse +abl carecer de clmor -ris m clamor, gritero
carmen -inis n canto, poema clrus -a -um claro, brillante
car carnis f carne classis -is f flota
carpere -psisse -ptum recoger, arrancar, pacer claudere clausisse clausum cerrar
crus -a -um caro, querido claudus -a -um cojo
castra -rum n pl campamento clausus -a -um cerrado
csus -s m cada, caso clvis -is f llave
catna -ae f cadena clmns -entis adj dulce, clemente
cauda -ae f cola cocus - m cocinero
causa -ae f causa, motivo coep- v. incipere
gen (/me) + caus a causa de, por razn de cgere co-gisse co-ctum forzar, obligar
cautus -a -um precavido, prudente cgitre [1] pensar
cavre cvisse cautum guardarse de, tener cognmen -inis n sobrenombre, apodo
cuidado con cognscere -nvisse -nitum conocer, reconocer
cdere cessisse cessum irse, retirarse, ceder cohors -rtis f cohorte, grupo de soldados
celer -eris -ere rpido, veloz colere coluisse cultum cultivar
celsus -a -um alto, elevado collis -is m colina, collado
cna -ae f comida, cena col-loqu -loctum esse dep conversar
cnre [1] comer colloquium - n conversacin, coloquio
cnsre -uisse cnsum juzgar, pensar collum - n cuello
centsimus -a -um centsimo colnus - m campesino, colono
centum cien color -ris m color
cra -ae f cera columna -ae f columna
comes -itis m compaero

37

Vous aimerez peut-être aussi