Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
03:Aprendendosobreaarquiteturaescolar|vitruvius
vitruvius|pt|es|en
recebaoinformativo| contato| facebook Curtir 38mil busca emvitruvius ok
Aprendendosobreaarquiteturaescolar
Muitoalmdesalasdeaula
SheilaWalbeOrnsteineRosariaOno
resenhadolivro
Dimensionamentodeaspectosfuncionais
DesenhoFranciscoBorgesFilho[KOWALTOWSKI,DorisC.C.K.Arquitetura
escolar,p.198]
AprofessoraDorisKowaltowskinosbrindacomestaobra,queumaprofunda
reflexosobreosmeioscontemporneosdeaprendizagem,especialmenteno Arquiteturaescolar
ensinofundamentalemdioeasrelaescomaarquiteturaescolar. Oprojetodoambiente
deensino
Otemacentraldestelivrooedifcioescolar,ocontextourbanoemque DorisK.Kowaltowski
esseseinsereeosprojetospedaggicosparaoensinopblicovigentesno 2011
pas,particularmentenoestadodeSoPauloestpresentenaslida
114.03
carreiraacadmicadestaarquitetaeprofessoratitulardaUNICAMP,desde
sinopses
ostemposdeseudoutoradonaUniversidadedaCalifrniaemBerkeley,EUA.
comocitar
Atecnologiadaarquiteturaoseuprincipaleixodepesquisaedeensino,
pormsemperderdevistaocarterinterdisciplinardaarquiteturaeas idiomas
contribuiesdeoutrasreasdoconhecimento,comoaengenhariacivilea
original:portugus
psicologiaambiental.
compartilhe
NoBrasil,emanosrecentes,aautorareuniu,comseugrupode
pesquisadores,professoresespecialistaseestudanteseapoiodaFundao
paraaPesquisadoEstadodeSoPaulo(Fapesp),bibliografianacionale
internacionalderefernciasobreaevoluodaarquiteturaescolarcomoum 114
dosmecanismos,especialmentenospasesdesenvolvidos,parafazerfrente 114.01
stransformaesdasrelaesdetrabalhoedacompetitividadeeconmicae Arluzrazocerta
aosavanosdatecnologiadainformao.Assim,estelivroapresentaum LuizAmorim
conjuntoconsistentederesultadosdepesquisasobreaqualidadedo
processodeprojetoesobreavaliaespsocupao(APOs),ondeesto 114.02
refletidasasdificuldadesquearquitetos,engenheiros,designers, Ocontodafaanha
educadoresegestoresdoedifcioenfrentamcotidianamentenatarefade situacionista
superaodoideriodoedifcioescolarpblico,deoramentoreduzido, AnaCarolinaFres
durvelporm,namaioriadasvezes,poucoatraenteparaafinalidadeaque RibeiroLopeseRodrigo
sedestina.Nosltimosdezanos,oprojetoeaconstruodessesedifcios NogueiraLima
temsedadoemterrenoscompactosesemdiferenciaesprogramticaspara
atendimentoaosanseiosdecomunidadesdiversificadaseportudoisto,
raramenteapresentamambientesinstigantesparaoaprendizadooureas
livresparaexperimentaesldicas.
DiantedestecontextoqueArquiteturaEscolarapresentaas
possibilidadesdesuperaodesteiderio,deformadidticaeconvidativa
aoleitor,nospormeiodasteoriaspedaggicasedosbenchmarks
estudosdecasonosEUAenaEuropamastambm,pormeiodaorganizaoe
descriodosprincipaisaspectosdedesempenhodestetipodeedifcio,de
granderelevncianaformaocidad,edesuaarquitetura.Destaforma,a
autoradiscuteasquestessobreasquaisprojetistasegestoresdevem
efetivamentesedebruar,doprogramadenecessidadesAPO.Pormeiode
mecanismosderealimentaocontinuadadoprocessodeprojeto,sepretende
criaraescoladopresenteedofuturo,estimulanteparaestudantes,
professores,funcionrios,paisetutoresetambmparaacomunidadelocal.
AProfessoraDorisreforaereitera,destafeita,ecomexemplos
brasileirosesobretudopaulistas,idiassobreoambienteescolareseu
http://www.vitruvius.com.br/revistas/read/resenhasonline/10.114/3944 1/3
03/08/2017 resenhasonline114.03:Aprendendosobreaarquiteturaescolar|vitruvius
impactonaaprendizagem,hmuitopraticadasereconhecidasnospases
desenvolvidos.NoBrasil,salvoalgumasexcees,essasidiassopouco
encontradasnosedifciosprojetadoseconstrudos,emborapesquisasem
arquiteturaquedemonstramestanecessidadevenhamseavolumandoem
universidadescomoaUniversidadedeSoPaulo(USP),aUniversidadede
Campinas(UNICAMP),aUniversidadeFederaldoRioGrandedoNorte(UFRN)e
aUniversidadeFederaldoRiodeJaneiro(UFRJ),dentreoutras.
Olivrotemprojetogrficocuidadosoeumprefciocriteriosamente
elaboradopelaprofessoraearquitetaCibeleHaddadTarallidaFAUUSPela
mesmagrandeestudiosadachamadainterlocuoentrearquiteturae
educao,estabelecendosempreelosentreambinciaedesigndemobilirio
escolar.Seguemseiscaptulos,almdeumalistadeleiturasadicionais
recomendadaspelaautoraedarefernciabibliogrfica,ondenofaltam
autoresdopesodeZeisel,Sanoff,PreisereVanderVoordt,dentreoutros,
almdasnormastcnicas(ABNT)dereferncia,especialmenteasdeconforto
ambientaledeergonomiademobilirioescolar.
Ocaptulo1,intituladoEducao:processodeensinoeaprendizagem,
apresentadeformasucintaeextremamentedidtica,aformaoeevoluo
histricadoprocessoedoespaodeaprendizagemeumresumodasteorias
pedaggicas.Osegundocaptulo,OAmbienteescolar:componentee
qualidade,porsuavez,levantadiscussessobreasrelaesentreas
caractersticasfsicasdoambienteescolareocomportamentodosseus
usurios(alunos,professores,comunidadelocal,etc.),atquestesde
compatibilidadeentreusurio,ambienteemobilirio,semdeixarde
consideraroutrosfatoresdecartereconmicoesocialquepodem
influenciarnoaprendizado.Jocaptulo3,Arquiteturaescolar,trazuma
discussosobreoprogramaescolareaorganizaoespacialdaescola,com
exemplosdearquiteturaescolardevriospases,inclusivecomumresgate
histricodestaarquiteturanoBrasil,dofinaldoSculoXIXatosdias
atuais,enfocandoasprincipaisiniciativasdopoderpblicona
padronizaodoedifcioparareproduoemescalaindustrial.Nocaptulo
seguinte,Desempenhoeconfortonoambienteescolar,abordadoumdos
temasmaisdiscutidosnomeioacadmicoquandosetratadequalidadedo
ambienteescolar,queafaltadeconforto(principalmenteotrmico,
acstico,lumnicoeantropomtrico)dosusuriosdoambienteescolar,
ldernorankingdeinsatisfaoempesquisasdeAvaliaoPsOcupao.
Nestecaptulo,aautoradiscutequestesconceituaissobreconforto
ambientalemambientesdeaprendizagemesuarelaocomodesempenho
escolardosalunos.
Dentreosseiscaptulos,chamaaateno,emespecial,ocaptulo5.
Conceitosetendnciasdaarquiteturaescolar.Nesse,aautoraconceituae
desenvolvediretrizespara32parmetrosdeprojeto,acomearpelasalade
aula,passandoporambientesparaaarteeamsica,aconexoentre
espaosexternoseinternos,aspectosdeconfortoambiental,
sustentabilidade,acessibilidadeatoltimoparmetrodenominado,
acertadamente,Sntesedosparmetrosanterioresouaquiloquea
ProfessoraDoris,bemhumorada,denominacolocartudojunto,alis,o
grandedesafioparaosarquitetos.
Finalmente,noCaptulo6,Arquiteturaescolareseuprocessodeprojeto,a
autoracolocaadiscussosobreosmtodosdedesenvolvimentodeprojetos
deedifciosescolareseosagentesenvolvidosnesseprocessodianteda
importnciareconhecidadaqualidadedoambienteconstrudona
aprendizagem.
Portudoisto,estaobraleituraimprescindvelnosparaestudantes,
pesquisadoreseprofessoresdearquitetura,mastambmparagestoresque
sabemqueoambienteescolarmuitomaisdoquesalasdeaulaseriadas.O
livroseapresentacomoumaformadeentenderquaisasnecessidadesdeum
edifciopblicoparaaeducaovoltadoamultiusuriosesituado,muitas
vezes,emcomunidadescarentese,da,aexpectativadapopulaolocalque
esteelementoarquitetnicosetransformenummotivodeorgulhoalmdeseu
obrigatriocartereducador.
sobreasautoras
SheilaWalbeOrnstein,professoratitulardaFaculdadedeArquiteturae
UrbanismodaUniversidadedeSoPaulo(FAUUSP)epesquisadorabolsistado
ConselhoNacionaldeDesenvolvimentoCientficoeTecnolgico(CNPq).
RosariaOno,professoraassociadadaFaculdadedeArquiteturaeUrbanismo
daUniversidadedeSoPaulo.
comentrios
http://www.vitruvius.com.br/revistas/read/resenhasonline/10.114/3944 2/3