K lut khng nc mt - Cch dy con khng dng bo

lc (y )

by Nui Con (Notes) on Monday, 24 June 2013 at 16:20

(Su tm t bi vit ca Me Cu Bon. Trch t bi ging ca thc s Trn Th i Lin)

Ly v d v con voi b xch trong vn th Th L. V sao 1 con voi hon ton c sc

mnh ph tung si xch mng manh v thot ra ngoi m n li khng lm nh vy?
Ti sao ? Ti v con voi t b n b xch nh vy, mi ln n ph xch hay c nh
ph xch l c ngi nh n. C nh vy cho n lc dn dn n khng cn dm ngh n
vic ph si xch na, n mt ht bn nng v vic . N khng bit dng sc
mnh ca mnh cu ly mnh.
Vy cc b m nh mnh c mun con chng ta cng tr ln ging nh con voi khng?
Dy con bng bo lc l quan im phong kin (ging nh ng b ta vn hay c cu: thng
cho roi, cho vt), ngy nay chng ta cn dy con bng l l.
B m no c quan im hay vn no hay v ch ny th cng chia s nh.
.......................................................................................................................................................
Ci m chng ta hng ti l mt x hi bnh ng, ch c vai tr khc bit ch khng c s
khc bit v quyn lc.
Ti nh mi c mt bc hnh chp Tng thng Obama bt tay ngi quyt rc, v ng c ni
" Trong cng vic chng ta c vai tr khc nhau nhng ngoi cng vic chng ta u l
nhng ngi n ng bnh thng"
Chng ta vn thng quen l: trong cng ty sp l vua, trong lp hc thy c l vua, trong gia
nh b m l vua. Xin tha rng l mt x hi phong kin. Cho d chng ta c ni y l
mt nc Vit Nam dn ch CH hay CHXHCNVN nhng thc ra ngi Vit chng ta cha
bao gi c sng trong mt x hi gi l dn ch chng ta vn sng trong x hi bn cht l
phong kin. Do , cho n khi no chng ta vn cn sng trong x hi phong kin th chng
ta vn cn tin vo bo lc. Quyn lc ca x hi phong kin l da trn bo lc cn quyn
lc ca x hi ch ngha l da trn l l.
Hm nay, ti mun gii thiu ti cc bn mt li sng mi, mt mi trng mi, khng bo
lc. y l s tin ha t nhin ca nhn loi ch khng phi do ai vit ra mt ch thuyt,
khng phi ai a ra l tng cao p. Mi con ngi u c nhu cu c yu thng v
nhu cu c tn trng, con ci chng ta cng rt cn nhu cu .
V ti xin gii thiu: k lut khng nc mt
Ti s gii thiu 2 cch pht con vi 2 li tui khc nhau m khng cn n roi
Th nht l: Dng cho tr t 3-6 tui
Th 2 l: Dng cho tr t trn 6 tui
C nhiu ngi s hi: Th b di 3 tui th sao?
Di 3 tui tr em cha bit l l. C nhiu b 2 tui ri bt u nhng trung bnh l 3
tui. tui ny ci cn ca chng ta l dy cho con c ch theo ui ci tt v trnh xa
ci xu ca ring n ch khng phi n lm v b m.Do , trc 3 tui ng c gng dy
d, lc mc ch l gip cho b pht trin ht kh nng, pht trin ht tim nng hc hi
ca n.
C mt bn hi cu hi sau:
Ch A: Em ngh tr di 3 tui l n hiu c l l v bit s khi em pht n. nh, em cm
b khng s tay vo in, cm nhiu ln nhng n vn s vo v em pht n. Ln sau n s
vo in th n nhn em, thy thi ca em l n khng s na.
Ch Lin: , th l b nh ch n u c s in m l s ch.V ci ch dy cho n l s
ch
Di 3 tui mc ch ca b l khm ph, tm hiu, hc hi theo cch ring ca n. Khi n
chng i cha m th l ang tm hiu kh nng nh hng ca n ti mi trng nh th
no, v mi trng trong c cha m. Do thay v pht con v con s vo in th M
ngi ta che hoc bt li ht in. Ngi ta bc nhng ni nguy him tr em t do tm
hiu mi trng xung quanh n ch khng to ra bin gii v hnh xung quanh a tr, n s
lm cho a tr ln ln tr thnh ngi hay s hi, khng t tin, khng dm vt qua kh
nng lm nhng vic kh khn. Hy to ra mi trng an ton cho con mnh tha
sc khm ph mi trng xung quanh n.
Chng ta nh thng hay cm b cn , mt tay nhng chng ta qun rng cch tt
nht n tm hiu mi trng, l Cn. Chng ta phi hiu c nhu cu chnh ng ca
a tr lm sao cho con chng ta pht trin c ht tim nng.
.....................................................................................................................................................
Trc khi i vo phn cch pht con th chng ta cng ni khi nim v qui tc thng pht
sau y. l ch thng pht trn ci mun, khng thng pht trn ci cn. Vy mun l
g, cn l g?
Chng ta ai cng c phn con v phn ngi. Phn con, cn: n, ung, ng, th, v sinh, an
ton, hot ng. Phn ngi, cn: yu thng, hc hnh, lng nghe, tn trng, pht trin, cm
thong, pht biu, suy ngh. Trn y tm gi l 1 nhu cu cn bn ca mt con ngi, l
nhng ci gi l ci cn
Chng ta c ngh rng chng ta c y nhng ci quyn trn ny hay khng???T b n
gi chng ta c bao gi nghe thy nhng cu ny cha?con nt bit g im i
A: thy i cho em hi
Thy: Ti l thy hay em l thy?
con m khng nghe li m l m khng cho n ti
M i con mun hc n.
M: khng, cn phi hc ch
Vy, pht trn ci mun l sao:
n: n dinh dng, an ton l ri -> ci ny l ci cn
Khng con mun n KFC c -> y l ci mun
Mc: mc m, che thn, thoi mi l c ri -> ci ny l ci cn
Khng con mun n mc thi trang c -> ci l ci mun
Tr em c quyn hc hi, thng tin, nn mt ngy n cn 0.5h TV, internet -> ci l cn
Trn thi gian l mun
Do , nu tr em n khng nghe li th chng ta s ly i ci n mun ch khng c ly
i ci n cn.
Tun ny con s c i n KFC nu con i ng ng gi
Tun ny con s c ung pepsi nu con hc bi ng gi
"Tun ny thay v con c i n KFC th con s phi n ti nh v con nh bn"
"Tun ny thay v c mt lon Pepsi trong t th khng c lon pepsi no c v con khng chu
cho hi mi ngi"
.....................................................................................................................................................
Quay tr li, vi tr di 6 tui, nu a tr khng nghe li th chng ta s cho n
timeout.Chng ta t mt ci gh mt gc an ton trong nh v ci gh khng c ri
ch khc. K bn ngh khng gn bt k ci g khc. V cho n ngi vo .C mt cu
rt ni ting i vi tr em di 6 tui th: mi lc u l gi chi, mi ni u l ch chi,
mi vic u l tr chi, mi th u l chi v mi ngi u l bn chi.Do chng
ta khng bt k ci g gn ci gh v n s nghch.
Vy thi gian timeout l bao lu? Theo nghin cu ca nhi khoa vin hn lm Hoa K th
mi 1 tui th thi gian timeout l 1 pht. C ngha l b 3 tui th timeout trong 3 pht. V
mt ngy khng qu 20 ln timeout.Chi A: Em ngh 3 pht l qu t.Ch Lin: Chng ta quen
suy ngh ca x hi phong kin trung c, trng pht c ngha l hnh h, nhng thi hin i
trng pht ch c ngha l nhc nh. Cho nn khng cn phi lm cho n au kh.
Vy khi chng ta ku b ngi m b khng ngi th mnh cn phi lm g? Khng l
mnh n xung, ct n li ?Khng, nh th th cn bo lc hn na.
Nu b khng ngi th chng t s ly dn i cc ci n mun: khng ngi th cui tun
khng n KFC, khng ngi na th khng c pepsi trong t lnh, khng ngi na th s thay
v 1h xem TV, ch cn 0.5h xem TV,.. c nh vy.N s hc c mt bi hc l Hu qu
ng nhin.
Ch A: Nu n khng mun g c th sao ?
Ch Lin: Tr em n l con ngi, l ng vt nn n c rt nhiu ham mun. Khng c mt
tr em no m khng c mt ham mun no c.Cha m lun bit con thch ci g, mun ci g,
ght ci g, s ci g.
Mc ch ca Timeout l cho a b n lng xung, cho n calm down n c kh nng
qun l cm xc, tnh cm ca n. Sau ny t n c th iu khin c cm xc ca mnh.
C mt cu chuyn cng rt hay sau y, Lin xin c chia s.
Nu my nhn thy mt ng ngi rt xung sng th my s cu ai trc.
Ai ngh mnh s cu ngi xa l trc, ai ngh l mnh s cu ngi thn mnh trc??
Ngi Vit chng ta l Mt trm ci l khng bng mt t ci tnh nn chc chn l chng
ta s tr li Ti s cu ngi thn mnh trc, ng khng ?
Nhng ngi Nht th h s tr li sao? Khng, ti s cu ngi khng bit bi trc
Chnh v th m Nht Bn mi tr thnh cng quc th 2 th gii t ci ng tro tn ca
Hiroshima v Nagasaki.
Ci m chng ta mun dy cho con chng ta l dy con c kh nng qun l cm xc ch
khng phi l n l ca cm xc. Nn khi b ngi vo ci ngh ny th chnh l lc b tm
cch qun l cm xc ca mnh.B trn 6 tui th kh nng qun l cm xc ln hn ri nn
chng ta khng s dng phng php timeout na m chng ta s s dng Bng im.
(Phn 2)
Vi b trn 6 tui th kh nng qun l cm xc cao hn ri nn mnh s dng Bng im.
Trn bng im ghi rt r cc vic lm c cng im v cc vic lm b tr im.
n cm trong 30 pht, gp ngi ln cho hi, hc bi ng gi,..
V chng ta s tng kt cui mi tun. 1 im s l phn thng nh, 2 im phn thng to
hn,..
Ti sao li nh vy? Chng ta khng nn p dng l 10 im th c thng cn khng
c 10 im th khng c g, nh vy s dy cho b: hoc l c tt c hoc l khng c g
c. Nh vy ln ln n s: nu con qu v thuc hng mnh m n s ln t ngi khc, nu
yu ui n s chp nhn ngi khc ln t n.
Nu tng im m m th chng ta s ly bt i nhng ci mun ca n. Xin tha l n c
hng triu ci mun, n gin v n l con ngi.
Bng im ny khng ch dnh cho con, m s dnh cho c gia nh v c ai khng bao gi
lm sai khng, c ai lun lun ng khng? Cho nn trong x hi hin i mi ngi u c
quyn bnh ng nh nhau. Nn ci bng im ny s c cho b, m mi ngi mt ct na.
C rt nhiu b m thc hnh bng im th mi ngi u phn nh l rt vui, con ci rt
l hng th v hp tc.
Theo t tng ca h phong kin th cha m mun con Nghe Li, cn h t tng ca h dn
ch l cha m mun con Hp Tc.
Do cha m mun con hp tc th cn thng lng vi con, tha thun vi con. Cha m
khng mun con nh bn th cha m khng c nh con. NH l xu th cha m NH
cng xu, con NH cng xu, ng tri NH cng xu.
C mt ph huynh tham gia k cu chuyn sau v bng im:
"Em th khng phn i vic s dng bng im th nhng m c cu chuyn l nh em
cng c mt ci bng im.
Nu con lm c vic tt th s cho 1 sao, mi mt sao th c 20 nghn. Nu con c
im 10 th s c 1 sao.
Con lc no i hc cng c gng c im 10, nhng c gio gi in li v bo vi b m
m do ny con rt nht nht, s b sai, s b im khng phi 10.
Lc v chng em rt lo lng, c l ti ci bng im m con mnh tr nn nht nht
nh vy."
Ch Lin
", ci l ti v sao? l ti v ch o c trn kt qu ch khng o c trn s c gng.
Khng th no m tt c mi ngi u 10 im, khng th no m tt c mi ngi u
hng nht, khng th no m tt c mi ngi u hc i hc, ai qut rc, ai bn v s?
Chng ta vn trong x hi phong kin cho nn vn cn Cao th hay m Thp th d.
Cn trong x hi vn minh th tt c mi ngi ch c vai tr khc nhau, cn tt c cc vai
tr u quan trng nh nhau.
V mt ci inh thiu cng c th lm nguyn 1 ci nh.
Do , thay v ch cho con ch 1 sao nu con c im 10 th ch cho con 1 sao nu con hc
bi ng gi. Nh th th con ch khng b sao c."
Ngi Vit mnh c 1 cu rt hay: tn nhn lc chi thin mnh. C ngha l chng ta c
gng ht sc thi, cn kt qu ra sao th cn ph thuc vo nhiu yu t ngoi tm kim sot
ca mnh."
Do Lin lun mun ni vi ph huynh l g: ng i hi con mnh phi hng nht, ng
i hi con mnh phi 10 im, v sao?
V n khng c 10 im L do ci ngi cho n ci gen khng c 10 im
Do , hy khuyn khch s c gng, ng khuyn khch kt qu.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
Ct li ca K LUT KHNG NC MT l ch t mnh mun theo ui ci tt v
trnh xa ci xu, ch khng v s hi bo lc hay thm thung quyn li.
C vn Vit Nam c cu "Ngi qun t gia ni thanh vng vn gi l" v ngi qun t
bit rng gi l l tt ch khng phi v cn ai khen hay s ai ch.
Nhiu cha m th nhn tng t nhiu nh mng con bi h mun dy con nn ngi, hoc
bt lc trong dy con, thiu ngh thut giao tip vi con tr , gin c chm tht ,
Theo Thc s Trn Th i Lin, ngi sng lp v cng l Gim c iu hnh Bn ca b,
tr b cha m nh mng thng c tm l chng i, c bit d pht trin lch lc v a bo
lc khi trng thnh. V vy, pht con hiu qu m khng cn n roi, cha m cn nh
nguyn tc ca k lut khng nc mt :
Khng nt n, nh p: B nh khng khin tr bit cch c x ng hn, hc lm ch
hnh vi tt hn m s dy tr bit cch n trnh, li, bin minh hoc tm cch khng
b tm khi mc sai lm. c bit, tr con dng nh nh s trng pht hn l l do m n
b pht. N s c x v s hi thay v mun hnh ng ng. Phi c quy tc ng x, cha m
phi lm gng v cn nh nguyn tc khen tt hn ch. Cng hnh vi nh em, nu cha m
ni Con h qu! khin tr ngh mnh h nn h lun, cn nu ni Em li b nh na
ri! th tr thy trch nhim ca mnh. V vy, theo b Lin, cha m ch nn ch hnh
ng v khng nn ch con ngi. Khi hnh x nh th th cha m cng phe vi con
chng li hnh vi xu, t m ra cch i x chng ta s khng ch b nh na
nh!.
Trong trng hp, cha m gi nhng tr khng c phn ng g. Khng phi l con tr mun
l bn i, khng chu nghe li m mi tr mt tnh. C tr nhanh, c tr chm, nghe cha m
gi hay ni g th mi t t c phn ng li, do , cha m hy kin nhn v cho tr thm
thi gian phn ng. Khi t mnh vo v th ca con tr, bn s hiu tr mun g. Mt s
ph huynh hay dng chiu thng d d, mua chuc tr ngoan hn. Thng cho tr khng
c g l xu, nhng dng phn thng hi l s khin tr sinh h. C nhiu tnh hung,
cha m c th a ra phn thng trc tr c tinh thn c gng. Nhng phn thng
khng c qu ln hn so vi thnh tch ca tr. V d, trong tun con c c 3 im 10,
con s c thng mt mn qu A, 4 im 10 con c thng mn qu B Khi thng
cho tr, khng nn rp khun, cng nhc Ngoi ra, cn c lut chi trong gia nh. Thc s
i Lin khuyn: Lut chi trc ht l thi gian biu, tr c th m lm, khng c g bn
ci. Chng hn, mi ngy tr c chi game 30 pht th tr khng c quyn ngi l trc
mn hnh vi tnh m qun ht cc vic khc. Cha m nn cho tr tham gia son tho lut, t
t gic thc hin. Nhng lut tht s i vo cuc sng trong gia nh, chnh cha m
phi tun th. Tr lm theo nhng g cha m lm ch khng phi li cha m ni.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
Khng t nhin sinh con ra i l mnh thnh cha m tt, cng nh bit bi khng c ngha l
bit cu ngi cht ui. Sanh con l bn nng t nhin ca con ngi, nhng nui dy con
trong thi hin i ny th phi hc hi v rn luyn.
- Mun con ngoan th phi hc cch dy con, - Mun con khe th phi hc cch nui con, -
Mun con thnh cng th phi hc cch hng dn v ng hnh cng con, - Mun con gn
gi gn b vi mnh, th phi hc cch lng nghe v chia s cng con.
- ng buc con phi ln ln nh kiu cy Bonsai - ng con phi ln ln nh cy di
Hy to iu kin cho con ln ln nh cy trong vn quc gia. T nhin pht trin ht tim
nng ca mnh, v c che ch trnh nhng e da ca mi trng
Cha m chng ta sinh ra v ln ln trong bo lc nn h hc cch gii quyt vn
bng bo lc.
Chng ta khng cn bt chc h, li cng khng nn trch h.
Hy tha th cho hnh ng bo lc sai tri ca cha m, v thng cm v h tht s mun tt
cho chng ta nhng khng bit lm sao khc hn.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------- Khen & Ch l hai cc ca vn lm sao khuyn khch hnh vi tch cc ca
tr.
- Hy quan st lin tc v tranh th khen con sut trong ngy v trong tun.
- Hy lm gng cho con bng cch khuyn khch con khen mnh khi mnh lm ng
Ngi bit khen l ngi bit cho mt cch hu hiu, khng tn km v nhn hnh phc
ngay lp tc
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
Hy dy tr . . .
- NHN RA CM XC CA MNH v cm xc khng c g l xu c
-Hy NI RA CM XC CA MNH gip b hiu rng cch tt nht th hin tnh
cm l li ni, khng b u ut chng cht,
- KHNG DNG BO LC TH HIN CM XC khng hi ai, khng phi hi
hn, v khng v quan h.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
(Phn 3)
CHI CNG CON
Hy cng tn hng thi gian tuyt vi khi chi cng con no!
i vi ngi ln, n- ung- ng- lm vic- ngh ngi l nghim tc th i vi tr em, CHI
A l NGHIM TC.
V vy, vi tr em:
- Gi no cng l gi chi.
- Ch no cng l ch chi.
- Ci g cng l chi.
- Ai cng l bn chi.
Mc ch chnh ca chi a l: VUI, n sau mi l "hc".
V vy, khi chi vi con, chng ta hy chi bng 5 gic quan (m thanh nh la ht, , , i, ai
d nng qu, cha cha lnh qu...) Khi dy con, chng ta phi dy ng, v vy, nu c g mnh
cha chc chn c ng ko th ng dy vi, hy ni vi con rng, ci ny m/ b cha bit
r, b/ m tm hiu ri s cho con bit sau nh. Cn khi chi vi con, nu con c ni g sai,
b m ng chnh sa g c, ch ci thi. Ti sao li th?
Ti v: nu chng ta chnh sa sai st ca con ngay lp tc, l chng ta t mc ch hc ln
trn mc ch chi vui ca con, con s cm thy my hng. C nhiu ln nh th, con tr s
dn mt i s t tin, t nhin, s bn khon ko bit mnh chi th c ng ko? mnh ni th
c ng ko?...
Khng chnh sa khi con chi, ko c ngha l con sai mnh mc con. Mnh s ko trc tip
ch cho con ch sai m l gin tip gip con nhn ra ch sai ca mnh v con s t sa. V d:
1. C 5 anh em siu nhn, con m 1, 2, 3 ,4, 5 nhng khi hi con c my ch siu nhn, con
li ni l 3 th hy ng chnh con l "c 5 ch ch". Thay v ni nh vy, mnh c th ni
vi con l: , con ch cn 3 ch siu nhn thi h, vy con ly 3 ch, cn b/ m ly 2 ch
nh. Ri m li 1, 2, 3, 4, 5 n, ca con 3 ch n 1, 2, 3, cn ca b/ m 2 ch (1, 2). Nh
vy, chng ta ko ch ra rng con sai, m l mnh ang dy con 3 + 2 = 5. 2.
Khi con bit phn bit mu sc ri, nu con cm 1 ch siu nhn mu xanh m ni l mu
trng. B/ m cng ko nn sa li l "mu xanh ch con" m ch ci thi, ri a ch siu
nhn mu trng ra cho con v hi con ch ny mu g. Lc , con s t nhn ra ch ny mu
trng v ch kia mu xanh...
3. Khi con c chi mi, b m ng vi hng dn con cch chi. Hy con t mnh
khm ph chi v cho con t chi theo tr tng tng ca con. VD: B chi c
nga ko phi ch c cch chi bnh thng nh mnh vn hay chi. i vi tr con, con c
th tng tng ra nhiu th khc v chi theo cch ca con, hy cho tr c t do tng
tng v m mng. TNG TNG V M MNG l ci NI ca cc pht minh v i.
Ch khi con my m mi m cha bit cch chi, con cn b m gip, th b m ch hng
dn con thi, ri hoc con t chi hoc mnh chi cng con. Nu thy con lm sai th cng
ng nhc nh g c. VD nh tr chi ghp tranh, mnh ch hng dn con cch ghp (gip
con nhn bit ming ghp no vng ngoi, ghp t ngoi vo trong), sau c nhn con
chi hoc b m lm vic khc, k cho con chi mt mnh ri thnh thong ng xem con ghp
c cha, nu ghp c 1 vi ming ghp th li khch l con "i, con gii th, con ghp c my
ming ri n, con ghp tip i nh, khi no xong th gi b/ m nh, Dz!". Nhiu khi b m
hay st rut, thy con ghp mt ming ghp vo sai ch l li bo con xoay li i hoc con
ghp ming khc i... nh vy, con s tr thnh con ri trong tay b m, chi theo s ch o
ca b m th cn vui c ko?
4. Khi chi/ c truyn cho con, b m hy ko ngng hi con cc cu hi m (5W- 1H) What,
When, Who, Why, Where & How.
Hy khuyn khch con hi b m khm ph th gii v nh rng: THERE IS NO STUPID
QUESTION (Khng c cu hi no l ng ngn). Nu cu hi ca con l cu hi mi, b m
s tr li tht chi tit, y nht c th ging kin thc cho con, vi nhng cu hi m b
m ngh con c th t tr li c, th b m s hi li con, dn dt con t a ra cu tr li.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------
Cch c truyn/ k chuyn C-A-R-E:
Combine: tng hp (sau khi c xong, b m hi li con xem trong truyn c bao nhiu con
vt/ ngi,... (c th dng cu hi m 5W- 1H).
Act: Din t (b m nn c/ k truyn vi ging c tht ly k, cun ht v cn c th din
t bng hnh ng, s dng c ngn ng c th tng phn hng th, hp dn cho con)
Role play: ng vai (b m nn hi con con t phn vai cho con v cho b m).
Expand: M rng (sau khi c xong truyn, b m c th hi con rng mnh c th thay cc
nhn vt trong truyn thnh cc con vt/ ng khc... gip con ng no v t duy ra khi
khun kh ca cu truyn va ri. Ci ng ta gi l "Thinking outside of the box".
ng phi i cu hi ca tr con m thnh tht ni l mnh khng bit nu nh mnh tht s
khng bit. THERE IS NO STUPID QUESTION. KHNG C CU HI NGU NGC, ch
c ngi ngu ngc mi dn nhn ngu ngc cho cu hi m thi
------------------------------------------------------------------------------------------------------------
M I . . . XIN NG
KHNG GIT chi hay bt c vt g ra khi tay tr
--> ly mt th an ton i ly vt nguy him b ang cm
--> Nu qu gp gi tay b li, ni chuyn trong khi ch ngi nh ly vt an ton i
--> Hoc ch mt vt g b ch v qun vt trn tay ri mi ly KHNG NG ni
chuyn cao hn tm ca b
--> Ngi xung ngang tm hoc thp hn, ri mi ni hay a gin KHNG NI, KHUYN
BO, DN D khi b ang chy chi a gin hoc xem tivi
--> ngh b ng li --> Ngi xung ngang tm cng b --> ngh b nhn thng vo mt
mnh v tp trung
--> Khi b tp trung ri mi ni KHNG KHUYN BO khi b ang khc hoc rt gin d
v mt bnh tnh
--> Ni vi b l bn s ch khi b ht khc ri s tho lun
--> ch b ht khc, hi b sn sng cha
--> Khi b tr li sn sng, bn bt u khuyn bo KHNG SO SNH b vi tr hng xm,
bn cng lp
--> So snh b vi chnh b ngy hm qua, tun trc, thng trc, nm ngoi KHNG
khuyn bo trong khi Time-out
--> b c tnh lng, tinh thn trm xung
--> b c c hi suy ngh v t tm ra bi hc kinh nghim cho tng lai KHNG c gng
dy d trc khi b hiu c quy lut nhn qu
--> hy cho b c tha thch khm ph th gii ca b
--> Ro chn nhng ni nguy him nh phng bp, nh tm b khng vo c
--> Trong khu vc ca b, bc li nhng gc cnh bn nhn, bc cm in, kha ca t,
nhng vt nguy him xa tm tay b KHNG b b ra ch khc mi khi b va c gng n
mt ni no v s nguy him cho b
--> hy cho b c tha thch khm ph th gii ca b
--> Ro chn nhng ni nguy him nh phng bp, nh tm b khng vo c
--> Trong khu vc ca b, bc li nhng gc cnh bn nhn, bc cm in, kha ca t,
nhng vt nguy him xa tm tay b
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
NGH THUT KHEN/CH KHEN:
Trung thc, chn thnh, & CHI TIT
--> c sao ni vy, v ch ni ci chi tit nh ng khen, khng cn phi ni n ci tng th
khng khen c
CH: Lm sao KHNG TN THNG m ch xy dng.
V vy, - CH NG l hnh ng, li ni, hay s vic, ng bao gi l con ngi ngi
b ch khng cm thy b tn cng.
Hn na ch c hnh ng th c xu tt, con ngi th trung tnh khi khng c hnh ng
- NI TN HNH NG R RNG, ng dng t chung chung v mang tnh phn xt
nh H, L, PH, QUY, NGU NGC, D HI, MT DY . . .
- GII THCH, ti sao hnh ng ny l nn/khng nn. N c hi g cho ai - CHO PHP
ngi b ch c PHN BUA, v bit u mnh hiu sai ng c, hay chi tit trong vic
lm ca h.
Hy hi "TI SAO LM NH VY" v "MC CH CA HNH NG/LI NI NY
L G?
B Nguyn Th Hng Ngt, nh th, bin kch in nh, tng l ph cc trng cc in nh
c pht ngn "Con khng ch cha m kh, ch khng ch ch ngho" y l cu ni ca
t duy phong kin c ti. Trong x hi vn minh, con hay bt ai c ton quyn ch bai bt
c ai, trong c cha m, thy c gio . . . v ng nhin l c chnh quyn.
Ch mt cch l php, c cn c v vi tinh thn xy dng th l quyn c pht biu ca
mi con ngi. V ngi "c" ch hy cm n ngi "ch" v nh h m mnh bit im
no mnh cn hon thin v sa cha.
Ch v li, quy kt, phn xt, dn nhn, khng cn c th khng c ai c quyn ch nh vy
vi ai c, lun c tr con, thm ch l vi ch. TI SAO, v l bo lc tinh thn. TRONG
X HI, VN MINH, KHNG AI C QUYN BO LC VI AI C
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Phn cui:
Cch bo v con khi nhng k bin thi
Ngi mc bnh u dm (c ham mun tnh dc v c hnh ng tnh dc vi tr nh) c
th xut hin khp mi ni, bt k nc no, di bt k hnh thi x hi no v bt k
a im no.
Tuy nhin, nhng ngi ny c th che giu s bnh hon ca mnh bng nhiu cch, trong
c khng t k th hin bn ngoi l ngi ng hong, ng tin cy, vui v, yu thng
tr nh.
Cn thn vi nhng ngi no t ra yu thng thi qu con bn, tng con bn rt nhiu qu.
Ch cn ngi ln mt pht l ng, a tr c th ri vo vng nguy him v nhng k bnh
hon nh vy. Nhng cng ch cn ngi ln xung quanh mt cht th s nhanh chng
pht hin ra k bnh hon .
Trn trang web chuyn a ra nhng li khuyn gip cha m bo v an ton cho con ci
trc nhng k u dm (www.child-safety-for-parents.com), cc chuyn gia tm l v ti
phm c kt mt s li khuyn cho cc bc cha m nh sau:
- Cha m nn nghi ng bt k ai thch dnh thi gian vi con bn nhiu hn vi bn. Kiu
ngi ny thng ngh c chm sc con bn, hoc dnh thi gian chi ring vi con
bn. Hy cn thn vi nhng ngi no t ra yu thng thi qu con bn, tng con bn rt
nhiu qu. Nhng k bin thi thng c tm cch ly lng con tr bng nhiu cch, lng
nghe v chia s bit im yu v im mnh ca con bn d b li dng.
- Cha m hy tht kh tnh khi chn ngi nh chm con lc bn lm vic khc.
- Cha m hy xem thi ca con bn vi ngi th no, c s st, lo lng khng.
- Cha m hy ch bo cho con nhng b phn no trn c th l tuyt i khng ngi
khc s vo, v d nhng phn m chic o tm che li. Nu c, con ci phi ni ngay vi
cha m, v cha m hy tin con mnh trong nhng trng hp em bo b lm dng, v thng
tr con khng bit ba t nhng iu nh vy.
- Hy ni vi con ri ngay nhng a im gy cm gic s hi hay lo lng.
- Cha m hy gip con hiu rng trong gia nh khng c g gi l b mt gia b m v con
ci. Nhng k u dm thng da nt, thuyt phc, p con bn gi b mt v nhng hnh vi
chng thc hin.
- Khng cho con i vo nh v sinh cng cng mt mnh v lun bit con mnh ang u,
vi ai.
- Nu con bn c bt k thi khc l no nh kh ng, gp c mng, v hnh lin quan ti
tnh dc hay c nhng hnh ng tnh dc khc vi nhng a tr khc, s hi a im hay
ngi m trc y em khng s th bn cn phi nghi ng v tm hiu.
- Hy nhng im bt thng trn c th con bn nh i li kh, b bm tm b phn
sinh dc
- Hy cho con ci n mc kn o.
Cch tt nht bo v con bn l khin con bn tr thnh mc tiu kh tip cn vi nhng k
bnh hon. Cc chuyn gia tm l cho bit phn ln nhng k bin thi s b cuc nu tnh
hnh khng thun li. Tuy nhin, pht hin ra k bin thi l mt chuyn, nhng nu cha m
hoc ngi ln xung quanh khng hiu phi lm g ngn chn nhng k th hu qu vn
c th xy ra.
iu ng bun l nhng bc cha m bit con mnh ang gp nguy him nhng li qu nh
tay i vi nhng k , nh la mng v ngn cm nh trong trng hp ca b N. huyn
Hc Mn (Tui Tr ngy 22-10-2012) ri hi hn cng mun mng. Nhng au n
th xc v di chng i vi tm l con tr s cn theo cc em rt lu di. Trc khi cng an
c th gip, bn hy ch ng t gip con mnh vi vic thu li bng chng.
DY CON TNH T GIC: BC U LM CH BN THN
C l bt k ai trong chng ta, u tng vi ln chm m trong ci m ng hn n v
kt xe ngoi ng ph. Ngoi nhng l do khch quan m ai cng bit, th mt yu t cng
khng km phn quan trng gp phn lm cho tnh trng ny tr nn ri rm hn, l khi
ngi tham gia giao thng khng c thc t gic chp hnh chuyn ni ui nhau v khng
vt qua bn tri ng.
y ch l mt trong rt nhiu tnh trng cha tt trong x hi chng ta, do vic mi ngi
cha c c thc v vic phi gn gi mi trng mt cch t gic, m ch chp hnh i
khi rt min cng, nu c s gim st ca gii hu trch. iu cho thy, thc t gic
khng th t nhin hnh thnh m phi tri qua mt qu trnh gio dc lu di.
Gieo hnh ng, gt thi quen Gieo thi quen, gt tnh cch Gieo mt tnh cch, gt
s phn
y l iu m hu nh ai cng bit. Nhng trong vic gio dc con, i khi chng ta khng
gieo m ch thch gt, hay c khi li mun nh ngi khc gieo h cho mnh hoc ch bit h
ming ch sung! Trong khi s pht trin nhn thc hnh thnh nhn cch ca tr th li
khng bit ch, m li cn sn sng tip nhn nhng mm mng khng tt y ry xung
quanh tr gieo vo tm hn tr nhng thi quen xu!
V th vic tp cho tr c nhng hnh ng t gic ngay t nh, bt u t nhng vic n
gin nht, chnh l bin php tt nht gieo vo tm hn cc em thc t ch trong mi
hnh vi ng x sau ny.
KHI NO TH C TH DY TR THC T GIC?
Chng ta bit l thc v bn thn c hnh thnh t khi tr i nhng bc chp chng
tng bc khm ph th gii chung quanh lc trn 1 tui. Nhng s nhn thc v ci Ti
phn bit c bn thn, bit r v s c th th ch khi n 3 tui, tr mi c c s
nhn bit r rt nht Tr mi bit ni khng, thm ch cn hi bnhiu khi ci g
cngkhng, d sau nu m ct i khng cho th likhc!
V vy, c s tip nhn tt nht nhng hng dn nhm gip tr hnh ng v thc v
tnh t gic, th cc bc cha m nn bt u trong giai on xung quanh 3 tui. Trong giai
on ny, tr bt dn tnh i k, l tnh ch bit c mnh v suy ngh ci g trong tay ta l
ca ta. Tr bt u m rng mi quan h vi nhng tr khc, bit quan tm n nhng ngi
v s kin xung quanh mnh, bit chi chung vi bn b. V vy vic cho tr i hc l cn
thit. y cng l thi im thch hp gip tr c c nhng thc v t gic v bt u
c s pht trin v tr tu cm xc (EQ) cng nh v t duy logic.
DY TR S T GIC BNG CCH NO?
Khi ng trc mt trang giy trng, ai cng c ci cm gic l mun vit hay mun v mt
ci g ln . a tr tng t nh mt t giy trng, chng ta cng rt thch tc ng ln .
Chng ta c th v ln nhng hnh nh p, v cng c th bi bn n bng nhng nt
nguych ngoc v thc. V vy, khi mun dy cho tr thc t gic, chng ta phi bit
dng cch no, cng c no v ln t giy nhng hnh nh hu ch, nu khng th chnh
chng ta ang bi bn tm hn a tr!
dy tr th phi chng l chng ta s i din, v ni vi b l con phi ngoan, con phi
bit t i nh rng mi bui sng, t ly qun o ra mc, bui ti phi t bit ly v ra
chp bi khng th m s pht 3 roi?
iu ng, nhng ch ng vi chng ta, ng vi ci suy ngh logic ca ngi ln
ch khng phi vi s nhn thc v t duy ca mt tr ln 3! Tr cng c th lm nhng
thng ch lm c khi chng ta phi nhc nh nhiu ln hay di s gim st ca ngi
ln hoc sau rt nhiu ci 3 roi! Ni cch khc, yu cu th hon tt nhng thc t gic
vn l con s 0, thm ch cn hnh thnh tnh chng i, khng bt buc th s khng lm!
Th th phi dy bng cch no? Chng ta hy bin nhng hot ng mang tnh bn phn
thnh nhng tr chi m i vi tr em, th tr chi chnh l cc hot ng rt nghim tc!
V th khi chng ta chi tr mo con ra mt hay th mc qun o nhanh hoc xem ai
nhanh hn .v.v. l chng ta ang lm vic vi tr hay ang dy tr mt cch nghim tc
y!
DY TR NH TH NO?
Khng phi ch bin vic dy tr thnh tr chi l xong, ri tr mun chi sao th chi.
M vic gip tr hnh thnh thc t gic vn i hi mt s nhng nguyn tc. Trc ht,
l chng ta cho tr quyn chn la, khng phi l chn la gia ci khng v ci c m
l chn la gia vic thc hin nh th ny, hay thc hin nh th kia. Sau trong giai
on u, chng ta cng cn bit cch tp hun cho tr theo tng bc, hng dn cho tr
lm nhng ng tc c bn nht.
Khi tr lm c th c hai iu m ph huynh cn lu : Hy cho tr t lm, thm
ch c th c nhng sai st v c nh th, tr mi bit rt kinh nghim v cho d thi gian c
di gp i nhng chng ta cng nht quyt l khng nn can thip vo. y chnh l nguyn
nhn khin cho vic dy tr tht bi, v cha m thng khng chu ni s chm chp v vng
v ca tr, ri ra tay hon tt cng vic trong tch tc, thay v phi chng kin s r r
ca tr.
Mt yu t cn thit na, l tnh nht qun Tr khng th hnh thnh s t gic, nu
cc hot ng thng xuyn thay i v thi gian v cch thc. V vy, hy c thi kha biu
sinh hot trong ngy cho tr, v c nh phi tn trng v tun th thi kha biu ny cng vi
tr.
Mt trong nhng bin php nng cao k nng l cho tr tng bc tham gia vo cc hot
ng trong gia nh, nh trong vic dn dp, lm bp, lau nh, git qun o..v.v. Chng ta c
th nh b lm mt s vic lt vt, va lm va hng dn thm cho b. D nhin iu s
lm cho chng ta mt th gi hn, mt hn Nhng c hot ng hun luyn no m khng
mt th gi v cng sc khng?
DY TR TRONG BAO LU?
Chc hn l chng ta s t nh, chuyn dy tr nhng vic nh nh rng, ra mt, xp qun
o, gi bn hc gn gng ..v.v. l nhng chuyn nh, dy qua vi lt l tr phi nh ch.
iu ny ng, nhng cha v trc ht, c nhng b nhy bn, tip thu nhanh Thng
minh vn sn tnh tri nhng cng c nhng b chm chp, r r hay v t, dy trc qun
sau. V th, vic tp cho tr cng phi ty theo kh nng ca tng em m nhanh chng hay
phi ko di. Nhng d sao th vic dy tr cng phi mang tnh thng xuyn, tng bc
mt v lun lun cn c ng vin, nhc nh.
Mt iu quan trng l tr rt thch c khen, m thc ra th ai ch th? V th, trong qu
trnh thc hin, chng ta nn c nhng li ni c cnh, nhng cng phi hp l v chng
mc ch khng phi g cng khen! Cn nu nh tr lm sai, lm hng th chng ta li
khng nn ch bai m thay vo l nhng s khuyn khch: M bit l con c th lm tt
hn! Con lm nh th l khng c, nhng m tin l con s lm c m!
Nh th, hnh thnh mt tnh cch, chc chn khng th l nhng tc ng kiu m n
lin m l mt qu trnh gio dc tim tin, i t nhng chuyn nh, ko di t nm ny qua
nm khc. Ni nh th khng c ngha l chng ta c phi k k theo tr, hng dn cho tr
ht chuyn ny sang chuyn khc, m trong cc nm thng tip theo ch l s quan tm mang
tnh gim st, h tr v ng hnh cng tr.
S n mt thi im m trong mt s hot ng, chng ta nn cho tr t xoay s, t lm
v t chu trch nhim v nhng g mnh lm. Vic cho tr tham gia cc i nhm hot
ng theo s thch hay theo cc k nng cng l mt cch gip tr t gio dc mnh thng
qua cc tr khc. iu quan trng l khi tr c c nhng kh nng c bn, nhng kin
thc v kinh nghim ti thiu, th chng ta phi bit tin vo tr. Chnh s tin tng vo kh
nng ca tr s l mt ng c tch cc gip tr pht huy c thc t gic mt cch rt
t gic!
TNH T GIC CN THIT CHO TR NH TH NO?
C l ai trong chng ta u nhn thy rng, mt s khng nh cc tr em, thm ch l thiu
nin, thanh nin v c ngi ln, khng c kh nng t ch trong cuc sng, thng ch c
th lm tt nu c cm tay ch vic thm ch l ch ri m vn lm sai v khng c s t
tin v phi c s kim sot lin tc mi c th hon thnh cng vic ca mnh. iu ny
thng do thiu mt ch T trong qu trnh thnh nhn.
Ngay t b, nu cc em khng c tp cho tnh t gic, th thiu kh nng t gic s a
n s thiu t tin, khi khng tin vo mnh th khng th c Kh nng t ch trong cng
vic, t chuyn hc cho n chuyn lm. V khi khng c s t ch th chc kh m c
th c Tinh thn t lp cho cuc i ca mnh!
Trong cuc i con ngi, c ba iu quan trng l Lp ngn, lp ch v lp nghip m
mun c c cc iu ny th khng th ch bit da vo s chm sc h tr ca cha m, v
ca nhng ngi xung quanh m phi bng s T lp. Chnh v th, thc t gic m chng
ta gip cho con hnh thnh trong ma xun ca cuc i, chnh l bc u cho qu trnh
thnh ngi. Mt con ngi c th bc i trong cuc i bng bn chn v khi c ca
mnh cng nh t tin vo chnh mnh. iu , chng ta gi l Hnh Phc!