SZKOA POLICJI W KATOWICACH

Kontrola uczestnikw ruchu drogowego

Opracowanie:
podinsp. Alicja wirk
asp. Magdalena Szlauer

Zakad Suby Prewencyjnej

Wydawnictwo
Szkoy Policji w Katowicach
2012
 Wszelkie prawa zastrzeone Szkoa Policji w Katowicach 2012
Druk i oprawa: Szkoa Policji w Katowicach

Zdjcia i rysunki zamieszczone w publikacji s wasnoci Szkoy Policji w Katowicach

 Spis treci

WSTP......................................................................................................................................5
ROZDZIA I Podstawy prawne i faktyczne zatrzymywania
pojazdw do kontroli..............................................................................................6
ROZDZIA II Uprawnienia i obowizki policjanta w czasie kontroli ................7
Uprawnienia policjanta zatrzymujcego pojazd do kontroli ............................... 7
Zadania wymagajce wiedzy specjalistycznej ............................................................ 9
Uprawnienia do kierowania kontrolowanym pojazdem .....................................10
Pojazd oznakowany tablicami dyplomatycznymi ...................................................10
Obowizki policjanta zatrzymujcego pojazd do kontroli ..................................14
ROZDZIA III Prawa i obowizki uczestnikw ruchu drogowego
podawanych kontroli........................................................................................... 16
Prawa osoby kontrolowanej .............................................................................................16
Obowizki kontrolowanego uczestnika ruchu drogowego.................................16
ROZDZIA IV Sposoby wydawania polece i sygnaw do zatrzymywania
przez policjanta umundurowanego i nieumundurowanego ................. 18
ROZDZIA V Zasady wyboru miejsca do zatrzymania pojazdu oraz miejsca
ustawienia pojazdu policyjnego ...................................................................... 21
ROZDZIA VI Zasady i sposoby zachowania w trakcie przeprowadzania
kontroli pojazdu .................................................................................................... 23
Zasady i sposoby podchodzenia do zatrzymanego pojazdu ...............................23
Zasady zachowania bezpieczestwa .............................................................................23
ROZDZIA VII Dokumentowanie kontroli uczestnika ruchu drogowego ..... 25
Zapis w notatniku subowym .........................................................................................25
Mandat karny ...........................................................................................................................27
Karta rejestracyjna PRD-5/1 ............................................................................................28
ISTOTNE AKTY PRAWNE ................................................................................................ 29
WSTP
Jedn z podstawowych czynnoci w trakcie codziennej suby policjanta pionu
prewencji jest zatrzymywanie pojazdw do kontroli. Czynno ta wykonywana
jest w zwizku z rnymi sytuacjami dotyczcymi midzy innymi narusze
porzdku prawnego. Z uwagi na fakt, e czynnoci kontrolne wymagaj szybkich
i zdecydowanych dziaa ze strony kontrolujcych funkcjonariuszy, niezbdnie
musz oni opanowa pamiciowo wszelkie wymogi prawne oraz formalne
zwizane z przeprowadzaniem tych czynnoci. Policjant musi pamita ponadto
o zasadach bezpieczestwa podczas zatrzymania pojazdu do kontroli powinien
mie na uwadze nie tylko bezpieczestwo swoje, ale rwnie osoby
kontrolowanej.
Niniejsze opracowanie to teoretyczne wprowadzenie do tytuowego
zagadnienia mogce suy pomoc w trakcie wykonywania zada subowych
na poziomie podstawowym, realizowanych przez policjantw suby
prewencyjnej w komrkach organizacyjnych patrolowo-interwencyjnych
oraz w oddziaach prewencji.

5
ROZDZIA I
Podstawy prawne i faktyczne zatrzymywania
pojazdw do kontroli
Podstaw prawn zatrzymania pojazdu do kontroli jest ustawa Prawo
o Ruchu Drogowym, art. 129 ust. 1. Upowania on policjanta do przeprowadzenia
kontroli drogowej wobec kierowcw poruszajcych si na drogach publicznych,
w strefach zamieszkania oraz strefach ruchu:

Czuwanie nad bezpieczestwem i porzdkiem ruchu na drogach,

kierowanie ruchem i jego kontrolowanie nale do zada Policji.

Podstaw faktyczn zatrzymania pojazdu do kontroli jest konkretna sytuacja

zaistniaa w zwizku z:
popenieniem przestpstwa lub wykroczenia przez kierujcego
pojazdem;
kontrol pojazdu, co do ktrego zachodzi uzasadnione podejrzenie,
i moe zagraa bezpieczestwu ruchu drogowego ze wzgldu
np. na swj stan techniczny;
wykonywaniem czynnoci subowych na miejscu zdarzenia
drogowego;
zgoszeniem interwencji przez obywateli;
reakcj na zachowanie osoby kierujcej pojazdem.
Ponadto policjant jest zobowizany zapobiega przestpstwom i wykroczeniom
innym ni przeciwko bezpieczestwu i porzdkowi w ruchu na drogach:
kiedy istnieje uzasadnione podejrzenie, e pojazd pochodzi
z przestpstwa;
jeeli mamy uzasadnione podejrzenie, e w pojedzie znajduj si osoby,
ktre popeniy przestpstwo lub przedmioty pochodzce
z przestpstwa;
w ramach prowadzonych pocigw lub dziaa pocigowych.

6
ROZDZIA II
Uprawnienia i obowizki policjanta w czasie kontroli

Uprawnienia policjanta zatrzymujcego pojazd do kontroli

Policjant, w zwizku z czuwaniem nad bezpieczestwem i porzdkiem ruchu

na drogach, kierowaniem ruchem i jego kontrolowaniem, na podstawie zapisw
art. 129 ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym, jest uprawniony do:
legitymowania uczestnika ruchu i wydawania mu wicych polece,
co do sposobu korzystania z drogi lub uywania pojazdu;
sprawdzania dokumentw wymaganych w zwizku z kierowaniem
pojazdem i jego uywaniem, w tym zezwolenia posiadanego przez
kierujcego pojazdem uprzywilejowanym, a take dokumentu
stwierdzajcego zawarcie umowy obowizkowego ubezpieczenia
odpowiedzialnoci cywilnej posiadacza pojazdu lub stwierdzajcego
opacenie skadki tego ubezpieczenia;
dania okazania dokumentu potwierdzajcego prawo do uywania
pojazdu, o ktrym mowa w art. 71 ust. 5 ustawy Prawo o ruchu
drogowym, jeeli pojazd ten nie jest zarejestrowany na nazwisko osoby
nim kierujcej;
dania poddania si przez kierujcego pojazdem lub przez inn osob,
w stosunku do ktrej zachodzi uzasadnione podejrzenie, e moga
kierowa pojazdem, badaniu w celu ustalenia zawartoci w organizmie
alkoholu lub rodka dziaajcego podobnie do alkoholu;
sprawdzania stanu technicznego, wyposaenia, adunku, wymiarw,
masy lub nacisku osi pojazdu znajdujcego si na drodze;
sprawdzania zapisw urzdzenia rejestrujcego samoczynnie prdko
jazdy, czas jazdy i czas postoju, obowizkowe przerwy i czas
odpoczynku;

7
zatrzymania, w przypadkach przewidzianych w ustawie, dokumentw
stwierdzajcych uprawnienie do kierowania pojazdem lub jego
uywania oraz karty kierowcy ();
wydawania polece:
osobie, ktra spowodowaa przeszkod utrudniajc ruch
drogowy lub zagraajc jego bezpieczestwu albo osobie
odpowiedzialnej za utrzymanie drogi;
kontrolowanemu uczestnikowi ruchu, co do sposobu jego
zachowania;
uniemoliwienia:
kierowania pojazdem osobie znajdujcej si w stanie
nietrzewoci lub w stanie po uyciu alkoholu albo rodka
dziaajcego podobnie do alkoholu;
korzystania z pojazdu, ktrego stan techniczny, adunek, masa
lub nacisk osi zagraaj bezpieczestwu lub porzdkowi ruchu,
powoduj uszkodzenie drogi albo naruszaj wymagania ochrony
rodowiska;
korzystania z pojazdu zarejestrowanego w kraju niebdcym
pastwem czonkowskim Unii Europejskiej, Konfederacj
Szwajcarsk lub pastwem czonkowskim Europejskiego
Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) stron umowy
o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeeli kierujcy nim
nie okaza dokumentu stwierdzajcego zawarcie umowy
obowizkowego ubezpieczenia odpowiedzialnoci cywilnej
posiadacza pojazdu lub dowodu opacenia skadki
za to ubezpieczenie;
kierowania pojazdem przez osob, ktra nie posiada
wymaganych dokumentw uprawniajcych do kierowania
lub uywania pojazdu;

8
 uywania przyrzdw kontrolno-pomiarowych, a w szczeglnoci
do badania pojazdu, okrelania jego masy, nacisku osi lub prdkoci,
stwierdzania naruszenia wymaga ochrony rodowiska oraz
do stwierdzania stanu trzewoci kierujcego;
uywania urzdze rejestrujcych;
usuwania lub przemieszczania pojazdu w przypadkach okrelonych
w ustawie Prawo o ruchu drogowym;
kontroli przewozu drogowego towarw niebezpiecznych oraz wymaga
zwizanych z tym przewozem;
uywania urzdze naganiajcych, sygnalizacyjnych lub wietlnych,
sucych do wydawania wicych polece uczestnikowi ruchu;
wystpowania do starosty z wnioskiem skierowanie kierowcy lub osoby
posiadajcej pozwolenie na kierowanie tramwajem na egzamin
sprawdzajcy kwalifikacje, jeeli istniej uzasadnione i powane
zastrzeenia co do kwalifikacji tej osoby;
pilotowania pojazdw, ktrych wymiary, masa lub naciski osi
przekraczaj okrelone wielkoci; pilotowanie wykonywane jest
za opat ponoszon przez waciciela lub posiadacza pojazdu.

Zadania wymagajce wiedzy specjalistycznej

Zadania wymagajce wiedzy specjalistycznej, jak wynika z Zarzdzenia Nr 609

Komendanta Gwnego Policji, wykonuje wycznie policjant ruchu drogowego
majcy odpowiednie przeszkolenie zawodowe. Nale do nich:
kierowanie ruchem drogowym, z wyczeniem czynnoci
podejmowanych na miejscu zdarze drogowych oraz
przy zabezpieczeniu imprez na drogach;
kontrola stanu technicznego pojazdw silnikowych;
wykonywanie czynnoci na miejscu wypadkw drogowych;
kontrola przewozu towarw niebezpiecznych;

9
 kontrola zapisw urzdze samoczynnie rejestrujcych prdko jazdy,
czas jazdy i postoju (tachografw).
Czynnoci na miejscu zdarzenia drogowego mog wykonywa rwnie policjanci
grupy dochodzeniowo-ledczej, a w przypadku zdarzenia, w ktrym nie ma osoby
zabitej lub rannej, w uzasadnionych okolicznociach na polecenie dyurnego
jednostki Policji, rwnie inni policjanci.

Uprawnienia do kierowania kontrolowanym pojazdem

Policjant moe kierowa kontrolowanym pojazdem w zakresie posiadanego

uprawnienia do kierowania pojazdami, jeeli jest to niezbdne dla:
dokonania sprawdzenia stanu technicznego pojazdu, a w szczeglnoci
skutecznoci dziaania hamulcw albo sprawdzenia masy lub nacisku
osi pojazdu;
sprowadzenia pojazdu w miejsce, w ktrym nie utrudnia on ruchu
ani nie zagraa jego bezpieczestwu, jeeli pojazd zosta zatrzymany
do kontroli w nastpujcych okolicznociach:
w wyniku prowadzonych dziaa pocigowych;
jeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, i moe on zagraa
bezpieczestwu ruchu drogowego ze wzgldu na swj stan
techniczny lub zachowanie si kierujcego.

Pojazd oznakowany tablicami dyplomatycznymi

Policjant ma prawo zatrzyma do kontroli kady pojazd rwnie wtedy, gdy jest
on oznakowany tablicami dyplomatycznymi. Kada interwencja podejmowana
wobec osb korzystajcych z immunitetw lub przywilejw musi by
przeprowadzana taktownie, ale stanowczo, z penym poszanowaniem
przysugujcych tym osobom praw. Procedury dotyczce tego typu interwencji
okrelone s w Wytycznych Nr 1 Komendanta Gwnego Policji z dnia 3 stycznia

10
2006 roku w sprawie postpowania policjantw wobec uczestnikw ruchu
drogowego korzystajcych z immunitetw i przywilejw dyplomatycznych
lub konsularnych oraz korzystajcych z immunitetw krajowych.
Jeeli policjant ma uzasadnione podejrzenie popenienia wykroczenia
przez kierujcego pojazdem wyposaonym w dyplomatyczne tablice
rejestracyjne powinien zatrzyma pojazd i przeprowadzi kontrol wymaganych
dokumentw pojazdu oraz dokumentw osoby kierujcej. Jednake policjant
nie jest uprawniony do naoenia grzywny w drodze mandatu karnego,
skierowania sprawy do sdu, jak rwnie wpisania tej osoby do ewidencji
kierowcw naruszajcych przepisy ruchu drogowego, jeeli kierujcy pojazdem
jest osob korzystajc z przywilejw i immunitetw dyplomatycznych lub
konsularnych. W takim przypadku funkcjonariusz poprzestaje na zwrceniu
uwagi oraz sporzdzeniu kary informacyjnej.

Przywileje i immunitety zakrajowe

W stosunku do osb korzystajcych z przywilejw i immunitetw zakrajowych
niedopuszczalne jest ponadto:
sprawdzanie stanu technicznego, wyposaenia, adunku, wymiarw,
masy lub nacisku osi pojazdu znajdujcego si na drodze;
zatrzymanie dokumentw stwierdzajcych uprawnienie do kierowania
pojazdem lub jego uywania.
Jeeli policjant ma uzasadnione podejrzenie, e kierujcy pojazdem korzystajcy
z immunitetu zakrajowego znajduje si w stanie nietrzewoci lub w stanie
po uyciu alkoholu albo rodka dziaajcego podobnie do alkoholu (np. wyczuwalna
wo alkoholu z ust, trudnoci z zachowaniem rwnowagi po wyjciu z pojazdu,
bekotliwa mowa), musi stosowa si do nastpujcych regu:
1. nie moe zada poddania si przez kierujcego badaniu w celu
ustalenia zawartoci w organizmie alkoholu lub rodka dziaajcego
podobnie do alkoholu;
2. jest natomiast obowizany zaproponowa kierujcemu
poddanie si takiemu badaniu;

11
 3. w razie odmowy poddania si badaniu lub w przypadku pozytywnego
wyniku badania policjant uniemoliwia dalsze kierowanie pojazdem.
Jednoczenie w takiej sytuacji powinno nastpi nawizanie kontaktu
z waciwym przedstawicielstwem dyplomatycznym lub konsularnym,
ewentualnie przekazanie pojazdu innej osobie wskazanej przez kontrolowanego.
Uniemoliwienie dalszego kierowania pojazdem moe nastpi
w szczeglnoci przez:
zwrcenie si do kontrolowanego o powstrzymanie si od kierowania
pojazdem;
zaproponowanie przekazania do depozytu kluczykw pojazdu,
a w przypadku odmowy oraz gdy osoba kontrolowana znajduje si poza
pojazdem, uniemoliwienie jej powrotu do pojazdu przez blokowanie
dostpu do drzwi, w miar moliwoci bez naruszenia nietykalnoci
tej osoby;
zablokowanie kontrolowanego pojazdu przy uyciu pojazdu (pojazdw)
subowego lub blokady na koa.
Uniemoliwienie kierowania, o ktrym mowa powyej, powinno trwa do czasu
przekazania kierujcego do dyspozycji szefa misji lub urzdu, lub otrzymania
innych, wyranych dyspozycji przekazanych przez dyurnego Ministerstwa
Spraw Zagranicznych dyurnemu komendy wojewdzkiej (Stoecznej) Policji.

Uwaga!
Do pojazdu oznaczonego tablicami dyplomatycznymi nie naley
wsiada, nawet w celu wyjcia kluczykw ze stacyjki.
Jeeli w trakcie kontroli okae si, e kierujcym jest osoba
niekorzystajca z immunitetw i przywilejw dyplomatycznych
lub konsularnych, a dysponent pojazdu korzysta z tych immunitetw
i przywilejw, policjant przeprowadza kontrol i wobec kierujcego
stosuje rodki przewidziane prawem. W takim przypadku nie sprawdza
si stanu technicznego, wyposaenia, adunku, wymiarw, masy lub
nacisku osi pojazdu znajdujcego si na drodze.

12
Przywileje i immunitety krajowe

Jeeli kontrolowanym pojazdem kieruje osoba korzystajca z immunitetu

krajowego, a zatrzymanie pojazdu nie byo spowodowane uzasadnionym
podejrzeniem popenienia wykroczenia, stosuje si oglne zasady dotyczce
przeprowadzania kontroli drogowej. Jeeli wobec osoby korzystajcej
z immunitetu krajowego zachodzi uzasadnione podejrzenie popenienia
wykroczenia, a okolicznoci nie uzasadniaj skierowania do waciwego organu
wniosku o wyraenie zgody na pocignicie jej do odpowiedzialnoci, naley
poprzesta na zwrceniu uwagi.
Jeeli istnieje uzasadnione podejrzenie, e kierujcy pojazdem bdcy
osob korzystajc z immunitetu krajowego, znajduje si w stanie nietrzewoci
lub pod wpywem rodka odurzajcego (np. wyczuwalna wo alkoholu z ust,
trudnoci z zachowaniem rwnowagi po wyjciu z pojazdu, bekotliwa mowa),
policjant jest obowizany do dania poddania si przez t osob badaniu w celu
ustalenia zawartoci w organizmie alkoholu lub rodka dziaajcego podobnie
do alkoholu ktre jest czynnoci niecierpic zwoki, podejmowan w trybie
art. 17 2 k.p.k. W razie odmowy poddania si badaniu policjant, realizujc
uprawnienia wynikajce z przepisw prawa powszechnie obowizujcego, moe:
zastosowa rodki przymusu bezporedniego w celu doprowadzenia
do badania;
zatrzyma osob ujt na gorcym uczynku przestpstwa z uwagi
na niezbdno tej czynnoci dla zapewnienia prawidowego toku
postpowania karnego.
W takiej sytuacji naley uniemoliwi osobie kierowanie pojazdem. Policjant
dokonujcy czynnoci wobec osb korzystajcych z immunitetu krajowego
sporzdza notatk subow zawierajc szczegowy opis zdarzenia.

13
Obowizki policjanta zatrzymujcego pojazd do kontroli

Jak wynika z Rozporzdzenia Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji

z dnia 18 lipca 2008 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego obowizkiem
policjanta, ktry zatrzyma pojazd do kontroli jest podanie kierujcemu swojego
stopnia imienia i nazwiska oraz przyczyny zatrzymania, ponadto policjant
umundurowany okazuje legitymacj subow na danie kontrolowanego
uczestnika ruchu, a nieumundurowany okazuje legitymacj subow bez
wezwania.
Legitymacj subow okazuje si w sposb umoliwiajcy
kontrolowanemu uczestnikowi ruchu odczytanie i zanotowanie danych
pozwalajcych na identyfikacj policjanta, w szczeglnoci dotyczcych jego
stopnia, imienia i nazwiska oraz nazwy organu, ktry wyda ten dokument.
Z obowizku tego policjant jest zwolniony w razie zatrzymania pojazdu:
w wyniku prowadzonych dziaa pocigowych;
co do ktrego istnieje uzasadnione podejrzenie, e pochodzi
z przestpstwa;
jeeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, e znajduj si w nim osoby,
ktre popeniy przestpstwo.
Policjant, penic sub na drodze zgodnie z 15 Zarzdzenia 609 Komendanta
Gwnego Policji z dnia 25 czerwca 2007 r. w sprawie sposobu penienia suby
na drogach przez policjantw ma obowizek:
reagowa na przestpstwa i wykroczenia, stosujc prawem
przewidziane rodki;
wykonywa czynnoci wstpne na miejscu zdarzenia drogowego
stosownie do posiadanych rodkw i moliwoci oraz zgasza
dyurnemu jednostki Policji potrzeb skorzystania z pomocy innych
sub;
podejmowa dziaania zmierzajce do przywrcenia zakconej
pynnoci ruchu;

14
 w uzasadnionych przypadkach udzieli niezbdnej pomocy uczestnikom
ruchu, a o podjtych dziaaniach powiadomi dyurnego jednostki
Policji;
w miar moliwoci okaza, na danie osoby kontrolowanej, nagranie
lub wynik pomiaru;
utrzymywa sta czno radiow lub telefoniczn z dyurnym
jednostki organizacyjnej Policji, niezwocznie meldowa o objciu
suby na trasie lub posterunku, a take o istotnych wydarzeniach
zaistniaych podczas penienia suby;
zbiera i zgasza przeoonemu uwagi i propozycje w zakresie
niezbdnych przedsiwzi zmierzajcych do usprawnienia, poprawy
bezpieczestwa i porzdku ruchu, w tym dotyczcych infrastruktury
drogowej;
posiada przy sobie potwierdzon kopi wiadectwa legalizacji
przyrzdw kontrolno-pomiarowych, uywanych w subie i okaza j
na prob osoby kontrolowanej;
uywa umundurowania z elementami odblaskowymi bez wzgldu
na por dnia i roku;
stosowa w patrolu wieloosobowym jednolite umundurowanie.

Uwaga!

Na haso policjant wzywa pomocy policjant w uzgodnieniu

z dyurnym udaje si do miejsca zagroenia. Haso policjant wzywa
pomocy" moe by uyte tylko w sytuacji, gdy zagroone jest ycie
lub zdrowie policjanta.
Policjant asystujcy przy czynnociach kontrolnych obowizany
jest do ubezpieczania policjanta, ktry je wykonuje.

15
ROZDZIA III
Prawa i obowizki uczestnikw ruchu drogowego
podawanych kontroli

Prawa osoby kontrolowanej

Kontrolowany uczestnik ruchu drogowego ma prawo do:

zoenia zaalenia do waciwego miejscowo prokuratora na sposb
przeprowadzenia czynnoci dokonanych przez policjanta;
odmowy przyjcia mandatu karnego;
dania okazania legitymacji subowej policjanta wykonujcego wobec
niego czynnoci;
dania okazania nagrania lub wyniku pomiaru urzdze kontrolno-
pomiarowych oraz do dania okazania kopii wiadectwa legalizacji
tych urzdze;
dania przeprowadzenia powtrnego badania urzdzeniami
elektronicznymi, badania krwi lub moczu w celu ustalenia zawartoci
alkoholu lub rodka dziaajcego podobnie do alkoholu
oraz sporzdzenia przez policjanta protokou z przebiegu badania
urzdzeniami elektronicznymi.

Obowizki kontrolowanego uczestnika ruchu drogowego

Uczestnik ruchu jest obowizany stosowa si do polece i sygnaw oraz

wskazwek wydawanych przez kontrolujcego. W przypadku podania przez
kontrolujcego sygnau do zatrzymania pojazdu kierujcy tym pojazdem jest
obowizany:
zatrzyma pojazd;

16
 trzyma rce na kierownicy i nie wysiada z pojazdu, chyba e zada
tego kontrolujcy;
na polecenie kontrolujcego:
wyczy silnik pojazdu,
wczy wiata awaryjne.
Kierujcy pojazdem lub pasaer pojazdu
mog wysiada z kontrolowanego pojazdu
wycznie za zezwoleniem kontrolujcego.

17
ROZDZIA IV
Sposoby wydawania polece i sygnaw do zatrzymywania przez
policjanta umundurowanego i nieumundurowanego

Policjant umundurowany w warunkach dostatecznej widocznoci

podaje sygnay tarcz do zatrzymywania pojazdw lub rk,
a w warunkach niedostatecznej widocznoci latark ze wiatem
czerwonym albo tarcz do zatrzymywania pojazdw ze wiatem
odblaskowym lub wiatem czerwonym.

Policjant nieumundurowany jest uprawniony do zatrzymania

kierujcego pojazdem wycznie na obszarze zabudowanym.
W warunkach dostatecznej widocznoci policjant nieumundurowany
podaje sygnay tarcz do zatrzymywania pojazdw, a w warunkach
niedostatecznej widocznoci latark ze wiatem czerwonym albo
tarcz do zatrzymywania pojazdw ze wiatem odblaskowym
lub wiatem czerwonym.

18
 Policjant jadcy pojazdem samochodowym moe podawa
kierujcemu pojazdem polecenia do okrelonego zachowania si
za pomoc urzdze naganiajcych, sygnalizacyjnych lub wietlnych.

Policjant patrolu powietrznego polecenie do zatrzymania pojazdu

podaje za pomoc urzdze naganiajcych lub wietlnych.

Polecenie do zatrzymania pojazdu podaje si z dostatecznej odlegoci w sposb

zapewniajcy jego dostrzeenie przez kierujcego pojazdem oraz bezpieczne
zatrzymanie w miejscu wskazanym przez policjanta. Dla zwrcenia uwagi
na podawane sygnay lub polecenia policjant moe uywa sygnaw
dwikowych. W razie niezatrzymania si pojazdu do kontroli policjant
natychmiast przekazuje dyurnemu jednostki informacje o pojedzie
i znajdujcych si w nim osobach oraz, w miar moliwoci, podejmuje pocig.
Przed podjciem kontroli poza obszarem zabudowanym w okresie
od zmierzchu do witu policjant jest obowizany kadorazowo przekaza drog
radiow dyurnemu jednostki Policji informacj o zamiarze kontroli, podajc
numer rejestracyjny pojazdu, jego mark, miejsce kontroli i inne istotne
okolicznoci, a zameldowa po jej zakoczeniu. Policjant nie jest jednak
zobowizany do zawiadamiania dyurnego w razie prowadzenia planowanych
dziaa kontrolno-blokadowych lub koniecznoci zatrzymania pojazdu w wyniku
prowadzonych dziaa pocigowych, o rozpoczciu ktrych dyurny zosta
powiadomiony wczeniej.

19
 Rne sposoby wydawania polece i sygnaw do zatrzymywania
Policjant umundurowany wskazanie rk

Policjant umundurowany wskazanie tarcz

Policjant umundurowany wskazanie latark

Policjant nieumundurowany wskazanie tarcz

Policjant nieumundurowany wskazanie latark

20
ROZDZIA V
Zasady wyboru miejsca do zatrzymania pojazdu oraz miejsca
ustawienia pojazdu policyjnego
Pojazd powinien by zatrzymany w miejscu, w ktrym dziaanie takie
nie zagraa bezpieczestwu w ruchu. W celu dojazdu do miejsca kontroli,
policjant moe wyda kontrolowanemu uczestnikowi ruchu polecenie jazdy
za pojazdem policyjnym.
Powyszych zasad nie stosuje si w razie koniecznoci zatrzymania pojazdu:
w wyniku prowadzonych dziaa pocigowych;
co do ktrego zachodzi uzasadnione podejrzenie, i moe on zagraa
bezpieczestwu ruchu drogowego ze wzgldu na swj stan techniczny
lub zachowanie si kierujcego.
W przypadku zatrzymania pojazdu na jezdni lub poboczu, w miejscu gdzie jest to
zabronione, kierujcy pojazdem policyjnym przed przystpieniem do kontroli
wcza niebieskie wiato byskowe.
Podczas penienia suby w sposb statyczny pojazd policyjny powinien
by ustawiony w miejscu bezpiecznym i widocznym dla uczestnikw ruchu.
W warunkach niedostatecznej widocznoci w radiowozie oznakowanym
powinien by wczony wietlny napis POLICJA.
Miejsce zatrzymania pojazdu moe by wyznaczone
przez ustawienie znaku B-32 Stj kontrola drogowa.
Zatrzymanie powinno nastpi w miejscu w tym celu
wyznaczonym, a jeeli nie zostao ono wyznaczone przed
znakiem. Pojazd policyjny powinien by w miar moliwoci ustawiony
za zatrzymanym pojazdem. Dalszy ruch moe nastpi za zgod uprawnionej
osoby lub po nadaniu sygnau zezwalajcego na ruch.

21
Patrol, poza obszarem zabudowanym, moe zatrzyma do kontroli tylko
jeden pojazd, z wyjtkiem sytuacji gdy kierujcy innym pojazdem dopuszcza si
popenienia przestpstwa lub wykroczenia. Przepisu nie stosuje si podczas
wzmoonych dziaa realizowanych na podstawie odrbnego planu, ktrych
gwnym celem jest skontrolowanie maksymalnej liczby kierujcych pojazdami.

22
ROZDZIA VI
Zasady i sposoby zachowania w trakcie przeprowadzania
kontroli pojazdu

Zasady i sposoby podchodzenia do zatrzymanego pojazdu

1) Jeeli tylko jest to moliwe, do zatrzymanego pojazdu naley podchodzi

od tyu. Jeeli pojazd zatrzymany jest w miejscu bezpiecznym (parking,
zatoka) policjant podchodzi od strony lewej (od strony kierowcy), natomiast
w przypadku zatrzymania pojazdu na jezdni, o ile jest to moliwe, od strony
prawej (od strony pasaera).
2) Do pojazdu policyjnego uczestnik ruchu moe by wpuszczony tylko w razie
koniecznoci:
udzielenia pomocy choremu lub rannemu;
doprowadzania do jednostki Policji, izby wytrzewie lub placwki suby
zdrowia;
poddania badaniu w celu ustalenia zawartoci alkoholu w organizmie lub
rodka dziaajcego podobnie do alkoholu, jeeli wykonanie tej czynnoci
w innych warunkach byoby niemoliwe lub mogoby zakci porzdek;
okazania przebiegu zarejestrowanego wykroczenia;
przeprowadzenia czynnoci procesowych.

Zasady zachowania bezpieczestwa

1) Przed przystpieniem do kontroli kierujcego oraz sprawdzenia dokumentw,

adunku lub stanu technicznego pojazdu policjant powinien wyda polecenia:
unieruchomienia silnika pojazdu;
wyjcia kluczykw ze stacyjki;

23
 natomiast w przypadku przeprowadzania kontroli na jezdni lub poboczu
wczenia wiate awaryjnych o kadej porze doby, a jeeli pojazd nie jest
w nie wyposaony wczenia wiate pozycyjnych w okresie
zmniejszonej przejrzystoci powietrza.
2) Policjant moe na prob pasaerw pojazdu zezwoli na jego opuszczenie,
jeeli ma pewno, e przebieg kontroli nie zostanie zakcony.
3) Patrol poza obszarem zabudowanym moe zatrzyma do kontroli tylko jeden
pojazd z wyjtkiem sytuacji, gdy kierujcy innym pojazdem dopuszcza si
popenienia przestpstwa lub wykroczenia oraz podczas wzmoonych dziaa
realizowanych na podstawie odrbnego planu, ktrych gwnym celem jest
skontrolowanie maksymalnej liczby kierujcych pojazdami.
4) W czasie kontroli pojazdu i osb policjant powinien zachowywa szczeglne
rodki ostronoci, a zwaszcza:
obserwowa osoby znajdujce si w pojedzie, a w uzasadnionych
przypadkach wylegitymowa je;
nie dopuci, by kierujcy pojazdem jednoladowym znalaz si z drugiej
strony tego pojazdu.
5) Policjant niewykonujcy czynnoci kontrolnych obowizany jest
do ubezpieczania policjanta wykonujcego te czynnoci. Fakt ten
policjant odnotowuje w notatniku subowym.
6) W razie zatrzymania pojazdu:
w wyniku prowadzonych dziaa pocigowych;
co do ktrego istnieje uzasadnione podejrzenie, e pochodzi
z przestpstwa;
co do ktrego zachodzi uzasadnione podejrzenie, e znajduj si w nim
osoby, ktre popeniy przestpstwo,
policjant nakazuje kierujcemu pojazdem lub pasaerowi pojazdu
opuci pojazd, stan w rozkroku i oprze rce na dachu (boku) pojazdu
lub pooy si w obrbie pasa drogowego twarz do ziemi.

24
ROZDZIA VII
Dokumentowanie kontroli uczestnika ruchu drogowego

Zapis w notatniku subowym

Wpis w notatniku subowym powinien by krtki, rzeczowy, powinien zawiera

dane niezbdne do opracowania innej dokumentacji. Policjant w notatniku
subowym dokonuje wpisw dotyczcych przeprowadzonych kontroli oraz
wykonanych przez niego czynnoci, a w szczeglnoci:
czasu przyjcia zgoszenia, miejsca oraz czasu rozpoczcia i zakoczenia
poszczeglnych czynnoci;
danych osobowych kierujcego pojazdem, a w uzasadnionych
przypadkach innego uczestnika ruchu;
marki i numeru rejestracyjnego pojazdu;
sposobu zakoczenia prowadzonej kontroli drogowej, w tym:
zastosowanego rodka (np. pouczenie, mandat karny, z podaniem
kwoty, serii i jego numeru, wniosek o ukaranie do sdu rejonowego)
i kwalifikacji prawnej czynu;
zatrzymania dokumentu, z podaniem rodzaju, serii i numeru
zatrzymanego dokumentu, numeru pokwitowania;
informacji dotyczcych badania w celu stwierdzenia obecnoci
w organizmie alkoholu lub podobnie dziaajcego rodka z podaniem:
wyniku badania,
numeru protokou,
ewentualnie numeru ampuki;
poinformowania osoby, wobec ktrej podjto czynno o prawie
do zoenia zaalenia na sposb przeprowadzenia czynnoci
do waciwego miejscowo prokuratora.

25
W przypadku dokumentowania czynnoci wykonywanych na miejscu wypadku
lub kolizji drogowej naley w notatniku uwzgldni ponadto:
czas, miejsce i okolicznoci zdarzenia;
informacje o podmiotach ubezpieczeniowych, w tym o numerze polisy;
dane wiadkw;
informacje o sprzdzeniu dokumentacji zdarzenia (szkice, protokoy,
notatki urzdowe, itp.).

Przykad

26
Mandat karny

27
Karta rejestracyjna PRD-5/1

28
ISTOTNE AKTY PRAWNE
1. Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 roku o Policji (t.j. Dz. U. 2007.43.277
z pn. zm.)
2. Ustawa z dnia 20 czerwca 1997 roku prawo o ruchu drogowym
(t.j. Dz. U. 2005.108.908 z pn. zm.)
3. Ustawa z dnia 26 padziernika 1982 r. o wychowaniu w trzewoci
i przeciwdziaaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. 2007. 70.473).
4. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji
z dnia 6 lipca 2010 r. w sprawie kierowania ruchem drogowym
(Dz. U. 2010.123.840)
5. Rozporzdzenie Ministrw Infrastruktury oraz Spraw Wewntrznych
i Administracji z dnia 31 lipca 2002r. w sprawie znakw i sygnaw
drogowych (Dz. U. 2002.170.1393 z pn. zm.)
6. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji
z dnia 18 lipca 2008 r. w sprawie kontroli ruchu drogowego
(Dz. U. 2008.132.841 z pn. zm.)
7. Rozporzdzenie Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji
z dnia 20 grudnia 2002 roku w sprawie postpowania z kierowcami
naruszajcymi przepisy ruchu drogowego (Dz. U. 2002.236.1998
z pn. zm.)
8. Rozporzdzenie Ministra Zdrowia i Opieki Spoecznej z dnia 6 maja 1983 r.
w sprawie warunkw i sposobu dokonywania bada na zawarto
alkoholu w organizmie (Dz. U 1983.25.117)
9. Zarzdzenie Nr 609 Komendanta Gwnego Policji z dnia 25 czerwca
2007 r. w sprawie sposobu penienia suby na drogach przez policjantw
(Dz. Urz. KGP. 2007.13.100 z pn. zm.)

29
10. Zarzdzenie Nr 496 Komendanta Gwnego Policji z dnia 25 maja 2004 r.
w sprawie bada na zawarto w organizmie alkoholu lub rodka
dziaajcego podobnie do alkoholu ( Dz. Urz. KGP 2004.9.40 z pn. zm.)
11. Wytyczne Nr 1 Komendanta Gwnego Policji z dnia 20 kwietnia 2005 roku
w sprawie ochrony bezpieczestwa osobistego policjantw oraz osb
postronnych podczas zatrzymywania osb poruszajcych si pojazdami
(Dz. Urz. KGP. 2005.10.68)
12. Wytyczne Nr 1 Komendanta Gwnego Policji z dnia 3 stycznia 2006 roku
w sprawie postpowania policjantw wobec uczestnikw ruchu
drogowego korzystajcych z immunitetw i przywilejw dyplomatycznych
lub konsularnych oraz korzystajcych z immunitetw krajowych
(Dz. U. 2006.4.17)

30