Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Antrpologo
Lamaanadel24desetiembrede1946elcerroSanCosmefueocupadoporuncentenardepersonas,en
sumayoraprovincianoscomerciantesdeLaParada,quienesarguyendonotenerdndevivir,con
banderasperuanasenmano,instalaronesterasydeclararonqueseconstituanenunaasociacinde
vivienda.ElgobiernodemocrticodeBustamanteyRiveroconsintielhechoy,conello,dionacimientoala
primerabarriadadelPer.Apartirdeentonces,elfenmenoseexpandirayseharaexplosivo.
Primerofueronotroscerros(ElAgustino,SanPedro),luegolaperiferiadelaciudad(SanMartndePorres,
Comas)yalfinalelarenalconCiudaddeDios,fundadalaNavidadde1954.En1956dirigelprimercenso
debarriadasdeLima,ArequipayChimbote,conlaparticipacindealumnosdelaUNMSM.EnLimahaba
56barriadasconel10%delapoblacindelaciudad.Resultadosquellamaronlaatencinnacionalyque
fueronusadosporelgobiernodePradoparasustentarlatesisdequeelproblemanmerounodeLimaera
eldelavivienda.
Lejosdedetenerse,laocupacindelarenalcontinuparaexpandirseaVillaElSalvadorenladcadade
1970,movimientoquenisiquieraelgeneralVelascoAlvaradopudodetener.DespusvendranSanJuande
LuriganchoyHuaycnhastallegaraMiPer,creadaduranteelgobiernodeFujimori.
Entodoestelapsoseidentificababarriadaconpobrezaextrema.Hoylapobrezaextremacasiha
desaparecidodeLimayciertamentelasbarriadasquellegarona400afinesdelsigloXXlograron
predominaren29distritosdelos49quetienelaurbeLimaCallaoyseconvirtieronendistritosluego,esos
distritosformaronconos.Hoy,porsusdimensionesdemogrficasygeogrficasyporsupesosocialy
poltico,esosespaciossehanconstituidoentresnuevasLima.
Enellassuspobladoresnosolocambianelpaisajeurbano,sinotambincreanunvigorosocircuito
econmicodeservicios,queamplaelmercadointerno,constituyenunaconstelacinpoliclasistaformada
porpequeosymedianosempresarios,autoempleadosytrabajadoreseventuales,yforjanunaidentidad
propiaquerescatasuraigambreserranayasimilalainfluenciaculturaloccidental.
Pero,almismotiempo,enlosbordesdelasnuevasLima,enlasalturasdelascarreterasalsur,nortey
centro,lospaseantesdefindesemanapuedenvernuevasesteras,nuevasbanderaseinscripcionesy
nuevospobladoressinluzniagua.SilapobrezaharetrocedidotantoenLima,porqucadadanaceuna
nuevabarriada?
Larespuestaescompleja.Meatrevoaproponerquelabarriadaeslagranformadeacomodoalacapital
delmigranteprovinciano.Enesesentido,noessololarespuestaaunproblemadefaltadeviviendasino
muchomsqueeso,eselOtroPerquesehacepresenteyreclamapertenencia,ciudadana,
reconocimiento.
Supeculiaridadesqueharecreadoensusenoalmundodelacomunidadandinaqueseexpresaenla
presenciaderasgoscomolareciprocidadyayudamutuaeneltrabajoyenlavidasocial(mingayayni),yel
autogobierno(kamachicoc)basadoenlaparticipacindetodoslosadultosenlasdecisionescomoocurra
enelayllu.
EstetejidosocialeselqueledafuerzaparalevantarseanteelEstadoydemandarlaatencinasus
necesidades.Talcomolohicieronhacedcadassusantecesores,estospobladoresdelasnuevas
barriadasseguramentetambinprontobloquearnlaspistasymarcharnporlascallesparareclamar
aguayluzparasusviviendasyeducacinparasushijos.
Esdecir,enmiopinin,labarriadaeslaformadearticulacindelpobladordesposedoyelEstado,todoun
fenmenooriginalenAmricaLatinasoloexplicadoporlapresenciahistricadelacomunidadandinaenla
nuevarealidadurbana,algoquelosantroplogoseuropeosllamanelpoderdelacultura.Ningunodelos
gobiernosdelsigloXXIhalogradoasimilarestedesborde.Porello,mientrassushermanasmayores,las
barriadasoriginales,crecenyseconviertenenemporios(comoelcasodeLosOlivos),enlosprximos
aosseguiremosviendounanuevabarriadacadada.
Tagsrelacionados