Vous êtes sur la page 1sur 63

iu; i;H yd mrud: i;H m%:u uqKh - 2014 cQ,s

fyj;a
kqu yd lau
ISBN 978-955-51707-3-4

il,o ysl l;=jrhd i;=h'

m%ldYkh (

mQcH jkm,dfka is Oud,xldr ys


w;=fldar<j;a;"
jg/l"
mdlal'

fj wvh ( www.srisaddharmaya.blogspot.com

uqKh (

iqfka .%e*slaia" ud;r


rl:kh ( 041-2227688
mQcH jkm,dfka is Oud,xldr ys *elaia ( 041-2223802
oHq;a ;emE,( surencom@sltnet.lk
mgqk
msgq wxl

wgqjd l;d yd tys b;sydih 4 - 23

nq oyu ud. phdjls wd.ula fkdf 24 - 49

nq oyu" nqoaOd.u yd kk oHdj 50 - 93

msk yd l=i,h 93 - 111

;sfrdal=vv iQ;%h 111 - 122

03
wgqjd l:d yd tys b;sydih

ys ud yshka tod ,xld mqrhg ^wkqrdOmqrhg& jevu


lrka lrk ,o w;suy;a Ydik fYdaOk fufyjr u.ska fy,f
W;=re l=re mh kka fmrl, yeka jq hCI f.da;%slhka nyq,j iQ
tjlg bkah iNjhla we;s rcqka rcl, rdcH ;=, isjQfha n,j;a
fjkils' fufia is jQ fjkial ixialD;sl" wd.l" Odl yd
idys;Huh jYfhka fukau Ys,amShuh jYfhka o Odldrfhka
j.SlrKh lrka fmkajdh yels jqj;a fuys ud n,dfmdfrd;a;=
jkafka ta ish,a,u i,ld n,kakg fkdj wd.l jYfhka yd nqoaO
Ouh me;af;ka is jQ fjkial ms<sn|j hlsis .%yhla bm;a
lrkakgh'

ys udyshka tod wkqrdOmqrhg mefKkakg fmr meye,s


f,aLk l,djla wkqrdOmqrfha fkd;snqkq nj wo ta ms<sn|j u; m%ldY
lrk fndfyda W.;=kaf.a u;hhs' kuq;a wkqrmqr m%foaYfha f,aLk
.kajd ,shd ;snQ w;S; fndfyda foa kgu;a lrk ,o lekSj, yuq
we;' tfia ,xldmqr rdcHfha ^wkqrmqr& hqKq f,aLk l,djla" wCIr
ud,djla" idys;Hhla tod fkd;snqK;a fkdmej;sh;a f fy< f
wks;a m%foaYj, fYaIfhkau foaj fy,h kka tod m%isoaO jQ
ckanqoamfha ys yshka mefKkakg;a fmr ^kef.kysr reyqfKa
yd lrf& b;du;au hqKq f,aLk l,djla" idys;Hhla yd Ys,am l%u
j,ska fmdaIs; jQ ixialD;shla mej;s njg wo jk g u;= we;s
fndfyda idCIsj,ska Tmamq we;'

ys udyshka nqoaO Ouh /f.k ,xld mqrhg


^wkqrdOmqrhg & meKsfha fuu foaj fy<fha tod w.kqjr jQ ^rc.,&
^wok wmdr ia;%slalfha& rc.y kqjr isgh' f nj meye,sju
uydjxYfha i|yka jkafka ckanqoamfha rc.ykqjr isg ,xldmqr
rdcOdkshg ys yshka iu msi meKs njh' uydjxYh mjik
f w;S; isu imQK i;Hhhls' tjlg ckanqoamh f,iska

04
yekajQfha nqka ckauh ,enQ wo rc., msys foaj fy<hgh' th tod m%foaYj, wog;a l n,d .; yels .,af,ka iuQyh ;=ka oyila
ckmo rdYshlska hq;= fjku rdcOdkshls' u.O rdcHh bka tlls' muKh'
u.Ofha w.kqjr jQfha rc.y kqjrhs' wo th wmdr rc., wdY%s;
tod Ndr; foaYfhka wmdf rc.ykqjrg meKs ys
Yd, m%foaYhla f,iska ykd f.k we;' tod u.O rf w.kqjr
l=udrhd we;= ix>;a;d" iqukd" iqkkaod wd .sys rc l=ur
jQfha rc.y kqjrhs' tod u.O rg jQfha wo wmdr n,a, yd
l=udhka rc.,g meKsfha tod rc.y kqjr ;snq msfjka j,ska yd
fudKrd., ia;%slal j,ska iuka; Yd, m%foaYhls' f ia;%slal
oHdia:dk j,ska msis nqoyu bf.k f.k OudjfndaOh ,nd
j, fYaIfhkau wmdr ia;%slalfha rc.," iuka.," kqjr.,"
.kakgh' fufia OudjfndaOh ,nd .;a miqj me uM,
mql=Kdj" ks,a.," nqoaOx.," kcx., yd mshka., wdY%s;j wo
,nd.;a nj uydjxYfha yd mjxY l:d j,ska b;du;au msis f,i
olakg we;s w;s mqrdK w;s uy;a fn!oaO kgUqka yd mqrdjia;=
meye,sjk lreKls'
wdY%fhka wmg tod f m%foaY j, meje;s Y%S N+;sh yd ixialD;sl
hqKqj .ek ys;d .; yelsh' rc.,ska yuq jQ fi,a,smsj,skao ys ud yshka msksjka md
jod< miqj ;ekam;a lrk ,o NIaudjfYaI j,skao" miqj l, lekS
nqmshdKka jykafiaf.a msksfuka miqj jir 700la muKu
j,skao ;ju;a fidhd fkd.;a w;s uy;a idCIsj,ska o ukdj Tmamqjk
.= ld, mrdihla ;=, tk l%s'j' m<uqjk ishji olajdu uq
foa k ys ud yshka wkqrdOmqrhg jevu lf,a wmdr rc.,
f,djgu f:rjd nqoaO Ouh b.eka jQ uQ,ia:dkh jQfha u.Org
msys fn!oaO msfjka ixlSKfha isg njhs' ys yshka
rc.ykqjrhs' m<uqjk yd fojk Ou ix.dhkdjka meje;ajQfhao
wkqrdOmqrhg jevu lr ;u hq. fufyjr imQK lsfuka miqj
fuu wmdr ia;%slalfha rc.,h' furg b;sydih ,shq uyd jxYfha
kej;;a ;fha b;s ld,h .; lr msksjka md jodf,a;a wmdr
meye,sju f nj i|yka f' wkqrdOmqrfha uyd ydrh"
rc., ^rc.ykqjr& nj rc.,ska yuq we;s fi,a,smshl igyka lr
f:rjdkaf.a wd.l uQ,ia:dkh jQfha rc.y kqjrg ^wmdf& f
;su ldgj;au fjkia l, fkdyels i;Hhls'
;;ajh wys fuka miqjh' hlsis iajdNdl m;lska tk
kshhlska" iqkdhlska fyda c, .e,aula fyda Yd, .skakla jeks wmdr ia;%slalfha rc.," mshka.," iuka.," ks,a.,"
fohla fya;= fldg f.k uq kef.kysr m<d;u jdf.a kdY ta kqjr.," mql=Kdj" nqoaOx.," kE,a, wd wlalr oioyia .Kkla
m<d; ck Y+kH ;;ajhlg m;au;a iuu fuf;la f:rjd uQ, m%foaYhka ;=, me;s we;s mqrdjia;= wkqrdOmqr hq.hg;a fmr hq.hlg
ia:dkhj meje;s rc.ykqjr kdY u ksid f uQ,ia:dkh ^tk nqoaO hq.hg& wh;a nj kgu ikd: lr iy;sl lr we;' f
wkqrdOmqrhg udre .sh nj b;du;au meye,sh' ka rc., w;s uy;a mqrdjia;+ka u.ska wmg lshd mdkafka wfma i;Hhu b;sydih
lrf.k hkq ,nk lekS j,ska fidhd.;a fndfyda lreKq wkqj yd flfia fyda hgm;a lr oud we;s njhs' fy<u kshu ksjer Wreuh
wog;a b;s we;s kYaGdjfYaI j,ska fmkakq lrk wdldrhg fidhd hk ;reK oaj;=ka kef.kysr m<df;a wmdr" fudKrd., yd
rc.ykqjr ^wmdf& tod meje;s Yd, NslaIq uOHia:dk" msfjka n,a, ia;%slalj, we;s f mqrdoHd;aul jkdlulska hq;= jeo.;a
foaYK Yd,d" lgdr fldgd we;s Yd, .,af,ka wdfhka f nj kgUqka yd ta ta ia:dk ms<sn|j ksjer f;dr;=re" ld,jljdkq yd
ukdj meye,s fjhs' rc.," iuka.," kE,a," mql=Kdj yd ta wjg fjk;a wod, idOlo iu.ska fidhd.kakg wjxlju W;aidy h

05 06
hq;=h' f m%foaYh uydjxYfha tod ,shd igyka l, ckanqoamhhs' isfha mrfoaYs Ndr;Sh rcjrekah& m<jd yer rg tlafiai;a lr
u.O rdcHhhs' rc.ykqjrhs' wfma f.!;u nqmshdKka jykafia foaYSh md,khla rf ia:dms; l<y'
nqoaO;ajhg m;a uq,au jir ismyla muKu ld,hla jev isfha
gq.euqKq uy rc;=ud fufia foia n,f. m<jdyer rg
rc.ykqjrhs' wo tys ku rc., njg mj;kh we;'
tlafiai;a l,d fukau" rf u;= wkd.;hg ;kau n,mE m%Odk
ys udyshka wkqrmqrhg jevu lrkakg fmr f fy<f lreKq ldrKd lsysmhla o f iuu fjkia lrkakg fhks'
meye,s yd hqKq wCIr l,djla fyda ixialD;shla fyda fkd;snqkq nj
1' rf fuf;la meje;s kef.kysr w.k.rh ^rc.ykqjr&
wfma W.;a h;a hhs lshd .kakd fndfyda mKa;hka fukau fn!oaO
wkqrdOmqrhg udrelr w;s k a md,k uOHia : dkhla
NslaIQkao wo mqk mqkd m%ldY lr;s' kuq;a f,dalfha fjk;a lsis rgl
wkqrdOmqrfha msysgqjd Wm rcjreka hgf;a wE; tmsg m%foaYhka
tjlg fkdmej;s ;r hqKq NdId idys;Hhla wCIr l,djla yd
md,kh lrkakg mgka .ekSu'
ixialD;shla tjlg wm rfgys meje;s njg fndfyda idCIs we;' ys
yshka wkqrmqrhg mefKkakg l,ska fy< f wfkl=;a m%foaYj, 2' rf fuf;la meje;s uq,au oHd l,d Ys,am yd nqoaO Ouh
tjka hqKq wCIr l,djla yd ixialD;shla meje;s nj ka Tmamq b.ekajQ uOHia:dkhla jQ rc.ykqjr yd ., f;jkdrduh
we;' ys ud yshka iska wkqrmqrhg f.k wd ish hqKq wCIr jeks fjk;a jeo.;a k.rj, msys mqia;ld,j, ,shd ;ekam;a
l,djka yd wfkl=;a wxf.damdx.hka ys yshka iska ,nd .;af;a;a" lr ;snQ myrKh lrka ;snQ fndfyda fmd;am;a ;%smsglh yd
bf.k .;af;a;a rc., rc.ykqjr tod meje;s oHdia:dk yd fy< wgqjd jxYl:d we;= fndfyda wd.l fmd;am;a fukau
msfjka j,ska i Ndr; foaYfhka fkdjk njo wo jkg ukdj wfkl=;a jeo.;a fmd;am;a ish,a,uo w;ska ;ekQ wkqrdOmqr
Tmamq lr we;' ta nj wfma fn!oaO W.;a h;a .sys me wh k.rhg f.kajd f.k tys i;auy,a mqia;ld,hla" m%didohla
ms<sfkd.ekSu ta whf.au lreuhls' lrjd tys ;ekam;a lsu'
fy< niska ,shd ;snQ uq,au fy, uydjxYh ,shQ uydjxY 3' rf O m%foaY j, fYaIfhka kef.kysr yd reyqfKa
.;alre ;u rhd f,i f;dard .;af;a gq.euqKq uy rc;=udhs' m%foaYj, j;a jQ ksiqka jeo mqod .;a f.!;u nqmshdKka
gq.euqKq uyrcqf.a mshd reyqfKa Wmka uydkd. mqrfha rcl< jykafiaf.a Ydl Od;=ka jykafia,d ish,a,u mdfya
fy<kd. mrmqrg whs;s merKs kd. fy,fhls' gq.euqKq uyrcqf.a wkqrdOmqrhg jevu lrjd Yd, od.e blr tajdfha ;ekam;a
uj kef.kysr m%foaYfha md,lfhl=j is foaj fy,fha foaj rc lr ksiqkag wkqrmqrfha wguia:dkhu jkakg ie,eiau'
mrmqrg wh;a le,Ks;siai rcqf.a hKshhs' fufia kef.kysr yd f ksid g fmr kshu ksjer wguia:dkh f,i ie,l+ nqoaO
reyqfKa tod md,kh ndrj lghq;= l< uq,a fy, rc mrmqr folla Yla;shg wkq.; jQ W;= ia:dkhka hgm;a wNdjhg .shy'
taldnoaO lrka Wmka l=urd jQ gq.euqKq rcq u,h rgg l rgg yd fuf;la l,a fn!oaO ck;dj w;f m%isoaOj ;snQ W;a;rdrduh"
W!jgo f.dia tys iydho we;sj fiakd ixOdkh lrf.k tjlg lms,drduh" l=iskdrdrduh" bism;kdrduh" fjkdrduh"
wkqrdOmqrfha ^W;=re l=re mfha& md,kh ndrj is mrfoaYS rcqka f;jkdrduh" iKs iEh yd iuka.sr wNd;hg f.dia
^chf.a mgka t<dr olajdu wkqrmqr rdcOdksfha rdcH md,kh ndrj wkqrdOmqrfha kj wguia:dkhla blsuo isoaO h'

07 08
4' isjq fy,fhau fn!oaO Yaj oHd,h f,iska fuf;la l,a isjq fy<fhau l=,j;=kao W.;=kao Wiia fn!oaO wOHdmkhla ,enQf
fmr. f,dalfhau m;,j mej;s rc.ykqjr msys uQ,sl rc.ykqjr msys fn!oaO wOHdmk uOHia:dkfhks' wkqrdOmqrfha fyda
fn!oaO ydr" msfjka yd oHdia:dk ixlSKh fjkqjg W;=re ueo" ngysr" jhU m<d;a j, fyda fjk;a fujka hqKq fn!oaO
wkqrdOmqrfha uyd ydrh" f,dajduydmdh yd rejkaje,s iEh wOHdmk uOHia:dkhla ta w;S; hq.fha meje;sfha ke;' bkahdf;a
we;= fjfyr ydr msfjka f.dv kxjd fn!oaO Yaj oHd,h wcka;d" fj,af,dard wd fn!oaO Yaj oHd,hka wdrN lrk ,oafoa o
w;a w.kqjrg tk wkqrdOmqrhg f.k hduo fuys ish' g;a miqj wd hq.hlh' tk nqoaO jI 800 ;r miqld,hlh'
bkahdf miqld,Skj wdrN lrk ,o fuu fn!oaO Yaj oHd,j,
ndysr mri;=re wdl%uKj,ska yd ndysr ixialD;sl yd wd.l
msis f:rjd nqoaO Ouh lsisfgl;a b.ekajQfha ke;' ta fjkqjg
n,f. j,skao fuf;la l,la iajNdlju wdrCId mej;s rc.,
b.ekajQfha WmksYoa" ffck" yd uydhdk fn!oaO oYKhhs' ta ksid
rc.ykqjr msys fn!oaO oHd Ys,amSh uOHia:dkh wkqrdOmqrh jeks
wkqrdOmqrfha uyd ydrfha nq'j' 700 muK ia:dms; l< fn!oaO
ndysr f,dalhlg jD; jQ;a wkdrCIs; jQ;a ia:dkhlg f.k .shy'
Yaj oHd,h ta uq,au hq.fha wfkl=;a fn!oaO oHdh;khkag jvd
wkqrdOmqrhg f.k .sh rdcH md,k uQ,ia:dkh jir 800lg 900lg
fjkia fufyjrla fn!oaO f,dalhdg bgq l, nj meye,sh' flfia
miqj kej;;a wdmiq fmdf<dkakrejg f.fkkakg;a is h' g;a
fj;;a wmdf rc., - rc.ykqjr msysgqjd ;snQ nqka oji mgka
jvd wkqrdOmqr rdcOdkshg ksrka;rju foaYSh foaYmd,ksl wdl%uK
jir 700la muK .= ld,hla ;=,u W;= nqoaO Ouh msis f,iska
yd ixialD;sl yd wd.l n,f.j, wdl%uKhka f jir 900l
W.eka jQ ta bmerKs wOHdmk uOHia:dkh jeks hqKq ;;ajfha
ld,mrdihla mqrdu ;kau fkkakg h' f ksid is jQ n,j;au
wOHdmk wdh;khla bkamiqj ljodj;au f,dj ys fkdh'
kdYh k ksjka olskakg Wmldr jk fia fuf;la msisj meje;s
nqoaO Ouh" woyk wd.ula njg mj:kh uhs' nqoaO wo f,dalfha fndfyda hqKq Yaj oHd,hka we;' wo fy<
mksjdkfhka miqj jir 700la muK . ld,hla wdrCId mej;s fo Yaj oHd, j, fn!oaO oYKh" fn!oaO ixialD;sh" fn!oaO
rc.ykqjr rc., fn!oaO Yaj oHd,h wNdjhg f.dia ta ia:dkh b;sydih yd fn!oaO idys;Hh b.ekajQj;a tod rc.ykqjr msys
ckY+kH ia:dkhla njg m;au is kg jir 1900la muK .= fn!oaO Yaj oHd,fha b.ekajQjd fuka msis nqoaO Ouh tajdfha
ld,hla .; we;' f ksid fn!oaO f,dalhdg u.O rg rc.ykqjr W.kajkjd hehs lsj fkdyelsh'
yd tys f;dr;=re ish,a, kdu ud;%hla muKla h' ckanqoamh
wkqrdOmqrfha uydydrh uq,afldg f.k tod wdrN l< ta
bkahdjg mjrd ka iqoaoka iska u.O foaYh;a rc.ykqjr;a hk
fojk fn!oaO Yaj oHd,h ;=<o uq,au hq.fha fuka wOujd "
ish,a,u;a bkahdjg nf,kau mjrd kay' bkahdf tf;la Nd;d
wkhjd foa b.ekajQfha ke;' f hq.h jk g;a bkahdj ;=<
l, fndfyda k . iqoaoka iska fjkia lrka w;au b;sydihla
m%p,s; fjka mej;s uydhdksl woyia" ffj;=,Hjd woyia" y,dy,
bkahdjg ksudKh lr kay'
Ifuka" f:rjdka iska neyer l<y' tfia kuq;a l,ah;au uyd
wkqrdOmqrfha uyd ydrhg f:rjd fn!oaO Yaj oHd,h ydl NslaIQkago bkah n,mE we;su ksid;a uydhdk nqoaOd.f
udre lrkakg fmr tk nq'j' 685- 705 ;a muK jk f;lau foaYSh yd n,mE we;s jQ ksid;a .%duHjQ;a" ySk jQ;a" fmda;=cksl jQ;a fndfyda
foaYSh W.;=ka fukau idudkH rgjeishka" NslaIqka jykafia,d fukau foaj,a l%udkql+,j ckm%sh foa f,iska Ih ksfoaYhg we;=,;a l<

09 10
ksid bf.k .kakg ,enqKs' f wkqj ksu, nqoyu hgm;a nqoaOf>daI yshka wkqrdOmqrhg mefKkakg l,ska by;
Nla;sfhka woyk nqoaOd.ula fy,fo ckm%sh m%p,s; jkakg i|yka l< nqoaOo;a; yshka o yuq ;udg is jQ foaj,a ms<sn|j
uyd ydl wOHdmk wdh;k ;=,o miqld,Skj fufia is jQ ish f;dr;=re ,ndf.k h,s;a fkdjk wdldrhg iQCIu f,iska
fndfydauhla fjkialo fya;= jQ nj fmkajd h hq;=h' ;u fufyjr bgq lr .kakg l%shdl, nj;a nqoaOf>daI W;am;a;s
l:dfjys meye,sju i|ykaf' f ksid fuh ;rula rg is;d u;d
nq'j' 915 muK nqoaOf>daI yshka l,s= rf isg wkqrmqr
l,a h,a n,d lrk ,o l=uka;%kld jevms,sfj<la nj meye,sh'
uyd ydrhg meK uydydl NslaIqka uq<d fldg msis fy<
wgqjd ,ndf.k fy< wgqjd md<shg mj:kh lrkakg mgka .;ay' bkahdf uydhdkslhskaf.a n,mEj,ska ksu, nqoaO Ouh
f hq.h jk g;a ksjka wjfndaO lr .kakg Wmldr jk m fy< /l .kakg uydydlhska iskao O l%ufohka yd Wml%uhka
wgqjd j,ska meye,s lr .%y lr b.eka jQ ksu, nq oyu fhdod ;snQ nj;a b;du meye,sh' uyd ydrhg meKs nqoaOf>daI
Nla;sfhka woyk nqoaOd.ula njg m;a lr .kakg wjYH ish yshka j uydydlhska iska tljru ms<s.;af;a fyda Yajdi lf<a
Odk iQCIu wdldrfhka fhdod ;snQ nj;a th b;d iQCIu f,ig yd fyda ke;' f wkqj nqoaOf>daI yshkaj mCId lrkakg uyd
uydydl kdhl ldrldkaf.a is;a .kakd m;a isoaO jQ nj;a ydlhska iska mCIK lsysmhlau meje;ajQ njo ,s; idCIs j,ska
b;du;au meye,sh' fy< wgqjd j, meye,sju i|ykaj ;snQ ksu, meye,s f' m;xc,s wd.u ms<sn|j;a" isxy, yd md,s NdIdjka
uqla;s ud.h fjkia lrka uydhdk nqoaOd.fuys ms<s.;a ms<sn|j;a" WmksYoa yd yska Ouh ms<sn|j;a" uydhdk nqoaOd.u
uQ,Ouhkag wkqj fjkial we;s lr .kska uyd ydl wOHdmk ms<sn|j;a" yi, kqula ,nd is fofhys mrm%dma; n%dyauKfhl= jQ
wdh;kfha fuf;la meje;s wdl,am yd mrud:hka fjkia ulg nqoaOf>daI yshka iska wjidkfha uydydlhskaj ;u u;hg
fhduq lrjkakg fufia fy< wgqjdjkays lrk ,o mj:khka kujd .kakg iu;a h' f wkqj tjlg uyd ydrfha wdrCId
n,j;afiau fya;= jQ nj ka miqld,Skj is jQ fjkial foi iys;j ;ekam;a lr ;snQ jeo.;a u fy< wgqjd fmd;a ,nd .;a
uis,su;aj n,k l, b;du;au meye,sh' fy< wgqjd" nqoaOf>daI nqoaOf>daI yshka tajd md<s nig mj:kh lr ,shd ;eh' f wkqj
yshka md,shg mj:kh lsf Yd, jYfhka ;u u;hkag uydydlhskaf.ao tl;ajh we;sj uyd ydrfha fmd;a.=f,ka ,nd
.e,fmk m fjkial l, nj nqoaOf>daI yshkau ;u f,aLkj, .;a uyd wG l:d ^uQ,G l:dj& md<s nig mj:kh lrka
meye,sju i|ykalr we;' Y=oa ud.h we;= fmd;a 17lau nqoaOf>daI yshka iska md,s wG
nqoaOf>daI yshka fy< ug mefKkakg;a jir lsysmhlg l:d hkqfjka rpkd l,y'
l,ska bkahdf fpda, rdcHfha ldffha isg wkqrdOmqr uyd
nqmshdKka judkju jev is hq.fha ud. niska foaYkd
ydrhg meKs nqoaOo;a; keue;s uydhdksl yskulao fy< wgqjd
lrk ,o nqoaO NdIs;h ta k j, mgkau fy< niska wG l:d f,iska
,nd .kakg;a uydhdk nqoaOd.u uyd ydrh ;=< m;=rejkakg;a
,shd ;nd fy<j jeishkaf.a Ou {dKh jvd jOkh lr .ekSug
n,j;a W;aidyhla re kuq;a th uyd ydlhska iska jH: lr
Wmldr jk fia mYS,khg ,nd f jevms<sfj,la rc.ykqjr
nqoaOo;a; yshkaj wdmiq Wr.mqrhg^fpda,foaYhg& yrjd hjkakg;a
l%shd;aulj mej;=ks' f i|yd uQ,slju l%shdlf,a uyd
l%shd l<y'
m%d{hskajykafia flfkl= f,iska f.!;u nqmshdKka iskau

11 12
fkdfhla jr i|yka l< uyd lpdhk uydm%d{hska jykafia we;= 915 muK nqoaOf>daI yshka fy< wgqjd md,s NdIdjg mj:kh
uM,,dNS wdhhka jykafia,d msils' miq lf,l rc.ykqjr lrkakg fhks' fufia fy< niska fy< wl=ka tod ,shQ uq,au fy<
rc., fn!oaO Yaj oHd,fha nqoaO Ouh W.;a fndfyda nqoaO wgqjd iSy,G l:d lsisfjl=;a wkqrdOmqrfha fyda uyd ydrfha
Y%djlhska jykafia,d t;eka mgka ^nqoaO mksjdKfha mgka& jir fyda ,shQ tajd fkdf' fid Yd, fy< wgqjd m%udKhla ,shk ,oafoa
700la muK .= ld,hla ;=<u f fy< wgqjd nqoaO Ouh b.ekSu rc.ykqjr - rc., msys fn!oaO Yaj oHd,fhah' f tlo fy<
i|yd mYS,kh l< nj;a tajd ksjer ksu, nqoaO Ouhu jQ nj;a wgqjdjlaa fyda wkqrdOmqr uyd ydrfha ,Sjd k uyd jxYfha ta nj
meye,sh' f ksidu fy< wgqjd fmd;am;ao mhdma;s Ouh hk meye,sju igykalr ;nkq we;' kuq;a uyd jxYfha O ;eka j,
fldgig .efkhs' ys l=udrhd rc.ykqjr - rc., fn!oaO Yaj fy< wgqjd ms<sn|j;a O foa i|yka fj;;a tajd ,shQ wh .ek fyda
oHd,hg meKs hq.h jk g;a nqoaO Y%djlhska ,shd ;snQ" mYS,kh ;eka .ek fyda ,shd ;nd ke;' tajd uyd ydr mqia;ld,fha ;ekam;a
lrka ;snQ fy< wgqjd ys yshka o mYS,kh l, nj;a rc.y lr ;snQ nj;a we;=ka y;a fofkl=f.a nrg iudk nrlska hq;= mqiafld<
kqjr - rc., isg wkqrdOmqrhg jevu l< jod< wjia:df ys fmd;a tys ;ekam;a lr ;snQ nj;a i|yka f' f fmd;a j,ska je
yshka iska tjlg rc.y kqjr mqia;ld,fha ;ekam;a lr ;snQ fy< yhlau fy< wgqjd jQ nj;a uyd jxYfhau ,shd ;nd we;'
wgqjd j,ska fldgila^fmd;a lsysmhla& wkqrdOmqrhg /f.k .sh
Y=oa ud.h we;= md,s fmd;a 17la nqoaOf>daI yshka iska
nj;a uydjxYfhysu meye,sj i|ykafjhs' ys ud yshka
,shk ;=rdjgu rc.ykqjr fyda wkqrmqr uyd ydrfha fyda md<s
wkqrdOmqrhg /f.k .sh ta fy< wG l:d wdhhka jykafia,d
NdIdfjka wgqjd ,shd ;enQ njla lssis;ekl i|yka fkdf' kuq;a
iska fy< niska ,shQ fy< wgqjdfjdau h' fy< wgqjd ,shqf;a
;%smsglh kka ,shQ ish ;%smsgl fmd;a ,shd ;enQ NdIdj jQfha ud.
;ekam;a lr ;enqf;a fy<j kef.kysr m%foaYfha msysgd ;snQ
NdIdjhs' uQ, ud. NdIdjg wl=re ke;s ksid uq,au hq.fha ud.
rc.ykqjr fn!oaO Yaj oHd,fhah' tfia fy< wgqjd ,shd ;nka
NdIdfjka foaYKd lr ;snQ nqoaO Ouh ta NdIdj fjkia fkdlru
fy<j jeishkag ksu, nqoaO Ouh odhdo lr ,nd kafka ud.
isxy, fy< wl=re Nd;d lrka ud. moje,a ,shd ;enQy' fufia
M,,dNS wdhhka jykafia,d iskah' ys l=udrhdo bkahdf
jir 450la muK .= ld,hla lgmdv lrf.k jkfmd;a lrf.k
l<s= foaYfha isg rc.ykqjrg- rc.,g meK jir lsysmhla mqrdu
mj;ajd f.k wd nq oyu u;lfha rojd .ekSf myiqj i|yd ta
ud. ni fy< ni yd fy< wgqjd bf.k f.k ksu, nqoaO Ouho
ud. moje,a fma,s f,iska ilia lr f.k fm< .iajd ;snqKs' tfia
f;are f.k ta u wkq.ukh lr uM, ,nd.;af;a wmdr rc.,
fm< .eia jQ oy mo" fm< oyu f,iska miqj Nd;hg meKshy' f
msys fn!oaO Yaj oHd,fhah' rc., msys ydr wdrdu
ud. fm," miqj md,s njg m;ah'
ixlSKfhah'
' fm< oyu f,iska jkfmd;a lrf.k lgmdv lrf.k jir
;%smsgl Ouh - nqoaO NdIs;h - ud;=, wf,fka fy<
ydrish mkia.Kklau mrmrdfjka mrmrdjgu mj;ajdf.k wd
wl=frka isxy, NslaIQka jykafia,d iska f,aLk .; lrkakg fhfka
oyu lsisgl;a fjkia fkdh' th tf;la .= l,la hk ;=re f,aLk
nq'j 456 h' tf;la l,a lgjpkfhka jkfmd;a lr .kska
.; fkdlrkakg;a fya;= ;snqks' ud. NdIdjg wl=re ke;slu bka
mrmrdfjka mrmrdjg ;%smsgl Ouh mj;ajdf.k wdfo isxy,
m%Odku fya;=jhs'
fn!oaO NslaIQka jykafia,dh' ;j;a jir 450 lg muK miqj nq'j'
13 14
fy< f fy< wl=ka isxy, NslaIQka jykafia,d iska md,s yd fn!oaO Yaj oHd,fha W.;=ka fukau wfkl=;a
;%smsglh f,aLk .; l,dg miqj wd hq.hl ta wNdIfhka oaj;=ka yd mfhaIlhskao iska wo jk g m%ldY lrkq ,nk
bkahdfo ixialD; wl=frkao" k rf k wl=frkao fjk;a wdldrhg f fy< w: l:d" iSy, w: l:d ,shk ,oafoa l%s' j' 3 " 4
fjk;a rg j, ta ta rf Nd;d l< NdIdf wl=frkao fuu ud. fyda 5 jk ishjia j, muKh' kuq;a f u;h myiqfjkau wkd: l<
Yo ix{d f,aLk .; l<y' tys ud. NdIdfjka foaYKd lrk ,o yels u;hls' nqoaOf>daI yshka fy< wgqjd md,shg mj:kh lf<ao
uq,a nqoaO foaYKdj wdrlaId h' f l%s'j' 4;a 5;a hk ld, jljdkqfh' tk nq'j' 915 muK
uydkdu rcq rdcH md,kh l, ld,fhah'
uq,au jrg fy< oamfha ;%smsgl Ouhg w: olajka fy<
wgqjd fy< wl=frka fmd;a j, ,shd ;enqjdg miqj bkahdf O nqoaOf>daI yshka fukau Bg fmr fy< ug meKs fndfyda
uydhdksl fn!oaO oaj;=ka iska o Odldr fjkial iys;j bkahdkq yd k ixpdrlhska iskao l%s'j'4 jk ishji jk g;a f
;%smsglhgu w: l:d ,shk ,' ixialD; niska ^pkaoiaj,ska& rfu ,sh ;snqKq fy< wgqjd .ek fyd| kqula ,nd ;snqKs'
bkahdf ,shQ fndfyda w: l:d mok fldg f.k uydhdk
nqoaOf>daI yshka fy< ug mefKkakg fmr jdih lf<a
oYkhla yd uydhdk nqoaOd.ulao bkahdf ia:dms; h' uq,au
l<s= rg m;xc,S yska wdY%uhlh' fuu m;xc,S wdY%uhg
;%smsglhg wh;a jk ksu, nqoyu .%y lsug muKla uq,a hq.fha
fy,fuka meKs wNh.sjdiS fn!oaO NslaIqkaf.ka nqoaOf>daI
fy< niska fy< w: l:d ,shd ;snqKs' LqoaOl ksldhg we;=,;a jk
yshka fy< ni yd fy< wgqjd fukau md,s nio ukd fldg bf.k
fndfyda md<s fmd;am;a nqoaO mksjdKfhka miqj O W.;=ka iska
.;ay' tfia bf.k .;a nj meye,sju Tmamq jkafka fy< ni .ek
O wjia:dj, ,shd ;enQ fmd;a m;ah' uq,a u fy< wgqjd yehg
hula fkdk fy< wgqjd .ek hula fkdk tla jru wyiska lvd
.efkkafka mqiafld,j, ,shd;snQ fmd;am;ah' f w;r jeo.;a u yd
jegqKq wfhl=g isxy, niska ,shd;snQ fy< wgqjd md,s nig mj:kh
m%lg wgqjd fmd;am;a f,iska i|yka jk lsysmhlau we;' fjd fy<
l< fkdyels ksidh' fuh b m%d;sydhhla f,iska fmkajkakg
wgqjd" iSy,G l:d f,iska m%p,s;h'
fndfyda wh W;aidy .;a;;a fuys tjekakla ke;' fuys i;H k fy<
1' uyd wG l:d = uQ,G l:d ug mefKkakg fmr nqoaOf>daI yshka iska fy< ni" md,s ni
iy fy< wgqjd jir .Kkdjla ;=, fydkau wOHkh lr ;u
2' uyd mph wG l:d = nq le,s wgqjd .=rejrhd jQ m;xc,S iuo f .ek idlPd l< njhs'
3' l=reka wG l:d nqoaOf>daI yshkag fy, wgqjd mj;kh lsf fuu fYaI
4' ixfm wG l:d rdcldh mjrk ,oafoa f i|yd ,enQ fYaI mqyqKqjlska o miqjh'
fuh jir .Kkdjla ;=, isoaO jQ l%shdoduhka" l=uka;%Khka iuQyhl
5' fmdrdK wG l:d m%;sM,hka f,iska kd wyfnka is jQjla o fkdf'
6' mqndph wG l:d

15 16
f wkqj ys yshka tod wkqrdOmqrhg mefKkakg;a fmr fial' Bg wu;rj ys yshka nq oyu bf.k.;a rc.ykqjr -
ld,hl mgkau rc.ykqjr - rc., fn!oaO Yaj oHd,fha uM, rc., wdhhka jykafia,d iska ,shd Nd;d lrka ;snQ iuyrla
,dNS fy<j jev is isxy, wdhhka jykafia,d iska w:" Ou" fy, wgqjd" mqiafld, fmd;a jYfhkau wkqrdOmqrhg ys yshka
ksrela;s" miNsod iys; j ,shd ;snQ ksu, nqoaO Ouh fy< wgqjd we;= msi iska /f.k we;a fy< wgqjdo ykajdfok ,' f
f,iska m%p,s;j ;snqks' wkqj wkqrmqr rdcOdksfha jdih l, hCI f.da;s%l fy, ck;dj f
fy< ni lshjkakg;a k ish njo meye,sh'
oyug ifldg fyfjka fmrlS hkd jYfhka f,dajev
irdfo f nj i|yka lr we;' f ksu, fy< wgqjd bf.k f.k ys yshka we;= msi bkahdf hlsis ;eklska
Ou ud.h wkq.ukh lrka ksjkg imeKs i ieg kula .ek mgkaf.k wkqrdOmqrhg meKsfhah hk u;h f u.ska
f lfhka lshefjhs' nqoaOf>daI yshka iska ,shd m,l, md,s fmd;a imQKfhkau ksfYaOkh jkafkah' ys ud yshka ,xldmqrhg
17u fyda lshjd lsisfjl=g;a wojk ;=re;a ksjka ud.h myod .kakg ^wkqrmqrhg& mefKk ld, jljdkqj jk g bkahdj ;=,
,enqkd hehs fld;eklj;a i|yka lr ke;' u;=jg;a f md,s wgqjd fld;eklj;a ksu, nq oyula Nd;fha fkd;sks' uydhdkslhska
lshjd ksjka l .; fkdyel' iska ^uyd idx>slhska iska& ksudkh lr.;a uydhdk u; yd
ixl,amhka iq jYfhka bkahdfo me;sr mj;skakg yelshdj
Bg fya;=j jQfha ksu, nqoaO Ouh i|yka lrka ,shd ;snQ
;snqk;a msis ksu, nqoaO Ouh ldf kfhka tmsg W;=re
W;= fy< wgqjdj, i|yka msis Ouh md,s NdIdjg mj:kh
bkahdj ;=, k fkd;sks'
lsf lrk ,o fjkial ksidh' tfia;a ke;sk Ouh wd.ula
njg m;a l< ksidh' f,!lsl;ajh hym;a lrkakg" fo iem n%yau uyd jxYh md,s NdIdfjka ,shd ;enq fyda mj:kh lr ,shQ
iem" rc iem ,nkakg f w;ska ,shQ Ouh Wmldr jqk;a flf<ia uydkdu yshkao nqoaOf>daI yshka fukau ld,sx. fyda fpda,
uq,a lmd oud ksndk.d ud.hg msfikakg k Wmldr jQfha foaYfhka fy,jg meK fy< niska ,shd ;snQ uyd jxYh uQ,dY%
ke;' u;=jg;a Wmldr jkafkao ke;' fldgf.k md,s niska uydjxYh;a ,shd ;eh' uq,au md,s uydjxYh
^wo wmg lshjkakg we;s fmd;& ,shd m< lf,ao l%s'j' 5 jeks
ys ud yshka wkqrdOmqrhg mefKk g ;%smsglh o tys
ishjfia muKh'
/f.k wdfh hk jer u;hla wo fndfyda oaj;=ka w;r uq,a
neif.k we;' kuq;a ys ud yshka jevu l< hq.hg jir tlish nqoaOf>daI yshka md,s wgqjd fmd;am;a ,shqjdg miqj wd
wiQjlg muK miqj wd hq.hl tk nq'j' 456 j,.nd rdcH wdikaku jIl uydkdu yshkao md,s uydjxYh mj;kh lr
md,k hq.fha ;%smsglh m<uqjk jrgu f,aLk .; l, nj ljqre;a ,shd ;nd we;s nj fmfka' uydjxY l;D uydkdu yshkao
okakd m%isoaO i;Hhls' ys yshka wkqrmqrhg jevu lr foaYKd nqoaOf>daI yshka lrk ,o fufyjr k isfhah' b;du by,ska
lrk ,o iQ;% .Kk myf<djlg wdikak .Kklg iSud we;' nqoaOf>daI yshka jKkd lrka wkqnq yshka f,iska ykajd
kuq;a ta foaYKd lrk ,o iS; jQ iQ;% lsysmhlska ksjka olskakg ,shd ;eug ;r fm<Uqfka f fofokdu tlu wdldrhl
Wmldr jk ish Ouh myod ij imQK f,iska foaYKd l, rdcldhla lsug fy,ug meKs ksidh'

17 18
nqoaOf>daI yshka yd uydkdu yshka wkqrmqrfha fy< m; 4' ksphx inufiaihs;ajd
fmd; md,s NdIdjg mj:kh lr ,shQ hq.fhka miqj;a bkah yd w;S ; ld,hg .e,mq k ;a " fmd;a ,s h k ld,hg
,dxlsl oaj;=ka iskq;a O wjia:dj, O jQ wgqjd" ld" mamks fkd.e,fmk ksYaphka neyer lr ld,hg wod, jk m
,shd m< lrk ,' fufia w: l:d ^wgqjd& fy< niska fyda md,s niska iu; ksYaphka w;ska we;= lsu
fyda ,shQ fndfyda fofkl=ka iska moku f,iska" uq,dY%hka f,iska "
Nd;d lrk ,oafoa tjlg ckm%shj meje;s uq,au fy< wgqjd 5' ;ka;slalux l[a wfjdlal;ajd
fmd;am;ah' hq.hg ld,hg .e,fmk m jHdlrK yd NdId ;s
ixfYdaOkh lr ,su'
uM, ,dNS wdh uyd ix>r;akh iska rc., ukdj rpkd
lrk ,o fy< niska ,shd ;snqK fuu fy< wgqjd fmd;a" md,s NdIdjg nqoaOf>daI yshkau ,shd;nd we;s m fuu lreKq ldrKd
mj;kh lsf tu fy, wgqjd fmd;aj, idrh muKla f.k ;u foi n,k g fuu md,s wgqjd fmd;am;a ,su i|yd uq,au fy<
kqu yd W.;alu;a m%fhdackhg .kska ;uka ms,s.;a m;xc,s wgqjdjka Nd;d l,;a" fy< wgqjdjkays ;snQ uq,a iajrEmh ^ksu,
u;jdohka o fmd;a ;=,g we;= l< nj nqoaOf>daI yshka iskau ;u nj& fndfyda rg ld,hg .e,fmk m;a" nqoaOf>daI yshka ms<s.;a
fmd;aj, ,shd ;nd we;' iu;hkag yd m;xc,s wd.f ms<s.;a iu;hkag .e,fmk m;a"
fjkiaalr ,shd ;enQ nj ldg;a meye,sh' uyd m%d{hka jykafia,d
fuys nqoaOf>daI yshkau ,shd ;nd we;s m my; i|yka
iska fy< j" fy<ni yeoErE isxy, jeishkag" .e,fmk m ,shd
jk m h h fjkial lrka f md,s wgqjd fmd;am;a rpkd l,
m<lr ;snQ" mYS,kh lrka ;snQ jir wgishhla kuishhla muK
nj meye,sju ,shd ;nd we;'
.= ld,hlau fy<j Nd;d lrka meje;s fuu fy, wgqjd
nqoaOf>daI yshka ;u wNsu;h m Odldrfhka fjkial lrka
1' Ndidka;rfj ys;ajd
md,s NdIdfjka h,s;a wf;ka rpkd lsu ksid" fy,u jeishkag
uq,a fy<wgqjdj Nd;d l< nia jyr fjkia lr fmd;a ,su
woyk nqoaOd.ula mj;ajdf.k hkakg ta wgqjdjka Wmldr jqj;a"
i|yd md,s NdIdj Nd;d lsu'
ksndk ud.h" uqla;s ud.h jeiS hgm;a jkakg k f lrk ,o
fjkial n,j;a fiau fya;=mdol h'
2' ;x jchs;ajdk mudox f,aLx
nqoaOf>daI yshkaf.a kqug wkqj jer ;eka fidhd k nqoaOf>daI yshka iska ,shq fuu md,s wgqjd fmd;am;a
tajd neyer lr ta fjkqjg nqoaOf>daI yshka ksjer hehs fndfyduhlau mD;.ack mqoa.,hskaf.a is;a.kakd m ckm%sh
ks.ukh l< u;hka w;ska we;= lsu' wd.l ixl,amhkao we;=,;a lrka ,shQ ksid f w;a md,s wgqjdj
uydydl NslaIQkaf.ao is;a .kakg iu;ah' f wkqj f,!lsl
3' F:dru.a.x p iudihs;ajd jYfhka n%yau;ajhg <xjkakg fo ksia iem im;a ,nkakg yd
wkjYH wdldrhg iuyr ;ekays ,shd ;snQ ia;rhka fyda fndai;a fmre mqrkakg iqiq jk m f:arjdoS nqoaOd.uo h,s fjkia
mqkrela; fodia neyer lr ixlafYamfhka ,su' lrf.k ilia lr.;ay' f ksidfjka l,ah;au uydydl fn!oaO

19 20
uOHia:dkh ;=, msysgqjd ;snQ msfjka j,;a nyq, jYfhkau ckm%sh jQ . o wksjdhfhkau uyd jxYfhau i|yka lr ;nkq we;' wfma
yd Odldr Ihhka w;ska W.kajkakg;a mgka .;ay' je<,S .sh fy< fnd b;sydih u;= lr .;a g muKla u f ishu
m%Yak j,g ksjerj;a msisj;a ms,s;=re ,nd.kakg;a yelsjkjd
fy< wgqjd hk m%p,s; kdufhka yekajQ" nqoaO foaYKdjgu
we;'
fy< niska ,shQ w:l:d Yd, m%udKhla fy< j jeishka w;f uq,a
hq.h ;=, Nd;d fjka meje;s nj wfma oaj;=ka" b;sydi{hska yd uydjxYfha- fYaIfhkau mqrdK fy< niska ,shd ;snQ uq,au
fn!oaO mjreka o tlfy<du ms<s.kakd fohls' kuq;a wo jk g uyd jxYfha - f,aLk .; lr ;snQ yeu jpkhlau yeu mohlau f
wmg b;s we;af;a f fy, wgqjdj, k muKls' f fy< wgqjd isjq fy<hg wod, jQ;a wh;a jQ;a isjq fy<fha ksiqkag wod, jQ;a k
uq,skau ,shqf ljqo@ l;D;=uka tl mqoa.,fhlao mqoa.,hska . yd fM;sydisl is muKlau h' ta wkqj uyd jxYfha i|yka
iuQyhlao@ ,shQf ljodo@ fld;kl fjd ,shqf o hkd lreKq ish k ." b;sydih" rcjre ish,a, isjq fy,hgu wh;a
wojk g;a wfma fn!oaO mjrekag ksrdlrKh lr .kakg neh' ia;rhkau h' ta hq.h jk g Ndr; foaYfha fyda isjq fy,hg
w.la uq,la fidhd.; fkdyels m%YaK iuQyhlg Tjqka uqyqK fok ndysr jQ fjk;a foaYhla .ek fyda b;sydih f rfoS ,shd ;nkakg
fha .egjla njgo fuh m;a we;' ;r fyda mqoa.,hska yd k. ,shd ;nkakg ;r fyda Wkaudohla
wfma merKs fy<.;al;=jrhkag fkd;snqKs' miql,l fy< uyd
nq'j' 350g wdikak ld,hl reyqfKa uydkd. mqrfhka
jxYh md,s NdIdjg mj;kh lsu;a" mjxYh wd fndfyda fmd;a
wkqrdOmqrhg meKs gq.euqKq rc;=ud iska rg tlafiai;a lr uyd
m;a md,s NdIdjg mj;kh lsu;a" fy< wgqjd mj:kh;aa is
ydrfha mqia;ld,hla f.dv kexjQ njo^i;auy,a m%didohla& uyd
jqfha l,s= rfgka " fpda, mdKavHh jeks ol=Kq bkah rgj,ska meKs
jxYh i|yka lrhs' gq.euqKq rc;=ud rg tlafiai;a lr rf isjq
isxy, yd md,sNdId W.;=ka w;sks' f ksid wkqrdOmqr rdcOdksh rf
fy<fhau w.k.rh wkqrdOmqrhg f.k .sh miqj kef.kysr rc.,
w.k.rh f,i je hqKq jkakg fmr;a uyd ydrh cd;Hka;r
yd reyqfKa lE.,af,a fukau ., f;jkdrdufhao Nd;d lrka
Yaj oHd,hla ;;ajhg m;ajkakg fmr;a ys yshka
myrKh lrka ;snQ jeo.;a fn!oaO fmd;a m;a ish,a,u
wkqrdOmqrhg jevu jkakg fmr;a wfma fy< jhsk ;=, b;du
wkqrdOmqrhg f.kajdf.k tla/ia lr uyd ydr mqia;ld,fha
jeo.;a hqKq b;sydihla" ixialD;shla " f,aLk l,djla fukau Ys,am
;ekam;a lrkakg fhkq nj uydjxYh meye,sju i|yka lrhs'
Ydia;% W.;a ck;djlao j;aj ishy' ta" fy< jhsfka kef.kysr
fufia fy< wgqjd fmd;am;a uQ,sl jYfhkau f.kajQfha ., msys
m,df;a" reyqfKa iy Wvrg llr m%foaYj,h' tajdf.au wmdr
f;jkdrdufhka yd rc., msys fn!oaO Yaj oHd,fhkah'
rc.,^tod rc.ykqjr & msys cd;Hka;r fn!oaO Yaj oHd, u.ska
tod uydydrfhao myrKh lrk ,o ksu, nq oyu ,shd Yd, oHd;Ska msila f,djg ysl,d muKla fkdj fmd;am;a
;snQ fuu fy< wgqjd fmd;am;a wkqrdOmqrfha uyd ydrfha ,shQ njla Yd, rdYshlao fy< niska fy< wl=frka ,shd wdrCId lr f.ko
fld;klj;a uydjxYfha fyda fjk;a ,sh,a,l fyda i|yka jkafka ;snqKs'
ke;' tfia wkqrdOmqrfha fyda uyd ydrfha fjd ,shkakg fhfka
k tys l;=jrhdf.a ku yd tajd ,shkakg uq,sl jQ wfkla whf.a k

21 22
wmdr - rc., - rc.ykqjr isg hCI fy,fha w.kqjr jQ nq oyu ud. phdjls - wd.ula fkdf
wkqrdOmqrhg jevu l< ys ud yshka jykafia wkqrdOmqr uyd
ydrh wdrN lrka wkqrdOmqrhg f.k .sfha msis f:rjd nqoaO nqka jykafia foaYKd lr jod< W;= ksndk ud. m%;smodj
Ouhhs' ta jljdkqj jk g nqoaO Ouh f:rjd " uydhdk hk k .%y jk nqoaO Ouh hkq mpiuqmamdo Ouhhs' mpiuqmamdo
j,ska ksldhhka f,i fn fkd;snqK;a wkqrdOmqr m%foaYfha Ouh wjfndaO lr.; hq;= jkafka p;=wh ip Ouhka wjfndaO
l%shd;aulj meje;s nqoaOd.u f:rjd nqoaO Ouhg mgyeks jQjla lr.ekSu i|ydh' ;u meje;au ^j;au& ms<sn|j h:dN+; {dK
h' f wkqj ys udyshka iska islrk ,o fufyjrh jqfha oYKh l .ekSug ,efnkafka p;=wh iphka h:dm wjfndaO
wkqrdOmqr rdcOdkshg yd tys ck;djg ksu, nqoaO Ouh h,s lr.ekSfukau muKs' fuh bf.kqula fyda kqula muKlau fkdf'
ykajd uhs' ys yshka iska nqoaOd.ula f.kdjdh hk u;h kqu blaujd ,nd.kakd lauls' ^cdkf;da miaif;da&
imQKfhkau jer m%ldYKhls' f wkqj ys ud yshka iska kk oHdj u.ska fyda WmksIoa oYkh u.ska fyda ffck
tod lrk ,o W;= fufyjr ksjerj w.h lrkakka wd.ula wd.f tk weoys,s ;=,ska fyda fuu uqla;s {dK oYKh ^lau&
f.kdjdh" wd.ula ykajd kakdh hkqfjka lreKq ,nkakdjQ jer ,nd.; fkdyelsh' f wkqj nqoaO Ouh hkq lsisfia;au woyk
m%ldY fkdlsug j. n,d .; hq;=h' wd.ula fkdf' oYKhlao fkdf' ;ukau wkq.ukh lr ;ukau
ksjka olskakg Wmldr jk msis ud. phdj h,s fy,hg w;al .; hq;= taldhk ud. phdj fmkajdka oyuls' th
ykajd kafka ys udyshka isks' jir 280lg fmr fy<j ksndk.d ud. m%;smodjhs' iirg neKq ne fidhd ne l
jeishdg ksjka olskakg Wmldr jkfia YdlH uqkSkahdKka jykafia ne j,ska ;ukau iyuq,skau ksoyia jkakg wkq.ukh l<hq;= yd
foaYKdlr jod, Ouh ^ud. phdj& wkqrdOmqr m%foaYfha iQ Wmldr lr.; hq;= m%;smodjhs' ta m%;smodj m<uq fldgu ksjerj
hlaL fy,hska w;ska .s,syS wNdjhg f.dia ;snQ hq.hl fuu W;= wid k.; hq;=h' wid k.;a m%;smodj ;ud iskau fm!oa.,slju
fufyjr lrkakg W;=re l=re oamhg tk hlaL fy< foaYhg wkq.ukh lr ;ukau w;al .; hq;=h'
meKSu is l< nj ljqre;a f;are .; hq;=hs' tod msisj foaYKd l< ud. m%;smodj l,ah;au wd.ula
njg m;alr .ekSfukq;a oYKhla njg m;alr .ekSfukq;a is jQ
tlu m%;sM,h W;= ksndk.d ud. m%;smodj wNd;hg f.dia
ksjk jeiS hgm;a hdu muKs'

wo wms Nla;sfhka woyk" Yajdi lrk nqoaOd.u hehs


iu;fhka k lrkq ,nk f wd.fuys lsisfia;au ksjka l
.ekSf ud.hla fmkajd fokafka ke;' f,!lsl jYfhka fyd|
hym;a meje;aula .ska .gu mj;ajd f.k hdug" wmdfhka
ffrkakg" fo ksia iem ,nkakg k nqoaOd.uo h ;rulg
Wmldr fj;;a f,dalfhka tf;r ioygu ixidr lska ksoyia

23 24
jk f,daflda;a;r ksndk.d ud.hla k nqoaOd.f fyda fjk;a ksoyia fjhs' ndysr f,dalh iu we;s ish inkaO;d iy Kh
fudku wd.ul fyda fmkajd fokafkau ke;' W;= nqoaO NdIs;fhka .kqfokq j,skao ksoyia fjhs' thu ksjkhs'
Khg b,a,d ,nd.;a moje,a nyq, jYfhkau Nd;d lrka ta moje,a
f wdldrhg m%;sreoaO Ou;djhka follau l%shd;aul u
j,gu f,!lsl jYfhka w: olajd" ilia lr .;a wd.u nqoaOd.uhs'
fya;=fldg f.ku f,dalhlao ksudKh mj;S' tal mdCIslj fyd|
uydhdk nqoaOd.u fjd" ,dud nqoaOd.u fjd" f:rjd nqoaOd.u
fyda krl fyda hk n,f. foflka tl n,f.hla muKla f,dj
fjd" fudkh fyda woyk nqoaOd.ul fyda fjd tod f.!;u
mj;skakg l%uhlao ke;' f ksh; Ou;djh h:dm f;are.;a
nqmshdKka foaYKd l< fmkajd jod< ud.h" m%;smodj ^uCud
Ouh l.;a f,d;=rd nqoaO;ajhg m;ajk yeu nqjrhka jykafia
mmodj& wo m%dfhda.slj Nd;d lrkafkau ke;' ta .ek okafkao
flfkl=ka iskau fya;=M, Ouh f,dalhdg foaYKd lr jodr;s'
ke;' ksfil= Wm; ,;a flfkl=g W;= ksjka ud.h l .kakg
fuhu ud. nia jyka mpiuqmamdo Ouh f,iskao .%ylr
wo jk g n,j;au ndOlhla njg m;a we;af;ao iu;fhka
fmkah'
woyk nqoaOd.uuhs' Ou ud.h yd wOu ud.h hehs wdka;sl
n,f.hka folu f,dalh ;=, ioygu l%shd;aul fjka mj;S' woHduQ, mpiuqmamdo kHdhh u.ska .%ylr ia;r lr
[a[dK Yla;sfhkau l%shd;aul jk" [a[dK Yla;sfhkau fmkajd fokafka .gu" .ska .gu f,dalh mj;ajdf.k hkakg
ksudKh jQ" i;aj mqoa., yd jH jia;+ka" f,dalh ;=, l%shd;aul Wmldr jk" iuqoh W;amdokhjk wdldrhhs' l=i, uQ,
jkafkao f n,f. folu l%shd;aul f m%;sM,hla f,isks' Ou mpiuqmamdo Ou kHdhh u.ska .%y lr fmkajd fokq ,nkafka
ud.h wkq.ukh lrkafka;a wOu ud.h wkq.ukh lrkafka;a f,dal meje;aula wjika lrk uhs' wmje;aug uhs' meje;au ;=,
ksiqka m%Odk fldg.;a i;aj mqoa.hska iskauh' muKlau f,dalhla we;' lla o we;' ksjfka meje;aula ke;s ksid
f,dalhlao ke;' meje;aula fyda f,dalhla ke;s ksid ksjfka llao
Ou ud.h wkq.ukh lrk iEu ksfil= iska u lrk ke;' tfia k i;aj mqoa.,hska iska |jkq ,nk wfkaldldrjQ
lshk ys;k iEu Oudkql+, l%shdldrlulau iajNdjOuh msis flka fokakg tlu l%uh f,daflda;a;r ksjkhs'
lrkakg;a" Yaj Yla;sh hym;a n,f.hla njg m;alrjkakg;a
n,j;afia Wmld fjhs' tajdf.au whym;a l%shdldrl lrk nqoaOd.uo we;= yeu wd.ulu u;=lr fmkajd fokafka
wOufhys yeisfrk iEu ksfil= iskau" i;ajfhl= iskau lrk f,!lsl jQ ;djld,sl iqjhls' wmdfhka ffrkakg fukau fof,dj
whym;a l%shd ksid iajNdjOuh wiajNdl ;;ajhg m;alrk yd n%yau f,dalj, iem im;a kakg fyda fndai;a fmre mqrka
whym;a M, mdl Wreu lrfok" Yaj Yla;sh ls<s lrk mdr;d mqrka l,am ld,dka;rhla fndai;aj iem kakg;a u
n,f.hlaa f,iskao l%shd;aul fjhs' f wdldrhg ;u ;uka lrk" lshd fokafka nqoaOd.u we;= wd. j,sks' kuq;a nqoaO Oufhys
lshk" ys;k" fyd| fyda krl hk folu ;u ;ukagu wdmiq whym;a fmkajd fok taldhk ud.h ksfil= Wm;,;a f wjia:dfu
M, mdl wm, Wmj fyda hym;a M, mdl iem im;a fyda f,iska myiqfjkau lr.; yels imQK lr.; hq;= m%;smodjls' f wkqj
wdmiq Wreu fjhs' hfula Yaj Yla;sh msis lrk OudkqOu nqmshdKka jykafia fmkajd kafka ud. phdjhs' nqoaO Ouhg
m%;smodfjys yeisfrkafka k tjka mqoa.,fhl= ixidr nej,skao miqld,Skj ,shQ w:l:khka ksid th oYKhla f,iskao wd.ula
f,iskao jHdma; u ksid f W;= ud. phdj jeiS hgm;a .shy'

25 26
WmksIoa oYKh;a" ffck wd.u;a hk fol iu nqoaO fn!oaO oYKh f,iska wNsOu iuqph keue;s fmdf;ka t,s la
Ouho taldnoaO lrkakg Ndr; foaYfha n,j;a W;aidyhla rE jQ fyhsks' ixialD; NdIdf jpkhla jQ oYKh iy ud. NdIdf
w;r tys m%;sM,hla f,iska uydhdk nqoaOd.u kka wd.ulao ysh' tk oiaifkak myd;nd oiaikSshdkx wd moj, w:h tllau
nqoaO Ouh hkq oYKhla fkdf' Ndr; foaYfha wix.dpdh fkdf' ixialD; NdIdf tk oYKh hkq kquls' kuq;a nqoaO
;=uka iska ixialD; niska ,shQ wNsOu iuqph keu;s fmdf;ka NdIs;fha Nd;d l< oiaifkakoiaikShdkx wd jYfhka fmkajQfha
W;aidy f.k we;af;a WmksYoa oYKh yd iu nqoaO Ouh lauls' f ksid nqoaO foaYKdj yd WmksIoa oYKh jrojd tllau
taldnoaO lrkakghs' miq lf<l fy,f ,shQ wNsOu wG l:d hehs mg,jd .ekSf fya;=j ksidu wojk g oYkd Ndjkdj
yd wNsOud: ix.%yh hk fmd;a folgu wix.dpdh ;=udf.a oYkd Ndjkd uOHia:dk wd jYfhka nqoaO Ouhg fkd.e,fmk
fmd;aj,ska yd fjk;a ffj;=,Hjd ixialD;sl fmd;a j,skao h fndfyda wre;a iqka jQ moje,a isxy, fn!oaOhska iskau Nd;d lrka
wdldrhl n,mEula we;s u ksid miqj nq oyu oYKhla f,iska is'
yodrkakg mgka .;ay' kuq;a nq oyu hkq oYKhla fkdf' nq
miaikd" wkqmiaikd hkqfjka nqoaO foaYkdf fmkajd jod<
oyu hkq m%dfhda.slju wkq.ukh lrka l%shdjg kka w;al .;
Ndjkd l%uhka miq lf,l oYkd Ndjkd hk jpkhg udre lr
hq;= m%;sm;a;s iuQyhls' ud. m%;smodjls' wo md,s yd fn!oaO Yaj
.;af;ao f WmksIoa oYkfha n,mEula ksiduh'
oHd,fha;a wfkl=;a Yaj oHd,j,;a W.kajk fn!oaO oYKh"
fn!oaO ixialD;sh wd Ihhka msis nq oyuu fkdf' nqka j;udkfha .sys me" W.;a h;a" fn!oaO wfn!oaO ldf.a;a
jykafia tod foaYKdlrk ,o ud. moje,au m%fhdackhg .kska w;s uy;a ie<ls,a,lg yiqjkafka fn!oaO oYKh kka yekafjk
miqld,Skj mD:.ack mKa;hska iska ta moje,a j,g ,shQ f,!lsl wNsOuh;a nqoaOd.u kka yekafjk mqo mQcd " je " ms" he
w: l:d iuQyhls' f w: l:d bkahdf ixialD; NdIdfjkq;a" me;= hk ms<sfj;a iys; jQ weoys,a,kah' uqla;s ud.h fmkajd
fy< f md,s yd fy< NdId j,skq;a ,shQnj fmfka' nqoaO NdIs;fha jod< nq oyu fufia hgm;a ta fjkqjg wOHhkh lrK fn!oaO
bm;a l, ksjka olskakgu Wmldr jk ud. phdj iyuq,skau oYKhl=;a Nla;sfhka woyk nqoaO wd.ul=;a ksudKh h'
hym;aj th oYKhla f,iska k bf.kf.k Wmd ,ndf.k
f,!lsl;ajh ;=, ;j ;j;a w;rux jkakgu f w: l:d uq,ah' fmd,aj;af;a nqoaOo;a; ud yshka iskao" B'v' wldr
uy;d iskao" ;j;a wdldrhlska udka l%uisxy Y+ka iska yd
ms<sfj;ska fm< .eiSug Wmldr jk f,iska foaYKd lr jod< j,afmd, rdyq, yshka iska o f jer u;=lr fmkajd
uCud mmod kka fmkajQ ud. m%;smodj ^nqoaO Ouh& fufia fn!oaOhdf.a oy u jD; lr fokakg uE; w;S; hq.hl n,j;a
fjkia lr.kakg fhfka tla w;lska th wd.ula f,i Nla;sfhka yd W;aidyhla .;a;o wm woyk wd.f fndfyda jer yd wvqmdvq
Yajdifhka woykakg mqre u ksid;a" wks;a w;ska wNsOuh kka fmkajd kako ta m%h;akhka iu; wd.l n,f.hka iskau lvd
Ihhla f,iska fn!oaO oYKh f,iska oHdia:dkj, W.kajkakg;a | oud wlduld ouk ,' wo jk g ta whqka fmkajd ka ish
mgka .ekSu;a iuh' kqu jvd jOkh lr.kakg wNsOuh yd wvqmdvq" fpk fmd;g muKlau iSud we;' tod B' v' wldr
fn!oaO oYKh Wmldr fj;;a ksjka l.kakg k thu n,j;au uy;d" udka l%uisxy uy;d" fmd,aj;af;a nqoaO o;a; udyshka
ndOlhla njg;a m;a we;' thg fya;=j f,!lsl jQ WmksIoa oYKh jykafia" j,afmd, rdyq, yshka wdka iska fmkajd ka foa u.ska nq

27 28
oyu ud. m%;smodjla f,iska jD; lr fokakg W;aidy .;a;o ta ke;sk f,!lsl;ajh ;=, uyka;;ajhla ,ndf.k rdclSh mKa;"
ish m%h;akhka wid:l jkakg o n,j;au fya;=jlao ;snqks' ;%smsgldpdh uydpdh wd f,!lsl ;dkak udkak Wmd ;k;=re ,nd
.kakgh' tfia ke;sj p;=rdh i;Hhka wjfndaO lr .kakg k
j;udkfha Yaj oHd,j, yd wfkl=;a oHdia:dkj,
fkdf' tajdf.au wo Nla;sfhka nqoaOd.u woyk fndkqjka hehs
W.kajk fn!oaO oYKh;a yq ckhd Nla;sfhka woyk nqoaOd.u;a
lshd.kakd wh wd.u woykafka wmdfha hdfuka je<flkakg
hk folu kshu fn!oaOfhl= jkakg Wmldr fkdjk nj mqk mqkd
^rukh& fyda fo ksia rc isgq iem u;= u;=;a ,nd .kakgh' wo
lshka fld;ekl fyda jrola is we;s nj Tjqka iska fmkajd
nqoaOd.u f,iska W.kajk fofhys yrh mrud:h .%y l< hq;=
kak;a ta jro ksjer lr kshu ksjer ud.h fmkajd fokakg ;r
jkafka f wdldrfhks'
ksjer ud. phdj jD; lr fokakg ;r tod Tjqka iu;a fkdu
fuhg fya;=jhs' tod nqmshdKka fmkajd jod< uqla;s ud.h k jQ msis
mrud: Ouh fjkia jpkhg muKlau iSud nqoaOd.ula f,iska
jro jro yehg fmkajd u;a" jer foa .ska .gu
l%shd;aul fuka oy ud.h jefik nj fmkajd u;a" ksjer wojk g fn!oaOhska iska Nla;sfhka woykq ,n;s' ta nj myiqfjka
ud.h fmkajd ksjer ud. m%;smodj ksrdjrKh lru;a" hful=g f;are .kakg ne jk wdldrfhkau nq oyuo lD;s lr
m%dfhda.slju ta ksjer ud.fha .uka lrkakg lshd u;a hk w: .kajd we;s nj;a fmkajd h hq;=uh' nqmshdKka msksjka md
mshjrhka y;ru imQK fkdjQ wjia:djl kshu nq oyu jod< ta hq.fha mgkau fy,f yd bkahdf ,shQ fndfyda w:
^ud.h& jD; jkafkao ke;' fuho p;=wh iphka wjfndaO lr l:d ^wgqjd ld mamks& ksid isjQfha uqla;s ud.h jeiS hgm;aj
.ekSuuh' f.dia f,!lsl w: idOkh i|yd muKla f,!lsl w: idOkh bgq
lr .kakg wjYHjk m wd.ula yd oYKhla ksudkh uhs'
1' jro - laL wh ipx
fndfyda .sys me W.;=ka yd oaj;=ka wo uq,a ;ek ,nd
2' jro .ska .gu lrka mj;ajdf.k hdu - laL iuqoh fokafka fn!oaO oYKh k jQ f wNsOu Ihhgh' f ksidu
wh ipx
ud. m%;smodj jeiS hgm;ah' ksndk.d foaYKdjlajk nq oyu
oYKhla njg;a m;a h'
3' jro ksjer lr ud.h ksrdjrKh lru - laL ksfrdaO
wh ipx fuys ksh; m%;sM,h jQfha p;= wh iphka wjfndaO lr
.kakg uq,a hq.fha fndfyda msilg Wmld jQ ud. phdj
4' ksjer ud.h fy,s fmfy,s lr ksjer
u wkq.ukh lrkakg wjYH m%;smodj Nd;fhka bj;auhs' W.;a h;a .sysme fn!oaO fomsiu fn!oaO
wdoYfhkau fmkau - laL ksfrdaO oYKh lrmskakd.;a w;r wks;a w;ska mD;.ack .e fn!oaOhska mqo
.dKS mmod mQcd" foaj weoys,s jeks Nla;s ud.hla fj;g fhduq h' f
^ud.& wh ipx wkqidrfhka nqoaO "fn!oaO jeks ud. moj, ksjer msis Ou
w:h mjd f;are .kakg ne jQ .sys me nqoaOd.ldr msila wo
wo oHd wdh;kj, fn!oaO oYKh bf.k .kafka
jk g wm rfys o l .kakg ,efnhs'
^wOHhkh lrkafka& W.;alu yd nqoau;alu ,nd .kakgh' tfia;a

29 30
wdr[a[jdiS" jkjdiS fyda kHdhjd .sys me fn!oaO fn!oaOhdg f;are .kakg nejk wdldrhgu f,!lsl jYfhka w:
W.;=ka fukau khjdkao ud. phdfjys yeisu fjkqjg .kajd nqoyu ^ud. phdj& wNdjhg m;a lrk ,'
wNsOuh wOHhkh lrkakg fyda Oq;dx. muKla rlska wka;jd
fuu nqoaO {dK mo y;ru ;j;a iQ;% Ou fndfyduhl
f,iska l%shdlrkau u. jrojdf.k ksjka olskakg W;aidy .kska
ix;sgG;s" ixksiSh;s" taflda Ndjx" iudh;s hk ixmo
is;s' wo j;auka hq.h jkg fn!oaO oYKh yd wNsOuh bf.k
y;frkao nqoaO foaYKdf .%y lr we;s nj;a fmkajd h hq;=uh'
.kafka;a W.kajkafka;a ksjka olskakg nq oyu Wmldr lr .kakd
woyilska fkdj W.f;l= Wmd ,ndf.k /lshdjla ,ndf.k f fudk wdldrfhka fyda .%y lr fmkajd we;af;a ix
uydpdhjrfhl= mKa;fhl= fyda ydrdm;s flfkl= W.f;l= idr hehs ^mxpialkaoh Wmdodkh lr .kakd& yeuglu
f mgq f,!lsl mrud:fhks' flfia fj;;a fudkjd b.ekajQj;a inkaO;djhla neula ilia iirg nef|k wdldrh fmkajd
fudkjd bf.k .;a;;a wo fn!oaO oYKh kka W.kajk Ih u;a" tjeks inkaO;d j,ska ksoyia ug wkq.ukh l< hq;=
ud,dj ;=, fyda wNsOuh kka W.kajk moje,a ;=, fyda uqla;sh ud. phdj fmkajdu ms<sn|j;ah' ud. phdj wkq.ukh l<
i|yd Wmldrjk m%dfhda.sl ud. phdjla k we;af;au ke;' ksjka hq;af;a iuqoh ksfrdaO lsugh' iuqoh hkq ix uhs' ix W;amdokh
lSu hkq ;ud iskau ;ud ;ud ;=,skau ;udu l .; hq;= ud. phdj uhs' inkaO;djhla Wm; ,euhs' f ika ika l, yelafla;a
i fmd; m;lska fyda moje,a iuQyhla bf.k .ekSfuka fyda l .; ixLdr- ixLdr l< yelafla;a iuqoh ksfrdaO lsfukau muKs'
yels tlla k fkdf' ixidrhs lshd ;ukau ;SrKh lrf.k ; iuqoh ksfrdaO lsug W.;alu nqoau;alu n,j;a ndOlhls'
meje;au .gu mj;ajd f.k hkakg ls%hdlrk ;=re h,s h,s;a
^mqknfjda& inkaO;djhla we;s lr .ekSfuka iirg nef|k ne inkaO;djh we;sjkafka" iuqoh Wm;la ,nkafka m%shfoag
ksudKh lr .kska ixidr .ufkau fhfo;s' we,Sfuka " wm%shfoag .efuka yd m%sh wm%sh w;r uek fudayfhka uq,d
fuks' fuhu rd.h" oafYh" yd fudayh hk mo ;=fkkau .%y lr
f wkqj ixidr frda.h ms,sn|j .%y lrk ,o nqoaO fmkah' f wkqj ud. NdIdf" nqoaO foaYKdf ix hk mofhka
foaYKdjla jQ ixfoaYKdj jerhg w: .ekah' ixialD; NdIdj .%y lf,a rd." oafY" fuday hk .;s ;=fkau tl;=jla ms<sn|jhs'
W.;a fn!oaO .sysme fomsiu iqkaor" iqx.dr;ajh flfrys i f .;s ;=ku is;lu my,jk tlgu l%shd;aul jk is;la ls,sjk
wOHd;al uqla;sh flfrys keUqre fkdh' tjka W.;=kag ud. .;s ;=kls' u;= meje;au ksudKh jkafka rd. nj" oafY nj yd
phdj ms<sn|j wu;l h' fuday nj is;la ;=, Wmk fya;=j ksiduh' iuqoh hkq u;= iir
neula inkaO;djhla W;amdokh u hkqhs' fuhu ix Njx
b;du;a ir,jQ;a" isxy, fy< fn!oaOhdg f;are .kakg
ixN+;x hk ud. mo j,skao nqoaO foaYKdfu .%y lr we;'
myiq jk wdldrhg iq.ujQ;a .dNSr w: iys; jQ;a ixfoaYKdj"
tk nqoaO {dK mo y;frka lrK ,o ix .%yh " W.;a mD:.ack Ofuda ixflda ;;ajhg m;ah yelafla f wdldrhg
fn!oaO msi iska hgm;a lr ouk ,' ixfoiafia;s " ixudofma;s" ;udf.au isf;a Wmk ix l .ekSfukau muKs' iuqoh ksfrdaO
iuqffoa;s" ixmyxfia;s hk mo y;frka pQ,y;amfodamu iQ;%h l< yelafla Ofuda ixflda hkak h:dm f;are .;a
we;= ;%smsglfha tk iQ;% ish .Kkl .%y lrk ,o ixfoaYKdj flfkl=gu muKs' hx lsx iuqoh Oux in;a;x ksfrdaO Oux

31 32
hk nqoaO jpkh ^Ouplal mj;a;k iQ;%h& f;are .; yels wkd;aujdoh lrmskakd .;a uydhdk nqoaOd.ldr W.;=ka tod
jkafkao Ofuda ixflda hkak f;are f.k" iuqoh ksfrdaO l< nuqKqjdoh iqkanqka lrkakg Wmldr lr.;a whla f,iska fufia
yelsh" iuqoh ksfrdaO l< hq;=h" hkako h:dm f;are .;a wkd;aujdoh Wmfhda.s lr .;af;a uOHld,Sk bkahdf i
flfkl=gu muKs' iuqoh hkq rd.fhka" oafYfhka yd fudayfhka fy<j k fkdf' f wkqj;a fmkajd h hq;af;a nq oyu
ixidr inkaO;djhla w;ska ksudKh lrf.k iir meje;au oDIahla fyda oYKhla fyda wd.ula fyda jdohla fyda fkdj ud.
.ska .gu mj;ajdf.k hduhs' m%;smodjla njhs'
p;= wh iphka wjfndaO lr .ekSug ixfoaYkdf tk nqoaO kd.dcqkmdohka jykafia fukau wix.dpdhhka jykafiao
{dK mo y;ru ksh; jYfhkau Wmldr lr .; hq;=h' ixfoaYkdj iska tod bkahdf nq oyf tk moje,au mok lrf.k wkd;au
hkq nqoaO foaYKdjhs' ixjr" ixisu iud ^ix+ud&hkq jdohla iy fn!oaO oYk jdohla ^wNsOuhla f,iska& ksudKh lr
;%sYslaLdjkah' fuhu iS," iud" m[a[d f,iskao .%y lrkq ,nhs' .;a nj meye,sju fmkajd h hq;=hs' ;lhg .,md ;lhg
f wkqj ixjr h yelafla i;r ixjr iS,fha msysgd ;udu l%shd .e,fmk whqka nuqKka mrdch lrkakg;a fufia nqoaOd.u Wmldr
lsfuks' ixis|h yelafla iu: miaikd Ndjkd jefuks" iud lr.;a kuq;a uqla;s ud.h jeiS hgm;a wNdjhg hkakgo thu
;;ajhg m;ah yelafla isf;a uq,a nei f.k mj;sk rd. uq,a" oafY fya;=mdol h' bkahdf ixialD; W.;=ka iska f wdldrhg
uq,a" fuday uq,a isf;ka Wrd oud h,s iuqoh ys fkdjk wdldrhgu f,!lsl mrud:hka fmr fldgf.k f,daflda;a;r ksjka ud.h
;u is; msis lr .ekSfuks' ixidr inkaO;djkaf.ka iyuq,skau hgm;a lr ouka wOHhkhg iqiq Ihhla f,iska" fn!oaO
ksoyia u iud ^ix + ud& hkafkys Ou w:hhs' oYkhla f,iska nqoaOd.ula ksudKh lr .;ay' wo jk g fn!oaO
ffjl WmksIoa oYKh wd;aujdohla f,iska fmkajQ yd md,s Yaj oHd,fha fukau wfkl=;a foaYsh yd foaYSh ishu
nqmshdKka jykafia tod wd;aujdoh imQKfhkau m%;sfCIam l<y' oHdh;k j,;a W.kajkafka msis ms;=re ud. phdj fkdj"
wd;aujdoh neyer l< nqkajykafia wfkla wka;h jQ wkd;au jdohla uydhdk nqoaOd.f W.;=ka iska ksudKh lr ka wkd;au jd
k jQ oDIahl msysgd Ouh foaYkd lf<ao ke;' f wkqj wo oYkh yd WmksIoa oYKh mdol fldg.;a fn!oaO oYK jdohls'
nqoaOd.f wld n,h orkakka yd fndfyda W.;=ka mqk mqkd m%ldY
fuh nq oyu hehs mejiSu fyda ud. phdj hehs lshdmEu
l,;a nqoaO Ouh lsisfia;au wkd;au jdohlao fkdf' wd;au
fyda W;= nq oyug lrkd n,j;au ks.%yhls' f wkqj msis nq
jdohlao fkdf' wd;au jdoh fukau wkd;au jdoh hk wka;jd
oyu hkq kqu blaujd .sh lauls' f lau ;ud iskau ;ud
oDIaka folu neyer l< nqmshdKka jykafia fya;=M, Ouh k jQ
;=,skau mila fldg l.; hq;=h' w;al .; hq;=h' cdkf;da "
mpiuqmamdo Ouh nqoaO Ouh f,iska f,dalhdg foaYKd l<y'
miaif;da " wryf;da" ixud inqoaOiai hkqfjka fuh Ou .%yfha
f wkqj nq oyu wkd;au jdohla fkdjk nj;a wkd;au jdoh kka
fmkajd we;'
oDIa jdohla Wkajykafia fyda lsisu wdhhka jykafia flfkla fyda
foaYKd fkdl, nj;a fuys wjOdrKfhkau fmkajd h hq;=hs' kuq;a nqoaO NdIs;fha foaYKdlr jod, iuyr moje,a muKla fkdj
wo iu; nqoaOd.fuys wkd;au ixl,amhla ms<s.ekSu oDIa.; ;ukau .,md .;a ;l ;lhkao uq,afldg .kska wkd;aujdoh
uls'
33 34
Tmamqlr.kakg W;aidy l< kd.dcqk mdohka jykafia i;aj kdih" j" lh" uk hk bkashhka yh i fjk lsisjla fuys ixjr
mqoa.,hska " jH jia;=ka muKla fkdj mrudKqj lshd fohlao ke;ehs lr .; fkdyelsh'
Tmamq lrkakgo fjr h' nqmshdKka foaYKdlr jod< f W;=
;j;a ndysr flfkl=f.a wei lK wd bkashhka Tng ixjr
Ouh wkd;au jdohla fkdjk nj l .; yels jkafka wksp laL
lrkakg fyda wixjr lrkakg fyda fkdyelsh' Tf bkashhka ixjr
wk;a; f;are .ekSfukauh'
fyda wixjr lrkakgo fjk ldgj;au fkdyelsh' f Ou;djh
we;" ke;" hkq wka; folls' nq oyfuka fmkajd kafka we;" f;are .;hq;=h' fuh ixjr" ixisu yd ixud hk ;%sO islaLdjkah'
ke; hkak udhdjla njhs' kspfia" iqLfia" w;a;fia Wmdodkh nqka jykafia fmkajd jod< ud. phdj imQK lr.;
lrf.k mj;ajd .kakg" kj;ajd .kakg ne Ou;djh nq oyfuka yelafla bkash ixjr iS,fhks' m%;Hh ixjr iS,fhks' m%d;sfudlaL
fmkajd kay' ta wkqj f meje;au ;=, [a[dKfhka idod ilia ixjr iS,fhks' wdjl mdY=oaO ixjr iS,fhks' f i;r ixjr
lr.;a ishu ixLdr - ixL; - kspfia" iqLfia" w;a;fia mj;ajd iS,h jefukau wkql%ufhka iu: miaikd je iudm;a;shg
.; fkdyelsh' kj;ajd .; fkdyelsh' ta ksidu if ixLdrd m;ah yelsh' m%{dj ,efuka iud wx. imQK lr.; yelsh'
wkspd;S " if ixLdrd laLd;S" if Oud wk;a;d;S hkqfjka nqmshdKka foaYKdlr jod, fuu ud. phdfjka wE;alr iu;
oyfuys mjid we;' fuys w:h we;" ke; hkak fkdf' tfukau fn!oaOhdj w;rux lf,a wNsOuh fn!oaO oYKh yd wkd;au jdoh
fuys w:h ks;Hhs" wks;Hhs" iemhs" lhs" wd;auhs" wkd;auhs hkako lrmskakd .ekSu ksid tl w;lskq;a" mqo mQcd weoys,s yd hd{d iys;
fkdf' Nla;sfhka woyk wd.ula wfkla w;skq;a fn!oaOhdg W.ekafuks'
is;lu Wm; ,nk bp = leue;a; uq,a fldgf.ku Wm; nqmshdKka tod ud. NdIdfjka foaYKd lrK ,o Ouh iy
,nkakdjQ ksp" iqL " w;a; hk l%shdld;ajh ksidu woHd uQ,fhka fy, wgqjd f,iska fy, wl=ka isxy, wdhhka jykafia,d" NslaLqka
is;lu mp iuqmamdo l%shdj,shla l%shd;aul fjhs' leue;a;g neu iska ,shd ;snQ mhdma;s Ouh l,ah;au ixialD; wd bkah
inka O u mp uhs ' mpu fya ; = j fldgf.k NdIdj,g mj:kh l<y' miqld,hl w: l:d ,shQ fndfyda
inkaO;djhla isf;a Wm; ,nhs' ta ix W;amdo Ouhhs' iuqoh = ix oaj;=ka iska fy, wgqjd md,shg yd ixialD; NdIdj,g;a
W;amdokh = ix Njx = ix N+;x wd ud. NdIdf f mo mj:kh lf<ah' ixialD; yd md,s NdIdj,ska ,shd ;snQ w: l:d
ish,af,kau fmkakq lf<a ixidr inkaO;djhla Wm; ,nk f;jkqjg h,s;a jrla isxy, nig;a mj:kh lrf.k Nd;hg
ksudKh jk wdldrhhs' iuqoh wd mo y;frkau fmkajQfha M,hls' .;ay' f whqka nqoaO NdIs;h md,shg ixialD;hg yd isxy,g
mdlhls' iuqoh ug fya;=j mpuhs' mp fkdjqfha k fukau k" cmka" fn" nqreu" ;dhs wd NdId j,g;a uE; hq.fha
iuqoh ys fkdf' mp jkafka" leue;af;kau nef|kafka" wefika bx.%Sis yd cuka wd wmr. NdIdjkag;a mj;kh lrf.k
olsk rEmhg" lfkka wik Yohg" kdihg fkk .| iqj|g" wOHhkh lrkakg mgka .;ay' fufia O hq.hkayS O W.;a
jg fkk rihg" lhg fkk myig yd ukig fkk h;a mKa;hska iska msis nqoaO foaYKdj fjk fjk NdIdjkag
Ouhghs' mp ug fya;=j bkash ixjrh ke;sluhs' wixjr mj:kh lr f,aLk.; lsf;a ta ta f,aLlhkaf.a kqu u;s
luhs' iS,h wjYH jkafka ixjr u i|ydh' ;udf.au wei" lK" u;dka;r fukau j .;a wd.l u;s u;dka;rhka o we;= lrka

35 36
,shQ ksid;a msis ud. phdj oYkhla njg m;ajQy' nqmshdKka tlla fkdf' fuys f;areu ndysr mqoa.,fhl=f.a kqu m%fhdackhg
jykafia tod W;= nqoaO Ouh foaYKdlr jod< msis mrud;_h jQ f.k ta ndysrfhka ,o kqu u;u ;udf.a kqu hqKq lr .ekSfuka
fo ksiqkaj iir lska ioygu uqojd ksoyia lsu hkak jpkhg muKlau ksjka idlaId;a lr.; fkdyelsh hkakhs' f i|yd ;ud
muKla iSudug j;udkfha Nd;d lrk wNsOuh" fn!oaO ;=,skau u;=lr .; hq;=" tfukau m%dfhda.slju ;udu ms<smeh hq;=
oYKh" wkd;au jdoh yd nqoaOd.u fukau fn!oaO ixialD;sh hk lau jk fhda mp iuqmamdox miai;s hk lau wksjdhfhkau
ishu Ihhka whym;a f,iskau n,mE nj b;sydifhka ukdj ,nd.; hq;=h' f lau Ofuda ixflda hk ud. moj,ska
meye,s jkakls' fjd Ihhka jYfhka yodrkakg wOHhkh .%y lrk lauhs' tk fya;=M, Ouhg nyd .,md n,d ix mo
lrkakg lgmdv lrkakg muKla iSud h' f wkqj .%ka:OQrhg y;ru f;are f.k nqoaO {dK mo y;r ;=,skau ixjr" ixis|u
keUqre miaikd OQrh iyuq,skau wNdjhg .shy' yd ixudu lr.; hq;=h'

kk oHdj fukau wo fn!oaO oYKh hehs" wNsOuh hehs" wNsOuh" fn!oaO oYKh" wkd;au jdoh fukau nqoaOd.u
oHd wdh;kj, W.kajk Ihhkao ;lfhysu msysgd ms,s.; hq;= hkfoa Ihhka f,iska W.kajkakg;a wOHdmk wdh;kj, wOHhkh
idfmaCI i;Hhh mok lr.;a;ls' kd.dcqk mdohka jykafia nqoaO lrkakg;a mgka .ekSu;a iuu ix foaYKdj wNdjhg f.dia
wd.fuys yrh /l .kakg wkd;au jdoh yd fn!oaO oYKh bm;a Nd;fhka neyeru ksid ksjk ^ksndk& hkak me;=ula muKlau
lsu ksid ;lh keue;s wh fn!oaOhska w;g ,nd we;' kuq;a h' wo ishu nqoaOd.ldrfhda ksjka m%d:kd lrk" ksjka hk
nqoaO foaYKdf fmkajd fokq ,nk mrud: lau" w;SJsh {dKh tmuKlskau iEySug m;ajqk mD:.ackhska njg;a m;a jQfha f
uska muKlau idlaId;a lr.; yels mrud: i;Hh k jQ ksndk wdldrfhks'
;Fjh w;laldjpr Ouhls' ;u isf;a fuf;la Wm;,;a flf<ia
nq oyu wojk g md lrkafka wry;a wd uM,
is;=,s ;ukau l f.k iyuq,skau h,s;a flf<ia fkd Wmk
,nd.kakd wfhka fkdf' mxpialkaoh Wmdodkh lr .ekSfuka
;;ajhgu ixLdr ksfrdaO lr .ekSfuka muKlau iud uqla;shgo
,nk ixidr flka ksoyia f ud. phdj m%.=K lsu i|yd
m;ah yelsh' fuu iud uqla;sh hkak jpk moje,a j,ska lshd ;j;a
fkdf' W.f;l= " hf;l= uydpdh wdpdh Wmd ,ndf.k
flfkl=g wjfndaO lrh yels ;;ajhla fkdjk ksid th bkashf.dapr
m%isoahg m;a jkakg yd ,dN i;aldr ,nd .kakgh' f ksid
oyula fkdjk w;SJsh {dKhla f,iskao fmkajd h hq;=h'
.%ka:OQrh msu uq,a ;ekg meK miaikd OQrh msu iyuq,skau
f Ou;djhka meye,sju f;aref.k ;udu ms<smeh hq;= wNdjhg .shy' fndfyda fofkl= wo fn!oaO oYKh" wNsOuh yd
ud. phdj wkq.ukh lsu w;ayer th fkdjkd fohla f,iska fn!oaO ixialD;sh wd Ihhka bf.k .kafka W.;alu i|ydh'
l,ah;au neyer lr ouk ,' fida;dm;a;s ud.h ilDod.d rdclSh mKa; Wmd ,nd .ekSugh' nK lshkakgh' kqu yd
ud.h" wkd.d ud.h" wry;a ud.h hk i;r ud.hkau isf;a W.;alu i|ydh' f lsisjl;a ksjk ke;s nj Tjqka fkdoks;s'
Wmk flf<ia m%ydKh lrka mmQrKh lr.; hq;= ud. ms<sfj;a msu" Ouphdfjys yeisu me;a;lg oud oy foiSfuka
phdjla i" m%dfhda.slju ms<sfj;ska fm<.eish hq;= fohla i" m%isoah" m%;s,dN" ls;s m%ixid ,nd .ekSu fukau ,dN i;aldr ,nd
wOHhkh lr oYKhla f,iska oHdh;khlska bf.k.; yels .ekSu i|ydu m%uqL ia:dkhla fok ,'

37 38
nq oyfuka fmkajd jod, Oudkq Ou mmodj wms wo fufia Nla;sfhka woyk" nqoaOd.f uqla;s ud.h
wkq.ukh lsula fyda ud. phdj f;aref.k p;=rdh i;Hhka
nqoaO Ouh hkq wd.ula fyda oYKhla fyda fkdj ud. wjfndaO lr .ekSug Wmldr jkakdjQ uCud mmodjla fyda
phdj fmkajQ oyuls' ud. m%;smodjls' ta u fmkajQfha ixidr lsisfia;au Nd;d lrkafkao ke;' wo uCud mmod hkak ueo
flka uqla;sh ,nd .ekSu i|ydhs' uqla;s {dK oiaikh udj; ue ms<sfj; hkqfjka jerhg mj;kh lrf.k we;'
i|ydhs' uqla;s {dK oiaikh ,nd .ekSu i|yd - p;= wh
iphka wjfndaO lr .ekSu i|yd wkq.ukh l< hq;= wkq.ukh l< wmdfhka ffrkakg yd fo ksia iem im;a h,s h,s;a u;=
yels ud. phdj fmkajd jod< W;= nqoaO Ouh wd.ula njg u;=jg;a ,nd .kakg;a Wmldr jk m mskal muKla lsf
m;alr f.k nqoaOd.u hk im%odhsl mohlska Nd;hg .ekSu;a" ms<sfj;la wo iu;fhka woyk nqoaOd.fuys we;ehs lsj yelsh'
fmr wmr fo. weoyQ fjk;a wd. iu ieiug W;aidy .ekSu;a wmdfhka fu;a fo iem rciem ,eu;a iir lafjk ksjk
iuu fn!oaO hk moh mjd n,j;a wjq,a iy.; ;;ajhlg m;ah' wdjrKh lrK foaj,a nj k.; hq;=h' lduf,dal j, iq.;s f,dal
nqka foiQ msis Ouh lKmsg fmr,df.k hemSu i|yd jHdmdr j, ksjkla ke;' wmdfhka fu hym;a jqk;a t;k;a ksjkla ke;'
i|yd m%isoah m%pdrh i|yd fhdod.kakg mgka .ekSu fuys m%;sM,h ;u isf;au Wmk rd." oafY" fuday hk flf<ia .;s h,s fkdWmk
h' f wjq, ksid nq oyf mrud:h hgm;aj f.dia ksjka u f,iska ^wkq;amdo& flf<ia uq,a Wrd wialr oud ksoyia uu ksjkhs'
jpkhg muKlau iSudh' fuh l=i,iai Wmimod hkqfjka nqoaO NdIs;fha meye,sj fmkajd
fok ,'
Nla;sfhka yd Yajdifhka weoysh hq;= ;j;a tl iu;
wd.ula f,iska nqoaOd.u hk kdufhka yekaug;a" foaj;ajfhka" f fld;kl jqj;a fldhs f,dalhl jqk;a meje;aula
nqoaO hk ku woykakg;a mgka .kS' fuhg;a jvd n,j;au kdYhla mj;ajdf.k hhs k t;ek ksjkla ke;' ksjfka meje;aula ke;'
jQfha tod fmr. m%p,s;j meje;s fjk;a iu; wd. jQ fo wd.u" meje;af ksjkla o ke;'
Ysj wd.u" WmksIoa wd.u" ffck wd.u" yska wd.u yd nuqKq wd.
kQ;k hq.fha ngysr rgj, Wm; ,enQ kk oHdj hehs k
j, Yajdi l< n%yau;ajh" foaj;ajh iy Nla;sfhka weoyQ ;j;a
lrK oHdj iu nqoaO Ouh ieih fkdyel' cd Womd" cd
fndfyda wd.l ixl,am l%udkql+,j nqoaOd.ug;a jeoao .ekSuhs'
w.;d" wcd y;d wd jYfhka nq oyf fmkajQ oHdj iy wm
fmr. wd. j, tod Nd;d lrK ,o je" ms" he yd me;=
wo Nd;d lrk kk oHdj w;r n,j;au fjkial we;' nqoaO
nqoaOd.ug;a we;=,;a lr .ekSu ksidfjka ksjka wjfndaO lr.kakg -
Ouh mrud: Ouhls' fuys oHdj hkqfjka ^cd Womd" cd
iir flka ioygu ksoyia jkakg Wmldr jk fia m%ldY l<
w.;d& hkqfjka fmkajQfha ; meje;au ms<sn|j kso l
ud. phdj - uqla;s ud. m%;smodj - jpkhg muKla iSud
h:dN+; {dK oYKh ,ndf.k" p;=rdh i;Hh wjfndaO
im%odhsl jYfhka yd Nla;sfhka woyk ;j;a tl iu; wd.ula
lr.ekSuls" h:djd ;:dld nj lSuls'
njg nqoaOd.uo m;ah' nqoaOd.ula ksudKh lrf.k Nla;sfhka
wd.ula weoySf ksh; m%;sM,h jQfha ud. phdj wNdjhg f.dia nqmshdKka jykafiaf.a msksfuka l,lg miqj nqoaOd.u
uqla;s ud.h jeiS hgm;a hduhs' hk kka woyk wd.ula ksudKh lrf.k tod iu;fhka

39 40
Nd;fha mej;s fjk;a ckm%sh wd. j, wx.hka o Bg we;=,;a 1954 ;%smsglh isxy,g mj;kh l< ;%smsgl .%ka:
lrf.k je " ms" he" me;= iys;j Nla;sfhka woyk ;j;a imdol uKav,h hehs ms<s.;a uKav,h W.;=ka h;=ka njg
w;a wd.ula ksudKh lr.;a nj ishu fn!oaOhska kaj;a is;d m;ajQfha wfma msis fy, yd ud. NdIdjka folgu ixialD; jpk
n,d f;are .; hq;=h' nqmshdKka jykafia hkq wd. l;D flfkl= wdfoaY lrkah' f W.;=ka h;=ka Nd;d l, NdIdj .ek ksjy,aj
fkdf' wd.ul ksud;Dka jykafiao fkdf' Ouhu .=rejrhd yd ksoyiaj i,ld nefjd;a Tjqka Nd;d l< jpk j,ska nyq;rhla
fldg" Ouhu uQ,sl;ajhl,d i,ld l%shd l<hq;= ud. phdjla ixialD; NdIdfjka Khg .;a jpkhkah' fufia lD;s lrK ,oafoa
fmkajd jod< W;a;ufhls' fy,ni muKlau fkdf' msis nq oyuo f wkqju lD;s lrk
,oafoa fjhs' ir, iq.u ud. yd fy,nia jyr fjkqjg mrniska .;a
uni yd fha b;sydih ixlSK" iqx.drd;aul" ixialD; jpk fhdodf.k ;%smsglh
rgl ;reK mrmqr ksjer ksjy,a ka;kfha msysgqjd isxy,hg mj:kh lr we;s nj th lshjk kEu flfkl=g wo
l%shdlrkakkaa msila njg m;alrjkakg - tk OudkqOu f;are .; yelsh' fufia ixlr ixialD; mohka fhdodf.k
mmodjg fhduq lrjkakg Wmldr jkakd jQ n,j;au idOlhla isxy,hg ;%smsglh mj:kh lr we;af;a mj:lhska iska ;uka
jkafka l=vd l, mgkau ;u u ni;a " ;u rf ksjer b;sydih;aa INdId mrfYajrhska nj fmkajkakg i" ir, iq.u isxy, wre;a
ms<sn|j h:djdj is;kakg iqiqfia kqj;a lsuhs' orejkag ,nd fy< orejkag oy u fmkajd fokakg k fkdf' f
ksjy,aj ksoyia j is;kakg mqre mqyqKq lruhs' mj:kh ksid isjQ tlu foh isxy, ;%smsglh wo lshjk
kjlfhl=g isxy, NdIdj;a" nqoaO Ouh;a hk folu ;s;a; lidhla
wm j;ajk f rg isjq fy,hhs th miqj isxy,h h' f njg m;auhs' wxvr fou, fyda wmN%xY fuka tajdfha wre;a f;are
rf ksiqka Nd;d l< uq,au NdIdjka jQfha ud. yd fy, nihs' wfma .kakg ne ;;ajhg m;a lru fudk ;r mdmhla hs kaj;a
isjq fy,h ms<sn|j b;sydih wm ukdfldg k .; hq;=h' ;%smsgl .%ka: imdol uKav,h f,iska l%shd lrk wurmqr ksldhsl
ckanqoamh" W;=re l=re oSmh" wmr f.dahdkh yd mQj foayh hk uy f;reka jykafia,d l,amkd l< hq;=j we;' fy< orejkag isxy,
isjq mhka isjq fy,h f,iska tod wE; w;S;fha yekah' uyd NdIdj yd nqoaO Ouh ;s;a; lidhla njg m;a lrjkakg f
jxYh" oSmjxYh " W;a;r jxYh yd fjk;a jxY l:d ,Sf wfma mj:lhskaf.a ixialD; ixlr jpk fhu n,j;a fiau fya;= N+;
fy,fh' f ish fmd;aj, ,she we;af;a wfma isjqfy,fha jQ nj kaj;a ms,s.; hq;=uhs' f wdldrfhkau uq,skau fy< wl=ka
b;sydihhs' fy< Wreuhhs' fujka jxY l:dfmd;a uq,skau ,shd fy< h;=ka iska fy< niska ,shd ;snqKq uyd jxYh" m jxYh"
m,lf,aa fy< nisks' miq ld,hl f fy< niska ,shd ;snQ fmd;am;a W;a;r jxYh yd fy< wgqjd fukau wfkl=;a jxY l:dj,o
md,s NdIdjg mj:kh lrk ,' wm rf uq;=ka ;a;ka Nd;d l< wka;.;j we;af;a wfma rf k" ." mqoa., kdu yd ia:dk kduhka
msis fy< ni yd msis ud. ni hk NdIdjka fol l,ah;au il fjk;a msgrglg wod< f;dr;=re fyda k . mqoa., kduhka
ixialD; NdIdfjka yd fjk;a NdIdj,ska Khg .;a jpk Nd;d fyda fkdf' fy< f isxy, wl=ka ,shQ isxy, yduqrejka ,shQ"
lrkakg mgka .ekSu ksid ixlr ;;ajhg m;ajQy' fuh wo Bfha is wfmau ud. ;%smsglh wfmau b;sydifha fldgils' wfmau fy<f
jQjla fkdj w;S;fha j,.nd hq.h fyda Bg;a fmr mgkau is jQ fldgila jQ cnqoamfha Wmka f.!;u nqmshdKka jykafia iska
mhdihls'
41 42
foaYkd lr jod< is ioaOuh jir ydrish mkyla muKu .= orejka iska lrjQ ksudKhka ys fYaI jQ foa i ch rcqf.ka
ld,hla lgjyka mj;ajdf.k wdf;a" lgjyka f.kd oyu miqld,Skj lrjQ foaj,a fkdf'
f,aLk .; lrk ,oafoa;a" wfmau isxy, fy< NslaLq ix>hd jykafia,d ch rcq bkahdf isg furgg mefKk hq.h jk g
iskauh' wkqrdOmqrh uq,a lr.;a W;=re l=re jhsk f,aLk l,dj" Ys,am l%u yd
f wkqj uyd jxYfha;a" m jxYfha;a" ;%smsgl fmd;aj,;a ;dlaIKh w;ska t;r hqKq fkdjqj;a jhsfka kef.kysr yd
i|yka jk ishu k ." f;dr;=re " mqoa., kdu" ia:dk kdu wd reyqfKa fndfyda m%foaYj, b;du;au hqKq rdcHhka mej;=ks' wmdf
ish,a,u merKs fy< f Nd;d lrk ,o tajd i fjk;a rgl fyda rc., ^rc.ykqjr& fukau fldfid,a rg ieje;akqjr^wo .,&
mrfoaYl k . fkdjk nj fydkau f;are .; hq;=h' fjd fuhska uq,a ;ekla .;a rdcHhka folls' tfukau lkao Wvrg
fjk;a rglg mjrd wfma fy, Wreuh wo fufia kdY lr" m%foaYj,o inr.uqfo b;du;a hqKq ksiqka j;a jQy' f.!;u
hgm;a lr oukakg W;aidy lrkafka tod;a nqoaO Ouhg;a" nqmshdKka jykafia jir y;<sia mylau md.ukska .ka .ug jevu
nqmshdKka jykafiag;a" f rgg;a reoaO jQ ;HdoDIal nuqKka yd lr oy foaYkd lf<a f fy<j j;a jQ fy< jeishkagh'
mn%dclhska iskauh' wo Tjqka fjk;a fIhlska f rfu bm fy< wgqjd fmd;a m;a yd fy< jxY l:d ish,a,u ,shkakg
wfmau fy, b;sydih;a" msis nq oyu;a lD;s lr kdY lrkakg ;r hqKq f,aLk l,djla meje;s nj;a ;%smsglh .%ka:drEv lrkakg
Odldr l%shdldrl lrk njo f;are .; hq;=h' wfma ;reK msi ;r hqKq wCIr rgdjla yd woyia m%ldY lsf yelshdjla wfma
fukau .sys me W.;=ka yd foaYmd,lhska iskao f mru i;Hh fy,hkag ;snqKq nj;a wo fndfyda W.;=ka iska wu;l lroud l%shd
f;are f.k lghq;= l< hq;=uh' lr;s' f wkqj wfma ;reK mrmqf is;= me;= yd l%shdldrl fudg
uydjxYh yd ;%smsgl fmd;aj, fukau f rf ,shQ w;S; lrkakg fujka jer iu; b;sydihla fnfykau n,mE nj
fmd;am;a j,o igyka we;af;a fjk;a ndysr rglg wod< b;sydih meye,sju fmkajd h hq;=h'
hehs Odldr ;l ;l bm;a lrka wfma isjq fy<fha fy< wfma l=vd orejkag;a" ;reK YajoHd, YsIHhskag;a"
Wreuh Ndr;hg ndr fokakg lghq;= lf<da 1850 - 1900 w;r fYaIfhkau .=rejrekag;a ish ni;a" ;u rg ms<sn|j ksjer
fmd;am;a ,shQ bx.%Sis cd;slhskq;a Tjqkaj wkq.ukh l< wfmau l b;sydih;a fydkau k bf.k .kakg wjYH kuq;=l ,nd h
iqoaokq;a iskah' th Tjqka iska wmg lrk ,o n,j;a u kdYhls' hq;=h' iq cd;slhska yd l iqoaoka iska ksudKh lr wm msg nf,ka
wms wo ixlr" mr.e;s cd;shla we;af;a fujka kdYhla fy< megjQ jer b;sydi l:djka ka fjkia lr .; hq;=h' ngyska
nig;a" fy, b;sydihg;a is lsf m%;sM,hla f,isks' uqo,g Wmd ;k;=re yd uydpdh mg ,nd.;a wfma
ch rcq fuys mefKkakg fmr f rf b;du;au hqKq b;sydi{hska" mqrdoHd{hska fukau fn!oaO oYkh ms<sn|
f,aLk l,djla" ixialD;shla yd Ys,am Ydia;% fukau jd ud. W.;=kao ka kej; is;d n,d ;uka w;ska is jQ jer ksjer lr
moaO;shlao furg mej;=ks' wo rc., ^wmdf& ., .kakg ld,h meK we;ehs fmkajd fokq leue;af;' fYaIfhkau
^ieje;akqjr& nq., ^l=iskdrdkqjr& jeks ia:dk j, wmg olakg iu; " im%odhsl wd.l ixl,amhkays t,a,S fkdisg ishu fy<
,efnk mqrd jia;= ish,a,u ch furgg mefKkakg fmr wfma fy<
43 44
ckhd nq oyu ksjerj yodrd ksia .=K oy jvd jOkh lr msgrka .;a;;a jer foa jeruh' y foa k yh' y jer fidhd
.kakg l%shd l< hq;=h' n,kakg fya;=M, oyuu Nd; l< hq;=h'

wfma mdi,a j, orejkag my< mka;s j,u nqoaOd.u yd wfma iudch msis jkafka;a" mqrjeishka wjxl jkafka;a" is,a
nqoyu w;r fjkila we;s nj meye,sju fmkajd ug kaj;a rlsk msila njg m;ajkafka;a" kshu ksjer fya;=M, oyu f;are
lghq;= l,hq;=h' f nj j.lsj hq;= W.;=ka iska f;aref.k .ekSfukau muKs' nq oyf yrh thhs' iQ;%hg " Ouhg nyd .,md
md,lhskajo kqj;a lr lghq;= lsu kej; nq oyu k.d isgqjkakg n,d" khg ii|d n,d l%shd lsu hkafkys kshu w:h ud.
l< yels yd l< hq;= jvd;a jeo.;a u ldhhs' phdfjys yeisuhs'
jer wd.ula yd jer b;sydihla wfma orejkag b.ekau
W;= nq oyu woyk wd.ula njg m;a lf,a;a" ud. phdj
jydu kj;d oud ksjer b;sydih;a ksjer nq oyu;a W.kajd fyd|
fn!oaO oYKhla njg fjkia lf,a;a mrfoaYSka iskauh' wfma
mqrjeishka njg m;a lsu ldf.a;a hq;=lu yd j.lSula jkafkah'
fy<hska iska mrfoaYlhska l< f fjkial i;=kau ms<sf.k nq
oyu iy ud. phdj Nd;fhka bj;a lrkakg;a l%shd l<y'
wNsOuh yd ud. phdj
Ndr; foaYfha uydhdksl fn!oaO W.;=ka iska ixialD;
niska ,shd m, lrk ,o fmd;am;a lshu jrola hehs ug fkdyefhs' nqmshdKka tod foaYKdlr jod< nq oyu ;=, ud. phdjla
ta fmd;am;a lshjk .ukau wfma fy, u ,shq ;%smsgl .%ka:hkao i wo Nd;d lrk w:fhka wNsOuh hehs fldgila fjkalr
mYS,kh lrka msis nq oyu" ud. phdfjka fjkia lr foaYKd lf<a ke;' iQ;%hg Ouhg nyd .,md ne,Su yd khg ii|d
Nla;sfhka woyk wd.ula njg m;a lr .;a wdldrh;a fydkau ne,Su ;=,ska ixjr " ixis|jd " iud ;;ajhg m;aug wNsOuh
f;are .;hq;=hs' Ndr; foaYfha ,shQ ishu fmd;am;a j,g WmksIoa hehs fldgila wjYH fkdf' fohkag muKla f;are .; yels
oYKh;a ffck wd.u;a" fo yd mqrdK .%ka:hkq;a w;suy;a fohkag foaYKd l< fohla f,iskao .eUqre Ou fldGdYhla
n,mEula lr we;s nj;a f;are .; hq;=hs' fujeks foaj wd. j, f,iskao wNsOuh hehs msglhla tlalr .;af;a miqld,hlh ' uq,a
n,mEu ksid msis nq oyu hgm;a ;j;a tl wd.ula njg nq oyf fujeks fohla fjkafldg fmkajd ke;'
m;af b;sydih wm meye,sj ,shd t<s olajd u;= mrmqr kqj;a
uyd Ndr;fha wix.dpdh;=ud keue;s uydhdksl fn!oaO
l< hq;=uh'
mjrhd ls;= jiska 3 jeks ishjfia muK ixialD; NdIdfjka ,shQ
wm rf oy mdi,aj," mdie,a j, fukau msfjka j,o wNsOu iuqph keue;s fmd; f wNsOu fldgfia wdrNh
orejkag W.kajkafka jer b;sydihls' jer wd.uls" jer f,iska fmkajd h yelsh' miqj fy< f o wNsOud: ix.%yh
NdIdjls' nqoaO wd.u" fn!oaO oYKh" fn!oaO ixialD;sh hkqfjka kka fmd;la ,shd wix.dpdh ;=ud iska bm;a l, foa h,s fn!oaO
wo wfma mdie,aj, yd oHdh;kj, W.kajk foaj,a ;=, ke;s tlu oYkhg tl;= lr .;ay'
foh;a nq oyu muKs' ngysr rgj,a j,ska fukau bkahdfjkao Khg
.;a fndfyda jer foa wo wfma mdie,a j, wfma orejkag W.kaj;s'

45 46
f fmd;a folu ,sf ;%smsglfha tk iuyrla ud. tfia;a ke;sk u;= nqjkakg" u;= nq jk nqka l ksjka olskakg
moje,a Nd;d lrka tajdg WmksIoa oYKfha tk iuyr u;hkao muKla m%d:kd lrk mqreoaolgu m;alr .;ay'
tl;= lr .;a nj;a meye,sju fmkajd h hq;=h' oHdh;kj,
f wkqj nq oyf fmkajd jod< uCcsud mmod hkako ueo
fn!oaO oYkh wNsOuh wd jYfhka wo fuu Ihh W.kajkakg
udj;la" ue ms<sfj;la njg mj:kh lr .;ay' msis nq
iqiq m ilia lr f.k we;' fufia W.;alu kqj;alu yd
oyfuys fmkajd jod, uCud mmod hkq rd. uofhka" oafY
;ldka; nj /l.kakg f wdldrfhka ilia lr .;a wNsOuh
uofhka" fuday uofhka iyuq,skau ksoyia u hk w:h ,nd
ksid .%ka: OQrh msu imQK lr.;a;;a f ldrKhu miaikd
fo;;a nqoaOd.f ueo udj; w:hla ke;s m%;smodjla ke;s m%ldYhla
OQrhg - ud. phdj imQK lr .kakg n,j;a u ndOlhlao h'
njg;a wo m;a we;'
fy<j fn!oaOhd ud. phdfjka wE;ajkakg;a" ksjka lSu
iuqoh Wm; ,nkafka is;luh' iuqoh Wm; ,nkakg uq,a jQ
m%d:kdjlg muKla iSud lr .kakg;a n,j;afiau fya;= mdol jQfha
fya;=j rd.fhka u;a " oafYfhka u;a fudayfhka u;a l%shd
uydhdk nqoaOd.fuka Khg ,ndf.k Nd;d lrk f wNsOu
lsuhs' iuqoh ksfrdaO lsug k wksp laL wk;a; fufkys lr
Ihh fya;=fjks' ful, fn!oaO .sys me - W.;a h;a ldf.a;a
isf;a yg.kakd u;afuka ksoyia h hq;=h' ksod" rd." ksfrdaOd
n,j;a wjOdkh fhduq we;af;a uydhk nqoaOd.fuka u;= lr fmka jQ
mksiai.a. hkqfjka fmkajd jodf,a fuu udj;hs' m%;smodjhs'
fn!oaO oYKh flfrys kd msis nqoaO foaYkdfjka fmkajd jod<
ud. phdj flfrys fkdf'
wdi mQcd iy wd.u
tfukau kQ.;a .e im%odhsl fn!oaO msi iska ;u idys;Hh" uQ;s Ys,amh" ;% l,dj" ix.S;h yd fjk;a wdi
wjOdkh fhduqlr we;af;a je " ms" he" me;= flfrysh' jYfhka is; iu:hg m;alrjk ;djld,sl yd f,!lsl l%shdldrl
Nla;sfhka fohka woykakdlafuka .e fn!oaOfhda nqka woy;s' f bf.k f.k kqj;a thska mkakrhla ,efukao hlsis wdi
wkqj nyq;rhla kQ.;a .ehka ;j;a fo flfkla bfha hd{d iqjhla wdiajdohla" iykhla ,nd.kakg ksidf.a is; blauka fj;s'
lrk wdldrhgu ksjk b,a,d nq ms<su yd fnda .ia bfha;a h;s' f fudfydf;a ,nk ;djld,sl bkashhka mskf iqjhg mD;.ack
j;s" mqo;s" m;;s' f,dalhd .scq fj;s' f whqka is; ;djld,slj iqjhg m;alrjk
fn!oaO oYKh yd wNsOuh;a wkd;au jdoh;a lrmskakd.;a fndfyda foa ishu wd.j, nyq, jYfhkau Nd;d lr;s' mD;.ack
W.;a h;a fn!oaOhska msi ;u is;=" me;= fukau phd rgdjka ta is;lg .e,fmk m lEu u" ksjdi " we| we;s,s " fi mqgq" kdk
whqka yev.iajdf.k fjkuu f,dalhl w;rux jQy' ldur is;a; ldur f wd fndfyda foa wdi iqjh i|yd f,dalhd
Nd;d lr;s' f ish,a,u miqj ixialD;shla f,iska iu; f' ye
f ksid W;= nqoaO foaYKdfjka fmkajd jod< ud. phdj" .Eremamq Nd;d lrka wdydr .ekSu ngysr ixialD;shhs' mka
^Oudkq Ou m%;smodj& uqla;s ud.h idlaId;a lr.kakg fkdj mef" msf,a ksod .ekSu isxy, ixialD;shhs' fjd wd.u fyda Ouh
f,!lsl;ajh hym;a lr .kakg muKla Wmldr jk fia wd.ula fkdjqK;a wd.u Ouhka yd fujeks ixialD;sl wx. fjka l,
njg m;alrf.k" ksjka lSu m%d:kdjlg muKlau iSud lr .;ay'

47 48
fkdyelsh' ye .Eremamq Nd;fhka msdkl wdydr .ekSu fn!oaO nq oyu nqoaOd.u yd kk oHdj
NslaIqjg fkd.e,fmk ixialD;sl wx.hls' kuq;a fuh mdmhla fyda
wl=i,hla jkafkao ke;' wfma ms<s.;a iu;hg wkqj fn!oaO nq oyu = nqoaO Ouh hkq lsisfia;au wd.ula fyda oYKhla
NslaIqjla md;%fhys w;ska odkh je<h hq;=h' md;a;r j; uyd fyda fkdj ud. m%;smodjls' W;= nqoyka fufia u fmkajQfha
n%yaudhq iQ;%fhys nqmshdKkau foaYKd lrk ,o Ouhla f,iska ixidr uqla;sh idlaYd;a lr.kakghs' ksiqkag uqla;s {dK
igyka lr we;' wfma ixialD;shg wkqj fjd .e,fmk nj fyda oYKh ,nd .kakghs'
fkd.e,fmk nj fyda ;SrKh lrkafka f,!lsl udkfhka fuka uqla;s {dK oYKh ,nd .ekSu hkq p;= wh iphka
ukskakg mqre mqyqKq jQ mD;.ack mqoa.,hska iskah' ,xldf isxy, wjfndaO lr .ekSuuhs' f i|yd wkq.ukh l,hq;= msis ud.
f.orl fn!oaO NslaIqjla ye .Eremamq j,ska odkh j<ohs k th m%;smodj ^ud. phdj& fmkajd jod< W;= nq oyu" l,ah;au
fn!oaO ieye;sfhl=f.a is; lS .efik ;rf wixjr l%shdjls' nqoaOd.u hk kkau im%odhslj woyk ;j;a tl iu; wd.ula
kuq;a msgrgj, wfmau isxy, fn!oaO NslaIQka ye .Eremamq j,ska fia Nd;hg meKSfuka jer rdYshlgu uq, msreKs' fmr wmr
odkh j<okjd uu l we;' f ksid md;a;rhl odkh je<u fo.u weoyQ woyka mj;sk fjk;a wd. iu" nq oyu ieiug
fn!oaO NslaIqjlg iqiq ksfoaYs; fohls' W;aidy .ekSu;a iuu th n,j;au wjq,lgo fya;= mdol h' f
f wkqj wd.u;a ixialD;sldx.hkq;a tlu wdrlg ilia wjq, fld;r n,j;a o h;a" tod nqmshdKka foaYKdlr jod<
fjhs' kuq;a nqoaO Ouh hkq fya;=M, oyug wkqj ;SrKh jkakls' ud. phdj hgm;a f.dia Nla;sfhka yd Yajdifhka woyk ;j;a
mp f k ix Wm; ,nhs' mp fkdf k iuqoh fkdWm' ix tl wd.ula u;= uhs' nqoaOd.u hk kka yekaug;a jvd" n,j;au
Wm; ,nhs k iuqoh ysf k th wOuhhs' iuqoh ksfrdaO fjhs kdYhla jQfha tod fmr. m%p,s;j meje;s fjk;a n,j;a" ms,s.;a
k mp fkdf k t;ek ud. phdj l%shd;aul fjhs' wksp" wd. jk fo wd.u" Ysj wd.u" ffck wd.u yd WmksIoa oYkh
laL" wk;a; fufkys l< hq;= jkafka mp fuka ksoyia jeks foajjd wd.j, Yajdi l," Nla;sfhka weoyQ fndfyda wd.l
jkakghs' u;su;dka;r yd ixl,amhkao miqld,Skj" l%u l%ufhka nqoaOd.ug;a
jeoao .ekSu ksihs'

if ixLdrd wkspd fmr. wd.j, tod ckms%hj Nd;d l< iu;fhka


if ixLdrd laLd ms<s.;a" hd{dl%u" me;= me;Su" je jeu" fukau mqo mQcd
if Oud wk;a;d meje;auo" nqoaOd.ug;a we;=,;a lr .ekSu ksid ksjka wjfndaO lr
hk Ou;djh ks;r isysm;a l< hq;= jkafka mp fuka .kakg Wmldr jk fia foaYKd lr jod< W;= uqla;s ud.
je<lSughs' m%;smodj kug muKlau iSud h'

wo wms iu;fhka woyk f nqoaOd.fuys" tod foaYKdlr


jod< nq oyfuys fmka jQ uqla;s ud.h wkq.ukh lsula ke;sjd
fukau" p;=rdh i;Hhka wjfndaO lr.kakg Wmldr jk uCud

49 50
mmodjlao .%y lr foaYKd lrkafka ke;' ue ms<sfj;" ueo oajf;l= nq oyf fmkajd ka ud. phdj ksjerju wjfndaO
udj; hkqfjka jerhg mj;kh lrf.k wo Nd;d lrK lr .;a W.;=ka hehs m%ldY l< fkdyelsh' ud. phdj ksjerj
uCud mmodj nqmshdKka tod foaYKd l< oyug brdu fjkia wjfndaO lr.;a hful= fk Tyq p;=rdh i;Hhka wjfndaO
fohls' fjkia .%yhls' lr.;af;l=o jkafkauh' f wkqj mD;.ack mqyqka" W.;=ka" h;=ka
nqoaOd.u" nqoaO oYKh fyda fn!oaO ixialD;sh yodrd ta kqfuka
wmdfhka ffrkakg iy u;= u;=;a fo ksia iem im;a
,shQ fmd;am;a ksjka olskakg Wmldr jkafkao ke;' tajd W.;alu
,nka ixidr .uk .ska .gu hym;a wdldrfhka mj;ajdf.k
kqu" udkh" uu;ajh hqKq lrf.k f,dalh ;=, w;rux jkakg k
hkakg Wmldr jk oyula - ud. m%;smodjla - wo nqoaOd.fuys
n,j;a f,iu Wmldr fjkq we;' ;=ka f,dalfhkau tf;ru ksjkhs'
W.kajhs' wmdfhka ffrkakg iy fo ksia iem im;a ,nkakg
msxl lrk m%d:kd m;k" fn!oaOhska msila yslsu msis
nqoyf mrud:h fkdf' u;= nq nj m; m;d fndai;aj fmre f,daflka W;= rg is ,xldjhs'
mqrka msxl lsu uydhdk nqoaOd.fuka ,;a jer wdNdIhls' tho
f,daflka W;= rg is ,xldjhs hkqfjka .dhkd lrk
ixidr meje;au mj;ajd f.k hkakg ieliQ Wmdhls'
merKs .S;hla Tn;a wikakg we;ehs is;' Tn f .S;h Y%jKh
ldu f,dal j," iq.;s f,dal j, u;= u;=;a w;ruxjk lrk fldhs h fudfyd;l fyda fuys we;s .dNSr w:h fukau
l%ufohl ksjkla ke;' rc iem" fo iem fyda n%yau iem ,nk f moje,a j, we;s woyia .ek;a .eUqka is;d nefo@ fuu
fld;klj;au ksjkla ke;' ta ish iem im;a o h fkl wjika mD;=;,h ;=, we;s ish .Kkla jQ n,j;a yd hqKq hehs iu;
l ksh; jYfhkau Wreu fjhs' f ksid fo ksia iem im;a rgj,a j,g jvd f l=vd rg W;=u rg njg m;ajkakg uq,a jQ tlu
m%d:kd lrka mska oy lsu nqoaOd.ug .e,mqk;a" nq oyug k fYaI fya;=jla we;' f tlu fya;=j f jhsk ;=, nqoaO Yla;sh
fkd.e,fmhs' f fld;kl fyda meje;aula mj;ajdf.k hkakg mej;Suhs' nqoaO Yla;sh hkq nq oyf Yla;shhs' Nj Wrd f
lghq;= lrhs k t;ek ksjkla ke;' ksjfka meje;aula ke;' Yla;shhs'
wcrdur iem;lao ke;' meje;af ksjkla o ke;'
nq oyu Wmkafka f rfh' fuh nqka Wmka foaYhhs
ngysr rgj, uE; ld,hl Wm; ,enQ kk oHdj hehs hkqfjka mjikafka w;S;fha j;udkfha fukau wkd.;fha;a h
k lrk oHdj;a" nq oyf cd Womd" cd w.;d hkd mo khlo W;= nq oyu h,s u;=jkafkao f uOH uKav,h ;=,skau jk
j,ska w: .kajk oHdj;a lsisfia;au ixikaokh l< yels tlla ksidh' f rg nqka Wmka fy, mhhs' ckanqoamh hkq isjqfy,fhka
fkdf' f wkqj kk oHdj yd nq oyu ixikaokh lrkakg hdu tl mhla f,iska w;S;jxY l:dj,;a wfma lvb fmd;aj,;a
mqyqka l%shdjls' nqoaOd.u iy kk oHdj ixikaokh lrkakg hdu meye,sju igyka fldg we;' ^ckanqoam lvhs fmd; lshjd
kEu flfkl=g l, yelsh' fmr wmr fo.u fndfyda w;S;fha iQ n,kak&
W.;=ka fukau kQ;k oaj;=ka o nqoaOd.u yd kk oHdj ii|kakg
f rg m%;srEm foaYhhs mqf; l; mq[a[;d Yla;sfhka
uy;a jer jEh fhdod fmd;am;a ,shd m%isoaO lr we;' kuq;a ta lsisu
hq;=" uM, ,nkakg iqiql ,enQ ksiqka fukau" cd; fida;dmkak

51 52
ksiqkao Wm; ,nkafka f is ,xldj kka wo wm ykajk isjq fy< ni" fy< b;sydih yd nq oyu
fy,h ;=,uh' nqoaO Ouh Wm; ,enQ" nqoaO Ouh f,aLk .; lr
rgl ;reK mrmqr ksjer ksjy,a ka;khla lrd fhduq
mj;ajd f.k hk " u;=jg;a rd;a ld,hla msis nq oyu wdrCId
lrjkakg k l=vd l, mgkau orejkag ;u ujq ni;a ;u rf
mj;sk W;= rg f is ,xldjhs'
ksjer b;sydih;a ms<sn|j b.ekau cd;sl wjYH;djhls' f rf
f,dalfha fndfyda rgj, ksiqkao w;S;fha nqoaOd.u weojQy' uq,au foaYSh NdIdjka jQfha ud. ni;a fy, ni;ah' f rf uq,au
wog;a kdl jYfhka nqoaOd.u woyk fndfyda rgj,a f,dalfha mj;S' b;sydih jQfha uydjxYfha i|yka jk m uyd iu; rdc
f yeu rglu mj;skafka nqoaOd.ula i W;= nq oyu fkdf' mrmrdfjka mej; tk nqka Wmka ckanqoamfha b;sydihhs' isjq
ksjka olsk nq oyu fjk;a rgl w;S;fha mej;=fka hehs lsj fy,fha b;sydihhs' ch rcqf.ka isxy, cd;sh ys jQ nj wuQ,sl
fkdyelsh' nqreuh" ;dhs,ka;h" kh" fldhdj" negh" fndrejls'
hkduh" cmka rg wd ms<s.;a iu; nqoaOd.u woyk fndfyda
wfma rf w;S; fy,hska Nd;d l, ud. yd fy, nia jyr
rgj,a wo f,dj mej;=k;a" ksjka olskakg Wmldr jk ksjer ud.
l%ufhka wi,ajeis n,j;a rfgka Khg .;a ixlr ixialD; NdIdfjka
phdj meye,s lr fok W;= nqoaO Ouh lshd fohla wo f fldhs
yd fjk;a mrNdIdjkaf.ka Khg .;a fndfyda jpk miqj tl;=lr
rgl fyda Nd;fha mj;skafkao ke;' w;S;fha o Nd;fha mej;sfha
.ekSu ksid ixlr NdIdjla njg m;a lr .;a njo k.; hq;=h'
ke;' nqoaOd.u hkqfjka im%odhslj Nd;d lrk ;j;a tl wd.ula
muKla f fn!oaO hehs k lrk fjk;a rgj,aj,o mj;S' f fy< 1954 tf;la ud. niska mj;ajdf.k wd ;%%smsglh isxy,
f yer fjk;a tlo rglj;a nq oyu yd nqoaOd.u w;r we;s NdIdjg mj:kh lrkakg rcfhkau .%ka: imdol uKav,hla
mrud:hSh fjkial l .kakg yels ;rf {dK Yla;shla we;s m;al<y' f .%ka: imdol uKav,h imQKfhkau jdf.a tod
ksiqka Wmkafkao ke;' f l=vdrg f,dalfha W;=u W;= rg njg wurmqr ksldhg whs;s iajdka jykafia,df.ka iuka; h' tod
m;a jkakg fya;=mdol jQ ishu lreKq;a" iajNdl msysu;a fjk;a ;%smsglh isxy,hg mj:kh l, f W.;a" h;a NslaIQka
Odldr idOl;a nqoaO Ouh ksidu nqoaO Yla;sh ksidu wmg ,enqKq jykafia,d ta i|yd Nd;d l, jpk j,ska ishhg yeglau ixialD;
odhdohls' fjk fudk iu; wd.ula weoyqj;a th nq oyf NdIdfjka Khg .;a pxoiaffjl nfiys jpkhkah' f ixialD;
wdYsjdoh ,nd .kakg ndOdjla jkafkao ke;' jpk iys; l,j NdIdj lsisfia;au W;= nqoaO Ouh ksjerj
.%y lrkakg .e,fmk NdIdjla fkdf' ud. moj,ska tf;la l,a
tod f.!;u nqmshdKka jykafia nqoaO;ajhg m;a jQ hq.fha f
mj;ajdf.k wd msis ;%smsglh isxy, NdIdjg mj:kh lsf
rf tlo nqoaOd.ldrfhl=j;a jdih lf,a ke;' kuq;a n%yaucd,
isxy, orefjl=g f;are .; fkdyels wdldrhg ixialD; moje,a Bg
iQ;%fha fmkajd fok m O wd. yeg .Kklau tjlg f rf
we;=,;a lf,a mj;lhskaf.a I NdId mrfIaYajr kqu Wmamd
uq,a nei f.k woyka Nd;fha mej;=ks' tod nq oyu wid ksjka
fmkajkakg i ir," iq.u fy, jyrg .e,fmkakg fkdf' ir,
u.M, ,nd.;a ish ksiqka Bg fmr fjk;a wd.ula Yajdi l< yd
iq.u fy, wre;a we;s jpk fldf;l=;a wmg ;snqK;a mr niska .;a
weoyQ ksiqkauh' f wkqj nq oyu wkq.ukh lrkakg iu;
ixialD; ixlr mohka Nd;d lrka ;%smsglh isxy,hg mj;kh
wd.ula weoySu ndOdjla lr.; hq;= jkafkao fkdf'

53 54
lf,a mj:lhskaf.a ixialD; NdId kqu biau;= lr fmkajkakg jYfhka i|yka lrkq ,enqfka ckanqoamh " W;=re l=re oAmh" wmr
hehs fl,skau fpdaokd l, yelsh' fuhska is jQ ksh; m%;sM,hla jQfha f.dahdkh yd mQj foayhhs'
isxy,hg mj:kh l, isxy, ;%smsglh lshjk kjlfhl=g tajd
;%%smsglh f,aLk .; lf,a;a ;%smsglhg l,ska f rf ,shQ
wmN%xi fyda wxvr fou< fuka w:hla Ouhla ke;s" f;are
fy, wgqjd fmd;am;a ,Sf;a" f fy< fu nj wo jk g fndfyda
.kakg fkdyels ;;ajhg m;auhs' f wdldrhg momru f,iska
.sys me W.;a h;a whg mjd wu;lj f.dia we;' ud. hkq uQ,
;%smsglh isxy, NdIdjg mj:kh lsuo nq oyf fmkajd jod<
NdIdjhs' ta uQ, NdIdjg wCIrhka ke;' f wkqj f.!;u nqmshdKka
ud. m%;smodj wNdjhg hkakg n,j;afiau fya;=h'
foaYKd lrk ,o W;= nq oyu jir ydrish mkia .Kklau hk;=re
wfmau isxy, h;=ka ,shQ uydjxYh" mjxYh yd fjk;a fy< lgmdv lrf.k" jkfmd;a lrf.k mrmrdfjka mrmrdjg
jxY l:djkays i|ykaj we;s f;dr;=re fjk;a rglg wod< jQ foaj,a /lf.k;a f,aLk .;lf,a wfmau isxy, yduqrejkah' isxy,
f,i k . f,iska fmkajd Odldr jQ ;l ;l bm;a wl=kah' mqiafld, fmd;aj, mkaysfoka wl=re ,shk l,dj wfma
lrka" wfma ksrjq,a fy, b;sydih Ndr;hg ndrfokakg hduo my;a fy,j jeishkag bkahdfjka mqre mqyqKq l, fohla fkdf'
kska; l%shdjls' f jrog uq,a jQfha 1850-1900 w;r ld,h ;=, wfma
;%smsgl Ouh f,aLk .; lsf tjlg Nd;d lrk ,o k
b;sydih w;ska ,shd t,s olajkakg W;aidy l< bx.%Sis yd fjk;a
." rdcOdks" mqrjrhka" rcjreka " isgqjreka fukau ish Wmud
foaYSl b;sydi{hska iska ,shQ foaj,a fukau mqrd oHd{hskao iska
l:d;a f isjqfy<hg wod,j tod Nd;d lrk ,o k .h'
o ,shq foaj,ah' fcda gk" fia m%skafiia" fldx.agka"
l,ah;au ta merKs k .j,g w;a k . mgne| .;a;o" ta ish
lkskaye" .hs. m;=ud" ia f" t'iS'mS' fn,a fukau ta bx.%Sis
fmd;a m;a j,;a ,shjqfka f isjq fy<fha b;sydi l:djhs' th
uy;ajreka .sh u.u wkaOdkqlrKfhka wkq.ukh l, wfmau l
ljodj;a ldgj;a fjkia l< fkdyelsh'
iqoafodao f lD;s ls j,g j.lsj hq;=h' th Tjqka iska wmg wfma
u;= mrmqrj,g lrk ,o n,j;au kdYhls' f wkqj wfma ;reK mdie,a orejka fYaIfhkau Yaj
oHd,j, bf.k .kakd ;reK .sys me isiqka iska ish ni;a" ish
f rf ,shQ uydjxYfha mjxYfha fukau wksl=;a ishu
rg ms<sn|j ksjer b;sydih;a fydkau k bf.k f;are .;
jxY l:djkays tk uyd iu; rdc mrmrdf isg iqoafodaOk rcq
hq;=h' wfma rf b;sydih lD;s lr,shq foaYlhska yd ta
olajd jQ ishu rcjreka f rf ^isjq fy<h& rcl l< rcqkah'
foaYlhskaf.ka Wmd ,nd .kakg wJOdkqlrKfhka jer foa
rcjrekaf.a kh' f rfu iQ fy< .;al;=jreka iskau uq,skau
.gu wkq.ukh lrka orejkag;a jer W.kajk wfma iuyrekag
,shQ f w;S; fmd;a m;a j, w;S;fha Nd;d l< k . fjk;a rgl
ka j ;a f lreKq wjfnda O lr h hq ; = h ' mq r doHd
whf.a k . f,i jrojd jgyd .;af;a foaYsl .;al;=rejka
fomd;fka;=fjys mqrdoHdj ms<sn|j lghq;= lrk fndfyda
isks' ch rcq fuys mefKkakg fmro f fy< f hqKq
mqoa.,hskq;a ;u Wmdh /l .kakg k ku jer foaj,a ikd:
ixialD;shla" f,aLk l,djla" Ys,am Ydia;% fukau b;sydihlao wm
lrkakg l%shdlrk nj;a b;du;au meye,s lreKls'
i;=j ;snqKs' kuq;a ta wkqrdOmqrfha fkdf' kef.kysr m%foaYj,"
lkao Wvrg" inr.uqf fukau reyqfka m%foaYj,h' tl, isjqfy<h

55 56
bkah .;al;=jrekaa yd hqfrdamSh .;al;=jreka iska jkajr W.kajkafka ksjer nq oyu fkdf' fn!oaO oYKh" fn!oaO
wfma b;sydih Tjqkag .e,fmk m ,shd w;au u;hka bm;a ixialD;sh" fn!oaO b;sydih yd nqoaOd.u hk Ihka ;=, W;= nq
l,;a wo jkg ta ish u;hka wkd: jk ;ekg f;dr;=re oyu wvx.= fkdf' tys we;af;a jer b;sydihls' jer NdIdjls'
yuqfjka mj;S' jer wd.uls' f oHdh;k j, W.kajk foaj, wfkla ish,a,u
;snqK;a b.ekakQj;a tys ke;s tlu foa nq oyu muKs' bkahdfjka yd
f wdldrhgu wfma ;reK mrmrdjo nqoaOd.u k jQ
miqld,Skj ngysfrkao Khg .;a fndfyda foa jer iys;j wo wfma
woyk wd.u;a " nq oyf fmkajQ ud. phdj;a hk fol w;r we;s
mdie,a j, wfma orejkag W.kaj;s' wNjHh" woaN+;" wdYaphu;a
mrud: jYfhka jQ fjkial .eko widk bf.k .; hq;=h'
nqoaO b;sydihla orejkag W.kajk nj ka ka fndfyda fokd
wjfndaOfhka f;are .; hq;=h' wfma fy<u Wmka mqf; l;
ms,s.ks;s' fujeks oE W.kajd l=vd l,u orejkaf.a uki lD;s lr;s'
mq[a[;d Yla;shla we;s fy< ckhdg foaYKd lrk ,o f W;=
ud. m%;smodj weoys,a,la njg m;a lrk ,oafoa mrfoaYska isks' wfma iudch fYaIfhkau rggu wdoYu;a h hq;= NslaIq
fYaIfhkau Ndr; foaYfha yd negfha fukau fjk;a fmr. iudch" wo fujka fYdapkSh ;;ajhlg m;ajkakg uq,a jQfha wm
rgj,o fmd;m; ,shd uydhdksl yd ;ka;%hdksl fukau woyk nqoaOd.u wo jHdmdrhla ;;ajhg m;a uhs' wo fndfyda
ffj;=,Hjd foaj wd. ixl,am iu nqoaOd.u inkaO lr fofkl= uyK fjkafka /lshdjla" jk jD;a;shla" foaY.; ula
.ekSfuks' fyda mkai,a foam, md,khla n,dfmdfrd;a;=fjks' ka ka foaYmd,k
Ndr;fha ixialD; niska tod fuod ;=r ,shk ,o fndfyda mrud:hla we;sj;a ks,;, n,;, ,nd.kakg;a fndfyda fofkl=
uydhdksl fn!oaO fmd;am;a lshjd f;are .kakgo wm W;aidy l< uyKlug m;afj;s' wd.f kdufhkau Odldr jQ ixOdk"
hq;=h' nqoaO mksjdKfhka miqj wd hq.fha Ndr;fha ,shk ,o n,fiakd ixOdk we;s lrf.k mgq wd.l cd;sl fukau
ishu uydhdksl fmd;am;a j,g ffck wd.f fukau WmksIoa foaYmd,ksl wruqKq we;sjo wo fn!oaO NslaIQka ms,a fn ls%hd lr;s'
oYKfhao n,mE ;kau we;=,;a we;' mqrdK .%ka: j,ska we;s jQ wfma iudch msis fjkafka;a mqrjeishka wjxl f,i
n,mEu;a WmksIoa .%ka:j, wdNdIh;a foaj wd. ksid we;s jQ n,mEu l%shdlrkafka;a is,a rlsk iudchla njg m;ajkafka;a kshu ksjer
ksid;a nq oyug isjQ ydksh nq oyfuka fjka fldg k ykd Oudkq Ou m%;smodju wkq.ukh lf,d;a muKs' f i|yd nq
.kakg ;r wfma ;reK mrmqr oCI h hq;=h' ksoyia ksjy,a ka;k oyf fmkajd jod< ud. phdj f;are f.k j;ah hq;=hs'
Yla;shla we;s lr .; hq;=hs' wd.l n,mE j,ska ksoyia jkakg orejkag l=vd l, mgkau jer wdoYhla ,nd fuka je<lS ksjer
l%shd l,hq;=h' Ndr;fha m%p,s;j meje;s foaj wd.l ixl,am ksid u lshd h hq;=h'
msis nq oyu ud. m%;smodjl ;;ajfha isg Nla;sfhka woyk
;j;a tl wd.ula njg m;a jQ whqre f;are .; hq;=hs' wOHkh l, nqoaO Ouh" fy< b;sydih fy< ni wd jYfhka mdi,a j,
hq;=h' W.kajk Ihhka ms<sn| ksfoaYs; fmd;am;a ,shk wOHdmk
n,Odka j m<uq fldgu kqj;a l< hq;=h' Tjqkag wd.u yd Ouh
wfma rf mdi,a j, oy mdi,aj, msfjka j, muKla fkdj
w;r we;s fjkial f;are lr fkd f iudch hym;a ksiqka
Wiia oHdh;k j, yd md,s fn!oaO Yaj oHd,fha mjd orejkag

57 58
iys; iudchla njg m;a lsu l< fkdyelsh' yeu foaYmd,lfhlau iska rpkd lrk ,o ixialD; fmd;la jQ wNsOu iuqph k jQ
mgq yd fm!oa.,sl mrud:hka w;yer fmdf hym;a wjxl fmdf;ka uq,a jrg wNsOuh Ihhla f,iska t<s lajQy'
mrud:hka iys;j l%shdlrkakka njg m;al, hq;=hs'
fuu wNsOu iuqph wdY%fhkau Bg miqj wd ldf,l
wNsOud: ix.%yh kka isxy, niskao fmd;la ,shk ,' wNsOu
oYKh" wNsOuh yd nqoaOd.u wG l:d kka md<s niskao wgqjd fmd;la fy, fu ,shd we;' f
fmd;a ;=ku tl;= lrf.k wojk g wNsOuh keue;s Ihh Wiia
wdpdh B' v,s wldr uy;d iska ,shQ ,xld Ydik
wOHdmk wdh;k j, W.kajkq ,nhs' fn!oaO oYKh keue;s
jxYh keue;s fmdf;a t;=ud iska i|ykalr we;af;a fufiah'
Ihg;a Nd;d lrkafka f fmd;a fm< we;= ;j;a md,s wG
ud. phdj hgm;a nq oyu wNdjhg m;ajkakg;a wOHdmkh
l:dfmd;a lsysmhls' ^Y=oa ud.h we;= wgqjd fmd;a fm,&
^.%ka: OQrh& uy;a fldg i,lkakg;a jQ fyhska nqoaOd.ulaa" fn!oaO
oYKhla fukau wNsOuh keue;s Ihhlao w;ska W.kajkakg fy,j fn!oaOhd l%ufhka ud. phdfjka yd OudkqOu
mgka .;ay' m%;smodfjka msfykakg fukau m%d:kdjlg muKla iSud jkakg;a
fya;= jQfha;a uydhdk nqoaOd.fuka Khg .;a fn!oaO oYKhla"
fn!oaO oYKh fn!oaO ixialD;sh yd wNsOuh wd jYfhka wNsOuhla yd fn!oaO ixialD;shla fy,j fn!oaOhska iskao miq
ksfoaYlr Ihhka f,i ful, W.kajk yd bf.k.kakd Ihhka ld,Skj lrmskakd .ekSuhs' fn!oaO oYKh" wNsOuh yd fn!oaO
wOHkh lsfuka muKla nq oyf mrud:h jYfhka fmkajd jod< ixialD;sh hk Ihhka ;=ku oHdia:dkj, bf.kf.k W.;alula"
ud. phdj imQK lr .ekSug tajd Wmldrhla jk foaj,ao Wmdhla ,nd.kakg Wmldr jk kuq;a" ud. phdj imQK lr
ke;sk ndOlhla jk foaj,a hs wms pdrd;aulj i,ld ne,sh .kakg k ixidr flka ksoyia jkakg k thu n,j;au
hq;=h' wo fn!oaO yd md,s Yaj oHd,fha;a uyd msfjkaj,;a fjk;a ndOlhla jQ njo b;du meye,sh'
oHdia:dkj,;a rdclSh mKa; Wmd i|yd;aa W.kajkafka;a" bf.k
.kafka;a wNsOuh yd fn!oaO oYKh hkqfjka Ihhka folls' W.;a .sys me fomsiu nqoaOd.u hhs wo i<lkafka fn!oaO
oYKh wNsOuh" fn!oaO ixialD;sh yd fn!oaO b;sydih hk
nqmshdKka jykafia lsiskl wNsOuh hehs Ihhla wo Ihhka mka;s ldur ;=, b.ekauhs' wOHhkh lsuhs' yeoEuhs'
Nd;d lrk w:fhka foaYKdlr ke;' fohkag muKla f;are .%J:OQrh msuhs' W.;a h;a .sys meje ia;%S mqreI fomCIhu ;u
.; yels fohkag muKla foaYKdl, .eUqre Ouhla f,iska wojk is;= me;=" yeis rgdjka " phd rgdjkao" is;a ;a o f
g W.;=ka ykajkq ,nk wdldrfha wNsOuhla lsiskl ud. fn!oaO oYKh yd ixialD;sh wkqju yev .id .kakg;a W;aidy
phdj foaYKdl, nqmshdKka jykafiaf.a nqoaO foaYKdf k l<y' f wkqj nqoyfuka fmkajd jod, m%dfhda.slju wkq.ukh
wvx.= ke;' lr" w;a|.; hq;= W;= uqla;s ud.h f jer oYKh fya;=
nqmshdKka jykafia msksjka md jodrd jir 700lg muK fldg f.ku wNdjhg m;a jQy' f wkqj ksjka me;Su" msxl lrka
miqj uyd Ndr;fha iQ wix.dpdh;=ud k uydhdksl mjrhd fo ksia iem im;a me;Su" fndai;a fmre msu" u;= nqjk nqka
l ksjka me;Su hkd foa nqoaOd.u f,iska ms<s.;ay'
59 60
uCud mmod hkak ueo udj;la " ^Middle Parth) uOHu m<jeksu iQ;%fhka .%yjkafka ud hk moh ms<sn|jhs' fuh
m%;smodjla hk jer w:fhka f;are lrkakg mgka .;ay' f uQ,mhdh iQ;%h f,iska nq oyf .%y lr we;' f wkqj
ud. mo ;=fkys w:h f;are .kakg ne jQ iS; nqoaOd.ldrfhda u[a[;d ;Fjh ud u[a[;s" k u[a[;s ;;ajhg m;alrk
ljodj;a yuq fkdjk ueo udj;la fydhka ixidr .ufka uxuq,d l%ufoh^mhdh&.%y lf,a uQ,mhdh iQ;%fhks' uCud ksldfha
is;s' tk iQ;% Ou ish,a,u fm< .id bm;a lr we;af;a f ldhh bIaG
isoaO lr .kakg Wmldr jk m uCud .u Ouhka yehgh'
;j;a w;lska .%y l<fyd;a uCud hkq flf,ia j,ska
uCud mmod hkq ueo udj; fkdf'
ksoyia uh' flf,ia Wmkafkau is;la ;=, u;aula we;sjk ksidh'
nqoaOd.f wo iu;fhka .%y lrkq ,nk wdldrfha u;au hkq uo f,iskao isxy, niska i|yka l< yelsh' m%sh foag
W.kajkq ,nk wdldrfha ueo udj;la fyda ue ms<sfj;la fyda wef,kafka u;au ksidh' wm%sh foa iu .efgkafka;a u;au ksidh'
f,iska iud wx. wg .%y lsu imQKfhkau jerh" uCud wlaLu wiqL w;r ukskafka;a uq,djkafka;a u;au ksidh' tfiak
mmod hkqfjka ^wdh wYaGdx.sl ud.h = iud wx. wg& W;= iirg nefok ishu inkaO;d we;s lrjk uQ, fya;=j isf;a Wm;
nq oyfuys .%y lr fmkajQfha u;afuka ^uofhka& ksoyia jk ,nk u;af iajNdjhhs' uohhs' u;au ksid is; ta u;a jQ rEmfhys
m%;smodj hk msis w:fhks' rd. u;ska" oafY u;ska" fuday u;ska" wef,hs' yd fjhs" nef|hs' th ;Kayd hk ud. mofhka .%y lr
udk u;ska ksoyia jk m%;smodj = ud. phdj = uCud we;' ^hdhx ;Kayd fmdfkdaNld& mqk mqkdu ysjkafka" Wmkafka
mmodj f,i;a iud wx. wg f,i;a nqoaO foaYKdf meye,sj f ;kaydj tl .gu isf;a Wmk fya;=j ksiduh'
msisj foaYKd lr ;sh;a ueo udj;la fidhka w;rux ug ;Kayd mphd Wmdodkx hkq mxpialkaohu Wmdodkh lr
l%shd lsu nqoaOd.f iu; ms<sfj;hs' .kafka f u;au ksid we;sjk fokdj;a" fokdj ksid Wmk
ud hk ud. mofha f;areu hulska iyuq,skau ksoyia ;Kaydj;a" ;Kaydj ksid Wmdodkh lr .kakg we;s wdYdj;a ksidh'
u ^wkq;amdo ksfrdaOh& kej; isf;a flf,ia fkdWmk f,iska woHd uQ,fhka .%y lrk ,o uq mp iuqmamdo .%yhu
ksoyia u hk f;areuhs' is;lu Wmk" rd.fhka u;ajk iajNdjh " ixidr .ukg mqoa.,fhl= i;ajfhl= nef|k" inkaOjk wdldrh
oafIfhka u;ajk iajNdjh" fudayfhka u;ajk iajNdjh .%y lf<a .%y lrkakls' th isf;a u;aula uq,alrf.ku isfjhs' isf;a
uC hk mofhks' ;ukaf.au is; rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka we;sjk fuu u;afuka ksoyia u i|yd Wmldr lr.; hq;=
u;au ksidu f ixidr l ;ukau ksudKh lr .kakd nj hful= m%;smodjka nq oyu ;=, ud. phdjla f,iska .%y lr kay' f
h:dm l.;fyd;a muKlau f u;afuka ksoyiaj is; ud. phdj uCud .u iQ;% Ou j,ska .%y lr we;' fuh
WfmlaLd ;;ajhg m;alr .; yelsfjhs' uCud mmodjhs' tk isf;a Wmk rd. uoh" oafY uoh" fuday
uCud .u iQ;% Ou hkqfjka uCud ksldfha tk iQ;% 152 uoh" iyuq,skau lmd ug Wmldr jkakd jQ ud. m%;smodj
gu ud. NdIdfjka k lr we;' ^nqoaO chka;s ;%smsgl .%ka: j," uCud mmodjhs' ^rd.laLh" fudaylaLh" oafIlaLh&
uCud ksldh .%ka:j, ix{dmkh n,kak& uCud ksldfha

61 62
nqoaOf>daI yshka iska ,shQ fmd;aj, uCud .u iQ;% mofhka fmkajqfha ixidrhg nef|k rd. uoh" oafI uoh" fuday
Ouhka hkq ueo m%udKfha iQ;% Ou f,iska j. lr olajd ,shd f uoh hk flf,ia.;s ;=fkau tl;=j tl mohlska .%y lr fmkajd
W;= Ouh momru w:hlg yer jQ miqj wfma fndfyda W.;a uls' f wkqj ixud ^iud& hkq ixidr .ukg nef|k neu
fn!oaOfhdao th wkaOdkqlrKfhka ysiauqkskau ms<s.;ay' ta wkqj ilialrk u;afuka ksoyia u hk w:hhs' wfkal cd;s
u;ska u me;a;lg oud ueo w;rux jkakg l%shdlrk msila njg ixidrx .d:df .%y lf,a mD;.ack f,dalhd wfkal wdldrfhka
nqoaOd.u woykakka m;ah' iir lg nef|kafka ix ^rd." oafI" fuday& idrj;a fia olsk ksidh'
fuys widr;ajh - ksiaidr nj" wkd: nj fkdolsk ;dlal,a iir
u;au isjkafka rd wrlal= jeks u;ameka fuka muKlau
.uk ksudKh lr.kafka u;aug fya;=jk rd.fhka oafYfhka
hehs W.kajk fn!oaOhskag momru f,iska nK foaYkd lrk"
fudayfhka lghq;= lrk fyhsks' iirg nef|k ndk ilialr .kakd
foaYlhskao wo we;' iqrdfrh uCmud oGdkd frukS hkq
fyhsks'
ish u;a j,ska m%udohg m;ajk nj m%ldY l< ;ekls' fuys
m%udo fjkafka ksjkhs' ry fur hkq is; .; u;a lrjk - uohg m;a f wkqj nq oyug wkqj uCud mmod uCud .u iQ;%
lrjk ish fya;= .%y l< ;ekla i rd wrlal= jeks u;ameka ksid Ou_ wd moj,ska w: .ekajQfha iirg nef|k uofhka u;afuka
muKla jk ;djld,sl u;au muKlau .%y lsu fkdf' rd wrlal= ksoyia ug wkq.ukh l<hq;= ms<sfj;hs'
ksido mqoa.,fhl=f.a .; is; folu u;af' kuq;a rd. uoh" oafY
iud wx. wglska .%y lf,ao iirg nef|k ne Wm;
uoh" fuday uoh" udk uoh" rEm uoh" Ok uoh" n, uoh" ks, uoh"
,nk" u;afuka uofhka ksoyia jk" m%;smodj .%y lsughs'
fhdnk uoh" ksfrda.S uoh" l=, uoh" wd jYfhka is;l yg .kakd
iud hk mofhka wo nqoaOd.f ia;r lrkafka fyd|" hym;a"
ish ryfur yg .kakg fya;= mdol jk lreKq nq oyf
ksjer wd w:hka f.kyer mEuhs' fuh wd.ulg .e,mqk;a" nq
meye,sj .%y lr we;' f ish u;a j,ska is; uqojd .ekSu
oyf fmkajd fok m fudk fha fyd|" hym;a ;ekl Wm;
i|yd wkq.ukh l< hq;= m%;smodj .%y lf,a uCud mmod hk
,eu;a inkaOu;a Wmdodkh lr.ekSulau f,iska .%y lrk
nqoaO NdIs;fhks' fuh ueo udj;la f,iska .;af;a nqoaOd.fh'
ksid iud hkq iirg inkaO jk ish nkaOk j,ska ksoyia
W;= nq oyf th uofhka ^u;afuka& ksoyia uhs'
u f,iska f;are .; hq;=h'
we,ms,a,la ksid uo ueo njg m;a lr .ekSu ksid ksiqkag
myiqfjkau idlaId;a lr.kakg ;snQ ksjkg u weys .sh nj nqoaOd.ula woykakdg ud. phdj wu;lj .shy' uqla;s
ljqre;a fuys l,amkd l< hq;=h' ueo udj;" uOHu m%;smodj ud.h yd ksjka lSu hkak m%d:kdjlg muKla iSud h'
(Middle Parth) wd jer jHjydr mohka kaj;a wms Nd;fhka wNsOuh yd fn!oaO oYKh Wmd ,nd f.k kqu jvd jOkh
bj;a l< hq;=hs' lr.kakd wOHhk ud.hla muKlau h' rd.fhka" oafYfhka yd
fudayfhka lghq;= lrk" ixjOkh f,!lsl jYfhka muKla b,lal
Ouplalmj;a;k iQ;%fha uCud mmodj .%y lf,a
lr.;a" nqoaOd.ldrhska msila rgg Wreu lr fokakg f ish,a,u
iud wx. wgla yehgh' f jpk foflau ud hk mofhka .%y
fya;=mdol h'
jkafka u;afuka - uofhka ksoyia u hk w:hhs' ix hk

63 64
wd.u yd ixialD;sh msis mrud:fhka nqoyu foaYKd lrkafka ke;' Ou {dKh
,ndu fojk fyda ;=kajeks ;ekg oud f.dvke.s,s ;ekSu ms,su b
wd.u;a iu.u ixialD;shlao rgl ysfjhs' idys;Hh " ;% lsu fyda fjk;a f,!lsl ldhhla fmrgq fldg f.k kug muKla
l,dj" uQ;s Ys,amh" ix.S;h yd fjk;a f,!lsl jQ wdi jYfhka is; Ou foaYKdjla mj;ajk l%uhla rg ;=, m%p,s;j we;' f ljqreka
iu:hg m;alrjk fndfyda oE bf.kf.k kqj;a " thska rjgkag lrk foaj,a hs uiSu yer wmg wo l, yels fjk;a
mkakrhla ,en .ekSu;a f,!lsl jYfhka wdiajdohla ,nd .ekSu;a fohla ke;'
wd.ul yd ixialD;shl hqKqjgo fya;=fjhs' fufia f,!lsl
wdYajdohla i|yd .scqjk mD;.ack ksidf.a is;s,s yd wdoYu;aj lsis ndysr wfmaCIdjla fyda , uqo,a tl;=
l%shdldrlo iudc iu; yeis rgdjo " pd;% jd;% o ta wd.ug lsula fyda ke;sj" ksjer ud. phdju meye,s lr p;=rdh
wkql+,j yev .efihs' f ish,a,u ixialD;sldx. jYfhka o wms i;Hhka wjfndaO lr.kakgu Wmldr jk fia Ou foaYKd
fmdf k lruq' meje;afukau muKla f l%uh b;d blaukskau fjkia l< hq;=h'

wm rf;a nqoaOd.u;a iuu fmryr" fjila f;drka" wd.l wo .=jka ,s udOHhkays" rEmjdyskS udOHhkays m%isoaO
W;aij" lk mQcd msxl fukau nqoaO rdc ud,s.d ;ekSuo f jk g foaYlhska jykafia flfkl= ,jd f,dalhgu wefikakg Ou foaYKd
ys ;sf' f yer yeu .ulu msxl lrk uqjdfjka i,ams,a lrK l%uhla b;du ckm%sh we;' f i|yd Yd, uqo,lao ta ta
meje;au" kdgH fmkau" kdv. keu" ix.S; ixoYkh wdh;k j,g f.jkakg isfjhs' fuys ;u h.sh {d;shdg msx
meje;au yd l nK lSuo wo lr f.k hkq ,nhs' wd.l yd wkqfudaoka lsu flfrys fyda ;ukaf.a k . lshjd m%isoahla
ixialD;sldx. f,iska fjd fmd ckhd w;f ckm%sh ;;ajhgo m;a m%pdrhla i|yd lrk l%shdjla njg m;a u ksid kd y;,sia myla
we;' f ishu ixialD;sldx. wo wd.f kdufhkau lrk fyda Bg;a wvq ld,h oy kqula ,nd u l< yels hs l,amkd l<
foaj,ah' f,!lsl yd fN!;sl ixialD;sldx. jYfhka fjd hlsis hq;=h' ixksfok udOHhka ;=,ska lrk fujeks fndfyda foaj,a
iudcuh jkdlula .;a;o f ish,a,u wo jk g jHdmdl rd.fhka" oafYfhka" fudayfhkau lrk lshk ys;k foaj,a jk
;;ajhlg m;au lK.dgqjg lrKls' ksidu tajdg ikaksfok hk kuo fhdod we;' fjd o wd.f
kdufhkau lrk jHdmdl fldgilgu wh;a uqo,a tl;= lrkakg
fudav .e fn!oaOhdj uq,d lrka msxlula lrk uqjdfjka" fh Wmdhkah'
fnda mqcdjla lrk uqjdfjka" mkaif,a uqo,a tl;= lrk jHdmdrhla
lsu wo nyq,ju olskakg we;' fnda m%ldrh ;ekSu" ffp;Hhla
blsu" fjk;a f.dvke.s,a,la blsu bhg oud msxlula lsu" iuq;s i;Hhh yd mrud: i;Hhh
Ou foaYKdjla meje;au wo jk g iu; l%uhhs' kuq;a ksfil=g muKlau f;are .;yels iuq;s i;Hhl=;a" ksjka
mkaif,a Ou foaYKdjla meje;ah hq;af;a ksiqkag ud. olskakg Wmldr jk mrud: i;Hhl=;a lshd i;Hhhka follau
phdj f;are lr oy kqu ,nd p;=rdh i;Hhka wjfndaO f,dj mj;sk nj h:dm f;are .ekSu ksjka wjfndaOhg;a Wmldr
lr .kakg Wmldr jk wdldrfhks' wo tl iu; mkai,lj;a f fjhs' mD;.ack f,dal i;ajhdg iuq;s i;Hh i mrud: i;Hh

65 66
hehs fohla we;ehs lshd is;d .kakgj;a neh' iuq;s i;Hfhys f wkqj if ixLdrd wkspd;s" if ixLdrd laLd;s"
msysgd l%shd lsu fuf,dj ;h hym;a fia .gu mj;ajdf.k if Oud wk;a;d;s" hod m[a[dh miai;s" w;ksxo;s laf
hdug k fnfykau Wmldr f' fuys f,!lsl;ajh ;=, isjk tai u.af.da Y=oahd hk f mru i;Hh mila fldg lSu fuu
w;ruxu fkdfmkS hhs' ud. moj,ska .%y l< w:hhss'

nqoaO foaYKdf .%y lrk mrud: i;Hh yd iuq;s f wkqj mrud: i;Hh m%{dfjka l.; hq;= mila fldg
i;Hhh hk fol miqld,Skj w: l:d ,shQ fn!oaO W.;=ka yd l .; hq;=^cdkf;da" miaif;da& tlls' f i|yd iu; i;Hh
mKa;hska iska jer wdldrhg w: l:kh lrkakg .;a kso n,kakg " kso n,d olskakg" ;u ukfiau Yla;shla Wmojd
W;aidyhka ksid msis nq oyu lD;s h' fuf,dj j;a u tlu .; hq;=hs' thu uqla;s {dK oYKhhs'
la l|lehs nqmshdKka jykafia k lsisu ;ekl foaYKdlr ke;'
iu;h yeugu" yeu;eklgu" yeu flfkl=gu tlfia
kuq;a miqld,Skj nq oyug w: l:d ,shQ fndfyda fn!oaO mjreka
.e,fmk fohla fkdf' ld,dud iQ;%fha;a i;r uymfoaY iQ;%fha;a"
fuf,dj uyd la l|lehs" tlu la l|lehs" w;sYfhdala;sfhkau
pxls iQ;%fha;a ;j;a iQ;% Ou .kKdjlu;a iu;h lvd | fy,sh
,shd olajkakg W;aidy .;ay' fuhg fya;=j mrud: i;Hhh yd
hq;= ;eka olajd we;' mrud: i;Hh lSug n,j;au ndOlhla
ksrdi iqjh ms<sn|j h:d N+; {dk oYKhla ke;s luhs'
jkafka iu; i;Hh kspfia olsk fyhsks' w;a;fia olsk fyhsks'
mpiuqmamdo .%yh ksjerj f;are .;a flfkl=gu ixldr" ixldr lrkakg;a" iJ" iJ lrkakg;a ixidr
muKla la iem lshd follau f,dj mj;sk nj;a" wdi iem yd inkaO;d j,ska fokakg;a^iud& ixjgfhka jf {dK
ksrdi iem hkqfjka folla mj;sk nj;a f;are .; yelsh' l oYKh ,nd.kakg;a hful= ;=, Yla;shla we;s lr.ekSu
fukau iemo hk folu ksudKh lr.kafka ;uka lrk lshk ys;k n,j;afiau ksjka ug Wmldr jkakls' f wkqj ksjka lSu keue;s
fya;=kau mok lrf.k nj;a Ou;djh ;=,skau f;are .ekSuhs' mrud: i;Hh lsh yelafla iu;fhkao ksoyia fukauh'
f wkqidrfhkau ksjk hkq ixLdr WfmalaLd {dKfhka wgf,da oyu th uqla;s {dK oiaikhhs'
foiu n,d ish,a, flfrys fkdwe,S" fkd.e" uq,d fkd WfmalaLd
wms tfkod j;ajk" ;h mj;ajdf.k hk f,!lsl
is;la mj;ajdf.k hdu nj;a" mrud: i;Hh f;are .ekSug ixLdr
fN!;sl f,dalh .ska .gu hym;a wdldrfhka mj;ajdf.k hdug
WfmalaLd {dKh uq,ajk nj;a f;are .; hq;=h' wmg l iem Wreu
k iu;hkao n,j;afiau Wmldrfjhs' ishu woyk wd.j,
jkafka is; ;=, wfmaCIdjlaa we;s jQ ksihs' ta ;uka wfmaCIdl, foa ta
fukau fN!;sl" f,!lsl f,dalhd hym;a njg m;a lrk l%shdud.
wdldrfhkau is fkdjk fkdmj;sk fkdkj;sk tlla jk ksid l
hkago uq,a ;ek ,nduo olakg we;' f wkqju iudchl
we;s f' wfmaCIdj fj;au isf;a Wmk ksp" iqL" iqj" w;a; hk
j;ajkakka yehg wms ms<s.;a iu;hkago .re l, hq;=h' kuq;a
ksYa; ;;ajhka ms<sn|j;a is;skau nef|k ;rugu l Wreu fjhs'
tys mrud: i;Hhka l .kakg thu ndOdjla f k tys uid
wksp" laL" wk;a; hk ksh; i;Hh;dj mila fldg l .;af;a
ne,sh hq;=h'
k lsisu lla Wreu jkafka fkdf' ta wksp jQ laL jQ wk;a; jQ
mxpialkaohu Wmdodkh lr fkd.kakd fyhsks'

67 68
iu;hka rfgka rgg" mqoa.hdf.ka mqoa.,hdg ld,fhka idrhs hkqfjka ;SrKh lsu ix idrhs lshd Wmdodkh lr .ekSuhs'
ld,hg md,lhdf.ka md,lhdg hq.fhka hq.hg fjkiajk fohls' hful= f flf,ia .;s jkjd fyd|hs idrhs lshd f.k" ta wkqj
iu;h iodld,sl i;Hhla fkdjkafka f ksidh' th ijidOdrK lghq;= lrkafka k Tyqg f meje;au uyd Nhlg" frda.hlg"
tllao fkdjk ksid;a mrud: i;Hfhka fjkia f' kuq;a mrud: kdYhlg fya;= u ksh;h' rd.h" oafYh" fudayh" neyer l,
i;Hhka ljodj;au tfia fjkia fkdf' nq oyfuys yrh jQ mp mqoa.,fhl=g Nhg m;ajkakg fya;=jla ke;' ksp fia iqL fia w;a;
iuqmamdo .%fhka fmkajd fok ,o mrud: i;Hh .%yh yeu fia w,a,df.k mj;ajkakg" kj;d.kakg fohla ke;' f f,dj uu
;eklgu" yeu rglgu" yeu hq.hlgu" yeu mqoa.,fhl=gu" yeu lshd uf.a lshd" uf.a wd;auh lshd fohla Wmdodkh lr f.k
wjia:djlgu" yeu Ou;djhlgu" yeu wd.ula woykafkl=gu;a" mj;ajkakgo fkdyel' iuq;s i;Hhla f,iska uu lshd flfkl=
fmdh' nqoyu hkq mru i;Hhhs' f ksid nq oyu wd.ula fkdf' we;' kuq;a mrud: i;Hhh yehg ksp jQ iqL jQ w;a; jQ ufula
lsisu wd.ulskao nqoyf fmkajk mru i;Hh l .; yels mj;skafka ke;'
fkdf' mp iuqmamdo Oufhka fmkajd jod, fya;= M, oyu fudk
mD:.ack f,dalhd mxpialkaohu Wmdodkh lrf.k iem
rfcl= g j;a " fudk wd. Ydia ; Dka flfkl= g j;a " fudk
kafka f,dalhd wdYajdoh lrkafka ^wiaidfida& tys wksp nj laL
fofhl=gj;a wl=rlska we,ms,a,lskaj;a fyda fjkialr bm;a l,
nj" wk;a; nj f;are fkd.;a ksiduh' mxpialkaO f,dalhu
yels fohla fkdf' mD;.ack mqoa.,hska iska iFjhska iska Wmdodkh lrf.k
w,a,d.kafka tys iemhla" iqjhla" ysrla" idr njla olsk ksiduh'
ixidr l yd uqla;s ud.h f idr nj" iem nj" ys nj" ta ta mqoa.,hdf.a lau" oDIah"
uekSu " udkh" u wkqju ;SrKh jkakls' f u m%shnj yd wm%sh
nq oyu ms,sn|j wo ngysr W.=;=kag fukau fmr. nj uq,a fldg f.ku ysjkakls' is;l m%sh nj " wm%sh nj Wm;
f,dalfha W.;=kago ,nd we;s kqu imQKfhkau jdf.a jer ,eu;a" ms%h foag we,Su;a wm%sh foag .eu;a hk fuu fya;=j ksidu
iy.; kquls' is;l wre oDIahla" u;a ula we;sjk ksidu m%sh wm%sh fol w;r
uq,dula o isfjhs' uq,d jQ is;la hkq fudayfhka l%shd;auljk
is;ls' f wkqj m%sh foag we,Su;a" wm%sh foag .eu;a" m%sh wm%sh fol
fuf,dj ;h" j;au tlu la lkaordjls hk jer w;r uq,d u;a mp f uq,sl wjia:djkah' mpu fya;=j
u;hla wo nqoaOd.fuys;a iuyre W.kajhs' fuh miqld,Sk fldg f.ku iuqoh Wm; ,nhs' ixidr inkaaO;djhla we;s f' f
mKa;hska iska fyda W.;=ka iska fyda ksudKh lr.;a jer Ou;djh fkdokakd wiaiq;j;a mD;.ack mqoa.,hd iirg nef|k
u;hla i nqmshdKka foaYKdlrk ,o fohla fkdf' nqmshdKka ne ;=ku ilia lr .kS' ne ksudKh lr .kakd wjia:dj wdi
foaYKd lf,a" if f msfhays ukdfmays kdkdNdfjda kdNdfjda iqjhls' kuq;a neug nekq miq thu lls'
ixidfrda uynhd hkqfjks' fuys woyi jerhg .%y l,
tfia k f meje;au ;=, we;s ishu la ;uka iskau ;u
mKa;hska nq oyuu lD;s l,y' ix hkq rd." oafY" fuday hk leue;af;kau ksudKh lr.kakd la l|ls' f wkqj f Wm; ,enQ
flf,ia .;Skah' f flf,ia .;s jkjd" fyd|hs" m%shhs" ukdmhs" ksia Nj m%fhdackhg f.k f uyd la l| ;ukau ksudKh

69 70
lr.;a tlla nj f;are f.k bka ksoyia jkakg fmkajd jod, plaLq lrKS" {dK lrKS" Wmiudh" wNs{dh ifndaOdh ksndkdh
ud. phdj imQK lr .; hq;=h' ixj;a;;S hkq tl .%yhls'
h:djfndaOfhka f i;Hhka l" lg fya;=j f;are f.k plaLqx Womd" {dKx Womd" m[a[d Womd" cd Womd "
.sysf.h yer f.dia me o msu tlls' th mrud: i;Hh wf,daflda Womd hkq ;j;a .%yhls'
idlaId;a lr.kakg hk .ukls' .sys f.or m%YaKj,ska ksoyia f m%ldYK folu Wmqgd .;af;a m<uq Ou foaYKdj jQ
f mgq f;kdfjka uyK u;a" le<hlg f.dia iudcfhka iej Ouplalmj;ajk iQ;% foaYKdfjks' f ud. phdj wkQmQrl jQ"
hdu;a" rela uq,lg" iq[a[d.drhlg" wdr[a[hlg f.dia m%Yak
wkqmqnx.ujQ;a l%shdj,shls' Womd hkq Wmojd myod .ekSu hkakhs'
j,ska ksoyia jkakg l,amkd lsu;a kshu ksjer ms,s;=re fkdf'
m<uq fldgu f,dal wfrka oy wei Wmojd myojd .; hq;=h'
ta mqoa.,hd wdr[a[.; jQfka" le,hlg .sfha" rela uq,lg .sfha
isf;a oyil=;a m%Yak we;sj k tajd ;djld,slj hgm;a lr .;a;;a fojkqj {dKx Womd hkq l< hq;= lrKSh Ouhka f;are f.k
mkai,g fyda wdr[a[ fiakdikh;a Wmdodkh lr .ekSu ksid fkdl<hq;= wlrKSh Ouhka w;ykakg {dKh Wmojd myod
t;ek;a w,a,d .ekSug l%shd lrk ksid ksjk wdjrKh f' ;u is; .ekSuh'
;=,u Wm; ,nk rd. ne" oafY ne" fuday ne h:dN=; {dK f;jkqj m[a[d Womd hkq isf;a Wmk Wmk flf<ia u,
oYkfhka l ta ne j,ska ;udu ksoyia uu uqla;s ud.hhs' l ta flf<ia u, lvd bj;a lsf m%dfhda.sl l%shdj,sh lrka is;
f,dalh" ksjk yd m%{dj ^m[a[d& msis lr .ekSuh' ^rd. " rd. lsuh&

ksjka lSu hkq" m%{dfjka f,dalh" we;s iefhka lSu cd Womd hkq ^rcx ;u,x& isf;a fuf;la mej;s
hehs fndfyda W.;=ka oaj;=ka iska ,shd olajd we;' foaYKd lr flf,ia u, Wrd oud f,dalh kso n,d mrud: i;Hhh" p;=rdh
fmkajd fo;s' f m%ldYKfha wvx.= mo ;=kla ^3& mrud: jYfhka i;Hhka l .ekSuh' h:dN+; {dK oYKh ,nd .ekSuh' f,dalh
f;are .; hq;=j we;' kso lSuh'
1' f,dal 2' ksndk 3' m[a[d wf,daflda Womd hkq f,dal ;;ajfhka wfrka mrud;_
1' f,dal(- f,dal hkq wrg kuls' fuys reoaO moh wf,dal hkakhs' i;Hh lSuh' kej; ljodj;au flf,ia kue;s wre mg,fhka is;
wr w;ayeu wf,dal hkafkys w:hhs' f wr ^f,dal& we;s ls,s fkdjk wdldrhgu isf;a {dKd f,dalh" m%{df,dalh we;s
jkafka;a ta wfrka ksoyiaj wf,dal ;;ajhg m;a lr .kafka;a uhs'
;u is;uh' f,dal wr we;s jkafka;a rd. wr" oafY wr yd fuday
iu; jYfhka wms olsk wr;a " wf,dal ;;ajh;a" hk fol
wr ksidh' wf,dal ;;ajhg m;ajkafka rd. wfrka rd.
mrud;_ jYfhka .;a l, uiei wd bkashhkaf.ka flfkl= olsk
;;ajhg m;a u;a" oafY wfrka woafY ;;ajhg m;au;a"
fN!;sl f,dalh wNsnjd hk w;Skash {dKfhka iu; f,dalh;a
fuday wfrka iyuq,skau kfuda hk ;;ajhg m;afukq;ah' ta
mrud;_ i;Hh;a folu lSuhs' wf,daflda Womd ;;ajhg m;auhs'
i|yd wkq.ukh l, hq;= miq l, hq;= mshjrhka lsysmhlau Oufha
h,s ljodj;a rd. wfrka" oafY wfrka" fuday wfrka is; wre
ksfoaYs;h'
fkdjk ;;ajhg m;au wf,daflda Womd ;;ajhg m;a uhs'

71 72
2' ksndk(- hkq ksjkhs' fuys reoaO moh ndk" neu hkqhs' rd.
neug" oafY neug" fuday neug nekq mqoa.,hd ;ud ksudKh fufia .%y lrkq ,nk mpiuqmamdo Ouh ^fya;=M,
lr .kakd meje;au ;=, w;rux fjhs' f ne ;=ku tlg f.d;d .;a oyu& fya;=M, jdohla f,i f;are .ekSu jerh' fuh oDIa.;
l, ixidr neu ^ndk& ksudKh fjhs' f ne ;=ku lmd ndfkka ula fyda oDIajdohla fyda f,i .ekSu;a jerh' fuu fya;=M, Ou
ksoyia u ksndk hk w:hhs' .%yh ;=, mpiuqmamdo Ouh ;=, fyda mp iuqmamdo Ouh
u.ska ia;r lrk mrud: i;Hh ;=, fyda lsis wka;jd oDIahlg
3' m[a[d#- ksjk jid isk" iirg ne| ;nk" ksjk wdjrKh m;afjk lsisjla o f.dkq ke;' Ydiaj; jdoh" Wfo jdoh" wd;au
lrk" mxpldu kSjrK Ouhkau Wmoaojkafka flfkl=f.a is; jdoh" wkd;au jdoh" ixL; jdoh" wixL; jdoh " BYajr jdoh fyda
;=,uh' m[a[d hkq whls" wdhqOhls' m%{dj keue;s wdhqOh foaj jdoh wd jQ wka;jd u;hka u.ska fmkajd fok wdldrfha oDIa
uqjy;a lrf.k" mKfmdjd" mK;shdf.k" flf,ia ne ;=ku tljr .;ula ksjer mpiuqmamdo Ou .%yfha k ke;' f
lmd oud nefuka ksoyia h hq;=h' m[a[dj kue;s wh Ou;djh fldhs ld,hg;a" ldg;a" fld;ekg;a idOdrKh'
fudg jkafka rd. u," oafY u," fuday u, keue;s flf,ia u, mpula is fkdjqfkd;a iuqoh ys fkdf' mpu fyda mp
nekq miqjh' ne lmd ksoyia jkakg Wmldr lr.; yels fkd bka ksoyia u fyda ;u ;ukag lr.; yels fohls' fufia
wdhqOh^m[a[d& ;ud ;=,u ie mj;S' ta wdhqOh fudg mj;S' mpfuka ,nk wdi iqjh ksYa; jQ iodld,sl jQ" w;a; fia
f wdhqOh fidhd k mK fmdjd uqjy;a lrf.k flf,ia ne ;=ku meje;ah yels tllao fkdf' f Ou;djh f;are fkd.;a wiaiq
lmd u ksndk ;;ajhg m;a uhs' ix idrhs lshd ;SrKh lr ;j;a mD;.ack mqoa.,hska [a[dKhg jy,a wdiajdohla ,nkakg
fuf;la ld,hla mxpialkaOhu Wmdodkh lr .;af;a f h .uk ixLdr meje;au hkq ixidr l ksudKh lr .ekSuhs'
.gu mj;ajd f.k hkakg Wmldr jk [a[dK Yla;sfhkss'
rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka ixLdr lrk yeuglu h .uk mpiuqmamdo Ouh ms<sn|j miqld,Skj w: l:d ,shQ
hkakg Wmldr jk [a[dK Yla;sho Wm; ,nhs' {dK Yla;sh fndfyda wgq j dpdka jyka f ia , d;a " uOHld,S k uydhdk
jid isk" m%{dj uqjylr ouk ksidu [a[dK Yla;sh hk mjrekafukau uE;ld,Sk fy!;sljdkq;a hk f ljqrej;au W;=
kkau f Yla;sh k l<y' mp iuqmamdo Ouh ksjerj f;are .;af;au ke;'
mpiuqmamdo .%yfha ;smjghlau nqmshdKka jykafia iska
iuq o h Wm; ,nka f ka u " ixidr inka O ;djhlg foaYKdlr jod< nj Tjqkag l.kakgu neh' woHduQ, mp
nefokafkau" [a[dK Yla;shla isf;a W;amdokh jk ksiduh' f iuqmamdo .%yh muKlau lshjd n,d thska f;are .; yels Ouhla
wkqj flf,ia .;s isf;a mj;sk ;=rdjgu iuqoh Wm' iuqoh Wm; we;af;ao ke;' mp iuqmamdo Ou .%yh wx. imQKj f;are
,nkjd;a iuu [a[dK Yla;sho Wm; ,nhs' [a[dK Yla;sh .;yels tlla njg m;ajkafka tys ;smjghu h:dm mila fldg
iir h .uk .gu mj;ajdf.k hkakg Wmldr fjhs' [a[dK l.;af;d;a muKs'
Yla;sfhka l%shdlrk is;l ixLdr mj;ajhs' ixLdr meje;au
jkjd fyd|hs m%shhs ukdmhs lshd ;SrKh lr l%shdlrk yeuglu
iuqoh Wm; ,nhs' iir .ukg nef|hs' ne ;=ku ilia fjhs'

73 74
fhda mpiuqmamdox miai;s" fida Oux miai;s f,aLlfhl=gj;a mjrfhl=gj;a nqoaO Oufha yrh jQ flf,ia uq,a
fhda Oux miai;s fida ux miai;s is;ska Wrd oukakg Wmldr jk m%dfhda.sl ud. phdj l ;j;a
flfkl=g f;are .kakg yelsjk wdldrfhka" th wx. imQKj
hfula wx. imQKj" ;smjghu iys;j mp iuqmamdo
,shd olajkakg fyda foaYKdlr bm;a lrkakg fyda fkdyels u
Ouh mila fldg wjfndaO lr .;af;ao" Tyq nqoaO Ouh olS'
ksidu fu;=jla .=l,la ksjka u wdjrKh hdug n,mE uQ,slu
hfula nqoaO Ouh mila fldg olS k Tyq nqka olS" nqoaO;ajhg
fya;=j h'
m;afjhs hkak fuys f;areuhs'
f w;r woHduQ, mpiuqmamdo .%yh muKlau bm;a
Y=oa ud.h ,shQ nqf.dia yshkaf.a mgka ta yshka ,shQ
lrka fmd;am;a ,shd nqoaO Ouh bm;a lrkakg W;aidy l,
md,s w: l:d wkq.ukh lrka Bg miqld,skj wgqjd ld mamks
nqoaOf>daI yshkaf.a mgka ishu .sys me W.;=ka uy uqyqfoa mrla
,shQ" mp iuqmamdo jrKhka ,shQ fmr wmr fo.u mjreka
f;rla fkdk w;rux jQjka fia l%shdlrka wjfYaI f,dalhdjo
fukau uydhdk nqoaOd.ug inkaOj Odldr jQ wNsOu .%yhka
ixidr id.rfha w;rux lrkakgu Odldr jQ fmd;am;aa ,shd
bm;a lrka fmd;a ,shQ fmr wmr fo.u mjrekao"
m<l<y'
fN!;sljdka f,i nq oyu foi ne kQ;k f,aLlhskao hk
ldgj;au miq.sh jir 1800 la fyda Bg;a je > ld,hla ;=,u nqka freldfka pxou, kdyshka iska ,shQ mp iuqmamdo
foaYKdl, W;= oyu l ksjka l .kakg fkdyels h' fufia jrKh kue;s fmdf;a ,shd la jQ mpiuqmamdo jrKh yd
ug m,uqjku fya;=j jQfha mpiuqmamdo Oufha ;smjghu .%yh imQKfhkau jer iys; jQ wx. imQK fkdjQ
mila fldg l .kakg Tjqkag ne uhs' u;jdohla f,iska udka l%uisxy uy;d iska ,shQ 1' kqu yd
lau 2' fn!oaO oYKh yd ud.h 3' Nj lu ldYh 4' ilialv
woHduQ, mpiuqmamdo Ou .%yfhka bm;a lr
hk fmd;a y;frkau ia;r jYfhka fmkajd we;;a" udka
fmkajQfha ksjkg ndOl jQ ksjk wdjrKh lr isk flf,ia .;s
l%uisxy Y+kao lsisfgl;a l=i,uQ, mp iuqmamdo Ouh hehs
is;l Wm; ,nk wdldrh .%y lsuhs' ix Njx hkq iuqoh
lshd fohla we;ehs lshd fyda k isfha ke;' Y=oa ud.h ,shq
ysuhs' woHd mphd ixLdrd" ixLdr mphd [a[dKx" Wmdodk
nqf.dia yshka fyda Bg miqj f rf fukau msgrgj,o Y=oa
mphd ix Njx" Nj mphd cd;s wd jYfhka bm;a lrK ,oafoa
ud.h .=re fldg .re fldg fmd;am;a ,shQ wgqjd ld ,shQ lsisu
woHd uQ, jYfhka Nj iliajk wdldrhhs' l=i,uQ, mp iuqmamdo
flfkl=go fuu l=i,uQ, mp iuqmamdo Ou .%yh f;are lr
.%yfhka f.!;u nqmshdKka jykafia .%ylr fmkajQfha fuu
fmkajd fokakg fkdyels u ksidu ksjka u jeiS .shy'
flf<ia Wm; ,nk l=Kq uq,a Wrd ouk l%ufoh fmkajd u u.ska
iuqoh ksfrdaO lr Nj ksfrdaO lr cd;s ksfrdaO lrk wdldrhhs' f jir 1800lg;a je ld,hlg miq j woHduQ ,
wkqj woHd uQ, mpiuqmamdo .%yh muKlau bf.k f.k tys mpiuq m a m do .% y h;a " woHduQ , ks f rda O h;a " l= i ,uQ ,
tk moje,a l muKlau w,a,df.k lgmdv lr .;a;dg fyda mpiuqmamdo Ouh;a hk ;=ku .%y lrka fuf;la l,a wf
mpiuqmamdo jrKhla ,shd lajQ .sys me fudku w;m; .E ksiqkag h,s;a ksjka u ksrdjrKh lr fokakgu f

75 76
lreKq fufia ,shd olaj' foaYKdlr fmkajd fo' nqoaO Oufha moje,a iuQyhla lgmdv lr.ekSug fyda .d:d ms;a f,i
fmkajQ wx. imQK ksjka u = ud. phdj Oudkq Ou icdhkd lrkakg fyda muKla mqre h'
mmodj meye,sj yd msisj tod foaYKdlr we;' ;%smsgl
p;=rdhh i;Hhhka wjfndaOfhka f;drj isf;a uq,a nei
fmd;aj,o ,shd olajd we;' Nx.m%lrKfha mphd WoafoaY"
f.k mj;sk flf,ia uq,a l=Kquq,a ;=k ^rd. uq," oafY uq," fuday uq,&
ksfoaY" mksoafoaY jYfhka mp iuqmamdo .%yh kdkd whqka
Wrd is;ska bj;a lr oukakg fkdyelsh' l=i, uQ, mpiuqmamdo
,s ;ju bm;a l< whq r e wog;a ols k a k g we;'
.%yfhka .%y lr fmkajQfha f l=Kq uq,a ;=ku Wrd bj;a lrk
uydj.a.md,sfhys;a ;smjghu meye,sju .%y lrka mp
l%ufohhs' iuqoh ksfrdaO l< yels nj wid k f;are f.k iuqoh
iuqmamdo .%yh bm;a lr we;' fjd meye,sj yd msisj
ksfrdaO lsu m%dfhda.slju l%shd;aul lsu fu;ek l%shd;aul l<
foaYKdlr f,dalhdg bm;a lrkakg fkdyels u ksidu ud.
hq;=h' tfia iuqoh ksfrdaO lsu;a" wkq;amdo jYfhkau ksfrdaO lsu;a
phdj hgm;a .%ka:OQr muKla jeo.;a fldg i,lkakg mqre jQ
OudjfndaOh ;=,skau ,nd .;yels lauls'^cdkf;da miaif;da&
nj fmkajd h hq;=h'
woHduQ, mpiuqmamdo .%yh;a l=i,uQ, mpiuqmamdo fu;ek ksfrdaO lsu hk mofhka woyia lrkafka ke;s lsu
Ouh;a hk .%hka folu h:dN+;{dKfhka ukdfldg f;are hk f;areula fkdf' is;skau ixLdrhla f.a lrk frdao lsu
fkd.;a flfkl=g fudk mKa; Wmd ;snqK;a uydpdhh ;k;=re fkdlr" frdao ksfrdaO lsuhs' fu;ek f i|yd ixLdr WfmalaLd
;snqK;a p;=rdhh i;Hhka wjfndaO lr.; fkdyelsh' ksjk {dKh Wmojd .; hq;=h' isf;a Wmk ishu ixLdrhka h:dm
wy,lgj;a mefKkafkao ke;' f;are f.k tajd bjid uid n,d WfmalaLd is;lska l%shdlr tajdg
fkdwe,S" fkd.e" uq,d fkd l%shd lsug mqre u ixLdr WfmalaLd
freldfka pkaou, kdyshka fyda udka l%uisxy Y+ka {dKfhka l%shd lsuhs' wksp laL wk;a; f;are .ekSuhs'
fyda hk fofokdu mp iuqmamdo .%yh hehs ;rfha Yajdi
lf<a;a k .;af;a;a lshjd f;are .;af;a;a woHduQ, mD;.ack mqoa.,hd iy wh idjlhd
mpiuqmamdo .%yhu muKls' l=i,uQ, mpiuqmamdo Ouh
iEu mqoa.,fhlau" i;ajfhlau mD;.ack ;;ajhg m;ajkafka
hehs lshd tlla nqoaO foaYKdf we;s nj mjd Tjqka fndfyda fofkl=
;u bkashhka mskjka h wdiajdohla ,nkakg;a ta wdiajdoh .ska
fkdoks;s' ta .ek wid k.;a fyda f;are .;a uydpdhjreka mjd
.gu wiS;j ,nkakg;a l%shd lsu ksidh' f ksidu mxpialkao
wog;a ke;'
f,dalhu Wmdodkh lr .kakg;a isfjhs' W!fkda f,daflda w;s;af;da
miq.sh jir 1800la muK .=ld,hla ;=, fn!oaO fmd;am;a ;Kayd odifhda hkafkka .%y lf,a mD;.ack mqoa.,hd fldmuKu
j, ,shQ oHdia:dkj, yd uyd msfjka j, fyda YajoHd,j, fyda wei "lK" kdih" j" lh yd uk hk bkashhka mskjQj;a iEySulg
fn!oaO oYKh fyda wNsOuh b.eka jQ" uydpdhjreka fyda m;a fkdu ms<sn|jhs' w,afmap;djhla" ,o fohska i;=gqulao
foaYlhska fyda oaj;=ka fyda nqoaO foaYKdf yrh jQ mpiuqmamdo ke;' mxpialkao f,dalhu Wmdodkh lrf.k ,nk f wdi iqjh
Ouh ;smjghu iys;j ,shd t,s olajkakg fyda foaYKdlr kspfia" iqjfia" iqLfia" w;a;fia lSu jer lauls' jer
m%ldY lrkakg fyda fkdo;a ksidu ksjka u weys .shy' wd.ula u;= odIahls'

77 78
lrk nj f;are .; hq;=h' f jer isxy, mj:kh ksid
;ukaf.au isf;a Wmka f jer leue;a;g mp u ksid ;%s,laLKh hkafkys imQKfhkau w:h lD;s h'
uq uy;a ixidrh mqrdu mxpialkao f,dalhgu noaO fj ne ne
f ixidr h .uk wd nj f;are .; fkdyels mqoa.,hd wiaiq;j;a ksp- wksp" iqL- laL" w;a; - wk;a; hk ud. mo hq.,
mD;.ack mqoa.,fhl= yehg Oufha ykajkq ,nhs' p;=wh ;=k fjkqjg ks;H - wks;H" iem - l" wd;au- wkd;au hkd jYfhka
iphka wjfndaO lr.;a mqoa.,hd fuf;la l,a lal jer wo iu; nqoaOd.f isxy, mo hq., ;=kla Nd;d lsu
lSfuka mrud: i;Hh jQ wksp nj laL nj" wk;a; nj imQKfhkau jerh' jers Ou w:h lD;s lr ;%s,laLK
mila fldg l .; hq;=h' f meje;au ;=, hula idrhs is;d ;uka hkako ;%s,CIKh hkqfjka ,CIKhka ;=kla f,iska jerhg Nd;d
Wmdodkh lr .kakd lsisjla kspfia mj;ajd .kakg kj;ajd .kakg lr;s' ;u isf;a Wmk jer .;s ;=kla kf.k jer flf,ia
neh' ho kspx ;x laLx hx laLx ;ok;a;d hkq Wmdodkh lmd bj;a lr u hkq ;%s,laLk LK" Lh " K jYfhka ud.
lr.;a hula kspfia mj;ajkakg W;aidy lrk yeu gu th tfia NdIdf fmkajd kaa rd.laLh" oafYlaLh" fudaylaLh lsuhs' Lh
kj;ajkakg" mj;ajkakg ne Ou_;djhla ksid ^mkduhla& hkq iyuq,skau is;ska lmdyer Wrd wialr uhs' f wkqj LK
kj;ajkakg ne iajNdjhla mj;sk ksid n,dfmdfrd;a;=jQ iemhu im;a;sh hkq rd." oafY" fuday .;s is;ska lmd yer ix myod bj;a
oafIhlg m;au l kka Oufha fmkajd jod<y' fidaukiainj lr uhs' Lh hkq tfia lmd uhs' K hkq lmd wjika l<d
n,dfmdfrd;a;= h' fodaukiainj Wreu h' fufia yeu hkqhs' kdY%jhka jykafia hkq wry;=ka jykafiagu kuls' kdcd;s
n,dfmdfrd;a;=jlau lgu yerfjk lu Wreu lrfok kx mqrdKx wd jYfhka fmkajq yeu ;eklu lmd wjika lr
Ou;djhla f,dj mj;S k t;ek we;af;aa wkd: ;;ajhg m;auls' we;af;a ;u isf;au Wm; ,nk flf,ia .;ska ;=kh' ^rd." oafY"
widrnjg m;auls' f ksid widrlfGak wk;a;d hkqfjka fuday&
Ou_fhau meye,s lrhs' idrhs lshd iem n,dfmdfrd;a;= jqk;a Wreu
;%smsglh isxy,hg mj:kh lsf f yeu ;eklu
jQfha lu k th widr jQ wkd: jQ ksiaidr jQ ;;ajhls' f wkqj
mdfya ixialD; mo wdfoaY lsfuka W;= nqoaO foaYKdj lD;s h'
mxpialkaOhu ;ka Wmdodkh lr.kakd mD;.ack mqoa.,hd ;=,
lD;s lr Nd;d lsfuka ksjka ud.h jid uQ nj kaj;a
we;s lau ta Wmdodkh lr.kakd foa ksphs" iqLhs" iqjhs" iqnhs
f;are .; hq;=j we;'
w;a;hs hkqfjka .;a jer ;SrKhls' ksjer ;;ajh f;are .;a
mqoa.,hd f mxpialkao f,dalhu olskafka wksphs" laLhs" Ou kshduhg wkqj hfula ;u isf;a Wmka leue;a;g
wk;a;hs lshdh' f msis lau lska ksoyia jkakg Wmldr nefkd;a ^mp jqfkd;a& ta leue;a; ta wdldrfhkau .ska .gu
jk ksjer jQ tlu lauhs' mj;ajkakg l%shd l,fyd;a ksp ugo" lgo" wkd: ugo fya;=
fjhs' ^wk;a;d;S& wk;a; hkq wkd: u - w;rux u i wkd;au
wksphs" laLhs" wk;a;hs hk ud. mo ;=k fjkqjg
hk woyi fkdf' nqoaO foaYKdj lsisfia;au wd;au jdohla fyda
wks;Hhhs" lhs" wkd;auhs hkqfjka wo jerhg isxy, NdIdjg
wkd;au jdohla fyda fkdf'
mj:kh lrf.k" isxy, nqoaOd.ldrfhda jer f,iska Nd;d

79 80
widrlfGk wk;a;d hk mofhys f;areu idrhs lshd 3' ksfrdaOdkq miaiS yr;s" iuqohx mcy;s
rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka Wmdodkh lr.;a foa ^ixidr& ksid ksfrdaOdkq miaikdj fufkys lrka isf;a Wmk iuqoh kue;s
mqoa.,hd wkd: ;;ajhg m;a iir fld;ekl fyda u;= u;=;a jer inkaO;djfhka .;s iajNdjfhka ioygu ksoyia
bmfoka uefrka la |jk nj m%ldY lsuhs' hd hq;= u fkdl h hq;=h'
j,au;a jQfjl= fia wkd:u wk;a;d hkafkys f;areuhs'
4' mksiai.a.dkq miaiS yr;s" inQm mcy;s
f wkqj wksp wkqmiaikd lrka isf;a Wmk ksp
f wkqj mksiaid.dkq miaikdj fufkys lrka mp fuka
i[a[dj r,k mqoa.,hd laLdkqmiaikd lrka isf;a Wmk iqj"
je,lS fuf;la Wmdodkh lrf.k ;snQ mxpialkaohu Wmdodkh
iqL" iqN i[a[dj is;ska Wrd ouk mqoa.,hd wk;a; wkqmiaikd
lr.ekSfuka je,lS isuhs'
lrka isf;a Wmk w;a; i[a[dj Wrd ouk mqoa.,hd wksp
laL wk;a; hk ;%s,laLk Ndjkdfjka flf,ia lmd oud ksjka f nqoaOdkqiai;sh jeuhs" ksjkg Wmldr jk nqoaO Ndjkdjhs'
olskakg iqiq mqoa.,fhla njg m;ajkafkah'
inQm mksiai.af.da
fufia wksp laL wk;a; hk ;%s,laLkh h:dm f;are
f.k mpfuka " ksod ;;ajhg;a" rd.d ;;ajhg;a m;ajQ fuf;la ld,hla idrj;a fia l jkjd hehs is;+ m%shhs
mqoa.,hdg muKla iuqoh ksfrdaO lsfuka Wmdodkh lrf.k ;snQ yshs lshd ;SrKh lrf.k" mxpialkaOhu Wmdodkh lr .kakg
mxpialkaofhkau ksoyia h yelsh' inQm mksiai.af.da hkq l%shd lf,a;a jer laula jer oDIahla mej;s fyhsks' ta jer
fuhhs' fuh ksfrdaO .dKSs mmodj imQK lr .ekSuhs' ksfrdaO lau ilaldh hhs" [a[dK ;a;fha ls,s jQ leue;a;hs
l, hq;af;a ;udf.au isf;a Wmk iuqoh ^leue;a;g neuhs& i ^lsp;djhhs&' ta wkqju mp" iuqoh ys" mxpialkaohu
fjk;a lsis ndysr fohla k fkdf' ;u is;skau ;udu Wmdodkh lr.;a nj ka lsh hq;=h'
mxpialkaOhu Wmdodkh lr .ekSu fya;= fldg f.ku ish la
1' ksodkq miaiS yr;s" wNskJx mcy;s Wreu h' ix;af;ak mxpqmdodkialkaod laLd hkakhs'
ksodkq miaikdj fufkys lr isf;a Wmka leue;a;g ^kka&
f ;;ajh h:d m f;are .;ag muKla Wmdodkh lr.;a
wNskJokfhka nefok jer .;s iajNdjfhka ksoyia h
mxpialkaofhkau ksoyia h yelsh' ^iN+m mksiai.af.da&'
hq;=h'
l=i,uQ, mp iuqmamdo l%shdj,sh k" is;la ;=,u l%shd;aul
is;lu Wm; ,nk rd. uq,a" oafY uq,a" fuday uq,a kue;s flf<ia uq,a
2' rd.dkq miaiS yr;s rd.x mcy;s
;=ku Wrd wialr ouk l%shdms,sfj; l=i,uQ, mp iuqmamdo
rd.dkq miaikdj fufkys lrka isf;a Wmk rd.fhka Ouhhs'
;Kayd Wmdodkfhka nefok jer iajNdjfhka ksoyia h
hq;=h' l=Kq uq,a is;ska .e, hdu ;udu ;ud ;=,skau l .; hq;=h'
l=Kq uq,a .e, .sh miq flf,iaj,ska f;drjQ msis is;l ksjqk nj

81 82
ndfkka ksoyia jQ nj ^ksndk& ;ukagu m%;HCI w;al .; yels m%;smodjla f,i;a" GOufokSsh f,iu w;ao .kakg iqiq
yels jkq we;' f,i;a" fufia h,s;a foaYkd lrka ,shd meye,s lr fo' ta ksiairK
wdOHdifhkauh' f W;= oyu fufia meye,sj msisj ,shd
mpiuqmamdo .%yfha moje,a l lgmdv lr .;a;dg
;nkafka u;= mrmqr j,;a Wmk mskaj;a l=,mq;%hskag yd fo
fyda f moj, w:h fjk;a h wdldrhlg f;are .;a;dg fyda
ksiqkago ksjka u jD; lru i|ydh' f u wid k f u
ksndk ;;ajhg m;ah fkdyelsh'
ksjerj f;are f.k f u wkq.ukh lsfukau ksndk iqjh
fuu mshjr ;=ku kej; u;la u i|yd h,s;a igyka lr ;n' w;a| .ekSu m%{djka; ksiqkaf.a hq;=luh" j.lSuh'

1' woHduQ, mpiuqmamdo .%yfhka fmkajQ Ou;djh ix foaikdj h,s;a foaYKd lsu
h:dm f;are .; hq;=h' ksjk wdjrKh lrk ishu lreKq tys
tlska tl ia;r lrka .%y lr we;s nj;a k.; hq;=h' iuqoh nqoaO;ajhg m;a jQ ishu nqjrhka jykafia,d h,s h,s;a
ysu ksid inkaO;djhg ne iir .ukg .ska .gu nefok f,dalhdg ixfoaYkdj foaYkd lrk fial' ixfoaYkdj hkq nqoaO
whqre fuhska fmkajd ka nj f;are .; hq;=h' {dK mo y;rls' pq,y;amfodamu iQ;%fhka b;du meye,sj nqoaO
{dK mo y;r foaYkdlr .%y lr meye,slr we;' ix foiai;s"
2' iuqoh ksfrdaO l< yels nj;a" iuqoh ksfrdaO lrkakg .; hq;= ixudofma;s" iuqffoa;s" ixmykafia;s hkqfjka nqoaO {dK mo
ksjer l%shdud.hka y ye f;are .; hq;= nj;a" ;u isf;a Wmk y;r .%y lr we;'
iuqoh" Wmk fudfydf;au ksfrdaO lr ixidr inkaO;djhg
nefuka j<ld,Su;a l .; hq;=h' 1' ixfoiai;s hkq ixidr .ukg i;ajhd" mqoa.,hd inkaO
jk wdldrh" iuqoh Wmk wdldrh" iuqoh ksid ixidr .ukg ysr
3' isf;a Wm; ,nk flf,ia uq,a Wrd bj;a lr oud h,s flf<ia bka ksoyia jkakg nej la k wdldrh .%y lr ixLdr"
fkdWmu ^wkq;amdo ksfrdaOh& i|yd Wmldr jk l=i, uQ, ix{d "iJ" ixidr" ixf;kd" ixls,sfGk" ix.Ksld fodia wd jQ
mpiuqmamdo .%yfhka fmkajd jod, ud.hu wkq.ukh lsuo iir .ukg fya;=ka foaYKd lr .%y lr uhs'
h:dm l< hq;=h'f mshjr ;=ku p;=rdrlaLd Ndjkd l%ufhka yd
i;r i;smGdk Ndjkdfjys fhfukau m%dfhda.slju bIaG isoaO 2' ixudofma;s hkq ix j,ska ksoyia jkakg ksjer u
lr.; yels nj;a f;are .; hq;=hs' mpiuqmamdo oy .%yh fmkajd fo;s" foaYKd lr;s hk w:hhs' ixjr fuka" ixis|fuka
w;ska fidhd k h,s;a .%y lsfuka fmr fkdweiQ rE oyula yd ixud wx. wg kue;s wdh wYaGdx.sl ud.h wkq.ukh lsfuka
f,iska f.!;u nqmshdKka jykafiao tod ksndk.d ud.h ixidr .ufkka" ixidr flka ksoyia jk u ;j;a wdldrhlg
f,dalhdg fy<slr jod< fial' th ishu nqjrekaf.a;a nqoaO meye,sj .%y lr fohs' fndfyda iQ;% Ou j, ix;sG;s"
Y%djlhskaf.a;a hq;=luls" j.lSuls' ixksiSo;S" tafld Ndjx ixudh;s hkqfjkao f iud ud.hu
.%y lr we;' ixud hkq rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka
h<s;a > ld,dka;rhlg miqj f W;= ud. m%;smodj ksoyia f ud.hhs' ixudm;a;s hkq rd.fhka" oafYfhka"
ksjer f,i;a" msis f,i;a" m%d{djka; l=,mq;%hskag wkq.ukh l< fudayfhka ksoyia jQ miqj m;ajk ;;ajhhs' iudo fma;s hkq
83 84
ud. phdj" ksjkg Wmldr jk wdldrhg meye,sj fmkajd .%y ys ud yshka ,xld mqrhg ^wkqrdOmqrhg& jevulr
lr uhs' W;=rel=re mjdiSkag foaYKd lr jod< iQ;% Ouhka 15 w;ka
m<uqfldgu pQ,yFmfodamu iQ;%h foaYKd lrka" foaYKd lr
3' iuqffoa;s" ix + Wfokh hk mo folla fuys wvx.=h' jodf,a ixfoaikdjhs'
Wfokh hkq h,s fkdWmk f,iska Wrd wialr lmd bj;a lsuhs'
fufia Wrd wialr bj;a l,hq;= jkafka rd." oafY" fuday hk iuqoh f wkqj wo ixfoaikdj hgm;a wNdjhg f.dia W;= ksjka
Wmk l=Kq uq,a ;=khs' fuys islr .; hq;af;a is;l h,s h,s;a Wm; ud.ho iyuq,skau jeiS woyk wd.ula njg m;a we;' ka f
,nk flf,ia .;s ;=ku iyuq,skau bj;a lsug jkg h,s;a ixfoaYKdj foaikd lr" .%y lr ixjr" ixisu"
iuqfomam%ydKfhka lghq;= lsuhs' iud" hk ;%sYslaLd .%y lr" nqoaO{dK mo y;ru u;=lr fmkajd
mskaj;a ioaOiai l=,mq;%hskag ksjka l.kakg Wmldrjk fia ud.h
4' ixmykafia;s" ish flf<ia .;s m%ydKh lr ish flf<ia jD; lr we;' ixfoaikdjla fkdwid ix moh f;are fkdf.k
uq,a Wrd bj;a l< miq is;l we;sjk myka u" ksu" ksndk W;= nq oyu ;=, .%y lrk ixidr .uk .ek f;are .;
;;ajh f mofhka .%y flfrhs' fkdyelsh' ixidr flka ksoyia jkakg k nqoaO {dK mo
f nqoaO {dK mo y;frkau p;=rdh i;Hhkao bm;a lr y;ru w: Ou iys;j f;are f.k ud. m%;smodj mQK lr .;
we;' f wkqj pQ,yFmfodamu iQ;%fha meye,sj .%y lr fmkajk hq;=h' ud. m%;smodj .%y lf,a ixjr iS,h" ixisu keue;s iu:
wdldrhg f nqoaO {dK mo y;r hful=g f;are .kakg ne miaikd yd iud kue;s wdh wYaGdx.sl ud.h .%y lsfukah'
jqfkd;a W;= nq oyuu hgm;a hkafkah' wo jk g f lD;s Ou ix>dhkdjla meje;au hkq nqoaO {dK mo y;r .%y
;;ajh m%dfhda.slju l.; yelsh' nqoaO chka;s ;%smsgl .%ka:j, lrka h,s ixfoaYKdjla wx. imQK f,iska foaYKd lsuhs'
f nqoaO {dK mo y;r momru f,iska mj;kh lr isxyf,ka ixmo y;r .%y lrkakgu uq ixhqla; ksldhu Wmfhda.S
w: olajd we;af;a" n,.kaj;s" f;o .kaj;s" u fmkajd fo;s" lrf.k we;' i;a;siafnda mdCIsl Ouhkau imQK lr.;
To.kaj;s jeks f;areula ke;s moj,sks' f ksid ixfoaikdj wNdjhg yelsjkafka ixjr" ixisu" iud hk ;%sYslaLd f;are .ekSfukauh'
.shy' ix hk moh mjd ksmd; mohla fia .%y lr ikaksmd; hla ixLdr" ixldr lrkakg iuqohka ksfrdaO lrkakg Wmldr jk
f,iska wo fndfyda W.;a h;a nqoaOd.ldrhkau .%y lrfo;s' nqoaO ixfoaYKdj ishu f,d;=rd nqka jykafia,d iska fo ksiqkaf.a
Ouh fufia lD;s lrka msis ksjka u jid oukakg fldhs;r ksjk" uqla;sh" hym; msKsiu foaYkd lr jodrk fial' tod
n,j;afia f jer mj;khka yd jer w: la fya;= w;S;fha fukau" fuod j;udkfha;a "u;= wkd.;fha;a ixfoaYKdjla
we;shs f;are .; hq;=h' ixfoaikdjla wx. imQKj Y%jKh lr h:dm foaYKdlr .%y lrkakg Ou {dKhla ,enQ W;a;ufhl=
f nqoaO {dK mo y;frka .%y lr fmkajQ ksjka ud.h meye,sj iskau mpiuqmamdo Ouh f,dalhdg foaYKdlr ksjka u jD;
msisj wjfndaO lr .ekSu p;=rdh i;Hhkau wjfndaO lr .ekSu lr fokq ,nhs' f wkqj miq.sh jir 1800la muK .= l,la ;=,
nj;a f;are .; hq;=h' ixfoaYKdj hgm;a wNd;hg m;aj ;su ksid fndfyda msxj;a fo
ksiqkag ksjka u idlaId;a lr .kakg fkdyels h' ka b;d .=

85 86
ld, mrdihlg miqj h,s;a ixfoaYkdj .%y lr foaYkd lr mskaj;a 2' N.jf;da" wryf;da " iud inqoaOiai hkqfjka fojk
fo ksiqkaf.a ksjka u" ud. phdj jD; lr fokakg wjYH fldgi .%y lrhs' f fldgia fol inkaO lrk moh ;iai
ishu lreKq ldrKdo imqrd we;' foaYKdlr fmkajd we;' hkqhs' ;iai hk mofhka fya;=M, inkaO;djhla fmkakq lrhs'
P Plal iQ;%fha wjidk fldgfia;a f fya;=j ksid f M,h we;sfjhs'
kfuda ;iai N.jf;da wryf;da iud inqoaOiai f fya;= ke;s lsu ksid f M,h fkd Wmhs" hk lreK bm;a
fuu mdGh wo jk g iu; jYfhka ms<sf.k we;af;a;a lsug ;iai hk moh Nd;d lr we;' ud. NdIdf fya;=M,
Nd;d lrkafka;a kuialdr mdGh f,isks' iu; jYfhka fn!oaOhska inkaO;djhla .%y lrkakg ;iai hk moh Nd;d l< nj
yeu fyd| jevlau mgka .kafka fuu mdGh uq,afldg f.kh' mkais,a fmkajd h hq;=h'
iudoka jkakg fmr;a kuialdr mdGh lshj;s' ;%smsgl fmd;a fmf,a
kfuda hkq mo folls' fuda hk mofhka fudayh" ujq l=ilg
yeu fmd;lau;a wdrN lrkafka f kuialdr mdGh we;=,;a
we;= u hk w:h;aa k hkqfjka fudayh ke;s lsu keje;au
lsfuks'
k;r lsu hk w:h;a fmkakq lrhs' f wkqj kfuda hkq fudayh
;%smsgl fmd;aj, mjd fuu mdGh isxy, NdIdjg mj:kh iyuq,skau ke;s lsu" kej; ujq l=il Wm;la ,nkakg fya;=jk
lrka mo mru f,iska fufia ,shd we;' ta Nd.Hj;a wry;a" iud " ish lreKq j,ska ksoyia u hk w:h f.k fohs' kys cd;=
inqrcdKka jykafiag udf.a kuialdrh fjd' hkqfjks' wo .n fihshx mqkf;S;s hkqfjka foaYKd lf,ao kfuda hk mofhka
iu;fhka mo mru f,i jerhg w: .kajd iu; nqoaOd.f .%y lrk ,o w:fhkauh' fud hkq ujg kuls' h i;ajfhl=
mskaj;=kag fuu mdGfha f;areu W.kajd we;s wdldrhhs' fufia fmkajd kej; kej;;a ujql=ilg hkafka fudayh ksid mxpialkaohu
kafka wo W.;a" h;a" uydpdhjreka mjd ms<s.kakd" .re fldg Wmdodkh lr.kakd ksidh' fudayh iyuq,skau is;ska ke;slr uQ
i<lk Nd;d lrk tlu w:hhs' fudayh isf;a h,s fkdWmojk mqoa.,hd h,s ujq l=il ms<sis| fkd.kS'
f w:fhka kfuda hk moh fu;ek Nd;d lr we;'
wgqjdpdka jykafia,do f mdGh ms<sn|j Odldr jQ .d:d
f.d;d .%yhka bm;a lr we;' fuys ta wgqjdwdpdka jykafia,d kfuda hk moh miq ld,hl kuialdr lsu hk w:fhka
la jQ w:hka .ek wms igyka ;nkakg woyia fkdlrk w;r f ,shd olajkakg fya;= jQfha kuiaf;a hk ixialD; mofha w:h
mdGfha i|yka moj, mrud:h OudkQl+,j .%y lrkakg muKla momru f,iska nqoaOd.ug wdfrdamkh lr .ekSfuks' ud. nqoaO
fuys woyia lruq' ksjkg Wmldr ud. phdj imQK lr NdIdfjys jkaod hk moh jkaokd lsu" kuialdr lsu hk
.kakg Wmldrjk w:fhka f mdGfha w:" Ou" ksrela;s" .%y w:fhka Nd;d lr we;' wdgdkdh iQ;%fhys fndfyda ;ekaj,;a
lsu f fmdf;ys uQ,sl mrud:hhs' mskaj;a Tn fuh uis,sj;aj i;anq jkaokdjla l, nj jkaod hk moh Nd;d lrka .%y
lshjd f;are .kakg W;aidy .kak' lr we;' nqoaO foaYKdf fyda uq,a hq.fha nqoaO NdIs;fha fyda kfuda
hk mo fol Nd;d lf,a fudayh iyuq,skau keiQ " fudayh
f .d:d mdGfhys fldgia 2la we;'
ke;slr.;a hk w:h .%ylr fmkajkakg i kuialdr lsug
1' kfuda hk wl=re foflka uq,a fldgi .%y lrhs' fyda jkaokd lsug fyda fkdf' uq nqoyfu ud. phdfu

87 88
taldhk mrud:h is;l Wmk fudayh iyuq,skau ke;s lr uhs' iqL" iqj" w;a; hk jer i[a[djkaf.ka ksoyia ugo n,j;a
fudayh ke;s lr uQ wjia:djloS muKla mqoa.,hd mQK uqla;shg fiau Wmldr fjhs' f wkqj uq miNsodu.a.mam%lrK .%yfhau
m;ajkafkah' kfuda hk mofha we;s b;d .eUqre Ou w:h momru lr we;af;a f wdldrhg j; Nd. lr fnod ne,Sfuka >K ix{dj
f,i yrhla w:hla ke;s wdldrhg wo Nd;d lrk nj fuhska re lr .kakg Wmldr jk fia lrk ,o .%yhls' tfukau
f;are .; hq;=h' wd.ula hkq je" ms" me;=" he" uq,a lr .;a Nx.mam%lrKhu Nd;d lr we;af;a Odldrfhka f nUhla
Nla;sfhka woyk Yajdi lrk fohls' f ksid nq oyf fmkajd muK jQ j; ^.; ys;& fnod n,d Nd.lr fuys we;s h:diajNdjh
jod< Ou mohla jk kfuda hk mofha Ou w:h hgm;a lr f;are lr ughs' f ksidu uq,a hq.fha nq oyu Ncjdoh
wd.ug .e,fmk fia je ms lrkakg Wmldr jkfia f mo f,iskao tjlg yekah' wdlaLkd foaikd mgmkd " m[a[mkd
fm<;a fhdod .;a nj meye,sh' ksjka lSu hkq jeSfuka " msfuka Nckd jrKd W;a;dksluka;d hkqfjka ip Nx. iQ;%fha o
fyda kuialdr lsfuka fyda lr.; yels fohla fkdj fudayh ke;s f oyu Nx. lr fmkah' fufia Nx. lf,a fnod fmkajQfha
lr fukau lr.; hq;= fohla nj mila fldg l .; hq;=h' nUhla muK jQ f mqoa.,hd i;ajhd hkqfjka ykajk .; ys;h' f
ksid fudayh ke;s lr .ekSug f fnod ne,Su ufydamld fjhs'
f .d:df fojk fldgi jQ N.jf;da" wryf;da" iud"
inqoaOiai hkqfjka uQ,sl lreKq y;rla .%y lr we;' f lreKq 2'wryf;da(- mD;.ack f,dalhd mxpialkaohu Wmdodkh lr.kafka
y;ru imQK lr .ekSu ksid tys M,h f,iska fudayh iyuq,skau f,dalh Wrd mdkh lr f,dalh ri ne,Su i|yduh' weiska rEmhla
ke;sh hk w:h fuys bm;a lr we;' f lreKq y;ru ksh; gqg ta rEmh Wrd mdkh lr ri n,d wdiajdohla ,nhs' lfkka
jYfhkau mqoa.,fhl=f.au is;l Wm; ,nk fudayh ke;slr .ekSu YO rEmhla weiqkq g ta YO rEmh ri n,d Wrd wdYajdohla
i|yd Wmldr jk uQ,sl lreKq y;rls' ,nhs' kdifhka " fjka" lfhkao f wdldrhgu .| " iqj| ri yd
myi Wrd bka wdYajdohla ,nhs' f wdiajdoh ,eu fya;=fldg
1'N.jf;d(- hkq j; Nd. lr fnod ne,Suhs' uq Nx.
f.ku [a[dK Yla;shlao cks; fjhs' [a[dK Yla;shla
m%lrKfhysu olajd we;af;a Odldrfhka j; Nd. lr fnod
ksudKh lr .kS' fuu ri ne,Sf l%shdj,sh ksid ;=ka f,dalhu .ska
ne,Suhs' j; hkq ys; .; foflau tl;=jls' wms mqoa.,fhl=" jHhla"
.gu uu ug uf.a f,iska mj;ajd .kakg isfjhs' mxpialkaohkau
jia;=jla lshd olsk foh fldgia lr fnod n,kakg mqre h hq;=h'
Wmdodkh lr .ekSugo fuu ri ne,S uq,a fjhs' f fya;=fldg
ialkaO" f.dvj,a myla f,iska fnod ne,Su rEm" fokd" i[a[d"
f.ku rd.fhka m%sh foag neu " oafYfhka wm%sh foag .eu"
ixLdr" [a[dK f.dvj,a myl tl;=j fnod n,d h:dm f;are
udkfhka uq,d jer fia uekSu hk iirg nef|k l%shdldrl
.ekSu;a ksid fuys we;s >k i[a[dj" j i[a[dj | jefghs'
;=ku;a mD;.ack mqoa.,fhl= w;ska isoaO fjkafka ri ne,Sf l%shdjg
plaLq " fida;" >dK " yd" ldh" ufkda jYfhka fnod ne,Sfukao >k
fm<fUk ksidh'
i[a[dj | h yelsh' wdfmda" f;afcda" jdfhda mG" wdldi"
[a[dK jYfhkao fnod n,d >k i[a[dj | h yelsh' f wdldrfhka f,dalh ri ne,Su h wjfndaOhlska w;ayeh
fo;sia l=km fldgia f,iska fnod ne,Sfukao >k i[a[dj" i;aj yels k ;=ka f,dalfhkau ksoyia h yelsh' ldudjpr f,dal"
mqoa., i[a[dj | u u.skao fudayfhka ug fukau ksp" rEmdjpr f,dal " wrEmdjpr f,dal hk ;=ka f,dalh ;=,u mD;.ack

89 90
mqoa.,hd w;rux jkafka f ryne,Sf fya;=j ksiduh' nq oyfuka mfPaohl;a b;du;au meye,sj uQ,mhdh iQ;%fha .%yhka
W.kajkafka f mxpialkao f,dalhu" wei" lK" kdih" j" lh" uk wdY%fhka .%ylr fmkajd we;' iud ;;ajhg hlsis flfkl=g
kue;s ifodka Wrd ri ne,Su kj;ajd oud WfmalaLd is;ska lghq;= m;ah yelafla ixjr ixis|jd ,Sfuka miqjuhs' f ksid iud
lrkakg b.ekauhs' ta i|yd l< hq;= foa f wdldrhg mp u hkq rd.fhka ksoyia uhs' oafYfhka ksoyia uhs"
kj;d" ri Wrdu kj;d" wdiajdohla ,eu kj;d oud f meje;aaf fudayfhka ksoyia uhss' kfuda hk W;= ;;ajhg m;aug f
ksh; iajNdjh jQ wksp nj" laL nj" wk;a; nj f;are .ekSuhs' wkqj iud ;;ajhg m;au wksjdhh wjYH;djhls'
fudayh ke;s lr.; yelafla iyuq,skau f,dalh ri ne,Su w;yer
ixLdr WfmalaLd {dKfhka l%shdlrkakg mqre fuks' f ;;ajh 4' inqoaOiai #- ix - nq - WoaOiai hkq mo ;=kls' Nj Wrd u hk
.%y lf,a wryx" wry;a hk mofhks' wo f wry;a hk moh w:h fuys ^nqoaO& f;are .; hq;=h' tk fya;=x mp ixN+;x
fjkqjg ry;a" ry;=ka jYfhka wd moj,ska isxy,g mj:kh hkqhs' ix Njx hkq rd. nj" oafI nj " fuday nj hk flf,ia uq,a
lrf.k Nd;d lsu imQKfhkau jerh' ud. ;%smsglfha yeu ;=khs' fuu flf,ia uq,a ;=ku is;lu uq,aneif.k mj;sk" is;lu
;eklu we;af;a wry;a" wryx hk mohkah' tys f;areu mxpialkao h,s h,s;a Wmk" ixidr l ksudKh lr fok jer wOu
f,dalh Wrd u kj;d oud" f,dalh ry ne,Su w;aye mqoa.,hd phdjg uq,ajk fya;=jhs' rd. uq," oafY uq," fuday uq, is;ska Wrd
hkqhs' fudayh iyuq,skau ke;sjkafka f,dalh ri ne,Su" mxpialkaoh bj;a lr wialrk ;=reu ixidr .uko .uka lrhs' ta ldu Nj" rEm
Wmdodkh lr .ekSu" iyuq,skau kj;d uQ glh' ta wkqj wry;a Nj fyda wrEm Nj hk ;=ka;rd Nj j,ska tllh' fudayh iyuq,skau
;;ajhg m;af lr.; hq;= jkafka f,dalh ry ne,Sf ;;ajfhka ke;s lrf.k h,s fudayh fkdWmk f,iska wjika l, yelafla f
ksoyia uhs' wry;a hk f mofhka .%y lr we;af;a f flf,ia Nj Wrd fuks' Wrd h hq;= ix Nj ;=ku h,s
w:hhs' kQWmk f,iska Wrd wialr u fudayh iyuq,skau keiSug fya;=
fjhs' inqoaOiai hk mofha mrud: f;areu fuhhs' Nj Wrd
3' iud #- ix + ud hkq mo folls' ix hk mofhka ud. wialr iuqoh h,s fkd Wmouhs'
NdIdfjys .%y lf,a rd." oafY" fuday hk ^mo& ;=fkau tl;=fjka
f wkqj kfuda ;iai N.jf;da " wryf;da" iud inqoaOiai
iliajk flf,ia .;sh ms<sn|jhs' ix hkq ixidr .ukg inkaO
hk .dGd mdGfha b;du;a .dNSr w:hla wvx.=j we;' ishu
lrjk .;s ;=khs' iuqoh hkq f ix .;s w;ska is;l Wm; ,eu
f,djq;=rd nqmshdKka jykafia,do mfia nqmshdKka jykafia,do
.%y lrK mohhs' ix jkjd m%shhs" ukdmhs" hk ;SrKhg nei
wry;a nqoaO;ajhg m;a ishu W;a;uhska jykafia,d o fudayh
.ekSu ixidr hkafkys f;areuhs' f flf,ia .;s ;=ku fya;=fldg
iyuq,skau kid oud h,s fudayh isf;a fkdWmk f,iskau fudayfhka
f.k i fjk;a lsis fya;=jla ksid mqoa.,fhl= i;ajfhl= ixidr
ksoyia jQ nj;a" tfia fudayh ke;s lr .;af;a j; Nd. lr fnod
.ukg inkaO jkafkau ke;'
n,d h:dN+; {dK oYKhla ,efukq;a" f,dalh ry ne,Su
f flf,ia .;s ;=fkkau iyuq,skau ksoyia u hk iyuq,skau w;yefukq;a" rd." oafY " fuday .;s ;=fkkau ksoyia
w:fhka iud hk moh ud. NdIdfjka .%y lr we;' ud fukq;a" h,s h,s;a flf,ia .;s Wmkakg fya;= jQ flf,ia uq,a Wrd
hkq hulska imQKfhkau ksoyia uhs' fuh g l,ska wialr fukq;ah' fuh ksjka wjfndaO lr.;a iEu wdhhka

91 92
jykafia flfkl=f.au ksh; ksflf,ia;djh .%y lr ia;r lr in mdmiai wlrKx - l=i,iai Wmimod
uls' f .d:dj h fYaIs; mqoa.,fhl=g fYaI fldg jkaokdudk i;a; mfhda omkx - ta;x nqoaOdk idikx
lsula i|yd fyda kuialdr lsula i|yd fyda hk momru w:fhka
f .d:dfjka m%ldY lr, ;sfhkafka ksjkg meye,s" msis
Nd;d l< mdGhla fkdjk njo f;are .; hq;=h' fufia momru
ud._hla' nqyduqrefjda nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr;a ksiaiq mskal
f,iska fuu .d:dj kuialdr lsug " jkaokd lsug Nd;d lrk
l<d' tod nqyduqrefjda n%yau cd, iQ;%fhaoS lshmq wdldrhg ffck"
mdGhla" .d:djla f,iska miqlf<l Nd;d lrkakg mgka.;af;a
WmksYoa" fo " Ysj wd jQ Odldr fmr. wd. 64la muK
wd.ula u;= Nla;sfhka wd.u woykakg mgka .ekSu;a iuuh'
woyka ;snqKd' ta yeu wd.ulu jdf.a ksiaiq h wdldrhlg
nq oyu wd.ula njg fmr,d.;a miqjh'
iu;hla yehg" ms<s.;a im%odhla yehg mskal lsf is;la
f wkqj W;= nqoaO Ouh ksjerj f;are .kakg W;aidy tod;a mej;=kd' mskal lsu nqoafOd;amdo" wnqoafOd;amdo ld,hka
lrk ishu msxj;=ka iska fuu .d:d mdGfhka lshefjkafka ;ukaf.a foflau lrkakg mqjka' yenehs nq flfkla Wmkafka ksiqkag
isf;a mj;sk" Wmk fudayh imQKfhkau ke;slr m%{d uqla;shg mskal lrkak muKla lshd fokak fkfuhs' Bg jvd f l=i,iai
m;ajkakg w;HdjYfhkau imQK lr.; hq;= lreKq y;rla Wmimod lshk ;;ajh f;are f.k l=Kq i,d yer wialr,d ysf;a
meye,s lr fmkajdu nj f;are .; hq;=h' Wmk flf<ia .;s iyuq,skau whska lr,d flf,ia uq,aWr,d
wialr,d odkak lshd fokakhs' ta ksid msk lshk tl;a" l=i,iai
msk yd l=i,h Wmimod lshk tl;a fndfyda wdldrhlska fjkia jQ ls%shdldrl
folla' tllau fkdfjhs' nq flfkla nqoaO;ajhg m;afj,d foaYkd
in mdmiai wlrKx - l=i,iai Wmimod
lrk f Ou_h iyuq,skau mskal lsug tmd lshQ Ouhlao fkdfjhs'
i;a; mfhda omkx - ta;x nqoaOdk idikx
nqyduqrefjda kkaod lshk iQ;%fha fYaIfhkau i|yka lr,d
mskaj;aks" wo f mskaj;=ka ie meye nK wykafka tod ;sfhkjd kkaodjks mskal l< hq;=uh lsh,d' nqyduqrefjda
f,d;=rd nqmshdKka jykafia iska f,dalhdf.a ksu msKsi" mskal lsu m%;sfCIm lf<a;a kE' neyer lf<a;a kE' bj;a lf<a;a kE'
uqla;sh msKsi" foaYKd fldg jod< W;= Ou_ foaYKdjlg ijka wialf<a;a kE' yenehs nqyduqrefjda meye,sju msisju foaYKd
;ukaf. is; myod .kakghs' ;ukaf.a isf;a Wmk rd." oafY" fuday l<d mskalula lr,d ;rlau ksjka wjfndaO lr .kakg" tfyu
wd jQ flf,ia m%ydKh lr, ys; ksfrdaO lr, ysf;a uqla;shla ke;ak i;a;sia fndamdlaIsl Ou_ imQK lr .kakg mqjkalula
rd.hla we;slr .kakghs' f mskaj;=ka wo ukqIH;aj m,dNhla ,efnkafka kE lsh,' ka ta fjkqjg wo ;j;a wdldrhl fjk fohla
,enQ wh yehg" ksiqka yehg" f Ou_h Y%jkh lrk mskaj;=ka lshkakg;a mqre fj,d ;sfhkjd' mskal lr,d yhkafk;a kE'
yehg fndfyda mskal lrkjd' ;j;a wh l=i,a lrkjd' f msk iy Ndjkd lr,d ;rhs ksjka olskakg mqjka fjkafka lsh,d' f
l=i,a hk mo foflka .%y lrmq foa fndfyda fofkla wo mg,jdf.k Ndjkdj lshk tl;a yhg f;are fkdf.khs f l:dj lshkafka" ta
;sfhkjd' msk tlla" l=i,h ;j;a tlla' nqyduqrefjda ksjka ksid yeu flfklau l,amkd l< hq;=hs" msk;a" l=i,h;a" YS,h;a"
wjfndaO lr .kakg Wmldr jk ldrKd .%y lrmq .d:djla ;uhs iudh;a" m%{dj;a" Ndjkdj;a f ishu foa ksjkg Wmldr jk
uu ka m%ldY lf<a' h<s;a f .d:dj fufkys lf<d;a" wdldrhg h m%;smodjlg wkqj fhduq fj,d ta ms<sfj;" m%;smodj"
93 94
imQK lr .kak k lsh,d' YS," iud" m%{d lshk ;%sYslaLdj wd.f;a ;snqKd' tajdf.au " iud wx. wgl=;a kdl jYfhka to;a
imQK jk m%;smodj ;ud ixjr" ixisu" iud lshk m%;smodj" ;snqKd' f lsisu fohla nqyduqrefjda w;skau fydh,d kf.k
tfyu ke;sk i;r ixjr YS,h" iu: miaikd Ndjkd fol' foaYKd l< foaj,a fkdf' f lshk fndfyda foa mskal .Khg
tajdf.au wdh wIaGdx.sl ud.h lshk f ish foaj,a ksh; .efkk foaj,a' kuq;a nqyduqrefjda nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr
jYfhkau Wmldr fjkjd ksjka wjfndaO lr .kakg" uM, f,dalhd iska fkdweiQrE Ouhla tod w;skau foaYKd l<d' tal
,nkakg" wdijlaLhd {dKh ,nkakg" flf<ia iyuq,skau m%ydKh ;uhs f l=i,iai Wmimod" tfyu ke;sk flf,ia uq,a Wrd
lr oud isf;a flf<ia h<s kQmk f,i wkq;amdo f,i ksfrdaO lr,d .,jd bj;a lsug Wmldr jk ix myod bj;a lsu" Wmixmc
bj;a lr oukakg' ta ksid nqmshdKka jykafia nqoaO;ajhg m;a jQ yr;s lshk ;;ajhg m;au' ta ksid flf<ia flf<ia yehg
ld,fha" ta hq.fha" ta wjia:df" fkdfhl=;a wd.j, ;snQ fndfyda f;are .ekSfuka isf;a Wmk flf<ia uq,a f;are .ekSu;a" wl=i,h
hym;a fyd| foaj,a Wkajykafia;a w;yefha kE' ta ishu fyd| wl=i,h yehg f;are .ekSu;a" l=i,h l=i,h yehg f;are
foaj,a nqyduqrefjda f ksjka ug Wmldr jk wdldrhg w;ska .ekSu;a nqyduqrejkaf.a Oufha uQ,slu yrhhs'
w: Ou_ ksrela;s bm;a lr,d mqf wkkqiaiqf;aiq Ofiq"
l=i,x mcdkd;s - l=i, uQ,x mcdkd;s
lshk kHdh Ouhg wod,j w;a w:hla Ouhla f yeu tllgu
wl=i,x mcdkd;s - wl=i, uQ,x mcdkd;s
bm;a l<d" ka wms l,amkd lrkjd k" nqyduqrejkaf.a fohla
fkdfjhs f u,a mQcd lsu" ffck wd.f fohla' foaj wd." isj f y;r ;ud nqyduqrefjda ksjka ug Wmldrjk
wd. wd ish wd.j,;a u,a mQcd lsu l<d' myka" iqj| " wdldrhg foaYkd lf<a' yenehs fufyu foaYkd lrmq nqyduqrefjda
ykal+re m;a;= l<d' fjd ta wd.j,;a mej;=kd' tajdf.au odkudk mskal lsu imQKfhka neyer lf<a kE' bj;a lf<a;a kE' mskal
u" okau mej;=kd' uyK nuqKkag" ;S:lhkag" ks.kaGhkag" lrkak tmd lSfj;a kE' yenehs nqyduqrefjda meye,sju msisju
mn%dclhkag wd fndfyda whg nqyduqrefjda nqoaO;ajhg foaYkd l<d" msfkka muKlau ksjka olskakg ne nj' f mskaj;=ka"
m;ajkakg fmr;a nqoaO Y%djlhka we;sjkakg fmr;a" fndfyda rcjre ukila ;sfhk wh yehg fndfyda mskal lrkjd' tod
isgqjre okalo meje;ajQjd' ta ksid f odkh nqyduqrejka wdrN nqyduqrefjda nqoaO;ajhg m;ajkakg" fmr;a ksiaiq mskal lf,a
l< fohla fkdf' tajdf.au tod uydudhd foah fndai;a;=ud ;ukagu h wdldrhl m%;s,dNhla wdmiq ,nd .ekSughs'
Wmkakg fmr;a is,a iudoka jqkd' ta ksid mkais,a" wgis,a" oiis,a f nqyduqrefjda n%yaucd, lshk iQ;%fha meye,sju foaYkd l<d"
wd fldg we;a;djQ iS, iudodkh nq yduqrejkaf.a fohla fkdf' ta n%yau;ajhg m;ajkakg" foaj;ajhg m;ajkakg" rciem isgq iem
ld,fha nqyduqrefjda nqoaO;ajhg m;ajkakg fmr;a tod ta mej;s ,nkakg ksiaiq to;a mskal l< nj" ta yeu ;eklu mskal lf<a
fndfyda wd. j,;a hlsis iS,hla wdrCId l<d' iS,hla iudoka jqkd' ;ukagu G Ou fokSh jYfhka f j;ajk wd;auNdjfha fyda
iS,hl msyshd' tajdf.au Ndjkd lsu;a w;S;fha;a ;snqKd' kuq;a bka miafia Wmk ;ekl fyda h wdldrhlg iem im;a iqj
miaikd Ndjkdj lsh,d tlla kf.k ;snqfka kE' kuq;a iu:h" myiql ,nd .ekSf f;kdfjka iy n,dfmdfrd;a;=fjka' tal
m%dKhdu Ndjkdj yehg wdkdmdk Ndjkdj jeks fkdfhl=;a ishu foaj wd.j, taldhk mrud:h jqKd' ta wd.j, ksp jQ
wdldrfha Ndjkd l%u tod ffck wd.f;a" fo wd.f;a" Ysj n%yau;ajhla" tfyu ke;ak foaj;ajhla" tfyu ke;sk iaj.hla

95 96
Yajdi lrkjd' kuq;a nq yduqrefjda foaYkd lrmq wdldrhg ksp jQ msysgqj," ta wh l< Woj fjkqjg" ta whg;a Wojla lr,
iaj.hla foaj;ajhla fyda ksp jQ n%yau;ajhla fyda kE' Wmldrhla lr, f Kfhka fokak k" ksoyia fjkak k lsh,d
nqyduqqrefjda mskal lrkak lSf mqoa.,hdf.a isf;a Wmk ys;df.khs' ta ksid ksfila jqK yeu flfklau l,amkd lrkak k
flf,ia .;s m%ydrKh lr,d wia lr, bj;a lr, ys; msis lr mskalula lr," tal w:j;a hg l=i,hla njg m;alr .kak' fl
.kakg Wmldrjk ud.hla udOHhla yehghs' mskalula lr.kafka yeu fofklau fndfydu wjOdkfhka wy, kf.k f;are .; hq;=
ke;sj ;a; m%idohg m;afjkak nE' m%idohla" m%fudaohla" wfudlaL fohla' ka wms fyd|gu okakj f Ou_ foaYkdjla lrk g;a"
lshk ;;ajhg m;afjkak nE' nqyduqrefjda yeu wjia:djlu odkhla fok g;a ;j;a fkdfhla wdldrfha mskal lrk g;a mska
mskal lsu wkqk jod<d' yenehs Bg tyd .sh ;j;a ksfoaYhla .kakg;a n,dfmdfrd;a;=jk w;s Yd, wukqiai msila fu;kg
ksfoaY l<d' tal ;ud mskalula lrk yeu wjia:djlu tal l=i,hla meK isk nj'
njg mj:kh lr .kakg wjYH udf.damfoaYhl=;a lshd kakd'
nqyduqrefjda nqoaO;ajhg m;ajqk ld,hg;a jvd wo mj;sk" woyk
fl;a .%y lr.; hq;= fohla' ldgo mska .kak mqjka@
wfma fndfyda wd.j, uydhdk nqoaOd.f;a" fy<f woyk
ldgo mska .kak ne@ mska .kak tkafka ljqo@ mska .kak fkdtkafka
f:rjd lshd .kakd nqoaOd.f;a fndfyda wh mskalr,d fo ksia
ljqo@' w;S;fha ;ukaf.au wu," ;d;a;, jqK" ifydaor ifydaohka
iem m;kakg" u;= nq jk ffu;%S nqka l ksjka olskakg YdLd"
jqK" .=rejre {d;Ska" iSh,d" wd," iajd mqreIhka" Ndhdjka"
kkaod" u,a,sld" iqukd" iqkkaod fuka rEm im;a" Ok im;a" fnda.
orejka uqkqnqrka " wi,ajdiSska f wd fldg we;a;d jQ ;ukaf.a
im;a ,nkakg" m;kakg m%d:kd lrkakg" hkakg" hd{d
ixidfr {d;s mrmqf fndfyda fofkla h mrf,dj .syska ;sfhkjd'
lrkakg Wmldr jk wdldrhghs mskal lrkafka' tal ka
wms ta wh .ek;a l,amkd lr, yeu flfkl=gu Wo lrkak" Wmldr
im%odhla njg m;a fj,d' ta ksid f mskaj;=kaf.a f.orl mskalula
lrkak kE' wu,d" ;d;a;,d" .=rejre" jeysfhda" iajdmqreIhka"
lf<d;a yduqrefjda nefj,dj;a tfyu msx jdlHhla lsh, fo
Ndhdjka f yeu fofklau ljody h hkjd' w;S;fh;a h .shd'
ksia iem ,nkak f msk fya;= jdikd fjd lsh,d mska kafka
ta ksid wms bmek yeu wjia:djlu ksfila fj,d bmkd k wud
ke;sk wfmdhs f mskalfuka jevla kE lsh,d ys;kjd' ta ;;ajhg
flfkla" ;d;a;d flfkla wjYHhs' tajdf.au ifydaor ifydaofhda"
wfmau wh wo m;afj,d' kuq;a mskaj;=ks" wms mskalula l< hq;af;a f
iajd mqreIfhda NdHdfjda ta ish fokdu;a h mrf,dj .shdg
lrk mskalfuka wfma ;=ka ys; myod f.k ;a; m%idohg m;alrf.k
miafia ksjka wjfndaO lr .;af;a ke;sk .;s 31lg wod,j ;, 31la
mskalfuka Wmhd imhd .;a mqKH Yla;sh u.ska mska wkqfudaoka
;=< fldfya fyda Wm;la ,nkjd' f ;, 31 .ek okafka ukqIH
lrkakg" mska m;=rjkakg " mska msysgqjkakg Wmldr jk wdldrhghs'
f,dalfha ksi;a nj ,enQ wh muKhs' ;ukagu mskalula lr .kak
ta ksid iEu flfklau l,amkd l< hq;=hs wms f mskalu lrkafka
mQqjka" mskalulska mqKH Yla;shla u;=lr f.k mska fokakg" mska
ixidrfha ljod fld;kl ldg fyda Khla jqkd k Kh
mjrkakg" mska wkqfudaoka lrkakg" mska m;=rjkakg" mska m;=rjd mska
.Kqfokqjlg neKd k" inkaOhla we;s jqKd k wmg hfula
msysgqjkakg mqjka fjkafk ksiqkagu muKhs' wks;a whg f jf.a
Wojla Wmldrhla l<d k msysg jqKd k ms<sirK jqKd k" ta
mskalula lr, mska fokakg" mska m;=rejkakg" mska wkqfudaoka
yeu flfkl=gu f mska ,d " mska mjr," mska wkqfudaoka lr," mska
lrkakg mqjkalula ,efnkafka kE' tuksid wo f ukqIH;aj

97 98
m,dNhla ,nd j;a jk yeu flfklau foi ;ukaf.a h mrf,dj .kak mqjka whhs lsh,d fldgia 2lg fjka lrkafk kE' tfyu fjka
.sh {d;Ska n,d bkakjd' tfyu h mrf,dj .sh wh h,s ukqIHhska lrk tl iqiq kE' f yeu flfklau f ;, 31;=, fld;kl fyda
fj,d Wmkak;a mqjka" ke;ak ;j;a h h ;, j,g hkak;a bmk;a mska msysgqjd mska m;=rejkak k' mska fokak k' mska
mqjka' i;r wmdfha hkak;a mqjka' ml l< {d;Ska ;sika fj,d wkqfudaoka lrkak k' fl ;uhs f;are .; hq;af;a' wms f ixidr
N+;" fm%a; fj,d" ksrhg .sys,a,d ks i;a;= fj,d ksrh" wmdh" ;sika .ufk hk wh yehg ljod fld;ekl fyda Wo l<" Wmldr l<
wmdh" i;r wmdh wdfhys bmfokak;a mqjka' ta jdf.au fo fndfyda whg wms Khhs' ta Kh fjp whg Kh f.jd wjika jk;=re
foaj;djqka fj,d jH f,dal 6 ;=, Wm; ,nkak;a mqjka' jDlaI ;ukag ksjka wjfndaO lr .kakg" Kfhka ksoyia fjkakg neye'
foaj;dfjd fj,d" N+udgq foaj;djqka fj,d y wr lsj jH f,dal ta ksid mskalula lsf m<uqjku mrud:h h hq;af;a" mskalula
yfha fyda fldfya y Wmkak mqjka' ta jdf.au n%yau f,dal lr, ;a; m%idohla we;s lrf.k ;=ka is; myojdf.k" wmg f
lsysmhl;a Wmkak mqjka' f n%yau f,dalj, bmek whf.ka ixidr .ufka Wo l<" Wmldr l<" u fmkajQ" msysg jQ" inkaO jQ
fldgilg ;rhs mska .kak mqjka' Y=oaOdjdi 4 iy wrEmS n%yau;, ishu whg fjkila ke;sj" fYaIhla ke;sj" wvqmdvqjla ke;sj"
y;r ;=, Wmka whg;a mska .kak neye' ta Y=oaOdjdi 4 Wmkafka mska fokakg" mska mjrkakg" mska wkqfudaoka lrkakg iqiqjk
wkd.d lshk wkd.d ;;ajhg m;a jQ mqoa.,fhda' n%yau;ajhg m;a wdldrhg l%shd lsuhs' ta ksid mska .kak mqjka jqk;a ne jqk;a mska
jqkdg ta wh wkd.d' ta ksid ta whg mska wjYH jkafka kE' ta wh .;a;;a ke;;a wmg Wo l< Wmldr l< iEu flfkl=gu iufia
mska.kak tkafk;a kE' mska wjYH;a kE' tajdf.au wdNiair n%yau ;,h fmdf ;=ka is; myodf.k mska fokakg mska mjrkakg mska
Bg jvd fjkia ;;ajhla' t;k bmefok wh kej; f,dal kdYfha wkqfudaoka lrkakg wjYHhs' t;fldg wms mskalula lrkafka h h
;uhs wd miaig tkafka' ta ksid t;k whg;a f mska ,nd .kak whg mska, ta w;S;fha fj,d ;sfhk Kh f.j, Kfhka ksoyia
wudrehs' f m<uqjk f;kdj yd mrud:h we;sjhs' ka ;uka mskalula
lrk fldg ta nj mska wjYH whg kq kak;a ke;;a ta wh ta
kuqq;a wms mskalula l<yu f fok mska ,nd .kak mqjka
i|yd^mska .kakg& wem lem fj,d n,d bkakjd' nqyduqrefjda
wukqiai fldgia fndfyda bkakjd' ta hg i;r wmdhg .sh
;sfrdl=v iQ;%fha meye,sj lSj mska .kakg iqiq mska .kak mqjka
whf.ka N+;hkag" fmf;hkag mska ,nd .kak mqjka' ta jdf.au
N+;" fmf;" fo" foaj;d wd fldGdYhka ms<sn|j' f mro;a:Qm
jH f,dal 06g .sh fo foaj;djqkag iy iuyr rEmS n%yau;,j,
ka riaidjla lrkakE" Whkaj;= fl;a j;= jjkafka kE" yrla
bkak rEmS n%yauhkag;a mska ,nd .kak mqjka' wfkl=;a whg wms
n,kafka kE lsh, ta iQ;%fha ia;r lr,d ;sfhkjd' wo ksfila
,ndfok mska ,nd.kak l%uhla kE' t;fldg f ukqIH f,dafl b|,d
yehg Wm;la ,n, ;sfhk" ;ukaf.a {d;S inkaOhla ;sfhk h
ksfyla yehg j;afj,d h mrf,dj .sh flfkla wmdhl
flfkla h wjia:djl mskalula lrkjd k ta mskal lrk yeu
bmfkd;a" ukqIH f,dafl bmfkd;a" ks if;la fj,d ksrfh
wjia:djlu ta {d;shd miqmi we,a, mska .kakg fmafj,d n,df.k
bmfkd;a wr wrEmS n%yau;, 4 iy wkd.d ;,fha fyda wdNiair
bkakjd' fYaIfhkau N+;" fma; fldgia fol f.dgq w,a,f.k bkak
n%yau ;,fha fyda bmfkd;a ta whg wm fok mska ,nd .kak nE'
yskafkda jf.a mska .kak n,df.k bkakjd' fo foaj;djkq;a fndfyda
yenehs wms mskalula lrk fldg tfyu mska .kak ne whhs" mska
wh mska.kakg n,df.k bkakjd' ta ksid wms tal fyd|g f;are f.k

99 100
mskalula lrk wjia:dfoS ;=ka ys; myodf.k msis f;kdjla fudlo jer wdldrhg jer l%uhlg wo iu; wd.f" nqoaOd.f
we;sj mska fokakg" mska mjrkakg" mska wkqfudaoka lrkakg k' mska fokakg mgka wrf.k ;sfhk ksid' ta ksid fyd|gu l,amkd
ldgo@ ta mska .kak n,dfmdfrd;a;= jQ ishu fokdgu' lrkak k mskalula lrk g" y l%uhlg mska .kak
n,dfmdfrd;a;=jk whf.a is; i;=gqjk wdldrhg" is; ms b;s hk
if mdkd" if N+;d
wdldrhg ;Dma;su;a jk wdldrhg" ta wh ksoyia jk wdldrhg
if foajd" if i;a;d mska fokak' f l%uh ;sfrdal=v iQ;%fha yhgu meye,sj lsh,d ,d
;sfhkjd' yeu flfklau l,amkd l, hq;= fYaI fohla ;sfhkjd'
Njka;= iQs ;;a:d wms yduqrejkag odk ,d ^idx>sl odkhla fyda NslaLq odkhla fyda
,d& yeufjf,au n,dfmdfrd;a;= jkafka wr ojia 7lg" udi 3lg"
lsh,d fjkila ke;sj mska fokakg ke'
wjqreoaolg l,ska h.sh ;ukaf.a {d;shdg muKlau mska fokak"
mD:.ack mqoa.,hska yehg Tn yeug f mska .kakg wdmq mska mjrkak" ku lsh,d mska wkqfudaoka lrkak muKla k tal
wh ldjj;au fmakafka kE' n,kak nE' olskak nE' yenehs mskalula jerhs' mskalula lr,d mska fok wjia:df ;=ka is; myojdf.k
lrk wjia:djl ta wh ish oyia .Kkska fkdfjhs" oi oyia .Kkska msis f;kdjla we;sj f mska .kakg wdj ishu fokdg mska
/ia lld bkakjd mska .kak' yenehs wms mskalula lr, f whg ;=ka fokak" mska mjrkak" mska wkqfudaoka lrkak wjYHhs' ldgj;a
ys; myodf.k mska kafka ke;sk" mska mejref ke;sk" ta mska fYaIhla ke;sju iufia mskah hq;=hs'
fok l%uh y ke;sk" mska meju jer k" mska .kak mqjka
t;k ;=kays; myod .kakjd lshkafka wms ta mska fok
wdldrhg mska m;=rejd mska msysgqjd Tjqkag mska wkqfudaoka lf<a
fudfydf;a wvqu jYfhka kd 5la ;rj;a ld,hla mska wkqfudaoka
ke;sk ta whg mska .kak nE' ta ksid fyd|g f;are .kak k" wms
lrk wjia:df ;=ka is; myod .; hq;=hs' wfma isf;a rd.h" oafYh"
f mskalula lr," mska wkqfudaoka lrk wjia:df mska .kakg
fudayh ;snqfKd;a t;k ;=ka is; wmsishs" ls<shs' ta ksid mska fokak"
n,dfmdfrd;a;=fjka fndfyda wh tkak mqjka fkdfhl=;a wdldrhg'
mska mjrkak" mska wkqfudaoka lrkak;a nE' taksid mska fok wjia:df
ta ksid meKs fkdmeKs ishu fokdg wms mska fokakg mska
rd.fhka f;dr jQ " oafYfhka f;drjQ " fudayfhka f;drjQ msis
mjrkakg k' iu fu; m;=rd iu f,i mska fokak k' tfyu iufia
is;la iq fudfyd;lg fyda mj;ajdf.k " tk ;=ka is; myojd f.k
mska kafka ke;sk ta wh fldgilg mska ,efnkafka kE' ta ksid
msis f;kdjla we;sj mska fokakg" mska mjrkakg" mska wkqfudaoka
mskalula lrk g tal yhgu k f.k lf<d;a tal l=i,hla njg
lrkakg" mska msysgqjkakg yeu flfklau wIaGdkhla lr .kak k'
m;afjkjd' fkdk lf<d;a talu wl=i,hla njg;a m;a fjkjd'
tfyu ;=ka ys; myod f.k mska kafkd;a ta mska .kakg meKs whg
wl=i,hla ;rla fkdfjhs" tal lrorhla njg;a m;afjkjd'
ys; msfrkakg ;Dma;su;ajk wdldrhg mska meK h yelshs' ta whj
f.j,aj, mskal lrkak tmd' lshk fldgila wo f ,xldf ;ju;a
uqojd ksoyia lrjk wdldrhg" ;ukq;a ta whf.ka oS ksoyia
bkakjd' f.j,aj, mskal lrkak tmd" N+;hskag"fm%a;hskag f.j,a
jkakg;a mqjka jk wdldrhg mska fokak" mska mjrkak mqjka' ta
j, mska fokak tmd" mska mjrkak tmd" taf.d,af,da f.j,aj,g wrla
ksid mskaj;=ks" wms l,amkd l, hq;=hs" f mska fokjd lshk tl mska
.kakjd lsh,d lshkjd' T tfyu fjkjd" tal fj,d ;sfhkjd' ta
mjrkjd lshk tl yhg f;are wrf.k lf<d;a ila taflka
101 102
ksh; m%;sM,hla ,efnkafka ke;snj' l=i,hla fjkafk;a ke;snj' ;;ajhg m;a fjkak k ;j ;j;a mskal lr lr mdr;d mqr mqr
taflka ;ukag;a wkqkag;a m%;sM,h hym;a jk wdldrhg ta mqKH fo ksia iem ,n, wjidkfha ;ud nqoaO;ajhg m;ajkafka' tal uq,a
l%shdj isoaO fkdjk nj' nq oyf fmkajd ka fohla fkdfjhs' tal Th uydhdk nqoaOd.f
n,mEula' fndfydu ;kau uydhdk n,f. f fy<ug;a wo
wo iu; nqoaO wd.f lrk jer lsysmhlau fu;ku
we;a ;sfhkjd' tal nqreuh" ;dhs,ka;h yryd;a bkahdj yd"
fmkajd fokakg ;sfhkjd' f jer we;a; jYfhkau ldf.a;a hym;
wfkl=;a rgj,a yryd;a wdjd' ta wkqj ;uhs Th mska jdlHhla
i|yd u;=lr fmkajkak;aa k' fl fmkakqf ke;sk ;j ;j;a
lshkafka' foksia iem n,dfmdfrd;a;= jkafka' ffu;%S nqka l"
N+;fhda fmf;fhda fkdfhl=;a wukqiaifhda we,a, f.j,aj,g
w,flaYajr w;dNh jf.a fndai;=ka l u;= nqjk nq flfklaf.a
wrlaf.k ksiqkag fkdfhl=;a lror lrkjd' ta ksid f iu; wh
Ydikhl ksjka olskakg m%d:kd lrkafka' tal nqoaO foaYKdjg
lrk m<uqjk jereoao ;ud odkuh mskalula lr, mska fok fldg ta
imQKfhkau reoaOhs' ta ksid wm l,amkd lr.kak k mska
mskalu lrmq whgu wdmiq m%;s,dNhla yehg mska fok" mska mjrk
fokafk" mska mjrkafka wms f ixidr Kh .kqfokqfjka wo wou
jer iu; im%odhdkql+, mska jdlHhla lshk tl' wfka f
ksoyia jkakghs' ta wm ,nd ka mska wrf.k wfma {d;Ska h
mskaj;=ka fndfydu fyd| mskalula isoaO lr .;a;' fndfydu hym;a
wdldrhlu iEySulg m;afj,d w;rux jQ ;eka j,ska Tjqka uqojd
f;kdfjka mskalula lr .;a;' f mskalug iyNd.S jQ ishu
ksoyia lr.kakg;a Wmldr jk wdldrhg ta whg mska fokak" mska
mskaj;=kag kkaod" idld" u,a,sld" iqkkaod" iqukd fuka rEm im;a
mjrkak k' ta ila wmsg f mskalu lr,d mska w,a,.kak"
fnda. im;a " Ok im;a ,en fo" ksia iem fl<jr ffu;%S nqka
Wmdodkh lr .kak" whs;s lr.kak wmgu h,s h,s;a iem im;a
l ksjka olskakg f msk f mskaj;=kag fya;= jdikd fjd lsh,d
,nkakg muKla fkdfjhs'
mska fok l%uhla" is;la wo yeu mskal m,lu ;shkjd' fl
jerhs' meye,sj" msisj f jro fmkak, fokak k' fudlo m%d:kdjla ke;;a wms mskalula lr, wjYH whg mska fok
fya;=j mskalula lf<a mska .kakg tk" mska .kak n,dfmdfrd;a;=fjka g tafl m%;s,dNh wmg fkd,e hkafka kE' ne fj,dj;a wmg ksjka
bkak ;ukaf.a {d;s ;%dkag mskalka Wmhd.;a mska mjr,d ix.%y olskakg fkdyels jqfkd;a ta msk wmg fkd,e hkafk kE' fudlo"
lrkak' mska , mska mjrkak' kuq;a lf,a fudloao" ;sfrdal=v t;k wms m%d:kd lf<d;a ksh; jYfhkau tal mqKHdNsixldrhla
iQ;%fha;a fl meye,sj lsh,d ;sfhkjd" ri lEul bf wdrdOkd fj,d ixidrh lafjkjd' l=i,hla jqfkd;a wfma ysf;a ;sfhk
lrmq whg ix.%y lrkak" kuq;a f bj lEu l ;ukau fnodf.k" flf<ia whskafj,d ksjkg Wmldrjk mskalula njg m;ajk nj yeu
nodf.k lEj jf.a jevla' ta ksid mskalula lrk g ta mskalf flfklau f;are .; hq;=hs' ta ksid mskalula lrk g fyd|gu
m%;s,dN ;ukagu wdmiq mjrd .kakg" ;ukagu wdmiq ,nd .kakg" f;are .; hq;=hs" ;uka ;=ka is; myodf.k ta mskalu lr, ta
;ukagu" wkqfudaoka lr .kakg m%d:kd lsu iqiq kE' fl ffck mskalfuka mska.kakg n,dfmdfrd;a;=jk ;ukaf. {d;s ;%dka
wd.f uydhdk wd.f l%uhla' ffck wd.f" uydhdk wd.f isysm;a lr, ish fokdg iufia" fmdf fjkila" wvqjla mdvqjla"
l%uhg wkqj ksjka olskak nE' ta wd.j, lshk wdldrhg fYaIhla ke;sj mska fokakg" msx mjrkakg" msx wkqfudaoka lrkakg'
n%yau;ajhg m;ajkakg fyda fndai;a fjkakghs kE' taksid fndai;a

103 104
fojk ldrKh fYaIfhkau mskalula lrk g wo ksiqka ;sfhkafka fndfydau ishq rEm ldhlska hq;a N+;" fmf;" foa"
l%shd lrkafka m%isoahghs" m%pdrhghs" ;rhghs' fndfyda .=jka ,s foaj;djka jf.a whhs' ta wh tl laIKhlska fu;kg we,a,d mska
kd,sldj," rEmjdyskS kd,sldj, jdf.au f.j,aj,;a mskalula .kak fudfyd; fjklka bjiqula ke;sj fmafj,d n,d bkak wh' tla
lrkg ;sfhkafk ;rhla" ;rhg mskal lsu kqiqiqhs' ta wfhl=f.a ku lsh,d thdg ;rlau mska kaku ta wh ;SrKh lrkjd
mskalu lrkg ;rhla jf.u ;ukaf.a h mrf,dj .sh ug mska kafka kE" fokafka;a kE lsh,d' ta wh lla WrK fj,d whska
tlaflfkl=g" fokafkl=g muKla ku lsh,d mska fokjd' tal;a fjkjd' t;fldg ta whg mska ,efnkafka kE' ta whg oafYh we;s
jerhs' fl;a wo m%dfhda.slj lrk jrola' ka fl meye,sj fjkjd' ta ksid fl fyd|g f;are .kak k' mska fok g m<uq
f;are .; hq;=hs' wms ys;uq udi 3lg fmr h mrf,dj .sh wud h fldgu
wdldrhlg mska .kak mqjka ;ekl ta lshkafka N+;fhla" if mdkd if foajd
fmf;fhla" fo foaj;dfjla fj,d bmkd nefj,dj;a wuf. if N+;d if i;a:d
ku lsh, thdg ;rla iSud lr," fYaIfhka wks;a wh w;yer, Njka;= iq ;;a:d lsh,d ishu whg iufia
wu;l lr, mska kaku isoaO fjk jro ;uhs" mska .kakg wdmq fmdf mska ," mska mjr," mska wkqfudaoka lrkak k' tfyu ke;s
;ukaf.au miq .sh wd;af wud" ;d;a;d" iajd mqreIhd" Ndhdj" jqfkd;a fldgilg mska fkd,efnkak mqjka' mska fkd,enqKq wh -
ore uqkqnqfrda" iSh,d" wd,d fndfyda fofkla fu;k mska .kak n,ka fYaIfhka N+;" fmf; fldgia ;uka flfrys ffjrhla" oafYhla
ysh;a" wuf.a ku lsh,d ;rla mska kak ksid wks;a whg ta mska we;s lrf.k ;ukag lror lrkak mqjka' tal fyd|g f;are .kak
fkd,ehdu' wehs@ ta whj isysm;a lf<a keyefk' ta ksid m<uqfjka k'
tla flfkl=f.a ku lsh,d thdg ;rla fYaIfhka mska fok l%uh
;=kajk ldrKh ;ud fu;k wms mska fok g yeu flfklau
jerhs' yenehs f mskaj;=ka ;du mD:.ack wh ksid fndfyda mskal
l,amkd l< hq;=hs ;ukaf.a {d;ska ;%dkag muKla fkdfjhs"
j, ys;kak bv ;sfhkjd uf.a f wd;afu wug ;rhs mska k
fu;kg meKs wkqkaf.a;a ishu {d;s ;%dkag;a mska fokak k
lsh,d' talg;a m%;sluhla ;sfhkjd' wms m<uqfldgu wfma kka h
nj' talhs lSf" box f {d;s - kx fyda;= lsh,d uq,ska lsh,d' box
mrf,dj .sh wkka; wm%udK wd;au Nj j, Wo Wmldr l<
fjda {d;S kx fyda;= lsh,d wjidk jYfhka lshkak lsh,d'box f
inkaO jQ msysg jQ u foujqmshka " iajd mqreIhka Ndhdjka" ore
{d;S kx lSf ug {d;s inkaOl we;s wh" box fjda {d;S kx
uqkqnqrka" iSh,d" wd,d" ifydaor" ifydaohka" fiajl" iajdka wd
lsh, lSf fjk;a whg {d;s inkaOl we;s whhs' ;ukag
fldg we;a;d jQ yeu fokdju isysm;a lr, ta yeu flfkl=gu m<uq
{d;sl we;s ke;s ishu {d;Skag ishu whg mska fokak k'
fldgu wiS; f,i msis f;kdjla we;sj mska , mska mjrkakg
t;fldg ldjj;a w;yeh fjkafka kE' fl;a wo f;areula we;sj
k' tfyu mska mjr," fojkqj wmg ;jrg;a wjYH k wr
lshkjd fkdf' box f {d;s kx lsh,d ;=ka jrla lshkjd' kuq;a
mskaj;=kaf.a ysf;a i;=gla we;slr .kak ;ukaf.a f wd;af wu;a
box fjda {d;s kx lsh,d tl ierhla y meye,sj msisj
isysm;a lr, fYaIfhka mska wkqfudaoka lsf;a jrola kE' yenehs
lshkak k' t;fldg ldgj;a wvqjla mdvqjla ke;sj mska ,efnkjd'
uq,skau thdg ;rla mska, fojkqj ishu fokdg mska fok tfla
mska .kak mqjka fjkjd'
jrola ;shkj' wvqjla ;sfhkjd' fya;=j ka mska .kak we;a

105 106
;j;a wvqmdvqjla ;sfhkjd' fl lla nrm;,hs' iu;fha j;=r fldamamhg ys; hjkafka ke;sj yduqrefjda lshk .d:dj,
fndfyda ;ekaj, jer fia lrk fohla' mska wkqfudaoka lrk g j;=r w:hla" Ouhla yhg f;are wrf.k wfma ;=ka ys; myod f.k
fcda.=jhs" fldamamhhs wrf.k ,u {d;Ska j;=r fcda.=fjka fldamamh mska .kakg n,dfmdfrd;a;=j isk ishu {d;S ;%dkag ys; msfrk
msfrkak meka j;a lrkjd' odkuh mskalulg iyNd.S jQ iajdka hg mska fokak" mska mjrkak" mska wkqfudaoka lrkak k' mskalula
jykafia,d lrk g im%odfhka wms mskal l<dg ta wdldrfha fndfyda mskal
j,ska mska n,dfmdfrd;a;= jk whg mska ,efnkafka kE' talg Tkak Th
Wkak f Wolx jggx - h:d kskkx mj;;;s lshk idudkH im%odfha" wd.f lrk jer foaj,a lsysmhlau
tjx fuj bf;d kkx - fm;dkx Wmlmam;s n,mdkjd' ta ksid yeu flfklau;a" fYaIfhkau mska wkqfudaoka
h:d jd jyd mqrd - mmqfrk;s id.rx lrk iajdka jykafia,d;a fl wjOdkhg fhduq lf<d;a fyd|hs"
tj fuj bf;d kkx - fm;dkx Wmlmam;s wms mskalula lrkafka" wfma ixidr Kh .kqfokq j,ska ksoyia u
i|yd nj Kh f.j, Kfhka ksoyia u m<uqjk mrud:hhs' ta
fufyu .d:dfjka lshkjd' f .d:dj, w:h" Ouh
fok mska wrf.k wfma {d;s ;%dkag" wmg inkaOhla ;sfhk"
f;are wrf.k kf.k lshkjd fkdfjhs' lrkakka jdf,a lrk
Wo l<" Wmldr l<" msysg jQ whg h hym;la" iykhla h hq;=hs'
fohla' ksiaiq ukila ;sfhk wh' mska fokfldg ;=ka ys; myod .;
tfyu ke;sj wmsgu f mska wdmiq tl;= lrf.k w,a, f.k whs;s
hq;=hs' kuq;a ka fufyu j;=r fcda.=fjka fldamamhg j;=r j;a lrk
lrf.k fo ksia iem ,nkak fkdf' fndai;a ;;ajhg m;afjkak
g .d:djka lshk iajdka jykafia,d;a j;=r j;a lrk {d;Skq;a ta
fkdf' ffu;%S nqka l ksjka olskak fkdf' ta ksid yeu flfklau
yd n,d f.k bkak wfkl=;a {d;Skq;a ishu fokdf. wjOdkh
l=i,iai Wmimod lshk tl;a" in mdmiai wlrKx lshk tl;a
uki fhduqfj,d ;sfhkafka j;=r j;alrk tl iy fldamamh msfrk
f;are .;af;d;a fyd|hs' taksid " wms l,amkd lr .kak k" fujka
tl .ekhs' ka wr msx fokakg wjYH msis is; tk ;=ka is; myod
mskalula lrk yeu wjia:djlu mrud:_ Ou_h f;are f.k mskal
.ekSula isoaO fjkafka kE' wksl tfyu ;=kais; myod .kafka ke;sj
lr, ta mqKH Yla;sh we;sj mska mjr,d mska msysgqj,d ta mqKH
j;=r fldamamhg fhduq l< is;lska mska fokak;a nE'
Yla;sfhka wmg ksjkg Wmldr jk wdldrhg ysf;a ;sfhk flf<ia
Wkak f Wolx jggx - h:d kskkx mj;;;S iyuq,skau whska lr,d f mqkH Yla;sfhka pdf.da mksii.f.d
tjx fuj bf;d kkx - fm;dkx Wmlmam;S uq;;s wkd,fhd lshk ;;ajhg ;ukq;a m;afjkak' ta lr.;a mska
lfukao wms fkdwe,S ksoyia fjkak k' mqKH mdm mySkii l<
lsh, lSfj by, isg my<g j;=r j;a lrkjd jf. wms ;=ka
hq;=hs' ta ksid wo fndfyda mskal lrk wfma fy<f" ,xldf
is; msis lrf.k wr f.dgq w,a,f.k bkak mska n,dfmdfrd;a;=jk
fn!oaOfhda yehg bkak Wmdil uy;au uy;aka mskal lrkafka"
N+;" fmf;" fo foaj;djkag f.dgq msfrkak mska fokak k" mska
fnda mQcd mj;ajkafka odk udk fokafka fjk fudlgj;a fkdf'
mjrkak k" mska wkqfudaoka lrkak k lshk tlhs' ta i|yd wmf.a
;ukagu fo ksia iem ,nkakg hd{d lrkakghs' tfyu ke;sk
;=kais; myodf.k iq lsrK m;=rj,d mska fokak k' kuq;a ka
wmdfhka ffrkakghs' fo ksia iem m;k rc isgq iem m;k yeu
Wmudj ;sfhkjd' mrud: jeys,d hgm;a fj,d' ta ksid fl fyd|g
fj,djlu ;uka l,amkd lrkak k" la iys; jQ ixidf la
f;are .kak k' wr Wmudj l<dg jrola kE' kuq;a yeu ;siafiau
107 108
lr.kak lrk jer fohla fkao f lrkafka lsh,d' ta ksid th nqoaO mj;skak fkfuhs' ta mskaj;=ka mskal lrkafka mska fmd;l ta mskalu
foaYkdjg reoaOhs' nqyduqrefjda lSf' wmmudfok imdfo ,sh,d ;ukagu f mskalf m%;s,dN u;= Wmk Wmk wjia:dj,
;nnd" tk m%udohla fkd f fudfydf;au wfma isf;a Wmk ix fo ksia iem" rc iem" isgq iem" fNda. im;a" Ok im;a ,ef
myod bj;a lrkak kE lsh,d' ix lshkafka rd.h" oafYh" taldhk mrud:fhka' kuq;a tal;a jerhs' t;k;a ;a; m%idohla jQ
fudayh' ysf;a Wmk rd.h" oafYh" fudayh tfyu ke;sk ixidr ksid tjka m%d:kd l<yu ,efnkak mqjka' fjd ,efnk yeu
inkaO;d ish,af,kau ksoyia ug f mqKH Yla;sh" f wjia:djlu ksjk m%udojk" iirg nef|k ixidrh lafjk
mskalka Wmojd myod.;a mska wms mjrkak k' fokak k' mskalula njg;a m;afjkjd' ta ksid t;k l=i,la isoaO fjkafka kE'
wkqfudaoka lrkak k' ta ksid f yeu flfklau l,amkd lrkak k" l=i,iai Wmimodjla kE'
wdmiq ;ukagu m%;s,dNhla" m%pdrhla" m%isoahla" m%Kduhla"
ixidrh lafjk ksid tal wl=i,hla' tal;a fyd|gu f;are
m%fndaOhla ,efnk hg mskal lr,d yhkafka ke;s nj'
.kak kE' ta jdf.au hlsis mskajf;la mskalula lr,d ksiairK
wfma rg jQ f ,xldf ;r oka fok mskal lrk wdOHdifhka wkqkag Wojqjla Wmldrhla lrk woyiska ;ukaf.a
Nla;sjka; fn!oaOfhda f,dafla fjk fldfyaj;au kE' fn!oaO hehs lshd isf;a pdf.da mksiai.af.da uq;;s wkd,fhda lshk f woyi
.kakd rEmjdyskS kd,sld foi nej;a fldhs;r fudav Nla;su;a imQK jk wdldrhg msis f;kdjla we;sj ;=ka is; myojd
fn!oaOfhda f rf bkakjdo lsh,d fmakjd' fudlo fndfyda wh fo f.k mskalfuka Wmhd imhd .;a;d jQ mqKH Yla;sh ;ukag Wojq l<
ksia iem m;kjd' kuq;a mskalula lrk g wms ;=ka is; myod .kak Wmldr l< whg mska mjr,d mska wkqfudaoka lr,d mska msysgqj,d mska
k' WodyrKhla .;af;d;a hlsis flfkla biams;d,hlg m;=rjkakg mskalula lf,d;a tal l=i,hla njg m;afjkjd' tal
jdgqjla yo,d fokjd' ke;sk biaflda,hlg f.dvke.s,a,la yo,d ksjkg fya;=fjkjd' Wmldr fjkjd' f foaj,a iEu flfkl=u
fokjd' ke;sk mkai,lg fudkjd y lrkjd' fjd ljqre lsjqj;a l,amkd l< hq;=hs' mskalula lrk g m%isoahlg" m%pdrhlg "
ke;;a ;ukaf.a uqo,a ho lr,d lrmq ksid mskalula' ta msk m%;s,dNhlg" ;rhlg" ,dis;djlg mskal lrkjdk tl
;ukagu Wreu fjkjd' lsisu m%Yakhla kE' yenehs f mskalu ksid jerhs' wo fndfyda wh lk mskal lrkafka ;rhg" tajd jerhs'
;uka wdmiq ;ukagu m%d:kd lf<d;a b,afjd;a hula" tal;a tajd ml' ta ksid wl=i,a isjkjd ;rla fkdf ml njg;a
,efnkjd' foaYmd,lfhda Pkaoh b,a,kak mskal lrkjd' tal;a m;a fjkjd' tajd rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka" lrk foaj,a' ta
yenehs mskalula' tal m%d:kdjla ;rhs' tal ksjk jefyk" ksjk ksid yhgu wms mskalula lrkak k ;=ka ys; myod .kak k'
m%udo jk mskalula' ta jdf.u flfkla mskal lr,d flfkl=g i;Hl%shd n,hla m;=rkak k' iu fu; m;=rjd ;ukaf.a whg"
Wojla Wmldrhla lr,d ;ukaf.a ku hkak" mrmrdf ku ;ukaf.a fkdjk whg" yeu flfkl=gu mska ,d mska mjrkakg" mska
mj;skak lsh,d m%d:kdjla" wIaGdkhla we;sj ta mskalu lf<d;a fokakg" mska wkqfudaoka lrkakg wjYHhs' ta ksid mskalula
t;k mskla isoaO jqk;a ;ukaf. udkh ksid l=i,hla isoaO fjkafka fkdlru;a i,a,s ho fkdlru;a wmg mqjkalula ;sfhkjd"
kE' tksid tal;a l=i,hla ke;s mskalula' tuksid ldu f,dalj, iq.;s ffu;%S is;la we;s lrf.k rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka f;drj
f,dalj, w;rux fjk nj f;are .kak k' ;j fndfyda wh mskal mska fokak' tal l=i,hla njg m;alr .kak' ysf;a ;sfhk flf,ia
lrkafka foaYmd,khg Pkaoh b,a,kak fkdfjhs' mrmrdf ku uq,a Wrd .,jd oud in mdmiai wlrKx - l=i,iai Wmimod
109 110
lshk ;;ajhg m;afjkak' ta ksid yeu mskajf;lau l,amkd l, hq;=hs' 4' Tno ixidr Kh .Kqfokqfjka ksoyia jkakd jQ .;sfhka
wms wo mskalula lrk g iu;fhka" im%odfhka fndfyda jer .e, iq.;shg hkakg Wmldr jkakdjQ ;=kais; mykakd jQ
foaj,a lrkafka ffck wd.f;a uydhdk nqoaOd.f;a n,mE wfma l=i,hla is lr .ekSuls'
rgg" f:rjd nq oyug jeoao.;a ksid nj' ta ksid tajd mskal
msxj;aks" wo f msxj;=ka odkuh msxlula iQodk lrf.k
;rhs' tajdfha l=i,a isoaO fjkafka kE' tajd ksjka olskakg Wmldr
ie meye ieliS iskafka fYaI wdldrhl Ou odkuh msxlul=;a
jk foaj,a fkdf' tal fyd|gu f;are .;af;d;a kEu flfkl=g"
imQKlr .ekSughs' tjka jQ Ou foaYkdjlg ijka ughs'
kEu mskalula lr,d ksjkg Wmldr jk wdldrhg ;ukaf.a ysf;a
;%smsglfha tk iQ;%hla jk ;sfrdl=vv iQ;% foaYkdj ms<sn|j
Wmk flf<ia uq,a Wrd .,jd wialrkakg f mqKH Yla;sh" f
.%yhlg ijka " msx n,dfmdfrd;a;=jk" msx wjYH lrk" foaj"
;a; Yla;sh Wmldr lr .kak mqjka' ta ksid iEu flfklau ka
fma;" N+; wd jq wukqIH fldGdY j,g yd tajdf.au ixidr .ufka
u;=jg;a mskal lrkak' yenehs l=i,iai Wmimod lrk ;;ajfhka
;u ;ukaf.a {d;ska f,i w;S;fha inkaO jQ fndfyda whf.a is;a
tfyu ke;sk l=i,h mQK lr .kak mqjka jk wdldrfhka' ta nj
i;=gq lrjkakg" is;a mskjkakg" is;a ms hk wdldrfhka msx
k f.k lf<d;a mskalu l=i,hla jkjd' fkdk lf<d;a tal iir
wkqfudaoka lrkakg" msx mjrkakg" msx m;=rjd msysgqjd {d;Skag mska
lajk wl=i,hla njg m;ajk nj yeu flfklau f;are .; hq;=hs'
fokakghs'
;sfrdl=vv iQ;%h foaYkdj
tod ;sfrdl=vv iQ;%h nqka jykafia foaYkd lr, ;sfhkafka
nqka jykafia ;sfrdl=vv iQ;%h foaYkd l< jodf<a wmg idr rcqrejkag' nqka jykafia tod rc.y kqjr jev bkak
;=kais; myojdf.k" tk rd.fhka" oafYfhka" fudayfhka fjka" uq,au iufha idr rcqrefjda nqka jykafia we;= uyd ix>
msis f;kdjlska msxlula l< hq;= wdldrh yd tu msxlu ksid r;akhg idr rc ud<s.fha odkhla mskeuqjd' kuq;a ta odkfhka
;ukag;a" thg iyNd.s jk ish fokdg;a" ;ukaf.ka msx miafia rc ud<s.h ;< = fmr fkdjq rE wdldrfha wuq;= m%Yak we;sjkak
n,dfmdfrd;a;=j isk h.sh {d;s ;%dkag;a isjk hym; yd mgka .;a;d' fkdfhl=;a fma; hska N+;hska yd O wdldrfha wukqIH
m%;s,dNh ms<sn|j h:djfndaOhla ,ndughs ' tk" fldGdY fkdfhla wdldrfhka ud<s.h ;=, fyd,auka lrkak mgka
.;a;d' Yo lrkak mgka .;a;d' ta w;r idr rcqg;a fkdfhla
1' msxu {d;s Ouh hq;=lu bgq lsuls' fuh ldg;a
wdldr jQ ySk fmfkkak mgka .;a;d' ta ksid idr rcqrefjda
ksoYkhls" wdoYhls'
odkuh msxlu lrK ,o khg miq khl nqka jykafia fj; f.dia
2' w;S; ixidrfha ;u {d;ska jQ fma;" N+; wd wukqIH fldgia f nj kakqjd' tg nqka jykafia rc;=udg fmkajd kafka ta odkh
.;sfhka uqojd iq.;shg m;a lrkakg Wmldr lsuls' fuka h wvqjla is jQ njhs' f wd;aufha {d;Skaj isg h
3' odkuh msxlula lsf isjq mifhka hefmk ksjka u mrf,dj .sh fndfyda fofkl=g msx u iy kg j;aj isk whg
fidhk is,aj;a NslaIqka jykafia,dg wdhq" iem" n," jK" wdYsjdo l s ula muKla isoaO l, njhs ' kuq;a ka f rc ud<s.dj
m%{d hk n, Yla;Ska myla ,ndfok mskla w;alr .ekSuls' ;=< f wd;aufha whg jvd ka fmr wd;auj, ;ukaf.au u
foujq mshka jQ jeyshka jQ w;S; {d;s inkaOl ;fs hk fndfyda

111 112
wh msx .kakg" msx wkqfudaoka lr.kakg ne b;du;a wi;=fgka wms odkuh msx lula fyda fjk;a l=uk fyda msxlula fyda
flka iy oafYfhka hq;=j n,d f.k ud,s.h ;=,u / isk njhs' lrka ;a; m%idohla" is; mskdhdula we;s lr.;a g th msx
ta wh n,dfmdfrd;a;= jq kd ;ukag;a lrk ,o msxlfuka is; msfrkakg wkqfudaoka lrkakg msx fokakg" msx mjrkakg iqiq mirhla isf;a
iqiq m rc;=ud msx foh"s msx wkqfudaoka lrhs lshd' kuq;a h m%udo yg.kakd jQ whqka h ;=ka is; myod .ekSula fjkjd'
fodaIhla ksid ta n,dfmdfrd;a;= jQ m ishu {d;s ;%dkag tfia
wo fndfyda fn!oaOhska msxl lrkafka lrkakka jdf,a
isjQfha kE' ta ksid ;ukag msx ,enqfka ke;s nj kq ula jYfhka
;rhlg il bka ,efnk m%;s,dNh .ek wjOdkhla fyda
tfia wukqIHhska lror l, nj nqyduqrefjda fmkajd jod,d' ta
wjfndaOhla fyda we;sj fkdfjhs' iuyre msxl lrkafka ;rhlg"
tfia lror l, ishu wh ;u ;ukaf.au w;S; {d;s ;%dka nj;a
m%isoahlg" ixoYkhlg" iuyr g flfkla uereK g odkhla
fmkajd kk a d'
fokafka mrmrdfju wks;a wh lrk ksid fyda th f,dalhdg m%ldY
ta wkqj nqmshdKka jykafia Wmfoia kakd kej;;a ta lsula yehg i msis wjfndaOhlska fyda f;kdjlska fkdfjhs'
wdldrfhkau odkuh msxlula islr" ta ishu w;S; {d;s iuyr u< f.j,a j," odk f.j,a j, isjkafka msxlug mefKk
fma;hskag" N+;hskag" ys; msfrk wdldrhg kej; msx wkqfudaoka iuyr fokd;a iyNd.s lrf.k u;ameka mdkh lrka isysuq,d jQ
lrkakg" msx .kak mqjka wdldrhgu' ta msxlu u.ska Wmhd imhd iemhla" i;=gla" iekiSula ta odk f.or;a Wodlr .ekSughs'
.;a mqkH Yla;sh Tjqkag wkqfudaoka lrkakg lshd' fujeks nd, udkisl;ajhla ;=,ska mqKH Yla;shla f.dvk.d .;
yelafla flfiao@ hkq m%Yakhls' tfukau fuhska isjk n,j;a ydksh
tod ys yduqrefjda rc.y kqjr isg ,xldmqrhg jeh
jkafka fujeks l%shd wkqu; fkdlrk nyq;rhla Bg iyNd.S jk
wjia:dfj;a wkqrdOmqrfha rcl< isxy, rcjrekag f wdldrfhkau
neka Tjqka ygo isf;a tl;djhla f.dvkd .; fkdyels uhs' ta
f {d;s fma;dkag msxfok wdldrh isysm;a lrkakg udk jia;="
ish,a,u jerhs' tfia wmsis f;kdjla iys; jQ is;lska msx ula "
fma; jia;= iQ;%hka yd ;sfrdal=v iq;%h foaYKd l,d' ta jdf.au f
msx mejula isl< fkdyelshs' ta ksid l=uk msxlula fyda ksjer
is;" ;sfrdl=vv iq;%fha foaYkd l< wdldrfha msx wkqfudaoka lsula
wdldrhgu msis f;kdjla we;sju isl< hq;=hs' th ;ukaf.ka
im%odhla jYfhka wfma fy,f fn!oaO ksfjia j,;a wog;a
bgqh hq;= hq;=lula bgqlsula njo is;g .; hq;=hs' tk msx
mj;ajkjd'
n,dfmdfrd;a;= jk iEu fokdf.au is;g mQK i;=gla ,nd ta wh
ta ksid wo k f Ou foaYkdfjka n,dfmdfrd;a;= fjkafka N+;" fma; wd;au j,ska ksoyia hkakg yels wdldrhgu msx
fujka odkuh msxlula flfia is l< hq;=o" msxlula lsfuka ta whg wkqfudaoka lsuhs" msx ,nd uhs" msx mejuhs" msx msysgquhs bgq l,
mQK jYfhka msx wkqfudaoka l< yelafla flfiao hkak .ek lreKq hq;af;a'
ldrKd .%y lr ughs' wo k f msxlug iyNd.Sjk iEu
msxjf;l=gu fuu wjia:dj wdoYhg .; yelshs' ta jdf.au msxlula 1' ;sfrdl=fvviq ;sgG k;s iJis~>dgfliq p
lrk g ta msxlf Wmu m%;s,dNh ;ukag;a" msx n,dfmdfrd;a;= jk ojdrndydiq ;sgG k;S wd.kFj dk ilx >rx
whg;a ,nd.kakd ye ta;a;= .; hq;=hs'

113 114
2 myqf; w;;mdkuys nccfNdfcc Wmgf;" 11' wh[p fLd oCKd kkd i~>uys iqmm ;sg ;d"
k f;ix fld ir;s i;;dlx luu mpphd >r;;x ys;dhii Gdkfid Wmlmm;'s

3 tjx ook;s [d;S kx fh fydk;s wkqlum ld 12' fid [d;sOfuud p whx ksoiis f;d"
iqx mKs;x ldf,k lmmh s x mdkfNd ckx fm;dk mQcdp l;d W<drd"
box fjd [d;kS x fyd;= iq;d fydk;= [d;fhd n,[p NslLq kukQmmk;x"
;=fuyys mq[[x miq;x wkmml k;s
4' f; p ;F: iud.kFjd {d;sfm;d iud.;d
fuu ;sfrdl=vv iq;%h by; i|yka .d:d 12lska iuka;hs'
myqf; wkkmdkuys illjpx wkqfudofr
uq,au .d:dfjka lshkafka ;ukaf. kka h mrf,dj .sh fndfyda wh"
j;aj isk ld,h ;=, kej; iq.;shl Wmkakg fyda ksia nj fyda
5' rx jk;= fkd [ d;s fhix fy;= ,dNufi
fo nj fyda ksjk fyda wjfndaO lr.kakg fyda uM, ,nkakg
wuyd l[d p l;d mQcd odhld j w;smM,d"
fyda m%udKj;a jQ msxl fkdl< ksid fndfyda fofkla N+;" fma ;
jYfhka bmfokjd' ta fma;" N+; wh msx n,dfmdfrd;a;=fjka ;u
6' kyS ;F: liS wF liS wF f.drflLFM k cc;s
;ukaf.a {d;Skaf.a ksfjiaj," Wjyq Wv" ;a;s Wv fyda f.org
jKscc d ;diS kF ysrf[[k lhdllhx
yefrk ykaj, wd ;ekaj, fkdfhla wdldr fma; " N+; fYfhka
bf;d fk;k hdfmk;s fm;d ld,l;d ;ysx
wmg fkdfmfkk wdldrfhka / bkakjd' iuyr g iuyr whf.a
we we;=,g;a h n,mE lrkakg mqjka Yla;s ;sfhk N+;" fma;
7' Wkkfu Wolx jgGx h:d kskkx mj;;;s"
lshk fldgia folu bkakjd' fma; lshkafka fm; a fj,d bkak
tjfuj b f;d kk x fm;dkx Wmlmm;s
;;a;ajh ta lshkafka hula b,a,ka isk ka fldgila h lsis
fohla ys lrkakg n,hla Yla;shla we;s fldgila ;uhs f
8' h:d jdjyd mQrd mmQfrk;s id.rx"
wukqiaihska lshkafka'
tajfuj bf;d kk x fm;dkx Wmlmm;s
ta ksid ;uqka ksiqka yehg j;a fj,d bkak ldf," f LK
9' wodis fu wldis fu [d;s;;d iLd p fu" im;a;sh ,nd .; yels wjia:df ;ukaf.a;a f wvqj mj;skjdo
fm;dkx oCKx occ d mqfnn l;ukq iirx keoao lshd is;dne,sh hq;=hs' f ksi;a nj ,nd bkak ld,h ;=<
ksjka fkdlal;a wvqu jYfhka h,s;a ksia wd;auhla ,nkakg fyda
10' k ys reKK x p fidfld jd hd p[a[ mfojkd iq.;shl Wmkakgj;a m%udKj;a msxl l< hq;=hs' ksjka wjfndaOh
k ;x fm;dkuF:dh tjx ;sgGk;s [ d;fhd i|yd k l=i,iai Wmimod lsu wjYH ksid ndysr ldf.kaj;a
mskla n,dfmdfrd;a;= fkdh hq;=hs' ta jdf.au iq.;shl bmug
msxl lrkjd k t;ek wmg ldf.kaj;a iq.;shla b,a,kakgo

115 116
wjYH fkdf' ta jdf.au ksfil= f,iska j;aj isk wjia:df h B<g lshkjd msxlula isl< yeu fudfyd;lu f ixidf
h Yap;l" my;a jev" mdm jev" wl=i,a jev lrhs k tjka wkka; wm%udK jQ wd;au j, ;ukag Wo l< Wmldr l< ish
whf.a mdm lu .rel lu yehg n,j;a fjkjd k tjeks whg fokdju isysm;a lr lsisu fjkila fkdlr iufia msx wkqfudaoka lr"
;uka l, msx u iq.;shl bmug fyda ud.M, ,nd ksjka wjfndaO msx " msx mjrd msx msysgqh hq;=hs' fYaIfhka k.; hq;= lreKla
lr.kakg" tjeks wh i;r wmd.; u ldgj;a je,elah ;uhs h.sh tl ;eke;af;l=g muKla fYaIfhka msx wkqfudoka
fkdyelsh' tjka i;r wmdhg mefKk fldgia y;frka fldgia lsfuka h h m%Yak .eg we;s jk nj' thg fya;=j f fma;" N+;
folls fma; yd N+;' wfkla fldgia fol ;sika wmdh yd ksrhhs' fldgia w;S; l,am 91 la ;=, ukqIHhkaj Wm; ,nd isg tod h
;sika wmdfha yd ksrfha bkak wh N+; fma; ;;a;ajhkag jvd fjkia {d;sfhl= iu we;s jQ .Kqfokqjla" Wo Wmldrhla" inkaOhla
jkafka N+;" fma; fofldgi fuka msx b,a,kafka fyda msx b,a,ka ksid tu {d;shd msgqmi msx n,dfmdfrd;a;=j .uka lrkjd' tu
{d;Ska miqmi fkdtk ksihs' {d;shd msxlula lr ;a; m%idohla we;sj mqKH Yla;shla Wmojd msx
ta ksid wm j;aj bkakd ; ld,fha m%udKj;a l=i,a fyda fok msx muqKqjk wjia:dj, w;S; {d;Ska jqj;aa ka wukqiai k"
msxl fkdlr wl=i,a yd mdm lu l<d k f wdldrfhka fma; fyda ta wh yhg f.dgq w,a,ka isk ysskakka fma,shla jdf.a ta ;ekaj,
N+; yehg u;= bm wkqkaf.ka msx b,a,Sug isjk nj fydka u msx .kakg n,d bkakjd' fufia fndfyda h.sh {d;Ska iuQy jYfhka
f;are .; hq;=hs' f wh wkqkaf.ka hefmkakgu n,dfmdfrd;a;= jk msx .kakg msx muqKqjk ;eka j,g /iajk nj fuu iQ;%fha i|yka
fldgia folls' hdfmka;s hk mofha f;areu wkqkaf.ka hefmkakd fjkjd'
hkakhs' ta ksid flfkla h.sh g tu {d;shd kka muKla msxu
j;aj bkakd wh fkdfhla wdldrfha ri fndcqka wkqNj jerhs' wm l< hq;= jkafka m<uqj ;u ;uka kka w;S; ixidrfha
lrkjd' u=,a f.j,a" fNdack ix.%y mj;ajkjd" okafokjd' kuq;a h mrf,dj .sh ishu {d;Ska ;%hska isysm;a lr msx fojkqj ta
wr n,d bkak N+;hskag fma;hskag fjd ri kakg lu Yla;shla h.sh {d;shd yg;a msx uhs' WodyrKhla f,i ys;kak" wud
keye' tys Tjqkag lu wdjrKhla fj,d ;sfhkjd' ta ksid ta whg h.shd' kuq;a ka wud bkafka msx .kak ne ;ekl ke;ak msx
lmam;s lsh,d lem lr,d wdydr kafka ke;ak" lem lr,d msx wjYH ke;s ;efkl' kuq;a msx ,nd.; yels ;ukaf.au Bg;a fmr
mejref ke;sk ta whg tajd ,nd.; fkdyels fjkjd' ta ksid tjka w;S;fha wud" ;d;a;d" j" mq;d fyda hlsis .Kqfokqjla ;sp
wjia:dj, wfka uf.a mq;d fkao@ j fkao@ uf.a whfkao@ f lkafka flfkla msx .kakg n,d bkakjd' kuq;a thdg msx kafka ke;sj fjk
fndkafka lshd f wukqIH fldgia b;d flka n,d bkakd nj f iQ;% flfkl=g lmam;s lsh,d lem lr,d msx fokjd' fl fndfydu f,dl=
foaYkdf meyeos,sju .%y lr,d ;shkjd' wvqmdvqjla' ;sfrdl=vv iQ;%fha meye,sju i|yka lr we;af;a iEu
flfkl=gu lem lr,d msx mjr, msx wkqfudaoka l< hq;= njhs' tk
ta ksid ksiqka yehg k .kak kE f jf.a msxl lrK ldgj;a wvq mdvqjla fkdl< hq;= njhs'
wjia:dj, ;ukaf.ka msx n,dfmdfrd;a;= jk fldgila bkak nj
ffokslj ta whg msx fokak kE' ta wh ksoyia lrkak kE' t;fldg fuu iQ;% foaYkdf i|yka jk ;j;a lreKla ;uhs" iuyr
ta ixidr .kqfokq m%Yafka i|kakg mqjka" m%Yafka if|kjd' g ;ukaf.a {d;Ska fkdjk" ljod fld;ekl fyda jpkhlskaj;a

117 118
hlsis msysgla Wmldrhla l< yd fkdl< ish who N+; fyda fma; hq;=hs' remsh,a ,CIhla ho lr iajdka jykafia,d ish kulg
is k ta who fujeks wjia:dj, ksiqka msgqmi msx ,nd .ekSug odkhla mskeuqj;a is; wmsis k tys M,hla ke;s njhs" fuys
mefKk nj k" msx wkqfudaoka l, hq;=hs' tu ksid ta fma; " N+;dka f;areu" f ksid ;=ka ys; myojd f.ku msx u l< hq;=uhs'
iska ;ukag fyda ;u {d;Skag Wo Wmldr is we;ak ta nj
h.sh mqoa.,hd .ek is;ka Tyq fyda weh j;aj ishd k
isyshg kxjd ta whgo hym; fyda m;d msx h hq;=h'
fldhs;r Wmldr lrhso" ug fld;r mdvqjlao wd jYfhka is;d
f N+;" fma; fldGdY folu ksoyia lsf l%u folla udkhla" rd.hla" neula we;slr fkd.; hq;=h' modyh lshkafka
;shkjd' tlla ;uhs msxlula lr,d ta whg msx ," msx mjr,d ta N+;" f jf.a yeSsula' isf;a msis nj ke;sj k msx fokak;a nE' msx
fma; ;;a;ajfhka Tjqkaj ksoyia lr msxlula lr.; yels iq.;shlg .kak;a nE' msx mjrkak" msx wkqfudaoka lrkak;a ne nj fyd|skau
Tjqkaj ksoyia lsu' fojeks l%uh ;uhs" ;ukaf.a Kh .Kqfokqj f;are .; hq;=hs'
f.j,d ta whf. inkaOh wjika lr, ta Kh.kqfokqfjka ;uka wm ksiqka jYfhka lDIs ludka;fhka" fNda. j.d lsfuka
ksoyia u' yd fkdfhl=;a wdldrfhka wdydr imhd .kakjd' kuq;a N+; " fma;
f msxj;=ka l,d we;s odkuh msxl j, meka jvk whg lsisu yjqyrKla kE' ;ukaf.a {d;skaf.ka fyda wka whf.ka fyda
wdldrh' f lghq;a; ta ojia j, islf,a Ouh f;are .ekSug fufia Tjqka lrk msxlj,ska msx b,a,d .;af;a ke;sk lsisu lEula"
wmyiq whghs' f msx fok whqre myiqfjka f;are .ekSughs' Wka ula" mskla" hym;la ,efnkafka kE' ta wh wka; wirKhs' ta ksid ta
jefgk j;=r ixfla;j;a lf,a msis is;ska " msis f;kdjla we;sj wirK {d;Ska fjkqfjka lem lsula islr odkuh msxl lsfuka
msxlula lsuhs' tfia u jefgk c,fhka Ndckh ms b;s hkakdfia" fyda fjk;a wdldrhl msxl lsfuka Tjqkag msx ,nd fokak;a"
.xd W;=rd id.rhg .,d hkakd fia wms fok msx ta msx Tjqkaf.a nv.sks ksjd oukak;a mqjka' ta ksid wm ksiqka jYfhka
n,dfmdfrd;a;= jk ishu N+;" fma;" fo foaj;djka wd ish idOdrKj Ok OdkH Wmoj,d msxl lr,d msis f;kdfjka u f
fokdgu fkdwvqj msysgqughs' f ksid ta whf.a ;a; ix;dkh whg ks;ru msx h hq;=hs' fujka msxl j,ska ta wh nv.skafkka
msfkka ms,d ta whg ta wd;aufhka ksoyia fj,d hym;a wd;auhlg ksoyia u yd ta N=+;" fma; wd;au j,ska ksoyia u" .;sfhka uqojd
hkak;a mqjka fjkjd' tfia ke;sk ta wh i;=ka t;ekska ksla,d .ekSu hk ishu foa isfjkjd' lska uqojd .ekSu isfjkjd' ta
hkjd' N+;" fma;" lshk fldgia folu f wdldrhg ys; i;=gq lr,d whf.a n,dfmdfrd;a;=j bIaG lsula f wkqj isoaO fjkjd'
msx ,d ksoyia lr,d uqojd yeh yelshs' tfiau uyd ix>r;akh Ifhys ;=kais; myod f.k odkhla
B<g f iq;%fha fndfydu fyd| fohla i|yka fj,d ms kefuka wdhq" n," iem" jK" m%{d hk n, Yla;Ska myla
;sfhkjd' fuh ;ud f iQ;%fha ug fmfkk jeo.;au fldgi" fldhs ,efnkjd' fuu NslaIqka jykafia,d kshu is,aj;a wh k fuu msxlu
ljqre;a f;are .; hq;= jeo.;au Ou;djh' wms msxlula lr,d h jvd n,j;a msxlula njg m;a fjkjd' thg fya;=j ta iajdka
lsis flfkl=g msxfok g ta msx fok ;ek ye" je,mS" fYdal jykafia,d odkh j<okafka lEorlulska" Wmdodkh lr .ekSf
mfoaj ls lr" is; oafYhg m;alr f.k is; l,n, lr fkd.; tl;= lr .ekSf n,dfmdfrd;a;=jlska fkdjk ksihs' msis
hq;=hs' ysf;a we;s tl;djh ke;sk msis nj fkdkeiS mj;ajd .; f;kdjlska u ksihs'

119 120
wjika jYfhka i|yka fjkjd fufia msxlula islr f.k {d;Skx fyda;= hkqfjka tl mdrl=;a lsj hq;=hs' boxf lshkafka
msis f;kdjlska msx wkqfudaoka l< flfkl=g u;= lsis kl N+;" ug inkaOhla ;sfhk" ug Kh ;sfhk" uf.ka msx .kakg
fma;" jf.a wkqkaf.ka msx b,a, b,a,d n,dfmdfrd;a;= fjkakg" n,dfmdfrd;a;= jk {d;Ska fldgihs' boxfjda {d;Skx lshkafka
wkqkaf.ka hefmkakg is fkdu;a" tfukau i;r wmdhlg m;afkd tfyu inkaOhla ke;sjqj;a hlsis fjk;a flfkl=f.a {d;sfhl=
ksoyia fjkakg f is;u fya;=jk nj;a" ;ukaf.a f mqKH Yla;sh msx .kakg n,dfmdfrd;a;= fjkjd k ta ndysr mqoa.,hka ta fldgig
f ixidr .ufkka ksoyia jkakg l=i,iai Wmimod lr .kakg whs;s fjkjd'
Wmldr jk nj;a meye,sju f ;sfrdl=vv iq;%fha nqka jykafia
taksid f;are .; hq;=hs" f iir .ufka h .Kqfokqjla
foaYkd lr, ;sfhkjd'
ksid inkaOhla we;s jQ kEhka fkdkEhka hk ishu msig je
wms nqoaO mQcdjla meje;afuka fyda hlsis odkuh msxlula houla ke;sj fyda uqo,la jeh fkdlru fyda msis f;kdjlska
islr fyda msxfok msx wkqfudaoka lrK g .d:djla lshkjd' muKla msx u islr ta whj ksoyia l, yels nj' ;ukq;a f Kh
t;a;dj;dp wfyayS hk .d:dfjys if foajd m<uqjo if .Kqfokqfjka ksoyia h hq;= nj'
N+;d fojkqjo if i;a;d f;jkqjo ;=ka mdrlg u .d:d ;=kla
f;kdj msis jQ ;rughs u;= jQ mqKH Yla;sh" ,ndfok msx
yehg lsh hq;=hs' tlu .d:djg f ;=ku wE|d fkdlsj hq;=hs' f
n,h je fjkafka" mqKH Yla;sh msysgkafka' ;ukag yels ;rula
wkqms<sfj<g lshkakg fya;=jo k .; hq;=hs' m<uqfjks wjia:df
{d;ska" ys;j;=ka inkaO lrf.k msxlula islr msis ;a;
foaj lshk fldgig ;rhs msx .kak mqjka' fojk wjia:df N+;
lsrK Yla;sh m;=rejd msx fuka ta taldnoaO ;a; lsrK j, mqKH
lshk fldgig msx .kak mqjka' kuq;a tys foaj lshk fldgig msx
Yla;sh n,j;a lr f.j;a lr .; yels fjkjd' ta jdf.au msxlug
.ekSug fkdyels jQjd k f fojeks wjia:df fohkago msx
iyNd.S jQ msfia m%udKh fkdj" fuys jeo.;a jkafka" ta whf.a
.ekSug yelshs' Bg;a jvd jeo.;a ;=kafjks jrg if i;a;d
msis f;kdjhs' f;kdyx NslaLf lux jod hkafkys
wkqfudaoka;= hk ;=kajeks wjia:dj fuys N+;" fma;" fo foaj;d"
f;areu thhs'
;sika "ksia ishu fldgia ^wry;=ka jykafia yer& i;aj fldgig
wh;a fjkjd' tk uq,a wjia:d fofla msx .kak nejQjd k" weiqfka ish i;a;ajfhda ksjkska ks iekfi;ajd
ke;ak" f;are .;af;a ke;ak ta ;=kajk jdrfha fyda ishu
fokdg msx .ekSug yels fjkjd' tfiau iN;x mqKH imox
hkqfjka ksjerjo tys f;areu kf.k lsj hq;=hs' ka Tng
jegfykjd we;s f wdldrhg ksjerj;a is; msisj;a msx
fkdkafkd;a msx n,dfmdfrd;a;= jk iuyr fldgia j,g f wjia:dj
u ye hk nj'

ta wdldrfhkau h .sh {d;Skag msx f ta .d:djo f;jrla


lsj hq;=hs' boxf {d;Skx fyda;= hk .d:dj fojrlao" boxfjda

121 122
ioy is;=,s
0 ;ukaf.a fukau ish i;a;ajhskaf.a o" jkd j;af whs;sh iqrlskak'
0 m%shfoa .ek wdYdjka wvqjk ;rug l wvqjk nj is;g .kak
0 wkqka .ek fifuka je<ls ;uka .eku fidhd ksjer jkak
0 wkjYH lghq;= nyq, lr fkdf.k ir, hlg yqrejkak
0 ryfia jer l<o" je/oao iq jqjo" M, mdl Wreujk nj is;kak
0 wkqkaf.a hqKqjg" iemhg BIHd fkdlrkak
0 foam," ;k;=re uqo,a wdh ,o muKska Woaoduhg m;a fkdjkak
0 hym;a is;=,s" hym;a jpk" hym;a l%shd i;=g" hqKqj f.k fok nj is;kak
0 mjqf,a iu.sh hqKqf" i;=f moku nj is;kak
0 wkqkaf.ka isjk jer isf;ys ;nd fkd.kak' jrog iudj fokak'
0 lrk foa lshk " lshk foa lrk wjxl i;Hjd wfhl= jkak'
0 mdm ;% weiqr Tnf.a msySug uq, nj is;kak
0 wjxl is;ska lrk foh bgqjk nj is;kak
0 id:l" ksfrda.S hlg mdkaoka wjj jev wrUkak
0 iqrdj" iQj ffjYHd weiqr" Ok kdYhg uq, nj is;kak
0 foudmshkaf.ka" jeyshkaf.ka" ,efnk hym;a wjjdo ms<smkak'
0 frda.Skag" wirKjQjkag yels muKska msysg jkak' fuu fmd; lshjk Tng
0 l;d lrk jpkfha M, mdl is;d l;d lrkak'
0 Tng my< jk is;=,s ms<sn|j fidhd n,kak mru i;Hh wjfndaO lr.ekSug
0
0
ljr fya;=jl jqjo lsisjl=f.a is; fkdoaokak
,ecd- nh" f,dal md,k Ou;d nj is;kak
u keK my, fjd
0 is;" lh " jpkh ;ukaf.a;a wkqkaf.a;a hym; msKsi fhdokak
0 w,i fkd W;aidyfhka iqnjdj Odlj ;u hqKqj i,id .kak'
0 uqo,g" n,hg" lsisu jia;=jlg wl fia wdYdu l wiykh f.k tk nj is;g .kak'
0 l< w;S; jer .ek miq;e,s fkd wkd.;h .ek fkd;e ,o fohska iEySug m;aj
Odlj" isyskqjKska j;udkh ;=< j;a jkak'
0 f,daNh" oafYh" fudayh je jQ ;rug Tn ojd,k njo th wvq jq ;rug Tn ksjd,k njo
is;g .kak'
0 i;H jQ Ouh mjik .sys me W;=uka wo wou weiqre lrkak'
0 ioaOuh ksr;=rej Y%jKh lrkak
0 wik Ouh kqjKska uid wkq.ukh lrkak
0 bmu" f,vu" jhig hdu" urKh" m%shhkaf.ka fjkau" wm%sh wh yuqu" n,dfmdfrd;a;=
bgq fkdu" hk la ish,a, ieug fmd Ou;d nj is;g .kak'
0 nqoaO" Ou" ix>" r;akhka flfrys jkaokdjkag iSud fkd mrud: Ou;djhka l wp,
Y%oaOdj we;s lr .kak
0 ksjk mru iemh nj ksr;=rej is;g .kak
0 mru iemhg tlu u wdh wIaGdx.sl u nj is;g .kak
0 l" lg fya;=j" l ke;s lsu" l ke;s lrk u nqoaO oYkh ;=<ska wo wou l .kak
0 Ouh myqrla fldg iir ihqfrka tf;r jkak'
0 cd;s wd." l=," mCI fNao fkdi,ld ish ksiqka iudk fldg i,lkak
0 Ouh .=re fldg f.k id:l hla .; lrkak
;udg ;udu mykla jkak

123

Vous aimerez peut-être aussi