Vous êtes sur la page 1sur 9

ClickaquparaguardarcomoPDF|

Su rol en la gnesis de la enfermedad cardiovascular | 25 ENE 16

Hiperinsulinemia (y resistencia a la insulina)


Las causas fsicas, biolgicas y epidemiolgicas que vinculan la hiperinsulinemia con la enfermedad
metablica y vascular. Fisiopatologa y diagnstico de la hiperinsulinemia.
Autor:CatherineA.PCrofts1,CarynZinn1,MarkCWheldon,GrantMSchofieldFuente:Diabesity20151(4):3443.Aunifyingtheoryofhyperinsulinemia

Pgina 1
Introduccin

Laalteracindelahomeostasisdelainsulinaabarcatantoalahiperinsulinemiacomoalahipoinsulinemia.Aunqueesta
ltimaestbienreconocidacomodiabetestipo1,haypocaliteraturasobrelaprimera,apesardeserlaqueprimero
recibiunahiptesisaprincipiosdeladcadade1920.Actualmente,unaaproximacincercanaalainvestigacinque
sellevacabosobrelahiperinsulinemiaeslaresistenciaalainsulina.Estbienestablecidoquelaresistenciaala
insulinasubyaceenmuchascondicionesdesaludcrnicasimportantescomo:

diabetestipo2
sndromemetablico
enfermedadescardiovasculares
algunostiposdecncer
enfermedaddeAlzheimer.

Estaresistenciaalainsulinaseacompaainvariablementedeunamayordemandadeinsulinaparaqueelcuerpo
puedamantenerlaeuglucemia.Enestetrabajolosautoressostienenquelahiperinsulinemiajuntoconlaresistenciaala
insulinadebeserconsideradacomounriesgodesaludindependienteimportante.Seexcluyalahiperinsulinemia
aislada,comolacausadaporuninsulinoma.

"lahiperinsulinemiaprecedealahiperglucemiahastaen24aos"

Esbiensabidoqueladeteccinprecozdecualquierestadodelaenfermedadpermiteobtenerlosmejoresresultados
posibles.Seacuerdaquelahiperinsulinemiaprecedealahiperglucemiahastaen24aos.Hayunargumentofuertea
favordequelahiperglucemiaindicaelagotamientodelasclulasdelpncreasesencialmenteenlaetapafinaldel
rgano.

Losautoressostienenquelafaltadereconocimientodelahiperinsulinemiaesunproblemaclnicoimportanteporque
nohayvaloresdereferenciaestndarparasudiagnstico.Sediagnosticaconmayorprecisinmidiendolaglucemiay
haciendolapruebadinmicaalainsulinatienepocasopcionesdetratamiento(farmacolgico).

Laprimeravezqueseteorizsobrelahiperinsulinemiafueen19241,peronofuehastaladcadade1960quelas
medicionesdirectasdelainsulinafueronposibles.Desdeentonceshahabidounagrancantidaddeinvestigacinenel
campodelaresistenciaalainsulina,peropocasobrelahiperinsulinemia.Porlotanto,sedestacanlosestadosde
enfermedadqueseasociandirectamentey/oindirectamenteconlahiperinsulinemia.Enestetrabajotambinsediscute
ladisponibilidadylaslimitacionesdelosmtodosdediagnsticoactualesparalahiperinsulinemiayporquse
necesitanmsinvestigaciones.

Definicindehiperinsulinemia

Noexisteunadefinicinprecisadelahiperinsulinemia.Amenudosedescribecomo"msinsulinadelonormalpara
lograrlaeuglucemiaesencialmenteeslamismaqueladelaresistenciaalainsulina.Cuandosedisponedeunrango
dereferencia,normalmentesebasaenlosnivelesenayunas:513U/ml,30U/mly18a173pmol/l(328U/ml).

Sinembargo,haymuypocosestudiosenlosqueun"nivelnormaldeinsulinasedefinecomomuchosestudiosdefinena
lahiperinsulinemia,basadaencuartiles.Algunosestudioshansidomsespecficos.Sehanpropuesto2valores:
insulinemiaenayunas12,22U/mlenpresenciadeeuglucemiay,unrangode811U/ml"entrelascomidas,"yhasta
60U/ml"posprandial.Tambinhaycuestionesdelaprcticametodolgicaencuantoaladeterminacindela
resistenciaalainsulinasegnlascondicionesdelaOMS.

Etiologa

Hastaelmomento,laetiologadelahiperinsulinemianohaquedadoestablecidaporcompleto.Aunqueexistenvarias
teoras,esprobablequelasinvestigacionesmuestrenunapatologamultimodal.Loquesepuedededucirdelos
principiosfisiolgicoses:

1)lasclulassanassonsometidasalahiperglucemiaaguda
Page 1 / 9
1)lasclulassanassonsometidasalahiperglucemiaaguda

2)aunquemuchasclulaspuedenabsorberlaglucosasinnecesidaddeutilizarlainsulina(transporteGLUT1),la
hiperglucemiaprovocalaliberacindeinsulinadelasclulaspancreticasparafacilitaresaabsorcin,especialmente
enlasclulasmuscularesyadiposas(transporteGLUT4)

3)lainsulinaseunealosreceptorescelularesdeinsulinayfacilitalatranslocacindeGLUT4alasuperficiecelular.
Duranteesteproceso,lainsulinaysureceptorsonabsorbidosporlaclulaparaserreemplazadosporelconjuntode
receptoresdeinsulinainternos.

4)estaresistenciaagudaalainsulinanotieneningunaconsecuencia,siempreycuandolaclulatengaGLUT4viableen
lasuperficiecelular.Sinembargo,GLUT4tieneunavidamediarelativamentecorta.

5)silahiperglucemiapersiste,elpncreasmantienelasecrecindeinsulina.Estopuedeagotarlosreceptoresde
insulinamsrpidodeloquepuedenserreemplazados.

6)duranteesteperodo,enelcuallosreceptorescelularesdeinsulinasonreemplazados,lahiperglucemiamoderada
(comolaquesehallainmediatamentedespusdeunacomidanormal)puedenecesitarnivelesdeinsulinaligeramente
superioresalosnormalespararetornarlaglucemiaasuvalornormal.Estahiperinsulinemiamoderadapuederetrasarel
restablecimientodelafuncinnormaldelreceptordeinsulina(resistenciaalainsulinaaguda).

7)esteestadoderesistenciaalainsulinadebidoalaregulacinalabajadelosreceptoresdeinsulinaesreversiblesi
lapersonanosesometeanuevosepisodiosdehiperglucemia.Noimportasiestoesatravsdelaselevaciones
marcadasperoagudasdelaglucemiaoalaselevacionesmoderadamenteelevadasdurantelapsoprolongado.La
alteracinprolongadadelasealizacindelainsulinaimpidelatranslocacindeGLUT4alasuperficiecelularalterando
laabsorcindelaglucosayprolongandolahiperglucemia,dandolugarauncicloderetroalimentacinpositivo.Esto
tantoagravacomoprolongalaresistenciaalainsulina,loquepodraconvertiralmencionadoestadotransitorioen
estadopersistenteocrnico.

Lacomplejidaddelaregulacindelreceptordeinsulinacombinadoconladisponibilidaddelostransportadoresde
glucosa(GLUT)ylosfactoresqueinfluyenenlasecrecindeinsulinasignificaqueesimposiblegeneralizarsila
resistenciaalainsulinaprecedeosiguealahiperinsulinemia.Esmsadmisiblequediferentespersonastengan
diferentesfactoresdesencadenantesenelciclo.Estosdesencadenantespuedenserfactoresgenticos,excesode
carbohidratos,corticosteroides(endgenosoexgenos),cidosgrasoslibres,leptinaociertosmedicamentos.

Fructosa:LafructosasemetabolizaenelhgadoenATPy/otriglicridos,enunprocesocompetitivo,preferentemente
conlaglucosa.Siseconsumefructosaenexceso,laglucosanosemetabolizacausandohiperglucemiaylaposterior
hiperinsulinemia.Lafructosaexcesivatambinresultaenhiperuricemiaqueseasociaconlareduccindelxidontrico
endotelial,provocandovasoconstriccin,disfuncinendotelialyresistenciaalainsulina.

Hiperglucemia:lahiperglucemiaporssolatambinpuedeagravaranmslaresistenciaalainsulina.Juntoconla
ingestaexcesivadehidratosdecarbono,intervienenotrosmecanismosderesistenciaalainsulinaheptica.Elaumento
delainsulinaplasmticadisminuyelagluconeognesisheptica,peroesteprocesopuedeverseafectadoporla
resistenciaalainsulinahepticaqueconducealahiperglucemiaperifricayamssecrecindeinsulina.

Corticosteroides:sesabequeloscorticosteroides,especialmenteelcortisolendgeno,causanunaregulacinala
bajadelosreceptoresdeGLUT4,evitandoaslaabsorcindeglucosayprovocandohiperinsulinemiaenpresenciade Page 2 / 9
Corticosteroides:sesabequeloscorticosteroides,especialmenteelcortisolendgeno,causanunaregulacinala
bajadelosreceptoresdeGLUT4,evitandoaslaabsorcindeglucosayprovocandohiperinsulinemiaenpresenciade
hiperglucemia.Loscursosprolongadosdecorticosteroidesexgenos,comolaprednisona,provocanladiabetestipo2
'inducidaporfrmacos,quepuederesolversealsuspenderelmedicamento.Notodoslospacientestratadoscon
corticosteroidesalargoplazodesarrollandiabetesinducidaporelfrmaco.Porlotanto,esposiblequeelgradode
resistenciainicialalainsulinainfluyaeneldesarrolloylaprogresindelaenfermedad.Dadoqueelestrsaumentael
niveldecortisol,tambinesposiblequeelestrsprolongadoseaotracausadehiperinsulinemia.

Leptina:Elcontroldelapetitoestmediadoporelhipotlamoenrespuestaalequilibrioentrelaleptinaylaexpresin
delneuropptidoYquecontrolalainsulina.Secreequeesteequilibrioesimportanteparaelmanejodelaingesta
calricadurantelapsosmsprolongados,cuandolascomidaspuedenvariarencantidad,frecuenciaycomposicin.La
secrecindeleptinacambialentamente,yaseaporlainfluenciadelamasatotaldegrasacorporalolaingestacalrica
total,mientrasquelasecrecindeinsulinaesmuysensiblealconsumodealimentosycambiarpidamenteconcada
comida.Laleptinatambinestmuyinfluenciadaporlainsulina,yaqueseliberadelasreservasdegrasa,atravsde
mecanismosqueparecendependerdelflujodeglucosa:Laevidenciaexperimentalmuestraquelareduccindela
secrecindeinsulinareducelaresistenciaalaleptina,loquesugiereunarelacinentrelahiperinsulinemiayla
hiperleptinemia.Annoestclarosilahiperleptinemiacausahiperinsulinemia,apartedesuasociacinconla
obesidadyelaumentoenloscidosgrasoslibres.

Inducidapormedicamentos:Hayunaseriedemedicamentosquesonconocidososospechososdecausar
hiperinsulinemiay/oquecontribuyenalaresistenciaalainsulina.Sehanexaminadolosmecanismosdeaccindelos
corticosteroidesexgenos(prednisona),lainsulinaexgenaylossecretagogosdeinsulina(sulfonilureas),ascomolos
antipsicticos(porej.,laclozapina)ylasestatinas.Actualmente,sedesconocenlosmecanismosporlosqueestos
medicamentoscausanhiperinsulinemia.

Debidoalanaturalezadelaregulacindelreceptordeinsulina,tambinesplausiblequesepuedarestaurarla
sensibilidadcelularalainsulina.Estorequeriralaausenciatantodehiperinsulinemiacomodehiperglucemia.

Losestudiosdecasosindicanqueunadietarestringidaencarbohidratospuedefacilitaresteefecto.Engeneral,se
debereconocerquelahiperinsulinemiaesindependientedelaresistenciaalainsulina:lahiperinsulinemiaesla
secrecinexcesivadeinsulina,mientrasquelaresistenciaalainsulinaeslaabsorcinalteradadelaglucosa.

Estarevisininvestigalaevidenciadecausasfsicasybiolgicasylaevidenciaepidemiolgicaquerelacionala
hiperinsulinemiaconlasenfermedadesmetablicas.Aunquehayinvestigacionesdebuenacalidadquerelacionanlas
causasfsicasybiolgicasdelahiperinsulinemiaconlaspatologasposteriores,laevidenciaepidemiolgicaesescasa
ydebajacalidad.Dadalanaturalezaentrelazadaentrelaresistenciaalainsulinaylahiperinsulinemia,sepuede
suponerquelamayoradelaspersonasconresistenciaalainsulinatambintienenhiperinsulinemia.Porlotanto,alno
haberdatosepidemiolgicosdisponibles,estarevisinutilizlainvestigacinepidemiolgicadelaresistenciaala
insulinacomounaaproximacinparalahiperinsulinemia.

Efectosdirectosdelahiperinsulinemia

Lahiperinsulinemiapuedeestarrelacionadaepidemiollgicamenteyporsuscausasfsicasybiolgicasconelsndrome
metablico,ladiabetesgestacionalyladiabetes2y,porlotanto,conlasenfermedadescardiovascularesyotras
enfermedadesconmayorprevalenciaenlospacientesconsndromemetablico.Estetambinesunfactorderiesgo
independientedeunaseriedecondicionescomolaobesidadinducidaporladieta,laartrosis,ciertostiposdecncer,
especialmentedemamaydecolonyrectoy,laenfermedaddeAlzheimeryotrasdemencias.

Otrascondicionesquepuedenestarasociadasalahiperinsulinemiasonlagota,eltinnitus,laesquizofrenia,yel
autismo.Senecesitamsinvestigacinparaconfirmarestasasociaciones.

Mecanismosfisiopatolgicos

Lahiperinsulinemiaafectaalcuerpoatravsde5mecanismosprincipales:

1. aumentodelasespeciesoxidativasreactivasyproductosfinalesdelaglicacinavanzada
2. aumentodelfactordecrecimientosmilinsulina1(IGF1)
3. hiperglucemia
4. aumentodela/produccindecidosgrasosytriglicridos
5. afectacindediferenteshormonasycitocinas.

Especiesoxidativasreactivas

Especiesreactivasdeoxgenoesuntrminocolectivoqueincluyetantoalosradicalesoxgenocomoalosagentes
oxidantesnoradicalescomoelperxidodehidrgeno.Lasespeciesoxidativasreactivastambinseproduceny
participanenmuchosprocesosmetablicos,comolasreaccionesenzimticas,laexpresingnicaylasealde
transduccin.Generalmente,lasaccionesdelosagentesreductoresintracelularescomolosantioxidantesprevienenel
daomediadoporlasespeciesoxidativasreactivas.Sinembargo,unaseriedefactorespuedecontribuirala
produccinexcesivadeespeciesoxidativasreactivasincluyendoelconsumoexcesivodecalorasylapresenciade
Page 3 / 9
diversosmediadoresproinflamatorios,comoelfactordenecrosistumoral.
transduccin.Generalmente,lasaccionesdelosagentesreductoresintracelularescomolosantioxidantesprevienenel
daomediadoporlasespeciesoxidativasreactivas.Sinembargo,unaseriedefactorespuedecontribuirala
produccinexcesivadeespeciesoxidativasreactivasincluyendoelconsumoexcesivodecalorasylapresenciade
diversosmediadoresproinflamatorios,comoelfactordenecrosistumoral.

Unavezproducidas,lasespeciesoxidativasreactivaspuedeninteractuarconnumerososcomponentescelularescomo
elADN,loslpidosylosaminocidos.EsprobablequeeldaoalADNseaelmecanismosubyacenteparaquelas
especiesoxidativasreactivasseasocienconelcnceryelenvejecimientoprecoz.

Loscidosgrasospoliinsaturadosseconsideranmuysusceptiblesaldaodelasespeciesoxidativasreactivas,lo
queprovocalaperoxidacinlipdica,quepuedeafectarlafluidezylaintegridaddelamembranacelular,siendoel
mecanismopotencialdeldaoendotelial.Losaminocidoscomolacistenaylametioninasonmuysusceptiblesaldao
delasespeciesoxidativasreactivas.Loscambiosenestosaminocidosintervieneneneldesarrollodelaenfermedad
deAlzheimer.

Lahiperinsulinemiaseasociaconunaumentodelasespeciesoxidativasreactivas,aunqueelmecanismoexacto
todavaestendiscusin.Lahiperinsulinemiaestvinculadaalahiperglucemiayaloscidosgrasoslibres.Cualquier
sustratopuedecausarunaumentodelaproduccindeespeciesoxidativasreactivas.Tambinsehademostradoquela
insulinatienealgunosefectosinhibidoressobrelaproduccindeespeciesoxidativasreactivas,quepuedenser
independientesdesusefectossobrelaglucosaensangre.Sinembargo,tambinsecreequelareduccindela
absorcindenutrientesestimuladaporlainsulinaenlacluladisminuiralaproduccindeespeciesoxidativasreactivas.
Serequieremsinvestigacinparaentendermejorestosmecanismos.

Tambinsecreequeelexcesodenutricinesresponsabledelaformacindeproductosfinalesdelaglicacin
avanzadaatravsdelaglicacinnoenzimticaydelprocesodeglucooxidacin.Laexcrecinrenaldefectuosadelos
productosfinalesdelaglicacinavanzada,comosucedeenlanefropatadiabtica,yelconsumodeproductosfinales
exgenosdelaglicacinavanzadaaumentanelniveldelosproductosplasmticosfinalesdelaglicacinavanzada.Se
creequelosproductosfinalesdelaglicacinavanzadafavorecenloscambiosenlossistemasmicrovascularesy
promuevenalteracionesinflamatorios,oxidativas,yotrosprocesosdegenerativosdevariasenfermedadescrnicas,
incluyendolasneuropatas.

Factoresdecrecimiento(IGF,factordecrecimientoendotelialvascular)

Lainsulina,elIGF1yotrassustanciascomoelfactordecrecimientoendotelialvascularpuedenestimularelcrecimiento
yladivisindemuchasclulas.Lainsulinapuedemediarladivisincelular,perotambinpuedeestimularla
proliferacindeclulascancerosasymetstasis.Msimportanteesquelainsulinaaumentalabiodisponibilidad
delIGF1,porloquelainsulinaestimplicadaindirectamenteentodoslosprocesosmediadosporelIGF1.Estos
procesosincluyenalteracionesenlasestructurasvasculares,aumentodeladivisincelularyprevencindelaapoptosis.

Hiperglucemia

Lahiperglucemiacomnmentesiguealahiperinsulinemiaperohaypocainformacinqueindiquesilaglucosaen
ayunas,lospicosdeglucosaoelreabajolacurva(AUC)tienenunimpactomsperjudicialparalasalud.Lasclulas
cancerosastienenunaabsorcinelevadadelaglucosaenformacontinua,loquefavoreceelcrecimientoyla
proliferacincelularlahiperglucemiaaumentaesteproceso.LahiperglucemiapermitequeelIGF1estimulela
proliferacindelmsculolisovascular,unsellodistintivodelcncerylaaterosclerosis.Lacoagulabilidaddelasangre
tambinseincrementaconlahiperglucemia,independientementedelniveldeinsulina.

Aumentodeloscidosgrasosylostriglicridos

Lahiperinsulinemiainfluyeenlaproduccindeloscidosgrasoslibresylostriglicridos.Sibienlosprocesosque
ocurrendurantelalipognesishepticadenovonoestnendisputa,existedebateacercadesiprecedenala
hiperinsulinemiaosonunaconsecuenciadelhgadograso.Sinembargo,losniveleselevadosdetriglicridossonun
componenteclavedelsndromemetablicomientrasqueelhgadograsopuedeserconsideradounamanifestacin
hepticadelmismosndrome,pudiendoprogresaralacirrosisoelcncer.Losniveleselevadosdetriglicridos
hepatocelularestambinpuedendeterioraranmslaresistenciaalaleptina.

Produccindehormonasycitocinas(hormonassexuales,inflamacin,obesidad)

Lahiperinsulinemiaestinvolucradaenlaadiposidadatravsdeaumentodelapetitoylaproduccindetriglicridos,
aumentandoaslaadiposidad.Enlaactualidad,estbienestablecidoqueeltejidoadiposoesunrganoendcrinoy
producelashormonasycitocinasqueseutilizanparalacomunicacincelular.Lostejidosadipososhipertrficosactivan
lasvasinflamatoriasyelestrs,ydisminuyenlarespuestaalainsulina.Estosetraduceenunaumentodela
produccindecitocinasincluyendoelTNF,elfactordecrecimientoendotelialvascularylaleptina,mientrasquela
expresindeadiponectinaestdisminuida.Estasaccionesfavorecenladisminucindelaglucosaylacaptacinde
lpidos,loquellevaaunamayorreduccindelasecrecindeadiponectinayalaadipognesistambinseproduce
unamayorresistenciaalainsulina.Ladisminucindelaabsorcindeglucosasignificaquehaymenosgliceroldentro
deladipocitoparaesterificarloscidosgrasoslibres,loquelespermiteinfiltraseyacumularseenotrostejidos.

Laadiponectinadisminuyelaproliferacindetiposdeclulascomolosadipocitos,lasclulasendotelialesylasclulas Page 4 / 9
deladipocitoparaesterificarloscidosgrasoslibres,loquelespermiteinfiltraseyacumularseenotrostejidos.

Laadiponectinadisminuyelaproliferacindetiposdeclulascomolosadipocitos,lasclulasendotelialesylasclulas
cancerosas.Elpapeldelaleptinaannoseconoceporcompleto,peroseaceptaquelahiperinsulinemiayla
hiperleptinemiadanlugaralaresistenciaalaleptinacentral,yalconsiguienteimpedimentodelasupresindel
apetito,conlapromocindemsobesidad.Tambinestrelacionadaconelaumentodelascitocinasinflamatorias,los
cambiosenelxidontricoyotraslesionesendoteliales.

Asimismosecreequelahiperinsulinemiaelevalosnivelesdelinhibidordelactivadordelplasmingenotipo1,conel
consiguienteaumentodelafibrinlisisyelmayorriesgodetrombosis.Combinadaconlahipercoagulabilidaddela
hiperglucemiapodraexplicarseporqumsdel80%delaspersonascondiabetestipo2muereporepisodios
trombticos.

Diagnstico

"Serecomiendaquesisesolicitalainsulinemiaenayunasseutilicelamediade3muestrastomadascon
intervalosde5minutos"

Eldiagnsticodehiperinsulinemiaesmuydifcil,enpartedebidoalosefectoscombinadosdelaresistenciaala
insulinaylahiperinsulinemiasobrelasalud.Alinterpretarlaliteraturadisponiblesurgenotrosdesafos.

Comosemencionanteriormente,losnivelesdeinsulinaenayunassehanevaluadocomomediodediagnsticodela
hiperinsulinemiacondiferentesresultados.Peroloproblemticoesevaluarelniveldeinsulina.Cmoycundose
efectaelmuestreotambinharquelosresultadosvaren.Losnivelesdeinsulinasonmselevadosenelsueroqueen
elplasmaloquesignificaquelosestudiosqueinformaronalainsulinaenelsueronopuedensercomparados
directamenteconlosestudiosqueutilizaronlainsulinemiaplasmtica.

Lasecrecindeinsulinaespulstilygeneranivelesimportantesdeinsulinaplasmticaenuncortolapso.Se
recomiendaquesisesolicitalainsulinemiaenayunasseutilicelamediade3muestrastomadasconintervalosde5
minutos.Sinembargo,storaravezsehaceenlaprctica.Lasmuestrasindividualesdeinsulinaenayunaspueden
teneruncoeficientedevariacindel25al50%.Estavariacindisminuyelasensibilidaddelaspruebasyquizsporeso
noserecomiendamedirlainsulinemiaenayunasenlaprcticaclnica.

Sedesconocesilaspruebasderesistenciaalainsulinapuedenserutilizadasparadiagnosticarlahiperinsulinemia.El
estndardeoroparamedirlaresistenciaalainsulinaeslapruebadelapinzahiperinsulinmicaeuglucmica.

Elcuartilmsbajodelatasadecaptacindeglucosadefinelaresistenciaalainsulinaparalapoblacinenestudio.Las
cifrasdeestecuartilinferiorhanosciladoentre<4,7mg/kg/minutopara6,3MmU1L1,sinembargolasdiferenciasen
lostiposdeinsulinaparainfusin,losclculosdelatasadeeliminacindelaglucosaylosantecedentesdelas
poblacionesbajoinvestigacinsonlimitacionesqueimpidengeneralizarestosresultados.

Porotraparte,dadalacomplejidaddelprocedimiento,lapruebadelapinzahiperinsulinmicaeuglucmicatienepoca
oningunaaplicacinclnica.Unacomplicacinadicionaldelusodelapruebadelapinzaparaevaluarla
hiperinsulinemiaesquelainfusindedosiselevadasdeinsulinaconfundecualquierefectodelasecrecindeinsulina
endgena.Comoseteorizantes,eldaoasociadoalahiperinsulinemiasedeberaalaaccincontinuadelainsulina
enlostejidos.Lacantidaddeinsulinanormalmentepresenteenlostejidosnosepuedemedirduranteelprocesode
fijacin.Sedesconocesilastasasdecaptacindeglucosasecorrelacionanconlasecrecindeinsulina.

Sehandesarrolladounaseriedepruebasquesevalidanconlapinzahiperinsulinmicaeuglucmica,quetienenuna
aplicabilidadmsclnica.

Lasbasadasenlainsulinaenayunasincluyenunmodelodeevaluacinhomeostsico(HOMAuHOMA2),elndice
McAuleyyelndicecuantitativodesensibilidadalainsulina(QUICKI).AunqueHOMAsehaperfeccionadohastallegaral
modeloHOMA2,ambossonmodelosquecombinanlainsulinemiaenayunasconlaglucemiaenayunas.Laprueba
HOMAoriginaltieneunaespecificidaddel89%yunasensibilidaddel67%comparadaconeltestdelapinza
hiperinsulinmicaeuglucmica.ElndiceMcAuleysecalculaapartirdelainsulinemiaenayunasylosnivelesde
triglicridosenayunas,con61%desensibilidady85%deespecificidad.

Otrapruebaderesistenciaalainsulina,elndicedesensibilidadalaglucosaoral(ISGO),secalculasobrelos
resultadosderivadosdeltestdetoleranciaalaglucosaoral(TTGO).ElISGOutilizatantolosnivelesdeinsulinaen
sangrecomolosdeglucosa,aliniciodelestudio,alos120minyalos180min.ElISGOsevalidamediantelas
evaluacionesdelapinzahiperinsulinmicaeuglucmicaparalaresistenciaalainsulina,perocomosedijoantes,la
generalizacindeesapruebaeslimitada.

TantoelISGOcomolaspruebasbasadasenlosnivelesdeinsulinaenayunastienenmsaplicacinclnicaparaevaluar
laresistenciaalainsulinaquelapruebadelapinzahiperinsulinmicaeuglucmica.Sinembargo,laspruebasde
resistenciaalainsulinanosehatraducidoenmejorasenlosclculosdelriesgodeenfermedades.

LadefinicindelaOMSparalaresistenciaalainsulinaresultaenque1decada4personaspodrarecibirel
diagnsticoderesistenciaalainsulinaunacifraquepuedenoestarrelacionadaconlosriesgosdesaludactuales.El
anlisisdeWomensHealthInitiativeBiomarkersmostrqueapesardequeHOMAIRseasocipositivamenteconel Page 5 / 9
LadefinicindelaOMSparalaresistenciaalainsulinaresultaenque1decada4personaspodrarecibirel
diagnsticoderesistenciaalainsulinaunacifraquepuedenoestarrelacionadaconlosriesgosdesaludactuales.El
anlisisdeWomensHealthInitiativeBiomarkersmostrqueapesardequeHOMAIRseasocipositivamenteconel
riesgocardiovascular,pasasernosignificativaluegodelajusteporotrosfactoresderiesgocomoelcolesterolHDL.
SesostienequeparaevaluarlaresistenciaalainsulinasedebeusarelHOMAIRcombinadoconelHOMA%B.

Nuevasinvestigacionesindicanquelospatronesderespuestaalainsulinadespusdeunacargaoraldeglucosa
puedendeterminarelestadodehiperinsulinemia.Kraftdemostrlavariabilidaddelarespuestadelainsulinaauna
cargade100gdeglucosaen35horas,especialmenteconrespectoaltiempoylamagnituddelpicodeinsulinayla
tasadedisminucindelarespuesta.Sehanidentificadoclaramente5patronesprincipalesderespuestaalainsulina,
correspondiendoelpatrnIalatoleranciaalainsulinanormal.

Ensuinvestigacin,KraftconcluyqueelmodomsprecisoparaevaluarlahiperinsulinemiaesunapruebadeTTGOde
3horas,evaluandolosnivelesdeinsulinaalcomienzoycomomnimo,alos30,60,120y180minutos,perotambin
podraconsiderarselainsulinemiaalos240ylos300minutos.Esteestudiofuetransversalynohayresultadosalargo
plazo.

Hayashiycol.handemostradoqueelpatrninsulinmicoestablecidoapartirdelasmuestrastomadascada30minutos
durantelaTTGOde2horaspuedepredecireldesarrollodediabetestipo2.TantoenelpatrndeKraftcomoenelde
Hayashi,escomnlaasociacindeunpicodeinsulinaretardadomsalldelos60minutosacompaandoaun
estadodesaludmsdeteriorado.Senecesitamsinvestigacinparaentendercmoaplicarestaspautasalaprctica
clnica.

Enconjunto,estosestudiosmuestranquehayescasezdeinvestigacinparaeldiagnsticodehiperinsulinemia.La
mayoradelosestudiossecentraenlaspruebasderesistenciaalainsulina,perosedesconocesilaresistenciaala
insulinasecorrelacionaconlasecrecindeinsulina.

Observacionesfinales

Estarevisindemuestraclaramentequenosololahiperinsulinemiaestinvolucradaenlaetiologadetodoslos
sntomasdelsndromemetablicosinoquetambinestimplicadaenmuchasotrascondiciones,algunasdelascuales
hansidopreviamenteconsideradascomoidiopticas,comoeltinnitus.Estoplanteamuchaspreguntasconimplicancias
clnicasydeinvestigacin.

Enprimerlugar,culeslaprevalenciadelahiperinsulinemia?Dadasuasociacinconelsndromemetablicoyla
esteatosishepticasejustificasuinvestigacin.Podraladeteccinprecozyelmanejocuidadosodela
hiperinsulinemiadisminuirlanecesidaddeintervencionesmdicasmstardeenlavida?Podraelmanejodela
hiperinsulinemiamejorarlacantidadylacalidaddevida?

Sinembargo,enlaactualidadhaymuchaspreguntasconrespectoaldiagnstico.Esperarunresultadofiableyrepetible
cuandosemuestrealainsulinatodavasiguesiendounatareadifcil.Noexisteacuerdosobreelrangodereferenciayno
solorespectodelasasociacionesentreloscuartilesyelriesgodeenfermedadencurso.

Elpatrnderespuestaalainsulinapuederesponderalgunasdeestaspreguntas,peroestableceresepatrnrequiere
msrecursosqueelniveldeinsulinaenayunas.Dadaslaspreocupacionesmundialesacercadela"epidemia"de
enfermedadesmetablicas,estetemanecesitaunaurgenteinvestigacin.

Traduccinyresumenobjetivo:Dra.MartaPapponetti

Pgina 2
1.HarrisS.Hyperinsulinismanddysinsulinism.JournaloftheAmericanMedicalAssociation.192483(10):72933.
2.CerielloA,MotzE.Isoxidativestressthepathogenicmechanismunderlyinginsulinresistance,diabetes,and
cardiovasculardisease?Thecommonsoilhypothesisrevisited.ArteriosclerThrombVascBiol.2004May1,
200424(5):81623.
3.WeirGC,BonnerWeirS.Fivestagesofevolvingbetacelldysfunctionduringprogressiontodiabetes.Diabetes.
200453(suppl3):S16S21.
4.ZavaroniI,BoniniL,GaspariniP,BarilliA,ZuccarelliA,Dall'AglioE,etal.Hyperinsulinemiainanormalpopulationasa
predictorofnoninsulindependentdiabetesmellitus,hypertension,andcoronaryheartdisease:TheBarillafactory
revisited.Metabolism.199948(8):98994.
5.PollakM.Insulinandinsulinlikegrowthfactorsignallinginneoplasia.NatRevCancer.20088(12):91528.
6.DanknerR,ChetritA,ShanikMH,RazI,RothJ.Basalstatehyperinsulinemiainhealthynormoglycemicadultsheralds
dysglycemiaaftermorethantwodecadesoffollowup.DiabetesMetabResRev.201228(7):61824.
7.KraftJR.Diabetesepidemicandyou.2nded.Victoria,BC:Trafford2011.
8.YalowRS,BersonSA.Immunoassayofendogenousplasmainsulininman.JClinInvestig.196039(7).
9.Labtests.ReferenceIntervals2012[cited2013January29].Availablefrom:http://www.labtests.co.nz/index.php?
option=com_content&view=article&id=35:referenceintervals&catid=26:generalinformation&Itemid=157.
10.KraftJR.Detectionofdiabetesmellitusinsitu(occultdiabetes).LaboratoryMedicine.19756(2):1022.
11.WaikatoDistrictHealthBoard.LaboratorytestreferenceguideHamilton2015[cited2015September16].Available Page 6 / 9
option=com_content&view=article&id=35:referenceintervals&catid=26:generalinformation&Itemid=157.
10.KraftJR.Detectionofdiabetesmellitusinsitu(occultdiabetes).LaboratoryMedicine.19756(2):1022.
11.WaikatoDistrictHealthBoard.LaboratorytestreferenceguideHamilton2015[cited2015September16].Available
from:http://www.waikatodhb.govt.nz/lab/.
12.LanPidhainyX,WoleverT.Aretheglycemicandinsulinemicindexvaluesofcarbohydratefoodssimilarinhealthy
control,hyperinsulinemicandtype2diabeticpatients?EurJClinNutr.201165(6):72734.
13.NilssonP,NilssonJ,HedbladB,ErikssonKF,BerglundG.Hyperinsulinaemiaaslongtermpredictorofdeathand
ischaemicheartdiseaseinnondiabeticmen:TheMalmPreventiveProject.JInternMed.2003253(2):13645.
14.LaaksoM.Howgoodamarkerisinsulinlevelforinsulinresistance?AmJEpidemiol.1993137(9):95965.
15.McAuleyKA,WilliamsSM,MannJI,WalkerRJ,LewisBarnedNJ,TempleLA,etal.Diagnosinginsulinresistancein
thegeneralpopulation.DiabetesCare.2001March1,200124(3):4604.
16.IwaseH,KobayashiM,NakajimaM,TakatoriT.TheratioofinsulintoCpeptidecanbeusedtomakeaforensic
diagnosisofexogenousinsulinoverdosage.ForensicSciInt.2001115(12):1237.
17.WilcoxG.Insulinandinsulinresistance.ClinicalBiochemistReviews.200526(2):1939.
18.GrunbergerG,TaylorSI,DonsRF,GordenP.Insulinreceptorsinnormalanddiseasestates.ClinEndocrinolMetab.
1983Mar12(1):191219.
19.SchnurrTM,ReynoldsAJ,KomacAM,DuffyLK,DunlapKL.TheeffectofacuteexerciseonGLUT4levelsin
peripheralbloodmononuclearcellsofsleddogs.BiochemistryandBiophysicsReports.201572:459.
20.FarooquiAA,FarooquiT,PanzaF,FrisardiV.Metabolicsyndromeasariskfactorforneurologicaldisorders.CellMol
LifeSci.2012Mar69(5):74162.
21.JohnsonRJ,PerezPozoSE,SautinYY,ManitiusJ,SanchezLozadaLG,FeigDI,etal.Hypothesis:Couldexcessive
fructoseintakeanduricacidcausetype2diabetes?EndocrRev.200930(1):96116.
22.VuorinenMarkkolaH,KoivistoVA,YkiJarvinenH.Mechanismsofhyperglycemiainducedinsulinresistanceinwhole
bodyandskeletalmuscleoftypeIdiabeticpatients.Diabetes.1992May1,199241(5):57180.
23.HundalRS,KrssakM,DufourS,LaurentD,LebonV,ChandramouliV,etal.Mechanismbywhichmetforminreduces
glucoseproductionintype2diabetes.Diabetes.2000December1,200049(12):20639.
24.BjrntorpPE,RosmondR.Hypothalamicoriginofthemetabolicsyndromex.AnnNYAcadSci.1999892(1):297
307.
25.PorteD,BaskinDG,SchwartzMW.Leptinandinsulinactioninthecentralnervoussystem.NutrRev.200260:S20
S9.
26.LustigRH,SenS,SobermanJE,VelasquezMieyerPA.Obesity,leptinresistance,andtheeffectsofinsulinreduction.
InternationalJournalofObesity&RelatedMetabolicDisorders.200428(10):13448.
27.TaylorD,PatonC,KerwinR,editors.TheMaudsleyprescribingguidelines.9thed:InformaHealthcare2007.
28.StoutRW.Insulinandatheroma:20yrperspective.DiabetesCare.1990June1,199013(6):63154.
29.GiovannucciE,HarlanDM,ArcherMC,BergenstalRM,GapsturSM,HabelLA,etal.Diabetesandcancer:A
consensusreport.CACancerJClin.201060(4):20721.
30.FengL,ChongMS,LimWS,LeeTS,CollinsonSL,YapP,etal.Metabolicsyndromeandamnesticmildcognitive
impairment:SingaporeLongitudinalAgeingStudy2findings.JAlzheimer'sDis.201334(3):64957.
31.YanW,LiX.Impactofdiabetesanditstreatmentsonskeletaldiseases.FrontMed.2013Mar7(1):8190.
32.MehranAryaE,TemplemanNicoleM,BrigidiGS,LimGarethE,ChuKY,HuX,etal.Hyperinsulinemiadrivesdiet
inducedobesityindependentlyofbraininsulinproduction.CellMetab.201212/5/16(6):72337.
33.MonzoHJ,ParkTI,DieriksVB,JanssonD,FaullRL,DragunowM,etal.InsulinandIGF1modulateturnoverof
polysialylatedneuronalcelladhesionmolecule(PSANCAM)inaprocessinvolvingspecificextracellularmatrix
components.JNeurochem.2013.
34.MeyerU,FeldonJ,DammannO.Schizophreniaandautism:Bothsharedanddisorderspecificpathogenesisvia
perinatalinflammation?PediatrRes.201169:26R33R.
35.KraftJR.Hyperinsulinemia:Amerginghistorywithidiopathictinnitus,vertigo,andhearingloss.InternationalTinnitus
Journal.19984(2):12730.
36.FamAG.Gout,diet,andtheinsulinresistancesyndrome.JRheumatol.200229(7):13505.
37.BayirH.Reactiveoxygenspecies.CritCareMed.200533(12):S498S501.
38.WisemanH,HalliwellB.DamagetoDNAbyreactiveoxygenandnitrogenspecies:Roleininflammatorydiseaseand
progressiontocancer.BiochemJ.1996313:1729.
39.EtoK,AsadaT,ArimaK,MakifuchiT,KimuraH.BrainhydrogensulfideisseverelydecreasedinAlzheimer'sdisease.
BiochemBiophysResCommun.20025/24/293(5):14858.
40.MonnierL,HanefeldM,SchnellO,ColetteC,OwensD.Insulinandatherosclerosis:Howaretheyrelated?Diabetes
Metab.2013(0).
41.ChilelliNC,BurlinaS,LapollaA.AGEs,ratherthanhyperglycemia,areresponsibleformicrovascularcomplicationsin
diabetes:Aglycoxidationcentricpointofview.NutrMetabCardiovascDis.2013(0).
42.StegengaME,vanderCrabbenSN,LeviM,deVosAF,TanckMW,SauerweinHP,etal.Hyperglycemiastimulates
coagulation,whereashyperinsulinemiaimpairsfibrinolysisinhealthyhumans.Diabetes.200655(6):180712.
43.OlefskyJM,FarquharJW,ReavenGM.Reappraisaloftheroleofinsulininhypertriglyceridemia.TheAmericanjournal
ofmedicine.197457(4):55160.
44.VanniE,BugianesiE,KotronenA,DeMinicisS,YkiJrvinenH,SvegliatiBaroniG.Fromthemetabolicsyndrometo
NAFLDorviceversa?DigLiverDis.201042(5):32030.
45.BanksWA,CoonAB,RobinsonSM,MoinuddinA,ShultzJM,NakaokeR,etal.Triglyceridesinduceleptinresistance
atthebloodbrainbarrier.Diabetes.2004May1,200453(5):125360.
46.BugianesiE,McCulloughAJ,MarchesiniG.Insulinresistance:Ametabolicpathwaytochronicliverdisease. Page 7 / 9
45.BanksWA,CoonAB,RobinsonSM,MoinuddinA,ShultzJM,NakaokeR,etal.Triglyceridesinduceleptinresistance
atthebloodbrainbarrier.Diabetes.2004May1,200453(5):125360.
46.BugianesiE,McCulloughAJ,MarchesiniG.Insulinresistance:Ametabolicpathwaytochronicliverdisease.
Hepatology.2005Nov42(5):9871000.
47.FolsomAR,SzkloM,StevensJ,LiaoF,SmithR,EckfeldtJH.Aprospectivestudyofcoronaryheartdiseasein
relationtofastinginsulin,glucose,anddiabetes:TheAtherosclerosisRiskinCommunities(ARIC)Study.DiabetesCare.
199720(6):93542.
48.MatafomeP,SantosSilvaD,SenaCM,SeiaR.Commonmechanismsofdysfunctionaladiposetissueandobesity
relatedcancer.DiabetesMetabResRev.2013.
49.MartinSS,QasimA,ReillyMP.Leptinresistance:Apossibleinterfaceofinflammationandmetabolisminobesity
relatedcardiovasculardisease.JAmCollCardiol.200852(15):120110.
50.HendersonJR.Seruminsulinorplasmainsulin?TheLancet.1970296(7672):5457.
51.FeldmanJM,ChapmanBA.Radioimmunoassayofinsulininserumandplasma.ClinChem.197319(11):12504.
52.WallaceTM,LevyJC,MatthewsDR.UseandabuseofHOMAmodeling.DiabetesCare.200427(6):148795.
53.MatherKJ,HuntAE,SteinbergHO,ParadisiG,HookG,KatzA,etal.Repeatabilitycharacteristicsofsimpleindices
ofinsulinresistance:Implicationsforresearchapplications.TheJournalofClinicalEndocrinology&Metabolism.
200186(11):545764.
54.SamarasK,McElduffA,TwiggSM,ProiettoJ,PrinsJB,WelbornTA,etal.Insulinlevelsininsulinresistance:Phantom
ofthemetabolicopera?MedJAust.2006185(3):159.
55.SamarasK,McElduffA,TwiggSM,ProiettoJ,PrinsJB,WelbornTA,etal.Insulinlevelsininsulinresistance:Phantom
ofthemetabolicopera?MedJAust.2006185(3):159.
56.MariA,PaciniG,MurphyE,LudvikB,NolanJ.Amodelbasedmethodforassessinginsulinsensitivityfromtheoral
glucosetolerancetest.DiabetesCare.200124(3):53948.
57.TamCS,XieW,JohnsonWD,CefaluWT,RedmanLM,RavussinE.Defininginsulinresistancefromhyperinsulinemic
euglycemicclampsDiabetesCare.2012July1,201235(7):160510.
58.DiamondMP,ThorntonK,ConnollyDiamondM,SherwinRS,DeFronzoRA.Reciprocalvariationsininsulin
stimulatedglucoseuptakeandpancreaticinsulinsecretioninwomenwithnormalglucosetolerance.JSocGynecol
Investig.19952(5):70815.
59.KatzA,NambiSS,MatherK,BaronAD,FollmannDA,SullivanG,etal.Quantitativeinsulinsensitivitycheckindex:A
simple,accuratemethodforassessinginsulinsensitivityinhumans.JournalofClinicalEndocrinology&Metabolism.
2000July1,200085(7):240210.
60.WorldHealthOrganization.Definition,diagnosisandclassificationofdiabetesmellitusanditscomplications.Geneva:
WorldHealthOrganization,1999.
61.SchmiegelowMD,HedlinH,StefanickML,MackeyRH,AllisonM,MartinLW,etal.Insulinresistanceandriskof
cardiovasculardiseaseinpostmenopausalwomen:AcohortstudyfromtheWomensHealthInitiative.Circulation:
CardiovascularQualityandOutcomes.2015May1,20158(3):30916.
62.HayashiT,BoykoEJ,SatoKK,McNeelyMJ,LeonettiDL,KahnSE,etal.Patternsofinsulinconcentrationduringthe
OGTTpredicttheriskoftype2diabetesinJapaneseAmericans.DiabetesCare.2013May1,201336(5):122935.
63.HuxleyR,BarziF,WoodwardM.Excessriskoffatalcoronaryheartdiseaseassociatedwithdiabetesinmenand
women:Metaanalysisof37prospectivecohortstudies.BMJ.2006332(7533):738.
64.DonnellyR,EmslieSmithAM,GardnerID,MorrisAD.ABCofarterialandvenousdisease:Vascularcomplicationsof
diabetes.BMJ.2000320(7241):1062.
65.MaischB,AlterP,PankuweitS.Diabeticcardiomyopathyfactorfiction?Herz.201136(2):10215.
66.TarquiniR,LazzeriC,PalaL,RotellaCM,GensiniGF.Thediabeticcardiomyopathy.ActaDiabetol.201148(3):173
81.
67.RaskMadsenC,KingGL.Mechanismsofdisease:Endothelialdysfunctionininsulinresistanceanddiabetes.Nature
ClinicalPracticeEndocrinology&Metabolism.20073(1):4656.
68.KaajaR,RnnemaaT.Gestationaldiabetes:Pathogenesisandconsequencestomotherandoffspring.Thereviewof
diabeticstudies:RDS.20085(4):194.
69.FloresRiverosJR,McLenithanJC,EzakiO,LaneMD.Insulindownregulatesexpressionoftheinsulinresponsive
glucosetransporter(GLUT4)gene:effectsontranscriptionandmRNAturnover.ProceedingsoftheNationalAcademyof
Sciences.199390(2):5126.
70.ScheepersA,JoostH,SchurmannA.TheglucosetransporterfamiliesSGLTandGLUT:molecularbasisofnormal
andaberrantfunction.JParenterEnteralNutr.2004September1,200428(5):36471.
71.MedinaSantillnR,LpezVelzquezJA,ChvezTapiaN,TorresVillalobosG,UribeM,MndezSnchezN.Hepatic
manifestationsofmetabolicsyndrome.DiabetesMetabResRev.2013.
72.MarchesiniG,BriziM,MorselliLabateAM,BianchiG,BugianesiE,McCulloughAJ,etal.Associationofnonalcoholic
fattyliverdiseasewithinsulinresistance.TheAmericanjournalofmedicine.1999107(5):4505.
73.MarquesVidalP,BastardotF,KnelR,PaccaudF,PreisigM,WaeberG,etal.Associationbetweencirculating
cytokinelevels,diabetesandinsulinresistanceinapopulationbasedsample(CoLausstudy).ClinEndocrinol(Oxf).
201378(2):23241.
74.ChoiSM,TuckerDF,GrossDN,EastonRM,DiPilatoLM,DeanAS,etal.Insulinregulatesadipocytelipolysisviaan
Aktindependentsignalingpathway.MolCellBiol.2010November1,201030(21):500920.
75.SwinburnBA,SacksG,LoSK,WesterterpKR,RushEC,RosenbaumM,etal.Estimatingthechangesinenergyflux
thatcharacterizetheriseinobesityprevalence.AmJClinNutr.2009June1,200989(6):17238.
76.YuJH,ShinMS,KimDJ,LeeJR,YoonSY,KimSG,etal.Enhancedcarbohydratecravinginpatientswithpoorly
controlledType2diabetesmellitus.DiabeticMedicine.2013. Page 8 / 9
thatcharacterizetheriseinobesityprevalence.AmJClinNutr.2009June1,200989(6):17238.
76.YuJH,ShinMS,KimDJ,LeeJR,YoonSY,KimSG,etal.Enhancedcarbohydratecravinginpatientswithpoorly
controlledType2diabetesmellitus.DiabeticMedicine.2013.
77.HumpelC.ChronicmildcerebrovasculardysfunctionasacauseforAlzheimer'sdisease?ExpGerontol.
201146(4):22532.
78.RazayG,WilcockG.HyperinsulinaemiaandAlzheimer'sdisease.AgeAgeing.199423:3969.
79.ErolA.AnintegratedandunifyinghypothesisforthemetabolicbasisofsporadicAlzheimers.JournalofAlzheimers
Disease.200813:24153.
80.BarkhofF,FoxNC,BastosLeiteAJ,ScheltensP.Vasculardementia.NeuroimaginginDementia.Berlin:Springer
2011.p.13776.
81.QiuWQ,FolsteinMF.Insulin,insulindegradingenzymeandamyloidbetapeptideinAlzheimer'sdisease:Review
andhypothesis.NeurobiologyofAging.200627(2):1908.
82.SadoskyA,SchaeferC,MannR,BergstromF,BaikR,ParsonsB,etal.Burdenofillnessassociatedwithpainful
diabeticperipheralneuropathyamongadultsseekingtreatmentintheUS:resultsfromaretrospectivechartreviewand
crosssectionalsurvey.Diabetes,metabolicsyndromeandobesity:targetsandtherapy.20136:79.
83.KimB,McLeanLL,PhilipSS,FeldmanEL.Hyperinsulinemiainducesinsulinresistanceindorsalrootganglion
neurons.Endocrinology.2011152(10):363847.
84.PoulakiV,QinW,JoussenAM,HurlbutP,WiegandSJ,RudgeJ,etal.Acuteintensiveinsulintherapyexacerbates
diabeticbloodretinalbarrierbreakdownviahypoxiainduciblefactor1betaandVEGF.JClinInvestig.2002109(6):805
15.
85.KangDH,KanellisJ,HugoC,TruongL,AndersonS,KerjaschkiD,etal.Roleofthemicrovascularendotheliumin
progressiverenaldisease.JAmSocNephrol.2002March1,200213(3):80616.
86.HamerRA,ElNahasAM.Theburdenofchronickidneydisease:Isrisingrapidlyworldwide.BMJ.
2006332(7541):563.
87.ForbesJM,CoughlanMT,CooperME.Oxidativestressasamajorculpritinkidneydiseaseindiabetes.Diabetes.
2008June1,200857(6):144654.

Page 9 / 9

Vous aimerez peut-être aussi