AVALIACIN DE IMPACTO AMBIENTAL

(Copiar o dos outros das)

Matriz de Leopold- Escola Americana. http://ponce.sdsu.edu/la_matriz_de_leopold.html

Europa tivo que modificar o tratado de Unin Europea para introducir os principios
bsicos da AIA. Os principios fundamentais son algo fundamental para saber o que se espera
dun avaliador, hai que coecer a filosofa. As AIA non son procedementos para eliminar
proxectos de actuacin, senn para melloralos (Ex: mina de Touro). Antigamente nas minas non
se explotaban adecuadamente senn que se expoliaba, non se pensaba nas consecuencias a
posteriori. A Unin Europea plantase que temos que integrar os proxectos, polo que establece
que un proxecto non malo, senn a forma en que se leva a cabo pode ser equivocada, anda
que isto non 100% real. Na medida do posible tense que levar a cabo os proxectos. Por
exemplo o caso francs cos trens, foi moi bo economicamete para Francia, pero ambientalmente
non foi moi exitoso. O granito rico en biotita leva uranio e torio (recordar campus de Vigo)
asociado ao Zircn. En Galicia hai un alto nivel de Radn en moitas casas debido a isto.

O gran problema non o contaminante, senn a mobilidade e a biodispoibilidade deste

no medio. Nun tema tan sensible como o medio ambiente hai moita irracionalidade, que non
leva a ningn lado. Un proxecto pdese eliminar se hai una AIA negativa ou se a autoridade
competente o rexeita, e a decisin da autoridade competente depende da opinin social, e esta
depende en gran medida dos alborotadores da opinin pblica, que en moitos casos non se
axusta a realidade. Anda que todos os avaliadores digan que un proxecto non se pode facer, se a
autoridade di que si faise igualmente. Un exemplo sera o do superporto de Vilagarca de
Arousa con Felipe Gonzlez. Neste caso foi que Felipe Gonzlez necesitaba un acordo co PNV,
anda que as multiplicabamos as emisins de carbono, ao ter que desviar os barcos pola costa
cntabra.

Cando avalas non tes que ver o proxecto en si, tes que ver o proxecto de forma global,
intentando demostrar como se pode minimizar o risco de impacto. Entn as palabras usadas
teen que ser moi precisas, ademais o resumo que hai que presentar para a xente en xeral ten
que ser cunha linguaxe coti, para que todos o poidan entender. O importante non o proxecto
senn a reaccin do medio a este. As situacins ambientais entremzclanse coas situacins
sociais e sentimentais, recordar exemplo da mina da Cerrejn e a tribu wayuu. En finalidade hai
que coecer a capacidade de absorcin do proxecto que presenta un determinado territorio,
senn o caso hai que mirar se se poden realizar actividades para solucionalo.

Cando un proxecto se elimina ser un fracaso social, o obxectivo bsico das AIA non
o coecemento do medio nin do proxecto, senn a reaccin do medio fronte s diferentes
alternativas de realizacin do proxecto. En Holanda o propio Ministerio dache a informacin
biolxica existente no momento do territorio a tratar, entn non hai que poer mis informacin
de iso.

O tempo razonable para unha AIA ser de uns 9 meses, anda que tamn depender da
envergadura do mesmo. Un avaliador non ten que ser un especialista no proxecto pero ten que
entender o proxecto, as mesmo, non ten que ser un experto en medio ambiente, pero ten que
entender o medio ambiente. importante o coecemento e a capacidade de conviccin.
 En canto aos datos edafolxicos, a delimitacin da capacidade de acollida para o
proxecto e das medidas de correccin e seguemento necesarias. A determinacin das medidas de
compensacin e dos parmetros de seguemento. O solo non s en sentido cientfico, senn de
quen ? Que se quere facer con el as autoridades?, en definitiva o contexto
sociopolticoeconmico. Un exemplo a autopista de Ferrol e os terreos dos xoieiros
(xustiprecio).

Na AIA entremzclase socioloxa, poltica, economa, etc. O neumtico leva unha

substancia para endurecer o benzotiazol, que moi resistente e non se quita cos procesos de
depuracin convencional. Tamn hai incrementos altos de metais pesados nas autopistas.

Funcins da AIA (Poltica Ambiental Europea):

Coecemento
Coordinacin: a Unin Europea dalle moito interese a isto, dado que a
sociedade non est vertebrada.
Racionalizacin: a Unin Europea di que somos racionales (:/), no sentido de
que podemos entender a opinin do outro e de que podemos estar equivocados.
Flexibilidade
Consenso: lograr o consenso moi difcil, pero o que se pretende. a
filosofa final da Unin Europea.

As alegacins as AIAs tamn dependen da educacin da sociedade. Rara vez hai unha
participacin social, o normal que estean interesados os promotores, os contratistas opositores
e os detractores, entre os que raramente se encontra o pblico en xeral. A Declaracin de
Impacto Ambiental faino a administracin.

O organismos competente ser o goberno, normalmente hai unha delegacin de

funcins cara organismos competentes diferentes en funcin do modelo do goberno. De maneira
actual, acabar nun rgano que tea que ver co medio ambiente (consellera, consejera, etc) ou
en organismos competentes de ordenacin de territorio. Tradicionalmente os estudos deste
ndole entraron no ministerio de obras pblicas, transporte e medio ambiente. Entn a funcin
principal destes organismos era de obras pblicas. A axencia de medio ambiente de Galiza
naceu en 1989, dentro da consellera de ordenacin do territorio (tia 2 direccins xerais: obras
pblicas e urbanismo e despois medio ambiente tamn, e seran 3). Pronto se viu que o medio
ambiente era tremendamente complexo, e que a formacin era deficitaria neste mbito, entn os
organismos empezaron a delegar funcins en axencias de medio ambiente, que ben podan estar
fora destes rganos ou fora. A primeira axencia creada en Espaa foi a de Andaluca, nun
principio formaba parte da consellera, e despois volveuse tan grande que se fixo independente.

A segunda parte foi a creacin dos rganos administrativos ambientais, a tendencia

actual a de volver as conselleras de ordenacin do territorio. Nun primeiro momento, os
organismos clsicos dedicados a obras pblicas estaban moi preocupados pola obra, non as
consecuencias deste, a partir de a empezou a derivar cara o modelo norteamericano (que di que
o medio natural, biolxico (fauna e flora) estn separados da obra civil) e foise independizando
cara a creacin de organismos de medio ambiente. A tendencia actual de regresin, e agora
non est en mans de constructores nin de ambientalistas, senn que est en mans da lexislacin,
estamos nun sistema mis normativizado, de cumprimento de normativas.
 Calquera dos sistemas vale, sempre e cando se lle dea certa autonoma avaliacin de
impacto ambiental. Senn nos preocupamos pola calidade do cumprimento das normas non
vale, e se nos fixamos s na obra civil tampouco. Todos os organismos experimentaron e
evolucionaron pero non estn anda de forma ideal. Dentro do pas danse os 2 modelos, o de
obra civil no goberno central, e o dos organismos, o de Canarias, Andaluca.

O promotor o que necesita a AIA, pola lei, non porque el queira. A lexislacin
estableceu actividades que teen que ter sempre AIA, pero hai outra actividades que poden ou
non ter que cumplir a AIA, en funcin da normativa, europea, nacional, autonmica ou local.
Ata unha farmacia, por exemplo, se a administracin o quere, ten que facer AIA. Entn a AIA
est enormemente subxectivada pola administracin correspondente. Incluso organizacins de
persoas pode esixir unha AIA. Calquer proxecto que afecte a unha superficie que linde terrestre
ou ultramarino corresponde ao estado, aqueles que afecten a varias comunidades tamn depende
do estado. Anda as as administracins inferiores poden intervir no proceso, con alegacins,
etc. Recordar o exemplo do tnel da Gudia e os ros Tmega e Mio, coa diferente lexislacin
aplicada a mesma auga.

Unha vez que coecemos a administracin correpondente e quen nos contrata, temos
que recoller a informacin, este paso moi importante e para o que se lle da menos tempo. A
recollida de informacin en Europa tndese que a faga a administracin, a que suministre a
maior parte da informacin. Esta ser toda a lexislacin a nivel europeo, autonmico, estatal,
local que rixe para ese caso. O que temos que facer e lograr unha imaxe do estado
preoperacional, que ser como est ese lugar senn se fai nada. Entn temos que comprender
todo afecta ao medio fsico, biolxico, socioeconmico e cultural dese lugar. En canto ao medio
fsico temos que coecer todo o que afecta a biosfera (saber o clima ( non se poden coller solo
os datos medios senn tamn as situacins extremas, de temperatura, precipitacin, etc, de todos
os efectos que poidan afectar a obra), a flora a fauna). Entn a cartografa climtica moi
importante. moi importante coecer ben os sistemas de informacin xeogrfica (ArcGis),
tamn importante coecer todo sobre a auga (talweg, ndices de escorrenta, etc), todos os
problemas van ir polos talweg (contaminantes, inundacins, etc), outra lia xeomorfolxica a
lia de particin de augas (a lia que une os puntos mis altos polos que corre a auga). Tamn
importante a auga fretica, vida media das augas dos acuferos.

Hai unha descompensacin entre a lexislacin xenrica e as locales, axeitadas a cada

rexin, que varan en funcin da xeoloxa, da actividade humana, etc. En Galicia temos solos de
rochas ultrabsicas, cousa que non ocorre en no norte de Europa, sen embargo a lexislacin di
que o cumplimento ten que ser homoxneo (nos niveis), o cal non ten sentido xa que se aplica a
un sistema heteroxneo (o medio ambiente). Entn a recollida de informacin ten que ser local,
individual para cada caso. O problema que moitas veces non hai informacin, e anda por
encima os contratantes queren que esa recollida de informacin sexa barata. O uso do solo
fundamental, imprescindible. Por outra parte temos as biota, est moi regulada. Interesarannos
especies en perigo de extincin, protexidas, zonas protexidas, etc. Tamn son importantes as
especies indicadoras ambientais, especialmente as aves, actualmente metronse con quirpteros,
reptiles e anfibios.

A Rede Natura 2000 est en gran parte mal cartagrofiada, e en especial a de Galicia. Un
dos problemas que a cartografa existente en gran parte axstase ao ideal, ao que debera haber
nunha determinada zona por bioclimatoloxa, pero non se adoita cumplir xa que est sometida a
cambios antrpicos. Entn o avaliador ter que contrastar a realidade terreo. Tamn hai que ter
en conta toda a informacin socioeconmica da rexin (como as pirmides de poboacin, etc).

A partir desa informacin fanse 2 ideas. En primeiro lugar como est ese espazo, como
lle gustara estar a ese espazo e fundamentalmente despois o anlise do proxecto, como se
encadrar o proxecto nese estado preoperacional e dentro desas aspiracins da rexin. Para
analizar o proxecto hai que comprendelo completamente, lelo varias veces, hai que coecer o
que entra e o que sale do proxecto. Con ese anlise do proxecto iremos a previsin das
alteracins (como se hai que poer tendidos da luz, por exemplo). En moitos casos parte da
informacin non ven no proxecto, por exemplo como se modifica a calidade da auga, do solo,
etc.

Despois disto temos que escoller as medidas correctoras, como por exemplo non
realizar ese proxecto durante a poca de cra de determinada especie de aves. Estas poden ser
moi sinxelas ou moi complexas e caras. Ata aqu vimos como o entorno e o que se vai facer e
como pode afectar a este, a partir de aqu cando ten que traballar o avaliar, propoendo
solucins aos posibles problemas. Estes problemas adoitan ocorrer cos residuos ou cos
accidentes. Os accidentes hai que telos previstos. Estas medidas correctoras dependern do noso
coecemento. Hai que ter en conta que a restauracin non posible na maiora dos casos, o que
se fai normalmente e rehabilitar ou atenuar (diminur o impacto). Sempre van a quedar unhas
alteracins residuais, aqu cando entran os plans de recuperacin ou atenuacin.

En canto ao plan e programa de vixilancia, este lvase a cabo despois de todo isto, xa
que moitas veces non fomos capaces de detectar impactos (non o sabamos, non tiamos
informacin, etc), sempre caben unha serie de erros. Este plan establceno os avaliadores, temos
que saber que cada proxecto ten unha serie de problemas asociados, como por exemplo mirar o
pH ou a conductividade elctrica, que nos dan informacin sobre moitas cousas. A continuacin
est a definicin de estudos complementarios e necesarios, este un mecanismo de defensa, no
caso de haber certo descoecemento de algunha parte do proxecto. O problema que isto
escribelo, solictalo, pero ao final non se acaba aplicando. Finalmente facemos a reaccin e
emisin do informe final en base ao noso traballo, isto pasa ao rgano administrativo e o
seguimento e a vixilancia durar o que queira que dure o rganos administrativo.

Recordar o da norma xeral que non se ten que aplicar en todos os casos (exemplo cal
para acidez no solo en Galiza).

Este organigrama aplcase a proxectos:

Refinaras de petrleo
Centrales trmicas
Instalacins de almacenamento permanente de residuos radiactivos
Plantas de fusin de ferro colado e aceiro
Plantas de extraccin, tratamento e transformacin de amianto
Instalacins qumicas integradas
Construccin de autovas, ferrocarrs e aeroportos
Portos comerciais
Plantas de eliminacin de residuos txicos e perigosos