Vous êtes sur la page 1sur 173

:

Copyright , 2015

Creative Commons - -
3.0.
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/gr/



9, 15780
www.kallipos.gr

ISBN: 978-960-603-028-4

: Edward Burne Jones, O (1866)

Creative Commons Attribution-Non Commercial-


ShareAlike 3.0 International License. .

1. .............................................................................................................................................. 7
2. .............................................................................................................................................................. 13
3. .............................................................................................................. 22
4. .................................................................................................................................................................. 37
5. ....................................................................................................................................................... 48
....................................................................................................................................................... 48
1.1, 1.6.................................................................................................................................................................... 48
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA I .................................................................................................. 49
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VI................................................................................................ 58
6. ....................................................................................................................................................... 66
() ..................................................................................................................................... 66
1.7, 1.8A+B............................................................................................................................................................... 66
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VII .............................................................................................. 66
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VIII ............................................................................................. 72
7. ....................................................................................................................................................... 83
() ..................................................................................................................................... 83
E 1.9, 1.19, 3.24 ......................................................................................................................................................... 83
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA IX ................................................................................................ 83
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I, ELEGIA XIX ................................................................................................................... 91
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER III, ELEGIA XXIV.............................................................................................................. 97
.......................................................................... 101
8. ...................................................................................................................................................... 102
..................................................................................................................................................... 102
LBIUS TIBULLUS, LIBER I ELEGIA I .......................................................................................................................... 103
ALBIUS TIBULLUS, LIBER II - ELEGIA VI ....................................................................................................................... 119
............................................................................ 129
9. .......................................................................................................................................................... 130
..................................................................................................................................................... 130
1.1, 1.3, 1.5 ........................................................................................................................................................... 130
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I ............................................................................................................... 131
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I ............................................................................................................ 138
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA V ............................................................................................................. 145
10. ........................................................................................................................................................ 153
AN () ................................................................................................................................... 153
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA IX ............................................................................................................ 153
OVIDIUS NASO, LIBER III ELEGIA XIb ......................................................................................................................... 164
................................................................................ 168
11. .......................................................................................................................................... 169

4
...................................................................................... 173
................................................................................... 172

5

H
,
, 1990. ,

,
, ,

.
,


(, ) , ,
. , , , ,
,
1 ..
, - -
,
, ,
,
,
.
,
, ,

, .

,
.
, ,

, .
,
, . . honoris gratia,
,
,
.
multas gratias ago.

6
1.

,
,

.

1. o . Wikipedia


(1 . .. 1 . ..)
, . ,
.

, , , .
(
)
, 12 13 .., minnesinger
. , , Francesco Petrarca, William
Shakespeare Johann Wolfgangvon Goethe.
, , .

7
1.1.
, , ,
.

,
elegn
(). ,
, .

( 7 ..),
. , (4),
,
,

. , ,
.

1.2
,
7 . .. ,
,
, , .
7 ( 680 .. - 630 ..) ,
.
, ,
, . ,

, ,
. , ,
,
.

2. (P. Kln II 58)

8
.
,
, ,
. ,
, ,
.
,
, ,
.
, 7
... . ,
, .
,
,
, ,
(. 1.). ,
.

3.

6 .. ,
.


-, -
. ,
. ,
, .
,
. , ,
,

.
.

9
7 6 . .. ,
. . ,
,
. ( )
, .
M 600
,
. 6
5 .. ,
, ,
,
.
2, . ,
, .
,
..
,
, , .
5 4 ..
. (
)
.
,
. , ,
,
, , (323-146 ..).

1.3

.
-

.
. , ,
,
.
. ,
.
,
( ) . ,
, .
, ,
, ,
,
.

10
4. Placido Costanzi, (1759)

300 .., ,
, 200.000
. , , ,
,
, , ,
, . ,
, , ,
,

.
, ,
, 300 ..
, ,
.

. ,
.
, ,
. ,
, ,
, .

.
300 240 .. .
.
( ),
.
(

11
, 120 ),
. ,
.
( ) . ,
(. 1.17-32),
,
,

(recusatio, . ., . 3.3).
,

,
, .

.
,
, .
.
: , ,
, .
,
, .

5. (fr. 178 Pf.) 2 . ..


. ,
,
(. 3.7.21-24). 28 ,

12
. ,
, .

Buchwald, W.- Hohlweg Armin & Prinz Otto, Tusculum-


, (. . , . . ), 1993-2003.
Easterling P. E. & Knox B. M. W., (. . , . , .
), 2005.
Fantuzzi M. & Hunter R., .
(. . & . ), 2002.
Lesky A., , (. . ), 1981.
Montanari F., . 8 . .. 6 . .., (. .
. . , .: . . ), 2008.

2.

2.1
Graecia capta ferum victorem cepit / et artes intulit agresti Latio
/ .
(2.1.156-7)
. , , 146 ..
(31 ..)
, ,
, , , ,
o artes, .

, ,
(, ) . ,
.
- -
.
, 1 . ..
, ,
,
, .
,
. , ,
.
,
, , ,

13

.
, ,
.
,
,
, . ,
, Quintus
Ennius (239-169 ..) , ,
.
(Annales), ,
. Saturae,
,
, .
,
, Quintus Lutatius Catulus (149-87 ..), Valerius Aedituus (1
. ..) Porcius Licinus (1 . ..). ,
, ,
,
.
, ,
(Cornelius Gallus, 69-26 ..). (
)
Amores,
6 10 , .
(Lycoris),
,
, , ,
(43 ..), .
,
,
.

2.2 (PoetaeNovi)
1 ..,
, (Gaius Valerius
Catullus, 87-54 ..) .
, , ,
.
,
K (Licinius Macer Calvus, 82-47 ..) (Helvius Cinna).
.
116 ,
, .
, , ,
(. 64), (. 66, 67 68),
,
. 66
, ,

14
, .
(. 67, 68) :
(. . 3.3 ) ,
, .
,

.

6. Lawrence Alma-Tadema, (1865)

, ,
, , ,
, .
( Apologia ),
,
.

, 8.
, ,
, ,
,
.

15
, ,
, .
,

,
. , 72,
,
. ,

. Lesbia domina,
, .
, , ,

16
( , )
, . ,
, ,

.
, - ,
.

2.3
2.3.1 (Sextus Aurelius Propertius)
, 4 (4.1)
Umbria , 50 .. 15 ..
, ,
, (4.1.37).
,
(Gaius Cilnius Maecenas), ,
,
( , ..).

17
,
(3.18), (4.11),
, .

7. Auguste Jean Baptiste Vinchon,

(
Monobiblos), (3.25.30) (Cynthia),
(2.1.3). ,
, .
, ,
(2.1, 3.3, 3.9)
, , ,
recusatio (. . 3.3). 4 , ,
, (4.1, 4.5, 4.8). 4.11,
(regina elegiarum),
, .
,
, .

2.3.2 (AlbiusTibullus)
. 1
.. , 19 .. 16 ,
Corpus Tibullianum,
(Marcus Valerius Mesalla Corvinus),
. Corpus Tibullianum, , ,

18
(Sulpicia) . ,
, .
, , , .

(1.10).

.
, negotium,
.
,
, (1.4, 1.8, 1.9).
, .
-, (
)
.
.

8. LawrenceAlma-Tadema,

2.3.3 (Publius Ovidius Naso)


, ,
, .
Sulmo 43 .., , ,
, 17 .. 8 ..
. .
(sodalis) (Trist. 4.10.45-8).
, Amores, , ,
, 25 .. ,
, 1 . ..,

19
, Medea. ,
Corinna, persona ficta, (m. 3.12), Heroides,

( , ), Ars Amatoria. ,
,

, ,
,
. , , Remedia Amoris (
) , De Medicamine Faciei
Femineae . ,
(Metamorphoses),
,
Fasti, -
. , , .
Tristia Epistulae ex Ponto,
.
Ibis,
.

9. , George Sandy, (1632)

, ,
- -
,
, ,
. ,
, ,
, .
, , , Amores,
, , :
, .
,

20
,
, . ,

, ,
. , Ars matoria,
,
. , ,
, , ,
.

10. William Bouguereau, (1898)

Albrecht M. von, .
, .-.: . . , , 1997.
Bieler L., , (. .. ), 1972.
Buchwald, W.- Hohlweg Armin & Prinz Otto, Tusculum-
, (. . , . . ), 1993-2003.
Kenney E. J. - Clausen W.V., , (. . , . -),
1999.
Knox, P., , (. . - . ), 1996.
Luck G., The Latin Love Elegy, London 1965.
Maltby R., Latin Love Elegy, Wauconda 1980.
, . ., , 1994.
Rose H.J., , : , :
, (. . ), 1993.

21
3.

3.1
, , . ,
, .
(. 4).

, (
, , , ), ,
. , ,
.
.
, , .
, , . , ,
,
.
. ,
, ,
, .

3.2
,
,
. ,
, (lusus nugae).
,
,
, , .
, (.
Prop. 2.23), , .
(Hor.
Carm. 3.1) odi profanum vulgus et arceo ( )
, ,
,

,
(minus usitatum).
,
(puella) .
,
.
, ,
,
.
,
,

22
, . puella
(scripta puella)
, .

11. Jacques-Louis David, (1788)

, - (amator) puella,
, .
, amator
puella. , (Ov. Am. 1.3)
,
(c. 5.1: vivamus, mea Lesbia, atque amemus)
(1.12.19, 1.15.29, 2.6.41 ..) (1.1.59-62, 1.6.85-6). ,
,
, (2.15.36),
, (1.6.85-6).

querela, amator
puella. , -
,
(ingenium). , puella (.
v. Am. 1.10),
, -
.

3.3
,
,

23
, , ,
-.
., -
. puella
,
(loci communes) ,
.

12. , Casa Iubiilor Cati

,
,
recusatio.
, ,
. ,
,
( ) ,
- -

. Amores
Amor
(m. 1.1). H ,
recusatio (recuso=),
,

.
puella amator
, ,

- - ,
, , . , - ,
,
. ( vita umbratilis vita
contemplativa), , ,
, militia amoris. ,

24
-,
, - ,
. ,
-
(Tib. 1.1.75-7, Prop. 1.6. 29-30),
,
1.9 Amores.
militia amoris servitium amoris (Prop. 2.17, 3.11, Tib. 2.3, Ov. Am.
2.17, 3.11), ,
( ). ,

, puella
. ,
(Tib. 2.4.1-2) puella domina,
.
, - ,
,
.

13. Sir Lawrence Alma-Tadema, (1865)

paraclausithyron- (.
Prop. 1.16, 2.17, Tib. 2.4.39-40, 2.6, Am. 1.6, 2.2-3 2.16, 3.4),
. , ,
exclusus amator,
. ,
, , , .
ianitor, puella ,
. ,
amator ,
, vir.
puella (merces annua)
,
. (. ib. 1.6, v. Am. 2.2-3).

25

propempticon (Prop. 1.8, 2.32, 2.26,Am. 2.11, 3. 6. Tib. 2.3). ,
- puella,
,
(dives amator). .
, (
) , ,
, ,
.
, -
. , , -

.
,
(..
) ,
-
() renuntiatio amoris (Prop. 3.24, 3.25, Tib. 1.9, v. Am. 2.9, 3.11).
, ,
-, ( . 72 . 8),
, puella
.
, persona praeceptor/magister amoris,
, (1.7, 1.9, 1.10) (1.6,
1.8),
. , ,
Ars Amatoria Remedia Amoris, Amores. ,
magister amoris ,
- ,
, . lena,
, ,
puella ,
amator (Prop. 4.5, Tib. 2.6, Ov. Am. 1.8).
, ,
5 4 ,
, , ,
( o -)
. 1.8 Amores o
(erotodidaxis) Dipsas

, lena . ,
(.. 1.8 , 1.1 1.10 ),
pauper amans, -,
,
,
, dives amator, .

26
3.4.
Imperium Romanum (Gaius Julius Caesar
Octavianus Augustus) , 27 .. 14
. ., .
, , ,
, ,
, Pax Romana.
, ,
.
, ,
,
, .

14. , ,

,
. ,
,
,
. ,

. , ,
, ,
. ,

mos maiorum, ,
(fides) (pietas) .

27
, 18-17 ..
, Leges Iuliae,
. Lex Iulia de adulteriis coercendis
, (adulterium). ,
(adultera) (adulter), . ,
, .
(dos)
(bona), . .
, Lex Iulia de Maritandis Ordinibus,
.
( ) , . ,
.
.

.

15. W. Godward, Drusilla (1906)

28
3.5 status Puella
,
,
. , status ,

. , puella docta,
-
, (Prop. 2.3.21-2).

16. W. Godward, Ta (1901)

, , puella
(vir) (Prop. 1.16, 3.20).
, ,
(casta puella) pudicitia (Tib. 1.6.67-8),
.
, ,
. , puellae ,
,
(Prop. 2.33.23-44).
, , ,
.

29
, ,
.
puella
. , , ,
(scortum), (meretrix).
,
(. Prop. 2.28.61-2, 4.5.33-4 Tib. 1.3.23-32). ,
4 3 ..,
,
. (Titus Maccius Plautus, 254-184 ..)
,
(lupanaria) .
,
, ,
.

.
, , ,
,
, , . , ,
(, , ) ,
.
1 .. , ,
, ,
, .
, ,
, , aediles, ,
. ,
,
. ,
, (Q. Metellus), 60 ..
, ,
(Marcus Tullius Cicero, 106-43 ..)
, (M. Caelius Rufus). amica omnium (
), , ,
, .
, (mos meretricis), puellae
, Lesbia
persona ,
.
, meretrix docta puella,
, , ,

. , ,

, LegesIuliae
. , ,
,
. , ,
- - status,
. (. Prop. 2.15, Tib. 1.5, v. 1.3)

30
, ,
, .

3.6
Cynthia (Propertius): (125-180 ..) Apologia (.10)
Hostia.
,
. ,
meretrix matrona, ,
. ,
, (Prop. 1.4). ,
(2.3.10-12), (2.5),
(2.12.23), Minerva/ (2.28.12)
(2.2.5).
(2.4.11) , docta puella:
, ,
(1.2.27), (1.2.28) , , (2.24.21, 2.33.38).

117. Edward Burne Jones, O (1866)

31
Delia et Nemesis (Tibullus):
. ,
(Apologia, 10) Plania. , ,
, , --
, , puella .
puella
(1.3.85-92, 1.5.21-34)
, , ,
, .
fides , matrona,
(1.6). ,
.

18. Sir Lawrence Alma Tadema, Silver Favourites (1903)


. ,
, . docta , dura puella,
, amator.
puellae - ,
, ( ),

32
. ,
, 2.4
puella: (2.4.39-44)
(rapax, 2.4.25), domina
- (2.4.39).

Corinna (Ovidius)
. , 6
.. . ,
(Am. 2.11.31, 3.8),
persona,
- - 3.12. 1.5 3.3
,

(scripta puella). 1.5
(Am. 1.5.19-22),
(Am. 1.5.10).
(Am.1.5.11-12).
Am. 3.3, (Am. 3.3.3)
(Am. 3.3.7), (Am. 3.3.8)
, (Am. 3.3.9). ,
(Am. 3.8.22) (Am. 1.10),

(. Am. 311b). Amores status
, ,
-
puella.

19. Sir Lawrence AlmaTadema, Unconscious Rivals (1893)

33
3.7

O (intertextuality) Julia
Kristeva, .
, ,
. ,
,
. ,
, ,

.

, ,
.
,
,
, ,
, ,

. , (allusion)
,
.
, -
,
, , ,
, , ,
.
,
,
(, , ),
. Paul Allen Miller (2004), ,
,

. ,
Miller, recusationes : laus
in amore mori o laus pro patria mori,
. ,
, , , ,
,
(. m. 1.9 ),
, .,

.

, , (ideal reader),
,

.
,

34
, 50 .. Amores
, 7 .., Amores
.

, ., . Amores .
2009.
Gold, B. K., A Companion to Roman Love Elegy, Oxford 2012.
Graf, Fr., , T : (: . ), 2003.
Griffin. J., Latin Poets and Roman Life, London 1985.
Luck G., The Latin Love Elegy, London 1965.
Lyne R.O.A.M., The Latin Love Poets: From Catullus to Horace, Oxford 1989.
Maltby R., Latin Love Elegy, Wauconda 1980.
Ross, D., Backgrounds to Augustan Poetry: Gallus, Elegy and Rome, Cambridge 1975.
Veyne P., Roman Erotic Elegy: Love, Poetry and the West, Chicago 1988.

Fantuzzi M. & Hunter R., .


(. . & . ), 2002.
Hutchinson, G. O., (. . ), 2007.
.. &. (.), .
, 2008.
, . ., , 1994.

Cairns, F. Generic Composition in Greek and Roman Poetry, Edinburgh 1972.


Lyne, R.O.A.M., Servitium Amoris, CQ 29 (1979) 117-130.
Murgatroyd, P., Militia Amoris and the Roman Elegists, Latomus 34 (1975) 57-59.
Myers K.S., The Poet and the Procuress: The Lena in Latin Love Elegy, JRS 86 (1996) 1-22.
Yardley, J.C., The Elegiac Paraclausithyron, Eranos 76 (1978) 19-34.

Puella

Baldson J.P.V.D., : (. . ),
, 1984.
Greene E., The rotics of Domination: ale Desire and the Mistress of Latin love, Baltimore 1998.
Hallett J. P., - Skinner Marilyn B., Roman sexualities, Princeton 1997.
James S., Learned Girls and Male Persuasion; Gender and Reading in Roman Love Elegy. University of
California Press, Berkley 2003.
Lilja Saara, The Roman Elegists Attitude to Women, Helsinki 1965.
Skinner M.B., Sexuality in Greek and Roman Culture, Malden, 2005.
Wyke M., The Roman Mistress: ncient and Roman Representations, Oxford-NewYork 2002.
Wyke M., The Elegiac Woman at Rome, PCPhS 213 (1987) 153-178.

35

Conte, G.B., The Rhetoric of Imitation: Genre and Poetic Memory in Vergil and Other Latin
Poets, (Trans. C.P. Segal), Ithaca and London 1986.
Conte, G.B., Genres and Readers: Lucretius, Love Elegy, Plinys Encyclopedia, (Trans. G. W. Most),
Baltimore and London, 1994.
Hinds, S.E., Allusion and Intertext: Dynamics of Appropriation in Roman Poetr, Cambridge 1998.
Hunter, R., The Shadow of Callimachus: Studies in the Reception of Hellenistic Poetry at Rome,
Cambridge 2006.
Kennedy, D.F., The Arts of Love: Five Studies in the Discourse of Roman Love Elegy, Cambridge 1993.
Martindale, C., Redeeming the Text: Latin Poetry and the Hermeneutics of Reception. Cambridge 1993.
Miller, P.A., Subjecting Verses: Latin Love Elegy and the Emergence of the Real. Princeton 2004.
O'Rourke, D., Intertextuality in Roman Elegy, in A Companion to Roman Love Elegy (ed B. K. Gold), Wiley-
Blackwell, Oxford 2012, 390-409.

36
4.

4.1
.
.
, ,
. :


, .
:
(- -) . , (
), ( )
( 5 , ).
,
. 6
( ).
(
) ,
, ,
.
,
, . ,
, .
(
)
4 .

O
,
.
,
.
.
, .
.
.

37
.

1:


(biceps)
x (anceps)


|
||
^

2:

1 3 5| 7 9 11
1 3 5 7| 9 11

1 3| 5 7 9 11
1 3 5| 7 9 11
1 3 5 7|| 9 11

4.2 X - -
-m ( -am, -im, -em, -
om, -um) ( h)
(hiatus) (= ) .
(
) , es
est. e es
est. (.. homo (e)s, homo (e)st. dicendum (e)st. ,
, () ,
.

Cntcr(e) mns ntntqu(e) r tnbnt

nsnt(em) nfnd(o) ndc, qu bll vtbat,

38
Vr(um h)ac tnt(um) ls ntr cpt xtlt rbes

am am nll mr (e)st; squr t qu dcts dsum,

Vstr(um h) c ugrm, vstrqu(e) n nmn Tria (e)st.

(.. "o et praesidium


..."), : .. Concili(a) - Elysi -
umque colo. Huc - casta Si - bylla (Verg. Aen. 5.735) Quid struit - aut qua - spe | ini - mic(a) in - gente mo -
ratur (Verg. Aen. 4.235)

, .

4.3
: 'Quis tibi, saeve puer, dedit hic in carmina iuris? (Ov. Am. 1.1.5).
, :

1. (. )
( ) (
),
: 'Qus tibi, save pur, dedit hic n crmina iuris?
2. vocalis ante vocalem
corripitur (. ): 'Qus tibi, save pr, dedit hic n crmina iuris?
3. 6 (
) 5
. 'Qus tibi, save pr, dedit hic n crmn iris?
4.
. .. 3,
carmina iuris in carmina ,
in ,
. hic . e saeve
(sae) (p).
, dedit ,
,
(1 quis, 2 sae, 3 er, 4 hic, 5 car, 6 iu).
5. E, (.
4 )
( -s -
x) h (..
amt, illd, donc, oratr, animl).
6. (
) : 'Qustb,
sav pr, | ddt hc n crmn iuris?

39
1,2,4,5
, ,
, . , Pieridum vates, non tua turba sumus
Prdm vts,||nn t trb sms. ,
,
. , , ..
Pieridum, ( pi) o vocalis ante vocalem corripitur,
, - . .

1. 1 Amores

rm grv nmr | vlntqu bll prbam


dr, mtr || cnvnnt mds.
pr rt nfrr | vrss rsss Cpdo
dctr tqu(e) nm || srrpss pdm.
'Qus tb, sav pr, | ddt hc n crmn iris? 5
Prdm vts, || nn t trb sms.
qud, s prarpt | flva Vns rm Mnrvae,
vntlt ccnss || flv Mnrv fcs?
Qus prbt n slvs | Crrm rgnr igsis
lg phrtrta || Vrgns rv cl? 10
crnbs nsgnm | qus ct cspd Phobum
nstrt, nm || Mrt mvnt lrm?
Snt tb mgn, pr, | nmmqu ptnt rgna;
cr ps dfcts, || mbts, nvm?
n, qud bqu, tm (e)st? | t snt Hlcn tmpe? 15
vx tm Phob || imlr tt s (e)st?
Cm bn srrxt | vrs nv pgn prmo,
ttnt nrvs || prxms ll ms;
Nc mh mtr (e)st | nmrs lvrbs pta,
At pr at lngs || cmpt pll cms.' 20
Qusts rm, phrtr|cm prtns ll slta
lgt n xtm || spcl fct mm,
lnvtqu gn|snsm frttr rcum,
'qud' qu 'cns, vts, || ccp' dxt 'ps!
M msrm! Crts | hbt pr ll sgttas. 25
rr, t n vc || pctr rgnt mr.
Sx mh srgt ps | nmrs, n qunqu rsdat:
frr cm vstrs || bll vlt mds!
cngr ltr | flvnt tmpr myrto,
Ms, pr ndns || mdlnd pds! 30

(. epub)

, o
Metron 2011 Giuseppe Pezzini

40


25

3: To

A, a N, n
B, b O, o
C, c P, p
D, d Q, q
E, e R, r
F, f S, s
G, g T, t
( )
H, h U, u
I, i V, v
J, j X, x
K, k Y, y
L, l Z, z

M, m

25 :
(vocales) a, e, i, o, u, y. , /, , /,
, .
(consonantes) b, c (k), d, f, g, l, m, n, p, q, r, s, t, u (v), x, z.

c, f, l, m, n, p, r, s, t, u (v), x , , , ,
, , , , , , .
-b - "", .. arbor, arboris, bibo.
To -d - "", .. dolor, doloris, deleo.
-g - "", .. gemma-ae, gero, lego.
-gu -n -
, .. anguis, -is.
s
. .. musa (:), Caesar
(:), casus (:). -. , -ss
-, .. possum (:), fessus (:)

41

:

-ae. - : .. puellae, Aeneas.


-au. -,
au , ..au-dio (:).
-eu. -,
-eu , .. urus (:), Eu-ro-pa (:)
-oe. - ,
( ): .. Boeotia, comoedia.

. ae, au, oe, eu :

,
: .. a-e-r, Pha-e-thon, cho-e-phori.
-ae a-e-nus a-e-neus, ahenus aheneus.
-oe -cum, co:
.. co-eo, co-erceo.
-eu -e-us -e-um -eunt
: .. aure-us, horre-um, e-unt, ad-eunt, neque-unt.

-
, , :

(syllaba brevis), h
. .. de-us, con-tra-ho.
(syllaba natura longa), .
(syllaba positione longa),
, .. pulla, nstrum, adursus, contntus, corrxi. ,
, (b, c, d, g, p, q, t)
(l r) . .. vlcris. , ,
, .. tnbrae tenbrae.

, , ,
, ,
. ,
(.. regna, pulla, patrnus). ,
(.. fmina, ppulus).

(
), ( )
:

42
-h,
(vocalis ante vocalem corripitur): .. cpo, hbo. : )
-us: illus, istus ) fo, funt, febam (
-r: frem) ) -- 5
: dii.
, ,
, ,
( ).
: .. Me-ne-l-us(<), Me-d-a (<),
S-cra-tes (<), Apollodrus (<), Aenas (<), ar (< ), rhtor
(<).
.
, , ..
colludo, pauper.
: .. cum +
ago (=coago&cgo).,
( / ): .. sdo<sisdo, tlum< texlum.

( -s -x) , .. amt, mont, audt, illd, donc, oratr,
animl.
, .. , d, m, t, s, n,
pr. : -ne (egon), -que (populusque), -ve (quidv),

.
, , :
) , , .. sl, sl, vr, is, s (oris), ms, fls, bs, ps
pr (impr) pls. vr,cr, fl, ml, s (ossis).
) , , .. b, d, b,
t, pr, s, d, qud, qut.

hic, huc, cras, non, en, cur, sic, cum hic hoc

dic duc , dico duco
di-, du- fac fer ,
facio fero fa fe .
,
, .. mitto, dmitto, duco, prmitto. pro-
, -f-, .. pr-fugus, pr-fiteor.

h-, , .. d-hor- tor, pr-hibeo.

43
4: H

-a ( , .. 1
): : .. am, laud, d, , .. trigint,
- .. terr, don, nomin, melior, plur. quadraginta : .. postea, contra.
. it qui.

-s -as , .. mensas, Ilias, lampadas, Cyclopas ,


bonas, Arpinas, Maecenas, amas .

:
) 5 , .. r, di
) ,
- .. pulchr, rect. ben mal
-e : .. patr, ) '
reg, grav, tenet, tegit, amat, ess, leger, ' , .. hab, ten, mon, cav
amar. cav, val val, vid vid
) fam fer, ferm
oh.

-es , .. ' -es, - itis -etis, -dis, .. mils
-s nubs, pars, ams, docs. (militis), peds (pedis), sags (sagtis), obss (obsdis).
-ies: aris (arietis), paris (parietis), abis
- -i , .. domin, nisi, quasi, cui.
reg, leg, amar. -i : mihi, tibi, sibi, ibi,
ubi. : ibidem, ibique, ubique.
:
) (,
), .. menss ( ), doms,
vots, omns (), civs ().
-is , .. civs )
-s (, ), patrs, consuls, legs. 4 , .. auds, vens : ss, posss,
mals, nols vs mals.
) -is, -itis ,
.. Quirs, Samms
:
, ..
fueris, fueritis, amaveris.
- -o : domin, am, : eg, oct, amb, cit,
legi, serm, ser. subit, quand, ilic, mod. -

(serm, legi)
(am, amab).

-s -os , .. puers, comps imps.


bons, custs.
- -u , .. man

-s -us , .. clars,
mans ( ), temps, pecs, -us ,
omnibs, fundits (). .. mans, corns. -us,
. -utis -udis 3 , .. virts
(virttis), pals (paldis).

44
5: -
KAT -
-rum, -rum, -rum 1, 2, 5 terrrum, armrum, rrum
-bus , 3, 4 urbibus, fructibus
-bus , 5 dibus
-iris, -iri, -irem meliris, meliri, meirem
-(iss)mus tenuissmus, acerrimus
-x, -cis loqux, loqucis
3
-as, -tis ciuitas, ciuittis
-er, -ris agger, aggris
-er, -ris papauer, papauris - iter, itinris
( ur, uris)
-is, -ris pulvis, pulvris
-us, -ris genus, genris
-is, -dis lapis, lapdis
-is, -nis sanguis, sangunis
-do, -nis valitudo, valitudnis
-go, -nis imago, imagnis
-en, -nis carmen, carmnis
-es, -tis miles, miltis
-o, -nis sermo, sermnis - leo, lenis
-io, -inis natio, natinis
-us, -dis palus, paldis
-us, -tis virtus, virttis
-os, -ris . . honos, honris
-or, -ris . . orator, oratris - timor, timris
-or, -ris . aequor, aequris // fem. arbor,
. arbris
-us, -ris . . corpus, corpris
-ur, -ris . . robur, robris

6: H

-ris (.) familiris -dus (.) caldus -tor (.) iantor -sus (.) formsus
-nus (.) urbnus, -na (.) doctrna -tor (.) blandtor (
Romnus -lis (. < .) ciulis )
-tus (.) sentus -lis, -blis (. < .) -tus (.) crintus -tdo (.) pulchritdo
-tor (.) sentor doclis - amablis ( . -lus, -clus(m) (.)
( dtor, stor) -nus (.) masculnus .) credlus - osclum
-nus (. .) crastnus -tus (. = -)
antiqutus

45
7:
KAT --
-mus, -tis ammus, delebmus, legmus, veniermus
-te // -to 1 , . amte, amto
-tur, -mur amtur, delebmur, legmur, veniebtur
-tor 1 , . amtor
-mus, -tis ammus, habmus, legmus, venirmus,
legermus, amavissmus
-te // -to 2 , . habte, habto
-tur, -mur amtur, delmur, legermur, scribtur,
venirtur
-tor 2 , . habtor
-mus, -tis amabmus, delevmus, habebtis, legtis,
4 audivmus, venermus
-mus, -tis 4 Venmus, audmus = . . -uenmus =
. .
-te // -to 3 , . legte // legto
-te // -to 4 , . audte // audto
-tur, -mur amabmur, delebtur, legtur
. 4
-tur, -mur 4 audmur
-tor 3 , . legtor
-tor 4 , . audtor
-mni 2 . . amamni, habebamni, legemni
-bam, -as ... - ambam, delbas, legbat, uenibant
bam, -as ...
-bo, -is ... // - 1, 2 ambo, delbis
bo, -is ...
-bar, // -bar, Ambar, legbar, punibar
-bor, -bor 1, 2 , ambor, delbor

-re 1 . , amre

-rem, -es ... // - 1 amrem, amrer
rer
-re 2 . , delre

-rem, -es ... // - 2 delrem // delrer
rer
-re 3 . , legre

-rem, -es ... // - 3 legrem // legrer
rer
-re 4 . , audre

-rem, -es ... // - 3 audrem // audrer
rer
-ris (-re) // - ' amris (-re), deleris (-re), legris (-re),
ris (-re) audris (-re)
-ris (-re) = ' .. delris (-re), amris (-re), audiris (-
' . 1, 2 re), legerris (-re)
3
-ris (-re) ' 1, 2 . 3 amabris (-re), delebris (-re), legris (-re)
. 3 legris = ' . . .
' . . legris = ' . . .
-ram, -as, at // - amauram, deleuras, legris, audiurit
ro, -ris, -it ' . : -runt (re) amaurunt (-re)
rus, -ra ... amatrus, habitrus, lectrus

46
:

., , 2010.
., , 1997.
., , University Studio Press, 1993.
.., , 2007.

(5-7)
http://www-old.lit.auth.gr/lingua/index.php?id=13 (: . - .
- . )

47
5.

1.1, 1.6

20 1460 Padova, ms. 216 , c. 97r

48
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA I
Cynthia prima suis miserum me cepit ocellis,
contactum nullis ante cupidinibus.
tum mihi constantis deiecit lumina fastus
et caput impositis pressit Amor pedibus,
donec me docuit castas odisse puellas 5
improbus, et nullo vivere consilio.
ei mihi, iam toto furor hic non deficit anno,
cum tamen adversos cogor habere deos.
Milanion nullos fugiendo, Tulle, labores
saevitiam durae contudit Iasidos. 10
nam modo Partheniis amens errabat in antris,
rursus in hirsutas ibat et ille feras;
ille etiam Hylaei percussus vulnere rami
saucius Arcadiis rupibus ingemuit.
ergo velocem potuit domuisse puellam: 15
tantum in amore fides et benefacta valent.
in me tardus Amor non ullas cogitat artes,
nec meminit notas, ut prius, ire vias.
at vos, deductae quibus est pellacia lunae
et labor in magicis sacra piare focis, 20
en agedum dominae mentem convertite nostrae,
et facite illa meo palleat ore magis!
tunc ego crediderim Manes et sidera vobis
posse Cytinaeis ducere carminibus.
aut vos, qui sero lapsum revocatis, amici, 25
quaerite non sani pectoris auxilia.
fortiter et ferrum saevos patiemur et ignes,
sit modo libertas quae velit ira loqui.
ferte per extremas gentes et ferte per undas,
qua non ulla meum femina norit iter. 30
vos remanete, quibus facili deus annuit aure,
sitis et in tuto semper amore pares.
nam me nostra Venus noctes exercet amaras,
et nullo vacuus tempore defit Amor.
hoc, moneo, vitate malum: sua quemque moretur 35
cura, neque assueto mutet amore torum.
quod si quis monitis tardas adverterit aures,
heu referet quanto verba dolore mea!

M
,
,

,
,

49
5
, .

, , ,
, 10


, .

, , ,
.

, , : 15
.

, , , ,

, , ,
, 20

, , ,
!

, , , 25
.

,
.

,
. 30

,
.

,
.

: ! , 35
.

, ,
.

50

CYNTHIA PRIMA SUIS MISERUM ME CEPIT OCELLIS,

Cynthia-ae: , ,
capio-cepi-captum-capere: //, 3*
ocellus-i: , ,

CONTACTUM NULLIS ANTE CUPIDINIBUS .

contigo-contigi-contactum-contigere: / 3
nullus-a-um: ,
cupido-inis: o , ,

TUM MIHI CONSTANTIS DEIECIT LUMINA FASTUS

consto-constiti-constatum-constare: , 1
deicio-deieci-deiectum-deicere: , 3*
lumen-inis: / , ,
fastus-us: , ,

ET CAPUT IMPOSITIS PRESSIT AMOR PEDIBUS,

caput-itis: , ,
impono-posui-positum-ponere: , 3
premo-pressi-pressum-premere: , 3
amor-oris: , ,
pes-pedis: , ,

DONEC ME DOCUIT CASTAS ODISSE PUELLAS 5

doceo-ui-ctum-ere: /, 2
castus-a-um: ,
puella-ae: , ,
odi-odisse: , , odisse:

IMPROBUS , ET NULLO VIVERE CONSILIO.

improbus-a-um: /,
vivo-vixi-victum-vivere: , 3
consilium-ii: , ,

EI MIHI , IAM TOTO FUROR HIC NON DEFICIT ANNO ,

furor-oris: / , ,
deficio-defeci-defectum-deficere: /, 3*
annus-i: , ,

CUM TAMEN ADVERSOS COGOR HABERE DEOS .

adversus-a-um: ,
habeo-ui-itum-ere: /, 2

51
cogo-coegi-coactum-cogere: /, 3

MILANION NULLOS FUGIENDO, TULLE, LABORES

Milanion-ionis: , ,
fugio-fugi-fugitum-fugere: , 3*
Tullus i: o , ,
labor-oris: / , ,

SAEVITIAM DURAE CONTUDIT IASIDOS . 10

saevitia-ae: / , ,
durus-a-um: ,
contundo-contudi-contunsum contusum-contundere: , 3

NAM MODO P ARTHENIIS AMENS ERRABAT IN ANTRIS ,

amens-ntis: /,
erro-erravi-erratum-errare: , 1
antrum-i: , ,

RURSUS IN HIRSUTAS IBAT ET ILLE FERAS ;

rursus: ,
hirsutus-a-um: /,
eo-i(v)i-itum-ire: ,
fera-ae: , ,

ILLE ETIAM HYLAEI PERCUSSUS VULNERE RAMI

Hylaeus-i: o , ,

percutio-percussi-percussum-percutere: /, 3 *
vulnus-eris: / , ,
ramus-i: / , ,

SAUCIUS ARCADIIS RUPIBUS INGEMUIT.

saucius-a-um: /, , (.: magis saucius


.: maxime saucius)
Arcadia-ae: , ,
rupes-is: , ,
ingemo-ingemui--ingemere: , 3

ERGO VELOCEM POTUIT DOMUISSE PUELLAM : 15

velox-cis: ,
domo-domui-domitum-domare: , 1

TANTUM IN AMORE FIDES ET BENEFACTA VALENT .

fides-ei: , ,
benefactum-i: , ,
valeo-valui-valitum-valere: , 2

52
IN ME TARDUS AMOR NON ULLAS COGITAT ARTES ,

tardus-tarda-tardum: ,
cogito-cogitavi-cogitatum-cogitare: , 1
ars-artis: / , ,

NEC MEMINIT NOTAS , UT PRIUS , IRE VIAS .

memini--meminisse: , 3
nosco-novi-notum-noscere: , 3
prius: prius-primum/primo: ,
via-ae: , ,

AT VOS , DEDUCTAE QUIBUS EST PELLACIA LUNAE

deduco-deduxi-deductum-deducere: , 3
pellacium-ii: , ,
luna-ae: , ,

ET LABOR IN MAGICIS SACRA PIARE FOCIS , 20

magicus-a-um: ,
sacer-a-um: , (.: sanctior-ior-ius, .: sacerrimus-a-um)
pio-piavi-piatum-piare: , 1
focus-i: , ,

EN AGEDUM DOMINAE MENTEM CONVERTITE NOSTRAE,

agedum: ,
domina-ae: , ,
mens-mentis: , ,
converto-converti-conversum-convertere: , 3

ET FACITE ILLA MEO PALLEAT ORE MAGIS !

facio-feci-factum-facere: , 3
palleo-pallui--pallere: , 2
os-oris: / , ,

TUNC EGO CREDIDERIM MANES ET SIDERA VOBIS

credo-credidi-creditum-credere: , 3
manes-ium: , ,
sidus-eris: , ,

POSSE CYTINAEIS DUCERE CARMINIBUS .

duco-duxi-ductum-ducere: , 3
carmen-carminis: , ,

AUT VOS , QUI SERO LAPSUM REVOCATIS , AMICI, 25

sero: ,

53
labor-lapsus sum-labi: , 3
revoco-revocavi-revocatum-revocare: , 1
amicus-i: , ,

QUAERITE NON SANI PECTORIS AUXILIA .

quaero-quaesivi-quaesitum-quaerere: , 3
sanus-a-um: ,
pectus-oris: , ,
auxilium-ii: , ,

FORTITER ET FERRUM SAEVOS PATIEMUR ET IGNES ,

fortiter: ,
ferrum-i: , ,
saevus-a-um: ,
patior-passus sum-pati: , 3
ignis-is: , , ( i e )

SIT MODO LIBERTAS QUAE VELIT IRA LOQUI .

modo: ,
libertas-atis: , ,
volo-volui-velle: , 3
ira-ae: , ,
loquor-locutus sum-loqui: , 3

FERTE PER EXTREMAS GENTES ET FERTE PER UNDAS ,

exter/exterus-a-um: , (.: exterior, .: extremus)


gens-gentis: , ,
unda-ae: , ,

QUA NON ULLA MEUM FEMINA NORIT ITER . 30

femina-ae: , ,
nosco-nvi-ntum-noscere: , 3 (: norim noverim)
iter-itineris: , ,

VOS REMANETE , QUIBUS FACILI DEUS ANNUIT AURE ,

facilis-facilis-facile: ,
remane-remansi-remansum-remanere: /, 2
deus-i: , ,
annuo(adnuo)-annui-annutum-annuere: , 3
auris-is: , ,

SITIS ET IN TUTO SEMPER AMORE PARES .

tutus-tuta-tutum: ,
semper: ,
par-paris: ,

54
NAM ME NOSTRA VENUS NOCTES EXERCET AMARAS,

Venus-eris: , ,
nox-noctis: , ,
exerceo-exercui-exercitum-exercere: , 2
amarus-a-um: ,

ET NULLO VACUUS TEMPORE DEFIT AMOR.

vacuus-a-um: ,
tempus-oris: , ,
defio-defieri: , (.. deficio-defeci-defectum-deficere)

HOC, MONEO, VITATE MALUM : SUA QUEMQUE MORETUR 35

moneo-monui-monitum-monere: , 2
vito-vitavi-vitatum-vitare: , 1
malum-i: , , ( )
moror-mratus sum-morari: /, 1

CURA, NEQUE ASSUETO MUTET AMORE TORUM .

cura-ae: , ,
assuesco (adsuesco)-assuevi-assuetum-assuescere: , 3
muto-mutavi-mutatum-mutare: , 1
torus-i: , ,

QUOD SI QUIS MONITIS TARDAS ADVERTERIT AURES ,

monitum-i: , ,
tardus-a-um: /,
adverto-adverti-adversum-advertere: /, 3
heu: /,

HEU REFERET QUANTO VERBA DOLORE MEA!

refero-rettuli-relatum-referre: /,
verbum-i: , ,
dolor-oris: / , ,

: H ,
Monobiblos, ,
, , -
,
.
. ,
. ,
(1-4)

55
, servitium amoris (. . 3.3)
(suis miserum me cepit ocellis - 1) , , (caput impositis
pressit Amor pedibus -4).
(furor-7), (fides -16)
(9-15),
(19-20),
(35-38) magister amoris (. . 3.3).

Cynthia: . . 3.6.

ocellis:To cellis oculis,


.

Amor:
, 12.101.

furor: H
(. . 2.2),
10 .
, . 55-61: Interea mixtis lustrabo Maenala Nymphis, / aut acris uenabor
apros; non me ulla uetabunt / frigora Parthenios canibus circumdare saltus. / Iam mihi per rupes uideor
lucosque sonantis / ire; libet Partho torquere Cydonia cornu / spicula; tamquam haec sit nostri medicina
furoris, / aut deus ille malis hominum mitescere discat!

Milanion:
(minus usitatum) .
, ,
,
.
, .
, , ,
, .
Ars Amatoria 2. 191. ,
, . . . 4. 34, 4. 65, . .
. 1. 769 ., Ov. Met. 8. 316 .

Tulle: O , ,
L. Volcacius Tullus, 33 .., 30-29 .. .
Prop. 1.6.2 19-20.

Iasidos: , . . Milanion.

Partheniis:To .
.

Hylaei: .

vos: .19-22 ,
.
. . Prop. 1.12.9-10, Tib. 1.2.43-64, 5. 41-
2, 8.17-8, 2.4.55-60.

palleat: . . Ov. m. 2.7.10-1: sive bonus


color est, in te quoque frigidus esse, / seu malus, alterius dicor amore mori.

56
Cytinaeis: (. , , 1389). , .
Cytinaeis . .

extremas gentes: , ,
,
.
.

moneo:
, (Magister - Praeceptor amoris). . . 3.3

57
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VI
Non ego nunc Hadriae vereor mare noscere tecum,
Tulle, neque Aegaeo ducere vela salo,
cum quo Rhipaeos possim conscendere montes
ulteriusque domos vadere Memnonias;
sed me complexae remorantur verba puellae, 5
mutatoque graves saepe colore preces.
illa mihi totis argutat noctibus ignes,
et queritur nullos esse relicta deos;
illa meam mihi iam se denegat, illa minatur
quae solet ingrato tristis amica viro. 10
his ego non horam possum durare querelis:
ah pereat, si quis lentus amare potest!
an mihi sit tanti doctas cognoscere Athenas
atque Asiae veteres cernere divitias,
ut mihi deducta faciat convicia puppi 15
Cynthia et insanis ora notet manibus,
osculaque opposito dicat sibi debita vento,
et nihil infido durius esse viro?
tu patrui meritas conare anteire secures,
et vetera oblitis iura refer sociis. 20
nam tua non aetas umquam cessavit amori,
semper at armatae cura fuit patriae;
et tibi non umquam nostros puer iste labores
afferat et lacrimis omnia nota meis!
me sine, quem semper voluit fortuna iacere, 25
huic animam extremam reddere nequitiae.
multi longinquo periere in amore libenter,
in quorum numero me quoque terra tegat.
non ego sum laudi, non natus idoneus armis:
hanc me militiam fata subire volunt. 30
at tu, seu mollis qua tendit Ionia, seu qua
Lydia Pactoli tingit arata liquor,
seu pedibus terras seu pontum remige carpes,
ibis et accepti pars eris imperii:
tum tibi si qua mei veniet non immemor hora, 35
vivere me duro sidere certus eris.

,
, .


, .

, 5
.

58
.

, ,
. 10

,
, !

15
,


. 20


, .

25
, , .

,
, .

, ,
. 30

, , ,

,
.

, 40
.

NON EGO NUNC HADRIAE VEREOR MARE NOSCERE TECUM ,

nunc: ,
Hadria-ae: , ,
vereor-veritus sum-vereri: , 2

59
mare-is: , , ( i,
-- ia ium)
nosco-novi-notum-noscere: , 3

TULLE, NEQUE AEGAEO DUCERE VELA SALO,

Tullus-i: , ,
duco-duxi-ductum-ducere: (ducere vela= ), 3
velum-i: , ,
salum-i: / , ,

CUM QUO RHIPAEOS POSSIM CONSCENDERE MONTES

Rhipaeus-a-um: ,
conscendo-conscendi-conscensum-conscendere: , 3
mons-montis: , ,

ULTERIUSQUE DOMOS VADERE MEMNONIAS ;

ulterius: , (.: ultra, .: ulterius, .: ultime)


domus-us: , , ( -us
-i, -o, -uum -orum, -os)
vado-vasi--vadere: , 3

SED ME COMPLEXAE REMORANTUR VERBA PUELLAE , 5

complector-complexus sum-complecti: , 3
remoror-remoratus sum-remorari: , 1
verbum-i: , ,
puella-ae: , ,

MUTATOQUE GRAVES SAEPE COLORE PRECES .

muto-mutavi-mutatum-mutare: , 1
gravis-gravis-grave: /,
saepe: ,
color-oris: (), ,
prex-precis: , ,

ILLA MIHI TOTIS ARGUTAT NOCTIBUS IGNES ,

arguto-argutavi-argutatum-argutare: , 1
nox-noctis: , ,
ignis-is: , , ( i e )

ET QUERITUR NULLOS ESSE RELICTA DEOS ;

queror-questus sum-queri: , 3
relinquo-reliqui-relictum-relinquere: , 3
deus-i: , , ( deus, dive dee,
dei, dii di, deorum deum,
deis, diis dis)

60
ILLA MEAM MIHI IAM SE DENEGAT , ILLA MINATUR

denego-denegavi-denegatum-denegare: , 1
minor-minatus sum-minari: , 1

QUAE SOLET INGRATO TRISTIS AMICA VIRO. 10

soleo-solitus sum-solere: , 2
ingratus-a-um: ,
tristis-tristis-triste: /,
amica-ae: , ,
vir-i: , , ( -orum
-um)

HIS EGO NON HORAM POSSUM DURARE QUERELIS :

hora-ae: , ,
duro-duravi-duratum-durare: , 1
querela-ae: , ,

AH PEREAT , SI QUIS LENTUS AMARE POTEST !

pereo-perii/perivi-peritum-perire: (), 4
lentus-a-um: /,
amo-amavi-amatum-amare: , 1

AN MIHI SIT TANTI DOCTAS COGNOSCERE ATHENAS

doceo-docui-doctum-docere: , 2
cognosco-cognovi-cognitum-cognoscere: , 3
Athenae-arum: , , ( )

ATQUE ASIAE VETERES CERNERE DIVITIAS,

Asia-ae: , ,
vetus-eris: /, (.: vetus, .: vetustior, .:
veterrimus)
cerno-crevi-cretum-cernere: /, 3
divitiae-arum: , ( )

UT MIHI DEDUCTA FACIAT CONVICIA PUPPI 15

deduco-deduxi-deductum-deducere: , 3
facio-feci-factum-facere: , 3*
convicium-convicii(i): , ,
puppis-is: , , ( -im,
-i -ium)

CYNTHIA ET INSANIS ORA NOTET MANIBUS,

insanus-a-um: /,
os-oris: , ,
noto-notavi-notatum-notare: , 1

61
manus-us: , ,

OSCULAQUE OPPOSITO DICAT SIBI DEBITA VENTO,

osculum-i: , ,
oppono-opposui-oppositum-opponere: , 3
dico-dixi-dictum-dicere: , 3
debeo-debui-debitum-debere: /, 2
ventus-i: , ,

ET NIHIL INFIDO DURIUS ESSE VIRO?

infidus-a-um: ,
durus-a-um: ,

TU PATRUI MERITAS CONARE ANTEIRE SECURES ,

patruus-i: , ,
mereo-merui-meritum-merere: , 2
conor-conatus sum-conari: , 1
anteeo-anteivi--anteire: , 4 (ante+eo)
securis-is: / (), , (
im i)

ET VETERA OBLITIS IURA REFER SOCIIS . 20

obliviscor-oblitus sum-oblivisci: , 3
ius-iuris: , ,
socius-ii(i): , ,
refero-rettuli-relatum-referre: , 3 (re+fero)

NAM TUA NON AETAS UMQUAM CESSAVIT AMORI,

aetas-atis: , , (
um ium)
umquam: ,
cesso-cessavi-cessatum-cessare: , 1
amor-oris: , ,

SEMPER AT ARMATAE CURA FUIT PATRIAE ;

armo-armavi-armatum-armare: , 1
cura-ae: , ,
patria-ae: , ,

ET TIBI NON UMQUAM NOSTROS PUER ISTE LABORES

puer-eri: , ,
labor-oris: , ,

AFFERAT ET LACRIMIS OMNIA NOTA MEIS !

affero-attuli-allatum-afferre: , 3 (ab+fero)

62
lacrima-ae: , ,

ME SINE, QUEM SEMPER VOLUIT FORTUNA IACERE , 25

sino-sivi-situm-sinere: /, 3
volo-volui--velle: ,
fortuna-ae: , , ( .: fortunae-fortunarum= )
iaceo-iacui-iacitum-iacere: , 2

HUIC ANIMAM EXTREMAM REDDERE NEQUITIAE .

anima-ae: / , ,
extremus-extrema-extremum: , (.: exterus, .: exterior, .:
extremus/extimus)
redo-redidi-reditum-reddere: , 3 (re+do)
nequitia-ae: , ,

MULTI LONGINQUO PERIERE IN AMORE LIBENTER ,

longinquus-a-um: /,
pereo-perii-peritum-perire: , (per+eo)
amor-oris: /o , ,
libenter: ,

IN QUORUM NUMERO ME QUOQUE TERRA TEGAT .

numerus-i: , ,
terra-ae: , ,
tego-texi-tectum-tegere: , 3

NON EGO SUM LAUDI, NON NATUS IDONEUS ARMIS :

laus-laudis: , ,
nascor-natus sum-nasci: , 3
idoneus-ea-eum: , (.: magis idoneus, .: maxime idoneus)
arma-orum: , , ( )

HANC ME MILITIAM FATA SUBIRE VOLUNT . 30

militia-ae: , ,
fatum-i: / , ,
subeo-subii-subitum-subire: , (sub+eo)

AT TU, SEU MOLLIS QUA TENDIT IONIA, SEU QUA

mollis-mollis-molle: ,
tendo-tetendi-tensum/tentum-tendere: , 3
Ionia-oniae: , ,

LYDIA P ACTOLI TINGIT ARATA LIQUOR,

Lydius-Lydia-Lydium: ,
Pactolus-i: , ,
liquor-oris: / , ,

63
tingo/tinguo-tinxi-tinctum-tingere & tinguere: , 3
aro-aravi-aratum-arare: , 1

SEU PEDIBUS TERRAS SEU PONTUM REMIGE CARPES ,

pes-pedis: , ,
pontus-i: , ,
remex-igis: /() , ,
carpo-carpsi-carptum-carpere: /, 3

IBIS ET ACCEPTI PARS ERIS IMPERII :

accipio-accepi-acceptum-accipere: , 3*
pars-partis: , ,
imperium-ii(i): , ,

TUM TIBI SI QUA MEI VENIET NON IMMEMOR HORA , 35

venio-veni-ventum-venire: , 4
immeror-memoris: , ( )
vivo-vixi-victum-vivere: , 3

VIVERE ME DURO SIDERE CERTUS ERIS .

sidus-sideris: , ,
certus-a-um: /,

: 6o
vita activa,
, vita contemplativa, , ,
(otium),
.

, militia amoris (. . 3.3).
- ,
, ,
.
, 1.6 (
, . . 3.3).
( . 1-4)
. ,
(5-18), .
, 29-30

:
. ,
, recusatio.

64
Hadriae: (Aegaeo-2)
.
.

Tulle: . 1.1.9, L. Volcacius


Tullus, 30-29 ..-
(. . 19-20),
.

Rhipaeos: ,
.

Memnonias: M ,
, .
. , .

osculavento: To : ,
, ,

( ) .
, . Her. 7. 43 (): quod tibi malueram sine me debere
procellis.

patrui: . Tulle (. 2).

non ego sum laudi: . laus in amore mori (Prop. 2.1.47-48)


. .

militiam: H
. . 1. 9
Amores , 3.26 .

Ionia: . .

Pactoli:
. . Prop. 3.18.28: Pactoli quas parit umor, opes.

accepti: acceptus . . Prop. 2.9.43: te


nihil in vita nobis acceptius umquam.

65
6.
()
1.7, 1.8A+B

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VII


Dum tibi Cadmeae dicuntur, Pontice, Thebae
armaque fraternae tristia militiae,
atque, ita sim felix, primo contendis Homero
(sint modo fata tuis mollia carminibus),
nos, ut consuemus, nostros agitamus amores, 5
atque aliquid duram quaerimus in dominam;
nec tantum ingenio quantum servire dolori
cogor et aetatis tempora dura queri.
hic mihi conteritur vitae modus, haec mea famast,
hinc cupio nomen carminis ire mei. 10
me laudent doctae solum placuisse puellae,
Pontice, et iniustas saepe tulisse minas;
me legat assidue post haec neglectus amator,
et prosint illi cognita nostra mala.
te quoque si certo puer hic concusserit arcu 15
quo nollem nostros me violasse deos!
longe castra tibi, longe miser agmina septem
flebis in aeterno surda iacere situ;
et frustra cupies mollem componere versum,
nec tibi subiciet carmina serus Amor. 20
tum me non humilem mirabere saepe poetam,
tunc ego Romanis praeferar ingeniis.
[nec poterunt iuvenes nostro reticere sepulcro
'ardoris nostri magne poeta iaces.']
tu cave nostra tuo contemnas carmina fastu: 25
saepe venit magno faenore tardus Amor.

, , ,
,

- -
( ),

, , 5
.

66
, ,
. 10

, ,
.

, ,
.

15
- -

, ,

,
. 20

[ :
, ]

, 25
, !

DUM TIBI CADMEAE DICUNTUR , P ONTICE, THEBAE

dico-dixi-dictum-dicere: /, 3
Ponticus-i: , ,
Thebae-arum: , , ( )

ARMAQUE FRATERNAE TRISTIA MILITIAE ,

arma-orum: , , ( )
fraternus-a-um: ,
tristis-tristis-triste: /() ,
militia-ae: /() , ,

ATQUE , ITA SIM FELIX, PRIMO CONTENDIS HOMERO

felix-icis: ,
primus-a-um: , 2 (.: (prae), .: prior/ior/ius, .: primus-a-um)
contendo-ndi-ntum-ere: , 3
omerus-i: , ,

(SINT MODO FATA TUIS MOLLIA CARMINIBUS ),

67
modo: ,
fatum-i: / , ,

NOS , UT CONSUEMUS , NOSTROS AGITAMUS AMORES , 5

agito-avi-atum-are: /, 1 ( ago)
amor-oris: / , ,
consueo--ere: , 2

ATQUE ALIQUID DURAM QUAERIMUS IN DOMINAM ;

durus-a-um: ,
quaero-sivi-itum-ere: , 3
domina-ae: , ,

NEC TANTUM INGENIO QUANTUM SERVIRE DOLORI

servo-ivi-itum-ire: , 4
dolor-oris: / , ,

COGOR ET AETATIS TEMPORA DURA QUERI .

aetas-atis: , , (
um ium)
cogorcoactus sum-cogi: , 3
queror-questus sum-queri: , 3

HIC MIHI CONTERITUR VITAE MODUS , HAEC MEA FAMAST,

conteror-contritus sum-conteri: o, 3
vita-ae: , ,
modus-i: , ,
fama-ae: , ,

HINC CUPIO NOMEN CARMINIS IRE MEI . 10

hinc: ,
nomen-inis: , ,
carmen-inis: , ,

ME LAUDENT DOCTAE SOLUM PLACUISSE PUELLAE,

laudo-avi-atum-are: , 1
puella-ae: , ,
solus-a-um: , (. .: solius, . .: soli)
placeo-cui-citum-ere: , 2

P ONTICE, ET INIUSTAS SAEPE TULISSE MINAS ;

iniustus-a-um: ,
mina-ae: , ,

68
ME LEGAT ASSIDUE POST HAEC NEGLECTUS AMATOR,

lego-legi-lectum-ere: , 3
assidue: ,
amator-oris: , ,
negligo/neglego-neglexi-neglectum-negligere: , 3

ET PROSINT ILLI COGNITA NOSTRA MALA .

prosum-profui-prodesse: (pro+sum)
cognosco-novi-itum-ere: /, 3
malum-i: , ,

TE QUOQUE SI CERTO PUER HIC CONCUSSERIT ARCU 15

certus-a-um: /() ,
puer-eri: , ,
concutio-cussi-cussum-ere: /, 3*
arcus-us: , ,

QUO NOLLEM NOSTROS ME VIOLASSE DEOS !

violo-avi-atum-are: , 1 (: violasse violavisse)

LONGE CASTRA TIBI, LONGE MISER AGMINA SEPTEM

castrum-i: , ,
longe: /, /
agmen-inis: , ,
miser-era-erum: ,

FLEBIS IN AETERNO SURDA IACERE SITU ;

fleo-evi-etum-ere: , 2
surdus-a-um: , ,
situs-us: / , ,
iaceo-iacui-iacitum-iacere: , 2

ET FRUSTRA CUPIES MOLLEM COMPONERE VERSUM ,

frustra: ,
compono-sui-situm-ere: , 3
cupio-ivi-itum-ere: , 3*
mollis-mollis-molle: ,
versus-i/versus-us: o , ,

NEC TIBI SUBICIET CARMINA SERUS AMOR. 20

serus-a-um: ,

69
subicio-ieci-iectum-ere: , 3* (sub+iacio)

TUM ME NON HUMILEM MIRABERE SAEPE POETAM ,

humilis-humilis-humile: ,
miror-miratus summirari: , 1 ( mirabere
)
saepe: ,
poetaae: , ,

TUNC EGO ROMANIS PRAEFERAR INGENIIS .

praefero-praetuli praeferre: /, 3
ingenium-i: / , ,

[NEC POTERUNT IUVENES NOSTRO RETICERE SEPULCRO

iuvenis-is: (),
reticeo-reticui-ere: /, 2
sepulcrum-i: , ,

'ARDORIS NOSTRI MAGNE POETA IACES .'

ardor-oris: / / , ,

TU CAVE NOSTRA TUO CONTEMNAS CARMINA FASTU: 25

caveo-cavi-cautum-ere: , 2
contemno-contempsi-ptum-ere: , 3
fastus-us: / , ,

SAEPE VENIT MAGNO FAENORE TARDUS AMOR.

venio-veni-ventum-venire: , 4
faenus-oris: / , ,
tardus-a-um: ,

: recusatio,

.
, , ,
, .
recusatio, ,
, (. . 1.3).

70
, ,
.

(. 2.1.40 3.1.1).

(1-6).
,
,
.

CadmeaeThebae: .
. .
.

Pontice: , , .
, , .
(Thebais), , 1 . .. ,
. 1.9, (Tr.
4.10.47).

fraternaemilitiae:
. ,
, ,
, ,
, . .

Ita sim felix:


. , , ,
,
.

Homero: (9.9.5) ,
. To primo
.

duramdominam: To
(. Tib. 1.1.55 , 1.8.50: In veteres esto dura, puella, senes),
. . 1.17.16: quamvis dura, tamen rara puella fuit, 2.1.78: huic misero
fatum dura puella fuit, 4.2.23: indue me Cois, fiam non dura puella.

deos: (Venus) (Cupido). .


Prop. 2.34.26: serum te nostros laetor adire deos.

mollem: mollis (=)


. . 2.1.1-2: Quaeritis, unde mihi totiens scribantur amores, / unde meus veniat mollis in ore
liber. , durus (=), .. 2.1.42: nec mea
conveniunt duro praecordia versu

ingeniis: ingeniis
.

fastu:
1.2.87-96.

71
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VIII

A
Tune igitur demens, nec te mea cura moratur?
an tibi sum gelida vilior Illyria?
et tibi iam tanti, quicumquest, iste videtur,
ut sine me vento quolibet ire velis?
tune audire potes vesani murmura ponti 5
fortis, et in dura nave iacere potes?
tu pedibus teneris positas fulcire pruinas,
tu potes insolitas, Cynthia, ferre nives?
o utinam hibernae duplicentur tempora brumae,
et sit iners tardis navita Vergiliis, 10
nec tibi Tyrrhena solvatur funis harena,
neve inimica meas elevet aura preces
et me defixum vacua patiatur in ora 15
crudelem infesta saepe vocare manu!
sed quocumque modo de me, periura, mereris,
sit Galatea tuae non aliena viae;
atque ego non videam talis subsidere ventos, 13
cum tibi provectas auferet unda rates,
ut te felici post victa Ceraunia remo 19
accipiat placidis Oricos aequoribus.
nam me non ullae poterunt corrumpere, de te
quin ego, vita, tuo limine verba querar;
nec me deficiet nautas rogitare citatos
'dicite, quo portu clausa puella meast?',
et dicam 'licet Atraciis considat in oris, 25
et licet Hylaeis, illa futura meast.'

Hic erit! hic iurata manet! rumpantur iniqui!


vicimus: assiduas non tulit illa preces.
falsa licet cupidus deponat gaudia livor:
destitit ire novas Cynthia nostra vias. 30
illi carus ego et per me carissima Roma
dicitur, et sine me dulcia regna negat.
illa vel angusto mecum requiescere lecto
et quocumque modo maluit esse mea,
quam sibi dotatae regnum vetus Hippodamiae, 35
et quas Elis opes apta pararat equis.
quamvis magna daret, quamvis maiora daturus,
non tamen illa meos fugit avara sinus.
hanc ego non auro, non Indis flectere conchis,
sed potui blandi carminis obsequio. 40
sunt igitur Musae, neque amanti tardus Apollo,
quis ego fretus amo: Cynthia rara meast!
nunc mihi summa licet contingere sidera plantis:
sive dies seu nox venerit, illa meast!

72
nec mihi rivalis certos subducet amores: 45
ista meam norit gloria canitiem.

1.8

, , ;
;

- -
;

5
;


,, , , ;


, 10

,
.

, , 15
.


, . 20


, ,

:
, ;

, , : , 25
, ( ) .

1.8

! ! !!
.

:
H .

73
, 5
( ) .


, , ,


, , 10

( ) ,
, , .

,
.

, , ! 15
: H !

,
- .

:
. 20

1.8

TUNE IGITUR DEMENS , NEC TE MEA CURA MORATUR?

demens-ntis: ,
cura-ae: , ,
moror-moratus sum-moratum-morari: ,

AN TIBI SUM GELIDA VILIOR ILLYRIA?

gelidus-a-um: ,
vilis-vilis-vile: ,
Illyria-ae: , ,

ET TIBI IAM TANTI , QUICUMQUEST , ISTE VIDETUR ,

video-vidi-visum-videre: , 2

UT SINE ME VENTO QUOLIBET IRE VELIS ?

ventus-i: , ,
quolibet: ,
eo-ivi-itum-ire: ,
volo-volui-velle: ,

74
TUNE AUDIRE POTES VESANI MURMURA PONTI

audio-audivi-auditum-audire: , 4
possum-potui-posse: ,
vesanus-a-um: , ,
murmur-uris: / , ,
pontus-i: , ,

FORTIS , ET IN DURA NAVE IACERE POTES ?

fortis-fortis-forte: ,
durus-a-um: ,
navis-is: , , (. . nave navi)
iaceo-iacui-iacere: , 2

TU PEDIBUS TENERIS POSITAS FULCIRE PRUINAS ,

pes-pedis: , ,
tener-era-erum: ,
pono-posui-positum-ponere: , 3
fulcio-fulsi-fultum-fulcire: , 4
pruina-ae: , ,

TU POTES INSOLITAS , CYNTHIA, FERRE NIVES ?

insolitus-a-um: ,
fero-tuli-latum-ferre: ,
nix-nivis: , ,

UTINAM HIBERNAE DUPLICENTUR TEMPORA BRUMAE ,

utinam: ,
hibernus-a-um: ,
duplico-avi-atum-are: , 1
bruma-ae: , ,

ET SIT INERS TARDIS NAVITA VERGILIIS ,

iners-ertis: ,
tardus-a-um: ,
navita-ae: , ,
Vergiliae-arum: , ( )

NEC TIBI TYRRHENA SOLVATUR FUNIS HARENA,

Tyrrhenus-a-um: ,
solvo-solvi-solutum-solvere: , 3
funis-is: , ,
harena-ae: , ,

NEVE INIMICA MEAS ELEVET AURA PRECES

75
inimicus-a-um: ,
elevo-avi-atum-are: , 1
aura-ae: / , ,
prex-precis: / , ,

ET ME DEFIXUM VACUA PATIATUR IN ORA

defigo-defixi-defixum-defigere: /, 3
vacuus-a-um: /,
patior-passus sum-pati: /, 3
os-oris: /() , ,

CRUDELEM INFESTA SAEPE VOCARE MANU !

crudelis-is-e: ,
infestus-a-um: /,
voco-vocavi-vocatum-vocare: , 1
manus-us: , ,

SED QUOCUMQUE MODO DE ME, PERIURA , MERERIS ,

modus-i: , ,
periurus-a-um: ,
mereor-meritus sum-mereri: , 2

SIT GALATEA TUAE NON ALIENA VIAE;

Galatea-ae: , ,
alienus-a-um: ,
via-ae: , ,

ATQUE EGO NON VIDEAM TALIS SUBSIDERE VENTOS ,

video-vidi-visum-videre: , 2
talis-is-e: --,
subsido-subsedi/subsidi-subsessum-subsidere: , 3 (sub+sedo)
ventus-i: , ,

CUM TIBI PROVECTAS AUFERET UNDA RATES ,

proveho-provexi-provectum-provehere: , 3 (pro+veho)
aufero-abstuli-ablatum-auferre: /, (ab+fero)
unda-ae: , ,
ratis-is: , ,

UT TE FELICI POST VICTA CERAUNIA REMO

felix-icis: /,
victus-a-um: vinco-vici-victum-vincere,
Ceraunia-iorum: , , ( .)
remus-i: , ,

ACCIPIAT PLACIDIS ORICOS AEQUORIBUS .

76

accipio-accepi-acceptum-accipere: /, 3 *
placidus-a-um: /,
Oricos(-us)-i: , ,
aequor-oris: , ,

NAM ME NON ULLAE POTERUNT CORRUMPERE , DE TE

corrumpo-corrupi-corruptum-corrumpere: , 3

QUIN EGO , VITA, TUO LIMINE VERBA QUERAR;

vita-ae: , ,
limen-inis: / , ,
verbum-i: , ,
queror-questus sum-queri: /, 3

NEC ME DEFICIET NAUTAS ROGITARE CITATOS

deficio-defeci-defectum-deficere: //, 3*
nauta-ae: , ,
rogito-avi-tum-are: , 1 ( rogo)
citatus-a-um: /,

'DICITE, QUO PORTU CLAUSA PUELLA MEAST?',

dico-dixi-dictum-dicere: , 3
portus-us: / , ,
claudo-si-sum-ere: , 3
puella-ae: , ,

ET DICAM ' LICET ATRACIIS CONSIDAT IN ORIS,

consido-consedi-consessum-considere: , 3
os-oris: , ,

ET LICET HYLAEIS, ILLA FUTURA MEAST .'

Hylaeus-i: , , o

1.8b

HIC ERIT! HIC IURATA MANET ! RUMPANTUR INIQUI !

iuro-iuravi iuratus sum-iuratum-iurare: /, 1


maneo-mansi-mansum-manere: /, 2
rumpo-rupi-ruptum-rumpere: /, 3
iniquus-a-um: ,

VICIMUS : ASSIDUAS NON TULIT ILLA PRECES .

77
vinco-vici-victum-vincere: /, 3
assiduus-ua-uum: /, (.: magis assiduus-a-um, .: maxime
assiduus-a-um )
fero-tuli-latum-ferre: //,
ille-illa-illud: --,
prex-precis: / / , ,

FALSA LICET CUPIDUS DEPONAT GAUDIA LIVOR :

falsus-a-um: //, fallo-fefelli-falsum-fallere,

licet-licuit-licere: / , 2
cupidus-a-um: ,
depono-deposui-depositum-deponere: //, 3
gaudium-ii: / , ,
livor-oris: / / , ,

DESTITIT IRE NOVAS CYNTHIA NOSTRA VIAS .

desisto-destiti-destitum-desistere: /, 3
via-ae: / / / , ,

ILLI CARUS EGO ET PER ME CARISSIMA ROMA

carus-cara-carum: /,

DICITUR , ET SINE ME DULCIA REGNA NEGAT .

dico-dixi-dictum-dicere: //, 3
dulcis-dulcis-dulce: ,
regnum-regni: / , ,
nego-negavi-negatum-negare: (), 1

ILLA VEL ANGUSTO MECUM REQUIESCERE LECTO

angustus-a-um: ////,
requiesco-requievi-requietum-requiescere: /, 3
lectus-i: / , ,

ET QUOCUMQUE MODO MALUIT ESSE MEA ,

modus-i: / / / / , ,
malo-malui-male: /,

QUAM SIBI DOTATAE REGNUM VETUS HIPPODAMIAE , 35

dotatus-dotata-dotatum: /, doto
(.: dotatior-ior-ius, .: dotatissimus-a-um )
vetus-eris: //, ( , .:
vetustior-vetustior-vetustius, .: veterrimus-veterrima-veterrimum )
Hippodamia-ae: , ,

ET QUAS ELIS OPES APTA PARARAT EQUIS .

78
Elis-idis: -, ,
ps-opis: / / / , ,
aptus-a-um: //,
paro-paravi-paratum-parare: ///, 1
equus-i: , ,

QUAMVIS MAGNA DARET , QUAMVIS MAIORA DATURUS ,

do-dedi-datum-dare: ///, 1

NON TAMEN ILLA MEOS FUGIT AVARA SINUS .

fugio-fugi-fugitum-fugere: ()//, 3
avarus-a-um: /,
sinus-us: / / / ()/ / / ,
,

HANC EGO NON AURO , NON INDIS FLECTERE CONCHIS ,

aurum-i: , ,
Indus-a-um: ,
Flecto-flexi-flexum-flectere: ///, 3
concha-ae: / / , ,

SED POTUI BLANDI CARMINIS OBSEQUIO 40

blandus-a-um: //,
carmen-inis: / / , ,
obsequium-ii: / / , ,

SUNT IGITUR MUSAE, NEQUE AMANTI TARDUS APOLLO,

tardus-a-um: ///,
Apollo-onis: , ,

QUIS EGO FRETUS AMO : CYNTHIA RARA MEAST !

fretus-a-um: ,
Cynthia-ae: , ,
rarus-a-um: ///,

NUNC MIHI SUMMA LICET CONTINGERE SIDERA PLANTIS :

contingo-contigi-contactum-contingere: ) : // )
: /, 3
sidus-eris: , ,
planta-ae: /() , ,

SIVE DIES SEU NOX VENERIT , ILLA MEAST !

dies-diei: , ,
nox-noctis: , ,

79
NEC MIHI RIVALIS CERTOS SUBDUCET AMORES : 45

rivalis-is: / ,
subduco-subduxi-subductum-subducere: ///, 3
amor-oris: / , ,

ISTA MEAM NORIT GLORIA CANITIEM .

nosco-novi-notum-noscere: ////(), 3
gloria-ae: / , ,
canities-iei: /() , ,

1.8

: 1.8 1.8
,
, . 26
, -
( 1.8). (.
27-46) ,
.

Igitur: igitur in
medias res. 3.7 3.23.

Illyria:
, .
.

brumae: bruma
.

Vergiliis: ,
, .

Tyrrhena: .
. , .
, ,
, .

Galatea: H , .
, . Prop. 3.2.7-8: quin etiam, Polypheme, fera Galatea sub Aetna / ad tua rorantis carmina flexit
equos.
. . Prop. 1.17.25-6.

Ceraunia: . ,
. . Prop. 2.16.3: non
potuit saxo vitam posuisse Cerauno?

Oricos: O
. .

80
Atraciis: .
.

ylaeis: .
.

1.8

: 1.8 1.8,

. ,
, , .
, 1.8
. . 37-8
dives amator, -
(39-42).

Hippodamiae: ,
.
. , ,
. ,

, , .

. ,
, .
,
. ,
. ,
.
.

Elis: - . . . Hippodamiae
.

Magna daretmaiora daturus: dives amator,


-, . .
3.3.

Indisconchis: .

usaeApollo: , - ,
, .
, , ().
:

( : + = ),
( : =),
( : + , , ),
( : =, , ),

( : = + ),
( : + , ),

81
( : ), , ,
( : + ),
( : ),

rivalis: . 45 ( 37 ),
(rivalis) 2.16,
(. 1.8.1)

82
7.
()
E 1.9, 1.19, 3.24

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA IX

Dicebam tibi venturos, irrisor, amores,


nec tibi perpetuo libera verba fore:
ecce iaces supplexque venis ad iura puellae,
et tibi nunc quaevis imperat empta modo.
non me Chaoniae vincant in amore columbae 5
dicere, quos iuvenes quaeque puella domet.
me dolor et lacrimae merito fecere peritum:
atque utinam posito dicar amore rudis!
quid tibi nunc misero prodest grave dicere carmen
aut Amphioniae moenia flere lyrae? 10
plus in amore valet Mimnermi versus Homero:
carmina mansuetus lenia quaerit Amor.
i quaeso et tristis istos sepone libellos,
et cane quod quaevis nosse puella velit!
quid si non esset facilis tibi copia! nunc tu 15
insanus medio flumine quaeris aquam.
necdum etiam palles, vero nec tangeris igni:
haec est venturi prima favilla mali.
tum magis Armenias cupies accedere tigres
et magis infernae vincula nosse rotae, 20
quam pueri totiens arcum sentire medullis
et nihil iratae posse negare tuae.
nullus Amor cuiquam facilis ita praebuit alas,
ut non alterna presserit ille manu.
nec te decipiat, quod sit satis illa parata: 25
acrius illa subit, Pontice, si qua tuast,
quippe ubi non liceat vacuos seducere ocellos,
nec vigilare alio limine cedat Amor.
qui non ante patet, donec manus attigit ossa:
quisquis es, assiduas tu fuge blanditias! 30
illis et silices et possint cedere quercus,
nedum tu possis, spiritus iste levis.
quare, si pudor est, quam primum errata fatere:
dicere quo pereas saepe in amore levat.

, ,
.

, , ,

83
!

5
.

,
!

, ,
, ; 10


, , .

, , ,
.

! , 15
!

, :
.

,
20


, .

,
.

, , . 25
, .

,
.

.
, ! 30

,
!

, , ,
.

DICEBAM TIBI VENTUROS , IRRISOR, AMORES,

dico-dixi-dictum-dicere: , 3

84
venio-veni-ventum-venire: , 4
irrisor-oris: , , (<irrideo-irrisi-irrisum-irridere)
amor-oris: / , ,

NEC TIBI PERPETUO LIBERA VERBA FORE:

perpetuus-ua-um: /,
liber-era-erum: ,
verbum-i: / , ,

ECCE IACES SUPPLEXQUE VENIS AD IURA PUELLAE ,

ecce: , ,
iaceo-iacui-iacitum-iacere: /, 2
supplex-icis: , ,
ius-iuris: , ,
puella-ae: , ,

ET TIBI NUNC QUOVIS IMPERAT EMPTA MODO.

nunc: ,
impero-imperavi-imperatum-imperare: , 1
emo-emi-emptum-emere: , 3
modo: ,

NON ME CHAONIAE VINCANT IN AMORE COLUMBAE 5

Chaonia-ae: /, ,
vinco-vici-victum-vincere: , 3
columba-ae: , ,

DICERE , QUOS IUVENES QUAEQUE PUELLA DOMET .

qui, quae, quod: ,


iuvenis, iuvenis, iuvene: ,
iuvenis-is: , ,
quique, quaeque, quodque: /, ()
domo-domui-domitum-domare: //, 1

ME DOLOR ET LACRIMAE MERITO FECERE PERITUM :

dolor-oris: / , ,
lacrima-ae: , ,
merito: /,
peritus-a-um: ,

ATQUE UTINAM POSITO DICAR AMORE RUDIS !

atque: ,
utinam: ,
pono-posui-positum-ponere: /, 3
rudis-rudis-rude: /,

QUID TIBI NUNC MISERO PRODEST GRAVE DICERE CARMEN

85
miser-era-erum: ,
prosumprofui--prodesse: ,
gravis-gravis-grave: /,
carmen-inis: /, ,

AUT AMPHIONIAE MOENIA FLERE LYRAE? 10

moenia-ium: , , ( .)
fleo-flevi-fletum-flere: /, 2
lyra-ae: , ,

PLUS IN AMORE VALET MIMNERMI VERSUS HOMERO:

multum: , (.: multum, .: plus, .:plurimum)


valeo-valui-valitum-valere: /, 2
versus-i versus-us: o , ,

CARMINA MANSUETUS LENIA QUAERIT AMOR.

mansuetus-a-um: /,
lenis-lenis-lene: /,
quaer-quaesivi-quaesitum-quaerere: /, 3

I QUAESO ET TRISTIS ISTOS SEPONE LIBELLOS ,

tristis-tristis-triste: /,
sepono-seposui-sepositum-seponere: /, 3
libellus-i: , , ,

ET CANE QUOD QUAEVIS NOSSE PUELLA VELIT !

cano-cecini-cantum-canere: , 3
nosco-novi-notum-noscere: /, 3

QUID SI NON ESSET FACILIS TIBI COPIA? NUNC TU 15

facilis-facilis-facile: ,
copia-ae: / , , (: copiae-arum:
)

INSANUS MEDIO FLUMINE QUAERIS AQUAM .

insanus-a-um: /,
medius-a-um: ,
flumen-inis: , ,
acqua-ae: , ,

NECDUM ETIAM PALLES , VERO NEC TANGERIS IGNI:

palleo-pallui--pallere: / , 2
verus-a-um: ,
tango-tetigi-tactum-tangere: , 3

86
ignis-is: , , ( i e )

HAEC EST VENTURI PRIMA FAVILLA MALI.

favilla-ae: , ,
malus-a-um: , (.: peior-ior-ius, .: pessimus-a-um)

TUM MAGIS ARMENIAS CUPIES ACCEDERE TIGRIS

magnopere: , (.: magnopere, .: magis, .: maxime)


cupio-cupivi/cupii-cupitum-cupere: , 3
accedo-accessi-accessum-accedere: /, 3
tigris- is: , ,

ET MAGIS INFERNAE VINCULA NOSSE ROTAE , 20

infernus-a-um: /,
vinculum vinclum-i: , ,
vincla-orum: /
rota-ae: / , ,

QUAM PUERI TOTIENS ARCUM SENTIRE MEDULLIS

puer-i: , ,
totiens: ,
arcus-us: , ,
sentio-sensi-sensum-sentire: , 4
medulla-ae: / , ,

ET NIHIL IRATAE POSSE NEGARE TUAE .

nihil: /, ,
iratus-a-um: , irascor (3 , )
nego-negavi-negatum-negare: , 1

NULLUS AMOR CUIQUAM FACILIS ITA PRAEBUIT ALAS,

praebeo-praebui-praebitum-praebere: , 2
ala-ae: , ,

UT NON ALTERNA PRESSERIT ILLE MANU.

alternus-a -um: //,


premo-pressi-pressum-premere: /, 3
manus-us: , ,

NEC TE DECIPIAT , QUOD SIT SATIS ILLA PARATA : 25



decipio-decepi-deceptum-decipere: , , 3 *
paratus-a -um: , paro (1 )

ACRIUS ILLA SUBIT, P ONTICE, SI QUA TUA EST,

87
acriter: , (acriter-acrius-acerrime)
subeo-subii-subitum-subire: /, 4

QUIPPE UBI NON LICEAT VACUOS SEDUCERE OCELLOS ,

quippe: /,
licet-licuit/licitum est-licere: / , 2
vacuus -a-um: ,
seduco-seduxi-seductum-seducere: /, 3
ocellus-i: , , , oculus

NEC VIGILARE ALIO LIMINE CEDAT AMOR.

vigilo-vigilavi-vigilatum-vigilare: , 1
limen -inis: , ,
cedo-cessi-cessum-cedere: /, 3

QUI NON ANTE PATET , DONEC MANUS ATTIGIT OSSA:

pateo-patui--patere: , 2
attingo-attigi-attactum-attingere: /, 3
os-ossis: , , (. .: ossium)

QUISQUIS ES , ASSIDUAS A FUGE BLANDITIAS ! 30

assiduus-a-um: /,
fugio -fugi-fugitum-fugere: /, 3
blanditia-ae: , ,

ILLIS ET SILICES ET POSSINT CEDERE QUERCUS ,

silex-icis: / , ,
cedo-cessi-cessum-cedere: , 3
quercus-us: , ,

NEDUM TU POSSIS , SPIRITUS ISTE LEVIS .

spiritus-us: / , ,

QUARE , SI PUDOR EST, QUAM PRIMUM ERRATA FATERE :

pudor-oris: / , ,
erratum-i: / , ,
fateor-fassus sum-fateri: , 2

DICERE QUO PEREAS SAEPE IN AMORE LEVAT .

pereo -perii-peritum-perire: ,
saepe: ,
levo-levavi-levatum-levare: , 1

88

: 1.9 1.7,
, .
-
. , ,
,
.
,

(servitium amoris, . . 3.3). , persona magister amoris

.

Dicebam: . 15-22 25-6 1.7,


.

empta: empta
, ,
.
: supplex (3), imperat (4), domet (6).

Chaoniae: . ,
, , ,
( ) .

columbae: columbae
.
9 (. 13).

Amphioniae: o o .

. . Prop. 3.2.5-6: saxa Cithaeronis Thebanam agitata per artem / sponte sua in muri
membra coisse ferunt.

Mimnermi: (. 630 ..)


. (. . 1.1).
!

copia: /
. . 15-6 ,
, .

rmeniastigres: .

Et magisrotae: ,
. , ,
. . ,
, , , .
,
.
. , .
, ,

89
. , ,
. ,
. , .
, ,
( - ) .
. ,

. , ( 2.21-
48), ( 4, 6), ( 12).

pueri: (mor Cupido), , .



.

alas: 23-4 :
( ),
, .

vigilare alio limine: -


.

90
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I, ELEGIA XIX

Non ego nunc tristis vereor, mea Cynthia, Manes,


nec moror extremo debita fata rogo;
sed ne forte tuo careat mihi funus amore,
hic timor est ipsis durior exsequiis.
non adeo leviter nostris puer haesit ocellis, 5
ut meus oblito pulvis amore vacet.
illic Phylacides iucundae coniugis heros
non potuit caecis immemor esse locis,
sed cupidus falsis attingere gaudia palmis
Thessalis antiquam venerat umbra domum. 10
illic quidquid ero, semper tua dicar imago:
traicit et fati litora magnus amor.
illic formosae veniant chorus heroinae,
quas dedit Argivis Dardana praeda viris:
quarum nulla tua fuerit mihi, Cynthia, forma 15
gratior et (Tellus hoc ita iusta sinat)
quamvis te longae remorentur fata senectae,
cara tamen lacrimis ossa futura meis.
quae tu viva mea possis sentire favilla!
tum mihi non ullo mors sit amara loco. 20
quam vereor, ne te contempto, Cynthia, busto
abstrahat a nostro pulvere iniquus Amor,
cogat et invitam lacrimas siccare cadentis!
flectitur assiduis certa puella minis.
quare, dum licet, inter nos laetemur amantes: 25
non satis est ullo tempore longus amor.

, ,

,
.

,
- - .

,
, ,

, ,
.

, , ,
. 10

, ,
91
,

, ,

15
, , .

,
.

, , ,
, , 20

, , ,
!

, , , .
, .

NON EGO NUNC TRISTIS VEREOR, MEA CYNTHIA, MANES,

tristis-tristis-triste: ,
Manes-ium: , , ( )

NEC MOROR EXTREMO DEBITA FATA ROGO ;

moror-mratus sum-morari: /, 1
extremus-a-um: , (.: exterus, .: exterior, .:
extremus/extimus)
rogus-i: , ,

SED NE FORTE TUO CAREAT MIHI FUNUS AMORE ,

careo-carui-caritum-carere: / (+ .), 2
funus-eris: , ,

HIC TIMOR EST IPSIS DURIOR EXSEQUIIS .

timor-oris: o / (<timeo), ,
exsequiae-arum: ( .), ,

NON ADEO LEVITER NOSTRIS PUER HAESIT OCELLIS , 5

ocellus-i: , ,
haereo-haesi-haesum-haerere: , 2

92
UT MEUS OBLITO PULVIS AMORE VACET .

obliviscor-blitus sum-oblivisci: //, 3


pulvis-eris: / , ,
vaco-vacavi-vacatum-vacare: / (+.), 1

ILLIC P HYLACIDES IUCUNDAE CONIUGIS HEROS

coniunx-gis: , , ,
iucundus-a-um: ,

NON POTUIT CAECIS IMMEMOR ESSE LOCIS ,

caecus-a-um: /,

SED CUPIDUS FALSIS ATTINGERE GAUDIA PALMIS

attingo-attigi-attactum-attingere: /, 3
palma-ae: , ,

THESSALIS ANTIQUAM VENERAT UMBRA DOMUM . 10

umbra-ae: , ,
domus-us: , , ( -us
-i, -o, -uum -orum, -os)

ILLIC QUIDQUID ERO, SEMPER TUA DICAR IMAGO :

imago-inis: , , ,

TRAICIT ET FATI LITORA MAGNUS AMOR .

traicio(transicio)-traieci-traiectum-traicere: (<trans-jacio), 3*

ILLIC FORMOSAE VENIANT CHORUS HEROINAE ,

formosus-a-um: ,

QUAS DEDIT ARGIVIS D ARDANA PRAEDA VIRIS :

praeda-ae: , ,

QUARUM NULLA TUA FUERIT MIHI , CYNTHIA, FORMA 15

forma-ae: , ,

GRATIOR ET (TELLUS HOC ITA IUSTA SINAT)

gratus-a-um: ,

93
tellus-uris: , ,
iustus-a-um: ,
sino-sivi-situm-sinere: , 3

QUAMVIS TE LONGAE REMORENTUR FATA SENECTAE ,

remoror-remoratus sum-remorari: , 3
fatum-i: , ,
senectae-arum: ( .), ,

CARA TAMEN LACRIMIS OSSA FUTURA MEIS .

carus-a-um: /,
os-ossis: , , (. .: ossium)
lacrima-ae: , ,

QUAE TU VIVA MEA POSSIS SENTIRE FAVILLA !

sentio-sensi-sensum-sentire: , 4
favilla-ae: , ,

TUM MIHI NON ULLO MORS SIT AMARA LOCO . 20

mors-mortis: , ,
amarus-a-um: ,

QUAM VEREOR, NE TE CONTEMPTO , CYNTHIA, BUSTO

contemno-contempsi-contemptum-contemnere: , 3
bustum-i: o ( ), ,

ABSTRAHAT A NOSTRO PULVERE INIQUUS AMOR,

abstraho-abstraxi-abstractum-abstrahere: , 3
iniquus-a-um: ,

COGAT ET INVITAM LACRIMAS SICCARE CADENTIS !

cogo-coegi-coactum-cogere: /, 3
invitus-a-um: , ( )
sicco-siccavi-siccatum-siccare: , 3
cado-cecidi-casum-cadere: , 3

FLECTITUR ASSIDUIS CERTA PUELLA MINIS .

flecto-flexi-flexum-flectere: ///, 3
assiduus-a-um: /, (.: magis assiduus-a-um, .: maxime
assiduus-a-um)
certus-a-um: /,

94
mina-ae: , ,

QUARE , DUM LICET , INTER NOS LAETEMUR AMANTES : 25

laetor-laetatus sum-laetari: , 3

NON SATIS EST ULLO TEMPORE LONGUS AMOR .


tempus-oris: / , ,
longus-a-um: /,

1.19 , ,
, .

(decadents) ,
Amor Mors
. ,
,
.
,
Magnus
Amor (. 12: traiecit et fati litora Magnus
Amor). ,
,
iniquus Amor (22)
.

Non ego nunc tristis vereor: , . 1.6: Non


ego nunc Hadriae vereor mare noscere tecum 1.2.25: non ego nunc vereor ne sis tibi vilior istis

Manes: tristis , tristes,


Manes , o
. . , 1.242-3 (at illum sub pedibus
Styx atra uidet Manesque profundi) 4.387: audiam et haec Manis ueniet mihi fama sub imos.

puer:
. . Prop. 1.7.15

Phylacides: , ,
.
,
.
.
,
.

mihi funus: meus funus, .


,
.

95
Exsequiis: O exsequiae
.

fati litora: To
. . Prop. 4.11.15-6
Cat. 65.5-6.

veniant: .

heroinae:
64.3: Phasidos ad fluctus et fines Aeetaeos, 11: illa rudem cursu prima imbuit Amphitriten 28:
tum Thetis humanos non despexit hymenaeos, 36: tene Thetis tenuit pulcerrima Nereine?

Dardana praeda: O
, ,
.

Tellus hoc ita iusta sinat:


. iusta , .
, 2.460: fundit humo facilem uictum iustissima tellus. sinat
.

lacrimis ossa:
.

non ullo mors sit amara loco: H


, . 3.5.39-46, 4.7.55-68. ,
,
.

contempto, Cynthia, busto:


, Amor. ,
,
.

iniquus Amor: . .

certa puella minis: certa


. To minis, , .

puella
. ,
. . . . 3.399-412.

96
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER III, ELEGIA XXIV
Falsast ista tuae, mulier, fiducia formae,
olim oculis nimium facta superba meis.
noster amor talis tribuit tibi, Cynthia, laudes:
versibus insignem te pudet esse meis.
mixtam te varia laudavi saepe figura, 5
ut, quod non esses, esse putaret amor;
et color est totiens roseo collatus Eoo,
cum tibi quaesitus candor in ore foret:
quod mihi non patrii poterant avertere amici,
eluere aut vasto Thessala saga mari, 10
hoc ego--non ferro, non igne coactus, at ipsa
naufragus Aegaea (vera fatebor) aqua.
correptus saevo Veneris torrebar aeno;
vinctus eram versas in mea terga manus.
ecce coronatae portum tetigere carinae, 15
traiectae Syrtes, ancora iacta mihist.
nunc demum vasto fessi resipiscimus aestu,
vulneraque ad sanum nunc coiere mea.
Mens Bona, si qua dea's, tua me in sacraria dono!
exciderunt surdo tot mea vota Iovi. 20

, ,
.

,
.

, 5
.

,
.

,
. 10

, , ,
, .

, , , 15
.

, , ,
.

, ,
97
, .20

F ALSAST ISTA TUAE , MULIER, FIDUCIA FORMAE ,

fallo-fefelli, falsum, fallere: , 3


mulier-eris: , ,
fiducia-ae: , ,
forma-ae: , ,

OLIM OCULIS NIMIUM FACTA SUPERBA MEIS .

oculus-i: , ,
nimium: ,
superbus-a-um: ,

NOSTER AMOR TALIS TRIBUIT TIBI, CYNTHIA, LAUDES:



tribuo-tribui-tributum-tribuere: , 3
laus-laudis: / , ,

VERSIBUS INSIGNEM TE PUDET ESSE MEIS .

insignis-insignis-insigne: /,
versus-i versus-us: o , ,
pudet-puduit-pudere: , , 2

MIXTAM TE VARIA LAUDAVI SAEPE FIGURA,


misceo-miscui-mixtum-miscere: , 2
varius-a-um: ,

laudo-laudavi-laudatum-laudare: , 1
figura-ae: , ,

UT, QUOD NON ESSES , ESSE PUTARET AMOR ;

puto-putavi-putatum-putare: , 1

ET COLOR EST TOTIENS ROSEO COLLATUS EOO,

totiens/toties: ,
roseus-a-um: ,
Eous-Eoi: / , ,
confero-contuli-collatum-conferre: , (cum+fero)

CUM TIBI QUAESITUS CANDOR IN ORE FORET :

quaero-quaesivi-quaesitum-quaerere: , 3
cantor-oris: / , ,
os-oris: / , ,
98
QUOD MIHI NON PATRII POTERANT AVERTERE AMICI,

averto-averti-aversum-avertere: /, 3
amicus-i: , ,
patrius-a-um: ,

ELUERE AUT VASTO THESSALA SAGA MARI ,

eluo-elui-elutum-eluere: /, 3
vastus-a-um: ,
sagum-i: , ,

HOC EGO-- NON FERRO, NON IGNE COACTUS , AT IPSA

ferrum-i: , ,
ignis-is: , , ( i e )
cogo-coegi-coactum-cogere: /, 3

NAUFRAGUS AEGAEA ( VERA FATEBOR) AQUA.

naufragus-i: , ,
verus-a-um: ,

fateor-fassus sum-fateri: , 2
aqua-ae: / , ,

CORREPTUS SAEVO VENERIS TORREBAR AENO ;

saevus-saeva-saevum: ,
*
corripio-corripui-correptum-corripere: , 3
torreo-torrui-tostum, torrere: , 2
aenum-i: () , ,

VINCTUS ERAM VERSAS IN MEA TERGA MANUS .

vincio-vinxi-vinctum-vincire: , 4
versus-a-um: ,
tergum-i: , ,
manus-us: , ,

ECCE CORONATAE PORTUM TETIGERE CARINAE ,

coronatus-a-um: , (. . corono: )
portus-us: , ,
tango-tetigi-tactum-tangere: /, 3
carina-ae: , ,

TRAIECTAE SYRTES, ANCORA IACTA MIHIST .

ancora-ae: , ,
iaci-ieci-iactum-iacere: , 3*

NUNC DEMUM VASTO FESSI RESIPISCIMUS AESTU,

99
demum: ,
fatiscor-fessus sum-fatisci: , 2
resipisco-resipiscivi/ii-resipiscere: , 3
aestus-us: , ,

VULNERAQUE AD SANUM NUNC COIERE MEA .

vulnus-eris: , ,
sanus-a-um: ,
coeo-coivi(ii)-coitum-coere: / (), 3

MENS BONA, SI QUA DEA'S, TUA ME IN SACRARIA DONO!

sacrarium-ii: o , ,

dono-donavi-donatum-donare: , 1

EXCIDERUNT SURDO TOT MEA VOTA IOVI.

excido-excidi-excisum-excidere: , 3
surdus-a-um: ,
votum-i: , ,
Jupiter-Iovis: , ,

: ,
renuntiatio amoris (. . 3.3), , ,

. 3.23 ,
, 72 (. . 2.2),
. . 1-6 ,
,
-
, .

mulier: ,
() .

mixtamvariafigura:
.
(. 2.1.1-16, 2.2.5-8, 2.3.9-26),
,
. status puella, . . . 3.5)

Eoo: , ().
,
.

patrii: ,
Umbria . . Prop. 4.1.127-8.

100
Thessala saga: . . . 1.1.19-24.

naufragus: To 11-12 ,
, .

. . Prop. 2.14.29-30: nunc a te, mea lux, veniet mea litore navis / servato, an mediis sidat
onusta vadis, Hor. Carm. 1.5.13-16: me tabula sacer / votiva paries indicat uvida / suspendisse potenti /
vestimenta maris deo , , Ov. Am. 3.11b.19-20: lintea dem potius ventisque ferentibus utar, / ut, quam, si
nolim, cogar amare, velim,

coronataecarinae: Y
, . . Verg. G. 1. 303-4: ceu pressae cum iam portum
tetigere carinae, / puppibus et laeti nautae imposuere coronas.

Syrtes: , ,
. . Prop. 2. 9. 33: Verg. Aen. 1.111-2: in breuia et Syrtis urget, miserabile uisu, / inliditque
uadis atque aggere cingit harenae, 4. 41: et Numidae infreni cingunt et inhospita Syrtis, Hor. Carm. 1.22. 5:
sive per Syrtis iter aestuosas,

Mens Bona:
. o. B. Liv. 22.9.10, Ovid. Fast. 6.241-6.

sacraria dono:
, . ,
-.

Barber, E.A., Sexti Properti Carmina, Oxford 1953 [=OCT].


Fedeli, P., Propertius, Stuttgart-Leipzif 1994 [=Teubner].
Goold, G.P., Propertius. Elegies, Cambridge 1990 [=LOEB].
Lee, G., Propertius. The Poems, Oxford 1996.
, ., , 1990 [. ].

Camps, W.A. Propertius Elegies. Book I, Cambridge 1961.


Camps, W.A. Propertius Elegies. Book II, Cambridge 1967.
Camps, W.A. Propertius Elegies. Book III, Cambridge 1966.
Camps, W.A. Propertius Elegies. Book IV, Cambridge 1965.
Richardson, L., Propertius. Elegies I-IV, Norman 1977.

Heyworth, S.J., Cynthia: A Companion to the Text of Propertius, Oxford 2007.


Hubbard, M., Propertius, London 2001.
Hutchinson, G., Propertius: Elegies Book IV, Cambridge 2006.
Papanghelis, T.D., Propertius. A Hellenistic Poet on Love and Death, Cambridge 1987.
Sullivan, J.P., Propertius: A Critical Introduction, Cambridge 1976.
101
8.

1.1, 2.6

21 1460 Padova, ms. 216 , c. 97r

102
LBIUS TIBULLUS, LIBER I ELEGIA I
Divitias alius fulvo sibi congerat auro
Et teneat culti iugera multa soli,
Quem labor adsiduus vicino terreat hoste,
Martia cui somnos classica pulsa fugent:
Me mea paupertas vita traducat inerti, 5
Dum meus adsiduo luceat igne focus.
Ipse seram teneras maturo tempore vites
Rusticus et facili grandia poma manu;
Nec spes destituat, sed frugum semper acervos
Praebeat et pleno pinguia musta lacu. 10
Nam veneror, seu stipes habet desertus in agris
Seu vetus in trivio florida serta lapis,
Et quodcumque mihi pomum novus educat annus,
Libatum agricolae ponitur ante deo.
Flava Ceres, tibi sit nostro de rure corona 15
Spicea, quae templi pendeat ante fores,
Pomosisque ruber custos ponatur in hortis,
Terreat ut saeva falce Priapus aves.
Vos quoque, felicis quondam, nunc pauperis agri
Custodes, fertis munera vestra, Lares. 20
Tunc vitula innumeros lustrabat caesa iuvencos,
Nunc agna exigui est hostia parva soli.
Agna cadet vobis, quam circum rustica pubes
Clamet 'io messes et bona vina date'.
Iam modo iam possim contentus vivere parvo 25
Nec semper longae deditus esse viae,
Sed Canis aestivos ortus vitare sub umbra
Arboris ad rivos praetereuntis aquae.
Nec tamen interdum pudeat tenuisse bidentem
Aut stimulo tardos increpuisse boves, 30
Non agnamve sinu pigeat fetumve capellae
Desertum oblita matre referre domum.
At vos exiguo pecori, furesque lupique,
Parcite: de magno est praeda petenda grege.
Hic ego pastoremque meum lustrare quotannis 35
Et placidam soleo spargere lacte Palem.
Adsitis, divi, neu vos e paupere mensa
Dona nec e puris spernite fictilibus.
Fictilia antiquus primum sibi fecit agrestis
Pocula, de facili conposuitque luto. 40
Non ego divitias patrum fructusque requiro,
Quos tulit antiquo condita messis avo:
Parva seges satis est, satis requiescere lecto
Si licet et solito membra levare toro.
Quam iuvat inmites ventos audire cubantem 45
Et dominam tenero continuisse sinu
Aut, gelidas hibernus aquas cum fuderit Auster,
Securum somnos igne iuvante sequi.
Hoc mihi contingat. Sit dives iure, furorem
Qui maris et tristes ferre potest pluvias. 50
O quantum est auri pereat potiusque smaragdi,
Quam fleat ob nostras ulla puella vias.

103
Te bellare decet terra, Messalla, marique,
Ut domus hostiles praeferat exuvias;
Me retinent vinctum formosae vincla puellae, 55
Et sedeo duras ianitor ante fores.
Non ego laudari curo, mea Delia; tecum
Dum modo sim, quaeso segnis inersque vocer.
Te spectem, suprema mihi cum venerit hora,
Te teneam moriens deficiente manu. 60
Flebis et arsuro positum me, Delia, lecto,
Tristibus et lacrimis oscula mixta dabis.
Flebis: non tua sunt duro praecordia ferro
Vincta, neque in tenero stat tibi corde silex.
Illo non iuvenis poterit de funere quisquam 65
Lumina, non virgo, sicca referre domum.
Tu manes ne laede meos, sed parce solutis
Crinibus et teneris, Delia, parce genis.
Interea, dum fata sinunt, iungamus amores:
Iam veniet tenebris Mors adoperta caput, 70
Iam subrepet iners aetas, nec amare decebit,
Dicere nec cano blanditias capite.
Nunc levis est tractanda Venus, dum frangere postes
Non pudet et rixas inseruisse iuvat.
Hic ego dux milesque bonus: vos, signa tubaeque, 75
Ite procul, cupidis volnera ferte viris,
Ferte et opes: ego conposito securus acervo
Despiciam dites despiciamque famem.

1.1

5
.

, ,
.

() ,
. 10


.
104
, 15
,

, , ,
, 20

.
.

,
: ! .

25

,
.


. 30

, , .
.

35
.

, ,
.


. 40

,
.

,
.

45

, N ,
.

.
. 50

105
,
.

, ,
.

55
.

, ,
, , .

, ,
, , 60

, , ,
.

: ,
.

, , 65
.

, ,
.

, , :
, 70

,
.

,
.

: , 75
,

: ,

DIVITIAS ALIUS FULVO SIBI CONGERAT AURO

divitiae-arum: , , ( .)
fulvus-a-um: /,
congero-congessi-estum-ere: //, 3
aurum-i: , ,

ET TENEAT CULTI IUGERA MULTA SOLI,

106
teneo-tenui-tentum-tenere: ///, 2
colo-colui-cultum-colere: ///, 3
iu(n)gerum-i -eris: , ( -eris ),
solum-i: / / / ,

QUEM LABOR ADSIDUUS VICINO TERREAT HOSTE ,


labor-oris: / / , ,
adsiduus-a-um: /,
vicinus-a-um: ,
terreo-ui-itum-ere: //, 2
hostis-is: , ,

MARTIA CUI SOMNOS CLASSICA PULSA FUGENT :

martius-a-um: ,
somnus-i: , ,
classicum-i: / , ,
pello-pepuli-pulsum-pellere: //, 3
fugo-fugavi-fugatum-fugare: //, 1

ME MEA PAUPERTAS VITA TRADUCAT INERTI , 5

paupertas-atis: , ,
vita-ae: , ,
traduco-traduxi-traductum-traducere: /, 3
iners-ertis: /,

DUM MEUS ADSIDUO LUCEAT IGNE FOCUS .

luceo-luxi--luxere: /, 2
ignis-is: , ( i e )
focus-i: / / , ,

IPSE SERAM TENERAS MATURO TEMPORE VITES

sero-sevi-satum-serere/sero-serui-sertum-serere: /, 3
tener-era-erum: /,
maturus-a-um: ,
tempus-oris: / , ,
vitis-is: / , ,

RUSTICUS ET FACILI GRANDIA POMA MANU;


rusticus-i: ,
facilis-facilis-facile: ,
grandis-grandis-grande: /,
pomum-i: , ,
manus-us: , ,

NEC SPES DESTITUAT , SED FRUGUM SEMPER ACERVOS

destituo-ui-utum-ere: , 3
107
frux-frugis: , , ( . fruges-um)
semper: ,
acervus-i: , ,

P RAEBEAT ET PLENO PINGUIA MUSTA LACU . 10

praebeo-praebui-praebitum-praebere: , 2
plenus-a-um: /,
pinguis-pinguis-pingue: ///,
mustum-i: , ,
lacus-us: / , ,

NAM VENEROR, SEU STIPES HABET DESERTUS IN AGRIS

veneror-veneratus sum-venerari: /, 1
stipes-itis: ,
habeo-ui-itum-ere: , 2
desero-deserui-rtum-deserere: , 3 (desertus: )
ager-agri: , ,

SEU VETUS IN TRIVIO FLORIDA SERTA LAPIS ,

vetus-eris: /, (.: vetustior, .: veterrimus)


trivium-ii: , ,
floridus-a-um: ,
sertum-i: , ,
lapis-idis: , ,

ET QUODCUMQUE MIHI POMUM NOVUS EDUCAT ANNUS,

novus-a-um: , (.: recentior recens, .: novissimus)


educo-xi-ctum-ere: //, 3
annus-i: , ,

LIBATUM AGRICOLAE PONITUR ANTE DEO.

libo-libavi-libatum-libare: , 1 ( libatum )
agricola-ae: , ,
pono-posui-positum-ponere: , 3

F LAVA CERES, TIBI SIT NOSTRO DE RURE CORONA 15

Ceres-eris: /(.) , ,
rus-ruris: / , ,
corona-ae: , ,
flavus-a-um: /,

SPICEA, QUAE TEMPLI PENDEAT ANTE FORES,

spiceus-a-um: ,
templum-i: , ,
pendeo-pependi--pendere: /, 2
foris-is: / , ,

108
P OMOSISQUE RUBER CUSTOS PONATUR IN HORTIS ,

pomosus-a-um: ,
ruber-a-um: /,
custos-odis: / , ,
hortus-i: , ,

TERREAT UT SAEVA FALCE P RIAPUS AVES.

terreo-terrui-territum-terrere: //, 2
saevus-a-um: /,
falx-falcis: , ,
Priapus-i: , ,
avis-is: , , (. . ave avi)

VOS QUOQUE, FELICIS QUONDAM , NUNC PAUPERIS AGRI

felix-cis: ,
quondam: /,
nunc: ,
pauper-pauperis-paupere: ,

CUSTODES, FERTIS MUNERA VESTRA, LARES. 20

munus-eris: , ,
Lar-Laris: , , , ( . Lares-
um)

TUNC VITULA INNUMEROS LUSTRABAT CAESA IUVENCOS ,

vitula-ae: , ,
innumerus-a-um: //,
lustro-lustavi-lustratum-lustrare: /, 1
caedo-cecidi-caesum-caedere: /, 3
iuvencus-i: , ,

NUNC AGNA EXIGUI EST HOSTIA PARVA SOLI .

agna-ae: , ,
exiguus-a-um: /,
hostia-ae: , ,
parvus-a-um: , (.: minor-or-us, .: minimus-a-um)
solum-i: / , ,

AGNA CADET VOBIS , QUAM CIRCUM RUSTICA PUBES

cado-cecidi-casum-cadere: , 3
rusticus-a-um: //,
pubes-is: / , ,

CLAMET 'IO MESSES ET BONA VINA DATE'.

clamo-clamavi-clamatum-clamare: /, 1

109
Io: !,
vinum-i: , ,
do-dedi-datum-dare: , 1

IAM MODO IAM POSSIM CONTENTUS VIVERE PARVO 25

contineo-continui-contentum-continere: / , 2
vivo-vixi--vivere: , 3

NEC SEMPER LONGAE DEDITUS ESSE VIAE,

longus-a-um: /,
via-viae: / , ,

SED CANIS AESTIVOS ORTUS VITARE SUB UMBRA

canis-is: /() , , ( .:
canum)
aestivus-a-um: ,
ortus-us: / / , , (
4 orior-ortus sum-oriri)
vito-vitavi-vitatum-vitare: /, 1
umbra-ae: , ,

ARBORIS AD RIVOS PRAETEREUNTIS AQUAE .

arbor-ris: , ,
rivus-i: , ,
praetereo-praeterivi praeterii-praeteritum-praeterire: /,
(praeter+eo)

NEC TAMEN INTERDUM PUDEAT TENUISSE BIDENTEM

pudeo-pudui-puditum-pudere: , 2
bidens-ntis: , ,

AUT STIMULO TARDOS INCREPUISSE BOVES, 30

stimulus-i: , ,
tardus-a-um: //,
increpo-increpavi /increpui-increpatum /increpitum-increpare: /, 1

bos-bovis: , , ( :
bos-bovis-bovi-bovem-bos-bove, boves-boum-bubus bobus-boves-boves-bubus bobus)

NON AGNAMVE SINU PIGEAT FETUMVE CAPELLAE

sinus-us: / / , ,
piget-piguit-pigitum est-pigere: , 2
fetus-us: , ,
capella-ae: , ,

DESERTUM OBLITA MATRE REFERRE DOMUM .

110
desero-rui-rtum-ere: , 3
obliviscor-blitus sum-oblivisci: //, 3

AT VOS EXIGUO PECORI , FURESQUE LUPIQUE,

pecus-oris: / , ,
fur-furis: , ,
lupus-i: , ,

P ARCITE: DE MAGNO EST PRAEDA PETENDA GREGE .

parco-peperci (parsi)-parcitum (parsum)-parcere: , 3


praeda-ae: , ,
peto-petivi (ii)-petitum-petere: , 3
grex-egis: , ,

HIC EGO PASTOREMQUE MEUM LUSTRARE QUOTANNIS 35

pastor-ris: , ,

ET PLACIDAM SOLEO SPARGERE LACTE P ALEM

placidus-a-um: //,
soleo-solitus sum-solere: , 2
spargo-sparsi-sparsum-spargere: //, 3
lac-lactis: , ,
Pales-is: , ,

ADSITIS, DIVI, NEU VOS E PAUPERE MENSA

adsum-adfui-adesse: , sum
mensa-ae: / , ,

DONA NEC E PURIS SPERNITE FICTILIBUS .

donum-i: , ,
purus-a-um: //,
sperno-sprevi-spretum-spernere: /, 3
fictilis-fictilis-fictile: ,

F ICTILIA ANTIQUUS PRIMUM SIBI FECIT AGRESTIS

antiquus-a-um: /,
agrestis-is-e: //,

P OCULA, DE FACILI CONPOSUITQUE LUTO. 40

poculum-i: , ,
facilis-facilis-facile: , (.: facilior-ior-ius, .: facillimus-a-um)
compono/conpono-composui-compositum-componere: /, 3
lutum-i/lutus-i: / , , /

NON EGO DIVITIAS PATRUM FRUCTUSQUE REQUIRO,


111
divitiae-arum: , , ( )
fructus-us: / , ,
requiro-requisivi requii-requisitum-requirere: /, 3

QUOS TULIT ANTIQUO CONDITA MESSIS AVO:

condo-condidi-conditum-condere: /, 3
messis-is: , ,
avus-i: / , ,

P ARVA SEGES SATIS EST , SATIS REQUIESCERE LECTO

seges-etis: / , ,
requiesco-requievi-requietum-requiescere: /, 3
lectus-i: , ,

SI LICET ET SOLITO MEMBRA LEVARE TORO

membrum-i: , ,
levo-levavi-levatum-levare: /, 1
torus-i/torum-i: , , /

QUAM IUVAT INMITES VENTOS AUDIRE CUBANTEM 45

iuvo-iuvi-iutum-iuvare: , 1
inmitis-inmitis-inmite: ,
ventus-i: , ,
audio-audivi-auditum-audire: , 4
cubo-cubui-cubitum-cubare: , 1

ET DOMINAM TENERO CONTINUISSE SINU

domina-ae: , ,
tener-era-erum: /,
contineo-continui-contentum-continere: , 2

AUT, GELIDAS HIBERNUS AQUAS CUM FUDERIT AUSTER,

gelidus-a-um: /,
hibernus-a-um: ,
aqua-aquae: , ,
fudo-fudavi-fudatum-fudare: , 1
Auster-i: , ,

SECURUM SOMNOS IGNE IUVANTE SEQUI.

securus-a-um: ,
somnus-i: , ,
sequor-secutus sum-sequi: , 3

HOC MIHI CONTINGAT. S IT DIVES IURE, FUROREM

contingo-contigi-contactum-contingere: /, 3
112
dives-divitis: ,
ius-iuris: , ,
furor-oris: / , ,

QUI MARIS ET TRISTES FERRE POTEST PLUVIAS . 50

mare-maris: , ,
tristis-tristis-triste: ,
pluvia-ae: , ,

QUANTUM EST AURI PEREAT POTIUSQUE SMARAGDI,

aurum-i: , ,
pereo-perii-peritum-perire: ,
potis-potis-pote: /,
smaragdus-i: , ,

QUAM FLEAT OB NOSTRAS ULLA PUELLA VIAS .

fleo-flevi-fletum-flere: , 2

TE BELLARE DECET TERRA, MESSALLA, MARIQUE,

bello-bellavi-bellatum-bellare: , 1
decet-decuit-decere: , 2
Messalla-ae: , ,

UT DOMUS HOSTILES PRAEFERAT EXUVIAS ;

hostilis-hostilis-hostile: /,
praefero-praetuli-praelatum-praeferre: /,
exuvia-ae: , ,

ME RETINENT VINCTUM FORMOSAE VINCLA PUELLAE, 55

retineo-retinui-retentum-retinere: /, 2 (re+teneo)
vincio-vinxi-vinctum-vincire: , , 4
formosus-a-um: ,
vinclum-i: , ,

ET SEDEO DURAS IANITOR ANTE FORES.

sedeo-sedi-sessum-sedere: , 2
durus-a-um: ,
ianitor-oris: / , ,
foris-is: ( ), ,

NON EGO LAUDARI CURO , MEA DELIA; TECUM

laudo-laudavi-laudatum-laudari: , 1
curo-curavi-curatum-curare: /, 1

DUM MODO SIM , QUAESO SEGNIS INERSQUE VOCER.

segnis-segnis-segne: ,
113
iners-ertis: /,
voco-vocavi-vocatum-vocare: , 1
quaeso-quaesivi-quaesitum-quaesere: /,

TE SPECTEM , SUPREMA MIHI CUM VENERIT HORA,

specto-spectavi-spactatum-spectare: , 1
hora-ae: / , ,

TE TENEAM MORIENS DEFICIENTE MANU. 60

morior-mortuus sum-mori: , 3
deficio-defeci-defectum-deficere (de+facio): , 3

F LEBIS ET ARSURO POSITUM ME, DELIA, LECTO,

fleo-flevi-fletum-flere: , 2
ardeo-arsi-arsum-ardere: , 2

TRISTIBUS ET LACRIMIS OSCULA MIXTA DABIS .

tristis-tristis-triste: ,
lacrima-ae: , ,
osculum-i: , ,
misceo-miscui-mixtum-miscere: , 2

F LEBIS: NON TUA SUNT DURO PRAECORDIA FERRO

praecordia-ae: , ,
ferrum-i: , ,

VINCTA, NEQUE IN TENERO STAT TIBI CORDE SILEX.

vincio-vinxi-vinctum-vincire: , , 4
sto-steti-statum-stare: , 1
cor-cordis: , ,
silex-icis: , , /
ILLO NON IUVENIS POTERIT DE FUNERE QUISQUAM 65

iuvenis-is: / , , /
funus-eris: , ,

LUMINA, NON VIRGO, SICCA REFERRE DOMUM .

lumen-inis: , ,
virgo-inis: , ,
siccus-a-um: ,

TU MANES NE LAEDE MEOS, SED PARCE SOLUTIS

manes-manium: , , ( )
laedo-laesi-laesum-laedere: , 3
parco-peperci/parsi-parcitum/parsum-parcere: / , 3

114
solvo-solvi-solutum-solvere: , 3

CRINIBUS ET TENERIS , DELIA, PARCE GENIS .

crinis-is: , ,
gena-ae: , ,

INTEREA, DUM FATA SINUNT, IUNGAMUS AMORES:

interea: ,
fatum-i: , ,
sino-sivi-situm-sinere: , 3
iungo-iunxi-iunctum-iungere: , 3

IAM VENIET TENEBRIS MORS ADOPERTA CAPUT, 70

mors-mortis: , ,
adoperio-adopertuus sum-adoperiri: , 4 (ad+operio)
caput-itis: , ,

IAM SUBREPET INERS AETAS, NEC AMARE DECEBIT ,

subrepo-subrepsi-subreptum-subrepere: , 3
aetas-atis: , , (
um ium)
DICERE NEC CANO BLANDITIAS CAPITE.

canus-a-um: ,
blanditia-ae: , ,

NUNC LEVIS EST TRACTANDA VENUS, DUM FRANGERE POSTES

levis-levis-leve: ,
tracto-tractavi-tractatum-tractare: , 1
frango-fregi-fractum-frangere: , 3
postis-is: / , ,

NON PUDET ET RIXAS INSERUISSE IUVAT .

rixa-ae: , ,
insero-inserui-insitum-inserere: , 3

HIC EGO DUX MILESQUE BONUS: VOS, SIGNA TUBAEQUE , 75

dux-ducis: , ,
miles-itis: , ,
signum-i: / , ,
tuba-ae: , ,

ITE PROCUL, CUPIDIS VOLNERA FERTE VIRIS ,

procul: ,
cupidus-a-um: /,
vulnus-eris: , ,

115
F ERTE ET OPES: EGO CONPOSITO SECURUS ACERVO

ops-opis: , , ( )
acervo-acervavi-acervatum-acervare: , 1

DESPICIAM DITES DESPICIAMQUE FAMEM .

despicio-despexi-despectum-despicere: , 3
dis-ditis: ,
fames-is: , ,

:
, (29 ..)
.
.
(1-10) ,
priamel (
), (vita activa)
,
(vita contemplativa)
. (contentus vivere parvo-25),
,
, .

labor: ,
.
, .

Martia: ,
, . . 1.29 .

paupertas: paupertas
. pauper amans,
-,
, . . 3.3.

inerti: , , (vita)
, (. otium).

deo: O Silvanus, (arvorum pecorisque


deus, Virg. Aen. 8.601)

Ceres: - -
, .

Priapus: , ,
, .
. ,

116
,
. , , .
95 Corpus Priapeorum.

felicisagri: E
42 .. , .
-
(. . 3.3).

Lares: , ,
, . Mercurius Lara.
.
Lares Augusti, Lares Compitalicii Compitales (
), Lares Domestici, Lares Familiares, Lares Grundules, Lares Militares, Lares Patrii, Lares
Permarini ( ), Lares Praestites ( ),
Lares Privati, Lares Rurales, Lares Viales ( ), Lares
Genii.

longae deditus esse viae: O T


( ,
. . . 53) .
.

Canis: O , , ,
. ,
.
() .
.

Palem: , ,
21 . ,
,
(lacte-36). ,
. 787 .,
. .

satis requiescere lecto: . Cat. 31.10:desiderato acquiescimus lecto.

uster: () . Boreas
(-), Eurus (, ) Zephyrus ( , Z), Africus
( ), quilo ()

Messala: M. Valerius Messalla Corvinus, ,


27 ..
(1.10),
(1.7)

vinctum formosae vincla puellae: H


(servitium amoris, . . 3.3). O T
, . . Prop. 1.1.1-4, 27-8,
.

Delia: , 2,3,5,6 ,
. . 3.6.

117
segnis inersque: ,
. inertia terminus technicus
.

moriens: . 1.6.25-6
: me sine, quem
semper voluit fortuna iacere, / huic animam extremam reddere nequitiae.

Flebis et arsuro positum me, Delia, lecto: H puella


- . . 1.17.19-24: illic si qua meum sepelissent fata
dolorem, / ultimus et posito staret amore lapis, / illa meo caros donasset funere crines, / molliter et tenera
poneret ossa rosa; / illa meum extremo clamasset pulvere nomen, / ut mihi non ullo pondere terra foret.

Manes: Manes ( manus= )


. 67-8 ,
,

.

iners aetas, nec amare decebit: H . .


Am. 1.9.4: turpe senilis amor.

dux milesque bonus: To -


45-58,
: traducat (5), vinctum, vincla (55), segnis,
iners (58) dux, miles (75). . Prop. 1.6.25-6: Non ego sum laudi, non natus idoneus armis: / hanc
me militiam fata subire volunt.

118
ALBIUS TIBULLUS, LIBER II - ELEGIA VI
Castra Macer sequitur: tenero quid fiet Amori?
sit comes et collo fortiter arma gerat?
et seu longa uirum terrae uia seu uaga ducent
aequora, cum telis ad latus ire uolet?
ure, puer, quaeso, tua qui ferus otia liquit, 5
atque iterum erronem sub tua signa uoca.
quod si militibus parces, erit hic quoque miles,
ipse leuem galea qui sibi portet aquam.
castra peto, ualeatque Venus ualeantque puellae:
et mihi sunt uires et mihi laeta tuba est. 10
magna loquor, sed magnifice mihi magna locuto
excutiunt clausae fortia uerba fores.
iuraui quotiens rediturum ad limina numquam!
cum bene iuraui, pes tamen ipse redit.
acer Amor, fractas utinam tua tela sagittas, 15
si licet, extinctas aspiciamque faces!
tu miserum torques, tu me mihi dira precari
cogis et insana mente nefanda loqui.
iam mala finissem leto, sed credula uitam
spes fouet et fore cras semper ait melius. 20
spes alit agricolas, spes sulcis credit aratis
semina quae magno faenore reddat ager:
haec laqueo uolucres, haec captat harundine pisces,
cum tenues hamos abdidit ante cibus:
spes etiam ualida solatur compede uinctum: 25
crura sonant ferro, sed canit inter opus:
spes facilem Nemesim spondet mihi, sed negat illa.
ei mihi, ne uincas, dura puella, deam.
parce, per immatura tuae precor ossa sororis:
sic bene sub tenera parua quiescat humo. 30
illa mihi sancta est, illius dona sepulcro
et madefacta meis serta feram lacrimis,
illius ad tumulum fugiam supplexque sedebo
et mea cum muto fata querar cinere.
non feret usque suum te propter flere clientem: 35
illius ut uerbis, sis mihi lenta ueto,
ne tibi neglecti mittant mala somnia manes,
maestaque sopitae stet soror ante torum,
qualis ab excelsa praeceps delapsa fenestra
uenit ad infernos sanguinolenta lacus. 40
desino, ne dominae luctus renouentur acerbi:
non ego sum tanti, ploret ut illa semel.
nec lacrimis oculos digna est foedare loquaces:
lena nocet nobis, ipsa puella bona est.
lena necat miserum Phryne furtimque tabellas 45
occulto portans itque reditque sinu:
saepe, ego cum dominae dulces a limine duro
agnosco uoces, haec negat esse domi:
saepe, ubi nox mihi promissa est, languere puellam
nuntiat aut aliquas extimuisse minas. 50
tunc morior curis, tunc mens mihi perdita fingit,
quisue meam teneat, quot teneatue modis:
119
tunc tibi, lena, precor diras: satis anxia uiuas,
mouerit e uotis pars quotacumque deos.

. ;
, ;


, ;

, , , 5
.

, , ,
.

! , ! , !
, ! 10

! ,
!

!
, , .

, ! 15
!

,
.

,
. 20

,
.

, ,
.

. 25
, .

, .
, , .

, !
. 30

.
.
120

.

, , 35
.


. 40

! ,
!

, , !
! !

, , 45
.

,
, .

, ,
. 50

,
.

, ! ,
.

CASTRA MACER SEQUITUR : TENERO QUID FIET AMORI?

sequor-secutus sum-sequi: , 3 .
tener-a-um: ,

SIT COMES ET COLLO FORTITER ARMA GERAT ?

comes-itis: / , ,
collum-i: o , ,

ET SEU LONGA UIRUM TERRAE UIA SEU UAGA DUCENT

vagus-a-um: /()-,

121
AEQUORA, CUM TELIS AD LATUS IRE UOLET ?

aequor-oris: , ,
latus-eris: ( ), ,

URE, PUER, QUAESO, TUA QUI FERUS OTIA LIQUIT , 5

uro-ussi-ustum-urere: , 3
quaeso-quaesivi-quaesitum-quaesere: /, (. . quaero)
ferus-a-um: ,
otium-ii: / , ,
linquo-liqui-lictum-linquere: /, 3

ATQUE ITERUM ERRONEM SUB TUA SIGNA UOCA .

erro-onis: , ,
signum-i: / , ,

QUOD SI MILITIBUS PARCES , ERIT HIC QUOQUE MILES ,

parceo-parcui--parcere: , 3
miles-itis: , ,

IPSE LEUEM GALEA QUI SIBI PORTET AQUAM .

levis-levis-leve: ,
galea-ae: , ,

CASTRA PETO , UALEATQUE VENUS UALEANTQUE PUELLAE:

valeo-valui-valitum-valere: /, 2
peto-petivi(petii)-petitum-petere: , 3
castra-orum: , , (castrum-i: )

ET MIHI SUNT UIRES ET MIHI LAETA TUBA EST. 10

laetus-a-um: ,
tuba-ae: , ,

MAGNA LOQUOR , SED MAGNIFICE MIHI MAGNA LOCUTO

loquor-locutus sum-loqui: , 3

EXCUTIUNT CLAUSAE FORTIA UERBA FORES .

excutio-excussi-excussum-excutere: / , 3
claudo-clausi-clausum-claudere: , 3

IURAUI QUOTIENS REDITURUM AD LIMINA NUMQUAM !

iuro-iuravi iuratus sum-iuratum-iurare: /, 1


redeo -redii-reditum-redire: , 4
limen-inis: , ,
122
CUM BENE IURAUI , PES TAMEN IPSE REDIT .

pes-pedis: , ,

ACER AMOR, FRACTAS UTINAM TUA TELA SAGITTAS , 15

frango-fregi-fractum-frangere: , 3
telum-i: , ,

SI LICET , EXTINCTAS ASPICIAMQUE FACES !

ex(s)tinguo-extinxi-extinctum-extinguere: , 3
aspicio-aspexi-aspectum-aspicere: /, 3
fax-facis: , ,

TU MISERUM TORQUES , TU ME MIHI DIRA PRECARI

torqueo-torsi-tortum-torquere: // (.) , 3
precor-precatus sum-precari: //, 1
dirus-a-um: /,

COGIS ET INSANA MENTE NEFANDA LOQUI .

cogo-coegi-coactum-cogere: , 3
mens-mentis: , ,
nefandus-a-um: (.) / (<ne+. . for=)

IAM MALA FINISSEM LETO, SED CREDULA UITAM

letum-i: , ,
fnio-finivi/ii-finitum-finire: , 4

SPES FOUET ET FORE CRAS SEMPER AIT MELIUS . 20

foveo-fovi-fotum-fovere: / (.)
cras: ,

SPES ALIT AGRICOLAS , SPES SULCIS CREDIT ARATIS

sulcus-i: , , (<.
)
agricola-ae: o , ,
credo-credidi-creditum-credere: / (.) , 3
aro-aravi-aratum-arare: , 1

SEMINA QUAE MAGNO FAENORE REDDAT AGER :

semen-inis: o , ,
faenus-oris: / , ,

HAEC LAQUEO UOLUCRES , HAEC CAPTAT HARUNDINE PISCES ,

laqueus-i: , ,
123
volucer-cris: , ,
capio-cepi-captum-capere: , 3
harundo-inis: , ,
piscis-is: , ,

CUM TENUES HAMOS ABDIDIT ANTE CIBUS :

hamus-i: , ,
abdo-abdidi-abditum-abdere: , 3

SPES ETIAM UALIDA SOLATUR COMPEDE UINCTUM : 25

solor-solatus sum-solare: , 1
validus-a-um: /,
compes-edis: , ,
vincio-vinxi-vinctum-vincire: , 4

CRURA SONANT FERRO , SED CANIT INTER OPUS :

crus-cruris: , ,
ferrum-i: , ,
cano-cecini-cantum-ere: , 3

SPES FACILEM NEMESIM SPONDET MIHI , SED NEGAT ILLA .

facilis-facilis-facile: ,
spondeo-spopondi-sponsum-spondere: , 3 (<. )
nego-negavi-negatum-negare: , 1

EI MIHI , NE UINCAS , DURA PUELLA , DEAM .

vinco-vici-victum-vincere: , 3

PARCE , PER IMMATURA TUAE PRECOR OSSA SORORIS :

os-ossis: , , (. .: ossium)
sopor-oris: , ,

SIC BENE SUB TENERA PARUA QUIESCAT HUMO . 30

quiesco-quievi-quietum-quiescere: /, 3
humus-i: , ,

ILLA MIHI SANCTA EST , ILLIUS DONA SEPULCRO

sanctus-a-um: ,
sepulcrum-i: , ,

ET MADEFACTA MEIS SERTA FERAM LACRIMIS ,

madefactus-a-um: /,
sertum-i: , ,

124
ILLIUS AD TUMULUM FUGIAM SUPPLEXQUE SEDEBO

tumulus-i: / , ,
supplex-icis: , ,
sedeo-sedi-sessum-sedere: , 2

ET MEA CUM MUTO FATA QUERAR CINERE .

mutus-a-um: /,
queror-questus sum-queri: , 3
cinis-eris: , ,

NON FERET USQUE SUUM TE PROPTER FLERE CLIENTEM : 35

fleo-evi-etum-ere: , 2

ILLIUS UT UERBIS , SIS MIHI LENTA UETO ,

lentus-a-um: /,
veto-vetavi-vetatum-vetare: , 1

NE TIBI NEGLECTI MITTANT MALA SOMNIA MANES ,

negligo/neglego-neglexi-neglectum-negligere: , 3
somnium-ii: , ,
Manes-ium: , ,

MAESTAQUE SOPITAE STET SOROR ANTE TORUM ,

soror-oris: , ,
torus-i & torum-i: , ,

QUALIS AB EXCELSA PRAECEPS DELAPSA FENESTRA

excelsus-a-um: , . . excello-cellui-celsum-excellere=
delabor-delapsus sum-delabi: , 3
fenestra-ae: , ,

UENIT AD INFERNOS SANGUINOLENTA LACUS . 40

lacus-us: , ,
sanguinolentus-a-um: ,

DESINO, NE DOMINAE LUCTUS RENOUENTUR ACERBI :

desino-desii(ivi)-desitum-desinere: /, 3
luctus-us: , ,
acerbus-a-um: ,
renovo-renovavi-renovatum-renovare: , 1

NON EGO SUM TANTI , PLORET UT ILLA SEMEL .

ploro-ploravi-ploratum-plorare: /, 1
125
NEC LACRIMIS OCULOS DIGNA EST FOEDARE LOQUACES :

oculus-i: , ,
foedo-foedavi-foedatum-foedare: / (.) , 1
dignus-a-um: ,
loquax-acis: ,

LENA NOCET NOBIS , IPSA PUELLA BONA EST .

lena-ae: /,
noceo-nocui-nocitum-nocere: , 2

LENA NECAT MISERUM PHRYNE FURTIMQUE TABELLAS 45

neco-necavi-necatum-necare: , 1
furtim: ,
tabella-ae: ,

OCCULTO PORTANS ITQUE REDITQUE SINU :

occulto: ,
sinus-us: / / / ()/ / / ,
,

SAEPE , EGO CUM DOMINAE DULCES A LIMINE DURO

dulcis-dulcis-dulce: ,
limen-inis: , ,

AGNOSCO UOCES , HAEC NEGAT ESSE DOMI:

agnosco-agnovi-agnotum-agnoscere: , 3
vox-cis: , ,

SAEPE , UBI NOX MIHI PROMISSA EST , LANGUERE PUELLAM

promitto-promisi-promissum-promittere: , 3
langueo-ere: , 2

NUNTIAT AUT ALIQUAS EXTIMUISSE MINAS . 50

mina-ae: , ,

TUNC MORIOR CURIS , TUNC MENS MIHI PERDITA FINGIT ,


morior-mortuus sum-moriri: , 3 *
perdo-perdidi-perditum-perdere: , 3

QUISUE MEAM TENEAT , QUOT TENEATUE MODIS :

teneo-tenui-tentum-tenere: , 2
modus-i: , ,

126
TUNC TIBI , LENA, PRECOR DIRAS : SATIS ANXIA UIUAS ,

anxius-a-um: ,
vivo-vixi-victum-vivere: , 3

MOUERIT E UOTIS PARS QUOTACUMQUE DEOS .

votum-i: , ,
pars-rtis: , ,

: ,
,
. ,
, ,
(1-6). , ,
. , ,

(29-40).
,
(lena, . . 3.3),
.

Macer: , Pompeius Macer,


2.18 Amores. ,

.

seu longa virumducent: . 3



. . 1.3 : Ibitis Aegaeas
sine me, Messalla, per undas, / o utinam memores ipse cohorsque mei. / Me tenet ignotis aegrum Phaeacia
terris, / abstineas avidas, Mors, modo, nigra, manus.

erit hic quoque miles:


, (1.1.53-58, 1.3.47-8,1.10.1-14, 49-50)
, miles-amator,
.

castra peto:
militia amoris (. . 3.3 1.9 Amores ),
.

clausaefores: (clausae fores)


- .
, (. , . 374,
. . 952 .),
, . . () 5. 145, 164, 167, 189, () 5. 23,

127
12, 118, () 5. 213.
.

faces: , (sagittas-15),
. . Prop. 3.16.16: ipse Amor accensas praecutit ante faces, Ov. Am. 2.9.5: cur tua fax
urit, figit tuus arcus amicos?, 3.9.7-8 ( ): ecce, puer Veneris fert
eversamque pharetram / et fractos arcus et sine luce facem.

insana mente nefanda loqui: (furor, insania) , .


Prop. 1.1.7-8 1.6.16.

spes fovetmelius: O
, . 4. 41-2: , ' ' . / ,
. ,
. 96.

spesNemesim:
(9.146): , / , '
, ', .
, . . 3. 6.

dura puella: To (. Tib. 1.8.50)


. . 1.17.16: quamvis dura, tamen rara puella fuit, 2.1.78: huic misero
fatum dura puella fuit, 4.2.23: indue me Cois, fiam non dura puella.

sororis: . 29-34
. ,
.
.

lenta: - -
. . Prop.
1.6.12: a pereat, si quis lentus amare potest, Prop. 1.15.4, 2.14.14, 3.9.20.

qualis:
. . 4.7.7-10: eosdem habuit secum / quibus
est elata capillos, / eosdem oculos: lateri vestis adusta fuit, / et solitum digito beryllon adederat ignis,
/ summaque Lethaeus triverat ora liquor. B. (2.272-9).

desino: ,

.

lena: , . 15-18 Amor,


exclusus amator. . Tib. 1.5.48: Venit in exitium callida lena meum.
(lena),
-, . . 3.3

Phryne:
, .
4 .. ,
371 365 ..
.
128
,
.
.

tabellas:
. tabella
.

3.23 1.11-12 Amores .

limine duro: dura (. . 28)


, . v. Am. 1.6.68: dura super tota limina nocte iace.
,
(dulcesvoces).

Lenz F. W. Galinsky G.C., Albii Tibulli Aliorumque Carminum libri tres, Leiden 1971.
Luck, G., Albii Tibulli Aliorumque Carmina, Stuttgart 1988 [=Teubner].
Postgate, J. P. Tibulli Aliorumque Carminum libri tres, Oxford 1915.
Lee, G., Tibullus: Elegies, 1975 ( .).
Luck, G., Properz. Tibull. Liebeselegien, Zurich 1964 (. .).
Ponchont, ., Tibulle et les Auteurs du Corpus Tibullianum, Paris 1968 [=Les Belles Lettres].
Postgate, J.P., Tibullus, Catullus, Tibullus and Pervigilium Veneris, London 1956 [=LOEB].

, . ., , 1989.
, . , 1956.

Corte, F. Della., Tibullo. Le Elegie, Fondazione Lorenzo Valla 1980.


Maltby, R., Tibullus: Elegies. Text, Introduction and Commentary, Cambridge 2002.
Murgatroyd, P., Tibullus I. A Commentary on the First Book of the Elegies of Albius Tibullus, Bristol 1991.
Murgatroyd, P., Tibullus Elegies II, Oxford 1994.
Putnam, M.C.J., Tibullus. A Commentary, Norman 1973.
Smith, K. F., The Elegies of Albius Tibullus, New York 1913 (. Darmstadt 1964).

Bright, D.F., Haec mihi fingebam: Tibullus and His World, Leiden 1978.
Cairns, F., Tibullus: A Hellenistic Poet at Rome, Cambridge 1979.

129
9.
Amores

1.1, 1.3, 1.5

22

130
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I
Arma gravi numero violentaque bella parabam
edere, materia conveniente modis.
par erat inferior versus--risisse Cupido
dicitur atque unum surripuisse pedem.
'Quis tibi, saeve puer, dedit hoc in carmina iuris? 5
Pieridum vates, non tua turba sumus.
quid, si praeripiat flavae Venus arma Minervae,
ventilet accensas flava Minerva faces?
quis probet in silvis Cererem regnare iugosis,
lege pharetratae Virginis arva coli? 10
crinibus insignem quis acuta cuspide Phoebum
instruat, Aoniam Marte movente lyram?
sunt tibi magna, puer, nimiumque potentia regna;
cur opus adfectas, ambitiose, novum?
an, quod ubique, tuum est? tua sunt Heliconia tempe? 15
vix etiam Phoebo iam lyra tuta sua est?
cum bene surrexit versu nova pagina primo,
attenuat nervos proximus ille meos;
nec mihi materia est numeris levioribus apta,
aut puer aut longas compta puella comas.' 20
Questus eram, pharetra cum protinus ille soluta
legit in exitium spicula facta meum,
lunavitque genu sinuosum fortiter arcum,
'quod' que 'canas, vates, accipe' dixit 'opus!'
Me miserum! certas habuit puer ille sagittas. 25
uror, et in vacuo pectore regnat Amor.
Sex mihi surgat opus numeris, in quinque residat:
ferrea cum vestris bella valete modis!
cingere litorea flaventia tempora myrto,
Musa, per undenos emodulanda pedes! 30

, ,
, .

. - -

, ; 5
, ,

;
;

,
131
; 10

;
;

, ,
;

; ; 15
;

,
o .

,
. 20

, ,
,


, !

! . 25
.

, .
.

,
. 30

ARMA GRAVI NUMERO VIOLENTAQUE BELLA PARABAM

numerus-i: , ,
violentus-a-um: ,
paro-paravi-paratum-parare: , 1

EDERE , MATERIA CONVENIENTE MODIS .

edo-edidi-editum-edere: , 3
materia-ae: /, ,
convenio-veni-ventum-venire: , 4
modus-i: /, ,

PAR ERAT INFERIOR VERSUS -- RISISSE CUPIDO

par-paris: ,
inferus-a-um: , (.: inferior, .: inferrimus infimus)
versus-i versus-us: o , ,
rideo-risi-risum-ridere: , 2
132
Cupido-inis: E, ,

DICITUR ATQUE UNUM SURRIPUISSE PEDEM .

surripio-surripui-surreptum-surripere: , 3* (sub+rapio)
pes-pedis: , ,

'QUIS TIBI, SAEVE PUER , DEDIT HOC IN CARMINA IURIS? 5

saevus-a-um: ,

P IERIDUM VATES , NON TUA TURBA SUMUS .

turba-ae: , ,

QUID, SI PRAERIPIAT FLAVAE VENUS ARMA MINERVAE,

praeripio-praeripui-praereptum-praeripere: , 3* (prae+rapio)
Minerva-ae: , ,

VENTILET ACCENSAS FLAVA MINERVA FACES ?

ventilo-ventilavi-ventilatum-ventilare: , 1
accendo-accendi-accensum-accedere: , 3
flavus-a-um: /, .
fax-cis: , ,

QUIS PROBET IN SILVIS CEREREM REGNARE IUGOSIS,

probo-probavi-probatum-probare: , 1
silva-ae: , o ,
Ceres-eris: /(.) , ,
regno-regnavi-regnatum-regnare: , 1
iugosus-a-um: ,

LEGE PHARETRATAE VIRGINIS ARVA COLI? 10

lex-legis: / , ,
pharetratus-a-um: ,
Virgo-inis: /() , ,
arvum-i: /, ,
colo-colui-cultum-colere: , 3

CRINIBUS INSIGNEM QUIS ACUTA CUSPIDE P HOEBUM

crinis-is: , ,
insignis-insignis-insigne: ,
acuo-acui-acutum-acuere: , 3
cuspis-idis: , ,

INSTRUAT , AONIAM MARTE MOVENTE LYRAM ?

instruo-instruxi-instructum-instruere: , 3

SUNT TIBI MAGNA, PUER , NIMIUMQUE POTENTIA REGNA;


133
nimium: ,

CUR OPUS ADFECTAS , AMBITIOSE , NOVUM ?

opus-eris: , ,
adfecto-adfectavi-adfectatum-adfectare: , 1
ambitiosus-a-um: ,

AN, QUOD UBIQUE , TUUM EST ? TUA SUNT HELICONIA TEMPE ? 15

Heliconia tempe: .

VIX ETIAM P HOEBO IAM LYRA TUTA SUA EST?

vix: ,
tutus-a-um: ,

CUM BENE SURREXIT VERSU NOVA PAGINA PRIMO,

surgo-surrexi-surrectum-surgere: , 3
pagina-ae: , ,

ATTENUAT NERVOS PROXIMUS ILLE MEOS ;

a(d/t)tenuo-attenuavi-attenuatum-attenuare: , 3
nervus-i: / , ,

NEC MIHI MATERIA EST NUMERIS LEVIORIBUS APTA,

levis-levis-leve: ,

AUT PUER AUT LONGAS COMPTA PUELLA COMAS .' 20

como-compsi-comptum-comptere: , 3

QUESTUS ERAM , PHARETRA CUM PROTINUS ILLE SOLUTA

queror-questus sum-queri: , 3
solvo-solvi-solutum-solvere: , 3

LEGIT IN EXITIUM SPICULA FACTA MEUM ,

exitium-ii: , ,
spiculum-i: , ,

LUNAVITQUE GENU SINUOSUM FORTITER ARCUM ,

luno-lunavi-lunatum-lunare: , 1
genu-us: , ,
sinuosus-a-um: ,

'QUOD' QUE 'CANAS, VATES , ACCIPE' DIXIT 'OPUS!'

cano-cecini-cantum-ere: , 3
134
vates-is: /, ,

ME MISERUM ! CERTAS HABUIT PUER ILLE SAGITTAS . 25

sagitta-ae: , ,

UROR, ET IN VACUO PECTORE REGNAT AMOR.

uro-ussi-ustum-urere: , 3
vacuus-a-um: ,

SEX MIHI SURGAT OPUS NUMERIS, IN QUINQUE RESIDAT:

sex: ( )
resido-resedi-resessum-residere: , 3

FERREA CUM VESTRIS BELLA VALETE MODIS !

ferreus-a-um: (. )

CINGERE LITOREA FLAVENTIA TEMPORA MYRTO ,

cingo-cinxi-cinctum-cingere: , 3
litreus-a-um: ,
flaveo--flavere: , 2
tempus-oris: , ,
myrtum-i: , ,

MUSA, PER UNDENOS EMODULANDA PEDES ! 30

undenus-a-um: ,
emodulor-atus sum-ari: , 1

: H Amores ,
,
/ (discourse).
(Cupido), ,
,
o o (1-4). Am. 1.1 , ,
recusatio, ,
-. Cupido
, , ,
, recusatio
( Cupido) bella arma.
. 19-20 (nec mihi materia est numeris levioribus apta, aut puer aut longas
compta puella comas), / ,

Amores. , o -

, , ,
135
, ,
, puella
.

Arma gravi numero violentaque bella:


arma bella
(Aen. 1.1: Arma virumque cano, Troiae qui primus ab oris, 7.41: dicam
horrida bella).
bella (1) Amor/Cupido (3),
( , , ).
, ,
(recusatio) ,
.

modis: modis ,
innuendo, , . m. 2.8.27-8: quoque loco tecum fuerim,
quotiensque, Cypassi, /narrabo dominae, quotque quibusque modis! modus
convenire, par excellence
. numerus : . Am. 3.7.26: me memini
numeros sustinuisse novem!

dicitur: dicitur ,

. Rss (1975, 78 . 3 .)
/ dicitur
, memini, ferunt, fama est . E, , dicitur
, (.
. 30 .), (. ),
. ,
, ( -3)
, ,
.

Pieridum: . ,
, :
, .
, .

.

unum surripuisse pedem: H


/Cupido
,
(. . 2.107):
. 6
, , persona ,
, , ,
,
(Verg. Ecl. 6.3-5): cum canerem reges et proelia, Cynthius aurem / uellit et admonuit: pastorem, Tityre,
pinguis / pascere oportet ouis, deductum dicere carmen.

non tua turba sumus: ,


, ,
136
,
- , , .
. 6-16
Cupido
.

Aoniam: H , .
. .

nec mihi materia est: (materia) ,


Cupido , ,

. puella,
, .

accipe: accipe . .
6 ,
: hos tibe dant calamos (en accipe?) Musae (Ecl. 6.69). M ,
Cupido .

Me miserum: me miserum
(. Tib. 2.3.78, Prop. 2 33B. 35, 3.23.19). 15 Amores
45
.
"" Cupido.

vacuo pectore:
puella.

137
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I
Iusta precor: quae me nuper praedata puella est,
aut amet aut faciat, cur ego semper amem!
a, nimium volui--tantum patiatur amari;
audierit nostras tot Cytherea preces!
Accipe, per longos tibi qui deserviat annos; 5
accipe, qui pura norit amare fide!
si me non veterum commendant magna parentum
nomina, si nostri sanguinis auctor eques,
nec meus innumeris renovatur campus aratris,
temperat et sumptus parcus uterque parens-- 10
at Phoebus comitesque novem vitisque repertor
hac faciunt, et me qui tibi donat, Amor,
et nulli cessura fides, sine crimine mores
nudaque simplicitas purpureusque pudor.
non mihi mille placent, non sum desultor amoris: 15
tu mihi, siqua fides, cura perennis eris.
tecum, quos dederint annos mihi fila sororum,
vivere contingat teque dolente mori!
te mihi materiem felicem in carmina praebe--
provenient causa carmina digna sua. 20
carmine nomen habent exterrita cornibus Io
et quam fluminea lusit adulter ave,
quaeque super pontum simulato vecta iuvenco
virginea tenuit cornua vara manu.
nos quoque per totum pariter cantabimur orbem, 25
iunctaque semper erunt nomina nostra tuis.

Dickinson College Commentaries http://dcc.dickinson.edu/

H :
.

, ! !
.

, 5
!

,
,


10

138
, ,

, ,
, .

, . 15
, , .

,
. 20


, ,

, 25
.

IUSTA PRECOR: QUAE ME NUPER PRAEDATA PUELLA EST,

iustus-a-um: ,
precor-precatus sum-precari: //, 1
nuper: , noviper novus (.:-, .: nuperrime)
praedor-atus sum-ari: /, 1

AUT AMET AUT FACIAT, CUR EGO SEMPER AMEM !

facio-feci-factum-facere: , 3* .

A, NIMIUM VOLUI TANTUM PATIATUR AMARI;

a: ah
volo-volui-velle: ,
patior-passus sum-pati: /, , 3*
nimium: ,

AUDIERIT NOSTRAS TOT CYTHEREA PRECES!

prex-precis: /, ,
Cythereus-a-um: , (Cytherea: )

ACCIPE, PER LONGOS TIBI QUI DESERVIAT ANNOS ; 5

accipio-accepi-acceptum-accipere: , 3*
139
annus-i: , ,
longus-a-um: /,
deservio-deservire: , 4

ACCIPE, QUI PURA NORIT AMARE FIDE!

nosco-novi-notum-noscere: , 3 ( norit . : noverit)


purus-a-um: ,
fides-ei: , ,

SI ME NON VETERUM COMMENDANT MAGNA PARENTUM

commendo-commendavi-commendatum-commendare: /, 1
magnus-a-um: , (.: maior-ior-ius, .: maximus-a-um)
vetus-eris: /, (.: vetustior-ior-ius, Y.:
veterrimus-a-um)

NOMINA, SI NOSTRI SANGUINIS AUCTOR EQUES ,

nomen-inis: , ,
parens-entis: o , ,
auctor-oris: / , ,
equus-i: o / , ,
sanguis-inis: , ,

NEC MEUS INNUMERIS RENOVATUR CAMPUS ARATRIS ,

innumerus-a-um: , ( )
renovo-renovavi-renovatum-renovaare: , , 1
campus-i: o , ,
aratrum-i: , ,

TEMPERAT ET SUMPTUS PARCUS UTERQUE PARENS 10

tempero-temperavi-temperatum-temperare: , 1
parcus-a-um: ,
sumptus-us: , ,

AT P HOEBUS COMITESQUE NOVEM VITISQUE REPERTOR

Phoebus-i: ( ), ,
comes-itis: / , ,
novem: , ,
vitis-is: , ,
repertor-oris: , , ( reperio)

HAC FACIUNT, ET ME QUI TIBI DONAT, AMOR,

Dono-avi-atum-are: /, 1

ET NULLI CESSURA FIDES , SINE CRIMINE MORES

cedo-cessi-cessum-cedere: // , 3
crimen-inis: /, ,
mos-moris: , , ,
140
NUDAQUE SIMPLICITAS PURPUREUSQUE PUDOR.

nudus-a-um: /,
simplicitas-atis: / , ,
pudor-oris: / / , ,
purpureus-a-um: /() , ( )

NON MIHI MILLE PLACENT, NON SUM DESULTOR AMORIS:

mille: , ,
placeo-placui-placitum-placere: , 2
desultor-oris: /() , ,
amor-amoris: / , ,

TU MIHI, SIQUA FIDES, CURA PERENNIS ERIS.

cura-ae: , ,
perennis-perennis-perenne (per+annus): //,

TECUM , QUOS DEDERINT ANNOS MIHI FILA SORORUM ,

do-dedi-datum-dare: , 1 ( dederint .)
filum-i: / , ,
soror-oris: /(, .) M, ,

VIVERE CONTINGAT TEQUE DOLENTE MORI!

vivo-vixi-victum-vivere: , 3
contingo-contigi-contactum-contingere (con+tango): , 3 (
)
doleo-dolui-dolitum-dolere: //, 2

morior-mortuus sum-moriri: , 3 *

TE MIHI MATERIEM FELICEM IN CARMINA PRAEBE

materies-iei: / / , ,
felix-cis: /,
carmen-carminis: / / / , , ,
praebeo,praebui,praebitum,praebere: /, 2

P ROVENIENT CAUSA CARMINA DIGNA SUA. 20

prvenio,prveni,proventum,provenire (pro+venio): , 4
dignus-a-um: ,

CARMINE NOMEN HABENT EXTERRITA CORNIBUS IO

exterreo-exterrui-exterreritum-exterrere: /, 2
cornu-us: , ,
Io-Ionis: , ,

ET QUAM FLUMINEA LUSIT ADULTER AVE,

141
flumineus-a-um: ,
ludo-lusi-lusum-ludere: //, 3
adulter-eris: / , ,
avis-is: / , , (. . ave avi)

QUAEQUE SUPER PONTUM SIMULATO VECTA IUVENCO

pons-pontis: //, , o
simulo-simulavi-simulatum-simulare: /, 1
veho-vexi-vectum-vehere: /, 3
iuvencus-i: , ,

VIRGINEA TENUIT CORNUA VARA MANU.

virgineus-a-um: , ( virgo)
teneo-tenui-tentum-tenere: , 2
varus-a-um: ,
cornu-us: , , ,
manus-us: , ,

NOS QUOQUE PER TOTUM PARITER CANTABIMUR ORBEM , 25

canto-cantavi-cantatum-cantare: , 1
orbis-is: /, ,

IUNCTAQUE SEMPER ERUNT NOMINA NOSTRA TUI.

iungo-iunxi-iunctum-iungere: , 3

: Cupido (1.1)
Amor (Am. 1.2) materia.numeris levioribus apta (Am.
1. 1. 19-20), puella .
1. 3 , -
puella .
- puella m. 1. 3
, praedata est , ,
. 4-6 16-19 (Du-Stil)
,
puella .

, puella.
. . Prop. 1.6.25, Tib. 1.1.57.

praedata: (2.1.55): una meos quoniam


praedata est femina sensus. locus communis
(. . 4.2 Buchner: dominamea)
.
Amores, servitium amoris ,
142
, Am. 2.17.5-6: atque utinam dominae miti quoque praeda fuissem / formosae quoniam
praeda futurus eram!

Cytherea: , ,
.
, ,
. Cytherea
,
. ,
. , , ,
, .

me non veterum commendant magna parentum: persona


1.1.57 3.2.9-18,
puella.

eques: ,
. ,
400.000 ,
. , ordo equester, , 20.000 .

.
,
- - .
(.. ),
,
. ,
. ,
.

comitesque novem: O ,
. . Prop. 1.8b.41.

vitisque repertor:
,
.

hac faciunt: , ,
.

desultor:
Circus. . Varr. R. R. 2.7. 15, Liv. 23.29; 44.9, Manil. 5.85.
, , , . Sen.
Suas. 1.8: Bellissimam tamen rem Dellius dixit, quem Messala Corvinus desultorem bellorum civilium vocat
quia ab Dolabella ad Cassium transiturus salutem sibi pactus est si Dolabellam occidisset, a Cassio deinde
transit ad Antonium, novissime ab Antonio trans-fugit ad Caesarem.

siqua fides: , , . .
m. 1.8.11-2: sanguine, siqua fides, stillantia sidera vidi; / purpureus Lunae sanguine vultus erat.

vivere contingat teque dolente mori: ,


(. 1.19),
Am. 2. 10 .

143
te mihi materiem felicem in carmina praebe: puella
. H carmina 19-21

. A Am.2.1.23-28: carmina
sanguineae deducunt cornua lunae, / et revocant niveos solis euntis equos; / carmine dissiliunt abruptis
faucibus angues, / inque suos fontes versa recurrit aqua. / carminibus cessere fores, insertaque posti.

Io: , .
. ,
. , ,
. , ,
, .
, .
, , ,
. ( )
. .
( ), ,
, ,
( ), (
+), ,
, .
.
(1.583-747) (4.351-421). ,
(561-886).

quam fluminea lusit adulter ave: , ,


, , .
,
. , . . Am. 1.10.3 Prop.
1.13.30.

quaeque manu: .
, ,
, .
, .
.
,
. , .

144
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA V
Aestus erat, mediamque dies exegerat horam;
adposui medio membra levanda toro.
pars adaperta fuit, pars altera clausa fenestrae;
quale fere silvae lumen habere solent,
qualia sublucent fugiente crepuscula Phoebo, 5
aut ubi nox abiit, nec tamen orta dies.
illa verecundis lux est praebenda puellis,
qua timidus latebras speret habere pudor.
ecce, Corinna venit, tunica velata recincta,
candida dividua colla tegente coma-- 10
qualiter in thalamos famosa Semiramis isse
dicitur, et multis Lais amata viris.
Deripui tunicam--nec multum rara nocebat;
pugnabat tunica sed tamen illa tegi.
quae cum ita pugnaret, tamquam quae vincere nollet, 15
victa est non aegre proditione sua.
ut stetit ante oculos posito velamine nostros,
in toto nusquam corpore menda fuit.
quos umeros, quales vidi tetigique lacertos!
forma papillarum quam fuit apta premi! 20
quam castigato planus sub pectore venter!
quantum et quale latus! quam iuvenale femur!
Singula quid referam? nil non laudabile vidi
et nudam pressi corpus ad usque meum.
Cetera quis nescit? lassi requievimus ambo. 25
proveniant medii sic mihi saepe dies!

Dickinson College Commentaries http://dcc.dickinson.edu/

.
.

, .
.

5
.

! ,
; 10

145
, ,
.

,
, , .

15
, , .

,
:

, !
! 20

!
! !

-; , ,
.

; 25
.

AESTUS ERAT, MEDIAMQUE DIES EXEGERAT HORAM ;

aestus-us: / , ,
medius-a-um: , ( )
dies-iei: , ,
exigo-exegi-exactum-exigere: , 3 (ex+ago)
hora-ae: , ,

ADPOSUI MEDIO MEMBRA LEVANDA TORO.

adpono-adposui-adpositum-adponere (ad+pono): , 3
membrum-i: , ,
levo-levavi-levatum-levare: /, 1 ( levanda )
torus-i torum-i: , ,

P ARS ADAPERTA FUIT, PARS ALTERA CLAUSA FENESTRAE;

pars-partis: , ,
adaperio-adaperui-adapertum-adaperire: , 4
claudo-clausi-clausum-claudere: , 3
fenestra-ae: , ,

QUALE FERE SILVAE LUMEN HABERE SOLENT,

146
fere: ,
silva-ae: , ,
lumen-inis: , ,
soleo-solitus sum-solere: , 2

QUALIA SUBLUCENT FUGIENTE CREPUSCULA P HOEBO, 5

subluceo-subluxi-sublucere: , 2
fugio-fugi-fugitum-fugere: , 3*
crepusculum-i: , ,

AUT UBI NOX ABIIT, NEC TAMEN ORTA DIES.

nox-noctis: , ,
abeo-abivi (abii)-abitum-abire: , (ab+eo)
orior-ortus sum-oriri: , 4

ILLA VERECUNDIS LUX EST PRAEBENDA PUELLIS ,

verecundus-a-um: ,
lux-lucis: , ,

QUA TIMIDUS LATEBRAS SPERET HABERE PUDOR.

latebra-ae: / , ,
timidus-a-um: ,
spero-speravi-speratum-sperare: , 1
pudor-oris: , ,

ECCE, CORINNA VENIT, TUNICA VELATA RECINCTA,

ecce: !/!,
Corinna-ae: , ,
venio-veni-ventum-venire: , 4
tunica-ae: , ,
velo-velavi-velatum-velare: , 1
recingo-recinxi-recinctum-recingere: , 3

CANDIDA DIVIDUA COLLA TEGENTE COMA 10

candidus-a-um: ,
dividuus-a-um: ,
collum-i: , ,
tego-texi-tectum-tegere: /, 3
coma-ae: , ,

QUALITER IN THALAMOS FAMOSA SEMIRAMIS ISSE

thalamus-i: / , ,
famosus-a-um: ,
Semiramis, Semiramis: , ,

DICITUR, ET MULTIS LAIS AMATA VIRIS.

147
Lais, Laidis Laidos: , ,
vir-i: , ,

DERIPUI TUNICAM NEC MULTUM RARA NOCEBAT;

deripio-deripui-dereptum-deripere: , 3
multum: , (.: plus, .: plurimum)
rarus-a-um: /,
noceo-nocui-nocitum-nocere: , 2

P UGNABAT TUNICA SED TAMEN ILLA TEGI.

pugno-pugnavi-pugnatum-pugnare: , 1

QUAE CUM ITA PUGNARET, TAMQUAM QUAE VINCERE NOLLET, 15

vinco-vici-victum-vincere: , 3
nolo-nolui-nolle: , ,

VICTA EST NON AEGRE PRODITIONE SUA.

non aegre: ,
proditio-ionis: , ,

UT STETIT ANTE OCULOS POSITO VELAMINE NOSTROS ,

sto-steti-statum-stare: /, 1
oculus-i: , ,
pono-posui-positum-ponere: / , 3
velamen-inis: , ,

IN TOTO NUSQUAM CORPORE MENDA FUIT.

corpus-oris: , ,
menda-ae: / , ,

QUOS UMEROS, QUALES VIDI TETIGIQUE LACERTOS !

umerus-i: , ,
tango-tetigi-tactum-tangere: , 3
lacertus-i: , ,

F ORMA PAPILLARUM QUAM FUIT APTA PREMI! 20

forma-ae: / , ,
papilla-ae: , ,
aptus-a-um: ,
premo-pressi-pressum-premere: , 3

QUAM CASTIGATO PLANUS SUB PECTORE VENTER !

148
castigo-castigavi-castigatum-castigare: /, 1
planus-a-um: ,
pectus-oris: , ,
venter-tris: , ,

QUANTUM ET QUALE LATUS ! QUAM IUVENALE FEMUR!

latus-eris: , ,
iuvenalis-iuvenalis-iuvenale: ,
femur-oris: ,

SINGULA QUID REFERAM ? NIL NON LAUDABILE VIDI

singulus-a-um: ,
refero-retuli-relatum-referre (re+fero): ,
laudabilis-laudabilis-laudabile: ,

ET NUDAM PRESSI CORPUS AD USQUE MEUM .

Usque: ,

CETERA QUIS NESCIT? LASSI REQUIEVIMUS AMBO. 25

ceterus-a-um: ,
nescio-nesci(v)i-nescire: , 4
lassus-a-um: /,
requiesco-requievi-requietum-requiescere: , 3
ambo-ambae-ambo: , ( )

P ROVENIANT MEDII SIC MIHI SAEPE DIES!

Saepe: , (.: saepius, .: saepissime)

: -
Amores
. O m. 1. 5
,
. ,
,
.
puellae ,
Am. 1. 5 -. ,
. ,
,

(discourse).
(.
).

149
mediamhoram: ,
. ..
(415-417)
. , ,
. ,

,
.

medio: -
. ( medio toro)

toro: torus lectus


/ .

Phoebo: Phoebo , .

Corinna: Amores
. , 6 . ..,
. , ,
.

Semiramis: (8 . .)
.
. v. Met. 4.58, Juv. 2.108.

Lais: .

(. 13. 588).
(2.6.1-6)
(ad cuius iacuit Graecia toea fores).
(. . 2. 5) (19-22),
, , .
, .

, .
. B. 23.

quos umeros...premi:
. 19-22 ,
(tetigi-19, premi-20, pressi-24). .
2.15.3 . , ,
,
. 5. 132:

, , ( )
, , , ,
, , ,
, () ,
,
, (' ) .

150

, . 5.204, or. Epod. 8.3,
art. 3.53. , - ,
,
.

Cetera quis nescit:


. E, , decorum
. puella- Am. 1.5
.
.

proveniant...dies: -
, ,
puella , ,
ad libitum ad infinitum.

151
23 Hans Holbein, (v.Am. 1.5.12) (1526)

152
10.
Amores

AN ()
1.9, 3.11b

PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA IX


Militat omnis amans, et habet sua castra Cupido;
Attice, crede mihi, militat omnis amans.
quae bello est habilis, Veneri quoque convenit aetas.
turpe senex miles, turpe senilis amor.
quos petiere duces animos in milite forti, 5
hos petit in socio bella puella viro.
pervigilant ambo; terra requiescit uterque--
ille fores dominae servat, at ille ducis.
militis officium longa est via; mitte puellam,
strenuus exempto fine sequetur amans. 10
ibit in adversos montes duplicataque nimbo
flumina, congestas exteret ille nives,
nec freta pressurus tumidos causabitur Euros
aptaque verrendis sidera quaeret aquis.
quis nisi vel miles vel amans et frigora noctis 15
et denso mixtas perferet imbre nives?
mittitur infestos alter speculator in hostes;
in rivale oculos alter, ut hoste, tenet.
ille graves urbes, hic durae limen amicae
obsidet; hic portas frangit, at ille fores. 20
Saepe soporatos invadere profuit hostes
caedere et armata vulgus inerme manu.
sic fera Threicii ceciderunt agmina Rhesi,
et dominum capti deseruistis equi.
nempe maritorum somnis utuntur amantes, 25
et sua sopitis hostibus arma movent.
custodum transire manus vigilumque catervas
militis et miseri semper amantis opus.
Mars dubius nec certa Venus; victique resurgunt,
quosque neges umquam posse iacere, cadunt. 30
Ergo desidiam quicumque vocabat amorem,
desinat. ingenii est experientis amor.
ardet in abducta Briseide magnus Achilles--
dum licet, Argeas frangite, Troes, opes!
Hector ab Andromaches conplexibus ibat ad arma, 35
et, galeam capiti quae daret, uxor erat.
summa ducum, Atrides, visa Priameide fertur
Maenadis effusis obstipuisse comis.
Mars quoque deprensus fabrilia vincula sensit;
notior in caelo fabula nulla fuit. 40
ipse ego segnis eram discinctaque in otia natus;

153
mollierant animos lectus et umbra meos.
inpulit ignavum formosae cura puellae
iussit et in castris aera merere suis.
inde vides agilem nocturnaque bella gerentem. 45
qui nolet fieri desidiosus, amet!

, .
, , .

, :
, .

, 5
.

, ,
, .

.
, , . 10

,
, .

,
.

15
;

, . 20

25
, , .

:
.

(), ():

154
, . 30


: .

,
, .

, 35
.


. 40

,
.

: 45
, .

MILITAT OMNIS AMANS , ET HABET SUA CASTRA CUPIDO;

milito-militavi-militatum-militare: , 1 ( militat
)
castra-orum: , , (castrum-i: )
Cupid-inis: , ,

ATTICE, CREDE MIHI, MILITAT OMNIS AMANS .

Atticus-i: , ,
credo-credidi-creditum-credere: , 3

QUAE BELLO EST HABILIS, VENERI QUOQUE CONVENIT AETAS .

bellum-i: , ,
habilis-habilis-habile: ,
Venus-eris: / , ,
convenio-conveni-conventum-convenire: , 4
aetas-atis: , , (
um ium)

TURPE SENEX MILES , TURPE SENILIS AMOR .

155
turpis-turpis-turpe: /,
senex-nis: ,
miles-itis: , ,
senilis-senilis-senile: ,

QUOS PETIERE DUCES ANIMOS IN MILITE FORTI,

peto-petivi(petii)-petitum-petere: , 3
dux-ducis: , ,
animus-i: , ,
fortis-fortis-forte: ,

HOS PETIT IN SOCIO BELLA PUELLA VIRO .

socius-a-um: , ( )
bellus-a-um: ,

P ERVIGILANT AMBO; TERRA REQUIESCIT UTERQUE

pervigilo-pervigilavi-pervigilatum-pervigilare: , 1
requiesco-requievi-requietum-requiescere: , 3 .
ILLE FORES DOMINAE SERVAT, AT ILLE DUCIS .

foris-is: , ,
domina-ae: , ,
servo-servavi-servatum-servare: /, 1 .

MILITIS OFFICIUM LONGA EST VIA; MITTE PUELLAM ,

officium-officii: , ,
longus-a-um: ,
via-ae: / , ,
mitto-misi-missum-mittere: , 3

STRENUUS EXEMPTO FINE SEQUETUR AMANS

strenuus-a-um: ,
eximo-exemi-exemptum-eximere: , 3
finis-is: , ,
sequor-secutus sum-sequi: , 3 .

IBIT IN ADVERSOS MONTES DUPLICATAQUE NIMBO

adversus-a-um: ,
mons-ntis: , ,
duplico-duplicavi-duplicatum-duplicare: , 1
nimbus-i: , ,

F LUMINA, CONGESTAS EXTERET ILLE NIVES ,

flumen-inis: , ,

156
conger-congessi-congestum-congerere: , 3
extero-extrivi-extritum-exterere: , , 3
nix-nivis: , ,

NEC FRETA PRESSURUS TUMIDOS CAUSABITUR EUROS

fretum-ti fretus-us: (.) , ,


premo-pressi-pressum-premere: , 3 .
tumidus-a-um: ,
causor-causatus sum-causari: /, 1
Eurus-i: (- ), ,

APTAQUE VERRENDIS SIDERA QUAERET AQUIS .

aptus-a-um: ,
verro-verri-versum-verrere: , 3 (verrendis aquis:
apta verrend aquas)
sidus-eris: , ,
quaero-quaesivi-quaesitum-quaerere: , 3
aqua-ae: , ,

QUIS NISI VEL MILES VEL AMANS ET FRIGORA NOCTIS

frigus-oris: , ,

ET DENSO MIXTAS PERFERET IMBRE NIVES ?

densus-a-um: ,
misceo-miscui-mixtum-miscere: , 2
perfero-pertuli-perlatum-perferre: , 3
imber-imbris: , ,

MITTITUR INFESTOS ALTER SPECULATOR IN HOSTES;

mitto-misi-missum-mittere: , 3 .
infesto-infestavi-infestatum-infestare: , , 1
speculator-oris: , ,
hostis-is: , ,

IN RIVALE OCULOS ALTER, UT HOSTE, TENET.

rivalis-is: , ,
oculus-i: , ,
teneo-tenui-tentum-tenere: , 3

ILLE GRAVES URBES , HIC DURAE LIMEN AMICAE

gravis-gravis-grave: ,
urbs-urbis: , ,
durus-a-um: ,
limen-inis: , ,
amica-ae: , ,

157
OBSIDET; HIC PORTAS FRANGIT , AT ILLE FORES .

obsideo-obsedi-obsessum-obsidere: , 2
porta-ae: /, ,
frango-fregi-fractum-frangere: , 3

SAEPE SOPORATOS INVADERE PROFUIT HOSTES

soporo-soporavi-soporatum-soporare: , 1
invado-invasi-invasum-invadere: , 3
prosum-profui-prodesse: ( , pro+sum)

CAEDERE ET ARMATA VULGUS INERME MANU .

caedo-cecidi-caesum-caedere: , 3
armo-armavi-armatum-armare: , 1
vulgus-i volgus-i: o , ,
inermus-a-um: ,
manus-us: , ,

SIC FERA THREICII CECIDERUNT AGMINA RHESI,

ferus-a-um: ,
Threicius-a-um: , ,
cado-cecidi-casum-cadere: , 3
agmen-inis: / , ,
Rhesus-i: , ,

ET DOMINUM CAPTI DESERUISTIS EQUI.

dominus-i: / , ,
capio-cepi-captum-capere: , 3
desero-deserui-desertum-deserere: , 3
equus-i: , ,

NEMPE MARITORUM SOMNIS UTUNTUR AMANTES ,

maritus-i: , ,
somnus-i: , ,
utor-usus sum-uti: , 3

ET SUA SOPITIS HOSTIBUS ARMA MOVENT .

sopio-sopivi (ii)-sopitum-sopire: , 4
arma-orum: , , ( )
moveo-movi-motum-movere: , 2 (moveo arma: , )

CUSTODUM TRANSIRE MANUS VIGILUMQUE CATERVAS

custos-odis: , ,
transeo-transivi(transii)-transitum-transire: /, 4

158
vigil-ilis: , , (Vigiles Urbani: )
caterva-ae: , ,

MILITIS ET MISERI SEMPER AMANTIS OPUS .

Miser-a-um: /,
semper: ,
opus-eris: , ,

MARS DUBIUS NEC CERTA VENUS; VICTIQUE RESURGUNT ,

Mars-rtis: , ,
dubius-ia-ium: ,
certus-a-um: , ,
vinco-vici-victum-vincere: , 3
resurgo-resurrexi-resurrectum-resurgere: , 3

QUOSQUE NEGES UMQUAM POSSE IACERE, CADUNT.

nego-negavi-negatum-negare: , 1
umquam: ,
possum-potui-posse: /,
iaceo-iacui-iacitum-iacere: /, 2
cado-cecidi-casum-cadere: , 3

ERGO DESIDIAM QUICUMQUE VOCABAT AMOREM ,

desidia-ae: /, ,
voco-vocavi-vocatum-vocare: , 1

DESINAT. INGENII EST EXPERIENTIS AMOR.

desino-desii(ivi)-desitum-desinere: /, 3
ingenium-ii: , ,
experior-expertus sum-experiri: /, 4

ARDET IN ABDUCTA BRISEIDE MAGNUS ACHILLES

ardeo-arsi-arsum-ardere: , 2
abduco-abduxi-abductum-abducere: , 3
Briseis-idos: , ,
Achillesis: , ,

DUM LICET, ARGEAS FRANGITE, TROES, OPES!

licet-licuit--licere: /, 2
Argeus-a-um: ,
TrosTrois: , ,
ops-opis: , ,

HECTOR AB ANDROMACHES CONPLEXIBUS IBAT AD ARMA ,

159
Hector-oris: , ,
con(m)plexus-us: , ,
Andromache-es: , ,

ET, GALEAM CAPITI QUAE DARET, UXOR ERAT.

galea-ae: , ,
caput-itis: , ,
do-dedi-datum-dare: , 1
uxor-oris: , ,

SUMMA DUCUM , ATRIDES , VISA P RIAMEIDE FERTUR

summus-a-um: , ( superus, .: superior,


.: supremus/summus. Summa ducum: )
Atrides-deae: , ,
video-vidi-visum-videre: , 2
Priameides-deae: , ,
fero-tuli-latum-ferre: ,

MAENADIS EFFUSIS OBSTIPUISSE COMIS .

Maenas-adis: , ,
effundo-effudi-effusum-effundere: , 3
Obstipesco-obstipui-obstipitum-obstipescere: , 3
coma-ae: / , ,

MARS QUOQUE DEPRENSUS FABRILIA VINCULA SENSIT;

depre(he)ndo-deprendi-deprensum-deprendere: , 3
fabrilis-fabrilis-fabrile: ,
vinculum-i: , ,
sentio-sensi-sensum-sentire: , 4

NOTIOR IN CAELO FABULA NULLA FUIT.

notus-a-um: , ( . nosco)
caelum-i: , ,
fabula-ae: / / , ,

IPSE EGO SEGNIS ERAM DISCINCTAQUE IN OTIA NATUS;

segnis-segnis-segne: , ,
nascor-natus sum-nasci: , 3
discingo-discinxi-discinctum-discingere: , 3
otium-ii: / , ,

MOLLIERANT ANIMOS LECTUS ET UMBRA MEOS .

mollio-mollivi(ii)-mollitum-mollire: , 4
lectus-i: , ,
umbra-ae: , ,

160
INPULIT IGNAVUM FORMOSAE CURA PUELLAE

inpello-inpepuli/inpulli-inpulsum-inpellere: , 3
ignavus-a-um: ,
cura-ae: , ,
formosus-a-um: ,

IUSSIT ET IN CASTRIS AERA MERERE SUIS.

iubeo-iussi-iussum-iubere: , 2
aes-aeris: , ,
mereo-merui-meritum-merere: , 2

INDE VIDES AGILEM NOCTURNAQUE BELLA GERENTEM .

inde: ,
video-vidi-visum-videre: , 2
agilis-agilis-agile: ,
nocturnus-a-um: ,
gero-gessi-gestum-gerere: /, 3 (bellum gero: )

QUI NOLET FIERI DESIDIOSUS , AMET

nolo-nolui-nolle: ,
fio-factus sum-fieri: ,
desidiosus-a-um: ,

: ,
militat omnis amans sententia,
, ,
.
(tium)
, .
, ,
,
.

.
, ,
,
. . 3 militia amoris .

Attice:
. B. m. 2.10 (Graecinus) Am. 2.18 (acer).
.
O, (Pont. 2.4 2.17).

161
Quae belloaetas: . 3. -
comparatio
. ,
""
militia moris,
.
. . 3-6
(. 3-6)
(bellum) bella puella.
,
(fores dominae servat, . 7-8)
(ducis- 8).

Eurs: Boreas (-), uster ( -


), Eurus ( , ) Zephyrus ( -Z), Africus
( ), quilo ()

frigoranives:
,
. ib. 1.4.41., Prop. 1.1-8, 2.26.29 . Am. 2.11.49 2.16.19.

durae limen: . 19-20 exclusus amator


, (ille
graves urbes, hic durae limen amicae obsidet; / hic portas frangit, at ille fores).

Rhesi:
495. ,
.

custodum: - (custos/ ianitor) -


puella
. . m. 1.6.7: per excubias custodum leniter ire . m. 2.2/2.3.

Mars dubius: . 29.


.
(Mars/Venus). ,
comparatio resurgunt
cadunt (29-30) , , . ,
,
,
,
, .

Dum licet in Arhaeas frangite opes: . 33-4 440 .


, ,

.

Hector ab Andromaches: E, ,
. , ,
(369 .),
. ,
, , ,

libido.

162
Priameide: , ,
. ,
.
(effusescomis) (Maenadis)
, ,
. . . 24.

inde vides...amet: T et habet sua sastra Cupido


. ,
militia amoris. O
(46), ,
.

.

24 Evelyn De Morgan, (1898)

163
OVIDIUS NASO, LIBER III ELEGIA XIb
Luctantur pectusque leve in contraria tendunt
hac amor hac odium, sed, puto, vincit amor.
odero, si potero; si non, invitus amabo.
nec iuga taurus amat; quae tamen odit, habet.
nequitiam fugio fugientem forma reducit; 5
aversor morum crimina corpus amo.
sic ego nec sine te nec tecum vivere possum,
et videor voti nescius esse mei.
aut formosa fores minus, aut minus inproba, vellem;
non facit ad mores tam bona forma malos. 10
facta merent odium, facies exorat amorem
me miserum, vitiis plus valet illa suis!
Parce, per o lecti socialia iura, per omnis
qui dant fallendos se tibi saepe deos,
perque tuam faciem, magni mihi numinis instar, 15
perque tuos oculos, qui rapuere meos!
quidquid eris, mea semper eris; tu selige tantum,
me quoque velle velis, anne coactus amem!
lintea dem potius ventisque ferentibus utar,
ut, quam, si nolim, cogar amare, velim. 20


- , .

! .
,

, - . 5
, , .


- , , .

: ' ,
. 10

, .
- .

, ,
.

, , 15

164
, .

' , .
!

,
. 20

LUCTANTUR PECTUSQUE LEVE IN CONTRARIA TENDUNT 1

luctor-luctatus sum-luctari: /, 1
pectus-oris: / , ,
levis-levis-leve: /, ,
contrarius-a-um: , ,
tendo-tetendi-tensum tentum-tendere: , 3

HAC AMOR HAC ODIUM , SED, PUTO, VINCIT AMOR .

odium-ii: , ,
puto-putavi-putatum-putare: , , 1
vinco-vici-victum-vincere: , 3

ODERO, SI POTERO ; SI NON , INVITUS AMABO .

odi--odisse: , ( odi )
invitus-a-um: , ( )

NEC IUGA TAURUS AMAT ; QUAE TAMEN ODIT, HABET .

iugum-i: , ,
taurus-i: , ,

NEQUITIAM FUGIO FUGIENTEM FORMA REDUCIT ; 5

nequitia-ae: / , ,
fugio-fugi-fugitum-fugere: , 3*
forma-ae: / / , ,
reduco-reduxi-reductum-reducere: , 3 (re+duco)

AVERSOR MORUM CRIMINA CORPUS AMO.

aversor-aversatus sum-aversari: , 1
crimen-inis: , ,
corpus-oris: , ,
mos-moris: / / , ,

SIC EGO NEC SINE TE NEC TECUM VIVERE POSSUM ,

vivo-vixi-victum-vivere: , 3

165
ET VIDEOR VOTI NESCIUS ESSE MEI .

votum-i: , ,
nescius-a-um: , ,

AUT FORMOSA FORES MINUS , AUT MINUS INPROBA , VELLEM ;

formosus-a-um: /,
inprobus-a-um: ,

NON FACIT AD MORES TAM BONA FORMA MALOS . 10

facio-feci-factum-facere: , 3*

FACTA MERENT ODIUM , FACIES EXORAT AMOREM

mereo-merui-meritum-merere: , 2
exoro-exoravi-exoratum-exorare: /, 1

ME MISERUM , VITIIS PLUS VALET ILLA SUIS !

vitium-ii: / / , ,
valeo-valui-valitum-valere: /, 2

P ARCE, PER O LECTI SOCIALIA IURA, PER OMNIS

parceo-parcui--parcere: , 3
lectus-i: , ,
socialis-socialis-sociale: /,

QUI DANT FALLENDOS SE TIBI SAEPE DEOS ,

fallo-fefelli-falsum-fallere: /, 3

PERQUE TUAM FACIEM , MAGNI MIHI NUMINIS INSTAR , 15

numen-inis: , ,
instar: /,

PERQUE TUOS OCULOS , QUI RAPUERE MEOS !

rapio-rapui-raprtum-rapere: , 3*

QUIDQUID ERIS MEA SEMPER ERIS ; TU SELIGE TANTUM ,

seligo-selegi-selectum-selegere (se+lego): /, 3

ME QUOQUE VELLE VELLIS , ANNE COACTUS AMEM !

cogo-coegi-coactum-cogere: , 3

LINTEA DEM POTIUS VENTISQUE FERENTIBUS UTAR,

166
linteum-i: , ,
ventus-i: , ,
potius: potis/pote (.: potissime)

UT, QUAM , SI NOLIM , COGAR AMARE, VELIM . 20

nolo-nolui-nolle: , ,

:
, .,
. 85 corpus: Odi et amo: quare id
faciam fortasse requires? / Nescio, sed fieri sentio et excrucior. ,
(nescio) (sentio)
,
. ,
,
, -
, (46),
. sed
fieri sentio et excrucior , 3. 11b
, renuntiatio (3.11a),

.
,
.
(odero/potero, fugio/fugientem/forma), (puto), (improba/formosa,
invidia/mora, bona forma/malos mores)

.

puto: puto ex profundis


.

nequitiam: nequitia ,
, .


.

vellem: .

dant fallendos se: H do me ad fallendum


.
, , , .

instar: , .

velis: , selige.

167
ventisque ferentibus: ventus ferens .

utvelim: ut . velim amare, quam


eam.

Kenney, E. J. P. Ovidi Nasonis Amores, Medicamina ..., xford 1961


McKeown, J. C. Ovid Amores, . I Text and Prolegomena, Francis Cairns (Publications) Ltd. 1987
Melville, A. D. Ovid. The Love Poems, xford 1990

McKeown, J. C. Ovid Amores, .II A Commentary on Book One, Francis Cairns (Publications) Ltd. 1989
McKeown, J. C. Ovid Amores, .III A Commentary on Book Two, Francis Cairns (Publications) Ltd. 1998

Boyd .W. Ovid's Literary Loves. Influence and Innovation in the Amores, Michigan 1997
Davis, J. Fictus Adulter. Poet as Actor in the Amores, Amsterdam 1989
Holzberg, N. Ovid: The Poet and His Work. Trans. G. M. Goshgarian. Ithaca, NY 2002

, . : Amores ,
2009

168
11.

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA I


N ocellis (1), fastus (3), fugiendo (9), ore (22), vacuus (34).
N
.
. 9.
;

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VI


N lentus (12), tanti (13), laudi (29), idoneus (29), remige (33).
: noscere (1), complexae (5), reddere (26),
natus (29).
o
.

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VII


: dicuntur (1), sim (3), consuemus (5), laudent (11), legat (13), prosint (14).

: tristia (2), mollia (4), duram (6), iniustas (12), longe (17), saepe (21), humilem (21), magno (26)
N .

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA VIII


: ire (4), patiatur (15), accipiat (20), daret
(37), venerit (44).
: Illyria (2), Tyrrhena (11), Ceraunia (19), Oricos
(20), Atraciis (25), Hylaeis (26) ( 1) . 1
1.8;

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I (monobiblos), ELEGIA IX


: venturos (1), posito (8), mansuetus (12), venturi (18)
: dicar (8), sit (25), attigit (29).
3-8
(dicebam).
(magister amoris)
;

169
SEXTUS PROPERTIUS, LIBER I, ELEGIA XIX


: extremo (2), leviter 5), gratior (16), satis (26).
N amore (3), exsequiis (4), palmis (9), quarum (15), cara (18), lacrimis
(18), contempto (21), invitam (23).
(. . 7-10)
.
,
;

SEXTUS PROPERTIUS, LIBER III, ELEGIA XXIV


: formae (1), superba (2), insignem (4), mixtam (5), tibi
(8), correptus (13), mihi (16).
N : putaret (6), tetigere (15), fessi (17),
coiere (18).
M - scripta puella (. . 3.6)
;

LBIUS TIBULLUS, LIBER I ELEGIA I

N . 1-6 .
pauper amator -
;
. 55-56 75-76.

ALBIUS TIBULLUS, LIBER II - ELEGIA VI

: collo (2), miles (7), mihi (10), locuto (11), fractas (15),
nefanda (18), facilem (27), supplex (33), curis (51), anxia (53).
1-10, 11-14.
. 45 .;
;

PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I



.
recusatio
; 19-20;
,
. ;

170
PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA I
. 1-4.
(1-6)
divina puella;
. 21-24;
- puella;

PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA V


N : tegi (14), pugnaret (15), nollet (15),
referam (23), proveniant (26).
. 15 .

;
,
- . 11-12.

PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER I ELEGIA IX

: fores (8), nives (12), frigora (15), rivale (18), vigilum


(27), conplexibus (35).
. 13 (Euros)
(, , ,
).
.
.
H , militia amoris,
comparatio.
;

PUBLIUS OVIDIUS NASO, LIBER III ELEGIA XIb

: invitus (3), voti (8), vitiis (12), fallendos (14), se (14),


velle (18), coactus (18), ventis (19).
N : fores (9), rapuere (16), velle (18), dem
(19), velim (20).
. 85 ,
. ;
-
. , ,
. 85 ;
-;

171

THE LATIN LIBRARY

PERSEUS ,
/

GLOSSA Lewis-Short

(
Lidell-Scott Lewis-Short)

RON

VERBIX o


1. https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/76/Augusto_30aC_-_6dC_55%25CS_jpg.JPG By
Cristiano64 (Lavoro proprio, self-made) [GFDL (http://www.gnu.org/copyleft/fdl.html) or CC-BY-SA-
3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/)], via Wikimedia Commons
2. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AArchilochos_fragment_PK7511r.jpg By Archilochos
(Papyrussammlung K ln, Band II, Nr. 58) [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia
Commons
3. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ASolon2.jpg [Public domain], via Wikimedia Commons
from Wikimedia Commons
4. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AAlexander_the_Great_Founding_Alexandria.jpg By
Placido Costanzi (Italian, 1702-1759) [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia
Commons
5. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AP.Oxy._XI_1362.jpg The Egypt Exploration Society
[Public domain or Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
6. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ACatullus_at_Lesbia's_by_Sir_Laurence_Alma_Tadema.jpg
Lawrence Alma-Tadema [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
7. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AProp_and_Cynth.jpg Auguste Vinchon [Public domain],
via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
8. http://www.wikiart.org/en/sir-lawrence-alma-tadema/tibulius-at-delia-s-1866#close Lawrence Alma-
Tadema [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
9. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ovidius_Metamorphosis_-
_George_Sandy%27s_1632_edition.jpg [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia
Commons
10. http://www.suru.lt/srwrd/wp-content/uploads/2014/12/William-Adolphe_Bouguereau_-
_1850_Lidylle.jpg William Bouguereau [Public domain], via Wikimedia Commons
11. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AHelene_Paris_David.jpg Jacques-Louis David [Public
domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
12. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3APompeii_-_Casa_dei_Casti_Amanti_-_Banquet.jpg By
WolfgangRieger [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
13. http://www.wikiart.org/en/sir-lawrence-alma-tadema/gallo-roman-women-1865 Lawrence Alma-Tadema
[Public domain], via Wikimedia Commons from Wikiart Commons
14. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AAugustus_Bevilacqua_Glyptothek_Munich_317.jpg
[Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons

172
15. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AGodward-Drusilla-1906.jpg John William Godward
[Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
16. https://en.wikipedia.org/wiki/John_William_Godward#/media/File:Youth_and_Time_1901.jpg
[Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
17. http://www.wikiart.org/en/edward-burne-jones/the-lament-1866 Edward-Burne-Jones [Public
domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
18. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AAlma_Tadema_Silver_Favourites.jpg Lawrence Alma-
Tadema [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
19. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3AAlma-Tadema_Unconscious_Rivals_1893.jpg Lawrence
Alma-Tadema [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
20. http://www.comune.vicenza.it/uffici/settextra/bertoliana/bibliotecadigitale/galleria/216bis.jpg Comune di
Vicenza Manoscritti medioevali miniati
21. http://www.comune.vicenza.it/uffici/settextra/bertoliana/bibliotecadigitale/galleria/43.jpg Comune di
Vicenza Manoscritti medioevali miniati
22. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3APublius_Ovidius_Naso_in_the_Nuremberg_chronicle_XC
IIIv.jpg By Michel Wolgemut, Wilhelm Pleydenwurff (Text: Hartmann Schedel) [Public domain], via
Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
23. https://commons.wikimedia.org/wiki/File%3ALais_of_Corinth%2C_by_Hans_Holbein_the_Younger.jpg
Hans Holbein the Younger [Public domain], via Wikimedia Commons from Wikimedia Commons
24. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Cassandra1.jpeg Evelyn De Morgan [Public domain], via
Wikimedia Commons

173

Vous aimerez peut-être aussi