AK Parti Beyanname 2007

NiCE AK YILLARA NDEKLER
SUNU 3 VATANDA ve SONU ODAKLI YNETM 149

yi Ynetiim 150
DEMOKRAS VE HUKUK DEVLET 9 Etkin Merkezi dare 153
Yeni Bir Anayasa 12 Verimli ve retken Yerel Ynetimler 155
Temel Hak ve zgrlkler 12 Kamu Etik Anlaynn Gelitirilmesi ve 157
Gl Bir Sivil Toplum 15 Yolsuzlukla Mcadele
Adalet ve Yarg Reformu 17 Az Brokrasi, Gler Yzl Devlet 159
Siyasetin Yeniden Yaplandrlmas 21 e-Dnm Trkiye 160
Milli Gvenlik 22
YAAM KALTESNN GELTRLMES 163
EKONOM 25 Yaam Standartlarnn Ykseltilmesi 164
Maliye Politikas 36 evre ve Yaanabilir Kentler 167
Kayt D Ekonomik Faaliyetlerin Azaltlmas 44 Toplu Konut Seferberlii 172
Enflasyonla Mcadele ve Para Politikas 46 Spor 173
Finansal Hizmetler 48
Sanayi 51 KLTR VE SANAT 177
D Ticaret 54
Turizm 57 REKABET GCNN ARTIRILMASI 187
Bilim, Teknoloji ve Yenilikilik 189
SOSYAL YAPININ GLENDRLMES 61 Bilgi ve letiim Teknolojileri, Haberleme 193
Eitim 64 Altyap 195
Salk 76 Ulatrma 196
alma Hayat 83 Enerji 202
Sosyal Gvenlik 87 Yatrm Ortamnn yiletirilmesi 205
Sosyal Yardm ve Dayanma 90
Aile, Kadn, ocuklar ve Yallar 97 DI POLTKA VE SAVUNMA 209
Genlik 102 D Politika 210
zrller 104 D Yardmlar 228
Huzur ve Asayi 108 Savunma 229
Din Hizmetleri 112
VE YOLA DEVAM 231
STHDAM 115
gc zerindeki Yklerin Azaltlmas 119
Mesleki Eitim-gc Piyasas likisinin 121
Glendirilmesi
Aktif gc Programlar 121
YAPISAL DNMN YNETM 125

Krsal Kalknma 126
Tarm ve Hayvanclk 129
Kk ve Orta lekli letmeler ile Esnaf ve Sanatkarlar 138
Geleneksel Sektrlerin Rekabeti Yapya Kavuturulmas 143
Blgesel Gelime ve Mekansal Planlama 146
A D A L E T v e K A L K I N M A P A R T i S i
NiCE AK YILLARA
SUNUS
NiCE AK YILLARA SUNU
Siyasetinin merkezine insan yerlefltiren AK Parti, "nsan yaat ki, devlet

yaasn" anlayflyla yola kmfltr.
Gazi Mustafa Kemal Atatrk'n "Millete efendilik yoktur, hizmet etmek

vardr" sz, bizim insan ve hizmet odakl siyasetimizin zn oluflturmaktadr.
AK Parti muhafazakar demokrat kimliiyle drst, ahlakl, tutarl, uzlamac,

kucaklayc ve kuatc bir siyaset tarz ortaya koymaktadr.
TEK MiLLET AK Parti'ye gre deerden azade bir siyasetin ulaflt yolsuzluk ve yozlaflmadan
da, bilgiden mahrum siyasetin ulaflt slk ve yetersizlikten de kurtulmann
TEK BAYRAK yolu "akl, bilim ve tecrbeyle yorulmu ahlakl bir siyaset"tir.
TEK VATAN AK Parti "Amacn yitiren siyaset, istikbalini de yitirir" dflncesiyle

kurulduu gnden itibaren varlk sebebi olan halkn duygu ve deer dnyasna
uygun hareket etmifl, Trk
TEK DEVLET insannn yaflam flartlarn Bu Beyannamemizin temelini
insanmz yceltmek, lkemizi
iyilefltirmenin, onur ve
ANLAYISI saygnln pekifltirmenin
gayreti iinde olmufltur.
kalkndrmak, devletimizi
glendirmek oluturmaktadr.
SiYASETiMiZiN 22 Temmuz'da yaflayacamz genel seim, AK Parti iin milletten ald
ZDR vekaletin yenilenmesi, milletten ald g ve destein tazelenmesi anlamn

taflyacaktr.
Siyasette tutarll ve sreklilii nemseyen AK Parti seim beyannamesiyle

5 yllk tecrbe, birikim ve kazanmlar gelifltirerek yeni bir aflamaya geirmeyi
amalamaktadr.
Bu beyannamemiz,
Parti Programmzn yeni bir alm,
Daha nceki seim beyannamemizin gncellenmi ve gelitirilmi hali,
Acil Eylem Planmzda sz verip, Hkmet programmzda
gereklefltirdiimiz uygulamalarn bir devamdr.
A D A L E T v e K A L K I N M A P A R T i S i 5
SUNU NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA SUNU
2002'den bu yana uyguladmz yapsal dnflmlerin kararllkla srdrlmesi AK Parti umudun gvencesi, adalet iinde kalknan ve gelien Trkiye'nin
fikrine dayanan bu beyannamemiz, 2013 hedeflerimize ve Cumhuriyetimizin mimardr.
100. kurulufl yldnmn kutlayacamz 2023 hedeflerimize de flk Sosyal politikalarnn temeline "millete ait olan millete vermek" prensibini
tutmaktadr. yerlefltiren AK Parti, "kimsesizlerin kimsesi" olma anlayfln zmsemifl bir
Bu Beyannamemizin de temelini insanmz yceltmek, lkemizi kadrodur.
kalkndrmak, devletimizi glendirmek oluturmaktadr.
AB katlm srecini kararllkla srdrerek Trkiye'yi muasr medeniyetler
Beyannamemiz ayn zamanda toplumsal merkezi temsil eden, Trkiye'yi bir seviyesinin zerine karmak, temel politikamzdr.
ve btn olarak kucaklayan siyaset anlayflmzn bir rndr.
zgveni giderek glenen Trk milletinin aflamayaca hibir engel yoktur.
nceliklerimiz siyasi ve ekonomik istikrarmz korurken, toplumsal yapmz
olumsuz etkileyen faktrlere karfl da sosyal istikrarmz glendirmeyi esas Laik, demokratik, sosyal bir hukuk devleti olan Trkiye Cumhuriyeti
almaktadr. kurulduu gnk heyecan ve kararllkla tarihi yryn srdrecektir.
3 Kasm seimlerinde milletimizden aldmz yetkiyi befl yldr onurla taflyor,
milletimize layk olabilmek iin gece gndz demeden ayn aflkla alflyoruz. Tek millet, tek bayrak, tek vatan, tek devlet anlay siyasetimizin zdr.
AK Parti, Trkiye'de birlik siyasetinin addr.

fiimdi 22 Temmuz'da yine milletimize gidiyor, milli iradenin verecei gl
yetkiyle 5 yl daha Trkiye'nin ve Trk insannn hizmetine talip oluyoruz. AK Parti, millete hizmetin tek adresidir.
Daha tamamlayacak ok yatrmmz, bafllayacak ok projemiz var. AK Parti, cumhuriyetin de, demokrasinin de, laikliin de teminatdr.
Hepsinden nemlisi byk zorluklarla tesis ettiimiz gven ve istikrarn
korunmas, demokrasimizin ve Cumhuriyetimizin glendirilmesi iin Trkiye AK Parti'nin mayasn millet atmtr.
sevdasyla yapacamz ok iflimiz var.
AK Partinin hamurunu millet yourmutur.
fiimdi baflladmz iflleri bitirmek ve Trkiye'yi daha da glendirecek dev
AK Parti'nin kuman millet dokumutur.
admlar bafllatmak iin aziz milletimizden bir kez daha yetki istiyoruz.
AK Parti milletin partisi, milletin iktidardr.
ktidarmz 5 yla yaklaflan bir srede gsterdi ki, yoksulluk, geri kalmfllk,
istikrarszlk bu milletin kaderi deildir. Yetkinin gerek sahibi millettir.
AK Parti iktidarnn tesis ettii gven ve istikrar ortam, yatrm ve kalknma Meruiyetin gerek kayna millettir.
hamleleriyle, demokratik reform ve deiflimin programlaryla Trkiye'nin
nn amfl, daha aydnlk bir gelecek iin milletimize mit afllamfltr. KARAR MiLLETiNDiR.
6 A D A L E T v e K A L K I N M A P A R T i S i A D A L E T v e K A L K I N M A P A R T i S i 7
SUNU NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA
22 TEMMUZ'DA AZZ MLLETMZDEN

YENDEN YETK STYORUZ.
DURMAK YOK YOLA DEVAM
HEREY TRKiYE iiN
Recep Tayyip ERDOAN

Adalet ve Kalknma Partisi Genel Bakan
Babakan
DEMOKRASi
VE
HUKUK
DEVLETi
8 A D A L E T v e K A L K I N M A P A R T i S i
DEMOKRAS VE HUKUK DEVLET NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA DEMOKRAS VE HUKUK DEVLET
Trkiye Cumhuriyeti, 'demokratik', 'laik' ve 'sosyal' bir 'hukuk devleti'dir. Anayasamzn 2.nci maddesinin gerekesinde de belirtildii zere laiklik,
Anayasamzn deiflmez hkmleri ile belirlenmifl olan bu nitelikler bir 'her ferdin istedii inanca ve mezhebe sahip olabilmesi, ibadetini yapabilmesi
btndr ve 'Cumhuriyetin temel deerleri'dir. ve dini inanlarndan dolay dier vatandalardan farkl bir muameleye
tabi klnmamas'dr.
Bu niteliklerden biri dierine tercih edilemeyecei gibi, birbiri aleyhine de
kullanlamaz. Adalet ve Kalknma Partisi, Anayasada tarifini bulan bu temel Anayasamza gre Trkiye Cumhuriyeti'nin bir baflka temel nitelii de 'sosyal
deerlerin btnlnn savunucusu ve bu btnlk zerinde ykselen devlet' ilkesidir. Sosyal devlet, devleti btn toplumun hizmetinde gren
Trkiye'nin gvencesidir. anlayfln addr. Btn vatandafllarmzn salkl, eitimli, huzurlu ve gven
iinde insanca yaflayabilecei bir dzene kavuflmas, yarnndan emin, devlete,
birbirine ve kendisine gvenen bireyler haline gelmesi AK Parti'nin ana
Demokrasi; egemenliin millete ait olduu bir siyasi rejimdir. Demokrasilerde
hedefi ve siyasetteki varlk nedenidir.
nihai karar ve uygulama yetkisi, nceden belirlenmifl hukuk kurallar iinde
seimle oluflturulan organ ve kurumlarndr.
Btn bu ilke ve kurallarn temeli 'hukuk devleti'dir. Hukukun stnln
esas alan bir devlet, vatandafllarnn hak ve zgrlklerinin teminatdr.
Yetkisini millet iradesinden alan siyasal ounluun hukuka, anayasaya,
evrensel hak ve zgrlklere Demokratik hukuk devletinde, hukukun evrensel ilkelerine sayg, hak arama
Kaynan halkta bulan ve gcn bal kalarak, yollarnn akl, kanun nnde eflitlik, bireysel hak ve zgrlklerin
halktan alan Adalet ve Kalknma sorumluluunu tafld korunmas, devletin hukuka ballnn gvence altna alnmas, vazgeilmez
Partisi, demokratik, laik ve sosyal kararlar alma yetkisi temel deerlerdir.
hukuk devletinin teminatdr. t a r t fl l a m a z . A n c a k
demokrasi bir ounluk Anayasada ifadesini bulan bu temel deerler, Adalet ve Kalknma Partisi'nin
ynetimi olduu kadar, oulcu bir ynetimdir. siyaset anlayflnn da temeli ve ana hedefleridir.
Siyasal kararlarn olabilecek en genifl danflma ve uzlaflma zemininde Adalet ve Kalknma Partisi'nin adndaki 'adalet' kavram, hukuk nnde
oluflturulmas esastr. Bu uzlaflma ihtiyac, iktidarlar iin katlmc bir haklarmzn ve devletin hukuka ballnn gvencesi olduu kadar,
uygulamann srekli gelifltirilmesini ve kurumlarnn oluflturulmasn gerekli btn vatandalarmzn hayatn her alannda insanca bir yaam dzenine
klar. Demokrasilerde iktidarlar kadar, elefltiri ve nerileriyle ynetimi kavumalarn da kapsayan bir toplumsal sorumluluk anlaynn ifadesidir.
etkilemeye alflan muhalefet kurumlar da nemli ve halka karfl sorumludur.
ktidarmz demokrasinin glendirilmesine ncelik vermifl ve gereklefltirdii
Demokrasi bir hak ve zgrlkler rejimidir. Bu adan laiklik, farkl yaflam hukuk reformlaryla Trk demokrasisini evrensel standartlar izgisine
tarzlar iin zgrlefltirici bir modeldir ve toplumsal barfl kuraldr. Kimse ulafltrmfltr. Demokratik talepleri ekonomi alanna taflmfl, bymeyi ve
kalknmay demokratik bir izgiye oturtmufl, demokratik deerleri kendi kltr
dini inan ve kanaatlerinden tr sulanamayaca gibi, hi kimse devletin
dnyamz iinde anlamlandrmfltr. Bylece AK Parti, "hukuk devleti"
dzenini dini inan ve anlayflna dayandrmaya da zorlayamaz.
niteliinin glenmesi ve demokrasinin genifllik ve derinlik kazanmas
istikametinde nemli geliflmeler kaydetmifltir.
Kaynan halkta bulan ve gcn halktan alan Adalet ve Kalknma Partisi, Bu balamda, temel hak ve zgrlkler alann geniflleten 6 reform
demokratik, laik ve sosyal hukuk devletinin teminatdr. paketi hayata geilmifltir. Bu paketler erevesinde;
Yeni bir anayasa - Siyasi partilerin kapatlmas zorlafltrlmfl,

Cumhuriyetimizin 100. ylna yaklaflrken, lkemiz sivil bir uzlama anayasasn
hak etmektedir. - Mahkemelerimizce verilen kararlara karfl bireysel baflvuru hakkn
kullanan vatandafllarmzla ilgili olarak Avrupa nsan Haklar
Partimiz, yeni anayasann devlet-toplum-birey arasndaki ilikileri hak, Mahkemesince verilen kararlarn 'Yarglamann Yenilenmesi' sebebi
zgrlk ve sorumluluk temelinde dzenleyen bir toplumsal szleme saylmas ynnde usul kanunlarmzda deifliklikler yaplmfl,
niteliinde olmasndan yanadr.
- fade zgrlnn kullanm geniflletilmifl, vatandafllarmzn
gnlk yaflamlarnda geleneksel olarak kullandklar Trke dflndaki
Yeni anayasa, Cumhuriyetimizin deitirilemez temel nitelikleri olan
farkl dil ve lehelerde de yayn yapabilme ve bunlarn
demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti ilkelerini tam olarak hayata geirmeli,
renilebilmesi iin zel kurslar alabilme imkn getirilmifl,
bireylerin haklarn en etkili ekilde korumal, temel hak ve zgrlkleri
'nsan Haklar Evrensel Beyannamesi'nin ve 'Avrupa nsan Haklar - Milli Gvenlik Kurulu ile Milli Gvenlik Kurulu Genel
Szleflmesi'nin getirdii ilke ve standartlarda gvence altna almaldr. Sekreterliinin iflleyifli ve yaps deifltirilmifl,
Hazrlanacak yeni anayasa, ksa, z ve ak olmal; yasama, yrtme ve yarg - flkence suunu iflleyenler hakkndaki soruflturma ve kovuflturmalar
erkleri arasndaki iliflkiler parlamenter sistem esas alnarak ak, net ve acele ifllerden saylmfl, ayrca bunlara verilen cezalarn para cezasna
anlafllabilir bir flekilde belirlenmeli; bu erevede Cumhurbaflkannn konumu veya baflka tedbirlere evrilme yasa getirilmifl,
ve yetkileri yeniden tanmlanmal; temsili demokrasiden katlmc demokrasiye
geifl salanmaldr. Yeni Anayasa en genifl toplumsal uzlaflmayla - Devlet Gvenlik Mahkemeleri kaldrlmfl,
hazrlanmaldr.
Temel Hak ve zgrlkler - Gzden Geirilmifl Avrupa Sosyal fiart onaylanmfltr.
nsanlar doufltan, devredilemez ve vazgeilemez temel hak ve zgrlklere
Bilgi Edinme Hakk Kanunu ve Dernekler Kanunu yasalatrlmtr.
sahiptir. nsanln ortak deeri olan temel hak ve zgrlkler, devlet idaresi
altnda onurlu bir hayat srebilmenin n flartdr Basn zgrlnn onu kullananlar asndan bir zgrlk olduu
kadar birey ve kitleler asndan da temel bir hak niteliinde
"nsan yaat ki devlet yaasn" dflncesinden hareket eden Partimiz, btn olduunun bilinciyle yeni Basn Kanunu karlmfltr.
politikalarnn merkezine insan koymufltur. Demokrasinin ve hukuk devletinin
nihai amac, btn temel hak ve zgrlkleri gvence altna almak, insanlarn Birleflmifl Milletler'in "Medeni ve Siyasi Haklara likin Uluslararas
korku ve endifleden uzak olarak gven iinde yaflamalarn salamaktr. Bu Szlemesi" ile "Ekonomik, Sosyal ve Kltrel Haklara likin
amala AK Parti'nin birinci hizmet dneminde ok nemli dzenlemeler Uluslararas Szlemesi" onaylanarak i hukukumuzun paras haline
yaplmfl ve temel hak ve zgrlkler alan geniflletilmifltir: getirilmifltir.
Temel hak ve zgrlklerin kullanmnn nndeki engellerin kaldrlmas "Sfr Tolerans" anlayfl erevesinde iflkence, kayp, gzaltnda
ve geniflletilmesi sonucunda Avrupa nsan Haklar Mahkemesine baflvuru lm, faili mehul cinayet gibi demokratik hukuk devletinde kabul
saysnda azalma meydana gelmifltir. edilemez insan haklar ihlallerinin zerine flimdiye kadar olduu gibi,
bundan sonra da byk bir kararllkla gidecektir.
lke i flartlaryla balantl dflnlemeyecek kadar nemli olan temel hak
ve zgrlkler, sadece i hukuk konusu olmaktan kmfl, uluslararas Temel hak ve zgrlkler alanndaki eksikliklerin giderilmesi iin,
dzenlemelere konu olmufltur. dier siyasi partiler ve sivil toplum rgtleriyle mutabakat ve iflbirlii
imknlarn arayacaktr.
Trkiye, nsan Haklar Evrensel Beyannamesini ve Avrupa nsan Haklar
Szlemesini kabul ederek i hukukunun paras haline getirmifltir. Ayrca,
Temel hak ve zgrlklerin kt zerinde kalmamas iin
Avrupa Birliine tam yeliin n flart olan ve temel hak ve zgrlklere zel
srdrlebilir kalknmay gereklefltirecek, kaynaklarn toplumun
bir vurgu yapan Kopenhag Kriterlerini yeterince yerine getirdii iin AB ile
mzakerelere bafllamfltr. tm kesimlerine daha adil paylaflmn salayacaktr.
Demokratik rejimlerde, siyasi iktidarlarn ve brokratik yaplarn temel hak Evrensel hukuk ve zgrlk anlayflyla yeniden dzenlenen yaflama
ve zgrlklerin kullanlmasna mdahale edemeyeceini; uluslararas ve mlkiyet hakk, dflnce, ifade, inan, teflebbs ve rgtlenme
szleflmelerle gvence altna alnan temel hak ve zgrlklerin eksiksiz olarak zgrln tam olarak hayata geirecektir.
hayata geirilmesini savunan AK Parti;
Din, mezhep, cinsiyet, etnik ayrmclk konularndaki tartflmal uygulamalarn
Temel hak ve zgrlkler konusunda lkemizin taraf olduu temelinde, hak ve zgrlkler konusundaki eksiklikler yatmaktadr.
uluslararas szleflmelerde belirtilen esaslar uygulayacak, zellikle Demokrasimizi evrensel dzeye taflyacak "insan haklarna dayanan" devlet
Kopenhag Siyasi Kriterlerine tam uyumu salayacaktr. anlayflnn yerleflmesiyle bu eksiklik giderilecektir.
Temel hak ve zgrlklerin, sadece anayasal ve yasal gvenceye Gl Bir Sivil Toplum
alnmas ile yetinmeyip, fiilen uygulanmas ve siyasal kltrmzn
yerleflik bir unsuru olarak glenmesi ynnde aba sarf edecektir. Adalet ve Kalknma Partisi, demokratik bir ynetimin hayata geirilmesi
iin, sivil toplumun glenmesini ve "iyi ynetiim" anlayfl iinde etkili
Hak ve zgrlklerin beraberinde sorumluluk da getirdii bilinci bir kamuoyu denetimini gerekli grmektedir. AK Parti iktidarnda bunu
iinde ve baflkalarnn haklarn da gz ard etmeksizin, herkesin salamaya ynelik ok sayda uygulama ve dzenleme gereklefltirilmifltir:
temel hak ve zgrlklerini kullanabilmesi ynnde etkin bir aba
sarf edecektir. Yeni Dernekler Kanunu hazrlanarak yrrle konulmufl ve bu
suretle dernek kurma hakkna getirilen kstlamalar kaldrlarak,
Temel hak ve zgrlkler konusunda, toplumun deiflik kesimlerinin Avrupa nsan Haklar Szleflmesine uygun olarak rgtlenme
sorunlarna ve taleplerine karfl duyarl olacak, bu alanda ifte zgrl salanmfltr.
standartlara ve siyasi istismarlara izin vermeyecektir.
Vakflar Kanunu tasars Trkiye Byk Millet Meclisince kabul Demokrasi gelifltike, devletin halk ynetme meflruiyeti de glenir ve
edilmifltir. nmzdeki dnemde bu Kanunun da yrrle girmesiyle uluslararas alanda saygnlk kazanr. Gcn halktan ve sivil toplum
sivil toplumun glendirilmesi yolunda ok nemli bir adm atlmfl rgtlerinden alan ynetimlerin, blgelerinde ve dnyada etkinlii artar.
olacaktr.
AK Parti, ynetime katlmn nndeki yasal ve idari engelleri kaldrmaya
Toplant ve Gsteri Yryflleri Kanunu Tasars Tasla Avrupa devam ederek, kamu ynetimine sivil toplumun daha aktif katlmn
nsan Haklar Szleflmesine ve Avrupa nsan Haklar Mahkemesi salayacaktr. fl dnyas, sendikalar, meslek odalar, ifti rgtleri ve gnll
itihatlarna uygun olarak hazrlanmfl olup, nmzdeki yasama kurulufllarn sorunlarn, hizmet alanlarndaki kamu grevlileri ile birlikte
dneminde ncelikle kanunlafltrlacaktr. zmelerini kolaylafltrc mekanizmalar gelifltirecektir.
'Mevzuat Hazrlama Usul ve Esaslarna liflkin Ynetmelik' ile her

Temel yasal dzenlemelerin ve anayasal deiflikliklerin yaplmasnda mmkn
seviyedeki dzenlemenin yaplmasnda ilgili btn aktrlerin
olabilecek en genifl toplumsal mutabakat aranacaktr.
grlerinin alnmas zorunluluu getirilmifl ve sivil toplumun karar
alma mekanizmalarna katlm salanmfltr.
AK Parti, demokratik bir ynetimin hayata geirilmesi iin, medyann
Belediye Kanununda "kent konseylerinin" kurulmas ngrlerek bamszln etkin ve fleffaf bir sivil toplumun gerei olarak grmektedir.
sivil toplum kurulufllarnn yerel ynetimlere katlmna imkn Bireylerin doru habere ulaflma hakk, gl bir demokratik kltrn oluflmas
salanmfltr. iin birinci kofluldur. Saydam bir ynetim, ancak bamsz, tarafsz ve
sorumlu bir medya ile mmkn olabilir. Bunun iin de medyann oulcu,
karlan eflitli kanunlarda ve dzenleyici ifllemlerde sivil toplumun fleffaf ve rekabeti bir yapda geliflmesi iin gerekli admlar atlacaktr.
karar alma mekanizmalarna katlmn ngren dzenlemeler
yaplmfltr.
Adalet ve Yarg Reformu
Demokratik lkelerde, hukukun evrensel ilkelerine sayg, hak arama yollarnn
Gl sivil toplumlar olan lkeler, ayn zamanda demokrasileri de gl olan ak tutulmas, kanun nnde eflitlik, bireysel hak ve zgrlklerin korunmas,
lkelerdir. Her fleyin devletin izni ve denetimi altnda olduu bir lkede, ne idarenin hukuka ballnn salanmas temel deerlerdir.
bireyler ne sivil toplum ne de demokrasi zgrce geliflebilir.
Hukuk devletinin temeli "Adalet lkesi"dir. Demokratik bir hukuk devleti
AK Parti, demokrasiyi, halkn genifl boyutlu katlm ile srekli gelifltirilmesi anlayfln hayata geiremeyen ve adalete gveni tesis edemeyen lkelerin,
gereken bir sre olarak grmektedir. Bu kapsamda, oulcu ve katlmc ekonomik kalknmasn ve sosyal barfln srdrmesi mmkn deildir.
demokratik siyasal srecin sivil toplum rgtlerine daha fazla almasna ve
siyasal karar alma srelerinde ilgili toplum kesimlerinin grfl ve nerilerinin Adalet ve Kalknma Partisi, adndan da anlafllaca zere, her alanda adaletin
alnmasna devam edilecektir. tesisini siyasi vizyonunun merkezine yerlefltiren bir harekettir.
Ynetimin demokratikleflmesi, toplumun gven iklimini gelifltirmesi yannda Hukuk ve adalet anlayflmz, devletin topluma ve bireylere dil, rk, renk,
devleti halkla daha da yaknlafltracaktr. cinsiyet, felsefi dflnce ve inan, din ve mezhep aidiyeti gibi sebeplerle ayrm
gzetmeksizin adalet iinde yaklaflmasn salamaktr.
Partimiz hukuku, korkutmann ve cezalandrmann deil, adaleti salamann Yarg mensuplarnn meslek ncesi ve meslek ii eitimleri ile yabanc
arac olarak grmektedir. Amacmz toplumumuzu suun azald, korkunun dil eitimlerine zel bir nem verilmifl ve bu kapsamda ok genifl
olmad bir barfl toplumu haline getirmektir. imknlar salanmfltr.
Yargnn grevi, hukuki denetim yapmaktr. Hukuki denetim yerine, Maddi imknszlklar nedeniyle hak arama zgrlnden
yerindelik denetiminin yaplmas yargnn siyasallamas anlamna gelir. yararlanamayanlar iin ngrlen "adli yardm" messesesine ifllerlik
Yarg grevini yaparken bamsz olduu kadar tarafsz da olmaldr. Bamsz
kazandrlmfltr.
ve tarafsz yarg, adaleti salamann n flartdr.
Blge Adliye (stinaf) Mahkemeleri kurulmufltur. Bu mahkemelerin
Yarg gcn kullananlarn grevlerini hukukun emrettii dorultuda tarafsz
olarak kullanmalar kifli hak ve zgrlklerinin de en nemli teminatdr. faaliyete gemesiyle birlikte, Yargtay'n itihat mahkemesi olma
fonksiyonu ne kacaktr.
Yllarca sorunlarla, yetersizliklerle ve cezaevi isyanlaryla kamuoyunun
gndemine gelen yarg teflkilat; Adalet ve Kalknma Partisi iktidarnda AB'ye Yeni bir ceza infaz sistemi kurulmufl ve buna iliflkin uygulamalar
uyumu salanan temel kanunlarla, bilgi ve iletiflim teknolojilerinin etkin adafl normlara uygun hale getirilmifltir.
kullanmyla, ykselen modern adliye binalaryla, evrensel standartlara uygun
hale getirilen ceza ve infaz kurumlaryla adeta a atlamfltr. Bu erevede; Adli sicil kaytlarnn tutulmasnda daha dzenli bir sisteme geilmifltir.
Bylece sabka kaytlarnn silinmemesinden kaynaklanan hak
Trk Ceza Kanunu, Ceza Muhakemesi Kanunu, Kabahatler Kanunu, mahrumiyetlerinin nne geilmifltir.
Ceza ve Gvenlik Tedbirlerinin nfaz Hakknda Kanun ve Denetimli
Serbestlik Kanunu karlarak yeni bir ceza adaleti anlayflna nmzdeki dnemde de adalet ve yarg reformu ile ilgili alflmalarmz
geilmifltir. Bu suretle hukuk devleti ilkesinin bireye salad gvence kararllkla srdreceiz.
vurgulanarak insana sayg esasna dayanan zgrlk karakteri n
planda bir ceza hukuku dzeni kurulmufltur. Hedefimiz nmzdeki
htilaflar kmadan nlemek amacyla "Koruyucu Hukuk" uygulamalar
dnemde ortaya kan uygulama sorunlarn gidermektir.
daha gelifltirilecek, milletimizin temel ve gndelik sorunlarla ilgili haklarn
Gerekli Anayasa ve kanun deifliklikleri yaplarak Devlet Gvenlik iyi anlamalar amacyla gerekli tedbirler alnacaktr.
Mahkemeleri kaldrlmfl, bunlarn grev ve yetkileri, rgtl sular
ve terr konusunda ihtisaslaflmfl ceza mahkemelerine devredilmifltir. Yarg yetkisini kullanan kifli ve kurumlarn bamsz ve tarafsz karar vermelerini
kolaylafltracak tedbirler alnacak, adalet hizmetlerinin aksamasnn nndeki
Adliyeler, an geliflmelerine ve hizmetin gereklerine uygun bir engeller kaldrlacaktr.
flekilde modern ara ve gerelerle donatlmfltr. Ulusal Yarg A
Projesi hayata geirilerek mahkemelerin elektronik arfliv "Geciken adalet adaletsizliktir" anlayflndan hareketle, adaletin tam ve
imknlarndan yararlanmas, gerekli bilgi ve belgeler ile emsal zamannda salanmas iin:
kararlara zamannda eriflimi mmkn hale getirilmifltir. Bylece adli
sistemi bilgi toplumuna taflyacak bir dzen kurulmufltur.
Uyuflmazlklarn hzl, basit, az giderle ve etkin bir flekilde zlmesini nfaz hizmetlerinde, tutuklu ve hkmllerin kald meknlar
salamak ve bylece yarg organlarnn ifl ykn azaltmak amacyla, ayrlacak, ceza infaz kurumlarnn personel ve fiziki alt yap
zellikle hukuki uyuflmazlklarda alternatif zm yollarn ngren yetersizlikleri giderilecektir.
yasal dzenlemeler yaplacaktr.
Kiflilerin idari kararlarla kamu haklarndan mahrum braklmalarnn
Vatandafllarn devlet kurulufllar ile olan ihtilaflarnn yarg yoluna nne geilecek, kamu haklarndan mahrumiyette yarg karar zorunlu
baflvurulmadan zmlenmesi iin gerekli idari ve yasal dzenlemeler hale getirilecektir.
yaplarak, kamu grevlilerinin yapmalar gereken iflleri yargya havale
etmeleri nlenecektir. Siyasetin Yeniden Yaplandrlmas
Genel bteden adalet hizmetlerine ayrlan pay artrlacak ve yargdaki Siyasi iradenin kayna, zgr bir toplumsal yap iinde zgr iradeleriyle
personel a giderilecektir. karar veren bireylerden oluflan milletin kendisidir.
AB standartlarna ulaflmak iin gerekli mevzuat alflmalaryla adli Millet iradesinin zgrlk iinde aklanabilmesini veya kullanlabilmesini
ve idari kapasitenin glendirilmesi yolunda alflmalara devam engelleyecek hibir uygulama kabul edilemez.
edilecektir.
Adalet ve Kalknma Partisi insan odakl siyaset anlayflna uygun olarak,
Davann taraflarna davay gereksiz yere uzatma imkn veren millet iradesinin etkinliini arttrc dzenleme ve uygulamalarla katlmc
dzenlemeler kaldrlacaktr. demokrasinin daha derinlik kazanmasn salayacaktr.
Halen dava fleklinde grlen ekiflmesiz yarg iflleri dava olmaktan AK Parti kurulduundan beri, milletin talep ve tercihlerini politikalarnda
karlarak dava says azaltlacaktr. Dava kalb iinde grlen esas almfltr. Millete verdii szleri mutlaka yerine getirmifl,
ekiflmesiz yarg ifllerinde de basitlik ve abukluk salanacaktr. gereklefltiremeyecei vaatlerde bulunmamfltr. Temiz siyaseti ilke edinmifltir.
Bu sayede gemifl dnemlerin siyaset kurumuna kaybettirdii toplumsal gveni
Okullarmzda mevcut mfredattaki vatandafllk ve temel hukuk ve itibar tekrar kazandrmfltr.
bilgisi eitimi glendirilecek, hak arama bilinci gelifltirilecektir.
Bu konuda iktidarmz dneminde bafllatlan giriflimlerin yan sra, nmzdeki
Yeni dnemde mahkemelerin elektronik arfliv imknlarndan daha verimli srete:
flekilde yararlanmas salanarak gerekli bilgi ve belgeler ile emsal kararlara
zamannda eriflim daha etkili hale getirilecek, yarg organlar arasnda kurulan Siyasal yaflamn demokratikleflmesi iin Anayasa'dan bafllayarak ihtiya
bilgi a gelifltirilecektir. duyulan btn yasalarda gerekli dzenlemeler yaplacaktr.
nfaz mevzuat adafl normlara uygun hale getirilmifltir. Bundan sonra da Siyasi partilerin hesaplar ve adaylarn harcamalarna effaflk ve
modern bir rgtlenme, yeterli sayda personel ve fiziki imknlarn salanmasyla denetlenebilirlik getirilmesi iin Parti Grubumuz tarafndan TBMM'ye
ceza ve tutukevlerinin kalan sorunlar da zlecektir. Bu erevede; verilen Kanun Teklifi yasalafltrlacaktr.
Parti Grubumuz tarafndan TBMM'ye teklif edilen ve Meclisin gndeminde Hibir fliddet ve terr odann nfuz edemeyecei en byk gcn milletimizin
bulunan "Siyasi Etik ve Mal Beyan" ile ilgili dzenleme yasalafltrlacaktr. birlik ve beraberlik ruhu olduunu iyi biliyoruz. Trkiye 70 milyon vatandaflyla
birlikte gvenliine, hudutlarna ve byk bir mcadeleyle kazanmfl olduu
Siyasetin yeniden yaplandrlmas Partilerin iyaplarnn istiklaline ilelebet sahip kacaktr.
yoluyla, Adalet ve Kalknma Partisi demokratiklemesi ve
iktidarnn siyasete ve siyasetiye yelik hukukunun lkemiz son 30 yldr blc terr belasyla karfl karflyadr. Bu srete, sosyal
gelifltirilmesine nem ve ekonomik sorunlar ile kltrel hassasiyetler srekli istismar edilmifl ve
kazandrd gven ve itibar
verecektir. lkemiz ar bedeller demifltir.
pekitirilecektir.
Btn semenlerin siyasal yaflama etkin katlm ve semen seilen iliflkisinin AK Parti, Trkiye'nin milli gvenliini genifl bir adan ele almfl, gvenliin
glendirilmesi salanacaktr. askeri, diplomatik, ekonomik, kltrel ve toplumsal boyutlarn bir btn
iinde deerlendirerek i ve dfl gvenliimizin salanmasnda byk kararllk
Siyasetin yeniden yaplandrlmas yoluyla, Adalet ve Kalknma Partisi gstermifltir. ktidarmz, btn vatandafllarmzn ortak aidiyet duygusunu
glendirmek ve terrn kaynaklarn kurutmak amacyla etkin ve kapsaml
iktidarnn siyasete ve siyasetiye kazandrd gven ve itibar pekitirilecektir.
politikalar uygulamfltr.
Milli Gvenlik
Trkiye'nin her bir kflesinde sosyal ve ekonomik kalknmay hzlandrmak,
Adalet ve Kalknma Partisi, milletimizin birlik ve beraberliini, lkemizin hibir blgemizin geride kalmamasn salamak amacyla youn bir alflma
blnmez btnln, devletimizin bekasn ve niter yapmzn korunmasn iine girdik. Yllarca ihmal edilen Dou ve Gneydou blgelerimiz baflta
en byk ncelik olarak grmektedir. olmak zere lke genelinde eitim, salk, adalet, yol, ime suyu gibi alanlarda
hizmet seferberlii bafllattk. Bu blgelerimizde okul ve hastane saylarnda
Milli gvenliimizin glendirilmesi ve korunmas iin, iktidarmz lkemizin nceki dnemlerle mukayese edilemeyecek artfllar gereklefltirdik. Yolu
btn imkanlarn seferber etmek konusunda kesin bir kararllk ierisinde olmayan, ime suyu bulunmayan tek bir ky bile kalmasn istedik ve bunu
olmufltur. Trkiye'nin, uluslararas hukuk kurallar erevesinde milli byk oranda baflardk. Blge halknn umutlarn, talep ve beklentilerini
gvenliini garanti altna almas, i ve dfl tehditlere karfl gl bir gvenlik azami lde karfllayarak milli birlik ve beraberliimizi glendirdik.
hatt oluflturmas, en doal hakkdr. "Yurtta bar, dnyada bar" ilkesini
esas alan AK Parti, Trkiye'nin milli gvenliini blgesel ve kresel gven ktidarmz dneminde terrizmle mcadele konusunda Trkiye'nin hakl
ve istikrarn da teminat olarak grmektedir. konumunu uluslar aras her platformlarda etkin bir flekilde savunduk. lkemizin
uluslararas etkinliini arttrarak, terrizmle mcadelede dnya kamuoyuna
AK Parti, ulusal gvenliimize, lkemizin blnmez btnlne ve niter lkemizin tezlerini kabul ettirdik. Blc terr rgtnn, terrist rgtler
devlet yapmza kastedecek her trl olufluma karfl da son derece tavizsizdir. listelerine alnmasn salayarak yurt dflndaki faaliyetlerine ve finans
Trkiye'nin gvenlii iin gsterdiimiz azami dikkatin gerei olarak btn kaynaklarna ok ciddi kstlamalar getirilmesini saladk.
politikalarmzn birbirini tamamlar nitelikte olmasn, istismar edilen zaaf
alanlarna karfl toplumun btn savunma mekanizmalarnn glenmesini Milli gvenliimizi glendirmek iin verdiimiz mcadeleyi her trl meflru
hayati derecede nemsiyoruz. arac kullanarak devam ettireceiz
NiCE AK YILLARA
EKONOMi
ALANINDA
ELDE ETTiiMiZ
TARiHi
BASARILARIN
EN NEMLi
SEBEBi
LKEMiZDE
OLUSTURDUUMUZ EKONOMi
GVEN ORTAMIDIR.
EKONOM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA EKONOM
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar ekonomi alannda byk baflarlar elde Gereki politikalar ortaya koyan, poplizm tuzana dflmeyen, uzun vadeli
etmifltir. 2003-2007 dnemi Cumhuriyet tarihimizin en parlak dnemlerinden bakfl as ile hareket eden ve kalc zmler reten ynetimler halkn
biri olarak kaytlara gemifltir. Bu dnemde Trkiye, geliflen lkeler arasnda gvenini kazand gibi, ekonomik aktrlere de elveriflli bir ortam
"ykselen yldz" olarak adlandrlmfl, bir "baflar rnei" olarak tm dnyada oluflturmaktadr.
vgyle anlr olmufltur.
AK Parti, ekonomi politikalarnda "effaflk", "sreklilik", "tutarllk"
nmzdeki dnemde AK Parti, lkemizin uluslararas itibarn ve etkinliini ve "ngrlebilirlik" ilkelerini esas almaktadr.
daha da artracak, ekonomide elde ettiimiz baflarlarn zerine yenilerini
ekleyecek, bir duraklama ya da geri dnfle asla izin vermeyecektir. Kasm ktidarmz, yapacaklarn ve ortaya kan sonular ilgili, tm taraflarla son
2002 seimlerinden nce de ska vurguladmz gibi bunu baflaracak derece fleffaf bir biimde paylaflmakta ve bunun yararlarn yaflayarak
kaynamz vardr: Kaynak, "Trkiye"dir. grmektedir. Politikalarn tm unsurlarnn birbiriyle tutarl olmasna zen
gstermekte, btn uygulamalarn ortak hedeflere ulaflma ynnde
Adalet ve Kalknma Partisi iktidarnn tm politikalarnn ve ynetim gerekleflmesini salamaktadr. Akflamdan sabaha politika deifltirmemekte,
uygulamalarda sreklilik salayarak halkmz ve ekonomik karar alclar iin
anlayflnn ekseninde "gven" kavram vardr. Ekonomi alannda elde
gvenilir bir ortam oluflturmaktadr.
ettiimiz tarihi baarlarn en nemli sebebi lkemizde oluturduumuz
gven ortamdr.
AK Parti iktidar ortaya koyduu "Kalknma Plan", "Orta Vadeli Program",
"Katlm ncesi Ekonomik Program", "Orta Vadeli Mali Plan" gibi
AK Parti iktidar getiimiz dnemde, aklad fleffaf ekonomi politikalarn
dokmanlarla ekonomi politikalarna flimdiye kadar grlmemifl netlikte bir
gl bir siyasi irade ile uygulamfl, verdii szleri aynen tutmufl, "aldatan ngrlebilirlik kazandrmfltr. Kalitesi uluslararas evrelerce takdir edilen
olmayacaz" ilkesiyle hareket etmifltir. Bylece halka ve piyasalara gven bu dokmanlarda hedefler, tahminler, yapsal reform alanlar aka ortaya
vermifltir. konmaktadr. Bir hafta, bir ay gibi ksa zaman dilimleri iinde dahi neler
yapaca kestirilemeyen bir ekonomi ynetimi anlayflnn lkemize verdii
Gveni kazanmak zordur, zaman alr. Kaybetmek ise ok abuk olur. AK zararn farknda olan iktidarmz, 3 yllk, 7 yllk sreleri kapsayan bu
Parti iktidar dneminde titiz ve zahmetli bir srete oluflturduumuz ve d o k m a n l a r l a l k e m i z e y e n i p e r s p e k t i f l e r k a z a n d r m fl t r .
karflln arpc baflarlar ile aldmz bu gven ortamnn, ehil olmayan
ellerde ok hzl bir flekilde AK Parti iktidar, lkemizde refahn artmasna ve istikrarn glenmesine
kaybedilebilecei AK Parti, ekonomi politikalarnda nemli katks olan Avrupa Birlii'ne tam yelie dnk katlm srecini
unutulmamaldr. "effaflk", "sreklilik", bafllatarak Trkiye'yi uzun vadede ok daha "ngrlebilir" bir lke haline
"tutarllk" ve "ngrlebilirlik" getirmifltir. Avrupa Birlii hedefi, lkemizin demokrasi, temel hak ve
Rekabetin younlaflt, bilgi, ilkelerini esas almaktadr. zgrlkler, hukukun stnl gibi konularda evrensel standartlara
sermaye ve insan gc yaklaflmasna yardmc olmaktadr. Ayrca, kurumsal yaplanmalar ve sektrel
hareketliliin artt bir dnyada, ynetimlere gven, ekonomik kararlara da politikalar gibi pek ok konuda Trkiye'nin nmzdeki dnemde neler
temel teflkil etmektedir. yapacann yol haritasn oluflturmaktadr.
Ulusal ve uluslararas yatrmclarn Trkiye'yi bir yatrm yeri olarak tercih ekonomik politikalarmz gl sosyal politikalar ile btnlefltirdik ve bir
etmesinde; yatrmlarn, ekonomik bymenin ve bylece istihdamn sosyal restorasyon dnemi bafllattk. nmzdeki yllarda daha belirgin hale
artmasnda nemli bir rol oynayan AB hedefi, ekonomimizin geleceini gl gelecek olan bu yaklaflm, lkemizi gerek sermaye gerekse nitelikli beyinler
bir ereveye oturtmaktadr. iin bir ekim merkezi haline getirirken, salkl ve mutlu bireylerden oluflan
bir toplum hedefimize de hizmet edecektir.
Salkl ve iflleyen bir piyasa ekonomisi, gl ve yerleflik bir demokratik
temel zerinde infla edilebilir. Temel haklarn korunuyor olmas, temel Ekonomimizin byme potansiyeli, yaplan tahminlerin zerindedir. Bu
zgrlklere sayg duyulmas, hukuk devletinin btn kurallar ve kurumlar yksek potansiyele ulaflmak
ile varl, srdrlebilir bir ekonomik kalknmann ana dinamiini oluflturur. iin ekonomik bymenin Adalet ve Kalknma Partisi'nin
Bu gerei baflndan itibaren gren Partimiz, baflaryla uygulad ekonomik 2003-2007 dneminde olduu ekonomi politikalarnn temel amac
programn demokratikleflme abalar ile btnlefltirmifl ve bu iki sreci gibi "verimlilik artflna"
birbirini tamamlayan bileflenler olarak kabul etmifltir.
insanmzn refah ve mutluluunu
dayandrlmas gerekmektedir.
artrmaktr. Partimiz ekonomik
Dier bir ifadeyle,
adafl normlara dayal olarak iflleyen bir hukuk dzeni, ekonomik kalknmann ekonomimizde toplam faktr gelimenin kayna ve hedefi olarak
n koflullar arasnda yer alr. Can ve mal gvenliini salayan, keyfilie verimliliinin artmaya devam insan esas alr.
kapal, gnbirlik tartflmalarn ve siyasi etkilerin stnde bir hukuk sistemi, etmesini salamak
ekonomik aktivitelerin gven ve ngrlebilirlik iinde yrtlmesini salar. gerekmektedir.
Haksz rekabetin nlendii, fikri haklarn korunduu, tketici haklarnn Sosyal refahtaki artfln kalc bir flekilde devam, mal ve hizmet sektrlerindeki
ihlal edilmedii, szleflmelere taraf olanlar arasnda ayrm yaplmayan bir rekabet ortamn iyilefltirmek ve bylece verimliliin artmasn salamak ile
ortamda, belirsizlikler azalacak,
Salkl ve ileyen bir piyasa mmkndr.
gvenilirlik ve ngrlebilirlik
ekonomisi, gl ve yerleik bir salanacak, bylece yatrm,
Rekabet ortamnn iyiletirilmesindeki en nemli konulardan birisi, devletin
demokratik temel zerinde ina retim ve istihdam artacaktr.
mal ve hizmet retiminden ekilmesi, dzenleme ve denetleme
edilebilir. fonksiyonlarna arlk vermesidir. Bu erevede partimiz zelletirme
Adalet ve Kalknma Partisi'nin
uygulamalarn sadece kamu iin bir gelir kayna olarak grmemekte,
ekonomi politikalarnn temel amac insanmzn refah ve mutluluunu
retimdeki verimliliin ve istihdamn artmasn salayacak nemli bir
artrmaktr. Partimiz ekonomik gelimenin kayna ve hedefi olarak insan
politika arac olarak deerlendirmektedir. Ayrca, bu konudaki almalar
esas alr.
byk bir sosyal duyarllkla yrtlmektedir.
Gnmzn rekabeti dnyasnda insana, insann niteliklerine, salkl bir
Ekonomimiz dfla alp uluslar aras piyasayla ok daha iyi bir flekilde entegre
sosyal ortama yaplan yatrmlarn, ayn zamanda ekonomik potansiyelimize
yaplan bir yatrm olduunu bilerek, olduka, halkmzn refah da artacaktr.
Hem gelimi hem de gelimekte olan lkeler arasnda uluslararas dorudan Trkiye'ye sermaye giriflinin ve kflnn serbest olmas, ekonomik
yatrmlar daha hzl cezbetmek konusundaki yar giderek etinlemektedir. programmzn bir dier temel unsurudur. Ak bir ekonomik yap baflarmzn
Uluslararas bilgi birikimi ve teknoloji getiren, rekabet gcn artran, temel faktrlerindendir.
d denge asndan nemli bir finansman kayna oluturan, yeni pazarlara
alm salayan ve en nemlisi istihdam artran uluslararas dorudan Programmzn bir dier unsuru ise "serbest kur rejimidir". Kurun piyasa
yatrmlar Trkiye'ye artan oranlarda gelmesini salamak temel flartlarnda oluflmas, ekonomimizin i veya dfl floklardan daha az etkilenmesini
hedeflerimizdendir. salamaktadr.
Kayp Yllar AK Parti iktidar gereklefltirdii yapsal reformlarla ekonomide elde ettii
Verimsiz koalisyon yaplar, dar bir erevede halktan kopuk olarak yrtlen baflarlara kalc bir zemin hazrlamfltr. Trkiye ekonomisini i ya da dfl
siyaset ve ksr ekiflmeler ile geen 1990'l yllar, tam anlamyla lkemizin etkilere karfl ok daha korunakl bir yapya kavuflturmufltur. Ekonomik
"kayp yllar" olmufltur. 1994, 1999 ve nihayet 2001 krizi ile anlan bu yllar; programda ngrd kamu sektr, finans sektr ve sosyal gvenlik gibi
bymenin durduu, enflasyonun, faizlerin ve bor yknn hzla ykseldii, alanlarda pek ok reformu tamamlamfltr.
iflsizliin artt, rant ekonomisi ve yolsuzluklarn makro dengeleri sarsacak
boyutlara ykseldii, genlerimiz baflta olmak zere halkmzn gelecee dair AK Parti iktidar bu zamana kadar olas riskleri ngrerek, deiflim srecini
umutlarn kaybettii, uluslararas alanda itibarmzn yitirildii bir dnem iyi ynetmifltir.
olmufltur.
nceki dnemlere gre bugn lkemiz ok daha istikrarl, ok daha
Kasm 2002: Siyaset ve Ekonomi Tarihimizin Dnm Noktas mreffeh, ekonomimiz ok daha gldr.
AK Parti iktidar greve baflladktan hemen sonra siyasi istikrar hzla glenmifl,
seimlerden nce tm ayrntlaryla ilan etmifl olduu ok kapsaml bir
Ekonomimiz, 2002 ylndan itibaren girdii istikrarl byme eilimine 2006
ekonomik program uygulamaya bafllamfltr.
ylnda da devam etmifl ve kesintisiz olarak ilk defa 20 eyrek bymfltr.
Partimiz 2002 seim beyannamesinde verdii szleri tutmufl, siyasi liderliine,
1997-2001 yllar arasnda ortalama olarak sadece yzde 0,3 orannda byyen
kadrolarna ve programna duyulan gveni bofla kartmamfltr. Sadece
ekonomimiz 2003-2006 yllar arasnda ortalama yzde 7,3 orannda byme
krizlerin yaralarn sarmakla kalmamfl, bir daha benzer krizler yaflanmamas
kaydetmifltir.
iin gerekli olan tedbirleri kararllkla almfltr.
Ekonomik programmzn temel unsurlarndan birisi mali disiplindir. AK 2002 ylnda 181 milyar dolar seviyesinde olan milli gelirimiz, 2,2 kat artarak
Parti iktidar her yl arka arkaya ilan ettii bte hedeflerini tutturmufltur. 2006 ylnda 400 milyar dolara ykselmifl ve lkemiz dnyann 17 inci byk
Programmzn bir dier unsuru ise Merkez Bankamzn bamszlk ilkesi ekonomisi haline gelmifltir.
erevesinde uygulad para politikalardr. Para politikalarnn temel ncelii
fiyat istikrardr. AK Parti iktidar dneminde enflasyonla mcadelede byk Satn alma Gc Paritesine gre hesaplanan milli gelir rakamlarna gre ise
baflarlar elde edilmifltir. Trkiye 2006 ylnda Avrupa'nn en byk 6. ekonomisi olmufltur.
Kifli baflna milli gelir 2002'de 2.598 dolar iken 2006 sonu itibaryla 5.477 Bu oran in'de yzde 13, Meksika ve Brezilya'da yzde 8 ve Rusya'da yzde
dolara ykselmifltir. 2'dir.
zel sektr arlkl, verimlilik Gnlk 2,15 dolarn altnda yaflayanlarn toplam nfusa oran ise 2002 ylnda
AK Parti iktidar Trk parasna artflna dayanan ve dfla ak bir yzde 3,04'ten 2005 ylnda yzde 1,55'e dflmfltr.
itibarn yeniden kazandrm, anlayflla salanan srekli ve hzl
baarl bir operasyonla liradan byme, efline az rastlanan bir flsizlik oran 2002 ylndaki yzde 10,3'den, 2006 ylnda yzde 9,9'a gerilemifl,
alt sfr atlmtr. baflar olarak tarihe gemifltir. bu dnemde 976 bin yeni istihdam salanmfltr.
2002-2006 yllar arasnda zel sektrn yatrm harcamalar reel olarak yzde Otomobil ve beyaz eflya gibi pek ok rnde fiyatlar gerilemifl, tketim dzeyi
154 artfl gstermifl, son 4 ylda toplam 193 milyar dolarlk zel sektr yatrm gemifle gre arpc oranlarda artmfltr. 2002 sonuna kadarki drt yllk
gerekleflmifltir. dnemde satlan otomobil says toplam 977 bin iken, 2003-2006 arasndaki
drt yllk dnemde bu say 1 milyon 490 bine ykselmifltir. amaflr ve
Toplam imalat sanayii verimlilii son 4 yllk dnemde nemli lde artfl bulaflk makinesi, frn ve buzdolabndan oluflan beyaz eflya satfllar ise 2002
gstermifltir. Bu dnemdeki imalat sanayii iflgc verimlilik artfl kmlatif sonuna kadarki drt yllk dnemde toplam 12 milyon 220 bin iken, 2003-
yzde 30'u aflmfltr.
2006 arasndaki drt yllk dnemde bu say toplam 18 milyon 763 bine
ulaflmfltr.
Hzl bir byme salanrken, efl zamanl olarak enflasyon dflrlmfltr. 34
yldan sonra enflasyon ilk defa tek haneli rakamlara indirilmifltir.
Dnyaya alan ve zgveni ykselen lkemizin dfl ticaret hacmi de arpc
bir byme gstermifltir. 2002-2006 dneminde dfl ticaret hacmimiz 87 milyar
AK Parti iktidar Trk parasna itibarn yeniden kazandrmfl, baflarl bir
dolardan 223 milyar dolara ykselmifltir.
operasyonla liradan alt sfr atlmfltr. Yeni Trk Liras artk hem halkmzn
hem de uluslararas yatrmclarn gvendii bir para birimidir.
hracat hacmi 2002 ylnda 36 milyar dolar seviyesinde iken, 2007 yl Mays
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar dneminde uygulanan ekonomik ve sosyal ay itibaryla 12 aylk ihracat rakam 94 milyar dolara ulaflmfltr.
politikalarn etkisiyle gelir dalmnda da iyileflmeler olmufltur.
Cari an finansmannda dorudan kresel yatrmlarn pay nemli
Bu dnemde gelir dalmndaki eflitsizlii gsteren gini katsaynda nemli lde art gstermitir. Yllarca ortalama 1 milyar dolar civarnda seyreden
iyileflmeler salanmfltr. 2002 ylnda 0,44 olan gini katsays 2005 ylnda dorudan kresel sermaye yatrmlar tam anlamyla bir srama gstermi
0,38'e dflmfltr. 2002 ylnda en zengin yzde 20'lik kesim en fakir yzde ve 2006 ylnda 20,2 milyar dolar seviyesine ykselmitir. 2007 ylnn ilk
20'lik kesimin 9,5 kat gelir elde ederken, 2005 ylnda bu oran 7,3'e dflmfltr. drt aynda ise dorudan sermaye girii 10 milyar dolar amtr.
Satn alma gc paritesine gre kifli bafl gnlk 1 dolarn altnda yaflayan Merkez Bankas dviz rezervleri 2002 yl sonunda 26,8 milyar dolar iken,
fertlerin toplam nfusa oran 2002 ylnda binde 2 iken bu oran 2005 ylnda 2007 yl Mays aynda en yksek tarihi seviyesine ulaarak 65 milyar
on binde 1'e dflmfltr. dolar gemitir. Bylece ekonomimizin d oklara dayankll artmtr.
Toplam rezervlerin ithalat ve ksa vadeli borlar karlama oranlar 2013 ylnda;
olumlu ynde gelimitir. Kii bana geliri 10.000 dolar (satn alma gc paritesine gre
15.000 dolar) gemi,
Bte disiplini salanmfl, kamu borlarnn evrilme endiflesi tarihe karflmfltr.
2002 ylnda kamu aklarnn milli gelire oran yzde 12,6 iken, 2006 sonunda Milli Geliri 800 milyar dolara ulam,
bu ak fazlaya dnflmfl ve milli gelirin yzde 3' civarnda da fazla verilmifltir.
Enflasyonu "dk tek haneye" indirmi,
Program tanml faiz dfl fazlann GSMH'ye oran 1993-2002 ortalamas olan
yzde 0,4 seviyesinden 2003-2006 dneminde yzde 6,5 seviyesine ykselmifltir. sizlik orann daha da drm,
1985- 2002 arasnda yaplan zelletirme tutar sadece 8 milyar dolar iken hracat 200 milyar dolar am,
2003 ylndan bugne kadar yaplan zelletirme toplam 30,6 milyar dolara
ulamtr. Bylece kamunun ekonomideki arl azaltlrken zel sektrn Turizm geliri 40 milyar dolara yaklam, daha gl ve mreffeh
rol artrlmtr. Devletin bir ok sektrde retim ve ticaretten ekilmesi, bir Trkiye hedefliyoruz.
serbest piyasa ekonomisinin gelimesine imkan salamtr.
Nisan 2007'de akladmz ve Trkiye'nin AB Mktesebatna uyumu iin
Sadece gelecek 5 yl deil, 2013 yln ve Cumhuriyetimizin 100'nc yl 2013 ylna kadar uygulayacamz program erevesinde, ekonomik deiflim
olan 2023 yln hedefliyoruz. ve dnflm iin gerekli 200 kadar yasal dzenleme ve 600 kadar ikincil
dzenlemeyi tamamlayacaz.
Yeni dnemdeki temel amacmz, halkmzn, firmalarmzn ve devletimizin
ekonomik gvenlik ve savunma sistemini glendirerek, bireysel ve toplumsal 2023 ylnda satn alma paritesine gre milli hasla bykl
bakmndan lkemizin dnyann ilk 10 ekonomisi iinde yer almas ana
refahmz artrmaktr. Bylece, reel istikrara arlk vererek, byme, kalknma
hedefimizdir.
ve ifl imkanlar oluflturarak ekonomimizi daha da glendireceiz.
AK Parti iktidar dneminde, gven ve istikrar salayarak hzl bymeyi
nmzdeki yllarda salayacamz yksek bymenin ncs yine zel
gereklefltirdik. nmzdeki dnemde bymenin kalitesini artrarak istikrar
sektrmzn dinamizmi ve verimlilik artfllar olacaktr. Biz AK Parti olarak,
kalc hale getireceiz. Bymeyle istikrar glendirecek, srdrlebilir hale
zel sektrmzn nn aacak politikalar uygulamaya devam edeceiz.
getireceiz. Reel ekonomiyi n planda tutan, reel istikrara arlk vereceiz.
Bunun iin; makro ekonomik istikrarn srdrlmesi yannda, mal ve hizmet
sektrlerinde verimlilik artfllarn getirecek olan, baflta kayt dflln nlenmesi
Ekonomik programmzn temel unsurlarndan asla taviz vermeyeceiz. Mali
olmak zere, rekabetin salanmas iin gerekli reformlar ve yasal dzenlemeleri
disiplini kararllkla srdreceiz. Enflasyonla mcadele temel nceliimiz
yapacak, tketici haklarn en st dzeyde koruyacaz.
olmaya devam edecek. Serbest kur rejimini srdreceiz. Sermaye giriflleri ve
kfllar serbest olmaya devam edecek. Yapsal reformlarmz kararllkla
uygulayacaz.
Maliye Politikas Borlanma ve bor ynetimi konularndaki mevzuat dankln

giderdik. Mali ykmllklerimizin denmesi, kaydedilmesi ve
Ekonomik programmzn temel unsuru mali disiplindir. Kamu bor yknn
raporlanmasn kapsayan, borlanmada fleffaflk, hesap verebilirlik
dflmeye devam etmesi, cari an kontrol altnda tutulmas ve enflasyonun
ve disiplini salayan dzenlemeler yaptk.
daha da dflk oranlara ekilmesi ancak mali disiplinle mmkndr.
"Vergide ak sayfa" aacaz dedik ve atk. Vergi Barfl Kanunu ile
AK Parti iktidar 2003-2007 dneminde mali disiplini salamada byk baflar
vergi borcu olanlara faiz indirimi ve deme kolayl getirdik, 130
salamfl ve bu disiplinin kalc olmas iin pek ok yapsal reform
bin ihtilafl dosyay tasfiye etik ve 4,7 katrilyon TL gelir elde ettik.
gereklefltirmifltir.
Gelir vergisindeki st dnyas zerinde caydrc
Kamuda hesap verilebilirlik ve mali fleffafl saladk. Btelerin dilim vergi orann etkisi olan "nereden buldun"
uygulanmas, mali ifllemlerin muhasebelefltirilmesi, raporlanmas ve
% 45'den % 35'e uygulamasn kaldracaz dedik ve
mali kontrol yeniden dzenledik.
indirdik. kaldrdk.
Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu ile; kamu kaynaklarnn
Vergi oranlarn ve saysn dreceiz dedik ve bunu da yaptk.
etkili ve verimli kullanlmasn salamak zere stratejik planlama,
Gelir vergisindeki st dilim vergi orann % 45'den % 35'e indirdik.
performans esasl bteleme ve performans denetimi sistemini getirdik.
Dilim saysn dflrdk. Bylece, gelir vergisinde vergi ykn
Program ve btelerimizi 2005 ylndan itibaren yllk olarak deil
azalttk ve vergi sistemini basitlefltirdik.
yl kapsayacak flekilde hazrlamaya baflladk. Plan-program-bte
iliflkisini glendirecek mekanizmalar oluflturduk ve bte hazrlama
Eitimde, salk ve turizm hizmetlerinde, ilata, temel gda
sreci ile bte kapsamn yeniden tanmladk.
maddelerinde, giyim, konfeksiyon ve tekstilde Katma Deer Vergisi
orann % 18'den % 8'e indirdik.
Kamuda mali fleffafl bozan bte ii ve bte dfl fon sistemini Katma Deer Vergisi
tasfiye ettik, denek st harcamaya imkan veren dzenlemeleri orann % 18'den % 8'e
Yatrmlarn ve dorudan kresel
ortadan kaldrdk, bte disiplininin glendirilmesi ve bte indirdik. sermayenin teflvik edilmesinde
kapsamnn geniflletilmesi amacyla zel gelir-zel denek
nemli bir adm olarak kurumlar vergisi orann % 33'den % 20'ye
uygulamalarna son verdik.
indirdik.
Rekabeti ve saydam ihale kurallaryla etkinlii artrmay ve
Btn bu indirimlere karfln vergi gelirlerimizde istikrarl bir artfl
yolsuzluklar engellemeyi amalayan, uluslararas normlara uygunluu
saladk.
salayan yeni hale Kanununu iktidarmz dneminde yrrle
koyduk.
Yllardan beri birok iktidarn szn ettii ama bir trl Tamamlanmaya yakn olan projeleri ncelikle bitirdik, gereki olmayan
gerekletiremedii enflasyon muhasebesini uygulamaya koyduk. projeleri yatrm programndan kardk. Kamu yatrmlarnn ortalama
tamamlanma sresi de 8,5 yldan 5,5 yla indi. Artk daha fazla yatrm
Kayt dfl ekonomi ile mcadelede nemli mesafeler aldk. Gelir yapyoruz ve bu yatrmlar ok daha ksa srede halkmzn hizmetine giriyor.
idaresinin kapasitesini ve vergi inceleme birimlerinin teknolojik
altyapsn glendirdik. 2002 ylnda btenin yzde 9,5'i sosyal gvenlik kurulufllarnn harcamalar
iin ayrlrken, 2006 yl sonunda btenin yzde 15,8'ini sosyal gvenlik
Mnhasran gelir toplama ve denetim fonksiyonlarna younlaflan kurulufllarnn harcamalarna ayrdk.
Gelir daresi Baflkanln kurduk.
Kstl bte imkanlarna ramen kamuda alflan memurlarmzn ve
Emekli ve alanlarmzn fi toplama ilesini sona erdirdik. iflilerimizin maafllarna, enflasyonun olduka zerinde artfllar yaptk.
Vergi otomasyon projeleri kapsamnda vergi dairelerini otomasyona geirdik. Baflarl maliye politikas uygulamalarmz sonucunda;
Mkelleflerimizin sigorta ve vergi beyannamelerini elektronik ortamda
verebilmelerine imkan saladk. Vatandamz vergi ve sigorta dairelerinde Merkezi hkmet bte ann GSMH'ya oran 2003'te yzde 14,6 iken
kuyruklarda beklemekten kurtardk. 2006'da yzde 0,7'ye dflt. GSMH'ya oran asndan son 30 yln en dflk
bte a gerekleflti.
AK Parti iktidar mali disiplini salarken ayn zamanda harcamalarn da
yapsn deifltirme ynnde nemli politikalar uygulad. Bte harcamalar Faiz giderlerinin GSMH'ya oran da hzl bir flekilde dflt; 2002'deki yzde
iinde faiz harcamalarnn pay azalrken sosyal harcamalarn, yatrm 18.7 olan bu oran 2006'da yzde 8'e geriledi. Bylece, sosyal harcamalar iin
harcamalarnn ve personel harcamalarnn pay artt. de daha elveriflli bir bte harcama yaps olufltu.
Eitim, bir numaral harcama kalemi haline geldi. Maliye ve para politikalar ile uyumlu ve baarl bir ekilde yrtlen
bor ynetimi AK Parti iktidarnn en baarl olduu alanlardan biri olarak
Faiz harcamalarnn Bte iindeki pay 2002 ylndaki yzde 44,2'lik ne kmtr.
seviyesinden 2006 yl sonunda yzde 27 seviyesine geriledi. Yatrm
harcamalarnn pay ise yzde 7,2 seviyesinden yzde 9,7 seviyesine karken, Kamu Kesimi Net Bor Stoku 2002 ylnda 216 milyar YTL iken, 2004 ylnda
personel harcamalarnn pay ise yzde 19,6 seviyesinden yzde 25,5 seviyesine 274 milyar YTL dzeyine ykselmifltir. 2004 yl sonrasnda dflfl trendine
ykseldi. giren net bor stoku 2006 yl sonu itibaryla 258 milyar YTL dzeyine
dflmfltr.
Kamu yatrmlarna giderek daha fazla kaynak ayrmaya bafllamamz ve
nceliklerimizi daha salkl belirlememiz sonucunda, 2002 ylnda toplam Toplam Kamu Net Bor Stokunun GSMH'ya oran ise 2002 yl sonundaki
kamu yatrm proje stoku 4.414 iken, 2006 ylnda bu stok 2.525'e dflt. yzde 78 seviyesinden 2006 yl sonunda yzde 45 dzeyine gerilemitir.
Sz konusu dnemde bor stoku ierisindeki dviz ve dvize endeksli borlarn Vatandalarmzn yaam standardnn artrlmas iin ekonomik istikrar
pay azalrken Yeni Trk Liras cinsinden borlarn pay artmfltr. Bor stoku ve gven ortam bir n kouldur. AK Parti olarak ekonomide yakaladmz
kur ve faiz riskine karfl daha korunakl bir yapya kavuflturulmufltur. bu baarnn devam ettirilmesinin, lkemizin uluslar aras itibarnn
artrlmasndaki neminin de bilincindeyiz.
Mali disiplinin dorudan ve en arpc yansmas borlanma maliyetlerinde
grlmfltr. Yeni Trk Liras cinsinden iskontolu Devlet Borlanma AK Parti iktidar makroekonomik istikrarn ve byme performansnn
Senetlerinin (DBS) faiz oran, 2002 yl Ekim aynda yzde 64 iken, 2006 srdrlmesi amacyla salad mali disiplini devam ettirecektir. Maliye
yl Nisan aynda yzde 14'e politikalarmzn baaryla srdrlebilmesi iin gerekli admlar atlacak,
gerilemitir. Son dnemlerde i Ortalama i borlanma vadesi, reformlar glendirilecektir. Gelecek yllarn bteleri Partimizin ekonomi
ve d olumsuz gelimelere 2002 ylnda 9 ay iken, 2007 Ocak- ve kamu maliyesi politikalarna uygun olarak tam bir kararllk ve mali
ramen DBS faiz oran 2007 Mays dneminde 37 aya kmtr. disiplin anlay iinde uygulanacaktr. Bylece, enflasyon orannn daha
Mays ay itibariyle yzde 18- da aaya ekilmesi, cari an kontrol altnda tutulmas ve kamu bor
19 dzeyinde gereklemitir. stokunun milli gelire orannn daha da azaltlmas salanacaktr.
2002 yl Ekim aynda ihra edilen iskontolu borlanma senedinin gerekleflen Uygulayacamz vergi politikalarnn temel amac; ekonomide kaytdflln
reel faiz oran yzde 36 olmufltur. skontolu senetlerin beklenen reel faiz oran azaltlmas, rekabet gcmzn artrlmas, daha basit, adil ve genifl tabanl
2007 Mays ay itibariyle yzde 10 civarndadr. bir vergi sistemi oluflturmaktr.
Yurtdflnda ihra ettiimiz tahvillerin risk primi de nemli lde dflmfltr. Bu kapsamda;
Yurt dflnda ihra ettiimiz dolar cinsinden 10 yl vadeli tahvilin Vergi politikalarnda ngrlebilirlii artracaz.
ABD Hazine tahviline gre risk primi 2002 yl Aralk aynda yzde
7 iken, 2007 yl Ocak ayndaki ihrata yzde 2'ye gerilemitir. Vergi mevzuatn sadelefltireceiz.
Ortalama i borlanma vadesi, 2002 ylnda 9 ay iken, 2007 Ocak-Mays Kaytdfl ekonomi, yolsuzluk ve karapara ile mcadeleyi srdreceiz.
dneminde 37 aya kmtr.
Belge dzeninin oturtulmasndaki en byk engel olan damga vergisi
piyasalardan borlanmann bafllad dnemden beri ilk defa 7 yl vadeli baflta olmak zere ifllemler zerindeki vergileri kademeli olarak
YTL cinsinden borlanma senedi ihra edilmifltir. kaldracaz.
2002 Kasm-2007 Mays dneminde, d borlanmada da dolar cinsinden Yatrmlarn ve istihdamn desteklenmesine ynelik politikalar
30 yl vadeli drt ihra yaptk ve ilk defa euro cinsinden 12 yl vadeli d erevesinde, mali disiplin de dikkate alnarak, istihdam zerindeki
borlanma gerekletirdik. vergi ve benzeri yklerin dflrlmesine ynelik dzenlemeler
yapacaz.
Baflta Gelir daresi ve Gmrk Msteflarl olmak zere ilgili tm Sosyal harcamalarn toplam kamu harcamalar iindeki payn
kamu kurumlarnn teknik ve idari altyaps glendirilerek akaryakt, artracaz.
ttn mamulleri ve alkoll iecekler ncelikli olmak zere kaaklkla
etkin bir flekilde mcadele edeceiz. KT'lerde hesap verebilirlii, fleffafl, karar alma srelerinde
esneklii salamaya ve KT'ler zerinde mdahale yetkisi olan kurum
Kamu harcamalarna, bte dengelerini, iktisadi ve sosyal getirileri ve saysn azaltmaya ynelik olarak bafllatlan kurumsal ynetim sistemi
potansiyel byme zerindeki etkilerini gzeterek ncelik vereceiz. Bu projesini tamamlayacaz.
erevede, salanan tasarruflarn, retim ve istihdam zerindeki vergi yknn
azaltlmasnda ve kamu harcama sisteminde etkinlik, fleffaflk ve hesap AK Parti iktidar, kamu yatrmlarnn etkinliini artracaktr. Yatrmlar,
verebilirliin artrlmasn salayacak olan yapsal reformlarn ncelikli sosyal ihtiyalar giderecek ve retken faaliyetleri destekleyecek
gereklefltirilmesinde kullanlmasn amalamaktayz. nitelikteki altyapya ynlendirecek; sektrel, blgesel ve AB'ye uyum ynndeki
amalarn gereklefltirilmesinde etkili bir ara olarak kullanacaktr. Bu
Adalet ve Kalknma Partisi'nin gelecek dnemde harcamalara iliflkin erevede;
uygulayaca temel politikalar flunlar olacaktr:
Kamu yatrmlarnn etkin, verimli ve zamannda gereklefltirilmesini
Kamu idarelerinde mali ynetim, i kontrol ve i denetim faaliyetleri ayn kararllkla srdreceiz.
etkin bir flekilde uygulanacaktr.
Eitim, salk, teknolojik arafltrma, ulafltrma, sulama, ime suyu ve
Kurumlar, bte kstn dikkate alarak, belirlenen ncelikler e-devlet yatrmlarna ncelik vermeye devam edeceiz.
erevesinde kaynak tahsisini gzden geireceklerdir. Bu kapsamda,
nceliini yitirmifl faaliyet ve projeler tasfiye edilecektir. Kamu yatrmlarn blgesel kalknma ve blgeler aras geliflmifllik
farklarnn azaltlmasnda etkili bir ara olarak kullanacaz.
Kaynak kullanmnda etkililik ve verimlilii salamak, hesap
verebilirlii artrmak iin stratejik planlama ve performans esasl AB'ye yelik ynnde ortaya konulan politika ve nceliklerin hayata
bteleme sistemini yaygnlafltracaz. geirilmesi iin srdrlen alflmalarn gerektirdii yatrmlar
hzlandracaz.
Kamu kesiminde alflanlar enflasyona ezdirmeyeceiz.
Kamu altyap yatrmlarnda zel sektr katlmn artrc modeller
cret sisteminin sadelefltirilmesini, kamu personelinin mali ve zlk gelifltireceiz.
haklarna iliflkin dengesizlik ve adaletsizliklerin giderilmesini,
performansa dayal cret sistemine geilmesini, mevcut stat saysnn Geleneksel olarak kamu kaynaklarndan karfllanan baz altyap
azaltlmasn esas alan kapsaml bir personel reformunu hayata yatrmlarnn, tamamen zel sektr tarafndan yaplp iflletilmesini
geireceiz. salayacak modelleri yaygnlafltracaz.
Kamu yatrmlar iin kaynak sorununu zen, yatrm ve iflletme 8.000 YTL'yi aflan tahsilat ve demelerin bankalar ve PTT araclyla
aflamalarnda verimlilii artrmakta olan kamu-zel sektr iflbirlii yaplmas uygulamasn bafllattk.
modellerini AB mktesebatna uygun salam bir yasal zemine
kavuflturacaz. Trkiye Cumhuriyeti kimlik numarasnn vergi kimlik numaras
yerine kullanlmas alflmalarn tamamladk.
Borlanma politikamzn temel amac; riskler, borlanmann vadesi ile para
ve faiz cinsinden kompozisyonu dikkate alnarak, kamu finansman ihtiyacnn Akaryakt pompalarna yazar kasa taklmasn bafllattk ve ulusal
en dflk maliyetle karfllanmasdr. marker uygulamasna getik.
Nakit ve bor ynetiminde oluflabilecek likidite risklerinin azaltlmas Kaytdfl istihdamla mcadelede kamu kurumlar arasnda
amacyla, yeterli dzeyde rezerv tutma politikasna devam edeceiz. koordinasyon salamay, vatandafllar bilgilendirmeyi ve denetimleri
sklafltrmay amalayan Kaytdfl stihdamla Mcadele (KADM)
Toplam borlanmay arlkl olarak YTL cinsinden ve sabit faizli Projesini bafllattk.
enstrmanlarla gereklefltirecek, piyasa koflullar izin verdii lde
borlanma vade yapsn uzatacaz. te yandan ekonomide rekabet gcnn artrlmas, ifl ortamnn
iyilefltirilmesi ve finansal sistemin gelifltirilmesine ynelik alnan
Bu ama ve stratejiler dorultusunda iktidarmzn ikinci dnemindeki tedbirler de kaytdfl ekonominin azaltlmasnda nemli bir rol
hedefi; kamu borcunun milli gelire orann daha da aalara ve faiz oynayacaktr.
oranlarn tek haneli rakamlara indirmektir.
nmzdeki dnemde de kaytdfllkla mcadele ncelikli alanlarmzdan
Kayt D Ekonomik Faaliyetlerin Azaltlmas biri olacaktr. Sadece denetime odaklanma, ya da sadece yasal yklerin
"Kaytdflln, iflletmelerin rekabet avantaj elde etmesi ve ayakta kalmalarna azaltlmas gibi tek tarafl yaklaflmlardan ziyade birok ekonomik ve sosyal
yardmc olduu tezi" kreselleflmenin artt, verimlilik artfl ile beraber nedenden ortaya kan kaytdfllkla mcadelede bafllatlan alflmalar kapsaml
byk lekli iflletmelerin rekabet gcn elinde tuttuu gnmz koflullarnda bir strateji dorultusunda hzlandrlacaktr.
geerliliini yitirmifltir. Aksine, Partimiz kaytdfll iflletmelerin verimliliini
azaltan, bymesini engelleyen ve rekabet edebilirliini azaltan bir sorun Bu erevede;
olarak grmektedir.
flveren zerindeki vergi, prim ve benzeri ykleri azaltacaz.
Kaytdfl ekonomiyi azaltmak iin iktidarmz dneminde nemli admlar
attk. Bu kapsamda; Denetimle ilgili kamu kurumlar arasnda koordinasyonu
glendirerek, bilgi ifllem yoluyla bilgi paylaflmn salayacak ve bu
Mali kurulufllarca yaplacak ifllemlere taraf olanlarn vergi kimlik yolla apraz kontrolleri artracaz.
numarasnn ilgili belge ve kaytlarda kullanmn zorunlu hale
getirdik. Yaptrmlar glendireceiz.
Vergi ve sosyal gvenlik priminin toplanmasnda tek bir beyanname ktidar devraldmzda yzde 30'larda olan enflasyon, dnyadaki en yksek
uygulamasna geeceiz. oranlardan biri durumundayd. stikrarsz ve dflk byme performansnn
en nemli sebebi yksek ve dalgal enflasyon idi.
Sosyal gvenlik primlerinin tahsili iin adafl yntemler kullanmaya
bafllayacak, prim alacaklarnn tahsilatnda szleflmeli avukatlardan Kasm 2002 seim beyannamemizde verdiimiz sz, enflasyonu tek haneli
yararlanacaz. rakamlara indirmekti. ktidarmz dneminde bu sz gerekletirdik.
Enflasyonu kademeli bir flekilde 2005 yl sonu itibariyle yzde 7,7'ye indirdik.
Kamuya olan gveni sarsan ve flletmelerin bykl, 2006 ylnda ise, enflasyon iki byk kur dalgalanmasna ramen, yl sonu
kaytdl zendiren her trl bulunduu sektr ile itibariyle yzde 9,7 olarak gerekleflti. Srekli ve yksek bymeyi saladmz
aftan kanacaz. cretlerin tutar gibi bir dnemde, ayn zamanda enflasyonun dflmesi de dnya ekonomik evreleri
kriterler esas alnarak, tarafndan vg ve takdirle karflland.
cretlerin kademeli olarak bankalar zerinden denmesi uygulamasn
bafllatacaz. Enflasyonla mcadelede saladmz gven neticesinde paramzdaki 6 sfr
2005 ylnda attk. Eski sorumsuz siyaset dnemlerin kt bir hatras olarak
Okul ve niversitelerde vergi ve sosyal gvenlik ile ilgili eitimler birikmifl bu tortudan, sorumlu ve bilinli politikalar ile milletimizle birlikte
vereceiz. verdiimiz mcadeledeki baflarmz sayesinde kurtularak Yeni Trk Liras'na
getik. Ocak 2009 tarihinden itibaren ise paramzdaki 'Yeni' ibaresini de
Kaytdfllkla ilgili lke genelinde bilinlendirme kampanyalar kaldrp millete gurur duyacamz istikrarl bir Trk Liras'na kavuflacaz.
bafllatacaz.
Mali dengelerde salanan iyileflme ile birlikte Yeni Trk Lirasna gveni
zellikle vergi ve sosyal gvenlik ile ilgili hizmetlerin kalitesinin yeniden tesis ettik. Artk YTL bir deer biriktirme ve tasarruf arac olma
artrlmasna devam edecek, tm ifllemlerin internet ortamna ifllevini yeniden kazand. Uluslararas finans kurulufllar ve dier lkeler
taflnmasn salayarak sra ve kuyruklar azaltacaz. (Dnya Bankas, Avusturya Hazinesi ve Avrupa Yatrm Bankas vb.) YTL
cinsi tahvil ihra ederek borlanmaya ve bor ynetiminde YTL'yi bir
Kamuya olan gveni sarsan ve kaytdl zendiren her trl enstrman olarak kullanmaya baflladlar.
aftan kanacaz.
Yurt iindeki finansal yatrm tercihlerinde de benzer bir eilim gzlenmektedir.
Enflasyonla Mcadele ve Para Politikas 2002 ylnda YTL'nin toplam finansal yatrm portfy iindeki pay yzde
53 iken bu oran Mays 2007 itibariyle yzde 71'e ykselmifltir.
Adalet ve Kalknma Partisi, enflasyonu kalc, hzl ve adaletli bir kalknma
srecinin nndeki en nemli engel olarak grr. 2002 seimleri ncesindeki Enflasyonla srekli bir flekilde mcadele etmenin, hzl bir flekilde byme
25 yllk dnemde, belli aralklarla uygulamaya konulan istikrar programlarna salamamz ve sosyal refah artrmamz bakmndan ne kadar nemli olduunu
ramen, enflasyon hep yksek ve dalgal seyretmifltir. biliyoruz.
Enflasyonu tek haneli seviyelere getirmekle yetinemeyiz. Yeni dnemdeki Ayrca, batk hale gelen kamu bankalarnn grev zararlarn karfllamak ve
hedefimiz fiyat istikrarn salayp kalc hale getirmektir. Ekonominin sermaye destei vermek iin toplam 21,9 milyar dolar maliyet stlenilmifltir.
genelindeki fiyat artlar iktisadi kararlar alnrken ihmal edilebilir AK Parti iktidar, lkemizin bir daha byle bir maliyetle karfllaflmamas iin
seviyelere kalc olarak ininceye kadar bu mcadeleye devam edeceiz. gereken tm nlemleri almakta ve kararllkla uygulamaktadr.
Bunu gerekletirirken operasyonel bamszln koruyacamz Merkez
Bankasna, uygulayacamz maliye politikamzla destek vereceiz. Ayrca, Kamu bankalarnn operasyonel yeniden yaplandrlmas tamamlanmfl,
gerek makro dzeydeki yapsal reformlar gerekse mal ve zellikle hizmetler denei olmadan grev zarar verilmesi uygulamasna son verilmifltir. Her iki
sektrnde rekabeti artrc mikro reformlar yoluyla enflasyonun dk kamu bankas, Ziraat ve Halkbank, iftimize ve esnafmza bir yandan gerek
tek haneli seviyelere inmesi iin alacaz. fonksiyonlar dorultusunda uygun koflullarda nemli kredi imkanlar salarken
dier yandan karl hale gelmifl ve Hazine'mize nemli miktarda katk yapmaya
Bu amala 'enflasyon hedeflemesi' rejimini gelifltirmeye devam edeceiz. Mali bafllamfllardr.
disiplini srdrmedeki kararllmz enflasyonla mcadeledeki baflarmzda
temel unsur olmaya devam edecektir. Uygulamaya koyduumuz ve bankaclk sektrn yeniden yaplandrmay
amalayan program ile sektrn krlganlnn giderilmesine ynelik nemli
Bu politika erevesinin vazgeilmez n flart olan serbest kur rejimine yeni geliflmeler saladk. Bankaclk sistemi kur riskine karfl ok daha korunakl
dnemde de devam edeceiz. Sermaye hareketleri serbest olacak ve uzun bir yapya kavuflturulmufltur. Yabanc para ak pozisyonu gemiflle mukayese
vadeli hale gelen finansmann srdrlebilir yaps istikrarn pekifltirilmesi edilemeyecek kadar azalmfl ve yasal dzenlemelerin ok altnda bir deere
yoluyla daha da glenecektir. Finans sektrnde baflar ile hayata geirdiimiz ulaflmfl olup, artk bir risk unsuru olmaktan kmfltr.
reform programmz da, para politikasnn enflasyonla mcadelede etkinliinin
artmasna yardmc olmaya devam edecektir. Bankalarmzn sermaye yeterlilik ve likidite rasyolar da gl bir yapdadr.
fiu anda yzde 20'lerin zerinde olan bankalarmzn sermaye yeterlilik rasyosu
Yapsal reform programmz baflta kamu kesimi olmak zere ekonomide OECD lkeleri arasnda en gl durumdadr.
verimlilii, esneklii ve rekabet artfln salamaya, bu sayede arz ve maliyetler
ynnden enflasyonla mcadeleye nemli katkda bulunmaya devam edecektir. Bankaclk sistemimiz mali araclk fonksiyonunu yeniden kazanmfltr.
Mali ve parasal disiplinle efl zamanl olarak uygulanacak olan yeni yapsal Bankalar, 2002 ylnda toplam varlklarnn yzde 23'n kredi olarak verirken
reform ve dzenlemeler, retim kapasitesinin genifllemesini ve en st dzeyde bu oran bugn yzde 44'e kmfltr.
kullanmn salayarak, enflasyonun daha da afla seviyelere ekilmesinde
yardmc olacaktr. Dier taraftan artan kredi hacmine ramen, bankalarn kredileri ynetme
kabiliyetleri artmfltr. Bunun etkisi "takipteki alacaklar oran"ndaki dflflten
Finansal Hizmetler aka grlmektedir. Bankalarn, 2002 ylnda takipteki alacaklar toplam
Ekonomik krizlerle beraber 22 zel banka kamu tarafndan devralnm ya varlklarnn yzde 6,6's iken, 2006 yl sonunda bu oran yzde 0,4'e gerilemifltir.
da tasfiye edilmifltir. Bu bankalar Hazine'ye 17,3 milyar dolarlk ek bir yk
getirmifltir.
AB mevzuat ile uyumlu olarak hazrlanan Bankaclk Kanunu 2005 ylnda Salkl bir bankaclk sisteminin reel kesim ve ekonomik byme iin ne
yrrle girmifltir. lkemizde 1980'li yllarn ortalarndan itibaren geliflmeye kadar nemli olduunu bilen Partimiz, nmzdeki dneminde, bir yandan
bafllayan banka kart ve kredi kart piyasas 20 yl aflkn bir sreden sonra sektrdeki rekabet ortamnn geliflmesi, dier yandan reel kesimin bankaclk
AK Parti iktidar dneminde Banka Kartlar ve Kredi Kartlar Kanunu ile sisteminden daha fazla faydalanabilmesi iin gerekli her trl nlemi zamannda
yasal dzenlemeye kavuflmufltur. ve kararllkla almaya devam edecektir. Bu erevede;
Bankaclk sektrnn daha etkin ve rekabeti bir yapda alflmasn salayan zellikle KOB'lere, kaytl sisteme gemeleri ve iyi ynetiflim
nemli reformlardan birisi de 2004 Temmuz ayndan itibaren mevduata ilkelerini uygulamalar iin gerekli her trl destei vereceiz.
verilen garantinin 50.000 YTL ile snrlandrlmasdr.
Basel II standartlarna kademeli geifl salayacaz.
ktidarmz dneminde, yllardr stne gidilemeyen mar Bankas yolsuzluu
aa karlmfl ve bankannn kamuya getirdii yk ortaklarndan tahsil Araclk maliyetleri zerindeki vergi yklerini (BSMV, KKDF)
edilmeye bafllanmfltr. mar Bankas ve daha nceki dnemlerde devredilen
kademeli olarak dflreceiz.
batk bankalarn sahiplerinden 12 milyar dolarlk tahsilat yaplmfl ve devlete
kazandrlmfltr. Cesur ve kararl tutumumuzla alnan bu sonu, kamuoyu
Baflta Halk Bank olmak zere kamu bankalarnn zellefltirilmesi
vicdann da bir nebze olsun rahatlatmfltr.
alflmalarn tamamlayacaz.
2001 krizi nedeniyle deme gl yaflayan reel sektr flirketlerinin
Yasasn kardmz ipotekli konut sistemini uygulamaya geireceiz.
faaliyetlerini devam ettirebilmelerine yardmc olmak ve bankaclk sektrnn
sorunlu kredilerini zme kavuflturmak iin getirilen stanbul Yaklam ve Bu ise, bankalara likidite salayarak tm faiz oranlarnn bir miktar
Anadolu Yaklam erevesinde, binlerce firmann bankalara olan borcu dflmesine yol aacaktr. Ayrca, ilk defa tketici fiyatlarna endeksli
yeniden yaplandrlmfltr. nispeten dflk reel faizli kredi kullanmna olanak salanacaktr.
Sanayi
Sermaye piyasalarmzda son dnemde yaplan dzenlemelerle AB
mktesebatna uyum ynnde nemli geliflmeler saladk. Sermaye Sanayi politikamzn temel hedefi, rekabet gcmz verimlilik ve teknolojik
piyasalarmzda da gzetim ve denetimi glendirdik. Yeni ipotekli konut yenilik ekseninde artrmak, zel sektr nclnde da dnk bir yap
finansman sistemi (mortgage) ile ilgili yasal altyapy hazrladk. iinde srdrlebilir kalknmay salamaktr. Bu hedefe, piyasa koullarnda
ve taraf olduumuz uluslararas anlamalar gzeterek ulaacaz.
Yeni sigortaclk yasas ile sigortaclk sektrn AB standardnda bir mevzuat
erevesine kavuflturduk. Kresel rekabet gcmzn korunmas ve gelifltirilmesi ile ulusal refahmzn
artrlmasnda sanayi sektrnn belirleyici bir rol vardr. Sanayimiz, kresel
Sosyal gvenlik sisteminin tamamlaycs olmas ve uzun vadeli fonlarn retim zincirlerine katlmda son yllarda nemli geliflme gstermifltir. Nitekim,
oluflumu asndan nem taflyan bireysel emeklilik sistemini uygulamaya AB mzakerelerinde alan ikinci fasl flletme ve Sanayi Politikas Fasl
geirdik. olmufltur.
AK Parti iktidar dneminde, sanayimizin rekabet gcn ve verimliliini Sanayi sektrmzn, gnn koflullarna uyum salamas, rekabet gcnn
artrmaya ynelik olarak bir Sanayi Stratejisi Dokman hazrlanmfltr. daha da artrlmas ve retimde katma deeri yksek rnlere hzla geiflini
Ayrca, sanayinin dinamik gc olan KOB'lere ynelik olarak bir KOB salamak iin sanayi stratejimizi revize edeceiz.
Stratejisi ve Eylem Plan hazrlanmfl ve uygulamaya konmufltur. Her iki
strateji dokman da AB perspektifi iinde sanayimizin uzun vadeli geliflim Sanayide stratejik kararlarn alt yapsn oluflturacak olan Sanayi Bilgi
ihtiyalar dikkate alnarak hazrlanmfltr. Bylece, bu kritik alanlara iliflkin Sistemini gelifltireceiz.
olarak, gndelik kararlar yerine salkl bir bakfl as iinde politika oluflturma
ve ngrlebilirlii salama imkanna kavuflulmufltur. Sanayi sektrmzn; yerel kaynaklar olabildiince harekete geiren, evre
normlarna uygun retim yapan, tketici gvenliini ve tercihini gzeten,
AK Parti iktidarnda sanayimizi yksek nitelikli iflgc kullanan, stratejik ortaklklar kurarak teknoloji
hzla byttk. Kesintisiz bir
Sanayi politikamzn temel hedefi,
retebilen, zgn tasarm ve marka yaratarak uluslararas pazarlarda yerini
flekilde, yllk ortalama yzde 7,8 rekabet gcmz verimlilik ve
alan bir yapya kavuflturacaz.
byme saladk. Krizler sonucu teknolojik yenilik ekseninde
dflen kapasite kullanm oranlar artrmak, zel sektr nclnde Genel sanayi stratejimizi tamamlayacak bir flekilde, rekabet avantajmz
byk bir artfl gstererek yzde da dnk bir yap iinde bulunan otomotiv, beyaz eflya, makine ve elektronik gibi alanlarda sektrel
80'leri aflt. Mevcut kapasitenin
daha fazla kullanm ile retim srdrlebilir kalknmay stratejiler hazrlayacaz.
artarken, dier yandan yeni salamaktr. Bu hedefe, piyasa
yatrmlarla retim kapasitesi koullarnda ve taraf olduumuz Teflvik politikalarnda kkl deiflikliklere giderek blgesel dzeyde teflviklere
ykseldi. 2002 ylnda zel uluslar aras anlamalar gzeterek arlk vereceiz.
sektrn sabit sermaye yatrmlar
ulaacaz.
30 milyar YTL iken, bu tutar Arafltrma ve gelifltirme abalarn teflvik edecek ve Teknoparklarda uzmanlaflma
2006 ylnda 96 milyar YTL'yi aflt. Bankalarn ticari kredi hacmi 2002 ylnda salayacaz.
21,7 milyar YTL'den 2006 ylnda 91,4 milyar YTL'ye ykseldi. Sanayi rnleri
ihracatnda rekorlar krdk. Ara mal ve yatrm mal reten sanayimizin lek ekonomilerinden ve sinerji
etkisinden yararlanabilmeleri iin stratejik iflbirlii yapmalarn ve kmelenme
AK Parti iktidar ncesi 37 ylda toplam 65 Organize Sanayi Blgesi alflmalarn zendireceiz.
yaplmken, sadece 2003-2006 dneminde 29 Organize Sanayi Blgesi
tamamladk. Ayn dnemde, 48 adet Kk Sanayi Sitesini hizmete atk.
Ykselen ve gelecekte nemli rol oynamaya aday sektrleri giriflim sermayesi
Sanayimizin yenilikilik ve rekabet gcn artrmak amacyla niversiteler yntemiyle destekleyeceiz.
ile iflbirlii ierisinde 23 adet Teknopark kurulmufl ve vergi muafiyeti
salanmfltr. Yatrm ortamnn iyilefltirilmesi, mesleki eitim, altyap yatrmlar gibi dier
Gelecek dnemde de sanayi konusunda ileriye ynelik hamlelerimiz devam alanlarda atacamz admlarla da sanayimizin geliflmesi ve yksek bir istihdam
edecektir. ve ihracat performans iin alflmalarmz srdreceiz.
D Ticaret Bu dnemde 13 lkeyle "Yatrmlarn Karfllkl Teflviki ve Korunmas

Antlaflmas", 8 lkeyle "ifte Vergilendirmeyi nleme Antlaflmas" ve 6
Uyguladmz politikalar sonucunda yakaladmz ekonomik istikrar
lkeyle "Serbest Ticaret Antlaflmas" imzalanmfltr.
ortam, belirsizlikleri azaltarak uzun vadeli yatrm karar alnmasn
kolaylatrrken, kamu aklarnn azaltlmas ve buna bal olarak reel
D ticaret, lkemizin ekonomik geliimine ve sosyal refahnn artrlmasna
faizlerin dmesi mteebbislerimizin kullanabilecei fon miktarn hizmet vermesi bakmndan dorudan ve dolayl etkileri gz nne alnarak,
artrmtr. Bylece, zel sektr yatrmlarmz ve retimimiz hzla artm Partimizin ncelikli alanlarndan biri olmaya devam edecektir. Aktif da
ve beraberinde ihracat ve ithalat artn getirmitir. alma politikasna arlk verilecektir.
hracatmz 2002 ylnda 36 milyar dolar iken 2007 Mays sonu itibariyle lkemiz dfl ticaretinin, ihracatta giriflimcilik, yenilikilik ve rekabetilik;
12 aylk ihracat rakam 94 milyar dolara kmtr. thalatmz ise son drt ithalatta ise uluslararas kurallara bal ve yerli reticilerimizin rekabet gcn
ylda 52 milyar dolardan 138 milyar dolara kmtr. artrmasn salayacak bir yap temelinde geliflmesini amalyoruz.
Ham petroln fiyat 2003 ylnn baflndaki 23 dolarlk seviyesinden giderek Girdi ve finansman maliyetlerinin rakip lkelerdeki seviyelere indirilmesi
ykselerek 2006 ylnda 70 dolarn zerine kmfltr. Enerji fiyatlarndaki bu iin girdi maliyetlerinin ykselmesine neden olan vergi yklerini asgari dzeye
nemli artfln da etkisiyle cari ifllemler a artarak 2006 ylnda 32 milyar indirecek alternatif politikalar gelifltirilmesini nemli bir husus olarak
dolara, GSYH'ya oran da yzde 7,8'e ykselmifltir. Eer enerji fiyatlar 2002 grmekteyiz.
yl dzeyinde kalsa idi cari ifllemler a 2006 ylnda GSYH'nn yzde
3,8i seviyelerinde gerekleflecekti. Kur riskinin finansal aralar yardmyla en aza indirilmesi iin, ihracatlarmzn
kur riskini ynetebilmelerini salayacak trev piyasalarn hzla gelifltireceiz.
AK Parti iktidar dneminde ihracatmz sadece hzla artmamfl, ayn zamanda
yapsal bir dnflm yaflamfltr. hracatmzn mal bilefleni deiflmifl ve tekstil hracat artfln srdrlebilir klmay ve rekabet gcmz artrmay temel
arlkl bir ihracat yapsndan motorlu aralar, beyaz eflya ve elektronik gibi alan ihracat vizyonumuz;
daha yksek teknoloji gerektiren sektrlerin arlk kazand bir ihracat
yapsna geilmifltir. hracata ynelik retimin sermaye ve bilgi youn, yksek teknoloji
ile Ar-Ge ve yenilikilik kaynakl verimlilie dayanan bir yapya
thalatmzn artflnda retim artflna bal olarak artan hammadde ve yatrm dnfltrlmesi ve
mal ithalat ile artan enerji ve hammadde fiyatlar etkili olmufltur.
Pazarlama srelerinin dnyadaki eilimler dorultusunda hedef
Yatrm mal ithalatmz 2002 ylndaki 8,4 milyar dolarlk seviyesinden, 2,6 pazar odakl gelifltirilmesini kapsamaktadr.
kat aratarak, 2006 yl sonunda 22,2 milyar dolara ykselmifltir.
Kalknma ve dfla alma yolunda nemli mesafeler katetmifl lkemiz iin,
ktidarmz dneminde Trkiye'nin dfl ticaret hacmini artrmak ve Trkiye'ye katma deeri yksek yeni rnler ve yenilikilik ile son teknolojilerin
daha fazla sermaye giriflini salamak amacyla pek ok uluslararas antlaflma benimsenmesini salayacak olan Ar-Ge faaliyetlerine, ileri dzeyde eitime
yaplmfltr. ve beceriye sahip iflgcne dayal rekabeti stnln gereine inanmaktayz.
Bu amala, ekonomik ve sosyal anlamda gerekli fayday salayacak lde Bu erevede, sanayi retim merkezleri konumundaki Organize Sanayi
katma deer oluflturulabilmesi iin, firmalarmzn markalaflmalarn teflvik Blgelerini limanlara balayacak demiryolu alarnn kurulmasna byk
etmeyi, bylelikle kresel talebi karfllayacak nitelikte retim yapmalarn ve nem veriyoruz.
bunu etkin tantm ve pazarlama faaliyetleriyle desteklemek suretiyle lke ve
rn imajn gelifltirmelerini teflvik etmeyi hedefliyoruz. nmzdeki dnemde komflu ve evre lkelerin yan sra, Afrika, Asya
Pasifik, ABD ve Gney Amerika lkeleriyle ticaret ve yatrm iliflkilerinin
Dnyada tarm rnleri ticaretindeki korumacln azalaca ve rekabetin artrlmas stratejisini srdreceiz.
daha da n plana kaca dikkate alnarak;
"Ticaret Takmlar"n (Tic-Tak'lar) yksek ticaret ve yatrm alflmalar
tarmsal rn kaynaklarnn etkin flekilde deerlendirilerek verimliliin iin hzla hizmete sokacaz.
artrlmas, retimde salk ve gvenlik kriterlerine uyum salanarak
etkin bir denetim sistemi oluflturulmasn, " Deniz Projesi" kapsamnda Akdeniz, Karadeniz ve Hazar Denizi lkeleri
ile serbest ticaret alan oluflturma ynndeki alflmalarmza devam edeceiz.
retimden son ihracat noktasna kadar tm srelerde standartlarn
yerlefltirilmesini hedefliyoruz.
2002 ylnda 1.4 milyar dolarla aldmz yurt dfl mteahhitlik ve mflavirlik
alflmalarmz, 2006 ylnda 15 milyar dolar seviyesine ulaflmfl, aldmz
retimden nihai tketim noktasna kadar olan srete, rn izlenebilirliini
taahhtler toplam ise 85 milyar dolar bulmufltur. Bu yndeki alflmalarmz
salayacak bir sistemin kurulmas ile toplam kaliteye ulafllmasn ve ihra
artrarak devam ettireceiz.
pazarlarnda gvenilirliin artrlmasn esas alyoruz.
Kreselleflmenin blgesel entegrasyonlar vastasyla geliflmesi eilimini gz Eximbank kredi ve sigorta hacmini geniflleteceiz.
nne alarak, ihracatlarmzn yeni pazarlara girmeleri iin lkemizin eflitli
lkelerle gerek ikili gerek blgesel oluflumlar erevesinde tercihli ticaret hracatta Ar-Ge iin desteklere devam edeceiz.
rejimi dzenlemelerini hzla tamamlamasn bir zaruret olarak deerlendiriyoruz.
Bu erevede, yeni pazarlarn potansiyel olarak n plana kt dnya Trkiye'nin ihracat hacmini 2013 ylnda 200 milyar dolarn zerine,
konjonktrnde, sistemli politikalarla pazar almlar salanmasnn nemine 2023 ylnda ise 500 milyar dolarn zerine karmay hedefliyoruz.
inanyoruz.
Turizm
lkemizin jeopolitik konumunun getirdii avantajlar kullanarak blgesinde lkemize dviz kazandran, ok sayda insanmza a ve i imkan sunan
lojistik bir s haline gelmesi iin yeni mevzuat dzenlemeleri ve destek turizm sektr, AK Parti iktidar dneminde hzla bym ve dnyayla
mekanizmalarn yrrle koyacaz. Bu sayede, lkemizin bir taraftan blge rekabet edebilir en nemli stnlk alanlarmzdan birisi haline gelmitir.
ticaret trafiinin ynlendirildii bir merkez olmasn, dier taraftan yabanc
sermaye yatrmlar ve yeni teknoloji transferine nclk etmesini ngryoruz. 2005 yl verilerine gre lkemiz; dnya genelinde en ok turist eken lkeler
arasnda dokuzuncu, turizmden elde ettii gelir ile de en fazla gelir elde eden
lkeler arasnda sekizinci srada yer almaktadr.
Artan turizm gelirlerimizde uyguladmz aktif tantm politikalarmzn 2008 yl bandan itibaren turizm sektrnde uygulanan KDV orann
nemli etkisi olmufltur. 2002 ylnda 49 lkede reklam kampanyas yzde 18'den yzde 8'e indireceiz.
uygulanrken, 2006 ylnda bu sayy 76'ya ykselttik. ok sayda turizm ve
seyahat fuarna ifltirak ettik. Ayrca, ilk defa 2006 ylnda i turizme ynelik Gelecek dnemde, bu dinamik sektrde lkemizi uluslararas arenada ok
tantm kampanyalar dzenledik. Faaliyetlerimize byk ivme kattn daha st noktalara karmay hedefliyoruz. Bu ama dorultusunda, ilan etmifl
dflndmz kamu zel sektr iflbirlii ile yrtlen reklam kampanyalarna, olduumuz strateji ve master planlar kapsamnda, sektr temsilcileriyle gl
tm hzyla devam ediyoruz. bir iletiflim ve iflbirlii iinde hareket edeceiz.
Trkiye'nin dnya apnda bir marka olmas hedefi dorultusunda yaptmz Turizm sektrnde btn aktrleri ayn flemsiyenin altna toplayacak bir
alflmalar neticesinde, lkemize gelen turist says ve gelirlerimizde nemli hukuki dzenleme yapacaz. Bylece, bu nemli sektrde daha etkin bir
artfllar olmufltur. 2006 ylnda lkemize gelen turist says 19 milyona organizasyon yaps iinde politika gelifltirme ve uygulama imkan oluflturacaz.
ykselirken, turizm gelirlerimiz yaklaflk 17 milyar dolar olmufltur.
turizmin gelifltirilmesi ve turizmin olumlu etkilerinden vatandafllarmzn
2002-2006 yllar arasnda toplam 212 adet turizm merkezi ve 5 adet Turizm da yararlanmalarn salamak amacyla tantm faaliyetlerinin gelifltirilmesine
Kenti ilan edilmifltir. Ayn dnemde, 1,8 milyar YTL yatrm maliyetiyle 102 ncelik vereceiz. Kitle turizminin yan sra, dier turizm trlerinin de
adet turizm tahsisi yaplmfl, 44.670 yatak kapasitesine ulafllmfl ve bunun gelifltirilmesi ncelikli hedeflerimiz arasnda olacaktr.
sonucunda 22.330 kifliye ifl imkan salanmfltr. Hazrlanan Master Planlar
erevesinde, 23 adet Termal Turizm ve 25 adet Kfl Turizmi Merkezi ilan Turizm ihtisas fuarlarna nceki yllara kyasla daha yksek oranda katlm
edilmifltir. Potansiyel arz eden 8 adet blgenin turizm merkezi ilan alflmalar gsterecek, lkelerin yaplarna gre farkllafltrlmfl reklam kampanyalar
srdrlmektedir. gelifltireceiz. Gncel geliflmeler flnda, tantm ve pazarlama alannda yeni
teknolojilerin kullanmn yaygnlafltracaz.
AK Parti iktidar dneminde, byk nem verdiimiz turizm sektrn uzun
vadeli bir bakfl as iinde ele almak iin alflmalar yaptk. Tm sektrn
nn aydnlatan bir yol haritas niteliinde olan 2023 Turizm Strateji
Belgesi'ni onaylayarak yrrle koyduk. Turizmi eflitlendiren ve yeni
modellerin devreye girmesini salayan bu strateji sonucunda, 2023 ylna
ynelik hedefimiz 65 milyon turist ve yllk 85 milyar ABD dolar gelirdir.
AK Parti dneminde lkemizin sahip olduu tarihi ve kltrel potansiyel

en iyi ekilde deerlendirilerek turizmin hizmetine sunulmutur. nmzdeki
dnemde yeni admlar atlarak, turizm sektrnde hak ettiimiz konuma
hzla ulaacaz.
NiCE AK YILLARA
GCL TRKiYE iCiN;

GCL BiREY
GCL AiLE
GCL TOPLUM
SOSYAL
YAPININ
GCLENDiRiLMESi
SOSYAL YAPININ GLENDRLMES NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA SOSYAL YAPININ GLENDRLMES
Adalet ve Kalknma Partisi, odanda insan ve insana ait deerler olan bir Salkta btn vatandafllarmz daha fazla ve daha adil salk hizmeti alyor.
siyaset anlayna sahiptir. Politikalarmzda insanmzn adalet ve kalknma
taleplerine cevap vermek, milletin tercihlerini siyasete tamak temel Sosyal gvenlik sistemimiz iyilefliyor, btn vatandafllarmz Genel Salk
ilkemizdir. Sigortas flemsiyesine kavufluyor.
Anayasamzda ifadesini bulan ve devletimizin temel vasflarndan olan "Sosyal Sosyal yardmlar ve sosyal hizmetler daha ilkeli flekilde, daha genifl kesimlere
Devlet" ilkesini en kapsaml ve etkili flekilde hayata geirmek, vatandafllarmzn ulaflyor.
her konuda hizmetinde olma anlayflmzn da bir gereidir.
Toplumumuzun gelecek umudu ve zgveni artmfltr.
Her alanda adaletin salanmasnn, adaletli olmann ve lkede adalet duygusunu
yaymann toplumsal yapmz glendireceine inanyoruz. Adalet ve Kalknma Partisi yeni iktidar dneminde sosyal politikalara daha
fazla arlk vermeye kararldr. Ekonomik kstlarmzn da azald yeni
lkemizin imknlarnn ve toplumsal refahn paylamnda sosyal adaleti dnemimizde insanmzn hayat standardn ykseltecek sosyal harcamalara
gzetmek, sosyal adaleti gerekletirmek partimizin ve iktidar anlaymzn daha fazla kaynak ayrabileceiz. Yeni dnemimiz sosyal yapmz her boyutuyla
en temel kaygsdr, en ileri hedefidir. glendirme politikalarn arttrdmz bir dnem olacaktr.
Bu inan ve kararllkla iktidarmz dneminde sosyal politikalara zel bir ktidarmz dneminde iyileme trendine giren gelir dalm daha dengeli
nem ve arlk verilmifltir. Toplumsal deerlerimizin znde gl flekilde hale gelecek, sosyal gvenlik- sosyal yardm-sosyal hizmet emsiyesi merkezi
yer alan "Halka Hizmet Hakka Hizmettir" anlayfl ile sosyal hizmetleri btn bir organizasyonla btn vatandalarmz kapsayacak, eitim ve salk gibi
vatandafllarmza daha fazla ve daha adil flekilde ulafltrmaya alfltk. Eitim, temel insan hakk olduuna inandmz hizmetler daha ada bir kimlik
salk ve sosyal destekler gibi temel hizmet alanlarnda blgeler aras kazanacaktr.
adaletsizliklerin giderilmesi iin ok nemli uygulamalar gereklefltirdik.
Btn politikalarmzn hedefi; hizmetlerin her vatandaflmza yeterince
1990'l yllardan itibaren verimsiz koalisyon hkmetleri dnemlerinin ve ulaflt, kimsenin ihmal edilmedii, kimsenin imtiyaznn olmad ve adalet
bunun sonucu yaflanan krizlerin derin yaralarn sarmak iin seferberlik ilan duygusunun yurdumuzun her kflesinde btn vatandafllarmz tarafndan
ettik, bu ruhla alfltk. ktidarmzn bu dneminde bir yandan adeta kmfl hissedildii gl Trkiye'dir.
ekonomik yapmz glendirirken, bir yandan da sosyal politikalara daha
fazla kaynak ayrmaya azami gayret gsterdik. Gl Trkiye iin: Gl birey, gl aile, gl toplum.
Bunun sonucu olarak:
Eitimde kaynaklar ve destekler artt, lke genelinde hem altyap hem

okullaflma oranlar, hem de eitim kalitesi iyileflti.
Eitim lk ve Ortaretim
AK Parti, eitimi, insanmzn yaam kalitesini ykselten, lkemizin refah, Eitimi tm vatandafllarmz iin temel bir hak olarak gren AK Parti, bu
istikrar ve rekabet gcne katkda bulunan ve hayat boyu sren bir faaliyet hakkn herkes tarafndan eriflilebilir olmas hedefine ynelik nemli admlar
olarak grmektedir. Bu nedenle okul ncesinden bafllamak zere, eitim ve atmfltr. Bu amala, tm imkan ve kaynaklar seferber edilerek 110.000 yeni
retime stratejik bir nem atfetmektedir. derslik yaplmfl ve binlerce okul almfltr.
Cumhuriyetimizin temel deerlerine vcut veren eitim alannn, lkemizin Okullara 550.000 bilgisayar datlm, zel biliim ve teknoloji snflar
Atatrk'n iflaret ettii muasr medeniyet seviyesine ulaflmas iin bir frsat oluturulmu, bunlar iin ADSL (hzlandrlm) internet balantlar
ve ivme merkezi olduuna inanmaktayz. kurulmutur.
AK Parti iktidar, greve geldii Nitelikli baz ortaretim kurumlar belli iller ve blgeler iin imtiyaz olmaktan
AK Parti, eitimi, insanmzn
gnden bafllayarak, eitimin en karlmfl ve yurt sathna dengeli bir biimde dalmalar salanmfltr. Bu
yaam kalitesini ykselten, temel sorunlar olarak grd balamda eflitli il ve ilelerde 385 Anadolu Lisesi, 65 Anadolu retmen
lkemizin refah, istikrar ve altyap, eriflim ve kalite Lisesi, 20 Fen Lisesi, 13 Sosyal Bilimler Lisesi, 12 Spor Lisesi ve 6 Gzel
rekabet gcne katkda bulunan sorunlarnn zerine srarla Sanatlar Lisesi kurulmufltur.
ve hayat boyu sren bir faaliyet gitmifltir. Bu erevede, insan
olarak grmektedir. kayna niteliinin ykseltilmesi Sosyal Bilimler ve Spor Liseleri ilk defa iktidarmz dneminde eitim
ve befleri sermayemizin adafl sistemimize kazandrlan almlar olmufltur. Bunlara ilave olarak, ticari, snai
standartlara ulafltrlmas amacyla iktidarmz dneminde, Milli Eitim ve hizmet sektrlerine nitelikli ara eleman yetifltirecek 750 Meslek Lisesi ve
Bakanl btesi yzde 186 orannda artrlmfltr. nmzdeki dnemde de bunlara bal 2690 yeni blm almfltr.
kamu harcamalarnda en byk pay eitime ayrlacaktr.
AK Parti iktidar, okula gidemeyen veya gnderilmeyen kz ocuklarmza
Okul ncesi Eitim
ynelik "Haydi Kzlar Okula" kampanyas ile yaklaflk 250.000 kzmz okullu
Partimiz, 7 yafln eitime bafllamak iin ok ge bir yafl olarak grmektedir. yapmfltr.
Bundan dolaydr ki iktidara geldiimizde % 11 olan okul ncesi eitimdeki
okullaflma orann, byk bir aba harcayarak % 25'e kardk. fiu anda Ekonomik ve sosyal yoksunluk sonucu okula gidemeyen yaklak 1,6 milyon
lkemizdeki mstakil anaokullarnn % 60' 2003-2007 yllarnda infla edilerek evladmzn okula devam art ile ailelerine eitim ihtiyalarn karlamak
hizmete sunulmufltur. zere dzenli yardm yaplmaktadr. lk ve orta retimde okullaflma orann
ykseltmek iin iktidarmz dneminde uygulanan zel bir projeyle,
2013 ylna kadar okul ncesi eitimde okullama orann asgari % 50'ye nfusumuzun en dflk gelirli % 6'lk kesimine ocuklarn okula gndermek
karma kararllndayz. 2023 yl hedefimiz ise okul ncesi eitimi %80 flartyla her ay her ocuk iin belli bir deme yaplmaktadr. Bu deme
oranna ykseltmektir. ocuklarn annelerine yaplmaktadr ve kz ocuklar iin denen miktar
daha yksek tutulmufltur:
lkretimde erkek ocuk iin aylk 18 YTL, kz ocuk iin 22 YTL; Cumhuriyet tarihimizde ilk defa iktidarmz dneminde, ilkretim ve
ortaretimde ise erkek ocuk iin 28 YTL, kz ocuk iin 39 YTL ortaretimde her ocuumuza cretsiz ders kitab verilmesi uygulamas
denmektedir. Uygulanan bu projeyle, zellikle sosyo-ekonomik geliflmifllik balatlmtr.
dzeyi dflk blgelerimizde okullaflma oranlar ykseltilmifltir. zellikle kz
ocuklarda ortarenime devam etme oran artmfltr. ocuklarmza seme ve seilme, hoflgr, farkllklarna ramen ortak
paydalarda buluflarak huzur ve barfl iinde yaflama kltr kazandrmak iin,
Bunlara ilave olarak, ortaretimde 13 YTL olan aylk burs miktar 55 YTL'ye btn okullar kapsayan "Okul Meclisleri ve Demokrasi Eitimi" projesi
kartlmfltr. bafllatlmfltr.
Eitimde eriflim sorunlarn zmekte kararl olan AK Parti iktidar, zellikle AK Parti alt yapy glendirirken, eitim sistemimizin temel direi olan
krsal kesimlerde oturan ocuklarmzn yararlanaca 109 yeni Yatl lkretim retmenlerimizin mesleki tatminlerini artracak politikalar izlemifltir. Bu
Blge Okulunu (YBO) hizmete amfltr. amala retmenlik kariyer meslei haline getirilmi ve yaklak 100.000
retmenimiz uzman ve baretmen unvanlarna kavuturulmutur.
Krsal kesimdeki ocuklarmz ilkretimi bitirdikten sonra byk apta
ortaretime devam edemiyorlard. Bunun nne gemek iin, zellikle ailesi retmen atamalar, terfi
Cumhuriyet tarihimizde ilk defa
krsal kesimde oturan dar gelirli genlerimiz iin 345 yeni ortaretim yurdu ve tayinlerinde yllardr
iktidarmz dneminde, ilkretim ve
ina edilip faaliyete sokulmutur. flikayet konusu olan adam
ortaretimde her ocuumuza cretsiz kayrma ve yandafllar
AK Parti zellikle ilkretim ve ortaretimi, bilgi yklemeden ziyade ders kitab verilmesi uygulamas koruma gibi uygulamalara
rencilere temel beceriler edinme, analiz ve sentez yapabilme, dflnebilme, balatlmtr. son verilmifl, adalet ve
sorgulama, salam bir karakter kazandrma dnemi olarak grmektedir. Bu eflitlii salamak iin
dnemi, ayn zamanda rencinin kendisi ve evresiyle uyumlu, sosyal ve objektif ve fleffaf bir yntem hayata geirilmifltir. AK Parti iktidarnda, tm
kltrel deerler ile toplumsal aidiyet duygusunu kazanaca bir kimlik retmen atamalar, tayin ve terfiler elektronik ortamda yaplmaya bafllanmfltr.
oluflturma aflamas olarak kabul etmektedir. AK Parti, ilkretim ve ortaretim
kademesindeki mfredatlar bu yaklaflmdan hareketle deifltirmifl ve tm Yeni dnemimizde, insan kaynamzn niteliini dnya ile rekabet edebilecek
okullarmzda uygulamaya bafllamfltr. standartlara ykseltmek amacyla balattmz yeniliklere devam edecek
ve beeri sermayemize yatrmlar srdreceiz. Bu erevede, derslik,
Yeni mfredatn tm snflarda uygulanmasyla birlikte ocuklarmz iin altyap, retmen ve donanm gibi zaten byk oranda zdmz eriim
byk bir sknt haline gelen Ortaretime Girifl Snav (OKS) 2008 ylnda sorunlarn sfra indirmek, eitim kalitesini artrmak en ncelikli
ortadan kalkacak, bunun yerine 3 yla yaylmfl, yeni mfredat paralelinde ve hedefimizdir.
renciyi okuluna balayan yeni bir ortaretim seme ve yerlefltirme sistemi
tmyle hayata geirilmifl olacaktr. Bu amaca ynelik olarak etkin bir milli eitim ynetim sistemi oluflturulacaktr.
Milli Eitim Bakanl, genel dzeyde politikalar belirleyen, koordinasyon
ve denetim fonksiyonlarn yerine getiren etkin bir yapya dnfltrlecektir.
nmzdeki dnemde 2013 hedefi olarak ilkretimde % 100, mesleki ve rencilerin yeteneklerinin ve bireysel farkllklarnn erken dnemlerde
teknik eitim dahil olmak zere ortaretimde % 90 okullamay belirlenmesi iin rehberlik ve ynlendirme sistemi ok daha etkin hale
gerekletireceiz. 2023 ylndaysa zorunlu eitimi kademeli olarak 12 yla getirilecektir. lkretimde, ilk 4 ila 6. yldan sonra ocuklarmzn ilgi ve
karmak ve orta retimde okullamada %100'e ulamak hedefimizdir. kabiliyetlerine gre farkl alanlara younlaflmalarna imkan verilecektir.
lk ve ortaretimde tekli retime gemek kaydyla, snflarda azami 30 Yabanc dille eitim yerine Trkenin eitim dili olarak kullanlmasna nem
rencinin eitim grmesini salayacaz. vermekteyiz. Bununla birlikte, uluslararas iliflkilerin giderek younlaflt
gnmzde ocuklarmzn baflta ngilizce olmak zere en az bir yabanc dili
Her ilede, ilenin nfusunu da dikkate alarak, en az bir kz ve bir erkek ok iyi renmelerine ynelik bafllattmz programlar daha etkin ve yaygn
renci yurdu aacaz. Bylelikle, dar, sabit gelirli ve krsalda oturan hale getireceiz.
genlerimize eitimde frsat eflitlii sunmak amacyla bafllattmz alflmalar
srdreceiz. Mevcut snav odakl eitim sistemimiz genlerimiz ve aileleri zerinde nemli
psikolojik ve mali sorunlara yol amaktadr. Snav sistemimiz, bir yandan
nmzdeki dnemde 2013 hedefi AK Parti iktidar birok byk kaynak israf oluflturmakta, dier yandan, ezberci ve analitik yetenekleri
kayna harekete geirerek geliflmemifl nesiller retmektedir.
olarak ilkretimde % 100, mesleki
okullarmz bnyesinde spor
ve teknik eitim dahil olmak zere
salonu ve ok amal AK Parti olarak yeni dnemde, OKS'de yaptmz deiiklikle ilk admn
ortaretimde % 90 okullamay salonlar infla etmeye attmz snav sistemi dnmnn SS'ye de uyarlanmasn salayacaz.
gerekletireceiz. 2023 ylndaysa nmzdeki dnemde de
zorunlu eitimi kademeli olarak 12 devam edecektir. Mesleki eitimi ne karacak etkin bir rehberlik ve ynlendirme sistemi ile,
yla karmak ve orta retimde Kaynak ve insan israfn ortaretim sonunda yaplan tek snav yerine, okulda retilen mfredatn
okullamada %100'e ulamak nlemek amacyla, okul etkinliini ve baflarsn artracak bir lme ve deerlendirme sistemi
hedefimizdir. eflitliliinden ok program oluflturacaz.
eflitliliini esas alan kkl
bir ortaretim reformunu gereklefltireceiz. Bu dnem bafllattmz bilgi ve iletiflim teknolojilerini eitimde yaygn olarak
kullanma alflmalarna, nmzdeki dnem ayn hz ve kararllkla devam
Sresini 4 yla kararak ve modler bir yap ile rencilerin yatay geifline edeceiz. nternetin balanmad okul, biliim okuryazar olmayan renci
imkan tandmz ortaretim sistemini, ocuklarmzn farkl alanlardan brakmayacaz.
ders almasna imkan veren bir yap ile zenginlefltirip, ok ynl yetiflmelerine
de ortam hazrlayacaz.
AK Parti iktidarnda Rehberlik Arafltrma Merkezleri reaktif olmaktan

karlarak proaktif kurumlar haline dnfltrlmfl ve saylar yzde 50
artrlmfltr.
Mesleki Eitim AK Parti iktidarnda uzun bir alflma sonucunda gerek yasal gerekse kurumsal
Mesleki ve teknik eitim, Trk milli eitiminin ok nemli ve ncelikli kabul olarak Ulusal Mesleki Yeterlilikler Kurumu'nun oluflumu tamamlanmfltr.
ettiimiz bir alandr. Partimiz iktidara geldii zaman ortaretime devam Bylece, ifl dnyasnn ihtiya duyduu mesleklerin belirlenen standartlara
eden rencilerimizin % 28'i meslek okullarna kaytl iken, yaptmz uygun olarak gelifltirilmesinin uluslararas standartta altyaps hazrlanmfltr.
alflmalar ve aldmz tedbirler sonucu bu oran % 35'e karlmfltr. 2013
ylnda bu oran % 50'ye karlacaktr. 2023 yl hedefimiz ise mesleki ve zellikle biliflim teknolojisinin mesleki eitimin ok nemli bir unsuru haline
teknik eitimin % 60 oranna karlmasdr. geldiinin farknda olan iktidarmz, meslek okullarnda youn bir flekilde
biliflim teknolojileri blmleri kurmufl ve baz illerde mstakil Biliflim Liseleri
Bu dnem hayata geirdiimiz Mesleki Eitimin Gelitirilmesi Projesi amfltr.
(MEGEP) ve Mesleki ve Teknik Eitimin Modernizasyonu Projesi (MTEM)
ile bu alanda nemli bir mesafe katedilmifltir. Bu balamda, bugne kadar 42 Birok meslein mahiyet deifltirdii gnmzde yaygn eitim, hayat boyu
temel meslek alan ve bunlarn altnda 194 meslek belirlenmifltir. Bunlardan eitim de byk bir nem kazanmfl ve iktidarmz bu alanda da birok projeye
65 meslek iin standartlar oluflturulmufl ve bu standartlara uygun eitim setleri imza atmfltr. Bir milyondan fazla insan okuryazar deilken okuryazar hale
ve ereve programlar hazrlanarak uygulanmaya bafllanmfltr. getirilmifl, bunlarn bir ksm meslek kurslarna tabi tutularak meslek sahibi
olmalar salanmfltr.
AK Parti iktidarnda ortaretim 4 yla kartlmfltr. Esneklik amacna
ynelik olarak, ilk yl tm ortaretim kurumlar iin ortak dersler verilmekte, Onlarca lkeyle mesleki eitim AK Parti, hzl teknolojik deiim,
2. yl okul ve meslekler aras geifl imkan salanmaktadr. Mesleki eitim alannda iflbirlii yapan AK Parti
veren liselerimizin kendi iinde de rencilere 3. snftan itibaren alt alanlara
uluslararas btnleme, artan
iktidar, Trkiye'de faaliyet rekabet ve bilgi ekonomisinin
geifl imkan verilmektedir. Bylelikle, yatay ve dikey geifllere msait bir gsteren 120'yi aflkn yerli ve
ortaretim alan oluflturulmufltur. Btn ortaretim kurumlarnn birinci gelecek ihtiyalarn dikkate alan
yabanc firmayla imzalad
snflar ortak olduu iin buralardan meslek okullarna rencilerin geiflleri bir mesleki eitim sistemini
protokollerle mesleki eitimin
daha kolay hale getirilmifltir. organize etmekte kararldr.
bizzat pratie ynelik yaplmasn
salamfltr.
ktidarmz mesleki eitimin piyasann ve sektrlerin ihtiya duyduu vasftaki
insan gcn yetifltirmek zere yeniden yaplanmasn salamfltr. Bunlar
nmzdeki dnemde gerek Avrupa Birlii'nin meslek eitimi program olan
yaplrken dnyadaki tecrbelerden yararlanlmfl ve sektrleri temsil eden
sivil toplum kurulufllar, ifli ve iflveren sendikalar mutlak surette sosyal Leonardo Program erevesinde gerekse dier devam eden ve hazrlk
ortaklar olarak srece dahil edilmifltir. alflmalar yaplan projelerle mesleki eitimde uluslar aras boyut ok daha
ileriye gtrlecektir.
Ticaret ve sanayi odalar, ticaret odalar, sanayi odalar ve birok belediye
ile bu dnemde iflbirlii protokolleri imzalanarak binlerce insanmzn meslek AK Parti, hzl teknolojik deiim, uluslararas btnleme, artan rekabet
edinmeleri salanmfltr. Bu abalar nmzdeki dnemde de artarak devam ve bilgi ekonomisinin gelecek ihtiyalarn dikkate alan bir mesleki eitim
edecektir. sistemini organize etmekte kararldr.
Mesleki eitim sistemimiz iin gerekli olan; Adalet ve Kalknma Partisi, niversitelerin salk, eitim, evre, enerji,
kentsel geliflim, uluslararas iliflkiler, ekonomi, savunma ve ulusal gvenlik
Meslek standartlarn, snav ve belgelendirmeyi esas alan bir mesleki gibi alanlarda stratejik neme sahip olduuna inanmaktadr.
yeterlilik sisteminin kurulmas,
Yksekretim sistemimiz karfl karflya olduu yapsal sorunlar nedeniyle
fl dnyasnn ihtiya duyduu nitelikteki insan gcnn yetifltirilmesi Trkiye'nin kresel rekabet gcne beklenen dzeyde katkda
iin eitim ile ifl dnyas arasndaki iflbirliini glendirecek bulunamamaktadr. lkemizdeki niversite sistemi, bilgi ekonomisinin
mekanizmalarn kurumsallafltrlmas, gerektirdii kaliteli insan gcnn yetifltirilmesi, sosyal yapnn glendirilmesi,
elefltirel dflnce ve demokratik deerlerin yaygnlafltrlmas gibi alanlarda
Meslek eitimine modler ve esnek bir yap kazandrlmasdr. toplumsal beklentileri karfllayabilmek iin bir dizi yenilie ihtiya duymaktadr.
Tm bu amalar gereklefltirmek iin bafllatlan sre ve abalar, arzulanan AK Parti yksekretim sistemine uluslararas bir perspektifle bakmakta ve
sonular elde edilinceye kadar srdrlecektir.
niversitelerimizin uluslararas standartlara kavuflmasn zorunlu grmektedir.
Bu sebeple, niversitelerimizin ynetiflim ve retim politikalarnda dfla ak
nmzdeki dnem zellikle mesleki eitimde biliflim teknolojisinin maksimum
kkl bir deiflim gerekmektedir.
seviyede kullanlmas ve zellikle yazlm alannn Hindistan ve benzeri baz
lkelerde olduu gibi istihdam youn bir alan haline gelmesi salanacaktr.
niversitelerimizdeki nitelik ve kaynak sorununun zm, ancak katlmc,
hesap verebilir, zerk, sorumlu ve fleffaf bir ynetim anlayflyla mmkndr.
AK Parti olarak mesleki eitim sisteminin ifllevselliini artrmada ifl dnyasyla
iflbirlii yapmak iin aba sarfedeceiz. Mesleki eitim gren rencilerimizin niversiteler, bilimsel olarak zgr, idari olarak zerk ve finansal olarak mali
ifl dnyas ile ii ie ve mezun olduklarnda kolayca ifl bulabilecekleri bir kaynak retebilen yaplara sahip olmaldr.
sistemi etkin ve yaygn hale getirmeye kararlyz.
ktidarmz dneminde:
Meslek Yksekokullar'nn mesleki ve teknik ortaretim kurumlaryla
entegrasyonunun glendirilmesi ve meslek yksekokullarnn daha ifllevsel niversitelerimizin nitelikli insan ve uzman ihtiyacmz karfllamak amacyla
hale getirilmesi iin alflacaz. her yl yksek lisans ve doktora yapmalar iin 1000 rencinin yurtdflna
gnderilmesine karar verilmifl ve ilk grup 2006 ylnda gnderilmifltir.
Yksekretim TBTAK kanalyla 5000 binden fazla yksek lisans ve doktora bursu verilmek
niversiteler, yeniliki ve elefltirel bir bakfl as ile bilgi reten, bu bilgiyi suretiyle gelecein bilim insanlarn yetifltirmede nemli bir katk salanmfltr.
yayan ve kaliteli insan gc yetifltiren kurumlardr. Erasmus program kapsamnda binlerce retim yesi, arafltrmac ve renci
deiflim programlar erevesinde Avrupa niversitelerinde bilgi ve becerilerini
niversiteler, toplumun ihtiyalarna cevap vermek iin alflr, deerlerimizi artrma frsatndan yararlanmfltr. Bu programdan 11 bin niversite rencimiz
koruyup yaflatr, rettii bilimsel bilgi, teknoloji ve nitelikli insan gcyle yararlanmfltr.
toplumun geleceini dorudan etkiler.
niversitelerimizin arafltrma ve insan yetifltirme kapasitesini ve uluslar aras karlat sorunlarn ilgili paydalarn katlm ile zmne ncelik
rekabet gcn artrmak amacyla, AB Arafltrma Raporu'na dahil olan verecektir. niversitelerimizin, ynetiflim ve retimdeki farkllaflmalar ile
lkemiz 6. ve 7. ereve Programlarna katlmfltr. niversite arafltrma temayz etmeleri desteklenecektir. Farkl insani, fiziki ve mali kaynaklara
fonlarna ayrlan tahsisat 2002'de 70 milyon YTL iken bu tutar 2007'de 370 sahip olan niversitelerimizin tek tip ve tek merkezli ynetim anlayfl yerine
milyon YTL'ye karlmfltr. kresel rekabete katlabilen, dnyaya ak ve toplumun beklentilerini karfllayan
dinamik kurumlar haline gelmesi salanacaktr.
niversitelerimizin sanayi ile iflbirlii erevesinde, vergi muafiyeti ayrcalklar
bulunan Teknopark says 3 iken iktidarmz dneminde 23'e karlmfl ve Avrupa Birlii mzakere sreci ve Bolonya Deklarasyonu erevesinde
sanayimizin yenilikilik ve rekabet gc artrlmfltr. niversitelerimizin rekabet gcnn arttrlmasna ve kalite deerlendirmesinin
yaplmasna ncelik verilecektir.
lkemizdeki yksek
rencilerimizin eitim giderlerine retim talebini karfllamak Uygulamakta olduumuz yurt ii ve yurt dflnda retim yesi ve bilim insan
katkda bulunmak iin, iin 7'si vakf 32'si devlet yetifltirme ve deiflim programlarnn hacmi ve eflitlilii artrlacaktr.
yksekretimde 45 YTL olan aylk niversitesi olmak zere niversitelerimizin insan kaynaklarn glendirmek amacyla Milli Eitim
toplam 39 yeni niversite Bakanl ve TBTAK'n burs programlarna ve Erasmus program
kredi ve burs miktar 150 YTL'ye erevesinde retim yesi, arafltrmac ve renci deiflim programlarna
ykseltilmi ve mracaat eden her almfltr. Yksekretim
arttrlarak devam edilecektir.
kurumlarmzn btesinde
renciye kredi veya burs verilmitir.
yzde 164 artfl salanmfltr.
AB arafltrma ve gelifltirme politikalar erevesinde yrtmekte olduumuz
7. ereve programlarna katlm artrlacak ve her yl daha fazla arafltrmacmzn
rencilerimizin eitim giderlerine katkda bulunmak iin, yksekretimde
bu fonlardan yararlanmas salanacaktr.
45 YTL olan aylk kredi ve burs miktar 150 YTL'ye ykseltilmi ve
mracaat eden her renciye kredi veya burs verilmitir.
niversitelerimizin dfl dnya ile iliflkilerini gelifltirmek ve retim eleman
an kapatmak amacyla yurtdflnda eitim grmfl yerli ve yabanc
YURT-KUR btesinde yzde 247 artfl salanmfl ve yksekretim yurtlarmza akademisyenlerin Trkiye'ye gelmesi teflvik edilecektir.
27 bin yatak ilave edilmifltir. renci yurtlarnn kalitesi arttrlmfltr.
niversitelerimizin retim ve hizmet sektr ile daha yakn alflmas teflvik
Avrupa niversitelerini yeniden yaplandrma yolunda stratejik bir plan ve edilecek, sanayi-niversite iflbirlii erevesinde kaliteli insan gc yetifltirilmesi
bafllang kabul edilen Bolonya Sreci'ne dahil olunmufltur. Bylece Trk amacyla her niversitede bir Teknopark kurulacaktr.
niversite sisteminin organizasyon, ynetim yaps ve retim programlar
asndan AB'ye uyumu yolunda nemli bir adm atlmfltr. niversitelerin mali imkanlar geniflletilecek ve lkemizdeki bilim insanlarnn
zlk haklar ve alflma flartlar iyilefltirilecektir.
Trkiye'deki "yksekretim alannn birikmifl ve birikmekte olan pek ok
sorunu olduu" ve "bu sorunlara mdahalenin geciktirilemez" olduu retim yeleri ve arafltrmaclarn yurt apnda deiflimine imkan veren
gereinden hareket eden AK Parti, yeni dnemde niversitelerimizin esneklikte bir tercihe dayal misafir retim yelii sistemi desteklenecektir.
Bu sayede bilgi birikimi ve deneyiminin paylafllmas salanacaktr. Bu erevede:

Vatandamzn hayatn kolaylatran admlar cesaretle ve
Yakn evremizden bafllayarak Ortadou, Trk dnyas ve Avrupa Birlii kararllkla attk. Bu anlay iinde, bata SSK hastaneleri olmak
lkelerinde Trk niversitelerinin kampsler amalarna ynelik alflmalar zere dier kamu kurumlarnn hastanelerini Salk Bakanl'na
desteklenecektir. Ayn flekilde lkemizin bilgi birikimine, insan sermayesine devrettik.
ve niversitelerimizin rekabet gcne katkda bulunmak amacyla dnyann
saygn niversitelerinin Trkiye'de kamps amalarna imkan veren Temel bir hak olarak grdmz salk hizmetlerini ayrm
dzenlemeler desteklenecektir. gzetmeden ve farkl uygulamalara meydan vermeden vatandamza
ulatryoruz. Her vatandamz, niversite hastaneleri ve zel
Ekonomik girdi salamak, Trkiye'nin tantmna ve kltrleraras iletiflime hastaneler dahil, istedii her hastaneye gidebiliyor.
katkda bulunmak iin blgemizin ekim merkezi olan lkemizde eitim gren
yabanc renci saysnn artrlmas teflvik edilecektir. Dar gelirli kesimlere ynelik olarak yeflil kartl vatandafllarmzn
haklar geniflletilmifltir. Yaplan dzenleme ile Yeflil Kart sahiplerinin
renci burs miktarlarnn artrlmasna devam edilecektir.
"ayakta tedavi" kapsamnda grecekleri salk hizmetleri ile ila
Salk giderleri de devlet tarafndan karfllanyor.
Adalet ve Kalknma Partisi salk hizmetlerini temel bir insan hakk olarak
kabul etmektedir. Hi bir insan bu haktan mahrum braklamaz. Sosyal Vatandafllarmz hastanelerde artk hakkn arayabiliyor. Birok
devletin grevi bu hakkn tam anlamyla hayata geirilmesi iin gerekli hastanede tercih ettii doktora muayene olabiliyor.
tm tedbirleri almaktr.
Hastanelerimiz artk cihaz fakiri deil.
AK Parti ktidar bu dorultuda son derece nemli admlar atm, salk
hizmetinin en iyi ekilde Uzman doktorlarmzn ou artk zel muayenehane alfltrmyor.
Adalet ve Kalknma Partisi salk verilmesini asli grev
hizmetlerini temel bir insan hakk olarak grmtr. Salkl SSK hastalarnn ilalarn anlamal serbest eczanelerden
nesiller iin daha kaliteli,
olarak kabul etmektedir. Hi bir insan alabilmeleri imkann getirdik. Bylece, milyonlarca alan ve
daha adil ve daha kolay emeklinin kuyruk ilesini sona erdirdik, hak ettikleri kalitede
bu haktan mahrum braklamaz. ulalabilir hizmet sunma
Sosyal devletin grevi bu hakkn tam hizmet almalarn saladk.
yolunda hayal dahi
anlamyla hayata geirilmesi iin edilemeyecek baarlar
salamtr. Trkiye'deki 22.800 eczanenin ifl hacminde ok nemli artfllar
gerekli tm tedbirleri almaktr. saladk. SSK'l hastalarn serbest eczanelerden ila almasnn nnn
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar, vatandafllarmzn salk hizmetlerine almas, yeflil kartl hastalarn serbest eczanelerden ila almaya
ulaflmasn zorlafltran birok engeli cesaretle ve kararllkla kaldrmfl, salktaki bafllamas ve eriflimin kolaylaflmas sonucunda geri denme
arpk, hakkaniyetten uzak sistemi iyilefltirmek zere, kapsaml bir "Salkta kurumlarnn eczanelere yapmakta olduu ila bedeli demeleri 2002
D n m P r o g r a m " b a fl l a t m fl v e b a fl a r y l a y r t m fl t r . ylnda 5,2 milyar YTL iken 2006 ylnda 10 milyar YTL'ye kmfltr.
lataki KDV orann dflrerek ve ila fiyatlandrma sistemini Btn sigortal vatandafllarmzn flehir ii ve flehirler aras ambulans
deifltirerek, ila fiyatlarnda nemli oranda indirim saladk. Bylece, bedelleri deniyor.
ila giderlerinde hem kamu hem de vatandafla olan yk byk
lde hafiflettik. Yalnzca flehirlerde deil, kylerde de "112 Acil Salk" hizmetini
sunuyoruz.
Salk kurum ve kurulufllarnda sunulan salk hizmetlerinden alnan
KDV orann yzde 18'den yzde 8'e dflrdk.
Krsalda gezici hizmetlerle vatandaflmza ulaflyoruz.
adafl salk anlayflnn temel unsurlar arasnda yer alan aile
hekimlii uygulamasn bafllattk. Gelecee dnk olarak byk bir Diyaliz ihtiyac olan hastalarmz evlerinden alp evlerine brakarak
adm niteliinde olan ve halen 11 pilot ilimizde baflaryla srdrlen hizmet veriyoruz.
bu uygulamadan 9 milyon vatandaflmz yararlanmakta.
Afetler iin Avrupa'nn en byk tbbi kurtarma ekibini 81 ilimizde
Vatandafllarmzn kendi ceplerinden yapt salk harcamalarnn zel eitim almfl 2400 salk personelimizle kurduk.
toplam salk harcamasna oran yzde 30'dan yzde 20'ye indi.
Vatandaflmzn yaklaflk yllk 2 milyar YTL tutarndaki salk zrl vatandafllar, zel muayenehanelere resmi salk kurumundan
h a r c a m a s k a m u t a r a f n d a n k a r fl l a n m a y a b a fl l a n d . sevkle gidebiliyorlard. Yeni uygulama ile zrl vatandafllar, zel
muayenehanelere dorudan gidebiliyor. zrl ve malul arabasna
Yatan hastalarmzn ila ve tbbi malzeme ihtiyalar artk hastaneler
ihtiyac olan tm SSK'l, Ba-Kur'lu ve Emekli Sand mensuplarna
tarafndan karlanyor. Hasta vatandalarmz gece yarlar ellerinde
motorlu malul arabas alabilme imkann getirdik.
reete ila ve tbbi malzeme bulmak iin eczane eczane dolamak
zorunda deil.
Bina, ekipman ve salk personelinin eksik olduu blgeleri ncelikli
nemle zerinde durduumuz bebek lmlerini binde 29'dan binde kabul ederek, bu konudaki dengesizlikleri byk lde ortadan
22'lere, anne lmlerini ise yzbinde 70'lerden yzbinde 28'lere kaldrdk. Kamuda yzbine yakn yeni salk personeli istihdam ettik.
indirdik. Kamuya personel almnn son derece kstl olduu bir dnemde,
alnan personelin nemli bir ksmn bu amala istihdam ederek,
ocuklarn snnet ettirecek olan ailelerimizin masraflarnn devlet halkmzn yllardr flikayeti olduu salk eleman sorununa byk
tarafndan karfllanmasn bafllattk. ocuklarmz daha salkl lde zm getirdik. Yeterli bina ve ekipman ile salk personelini
ortamda, salk tesislerinde doktorlar tarafndan snnet ediliyor. buluflturarak, yurdumuzun her kflesinde hizmetlerin leini ve
kalitesini gelifltirdik.
Tansiyon, fleker, kolesterol gibi uzun sre ila kullanlmasn gerektiren
hastalklarda rapor ve sadece bir kez reete dzenlenmesi suretiyle,
ktidarmz dneminde salk yatrmlarnn hzla tamamlanmasna
hasta vatandafllarmz 2 yl boyunca ilalarn her seferinde reete
yazdrmadan dorudan eczaneye giderek 3'er aylk miktarlarda arlk verdik; 152'si hastane, 149'u hastane ek binas, 528'i salk
alabiliyor. oca olmak zere toplam 903 salk tesisi hizmete atk.
On sekiz bin yeni hasta yata oluflturduk. Youn bakm yatak Aile hekimliini btn lkeye yaygnlatracaz. Bylece kendi
kapasitesini iki katna kardk. Yeni projelerde, adfl ve insani doktorumuzu seebileceimiz, isteimizle deitirebileceimiz bir
olmayan koufl sistemini tasfiye ediyor, hasta odalarna banyo ve dnem balayacak, herkesin salk kaytlar dzenli olarak takip
tuvaletler koyuyor, odalar 1 veya 2 yatakl yapyoruz. Bu say 2002de edilecek, hastanelerimizle entegre bir salk sistemi ve uygun sevk
6.852 iken Haziran 2007de 14.252ye ulaflmfltr. zinciri gelitirilebilecektir.
nmzdeki dnemde, "Salkta Dnm Program"n kararllkla 2010 ylna kadar bebek lmlerini binde yirminin, anne lmlerini
srdreceiz ve 2013 yl itibariyle byk lde gerekletirmi olacaz. yzbinde yirminin altlarna indireceiz. Bebek ve ocuklarda beslenme
Amacmz, lkemiz insan iin yarnn "Salkl Trkiye"sini oluturmaktr. eksiklik ve bozukluklarn nleyici programlarmz glendireceiz.
ocuk afllama oranlarmz %95'in stne karacaz. Yalnzca
Zengin fakir ayrm gzetmeden halkmzn tmnn salk hizmetlerinden geliflmifl lkelerin afl takvimini uygulamakla kalmayp, afllamadaki
ayn standartta faydalanaca, yoksullarn primlerinin devletimizce son yenilik ve teknolojileri ocuklarmza ulafltrmaya devam edeceiz.
karfllanaca, 18 yan altndaki ocuklarmzn tamamnn salk gvencesi
altnda olaca "Genel Salk Sigortas" sistemi, AK Parti'nin Acil Eylem
"112 Acil Salk" hizmetlerinde hedefimiz flehirlerde 10 dakika,
Plannda da yer alan en nemli projelerinden birisidir. TBMM'de kabul
krsalda 30 dakika iinde arlarn % 95'inden fazlasna ulaflmaktr.
edilip kanunlat halde Anayasa Mahkemesi'nin baz maddelerinin iptal
stasyon saymz artrp, ambulanslarmz son teknolojilerle
etmesi nedeniyle ertelenmek zorunda kalan bu sistemi 2008 ylnda hayata
yenilemeye devam ederek; kar st aralarmza, deniz ve hava taflma
geirmeye kararlyz.
aralarn ekleyeceiz.
"Herkes iin salk" politika ve stratejilerimizin uygulanmasnda bireyler,
kamu ve zel sektr, sivil toplum Afetler iin oluflturduumuz ekipleri ve ekipmanlar (UMKE) daha
kurulufllar ve uluslararas da gelifltirecek, her an ve her blge iin hazr 3500 kiflilik bir yapy
nmzdeki dnemde, "Salkta muhafaza edeceiz.
kurulufllarn katklar iin
Dnm Program"n kararllkla
frsatlar oluflturmay srdreceiz.
AK Parti, koruyucu salk
srdreceiz ve 2013 yl itibariyle Salk, sosyal ya da ekonomik flartlar nedeniyle zel ihtiyac olan
hizmetlerine ncelik verecektir. byk lde gerekletirmi kiflilerin, zellikle zrllerin uygun hizmete kolay ulaflmasn
Bu erevede; olacaz. Amacmz, lkemiz insan salayacaz. Evde bakm hizmetlerini gelifltireceiz.
iin yarnn "Salkl Trkiye"sini
Baflta koruyucu salk oluturmaktr. Genlerimizin sal iin, toplumun katlmn salayarak fliddet ve
ve ana-ocuk sal hizmetleri kazalardan, ila, ttn, alkol tketimi gibi zararl davranfllardan
olmak zere birinci basamak salk hizmetlerini glendirerek yaygnlafltracaz. korunmalar iin uygun stratejiler gelifltireceiz.
Bulaflc hastalklardan korunmada gsterdiimiz baflary daha ileri Salk sektrndeki insan kayna eksiimizin giderilmesi iin, baflta
seviyelere taflmak zere; kzam lkemizden uzaklafltrmak, niversiteler olmak zere,
hepatit B taflycln asgariye indirmek; kabakulak ve bomacay sorumluluu olan btn Gelimi lkelerde uygulanan
yzbinde bir, stmay yzbinde beflin altna dflrmek; tberkloz, taraflarla iflbirlii yaparak soruna ada bir uygulamay, "elektronik
ocuk zatrresi, ishallerden oluflan olumsuz sonular ve lm zm arayacaz. 2023 ylnda kimlik kart" uygulamasn
azaltmak hedeflerimiz iindedir. salk sektrndeki insan balatacaz. Elektronik kimlik
kayna an byk oranda
Bulaflc olmayan hastalklara bal olarak saln bozulmas ve erken kart halen kullanmdaki kimlik
kapatm bir Trkiye
lmleri nlemek, nmzdeki dnemin nemli salk programlarn hedefliyoruz. czdannn yerini alacaktr.
teflkil edecektir. Bu kapsamda kalp-damar hastalklar, kanserler,
diyabet, kronik solunum yollar hastalklar, feller, bbrek yetmezlii Yapsn gelifltirdiimiz Hfzshha Mektebi'ni "Trkiye Salk Enstits"ne
baflta olmak zere, belirli hastalklar iin lke programlarn dnfltrecek admlar atarak, salk sistemleri ynetimi baflta olmak zere
gelifltireceiz. arafltrma ve gelifltirme alflmalarmz glendireceiz.
"Salkl Hayat'' programlarnn yukardaki problemler ve la ve tbbi malzeme ynetimi iin zel bir yap gelifltirmeye devam edeceiz.
benzerlerinden korunmada nemi byktr. Ttn ve alkol kullanm; Aklc ila kullanm politikas erevesinde salk hizmetlerinin nitelikli ve
meyve-sebzenin eksik tketilmesi, yetersiz fiziksel aktivite (hareket ekonomik olarak sunulmasna ynelik alflmalarmz srdreceiz.
eksiklii), aflr kilo; yksek kan basnc ve yksek kolesterolden
oluflan "yedi sebeple" kararllkla mcadele edeceiz. Salk Bakanl'n yeniden yaplandrarak, dzenleme, planlama ve denetleme
roln daha da glendireceiz. Salk kurumlarnn akreditasyonuna iliflkin
Ulusal Salk Bilgi Sistemini etkin hale getirilecek ve bu sistemi (e-salk)
bir sistem gelifltireceiz.
Salk Bakanl, niversite, Sosyal Gvenlik Kurumu ve zel salk
kurulufllarnn iflbirliiyle gelifltireceiz.
Hizmet kalitesini artrmak amacyla, hastane ynetimlerini idari ve mali
adan zerk bir yapya kavuflturacaz.
Salk alannda uygulayacamz "Medula" projesi ile hastaneler ve Sosyal
Gvenlik Kurumu arasnda ifllemler online olarak yaplabilecektir. Bylece alma Hayat
elektronik fatura ve reeteleme sistemine geilerek, suiistimaller ve kaynak
israf nlenecektir. Her alanda olduu gibi, alflma hayat konusunda da Adalet ve Kalknma
Partisi ktidar gven ve istikrar getirmifltir. Gerek hzl kalknma iddiamz
Geliflmifl lkelerde uygulanan adafl bir uygulamay, "elektronik kimlik kart" gerekse sosyal dayanflmay ne karan adalet anlayflmz, alflma hayatyla
uygulamasn bafllatacaz. Elektronik kimlik kart halen kullanmdaki yakndan iliflkilidir. alflma hayatnda tm taraflar arasnda aklc bir dengenin
kimlik czdannn yerini alacaktr. kurulmasn hedefledik. alflanlarmzn haklarnn ve iflletmelerimizin
rekabet gcnn korunduu bir alflma hayatnn gelifltirilmesi iin alfltk.
Kzlay'la birlikte bafllatlan uygulamalar yaygnlafltrarak kan ve kan rnleri Sosyal barfln korunmas ve gelifltirilmesini, salkl ve uzun soluklu bir
teminini vatandafln srtnda yk olmaktan karacaz. kalknma srecinin olmazsa olmaz koflullar arasnda gryoruz.
alana ve emee saygy esas alan AK Parti iktidar, alma hayatna lkemiz 2006 ylnda ILO Genel Kurulu'nun zel oturumunda ocuk iflilii
ilikin yasalarda AB ve ILO normlarna uygun olarak nemli dzenlemeler ile en iyi mcadele eden 3 lkeden biri olarak seildi. Sosyal sorumluluk
yapmtr. anlayflmzn bir gerei olan bu mcadeleye kararllkla devam edeceiz.
30 yldr tartfllan ama sonuca ulafltrlamayan Kanununu kararak bir 218 bini aan geici statdeki kamu iisine kadro verdik. Bylece, uzun
yandan esnek alflma biimlerini getirdik, dier yandan iflilerimizin ifl zamandr gndemde olan kamuda geici istihdam konusunu yasal bir ereveye
gvenliini saladk. Yeni alflma koflullar iflletmelerimizin ihtiyalarn kavuflturmufl olduk. Bu iflilerimize tam bir ifl gvencesi saladk ve endiflelerini
gzetmekte ve rekabet olanaklarn artrmaktadr. giderdik.
Bu Kanunla ayrca, alflma srelerini 45 saatle snrlandrdk, iflilerimize fl sal ve gvenlii ile ilgili alflmalarmzla Avrupa Birlii standartlarn
haftada 24 saat izin hakk getirdik, milli bayram ve tatil gnlerinde alflmay lkemize taflyoruz. Meslek hastalklar ve kazalar sonucu yaflanan insani
iflimizin onayna tabi kldk. Verimlilik artfln da getiren bu haklar, dramlar azaltacak bu dzenlemeler, ayn zamanda ekonomideki iflgc kayb
alflanlarmzn daha huzurlu koflullarda retime katkda bulunmasnn yolunu ve bunun dourduu retim azalfllarn da en aza indirecektir.
amfltr.
E-devlet uygulamalar ile brokrasiyi azalttk ve gerek alflanlarmz gerekse
Yabanclarn lkemizde alflmasna iliflkin dzenlemeleri yenileyerek bu iflletmelerimizi rahatlattk.
alandaki dankl giderdik ve yetkileri tek at altnda topladk. nsanmz
iin yeni ifl ve afl imkanlar oluflturacak dorudan yabanc sermaye yatrmlar nmzdeki dnemde de alflanlarmzn haklarn korumak ve
bakmndan elveriflli bir ortam oluflturduk. iflletmelerimizin rekabet gcn artrmak iin alflma hayatna iliflkin
alflmalarmz srdreceiz. Sosyal bar, adalet ve refah araynda tm
alflma hayatmza bir dzen ve disiplin getirecek bir anlayflla, Mesleki kesimlerle iletiim ve ibirlii iinde yeni admlar atacaz.
Yeterlilikler Kurumunu kurduk. Bylece, birok meslein standartlara
kavuflturulmas ve bu meslekleri icra edecek kiflilerin sertifikalandrlmas LO ve AB mktesebatna uyum ekseninde dzenlemeler yapmaya devam
mmkn olabilecektir. Bu alanda nmzdeki yllarda ortaya kacak somut edeceiz. Kalknma srecimizi ve alflanlarmzn uzun vadeli menfaatlerini
geliflmeler insanmzn hayatna daha kaliteli ve gvenilir hizmetler fleklinde esas alarak, ifl barfln ve sosyal barfl koruyacaz.
yansyacaktr. Dier yandan, standartlar belli olan bir meslein icras meslee
olan saygy ve meslek icra eden insanmza gveni pekifltirecektir. alflanlarmzn huzur ve gven iinde verimli bir flekilde emeklerini katma
deere dnfltrmeleri temel hedeflerimiz arasndadr. Bu erevede, ifl sal
cretin gerek usulde vergilendirilmesinde asgari geim indirimini bafllatan ve gvenlii dzenlemelerini geliflmelere gre yenileyecek ve kamu alflanlarn
dzenlemeleri gereklefltirdik. Gemifle gre byk artfllar yaptmz asgari da kapsayacak bir flekilde geniflleteceiz.
cret dzeyi bu ilave iyilefltirmelerle daha olumlu bir noktaya taflnacaktr.
alflma hayatn kolaylafltrma anlayfl iinde, alflanlarmzn ve
ocuk iflilii ile etkili bir flekilde mcadele ettik. iflletmelerimizin ihtiyalar dorultusunda brokratik ifllemleri basitlefltirmeye
ve e-devlet uygulamalarn yaygnlafltrmaya devam edeceiz.
Kanununu, nmzdeki dnemin en nemli gndemi olmaya devam Sosyal Gvenlik

edecek olan istihdam politikalarmz destekler bir anlayla gelitireceiz.
nsanmzn yarn kaygs olmadan huzur iinde yaamas, Adalet ve
Esneklik ve gvenceyi bir arada gereklefltiren modelleri esas alarak, yeni
Kalknma Partisi'nin temel amacdr. Bu dorultuda, tm insanlarmzn
istihdam biimlerini yaygnlafltracaz. Esneklii artrrken, efl zamanl olarak
kapsaml ve etkin bir sosyal gvenlik emsiyesi altna alnmas arttr.
da bu kapsamda alflanlarn sosyal gvenlik sorunlarn zmeyi hedefliyoruz.
AK Parti iktidar dneminde, sosyal gvenlik gibi temel bir alanda hayati
Dier yandan, haksz rekabet oluflturan ve iflletmelerimizin uzun vadeli
nemde reformlar yaplarak, dank yapdaki sosyal sigorta kuruluunun
gelifliminde darboaz meydana getiren kaytdfllk ile etkili bir flekilde
mcadeleyi srdreceiz. tek at altnda toplanmas ryasn gereklefltirdik.
sizlik Sigortas Fonu'nu istihdam stihdam artrma, rekabet
Tm toplumu ve hepimizin geleceini ilgilendiren bu alanda, vatandafllarmza
gelitirecek yatrmlar zendirme gcne katkda bulunma ve
ok daha hzl, gler yzl ve ortak norm ve standartlarda hizmet alabilme
ve insanmza igc piyasasnn kaytdfllkla mcadele etme
imkann saladk. Siyasi istikrar ve gven zemininde, birok lkenin arzu
ihtiyalar dorultusunda beceri hedeflerimizle tutarl bir flekilde edip de baflaramad bir dnflm sancsz bir flekilde yaptk.
istihdam zerindeki ykleri
kazandrma amacyla harekete azaltmaya kararlyz.
geireceiz. Dier yandan, Adalet ve Kalknma Partisi
nsanmzn yarn kaygs olmadan
isizlerimizin bu Fon'dan daha alflma hayat ile eitim sosyal gvenlik alannda sadece
tek at oluflturmakla kalmayp; huzur iinde yaamas, Adalet ve
kolay, daha uzun sreyle ve daha arasndaki iliflkileri glendiren
bir yaklaflm iinde Mesleki emeklilik, salk ve primsiz Kalknma Partisi'nin temel
fazla yararlanmasn salayacaz.
Yeterlilikler Kurumunu demeler ve sosyal yardmlar amacdr. Bu dorultuda, tm
kurumsallafltrma ve aktif olarak alfltrma hedefimizi hayata geireceiz. alannda da ok nemli admlar insanlarmzn kapsaml ve etkin
sizlik Sigortas Fonu'nu istihdam gelitirecek yatrmlar zendirme ve atmfl ve Sosyal Sigortalar ve bir sosyal gvenlik emsiyesi altna
insanmza igc piyasasnn ihtiyalar dorultusunda beceri kazandrma Genel Salk Sigortas alnmas arttr.
amacyla harekete geireceiz. Dier yandan, isizlerimizin bu Fon'dan Kanununu karmtr.
daha kolay, daha uzun sreyle ve daha fazla yararlanmasn salayacaz. Anayasa Mahkemesi'nin baz maddelerini iptali sebebiyle uygulama tarihini
ertelediimiz bu reform tamamlandnda, uzun yllardr cesaret edilemeyen
Sendikal yapmzda AB mktesebatna ve adafl geliflmelere paralel olarak kkl deifliklikler gereklefltirilmifl olacaktr.
dzenlemeler yapmaya devam edeceiz. Sendikalarn toplu ifl szleflmelerine
katlmlar konusunda yrtmekte olduumuz alflmalar ILO ve AB normlarn Tm bu cesur ve kararl admlar lkemizin yarnlar adna ve sosyal yapmz
dikkate alarak sonulandracaz. glendirmek iin atlmfltr. ktidarmz dneminde uyguladmz gl
sosyal politikamzn yansmalarn sosyal harcamalarn artndan net bir
Her alanda olduu gibi alflma hayatnda da katlmcl esas alyoruz. Bu ekilde grmekteyiz:
anlayfl iinde, lke ve iflletme dzeyinde mevcut sosyal diyalog mekanizmalarn
glendireceiz ve diyalog kltrn yaygnlafltracaz.
2002 ylnda sosyal harcamalar (eitim, salk, sosyal koruma gibi) Mevcut alflanlarn emekliliklerini hak edecekleri yafl, prim deme
milli gelirin yzde 17'si iken, 2006 ylnda artan milli gelirimizin ve sigortallk sreleri (kazanlmfl haklar) aynen korunarak, tm
yzde 19'u olarak gerekleflmifltir. Dier bir anlatmla, 2002 ylnda vatandafllarmza eflit ve adil bir hizmet sunulmasn salayacak bir
47 milyar YTL olan sosyal harcamalar, iki katn zerinde bir artflla, emeklilik rejimi oluflturulacaktr.
2006 ylnda 108 milyar YTL'ye ykselmifltir.
Mevcut alflanlarn emekli aylklar, eski sistemde ve yeni sistemde
2002 ylnda 22 milyar YTL civarnda olan kamunun sosyal korumaya geirdikleri sreye bal olarak hesaplanacaktr. Bylece mevcut
ynelik harcamalar, Adalet ve Kalknma Partisinin sosyal sigortallar iin yeni sisteme geifl zaman iinde kademeli olarak
duyarllnn bir yansmas olarak 2006 ylnda 55 milyar YTL gerekleflecek, norm birlii mevcut sigortallarn maduriyetine yol
seviyesine ykselmifltir. amadan uzun zaman iinde salanacaktr.
Net asgari cret 2002-2007 yllar arasnda yzde 119 orannda alflmaya yeni bafllayacaklar iin tmyle norm birliinin saland
artmfltr. 2002 yl sonunda net ele geen asgari cret 184 YTL iken, bir emeklilik rejimi sz konusu olacaktr.
2007 yl ilk yars iin 403 YTL olarak belirlenmifltir.
Ba-Kur'lular iin gelir basama sistemi kaldrlarak, prime esas
2003 ylnda SSK ve Ba-Kur'dan aylk alanlara 75-100 YTL sosyal
asgari ve azami kazan arasnda sigortalnn seecei bir miktar
destek demesi yaplmfltr. 2002 yl sonunda SSK ortalama emekli
zerinden prim demesi esas getirilecektir.
ayl 276 YTL iken yzde 95 artflla 2007 Ocak aynda 538 YTL'ye
ykseltilmifltir.
Evlenme, emzirme, cenaze, hastalk, analk ve geici ifl gremezlik
yardm miktar ve sreleri artrlarak sigortal ve yaknlarna
Ba-Kur'lu esnaflarn 2002 yl sonunda ortalama emekli ayl 261
karfllafltklar mali skntlar aflmalarnda yardmc olunacaktr.
YTL'den yzde 117 artflla 2007 Ocak aynda 566 YTL'ye karlmfltr.
Ba-Kur'lu iftilerin 2002 yl sonunda ortalama emekli ayl 110
YTL'den yzde 205 artflla 2007 Ocak aynda 335 YTL'ye karlmfltr. 2008 ylnda yrrle girecek genel salk sigortasn getirecek olan sosyal
gvenlik reformu ile "yeflil kart"
Sosyal politikalara verdiimiz nem, nmzdeki dnem daha belirgin bir gibi uygulamalar tarihe Sosyal gvenlikte saladmz
ekilde devam edecektir. Anayasamzda ifadesini bulan "Sosyal Devlet" karflacaktr. Herkesin sigortal
olduu bir Trkiye hayali
birlii, sosyal yardm ve
ilkesini vatandamzn gndelik hayatnda btn boyutlaryla hissettirme
nihayet geree dnecektir. hizmetlerle de btnletirmeye
konusunda siyasi irademiz tamdr. Partimizin adnda yer alan "adalet"
kavramnn gelir dalm ve insanca yaama boyutu olan "sosyal adalet" kararlyz.
idealini gerekletirmek temel amalarmz arasnda olmaya devam edecektir. Sosyal gvenlikte saladmz
birlii, sosyal yardm ve hizmetlerle de btnletirmeye kararlyz.
Bu kapsamda, yaklak 45 yldan beri lkemizin gndeminde olan sosyal Temel hedefimiz btn vatandafllarmz kuflatan ve her birine kamu hizmetini
gvenlik reformunu btn ynleriyle hayata geirmeye kararlyz. Bylece; en doru, adil, hzl ve etkili sunacak bir altyap kurmaktr.
Kuracamz Merkezi Bilgi Sistemi ile deiflik kurumlarmzn sahip olduu Ypranan toplumsal yapmz glendirmek, adeta aresizlik ierisinde kalan
tm bilgiler bir araya getirilecektir. vatandafllarmzn yardmna ulaflmak ve tekrar insanmza zgven kazandrmak
iin lkemizin btn imknlarn seferber ettik.
alflan nfus, yaflllar, zrller, yoksul kesimler gibi deiflik stat ve zellikteki
insanmza dnk olarak kurumlarmzn hizmetleri daha etkin bir organizasyon ktidarmz dneminde
Adalet ve Kalknma Partisi,
ve koordinasyon iinde yrtlecektir. uyguladmz btn ekonomik
politikalarda sosyal boyut gz kurulu felsefesi, parti program
nsanmzn gelir durumu ve geim flartlarn da ieren Adrese Dayal Nfus nne alnmfl, olas toplumsal ve uygulamalar ile zellikle
Kayt Sistemi, sosyal yardmlaflma ve dayanflma kapsamnda retilen envanter yansmalar deerlendirilmifltir. "kimsesizlerin kimsesi" olmay
ve yoksulluk profili tespitine dnk alflmalar birlefltirilecektir. Bu flekilde Btn sektrlerde ve btn vatandaa hizmet anlaynn en
oluflturulacak merkezi bilgi sistemi ise zellikle sosyal gvenlik flemsiyesi bakanlklarn alflmalarnda bana koymaktadr.
altnda olan nfusumuza toplu bir bakfl mmkn klacaktr. zellikle dar gelirli ve yoksul
kesimlere daha fazla destek salanmas politikas izlenmifltir. zellikle,
Merkezi bilgi sisteminin retecei verilerin deerlendirilmesi ile daha etkili vatandafllarmza sosyal yardm sunan kurumlarmzn bteleri ciddi biimde
politikalarn gelifltirilmesi ve hizmetlerin toplu bir flekilde planlamas artrlmfltr.
yaplabilecektir. Her bir vatandaflmzn ihtiyacna ve konumuna gre farkl
aralar devreye sokularak hizmetlerin sunumu salanacaktr. Bylece, farkl Adalet ve Kalknma Partisi iktidar devletimizin "Sosyal Devlet" olma ilkesi
kurumlarn ayn hedefe dnk olarak sonu odakl bir anlayfl iinde ve toplumumuzda sosyal adaletin gereklefltirilmesi hedefine ncelik
organizasyonu gereklefltirilecektir. vermektedir. Bu erevede btn sosyal yardm ve destekleri
vatandalarmzn hakk ve devletin de grevi olarak kabul etmektedir.
Sosyal Yardm ve Dayanma
Adalet ve Kalknma Partisi, kurulu felsefesi, parti program ve uygulamalar Adalet ve Kalknma Partisi yoksul kesimler, yaflllar, zrller, korunmaya
ile zellikle "kimsesizlerin kimsesi" olmay vatandaa hizmet anlaynn muhta ocuklar, renciler ve genel anlamda sosyo-ekonomik olarak
en bana koymaktadr. dezavantajl btn gruplarn ihtiyalarna karfl duyarl bir yaklaflm sergilemifltir.
Tm bu alflmalarmzda temel ama insanmzn onuru, mutluluu ve huzuru
aresiz ve umutsuz bir tek insanmzn kalmamas iin var gcyle almak olmufltur.
ve insanmza onurlu bir hayat imkan sunmak Partimizin varlk sebepleri
arasndadr. Adalet ve Kalknma Partisi bu kayg ve samimiyetini, szle Deiflik bakanlklarmzca vatandafllarmza ulafltrlan sosyal yardmlarn
deil, iktidar dneminde yapt uygulamalarla tartmaya yer brakmayacak miktar 2002 ylnda 1,4 milyar YTL iken Adalet ve Kalknma Partisi iktidar
bir ekilde ortaya koymutur. dneminde hzla artrlmfl ve 2006 ylnda 5,7 milyar YTL'ye ulaflmfltr.
2003- 2006 dneminde toplam olarak 14,8 milyar YTL sosyal yardm harcamas
2002 ylnda iktidar olduumuzda yllarn ihmali ve yaflanan krizlerin sonucu yaplmfltr. Bylece sosyal yardmlarn milli gelire oran yzde 0,45'ten yzde
artan yoksullaflmay yenmek, alan sosyal yaralar sarmak ncelikli hedefimiz 1,05'e kmfltr.
olmufltur.
ktidarmz dneminde tarm kesimine nemli miktarda karfllksz destekler Bu Fon'un kaynaklarn 2002 ylna gre yzde 150'ye varan oranda artrdk.
salanmfltr. Esnaf ve sanatkrlarmza ve KOB'lere destekler artrlmfltr. Daha nceki dnemlerde Fon kaynaklar dier amalar iin bteye transfer
edilirken, iktidarmz dneminde tek bir kuru ama d kullanlmamtr.
Dolayl bir destek olarak zellikle dar gelirli kesimleri gzeterek, her ailenin Tam aksine, bteden Fon'a kaynak transferi yaplmtr.
zorunlu bir tketim kalemi olan elektrik fiyatlarnda iktidarmz dneminde
hi zam yaplmamtr. Adalet ve Kalknma Partisi iktidarnda sosyal yardm alannda rastgelelie
son verilmifl, yoksullukla mcadelede bilimsel tespitlerin yaplmasna ve
Velilerin ve rencilerimizin hayatn kolaylafltran ve dar gelirli alnacak tedbirlerin bu tespitlere dayandrlmasna byk zen gsterilmifltir.
vatandafllarmzn eitim giderlerini dflren cretsiz ders kitab datm Sosyal yardmlardan sorumlu kurulufllar etkin bir flekilde alfltrlmfl, nemli
uygulamasna geilmifltir. 2003-2007 dneminde ilk ve ortaretim oranda artan kaynaklar objektif kriterlere dayal olarak amaca uygun
okullarnda toplam 411 milyon 282 bin adet kitap rencilere cretsiz kullanlmfltr.
datlmtr. Bunun maliyeti 776 milyon YTL'dir.
Sadece Sosyal Yardmlaflma ve Dayanflmay Teflvik Fonu'ndan 2003- 2006
Dolayl bir destek olarak zellikle Asgari cret AK Parti dneminde toplam 4,7 milyar YTL tutarnda sosyal yardm harcamas
dar gelirli kesimleri gzeterek, her iktidarnda iki katndan fazla yaplmfltr.
ailenin zorunlu bir tketim kalemi artrlmfltr.
olan elektrik fiyatlarnda Yaflllk ayl ykseltilmifl, zrl Hkmetimizin Acil Eylem Plannda yer ald zere, sosyal yardm stratejimiz;
iktidarmz dneminde hi zam aylklar ise zrllk derecesine
gre iki veya kat artrlmfltr. Objektif kriterler oluflturularak, ihtiya sahiplerine talepleri
yaplmamtr.
beklenmeksizin ulafllmas,
2002 ylnda yeflil kart iin yaplan harcama sadece 160 milyon YTL iken,
bu harcama 2006 ylnda, 18 kat aflan bir artflla 2,9 milyar YTL'ye ulaflmfltr. retim ve istihdama dnk projelere arlk verilmesi, beceri ve
Yafll-mall ve sakat aylklar iin yaplan harcamalar ise ayn dnemde 312 meslek edindirme programlarnn desteklenmesi,
milyon YTL'den 1,3 milyar YTL'ye kmfltr.
Eitim ve salk programlarna ncelik verilmesi temellerine
Adalet ve Kalknma Partisi iktidarnda ihtiya sahibi vatandafllarmza dayandrlmfltr.
dorudan sosyal yardm ulafltrlmasnda Sosyal Yardmlama ve Dayanmay
Tevik Fonu etkili bir flekilde kullanlmfltr. Her fleyden nce Fon kaynaklar ile vatandafla esnek ve fleffaf bir anlayflla
en yakn noktada faaliyet gsteren ve her il ve ilemizde bulunan Sosyal
Sosyal yardmlarn uzmanla dayal, bilimsel kriterlerle ve daha organize Yardmlaflma ve Dayanflma Vakflarna aylk periyodik aktarmlar artrdk.
flekilde vatandafllarmza ulafltrlabilmesi iin iktidarmz dneminde Sosyal 2003 ylnda bu aktarm aylk 9 milyon YTL iken, 2006 ylnda 25 milyon
Yardmlama ve Dayanma Genel Mdrl kurulmufltur. YTL olmufltur.
Yardm politikalar, vatandafllarmz pasif alc durumunda brakan karfllksz, Bu kapsamda, 2003-2007 Mart dneminde toplam 583 milyon YTL
gnlk ihtiyac karfllayan yardm biiminden, srdrlebilir gelir elde etmeye eitim destei verilmifltir. Yaptmz bu uygulama okullaflma orann
ynelik ve onlar retken klabilecek kalc proje desteklerine arlk verecek artrmfl, zellikle kz ocuklarmzn ortaretime devamn nemli
flekilde dzenlenmifltir. Hedef, insanmz "yardma muhta" durumdan oranda teflvik etmifltir. Bugn 1 milyon 659 bin ocuumuz bu
kurtararak; kendi aln teri ile geinen bireyler haline getirmektir. program kapsamnda eitim grmektedir.
Bu erevede, bireysel ve grup Ayrca, eitim ve retim ylnn bafllangcnda ilkretim ve

Hedef, insanmz "yardma halinde bir ifl kurmak ve kendi ortaretimde okuyan dar gelirli aile ocuklarnn krtasiye, nlk
muhta" durumdan kurtararak; geliflimini salamak isteyen gibi temel ihtiyalar karfllanmakta, taflmal eitim uygulamas
kendi aln teri ile geinen bireyler vatandafllarmza gerekli rehberlik kapsamnda okullara taflnan yoksul rencilere le yemei
haline getirmektir. yaplmakta ve destek verilmekte ve zrl renciler okullarna cretsiz tanmaktadr.
salanmaktadr. ki yl geri Bu kapsamda, 2003-2006 dneminde yaplan eitim yardm 1,5
demesiz, faizsiz kredi verilmektedir. Sosyal yardm faaliyetlerinde, hedef kitle milyar YTL'dir.
arasnda alflabilir durumda olanlar bu destee ynlendirilmektedir.
Nfusun en dflk gelirli %6lk kesimini oluflturan ailelerin
htiya sahibi vatandafllarmzn kendi gelirlerini elde edebilmelerini salamak okul a ncesindeki ocuklarnn dzenli salk kontrollerini
amacyla gelir ve istihdam salayc projeler tasarlanmfl ve uygulanmfltr. Bu yaptrmalar flartyla her ay dorudan annelere salk yardm
maksatla bafllattmz projeler arasnda Krsal Alanda Sosyal Destek Projesi yaplmaktadr. Bu amala 2003- 2007 Mart dneminde toplam
bulunmaktadr. Bu proje ile, yelerini kylerimizdeki en dflk gelirli ailelerin 944.103 ocua 213 milyon YTL yardm yaplmfltr. Bu yardmlar
oluflturduu kooperatifler kanalyla, st srcl, koyunculuk ve seraclk da dzenli bir flekilde devam etmektedir.
projeleri iin 498 kooperatife 312 milyon YTL kaynak aktarlmfl ve 32.000
aile faydalanmfltr. Sosyal gvenceden yoksun ve Yeflil Kart almaya hak kazanamayan
vatandafllarmzn deme glerini aflan salk giderleri, zrllerimizin el-
AK Parti ktidarnda bafllattmz dier bir nemli proje ise dar gelirli aile ayak protezleri, sakat arabas, iflitme cihaz gibi yardmc ara ve gere ihtiyalar
ocuklarnn salkl ve eitimli yetiflmelerine dorudan katk vermek olmufltur: karfllanmaktadr. Bylece, Adalet ve Kalknma Partisi iktidar dneminde
salk konusunda hibir vatandamz akta braklmamtr. Son drt
Nfusumuzun en dflk gelirli yzde 6'lk kesimini oluflturan ailelere, ylda bu kapsamda salk harcamalar iin Fon'dan toplam 904 milyon YTL
ocuklarn dzenli olarak okula gndermeleri flartyla annelere her kaynak kullanlmfltr.
ay eitim yardm verilmektedir.
htiyac olan vatandafllarmza bedelsiz "Kmr Datm" yaplarak kfl
Kz ocuklarnn okullaflma oranlar ile ilkretimden ortaretime flartlarn rahat bir ortamda geirmelerine nemli katkda bulunulmufltur.
geifl oranlarn artrmak amacyla, kz ocuklarmza ve ortaretime AK Parti dneminde her yl ortalama 1,8 milyon yoksul aileye 1 milyon tonu
devam eden rencilerimize verilen yardm miktar daha yksek aflkn kmr ulafltrlmfltr. Toplam datlan kmr miktar 4 milyon tonu,
tutulmufltur. tutar ise 735 milyon YTL' yi gemifltir.
Adalet ve Kalknma Partisi nmzdeki iktidar dneminde, sosyal yardm Aile, Kadn, ocuklar ve Yallar
ve destek politikalarn yeni bir yaplanma iinde daha gl ekilde Adalet ve Kalknma Partisi toplumun ekirdeini oluflturan aile kurumuna
srdrecektir. fiu anda byk oranda oluflturulan envanter ve bilgi sistemi, byk nem vermektedir. Trk ailesinin btnln korumak ve kalkndrmak
tamamlanmak zere olan Adrese Dayal Nfus Kayt Sistemi ile daha da iin birok yenilikleri hayata geiren AK Parti iktidar, kadnlar, ocuklar,
glenecektir. yaflllar ve zrllerin sorunlarn zmek iin aile merkezli politikalar izlemifltir.
Sosyal gvenlik, sosyal yardm ve sosyal hizmetler merkezi bir organizasyon Adalet ve Kalknma Partisi, "gl birey, gl aile, gl toplum" inflasna
ve vatanda bilgi sistemi zerinde gerekletirilecektir. Bylece toplu olarak ynelik bu politikalarn srdrmeye kararldr.
btn vatandafllarmzn durumu ve ihtiyalar bilinecek, sosyal yardm, sosyal
destek ve hizmetler talebe ihtiya dahi olmadan ulafltrlacaktr. Yeni iktidarmz AK Parti toplumumuzun kanayan bir yaras olarak grd aile ii fliddetle
dneminde adafl bir sosyal devlet olmann gerei ve uygulamalarn daha mcadele konusunda kapsaml yasal dzenlemeler gereklefltirmifltir. Bu
sistematik ve etkili bir flekilde hayata geireceiz. dzenlemelerin hayata geirilmesinin de takipisi olan AK Parti, aile ii
fliddet, tre ve namus cinayetleri ile mcadelede sfr tolerans yaklaflmyla
Sosyal yardm politikamzda, zellikle en dflk gelir grubundaki ailelerin hareket etmektedir. AK Parti iktidarnda, bu soruna karfl kalc ve gereki
ocuklarn periyodik salk hizmeti almas ve eitime devamlarn salamak bir zme ulafllmas iin bir seferberlik bafllatlmfltr. Kadna Ynelik fiiddeti
iin annelere yaplan her ocuk iin aylk demeler srdrlecektir. zleme Komisyonu kurulmufl, 2006-2010 fiiddet Eylem Plan hazrlanmfl,
lke apnda alan arafltrmas yaplmfl, eitim ve bilinlendirme alflmalarna
Krsal kesimde kooperatifleflme flartna bal, retim amal destekler hz verilmifltir.
artrlacaktr.
Kadn, ocuk ve zrllerin ihmal ve istismarn nlemek amacyla ALO 183
Bireysel ifl edinme yardmlar miktar artrlarak devam ettirilecektir. Aile, ocuk ve zrl Sosyal Hizmet Danflma Hatt hizmete girmifltir. Sosyal
destee ihtiya duyan kadn, gen ve ailelerimize hizmet gtren Aile Danflma
Vatandafllarmzn acil ihtiyalarn yerinde karfllamak iin her il ve ilemizde ve Toplum Merkezlerinin says 17'den 38'e karlarak, hizmetler yurt sathna
bulunan Sosyal Yardmlaflma ve Dayanflma Vakflar'na gnderilen aylk yaygnlafltrlmfltr. hmal, istismar ve fliddet maduru kadnlarmza ynelik
periyodik yardmlar her yl artarak devam edecektir. hizmet veren kadn konukevlerinin says da 8'den 19'a ykseltilmifltir. Ayrca,
yerel ynetimler koruma evleri ama konusunda yetkili klnmfltr. Tm bu
niversitelerin sosyoloji ve psikoloji gibi blmlerinden mezun olanlarn gayretler neticesinde, 2007 yl iinde toplam kadn konuk evi says 50'ye
sosyal hizmet ve yardm alanlarnda istihdam edilebilirliklerinin salanmasna ulaflacaktr.
ynelik alflmalar yaplacaktr. Bylece hem eitimli gen iflsizlik azaltlacak
hem de sosyal hizmet ve yardm alannda ihtiya duyulan nitelikli personel ocuk, gen, yal ve zrllerimize verilen hizmetler, AK Parti ktidar
ihtiyac karfllanacaktr. ile katlanarak artmtr. Bugn yepyeni bir ehreye kavuflan 523 kurulufl ve
48 ocuk evimizde, yaklaflk 32.000 ocuk, gen, yafll ve zrl yatl olarak
hizmet almaktadr.
415 bin civarnda kifliye ise gndzl hizmet verilmektedir. Yararlanan kifli Anne- babann evlat, ocuun yuva, kardeflin kardefl hasreti dindirilmifltir.
saysnda 2,5 kat, salanan ayni nakdi yardmlarda 9 kat artfl salanmfltr. 2002 ylnda sadece 268 ocuk ailelerinin yanna dndrlmfl iken, bu say
Bunun anlam, daha fazla vatandaflmza daha kaliteli hizmettir. Tm bu 2003-2007 dneminde toplam 4.503 olmufltur. Ekonomik nedenlerle ailesinden
hizmetler vatandafln baflvurusu beklenmeden, ihtiya sahiplerine ulaflma kopmak zere olan binlerce ocuumuz da bu yolla ailelerinin yannda
anlayfl iinde, sosyal devlet ilkesinin gerei olarak yaplmfltr. desteklenmifltir.
AK Parti, kadnlara karfl her trl ayrmclkla mcadeleyi, kz ocuklarmzn ocuklarmz iin koruyucu aile hizmet modelini ve evlat edindirmeyi
eitimini ve toplumun en temel birimi olan aile kurumunu glendirmeyi hzlandrc dzenlemeler yaplmfltr. Daha dflk maliyetle daha insanca bir
temel ncelikleri arasnda grmektedir. Aileye ynelik hizmet veren hizmet sunan bu alternatif modeller, yeniliki ve flefkatli ynetim anlayflmzn
kurulufllarn teflkilat yaplar yenilenmifl, personel ihtiyalar karfllanmfl ve somut rnekleri olmufltur. 2002 ylnda koruyucu aileye 170 YTL denirken,
mevzuatlar flartlara uygun hale getirilmifltir. Bu dorultuda Kadnn Stats bu tutar 2007 ylnda 450 YTL'ye ykseltilmifl, koruyucu aile yanndaki ocuk
Genel Mdrl ile Aile ve Sosyal Arafltrmalar Genel Mdrl'nn says iki misline kmfltr. Ayn dnemde, evlat edinilen ocuk says ise
teflkilat yasalar kartlmfltr. Anayasa'nn 10 ve 90. maddeleri ile Yeni fl 6.976'dan 8.940'a ulaflmfltr.
Kanunu, Yeni Ceza Kanunu ve Ailenin Korunmasna Dair kanunlarda yaplan
deiflikliklerle kadn-erkek eflitlii ve istihdamnda nemli yasal dzenlemeler Yeniliki bir uygulama olarak, Sevgi Evleri Projesi hayata geirilmifl,
yaplmfltr. ocuklarmz aile ortamna yakn flartlarda oluflturulan Sevgi ve ocuk Evlerine
taflnmaya bafllamfltr. 2007 sonuna kadar ocuklarmzn %40' bu scak
AK Parti kadnlarmzn toplumsal hayatn her alanna katlmasn destekledii ortamlara kavuflacaktr.
gibi istihdama katlmasn da Trkiye'nin kalknmasnn ve refahnn olmazsa
olmaz koflullarndan biri olarak grmektedir. Kadn giriflimciliinin ve kadn Bu uygulamalar ile AK Parti ktidar, kurum bakmn, koufl tipi odalar,
insan onuruna yakflmayan koflullar ortadan kaldrmay baflarmfltr.
istihdamnn artrlmas amacyla kadn giriflimcilerin ihtiya duyduklar
Yatakhanelerde kalan ocuk says 10-20'den 2-6'ya dflrlmfl, personelin
eitim, danflma, fon-finansman salama konularn ieren alflmalar
says ve nitelii artrlarak hizmet kalitesi ocuklarmzn hak ettii dzeye
yrtlmfltr.
ykseltilmifltir. 20-25 ocuk iin bir bakc anne uygulamasna son verilmifl,
gnde vardiya olmak zere her vardiyada 8 ocua bir bakc anne
Daha nce ev hanmlarnn rettikleri rnlerin satflndan elde ettikleri
uygulamasna geilmifltir. Hizmet kalitesini artrmak iin bakm ve temizlik
gelirler vergilendirilirken, AK Parti iktidar dneminde bu flekilde elde edilen
iflleri birbirinden ayrlmfl, bakm hizmetinde alflanlarn eitim almas koflulu
tm gelirler vergiden muaf hale getirilmifltir. Yerel ynetimlerin de destei
getirilmifltir. Ayn uygulama yaflllara ve zrllere hizmet veren huzurevleri
alnarak, kadnlarmzn el emei gz nuru olan rnlerin pazarlanabilmesi
ile bakm ve rehabilitasyon merkezlerinde de hayata geirilmifltir.
iin gerekli ortamlar ve kolaylklar salanmfltr.
AK Parti ktidar, ocuklarmz sutan ve her trl istismardan korumay
"ocuun yeri ailesinin yandr" anlayflna inanan Partimiz, kurum bakm temel nceliklerinden bir olarak grmfltr. ocuk Koruma Kanunu ile
yerine aile bakmn ncelik haline getirmifltir. Ekonomik gerekelerle koruma ocuun yararn her fleyin stnde gren anlayfln ortaya koymufltur. Bu
altna alnan ocuklar aileleri yannda desteklemek amacyla, 2002 ylnda kapsamda 6 koruma-bakm ve rehabilitasyon merkezi almfl, 8 ilave merkez
90 YTL olan aylk yardmlar 2007 ylnda 325 YTL'ye karlmfltr. yatrm programna alnmfltr.
ocuklarmz her trl riskten ve tehlikeden koruma misyonu olan ocuk Bu amala oluflturulmufl olan kadn ve aile danflma st kurullar aracl ile
ve Genlik Merkezleri yaygnlafltrlmfltr. Sokakta yaflayan veya alflan sivil toplumla iflbirlii srdrlecektir.
ocuklarmza ynelik bu merkezlerin says 22'den 44'e ykseltilmifltir.
Gemiflte sadece 1 adet olan gzlemevi says 8'e karlmfl, ilave olarak 2 Ailelere sosyal, ekonomik ve hukuki konularda rehberlik amac ile kurulan
adet gece barna oluflturulmufltur. Aile Danflma ve Eitim Merkezleri'nin says artrlacaktr. Nfus artfl ve
kentleflmenin aile bireyleri arasnda yaratt iletiflim kopukluunu gidermek,
nmzdeki dnemde de AK Parti Geleneksel deerlerimiz ve aile bireyleri arasnda uyumu glendirmek amacyla ana-baba okullarnn
a d a fl g e l i fl m e l e r says artrlacaktr. Ebeveyn izni yasalafltrlarak, ocuk bakm ykmll
aile statsn gelitirmeye, aile anne ve baba arasnda paylafltrlacaktr.
erevesinde yaklafltmz
kurumunu glendirmeye ve aile yallarmz da AK Parti
yelerinin bir btn olarak yaam ktidarnda nemli Efl seimi, ailenin kurulmas, ocuk sahibi olma, sorumluluk sahibi ebeveynlik,
standartlarn ykseltmeye ynelik h i z m e t l e r e aile iliflkileri ve ev ekonomisi gibi konularda destek salamak amacyla Aile
almalarn srdrecektir. kavumulardr. 2002 Yaflam Eitimi rgn ve yaygn eitim kurumlarnn programlar iinde
ylnda 4952 yafllmza yaygnlafltrlacaktr. Aile ii fliddete karfl alflmalar yapan kamu kurum ve
baklmakta iken, 2007 ylnda bu say 6222'ye ykselmifltir. Yaflllarmza da kurulufllar, yerel ynetimler, niversitelere ve sivil toplum rgtlerine bal
ocuklara ve zrllere olduu gibi, doal sosyal evrelerinde "Evde Bakm birimler arasnda kurulan iflbirlii ve iletiflim kurumsal ve pratik temelde
ve Gndzl Bakm Hizmetleri" verilmesinin n almfltr. 2022 sayl gelifltirilecektir. Halen 67 toplum merkezimizle srdrdmz alflmalar
Kanun gereince denen 65 yafl ayl 2002 sonunda 25 YTL'den 2007 ocak gelifltirilerek devam ettirilecektir.
aynda yzde 197 artflla 73 YTL'ye ykseltilmifltir.
AK Parti ikinci iktidar dneminde ailenin sosyal bir kurum olarak
glendirilmesi hedefini devam ettirecektir. Ekonomik, sosyal, kltrel ve
AK Parti sadece hkmet olarak deil, Parti olarak da yaflllarmza zel bir
manevi deerleri gl bir aile yapsnn lke apna yaylmas iin gerekli
nem vermifltir. Gemiflin deerini bilmeden, gemiflle gelecek arasnda
admlar atlacak ve ihtiya sahibi ailelere ncelik verilecektir. Bunun iin
salam kprler kurmadan gelecein de infla edilemeyecei anlayfl ile Partimiz
aileyi besleyen temel deerler korunacak ve salkl nesillerin yetiflmesi iin
bnyesinde Yallar Koordinasyon Merkezi oluflturulmufltur. Tm
aile kurumunun toplumsal ve ekonomik istikrardan daha fazla pay almas
teflkilatlarmzda uzants bulunan bu Merkez, yaflllarmzn her trl
salanacaktr.
sorunlarnn takipisi olmufltur. Teflkilatlarmz bu kapsamda zel programlar
gelifltirmifl, yaflllarmza ynelik zel destek faaliyetleri yrtmfltr.
Ayrca, aile kurumunun en hayati aktr olan kadnlarn evlilik sonrasnda
sosyal ve kltrel geliflmelerini desteklemek iin yaygn programlar uygulanacak
nmzdeki dnemde de AK Parti aile statsn gelitirmeye, aile
ve annelerin iyi birer eitimci olmas salanacaktr. Sosyal hizmetler kapsamnda
kurumunu glendirmeye ve aile yelerinin bir btn olarak yaam verilen "evlilik danflmanl hizmeti" ile ailede ortaya kan sorunlarn
standartlarn ykseltmeye ynelik almalarn srdrecektir. zmne ve aile kurumunun glenmesine ynelik alflmalar yaplacaktr.
Kadn ve aile konusunda faaliyet gsteren STK'larn alflmalarna destek AK Parti nmzdeki dnemde ocuklarmza ynelik olarak bafllatt
verilmeye ve sivil toplum-devlet iflbirlii gelifltirilmeye devam edilecektir. atlmlar devam ettirmeye kararldr.
ocuklarn cinsel istismarnn nlenmesi iin her trl nlem alnacak, Yerel Genlik Meclisleri'nin yerel ynetimlerin karar alma
medya ve eitim organlar kullanlarak ailelerde ve ocuklarda gerekli bilin srelerinde sz sahibi olmasn saladk.
oluflturulacaktr. Medyadaki yaynlarn fliddet iermemesi ynnde gerekli
nlemler alnacaktr. niversitelerde renci Konseyleri'nin kurulmasn zorunlu hale
getirdik ve rencilerin niversite ynetimlerine katlmalarn
Genlik saladk.
Nitelikli, giriflimci, zgveni yksek ve milli deerlerine sahip kan bir
genlik, lkemizi hak ettii yere taflyacak temel varlmzdr. Genlerimiz, lke apnda genlik kulplerine yaplan yardmlar artrdk.
yaratc enerjileri ve parlak zihinleriyle aydnlk geleceimizin gvencesidir.
Tarihinden ve manevi deerlerinden ald zgvenle dnyaya bakan Genlerimizin uluslar aras tecrbe edinmeleri ve bilim-arafltrma
genlerimiz, Trkiye'yi kresel bir aktr haline getirecek dinamik gcmzdr. faaliyetlerine katlmalar iin yurt dfl eitim ve mbadele programlar
uyguladk.
Adalet ve Kalknma Partisi, genlerimizi rekabet gcmz artracak en
nemli aktrler haline getirmeyi hedeflemektedir. Demokratik ve oulcu Dar gelirli ailelerin ocuklar baflta olmak zere genlerin gezi
deerleri zmsemifl, farkllklar zenginlik olarak gren ve sorumluluk almay faaliyetlerinden ve yaz kamplarndan cretsiz yararlanmasn saladk.
bilen bir genliin yetifltirilmesi, partimizin ncelikli hedefleri arasndadr.
Genlerin ve ocuklarn fliddete eiliminin engellenmesi amacyla
AK Parti iktidarnda bu ynde baflaryla hayata geirdiimiz icraatlar, her Meclis Arafltrma Komisyonu kurduk ve etkin bir flekilde alflmasn
yatan gencimizin hayat standardn ykseltmi, onlarn yeni ufuklara saladk.
almasn salamfltr. Genel ve mesleki eitim, istihdam, gen giriflimciliin
yaygnlafltrlmas ve yurt dfl programlaryla genlerimizin maddi ve manevi retken, karar verebilen, bilgiyi doru kullanan, bilgi ve iletiflim teknolojilerine
olarak glendirilmesi hedeflenmifltir. yatkn gen nesillerin, lkemizin yenilikilik kapasitesine katk salamas
stratejik neme sahiptir. AK Parti iktidarnn ikinci dneminde genliin
Bu erevede iktidarmz dneminde glendirilmesine ynelik alflmalarmz ayn kararllkla devam edecektir.
Geen seim beyannamemizde vaat ettiimiz zere seilme yafln Bu erevede

25'e indirerek genlerimiz iin siyasetin nn atk.
Genlerimizin toplumsal hayata, yerel ve ulusal karar alma srelerine
Genlik alanndaki hedeflerin belirlenmesinde genlerle ksa sreli aktif bir flekilde katlmalar iin etkin mekanizmalar gelifltirilecektir.
kamplar ve alfltaylar dzenledik ve Genlik Merkezlerinden
yararlanlmasn kolaylafltrdk. Genlik Merkezlerinin yurt sathna yaylmas teflvik edilecektir.
Genlerimizin yerel ynetimler tarafndan desteklenmesi amacyla Kamu kurumlarnn genlik alannda alflan sivil toplum kurulufllaryla
Genlik ve Kadn Meclisleri'ni yasal statye kavuflturduk ve olan iflbirlii gelifltirilecektir.
Eitim kurumlarndaki rehberlik ve psikolojik danflmanlk hizmetleri AK Parti iktidar dneminde, tam anlamyla bir reform niteliinde olan
daha profesyonel bir yapya kavuflturulacaktr. zrller Kanunu, dnyadaki birok lkeye rnek olacak ekilde, toplumda
zrl bireylerin onurunu ayaa kaldrmtr. Yaplan dzenlemeyle;
Genlerin kariyer planlamas ve ynlendirilmelerine ynelik hizmetler
yaygnlafltrlacaktr. zrllere ynelik mesleki rehabilitasyon hizmetleri
yaygnlafltrlmaktadr.
niversiteler ve dier meslek kurulufllaryla iflbirlii iinde kendi
iflini kurmak isteyen genlerimize yeni frsatlar sunulacak, her ile "fl zrlnn iflini yapabilmesine ynelik tedbirler alnmas ve fiziki
Kurma ve Gelifltirme Merkezleri" kurulmas salanacaktr. evre dzenlemeleri yaplmas zorunluluu getirilmifltir.
Avrupa Birlii eitim, genlik ve renci deiflim programlar zel eitime ihtiyac olduu tespit edilen tm zrl ocuklara eitim
geniflletilecek, farkl lkelerden genlerle ortak projeler yapma imkan hizmeti imkan getirilmifltir.
yaygnlafltrlacaktr.
zrl niversite rencilerine ara-gere temini yaplmakta, zel
ders materyalleri hazrlanmakta, zrllere uygun eitim, arafltrma
Genlerimizin uluslar aras kurum ve kurulufllarda grev alma ve
ve barnma ortamlarnn hazrlanmas salanmaktadr.
tecrbe edinmeleri iin gerekli alflmalar yaplacaktr.
Meslei olan zrl devlet memurlarnn mesleklerine uygun mnhal
Ulusal Ajans bnyesinde yrtlen Avrupa Birlii Eitim ve Genlik
kadrolara atanmas salanmakta ve mesleklerini icra ederken
Programlarna devam edilecek, daha fazla gencimizin yurt dflnda
kullanacaklar yardmc ara ve gereleri kurumlarnca
bilgi ve grg edinmesi teflvik edilecektir. karfllanmaktadr.
Genlerimizin her trl zararl madde ve alflkanlklardan korunmas Sosyal gvencesi bulunmayan, bakma muhta zrllerden ailesini
iin kapsaml programlar uygulanmaya devam edecektir. kaybetmifl olanlar ile ailesi ekonomik veya sosyal yoksunluk iinde
bulunanlara evlerinde veya zel kurulufllarda bakm hizmeti
zrller
verilmektedir.
Adalet ve Kalknma Partisi, "hi kimseye bedensel ve zihinsel zrleri
nedeniyle ayrmclk yaplmayacaktr" ilkesini esas almtr. Bu anlay zrllere verilen aylklar zrllk derecesine gre 2 veya 3 katna
iinde, gemile kyaslanamayacak bir lde, zrl bireylerin ekonomik karlmfltr. Bu kapsamda 317.000 zrlye 2006 ylnda 537 milyon
ve sosyal hayata katlmlarnn n almtr. YTL deme yaplmfltr.
Partimiz 8.5 milyon vatandamz ve ailelerini ilgilendiren kstlamalarla zrl vatandafllarmza, resmi salk kurumundan sevk almadan,
mcadeleyi temel amalarndan biri olarak grmtr. dorudan zel muayenehanelerde difl tedavilerini yaptrma imkann
getirilmifltir.
Ba-Kur'lu ve Emekli Sand mensuplar iin de motorlu malul Ayrca, Engelsiz Yaflam Merkezi Projesi ile ev benzeri ortam salanarak 12
arabas alabilme imkann salanmfltr. kiflilik bakm hizmeti sunulmaktadr. Bu kapsamda, 20 merkez bnyesinde
168 "yaflam evi" inflaat devam etmektedir.
AK Parti iktidarnda zel eitime ihtiyac olan 134 bini akn zrlmzn
zel eitime ynelik giderlerinin aylk 388 YTL'ye kadar olan ksm Yaplan tm bu ve benzeri yenilikler sonucunda, lkemizde, zrller konusunda
karlanmaya balanmtr. 2004-2005 eitim-retim ylnda zel eitime tarihi olarak nitelendirilebilecek bir deiflim yaflanmfltr. Geldiimiz noktada
ihtiya duyan ocuklarmzn okullarna cretsiz eriflimine ynelik yeni bir artk zrl yaknlar "ben lrsem ocuum ne olacak" diye kayg duymaktan
uygulama bafllatlmfltr. 2006-2007 retim ylnda bu imkandan kurtulmufltur.
yararlananlarn says 27 bine ulamaktadr.
Adalet ve Kalknma Partisi, nmzdeki dnemde, zrller konusunda
AK Parti iktidar dneminde, tam Ayrca, zrl yapt reform niteliindeki dzenlemelerin en iyi ekilde hayata geirilmesini
anlamyla bir reform niteliinde olan rencilerimizin ders salayacaktr. Ayrca, zrllerimizin toplumla btnlemeleri, refah
zrller Kanunu, dnyadaki birok kitaplar, kabartma olarak, seviyelerinin, huzur ve mutluluklarnn artrlmas iin nmzdeki
zrsz ocuklarda olduu dnemde de yeni dzenlemeler yapmaya devam edecektir.
lkeye rnek olacak ekilde, toplumda
gibi sene baflnda cretsiz
zrl bireylerin onurunu ayaa o l a r a k s a l a n m fl t r . zrllerin istihdamn artrmak amacyla, zel sektrde alan zrllerin
kaldrmtr. Ktphaneler, internet sosyal sigorta primleri Hazine tarafndan denecektir.
ktphanesi, telif haklar
gibi alanlarda yaplan almlarla zrl vatandafllarmzn kltrel yaflama zrllerin, zrller Kanunu ile tannan haklardan yararlanmalar iin
katlm desteklenmifltir. karlmas gereken ikincil mevzuat alflmalar tamamlanacak ve bu haklardan
yararlanmak iin gereken brokratik ifllemler azaltlacaktr.
AK Parti iktidar dneminde, zrllerimizin ekonomik flartlarn iyilefltirmeye
dnk eflitli dzenlemeler yaplmfltr. lk kez iktidarmz dneminde 18 zrllerin yapabilecekleri bir ifle yerlefltirilmeleri iin hangi zr grubunun
yan altndaki zrl ocuklar maaa balanmtr. Otomobil, ev, zel ara- hangi iflleri yapabilecei tespit edilecektir. Tespit edilen ifllerde zrllerin
gere ve bilgisayar programlar gibi zrllerimizin yapt eflitli harcamalara istihdam edilmesine ncelik verilecektir.
vergi muafiyeti getirilmifltir.
zrllerin ncelikle kendi ikametgahlarnda, ailelerinin yannda bakm
Yaptmz dzenlemelerin ve gsterdiimiz abalarn somut bir yansmas imkanlar yaygnlafltrlacaktr.
istihdam rakamlarnda grlmektedir. 2002 ylnda 11 bin zrl istihdam
imkan bulabilirken, bu say 2006 ylnda 23 bine ulamtr. Tm kamu kurum ve kurulufllarnca zrllere sunulan sosyal ve mesleki
rehabilitasyon hizmetleri yaygnlafltrlacaktr. Tm kamu idareleri, zrller
AK Parti iktidar dneminde zrllerimize evlerinde baklmalar halinde iin fiziki evre flartlarn yaflanabilir hale getirmek iin gerekli tedbirleri
aylk 403 YTL, zel bakm merkezlerinde baklmalar halinde ise aylk 806 alacaktr.
YTL denmesi uygulamas balatlmtr. 2007 yl iin 65.000 zrlmzn
bu imkandan yararlanmas programlanmfltr.
zrl vatandafllarmzn eitim ve iletiflim ihtiyalar iin bafllatlan Trk Spor msabakalarnn huzur, gven ve centilmenlik ortam iinde yaplmas
flaret Dili Sistemi alflmalar, hzla tamamlanacaktr. iin yeni dzenlemeler yaplmfltr.
Her fleyden nemlisi, halkmzn zrllere ayrmc uygulamalar konusunda Polis saysnn iki yz elli nfusa bir polis dflecek flekilde artrlmas hedef
bilinlendirilmesi ve salkl sosyal iliflkilerin gelifltirilmesi ynnde youn alnmfltr. Bu dorultuda yedi yeni polis okulu alarak polis okullarnn says
bir aba sarfedilmeye devam edilecektir. 20'den 27'ye karlmfltr. Bylece, bir yl iinde teflkilata katlan polis memuru
says 4.000'den 11.000'in zerine karlmfltr.
Huzur ve Asayi
nsanmzn korkusuz yaad, canndan ve malndan emin olduu, maln Polis ve Jandarma'nn su soruflturmasna iliflkin teknik ve idari kapasitesi
diledii gibi tasarruf edebildii, hak ve zgrlklerini hibir endieye gelifltirilmifl, bu sayede su aydnlatma oran ykseltilmifltir.
kaplmadan kullanabildii, kendisini gelitirip gerekletirebildii bir ortam
olu t u r m a k, y ne t i m p o li t i ka la r m z n t e me l u ns u r u d u r . Olaylara en ksa srede mdahale etmek, kifli hak ve hrriyetlerini n planda
tutarak yurttafllarmza en hzl ve etkin gvenlik hizmeti sunabilmek amacyla,
Milletimizin demokrasi ve gvenlik taleplerini e zamanl olarak ve birbirini mobil iletiflim teknolojisi kullanlarak, kentlerimizin cadde, sokak ve meydanlar
grntl gvenlik denetimine alnmfltr. Proje, 58 il ve 36 ileye
tamamlar bir ekilde karlamak ana hedefimizdir. Gerek anlamda huzur
yaygnlafltrlmfltr.
ve gvenlik, zgrln ve adaletin tam anlam ile yaand bir toplumda
mmkndr.
Jandarma sorumluluk blgesinde ifllenen sularn yerleri, zamanlar, younlaflma
nsanmzn korkusuz yaad, dnemleri ve hassas blgelerin belirlenmesi ile nleyici kolluk faaliyetlerine
AK Parti, befl yla yaklaflan
etkinlik kazandrlmas amacyla Bilgisayar Destekli Su Haritalarnn
canndan ve malndan emin olduu, iktidar dneminde
Oluturulmas ve Su Analizlerinin Yaplmas Projesi hizmete girmifltir. Bu
maln diledii gibi tasarruf edebildii, gvenliin gerek yasal kapsamda yararl olacak bir baflka uygulama da Kimlik Bildirim Sistemi
hak ve zgrlklerini hibir endieye altyaps gerekse gvenlik Projesi'dir.
kaplmadan kullanabildii, kendisini glerinin etkinlefltirilmesi
konusunda nemli admlar AK Parti iktidarnda, gvenlik ile sosyal bnye arasnda kurduumuz gl
gelitirip gerekletirebildii bir ortam
atmfltr. ban bir yansmas olarak, suun nlenmesi faaliyetlerine kurumlarn, sivil
oluturmak, ynetim politikalarmzn
toplum rgtlerinin ve vatandafllarmzn aktif olarak katlmasn salamak
temel unsurudur. nleyici kolluk amacyla, Toplum Destekli Gvenlik Hizmeti Projesi uygulamaya konulmufltur.
grevlerinde etkinliin
artrlmas amacna ynelik olarak nmzdeki dnemde artan bir kararllkla ve etkinletirilecek politika
Polis Vazife ve Selahiyet Kanununda deifliklik yaplmfltr. ve programlarla, halkmzn huzur ve gvenliini salamaya dnk
abalarmz younlatrlacaktr. Esas olan sulularn yakalanmas deil,
Genel gvenlii destekleyici nitelikte olmak zere, zel gvenlik hizmetleri su ilenmesini nlemektir. Bu kapsamda, gl bir sosyal politika ile e
adafl bir anlayflla yeniden ele alnarak yasal zemine kavuflturulmufltur. zamanl olarak, nleyici kollua arlk verilecektir.
Genel kolluun nleyici kolluk yetkileri, yaplacak yasal dzenlemelerle Sulara iliflkin tm verilerin srekli olarak izlenip deerlendirmeye tabi
yeniden tanmlanacak, alflma koflullar ve fazla mesaileri gereki bir tutularak, kolluun mukabil strateji ve taktiklerinin gelifltirilecei, bilimsel
yaklaflmla ele alnacaktr. Polis ve jandarma, gerek insan kaynaklar gerekse esaslara gre alflacak Su Analiz Merkezi Projesi uygulanacaktr. Gvenlik
teknoloji, tehizat ve malzeme bakmndan daha da glendirilecektir. kuvvetlerinin istihbarat kapasiteleri arttrlacak, istihbaratn daha etkin
koordinasyonu salanacaktr.
nmzdeki dnemde artan bir Polisin tehlike ve suu
nleme, ifllenmifl sular Genlerde yaygnlaflan fliddet eilimi, madde bamll, sokak ocuklar
kararllkla ve etkinletirilecek politika olgusu zerinde nemle durulacak, bu amala sosyal ve akademik alflmalar
soruflturma ve faillerini
ve programlarla, halkmzn huzur ve yaplarak sorun btn boyutlaryla analiz edilmeye, okul-aile-gvenlik
yakalama grevlerini daha
gvenliini salamaya dnk kuvvetlerinin yakn iflbirlii ve danflma iinde bulunmalar konusunda gerekli
etkin bir biimde nlemler alnmaya devam edilecektir. Bu erevede, Risk Altndaki ocuklarn
abalarmz younlatrlacaktr. Esas yapabilmesi amacyla polis Korunmas Projesi uygulanacaktr.
olan sulularn yakalanmas deil, su eitimi ve profesyonellik
ilenmesini nlemektir. Bu kapsamda, gerektirmeyen src Yurttafllarmzn acil durumlarda tek bir numaraya telefon ederek yardm
gl bir sosyal politika ile e zamanl belgesi, pasaport ve ruhsat isteyebilmelerini ve Emniyet, Jandarma, Sahil Gvenlik, tfaiye ve Ambulans
olarak, nleyici kollua arlk verme gibi ifllemlerin ar merkezlerinin birlefltirilmesini ngren 112 Acil Yardm ar Merkezi
verilecektir. yrtlmesi ilgili sivil idari Projesi hayata geirilecektir.
birimlere devredilecektir.
Kamu binalar, tesisler ve kprlerin korunmas zel gvenlik teflkilatlarna Trafie iliflkin kayt, tescil ve denetim hizmetlerinde youn teknoloji
devredilerek, suu ve tehlikeyi nleme grevinde daha fazla sayda polisin kullanmna geilecek, kural ihlalleri en fliddetli bir biimde cezalandrlacak
grevlendirilmesi salanacaktr. ve Sfr Tolerans yaklaflm benimsenecektir.
Su olgusuna iliflkin medya etkisi zerinde nemle durulacaktr. Suun kendisi

Yasalar kararl bir biimde uygulanacak, vali ve kaymakamlar ile gvenlik
kadar nasl algland da nemlidir. Sula ilgili olarak toplumda panik, korku
amirleri ve personelinin uygulamalar ve gvenlii salamaya iliflkin
ve gvensizlik duygusu yaratan davranfllarla mcadele edilecek, medyann
performanslar etkinlikle denetlenecek ve deerlendirilecektir. iflbirlii ve desteinin salanmas konusunda aba gsterilecektir.
Byk kentlerimiz baflta olmak zere, halkmzn gndelik yaflamn etkileyen Sula etkin mcadeleyi salayacak fiziki ve sosyal tedbirler alnmas konusunda
asayifl sularyla mcadele amal hazrlanmfl olan Asayi Sularyla Mcadele belediyeler, muhtarlar, eitim ve retim kurumlar, okul aile birlikleri, sivil
Stratejisi gelifltirilerek hayata geirilecektir. toplum rgtleri, zel gvenlik teflkilatlar, ilgili dier kurum ve kurulufllar
ve basn kurulufllar ile ortak alflmalar gereklefltirilecektir.
Asayifl Sularyla Mcadele Stratejisi kapsamnda kentlerde sulara annda
el koymak ve failleri zellikle sust halinde yakalamak zere sivil kyafetli Ceza ve Ceza Usul Hukuku alannda yaplan dzenlemelerin uygulanmasna
Gvenlik Timleri ve mobil Yldrm Ekipler oluflturulmaktadr. ynelik eitim programlar yrrle konularak, Cumhuriyet Savclar ile
kolluun daha yakn ve anlayfl birlii iinde alflmalar zendirilecektir.
Din Hizmetleri bu amala ocuklara, genlere, aileye ve halka ynelik eserler hazrlatmfl ve
bunlarn byk bir ksmn cretsiz olarak halkmza datmfltr.
Adalet ve Kalknma Partisi din hizmetlerini, ahlaki ve manevi deerlerin
yaflatlmas ve milli dayanflma ve btnleflmenin salanmas iin nemli bir
Diyanet flleri Baflkanl, engelli, kimsesiz, yafll, yoksul, hkml ve tutuklu
alan olarak grmektedir. ktidarmz dneminde din hizmetlerinin etkin bir
gibi daha fazla ilgi ve destee muhta vatandafllarmzn yannda olmay din
flekilde yrtlmesi iin Diyanet flleri Baflkanl'na her tr destek verilmifltir.
hizmetinin ayrlmaz bir paras kabul etmifl, temel hak ve zgrlkler, evre,
barfl ve hoflgr, kadn haklar gibi konularda toplumsal bilin oluflturmay
Bu dnemde Diyanet flleri Baflkanl, hizmetlerini byk bir titizlikle
srdrmfl, kurumsal altyapy byk lde yenilemifl, eitim ve retim yaygn din eitiminin gerei olarak grmfltr.
programlarn gnmz ihtiyalarna cevap verecek flekilde gncellefltirmifltir.
Ayn izgide bir hizmet anlayfl, Trk Cumhuriyetlerinde hem soydafl ve
ktidarmz dneminde Diyanet flleri Baflkanl, her trl siyasi grfl ve "akraba" topluluklarn hem de yurt dflnda yaflayan vatandafllarmzn bulunduu
dflnfln dflnda kalarak dinin birlefltirici ve btnlefltirici zelliini, din lkelerde byk bir titizlikle srdrlmfl, bugne kadar ulaflamad ktalara,
kurumunun saygnln ne karmfl ve toplumun btn kesimlerinin ortak szgelimi Afrika'ya ulaflma imkn salanmfltr.
kabul ve tevecchne mazhar olmufltur.
Diyanet flleri Baflkanl, yurt dflnda yaflayan vatandafllarmza gtrd
Diyanet flleri Baflkanl, din hizmetlerini yrtrken mezhep, anlayfl ve hizmetleri geliflen flartlar muvacehesinde yeniden gzden geirmifl, ilgili
uygulama ayrm yapmadan toplumdaki farkllklar lkemizin zenginlii lkelerin politikalarn dikkate alarak yeni alternatifler gelifltirmifl, hem sz
grerek herkese eflit mesafede durmufl ve vatandafllk esasna gre hizmet konusu lkelerde niversiteler bnyesinde ilahiyat blmleri aarak eleman
sunmufltur. yetifltirmeye bafllamfl hem de Yksek retim Kurulu ile anlaflarak sz konusu
lkelerden yksek din eitimi vermek amacyla lkemize renciler getirmeye
Diyanet flleri Baflkanl, hem halka ynelik yaygn eitimi hem de personelin bafllamfltr.
hizmet ii eitimini adafl eitim bilimleri verileri dorultusunda
gereklefltirmek iin eitici, eitimci, materyal ve ara-gere gelifltirme nmzdeki yllarda Avrupa'da yaflayan vatandafllarmzn kendi kendine
hususlarnda projeler hazrlamfl, bilimsel bir anlayflla alflmalarn srdrerek yeter seviyede din hizmeti ve din eitimi almas iin yeni projeler uygulamaya
bunlar hayata geirmifltir. konulacaktr.
Yeni dnemde personelin bilgi, kltr ve eitim seviyesini sz konusu projelerle Sorumluluk alanyla ilgili konularda kamuoyunu dzenli olarak aydnlatan
ykseltmeye devam ederken, her din grevlisinin en az drt yllk faklte Diyanet flleri Baflkanl, toplumsal huzursuzluklara seyirci kalmamfl, bu
mezunu olmas iin gerekli alflmalar bafllatlacaktr. erevede huzur ve barflmz tehdit eden olumsuz geliflmelere, her trl
ayrmcla, kadnlarn maruz kald hak ihlllerine, tre cinayetleri ve aile
Diyanet flleri Baflkanl, kurulufl kanununda belirtilen "toplumu din konusunda ii fliddete, sokak ocuklarnn, madde bamllarnn, yafll ve kimsesizlerin
aydnlatma" grevini daha etkin bir flekilde yerine getirebilmek iin basl ve himayesi gibi sosyal sorunlara kamuoyunun dikkatini ekmifl ve bu konularda
grsel yayn alannda farkl muhatap kitleleri iin yeni politika ve hedefler din adan toplumu aydnlatmfltr.
gelifltirmifl,
SOSYAL YAPININ GLENDRLMES NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA
Gsterilen ciddi abalar sonucunda Diyanet flleri Baflkanlmz lkemizde

insanmzn gven ve tevecchn kazanmfl, yurt dflna almak suretiyle
de dnyada takdir toplamfl, bugn dnyada tannan, bilinen ve grfllerine
baflvurulan kresel bir dzeye ulaflmfltr.
ktidarmz dneminde btn bu hizmetleri yerine getirebilmesi iin Diyanet

flleri Baflkanlna gerekli her trl destek verilmifl, ihtiya duyduu ve
yllardr elde etme imknna kavuflamad personel takviyesi yaplmfl ve
zlk haklarnda ksm iyilefltirmeler gereklefltirilmifltir. Yeni dnemde ise
gecikmeler de dikkate alnarak yeni iyilefltirmeler yaplacaktr.
Diyanet flleri Baflkanl, yrtmekte olduu din hizmetlerini toplumun

ihtiyalarna daha etkin cevap verebilecek flekilde srdrecektir.
iSTiHDAM
STHDAM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA STHDAM
nsanmzn ncelikleri, kurulduu gnden itibaren Partimizin ncelikleri sizlik Sigortas Fonu nmzdeki dnem daha etkili kullanlacak, kullanm
olmutur. 2002 ncesinin verimsiz koalisyon yaplar ve kt ynetimin koullar kolaylatrlacaktr. Fon kaynaklar, isizlere verilecek desteklerin
oluflturduu sosyal knt, hkmetimizin gereki, ok ynl ve uzun yan sra, istihdam artrmak amacyla gelitirilecek projelerde de
soluklu politikalar ile kontrol altna alnmfl ve afllmfltr. kullanlacaktr.
flsizlik sigortas prim indirimleri ve asgari cretle prime esas kazancn alt
Halkmzn ihtiyalar dorultusunda, artan nfusumuza ve isizlerimize
snrnn eflitlenmesi gibi mali dzenlemeler sonucu iflveren prim orannda
istihdam imkan oluturmak temel nceliimiz olmutur. Sadece ekonomik yaklaflk 9 puanlk indirim yaplmfltr. Bu indirim sonucunda, iktidarmz
deil, sosyal adan da byk nem verdiimiz istihdam sorununa, ok boyutlu dneminde 14,4 milyar YTL zel sektrn srtndan kaldrlmfl; bu kaynan
bir perspektifle yaklafllmfltr. Hkmetimiz dneminde; insanmza afl ve ifl yatrm, retim, istihdam ve tketiminde kullanlmasna imkan verecek
imkan salamann ve sosyal flekilde transferi salanmfltr.
nsanmzn ncelikleri, kurulduu sorunlara are bulmann salkl
gnden itibaren Partimizin bir ekonomik yap ile mmkn Hedef kitle olarak yoksul
Artan 4 milyon nfusa ramen,
ncelikleri olmutur. olduu bilinci ile, ranta dayal genlerimizi alan "Biliflim
raklar" gibi projeler, yine yeni isiz oluturulmad gibi,
ekonomik yapdan retime ve
yoksul kesimlerimizden devralnan isiz kii says
istihdama dayal bir ekonomik yapya geilmifltir. Paradan para kazanma devri
insanmzn ifl kurmas iin azaltlmtr.
bitmifl, emekle, aln teriyle, bilgi ve beceriyle ifl yapmann ve kazanmann salanan proje bazl destekler,
esas olduu bir dnem bafllamfltr. istihdam alannda yeniliki uygulamalar olarak yaygnlafltrlmaya bafllanmfltr.
KOB politikamz istihdam odakl bir anlayfl iinde yrtlmfltr. stihdam
Saladmz gven ve istikrar ile hzl, yksek ve srdrlebilir bir byme asndan byk nem taflyan KOB'lerimizin finans piyasalarna eriflimi
gereklefltirilmifl, gemifl krizlerin at yaralar sarlmfltr. retimi ve istihdam kolaylafltrlmfl, KOB'lerimize salanan desteklerin miktar nemli oranda
destekleyen bir anlayfl iinde; kapsaml bir teflvik yasas uygulamaya konmufl, artrlmfl ve bu destekler eflitlendirilmifltir.
istihdam oluflturmann dinamii olan yatrmlar canlandrlmfl, retime dnk
kapasite kullanm oranlarn artrlmfltr. Laf deil, ifl retilmifltir. Oluflturduumuz gven ve istikrar ortam ile uyguladmz tedbirler sonucunda,
iflsizlik gerileme eilimine girmifltir. ktidarmzn bafllad 2002 ylnn
sonundan gnmze, nfusumuzda meydana gelen 4 milyon kiflilik artfla
Gelir dzeyi dflk illerimizde yatrm ve istihdam teflvik edilmifl, 49 ilimizde
ramen, iflsiz insanmzn saysnda, 2006 yl sonu itibaryla 18 bin kifli azalma
bedelsiz arsa ve enerji teflvikleri ile vergi ve sigorta primi indirimleri uygulanarak olmufltur. Dier bir ifade ile, artan 4 milyon nfusa ramen, yeni isiz
yatrm ve istihdam artrlmfltr. Bu uygulamadan yararlanan iyerlerinde oluturulmad gibi, devralnan isiz kii says azaltlmtr.
ilk defa ie alnan sigortal alan says 246 bini gemitir.
Daha ak bir anlatmla, 2002 ylnda sfr iflsizlik devralnmfl olsa, artan
flsizlik sigortas demelerinin bafllad 2002 yl Mart ayndan 2006 sonuna verimlilie, nfusa ve g hareketlerine ramen, bugn de sfr iflsizlik devam
kadar 753 bin kifli iflsizlik denei almaya hak kazanmfl ve bu kiflilere toplam etmifl olacakt.
960 milyon YTL deme yaplmfltr.
ktidarmz dneminde, tarm-d sektrlerde drt yl iinde istihdamda
2.3 milyon kii art salanmtr.
Trkiye, 2003-2006 dnemini kapsayan son drt ylda, tarm d sektrlerde Krizlerden geen lkemizde ekonominin makro dinamiklerini salam bir
AB-25 lkeleri iinde spanya'dan sonra en fazla istihdam oluturan lke temele oturtan ve yatrmlar iin uygun bir ortam oluflturan partimizin,
olmutur. nmzdeki dnemde de temel gndem maddesi halkmzn iflsizlik sorununu
zmek olacaktr. Kapsaml bir hazrlk ve tasarm ile yeni dneme giren
Tarmsal istihdamda ise bir dnflm yaflanmfl, 2002'de 7,5 milyon olan partimiz, istihdama ilikin olarak btncl, uygulanabilir ve program bazl
alflan says 2006 ylnda 6,1 milyona dflmfltr. Bu geliflme de dikkate bir yaklam hayata geirmeye kararldr. Kurumsal mekanizmalar ve
alndnda, genel istihdamda yllk ortalama artfl 244 bin kifli olmufltur. 2002 finansman salanarak, gereki bir ierikle uygulanacak olan istihdam
ylnda % 10,3 olan genel iflsizlik oran, 2006 ylnda yzde 9,9 dzeyine programmz, alflkan ve retken halkmzn dinamizmini harekete geirecektir.
gerilemifltir.
stihdam programmz bir btnn paralar olarak uygulanacak olan
2002-2006 dneminde, ana bileenden oluacaktr: gc zerindeki Yklerin Azaltlmas ve
Artk, uzun vadeli ekonomik istihdamda sanayinin pay % Piyasann Esnek Bir Yapya Kavuturulmas, Aktif gc Program ve
19'dan % 20'ye, hizmetlerin pay Mesleki Eitim-gc Piyasas likisinin Glendirilmesi.
gelime ve kalknma iin sosyal
ise % 46'dan % 53'e ykselmifltir.
politikalarn merkeze alnd bir Ayn dnemde, yapsal bir gc zerindeki Yklerin Azaltlmas
dneme gelinmitir. dnflm ifade eden bu sre
AK Parti iktidar dneminde, gemiflten kalan ar bor yk ve byk aklar
sonunda, tarm sektrnn
veren bte gibi sorunlar yapsal tedbirlerle zlrken, bir yandan da,
istihdam iindeki pay 2002 ylndaki % 35 oranndan, 2006 ylnda % 27'ye
dflmfltr. Tarm sektrmzdeki verimlilik artfln ifade eden bu dnflm, istihdama verdiimiz nceliin bir gerei olarak, istihdam zerindeki ykler
ounluunu kadnlarn oluflturduu cretsiz aile iflisi saysn azaltmfltr. imkanlar zorlanarak azaltlmfltr.
Verimlilik odakl bu dnflm, kamuda hantallk oluflturan ylmalarla deil, 2003 ylnda yaplan 3 puanlk indirim sonucu, sizlik sigortas prim oran
zel sektr arlkl bir geliflim iinde salanmfltr. Saladmz gven yzde 7'den yzde 4'e ekilmi ve son 4,5 ylda yaklak 6.7 milyar YTL
ortamnda yatrmlar ve retimi canlanan iflletmelerimiz, daha fazla ve kamu gelirinden feragat edilmitir.
srdrlebilir istihdam imkanlar oluflturmaya bafllamfllardr. Yzbinlerce
insanmz, zel kesimde cretli ve maafll olarak dzenli bir istihdam imkanna Sosyal sigorta primine esas kazancn alt snrnn asgari crete eflitlenmesi ile,
kavuflmufltur. Bu geliflme, gelir dalmnn iyileflmesi bakmnda da olumlu bir baflka ifadeyle sanal asgari cret uygulamasnn sona ermesi ile iverenlerden
bir unsur olmufltur. iktidarmz dneminde toplam 7,7 milyar YTL daha az sigorta primi tahsil
edilmitir. Tm bu tedbirler halkmzn yeni ifl imkanlarna kavuflmas ve
Artk, uzun vadeli ekonomik gelime ve kalknma iin sosyal politikalarn retken hale gelmesi iin uygulanmfltr.
merkeze alnd bir dneme gelinmitir. stihdamn artrlmas, daha fazla
ve daha kaliteli ifl imkanlarnn oluflturulmas iin abalarmz artarak devam Partimiz nmzdeki dnemde istihdam zerindeki ykleri nemli oranda
edecektir. 21. yzyl flartlarnda nitelikli, becerikli, zgveni yksek, iletiflime azaltma konusunda kararldr. Ekonomide ve kamu maliyesinde salamfl
ve yenilie ak giriflimci bir toplum, rekabet gcmzn ve kalknmamzn olduumuz baflarl performans, istihdam konusunda atacamz bu ilave
temel dinamii olacaktr. admlara salkl bir zemin oluflturmufltur.
nmzdeki dnemde sadece mali ykler deil, istihdam zerindeki idari ve stihdam asndan byk nem taflyan KOB'lerin, blgesel
yasal ykler de azaltlacaktr. alflma hayatna iliflkin brokratik formaliteler ncelikler dikkate alnarak, istihdam artflna bal olarak finansman
daha da basitlefltirilecek, gereksiz dzenlemelerden kanlacak ve karar alma ihtiyalarnn karfllanmas iin dflk faizli kredi uygulamas
sreleri hzlandrlacaktr. Zorunlu istihdam uygulamalarnda ise, iflverenlerin geniflletilecektir.
ifli alfltrmasn zendirecek dzenlemelere gidilecektir. stihdam zerindeki
yklerin hafifletilmesi iin fl Kanunu'na gre almas zorunlu birimler Mesleki Eitim - gc Piyasas likisinin Glendirilmesi
konusunda da kolaylafltrc dzenlemeler yaplacaktr. Esneklik ve gvence Gemifl siyaset tarznn kalnts olan ksr tartflmalar ve ideolojik yaklaflmlar
uygulamalarn bir arada ele alarak, ifli ve iflverenler asndan ekici klnmas nedeni ile, gstermifl olduumuz abalara ve saladmz iyileflmelere ramen,
iin gerekli uyumlafltrma alflmalar yaplacaktr. mesleki eitim alannda uluslar aras normlara uymayan ve iflgc piyasalarnn
talebinden kopuk bir yap srmektedir. Baflta iflverenlerimiz ve meslek
Bu erevede; rgtlerimiz olmak zere, ilgili tm kesimlerle uzlaflma iinde, lkemizin
geleceini yakndan ilgilendiren bu sorunu aflmak kararllndayz.
SSK iveren prim oran, 2008 ylndan be puan ile balamak zere
Hkmetimiz, mesleki eitimin iflgc piyasasnn taleplerine daha duyarl
kademeli olarak indirilecektir.
hale gelmesine byk nem vermektedir. Bu amala, ok sayda meslein
standardn belirleme alflmalar gereklefltirilmifl ve bnyesinde meslek
verenlerin zorunlu zrl istihdamnda SSK iveren prim tutar
organizasyonlar ile sosyal taraflarn da bulunduu Mesleki Yeterlilikler
Hazine tarafndan karlanacaktr.
Kurumu kurulmufltur. nmzdeki dnem, bu kurumsal yap ve standartlar
temel alnarak mesleki eitimin sonu odakl bir flekilde gelifltirilmesi
fiirket kurma ve kapatma ile ilgili maliyetler indirilecek, ticaret
salanacaktr.
sicilleri internet ortamnda oluflturulacak ve tescil hizmetlerinin
ounluu internet ortamnda yaplacaktr. Mesleki eitimde okul tr yerine program trn esas alan ve programlar
arasnda kolaylkla geifllerin yaplabildii esnek bir sistemin altyaps kurulmufl
Yatrm destek ofisi, sosyal gvenlik merkezleri gibi uygulamalar olup, nmzdeki dnem bu sisteme geilecektir. Ayrca, raklk eitim
artrlarak, tek durak ofisler oluflturulacak, bylece iflletme ve alflma merkezlerinin ve programlarnn modernlefltirilmesi, meslek liseleri ve meslek
hayatna iliflkin sreler hem basitlefltirilecek hem de hzlandrlacaktr. yksek okullarnn iflgc piyasas ile iflbirlii iinde eitim yapmalar,
iflletmelerin eitim programlarnn belirlenmesine aktif katlm, eitimlerde
flletme kurma, taflma, iflas gibi ifl hayatna iliflkin konularda kamu bilgi iletiflim teknolojilerinin kullanlmas ve organize sanayi blgelerinde
kurumlar arasnda e-devlet uygulamas iinde gerekli bilgi ifllem a B e c e r i G e l i fl t i r m e M e r k e z l e r i n i n k u r u l m a s s a l a n a c a k t r .
kurulacaktr.
Aktif gc Programlar
Esnek istihdam biimleri artrlacak, esneklik-gvence iliflkisi lkemizde eitim sistemi ile iflgc piyasas arasnda yapsal bir uyumsuzluk
korunacaktr. bulunmaktadr. Bir yandan ifl arayan ok sayda insan, dier taraftan arad
nitelikte eleman bulamamaktan flikayet eden ok sayda firma olmas, bu
yapsal sorunun arpc bir gstergesidir.
zellikle ara insan gc alannda ortaya kan bu tabloyu, sadece makro Bir yandan eitim sektrnde reform alflmalarmza devam ederken, dier
politikalarla deil, efl zamanl olarak uygulamaya koyacamz mikro politikalar yandan hedef kitle odakl ve etkili programlar ile genlerimizin dinamizmini
ve reformlarla aflmak kararllndayz. harekete geireceiz. Normal liselerden mezun olup niversiteye yerleflme
imkan bulamayan, meslek lisesi ve meslek yksek okullar ile niversitelerden
Bylece bir yandan insanmz daha donanml ve nitelikli hale gelecek, mezun olup yeni bir gelecek kurma aflamasnda bulunan, tm gelerimizi
dier yandan firmalarmz arzu edip de bulamadklar vasflara sahip hedefleyen ve somut destekler sunan programlar uygulanacaktr.
igcne kavuacaklardr.
Partimiz, ikinci iktidar dneminde, genlerin kendi ifllerini kurmalarn
Hkmetimiz dneminde modern bir kamu istihdam kurumu olarak yeniden zendirerek genlerin istihdama katlmn artracaktr. Bu erevede "Genler
yaplandrlan Trkiye fl Kurumu (fiKUR), Aktif flgc Programlarn etkin Adam Oluyor Program" bafllatlacaktr. Genlere ynelik olarak giriflimcilik
ve yaygn bir biimde uygulayabilecek kapasiteye ulafltrlacaktr. Hkmetimiz eitimi verilecek, eitim sonrasnda bireysel ifl planlar hazrlanarak kurulacak
tarafndan sizlik Sigortas Fonu'ndan her yl en az 200 milyon YTL'nin olan ifle ynelik danflmanlk, finansman, pazarlama ve cretsiz yer tahsisi
bu programlara tahsis edilmesi suretiyle bu alana ayrlan kaynaklar nemli
gibi destekler verilecektir. Bu kapsamda zellikle iflsizlik orannn yksek
lde artrlacaktr.
olduu illerden bafllamak zere her ilde fl Gelifltirme Merkezleri (fiGEM)
kurulacaktr. Genler bireysel olarak veya oluflturacaklar gruplarla projelerini
Meslek Edin - in Hazr Program:
fiGEM'e teklif edecek ve baflarl olanlar uygulamaya geirilecektir.
ktidarmz dneminde binlerce kifliye, teorik ve ifl bafl eitimin birlikte
verildii istihdam garantili mesleki eitim kurslar dzenlenmifltir. Mesleki Kadn Giriimcilik Program:
eitimlerin baflars gz nnde tutularak, iflverenlerin talep ettii alanlarda Kadnlarmz, evlerinde ocuk bakmndan el becerilerine, eflitli sosyal
istihdam garantili mesleki eitim programlar yaygnlafltrlacaktr. Ayrca, etkinliklerin organizasyonuna kadar birok yararl aktiviteler yrtmektedirler.
12 aydan daha uzun sre iflsiz olan kiflilere beceri kazandrma eitimleri Ancak, iflgc piyasalarna katlmlar dflk dzeydedir. Esasen birok lkede
verilecek ve bu kiflilerin uygun ifller bulmalarna yardmc olunacaktr. gremediimiz bu potansiyel gcn, ekonomik deere dnfltrlmesi ve
sosyal sorunlarmzn zmnde etkili olmalar temel nceliklerimiz arasnda
nmzdeki dnemde baflta niversiteler, sivil toplum kurulufllar, meslek
yer almaktadr.
odalar ve yerel ynetimler olmak zere, yerel aktrler tarafndan hazrlanan
meslek edindirme projelerine finansman salanacaktr.
AK Parti, ikinci iktidar dneminde, iflgc piyasasna ve istihdama katlmlar
ok snrl olan kadnlarmzn baflarl birer giriflimci olarak hem ailelerine
flgc piyasasna iliflkin kapsaml, nitelikli ve gncel verilere ulaflmay salayan
hem de lkelerine katkda bulunmalarn salamak amacyla ilgili sivil toplum
bir iflgc piyasas bilgi sistemi gelifltirilecek ve mesleki eitim programlar
kurulufllar ile iflbirlii iinde genifl kapsaml bir kadn giriflimcilik program
bu sisteme gre dzenlenecektir.
bafllatacaktr. Kadn giriflimcilerimize iflgc piyasasnda geerli alanlarda ifl
Genler Adam Oluyor Program - Proje Getir-Giriimci Ol: fikrinden bafllayarak ifl kurma sonras dahil ihtiya duyacaklar btn konularda
Genlerimiz geleceimizdir. Gen nfus yapmzn gerek anlamda bir rekabeti destek salanacaktr.
stnlk oluflturmas iin eitime ve giriflimcilie byk nem veriyoruz.
STHDAM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA
zel stihdam Brolar:

Hkmetimiz dneminde getirilen nemli yeniliklerden biri de iflgc
piyasasnda fiKUR'un tekel yetkisinin kaldrlarak zel istihdam brolarnn
almasdr. nmzdeki dnemde zel istihdam brolarnn daha etkin bir
yapya kavuflturulmas ve yaygnlafltrlmas salanacaktr. Bu kapsamda, AB
lkelerinde uygulanmakta olan zel istihdam brolar vastasyla geici
istihdam sisteminin, lkemizde de yasal deifliklie gidilerek devletin denetimi
altnda uygulanmas salanacaktr. Bylece zel istihdam brolarnn dnemsel
eleman hizmeti vermesinin n alacaktr. Ayrca, ifle yerlefltirme hizmetleri
kapsamnda fiKUR ile zel istihdam brolar arasndaki iflbirlii artrlacaktr.
YAPISAL
DNSMN
YNETiMi
YAPISAL DNM YNETM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA YAPISAL DNM YNETM
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna dnm srecinde; hemen hemen Bilgi ana ulatmz 21. yzylda yolu ve ime suyu olmayan, tama
her alanda ok hzl bir deiim yaanmakta, rekabet her geen gn artmakta, su ile ihtiyalarn gidermeye alan sabrl insanmza sahip kan Adalet
alma ve i yapma ekilleri deimektedir. Doru bilgiye zamannda ve Kalknma Partisi iktidar, KYDES ve BELDES projelerini devreye
ulama ve deien koullara yerinde ve zamannda uyum gsterme, rekabet sokarak bu sorunlara ksa srede zm getirmitir. ktidarmz, bu projelere
stnl salamann olmazsa olmaz bir koulu olarak alglanmaktadr. 2 ylda 4,5 milyar YTL'nin zerinde bir kaynak tahsis ederek konuya ne
Byle bir dnemde, zellikle geleneksel sektrler deiime uyum salamakta derece nem verdiini somut bir ekilde gstermitir.
ve konumlarn glendirmekte zorlanabilmektedirler.
KYDES projesi, uygulama
Bilgi ana ulatmz 21.
Adalet ve Kalknma Partisi bu bilin ve anlay iinde; krsal kesim, esnaf alannda da bir yenilik
g e t i r m i fl t i r . k t i d a r m z ,
yzylda yolu ve ime suyu
ve sanatkarlarmz, KOB'ler, geleneksel sektrlerde faaliyet gsteren
sorunlar merkezden zme olmayan, tama su ile ihtiyalarn
iletmelerimiz bata olmak zere, yaanan hzl deiim srecinden en fazla
etkilenen kesimlerin sorunlarn sahiplenerek, gl ve byk Trkiye'mizin yerine mahallinde, yrenin gidermeye alan sabrl
flartlarn bilen vali ve insanmza sahip kan Adalet ve
imarnda bu kesimlerin aktif rol almalarn salayacaktr.
kaymakamlarmzn Kalknma Partisi iktidar,
nderliinde, il zel idareleri
Krsal alanda yaayan iftimizden byk kentlerimizde faaliyet gsteren KYDES ve BELDES projelerini
ve Kylere Hizmet Gtrme
iletmelere kadar tm kesimlerimizin, "sosyal devlet" anlaymz gz ard
Birlikleri (KHGB) araclyla
devreye sokarak bu sorunlara ksa
etmeden rekabet glerini artrmak, dnya ile etkileimlerini salamak ve srede zm getirmitir.
mahalli imkan ve kabiliyetleri
lkemizi bir refah toplumuna dntrmek temel hedefimizdir.
en verimli flekilde kullanarak
ksa srede zmeyi amalamfltr.
Krsal Kalknma
AK Parti ktidar KYDES projesi ile tm kylerimize ime suyu ve yol
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar ilk kez, ok ynl bir politika benimseyerek, gtrlmesini hedeflemifltir. ktidarmz 2005 ve 2006 yllarnda toplam;
nfusumuzun nemli bir kesiminin yaflad krsal alana ynelik olarak; Krsal
Kalknma Stratejisi hazrlamfltr. Bu strateji dorultusunda krsal kesimde 11.706 ime suyu projesi,
ifl olanaklarn eflitlendirmek ve gelir dzeyini ykseltmek iin krsal kalknma 24.280 km. asfalt yol,
yatrmlarnn desteklenmesi projelerini uygulamaya koymufl, ayrca AB 32.023 km. stabilize ve ham yol yapmfltr.
fonlarndan yararlanmak iin Tarm ve Krsal Kalknmay Destekleme
Kurumu'nun kurulufl alflmalarn bafllatmfltr. 2007 yl sonu itibariyle;
21.000 ime suyu projesi,
ktidarmz, krsal alanda tarm ve tarm dfl sektrleri bir btn olarak ele 50.000 km. asfalt yol,
almfl, kkl ve sreklilik arzeden bir krsal kalknma programn uygulamaya 45.000 km. stabilize ve ham yol tamamlamfl olacaktr.
bafllamfltr. Bu program kapsamnda 2006 ylnda tamam krsal alanda 1.256
proje desteklenmifltir. Adalet ve Kalknma Partisi iktidar nfusu 10.000'in altnda olan
belediyelerimizin ime suyu ve yol altyapsna destek olmak zere
2007 ylnda bafllatlan BELDES projesi ile yaklaflk 2.600 yerleflimimize 330 Sosyal ve evresel adan orman kylsnn kalkndrlmasna ve gelir
milyon YTL kaynak salamfltr. dzeyinin artrlmasna ncelik vereceiz.
Tarm ve Hayvanclk
Krsal alanda aile iflletmeciliini glendirici, giriflimcilii artrc, mevcut
rn desenimizi katma deeri yksek rnlere dnfltrc, turizm, el sanatlar lkemizde 6,1 milyon kiflinin istihdam edildii ve alflan nfusun yzde
ve evre gibi tarm dfl faaliyetleri de destekleyici programlar yaygnlafltracaz. 27'sinin geimini salad tarm sektr, insanmzn temel ihtiyalarnn
karfllanmasndaki vazgeilmezlii nedeniyle hayati neme sahiptir.
Bu erevede, krsal kesimde yaflayan vatandaflmzn, kendi yresinde zellik
arzeden rnler ile el sanatlar, turizm v.b. alanlarda sunacaklar projeleri, Tarm sektrmzn rekabet gcn artrmak, srdrlebilir bir yapya
Krsal Kalknma Kurumu araclyla proje tutarnn yzde 50 ile 90 arasnda kavuflturmak ve orta vadede uygulayacamz politikalar net olarak ortaya
bir hibe oran ile destekleyeceiz. koymak iin iktidarmz, Tarm Stratejisi Belgesi'ni hazrlamfl ve Tarm
ereve Kanunu'nu karmfltr.
Havza baznda rekabet gcnn yksek olduu rn ve alanlar belirleyerek,
verilecek destekleri bu rn ve alanlara ynlendireceiz. Bylece, yrelerimize Tarm Kanununda, kapsaml bir
greceli stnlklerine gre uzmanlaflmalarn salayc roller verecek, ayn
Tarm Kanununda, kapsaml bir
yaklaflmla biyolojik eitlilik,
zamanda retim planlamasn gereklefltirmifl olacaz. yaklamla biyolojik eitlilik,
genetik kaynaklarn korunmas
ve biyogvenliin salanmas,
genetik kaynaklarn korunmas ve
Hayvanclk potansiyeli bulunan ve temiz evreye sahip blgelerimizde organik rn konseyleri, szlemeli biyogvenliin salanmas, rn
hayvanclk ve bunlarn rnlerini ifllemeye ynelik tesisleri destekleyeceiz. konseyleri, szlemeli retim,
retim, tarm havzalar ve
Ayn anlayfl, organik sebze-meyve retiminde ve arclkta da uygulanacaktr.
krsal kalknma hizmetleri ile tarm havzalar ve krsal kalknma
ilgili dzenlemelere yer hizmetleri ile ilgili dzenlemelere
klimsel ve corafi avantaj bulunan blgelerimizde sebze-meyve ve bunlarn
verilmifltir. yer verilmitir.
ifllenmesine ynelik tesisler ile ileri teknoloji ve AR-GE destekli yatrmlar
(yksek teknolojili organize seraclk blgeleri) destekleyeceiz.
AK Parti, "Dnyadaki btn reticiler potansiyel rakibimiz, btn tketiciler
Tarm-niversite-sanayi iflbirliine nem vereceiz. Ayrca retici kooperatifleri de potansiyel mterimizdir" ilkesini benimsemektedir.
gibi rgtlerin yaygnlafltrlmasn salayacaz.
AK Parti ktidar dneminde, Trkiye'de tarm sektrnde nemli geliflmeler
Doa ve kltrel turizm potansiyeli bulunan yrelerimizde turizmin altyapsn salanmfltr.
gelifltirerek, bu konulardaki zel kesim yatrmclar destekleyeceiz. Tbbi ve
aromatik bitkiler ile ss bitkileri retimini ve tantmn teflvik edecek, Tarma verilen toplam destekler, 2002 ylnda 1,8 milyar YTL iken, bu
pazarlama olanaklar salayarak krsal alandaki biyolojik eflitliliin kullanmna deer 2007 ylnda 5,3 milyar YTL dzeyine karlmtr. Bu rakamlara
imkn vereceiz. Arclk, ipekbcekilii, kaz yetifltiricilii gibi yre koflullarna KYDES ve BELDES yatrmlar dahil deildir.
uygun ve rekabet gc yksek alanlarda destekler salayacaz.
Tarm sektrnn GSMH'ya katks 21,8 milyar dolardan 38,9 milyar iftilerin rgtlenmesinde nemli bir yap olan kooperatifiliin desteklenmesi
dolara ykselmitir. nceki dnemlere gre nemli lde arttrlmfltr. 1999-2002 dneminde
287 kooperatif projesine yalnzca 87 milyon YTL kredi kullandrlm
Tarmsal ihracatmz 4 milyar dolardan 8,6 milyar dolara ykseltilmi, iken, iktidarmz dneminde 1232 kooperatif projesine 820 milyon YTL
2002 ylnda yllk tarmsal ithalat ve ihracat deerleri hemen hemen ayn kredi kullandrlm ve 148 bin kiiye i imkan salanmtr.
iken, 2006 ylnda 1,4 milyar dolar ihracat fazlas salanmfltr.
Tarm sektrnde yllardan beri yaflanan; pazarlama, rnlerin tasnifi,
ktidarmz dneminde traktr satfllarnda byk artfllar kaydedilmifltir. 2002 paketlenmesi, pazarn uygun olduu zamanlarda piyasaya arz edilmek zere
yl sonuna kadarki drt yllk dnemde toplam satlan traktr says 75 depolanmas gibi sorunlar dikkate alnarak, iftilerimiz tarafndan hazrlanan
bin iken, 2003-2006 arasndaki drt yllk dnemde bu say 134 bine iflleme, paketleme, souk hava deposu, msr kurutma vb. tehizat ieren krsal
ykselmitir. kalknma projelerine yzde 50 ila 75 arasnda deiflen oranlarda hibeler
verilmifltir.
AK Parti iktidar, tarmsal desteklerin retim ve verimlilii artrmaya dnk
olmasna nem vermifl, toplam desteklerin iindeki DGD payn yzde 86'dan Gda ve ifllenmifl rnler ile baz tarmsal girdilerin KDV oranlarnda 10 puan
yzde 40'lara dflrerek rn desteini alt kat artrmfltr. Ham petrol indirim yaplmfltr.
fiyatlarnda meydana gelen artfln reticiye yanstlmamas iin iftilerimize
ilk defa mazot destei verilmeye balanmtr.
Organik tarm, sertifikal tohum kullanm, toprak analizi, damlama ve
yamurlama sistemlerinin kurulmas ve iyi tarm uygulamalar zel destek
ifti borlar yeniden yaplandrlarak 765.000 reticimizin borcundan 1,5
kapsamna alnmfltr.
milyar YTL azaltlmfltr.
Hatal sulama nedeniyle ortaya kan tuzlanma problemini nlemek ve suyun
Yrtlen politikalarn tarm sektrne olumlu bir dier katks da kredi
verimli kullanmn salamak amacyla, 'Damlama ve Yamurlama Sistemi'
faizlerinde yaflanmfltr. 2002 ylnda yzde 59 olan tarmsal kredi faiz oranlar
dflrlerek, kredi trne gre yzde 7-13 aralna ekilmifltir. devreye sokulmufl ve reticilerimizin cebinden bir kuru faiz demeden
Ziraat Bankas'ndan 5 yl vadeyle kredi alp damlama veya yamurlama
Kullanlan tarmsal kredi miktarlarnda da rekor seviyesinde artfllar sistemini kurabilmelerine imkan salanmfltr.
gerekleflmifltir. 2002 ylnda Ziraat Bankas araclyla verilmi olan
tarmsal kredi miktar 228 milyon YTL iken Mays 2007 itibariyle bu Tarm sektrnde uygulanan dier nemli bir politika ise, yllardr yeni yatrm
miktar 4,2 milyar YTL'ye ykselmitir. Dier bir ifade ile AK Parti iktidar yaplmad iin verimliliini kaybeden tarm iflletmelerinin (TGEM) kiraya
dneminde tarmsal kredi miktarnda 18 kat artfl salanmfltr. verilerek devletin yknn azaltlmas ve zel sektrn yatrm yapmasnn
nnn almasdr.
Adalet ve Kalknma Partisi, Trk iftisinin ar ve kronik bir sorunu haline
gelen mteselsil kefalet sistemini kaldrmfl ve bundan dolay hapis ve haciz Tarm alanlarndaki en yeni bilgi birikimini iftimizin ayana gtrmek
durumuyla karfl karflya kalmfl olan 650.000 iftimizin maduriyetini amacyla 2.500 ziraat mhendisi ile veteriner hekimin 20 bin kye hizmet
gidermifltir. verecek flekilde merkez kylerde istihdam ve ikameti salanmfltr.
nmzdeki dnemde bu tarm danmanlarnn says 10 bine karlacak Adalet ve Kalknma Partisi iktidar bu kanunlarla yetinmemifl, tarmsal
ve btn kylerimize hizmet vermeleri salanacaktr. kalknmann yol haritasn ortaya koyan Tarmsal Kalknma Master Plan
hazrlamfl, bu plana uygun olarak "Havza Bazl Proje Uygulamalar"n
Tarm sektrmzn gnn koflullarna uyum salamas amacyla reform bafllatmfltr. Bylece tarmda devlet destei, her blge ve her rn iin ayr
niteliinde aflada yer alan kanunlar karlmfltr. ayr projeler kapsamnda ele alnacak ve bu programlar uygulanrken lkemizin
gerekleri gz nnde bulundurulacaktr.
Paralanamaz minimum tarmsal arazi bykln 20 dekara
ykselten Toprak Koruma ve Arazi Kullanm Kanunu, Trkiye'de tarm arazilerinin
nesilden nesile blnerek intikal Adalet ve Kalknma Partisinin
etmesi, ortalama parsel tarm politikalarndaki temel
iftilerimizin karfl karflya olduu pek ok riski gvence altna alan
ve primlerin % 50'sinin devlet tarafndan dendii devrim byklnn giderek yaklam; "kreselleen" ve
niteliindeki Tarm Sigortas Kanunu, klmesine ve tarmda verimin "ticaretin daha da serbestletii"
dflmesine neden olmaktadr. dnyada, Trkiye'nin, temel tarm
AK Parti iktidar dneminde,
Tohumculukta dfla bamlla son verilmesini salayacak olan rnlerinde "kendine yeterlik"
tarmsal arazilerin miras hukuku
Tohumculuk Kanunu, politikas yannda, "dnya ile
bakmndan blnmemesini,
korunmasn, kullanmn ve zel rekabet edebilmek" ve dnya
Bitki eflitlerinin gelifltirilmesini zendirmek, yeni eflitlerin ve slah
arazi toplulafltrma alflmalarn piyasalarnda "liderlik" yarna
haklarnn korunmasn salayacak olan Yeni Bitki eitlerine Ait
ieren dzenlemeler yaplmfl, katlmak olacaktr.
Islah Haklarnn Korunmas Kanunu,
paralanamaz minimum arazi
bykl 10 dekardan 20 dekara karlmfltr. Arazi toplulafltrma alflmalarna
Katma deeri yksek ve dfl talebin youn olduu organik rn ve hz kazandrmak amacyla, Tarm ve Kyiflleri Bakanlnn yansra DS,
girdilerin retiminin gelifltirilmesini salayacak olan Organik Tarm kooperatifler ve belediyelere arazi toplulafltrma yetkisi verilmifltir.
Kanunu,
Mera slah alflmalarnda da nemli geliflmeler salanmfl, 2002 ylnda
Tarm rnleri ticaretini kolaylafltracak, rn borsalarn gelifltirerek 68.000 dekar olan mera slah 2005 ylnda 900.000 dekara karlmfltr.
vadeli ifllemler ve opsiyon borsasnda vadeli tarm szleflmelerinin Uygulanan etkin teflvik politikalar sayesinde, 2002 ylnda 6,5 milyon ton
ifllem grmesini ve reticilerin fiyat dalgalanmalarndan olan yem bitkileri retimi yzde 261 artflla 2006 ylnda 17 milyon tona
etkilenmelerini nleyecek olan Lisansl Depoculuk Kanunu, ykselmifltir.
iftilerimize proje bazl hibe destei altyapsn oluflturan Tarm Kresel iklim deiflikliklerinin tarm sektrne etkisini zamannda
ve Krsal Kalknmay Destekleme Kurumu Kanunu, deerlendirmek zere Kuraklk Ynetimi Koordinasyon Kurulu
oluflturulmufltur. Bu erevede lkemizin tmn ilgilendiren eflitli senaryolar
rgtlenmeyi teflvik edecek olan retici Birlikleri Kanunu. ieren kuraklk eylem plan hazrlanmfltr.
Tarm sektrne ynelik alacamz kararlarn salkl bir temele dayanmas Bilinli sulama iin gelifltirmeye baflladmz yamurlama ve damlama sistemi
iin bilgi altyapsna, arazi ve ifti kayt sistemine byk nem vermekteyiz yatrmlarn desteklenmeye devam edeceiz. Sulama projelerine ncelik
ve bu konuda ileri bir aflamaya gelmifl bulunmaktayz. vererek rasyonel hale getirecek ve bu projelere yeterli kaynak tahsis edeceiz.
Baraj bitirilen projelerin, sulama ve bakm ksmn zel sektrn yatrmna
Adalet ve Kalknma Partisinin tarm politikalarndaki temel yaklam; aacaz.
"kreselleen" ve "ticaretin daha da serbestletii" dnyada,
Trkiye'nin, temel tarm rnlerinde "kendine yeterlik" politikas yannda, Alan baflna snrl dzeyde 2005 ylnda balatlan alan bazl
"dnya ile rekabet edebilmek" ve dnya piyasalarnda "liderlik" yarna dorudan gelir destei (DGD)
mazot ve gbre destei
katlmak olacaktr. demesine ek olarak, toprak
analizi yaptran, sertifikal tohum uygulamasn srdreceiz.
Hedefimiz, tketimdeki eilimleri yakndan izleyerek, geliflmeleri bir "erken kullanan ve organik tarm
uyar" mant ile kk ve orta lekli reticimize ileten bir yap oluflturmaktr. faaliyetinde bulunan reticilere ilave destek uygulamas ile ihtiya grlen
bitkisel rnlerde prim demelerine devam edilecektir.
Hazrlamfl olduumuz yol haritas erevesinde; tarmsal destekleri alan ve
rn temelinde farkllafltracaz. 2005 ylnda balatlan alan bazl mazot ve gbre destei uygulamasn
srdreceiz.
Gelifltirilecek lisansl depoculuk ve rn borsalar vastasyla fiyatlarn serbest
piyasada oluflumunu esas alacak ve retimin piyasa koflullarndaki talebe gre thalatmzda nemli bir yer tutan yal tohumlar baflta olmak zere lkemizde
flekillenmesini salayacaz. Bylece, tarm rnlerinin kayda alnmas ve arz a rnlere ynlendirme teflvikleri uygulayacaz. Pilot uygulamas
standardizasyonunda da nemli bir ilerleme salayacak ve uluslararas piyasalara bafllatlan havza bazl teflviklerini lke geneline yaygnlafltracaz.
eriflimini kolaylafltracaz.
Tarm danflman uygulamas geniflletilecek ve zel danflmanlk firmalarnn
Rekabet gcnn artrlmas amacyla; ihracat desteklerinde katma deeri kurularak hizmet vermeleri teflvik edilecektir. Bu sayede ziraat mhendisleri
yksek, markal ve nihai tketiciye ynelik rnlere arlk verilecektir. ve veteriner hekimlerinin istihdamn salayarak iftimizin bilgiye ulaflmasn
retici rgtlerinin yaygnlafltrlmas ve bu rgtler tarafndan eitim ve kolaylafltracaz.
yaym hizmetlerinin yrtlmesi salanacaktr.
Pazar garantili szleflmeli retimi yaygnlafltracak tedbirler uygulanacaktr.
Bitkisel retimde verimli ve kaliteli rn elde etmek iin ekolojik koflullara
uygun eflitlerin belirlenmesi, yeni tarm tekniklerinin uygulanmas ve Dnyada nemi giderek artan Enerji Tarm gelifltirilerek yaygnlafltrlacak,
alternatif retim metotlarnn kullanlmas salanacak, bitki hastalk ve tarm ve dier sektrlerin ihtiya duyduu biyoetanol ve biyodizel retimi
zararllaryla etkin, entegre mcadele yntemleri uygulanacaktr. teflvik edilecektir.
Toprak ve su kaynaklarnn etkin kullanlmasna dnk yntem ve aralara Organize Tarm Blgeleri projelerini uygulamaya geireceiz. Yerli tohum
ncelik verilecektir. gelifltirme alflmalarna azami nem ve destek vererek, zel sektrn de bu
yndeki alflmalarn teflvik edeceiz.
Tarm ve gda iflletmelerinin modernizasyonu, arazi toplulafltrma, bitki ve AK Parti iktidar nmzdeki dnemde de hayvanclk sektrne zel
hayvan sal ile gda gvenliinin salanmas konularnda alflmalara hz nem vermeye devam edecektir.
kazandracaz.
Hayvanclmzn rekabet edebilir bir yapya kavumas iin iletme
Tarm Bilgi Sistemini, tarmsal politika ve nceliklerin belirlenmesi ve bu leklerini bytmeye ynelik tedbirler alacaz.
erevede tarmsal destek mekanizmalarndan gerek reticilerin yararlanmasn
salayacak flekilde kontrol ve izlemeye imkan veren bir yapya kavuflturacaz. Entegre hayvanclk iflletmelerinin kurulmasn destekleyeceiz. Yaplacak
toplu sam tesislerine verilen destekleri arttracak, damzlk hayvan yetifltiren
Tarm ve Kyiflleri Bakanln gnn flartlar ve Avrupa Birliine uyum zel sektr kurulufllarn destekleyeceiz. Devlet arazilerinin uygun flartlarla
erevesinde yeniden yaplandracaz. zel sektr iflletmelerine kiraya verilmesine devam edeceiz.
Genetik olarak deifltirilmifl organizmalar ve rnlerin retiminde insan AK Parti dneminde byk bir ivme kazanan, yerli rklarmzn slah edilmesi
sal ve evrenin korunmas konusunda Biyogvenlik Kanunu karacaz.
ve mera slah alflmalarn artrarak srdreceiz.
Gda gvenlii ve gda kontrolnde etkinliin salanmas iin Yeminli Gda
Kontrolrl sistemi oluflturacaz.
Kufl gribi ile mcadelede dnyada rnek bir baflar gsteren AK Parti ktidar,
Hayvanclk yeni dnemde bu tr hastalklarla mcadeleye youn bir flekilde devam
edecektir.
Hayvanclk sektrnde byk bir potansiyele sahip olan lkemizin rekabet
gcn artrmak iin bafllatmfl olduumuz zihniyet deiflimini kararllkla
zel laboratuarlarn kurulmasn tevik edeceiz.
devam ettireceiz.
Hayvanclkta, slah, hastalk ve zararllarla mcadele, kaliteli yem bitkileri
AK Parti iktidar nmzdeki ktidarmz, yerli
retiminin artrlmasna ynelik alnan tedbirleri srdreceiz.
dnemde de hayvanclk sektrne rklarmzn slahna ynelik
alflmalar baflta olmak
zel nem vermeye devam edecektir. Balklk sektrnde; alternatif trlerin gelifltirilmesine nem vererek, tarla
zere, hayvancla
saladmz destekleri artrmfl, nmzdeki dnemde de artrmaya devam balkln zendireceiz. Deniz balklna ynelik hukuki, kurumsal ve
edecektir. 2002 ylnda 624.000 adet olan sun'i tohumlama says 2006 ylnda teknik alflmalar hzlandrarak, yetifltiricilik faaliyetlerinin evreye duyarl
2.100.000 adet seviyesine ykseltilerek yaklaflk kat artrlmfltr. Hayvancla bir flekilde yrtlmesini salayacaz.
uygulanan destek miktarlar da 2002 ylnda 75 milyon YTL iken 2006 ylnda
660 milyon YTL'ye kartlmfltr. Yeni dnemde, yukarda yapmay taahht ettiimiz ifller yannda 2013 yl
itibariyle 20 temel rnde rekabet gcmz artrarak dnya liderlii iin
Hayvan hastalklarnn teflhisi, gda ve yem kontrolnde analiz ve kalite alflacaz.
kontrol amacyla faaliyet gsteren Arafltrma Enstitleri ve l Kontrol
Laboratuarlarnn birou gnn flartlarna gre yenilenerek akredite edilmifltir.
Kk ve Orta lekli letmeler ile Esnaf ve Sanatkarlar KOB'lerin bilgiye eriflim ve bilgiyi katma deere dnfltrme yarfl iinde,
aile iflletmeciliinden modern iflletmecilie gemelerine nem veriyor ve
Geleneksel yapmzda nemli bir yeri olan kk ve orta lekli
destekliyoruz.
iletmelerimizi ekonomik ve sosyal yaammzn dinamik unsurlar olarak
grmekteyiz.
Toplam istihdamn yzde 77'sini oluflturan KOB'lerin istihdam oluflturma
kapasitesini sosyal politikalarmz asndan ok nemli grmekteyiz. Genel
stihdam oluflturmada, rekabet gcmz artrmada ve sosyal yapmz
politikalarmzn yan sra, dorudan saladmz imkanlarla bu iflletmelerimizi,
glendirmede ok nemli yeri olan kk ve orta lekli iflletmelerimiz
gemifle gre ok daha gl bir biimde desteklemekteyiz.
(KOB) AK Parti iktidarnn ncelikleri arasnda yer almaktadr. lkemizin
dnne ve bugnne olduu gibi, geleceine de byk katklarda bulunacaktr.
Devletin borlanma gereindeki azalmaya paralel olarak, zel bankaclk ve
finans sistemi de kk giriflimcilere daha genifl finansman imkanlar sunmaya
Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geiflin hzland dnyamzda; yeni
bafllamfltr. Eskiden arlkl olarak kamu sektrn finanse eden bankaclk
flartlara uyum salamakta glk eken byk lekli hantal iflletme yaplarnn
sistemi, saladmz yeni ortamda reel sektrn finansmanna ynelmeye
yerini, lek bykl ile esneklii bir arada gelifltiren yeni iflletme modelleri
bafllamfltr.
almaktadr.
Halk Bankas esnaf ve sanatkar kredileri 2002 ylnda 154 milyon YTL iken,
Gnmzde rekabet iin a
Geleneksel yapmzda nemli bir yeri yaklaflk 17 kat artarak Mays 2007 itibariyle 2,6 milyar YTL'ye ykselmifltir.
oluflturan, ana faaliyet
olan kk ve orta lekli KOB kredileri ise 2002 ylnda 347 milyon YTL iken 2007 ylnda 5 milyar
alanna younlaflan, ok
iletmelerimizi ekonomik ve sosyal YTL'ye ykselmifltir. 2002 ylnda sadece 63 bin iflletme bu imknlardan
sayda kk iflletmeyi etkin
yararlanmflken, 2007 ylnda yaklaflk 500 bin iletme yararlanr hale gelmifltir.
yaammzn dinamik unsurlar olarak bir tedarik sistemiyle ortak
Bankann toplam kredileri iinde bu tr kredilerin pay 2002'de % 12 iken,
grmekteyiz. standartlar iinde alfltran
2007 ylnda % 56'ya ykselmifltir.
yaplar baflarl olmaktadr.
Maliyeti en alt dzeye dflren bu yaplar; kamu, niversite, finans sektr
Ziraat Bankas KOB kredileri 2002 ylnda 22 milyon YTL iken rekor seviyede
gibi paydafllarla birlikte, sinerji reten bir iletiflim ve iflbirlii modelini ortaya
bir artflla, 76 kat artarak, Mays 2007 itibariyle 1,7 milyar YTL seviyesine
karmaktadr.
ulaflmfltr.
Adalet ve Kalknma Partisi KOB, esnaf ve sanatkarmza dnyann bu
Esnaf ve sanatkarlara kullandrlan kifli bafl kredi limiti 5 bin YTL'den 25
gerekleri flnda yaklaflmakta ve bu dinamik gcmz kresel rekabet
bin YTL'ye ykseltilirken kredi faiz oranlar %47'den % 13'e indirilmifltir.
ortamna hazrlamay hedeflemektedir.
Gnn flartlarna uygun olarak 5362 sayl Esnaf ve Sanatkarlar Meslek
Profesyonel bir flekilde ynetilen, yatrm kararlarn bilimsel verilere dayanarak
Kurulufllar Kanunu kartlmfltr.
alan, birlikte hareket etme kabiliyeti olan, a oluflturma becerisine sahip bir
iflletme yaps, AK Parti'nin gelecek vizyonu iinde arlkl bir yere sahiptir.
Esnaf ve sanatkarlarmz hakknda doru bilgilere ksa srede ulafllmasn
salayan e-Esnaf projesi ile yaklaflk 2 milyon esnaf ve sanatkarmzn kaytlar Kk iflletmelerimizin temel sorunlarndan biri kredi teminatdr. KOB'lerin
gncellenmifltir. finans kaynaklarna eriflimin yolunu amak amac ile, Kredi Garanti Fonunun
(KGF) sermayesi 15 kat artrlarak 60 milyon YTL'ye karlmfl ve bu fondan
AK Parti iktidar dneminde, KOSGEB destekleri artrlmfl, destek alma 480 milyon YTL kredi teminat hacmi salanmfltr.
flartlar kolaylafltrlmfl ve verilen destekler eflitlendirilmifltir. Sadece 8 olan
destek says 22'ye ykseltilmifl ve destekler verilirken KOB'lerden istenen T e k n o l o j i G e l i fl t i r m e
evrak says 48'den 5'e indirilmifltir. Blgelerinin says 26'ya ulaflmfl Adalet ve Kalknma Partisi, esnaf
olup, bu blgelerde halen 560 ve sanatkarlar ile KOB'lerimizi,
Bu erevede desteklenen KOB says 2002 ylndan nce 3.000'den az iken, K O B , A r - G e a l fl m a s lkemizin muasr medeniyet
AK Parti dneminde bu say 54.000 iflletmeye ulaflmfltr. Geleneksel yapdaki yapmaktadr. Ayrca,
iflletmelerin kurumsallaflmas ve rekabet glerinin artrlmas amacyla, seviyesine ulamasnda, zgven
niversiteler ile kamu ve zel
Stratejik Yol Haritas uygulamas bafllatlmfl, 9.000 iflletmenin yol haritas iinde dnyaya almasnda en
arafltrma kurumlarndaki bilim
onaylanmfltr. ve teknoloji altyapsndan nemli dinamik olarak
iflletmelerin yararlanmasn grmektedir. Bugne kadar bu
Adalet ve Kalknma Partisi ilk kez yeniliki bir uygulama olarak KOB'lere salamak ve sanayi-niversite kesimlere gtrdmz
kredi faiz destei salamfltr. ktidarmz 2004 ylnda bafllatlan uygulama ile
iflbirliini glendirmek amacyla hizmetlere devam etmeye ve bu
KOB'lere kamu bankalarndan 24 aya kadar "0" faizli iflletme, ihracat ve
11 Teknoloji Gelifltirme Merkezi desteklere yeni boyutlar
yatrm kredisi kullandrmaktadr. Bu imkndan 2004-2006 yllarnda yaklaflk
(TEKMER) hizmete almfltr.
10 bin KOB yararlanmfl ve 1 milyar YTL'lik ihracat kredisi kullanmfllardr. kazandrmaya kararldr.
Bylece, bu iflletmelerin 608 milyon dolar ihracat yapmalar salanmfltr.
Adalet ve Kalknma Partisi, esnaf ve sanatkarlar ile KOB'lerimizi, lkemizin
muasr medeniyet seviyesine ulamasnda, zgven iinde dnyaya
KOB'lerimize ayrca; eitim, danflmanlk, Ar-Ge, yurt ii ve yurt dfl fuarlar
almasnda en nemli dinamik olarak grmektedir. Bugne kadar bu
ve tantm gibi alanlarda 2003 - 2007 (Nisan) dneminde toplam 231 milyon
YTL hibe salanmfltr. kesimlere gtrdmz hizmetlere devam etmeye ve bu desteklere yeni
boyutlar kazandrmaya kararldr.
TOBB, KOSGEB, Halk Bankas ve baz Ticaret ve Sanayi Odalarn ifltirakiyle
kurulmufl olan KOB Giriflim Sermayesi Yatrm Ortakl A.fi. (KOB adafl standartlar esas alnarak yaptmz yeni KOB tanmna uygun olarak
A.fi.)'nin ifllerlii artrlmfltr. kurumsal yaplar gelifltireceiz. Bu kapsamda, KOB'lerin desteklenmesinde
grev alan kurum ve kurulufllarn idari yapsn yeniden dzenleyeceiz,
KOSGEB, fiKUR ve Sosyal Yardmlaflma ve Dayanflma Fonu iflbirlii ile iflbirliini artrarak KOB'lerin etkin ve sratli hizmet ve destek almasn
Biliflim rakl eitimi bafllatlmfltr. salayacaz.
KOB yatrmlar iin elveriflli altyap olanaklar gelifltirilmektedir. 2004- Geleneksel teflebbs gcmz modern mekanizmalarla destekleyen giriflim
2006 yllarnda toplam 18 adet Organize Sanayi Blgesi ve 33 adet Kk sermayesi modeline yeni bir canllk kazandrmaya kararlyz. Yeni kurulan
Sanayi Sitesi tamamlanmfltr. ve geliflme srecine giren bilgi ve teknoloji tabanl KOB'lerin sermaye
ihtiyalarn bankaclk sistemi dflndaki kaynaklardan salayabilmesi iin Kredi garanti fonlarnn teminat hacmi 5 milyar YTL'ye ykseltilecektir.
altyapsn kurduumuz Giriflim Sermayesi Fonlar aracl ile 1,5 milyar YTL Ayrca, Kredi Garanti Fonu yararlanclara en yakn noktada hizmet vermek
giriflim sermayesi imkan oluflturacaz. amacyla blge dzeyinde flubeler alacaktr.
niversitelerimiz baflta olmak zere kamu kurulufllarmzn insan gc, Yeni ve yeniliki anlayfla dayal, Patent Destek Program, Ar-Ge Yatrm
laboratuar gibi imkanlarnn KOB'lerin istifadesine sunulmasn salayacaz. Destek Program, Ar-Ge rnleri Pazarlama ve Destek Program uygulamaya
KOB'lere ynelik bilgilendirme, ynlendirme ve bilinlendirme alflmalarn konulacaktr.
yapacak, eitim, danflmanlk, laboratuar hizmetleri, tasarm, rn gelifltirme,
patent alma gibi ihtiyalarn destekleyeceiz. Tm taraflarca kabul grmfl, bizatihi esnaf ve sanatkarlarn eflitli alt meslek
rgtleri liderliinde sahiplenecei ve rasyonel bir ifl gelifltirme planna
KOB'lerin inflaat tamamlanan kk sanayi sitelerinde ve organize sanayi oturtulmufl proje ve mekanizmalar desteklenecektir.
blgelerindeki iflyerlerine taflnp salkl alflma koflullarna kavuflmalar iin
taflnma destei vereceiz. retimden pazarlamaya, ticaretten, turizme birok alanda faaliyette bulunun
kk esnaf ve sanatkarmzn birleflmelerine veya ortak giriflimlerine zel
hracat yapan KOB says gnmzde 45.000'e ulaflmfltr. flletmelerin ihracat destek programlar uygulanacaktr.
hacimlerinin artrlmas iin destekler salanacaktr. Bu amala, her yl "0"
faizli en az 1 milyar dolar ihracat kredisi verilmesi hedefimizdir. Ayrca, Bu kapsamda yer tahsisi, devlet destekli kredi imkanlar, yeni teknoloji,
ihracat yapan kk iflletmelerin niversite mezunlar istihdam etmeleri ynetim danflmanl ve eitim gibi alanlarda destek salanacaktr.
zendirilecektir. 2001 krizinden sonra deme gl eken KOB'lerin ekonomiye
kazandrlmas ve bu yolla istihdamn artrlmas amacyla "Anadolu Yaklaflm"
KOB'lerin nitelikli eleman ihtiyacn karfllamak ve kayt altna girmelerini ad altnda yrtlen alflmalarda nemli aflama kaydedilmifltir. karttmz
zendirmek zere her yl "0" faizli istihdam kredisi verilmeye devam edilecektir. bir kanun ile bu iflletmelerimizin kredi borlarnn yeniden yaplandrlmas
amalanmfltr. Ayrca, bu imkan kullanan KOB'lere vergi istisnas,
Modern teknolojiyi takip edememeleri nedeniyle rekabet gleri azalan denememifl vergi, sigorta, elektrik, doalgaz, su ve telefon borlarnn tecil
KOB'lerin mflterek yatrmlar kmelenme yaklaflm erevesinde edilmesi gibi kolaylklar salanmaktadr.
desteklenecek, OSB ynetimlerinin kmelenmede nemli rol stlenmeleri
salanacaktr. Kmelenme kapsamnda bir araya gelecek KOB'lere kredi faiz Geleneksel Sektrlerin Rekabeti Yapya Kavuturulmas
destei verilecektir.
Geleneksel sektrler olarak tanmlanan hazr giyim, tekstil, deri, gda, tafl ve
topraa dayal sanayi, orman rnleri ve mobilya gibi emek youn
Teknoloji Gelifltirme Blgelerine yatrm kredisi faiz destei salanarak Ar-
sektrlerimizde, in ve Hindistan gibi ucuz emek gcne sahip lkelerin
Ge alflmas yapan KOB'lerin says artrlacaktr.
rekabetini daha youn bir flekilde hissetmekteyiz.
KOB'lerin finansman kaynaklarna eriflimini kolaylafltrmak iin kredi
garantisi ve giriflim sermayesi sistemi gelifltirilecektir. KOB'lerin teminat AK Parti iktidar dneminde geleneksel sektrlerimizin yeni flartlara ayak
problemi kredi garanti fonlarnn gc artrlarak afllacaktr. uydurmalar ve rekabet glerini artrabilmeleri iin, iflletmelerin hammadde
temininden pazarlamaya dein uzanan srelerinde maliyetleri dflrmek Markalaflma alflmalar ile efl zamanl olarak bu sektrlerde faaliyette bulunan
amacyla; firmalarmzn; teknik alt yapsndan insan kaynaklarna, ynetiflim
sistemlerinden marka ynetimi ve pazarlamaya kadar, tm yeteneklerini
Elektirik fiyatnda ucuzlama salanmfl, uluslararas standartlara ulafltrarak rekabet glerini artracaz.
EXMBANK kredilerinin vade ve faizinde iyilefltirmeler yaplmfl, Rekabetin youn olarak yafland bir ortamda ayn sektrde faaliyet gsteren
firmalarn belirli bir blgede younlaflmas dflk maliyetlerde retim
Markalaflma, yurtdfl fuarlarna katlm ve maaza ama faaliyetlerine yapmalarn salamakta ve rekabet glerini artrmaktadr. Kmeleme dediimiz
ynelik destekler verilmifl, bu yaplanma baz illerimizde doal olarak oluflmufltur (Gaziantep'te hal
sektr, Konya'da otomotiv yan sanayi gibi). Geleneksel sektrlerimizin
Tekstil, konfeksiyon, deri ve gda rnlerinde KDV % 18'den % 8'e rekabet glerini artrmak amacyla yeni dnemde, kmeleme politikalar
indirilmifl, oluflturularak hali hazrda lkemizde doal olarak oluflmufl KOB kmelerinin
sektrel kmeler halinde rgtlenmesini zendireceiz.
Deri iflleme sanayindeki firmalarn modern tesislerde faaliyet
gstermelerini ve artma tesisi olan blgelere taflnmalarn salamak Bu erevede;
zere Organize Deri Sanayi Blgeleri yatrmlarna devam edilmifltir.
KOB kmelerine danflmanlk desteklerinin verilecei Danflmanlk
Ayrca, makro ekonomik dengelerdeki dzelmeye paralel olarak faizlerde ve Merkezleri,
vade farklarnda keskin dflfller olmufl, zel sektre verilen kredi hacmi
artmfl, kurumlar vergisi %33'den %20'ye, gelir vergisi st dilim vergi oran Kme ii tm faaliyetlerin koordinasyon ierisinde yrtlmesi iin
%45'den %35'e, iflsizlik sigorta primi %7'den %4'e indirilmifltir. Koordinasyon Merkezleri,
Prime esas kazan alt snrnn asgari cretle eflitlenmesiyle sanal asgari cret Kme yesi KOB'lerin Ar-Ge ve laboratuar ihtiyalarnn
uygulamasna son verilmifltir. Bu uygulama iflveren priminde 7,7 puanlk bir karfllanmas ve insan kaynaklarn gelifltirebilmeleri iin Ar-Ge ve
indirime karfllk gelmektedir. Kriz dnemlerinden kalan vergi ve prim Eitim merkezleri,
borlarna deme kolaylklar getirilmifltir.
Ortak alm ve pazarlama organizasyonlar iin Pazarlama, Datm
AK Parti iktidar yukarda yaplanlara ilave olarak nmzdeki dnemde ve Tedarik Merkezleri,
geleneksel sektrlerimizin dnmn destekleyen politikalar uygulamaya
devam edecektir. Ortak markalarn oluflturulmas ve yaflatlmas iin Endstri ve Moda
Tasarm Ofisleri
Markalaflma alflmalarn tm geleneksel sektrlere yaygnlafltracaz. Bu
alan iin ayrlan kaynan artrlmas suretiyle lokomotif markalar oluflturacaz. kurulmasn salayacaz.
Geleneksel ihra rnlerimizin yurtdflnda tantm ve pazarlamasna ynelik kullanlamayan veya eksik kullanlan potansiyelleri harekete geirilerek
destekleri artrarak devam ettireceiz. kalknma hamleleri lke sathnda glendirilip yaygnlafltrlacaktr. Bu flekilde
salanan istihdam, retim ve gelir artfl ncelikle yerel ve blgesel geliflmeyi
Geleneksel sektrlerde faaliyet gsteren firmalarn profesyonel bir ynetim hzlandracak, blgeler aras geliflmifllik farklarn azaltacak, uzun vadede de
anlayfl iinde dnyadaki geliflmeleri yakndan takip edebilmeleri, pazarlama topyekn ulusal kalknmamza btn blgelerin verdii katky en st dzeye
ve tantm stratejileri gelifltirebilmeleri ve retimde verimliliklerini karacaktr.
artrabilmeleri amacyla dzenleyecekleri eitim programlarn destekleyeceiz.
G dinamiklerini olumlu ynde etkilemek, blgeler arasnda ve blge iinde
Teslim sresinin gnmz rekabet koflullarnda nemli bir faktr olduu gz geliflmifllik farklarn azaltmak, retim kltrn btn lke sathnda
nne alnarak, lkemizin nemli pazarlara corafi yaknlk avantajn yaygnlafltrarak rekabet gcmz gelifltirmek ve sosyal refah artrarak tabana
kullanmak iin lojistik altyapsn gelifltireceiz. yaymak amacyla il/blge dzeyinde "kalknma ajanslar" kurulacaktr.
Kalknma ajanslarnn, zel olarak oluflturulan kaynaklaryla, baflta befleri ve
nmzdeki dnemde gda iflletmelerinin gvenli gda retmelerini sosyal sermaye olmak zere kalknma potansiyellerini harekete geiren,
zendireceiz. Teknolojik ve dier altyap ihtiyalarnn giderilmesi iin retimi, istihdam ve geliri artran, yatrm ortamn kolaylafltran ve cazip
ihtiya duyduklar yatrmlar belirleyerek, bunlarn gereklefltirilebilmesi hale getiren kalknma projelerine hibelerle destek olmas salanacaktr.
amacyla sektrel programlar oluflturacaz.
l ve blgelerin geliflme stratejilerinde belirlenen uzmanlaflma alanlarna gre,
Gda rnlerinin ihracatnda, son tketime ynelik, katma deeri yksek niversiteler ile mesleki ve teknik okullarn arafltrma ve gelifltirme kapasiteleri
rnlerin yeni pazarlara giriflini destekleyeceiz. glendirilecektir.
Btn bu dnflm projeleri; lkemiz insanlar iin yeni ifl, afl, istihdam, Dier taraftan blgelerin kendi zelliklerine uyarlanmfl devlet yardmlar
retim, refah ve mutluluk demektir. uygulamas ile, mekansal uzmanlaflma alanlarnda rekabet gc artrlacaktr.
Blgesel Gelime ve Mekansal Pazarlama Mekansal Planlama Hiyerarisi

AK Parti iktidar, milli birlik, beraberlik ve dayanflmamz gelifltirmek, Uzun vadeli geliflme perspektifinden yoksun, dank ve yavafl iflleyen mekansal
kalknma frsatlarn lke sathna yayarak blgeler aras geliflmifllik farklarn planlama hizmetleri yeniden yaplandrlacaktr.
azaltmak ve lke genelinde ekonomik ve sosyal uyumu salamak amacyla
btncl bir blgesel geliflme politikas uygulayacaktr. Ulusal dzeydeki kalknma planmzdan bafllamak zere, planlama hiyerarflisi
ve ilgili kurumlarn sorumluluk ve ifllevleri ak ve net bir flekilde
Ulusal kalknma plan ve stratejileriyle tamamen uyumlu bir blgesel gelime tanmlanacaktr. Baflta metropoller, geliflme potansiyeli yksek cazibe merkezleri
stratejisi hazrlanacaktr. Bu strateji ve bununla uyumlu hazrlanacak blgesel ve evreleri olmak zere btn lke sathnn yerleflim, sanayi, turizm, tarm,
kalknma planlaryla, baflta az geliflmifl blgelerimiz olmak zere, btn orman ve koruma alanlarn bir btn olarak ele alan yaklaflmlar
blgelerimizin ulusal ve uluslar aras dzeydeki rekabeti stnlkleri tespit benimsenecektir.
edilecek,
YAPISAL DNM YNETM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA
Hazrlanan planlarn, zellikle kentlerin fiziksel geliflmesi ve yaplaflma

koflullarn ok detayl bir flekilde tanmlayan yeterli aklama ve standartlara
sahip olmas hedeflenecektir. Bir taraftan planlar sratle tamamlanrken,
dier taraftan da imar ve yaplaflma konusundaki izin, ruhsat, denetim gibi
ifllemlerde brokrasinin azaltlmas esas olacak, ilgili merkezi ve yerel kurumlarn
ortak organizasyonu ve iflbirlii ile bu tr hizmetlerin ncelikle yerinden ve
tek muhatap araclyla verilmesi iin gerekli altyap oluflturulacaktr.
mar ve yaplaflma mevzuat adafl standartlar ve ihtiyalara gre yeniden

ele alnarak gelifltirilecektir.
Planlama, imar ve yaplaflmann izlenmesi ve denetimi konularnda modern

bilgi ve iletiflim teknolojilerinden en st dzeyde yararlanlacaktr.
VATANDAS
VE SONUC
ODAKLI
YNETiM
VATANDA VE SONU ODAKLI YNETM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA VATANDA VE SONU ODAKLI YNETM
Sorun reten Deil, Sorun zen Bir Ynetim. AK Parti iktidarnda, kat ve kapal brokrasiden, yeni ihtiya ve isteklere
karfl duyarl ve halk ile etkileflim iinde olan "effaf" ynetime doru ok
Adalet ve Kalknma Partisi, vatandafl ile devlet iliflkilerinde gveni esas alr nemli almlar yaplmfltr:
ve bu karfllkl gven duygusunu beslemeyi kamu ynetiminin asli grevi
olarak grr. "Bilgi Edinme Kanunu" karlmfltr. Kanun sayesinde devlete ait birok
bilgiye vatandafllar kolayca ulaflabilmekte ve kamuoyu denetimi
"Devlet, millete hizmet iin vardr" ilkesiyle hareket eden partimizin ynetim yapabilmektedir.
anlayfl; vatandafllarn karar alma srelerine daha etkin olarak dhil etmek,
kamunun ifllemlerini vatandafllarn bilgisine ve denetimine daha ok amak Hem tm kamu idaresinin ihtiya duyduu bilgilerin tek elden ve daha
ve hesap veren fleffaf bir ynetimi salamaktr. sistematik flekilde toplanmas ve yaymlanmas, hem de uluslar aras
kyaslanabilir bilgiler retilmesi maksadyla 'Trkiye statistik Kurumu'
Rekabetin younlaflt dnyamzda lkeler aras yarfln gerisinde kalmamak, yeniden yaplandrlmfltr.
"muasr medeniyet" seviyesini yakalamak iin, ynetimi retim ve kalite
Yrrlkteki btn kanun, tzk, ynetmelik ve bakanlar kurulu kararlar,
esasl bir etkinlie kavuflturmak ve vatandaflmza daha gler yzl, etkin ve
tasnif edilmifl ve gncel olarak web tabanl ortamda kamuoyunun istifadesine
kaliteli hizmet sunmak temel nceliimizdir.
sunulmufltur.
AK Parti, katlmn arttrlmasn hem iyi ynetiflim iin hem de toplumsal

yi Ynetiim gven ikliminin olumas iin gerekli grmektedir.
Gnmzde bilgiyi ynetebilen, gndelik ifller arasnda boulmadan gelecek AK Parti iktidarnda katlmn salanmas amacyla, merkezi idarede mevzuat
tasarm yapabilen, daha az harcamayla daha kaliteli ve etkili hizmet reten, hazrlama srecinde ilgili aktr temsilcilerinin yer almas, yerel ynetimlerde
kaynaklarn stratejik alanlara ise kent konseylerinin kurulmas ngrlmfltr
zm retmeye dayal "iyi ynlendiren ynetimler baflarl
ynetiim"in temel kavramlar olmakta, toplumun genel yi ynetiflimin gereklefltirilebilmesi iin, kamu idarelerinin denetlenebilir
arasnda saydamlk, katlmclk, refahn ve ekonominin rekabet ve hesap verebilir bir nitelie sahip olmas gerekmektedir.
hesap verebilirlik, ngrlebilirlik gcn artrmaktadr.
ve kalite yer almaktadr. AK Parti, btn kurumlar etkili bir flekilde denetleyebilmek, baflta tepe
AK Parti, srdrlebilir yneticiler olmak zere tm alflanlara hesap sorabilmek iin stratejik ynetim,
kalknmann devam iin, kamuda "iyi ynetiimi" ada ynetimin performans ynetimi ve denetimi gibi modern ynetim tarzlarn uygulamak
zorunlu art olarak grmektedir. iin gerekli sreci bafllatmfltr.
zm retmeye dayal "iyi ynetiflim"in temel kavramlar arasnda effaflk, Bu amala yaplan dzenlemelerle, 'i denetim' ve 'Strateji Gelitirme
katlmclk, hesap verebilirlik, ngrlebilirlik ve kalite yer almaktadr. Bakanlklar' gibi modern ynetim uygulamalarn zorunlu hale getirmifltir.
Bylece, kurumlarn ve alflanlarn nne amalar, hedefler ve performans Etkin Merkezi dare
lleri koyularak kamu ynetiminde denetlenebilirlik artrlmaktadr.
Trkiye'de kamu ynetimi, tm abalarmza ramen aflr merkezileflmifl ve
hantal yapsndan henz kurtulamamfltr. Bu husus kamu ynetiminin verimsiz
Partimiz;
ve yksek maliyetli olmasnn en nemli nedenidir.
Kamu ynetiminin temel amac olarak, halkn hayatn
Her trl sorunu merkezden zme abasnn getirdii ar ve rutin iyk
kolaylatrmay, huzur, gvenlik ve refah iinde yaam kalitesini
nedeniyle, merkezi idare, yerel ynetimler ve dier kurumlar zerindeki
gelitirmeyi grmektedir.
denetim ve rehberlik grevini tam anlamyla yapamamaktadr.
Hukuk devletinin gerei olarak, kamu hizmetinden yararlananlar
Adalet ve Kalknma Partisi, iktidar olduu gnden bafllayarak ynetimde
arasnda ayrmclk yaplamayacan, kanunlar ve kurallar karflsnda
dankl gidermek, aflr merkezileflmeyi nlemek ve vatandafllarmza daha
herkesin eflit olduunu kabul eder.
iyi hizmet sunabilmek iin ok nemli dzenlemeler ve uygulamalar
gereklefltirmifltir. Her eyden
Kamu ynetiminin kurulu ve ileyiinde idarenin btnl
nce daha hkmet kurulurken Adalet ve Kalknma Partisi, iyi
esastr ve dolaysyla merkezi ve
bakanlk saysn 36'dan 23'e
Partimiz; Kamu ynetiminin temel yerel ynetimlerin birbirini ynetiim ilkelerini lkemizde de
indirerek bu konuya verdii
amac olarak, halkn hayatn tamamlayarak gleneceine tam anlamyla hayata geirmeyi
nemi gstermitir.
kolaylatrmay, huzur, gvenlik inanr. bu yolla kamu ynetimini etkin
ve refah iinde yaam kalitesini Kamu ynetiminde etkinlik ve ve verimli klmay gelecek nesillere
Kamu hizmetlerinin halkn
gelitirmeyi grmektedir. verimlilii artrmak amacyla kar ortak sorumluluk olarak
ayana gtrlmesi esastr.
ilevini kaybeden, yksek grmektedir.
Mahalli
maliyetli veya ayn fonksiyonu
ve mflterek hizmetler, bu hizmetlerden yararlananlara en yakn
icra eden birimler gzden geirilerek, kltme, birlefltirme veya tasfiye etme
yerde ve en uygun kurulufllar eliyle yerine getirilir.
stratejileri uygulanmaya bafllanmfltr. Bu erevede; 'Arsa Ofisi Genel
Mdrl' ve 'Ky Hizmetleri Genel Mdrl' kapatlmfltr. Ayrca
Milletimize olan gvenimiz tamdr. Kamu hizmetlerinde 'beyana
farkl bakanlklara bal hastaneler ve okullar "tek at" altnda toplanmfltr.
gven, basitletirme ve mkerrer bilgi istememe'yi esas kabul eder.
Kamu ynetim sistemimizin temel sorunlar da gz nne alnarak, 2003
Adalet ve Kalknma Partisi, iyi ynetiflim ilkelerini lkemizde de tam anlamyla ylnda karlan 'Kamu Mali Ynetimi ve Kontrol Kanunu' ile dnyadaki
hayata geirmeyi bu yolla kamu ynetimini etkin ve verimli klmay gelecek geliflmelere paralel olarak daha etkili bir denetim sistemi getirilmifltir. Buna
nesillere karfl ortak sorumluluk olarak grmektedir. gre:
Btn kamu kurumlar stratejik planlar ve bu plana bal olarak

p e r f o r m an s es a s l b t e l e r h az r l a ma y a b afll a mflt r .
Hazine Birlii salamak zere gerekli dzenlemeler yaplmfl ve Kamu istihdam iin ihtiya duyulan personel almlar ve terfilerinde
kamunun gelirleri, giderleri ve borlanmas disiplin altna alnmfltr. objektif ller daha da glendirilecektir.
ve dfl denetim birbirinden ayrlmfl, Sayfltay tarafndan yaplan cret adaletini salayacak dzenlemeler yaplarak kurumlar aras
dfl denetimin uluslararas denetim standartlarna gre yaplmas farkllklar hakkaniyet llerine uygun hale getirilecektir.
ngrlmfltr.
Halk denetisi (ombudsman) dzenlemeleri sonulandrlacak,
Kamu hesaplar ve mali istatistikler uluslar aras standartlara gre merkezi ve yerel dzeyde etkili bir flekilde kullanlacaktr.
hazrlanmaya bafllamfltr.
Verimli ve retken Yerel Ynetimler
AK Parti iktidarnn yeni dneminde; AK Parti iktidarnda belediye ve il zel idareleri, Anayasamzda belirtilen
"yerinden ynetim" ilkesine uygun olarak yeniden ele alnmfl ve ok temel
adafl dnyann eilimleri ve lkemizin ihtiyalar dorultusunda merkezi sorunlar zme kavuflmufltur.
idarenin rol, temel ve asli grevleri ile snrlandrlacak, planlama ve
denetleme kapasitesi artrlacaktr. Merkezi idarenin grevleri yerine getirilirken, Belediye Kanunu, Bykehir Belediyesi Kanunu, l zel dare Kanunlar
afladaki ilke ve esaslar gz nnde bulundurulacaktr: yenilenmi, Mahalli dare Birlikleri Kanunu karlmtr.
Bu kanunlarla yaplan dzenlemeler gre:
Harcama odakl deil, sonu odakl bir ynetim anlayfl
kklefltirilecektir. Belediye olmak iin gerekli asgari nfus 2000'den 5000'e ykseltilmifl
ve yerel nitelikli btn mflterek hizmetler yerel ynetimlere
Merkezi idare ulusal dzeyde genel ilke ve politikalar, hedef ve devredilmifltir.
standartlar belirleyecek, uygun lek ve nitelikteki hizmetleri bizzat
yrtecek, yerel hizmetlerin ise hukuka ve belirlenen standartlara Yerel ynetimler zerindeki vesayet uygulamalar adafl normlara
uygun bir flekilde yerel ynetimler tarafndan yrtlmesini gre yeniden dzenlenmifltir.
denetleyecektir.
l zel idareleri, il genel meclisi baflkann seme hakkna kavuflarak
Ekonomi ynetiminde koordinasyonu glendirmeye dnk yerel ynetim meclisleri glendirilmifltir.
alflmalara devam edilecektir.
Bykflehir ve ilk kademe belediyeleri arasndaki grev ve yetki
Taflra teflkilatlarnn Valilik bnyesi iinde etkin bir flekilde ve dalm yeniden belirlenerek hizmetlerin kent leinde uyum
koordinasyon iinde alflmalarna nem verilecektir. iinde sunumu hedeflenmifltir.
Kurumlarn btelerinin bir blmnn eitim iin kullanlmas l zel idareleri ve nfusu 50 binin zerindeki belediyelerin stratejik
zorunlu olacaktr. plan yapmas zorunlu klnmfltr.
Yerel ynetim meclislerine ve ihtisas komisyonlarna sivil toplum Program tabanl bir yaklaflm iinde KYDES ve BELDES alflmalarndan
temsilcilerinin, muhtarlarn, niversite ve meslek odalarnn elde edilen tecrbe gelecek dnemde ne kacak ncelikler esas alnarak
temsilcilerinin katlmna ve siyasi parti gruplarnn temsil edilmesi daha ileri aflamalara doru dnfltrlecektir.
iin imkn salanmfltr. Ayrca, yerel ynetimin gemifl yla ait
hesap ve ifllemlerini denetlemek zere her yerel ynetimde denetleme l zel dareleri, Belediyeler ve Kylerden oluflan yerel ynetimlerimizin
komisyonu kurulmufltur. hizmet kapasitesini gelifltirmek ve finansman imknlarn kuvvetlendirmek
nmzdeki dnem iin temel nceliklerimizdir. Merkezi idare ve yerel
l, ile veya nfusu 50.000'in zerindeki bir belediyeye 5 km.den
ynetimler arasnda kaynak blflmn yeniden dzenleyen Kanun Tasars
daha yakn hale gelen belde belediyeleri, imar ve alt yap hizmetlerinin
yasalafltrlacaktr.
zorunlu klmas halinde, tzel kiflilii kaldrlarak dier belediyeye
dhil edilmifltir.
Yerel ynetimler tm bu yetki, grev ve sorumluluklarn, niter yap,
stanbul ve zmit Belediyelerinin snrlar il snrlar ile btnlefltirilmifl, idarenin btnl, yarg denetimi ve kamuoyu denetimi iinde yerine
byk kentlerin daha imarl ve alt yaplarnn daha planl geliflmesine getireceklerdir.
imkn salanmfltr.
Kamu Etik Anlaynn Gelitirilmesi ve Yolsuzlukla Mcadele
Belediyelere eskiyen kent blmlerinin ve ypranan tarihi ve kltrel Yolsuzluk, vatandafl ile devlet arasndaki gven iliflkisini yaralayan, kamu
taflnmazlarn yeniden infla ve restore edilerek korunmas ve kaynaklarnn hakszca gasp edilmesiyle byk ekonomik krizlere yol aan
kullanlmas konusunda grev ve yetki verilmifltir. ve lkemize yllarca ar maliyetler deten temel bir sorundur. Partimiz,
yolsuzlua kar tavizsiz olduu gibi yolsuzlua yol aan btn kanallar
Bu reformlar sonucu, belediye ve zel idarelerimiz vatandalarmzn tkamakta kararldr.
ihtiyalarn zme imkn ve kabiliyetine kavuflmufltur. Vatandafllar
sorunlarnn nemli ksmn artk mahallinde zme kavuflturabilmektedir. Adalet ve Kalknma Partisi, TBMM 'Yolsuzluklar Arafltrma Komisyonu'nun
Byk kentlerimiz, birok alanda dnya kentleriyle yarflmaya bafllamfltr. tespit ve teklifleriyle bu alanda ok kapsaml stratejiler gelifltirmifl ve kararllkla
uygulamfltr:
Yerel ynetimlerdeki yetkilendirmelere uygun olarak merkezi idarede de
deiflikler yaplarak, uyum salanmfltr. Bunun en gzel rnei 'Ky Hizmetleri Avrupa Konseyi, OECD ve Birleflmifl Milletler gibi uluslar aras
Genel Mdrl'nn kapatlmasyla birlikte kylerimizde kapsaml bir imar kurulufllarla yolsuzluun nlenmesi szleflmelerini imzalamfl ve
alflmasnn bafllatlmfl olmasdr. Kaymakamlarn nderliinde yrtlen mcadele iin iflbirlii yapmaya bafllamfltr. lkemiz 'Yolsuzlua
Kydes Projesi kapsamnda, lkedeki tm kylerimizin ime suyu, yol ve Karfl zel Hukuk Szleflmesi' gereince, 'Yolsuzlua Karfl Hkmetler
kanalizasyondan oluflan krsal alt yaplar tamamlanmak zeredir. Birlii (GRECO)' yesi olmufltur.
Mahalli ve mflterek hizmet niteliinde olup da merkezi idare tarafndan Kamu grevlilerinin uyacaklar etik (ahlaki) kural ve standartlarn
yrtlmekte olan baz hizmetlerin yerel ynetimlere devredilmesi alflmalar belirlenmesi iin gerekli hukuki alt yap hazrlanmfl ve uygulamalar
da srdrlecektir. gzetmek iin "Kamu Grevlileri Etik Kurulu" kurulmufltur.
'Bankalar Kanunu' deifltirilerek batk bankalardan tahsiltn Az Brokrasi, Gler Yzl Devlet
hzlandrlmas salanmfl, yeniden yaplandrlan TMSF eliyle, yz
Vatandafla sunulan hizmetlerde brokratik ifllemlerin azaltlmas ve hizmet
binlerce insanmzn emeini ve aln terini istismar eden
kalitesinin artrlmas, AK Parti siyasetinin temel vurgularndan biridir. Bize
bankalardan, geen sre iinde yaklak 12 milyar dolar tahsil
gre, kamu ynetiminin temel amac, vatandan, vatandalk haklarn
edilmitir. .
eksiksiz olarak kullanmasn kolaylatrmaktr.
Yeni 'Trk Ceza Kanunu'yla yolsuzluklar nleyici dzenlemeler

Bunun iin 'mevzuat kirliliinin' giderilmesi, brokratik ilem ve srelerin
getirilmifl ve zellikle kara parann aklanmasnn nlenmesi iin
kolaylatrlmas kadar kamu grevlilerinin hizmet sunmakla grevli olduumuz
zel tedbirler alnmfltr.
vatandafllarmza kolaylatrc ve gler yzl tutum sergilemesi de byk
nem arzetmektedir.
Petrol datclar ve bayilerine ynelik olarak gelifltirilen denetim
sistemleri ve 'Marker' uygulamas ile kaak petrol satfla sunan ve
Salk, eitim ve sosyal gvenlik hizmetleri gibi halkn youn olarak hizmet
bulunduranlara ar para ve hapis cezalar verilmesi, mallarn msadere
talep ettii alanlarda brokrasi ve krtasiyeciliin azaltlmas, insanlara gvenen
edilmesi, lisanslarnn iptali gibi hkmler uygulamaya konulmufltur.
ve nem veren bir hizmet anlayflnn yerlefltirilmesi iin, geen befl yllk
sre ierisinde ok ciddi mesafeler kaydedilmifltir:
AK Parti, Yolsuzluklarla mcadeleye kararllkla devam edecek, kamu
imknlarn ve kaynaklarnn istismar karsnda tavizsiz siyasi izgisini
Hastanelerin birlefltirilmesi ile Emekli Sand-SSK-Bakur ayrm
srdrecektir.
kaldrlarak, herkes her hastaneden yararlanma imknna kavuflmufltur.
Kamu grevlileri mal beyanlarnn kapsamnn geniletilmesi ve

Her eczaneden ila alabilme kolayl salanmfltr.
aklanabilmesi, kamu grevlilerinin dokunulmazlk ve imtiyazlarnn
kaldrlmas ve personel sisteminin iyiletirilmesi konularnda yaplacak
Salk Raporlar ve Salk Kurulu Raporlarnn verilmesi ile ilgili
alflmalarla lkemizin
AK Parti, Yolsuzluklarla mcadeleye ifllemler kolaylafltrlarak, srekli ila kullanmak zorunda kalan
yolsuzluklar konusunda
kararllkla devam edecek, kamu hastalara ve yaflllara sknt veren formaliteler kaldrlmfltr.
imaj daha iyi hale
imknlarn ve kaynaklarnn istismar getirilecek ve toplumun
" Yeri Ama ve alma Ruhsatlar Ynetmelii" ile "zel retim
karsnda tavizsiz siyasi izgisini kamuya gveni artrlacaktr.
Kurumlarnn Almas ve Ruhsatlandrlmas" ynetmelikleri
srdrecektir. yenilenmifltir.
Yolsuzluklar konusunda
halkn bilinlenmesi, kamuoyu denetiminin glendirilmesi, kamuda e-devlet
Kara Snr Kaplarnda Sunulan Hizmetlerin Basitletirilmesi"
uygulamalar ve brokrasinin azaltlmas, effafln daha ileri noktalara
projesi ile gmrklerden geifl yapan aralarn ifllemlerinde nemli
tanmas, yarg ve adalet sisteminin etkinlefltirilmesi, medya ve sivil toplum
kolaylklar getirilmifl, ithalat ve ihracat ifllemlerinin i gmrklerde
destei ile ok boyutlu mcadelemiz kararllkla srdrlecektir.
yaplmaya bafllanmas sayesinde bekleme sreleri olduka ksalmfltr.
Btn Valilik ve Kaymakamlklarda "Tek Admda Hizmet" brolar 'MERNS Ulusal Veri Taban'nn tamamlanmas ile kimlik bilgileri, 'Kimlik
kurularak; yeflil kart, 'Sosyal Yardmlaflma ve Dayanflma Vakf' Paylaflm Sistemi' ile kamu ve zel birok kurumun yararlanmasna almfltr.
yardm, asker ailelerine salk czdan verilmesi, yaflllk ve sakatlk Ayrca, btn vatandalk bilgilerini ieren Adrese Dayal Nfus Kayt
ayl balanmas ve muhtalk belgesi dzenlenmesi ifllemleri Sistemi de tamamlanmak zeredir.
hzlandrlmfltr.
Yurt dflnda saylar 5 milyona yaklaflan vatandafllarmzn, konsolosluklarda
Gelecek yllarda, vatandafllarmzn kamu idareleriyle olan iliflkilerini daha yapmalar gereken vatandafllk ifllemlerini kolaylafltran "e-konsolosluk"
scak ve memnuniyet verici hale getirmek iin hizmetlerin daha kaliteli hale uygulamas hayata geirilmifltir. Amerika'dan Avrupa'ya, Asya'dan Afrika'ya
getirilmesi abalar yannda brokratik ifllemlerin ve evraklarn azaltlmas kadar tm dnyaya hitap eden e-konsolosluk program bugn 4.5 milyon
ve srenin ksaltlmas alflmalarna devam edilecektir. vatandaflmza haftada 7 gn 24 saat hizmet vermektedir.
"Tek Admda Hizmet" anlayfl baflka alanlarda da uygulamaya nmzdeki dnem btn kurumlarn hizmetlerini elektronik ortama taflmas
konulacak, zellikle iflletme ve tesis kurma alflmalar iin "Tek salanacaktr.
Durak Ofis"ler kurularak, hizmetlerin tek bir yerden ve daha abuk
yrtlmesi salanacaktr. Dier taraftan, ksa bir sre ierisinde, "Tek Kart" projesi milletimizin
hizmetine sunulacaktr. Bylece, vatandafllarmz her kurum iin ayr ayr
Bafllatlmfl olan "Trafik Tescil ve Src Belgesi" ifllemlerinin kartlar taflmak yerine, zerinde bulunduraca tek bir kartla; hem vergi ve
basitlefltirilmesi ve abuklafltrlmas projesi tamamlanacaktr. Bylece nfus-vatandafllk ifllemlerini yapabilecek, hem salk ve sosyal gvenlik
araba veya ehliyet almak isteyenler arabasn satn aldktan hemen hizmetlerinden yararlanabilecek, hem de ehliyet, ruhsat, pasaport vb. ifllemlerini
sonra trafie kabilecek, ruhsat srcye ksa sre sonra, evinde yrtebilecektir.
teslim edilebilecektir.
Kamu ynetiminde elektronik imza, elektronik yazflma, elektronik ifl ve belge
e-Dnm Trkiye
ynetim sistemi tm merkezi idareler iin standart olarak uygulamaya
amzn "muasr medeniyet" ltlerinden biri hizmetlerin seri olarak konulacaktr. Bu amala, e-Devletin etkin olarak iflletilebilmesi iin gerekli
grlmesi iin e-Devlet'e geifl ve bunun iin gerekli "e-dnflmn" ortak veri ve iletiflim altyaplar, vatandafl ihtiyalarna gre yeniden
tamamlanmasdr. lkemizin "bilgi toplumuna dnflme vizyonu" tanmlanmfl ifl sreleri, nitelikli insan kayna ve rgtsel kapasite
dorultusunda, halkmzn hayatn kolaylafltrmak ve retim srelerini oluflturulacaktr.
etkinlefltirmek iin AK Parti iktidar e-Dnflm Trkiye Projesi'yle kapsaml
bir program uygulamfltr. e-Dnflm Trkiye Projesi, belirlenen yol haritasna uygun olarak hzla ve
faydalar vatandafl memnuniyeti zerinden llerek hayata geirilecektir.
Geen 5 ylda e-devlet projeleri zerinde ciddiyetle durulmufl, baflta vergi ve
sigorta bildirimleri olmak zere, nfus, tapu, mahkeme, pasaport, gvenlik, Kiflisel bilgilerin gizliliine iliflkin yasal dzenlemelerle vatandafllarmzn
gmrk ve ruhsat ilemleri elektronik ortamda sunulmaya balanmtr. mahremiyeti gvence altna alnacaktr.
NiCE AK YILLARA
TRKiYE
SALIKLI VE
GVENL
CEVREYE SAHiP,
YASADIKLARI
HAYATTAN
MEMNUN
iNSANLARIN
YASAM
LKESi OLACAKTIR KALiTESiNiN
GELiSTiRiLMESi
YAAM KALTESNN GELTRLMES NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA YAAM KALTESNN GELTRLMES
AK Parti iktidar, bafllangcndan itibaren byk nem verdii AB'ye tam

yelik hedefi dorultusunda ciddi mesafeler kaydetmifltir. Esasen bu srecin
Ekonomik ve sosyal olarak hzla geliflen ve kentleflen lkemizde, insanmzn
temel amac da her alanda insanmzn yaflam kalitesinin gelifltirilmesi ve
yaflam kalitesini artrmak ve belli bir seviyede tm lkeye yaygnlafltrmak,
adafl standartlarda yaflam koflullarna kavuflturulmasdr.
Adalet ve Kalknma Partisinin yeni dnemde ncelikli hedefi olacaktr.
AK Parti iktidar, AB mzakere srecinde, 2007-2013 dnemi iin "Trkiye'nin
Nitelikli ve giriflimci bir toplum olma yolunda insanmzn ve yaflad evrenin AB Mktesebatna Uyum Programn" hazrlayarak, yol haritasn
ok boyutlu olarak ihtiyalarnn karfllanmas iin gerekli tedbirlerin alnmas oluflturmufltur. Bir yandan bu programn hayata geirilmesi ile AB uyumu
temel hedefimizdir. nsan odakl bir siyasi anlayfl her alanda savunan AK artrlacak, dier yandan halkmzn yaflam standartlar hak ettii dzeye
Parti, kamu, sivil toplum ykseltilecektir.
Trkiye, yaadklar hayattan ve zel sektr iflbirlii
memnun insanlar ile salkl ve iinde bu hedefe dnk Bu beyannamenin dier birok bafll altnda ortaya koyduumuz anlayfl ve
gvenli evreye sahip bir lke somut politika ve gelecek dnem politikalarmz da halkmzn yaflam kalitesinin ykseltilmesi
olacaktr. programlarn kararllkla ile yakndan iliflkili olmakla birlikte, aflada sralanan konular zerinde
uygulayacaktr. ncelikle durulacaktr:
Canl bir kltr, sanat ve spor ortam, yaflanabilir kentler, tketicinin AK Parti'nin yeni dneminde;
korunmas, gda gvenlii, hayvanlarn korunmas, bitki sal ve temiz evre
gibi, yaflam kalitesini artran alanlardaki abalarmz kararllkla srdrlecektir. Yaflam boyu eitim ve eitimde temel beceriler gelifltirme anlayflyla,
eitim seviyesinin ykseltilmesi,
Trkiye salkl ve gvenli evreye sahip, yaadklar hayattan memnun
insanlarn lkesi olacaktr. alflma hayatnn yeniden dzenlenmesi, iflsizlikle etkili ve aktif
mcadele, zrller baflta olmak zere tm alflanlarn alflma
koflullarnda iyilefltirme,
Yaam Standartlarnn Ykseltilmesi
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar, insanmzn ve kentlerimizin yaflam fl sal ve gvenlii alannda yaplacak dzenlemelerle meslek
standartlarn gelifltirebilmek iin, hem merkezi idare olarak hem de yerel hastalklar ve kazalaryla mcadele edilmesi,
ynetimlerde ok ynl alflmalarn aralksz srdrmektedir.
Meslek standartlarnn belirlenmesi ve sertifikalandrlmas,
Son yllarda uygulamaya koyduumuz KYDES ve BELDES gibi program
tabanl yaklaflmlarla insanmzn yol, su, kanalizasyon gibi temel ihtiyalar Karayolu taflmaclnda yolcu gvenliinin artrlmas,
lkemizin her noktasnda karfllanmaya bafllamfltr. Krsal alanda, en cra
yrelerde yaflayan insanmza da yaflam kalitesini ykselten hizmetler Posta hizmetlerinde kalitenin ykselmesi,
sunulmufltur.
Yap malzemelerinde standartlarn denetlenmesi,
Deterjanlar ve kozmetik rnlerin topluma gvenli flekilde arz Bu alanda, aypl mal ve hizmet, kredi kart, kapdan satfllar, internet ortamnda
edilmesi, yaplan satfllar da dhil olmak zere mesafeli satfllar; paket turlar, devre tatil
sistemi; reklm ve ilanlar, etiket-tarife ve fiyat listeleri; standart szleflmelerdeki
Enerji tketen rnlerin daha tasarm aflamasnda evreyle uyumunun tketici aleyhine flartlar gibi konularda yaplan dzenlemelerle tketicilerin
salanmas, haklarnn korunmasna ynelik alflmalar kararllkla srdreceiz.
Kesimler ve blgeleraras gelir dalmnda daha adil bir yaplanmann Tketicilerin yanltc ve aldatc reklmlara karfl daha st dzeyde korunmas
gereklefltirilmesi, iin gerekli tedbirler almaya devam edeceiz.
Salk ve sosyal gvenlik hizmetlerinin tm vatandafllara Tketicinin korunmas, gda gvenlii, sala uygunluk koflullar, hayvan
yaygnlafltrlmas, hastalklaryla mcadele ve bitki sal gibi konularda gereklefltirdiimiz
dzenlemelerin etkin bir flekilde uygulanmasn salayacaz.
Kadnn toplum hayatnn her alanna katlmnn artrlmas,
evre ve Yaanabilir Kentler
Aile ii sorunlarn zmne yardmc olunmas amacyla AK Parti, kalknma srecine uzun soluklu ve ok boyutlu bir bakfl asndan
kurumsallaflma salanmas, yaklaflmaktadr.
Internet ortamnda ifllenebilecek sulara karfl nlemler alnmas, evrenin korunmasnda anayasamzda ifadesini bulan "salkl ve dengeli
evrede yaama hakk", politikalarmzn temelini oluflturmaktadr. Kullanan-
Yarglama sisteminde daha hzl ve etkin bir yapnn oluflturulmas, kirleten der, srdrlebilir kalknma, kamu-zel iflbirlii, evre bilincinin
yaygnlafltrlmas ve katlmclk
evrenin korunmasnda
Gnll rgtler ve ynetime katlm frsatlarnn artrlarak sosyal bu alandaki temel ilkelerimiz
iliflkiler ann eflitlendirilmesi, arasndadr. anayasamzda ifadesini bulan
"salkl ve dengeli evrede yaama
Ky ve kentlerimizde ime suyunun kalitesinin artrlmas, hava Adalet ve Kalknma Partisi, hakk", politikalarmzn temelini
kirlilii ve grltnn azaltlmas, yeflil alan, yol ve ulaflm imknlarnn evre konusunda ok nemli oluturmaktadr.
oaltlmas yoluyla yerel evre faktrlerinin gelifltirilmesi, hukuki dzenlemelere ve
icraatlara imza atmfltr:
Toplumun tm kesimleri arasndaki iliflkilerde gven ikliminin
pekifltirilmesi hedeflenmektedir. Yeniden dzenlenen Trk Ceza Kanunu'na, evre kirlilii ve imar
kirlilii ile ilgili cezai yaptrmlar konulmufltur.
AK Parti tketicilerin salnn, gvenliinin ve ekonomik karlarnn
korunmasnn yan sra belli standart ve kalitede mal ve hizmet retilmesine Deiflen flartlara uyum salamak zere hazrlanan ve 1995 ylndan
iliflkin dzenlemelerin etkin uygulanmas iin stratejiler gelifltirmeye devam beri Mecliste bekleyen evre Kanunu, gndeme alnarak
edecektir. yasalafltrlmfltr.
Kentsel dnm yasalar karlmfltr. evre ve Orman Bakanl tarafndan, btn illerimizde gnn 24 saatinde
hava kirliliini izleme a oluflturulmufltur. Bylece, hava kirlilii ile mcadele
AB uyum sreci iinde, eksik bulunan ikincil mevzuatn nemli bir daha bilimsel verilerle yaplabilecektir.
ksm tamamlanmfltr.
Benzer bir izleme a deniz kirlenmesini kontrol iin kurulmufltur. Halen
Srdrlebilir kalknma anlayfl iinde, evre alan ile rekabet ve lkemiz kylar 104 noktadan eflitli kirlilik parametreleri bakmndan
sanayileflme arasnda gerekli denge gzetilmifltir. Yatrmlarmzn izlenmektedir. Yetkili kamu kurulufllarnn denetim kabiliyeti ve deniz
hzlandrlmas iin evresel Etki Deerlendirme (ED) srecinde kirlenmelerini nlemeye ynelik caydrcl artmfltr.
brokrasi azaltlmtr.
Ormanclk alannda devlet ormanclndan, millet ormanclna geifl iin
Doal kaynaklarmz korumak ve gelecek nesillere aktarmak en temel 56 ilde Kent Orman kurulmu ve kent ortamnda yaayan insanmza,
grevlerimiz arasndadr. yeni mesire alanlar kazandrlmfltr.
Bu temel grev erevesinde, su kaynaklarn kirlenmeye karfl korumak iin, Kresel iklim deiflikliine ve erozyona kar en nemli tedbirlerden biri
tm sanayi ve belediyelere 'evre Kanunu' ile atksularn artma mecburiyeti olan orman alanlarnn korunmas ve geniletilmesi, AK PART iktidarnn
getirilmi ve bu konuda ar cezai yaptrmlar ngrlmfltr. 41 Organize ncelikleri arasnda yer almfltr. Aalandrma faaliyetlerine hz verilmifl,
Sanayi Blgesinin atksu tesisi tamamlanmfltr. daha nce ylda ortalama aalandrlan alan 75.000 hektar iken, dnemimizde
ortalama 400.000 hektar olmufltur. lkemiz Dnya'da orman alanlarn artran
AK Parti iktidarnda, kat atklar (pler) iin vahfli depolama yerine modern, lkeler arasna girmifltir.
dzenli depolama sistemleri teflvik edilmifl ve desteklenmifltir. Bu kapsamda
belediye birlikler vastas ile AK Parti hkmetinin greve geldii gnden itibaren zerinde srarla durduu
Su kaynaklarn kirlenmeye kar bafllatlan 31 adet btnleflmifl temel bir politika, arpk kentleflmenin nne geilmesi, gecekondu sorununun
korumak iin, tm sanayi ve kat atk bertaraf tesisi zm ve alt gelir gruplarnn konut ihtiyacnn karfllanmas olmufltur.
belediyelere 'evre Kanunu' ile tamamlanmaktadr.
Bu amala; AK Parti hkmeti, yaflam kalitesi ykseltilmifl kentsel ortamlarn
atksularn artma mecburiyeti
saysn artrmfl ve lke geneline yaygnlafltrmfltr.
getirilmi ve bu konuda ar cezai Hava kirlenmesinin yafland
yaptrmlar ngrlmtr. fl e h i r l e r i m i z d e , k i r l i l i i n arpk ve dzensiz flehirleflmenin getirdii sosyal ve mali yklerin farknda
nlenmesi iin, ncelikle olan AK Parti, insanlarmzn salkl ve gvenli konutlara, temiz bir
doalgaz verilmesi temin edilmifltir. Kentlerde temiz yakt kullanlmas evreye kavumasn salamak iin youn aba sarf etmektedir.
ynnde ynlendirici teflvikler verilerek flehirlerimizde, snmadan kaynaklanan
hava kirliliinin nne geilmifltir. zellikle yaz aylarnda byk flehirlerde Trkiye'yi yaam kalitesinin artrld, biyolojik eitliliin korunduu,
meydana gelen egzos gaz kirliliine mani olmak iin, temiz yakt ve bakml doal kaynaklarn srdrlebilir kalknma yaklamyla ynetildii, salkl
ara kullanm teflvik edilmifltir. ve dengeli bir evrede yaama hakkn gzeten bir lke yapmay hedefliyoruz.
Bu erevede; Soluduumuz hava ve itiimiz su baflta olmak zere, kamu ve sivil toplum
iflbirlii ile tm evresel varlklarmz etkin bir flekilde denetleyeceiz.
Nfusu 50.000'nin zerinde olan flehirlerde atk sularn artlmasn
ve atk sularn artlmadan denizlere verilmesini nleyeceiz, Avrupa lkeleri ile mukayese edildiinde, nemli stnlklerimizden biri
olan biyolojik eitliliimizi koruyucu tedbirleri srdreceiz. nsanmzn
Nfusu 50.000'nin zerinde olan flehirlerin modern kat atk tesislerine bu zenginliklerden daha fazla yararlanmas iin Eko-turizm ve Eko-tarm
kavuflturulmasn, evsel nitelikli kat atklarn kaynakta ayrlmas ve
uygulamalarn yaygnlafltracaz.
geri kazanlmasn salayacaz,
Su, atksu, kat atk, tehlikeli atk gibi evre korumaya ynelik Birbiriyle btnleflmifl, bilinli, kaliteli bir evre ve kent oluflumunda yerel
tesislerin yaplmasnda bakmnda ve iflletilmesinde lke flartlarna ynetimler odak bir role sahiptir. Kentlerimizin daha yaanabilir yerlere
uygun sistem ve teknolojileri destekleyeceiz, dnmesinde ve evre sorunlarnn almasnda yerel ynetimlerimizi
teknik ve mali adan glendireceiz.
Kentlerde yaflayan vatandafllarmzn imar, konut, altyap, ulaflm,
ticaret, eitim, salk, sosyal hizmetler, elence, kltr ve spor gibi Yerel ynetimlerin aktif
temel alanlardaki hizmetlere en yksek standartlarda, en hzl, en
Yeni evre Kanunu ile
katlmyla, evre dzeni
rahat ve en kolay flekilde eriflimi temin edeceiz. planlarna hz verecek ve bu
hukukumuza ada standartlarda
planlar tm illerimizi bir evre anlay kazandrdk.
Aalandrma, erozyonla mcadele ve iyilefltirme alflmalarnda
kapsayacak flekilde hzla
ortalamalar 500.000 hektara karacak ve kentlerimizin etrafndaki
tamamlayacaz. Maliyet etkinlii ve iflletmede rasyonellik salamak zere,
yeflil kuflak ormanclna hz vererek, daha yaflanabilir kentler
oluflturulmasna katkda bulunacaz. mahalli idare hizmet birlikleri erevesinde ortak proje ve faaliyetleri
zendireceiz.
Trkiye'yi yaam kalitesinin Orman kylsne ok ynl
artrld, biyolojik eitliliin destekleri artrarak devam Su ve kanalizasyon iflletmecilii baflta olmak zere evre sektrnde,
korunduu, doal kaynaklarn ettirecek, orman gelirlerinden maliyetlerin dflrlmesi ve kalitesinin artrlmas iin, kamunun yan sra
kylye aktarlan kaynaklar zel kesimin de katlmn artracaz.
srdrlebilir kalknma daha yksek dzeylere
yaklamyla ynetildii, salkl karacaz. Yeni evre Kanunu ile hukukumuza ada standartlarda bir evre anlay
ve dengeli bir evrede yaama kazandrdk. kincil dzenlemeler, kurumsal kapasite gelifltirici alflmalar
hakkn gzeten bir lke yapmay Bilinli bir toplum, evre ve yeni finansman modelleri ile bu genel ereveyi glendireceiz.
hedefliyoruz. alannda baflarnn anahtardr.
Tketicilerimizin ve sivil
evre dostu bir yaklaflmla, gelecek kuflaklarn ihtiyalarn gzeterek,
toplum kurulufllarmzn destei ile kirlilii ortaya kmadan engelleyecek,
kaynaklarn yeniden kullanm gibi yntemleri yaygnlafltracak yaklaflmlara ekonomik kalknmay ve doal kaynaklardan herkesin adil biimde
arlk vereceiz. yararlanmasn salayacak evre ynetim sistemleri oluflturacaz.
AK Parti iktidar Birleflmifl Milletler klim Deifliklii ereve Szleflmesine Bu alflmalarla, sadece dar gelirli vatandafllarmza konut retmekle kalnmamfl,
Mays 2004'te taraf olan lkemiz 2007 yl baflnda 1.Ulusal Bildirim Raporunu ayn zamanda tm sosyal donatlar ile adeta yeni kentler infla edilmifltir. Bu
sunmufl enerji verimlilii ve yenilenebilir enerji ile ilgili gerekli dzenlemeleri flekilde adafl ve yaflanabilir kent ortamlar oluflturma ynnde evresini de
yapmfl bulunmaktadr. Bu balamda, iklim deifliklii ve kresel snmann etkileyen rnek ortamlar retiyoruz. Bu kapsamda yaplan konutlarla birlikte;
olumsuz etkilerinin azaltlmas iin uluslar aras iflbirlii yapmaya devam 273 okul, 238 ticaret merkezi, 201 cami, 7 hastane, 56 salk oca, 51 spor
edeceiz. salonu ve 36 ktphanenin inflaatlarna bafllanmfltr.
Spor
Kresel snmayla ilgili olarak daha nce bafllatlan enerji, ulafltrma, tarm
ve sanayi gibi sektrel alandaki alflmalara kararllkla devam edeceiz. Spor kendine zg kurallar, dili ve ahlak ile dinamik bir yap arz eden sosyal
hayatn vazgeilmez unsurlarndan biridir.
Toplu Konut Seferberlii
Hkmetimiz 2003 ylnda bafllatt planl kentleflme ve konut atayla ve AK Parti, sporu hayata rekabet penceresinden baktran, kazanma olgusunu
yerel ynetimlerle iflbirlii ierisinde, Cumhuriyet tarihimizde bugne kadar tattran, kaybetme duygusunu da hazmetmeyi reterek anlatan evrensel bir
grlmemifl hzda ve kapsamda bir alflma bafllatmfltr. olgu olarak grmektedir.
Spor etkinlikleri, kurallara uymay, birlik, dayanflma, iflbirlii ve paylaflma

AK Parti, Toplu Konut daresi Baflkanl (TOK) vastasyla yrtt
ilkelerini retir. Bireyin kiflisel zelliklerini ve yeteneklerini gelifltirmesine
projelerle, hem kentsel dnflme nclk etmifl ve hem de tm yurtta
de katk salar.
modern flehirlerin oluflumuna
Hkmetimiz 2003 ylnda
katk salamfltr. Sporun tabana yaylmas, kitlelerin yaflam boyu spora teflvik edilmesi, genlerin
balatt planl kentleme ve
zararl alflkanlklardan korunmas, flampiyon sporcularn yetifltirilmesi, bunlarla
konut atayla ve yerel Ailenin ve sosyal yapnn alakal tesislerin yaplmas vazgeilmez hedeflerimiz olmufltur.
ynetimlerle ibirlii ierisinde, glendirilmesi politikamzn bir
Cumhuriyet tarihimizde bugne gerei olarak insanmzn daha "Devlet, her yafltaki Trk vatandafllarnn beden ve ruh saln gelifltirecek
kadar grlmemi hzda ve kaliteli konutlara uygun deme tedbirleri alr, sporun kitlelere yaylmasn teflvik eder" ilkesinden hareket
kapsamda bir alma balatmtr. flartlaryla sahip olmasn eden AK Parti; bu alanda byk admlar atmfltr:
salamak iin bir konut
seferberlii bafllattk. Vatandalarmza 10, 15, 20 yl gibi vadelerle kira Sporun yaygnlaflmasn salayacak altyap ve mali kaynak temini
der gibi ev sahibi olma imkan sunduk. amacyla nemli hukuki dzenlemeler yaplmfl, bu erevede 54
spor federasyonu zerklie kavuflturulmufltur.
AK Parti iktidar, bugne kadar toplam 280.000 konutun yapmna
kardmz spora tevik ve destekle ilgili dzenlemelerle baflta
balamtr. Bunlarn yaklak 140.000'i sosyal donatlar ve evre
zerk federasyonlar ve spor kulpleri olmak zere tm spor
dzenlemeleri ile tamamlanmtr. nmzdeki dnemde hedefimiz
yatrmlarnda kullanlmak iin nemli bir kaynak oluflturulmufltur.
tamamlanm olan konut saysn toplam 500.000e kartmaktr.
Bu kaynak, lig ve isim sponsorluu da dhil olmak zere 3 ylda 700
Milyon YTL' ye ulaflmfltr.
Sporda iddetle Mcadele Yasas karlarak uluslar aras kurulufllarn Bunun dflnda pek ok dalda Dnya ve Avrupa fiampiyonalar lkemizde
ngrd tedbirler iin altyap kurulmufltur. Bylece, genlerin baflar ile organize edilmifltir. Bylece, organizasyon yapma kapasitesi geliflen
eitilerek nezaket kurallarna uygun hareket etmeleri ve sporun ve federasyonlarn gvenini kazanan Trkiye, giderek artan bir flekilde pek
"Sevgi, Dostluk ve Barfl" ortamnda yaygnlafltrlmas salanacaktr. ok uluslar aras organizasyonun ev sahipliini stlenmifltir. Bunlardan bazlar;
2009 UEFA Kupas Finali, 2010 Dnya Basketbol fiampiyonas, 2011 Avrupa
Sporun tabana yaylma sreci hzlandrlmfltr. 2002'de 478.000 olan Genlik Oyunlar ve 2011 niversiteler Kfl Oyunlardr. Ayrca Dnya
Lisansl sporcu says, 1.800.000'e, 20.470 olan alfltrc says Yzme, Dnya Atletizm, Dnya Voleybol flampiyonalar ile 2013 Akdeniz
31.963'e ulaflmfl, kulp says 6.122'den 7.665'e kmfltr. Oyunlar ve 2013 Genlik Kfl Oyunlar iin de aday lke olduk. Avrupa
Futbol fiampiyonas ve Dnya kupasna ev sahiplii yapmak ve olimpiyatlar
niversitelerimiz ile iflbirlii yaparak, genlerimizi olimpiyatlara lkemizde organize etmek iin her trl abay harcayacaz.
hazrlama projesi kapsamnda ilkokullarda yaklak 800.000 gen
taranm, bunlar iinden testlerde yetenekli grlenler sporumuza Spor tesislerini 24 saat halkn hizmetine aan AK Parti, hem uluslar aras
kazandrlmfltr. organizasyonlarn yaplaca modern stadlar ve salonlar infla etmekte, hem
de yerel ynetimlerle iflbirlii yaparak btn Trkiye'yi spor lkesi yapacak
Dou ve Gneydouda "Sporla Tan Projesi" sayesinde yz binlerce tesislerle donatmaktadr.
gencimiz sporla buluflturulmufltur.
AK Parti, yeni iktidar dneminde;
Uyuturucu ve zararl alkanlklarla sava iin kampanyalar
yaplmfltr. Nfusu 5 binin zerinde olan btn yerleflim blgelerine spor tesisleri
yaplmasn,
Alnan bu tedbirler sonucunda; Trkiye, 2000 ylndaki Sydney
Olimpiyatlarnda toplam 5 madalya ile 200 lke arasnda 42. olurken, 2004 Nfusu 20 binin zerinde olan btn yerleflim blgelerine "Genlik
Atina Olimpiyatlarnda kazandmz 10 madalya ile 202 lke arasnda 21. Merkezleri" kurulmas, bu yolla genliin kabiliyetlerinin gelifltirmesi,
sraya ykselmifltir. 2005 Akdeniz oyunlarnda ve niversite oyunlarnda bu projeler retme kapasitelerinin gelifltirilmesi ve ynetimde katklarn
alanlarda tarihimizin en byk baflarlar elde edilmifltir. Milli Takmlarmz, salanmasn,
kulplerimiz, sporcularmz Dnya ve Avrupa fiampiyonalarnda stn baflar
gstermifllerdir. Genlik Kamplarnn saysnn oaltlmasn ve dfl lkelerle genlik
deiflim programlarnn hzlandrlmasn,
Dfl politikadaki etkinliimizin ve spordaki baflarlarmzn katksyla, pek ok
spor adammz uluslararas spor federasyonlarnda grev almaya bafllamfltr.
Spor yapmakta olan genlerimize olimpiyatlara sporcu hazrlama
kapsamnda tevik ve destek salanmasn ve 10 ylda 10 milyon
AK Parti iktidarnda Trkiye uluslararas spor organizasyonlar ile kendini
lisansl sporcu yetifltirilmesini hedeflemektedir.
en iyi tantan lkelerden biri olmufltur. stanbul'da yaplan fiampiyonlar Ligi
Finali, 2005 ylndan itibaren MP-Motosiklet Dnya fiampiyonasnn bir
aya ve daha nemlisi Formula-1 yarfllar ile zmir'de yaplan 2005 yl
niversite Oyunlar, bu etkinlikler arasndadr.
NiCE AK YILLARA
BiR TOPLUMUN
MEDENiYET
TASAVVURUNU
YANSITAN
KLTR VE SANAT
ESERLERi,
AYNI ZAMANDA
TOPLUMSAL
HAFIZANIN
TEMELiNi KLTR
VE SANAT
OLUSTURUR
KLTR VE SANAT NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA KLTR VE SANAT
ve yeni artlara uyum gstererek yeni sentezlerin domasna imkan salamfltr.

Sreklilik iinde deiflen Trk kltr, ayn zamanda temel kimliini muhafaza
Kltr, bir toplumun temel deerlerinin zaman ve mekan boyutunda tezahr
etmifl ve dnya kltr mirasnn en sekin yelerinden biri haline gelmifltir.
etmifl en nemli kimlik unsurudur. Bir toplumun medeniyet tasavvurunu
yanstan kltr ve sanat eserleri, ayn zamanda toplumsal hafzann temelini
ktidarmz, Trkiye'nin bu zengin ve dinamik kltr, sanat ve medeniyet
oluflturur.
mirasn yaflatmak ve tantmak amacyla byk projelere imza atmfl ve Trk
kltrnn dnya kltrleriyle rekabet edebilir bir seviyeye ulaflmas iin
AK Parti, kreselleflen dnyamzda kltr ve sanat deerlerinin, gl ve
gerekli altyap alflmalarnda byk mesafeler almfltr.
zgveni yksek bir toplumun temel tafllarndan biri olduuna inanr. Trk
kltr ve sanatnn milli kimliini muhafaza ederek evrensel platformlara
Partimiz devletin kltr alanndaki roln, zengin ve rekabeti bir kltr
taflnmas, ncelikli hedeflerimiz arasndadr. Trkiye'nin yerel ve ulusal
hayatnn oluflmas iin ortam hazrlamak ve kltr mirasn korumak olarak
kltr deerlerini evrensel kltr
grr. Kltrn hayatiyet sahibi ve gl bir toplumsal etken haline gelebilmesi,
AK Parti, kreselleen mirasnn paras olarak gren
serbest bir ortamda yeerip yaygnlaflmasna baldr. Bu bakfl asyla hareket
iktidarmz, Trk kltr, sanat
dnyamzda kltr ve sanat eden iktidarmz, zel sektrn, sivil toplum kurulularnn ve kltr ve
ve medeniyet eserlerinin
deerlerinin, gl ve zgveni sanat insanlarnn kltr alannda etkin rol oynamasn teflvik etmifl ve bu
yaflatlmas, korunmas ve
yksek bir toplumun temel alanda pek ok yeni giriflimin ncln yapmfltr. ktidarmzn ikinci
tantlmas alannda byk
dneminde zel sektrn kltrel ve sanatsal faaliyetler alanndaki etkinliinin
talarndan biri olduuna inanr. admlar atmfltr.
arttrlmas iin alflmalarmz devam edecektir.
Tarihteki farkl kltr ve medeniyet havzalarndan beslenerek medeniyetimizin
AK Parti'nin kltr politikalarnn nemli ayaklarndan biri, kltr ve
en sekin sentezini vcuda getiren Trkiye Cumhuriyeti'nin kltr ve sanat
medeniyet corafyamzdaki ortak tarih ve kltr varlklarmzn yaflatlmasdr.
eserleri, sadece Anadolu topraklar zerinde yaflayan insanlar asndan deil,
Kltr alannda ayn anda hem milli hem de kresel bir vizyona sahip olan
insanlk miras asndan da byk nem taflmaktadr.
Partimiz, Trkiye dflndaki tarih ve kltr eserlerinin korunmas, restorasyonu
ve tantm iin ktada titiz alflmalar yapmfl ve ortak tarihi mirasmz
AK Parti'nin kltr politikas, Trkiye iindeki ve yurt dflndaki tarihi,
gvence altna alacak projeler gereklefltirmifltir. Bu erevede TKA'nn
kltrel ve sanatsal eserlerimizin sreklilik ve deiim iinde yaatlmasn
nclnde;
hedefler.
Moolistan'daki Orhun Abideleri koruma altna alnmfl, yolu yaplmfl
AK Parti, kltr; donuk, tektip ve deiflmez bir alan olarak grmez. Kltrler,
ve bir mze inflasna bafllanmfl,
tpk temsil ettikleri toplumlar gibi, dinamik bir nitelie sahiptir. Deiflen
ihtiyalara cevap verebilmek iin kltr ve sanatn dinamik bir sreklilik
Sultan Sencer'in Trkmenistan'n Merv flehrindeki trbesi restore
iinde olmas gerekir.
edilmifl,
Orta Asya'nn ilerinden Balkanlara ve Kuzey Afrika'ya kadar Trk kltr,
K a z a k i s t a n ' d a k i A h m e t Y e s e v i K l l i y e s i o n a r l m fl ,
uzun tarihi boyunca farkl evrelerden gemifl, farkl kaynaklardan beslenmifl
Mimar Sinan'n skp'teki eseri Mustafa Pafla Camii restore Bir milletin kltr ve medeniyet mirasnn ve toplumsal hafzasnn en kymetli
edilmekte, eserleri, yazl kltrdr. Trkiye, el yazmalar ktphaneleri ve arflivleriyle
Avrupa, Balkanlar ve Ortadou tarih arafltrmalarnn en nemli kaynak
Kosova'daki Sultan Murad trbesi yaplmfl, merkezidir.
Bosna'da Mostar, Drina ve Koni kprlerinin onarmna katk Bu erevede iktidarmz dneminde yazma eserlerin dijital grntlerinin
salanmfl, tek bir merkezde toplanmas ve internet araclyla arafltrmaclarn hizmetine
sunulmasn amalayan Yazma Eserlere nternet Ortamnda Eriim Projesi
Bunlarn yan sra tarihi corafyamz olan Bulgaristan, Krm, Filistin, sonulandrlmfltr. Yazma Eserlerin Dijital Ortama Aktarlmas Projesi
Suriye, Lbnan ve Cezayir gibi lkelerdeki Trk eserleri onarlmfl kapsamnda 137.000 eser dijital ortama aktarlmfltr. Yine bu balamda
ve koruma altna alnmfltr. Sleymaniye Ktphanesi Restorasyon ve Arafltrma Merkezinin Yenilenmesi
ve Eitim Birimi Oluflturulmas Projesi devam etmektedir.
Btn bu faaliyetlerde iktidarmzn hedefi, kltrmz, sanat ve medeniyet
mirasmz evrensel kltrn bir paras olarak yaflatmak ve dnyaya tantmaktr. Ayrca Ktphane Otomasyon Program Projesi, nternet Eriim Merkezleri
Projesi, lkedeki tm ktphanelerde yer alan kaynaklarn tek bir noktadan
Trkiye bugn pek ok alanda olduu gibi kltrel alflmalar noktasnda da sorgulanabilmesini amalayan Entegre E-Ktphane Sistemi Projesi hayata
yeni bir dneme girmifl bulunmaktadr. lkemiz dnyann en zengin kltr
geirilmifltir. Ktphane hizmetlerinden yararlanamayan eve baml hasta,
mirasnn retildii ve yaflatld bu topraklardaki eflsiz zenginlikleri ile
yafll veya engelli vatandafllarmzn, evlerinde ktphane materyalinden
dnyann kltrel eitliliine ciddi katklar salamaktadr. AK Parti iktidar
yararlanmas amacyla Eve Teslim Kitap Projesi ve grme engelli
dneminde lkemizin farkl uygarlklara ait kltr varlklarna ynelik adafl
vatandafllarmz iin Konuan Kitaplk Projesi uygulamaya konmufltur.
mevzuat alflmalar gereklefltirilmifl, bu alana yeni kaynaklar aktararak byk
bir seferberlik bafllatlmfltr. Bu erevede Kltr ve Turizm Bakanl ile
Kltr ve Turizm Bakanl yaynlarnn internet araclyla daha ok
Vakflar Genel Mdrlnn restorasyon, proje ve uygulamasn tamamlad
eser says 3000'in zerindedir. okuyucuya ulaflabilmesi iin "E-Kitap" Projesi flimdiden baflarl sonular
vermeye bafllamfltr. Bu yeni yayn politikalar sonucunda, 2002 ylnda
lkemiz dnyann en zengin arkeolojik alanlarndan birisidir. Farkl kltr 16.426 olan basl kitap says 2006 yl sonunda 32.750'ye ulaflmfltr. Bylece
ve medeniyetlerin buluflma noktas olan Anadolu corafyas, ayn zamanda yaflam kalitesinin nemli gstergelerinden biri olan bilgi kaynaklarna
dnya bilim adamlarnn ilgi oda olmaya devam etmektedir. ulafllabilirlik alannda byk mesafeler alnmfltr.
AK Parti, Trkiye'nin bu zgn ynn dnyaya tantmay ncelikli bir grev AK Parti, dinamik ve geliflmekte olan toplumlarn en nemli gstergesi olan
saymfltr. 2002-2006 arasnda Trkiye genelinde 1.737 adet arkeolojik kaz bilgi ihtiyacn etkin ve adafl yntemlerle karfllamak iin kapsaml kltr
ve arafltrma gereklefltirilmifl, bu alflmalar teflvik etmek iin kaz denekleri politikalarna devam edecektir.
artrlmfl, tarihi eserlerin korunmas ve sergilenmesi politikamzn bir paras
olarak 2002-2006 yllar arasnda nceden kapal iken bakm - onarm ve Anadolu insannn sanat ve estetik anlayflnn en yksek ifadesi olan el
teflhir - tanzim alflmalar tamamlanan onlarca mze hizmete sunulmufltur. sanatlarmz, ayn zamanda sanat-hayat btnlne dayal yaflam felsefemizin
de bir yansmasdr.
Byk bir zenginlik arz eden el sanatlarmz yaflatmak, tantmak ve aslna AK Parti iktidarnn ikinci dneminde bu alandaki almalarn youn
uygun olarak retip gelecek nesillere aktarlmasn salamak amacyla "Yaygn bir ekilde srdrecektir. Dnyada gelimiliin nemli ltlerinden biri
Kltrel Eitim Faaliyetleri Plan" erevesinde 2003-2007 yllar arasnda de insanlarn entelektel taleplerinin ne lde karlanabildiidir. Artan
yzlerce kurs dzenlenmifl, bu kurslara on binlerce vatandaflmz katlarak ehirleme nfusuna paralel olarak AK Parti dneminde kltre olan ilgiyi
geleneksel el sanatlarmzn yaflatlp yaygnlafltrlmas projesinde aktif rol arttrmak ve halkn taleplerine en iyi ekilde cevap verebilmek amacyla
almfltr. yrtlen almalar ayn azim ve duyarllkla devam edecektir. Amacmz
Trk kltr, sanat ve medeniyet birikimini geleneimizden aldmz g
AK Parti iktidar dneminde Trk sinemas byk hamle ve almlar yapmfl, ve zgvenle ada imkanlardan yararlanarak Trk ve dnya kamuoyunun
yerel ve evrensel tonlar birlefltiren yeni bir sinema dili ortaya kmaya ilgisine sunmaktr.
bafllamfltr. Grsel sanatlarn glendirilip yaygnlafltrlmasn bir politika
olarak destekleyen Hkmetimiz, iktidar dnemi boyunca 700'e yakn sinema, Kltrel yozlaflma tehlikesine
belgesel film, animasyon, senaryo projeleri ve festivale destek vermifltir. Trk karfl kadn-erkek, yafll-gen,
Amacmz Trk kltr, sanat ve
sinemasnn elde ettii baflarlar ksa srede uluslararas platformlara taflnmfl kyl-kentli, kamu alflan-zel medeniyet birikimini
ve bu dnemde maddi destek saladmz pek ok film uluslararas yarflmalarda ifl sahibi btn vatandafllarmzn geleneimizden aldmz g ve
dller almfltr. kltr ve sanat bilinsiz bir zgvenle ada imkanlardan
flekilde tketen deil, anlayan, yararlanarak Trk ve dnya
Gzel sanatlar alannda yaplan alflmalar Hkmetimiz dneminde yeni bir katlan, destekleyen ve reten kamuoyunun ilgisine sunmaktr.
anlayfl erevesinde kamuoyunun gndemine taflnmfl ve tiyatro, opera, bale aktrler olmas iin yeni program
ve dier gzel sanatlar dallarnda byk baflarlara imza atlmfltr. Sanatn ve projeler hayata geirilecektir. Bu amala etkinlik, verimlilik ve vatandafln
yaygnlafltrlmas iin bafllatlan "Sanat Her Yerde" projesi kapsamnda ok sahiplenmesi bakmndan kltr hizmetlerinin yerelleflme ve sivilleflmesine
sayda etkinlik gereklefltirilmifltir. zel nem verilecektir.
Trkiye'nin zengin kltr mirasnn btn dnyada tantlmas, Partimizin nmzdeki dnemde kltr ve sanat politikalarmzda iki temel hedef
ncelikli konularndandr. UNESCO tarafndan Mevlana Yl olarak ilan belirlenmifltir. Birincisi kltr ve sanat faaliyetlerinin Trkiye corafyasnn
edilen 2007 senesi, yurt ii ve yurt dflnda onlarca faaliyetle kutlanmfl, Hz. tamamna yaygnlafltrlmasdr. Bu erevede AK Parti hazrlklar tamamlanan
Mevlana'nn insanla verdii dostluk, kardefllik ve hoflgr mesaj Avrupa'dan "Her Beldeye Bir Kltr Merkezi" projesini hayata geirecek ve kltr ve
Asya'ya, Balkanlar'dan Amerika'ya kadar dnyann eflitli blgelerine sanat dallar arasnda ayrm yapmadan Trk kltr ve sanatnn zenginliini
taflnmfltr. btn lke sathna yayacaktr. Trkiye'nin alanndaki uzman mimarlarna,
yrelere, arsa leklerine ve nfus ihtiyalarna gre Kltr Merkezi projeleri
adafl Trk dflnce hayatnn ve edebiyatnn btn dnyada tantlmas yaptrlarak toplumun taleplerine en iyi flekilde cevap veren kltr ve sanat
amacyla 2005 ylnda Trk Kltr, Sanat ve Edebiyatnn Da Almas merkezleri kurulacaktr. 2003 ylndan itibaren alan 18 kltr merkezine
Projesi (TEDA) hayata geirilmifltir. Bu proje erevesinde, Trk dflnr ek olarak lkeyi bu ihtiyaca cevap verecek sosyal yaflam merkezleri ile
ve edebiyatlarnn eserleri 25 farkl dile tercme edilmifl ve yaymlanmfltr. donatacaz.
AK Parti'nin ikinci nemli hedefi, kltr ve sanat alannda zel sektr Kltrel eserlerimizi l bir yn deil, bugn ve yarnmza flk tutan bir
harekete geirmek ve kltr-sanat faaliyetlerinin planlanmas, desteklenmesi tarihi referans olarak gren AK Parti, paha biilmez vakf eserlerinin korunmas
ve uygulanmasnda aktif rol ve sorumluluk almasn salamaktr. Devleti ve yaflatlmas iin yeni projeleri hayata geirmeye devam edecektir.
kltr ve sanat reten deil koruyan ve gelifltirilmesi iin destek veren bir
merci olarak gren partimiz, "Kltr Giriflimcilii Yasas" ile hukuki altyap Bu erevede Vakf pekyolu Projesi uygulamaya bafllanacak ve pek Yolu
problemini zmfl, zel sektrn ve bireylerin kltr-sanat alannda zerk gzergahndaki tarihi eserlerin restorasyonlar tamamlanacaktr. Bu proje ile
ve giriflimci taraf olmasn salamfltr. pek Yolu zerinde bulunan han ve kervansaraylara, otel, restoran, dinlenme
tesisi ve hediyelik eflya satfl merkezi gibi fonksiyonlar verilerek tarihi ipek
kinci dnemimizde bu alandaki alflmalarmz devam edecek ve zel kltr yolu blgesi turizm merkezi haline getirilecektir.
kurumlarna olan destek arttrlacaktr. Bu balamda, Trkiye'deki zel
tiyatrolarn, mahalli korolarn ve mahalli topluluklarn baflta mekan Partimizin kltr ve sanat politikasnn amac, Trkiye'yi dnya kltrleriyle
problemlerini zmek zere desteklenmelerini salayacaz. rekabet edebilen bir lke haline getirmektir. Engin tarihi tecrbesinden ve
byk kltr mirasndan g alan Trkiye, 21. yzylda hayat standartlar ve
Bilgiye kolay eriflimi salayacak faaliyetlere en st dzeyde hz kazandrmak
yaflam kalitesi asndan dnyann saygn lkelerinden biri olacaktr.
ncelikli hedefimiz olacaktr. E-ktphane alflmalarnn tamamlanmas,
TEDA projesinin daha genifl lekli srdrlmesi ve yurt dflnda en genifl
evrelere ulafltrlmas ve kitap fuarlarna katlmn artrlmas hedeflenmektedir.
nmzdeki dnemde sinema sektrnn ihtiyac olan plato ve stdyolarn

altyapsnn oluflturulmas ve lkemizin film ekiminde cazip bir hale gelmesi
iin alflacaz. Dier sanat dallarnda olduu gibi sinema alannda da Trk
sinemasnn dnya sinemasyla rekabet etmesini salayacak admlar atlacak
ve zgn sinema eserlerinin uluslararas yarflma ve platformlarda tantlmas
teflvik edilecektir.
AK Parti iktidar dneminde stanbul, 2010 Avrupa Kltr Bakenti ilan

edilmifl ve bunun iin zel bir yasa hazrlanmfltr. Gelecek dnemde stanbul'un
bu zel konumu iin ok ynl alflmalar srdrlecektir. Avrupa Birlii
yelik sreciyle uyum arz eden bu proje, bir dnya flehri olan stanbul'un yan
sra kltr deerlerimizin uluslararas platformlarda tantlmasna byk katk
salayacaktr.
AK Parti iktidarnn ikinci dneminde tarihi eserlerin tespit, tescil ve

restorasyonu devam edecektir.
NiCE AK YILLARA
REKABET
GCMZ
YKSELTMEK
VE ULUSLARARASI
ARENADA NC VE
RNEK OLMAK
ASLi
HEDEFLERiMiZDENDiR REKABET
GCNN
ARTIRILMASI
REKABET GCNN ARTIRILMASI NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA REKABET GCNN ARTIRILMASI
Bilim, Teknoloji ve Yenilikilik

Dnyada yaflanan hzl deiflim ile bilgi toplumuna dnflm, baz tehditler Bilime ve bilgiye yatrm, aydnlk geleceimize yatrmdr.
oluflturduu gibi, nemli frsatlar da sunmaktadr. Yafladmz dnyann
gereklerini ve deiflim dinamiklerini doru alglamak ve zaman geirmeden Ekonomik bymeye,
bu dinamiklere uygun politikalar gelifltirmek baflarnn n kofluludur. s o s y a l g e l i fl m e y e , Bilime ve bilgiye yatrm, aydnlk
m i l l e t i m i z i n y a fl a m geleceimize yatrmdr.
AK Parti iktidar, insanmz bu yeni ortamn gerektirdii niteliklerle donatma dzeyinin ykselmesine ve
yolunda nemli admlar atmfltr. srdrlmesine olan stratejik etkisi nedeniyle bilim, teknoloji ve yeniliin
desteklenmesi en temel nceliklerimizdendir. Bu amala, 'Bilim ve Teknoloji
Rekabet gcmz ykseltmek ve uluslar aras arenada daha fazla sz sahibi Yksek Kurulu' dzenli olarak toplanmaya bafllamfl, bu alanda ortak stratejiler
olmak iin, iflgc niteliklerimizi ykseltmeye ve gl bir iletiflim altyaps belirlenmifl ve kurumlar arasnda etkin koordinasyon salanmfltr.
oluflturmaya nmzdeki dnemde de devam edeceiz. Kol gcnden beyin
gcne geen bir dnyada, rekabet stnl salamann temel unsuru haline AK Parti iktidar dneminde;
gelmifl bulunan bilim, teknoloji ve yenilikilik alannda atlmlarmz ara
vermeden srdreceiz. Ar-Ge'ye ayrlan dorudan kamu kayna, 2002 ylna gre drt
buuk kat artmfltr.
Hzl byme srecimizde darboaz oluflmasna frsat vermeyecek bir flekilde,
temel altyap yatrmlarmza hz vereceiz. zel kesimin finansman ve zel sektrn arafltrma ve yenilik projeleri iin nemli destekler
iflletmecilik anlayfln da devreye sokarak, ulafltrma, haberleflme ve enerji salanmfl, 2002'ye gre 2006'da verilen destekler drt kat artmfltr.
gibi temel konularda daha rekabeti bir maliyet yapsn salayacaz.
Vatandafllarmza sunulan kamu hizmetlerinin kalitesinin ve teknolojik
Byk nem verdiimiz ve mesafe kaydettiimiz alanlardan olan yatrm dzeyinin ykseltilmesi ve kamu tedarikinin yurtii kaynaklardan
ortamnn iyilefltirilmesine zel kesimle iflbirlii iinde devam edeceiz. salanabilmesi iin, 2005 ylnda yeni bir program bafllatlmfltr. Bu
program kapsamnda, tarmdan enerjiye, sosyal gvenlikten sala
Potansiyelimizin yksek olduu eitim ve salk gibi hizmet sektrlerinde pek ok alandaki bilimsel projelerin desteklenmesine devam
lkemizi blgesinde bir ekim merkezi haline getireceiz. Bir yandan lkemizin edilecektir.
insan kaynaklarn koruyup gelifltiren bir ortam olufltururken, dier yandan
yurtdfl beyin gcnn lkemize kazandrlmas konusunda aktif aba sarf "Ulusal Savunma Aratrmalar" ve "Ulusal Uzay Aratrmalar"
edeceiz. programlarnda da nemli atlmlar gerekleflmifltir. Bu kapsamda
bafllatlan arafltrma projelerinin bteleri 2007 yl itibariyle 500
Donanml bireyler, gl flirket ve kurumlar, yeterli ve salkl bir altyap milyon YTL'ye ykselmifltir.
ile lkemizi, bilgiye dayal ve rekabeti dnyadaki yarflta, nc ve rnek olan
bir konuma ykselteceiz.
Fikri mlkiyet haklar ve patent teflviklerine ynelik olarak Patent Gelecek yllarda, bu alanda ok daha nemli ilerleme salayarak, lkemizin
Yasas karlmfltr. Ayrca, yurtii ve yurtdfl patent baflvuru uluslar aras rekabet gcn arttracaz.
masraflarnn tamam devlet destei kapsamna alnmfltr.
Bu kapsamda:
Sektrel aktrleri bir araya getiren Teknoloji Platformlar'nn
kurulmasna ve desteklenmesine bafllanmfltr. Ar-Ge harcamalarnn GSYH iindeki paynn, 2013 ylna kadar
%2'ye ykseltilmesi hedeflenmektedir. Bu payn, en az yarsnn zel
Elektronik bilimsel dergi ve veri tabanlarna tm niversitelerimizin kesim tarafndan karfllanabilmesi iin her trl nlem alnacak,
cretsiz olarak eriflimi salanmfltr. gerekli idari ve hukuki ortam hazrlanacaktr.
AB mzakere fasllarndan biri olan Bilim ve Arafltrma faslndaki Ar-Ge ve yenilik faaliyetlerinin desteklenmesi iin yeni bir yasa
fiili mzakere sreci 12 Haziran 2006 tarihinde alp, ayn gn geici tasars hazrlanmfltr. En ksa srede yasalaflacak bu tasar ile; tm
olarak kapatlmfltr. Ar-Ge faaliyetleri iin, vergi muafiyeti ve indirimleri (gelir vergisi,
kurumlar vergisi, damga vergisi ve sigorta iflveren pay, vs)
7. ereve Program ile niversite, kamu ve zel kesimin Avrupa salanacaktr.
Birliindeki muhataplaryla ortak proje gelifltirmelerine ve hibe
fleklinde destek almalarna imkan salanmfltr. Teknoloji younluklu KOB'lerin saysnn hzla arttrlmas iin
gerekli admlar atlacak, yeniliki ve pazarlanabilir fikirleri olan
Sosyal ve Befleri Bilimlerde de arafltrmaclara nemli destekler giriflimciler flirket hisseleri karfll verilen sermaye ile desteklenecektir.
salanmfltr. 2006 ylnda, sadece bu alandaki projelere verilen
destek, 2002 ylna gre elli kat artmfltr. KOB'lerin arafltrma ve yenilik faaliyetleri, byk lekli sanayi
kurulufllar, uluslararas sermayenin Trkiye'de kuraca mega arafltrma
'Bilim ve Teknoloji Yksek Kurulu'nda; lkemizdeki tam zaman merkezleri, kamu arafltrma enstitleri ve niversitelerin arafltrma
efldeer bilim insan saysnn 2013 ylna kadar 40.000'e ulaflmas faaliyetlerinin teflvikine devam edilecektir. Ayrca, Yatrm Destek
hedeflenmifltir. Bu dorultuda atlan admlar sonucunda, 2002 ylnda ve Tantm Ajans araclyla, uluslar aras ileri teknoloji flirketlerinin
tam zaman efldeer arafltrmac says 23.000 iken, 2004'te 34.000e Trkiye'de Ar-Ge merkezleri amas iin aktif bir alflma yaplacaktr.
ykselmifltir.
Performans ve rekabeti artracak bir anlayfl iinde, kaynak salayan
Bu hedefi gereklefltirmeye ynelik olarak Milli Eitim Bakanl, kurumlar ile Ar-Ge faaliyeti yrten kurumlar ayrfltrlacaktr.
ylda 1000 renciyi, yurtdflna doktora program iin gndermeye
bafllamfltr. lkemizde bilim, teknoloji ve yenilikilik faaliyeti yapan firmalarn
uluslararas efldeerleriyle ortak alflma ve yatrm yapmas iin
Grld gibi, iktidara gelmeden nce halkmza vaat ettiimiz projelerden gerekli kolaylklar salanacaktr.
ok daha fazlasn gerekletirdik.
Bilimsel kavram ve yenilikleri topluma tantan, sevdiren ve lkemizde Bilgi ve letiim Teknolojileri, Haberleme
bilim kltrn yaygnlafltran Bilim Merkezlerinin kurulmas teflvik
edilecektir. Bu erevede stanbul slam Bilim ve Teknoloji Tarihi AK Parti iktidar dneminde, 'bilgi toplumuna' dnflm yolunda ok hzl
Mzesi projesi hayata geirilecektir. bir deiflim yaflanmfltr. Geniflbant internet (ADSL) hizmeti bafllatlmfl ve
abone says hzla arttrlarak 4,4 milyona ulaflmfltr.
Sosyal ve befleri bilimler alannda arafltrma projelerinin desteklenmesi
ve bu alanlarda arafltrma 2002 yl sonunda 23 milyon olan cep telefonu kullanc says, 2006 yl
Grld gibi, iktidara gelmeden merkez ve enstitlerinin sonunda 54 milyona ulamtr.
nce halkmza vaat ettiimiz kurulmas salanacaktr. nternet kullanc says 2002 Bilgi ve iletiim teknolojilerinin
projelerden ok daha fazlasn ylnda 4 milyon iken 5 kat
Yurt dflnda yerleflik yerli yaygn kullanmn salamak iin
gerekletirdik. Gelecek yllarda, bu artarak 2006 ylnda 20
ve yabanc bilim insanlar milyona ykselmitir. Ayn
Bilgi Toplumu Stratejisi (2006-
alanda ok daha nemli ilerleme ile etkin bir iletiflim kanal 2010) hazrlanmtr. Bu strateji
dnemde bilgisayar says ise
salayarak, lkemizin uluslar aras kurulacak ve onlarn 4 milyondan 8 milyona ile vatandalarmz, iletmelerimiz
rekabet gcn arttracaz. lkemizdeki bilim,
kmtr. Bilgisayar ve kurumlarmzn, mevcut karar
teknoloji ve
yenilikilikfaaliyetlerine katlm kolaylafltrlacak ve teflvik edilecektir.
kullanmnn yaygnlamasnda alma ve i srelerini daha hzl
bu dnemde Trkiye dnya ve daha az maliyetle yrtmeleri
Trkiye'nin evrensel dzeyde baflarl bilim insanlarnn bulunduu
bir cazibe merkezi haline gelebilmesi iin gerekli nlemler alnacaktr. birincisi olmutur. salanacaktr. Bylece
Bu amala; vatandamzn yaam kalitesi
Telekomnikasyonda tekel
kaldrlmfltr. Trk Telekom
artm olacaktr.
o Yurtdflndan gelecek bilim insanlar iin niversite ve kamu
arafltrma enstitlerinde alflma imkan verilmesi, hisse devri ile birlikte, sektrde
tam serbestleflme ve rekabet dnemi bafllamfl, tketicilerin, alternatif
o Yurtdflndaki retim yelerinin Trkiye'de de akademik pozisyona iflletmecilerden hizmet almasnn yolu almfltr. Geliflen biliflim teknolojilerinin
sahip olmalarnn salanmas, ihtiyacn karfllayan birok yasal dzenleme gereklefltirilmifl, elektronik
imza, evrensel hizmet, numara taflnabilirlii, 3.nesil lisanslar ve internet
o Yabanc uyruklu konuk bilim insanlar ile efllerinin alflma ve sularyla ilgili dzenlemeler yaplmfltr.
oturma izinlerinin kolaylafltrlmas,
AK Parti iktidar, Trkiye'nin uydu ve uzay politikas programn yrrle
o Konuk bilim insanlarnn tez danflmanl yapabilmesi, koymufl ve bu kapsamda uydu yapmna bafllanmfltr.
iin gerekli admlar atlacaktr. Ayrca, yksekretim programlar on yl
iinde ABET gibi uluslararas alanda kabul gren yksek retim kalite
e- Devlet alflmalar hzlandrlmfl olup, test alflmalar yaplmaktadr. Kamu
standartlarna uygun hale getirilecektir. renci ve retim eleman deiflimi
ve zel yaynclar eliyle gereklefltirilecek olan saysal karasal yayna geifl
programlar Avrupa lkeleri dflndaki blgelere de yaygnlafltrlacaktr.
alflmalar bafllatlmfltr.
Okullarda geniflbant hzl internet altyaps tamamlanmfl, internet snflar Sektr birliklerinin kurulmas, teknoloji gelifltirmede ihtisaslaflma, yazlmda
kurularak ilkretim ve ortaokul rencilerinin tamamnn internete eriflimi kalite sertifikasyonu ve dfla alma zendirilecektir.
mmkn hale gelmifltir.
Yazlm sektrne, stratejik bir sektr olarak zel nem ve destek verilecektir.
Bilgi ve iletiim teknolojilerinin yaygn kullanmn salamak iin Bilgi
Toplumu Stratejisi (2006-2010) hazrlanmtr. Bu strateji ile vatandalarmz, KOB'lerin biliflim yatrmlar, iktidarmz dneminde uygulamaya koyduumuz
iletmelerimiz ve kurumlarmzn, mevcut karar alma ve i srelerini daha destekler erevesinde srdrlecektir.
hzl ve daha az maliyetle yrtmeleri salanacaktr. Bylece vatandamzn
Posta Hizmetleri
yaam kalitesi artm olacaktr.
Vatandaflmzn hayatn kolaylafltran ve yaflam kalitesini ykselten PTT
nmzdeki dnemde; telekomnikasyon pazarndaki serbestleflme Bank Projesiyle krsal kesimler baflta olmak zere krizde kapanan banka
hzlandrlacaktr. flubelerinin eksiklii giderilmifltir. Zarar etme noktasna gelen PTT, PTT
Bank Projesiyle 2006 ylnda 203 milyon YTL kar etmifl, aylk ifllem hacmi
Yeni Elektronik Haberleflme Kanunu ve Telekomnikasyon Kurumunun 2 milyondan 18,5 milyona kmfltr.
dzenlemeleri ile yatrmclar iin cazip ve son kullanclar iin uygun fiyatlar
oluflacaktr. Yeni iktidarmz dneminde posta hizmetleri ile ilgili yeniden yaplanma-
serbestleflme srecinin bafllatlmas, denetleyici ve dzenleyici kurum
Elektronik haberleflme hizmetlerindeki yksek vergi ykn bte imkanlar oluflturulmas alflmalarna hz verilecektir.
dahilinde tedricen makul seviyelere ekeceiz.
Altyap
Evrensel Hizmet Fonu yoluyla Kamu nternet Eriflim Merkezleri, Saysal Demografik yapda meydana gelen geliflmeler, yksek flehirleflme hz ve
Beldeler, Uzaktan Eitim ve Uzaktan Salk Hizmetleri gibi projeler araclyla ekonomik alanda hzla artan rekabet, altyap hizmetleri ihtiyacn da hzl bir
dar gelirli vatandafllarn bilgi ve iletiflim teknolojilerinden faydalanmas flekilde artrmaktadr. Artan ihtiyacn, adafl teknoloji ve uluslararas kurallarla
salanacaktr. uyumlu, kaliteli, srekli, gvenli ve asgari maliyetle karfllanmas, Adalet ve
Kalknma Partisi'nin ncelikleri arasndadr.
Hindistan, rlanda ve in'e ynelmifl uluslararas sermaye ve yenilikilik
merkezlerini Trkiye'ye ekebilmek iin yazlm, donanm ve iletiflim alanndaki nmzdeki dnemde lkemizin altyap ihtiyacnn, ekonomik ve sosyal
flirketlerin topluca bulunduu Biliflim Vadileri ve Teknopark projeleri geliflmeyi hzlandracak flekilde karfllanmas esas olacaktr. Kentsel altyap
d e s t e k l e n e r e k b i l i fl i m s e k t r n n g e l i fl m e s i s a l a n a c a k t r . baflta olmak zere, retim girdi maliyetlerinin azaltlmas ve pazara eriflim
imkanlarnn gelifltirilmesi ile ekonominin bymesi ve rekabet gcnn
Bilgi ve iletiflim sektrnde insan kayna planlamas yaplacak, ihtiyalar artrlmas salanacaktr. Bu erevede, ulafltrma, enerji, bilgi ve iletiflim
ve kresel eilimlerle uyumlu olarak giriflimcilik, ifl plan gelifltirme, pazarlama teknolojileri gibi altyap hizmetlerinin sunumunda etkinlik salanacak ve
ve satfl alanlarnda yetkinlik gelifltirmeye ynelik programlar desteklenecektir. kalite standartlar ykseltilecektir.
Mal ve hizmet retiminin en nemli n flart ve girdisi olan altyap hizmetlerinin Yllardan beri arz-talep dengesi gz ard edilerek gelifligzel yaplanan yurtii
rekabeti piyasada zel sektr tarafndan sunumu esas alnacaktr. Rekabeti kara taflmaclk sektrne eki dzen verilerek, belge sistemine geifl
piyasann oluflmad sektrler dzenlenerek, zel sektrn finansman ve salanmfltr. Bylece mali yeterlilik, mesleki yeterlilik ve mesleki itibar esas
iflletme yeteneinden maksimum derecede yararlanlacaktr. alan dzenleme ile sektrn salkl yaplanmasn temin edecek nemli
admlar atlmfltr.
lkemizin ihtiya duyduu altyap yatrmlarnn gereklefltirilmesinde, evre
dostu bir yaklaflm benimsenecektir. Yllardr zlemle beklenen projeler teker teker hayata geirilmitir. ktidarmz
dneminde Cumhuriyet tarihimizin en uzun blnmfl yol a yaplmfltr.
Ulatrma 2002 yl sonu itibariyle blnmfl yol a toplam 4.326 km iken sadece 4,5
Trkiye corafi konumu itibariyle tm ulaflm trlerinin rahata kullanabilecei yllk dnemde 6.600 km yeni blnmfl yol a tamamlanmfl, bylece
bir lke olmasna ramen, gemiflte uygulanan politikalar nedeniyle neredeyse otoyollar dahil blnmfl yol uzunluumuz 12.600 kmye ulaflmfltr. fiu anda
tek tr taflmacln yapld bir lke haline gelmiflti. Yurtiinde karayolu yapm devam etmekte olan blnmfl yollarn toplam 1.800 km'dir.
taflmaclna yzde 90 dzeyinde baml hale gelen ulaflm sistemimizin bu
Ayrca;
haliyle srdrlebilmesi artk mmkn deildi.
17 yldr tamamlanamayan Bolu Da tneli,
Bu nedenle AK Parti iktidar, greve geldiinde ilk ifl olarak ulaflm sistemlerinin
29 yldr konuflulan Mula Gcek tneli,
dengeli bir flekilde geliflimini salayacak bir Ulatrma Ana Plan Stratejisi
hazrlatt. Bu planda hedef gelecek on yl iin; kara, deniz, demiryolu ve hava
30 yldr bir trl bitirilemeyen Karadeniz Sahil Yolu,
taflmaclnn birbirine paralel geliflimini salamak, gereklefltirilecek
projelerle deniz ve hava taflmacl ile demiryolu ncelikli olmak zere tm Bursa evre yolu,
ulaflm trleri arasndaki dengeyi salamaktr.
zmir evre yolu kuzey geifli ve
AK Parti iktidarnn ncelii, ulaflm trleri arasnda btnln salanmasdr.
Dier bir ifade ile, havayolu ile kara ve demiryolunun birlikte, denizyolu ile Gaziantep-fianlurfa otoyolunun byk bir ksm
demiryolu, karayolu ve havayolunun mflterek kullanlabildii kombine tamamlanmfltr.
taflmacln gelifltirilmesidir.
Cumhuriyet tarihimizin en kapsaml kalknma projelerinden olan KYDES
Karayolu Sektr ve BELDES uygulamalar AK Parti iktidar dneminde bafllatlmfltr. Bu
Adalet ve Kalknma Partisi iktidar dneminde, sektrde bu dnemde bir ilk projeyle, en temel ihtiyacmz olan tm kylerimizin yol ve ime suyu sorunlar
gereklefltirilerek karayolu taflmacln lke ekonomisinin gerektirdii byk lde zme kavuflturulmufltur.
flekilde dzenlemek, taflmada dzeni ve gvenlii salamak amacyla Karayolu
Tama Kanunu karlmfltr. Partimizin en nemli projelerinden olan blnmfl yol (duble yol), yol altyaps
kalitesinin artrlmas, yol gvenliinin gelifltirilmesi alflmalar devam
edecektir.
nmzdeki dnem iin hedefimiz, blnmfl yol ann toplam uzunluunu Marmaray Projesi: Trkiye ve dnya iin nemli bir proje olan Marmaray
15 bin km'ye kartmaktr. (stanbul Boaz Tp Geifli) projesinin inflaat devam etmektedir. Projenin
tamamlanmasyla stanbul'da rayl sistemin toplu taflmadaki pay yzde
1,7'den yzde 28'e kacaktr. Proje, Trkiye'nin yz yllk hayali olup, iki
Demiryolu Sektr ktay denizin 60 metre altndan birlefltiren, bylece asrlardr ticaret kltr
Demiryollarmza AK Parti iktidar dneminde yaplan yatrm miktar yolu olan pek Yolunu ktalar arasnda kesintisiz tamamlayan bir zellie
son 40 ylda yaplann zerine kmtr. 2003 ylna gre 2006 yl yatrm sahiptir.
denei art yzde 458 olarak gereklemitir.
Kars-Tiflis-Bak Projesi: Uzakdou'yu Orta Asya zerinden Trkiye ve Bat
Avrupa'ya balayacak bu nemli proje ile Trkiye Dou-Bat arasndaki
Demiryollarnda;
ulafltrma koridoru olma yolunda nemli bir adm gereklefltirmifl olacaktr.
Hzl tren an bafllatmak
Trkiye-Azerbaycan-Grcistan arasnda imzalanan anlaflma ile projenin
yapmna bu yl bafllanacaktr.
Mevcut sistemi yenilemek
Trkiye'nin lk Hzl Tren retim Projesi: Kore-Trk ortakl ile Sakarya'da
Yeniden yaplanmay salamak
kurulma alflmalar devam eden hzl tren fabrikas bu yl tamamlanacak ve
retime bafllayacaktr.
zel sektrn dinamizmini demiryollarna aktarmak
AK Parti iktidar dneminde nemli bir adm da, demiryolu iflletmeciliinde
flletmelerin tedarik srecine deer katan bir anlayfla gemek blok tren taflmacl ve lojistik merkezler kurulmas suretiyle taflmacln
ana hedef olarak belirlenmifltir. artrlmas olmufltur.
Bu hedefler dorultusunda son 4 yl aflkn bir srede lkemiz adna vn nmzdeki dnemde birok fabrikay ana demiryolu gzergahna
duyacamz nemli admlar atmfl bulunmaktayz. balayabilmek iin iflletmelerimizle ortak zmler gelifltireceiz.
Ankara-stanbul Hzl Tren Hatt: Bu projenin tamamlanmasyla, Ankara- stanbul'u ve Trkiye'nin en nemli sanayi ss olan Marmara Blgesini
stanbul aras seyahat sresi 3 saate, Ankara-Eskiflehir aras seyahat sresi de demiryolu ve limanlarla gl bir flekilde Avrupa'ya balayacaz.
1 saate inecek, bylece 30 yllk hzl tren hayalimiz gerekleflmifl olacaktr.
Projenin 1. etab, Ankara-Eskiflehir hzl tren hatt tamamlanmfl olup test Havaclk Sektr
srflleri devam etmektedir. Gnmzn en hzl ulaflm sektr olan havaclk, AK Parti iktidar dneminde
a atlamfltr.
Ankara-Konya Hzl Tren Hatt: Yapm devam etmekte olan proje ile
Ankara-Konya aras bir saat 15 dakika, 12 saat 30 dakika olan stanbul-Konya hatlarda tekel kaldrlmfl, uyguladmz teflvikler sayesinde zel flirketlerin
aras saat 30 dakika olacaktr. yurdun her tarafna tarifeli sefer yapmas salanmfltr. Bunun sonucu olarak,
2002'de 8,5 milyon olan i hat yolcu says 29 milyon'a ulaflmfltr.
2002'de toplam (i+dfl hat) yolcu says 33,5 milyondan 2006 sonunda 62 Denizde kullanlan yaktn zel tketim vergisi sfrlanmfl, bylece denizde
milyona ykselmifltir. Bu artfl bir dnya rekoru olarak kayda gemifltir. yolcu ve yk taflmacl nndeki engel kaldrlmfltr. Ayrca balklar,
Uluslararas havaclk kurulufllarnn Trkiye'ye ngrd 2015 yl iin ticari turizmle uraflan iflletmeler de bu teflviklerden yararlanmfltr. ylda
trafik deerleri 2005 ylnda afllmfltr. yaklaflk 7,5 milyon ara karayollarndan deniz taflmaclna kaydrlmfl,
bylece karayollar trafik kazalarnda can kayb azaltlmfltr.
Blgesel havaclk projesi Trk Hava Yollarna (THY) da katk salamfl,
ylda yolcu saysn % 100 artrmfltr. Ayrca filosunu yenileyen THY, dfl Yaplan alflmalar sonucu yabanc limanlarda tutulan Trk bayrakl gemilerin
hatlarda uufl noktasn 78'den 103'e karmfltr. oran % 24 den AB seviyesine yakn bir orana % 6 ya dflrlmfltr. Trk
bayrakl gemiler kara listeden karlarak bayramza itibar kazandrlmfltr.
Yine bu dnemde "Her vatandaflmz uaa binecek !" sloganyla bafllattmz
Liman cretleri indirilmifl, yeni
havayolu stratejimiz sayesinde 5 milyon vatandaflmz ilk defa uakla yolculuk Ulatrma sektrnde, zel sektr
tersane yatrmlarnda ok byk
yapmfltr. Artan yakt fiyatlarna ramen, serbestleflme ve rekabetle beraber dinamizmini de iine alan politika
bir ilerleme salanmfl, 37 olan
uak bilet fiyatlar 5 yl ncesinin yarsna inmifl ve uakla seyahat imtiyaz ve atlmlara yeni dnemde hz
olmaktan karak, ihtiyaca dnflmfltr. tersane says 120 ye ulaflmfltr.
verilecektir. Kamu kaynan daha
Yine bu dnemde genel bteden kamu kayna kullanmadan, kamu zel Trkiye dnyada gemi az, alternatif finans modellerini
kesim iflbirlii ile nemli merkezlere havaalanlar yaplarak hizmete almfltr. inflaatnda 23. iken iktidarmz daha fazla kullanarak,
Esenboa d ve i hatlar terminali ile mtemilat iki yldan ksa bir srede dneminde 8. sraya, ticaret
havaalanlar ve deniz yaplarnda
yaplarak bakentimize kazandrlmtr. Benzer ekilde zmir Adnan filomuz ise 21. sradan 13. sraya
ykselmifltir. Bugn artk baaryla uygulandmz
Menderes, Mula-Dalaman ve Antalya Hava Liman yolu pist ve terminali
bu dnemde yapm gerekletirilen nemli projelerden bazlar olarak tersanelerimizin tamam 4 yllk modellerin dier altyap
zikredilebilir. retim kapasitelerini dolduracak projelerine de tatbik edilmesi
miktarda siparifl almfllardr. nceliklerimiz arasnda olacaktr.
Yap fllet Devret modeliyle gereklefltirilen bu projelerin tamam 1 milyar Denizcilik alannda istihdama
YTL zerinde bir maliyette olup, tamamen bte kaynaklar dflndaki ok nemli bir katk gerekleflmifltir.
imkanlardan salanmfltr. Son 4,5 ylda havaalan kapasiteleri %100, uak
filosu % 80, yolcu taflma says % 239 artfl gstermifltir. Birok ky yaps projesi bu dnemde tamamlanmfltr.
Yeni AK Parti iktidarnda havaclkta bafllattmz serbestleflme politikas nmzdeki dnemde lkemizdeki liman altyaps gzden geirilecek, Ege
dfl hatlar da kapsayacak flekilde yaygnlafltrlacak ve hava taflmaclnn ve Marmara baflta olmak zere kamu-zel sektr iflbirliiyle, lojistik merkezlerin
imtiyazdan ihtiyaca dnfltrld sre tamamlanacaktr. bulunduu byk kapasiteli yeni liman projeleri hazrlanacaktr. Limanlarn
Denizcilik Sektr demiryolu balantlar gelifltirilecektir.
Denizcilik sektr AK Parti iktidar dneminde altn an yaflamfltr. 8.400
Ulatrma sektrnde, zel sektr dinamizmini de iine alan politika ve
km sahil fleridine sahip lkemizde denizlerimize adeta srtmz dnmflken,
atlmlara yeni dnemde hz verilecektir.
yaptmz alflmalarla denizcilik sektr ok nemli geliflme gstermifltir.
Kamu kaynan daha az, alternatif finans modellerini daha fazla kullanarak, Btn dnyada enerji ve zellikle elektrik fiyatlar hzla artarken, yukarda
havaalanlar ve deniz yaplarnda baaryla uygulandmz modellerin saylan tedbirler sayesinde iktidarmz dneminde konutlarda tketilen
dier altyap projelerine de tatbik edilmesi nceliklerimiz arasnda olacaktr. elektrie hi zam yaplmamtr. Ayrca sanayide tketilen elektriin
fiyatnda %5 indirim yaplmtr.
Enerji
AK Parti iktidarnn enerji politikalarnn temel amac; rekabetin olufltuu Elektrik enerjisi retiminde kurulu gcmz 2002 ylnda 31.757 MW iken
fleffaf bir serbest piyasa iinde artan nfusumuzun ve hzla geliflen ekonomimizin yaplan yatrmlarla 2006 ylnda 40.000 MW dzeyine ulaflmfltr. Kurulu
enerji ihtiyacnn srekli, kaliteli, gvenli ve uygun maliyetlerle temin gcn artrlmasnda i kaynaklara ynelmeyi salamak ve evre kirliliini
edilmesidir. nlemek amacyla iktidarmz dneminde Yenilenebilir Enerji Kanunu
karlmfltr. Bylece lkemizin hidrolik ve rzgar potansiyelinin zel sektr
Enerji politikamzda ana unsur enerji arz gvenliidir. Arz asndan
eliyle yatrma dnfltrlmesi desteklenmifltir. Bu ifllemi daha da hzlandrmak
nceliklerimiz; bilhassa elektrik retim ve datmnda zel sektr katlmnn
iin yatrmclarmzn kullanmna lke Rzgar Haritas sunulmufltur. Su
salanmas, rekabetin olufltuu iflleyen bir piyasann oluflturulmas, kaynak
ve yakt temin edilen lkelerin eflitlendirilmesi ve i kaynaklarn enerji kullanm haklarnn verilmesi salanarak DS projeleri btnyle zel sektr
retiminde azami kullanm ile ithalata bamlln azaltlmasdr. yatrmlarna almfltr.
Btn dnyada enerji ve zellikle Talep asndan nceliklerimiz Enerji Verimlilii Kanunu ve Jeotermal Kanunu'nun karlmasyla talep
elektrik fiyatlar hzla artarken, ise; enerji younluunun tarafnda enerji tasarrufu, arz tarafnda ise i kaynaklarn kullanmnn
yukarda saylan tedbirler azaltlmas, verimliliin salanmas ynnde yeni admlar atlmfltr.
artrlmas, kayp-kaan makul
sayesinde iktidarmz dneminde
dzeylere dflrlmesi, israfn Yerli kaynaklar olarak, petrol, doal gaz, kmr gibi fosil yaktlarn aramalarna
konutlarda tketilen elektrie hi nlenmesi ve dzenlenmifl hz verilmifl, Akakoca Doal Gaz retim Tesisleri ile Silivri Doal Gaz
zam yaplmamtr. Ayrca piyasa uygulamalarnn Deposu iflletmeye hazr hale getirilmifltir.
sanayide tketilen elektriin yaygnlafltrlmas bilinli bir
tketici kltr ktidarmz dneminde Bak-Tiflis-Ceyhan boru hatt tamamlanmfl, Samsun-
fiyatnda %5 indirim yaplmtr.
oluflturulmasdr.
Ceyhan petrol boru hattnn temeli atlmfl, Afflin B ve an termik santrali
hizmete alnmfl, iletim altyaplar 2010 ylna kadar darboaz oluflturmayacak
AK Parti iktidarnda, pahal retim yapan mobil santrallerin retimi
durdurulmufl, Bulgaristan'dan elektrik ithaline son verilmifl, elektrik retiminde flekilde tamamlanmfl, doalgaz ulaflan il says 47'ye karlmfl, Muratl ve
nemli maliyet oluflturan doalgaz alm fiyatnda iyileflme gereklefltirilmifltir. Borka barajlar baflta olmak zere 366 tesis (baraj, glet, taflkn koruma gibi)
Doal gazda "al ya da de" prensibine gre kullanamadmz halde bedelini tamamlanmfltr.
demek zorunda kalabileceimiz gaz miktarnn azaltlmas ile elektrik
retiminde mecburi gaz tketiminin nne geilmifltir. Yerli kmr Ceyhan' Akdeniz blgesinin en nemli merkezi haline getirecek projeler
kaynaklarndan ve hidrolik santrallerden yaplan, elektrik retimi artrlmfl bafllatlmfl, toplam yatrm tutar 5 milyar dolar bulacak olan Afflin C ve D
ve elektrik retiminde ithal girdi oran %62'den %53'e indirilmifltir. Kayp termik santral projelerine bafllanmfl, Ilsu Barajnn temeli atlmfl ve Yusufeli
kaakla ciddi bir mcadele yaplmfl, kayp kaak oran nemli oranda Barajnn yapmna bafllanmfltr.
dflrlmfltr.
nmzdeki dnemde temel hedefimiz, ncelikle elektrik konusunda Doal gazn konut ve sanayideki kullanmnn yaygnlafltrlmas srdrlecek,
ileyen piyasa mekanizmalar erevesinde arz gvenliini salamaktr. Bu bu erevede, mevsimsel talep deiflimleri de dikkate alnarak, doal gaz
erevede, bir taraftan elektrik retimi yatrmlarn hzlandrrken, dier temininde tedariki firma says artrlmas yan sra depolama kapasitelerinin
taraftan elektrik retim ve datmnn zellefltirilmesini salamak zere de artrlmas ile arz gvenliinin glendirilmesi salanacaktr.
gerekli hukuki dzenlemeler yaplacaktr. Bylece, yatrmcya, tketiciye ve
dier toplum unsurlarna gven veren, belirsizlik iermeyen bir piyasa Blgemizde bulunan enerji (petrol, doal gaz ve elektrik) kaynaklarnn
oluflturulacaktr. Dzenlenmifl iflleyen piyasa yapsn oluflturmak iin bafllatlmfl uluslararas pazarlara ulafltrlmasnda, jeo-stratejik konumumuzun sunduu
olan alflmalar hzla tamamlanacak ve zel sektr yatrmlarn ekecek imkanlarn kullanlmas iin gerekli alflmalar srdrlecek ve bu konumun
flekilde ngrlebilirlik salanacaktr. Orta dnemde elektrik ihtiyacmzn lkemizin enerji arz gvenliini artrmas salanacaktr. Bu alflmalarla
karfllanmasn gven altna almak, alternatif enerji kaynaklarnn azami Ceyhan blgesi, teslimat ve fiyat oluflumunun gereklefltii bir terminal haline
lde gelifltirilmesini temin etmek nceliimizdir. dnfltrlerek, lkemiz dnya enerji ticareti iinde nemli bir konuma
getirilecektir.
Enerji arz gvenliinin
nmzdeki dnemde temel salanabilmesi iin yenilenebilir fiahdeniz gaznn lkemize getirilmesini hedefleyen ve 20 milyar metrekplk
hedefimiz, ncelikle elektrik enerji kaynak potansiyellerini nihai kapasiteye sahip Bak-Tiflis-Erzurum Doalgaz Boru hatt ok yaknda
belirleme, uygulamalarn devreye alnacaktr. Hazar Blgesi ve Ortadou gaz rezervlerini Avrupa
konusunda ileyen piyasa
pazarlarna ulafltrmay ngren Trkiye-Bulgaristan-Romanya-Macaristan-
mekanizmalar erevesinde arz gelifltirme ve yaygnlafltrma
Avusturya (NABUCCO) Doal Gaz Boru Hatt Projesi'nin gerekleflmesi
gvenliini salamaktr. alflmalarmz devam edecektir.
iin abamz srdrlecektir. Avrupa elektrik sistemine lkemiz elektrik
Nkleer enerjinin
sisteminin entegrasyonuna ynelik alflmalar en ksa srede tamamlanacaktr.
kaynaklarmz arasnda yer almas iin gerekli hukuki alflmalar hzla
Ayrca, Trkiye ile Yunanistan arasnda, ylda 12 milyar metrekp kapasiteli
sonulandrlacak, zel sektrn bu alandaki yatrmlar desteklenecektir.
Doalgaz Boru Hatt ile 400 KV'luk iletim hatt devreye yaknda alnacaktr.
malat sanayinde enerji younluunu dflren iflletmeler teflvik edilecek,
Bu alflmalarn tamamlanmasyla lkemiz enerji geifli konusunda nemli
enerjinin verimli kullanlmas iin gerekli dzenlemeler yaplacaktr. bir altyapya kavuflaca gibi, kendi arz gvenlii asndan da avantajlar elde
edilecektir.
Mevcut elektrik retim tesislerinin rehabilitasyonu en ksa zamanda
gereklefltirilecektir. Sektrn uzun dnemli salkl ve srdrlebilir bir Yatrm Ortamnn yiletirilmesi
yapya kavuflturulmas perspektifiyle zellefltirme sreci hzlandrlacaktr.
Adalet ve Kalknma Partisi iktidarnda kamu ve zel sektr arasnda salanan
Enerji alannda kamu-zel iflbirlii modelleri gelifltirilecektir. Toplam 2000
iflbirlii ile yatrm ortamnn iyilefltirilmesinde nemli ilerlemeler salanmfltr:
MW'lk termik santral yaplabilecek linyit sahalar zel sektre alacaktr.
Yeni Dorudan Yabanc Yatrmlar Kanunu ile uluslararas
Doalgazn elektrik retimindeki pay dflrlecek, sektrde rekabete dayal yatrmclara ynelik ayrmc uygulamalar kaldrlmfltr.
bir piyasa oluflturularak tketicilerin rekabetin getirecei avantajlardan
yararlanmas salanacaktr. Dfla bamll azaltc bir anlayflla, kamu ve fiirket kurulufluna iliflkin yasal sreleri rasyonel hale getirmek ve
zel sektr katlm ile petrol, doal gaz ve kmr arama alflmalarna artan gereksiz brokrasiyi azaltmak zere, flirket kurulufl srelerinde nemli
bir flekilde yurt ii ve yurt dflnda devam edilecektir. iyilefltirmeler salanmfltr.
%33 olan kurumlar vergisi oran, %20'ye indirilmifltir. Bylelikle Yatrmlar iin uygun nitelikte yatrm yeri salanmasyla ilgili
Trkiye, OECD lkeleri arasnda en dflk vergi ykne sahip ilk alflmalar artrlacaktr.
5 lke arasna girmifltir.
Hukuki srelerin hzlandrlmas ve hukuki ngrlebilirliin
Trkiye'nin yatrm tantm ve iletiflim konusundaki kurumsal kapasite artrlmas ynnde baflta Trk Ticaret Kanunu olmak zere mevzuat
ihtiyacn karfllamak zere Trkiye Yatrm Destek ve Tantm alflmalar tamamlanacak, fiziki alt yap gelifltirilecek, idari kapasite
Ajans kurulmufltur. glendirilecektir.
Fikri ve snai mlkiyet haklarnn korunmas konusunda idari kapasite Yatrm Destek ve Tantm Ajans araclyla, Plan ve Programlarda
ve yasal ereve glendirilmifl, ihtisas mahkemeleri oluflturulmufltur. belirlenen hedefler erevesinde oluflturulacak strateji ile byk
yatrmclar lkemize ekilmeye alfllacaktr.
Gmrk hizmetlerinde tam otomasyon salayacak altyap oluflturularak
gmrkleme ifllemlerinin etkinlii artrlmfltr. Yatrm teflvikleri, uluslararas anlaflmalarmz da dikkate alnarak,
fleffaf ve etkin bir flekilde kullanlacaktr. Bu kapsamda, Devlet
Ulafltrma, telekomnikasyon ve enerji altyapsnn kalitesinde
Yardmlar zleme Birimi kurulacak, devlet yardmlarnn tek elden
nemli iyilefltirmeler salanmfl; yatrm yeri ihtiyacn karfllamak
koordinasyonu salanacaktr.
zere organize sanayi blgelerinin ve teknoloji gelifltirme blgelerinin
says artrlmfltr. Ulusal ve uluslararas yatrmclar asndan yatrm
kararlarn etkileyen faktrlerin banda yerleik
Dnyann nde gelen byk flirket temsilcilerinin katlmyla Yatrm
Danflma Konseyi 4 kez toplanmfltr.
kurumlar olan demokratik hukuk devleti, makro
ekonomik ve siyasi istikrar gelmektedir.
Ulusal ve uluslararas yatrmclar asndan yatrm kararlarn etkileyen
faktrlerin banda yerleik kurumlar olan demokratik hukuk devleti,
makro ekonomik ve siyasi istikrar gelmektedir. ngrlebilirliin saland
bir ortamda, brokratik ilemlerin ve srelerin etkinlii nem arz
etmektedir. Bu erevede nmzdeki dnemde;
Geliflmifl lkelerde olduu gibi, yatrmlar iin kamu kesiminden izin

alma sreleri ksaltlacak, toplum sal, evre, alflma ortamnn
gvenlii gibi konularda denetim etkinlefltirilecektir.
Yatrm Ortamn yiletirme Koordinasyon Kurulu (YOKK)

alflmaya devam edecektir.
NiCE AK YILLARA
TRKiYEYi
ETKiLENEN DEiL
ETKiLEYEN,
BELiRLENEN DEiL
BELiRLEYEN,
BiR LKE
KONUMUNA
GETiRECEK
POLiTiKALAR DIS POLiTiKA
iZLiYORUZ VE SAVUNMA
DI POLTKA VE SAVUNMA NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA DI POLTKA VE SAVUNMA
Bu vizyonun en temel ilkesi, milletimizin zgrlk ve gvenlii ile devletimizin

egemenlik ve bamszln glendirerek gelifltirmektir. Bir lkenin egemenlik
D Politika ve bamszlnn o lkenin dfl politika performans ile dorudan orantl
Trkiye, dfl politika gndemi ve sorumluluk alanlar asndan ok ynl ve olduunun bilincinde olarak her alanda koordineli bir g temerkz
ok boyutlu bir lkedir. Trkiye ayn anda hem Avrupa hem Asya, hem gereklefltirmek istiyoruz.
Akdeniz hem Karadeniz ve Hazar, hem Dou hem Bat, hem Kuzey hem
Gney, hem Balkanlar hem de Ortadou ve Kafkaslar lkesidir. Tarihi
AK Parti, bir lkenin dfl politika hedefinin, lke insannn zgrlk ve
birikimimiz, corafi ve kltrel derinliimiz, stratejik konumumuz, iyi
refahn garanti edecek bir gvenlik alan oluflturmak olduuna inanr. Bu
belirlenmifl ve btncl bir ereveye oturtulmufl ok boyutlu bir d politika
yzden dfl politikamzn ana esas "gvenlik" ilkesinden taviz vermeden
gerektirmektedir.
"zgrlk" ilkesine dayal bir alm gereklefltirmektir. 11 Eyll sonrasnda
Adalet ve Kalknma Partisi btn lkeler, gvenlik-temelli
Adalet ve Kalknma Partisi olarak olarak Trkiye'yi blgesel bir g politikalara ynelip zgrlk Trkiye, iktidarmz dneminde
ve etkin bir kresel aktr alanlarn daraltrken, Trkiye, yakn blgelerimizdeki btn sava
Trkiye'yi blgesel bir g ve etkin
yapabilmek iin kriz-odakl deil iktidarmz dneminde yakn ve gerilimlere ramen gvenlik
bir kresel aktr yapabilmek iin vizyon-odakl bir yaklaflm temel blgelerimizdeki btn savafl ve
kriz-odakl deil vizyon-odakl bir riski almakszn zgrlk
alyoruz. Vizyon odakl bakfl gerilimlere ramen gvenlik
yaklam temel alyoruz. nedeniyledir ki hibir dfl politika riski almakszn zgrlk
alanlarn genileten yegane lke
meselesini tek bir olay olarak alanlarn genileten yegane olmutur.
deerlendirmiyoruz. lke olmufltur.
Trkiye'yi krizlere tepki veren savunmac bir lke konumundan kararak AK Parti zgrlk ile gvenlii eliflen deil birbirini tamamlayan ilkeler
blgesel ve kresel vizyonu ile gelimeleri ynlendirebilen belirleyici bir olarak grmektedir. zgrlk adna gvenlii feda etmek anarfli ve kaosa,
aktr haline getirmek en temel amacmzdr.
gvenlik adna zgrl feda etmek ise otokratik ve diktatoryal rejimlere
yol aar. lkemiz ve halkmz iin bu iki temel ilkeyi birlikte hayata geirmek
Bu hedefe ulaflabilmek iin caydrc sert gcmz ile diplomatik, ekonomik
nmzdeki dnemin en temel hedefini oluflturmaya devam edecektir.
ve kltrel nitelikli ince gcmzn iyi koordine edilmifl bir btn iinde
kullanlabilmesi mutlak bir zorunluluktur. Bu nedenledir ki, ilkeli, dengeli,
kresel ve blgesel btn aktrlerle temas halinde yrtlen, rasyonel temellere Bu hedefe ulaflmann ncelikli flart komflu lkelerle ekonomik, kltrel ve
dayandrlmfl ve zamanlamas iyi yaplmfl proaktif ve dinamik bir dfl politika siyasi balar glendirerek lkemizin evresinde bir gvenlik ve refah halkas
yntemini benimsiyoruz. oluflturulmasdr. Bunun iin iktidarmz Balkanlar, Kafkaslar, Ortadou ve
Orta Asya blgeleri ile Akdeniz, Karadeniz, Hazar ve Basra havzalar ile
Bu dfl politika anlayfl lkemizin kendi ekseninden bafllayarak, yakn evresine, iliflkilerin blgesel refah ve istikrar salayacak flekilde kurumsallaflmasn
komflu blgelere ve kresel alana yaylan bir etkinlik kazanmasn ncelikli hedef olarak grmfl ve bu ynde kkl admlar atmfltr.
ngrmektedir.
AB'ye tam yelik, hem halkmzn hayat standardnn ykseltilmesi hem de Yeni politikalar ve tedbirler sayesinde Irak'ta bafllayan savafln lkemizi
yakn evremizde bir gven ve istikrar alannn oluflmas iin gereklidir. olumsuz ynde etkilemesinin nne getik.
Transatlantik ittifak sistemi ve ABD ile stratejik iliflkilerimiz ise blgesel ve
kresel srelere etkin ve belirleyici bir flekilde katlmamzn en nemli 2004 ylnda mutad dfl politika uygulamalar dflnda drt ana hedefe yneldik:
unsurlarn oluflturmaktadr.
(i) Trkiye'nin blgesel g konumunu pekifltirecek flekilde komu
3 Kasm 2002 seimlerini mteakip son derece riskli bir kresel ve blgesel lkelerle ilikilerinin tahkim edilmesi;
konjonktrde greve bafllayan iktidarmz, bu riskleri avantaja dnfltrme
abas iinde olmufl ve bu dorultuda ok ciddi bir baflar kazanmfltr. (ii) Trkiye'nin kresel aktr olma potansiyelini harekete geirecek
flekilde uluslararas gndeme tanmas;
AK Parti iktidara geldiinde baflta AB, Irak ve Kbrs olmak zere bir ok dfl
politika konusunda manevra alannn kalmad, alternatif politika retme (iii) Kbrs konusunda proaktif bir diplomasi srecinin devreye
imkanmzn olmad syleniyordu. Bu tespitlerle karamsarla ve kadercilie konmas ve
kaplanlar Trkiye'nin yeni politika retebilme kapasitesinin kalmadna
inanmfllard. Biz bunu Trkiye'nin kkl tarihi birikimi, devletimizin engin
(iv) AB ile katlm mzakere srecinin balatlmas.
diplomatik tecrbesi, milletimizin onuru ve hkmetimizin gl siyasi iradeye
dayal zgveni ile uyumlu grmedik ve grmyoruz.
Bu erevede komflu lkelerle iliflkiler gl bir zemine oturtulmufl ve slam
Konferans rgt (K), OECD ve NATO zirveleri ile Trkiye kresel
Biz, reflekslere deil, salam ve rasyonel analizlere dayanan; ksa dnemli
forumlara ev sahiplii yapmfltr. Bylece dnya liderleri Trkiye'de buluflmufltur.
palyatif zmler deil, uzun dnemli kalc zmler reten ve uluslararas
te yandan Kbrs'ta devreye sokulan aktif diplomasi ile yarm asr aflan bu
alanda etkili olan bir yaklaflm benimsedik. Trkiye'yi etkilenen deil
milli davamzda uluslararas alanda stnlk kazanlmfl ve nihayet 17 Aralk
etkileyen, belirlenen deil belirleyen bir lke konumuna getirecek politikalar
2004 zirvesinde AB ile katlm mzakerelerinin bafllatlmas karar alnmfltr.
izledik. Bu yaklaflm ok daha etin, ancak daha onurlu ve rasyonel bir tercih
oldu.
2005 ylnda kresel etki alanmz geniletmek amacyla youn bir program
ktidar olduumuzda dier alanlarda olduu gibi dfl politikamzda da ksa, hayata geirilmifltir. Balkanlar, Kafkaslar ve Ortadou gibi yakn
orta ve uzun vadeli planlar yaptk. havzalarmzdaki etkinliimiz pekifltirilirken, AB ile 3 Ekim 2005'te fiili
mzakereler bafllatlmfltr. Irak konusunda kapsaml bir yaklaflm ile hem
2003 ylnda AB yelik sreci, Kbrs mzakereleri ve Irak savafl olmak zere Irakl gruplar zerindeki etkimiz arttrlmfl hem de ncln yaptmz
acil dfl politika problemlerini ulusal karlarmz dorultusunda nce kontrol komflu lkeler platformu sayesinde blgesel dengeler zerindeki belirleyici
altna aldk, daha sonra yeni inisiyatif alanlar oluflturduk. Orta Asya baflta konumumuz glendirilmifltir. Afrika'ya alm program uygulanmaya
olmak zere nceki dnemlerde ihmal edilen dfl politika alanlarna arlk konmufl, Medeniyetler ttifak projesine de eflbaflkan olarak liderlik yaplmfltr.
verdik. AB yelik sreciyle ilgili alflmalarmz gereki bir programa Bylece "yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesine kkl bir kltr ve medeniyet
balarken, Kbrs'ta reaktif tutumlar terk ederek yeni inisiyatifler gelifltirdik. boyutu eklenmifltir.
2006'da Filistin, Lbnan, Suriye ve ran konularnda takip edilen politikalarla "Srekli temas" yntemi ile yrttmz bu iliflkiler bizi "komflularmzla
Ortadou'daki btn aktrlerle iliflki kurabilen, etnik ve mezhebi sfr problem ve maksimum iflbirlii" hedefine yaklafltrmfltr. Grcistan ile
kutuplaflmalara karfl blgesel bar ve istikrar koruyan bir blgesel g yrtlen yakn iliflkiler neticesinde Batum havaalannn Trk i hat uufllarna
konumu kazanlmfltr. Krfez lkeleri ile gelifltirilen iliflkiler ve Arap Birlii da almas, Suriye ile imzalanan Serbest Ticaret Anlaflmas ile Gaziantep ve
ile kurulan iliflkinin kurumsallaflmas bu konumu daha da glendirmifltir. Halep ekonomilerinin btnleflme srecine girmeleri, Trk ve Yunan
te yandan Bak-Tiflis-Ceyhan'n devreye girmesi ve Trk-Azeri-Kazak Genelkurmaylar arasnda bu dnemde bafllatlan karfllkl ziyaret ve temaslarn
ibirlii projesinin hayata geirilmesi ile Kafkaslar ve Orta Asya'daki ekonomik dzenli hale gelmesi, Bulgaristan'daki soydafllarmzn bu komflu lke ile
ve siyasi iliflkilerimiz reel bir zemine oturtulmufltur. Latin Amerika yl aramzda barfl ve dostluk kprs oluflturmas, ran ile olan dfl ticaretimizin
erevesinde bu blgeye yeni bir alm bafllatlmfl, BM Gvenlik Konseyi bu dnemde yaklaflk misli artmfl olmas, komflu lkelerle kurulan karfllkl
(BMGK) daimi yeliimiz konusundaki alflmalar younlafltrlmfltr. gven iliflkisinin arpc baz sonulardr.
2007'nin ilk yarsnda Trkiye'nin salad Mflerref-Karzai ve Solana- Bu erevede tek problemli komfluluk iliflkisine sahip olduumuz Ermenistan
Laricani buluflmalarnda ortaya kt gibi Ortadou ve Orta Asya'daki dzen
ile de iliflkilerimizde inisiyatif alan taraf konumunu srdrecek ve attmz
kurucu, problem zc ve kolaylatrc rolmz daha da glendirilmifltir.
admlar karfllk grdnde iliflkilerimizi arzu edilen dzeye karmaya
Karadeniz Ekonomik flbirlii Teflkilat (KEB) zirvesi ile Karadeniz ve Avrasya
alflacaz. Bu balamda Trkiye-Ermenistan iliflkilerinin Ermeni diasporasnn
eksenindeki konumumuz AB ile btnlk oluflturacak flekilde takviye edilmifl,
olumsuz etkilerinden kurtarlmas, ortak tarih komisyonu nerimizde olduu
gzlemci statsnde katldmz Afrika zirvesi ile bu ktadaki iliflkilerimize
gibi nalc bir yaklaflmla 1915 olaylar ile ilgili iddialarn uluslararas alanda
kurumsal bir nitelik kazandrlmfltr. nmzdeki dnemde de lkemizin
en etkin bir flekilde cevaplandrlmas ve Karaba sorununa adil ve kalc bir
uluslararas itibar ve etkinliini en st dzeye karma gayretini srdreceiz.
zmn bulunmas dorultusundaki alflmalarmz aksatlmakszn
srdrlecektir.
Komu lkeler
"Komu lkelerle sfr problem" ilkesi komflu lkelere ynelik politikamzn Komflu lkelerle kurduumuz bu iliflkiler a sreklilik kazanarak
omurgasn teflkil etmektedir. Geen dnemde yakn havzalarmzda yaflanan kurumsallaflacaktr. "evremiz dflmanlarla evrili" varsaymna dayanan
savafl, gerilim ve i karflklklara ramen yakn komflularmzla olan atma psikolojisinden hzla karak iflbirlii ve diyalog ortamnn kurucu
iliflkilerimizde altn bir dnem yaflanmfltr. ran, Irak, Suriye, Bulgaristan, aktr olma misyonunu benimsemek zorundayz. "Byk ve merkez lke"
Yunanistan, Azerbaycan ve ideali ancak byle bir zgven psikolojisi ile gereklefltirilebilir.
"Komu lkelerle sfr problem" Grcistan gibi kara balantl,
ilkesi komu lkelere ynelik Rusya, Ukrayna ve Romanya gibi Kbrs
politikamzn omurgasn tekil deniz balantl komflularmzla
kurduumuz iliflkiler a Kbrs Trk halknn gvenlik ve refahnn salanmas iin Kuzey Kbrs
etmektedir.
evremizde genifl bir gvenlik Trk Cumhuriyeti'nin her alanda uluslararas etkinliinin artrlmas ve Dou
kua oluflmasn salamfl, bylece enerjimizi ekonomik kalknma ve Akdeniz'deki denge ve istikrarn korunmas, Trkiye'nin Kbrs politikasnn
demokratikleflmeye younlafltrmamz mmkn hale gelmifltir. iki ana stratejik hedefini oluflturmaktadr.
Geen dnemde takip ettiimiz dinamik Kbrs politikas ile Trkiye bir KKTC daha nce slam Konferans rgt'ne "Mslman Aznlk" ad altnda
taraftan byk bir psikolojik stnlk kazanrken dier taraftan KKTC'nin katlrken flimdi "Kbrs Trk Devleti" olarak katlabilmektedir. Avrupa
uluslararas meruiyetini ve etkinliini arttrmfltr. 2002 yl itibaryla Kbrs Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde KKTC iki milletvekiliyle temsil
konusunda uluslararas bask altnda bunalan Trkiye, yrttmz aktif edilmektedir. Takip ettiimiz politikalar neticesinde KKTC ilk defa birok
politika sonucunda, ulusal karlarmzdan en kk bir taviz vermeden lkede ofis amfl ve buralardaki temsilcileri byk elilik gibi alflmaya
bu baskdan kurtulmufl ve uluslararas alanda byk bir manevra kabiliyeti bafllamfltr.
kazanmfltr. Bu noktaya gelinirken Kbrs'ta tek bir asker ekilmemifl, bir
Kbrs Trk halknn ekonomik kalknma dzeyi byk bir gelime gstermi,
metrekare toprak verilmemifltir.
2002'de 4.500 dolar olan kii bana den gelir 2006 yl sonu itibariyle
11.270 dolar olmutur. Bu dnemde Trkiye'nin bte imkanlarndan
ktidarmzn aktif ve btn dnya ile salkl iletiflim kurabilen diplomasi-
KKTC'ye aktarlan kaynaklarda nemli miktarda artfllar salanmfltr.
younluklu yaklaflm, hem Kbrs'ta manevra alanmz geniflletmifl hem de
Trkiye'nin uluslararas imajnda radikal bir deiflimin nn amfltr. Turizm alannda yatak kapasitesi 1974-2002 aras 28 yllk dnemde 6 bin
iken, Trkiye tarafndan salanan teflviklerle son ylda yatak says 2.170
Trkiye BM srelerini engelleyen deil yapc bir flekilde destekleyen bir artmfl ve ayrca 16.849 yatak kapasiteli otellerin inflaatna bafllanmfltr. Yatak
lke olarak baflta BMGK yelii olmak zere uluslararas platformlardaki kapasitesinin 2009 ylnda 30 bine kmas hedeflenmektedir. Gsterdiimiz
etkinliini artrabilme kabiliyeti gayretler sonucunda adada pek ok 5 yldzl otel almfltr.
Geen dnemde takip ettiimiz kazanmfltr. Trkiye-ABD
aktif ve dinamik Kbrs politikas iliflkilerinde etkileme gcne Kbrs'taki niversitelerdeki renci says 1999 ylnda 21 bin iken bu say
ile Trkiye bir taraftan byk bir sahip Rum lobisinin Kbrs' 2005 ylnda 40 bine ulaflmfltr. ktidarmz dneminde ODT, Gzelyurt'ta
psikolojik stnlk kazanrken gereke gstererek Trkiye'yi kamps amfl, stanbul Teknik niversitesi kamps iin arazi tahsisi
yaplmfltr.
dier taraftan KKTC'nin uluslar skfltrma politikas etkisini
tmyle kaybetmifltir.
aras meruiyetini ve etkinliini Alt yapnn glendirilmesi amacyla son drt ylda Kbrs'ta 88 km ift flerit
arttrmtr. yol, dier kategorilerde toplam 585 km yol yaplmfltr. Ercan havaalan,
Bu sre iinde KKTC'nin
yaplan ek yatrmlarla uluslararas uufllara uygun hale getirilmifltir.
uluslararas temaslarnda ciddi
bir artfl gzlenmifltir. Her yl artan sayda uluslararas yetkili Kbrs' ziyaret
Trkiye-AB iliflkilerinin nne bir engel gibi konmak istenen Kbrs sorunu
etmekte ve KKTC'nin Cumhurbaflkan ve hkmet yeleri gittikleri lkelerde ile ilgili ilkeli ve tutarl tutumumuz aynen srecektir. Kbrs sorununun
daha st dzey ilgi ve kabul grmektedirler. Daha nce KKTC Cumhurbaflkan Trkiye-AB iliflkilerinin bir n flart gibi grlmesi AB ilkelerine de, uluslararas
sadece BM yetkilileriyle grflebilirken izlediimiz politikalar neticesinde ilk hukuk ilkelerine de aykrdr. Trkiye bu konudaki kararlln srdrecektir.
defa Pakistan Cumhurbaflkan'nn resmi davetlisi olarak bu lkeyi ziyaret Trkiye Kbrs sorununu, bir BM gndem maddesi olarak grmfltr ve
etmifltir. AB Komisyonu Baflkan, ABD, ngiltere, Rusya, Almanya, Fransa grmeye devam edecektir. nmzdeki dnemde de Dou Akdeniz'deki
ve Hollanda dfliflleri bakanlar ile resmi grflmeler yapmfltr. karlarmz ve KKTC'nin haklarn korumaya dayal stratejimiz daha salam
zeminlerde uygulanmaya devam edilecektir.
Komu Blgeler Uzun yllardr konuflulan fakat gereklefltirilemeyen Bak-Tiflis-Kars demiryolu

anlaflmas imzalanmfltr. Kafkas enerji koridorunu Trkiye zerinden dnyaya
Balkanlar, Ortadou, Kafkaslar ve Orta Asya'daki her problem lkemizi de
balayan Bak-Tiflis-Ceyhan ve fiahdeniz projeleri, sadece kresel enerji
dorudan etkilemektedir. Bu havzalardaki kriz alanlarnn yaygnlaflmasna
politikalar asndan deil blge-ii barfl ve istikrar asndan da olumlu
nlemek iin Karaba, Abhazya, Kosova gibi problem alanlarnn barl
etkiler yapacaktr.
yollarla zme kavuturulmas iin gayretlerimiz srecektir. Ayrca Filistin
ve Lbnan gibi sorun alanlarnn kontrol altnda tutulabilmesi iin stlendiimiz
Karadeniz havzasnn bir refah, demokrasi ve istikrar blgesine dnflmesi,
etkin rol devam edecektir.
Kafkaslarda kalc barfln tesisi ve Orta Asya'da ekonomik ve siyasal reformlarla
Balkanlar blgesiyle olan iliflkilerimize ekonomik, siyasi, sosyal ve kltrel desteklenmifl istikrarl bir yapnn ortaya kmas, genifl Avrasya blgesini
derinlik kazandrlmas ynndeki abalarmz artan bir ivme ile devam dnya barfl iin bir risk alan olmaktan karp byk bir frsatlar alan ve
edecektir. Bulgaristan ve Romanya'nn 2007 ylnda AB yesi olmas, Trkiye cazibe merkezi haline getirecektir
ve Hrvatistan'n AB ile mzakerelere bafllamas, Kosova'nn nihai statsnn Trk Dnyas
belirlenmesi, 10. Yln dolduran Dayton Anlaflmas'nn gzden geirilmesi
ve Bosna-Hersek'in siyasi adan yeniden yaplandrlmas, Makedonya'da Trkiye'nin tarihsel sorumluluunu yerine getirmek ve Trk ve akraba devlet
Ohri Anlaflmas'nn hayata geirilmesi, Bat Balkanlarn AB ve NATO gibi ve topluluklara sahip kmak, dfl politikamzn ncelikli konular arasndadr.
uluslararas sistem ve rgtlerdeki konumlarnn yeniden belirlenmesi gibi ktidarmz dneminde bu corafyaya yardm gtrlrken, hamasetten uzak,
unsurlarla Balkanlar, yeni bir dnflm srecine girmifltir. Bu kritik dnemde profesyonel ve srdrebilir iliflkiler gelifltirilmifl, Trk dnyasnn ihtiyalarna
Balkanlarn dzen, refah ve istikrar lkemiz iin en nemli dfl politika etkin ve sonu odakl projelerle cevap verilmifltir. AK Parti, Trk devlet ve
ncelikleri arasnda yer almaktadr. topluluklaryla ilikilerini her trl llebilir menfaatin stnde tarihi
bir sorumluluk olarak grmektedir.
AK Parti, dondurulmufl krizler nedeniyle hassas zellikler taflyan Kafkaslardaki
siyasi istikrarn salanmasn Trkiye'nin blgeyle olan ekonomik ve kltrel Trk dnyasna ynelik politikamzn ana esaslarn dil ve kltrde birlik,
balantlar asndan hayati neme sahip grmektedir. Bu krizlerin barfll ekonomide btnleme, uluslararas alanda mutlak dayanma bilinci
yntemlerle zme kavuflturulmas ve blge-ii diyalog ve iflbirliinin oluflturmaktadr. Bu erevede
artrlmas abalarna aktif katk vermeyi srdreceiz. uzun bir sredir ihmal edilen
AK Parti, Trk devlet ve
Trk Dnyas Kurultay, topluluklaryla ilikilerini her
Hazar havzas ve Orta Asya blgesi Trkiye'nin Avrasya stratejisinin omurgas iktidarmz dneminde yaplmfl, trl llebilir menfaatin stnde
niteliindedir. Kkl tarihi irtibatlara sahip olduumuz bu blgeye dnk ktaya yaylmfl olan Trk tarihi bir sorumluluk olarak
politikamzn kltrel, ekonomik ve sosyal aralar eflitlendirilecektir. devlet ve topluluklarnn grmektedir.
sorunlar masaya yatrlmfltr.
Ekonomik iliflkilerin glenmesinin barfl ve istikrar da glendireceine
Trk devlet ve topluluklaryla olan tarihi, kltrel ve kurumsal iliflkilerimiz
inanyoruz. Bak-Tiflis-Ceyhan projesinin 2006'da devreye girmesi, enerji
gelecek dnemimizde de ayn heyecanla devam edecektir.
koridorlarndaki gvenlie dayal kresel ekonomiye byk bir katk salamfltr.
te yandan Trk dnyasna ynelik ticaret ve yatrm faaliyetlerine ncelik Saylar 5 milyona ulaflan yurt dflndaki vatandafllarmzn Trkiye'yle olan
verilmifl; yaklaflk 1800 km'lik Bak-Tiflis-Ceyhan ve fiahdeniz projeleri ile balarn glendirmek ve yafladklar lkelerde eflit ve etkin aktrler haline
Trk Dnyasn dou-bat istikametinde birbirine balayan ve btnlefltiren gelmelerini salamak iin kapsaml politikalar izlenmifltir. Bu vatandafllarmza
enerji projeleri hayata geirilmifltir. nmzdeki dnemde bu projelerin dnk olarak Trk dilinin ve kltrnn korunmas iin temaslar kurulmufl,
Hazar denizi dousunda Orta Asya ilerine uzatlmas alflmalar ayn hzla bedelli askerlik sresi otuz gnden yirmi bir gne indirilmifl ve vatandafllk
srdrlecektir. ifllemlerini kolaylafltran e-konsolosluk hizmeti devreye sokulmufltur. Ayn
erevede Trk Adamlar Kurultaylar'nn dzenlenmesi ve yurt dflnda
Trk dnyasna dnk alflmalarmz lkeler aras iliflkiler dzlemi yannda Trk Kltr Evleri'nin kurulmas projeleri hayata geirilmeye bafllanmfltr.
akraba topluluklar ve dfl Trkler alannda da zenginlefltirilerek srdrlmfltr.
Bu balamda bir taraftan Trk diasporas zirvesine nclk edilirken, dier Ortadou
taraftan yurtdflnda yaflayan vatandafllarmzn bulunduklar lkelerdeki Ortadou, byk gerilimlerin ve nemli dnflmlerin yafland tarihi bir
kltrel, ekonomik ve siyasal konumlarn glendirici etkin alflmalar kavflak noktasndadr.
srdrlmfltr.
Blgedeki gerilimlerin yaygnlaflarak trmanmas, petrol fiyatlarndaki artfl,
ktidarmz dneminde Trk flbirlii ve Kalknma daresi Baflkanl (TKA), enerji gvenlii, turizm, dfl finans girifli, gney ve dou istikametindeki ticaret
Trk dnyasnn temel altyap sorunlarna katkda bulunmay amalayan akfl gibi konularda Trkiye'nin ulusal karlarn dorudan etkileyen
yardm faaliyetlerine hibir fedakarlktan kanmayarak srdrecektir. Bu sonular douracaktr.
faaliyetler youn bir kltrel tantm, yaygn bir ulafltrma a ve kapsaml bir
iletiflim stratejisi ile desteklenecektir. AK Parti, Trkiye'nin tarihi sorumluluk ve tecrbelerinden kaynaklanan ve
tutarl ilkelere dayanan kuflatc ve btnlefltirici bir blge vizyonu gelifltirmifltir.
Trk dnyasyla ilikilerimizin glendirilmesini amalayan yardm
faaliyetlerimiz ktaya yaylmfl durumdadr. ktidarmz dneminde Krm Bu blge vizyonumuz drt ana ilkeye dayanmaktadr:
Tatarlarna, Gagavuz Trklerine, Afganistan zbek ve Trkmenlerine,
Grcistan Azeri ve Karakalpak Trklerine, Moolistan Kazaklarna, Kosova Gvenlik ilkesi: Blgedeki herkes iin kuflatc bir gvenlik anlayfl
Trklerine, Makedonya Trklerine, Bat Trakya ve Bulgaristan Trklerine, ve sistemi
Kuzey Irak Trkmenlerine ve Ahska Trklerine kalknma destei verilmifl,
tarihi ve kltrel deerlerine sahip kmalar salanmfltr. Ayrca Krm Politika ilkesi: Bunalmlarn barfll zmn salayacak politik
mekanizmalarn oluflturulmas
Trkleri iin sz verilen 1000 konut alnp teslim edilmifl ve Trk tarihinin
en eski yazl kayna kabul edilen Orhun Abidelerine ulaflm salayan 50
Ekonomi ilkesi: Ortak ekonomik kar alanlar ilkesi ile kaynaklarn
km'lik karayolunun yapm tamamlanmfltr. Daha nceki hkmetlerin sz
adil dalm
verip yapamad ve bu yzden Trkiye'nin itibar ve etkisini zayflatan btn
projeler hkmetimiz dneminde gereklefltirilmifltir.
Kltrel ilke: Farkl etnik ve mezhebi kimliklerin atflmakszn bir
arada yaflamasn salayacak deer ve yaplarn korunarak gelifltirilmesi.
Kresel ve blgesel barfl garanti altna alacak bu vizyonun hayata Trkiye iin Irak'n gvenlik ve istikrar sadece komflu bir lke olarak deil
geirilebilmesi iin blge gvenliini tehdit eden risk ve bunalm alanlarnn Trkiye'nin gvenlii asndan da byk nem taflmaktadr. Bu nedenledir
kontrol altna alnmas gerekmektedir. Bu vizyonu stratejik ve taktik admlarla ki, Trkiye son drt yl iinde Irak'n istikrar ve gvenlii iin en fazla aba
hayata geirecek dinamik ve nalc bir blge politikasn srdreceiz. sarf eden lkelerin baflnda gelmifltir. Komflu lkeler platformunun oluflturulmas,
Snnilerin siyasal srece katlmalar, Irak'n ekonomik ihtiyalar iin lojistik
Bu erevede Filistin sorununa hakkaniyetli bir zm bulunmas ve Lbnan'n destein Trkiye'den salanmas, elektrik ve petrol gibi ana enerji kaynaklarnn
istikrara kavuflmas iin elimizden gelen abay gstermeye devam edeceiz. temini bu katklardan sadece bazlardr.
Irak politikamz bar, gvenlik, demokrasi ve istikrar ilkelerine dayal aktif

Irak ve iddial bir syleme dayanmaktadr. Ortadou blge politikamzn genel
Trkiye'nin son yllarda takip ettii blge politikas bu erevede yeni almlar ilkelerinin bir yansmas olarak Irak politikamzn;
iin uygun bir zemin salamaktadr. Kresel ve blgesel dzlemde uluslararas
iliflkilerin en nemli gndem maddesini oluflturan Irak sorununa bakflmz Gvenlik ilkesi: Etnik ve mezhep kimliinden bamsz olarak herkes
da bu blgesel vizyonun doal uzantsdr. iin gvenlik
Irak'taki geliflmeler kresel ekonomi-politiin atardamarlar olan enerji Politika ilkesi: Mutlak toprak btnlne dayal katlmc temsili
hatlarn ve kresel ekonominin retim-tketim dengelerini nemli lde demokrasi,
etkileyecektir. te yandan Irak'n
Irak politikamz bar, gvenlik, s i y a s a l y a p s n d a o r t a y a Hukuki ilkesi: Irak'n toprak btnln ve birliini garanti altna
demokrasi ve istikrar ilkelerine kabilecek paralanmalar, alan, kuflatc bir anayasal erevenin oluflmas
dayal aktif ve iddial bir syleme blgesel jeopolitik dengeleri Ekonomi ilkesi: Yeniden yaplanma, kaynaklarn etkin kullanm
dayanmaktadr. altst edecektir. Irak'ta grlen
ve adil paylaflm,
ve dier blgelere yaylma trendi
gsteren etnik ve mezhep temelli kimlik paralanmalar ise blge lekli Kltrel ilkesi: oulcu birlikteliktir.
gerilimleri artrmak yannda her bir lkenin i btnln de etkileyebilecek
sonular douracaktr. nmzdeki dnemde Irak'n istikrar asndan en kritik konularn baflnda
gelen ve btn zellikleriyle kk bir Irak nitelii taflyan Kerkk meselesine
Btn bu alanlarda nmzdeki dnem sadece Irak asndan deil, blgemiz de bakflmz bu ilkeler erevesindedir. Kerkk konusunda Trkiye'nin
ve uluslararas iliflkiler asndan da son derece kritik bir dnem olacaktr. tezlerini daha iyi anlatabilmek iin Arap lkeleri, AB ve ABD nezdinde
Irak ile kkl tarihi, corafi, ekonomik ve kltrel balara sahip olan byk alflmalar yaplmfl ve yurt iinde ve yurt dflnda konferanslar organize
Trkiye'nin bu abalarda en belirleyici role sahip olmas bizim amzdan edilerek raporlar yaynlatlmfltr. Bunun neticesinde Kerkk'n nemi daha
politik bir tercih deil, stratejik bir zarurettir. Irak'taki geliflmeler zerindeki iyi anlafllmfltr. Kerkk meselesinin btn etnik ve mezhebi unsurlarn
etkimiz blgesel ve kresel aptaki etkimizin yap tafllarn oluflturacaktr. katlmyla hakkaniyet ilkelerine dayal bir zme kavuflturulmas ncelikli
gndem maddelerimizden birini oluflturmaya devam edecektir.
Irak'n kuzeyi Trkiye asndan ayr bir neme sahiptir. Bu blgede yaflayan AK Parti, AB katlm srecini hem bir entegrasyon hem de Trkiye'nin
Trkmenleri, Krtleri ve Araplar akrabalarmz olarak gryoruz. Bu blge siyasal, ekonomik, sosyal ve yasal standartlarn ykselten bir yeniden
ile olan ekonomik iliflkilerimizi gelifltirmeye zel nem veriyoruz. Bununla yaplanma sreci olarak deerlendirmektedir.
beraber Irak'n kuzeyinin terristler tarafndan snma yeri olarak kullanlmas,
iliflkilerimizin geliflmesinin nnde byk bir engeldir. AB mktesebatn tarama alflmalar, lkemizde pek ok alanda
gereklefltireceimiz yapsal dnflmn alt yapsn hazrlamfltr. 2007 baflnda
Irak'ta istikrarszlktan beslenen terr tehdidine kar da her trl tedbiri en aldmz kararla fasllarn mzakerelere resmen alp almamasna bakmakszn
etkin bir flekilde alacaz. Hibir komflu lke toprann lkemize ynelik pek ok alanda reformlar hzla devam edecektir. 17 Nisan 2007'de akladmz
terrist eylemler iin bir s olarak kullanlmasna izin vermeyeceiz. Trkiye "Trkiye'nin AB Mktesebatna Uyum Program" 2007-2013 yllarnda
kendisine ynelik tehdide de, kendisine uzanan dostluk eline de hakkyla gereklefltirilecek reformlarn detayl bir almn, takvimini ve sorumlu
cevap verebilecek gce ve olgunlua sahiptir. Trkiye Irak'n istikrar, i kurulufllarn iermektedir. 188 yasal dzenleme ve 576 ikincil dzenlemeyi
barfl, btnl ve refah iin elinden geleni yapmaya devam edecektir. kapsayan bu dokman, AB katlm srecinin siyasi sorunlarndan bamsz
olarak Trkiye'yi en yksek standartlara ulafltrma konusundaki kararllmzn
Avrupa Birlii
somut bir gstergesidir.
Trkiye'nin yakn blge ve evre havzalardaki politika ncelikleri, Trkiye'nin
Transatlantik likiler ve ABD
AB'ye yelik sreci ile btnlk arz etmektedir. AK Parti, AB-Trkiye
iliflkilerini ikili iliflkilerin yan sra kresel ve blgesel bar ve dzen Trkiye'nin AB yelii transatlantik ilikileri hem derinlefltiren hem de
perspektifini de ieren stratejik bir vizyon erevesinde deerlendirmektedir. geniflleten bir etkiye sahiptir. Trkiye Avrupa zerinden Avrasya'ya uzanan
alanda stratejik gerilimlerin afllmasnda belirleyici bir konum ve role sahiptir.
Bu perspektiften bakldnda AB-Trkiye iliflkileri, kresel barfl tehdit eden
gerilimlerin yumuflatlmasnda, uluslararas terr, kltrel atflma, enerji Trkiye bu konum ile NATO'nun ve transatlantik ittifak sisteminin en
gvenlii gibi risk alanlarnda kresel ibirliinin yaygnlatrlmasnda nemli aktrlerinden biridir. NATO'nun 2004 stanbul zirvesi ile ortaya
nemli bir mihver nitelii taflmaktadr. konan ve dier zirvelerde gelifltirilen yeni almlar Trkiye'nin aktif katks
ile hayata geirilecektir. NATO'nun Afganistan operasyonunda stlendiimiz
Daha nceki dnemlerde Trkiye iyi hazrlanamad ve demokratik askeri ve siyasi etkin rol, bu kararllmzn en ak gstergesi olmufl ve Trk-
standartlarn ykseltemedii iin AB'nin geniflleme dnemlerinde nemli Afgan kardefllii tekrar gnllerde yer etmeye bafllamfltr.
frsatlar karlmfltr. 17 Aralk 2004 AB zirvesinde alnan karar, Trkiye'nin
yarm asrdr srdregeldii AB ile btnleflme abalarna ivme katmfl ve Bu erevede Trk-Amerikan iliflkileri hem ikili dzeyde hem de ittifak
blgesel ve kresel bir aktr olma iradesine kurumsal bir boyut kazandrmfltr. sistemi iinde kkl bir gemifle, kapsaml bir ama ve kar ortaklna ve
3 Ekim 2005 tarihinde bafllayan fiili mzakereleri mteakip tarama sreci salam bir jeopolitik zemine dayanmaktadr. liflkilerimiz kapsam itibaryla
bitirilmifl ve 11 Haziran 2006'da ilk fasl ile ilgili mzakereler tamamlanmfltr. ok boyutlu, uygulama alan itibaryla ok ynldr. Bu iliflkinin yeni flartlara
Kbrs'tan kaynaklanan siyasi sorunlara ramen bugn tm fasllarda teknik uyumlu hale getirilerek kurumsallaflmas sadece ikili iliflkiler asndan deil
alflmalar baflaryla devam etmektedir. kresel ve blgesel barfl asndan da byk bir nem taflmaktadr.
Bu iliflkilerin daha genifl kapsaml bir flekilde ekonomik, teknolojik, sosyal Getiimiz dnemde UNDP baflkanlna, K genel sekreterliine ve
ve kltrel alanda zenginlefltirilmesi gerekmektedir. ABD ile olan ittifakmz, Afganistan st dzey sivil ynetimine Trk yneticilerin getirilmifl olmas
transatlantik iliflkilerin omurgasn oluflturan NATO iindeki etkin rolmz bu etkinliin ilk iflaretleridir. Trkiye'nin elli yldan sonra 2009-2010
ve AB yelik srecimizi, ortak bir hedefin ana unsurlar olarak gryoruz. dneminde BMGK geici yeliine seilebilmesi iin byk bir kampanya
bafllatlmfltr. Bu dikkatli kampanya neticesinde Trkiye 50 yl sonra BMGK
Asya, Afrika ve Latin Amerika yesi olmaya aday hale gelmifltir. Diplomasi alan dflnda dfl ticaret, enerji,
insani yardm, ulafltrma, kltr-tantm, bilim ve teknoloji alanlarndaki
Rusya, in, Hindistan ve Japonya gibi Avrasya'nn nemli aktrleriyle uluslararas etki gcmz artracaz.
gelifltirilen iliflkiler, Trkiye'nin AB ve ABD ile sahip olduu bu kurumsallaflmfl
iliflkiler sisteminin bir alternatifi deildir. Souk Savafl mantn yanstan Gnmz dnyasnda ekonomik AK Parti olarak devlet-merkezli
bu tr karfltlklar dfl politika anlayflmzn ve stratejik yaklaflmmzn ve ticari iliflkilerin siyasi
dflndadr. resmi diplomasi srecini toplum
iliflkilerle beraber yrtld
gereinden hareket eden AK merkezli sivil d politika aralar
Rusya ile son dnemde geliflme kaydeden iliflkiler eflitlendirilerek srdrlrken Parti, dfl ticaret hacmimize ile desteklemeye kararlyz.
in, Hindistan ve Japonya gibi nemli Asya lkeleriyle olan iliflkilerimize ekonomik rekabet gcmz
de ivme kazandrlacaktr. artracak flekilde ivme kazandracaktr. 2002'de 36 milyar dzeyinde olan
ihracat hacminin 2007'de 100 milyar aacak olmas bu hedef dorultusunda
te yandan bu dneme kadar dfl politika ufkunun dflnda kalan Afrika, aldmz mesafeyi ortaya koymaktadr.
Uzak Dou ve Latin Amerika gibi blgelere ynelik alm politikalar artan
bir hzla srdrlecektir. 2005 Afrika, 2006 Latin Amerika yllarnda AK Parti olarak devlet-merkezli resmi diplomasi srecini toplum merkezli
bafllattmz projeleri yakndan takip edecek ve 2013 ylna kadar bu sivil d politika aralar ile desteklemeye kararlyz. Bu erevede uluslararas
blgelerdeki altyapy glendirip 2023 ylnda bu blgelerdeki en aktif lkeler teknik ve insani yardm faaliyetleri ile her corafyada lkemizin mevcudiyetini
arasnda yer alacaz. artrarak gstermeye devam edeceiz. TKA, etkin olduu lkelerdeki
faaliyetlerini daha da younlafltrrken, yeni corafyalara planl bir flekilde
Bu blgelerde yetersiz olan mevcudiyetimiz yeni bykelilik ve temsilciliklerin almaya devam edecektir.
almas, TKA'nn faaliyet alannn geniflletilmesi, dfl ticaret, kltr ve
tantm faaliyetlerimizin artrlmas ile younlafltrlacaktr.
Trkiye: Blgesel G, Kresel Aktr
Btn bu vizyon ve yntem ilkeleri ile uluslararas alanda yeni bir Trkiye
Uluslararas rgtler imaj oluflturmak amacndayz. Kltrel anlamda dou ile bat, ekonomik-
politik anlamda kuzey ile gney arasnda merkez bir rol stlenmek zorunda
Yakn evremizden bafllayarak btn yerkreye yaylan bu vizyonumuzun
hayata geirilebilmesi iin uluslararas diplomatik temsil gcmzn olduumuza inanyoruz. lkemizin kresel konumunu reaksiyoner ve edilgen
yaygnlafltrlmasna ve klasik diplomasi dflnda kalan alanlardaki bir kpr rol ile deil, aksiyoner ve etken bir merkez lke ekseninde
faaliyetlerimizin gelifltirilmesine arlk vereceiz. Bu erevede uluslararas tanmlyoruz. Bu tanm konjonktrel ve taktik bir tanmlama deil, derin
rgt ve forumlardaki mevcudiyetimizi, temsilimizi ve etkinliimizi artracaz. tarihi birikimimizin ve jeopolitik konumumuzun gerektirdii kalc ve stratejik
bir tanmdr.
Trkiye tarihi, corafi ve kltrel derinlii, ekonomik ve demokratik dinamizmi Trkiye'nin insani ve tarihi sorumluluk duygusunun bir gerei olarak dfl
ile zel bir konuma ve kresel bir misyona sahiptir. AK Parti uluslararas yardmlarmz, iktidarmz dneminde byk oranlarda arttrlmfltr.
iliflkilerde baflarnn ana flartn olduuna inanmaktadr: Psikolojik zgven, Pakistan'daki byk depreme ilk nce Trkiye'nin yardm eli uzanmfl,
stratejik planlama ve gl siyasi irade. nmzdeki dnemde temel gneydou Asya'daki Tsunami felaketinin yaralarnn sarlmasnda Trkiye
hedefimiz, bu flartlar yerine getirerek Trkiye'yi 21. yy.n ykselen gc byk katk salamfl, Sudan'n Darfur blgesindeki alk ve sefaletle mcadelede
yapmaktr. lkemiz etkin rol oynamfltr. Bu alflmalarda Trk Kzlay'nn uluslararas
etkinlii artrlmfltr.
Trkiye'yi iine kapatan deil dnyaya aan, Trkiye'nin stratejik ufkunu
daraltan deil srekli genileten, Trkiye'nin kresel ve blgesel etkinliini ktidarmz dneminde zellikle Orta Asya, Kafkaslar, Balkanlarda, ayrca
zayflatan deil glendiren, Trkiye'yi etkilenen bir evre lkesi deil Lbnan ve Filistin'de bulunan tarihi mirasmzn korunmas, restorasyonu ve
etkileyen bir merkez lkesi yapan bu yolun takipisi olacaz. yaflatlmas iin youn aba gsterilmifltir. Bu eserlerin envanteri karlmfl
ve nemli pek ok tarihi eserin restorasyonu tamamlanmfltr.
D Yardmlar
ktidarmz dneminde aktif dfl politikamza paralel olarak dfl teknik yardmlara, AK Parti olarak, yeni dnemimizde de dinamik dfl politikamza paralel olarak
kalknma projesi desteklerine ve insani yardmlara yeni bir yaklaflm getirilmifltir. dfl teknik yardm ve insani yardm politikamz ayn kararllkla srdreceiz.
Baflta Trk Cumhuriyetleri ve Trk topluluklarnn bulunduu lkeler olmak
zere Orta Asya, Kafkasya, Balkanlar, Ortadou ve Afrika'da daha planl ve Savunma
etkili bir yardm politikas izlenmifltir. Daha nce dank ve plansz bir flekilde Atatrk'n "yurtta sulh, cihanda sulh" ilkesine uygun olarak ve lkemizin
deiflik kurumlarmzn yrtt dfl yardm alflmalarnda koordinasyon tarihi ve stratejik konumu gerei Trkiye'nin gl bir milli savunma sistemine
salanmfltr. sahip olmas temel politikamz olmufltur. Bu anlayflla hem milli savunma
sanayimizi glendirme alflmalarna arlk verilmifl hem de Trk Silahl
Trkiye'nin yapt dfl yardmlar sadece miktar olarak arttrlmamfl, ayn Kuvvetleri'nin her trl ihtiyacnn zamannda karfllanmasna ncelik
zamanda bu yardmlarn kapsaml bir envanteri karlmfltr. verilmifltir.
Bu yardmlar uluslararas standartlarda raporlanmaya bafllanmfltr. Bu
alflmalarmzn sonucunda Trkiye'nin dfl yardmlarnn nitelii ve miktar Bu dnemde, Trk Silahl Kuvvetleri'nin modernizasyonu kapsamnda birok
belirginleflmifl, bylece lkemiz BM ve OECD tarafndan "donr lke" unvann yeni proje devreye konulmufltur: 'Modern Tank Gelifltirilmesi Projesi', 'Taarruz,
almaya hak kazanmfltr. Taktik/Keflif Helikopteri (ATAK) Projesi', 'Milli Savafl Gemisi Projesi', 'Jet
Eitim Ua', 'nsansz Hava Arac' ve 'Yeni Nesil Savafl Ua (F-35)' gibi
Bu erevede Trk flbirlii ve Kalknma daresi Baflkanl (TKA)'nn projeler bunlarn en nemlileri olarak saylabilir.
btesi ve faaliyet alan geniflletilmifl, kurumun etkinlii arttrlmfl, byk
devlet bilinciyle hareket eden Trkiye'nin yardm eli daha genifl bir corafyaya Savunma sanayimizde yeni projelerle Trk Sanayinin tasarm ve retim
ulaflmfltr. ktidara geldiimizde 12 olan TKA lke koordinatrl says paynn artrlmfl olmas gurur kaynamzdr. ktidarmz dneminde yaplan
20'ye kartlmfl, Makedonya, Kosova, Karada, Afganistan, Filistin, Etiyopya, alflmalarla, 2002 ylnda % 25 olan Silahl Kuvvetlerimizin ihtiyalarnn
Sudan ve Senegal'de yeni temsilcilikler almfltr. yurt iinden karfllanma pay bugn % 50'ye yaklaflmfltr.
DI POLTKA VE SAVUNMA NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA
Savunma sanayimizin uluslararas etkinlii de artrlmfl, askeri hcumbot ve

gemiler, silah, dier savunma ara-gereleri ile komuta kontrol ve elektronik
harp sistemleri ihracatmz 350 milyon dolara karlmfltr.
Trk Silahl Kuvvetleri'nin ihtiyalar erevesinde yrtlen tedarik ve

gelifltirme projelerine ilave olarak, yerli savunma sanayimizin gelifltirilmesi
ve lkemizin dfla bamllnn azaltlmasn salayacak arafltrma ve gelifltirme
alflmalarna byk arlk verilmifltir.
Trkiye bu dnemde, gl ordusu ve savunma sanayiyle baflta NATO, AB

ve BM organizasyonlar iinde birok lkede barfln korunmas ve gvenliin
salanmas misyonu
Trkiye'nin gcn her trl art erevesinde nemli roller
ve corafyada hissettirecek, hem stlenmifltir.
konvansiyonel hem de asimetrik
AK Parti'nin milli savunma
muharebeleri icra edebilecek,
politikas nmzdeki dnemde
caydrcl, beka kabiliyeti ve de ayn kararllkla srdrlecek,
muharebe gc yksek bir savunma sanayinin gelifltirilmesi
savunma sistemi ve gcnn ve ar-ge faaliyetleri ncelikli
oluturulmas ana hedefimiz flekilde desteklenecektir.
olacaktr.
Trkiye'nin gcn her trl
flart ve corafyada hissettirecek, hem konvansiyonel hem de asimetrik
muharebeleri icra edebilecek, caydrcl, beka kabiliyeti ve muharebe gc
yksek bir savunma sistemi ve gcnn oluflturulmas ana hedefimiz olacaktr.
VE YOLA
Dnyadaki teknolojik geliflmeleri srekli izleyerek, lkemizin ve Trk Silahl
DEVAM
Kuvvetleri'nin ncelik ve ihtiyalar dorultusunda yerli savunma sanayimizi
adafl yntemlerle gelifltireceiz. Bylece, lkemizin dfla bamllnn
azaltlmasn salayacaz.
VE YOLA DEVAM NiCE AK YILLARA NiCE AK YILLARA VE YOLA DEVAM
iSTiKRAR VE GVENiN DEVAMI iiN,

VE YOLA DEVAM
MiLLETiMiZDEN "YETKi" iSTiYORUZ.
EVET... BU LKENiN YCELMESiNi EN BYK ONUR VE

OCUKLARINA BIRAKACAKLARI EN BYK MiRAS
TRKiYE'Yi DAHA ETKiN BiR DNYA GC YAPMAK
iiN, KABUL EDEN EVLATLARI OLARAK, AZiZ
MiLLETiMiZDEN YENiDEN "YETKi" iSTiYORUZ.
TRK MiLLETiNi DAHA MREFFEH GNLERLE
BULUTURMAK iiN, AZiZ MiLLETiMiZiN ViCDANI VE UURU,
DAHA OK DEMOKRASi VE DAHA OK ZGRLK DOLU BiZiM REHBERiMiZDiR.
BiR LKE iiN,
YETKiNiN GEREK SAHiBi SADECE MiLLETTiR.
ALIN TERiNiN VE GZ NURUNUN HAK ETTii DLE
TAMAMEN KAVUMASI iiN,
KARAR MiLLETiNDiR!
EKME DAHA DA BYTMEK iiN,
EKMEiMiZi TAM BiR HAKKANiYETLE BLMEK iiN,
DAHA OK GVEN VE HUZUR iiN,
YREKLERDEN VE SOFRALARDAN HER TRL DURMAK YOK YOLA DEVAM

BURUKLUU TMYLE KALDIRMAK iiN,
ERDEM VE ADALETi DAHA DA YCELTMEK iiN,
OCUKLARIMIZA DAHA iYi EiTiM VERMEK iiN,
YALILARIMIZA HAK ETTiKLERI SAYGIYI DAHA OK

SUNMAK iiN,
KADINLARIMIZI HER TRL AYRIMCILIA KARI

TAMAMEN GLENDiRMEK iiN,

AK Parti Beyanname 2007

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

AK Parti Beyanname 2007

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

NiCE AK YILLARA NDEKLER

SUNU 3 VATANDA ve SONU ODAKLI YNETM 149

YAPISAL DNMN YNETM 125

Siyasetinin merkezine insan yerlefltiren AK Parti, "nsan yaat ki, devlet

Gazi Mustafa Kemal Atatrk'n "Millete efendilik yoktur, hizmet etmek

AK Parti muhafazakar demokrat kimliiyle drst, ahlakl, tutarl, uzlamac,

TEK VATAN AK Parti "Amacn yitiren siyaset, istikbalini de yitirir" dflncesiyle

ZDR vekaletin yenilenmesi, milletten ald g ve destein tazelenmesi anlamn

Siyasette tutarll ve sreklilii nemseyen AK Parti seim beyannamesiyle

AK Parti, Trkiye'de birlik siyasetinin addr.

22 TEMMUZ'DA AZZ MLLETMZDEN

DURMAK YOK YOLA DEVAM

HEREY TRKiYE iiN

Recep Tayyip ERDOAN

Yeni bir anayasa - Siyasi partilerin kapatlmas zorlafltrlmfl,

'Mevzuat Hazrlama Usul ve Esaslarna liflkin Ynetmelik' ile her

Maliye Politikas Borlanma ve bor ynetimi konularndaki mevzuat dankln

D Ticaret Bu dnemde 13 lkeyle "Yatrmlarn Karfllkl Teflviki ve Korunmas

AK Parti dneminde lkemizin sahip olduu tarihi ve kltrel potansiyel

GCL TRKiYE iCiN;

Bunun sonucu olarak:

Eitimde kaynaklar ve destekler artt, lke genelinde hem altyap hem

AK Parti iktidarnda Rehberlik Arafltrma Merkezleri reaktif olmaktan

Bu sayede bilgi birikimi ve deneyiminin paylafllmas salanacaktr. Bu erevede:

Kanununu, nmzdeki dnemin en nemli gndemi olmaya devam Sosyal Gvenlik

Bu erevede, bireysel ve grup Ayrca, eitim ve retim ylnn bafllangcnda ilkretim ve

Geen seim beyannamemizde vaat ettiimiz zere seilme yafln Bu erevede

Su olgusuna iliflkin medya etkisi zerinde nemle durulacaktr. Suun kendisi

Gsterilen ciddi abalar sonucunda Diyanet flleri Baflkanlmz lkemizde

ktidarmz dneminde btn bu hizmetleri yerine getirebilmesi iin Diyanet

Diyanet flleri Baflkanl, yrtmekte olduu din hizmetlerini toplumun

zel stihdam Brolar:

Blgesel Gelime ve Mekansal Pazarlama Mekansal Planlama Hiyerarisi

Hazrlanan planlarn, zellikle kentlerin fiziksel geliflmesi ve yaplaflma

mar ve yaplaflma mevzuat adafl standartlar ve ihtiyalara gre yeniden

Planlama, imar ve yaplaflmann izlenmesi ve denetimi konularnda modern

AK Parti, katlmn arttrlmasn hem iyi ynetiflim iin hem de toplumsal

Btn kamu kurumlar stratejik planlar ve bu plana bal olarak

Yeni 'Trk Ceza Kanunu'yla yolsuzluklar nleyici dzenlemeler

Kamu grevlileri mal beyanlarnn kapsamnn geniletilmesi ve

AK Parti iktidar, bafllangcndan itibaren byk nem verdii AB'ye tam

Spor etkinlikleri, kurallara uymay, birlik, dayanflma, iflbirlii ve paylaflma

ve yeni artlara uyum gstererek yeni sentezlerin domasna imkan salamfltr.

nmzdeki dnemde sinema sektrnn ihtiyac olan plato ve stdyolarn

AK Parti iktidar dneminde stanbul, 2010 Avrupa Kltr Bakenti ilan

AK Parti iktidarnn ikinci dneminde tarihi eserlerin tespit, tescil ve

Bilim, Teknoloji ve Yenilikilik

Geliflmifl lkelerde olduu gibi, yatrmlar iin kamu kesiminden izin

Yatrm Ortamn yiletirme Koordinasyon Kurulu (YOKK)

Bu vizyonun en temel ilkesi, milletimizin zgrlk ve gvenlii ile devletimizin

Komu Blgeler Uzun yllardr konuflulan fakat gereklefltirilemeyen Bak-Tiflis-Kars demiryolu

Irak politikamz bar, gvenlik, demokrasi ve istikrar ilkelerine dayal aktif

Savunma sanayimizin uluslararas etkinlii de artrlmfl, askeri hcumbot ve

Trk Silahl Kuvvetleri'nin ihtiyalar erevesinde yrtlen tedarik ve

Trkiye bu dnemde, gl ordusu ve savunma sanayiyle baflta NATO, AB

iSTiKRAR VE GVENiN DEVAMI iiN,

EVET... BU LKENiN YCELMESiNi EN BYK ONUR VE

EKMEiMiZi TAM BiR HAKKANiYETLE BLMEK iiN,

DAHA OK GVEN VE HUZUR iiN,

YREKLERDEN VE SOFRALARDAN HER TRL DURMAK YOK YOLA DEVAM

ERDEM VE ADALETi DAHA DA YCELTMEK iiN,

OCUKLARIMIZA DAHA iYi EiTiM VERMEK iiN,

YALILARIMIZA HAK ETTiKLERI SAYGIYI DAHA OK

KADINLARIMIZI HER TRL AYRIMCILIA KARI