Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
M ecit Efendi Kk
Yazan : Taha TOROS
Renkli Fotoraflar: Sami GNER
n getike saylar azalan stan Deiik mimarsi ile sslemesinde, kar smail Paa, 1830-1895 yllar arasnda
2
smail Paa Msr'a bat grnml zengin
eserler kazandrd. Kahire'de tiyatrolar,
operalar, okullar, byk parklar, baheler
ve geni yollar yaptrd. Ne var ki, bu imar
hareketleri yznden Msr hzinesi b
yk ak verdi. smail Paa'nn ad savur
gana kt. ngilizlerle Franszlarn i
birlii ile, Hidivlikten ayrlmak zorunda
kald. 1879 Ylnda stanbul'a yerleti. 1895
Ylnda, Emirgandaki yalsnda ld. Aile
mezarlna konulmak zere, cenazesi M
sr'a gtrld.
Hidiv smail Paa'nn en byk hizmeti
Svey Kanalnn almasna yardm et
mesi ve bu maksatla kendi varlndan bir
milyon altn vermesidir.
Balarbandaki Kkn Abdlmecit Efen-
diye ntikali:
smail Paa'nn lm zerine Balarba-
ndaki avkk oullarndan Mahmut Ham-
di Paaya intikal etti. Sultan Abdlhamit
II bedelini Hazine-i Hassa dan yni sa
ray btesinden detmek sureti ile kk
satn aldrd ve amcazadesi ehzade Ab
dlmecit Efendiye tahsis etti.
Byk bir av evi olarak yaplan bina, bu
suretle ehzade Abdlmecit Efendi'nin
hem yazl, hem ressamln srdrd
doal grn ve havas gzel bir sanat
yuvas oldu.
Aslnda yetenekli bir ressam olan Abdl
mecit Efendi, 1900 ylnda, kkn eskimi
olan d kapsnda deiiklik yapt. Trk Kkn salonundan odalara gei blm (stanbul'da eine rastlanmayan bir sanat slubyle yaplmtr.)
Msr slbundan esinlenerek burada bir The passageway from the salon to the bedrooms (dene in a style unmatched in Istanbul).
ssleme aheseri yaratt.
Kkte Anlar Unutulmayan Sanat ve Ede Bu toplantlarn en nemlisi, Merutiyet
Kk bir yazlk saray niteliinde olan bu biyat Toplantlar : ten sonra, Trkiye'nin kaderinde byk rol
kkte Abdlmecit Efendi resim yapar oynayan siyaset adamlarnn ve eski sad
ken, en zevkli bir mr srdrmekte, ya Abdlmecit Efendinin ehzadelii, Veli
razamlarn biraraya gelmeleri ile anmsa
knnda yine kk bir yazlk saray niteli ahtl ve Halifelii dneminden bu yana nr. Kkn deiik eitli aalarla do
inde olan binada oturan, nameler sta ayakta kalabilen kkn ve emsalsiz ko nanm, huzur dolu koruluunda, Abdlme
d ehzade Seyfettin Efendi'de besteler ruluunun sk sk sanat ve edebiyat top cit Efendi'nin arasra nl kalem sahiple
yapmaktayd. lantlarna sahne olduu bilinmektedir. rini de biraraya getirdii olurdu.
Kkn El Deitirmesi :
3
olan kkn, stanbulda bir benzeri daha
bulunmamaktadr.
Kkn Dnyas:
inili mine:
Kalkavan ailesinden- Mehmet ve Selahat- Ne var ki, bu yeni blm hlen kullanlma
erisinde odun yakmak iin deil de san
tin adlarndaki kardelere satt, (bunlar maktadr. Senede bir iki gn Yap ve Kredi
ki hayranlkla bakmak iin yaplm olan
nn Stadnn mteahhitleri idi.) mensuplar ocuklarnn snnetlerinde a
ini mine binann i donatmnn bir a
lan kk tmire muhta bir prlanta gibi,
Son olarak Yap ve Kredi Bankasnn ku heseridir. insanolu, inilerdeki renklerin
antik hviyeti ile, kapal tutulmaktadr.
rucusu Kzm Takent, bu byk sanat birbirine kenetlendii bu mnede ate
eserini korumak amac ile, Bankas iin D kaps olduu kadar, tavanlar, duvar yakmaya kyamaz. ylesine gzalc ve
satn ald. Kkn harem ksm bozduru lar ve tm sslemeleriyle amzn de gnl doldurucu bir sanat eseridir ki, onu
lup bir dinlenme yeri haline dntrld. koratif llerden apayr bir kymeti grenler dumandan bile kskanrlar!
Kkn st katndaki oturma odas (Halife Abdl Mecit efendi tarafndan Kkn penceresinden bahesine ve boaza bak (Halife Mecid efendi
yaplan bu tabloda ei Mihiti kadn gzkmekte. tarafndan yaplmtr.)
The sitting room on the upper floor (Abdul Mejid Efendis wife Mihiti A view of the garden and the Bosporus from a window (painted by Mejid
appears in the painting done by him). Efendi).
4
grmek iin, Abdlmecit Efendi gnder
mitir. Yurda dnnde kendisini hima
ye eden ve ayn zamanda ressam olan Ab
dlmecit Efendinin takdirlerini kazanm
ve dostluunu devam ettirmi, her zaman
onun yannda bir sanat arkada olmutur.
Bu scak dostluun tablolara yansd da
bilinmektedir. Nitekim, kkn ierisinde
ki AK EMES denilen tablo da bu
derin dostluun unutulmaz eserlerinden
biridir.
Kkn alt katndan st kata otuzdrt ba
samakl, insana huzur veren bir merdi
venle klr. st kattaki renkli odalar ve
bu odalardaki ssl yazlar grlmeye de
er, ilgin sanat eserleridir.
Levhalar, Levhalar...
Sokak kapsnda, bina kapsnda, byk
salonda, emede, odalarda Arapa ve es
ki Trke gzel szlerin yerald iniler
le renklendirilmi, hat sanatnn nefis r
nekleri bulunmaktadr.
Bunlarn bir ksm eski hattatlara ait ol
makla beraber bazlar da bozulmalarndan
dolay nl hattatmz Hamit Beye tamir
ettirilm itir.
5
i.-- i
Kkn sckak kapsnn yukardaki fotoraf, 1900 ylnda ekilmitir.
O yl, kkn bu kaps, Abduimecid Efendinin izgileri ve desenleri
dorultusunda yeniden yaplmtr.
6
MECT EFEND KKNN MUHTEEM KORULUUNDA, MUHTEEM BR TOPLANTI
191 ylnd a . ehzade Abdulmecit Efendi'nin, Baglarbandakl k)knde air Abdulhak H m ld 'ln (Finlen) adl eserinin tem sili vesilesiyle verdii ziyafette hazr bulunan, dnemin
nl k i ile ri.
SKEMLEDE OTURANLAR : yin Meclisi Reisi Menemenli Zade Rifat, air Abdulhak H im it, Maarif Nazr kr.
AYAKTA, LK SIRADAKLER (Sadan itibaren) : air Faik li,..., Hseyin Suat (Bastonlu), ahabeddin Sleyman, Mnr Nigar, Yunus Ndi, Feylesof Rza Tevfik,..., Sleyman Nesip,
smail H im i, Celal N uri, beydullah Efendi, bnlemin Mahmut Kemal, Abdulm ecit, Yusuf Rzi, Sleyman Nazif, Ahmet Refik, Reat Fuat, Hseyin D in i , Ahmet hsan, Falh R fk,....
ARKA SIRADAKLER : A li Ekrem,......., ....... ........ ........ , mer Rza (beydullah Efendi ile Celal N u ri'n in arkasnda ba gzken)....... , ....... , ....... . Sleyman N azif'in arkasndaki Zeki
(Mecid E fendi'nin kaynbiraderi) onun sanda, arkada b y k l k i i, Mecid Efendinin esvabcbas smail, onun yannda ve ta rih i Ahmet R efik'in arkasndaki zaif gen Abdulhak
inasi,......., Terifat Nazr smail Cenan, Mze Mdr H alil Ethem, Necip Asm,.......
7
THE M A N S IO N O F
M EJID EFENDI
By Taha Toros
Photographs by Sami Giiner
8
Kkn renkli odasna giri kaps ve zerinde nl Hattat Hamid levhas.
The entrance to the mansion, with calligraphic inscription over it.
When the caliphate was abolished in 1924 harmoniously colored tiles on the walls,
and the surviving members of the dynasty ceilings and hearth. This fireplace
sent abroad, their properties were especially is the masterpiece of the
liquidated by law. A t that time, the many mansions interior. Another lovely corner
paintings in the mansion were auctioned of the house is the elegant marble
off by Siimerbank, and the house itself, fountain set against a tiled wall.
sans chandeliers and works of art, was
abandoned to its fate. Eventually, the Then, climbing the restful 34-step
Istanbul Finance Department sold the staircase to the second floor, one
house to two contractor brothers who had encounters a glorious fresco on the right
built the nn Stadium. painted by the renowned Turkish painter
Avni Lifij. This great master, who died an
Finally, Kazm Takent, the founder of untimely death at 38, was a frequent
Yapi-Kredi Bank, bought the home for the visitor at the mansion of Abdulmejid, who
Bank in an effort to preserve it, and had had sent the young artist to Paris for
the womens quarters converted into a study upon realizing his immense talent
rest area. Unfortunately, however, this and continued to be his patron after his
new section is not open to the public at return. Entitled Fountain of Love, the
present. fresco is an expression of the deep bond
of friendship between these two men
Today the mansion continues to stand as
and fellow-artists.
an architectural monument on icadiye
Hill of Balarba. When one enters the
courtyard through the gate at no. 18 Ku The many tile tablets which ornament the
Bak Street, which was replaced in 1900 gate, front door, fountain, hearth, salon
with one of Abdulmejid's own design, one and other rooms of the house bear Arabic
immediately meets the main door of the and old Turkish inscriptions which are
mens quarters--a wooden door also outstanding specimens of the art of
constituting a rare example of the art of Kkn en enteresan bir blm mozaik ssleme.
calligraphy. While some of these were
decoration. Both doors bear Arabic done by calligraphers of the time, others
The mosaic decoration, one of the most fascinating
inscriptions in the Kufic script. have been repaired by the contemporary
parts of the mansion.
master, Hamid Bey, whose immortal
As one enters the salon, one is directly name lives on on the walls of the stately
transported into a magical world by the mansion.
I d ll d I U fU S Ml 51 vi