Eindrapport Shell Project p4 8-6

SHELL
EEN CO2 VRIJE STAD IN 2070
RAPPORT - MEI 2017
Anouk van de Hurk, Daan van de Brand, Emin Azimov, Niels

Slootweg & Sterre van den Boogaard
Klas: A, Groep 4
Carrire coach: Carla Bakker
Vak: Project P4
Docent: Marc Eilerling
Inhoudsopgave
Deel 1 1
Inleiding 1
Aanleiding 2
Relevantie 2
Macro analyse 3
Deel 2: ontwerp scenario 4
100 gebeurtenissen 4
Proces beschrijven drijvende krachten 6
Impactdiagram 7
Het scenario raamwerk 7
Keyfactors & Stakeholders 8
INZICHTEN NAAR AANLEIDING VAN KEYFACTORS 9
Deel 3: scenario 12
Basisscenarios Scenario 1 mobiliteit neemt af en economie neemt af 12
Radicalisatie 13
Kort samengevat per keyholder Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.
Kort samengevat per stakeholder 16
Dagritme 16
Toetsing 17
Scenario 2 mobiliteit neemt toe en economie neemt toe 19
Radicalisatie 20
Kort samengevat per dimensie 20
Kort samengevat per stakeholder 23
Dagritme 24
Toetsing 24
Mobiliteit en de scenarios 26
Deel 4: visualisatie 27
Voorvisualisatie 27
Deel 5: Innovatie-advies 33
Bibliografie 35
Bijlage 1 gebeurtenis 1
Eindverslag project Shell P4

Deel 1
Het lijkt nog ver weg, 2070, maar voor een groot bedrijf als Shell is het
belangrijk om toch al na te denken over de toekomst. De maatschappij
verandert voortdurend en ook de manier waarop we met de aarde omgaan.
Daarin speelt energie een steeds grotere rol. Een Nederlands huishouden
verbruikt gemiddeld 1.500 m3 gas en 3.300 kWh elektriciteit per jaar
(Milieucentraal, 2017) en dit zal de komende jaren mede door toename van
wereldbevolking alleen maar toenemen. Daarnaast wordt het door de toename
van wereldbevolking en vergroot verbruik van stroom ook steeds belangrijker
om CO2-uitstoot te reduceren. Veruit de meeste energie die we gebruiken
(circa 93 procent) komt van fossiele brandstoffen: aardolie, aardgas en kolen.
Deze fossiele brandstoffen zijn verantwoordelijk voor de uitstoot van
broeikasgassen, bovendien veroorzaken ze de nodige vervuiling
(Milieucentraal, 2017).
Omdat Shell richting de duurzame energie wilt om deze vervuiling te

verminderen, willen zij een scenario uitwerking om te kijken wat deze
verandering binnen en buiten hun bedrijf kan betekenen. Dit komt volgens
(Milieucentraal, 2017) door oorzaken zoals uitputting van fossiele
grondstoffen, CO2-uitstoot, afvalschade, verwarming van de aarde en door de
komst van overbevolking komt er steeds meer vraag naar energie. Dit wil
Shell graag vervangen door meer duurzame energie te gaan produceren om de
behoefte van de mensen in toekomst tegemoet te komen.
Als een van de grootste energieleveranciers denkt Shell na over de toekomst.

Zij willen als bedrijf inspelen op de groeiende vraag naar energie maar
tegelijkertijd willen zij ook het milieu beschermen (Shell, 2017). Door het
maken van scenarios kan Shell mogelijke toekomstperspectieven in kaart
brengen. Deze scenarios worden gebaseerd op ontwikkelingen van nu,
gebeurtenissen uit het verleden (bronnen) maar ook zal er een dosis
creativiteit aan te pas komen en zal er gebruik gemaakt worden van
aannames. Door het in kaart te brengen van mogelijk toekomstige situaties is
het voor Shell gemakkelijker in te spelen op de desbetreffende situatie zodra
deze plaatsvindt. Scenarioplanning is een methode die tijdens deze periode
zal worden gehanteerd, door het behulp van scenarios is de organisatie (Shell)

Deel 1
strategisch voorbereidt op mogelijke toekomsten (M. van Rijn & R. van der
Burgt, 2016).
Om Shell een nieuwe kijk op de toekomst te geven, zijn de studenten van

Advanced Business Creation ter s Hertogenbosch gevraagd na te denken over
mogelijke toekomsten, scenarios. Deze scenarios moeten voldoen aan de
randvoorwaarde dat zij toewerken naar een carbon free city in 2070.
Shell is een groot bedrijf en zoals al eerder benoemd een van de grootste
energieleverancier van de wereld. De maatschappij verandert en ook de
manier waarop er gedacht wordt over het milieu en de rol van energie.
Veranderingen zien we nu al beginnen en eindigen, maar we weten ook dat er
in de toekomst nog meer zal veranderen. Het is van belang dat er wordt
nagedacht over de toekomst, zodat er later strategische beslissingen kunnen
worden gemaakt. De vraag over hoe de toekomst is een vraag waar lang over
gespeculeerd kan worden, binnen de 6 verschillende stappen van de DESTEP
en de manier waarop Shell hier mee om moet gaan. Deze verandergingen
geven de aanleiding voor het doen van onderzoek.
Dit onderzoek bevat drie relevanties. Ten eerste is het relevant voor Shell,
Shell krijgt nieuwe inzichten over hoe de toekomst eruit kan gaan zien door
de verschillende scenarios die de studenten van ABC hebben opgesteld. Als
jongeren hebben wij mogelijk een andere visie op de toekomst en wij zullen
verder denken dan alleen de rol die Shell in de toekomst vervuld. Het scenario
is op korte termijn interessant voor Shell maar misschien ook wel op lange
termijn omdat Shell mogelijk echt bepaalde aspecten ook verwerkt in de
toekomstverwachtingen die zij opstellen.
Tevens is het relevant voor ons, we spreken van een persoonlijke relevantie.
Voorheen hebben we gebruik gemaakt van de innovatiecyclus en aan de hand
hiervan hebben wij concepten opgesteld. Nu hebben wij ons concept
opgesteld aan de hand van scenarioplanning. Bovendien is de insteek anders,
namelijk nadenken over de toekomst. Het is persoonlijk relevant voor ons
omdat wij geleerd hebben een scenario op te stellen.

Deel 1
Bij het zoeken van de 100 gebeurtenissen hebben wij nagedacht over hoe deze
paste binnen de DESTEP. We hebben met alle mogelijke aspecten rekening
gehouden en het zo breed mogelijk gehouden. Op deze manier is het
raamwerk ook erg breed geformuleerd kunnen worden.

Deel 2: ontwerp scenario
De 100 gebeurtenissen zijn verdeeld over de 6 factoren van de DESTEP. De

DESTEP bestaat uit het:
- Demografische aspect;
1. Wereldbevolking in 2080 10.6 miljard
2. Leeftijdsverwachting stijgt naar 130
3. De eerste mens
4. Migratie
5. Buitenlandse studenten trekken naar Nederlan
6. Pandemie
7. Overbevolking
- Ecologisch aspect;
1. Zeespiegel zal gedurende de 21ste eeuw nog meer stijgen
2. Temperatuur stijgt met 4 graden 2070
3. Ozonlaag genezen in 2075
4. Voedsel in de toekomst raakt op
5. Chronische ziektes nemen toe
6. Olieramp Mexico
7. Olie op in 2059
8. Watersnoodramp van 1953
9. Opwarming van de aarde
10. Kernramp Fukushima
11. Orkaan Katrina
12. Kernramp Tsjernobyl
13. Smogramp in London
14. Voedseltekort
15. Gesmolten ijskappen
- Sociaal-culturele aspect;
Bij het analyseren van de gebeurtenissen zijn we tot de conclusie
gekomen dat wij niet echt sociaal-culturele aspecten hebben.
- Technologische aspect;
1. 3D printen

2. ruimtetoerisme
3. 25 miljard connected diveses
4. crashvrije bolide
5. draadloze elektriciteit
6. social media
7. robotinsecten voor militaire missies
8. eerste mobiel in 1973
9. marskolonisatie
10. online boodschappenlijstje
11. kleding gemaakt van koeienmest
12. roboworld
13. duurzame energie
14. drones
15. elektrische autos
16. doorbraak van internet
17. vliegende autos
18. eerste mens op de maan 1969
19. fusiereactor in 2019
20. robots nemen chirurgie over
21. robots met hoge intelligentie
22. ontstaan van arplanet
23. gevolgen van facebook live
24. Pamper Planet
25. Augmented Reality vs Virtual Reality
26. Eerste stoommachine
27. Logistiek in de cloud
28. Lancering Ipod
29. Eerste PC
30. Data Tsunami
31. Groei internet of things
- Economische aspect;
1. Ontwikkelingslanden worden E-commerce
2. Opkomst China
3. Prijzen stijgen
4. Faillissement V&D
5. In 2030 wordt 19-21% meer uitgegeven aan zorg
6. Invoer van euro
7. Kredietcrisis
8. De deeleconomie in 2015
9. Werkeloosheid door automatisering
10. Flexwerken wordt beloond

- Politiek juridisch aspect.
1. Hotline tussen VS en Rusland
2. Arabische lente
3. Oprichting EU
4. Verkiezing Trump
5. Verkiezing Obama
6. Steenkool verboden in Beijing
7. Nederlandse Grondwet
8. Brexit
9. Burgeroorlog
10. Oekrainiecrisis
11. Toekomst van kapitalisme
12. 3e wereldoorlog
13. War on terror
14. Afghanistan
Naast dat de 100 gebeurtenissen zijn gecategoriseerd op basis van DESTEP-

kenmerk, zijn de onderliggende drijvende krachten hierop verder geborduurd.
De drijvende krachten die gesignaleerd zijn, zijn:
- Toekomst bewustzijn
- Toename vraag energie
- Individualisme
- Waarde producten/diensten
- Controle verdwijnt
- Vergroot aanbod (long tail)
- Verplaatsing (a naar B)
De drijvende krachten die als eerst genoteerd zijn, waren te vaag. Ze zijn
aangescherpt en duidelijker geformuleerd. De nieuwe drijvende krachten zijn:
- Mobiliteit neemt toe
- Individualisme
- Toekomst bewustzijn
- Toename vraag energie
- Consument wordt producent
- Vergroot aanbod (product en dienst)
- Controle verdwijnt (o.a. door de overheid).

De drijvende krachten die geformuleerd zijn, zijn geplaatst in het
impactdiagram. Het impactdiagram toont aan hoe hoog de zekerheid is dat
iets plaatsvinden of juist niet. Bovendien toont het aan hoe hoog de impact zal
zijn van deze gebeurtenissen. Het eerste diagram is samengesteld door de
eigen projectgroep. Het tweede diagram is samengesteld door deze
projectgroep en door een andere projectgroep, te zien is dat er een aantal
discussie punten waren. Uiteindelijk zijn de twee meest onzekere
onwaarschijnlijkheden uitgekozen. Deze twee drijvende krachten vormen het
raamwerk.
Toelichting van de assen.

- Welvaart: welvaart in algemene zin, gemeten met factoren zoals
besteedbaar inkomen, bbp, inkomen per hoofd van de bevolking ect.
- Mobiliteit (neemt toe/neemt af): mobiliteit in de zin van het fysiek
verplaatsen van personen of goederen.

Stakeholders
Wij hebben nagedacht over welke stakeholders bij ons in het scenario terug
zullen komen. De stakeholders die in het scenario aan bod komen zijn:
1. Consument
2. Producent
3. Overheid
4. Burgers
5. Hulpdiensten
6. Retailers
7. Multinationals
De keyfactors waarin de stakeholders een rol zullen spelen zijn:

Keyfactors
1. Onderwijs
2. Verkeer
3. Werk
4. Geld
5. Recreatie (sport + cultuur)
6. Zorg
7. Politiek

8. Technologie
9. Energie
10. Milieu
11. Online
12. Sociale media
13. Energie
14. Communicatie
Om het scenario verder vorm te geven en specifieker te maken hebben wij

vier keyfactors gekozen uit bovenstaande lijst (zie vetgedrukt). Naar
aanleiding van deze vier keyfactoren is er verder onderzocht wat voor een
specifieke verwachtingen er zijn in de toekomst. Deze zijn afkomstig uit
bronnen, websites of uit eigen intutie of creativiteit. Ook hebben wij hier
gebruik gemaakt van de 100 gebeurtenissen. De verdere uitwerking van deze
aspecten zijn hieronder te vinden.
Verkeer
- Bezit van auto neemt af
- Meer mensen met de trein supertreinen
- Buizensystemen rondom de stad
- Drones die goederen vervoeren
- Vliegende autos
Milieu
- Noord-zee wordt schoner OF wordt vies, waardoor bijvoorbeeld koraal
verdwijnt
- Nieuwe brandstoffen
- Hoog CO2 gehalte
- Fusie-energie
- Er zal nog meer gebruik gemaakt worden van zonne-energie
Werk
- Men krijgt nieuwe banen
1. Gelukkigleveneinde manager
2. Orgaanontwerper
- Robots slimmer dan mens
- Gezondheidszorg = meer op afstand
=Augmented Realiyt en Virtual Reality
=Dementie robots

- Rol van kantoorruimte verandert kantoorruimte is er nauwelijks. Er
wordt plek gemaakt voor organische vormen, kleuren en creativiteit en
efficiency is belangrijk
- Valuta verandert mogelijk komen er patenten
- Bedrijven worden machtiger dan de overheid
- Mobiel werken
Technologie
- Lichaam wordt minder biologisch
- 3D-printen, zo ook van voedsel
- smartfoodlabels smaak verandert naar iets beter eetbaars
- mensen krijgen meer implantaten
- Augmented Reality en de realiteit gaan zich meer verwerven
- Er is een toename van robots
- Neuro-hacking
- Hacken wordt groter en men krijgt er betaald voor
- Technologische vakbonden
- Internetpolitie
- Toename van kunstmatige intelligentie
- Robot doet nieuwe ontdekkingen in plaats van wetenschappers
- Er komen meer Exo skeletten
Deze inzichten zijn wij gaan plaatsen in de twee scenarios door te bouwen op
logische oorzaak-gevolg relaties. Dit hebben wij gedaan door alle insights op
post-its te plakken en deze onder elkaar te hangen. Daar kwam het volgende
uit:
Massasamenwerking Zelfvoorzienende samenleving

Economie neemt toe + mobiliteit Economie neemt af + mobiliteit
neemt toe neemt af
Nieuwe, vervangende banen Individuele, zelfvoorzienende
productie
3D printen
Koopkracht neemt toe Banen & werkgelegenheid neemt af,
opkomst zzpers
3D-printing door producent Koopkracht neemt af

Auto geen bezit. Grote keer snelle weinig voertuigen, VR en augmented
mobiliteit. Reality
Overbevolking verplaatsing naar Online werken
ondergrondse, water, ruimt
Massaproductie van energie met Overbevolking wordt beperkt door
groene alternatieven kleine gezinnen
Overheid kleine rol omdat bedrijven Groene, zelfvoorzienende stroom
zich inzetten voor maatschappelijke
problemen.
Overheid grote rol, dictatuur
Natuurlijke kennis neemt af door
neuro-hacking (kunstmatig brein)

Deel 3: scenario
In dit deel zullen we ingaan op de twee basisscenarios die wij hebben

opgesteld aan de hand van 1de 100 gebeurtenissen, drijvende krachten en het
raamwerk. Het eerste deel zal ingaan op scenario 1, waarbij de mobiliteit en
economie beide afnemen. In het tweede scenario gaan we in op een
samenleving waarbij de mobiliteit toeneemt en de economie ook toeneemt.
Naamkeuze: de uil wordt omschreven als een slim dier dat vooral
op zichzelf leeft. Het dier is zelfvoorzienend. Leeft alleen en zorgt voor
zichzelf.
In 2070 zal het bij een groot deel van de mensen draaien om gemak, mensen
willen alles zo snel en gemakkelijk mogelijk doen. De economie zal hier ook
op aangepast worden. De producenten produceren minder en producten
zullen op kleinere schaal geleverd worden. De reden hiervoor is dat
consumenten in staat zijn zelf hun producten te maken, bijvoorbeeld door de
3D-printer. Bovendien neemt het aantal mensen dat zelfstandig werkt toe, dit
betreft de producten/-en dienstenbranche. Bedrijven zullen krimpen, steeds
meer mensen gaan vanaf thuis werken. Dat zal door de jaren steeds gaan
toenemen, tot de arbeidsmarkt vooral zal bestaan uit ZZPers. Dit brengt de
samenleving naar een individualistische instelling waarin mensen woningen
nog amper verlaten. Door de opkomst van de 3D-printer, waarmee eigen
producten ontwikkeld kunnen worden, zal deze verandering alleen maar
versterkt worden.
Mensen zullen de komende 10 jaar zich nog blijven verplaatsen, met de

voertuigen die we vandaag de dag kennen. Hierna gaat de mobiliteit fors
dalen. De mobiliteit die zal toenemen is het vervoer van grondstoffen, deze
zijn immers nodig bij het produceren van producten door de 3D-printer. Deze
grondstoffen zullen na 2030 niet meer geleverd worden door voertuigen van

Deel 3: scenario
vandaag de dag, zoals vrachtwagens, maar deze zullen geleverd worden door
drones.
Het verdwijnen van de multinationals en grote spelers op de markt doet de

economie niet ten goede. Er ontstaan een zelfvoorzienende samenleving
waarin veel burgers ondersteund worden door de overheid. Hierdoor zal over
de tijd het kapitalisme van de westerse wereld langzaam verdwijnen. De
overheid zorgt dan ook voor een groot deel van de arbeidsmarkt. Wat vooral
zal bestaan uit banen zoals programmeur, technologische vakgebieden en
apparaat onderhoud.
Door de technologische ontwikkelingen en slimme woningen zal ook de

leefomgeving er anders uit gaan zien. Vanuit huis kunnen bijna alle
activiteiten worden uitgevoerd. Zelfs op vakantie gaan vanuit je woonkamer
door middel van Virtual Reality zal mogelijk worden. Mobiliteit zal
verschuiven van fysiek naar online. Alles wordt online deelbaar. Met nieuwe
technologische hightech snufjes gaat de digitale wereld het winnen van
realiteit.
De overheid zal zich dus ook verplaatsen naar de digitale wereld. Politie of
handhaving op straat zal zich voortaan online afspelen. De overheid houdt
een strenge hand op deze onlinewereld.
Ook de natuur zal er in 2070 een stuk anders uit zien. De natuur zal een stuk
schoner zijn omdat de hele massa economie verdwijnt. Er is geen massa
productie meer nodig, omdat iedereen voor zichzelf produceert. De uitstoot
hiervan is dus minimaal en zal volledig beperkt worden door het gebruik van
groene stroom door de gehele stad. Elke woning zal zichzelf voorzien van
groene stroom op verschillende manieren. Omdat het om kleine hoeveelheden
energie gaat, zijn hier veel mogelijkheden in het opwekken van stroom.
Om door te radicaliseren op het basisscenario hebben wij ervoor gekozen om 5

wildcards te kiezen die in het verlengde liggen van ons basisscenario. Deze
wildcards zullen uiteenlopende situaties beschrijven en wij zullen aan de
hand van deze wildcard laten zien hoe ons scenario hierop inspeelt.
4 van de 5 manieren van extreem hebben we verwerkt in het scenario,

onderstaande is overgebleven. Deze hebben we uitgesloten in het
basisscenario.

Deel 3: scenario
Technologie achterstand, we gaan ervanuit dat de technologie zich
voortdurend verder ontwikkeld, maar wat nou als dit niet gebeurd? Men zal
gaan leven in community s waarbij iedereen een taak heeft om het leven
leefbaar te houden en om te voorzien van de behoeften. Het leven zal dan nog
primitiever worden.
1.Vervoer
Mensen zullen zichzelf minder gaan vervoeren in 2070, de meeste mensen
zullen thuis werken en sociaal contact zal plaats vinden via online
platformen. Hierdoor blijven mensen veel thuis. Ook de boodschappen hoeven
ze niet meer zelf te komen halen die worden namelijk opgestuurd doormiddel
van drones en later doordat mensen printen hun eigen voedsel printen via een
3D-printer.
Het vervoer van producten zal wel stijgen omdat veel zzpers hun eigen
producten vervoeren en rechtstreeks verzenden naar consumenten.
Magazijnen en retailers verdwijnen daardoor. Verkoop zal vooral via internet
plaatsvinden. In 2070 kunnen ook alle autos en vervoersmiddelen verdwijnen
omdat mensen alleen nog maar thuisblijven en geen sociaal contact zoeken
met elkaar. Er zullen dan alleen nog maar drones rondvliegen om de
grondstoffen te vervoeren.
2.Bevolking
De mens heeft alleen nog maar behoefte aan comfort en gemak hiermee wordt
bedoeld dat de mensen van alle producten het beste wilt maar hier niet te veel
voor wilt betalen. Ook moet alles snel gemakkelijk gaat zonder dat het daar te
veel moeite voor hoeft te doen. Hierdoor zoeken mensen elkaar minder op
face-to-face maar meer op onlinewerelden via Virtual Reality. Het leven van
de mens zal daarmee meer thuis afspelen en zullen veelal binnen een straal
van 5 kilometer blijven.
Doordat de economie daalt zullen mensen minder kinderen nemen door lage
welvaart. Desondanks zal de bevolkingsgroei stijgen. De bevolkingsgroei stijgt
omdat door technologie mensen langer kunnen leven en gemiddeld wel 130
jaar oud kunnen worden. De mensen in 2070 gebruiken veel technologie en
bijna iedereen kan hier mee overweg. Op het gebied van geloof zal het flink

Deel 3: scenario
afnemen, er zijn steeds meer athesten maar de Islam zal het grootste geloof
zijn in de wereld.
3.Energie
Mensen zullen opzoek gaan naar andere energiebronnen, omdat fossiele

brandstoffen opgeraakt zijn. Voorbeelden van deze nieuwe soorten
energiebronnen zijn windenergie, waterenergie en fusie-energie. De wereld
wordt hier duurzamer van en de ozonlaag die in 2017 was aangetast zal weer
volledig hersteld zijn. Ook de ijskap is niet geheel gesmolten waardoor het
waterpeil niet zal stijgen. Veel huishoudens wekken hun eigen energie op
door zonnepanelen op hun huis te plaatsen.
Ook de natuur zal er in 2070 een stuk anders uit zien. De natuur zal een stuk
schoner zijn omdat er dan veel grote bedrijven geld zullen stoppen in het
opruimen van het milieu om zo een goede naam te creren. Ook zal er minder
massa afval zijn omdat er veel nieuwe materialen ontwikkeld worden die
makkelijker te recyclen zijn. Ook dit zullen mensen zelf thuis kunnen
recyclen. Er zal een groot bewust zijn over het milieu heersen bij de mensen.
Mensen zullen zelf voor groene energie zorgen en bewust met het milieu
omgaan.
De leeftijdsverwachting van de mens stijgt enorm, mede door hoge
technologische ontwikkelingen in de zorg. Hierdoor kan de mens voor
zichzelf verder vooruitkijken en beseffen dat we beter met de aarde moeten
omgaan, omdat zij daar anders zelf gevolgen van zullen ervaren omdat zij
gemiddeld meer dan een eeuw zullen leven.
4.Economie
In 2070 zal het minder gaan met de economie omdat veel banen verdwijnen
omdat die worden overgenomen door robots of computers. Doordat
samenwerkingen als zoals de EU zullen verdwijnen is het lastig om goedkoop
te handelen tussen landen. Doordat er veel producten gemaakt zullen worden
en maar weinig afgenomen zullen worden, door de kleine vraag is er een grote
overvloed aan producten. Door de zelfvoorzienende samenleving stort het
kapitalisme in elkaar en neigt de samenleving een communistische hoek in te
gaan, waarin de economie op een laag pitje staat en de overheid een grote rol
speelt.

Deel 3: scenario
5.Wonen
Mensen zullen meer in de stad gaan wonen omdat hier de grote bedrijven
zitten en alle voorzieningen. Door de urbanisatie komt er veel hoogbouw en is
het erg dicht bevolkt in de stad. In de woningen zullen ook de kantoren en
werkplekken van mensen zitten. Doordat er boven de grond minder ruimte is
gaan mensen ondergronds ook bouwen. Het huis is voor de mens een van de
belangrijkste plekken geworden in 2070. Zij kunnen zichzelf vanuit hun huis
geheel voorzien van goederen en producten.
Overheid: De overheid zal zich met alle ontwikkelingen mee verplaatsen van
fysieke handhaving en wetgeving, naar de onlinewereld. Maar dat niet alleen,
door het instorten van het kapitalisme zal de overheid moeten zorgen voor
een groot deel van de arbeidsmarkt. Ook zullen de belastingen flink stijgen,
om alles te kunnen financieren.
Bevolking: In dit scenario heeft de consument mogelijk nog wel de

belangrijkste rol. Omdat er van hen wordt geist dat zij voor zichzelf zorgen.
Ze leven gesoleerd en komen nog maar nauwelijks buiten. De reden hiervan
is hun zelfvoorzienende manier van leven, ze zijn instaat om hun eigen
producten te maken door middel van 3d printers. We kunnen hieruit
concluderen dat de consument zijn of haar eigen producent is. Omdat men
niet meer buitenhuis komt wordt zij ook beperkt in haar kennis, ondanks er
veel te lezen leven valt in de digitale wereld speelt gemak en luiheid een grote
rol. Men zal er minder opgebrand zijn informatie te verzamelen en te
gebruiken omdat computers dit voor hen doen. Ook zal neuro hacking, een
vorm van menselijke kunstmatige intelligentie, een grote rol gaan spelen.
Informatie kan dan gepload worden naar de hersenen, waardoor studeren
ook overbodig zal worden.
- Simon wordt gewekt om 8:00 door zijn wekker en staat op. Hij kleed
zich aan door eerst met een VR-bril te kijken of het outfit wat hij kiest
wel een beetje goed bij elkaar past en hij kan gelijk het weer zien om te
kijken of hij zich wel of niet warm moet aankleden. Het ontbijt heeft
Simon ook gelijk besteld zodat dit na het douche en aankleden bezorgd
wordt via een drone. Tijdens het ontbijt leest hij het nieuws met zijn
augmented reality ooglens die deze programmeert op de muur.

Deel 3: scenario
- Na het ontbijt loopt Simon naar zijn kantoor in zijn eigen huis hier
werkt hij als architect. Hij maakt zijn tekeningen via een computer die
hij gelijk in 3D kan laten uitprinten als prototype. De tekeningen die hij
maakt stuurt hij door naar zijn werkgevers, de werkgever kan dan zelf
ook de maquette uitprinten via zijn 3D-printer. Simon heeft zijn
klanten over de hele wereld zitten en spreken allemaal verschillende
talen maar doordat hij via een chip in zijn hersenen ook talen in kan
stellen kan hij goed met zijn klanten communiceren.
- Rond een uur of twee is Simon klaar en spreekt hij af met vrienden om
via hun onlinewereld aftespreken. Ze stellen via de computer in dat ze
op de Bahamas zitten via de VR-bril kunnen ze elkaar goed zien en
horen, ze praten elkaar bij over hoe het gaat met hun werk en hun
privleven.
- Om halfzeven gaat Simon zijn avond eten (biefstuk met aardappels)
uitprinten via de 3D-printer dit duurt maar een paar minuten en het
smaakt zoals een echte biefstuk ook smaakt.
- In de avond gaat Simon nog naar discotheek aan de andere kant van
de stad, door het metro systeem is hij er binnen vijf minuten, de metros
zijn geautomatiseerd en rijden de hele nacht door. In de discotheek zijn
geen bartenders meer maar alles wordt automatisch ingeschonken als
je aanklikt via een tablet. Na het uitgaan komt hij nog een paar
robotpolities tegen. Als hij weer thuis is gekomen gaat Simon slapen.
Business case (controle vragen)

De basisscenarios zijn:
1.Sluiten aan op de gestelde doelstellingen
2.Sluiten aan op de scenariovraag
3.Zijn gericht op de gevraagde tijdshorizon
4.Zijn opgebouwd uit relevante keyfactors
5.Beschrijven het toekomstig gedrag van de externe stakeholders
6.Zijn opgebouwd uit relevante drijvende krachten en onderliggende
gebeurtenissen
7.Balanceren het gebruik van trends, discontinuteiten, onoverkomelijke
zaken en controversies in overeenstemming met het scenariokarakter dat bij
de gekozen scenariotoepassing hoort
Scenariovormvoorwaarden (controle vragen)

1.toekomstgericht
2.Zijn inhoudelijk voldoende uitgewerkt
3.Zijn onderling gebalanceerd en gelijkwaardig

Deel 3: scenario
4.Zijn inhoudelijk consistent
5.Zijn plausibel (tijdslijn)
6.Zijn eenvoudig te begrijpen
7.Balanceren verbeeldingskracht en werkelijkheidsbesef
8.Sluiten qua onderscheidingsvermogen aan op de gekozen
raamwerkbenadering

Deel 3: scenario
Naam: Bees
Naamkeuze: de link tussen dit scenario en de naam Bees was

vrij snel gelegd. Zoals dadelijk duidelijk zal worden, is dit scenario
opgebouwd vanuit een stad waarin samenwerking hoog op het vaandel staat,
waardoor op deze manier de stad goed draaiende wordt gehouden en de
economie toeneemt. Als we kijken naar de manier waarop bijen leven is dat in
een grote korf met heel veel bijen bij elkaar en helpen zij elkaar om ervoor te
zorgen dat de korf draaiende wordt gehouden en dat er honing wordt
geproduceerd. De massasamenwerking is in dit scenario erg belangrijk en
overlappend met de werking van de bij.
Wij verwachten dat er in 2070 veel veranderd is. In dit scenario gaan we in op
de economie die toeneemt en de mobiliteit die toeneemt.
Wij verwachten dat er in 2070 nog maar weinig tot geen mensen in bezit zijn
van een auto. Mensen zullen eerder autos gaan huren omdat er in de
komende jaren veel vooruitgang zal worden geboekt. We nemen aan dat de
vliegende auto in de komende jaren gelanceerd zal worden om deze reden zal
er een autorijbaan komen voor de vliegende auto en een rijbaan voor de auto
zoals we deze nu kennen. Een wereld waarin auto geen vast bezit is, maar iets
wordt gezien als openbaar vervoer. Autos zullen automatisch gaan rijden naar
opgegeven bestemming. Deze autos rijden uiteraard op een vorm van groene
energie zonder CO2-uitstoot. Naast dat de auto-industrie verandert, zal het
openbaar vervoer een belangrijke rol gaan vervullen. In 2025 zal er de
supertrein die binnen 30 minuten van Amsterdam naar Parijs kan rijden. Ook
zullen supersnelle treinen zoals de hyperloop een ondergrondse verbinding
bieden tussen alle continenten.
In dit scenario wordt de rol van bedrijven vele mate groter dan die van de
overheid. Multinationals zullen het voortouw nemen en produceren in zeer
grote hoeveelheden. Wij verwachten dat een groot deel geproduceerd wordt
door middel van de 3D-printers die massaal en zeer snel werken. Doordat de
economie een grote boost krijgt, mede door hoge mobiliteit en nieuwe
businessmodellen, stijgen de winsten bij multinationals enorm. Omdat zij
hierdoor veel geld overhouden investeren zij in het oplossen van
maatschappelijke problemen. Dit zie je vandaag de dag ook veel gebeuren,
zoals bij Nike, zij proberen door diverse campagnes het imago van het bedrijf
te verbeteren door zich in te zetten voor de maatschappij.

Deel 3: scenario
Door dat bedrijven zich steeds meer in gaan zetten voor de maatschappij kan
de overheid hier een stap terug doen en zich meer richten op handhaving van
de steden.
Door toename van mobiliteit zal globalisering toenemen. Dit brengt ook een
aantal ontwikkelingen met zich mee. De valuta van 2070 zal veranderen, wij
verwachten dat er een betaalmiddel is waar wereldwijd mee betaald wordt.
Ook neemt de technologie een stijgende lijn aan met snufjes zoals universal
translator (een vertaler van alle talen, via een implantaat in oorschelp) en
telepathie wij verwachten niet dat de mensheid tegen die tijd nieuwe
zintuigen hebben ontwikkeld maar simpelweg een apparaat wat ons de
vrijheid geeft om met elkaar te communiceren zonder direct te praten. In dit
scenario wordt men zelf intelligenter met hulp van technologie.
Overbevolking, we hebben het al eerder benoemd maar doordat de welvaart

goed is in het scenario van de Bees durven mensen meer kinderen te baren.
Echter zal in 2070 het punt zijn aangebroken waarbij er te veel mensen op de
aarde zijn, we spreken van overbevolking want de aarde is te klein geworden
om alle mensen op te vangen. We zijn daarom rond 2050 al begonnen met het
organiseren van reizen naar de ruimte om op planeten een nieuw bestaan op
te bouwen. Naast dat we al enige tijd de lucht zijn ingebouwd, hebben we er
ook voor gekozen om woongebieden ondergronds aan te leggen. Om mensen
tocht de nodige ruimte te geven gaan we dus op zoek naar nieuwe
verblijfplekken.
1.Vervoer
De afgelopen jaren is gebleken dat het aantal mensen dat vervoer deelt fors
gestegen is, in Amsterdam werden afgelopen jaar ruim 18.000 autos verhuurd
door particulieren mensen. Op deze manier kunnen andere automobilisten
gebruik maken van elkaars autos. Wij verwachten dat deze trend zich in dit
scenario verder gaat ontwikkelen. Echter zullen deze voertuigen niet
verhuurd worden aan elkaar, maar zal de aanschaf door meerdere partijen
gedaan worden. Desondanks zal het gebruik van de traditionele auto zoals
wij deze nu kennen afnemen tussen nu en 2025. Wel zullen de rijkere binnen
de samenleving altijd een voorsprong blijven houden. Zij zullen de luxere

Deel 3: scenario
klasse rijden. We verwachten dan ook dat alle autos veranderen in openbaar
vervoer, maar er wel prijs/kwaliteit verschil zal blijven in deze markt. Denk
hierbij aan de trein, waarin we de eerste en tweede klas kennen.
Omdat de samenleving sterk gaat groeien zullen er veel verschillende

manieren van mobiliteit zijn, maar vooral in grote hoeveelheden. Massa
vervoer gaat dus een grote rol spelen, zowel van goederen als personen.
Veranderingen binnen het vervoer zijn:

- Snellere voertuigen
- Functionaliteit verhoogd
- Grotere groepen worden vervoerd
- Van bezit is nog maar weinig sprake
- Efficiency
2.Energie
Grondstoffen zullen naarmate de tijd vordert steeds schaarser worden. Dit
zien we nu al met het energie-industrie, dat groene energie steeds populairder
wordt en autos gaan op elektriciteit rijden. Dit geeft al aan dat de noodzaak er
is om onze huidige manier van energie op te wekken te veranderen naar iets
duurzaams. Zo denken wij dat er veel efficintere manier zullen zijn om
groene stroom op te wekken, nu is het wel mogelijk alleen is het ook een
riskante investering voor de meeste omdat het vrij duur is.
Wij denken dat er veel meer energie gebruikt zal worden in 2070, er zijn steeds
meer elektrische producten en alles wat nog niet elektrisch is krijgt wel een
elektrische variant. Wij maken ons niet echt zorgen over een tekort aan
energie, omdat we nu al zien dat er grote stappen zijn gemaakt richting
groene stroom en andere alternatieven. Wij denken dat als leveranciers het
goed implementeren dat niemand groene stroom te kort hoeft te komen in de
toekomst. Zo zullen er windmolenparken en zonnepaneelvelden in de stad
zijn, die de gehele stad aan stroom kunnen voorzien. Uiteraard zullen er nog
alternatieven nodig zijn om de massaproductie te kunnen voorzien van
stroom, althans deze geen CO2-uitstoot veroorzaken. Denk hierbij aan nieuwe
ontwikkelingen, zoals fusie-energie.
3.Economie
De valuta van 2070 zal veranderen, wij verwachten dat er een betaalmiddel is
waar wereldwijd mee betaald wordt. Globalisering zal ook toenemen door
ontwikkelingen in de mobiliteit van de mensen maar ook uitvindingen als
universal translator (een vertaler van alle talen) en telepathie wij
verwachten niet dat de mensheid tegen die tijd nieuwe zintuigen hebben

Deel 3: scenario
ontwikkeld maar simpelweg een apparaat wat ons de vrijheid geeft om met
elkaar te communiceren zonder direct te praten. Door globalisering, een
sterke economie en hoge technologische ontwikkelingen zal wereldwijd een
sterke economie ontstaan, waarin vrijheid en marktwerking centraal staan.
Bedrijven zullen veel vrijheden hebben en daarmee ook veel macht.
4. Werk
De rol van bedrijven neemt in dit scenario toe. Bedrijven kunnen veel invloed
uitoefenen op de besluitvorming van de overheid en voor bedrijven is het
makkelijker dingen voor elkaar te krijgen, denk aan waar zij hun producten
vandaan halen en hoe zij omgaan met de werknemers. Bedrijven hebben
enorme vrijheden. Bedrijven zullen maatschappelijk verantwoord
ondernemen en de belangen van de werkgevers zullen in verdere mate
behartigd worden. Want naast dat zij zich ook meer gaan richten op het
maatschappelijke verantwoord ondernemen, zullen zij zich ook inzetten voor
de natuur en reducering van CO2-uitstoot. De structuur van bedrijven zal
veranderen, in de komende jaren zal er binnen bedrijven meer afplatting
plaatsvinden. Bovendien is het voor de werknemer gemakkelijker om de
werkgever te benaderen, de kloof tussen de verschillende niveaus wordt
kleiner.
In dit scenario wordt de rol van bedrijven nog groter dan die van de overheid.
Multinationals zullen het voortouw nemen en produceren in grote
hoeveelheden. Wij verwachten dat een groot deel geproduceerd wordt door
middel van de 3D-printer. Naast dat de multinationals uit zijn op een hoge
omzet, zullen zij zich inzetten voor maatschappelijke problemen. Zij
stimuleren de mensheid goed te zijn voor de natuur en zullen hier zelf ook een
steentje aan bijdragen.
5. Infrastructuur
Samen met het vervoer verandert de infrastructuur natuurlijk ook. De wegen
zullen zich aanpassen aan het vervoer. De wegen zoals we nu kennen zullen
deels uitbreiden, in sommige gevallen in land maar ze zullen ook de hoogte in
gaan. Autos zullen in verschillende lucht areas vliegen en rijden en super
treinen zullen met honderden kilometers per uur onder de grond de
continenten met elkaar verbinden. Ook in hogere luchtlagen zullen
vliegtuigen blijven vliegen, uiteraard op groene stroom. Alle voertuigen zullen
vliegen of rijden op een slim netwerk waarin alle vervoersmiddelen met
elkaar in verbinding staan en elkaar aanvoelen. Hierdoor zullen er minder
ongelukken gebeuren.

Deel 3: scenario
Producent/Bedrijfsleven
De producenten en Bedrijven worden machtiger en hebben taken van de
overheid op zich genomen. Naarmate de technologien verder ontwikkelen
krijgen bedrijven en producenten meer macht en meer verantwoordelijkheid.
Dit komt, omdat bedrijven niet alleen machtige patenten bezitten over de
laatste technologien maar ook meer kennis en informatie hebben over de
grote maatschappelijke problemen. Bedrijven die tegen elkaar concurreren op
de markt zijn gedwongen om veel te investeren in research and development,
als zij de concurrent voor willen blijven.
Consument
De gemiddelde consument zal weinig te kort komen. Wij denken dat er weinig
persoonlijk bezit zal zijn in deze tijdperk maar het zal ook goedkoper zijn in
de meeste gevallen om iets te huren of lenen wanneer je het nodig hebt dan
iets te bezitten. De consument hecht geen waarde meer aan bezit maar aan
functionaliteit. De gemiddelde consument zal ook veel slimmer zijn en
bewuster met vergelijken en nadenken over wat beter bij hun past, dus
commercile stunts zullen minder effectief zijn. Ook is showen van je
financile welgesteldheid minder belangrijk. Meer geld zal meer
functionaliteit betekenen. De gemiddelde consument zal ook bewuster zijn
van de gevolgen van zijn/haar keuzes, zal meer rekening houden met milieu
en vind het belangrijk om te weten waar zijn/haar producten vandaan komen.
Dit komt, omdat de consument meer kennis heeft en dus zich ook duidelijker
beseft wat zijn/haar individuele rol is in de maatschappij en rekening houdt
met de gevolgen ervan.
Overheid
De overheid heeft aanzienlijk een kleinere rol gekregen in de maatschappij
maar behoudt nog steeds zijn autoritaire rol. De overheid heeft weinig
redenen om in wetenschappers te investeren aangezien zij (de
wetenschappers) grotendeels zullen werken voor grote bedrijven. Wel zal de
overheid meer op het internet opereren en zal ook een groot gedeelte van de
politie opgeleid worden in Cyberpolitie die hackers en dergelijke tegengaan.
Grote maatschappelijke problemen zullen ook opgelost worden door grote
bedrijven i.p.v. de overheid.

Deel 3: scenario
Het is 6 uur in de ochtend Rene wordt wakker en drukt haar wekker uit. Ze
opent haar ogen staat op en kleedt zich snel aan, over een half uur wordt zij al
op de werkvloer verwacht. Haar woning zit dicht bij haar werk, maar het
openbaar vervoer maakt het mogelijk om op elke wenselijke plek op te
stappen, bovendien is het erg gemakkelijk en snel.
Als ze te laat is op haar werk, dan zal ze hiervoor op haar vingertjes getikt
worden, omdat ze op dat moment haar collegas in de steek laat. Rene komt
om 5 voor half 7 aan bij haar werk, haar mobiel is gekoppeld aan een systeem
van haar werk. Op dit systeem kan ze ook haar rooster zien, de plek waar ze
vandaag werkt en de functie die ze vandaag vervult. Vandaag managet ze het
team dat de doosjes van de hagelslag moeten printen, de taak en plek
verandert per dag. Voor ze echt aan de slag gaat ontbijt ze met alle
werknemers dit doen ze voor de sociale cohesie, ze bespreken de dag en de
dagvoorzitter houdt een praatje. Om 7 uur is iedereen klaar met werken, de
dag is gestructureerd verlopen en de taken die iedereen voor die dag had
gekregen zijn afgerond. Dit is dan ook de reden dat de men vanaf 7 uur klaar is
met werk en dingen kan doen voor zichzelf. Na afloop kunen ze er voor kiezen
Business case (controle vragen)

1.Sluiten aan op de gestelde doelstellingen
2.Sluiten aan op de scenariovraag
3.Zijn gericht op de gevraagde tijdshorizon
4.Zijn opgebouwd uit relevante keyfactors
5.Beschrijven het toekomstig gedrag van de externe stakeholders
6.Zijn opgebouwd uit relevante drijvende krachten en onderliggende
gebeurtenissen
7.Balanceren het gebruik van trends, discontinuteiten, onoverkomelijke
zaken en controversies in overeenstemming met het scenariokarakter dat bij
de gekozen scenariotoepassing hoort
Scenariovormvoorwaarden (controle vragen)

1.toekomstgericht
2.Zijn inhoudelijk voldoende uitgewerkt
3.Zijn onderling gebalanceerd en gelijkwaardig
4.Zijn inhoudelijk consistent

Deel 3: scenario
5.Zijn plausibel (tijdslijn)
6.Zijn eenvoudig te begrijpen
7.Balanceren verbeeldingskracht en werkelijkheidsbesef
8.Sluiten qua onderscheidingsvermogen aan op de gekozen
raamwerkbenadering

Deel 3: scenario
Bees: In het bees scenario is er nog steeds sprake van fysiek vervoer,
desondanks wordt het vervoer wel voor iedereen toegankelijker omdat
vervoer niet meer wordt gezien als bezit. Verre afstanden worden afgelegd
door vliegende autos, autos en de trein. Deze vervoersmiddelen zijn vanaf elk
wenselijk punt te bereiken en zullen de mens mobieler dan ooit maken.
Owl: In het Owl scenario is er weinig tot geen sprake meer van fysieke
voertuigen zoals wij die nu kennen (treinen, bussen en autos). Het enige
middel dat vervoerd wordt zijn grondstoffen en dit wordt gedaan door drones.

Deel 4: visualisatie
(Mobiliteit neemt toe economie neemt toe)
Deze
visualisatie
laat zien door
middel van
iconen wat de
belangrijkste
uitgangspunte
n zijn van het
scenario.

Deze
visualisatie
laat zien hoe
wij denken dat
de stad van
2070 eruit zal
zien. Op de
afbeelding is
te zien dat er
op het land en
onder het land
gewoond kan
worden.

In dit model
zijn de
gebeurtenisse
n te zien
waarvan wij
denken dat zij
zeker in het
scenario
(mobiliteit
neemt toe
economie
neemt toe)
zullen
plaatsvinden.
Tevens is hier
te zien op
welke termijn
grotere
gebeurtenisse
n zullen gaan
plaatsvinden.

Wij hebben ervoor gekozen het Bees scenario weer te geven in een virtual
reality expierence. Op deze manier willen we de kijker meenemen in de door
ons voorgestelde stad van de toekomst. We willen het publiek een unieke
beleving geven.
In de stad kan rond worden gekeken vanuit verschillende perspectieven,

bovendien is het mogelijk om in de lucht te kijken.
In de expierence zitten een aantal belangrijke aspecten verwerkt die onze stad
vertegenwoordigen:
1. Multinationals
2. Veel openbaar vervoer in verschillende luchtlagen
3. Menselijke ondersteuning door robots en drones
4. Hoge ontwikkeling technologie
5. Gebouwen in hoogte en ondergronds
Hieronder wat beelden van de Virtual Reality expierence.



Deel 5: Innovatie-advies
Nu de scenarios geschreven zijn kunnen we naar aanleiding hiervan een

advies schrijven.
Om te beginnen, als we kijken naar de belangrijkste bevindingen van dit

project per scenario dan zijn dat onderstaande punten. Deze punten geven
voor ons de belangrijkste invalshoeken weer waar Shell wat mee kan doen.
Bees Owl
Focus op groene stroom Focus op groene stroom (Shells
nieuwe functie)
Samenwerking met andere Samenwerking met overheid
multinationals
Monopolie krijgen op het leveren Leveren van materiaal om (groene)
van stroom aan het OV stroom op te wekken (zonnepanelen,
windmolens) aan individuen en
gezinnen
Afzien van fossiele brandstoffen en Koploper in ontwikkelen nieuwe
een maatschappelijk verantwoorde manieren om zelfvoorzienende
rol innemen stroom op te wekken en hier een
markt in creren
Kansen in globalisering van steden Investeren in vervoeren van
grondstoffen (belangrijkste vorm
van mobiliteit)
Urban farming Kansen in digitale wereld en
internet of things
Investeren in ontwikkelen van
Green Energy Parks in steden
We kunnen concluderen dat Shell in een andere tak van sport haar geld moet
investeren. Zij moeten zich op een andere markt gaan richten. Als we ons
scenario bekijken kan Shell een toekomst zien in het leveren van alleen maar
groene energie, aan particulieren en bedrijven. Energie die opgewekt wordt
door water, wind en alternatieven van stroomvoorziening. Fossiele
brandstoffen zijn verleden tijd en moeten zo snel mogelijk vervangen worden
door de hierboven genoemde alternatieven. Hoe sneller Shell afziet van

Deel 5: Innovatie-advies
fossiele brandstoffen hoe gemakkelijker zij hun plaats in de markt over aantal
jaar kan behouden. Wel zullen zij dus een andere positie moeten innemen.
Daarnaast moet Shell ervoor zorgen dat zij naast een invloedrijke rol ook een
voorbeeldrol creren. Hiermee bedoelen wij dat zij het volk moeten laten zien
hoe je omgaat met de wereld en duurzaam kan leven. De gedragsnorm om
zuinig om te gaan met de aarde moet in de loop van de jaren toenemen. Shell
kan hier een rol inspelen door het juiste voorbeeld te geven. Het moet geen
keuze worden om duurzamer te leven maar een norm. Bovendien moet Shell
in de voorafgaande jaren de bevolking mogelijkheden aanbieden om
duurzamer te leven.
Ook raden wij aan om in beide scenarios samen te werken met andere, grote
invloedrijke instanties of bedrijven. Doet het Owl scenario zich voor dan
adviseren wij samen te werken met de overheid omdat in dit scenario de
overheid nog steeds een belangrijke taak vervult. En in het Bees scenario is
het noodzakelijk om een goede coperatie aan te gaan met andere
multinationals, omdat Shell dan een belangrijke taak vervullen.
Waar Shell dus volgens ons op kan innoveren, is het betreden van een nieuwe
markten waarin zij verantwoordelijk zijn voor het leveren van groene energie
en het innemen van een maatschappelijke verantwoorde rol. Wanneer Shell
vandaag de dag begint met het zetten van de eerste stappen, kan in 2070 de
droom om volledig carbon free te leven, bereikt worden.

Bibliografie
Burgt, M. v. (sd). Handboek scenarioplanning. Deventer: Vakmedianet.

Mileeu Centraal. (sd). Kolen, olie en gas. Opgeroepen op april 2017, van
milieucentraal.nl: https://www.milieucentraal.nl/klimaat-en-
aarde/energiebronnen/kolen-olie-en-gas/
Milieu Centraal. (sd). Gemiddeld energieverbruik. (M. centraal, Producent)
Opgeroepen op april 2017, van Mileucentraal.nl:
https://www.milieucentraal.nl/energie-besparen/snel-besparen/grip-
op-je-energierekening/gemiddeld-energieverbruik/
Shell. (sd). Innovatie bij Shell. Opgeroepen op april 2017, van Shell Nederland :
http://www.shell.nl/energy-and-innovation/innovation-at-shell.html

Bijlage 1 gebeurtenis

nr. 1 Onderwerp
(kort) 1.De hotline (koude oorlog) die is aangelegd tussen Warschau en Washington
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst (10 Verre

(Voor 1900) (1900-200) jaar) jaar) toekomst
Dimensie Demografisch Ecologisch Sociaal Technologisch Economisch Politiek-

juridisch
Overige dimensie
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki/Hotline_Washington-Moskou
Stakeholders Overheid Amerika overheid destijds de hele wereld de burgers

sovjet-unie
link met project

nr. 2 Onderwerp
(kort) 2.gevolgen van facebooklive
Gebeurtenissen -

(voor 1900) (1900-200) jaar) jaar) toekomst
Dimensie demografisch ecologisch Sociaal Technologisch Economisch Politiek-

jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.ad.nl/buitenland/facebookmoordenaar-steve-stephens-pleegt-zelfmoord~ad64e399/ +
http://www.volkskrant.nl/tech/facebook-opnieuw-onder-vergrootglas-nadat-amerikaan-live-willekeurige-voorbijganger-
vermoordt~a4488190/
Stakeholders facebookgeberuikers facebookmakers slachtoffers die live op

facebook worden gezet (en
omstanders)

nr. 3
Onderwerp 3.gebruik van (trends) sociale media stijgt
(kort)
Gebeurtenisse -
n
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 jaar) Verre
(voor 1900) (1900-200) toekoms
t

jurdisch
Overige dimensie
Bron https://mediaweb.nl/blog/social-media-marketing-trends-2017/
Stakeholders het volk bedrijven sociale media ontwikkelaars overheden Op deze

snelgroeiende trend
zullen veel
stakeholders
moeten inspelen, er
zullen partijen
achter staan maar
zeker ook veel
partijen en/of
landen niet

nr. 4
Onderwerp 4.faisselsement V&D (2017)
(kort)
Gebeurtenisse -
n
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst Verre

(voor 1900) (1900-200) (10 jaar) toekoms
t
Dimensie demografisch ecologisch Sociaal Technologisch Economisc Politiek-

h jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.volkskrant.nl/economie/vend-hoe-heeft-het-zover-kunnen-komen~a4242723/
Stakeholders werknemers v&D + leverancier bedrijven die mogelijk (delen curatoren banken + klanten
werkgevers s van) het bedrijf wilde verhuurder
overnemen s
nr. 5
Onderwerp 5. voedsel van de toekomst
(kort)

Gebeurtenisse -
n
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst (10 jaar) Verre
(voor 1900) (1900-200) jaar) toekoms
t
Dimensie demografisc ecologisch Sociaal Technologisc Economisch Politiek-

h h jurdisch
Overige
dimensie
Bron http://elsevierjuist.nl/het-voedsel-van-de-toekomst/
Stakeholders producenten voedselindustrie ditisten boeren + consumenten

van voedsel kwekers
nr. 6 6.Insecten robots te gebruiken bij militaire missies

Onde
rwerp
(kort)

Gebeu -
rteniss
en
Tijdsz Ver Verleden Heden Toeko Toekomst (10 Verre toekomst

one verleden (1900-200) mst (5 jaar)
(voor jaar)
1900)
Dimen demogra ecologisch Sociaal Techn Economisch Politiek-jurdisch

sie fisch ologisc
h
Overige
dimensi
e
Bron https://www.ftm.nl/artikelen/23wonderlijke-ontwikkelingen-van-de-toekomst?share=1
Stake landen defensie het volk

holder
s
nr. 7 7.de rol van augmented reality en virtual reality stijgt

Onderwerp
(kort)
Gebeurtenis -
sen

Tijdszone Ver Verleden Heden Toekomst Toekomst (10 Verre toekomst

verleden (1900-200) (5 jaar) jaar)
(voor
1900)
Dimensie demogra ecologisch Sociaal Technolog Economisch Politiek-jurdisch

fisch isch
Overige
dimensi
e
Bron https://www.visionair.nl/ideeen/wereld/2025-acht-ontwikkelingen-die-de-toekomst-zullen-bepalen/
Stakeholders Bedrijven Consumente

n
nr. 8
Onderwerp 8. de eerste mens
(kort)
Gebeurteniss -
en

Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst Verre

(voor 1900) (1900-2000) jaar) (10 jaar) toekom
st
Dimensie demografisch ecologisch Sociaal Technologisc Economisc Politiek-

h h jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.natuurinformatie.nl/nnm.dossiers/natuurdatabase.nl/i001115.ht
ml
Stakeholders De mensheid Alle organismes
nr. 9 Onderwerp (kort)

9. eerste mobiel (1973)
Gebeurtenissen -

Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 Verre
(voor 1900) (1900-200) jaar) toekomst

jurdisch
Overige dimensie
Bron https://www.unitedconsumers.com/gsm/ontstaan-mobiele-telefoon/index.jsp
Stakeholders Producenten Consumenten
nr. 10
Onderwerp 10. eerste schrift
(kort)
Gebeurtenissen -

(voor 1900) (1900-200) jaar) toekom
st

jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.isgeschiedenis.nl/ontstaan-van-het-schrift/
Stakeholders de afstammelingen Mensen

met
machtiger
e posities
konden
vaker
schrijver
nr. 11
Onderwerp 11. online boodschappenlijstje
(kort)

Gebeurteniss -
en

(voor 1900) (1900-200) jaar) jaar) toekom
st

jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.volkskrant.nl/tech/boodschappenlijstjes-voor-de-ah-kunt-u-aan-deze-app-overlaten~a4487903/
Stakeholders Winkels Verkooppunten Boomplantages voor De consument

papier
nr. 12 Onderwerp
(kort) 12. fakenieuws
Gebeurtenissen -

Tijdszone Ver Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 Verre toekomst
verleden (1900-200) jaar)
(voor 1900)
Dimensie demografisc ecologisch Sociaal Technologisch Economisch Politiek-jurdisch

h
Overige
dimensie
Bron http://www.volkskrant.nl/tech/google-laat-duidelijker-zien-of-nieuws-klopt-of-niet~a4484180/
Stakeholders Plaatser Google Adverteerders Mensen die gebruik Bedrijven

van maken van Google
artikelen
nr. 13 Onderwerp
(kort) 13. Nederlandse Grondwet
Gebeurtenissen -

Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 jaar) Verre toekomst
(voor 1900) (1900-200)
Dimensie demografisch ecologisch Sociaal Technologisch Economisch Politiek-jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.isgeschiedenis.nl/nederlandse-verkiezingen/nederlandse-grondwet-van-1814/
Stakeholders Bevrijd Commisie Thorbecke Koning Willem 1

nederland
nr. 14
Onderwerp 14. stijging van populisme
(kort)
Gebeurteniss -
en


jurdisch
Overige
dimensie
Bron https://decorrespondent.nl/6416/het-populisme-in-nederland-is-niet-verslagen-maar-herverpakt/673686313344-4fafb69a
Stakeholders Politieke Het volk voorstemmers Opkomend

partijen -tegnstermmers fenomeen in
heel de wereld
nr. 15 Onderwerp
(kort) 15. eerste stoommachine achteraf gezien (10-70 na Chr)
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 jaar) Verre
(voor 1900) (1900-200) toekomst


jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.isgeschiedenis.nl/uitvindingen/historie-van-de-stoommachine/
Stakeholders Griekse wetenschapper

Heron van Alexandri
nr. 16 Onderwerp
(kort) 16. watersnoodramp (1953)
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 Verre toekomst
(voor 1900) (1900-200) jaar)
Overige dimensie
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki/Watersnood_van_1953
Stakeholders Bevolking Slachtoffers Rode Versslaggeving

kruis

nr. 17 Onderwerp
(kort) 17. ontstaan van arpanet (1957)
Gebeurtenissen -

jurdisch
Overige dimensie
Bron http://www.cs.ru.nl/~hans/Geschiedenis/Papers/Bart.pdf
Stakeholders Techneuten Eisenhower en Wereldbevolking

het Kremlin
nr. 18 Onderwerp (kort)

18. schutter doodt 85 mensen in Noorwegen
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 jaar) Toekomst (10 jaar) Verre toekomst
(voor 1900) (1900-200)

Overige dimensie
Bron http://www.ad.nl/buitenland/schutter-doodt-85-mensen-bij-bloedbad-op-noors-eiland~ac2e96a0/
Stakeholders Noorse gemeenschap Politie Media Noorse overheid Slachtoffers Wereldbevolking
nr. 19 Onderwerp
(kort) 19. vluchtelingen (migratie)
Gebeurtenissen -
(voor 1900) (1900- jaar) toekomst
200)

jurdisch
Overige
dimensie
Bron https://www.vluchtelingenwerk.nl/feiten-cijfers/cijfers/wereldwijd

Stakeholders Bevolking Google Adverteerders Mensen die gebruik maken Bedrijven

van Google
nr. 20 Onderwerp
(kort) 20. steeds meer mensen zullen lijden aan chronische ziekte ( 2030 7 miljoen mensen)
Gebeurtenissen -

(voor 1900) (1900-200) jaar) jaar) toekomst

jurdisch
Overige Gezondheidszorg
dimensie
Bron http://www.eengezondernederland.nl/Trends_in_de_toekomst/Ziekten
Stakeholders Overheid ziekenhuizen Opleiding tot medewerker in artsen Patienten

ziekenhuis
nr. 21 Onderwerp
(kort) 21. in 2030 wordt 19-21% uitgegeven aan zorg

Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst (10 Verre toekomst
(voor 1900) (1900-200) jaar) jaar)

jurdisch
Overige
dimensie
Bron http://www.eengezondernederland.nl/Trends_in_de_toekomst/Zorg
Stakeholders Overheid ziekenhuizen Opleiding tot medewerker artsen Patienten verzkeringen

in ziekenhuis
nr. 22 Onderwerp
(kort) 22. Logistiek in de cloud
Gebeurtenissen -
(voor 1900) (1900-200) jaar)

Overige dimensie
Bron https://www.paazl.com/nl/dhls-logistieke-trends-voor-2016/
Stakeholders Logistiek consumenten producenten Vervoersbedrijven
nr. 23 Onderwerp
(kort) 23. buitenlandse studenten in Nederland
Gebeurtenissen -
(voor 1900) (1900-200) jaar)
Overige dimensie
Bron http://nos.nl/artikel/2165643-recordaantal-buitenlandse-studenten-in-nederland.html
Stakeholders onderwijsinstellingen studenten Docenten Overheid

nr. 24
Onderwerp 24. kleding gemaakt van koeienmest (steeds meer is mogelijk)
(kort)
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst Verre toekomst

(voor 1900) (1900-200) jaar) (10 jaar)
Overige dimensie
Bron http://www.duurzaambedrijfsleven.nl/retail/16651/eindhovense-ontwerper-maakt-duurzame-kleding-van-koeienmest +
https://www.oneworld.nl/groen/dit-de-kledingindustrie-van-de-toekomst
Stakeholders Consument Producent modeontwerper
nr. 25 Onderwerp
(kort) 25. Ontwikkelingslanden worden de grote e-commerce markten
Gebeurtenissen -
Tijdszone Ver verleden Verleden Heden Toekomst (5 Toekomst Verre toekomst

(voor 1900) (1900-200) jaar) (10 jaar)

Overige dimensie
Bron https://www.afterpay.nl/nl/zakelijk/nieuws/nieuws-2016/6-nieuwe-ecommerce-trends-voor-de-toekomst-van-
online-retail
Stakeholders Ontwikkelingslanden Landen in Overheden Bevolking

opkomende krijgen
markten nadere banen
Gebeurtenis 26. Kredietcrisis (2012)
Domein (Destep of Meso Economisch Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten

omgeving)
Tijdszone Verleden Heden Toekomst Verre toekomst

(5-10 jr)
Bron http://www.kalendertijd.nl/gebeurtenissen.htm
Stakeholders Burgers Banken Overheid
Gebeurtenis 27. Invoer Euro (2002)

Domein (Destep of Meso Economisch Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten

omgeving)

(5-10 jr)
Bron http://www.kalendertijd.nl/gebeurtenissen.htm
Stakeholders Burgers Banken Overheid
Gebeurtenis -: 28. Arabische Lente
Domein (Destep of Bv Politiek Bv Bv Branche Bv

Meso omgeving) Sociaal Consumenten
Tijdszone Verleden Heden Toekomst (5- Verre toekomst

10 jr)
Bron http://www.humo.be/actua/31720/de-10-belangrijkste-
gebeurtenissen-van-de-21ste-eeuw
Stakeholders Overheid Burgers
Gebeurtenis -: 29. Verkiezing Obama (2009)



10 jr)
Stakeholders Overheid Burgers Andere

landen
Gebeurtenis -: 30. Verkiezing Trump
Domein (Destep of Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv

Meso omgeving) Consumenten

10 jr)
Bron

Stakeholders Overheid Burgers Andere

landen
Gebeurtenis -: 31. Opkomst China (2011)
Domein (Destep of Economie Bv Sociaal Bv Branche Bv


10 jr)
Stakeholders Overheid Economische Burgers

markt
Gebeurtenis -: 32. Syrische burgeroorlog
Domein (Destep of Meso Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv

omgeving) Consumenten
Tijdszone Verleden Heden Toekomst (5-10 Verre toekomst

jr)
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki/21e_eeuw
Stakeholders Burgers Wapenhandelaars Overheden

Gebeurtenis -: 33.. Brexit
Domein (Destep of Meso Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv

omgeving) Consumenten

jr)
Stakeholders Overheid EU Burgers
Gebeurtenis -: 34. Oekranecrisis
Domein (Destep of Meso omgeving) Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten
Tijdszone Verleden Heden Toekomst (5-10 jr) Verre toekomst
Stakeholders Leger Burgers Oekrane
Gebeurtenis
35. Opwarmen van de Aarde
Domein (Destep of Meso omgeving) Milieu Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten

Stakeholders Dieren Mensen Aarde
Gebeurt
enis 36.Oorlog Afghanistan
Domein Bv Politiek Bv Bv Branche Bv Consumenten
(Destep Soci
of Meso aal
omgevin
g)
Tijdszon Verleden Hed Toekomst (5-10 Verre toekomst

e en jr)
Bron http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1
261947/2011/05/10/Top-20-van-meest-gelezen-
nieuwsitems-in-21ste-eeuw.dhtml
Stakehol Leger VS Burgers

ders
Gebeurt 37. Lancering IPad

enis

Domein Bv Politiek Bv Bv Bv Consumenten

(Destep Soci Branch
of Meso aal e
omgevin
g)
Tijdszon Verleden Hed Toeko Verre toekomst

e en mst (5-
10 jr)
Bron http://www.hln.be/hln/nl/960/Buitenland/article/detail/1
261947/2011/05/10/Top-20-van-meest-gelezen-
nieuwsitems-in-21ste-eeuw.dhtml
Stakehol Consumenten Appl

ders e
Gebeurtenis
38.globalisering
Domein Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten
(Destep of
Meso
omgeving)

Bron http://www.wikisailor.com/belangrijke-
gebeurtenissen-in-de-21e-eeuw.html
Stakeholders Bevolking Overheid Aarde
Gebeurtenis 39. Pamper planet (2035-2100), volledig terug naar de natuur

(Destep of
Meso
omgeving)
Bron http://www.marketingfacts.nl/berichten/trends-
tot-2100-deel-5-2020-2100

Stakeholders Natuur burgers
Gebeurteni
s 40.Roboworld (2020-2035)
Domein Bv Politiek Bv Bv Branche Bv Consumenten
(Destep of Sociaal
Meso
omgeving)

(5-10 jr)
Bron http://www.marketingfacts.nl/berichten/tr
ends-tot-2100-deel-5-2020-2100
Stakeholder Fabrieken Consume

s nten
Gebeurteni
s 41. Mediacompletion (1993-2020): Het verschuiven van communicatie van enkele (machtige)
partijen naar alle bewoners van de aarde op een gelijke manier.

Domein Bv Politiek Bv Bv Bv Consumenten

(Destep of Sociaal Branche
Meso
omgeving)
Tijdszone Verleden Heden Toekoms Verre toekomst

t (5-10 jr)
Bron http://www.marketingfacts.nl/berichten/tr
ends-tot-2100-deel-5-2020-2100
Stakeholder Communicatie bureaus Burgers Consum

s enten
Gebeurtenis
42. Oprichting EU
(Destep of
Meso
omgeving)

Bron https://europa.eu/european-
union/about-eu/history_nl
Stakeholders Europese regeringen Europese burgers Internationale Handelsbedrijven
v
Gebeurtenis
43. Eerste pc
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki/Compute

Stakeholders bedrijven technologen
Gebeurtenis
44. datatsnnami (trend)
Tijdszone Verleden Heden Toekomst Verre

(5-10 jr) toekomst
Bron http://computerworld.nl/security/79921-10-it-trends-voor-
de-komende-10-jaar-deel-1
Stakeholders Bedrijven mensen die

internet gebruiken
Gebeurtenis
45. Groei Internet of Things



(5-10 jr) toekomst
Bron http://computerworld.nl/security/79921-10-it-trends-voor-
de-komende-10-jaar-deel-1/pagina-3
Stakeholders Consumenten Technologen
Gebeurtenis
46. Opleidingsniveau en onderwijsdeelname nemen nog toe

10 jr)

Bron http://www.regionaalkompas.nl/brabant-zuidoost/thema-
s/mensen-met-een-lage-ses/toekomst/
Stakeholders Scholen Bedrijven Overheid Burgers
Gebeurtenis
47. Volgens het IPCC (klimaatpanel van de Verenigde Naties) zal de zeespiegel gedurende
de 21e eeuw wereldwijd met 26 tot 82 centimeter stijgen (2081-2100 t.o.v. 1986-2005).
Domein (Destep Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv
of Meso Consumenten
omgeving)

(5-10 jr)
Bron https://www.knmi.nl/kennis-en-
datacentrum/achtergrond/zeespiegelveranderingen-in-de-toekomst
Stakeholders Bedrijven Overheid Burgers

Gebeurtenis
48. Web 3.0 in 2019
Domein (Destep of Meso Bv Politiek Bv Bv Branche Bv
omgeving) Sociaal Consumenten

10 jr)
Bron https://www.ftm.nl/artikelen/23-wonderlijke-ontwikkelingen-
van-de-toekomst?share=1
Stakeholders Universiteiten Bedrijven Overheid Burgers
Gebeurtenis
49. Fusiereactor in 2019


10 jr)
Stakeholders Energiebedrijven Bedrijven Overheid Burgers
Gebeurtenis
50. Crashvrije bolide in 2020

10 jr)

Stakeholders Universiteiten Bedrijven Overheid Burgers
Gebeurtenis
51. Nieuw marktmodel energie: flexibiliteit belonen

(5-10 jr) toekomst
Bron http://www.rvo.nl/onderwerpen/duurzaam-ondernemen/energie-en-
milieu-innovaties/smart-grids/toekomst-en-ontwikkelingen
Stakeholders Energie bedrijven Bedrijven Overheid Burgers
Gebeurtenis
52. Design thinking



10 jr)
Bron https://blogs.sap.nl/innovation/4-ontwikkelingen-die-ons-leven-
in-de-toekomst-drastisch-beinvloeden
Gebeurtenis
53.Wereldbevolking 2080 10,6 miljard
Domein Bv Politiek Bv Bv Bv
(Destep of Sociaal Branche Consumenten
Meso
omgeving)

(5-10 jr) toekomst

Bron http://www.volkskrant.nl/archief/wereldbevolking-groeit-nog-maar-verdubbelt-
waarschijnlijk-niet~a442687 /
Gebeurtenis
54.robots nemen chirurgie over
Domein Bv Politiek Bv Bv Bv
(Destep of Sociaal Branche Consumenten
Meso
omgeving)

(5-10 jr) toekomst
Bron http://www.extendlimits.nl/nl/artikel/overzicht_van_toekomstverwachtingen
Stakeholders Ziekenhuizen Bedrijven Overheid Burgers

Gebeurtenis
55. Leeftijdsverwachting stijgt naar 130 jaar in 2030
Domein (Destep Bv Politiek Bv Bv Bv
of Meso Sociaal Branche Consumenten
omgeving)

(5-10 jr) toekomst
Gebeurtenis
56. Robots met hoge intelligentie kunnen voetbal wedstrijd winnen van een menselijk
elftal in 2050
Domein (Destep Bv Politiek Bv Bv Bv
of Meso Sociaal Branche Consumenten
omgeving)


(5-10 jr) toekomst
Gebeurtenis
57.Gemiddelde temperatuur stijgt met 4 graden in 2070

10 jr)
Bron http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2070-
2079.htm#.WP9M0KJcLIU

Gebeurtenis
58. De ozonlaag is volledig genezen in 2075

10 jr)
Bron http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2070-
2079.htm#ozone-layer
Gebeurtenis
59. Einde van olie eeuw in 2059

10 jr)
Bron http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2050-2059.htm#oil-
2050-future-predictions

Gebeurtenis
60. Steenkool verboden in Beijing in 2020

10 jr)
Bron http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2020.htm#china-
coal-2020
Gebeurtenis
61.Draadloze elektriciteit in early adopting fase in 2121

10 jr)
Bron http://www.futuretimeline.net/21stcentury/2021.htm#witricity

Gebeurtenis
62. kernramp Tjernobyl (1986)
Domein (Destep of Bv Politiek Bv Sociaal Bv Branche Bv Consumenten
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://nl.wikipedia.org/w
iki/Kernramp_van_Tsjer
nobyl
Stakeholders overheid Burgers energiebedrijven natuur
Gebeurtenis
63.Orkaan Katrina (2005)
Meso omgeving)

10 jaar)

iki/Katrina_(orkaan)
Stakeholders overheid landen slachtoffers natuur
Gebeurtenis
64.Oprichting Europese unie (1993)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron http://www.schooltv.nl/vi
deo/de-oprichting-van-
de-europese-unie-van-
egks-naar-eu/
Stakeholders Overheden Landen- burgers Bedrijven

Europa
Gebeurtenis
65. Eerste mens op de maan (1969)


Meso omgeving)

10 jaar)
iki/Maanlanding
Stakeholders Astromonie NASA burgers Technologie Bedrijven
Gebeurtenis
66. Smogramp londen (1952)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron http://www.ad.nl/buitenla
nd/oorzaak-van-
smogramp-londen-in-
1952-
bekend~a4a20697/
Stakeholders Energie bedrijven UK burgers

Gebeurtenis
67. Olie ramp inde golf van mexico (2010)
Meso omgeving)

10 jaar)
iki/Olieramp_in_de_Golf
_van_Mexico_2010
Stakeholders natuur BP Mexico
Gebeurtenis
68. Duurzame energie (2003-2025)
Meso omgeving)

10 jaar)
iki/Duurzame_energie

Stakeholders Wereld bevolking klimaat energiebedrijven
Gebeurtenis
69. Overbevolking (toekomst)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://www.scientias.nl/
overbevolking/
Stakeholders Wereld bevolking Bedrijven
Gebeurtenis
70.25 miljard connected devices in 2020
Meso omgeving)

10 jaar)

Bron https://www.emerce.nl/b
est-practice/6-
belangrijkste-trends-
technologie
Stakeholders Wereld bevolking Bedrijven
Gebeurtenis
71. De deeleconomie (2015)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://www.frankwatchi
ng.com/archive/2014/12/
12/3-niet-te-missen-
technologische-
ontwikkelingen-volgens-
leweb/
Stakeholders Economie bevolking Bedrijven

Gebeurtenis
72. 3D printen (2005)
Meso omgeving)

10 jaar)
iki/3D-printer
Stakeholders Economie consumen Bedrijven

ten
Gebeurtenis
73. War on Terror (2001)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://en.wikipedia.org/
wiki/War_on_Terror

Stakeholders Vluchtelingen bevolking Overheden Midden oosten
Gebeurtenis
74. Fukushima (2011)
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron http://www.world-
nuclear.org/information-
library/safety-and-
security/safety-of-
plants/fukushima-
accident.aspx
Stakeholders Japan bevolking Energiebedrijv

en
Gebeurtenis
75. Botsende beschavingen
Meso omgeving)


10 jaar)
iki/Botsende_beschavin
gen
Stakeholders Landen bevolking cultuur
Gebeurtenis
76. Langer doorwerken: oudere werknemer stabiele
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron http://www.innovatiefinw
erk.nl/innovatie-
leiderschap-
inzetbaarheid-langer-
doorwerken/2014/02/we
rken-de-21e-eeuw-wat-
komt-er-op-ons
Stakeholders Overheid bevolking werknemers werkgevers

Gebeurtenis
77.De toekomst van het kapitalisme
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://biflatie.nl/artikele
n/economisch/de-
toekomst-van-het-
kapitalisme-de-21ste-
eeuw/
Stakeholders Overheid bevolking werknemers werkgevers
Gebeurtenis 78. Ruimtetoerisme en commercile ruimtevaart

Meso omgeving)


10 jaar)
iki/Ruimtetoerisme
Stakeholders Overheid bedrijven reizigers
Gebeurtenis
79.Drones
Meso omgeving)

10 jaar)
Bron https://en.wikipedia.org/
wiki/Drone
Stakeholders Overheid bedrijven consumenten
Gebeurtenis
80.Exoskelet LIFESUIT


Meso omgeving)

10 jaar)
Bron http://scinetific.nl/vechte
n-met-exoskeletten-
zoals-matt-damon-in-
elysium/
Stakeholders Overheid bedrijven consumenten
Gebeurtenis
81. Pandemien

Meso omgeving)

10 jaar)
iki/Pandemie

Stakeholders Overheid Bevolking dokters
Gebeurtenis
82. Voedsel tekort

10 jr)
Bron https://www.scientias.nl/ons-grootste-probleem-2050-
een-tekort-aan-voedsel/
Stakeholders Burgers Organisaties in de

primaire sector
Gebeurtenis
83. Overbevolking

10 jr)

Bron http://www.overpopulationawareness
.org/nl/artikelen/overbevolking-een-verkenning-
van-de-problemen-en-de-mythes
Stakeholders Iedereen Derde wereld landen
Gebeurtenis
84. Gesmolten Ijskappen

10 jr)
Bron https://www.visionair.nl/politiek-en-
maatschappij/europa/hoe-ziet-europa-er-uit-als-alle-ijs-
smelt/
Stakeholders EU Wereldbevolking

Gebeurtenis
85. Derde wereld oorlog

10 jr)
Bron http://www.bestebank.org/derde-wereldoorlog/
Stakeholders Wereldbevolking
Gebeurtenis
86.Grondstoffen tekort

10 jr)

Bron http://www.nu.nl/nuzakelijk-overig/2272090/brussel-voorspelt-
tekort-14-grondstoffen.html
Stakeholders Eerste wereld landen Bedrijven
Gebeurtenis
87. Doorbraak electrische autos
of Meso Consumenten
omgeving)

(5-10 jr) toekomst
Bron https://www.nrc.nl/nieuws/2016/02/26/paal-moet-elektrische-
rijders-lokken-1591809-a1224033

Stakeholders Auto fabrikanten Brandstof

leveranciers
Gebeurtenis
88. Internet doorbraak
of Meso Consumenten
omgeving)

(5-10 jr) toekomst
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki/Geschiedenis_van_het_internet
Stakeholders Computer fabrikanten Eerste wereld

landen

Gebeurtenis
89. Invoering euro
Domein (Destep Bv Politiek Bv Sociaal Bv Bv
of Meso Branche Consumenten
omgeving)

(5-10 jr) toekomst
Bron https://www.valuta.nl/invoering_euro
Stakeholders EU Europese
bevolking
Gebeurtenis
90. Economische Crisis
Domein (Destep Bv Politiek Bv Sociaal Bv Bv
of Meso Branche Consumenten
omgeving)


(5-10 jr) toekomst
Bron https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/kredietcrisis/inhoud/ontstaan-
kredietcrisis
Stakeholders Europese bevolking
Gebeurtenis
91. Olie ramp
Bron https://nl.wikipedia.org/wiki
/Olieramp_in_de_Golf_van_Mexico_2010

Stakeholders BP Natuur
Gebeurtenis
92. Tsunami Azi
Bron https://nl.wikipedia.org/
wiki/Zeebeving_Indische_Oceaan_2004
Stakeholders Derde wereld landen
Gebeurtenis
93. Mars kolonisatie



10 jr)
Bron https://www.scientias.nl/spacex-onthult-interplanetair-
ruimteschip-om-mars-koloniseren/
Stakeholders Wereld bevolking
Gebeurtenis
94. Prijzen stijgen


10 jr)
Bron http://nos.nl/artikel/2166814-prijzen-stijgen-harder-dan-de-
lonen.html
Stakeholders Bevolking
Gebeurtenis
95. Oorlog in Syrie

10 jr)
Bron http://www.nu.nl/syrie/4130359/moet-u-weten-conflict-in-
syrie-begrijpen.html

Stakeholders Burgers in Syrie
Gebeurtenis
96. Vluchtelingen crisis

10 jr)
Bron https://nl.wikipedia.org
/wiki/Europese_vluchtelingencrisis
Stakeholders EU
Gebeurtenis
97. Ruimtevaart reis



jr)
Bron https://www.nemokennislink.nl
/publicaties/retourtje-ruimte
Stakeholders Wereld Bevolking
Gebeurtenis
98. Vliegende autos

jr)

Bron http://nos.nl/artikel/2158040-vliegende-auto-in-de-
verkoop.html
Gebeurtenis
99. Doorbraak 3D printers

10 jr)
Bron http://www.3dprintingclub.nl/doorbraak-3d-bioprinten-
studenten/

Gebeurtenis
100.: Doorbraak VR

10 jr)
Bron http://www.adformatie.nl/blog/de-doorbraak-van-virtual-
reality-pas-het-begin
Gebeurtenis
101. Werkloosheid door automatisering


(5-10 jr) toekomst
Bron http://www.nu.nl/economie/3894824/tienduizenden-banen-
weg-automatisering.html
Stakeholders Wereldbevolking Afgestudeerde

Eindrapport Shell Project p4 8-6

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Eindrapport Shell Project p4 8-6

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

SHELL

EEN CO2 VRIJE STAD IN 2070

RAPPORT - MEI 2017

Anouk van de Hurk, Daan van de Brand, Emin Azimov, Niels

Eindverslag project Shell P4

Omdat Shell richting de duurzame energie wilt om deze vervuiling te

Als een van de grootste energieleveranciers denkt Shell na over de toekomst.

Eindverslag project Shell P4

Om Shell een nieuwe kijk op de toekomst te geven, zijn de studenten van

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

De 100 gebeurtenissen zijn verdeeld over de 6 factoren van de DESTEP. De

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Naast dat de 100 gebeurtenissen zijn gecategoriseerd op basis van DESTEP-

Eindverslag project Shell P4

Toelichting van de assen.

Eindverslag project Shell P4

De keyfactors waarin de stakeholders een rol zullen spelen zijn:

Eindverslag project Shell P4

Om het scenario verder vorm te geven en specifieker te maken hebben wij

Eindverslag project Shell P4

Massasamenwerking Zelfvoorzienende samenleving

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

In dit deel zullen we ingaan op de twee basisscenarios die wij hebben

Mensen zullen de komende 10 jaar zich nog blijven verplaatsen, met de

Eindverslag project Shell P4

Het verdwijnen van de multinationals en grote spelers op de markt doet de

Door de technologische ontwikkelingen en slimme woningen zal ook de

Om door te radicaliseren op het basisscenario hebben wij ervoor gekozen om 5

4 van de 5 manieren van extreem hebben we verwerkt in het scenario,

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Mensen zullen opzoek gaan naar andere energiebronnen, omdat fossiele

Eindverslag project Shell P4

Bevolking: In dit scenario heeft de consument mogelijk nog wel de

Eindverslag project Shell P4

Business case (controle vragen)

Scenariovormvoorwaarden (controle vragen)

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Naamkeuze: de link tussen dit scenario en de naam Bees was

Eindverslag project Shell P4

Overbevolking, we hebben het al eerder benoemd maar doordat de welvaart

Eindverslag project Shell P4

Omdat de samenleving sterk gaat groeien zullen er veel verschillende

Veranderingen binnen het vervoer zijn:

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Business case (controle vragen)

Scenariovormvoorwaarden (controle vragen)

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

(Mobiliteit neemt toe economie neemt toe)

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4

In de stad kan rond worden gekeken vanuit verschillende perspectieven,

Hieronder wat beelden van de Virtual Reality expierence.

Eindverslag project Shell P4

Eindverslag project Shell P4