Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
NARODOWEJ
Joanna Stpie
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy
Radom 2007
Opracowanie redakcyjne:
mgr in. Joanna Stpie
Konsultacja:
mgr Magorzata Sotysiak
Wydawca
Instytut Technologii Eksploatacji Pastwowy Instytut Badawczy, Radom 2007
1
SPIS TRECI
1. Wprowadzenie 3
2. Wymagania wstpne 5
3. Cele ksztacenia 6
4. Materia nauczania 7
4.1. Bezpieczestwo i higiena pracy, ochrona przeciwpoarowa, ochrona
rodowiska 7
4.1.1.Materia nauczania 7
4.1.2.Pytania sprawdzajce 13
4.1.3.wiczenia 14
4.1.4.Sprawdzian postpw 15
4.2. Skad tarcicy 16
4.2.1. Materia nauczania 16
4.2.2. Pytania sprawdzajce 22
4.2.3.wiczenia 22
4.2.4.Sprawdzian postpw 23
4.3. Zasady przechowywania i magazynowania pyty OSB i pyty padzierzowej,
oklein i obogw, sklejki, pyty stolarskiej, pyty MDF, lignofolu, lignostonu
i materiaw podogowych 24
4.3.1. Materia nauczania 24
4.3.2.Pytania sprawdzajce 28
4.3.3.wiczenia 28
4.3.4. Sprawdzian postpw 30
4.4. Zasady przechowywania i magazynowania oku oraz akcesoriw 31
4.4.1. Materia nauczania 31
4.4.2.Pytania sprawdzajce 31
4.4.3.wiczenia 31
4.4.4. Sprawdzian postpw 33
4.5. Zasady pakowania i magazynowania mebli 34
4.5.1. Materia nauczania 34
4.5.2.Pytania sprawdzajce 38
4.5.3.wiczenia 38
4.5.4. Sprawdzian postpw 40
4.6. Zasady pakowania i magazynowania stolarki budowlanej 41
4.6.1. Materia nauczania 41
4.6.2.Pytania sprawdzajce 41
4.6.3.wiczenia 41
4.6.4. Sprawdzian postpw 42
4.7. Transport 43
4.7.1. Materia nauczania 43
4.7.2.Pytania sprawdzajce 46
4.7.3.wiczenia 46
4.7.4. Sprawdzian postpw 48
5. Sprawdzian osigni 49
6. Literatura 54
2
1. WPROWADZENIE
Poradnik, bdzie Ci pomocny w przyswajaniu wiedzy dotyczcej magazynowania,
skadowania oraz transportowania materiaw i wyrobw stolarskich. Wiedz t bdziesz
wykorzystywa w szkole przy realizacji wszystkich jednostek moduowych.
W poradniku zamieszczono:
wymagania wstpne, wykaz umiejtnoci, jakie powiniene mie ju uksztatowane, aby
bez problemw mg korzysta z poradnika,
cele ksztacenia, wykaz umiejtnoci, jakie opanujesz podczas pracy z poradnikiem,
materia nauczania, wiadomoci teoretyczne niezbdne do opanowania treci jednostki
moduowej,
zestaw pyta przydatny do sprawdzenia, czy ju opanowae wiedz z tej jednostki
moduowej,
wiczenia, ktre pomog Ci zweryfikowa wiadomoci teoretyczne oraz uksztatowa
umiejtnoci praktyczne,
sprawdzian osigni, przykadowy zestaw zada i pyta. Pozytywny wynik sprawdzianu
potwierdzi, e dobrze pracowae podczas zaj i e posiadasz wiedz i umiejtnoci
z zakresu tej jednostki moduowej,
literatur.
3
742[01].O1
Podstawy stolarstwa
742[01].O1.01
Przestrzeganie przepisw bezpieczestwa
i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej oraz
ochrony rodowiska
742[01].O1.02
Okrelanie waciwoci drewna
742[01].O1.03
Charakteryzowanie materiaw drzewnych
i pomocniczych
742[01].O1.04 742[01].O1.05
Magazynowanie, skadowanie Posugiwanie si dokumentacj
oraz transport materiaw techniczn
i wyrobw stolarskich
4
2. WYMAGANIA WSTPNE
Przystpujc do realizacji programu nauczania jednostki moduowej powiniene umie:
stosowa terminologi techniczn,
obsugiwa komputer na poziomie podstawowym,
korzysta z rnych rde informacji,
uczestniczy w dyskusjach,
prezentowa efekty swojej pracy,
wsppracowa w grupie,
wyciga i uzasadnia wnioski z wykonanych wicze.
5
3. CELE KSZTACENIA
W wyniku realizacji programu jednostki moduowej, powiniene umie:
przeprowadzi legarowanie i sztaplowanie tarcicy,
wykona pakietowanie tarcicy,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania oklein i obogw,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania sklejki,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania pyt stolarskich,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania pyt wirowych
i padzierzowych,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania pyt pilniowych i MDF,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania pyt OSB,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania drewna warstwowego
LVL,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania lignofolu i lignostonu,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania materiaw
podogowych,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania materiaw tapicerskich,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania oku, cznikw i innych
materiaw pomocniczych,
zapakowa meble,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania mebli,
zapakowa wyroby stolarki budowlanej,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania wyrobw stolarki
budowlanej,
przetransportowa oraz dokona skadowania i magazynowania wyrobw galanterii
drzewnej,
zastosowa przepisy bezpieczestwa i higieny pracy, ochrony przeciwpoarowej
oraz ochrony rodowiska,
zastosowa racjonaln gospodark materiaami, narzdziami i energi.
6
4. MATERIA NAUCZANIA
Ochrona Przeciwpoarowa
Do podstawowych obowizkw wszystkich pracownikw nale przestrzeganie
postanowie zawartych w instrukcjach i przepisach PPO
Materiay poarowo niebezpieczne
gazy palne,
ciecze palne o temperaturze zaponu poniej 328,15 K (55oC),
materiay wytwarzajce w zetkniciu z wod gazy palne,
materiay zapalajce si samorzutnie na powietrzu,
materiay wybuchowe i pirotechniczne,
materiay ulgajce samorzutnemu rozkadowi lub polimeryzacji,
materiay majce skonnoci do samozapalenia.
Materiay stae
Najbardziej podatne na zapalenie oraz rozprzestrzenianie poaru sa:
materiay strzpiaste i wkniste (np. wena, konopie, len, siano, soma),
materiay w stanie rozdrobnionym (np. odpady papierowe, wiry drzewne).
Te same materiay, ale w postaci zawartych bry, spalaj si zdecydowanie wolniej.
Gwnie w brany meblarskiej, drzewnej i spoywczej wystpuj take materiay silnie
rozdrobnione (tzw. Pyy) stanowice zagroenie poarowe lub wybuchowe. Temperatury
zapalenia najczciej wystpujcych materiaw staych: drewna, wgla, papieru, tkanin
tekstylnych i tworzyw sztucznych, wahaj si w granicach od 300 do 500oC.
Ciecze i gazy palne
temperatura zaponu cieczy palnej jest gwnym parametrem charakteryzujcym
zagroenie poarowe stwarzane przez te ciecz. Temperatura zaponu jest to najnisza
temperatura, w ktrej ciecz palna wydziela tak ilo par, ktre nad jej powierzchnia
wytworz z powietrzem mieszanin zdolna zapali si od pomienia lub innego bodca
termicznego,
stenie wybuchowe gazu palnego w mieszaninie z powietrzem jest to przedzia
pomidzy dolna a grn granica wybuchowoci tego gazu. Gazy palne (np. wodr,
aceton, gaz ziemny, propan butan, metan, etan) charakteryzuj si rnymi granicami
wybuchowoci.
rda zaponu
otwarty pomie (np. zapaki, zapalniczki, wiece),
ar papierosowy,
paleniska,
arwki,
pomie palnikw gazowych,
rozarzone czstki podczas spawania, ciecia i lutowania,
uk elektryczny i wyadowania atmosferyczne,
nagrzane powierzchnie zewntrzne urzdze grzewczych (np. kuchenek, piecykw,
grzaek, patelni, frytkownic),
7
uszkodzona lub wadliwie eksploatowana instalacja elektryczna (wystpienie
przecienia, zwarcia, nagrzania stykw osprztu elektrycznego),
ciepo powstajce podczas tarcia (np. bbnw hamulcowych, oysk),
iskry mechaniczne,
iskry udarowe,
wyadowania elektrycznoci statycznej,
spalanie wybuchowe rodkw pirotechnicznych.
Techniczne systemy zabezpiecze przeciwpoarowych
tryskaczowe urzdzenia ganicze,
gazowe urzdzenia ganicze,
systemy sygnalizacji poarowej,
wentylacja poarowa (klapy dymowe).
Zasady zachowania si w sytuacji poaru lub innego zagroenia
Procedury dziaania w sytuacji poaru przyjte w danym zakadzie pracy powinny
odpowiada na pytania:
jaki jest tryb podejmowania decyzji w sytuacjach awaryjnych, zagroenia?
jaki jest obieg informacji?
jakie ustalono sygnay alarmowania i ostrzegania?
jakie s zadania kadry kierowniczej, personelu inynieryjno technicznego, suby
ochrony, pracownikw?
8
Przy posugiwaniu si podrcznym sprztem ganiczym naley pamita o poniszych
zasadach:
kady rodzaj sprztu ganiczego naley uruchomi moliwie najbliej miejsca poaru,
przed uruchomieniem ganicy naley zerwa plomb i wycign zawleczk
zabezpieczajc przed przypadkowym uruchomieniem,
po kadym uyciu ganicy naley j napeni w punkcie konserwacji i naprawy sprztu
ganiczego
Grupy poarw
Do gaszenia poarw grupy A (w ktrych wystpuje zjawisko spalania arowego
np. drewna, papieru, tkanin) stosuje si ganice proszkowe, pianowe lub niegowe.
Do gaszenia poarw grupy B (cieczy palnych, substancji staych topicych si np. benzyn,
alkoholi, olejw, tuszczw, lakierw) stosuje si ganice proszkowe, pianowe lub niegowe.
Do gaszenia poarw grupy C (gazw palnych np. propanu, acetyleny, gazu ziemnego)
stosuje si ganice proszkowe lub niegowe. Do gaszenia poarw grupy D (metali lekkich
np. magnezu, sodu, potasu, litu) stosuje si ganice proszkowe przeznaczone do tego celu.
Do gaszenia poarw grupy E (urzdze elektrycznych pod napiciem i innych materiaw
znajdujcych si blisko tych urzdze ) stosuje si ganice proszkowe lub niegowe.
Rozmieszczenie sprztu ganiczego
sprzt powinien by umieszczony w miejscach atwo dostpnych, widocznych, przy
wejciach i klatkach schodowych, przy przejciach i korytarzach, przy wyjciach
na zewntrz pomieszcze,
w obiektach wielokondygnacyjnych sprzt naley rozmieszcza w tych samych
miejscach na kadej kondygnacji, jeeli istniejce warunki na to pozwalaj,
do sprztu powinien by zapewniony dostp o szerokoci co najmniej 1m,
odlego dojcia do sprztu nie powinna by wiksza ni 30m,
sprzt naley umieszcza w miejscach nie naraonych na uszkodzenie mechaniczne oraz
dziaanie rde ciepa.
9
wyczy dopyw prdu elektrycznego do pomieszcze objtych poarem.
Nie wolno gasi wod instalacji i urzdze elektrycznych bdcych pod napiciem,
usun z zasigu ognia wszystkie materiay palne, a w szczeglnoci butle z gazami
spronymi, naczynie z pynami atwopalnymi, cenne maszyny, urzdzenia
i dokumenty,
nie otwiera bez potrzeby drzwi, okien do pomieszcze objtych poarem
6. Z chwil przybycia pierwszej jednostki stray poarnej kierujcy akcj zgasza
si do dowdcy celem udzielenia informacji dotyczcych:
zagroenia ycia ludzkiego,
rda poaru,
punktw czerpania wody,
miejsce najbardziej niebezpiecznych,
drg dojcia,
kolejnoci informacji
Zasady ochrony rodowiska
Ochrona rodowiska polega na racjonalnym gospodarowaniu jego zasobami,
zabezpieczaniu go przed zniszczeniem lub uszkodzeniem, planowym ksztatowaniu a w razie
uszkodzenia lub zniszczenia przywracaniu go do waciwego stanu. Cywilizacja techniczna
doprowadza do dewastacji rodowiska zanieczyszczajc powietrze atmosferyczne, wod
i gleb, ktre maja decydujcy wpyw na zdrowie i ycie ludzi. Ochrona rodowiska staa
si koniecznoci zwizan z zapewnieniem czowiekowi warunkw do egzystencji i jest
regulowana aktami prawnymi, ktrych cz dotyczy bezpieczestwa i higieny na stanowisku
pracy. S to przepisy dotyczce ograniczenia zanieczyszcze rodowiska: substancjami
chemicznymi, haasem, wibracjami, promieniowaniem lub innymi czynnikami szkodliwymi.
Konstruktorzy, projektanci, producenci maszyn i innych urzdze technicznych, wykonawcy
s obowizani do przestrzegania tych przepisw.
Przemys drzewny naley do przemysu o znikomo ujemnym wpywie na rodowisko,
zarwno w fazie procesw wytwrczych, jak i w fazie uytkowania wyrobw. S w nim
jednak elementy zagraajce rodowisku takie jak: odpady przemysowe, odprowadzanie
ciekw, emisja zanieczyszcze pyowych oraz emisja haasu. Konsekwentne prowadzenie
dziaa proekologicznych w zakadach przemysu drzewnego zapewnia utrzymanie iloci
powstajcych odpadw, emisje pyw i substancji lotnych odpowiadajce normom krajowym,
ktre odpowiadaj regulacjom obowizujcym w wikszoci krajw europejskich.
W ochronie rodowiska niezwykle istotne jest zagospodarowanie odpadw. Odpady
powstajce w produkcji wyrobw z drewna stanow okoo 1% wielkoci odpadw
powstajcych w polskim przemyle.
Najwicej, bo ponad 70% wszystkich odpadw drzewnych powstajcych w caym
przemyle drzewnym wytwarza si w tartakach. Odpady te s w ponad 96%
zagospodarowywane poprzez wykorzystanie w innych branach przemysu drzewnego lub
na cele energetyczne, przede wszystkim w miejscu ich powstawania.
Produkcja pyt drewnopochodnych (wirowych, MDF) ze wzgldu na stosowany
formaldehyd stanowi zagroenie dla rodowiska i wymaga cisego przestrzeganie norm
technologicznych i uzyskanie klasy higieny E1 wyrobw.
Produkcja tradycyjnych pyt pilniowych twardych (mokroformowanych) i sklejek
stwarza zagroenie zanieczyszczenia rodowiska ciekami i wymaga przestrzegania
odpowiednich zarzdze dotyczcych gospodarki wodno- ciekowej.
Przy produkcji mebli zagroenie dla rodowiska stanowi odpady pochodzenia
chemicznego, zwaszcza lakiery i kleje. Naley wprowadza ekologiczne materiay
wykoczeniowe, bezpieczne pod wzgldem emisji formaldehydu oraz innych szkodliwych
lotnych substancji organicznych.
10
Jednym z warunkw funkcjonowania przedsibiorstw na jednolitym rynku europejskim
jest minimalizacja obcie rodowiska naturalnego, a dziaania w tym kierunku zwikszaj
konkurencyjno firm. Obejmuj one gwnie, kwestie oszczdnoci zuycia energii i wody,
oraz gospodarki mao- lub bezodpadowej. Towarzyszy im powinna redukcja emitowanych w
procesach wytwrczych: zanieczyszcze pyowych i gazowych oraz iloci odprowadzanych
ciekw i odpadw.
Atutem rynkowym firmy jest przestrzeganie standardw ochrony rodowiska
i potwierdzenie jakoci wyrobw drzewnych certyfikatami. W tym celu firmy powinny
wdraa systemy zarzdzania rodowiskowego, zgodnie z normami ISO 14000 i posiada
certyfikaty wprowadzenia systemu jakoci ISO 9000 i B/05/48/98. Wane jest rwnie
posiadanie certyfikatu kontroli pochodzenia produktu (CoC Chain of Custody Certificate),
oznaczajcego, e w procesie produkcji wyrobu zuyty by surowiec drzewny pochodzcy
z lasw certyfikowanych znakiem FSC (Forest Stewarship Council).
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami.
Znacznym obcieniem dla rodowiska naturalnego jest emisja przemysowych
zanieczyszcze powietrza (Tab. 1).
Tabela 1. Emisja zanieczyszcze powietrza przez przemys drzewny na tle przemysu ogem w 2001 roku
[Ochrona rodowiska, GUS 2002]
Emisja zanieczyszcze w tys. ton
Wyszczeglnienie pyowych gazowych
Przemys 162,2 208633,6
11
4.1.2. Pytania sprawdzajce
Odpowiadajc na pytania sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.
1. W jakich przypadkach moe wystpi zagroenie poarowe?
2. Kiedy moe powsta poar?
3. Co to jest temperatura zaponu?
4. Co zaliczamy do podrcznego sprztu ganiczego?
5. Jakie czynniki rodowiska maj decydujcy wpyw na zdrowie czowieka?
6. Jakie zagroenie dla rodowiska stwarza produkcja tradycyjnych pyt pilniowych
twardych (mokroformowanych) i sklejek?
7. Jakie zagroenie dla rodowiska stwarza produkcja mebli?
8. Jakie s cele wdraania przez firmy systemw zarzdzania rodowiskowego i uzyskiwania
certyfikatw wprowadzenia systemw jakoci?
9. W jaki sposb mona zmniejszy emisj pyw do rodowiska?
4.1.3. wiczenia
wiczenie 1
Zaproponuj podrczny sprzt i rodki ganicze do gaszenia poaru, ktry wybuch
w suszarni drewna. Spord podrcznego sprztu i rodkw ganiczych stosowanych w
ramach ochrony przeciwpoarowej wska te, ktre naley zastosowa do gaszenia tego
poaru i omw ich sposb uruchomienia i uycia.
wiczenie 2
Przeprowad analiz ustawy o ochronie i ksztatowaniu rodowiska, okrelajc
procentowe obcienie rodowiska naturalnego przez zanieczyszczenie powietrza pyami
pochodzcymi z przemysu drzewnego.
12
wymaga stawianym inwestorom i wykonawcom robt,
odpowiedzialnoci za skutki naruszenia stanu rodowiska,
obowizkw nakadanych na organy administracji pastwowej i jednostek
samorzdu terytorialnego.
3) przeprowadzi analiz ustawy w formie opisowej uwzgldniajc wszystkie dane na temat
procentowego obcienia rodowiska naturalnego przez zanieczyszczenia powietrza
pyami pochodzcymi z przemysu drzewnego,
4) przedstawi analiz nauczycielowi,
5) zaprezentowa wykonane wiczenie.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) okreli przyczyny powstawania poarw?
2) przedstawi metody zapobiegania poarom?
3) okreli rodzaj sprztu stosowanego w ochronie przeciwpoarowej?
4) poda niezbdne informacje przy wezwaniu stray poarnej?
5) rozpozna znaki ochrony przeciwpoarowej?
6) wyjani, dlaczego ochrona powietrza gleby i wody przed
zanieczyszczeniami ma ogromne znaczenie dla zdrowia czowieka?
7) okreli wymagania ustawy o ochronie i ksztatowaniu rodowiska
wzgldem inwestora i wykonawcy?
8) okreli procentowe obcienie rodowiska naturalnego przez
zanieczyszczenie powietrza pyami pochodzcymi z przemysu
drzewnego?
9) okreli dziaania, jakie naley przeprowadzi, aby zmniejszy
zapylenie rodowiska?
10) okreli cele wdraania przez firmy systemw zarzdzania
rodowiskowego i uzyskiwania certyfikatw wprowadzenia
systemw jakoci?
13
4.2. Skad tarcicy
14
w jakim stopniu wykonywane operacje zostay zmechanizowane, a wic od tego, jakie
urzdzenia maszynowe zastosowano do przemieszczania drewna.
Wyrnia si nastpujce rodzaje skadw drewna:
ldowe, znajdujce si w caoci na terenie suchym,
wodne, umieszczone w caoci w naturalnych lub sztucznych zbiornikach wodnych,
ldowo-wodne, usytuowane czciowo na ldzie, a czciowo w zbiornikach wodnych.
W zalenoci od sposobu dostarczenia drewna i postaci w jakiej jest ono dostarczane,
wyposaenia hali przetarcia, stopnia zmechanizowania robt cikich i pracochonnych oraz
wielkoci przerobu rocznego tartaku, dokonuje si podziau skadu drewna na wzy
i stanowiska robocze. Gwnymi wzami roboczymi skadw drewna okrgego s:
wze odbioru i wyadunku dostarczanego drewna,
magazyn duyc,
wze manipulacji duyc i wyrzynki kd,
sortowania kd,
magazyn kd.
W klasycznym przypadku tartaku wyposaonego w hali przetarcia w pilarki ramowe
pionowe (traki pionowe) i otrzymujcego drewno tartaczne w postaci duyc, na jego skadzie
drewna okrgego musz by zorganizowane wszystkie wymienione poprzednio wzy
robocze. Jeeli natomiast tartak bdzie otrzymywa drewno w postaci kd, wwczas na jego
skadzie bd wystpowa tylko wzy sortowania i magazyn kd. W przypadku, gdy
podstawowe wyposaenie hali przetarcia tartaku skada si wycznie z pilarek tamowych,
a dostarcza si drewno wycznie w postaci kd, wwczas oprcz magazynu kd pozostae
wzy s zbdne.
Skady wodne drewna w Polsce stanowi znikomy procent. Generalnie istniejce skady
to skady ldowe. Kady ldowy skad drewna tartacznego powinien spenia nastpujce
warunki:
grunt, na ktrym znajduje si skad, musi by przepuszczalny, a w przypadku gruntw
cikich lub podmokych zdrenowany,
wielko skadu powinna umoliwia prawidowe i bezpieczne wykonywanie wszystkich
czynnoci oraz zmagazynowanie odpowiedniego zapasu drewna zapewniajcego cigo
produkcji tartaku,
skad musi mie drogi dojazdowe, poczone z sieci drg pastwowych, z odpowiednio
wzmocnion nawierzchni, dostosowan do przejazdu cikich pojazdw
dostarczajcych drewno tartaczne,
skad powinien by wyposaony w urzdzenia maszynowe umoliwiajce szybki
i bezpieczny wyadunek drewna tartacznego oraz zmechanizowanie wszystkich
czynnoci zwizanych z jego mygowaniem, podawaniem do manipulacji
i przemieszczaniem kd na mygy magazynowe,
skad musi by dobrze owietlony zwaszcza w tych miejscach, w ktrych praca odbywa
si w pewnych okresach roku na dwie zmiany, jak np. stanowiska wyadunku i odbioru
drewna, manipulacji duyc, wyrzynki kd itp.,
ksztat skadu oraz jego usytuowanie wzgldem innych czci tartaku zale od lokalnych
warunkw.
15
Odbir dowiezionych duyc
Konserwacja duyc
Wyrzynka kd
16
Rys. 3. Zmechanizowany wze manipulacyjno-wyrzynkowy z zastosowaniem suwnicy mostowej:
1 suwnica mostowa oraz supy estakad suwnicy mostowej, 2 podajnik duyc, 3 legary
poprzeczne, 4 przenonik manipulacyjny, 5 pilarka acuchowa poprzeczna, 6 wykrywacz
metali, 7 przenonik rozdzielczy, 8 przenonik podajcy kody na przenonik sortowniczy,
9 pulpit sortownika kd, 10 legary poprzeczne [4, s. 92]
17
Magazynowanie duyc tartacznych
Gwnym zadaniem magazynu duyc tartacznych jest zapewnienie cigoci pracy
tartaku w przypadkach zahamowa dostaw drewna. Przyjmuje si, e ilo
zmagazynowanych duyc tartacznych powinna zawiera si w nastpujcych granicach:
minimalny zapas duyc nie moe by niszy od iloci zapewniajcej normaln produkcj
hali przetarcia w cigu 1 miesica,
maksymalny zapas duyc nie moe hamowa przyjmowania dowoonego drewna
w czasie najwikszego nasilenia jego dostaw i powodowa zakce w normalnej pracy
tartaku.
Skadowane duyce s spitrzane tymi samymi urzdzeniami, ktre su do wyadunku
z rodkw transportowych, ewentualnie maszynami samojezdnymi, urawiami lub suwnicami
bdcymi staym wyposaeniem zakadu, przy czym naley podkreli, e zastosowanie
suwnic i urawi umoliwia spitrzanie drewna w wysokie mygy, uatwiajce stosowanie
wilgotnej konserwacji drewna przez zraszanie go wod.
Duyce drzew iglastych naley ukada w tzw. mygy szczelne, w ktrych poszczeglne
sztuki przylegaj do siebie, a myga nie jest wzmacniana duycami uoonymi poprzecznie.
Przy magazynowaniu drewna drzew liciastych, ktrego duyce s z reguy krtsze,
wystpuje niebezpieczestwo obsunicia si zbyt wysoko spitrzonego drewna. Aby temu
zapobiec ukada si magazynowane drewno gatunkw liciastych w tzw. mygy krzyowe.
Sposb ten polega na przekadaniu co 2-3 warstwy uoonych w mygle duyc warstw
poprzecznie do nich uoonych duyc jednakowej lub zblionej rednicy.
Wymiary mygie magazynowych s uzalenione od dugoci dostarczanych duyc,
wysokoci spitrzania drewna oraz jego iloci do jednorazowego zmagazynowania.
Przykadowe wyliczenie ilustruje poniszy przykad:
Naley ustali dugo mygy magazynowej w tartaku, ktry przeciera rocznie 50 000 m3
drewna. Dostawy drewna przebiegaj z rnym nasileniem w poszczeglnych kwartaach
roku, a przetarcie odbywa si rwnomiernie przez 11 miesicy. Na pocztku IV kwartau
przewiduje si jednomiesiczny postj remontowy tartaku. Zapasy duyc w tym przypadku
bd ksztatoway si w nastpujcy sposb:
18
Aby wic ograniczy w jak najwikszym stopniu utrat pierwotnych cech jakociowych
drewna, czyli zapobiec jego deprecjacji, stosuje si konserwacj drewna. Wyrnia si trzy
zasadnicze sposoby konserwacji drewna:
sucha,
wilgotna,
wodna.
Sucha konserwacja drewna tartacznego polega na wysuszeniu magazynowanego drewna
w moliwie krtkim czasie do wilgotnoci, poniej 25%, czyli doprowadzenie go do tzw.
suchego stanu odpornoci. Okazuje si jednak, e nastpuje przy tym sposobie pkanie
drewna, a wysychanie nawet w przypadku okorowanego drewna przebiega zbyt wolno, co
sprzyja rozwojowi szkodliwych grzybw lub owadw. W zwizku z powyszym ten sposb
konserwacji drewna ma coraz mniejsze znaczenie.
Drug grup zabiegw, ktra rwnie nie ma szerszego zastosowania, jest wodna
konserwacja drewna w sztucznych zbiornikach wodnych. Koszty ich budowy na ldowych
skadach drewna s zbyt wysokie w porwnaniu z nakadami potrzebnymi na zorganizowanie
wilgotnej konserwacji drewna, ktra daje zadowalajce wyniki, jeeli jest wykonana
prawidowo. Nie dotyczy to oczywicie wodnej konserwacji drewna na wodnych skadach
tartacznych w naturalnych zbiornikach wodnych, w ktrych drewno jest nie tylko
magazynowane, ale i przemieszczane.
Wilgotna konserwacja drewna obejmuje wszystkie zabiegi konserwacyjne majce na celu
jak najdusze utrzymanie takiej wilgotnoci skadowanego drewna, jak ma ono w chwili
wyrbki w lesie lub zblionej do niej. Taki stan wilgotnoci uniemoliwia rozwj zarwno
szkodliwych, niszczcych drewno grzybw, jak i owadw, a take zapobiega jego pkaniu.
W obecnych warunkach, oprcz konserwacji drewna przez powlekanie pastami
ochronnymi cz duyc/kd i wszystkich miejsc, w ktrych kora zostaa uszkodzona, co jest
rzadko stosowane ze wzgldu na znaczne koszty i trudnoci organizacyjno-techniczne, stosuje
si przede wszystkim zraszanie mygie magazynowych wod. Skuteczno zraszania
zmagazynowanego drewna zaley od spenienia nastpujcych warunkw:
drewno musi by dostarczone w stanie wieym, aby jego wilgotno wynosia
co najmniej 80%,
drewno nie moe by okorowane,
drewno musi by ukadane w due, szczelne mygy, z odziomkami wystajcymi nie
wicej ni do 50 cm poza brzeg mygy,
mygy powinny by ukadane na powierzchniach wywirowanych lub wysypanych
ulem, lub na legarach nisko usytuowanych nad powierzchni terenu,
naley stosowa urzdzenia do rozpryskiwania wody, ktre wytwarzaj mg wodn,
mygy ssiadujce ze sob naley tak ukada, aby mga wodna miaa dostp do cz obu
mygie, ukadanie ich czoo w czoo jest wadliwe.
Po rozpoczciu procesu zraszania drewna nie naley robi przerw. W cigu caego okresu
zraszania, zarwno w dzie jak i w nocy i bez wzgldu na to czy dzie jest soneczny czy
deszczowy, intensywno zraszania powinna by tak dobrana, aby wntrze mygy miao
wilgotno chronic drewno przed rozmnaaniem si w nim grzybw i owadw. Stosowanie
przerw w zraszaniu albo uywanie do tego celu zbyt maych iloci wody moe tylko
przyspieszy dziaanie szkodliwych grzybw i owadw, stwarzajc korzystne warunki dla ich
rozwoju.
Zraszanie trzeba rozpoczyna w takim czasie, gdy warunki dla rozwoju zarodnikw
grzybw s niekorzystne, tj., gdy rednia temperatura dobowa jest mniejsza od 7oC. Naley
je kontynuowa a do chwili rozebrania caej mygy i pobrania skadowanych duyc
do przerobu albo czasu, gdy rednia temperatura dobowa spadnie w jesieni poniej 7oC.
19
4.2.2. Pytania sprawdzajce
Odpowiadajc na pytania, sprawdzisz, czy jeste przygotowany do wykonania wicze.
1. Jakie zadania spenia skad drewna tartacznego?
2. Jakie znasz wzy i stanowiska robocze na skadach drewna?
3. Jakie s gwne wymagania stawiane skadom drewna?
4. Co to jest minimalny i maksymalny zapas duyc?
5. Jakie s sposoby konserwacji drewna?
4.2.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj pakietowania i skadowania tarcicy. Zaprezentuj wykonane wiczenie.
wiczenie 2
Zaprojektuj gwne elementy ldowego skadu tartacznego oraz okrel schemat przebiegu
prac.
Sposb wykonania wiczenia
20
Wyposaenie stanowiska pracy:
notatnik,
przybory do pisania,
linijka,
literatura z rozdziau 6 dotyczca ldowego skadu tartacznego .
21
4.3. Zasady przechowywania i magazynowania pyty OSB i pyty
padzierzowej, oklein i obogw, sklejki, pyty stolarskiej,
pyty MDF, lignofolu, lignostonu i materiaw podogowych
4.3.1. Materia nauczania
Warunki magazynowania
Poszczeglne grupy i rodzaje materiaw wymagaj odmiennych, nieraz specjalnych
warunkw magazynowania. W zakadach przemysu drzewnego znajduj si magazyny
zamknite, magazyny stae potwarte, magazyny tymczasowe i magazyny otwarte.
Magazyny stae zamknite s to trwae budynki zaopatrzone, stosownie do rodzaju
przechowywania materiaw, w urzdzenia owietleniowe, przeciwpoarowe i transportowe.
Magazyny stae potwarte skadaj si z zadaszenia opartego na cianach lub supach
bez szczelnych cian. Nadaj si tylko do magazynowania materiaw o maej wraliwoci
na zmienn wilgotno i temperatur powietrza lub do przejciowego magazynowania tarcicy
powietrzno-suchej i materiaw drzewnych. Magazyny te nie nadaj si do magazynowania
oku i akcesoriw oraz innych materiaw wraliwych na zmienne warunki wilgotnociowe
powietrza.
Magazyny tymczasowe s to prowizoryczne pomieszczenia, wznoszone przewanie
w wypadku braku magazynw staych potwartych lub niedostatecznej ich powierzchni.
Magazyny otwarte, czyli place skadowe, stanowi odpowiednio zniwelowany teren
fabryczny, ubity, wysypany ulem, wybrukowany, wybetonowany lub pokryty asfaltem.
S przeznaczone przede wszystkim do magazynowania materiaw tartych.
Niezalenie od rodzaju magazyny powinny by owietlone, zabezpieczone przed
poarem i kradzie oraz wyposaone w urzdzenia uatwiajce skadowanie i manipulacj
materiaami, tj. podkady, pki, wzki transportowe, dwigi, suwnice i inne urzdzenia
uatwiajce prace w magazynie.
Pyty MDF - wyroby z drewna i materiaw drewnopochodnych powinny by
przechowywane w magazynach suchych i zim ogrzewanych. Wyroby te naley ukada na
podkadkach, poziomo w stosy. Przechowywanie powinno odbywa si w pomieszczeniach
suchych, przewiewnych, uoone warstwami z zastosowaniem przekadek.
Pyta Stolarska - nie powinna by ukadana bezporednio na gruncie. Pomieszczenie do
przechowywania pyty stolarskiej powinno chroni j przed bezporednim dziaaniem
czynnikw atmosferycznych. Pomieszczenia przeznaczone na magazynowanie pyty
stolarskiej powinno by suche, przewiewne. Pyta stolarska powinna by ukadana warstwami
z zastosowaniem przekadek.
Pyty pilniowe - powinny by przechowywane w magazynach suchych i zim
ogrzewanych. Wyroby te naley ukada na podkadkach, poziomo w stosy. Pomieszczenia
powinny by suche, przewiewne w temperaturze 12-140C uoone warstwami z
zastosowaniem przekadek.
Pyty wirowe - Pyty wirowe powinny by skadowane w magazynach suchych
i zapewniajcych wentylacj. Podoe, na ktrym bdzie ukadana pyta wirowa powinno
by rwne. Pyt naley odizolowa od gruntu stosujc np. platform (rys. 5) aby
uniemoliwi dostp wody. Pyty wirowe powinny by ukadane warstwami
z zastosowaniem przekadek.
Pyty OSB musz by bezwzgldnie zabezpieczone przed bezporednim wpywem
dziaania wilgoci, zarwno podczas magazynowania, jak i prac budowlanych. Pyty te naley
natychmiast po zamontowaniu na zewntrz budynku (na cianach i dachach) zabezpieczy
odpowiedni izolacj przed niekorzystnym wpywem warunkw atmosferycznych.
22
Pyta uyta na dach czy podog musi by mocowana nadrukiem identyfikacyjnym
do dou. Jeeli pyta OSB jest ukadana w pamie duszym ni 12 m, to naley dodatkowo
pozostawi szczelin dylatacyjn o szerokoci min. 25mm.
Skadowanie
Do przechowywania pyt OSB najkorzystniej jest przeznaczy zamknite i wentylowane
pomieszczenie magazynowe. Moliwe jest rwnie magazynowanie pyt pod zadaszon
wiat, tak, aby pyta nie bya naraona na opady atmosferyczne. Jeli niemoliwe jest
skadowanie w miejscu zadaszonym, naley zapewni pycie rwne podoe, np. w formie
platformy i odizolowa od gruntu warstw folii, zabezpieczy palet foli, plandek lub
innym wodoszczelnym materiaem oraz umoliwi pytom dostp powietrza. Poniszy
rysunek przedstawia zabezpieczenie palety pyt.
S
Rys. 5. Platformy [4]
Zanim pyta zostanie uyta na budowie, zaleca si, co najmniej 24-godzinny okres
aklimatyzacji w nowych warunkach. Wedug zasad ochrony i zabezpieczenia materiaw
drewnopochodnych, zaleca si aby wilgotno pyty podczas montau nie przekraczaa 15%.
Przy tym poziomie wilgotnoci wyklucza si moliwo wystpienia szkodliwych grzybw
i pleni.
Pyty padzierzowe
Pyty naley magazynowa w przewiewnych pomieszczeniach zamknitych,
w warunkach zapewniajcych zachowanie ustalonej dla nich wilgotnoci. Jeli to niemoliwe
i pyty naraone s przejciowo w czasie skadowania na dziaanie klimatyczne, zmieniajce
ich wilgotno, musz by przeniesione przed obrbk na kilka dni do pomieszczenia
o waciwych warunkach klimatycznych. Ma to na celu przywrci pytom pierwotnej
wilgotnoci.
Pyty ukadane s w magazynie poziomo w stosy bez przekadek. Stosy powinny
spoczywa na poziomych przekadkach lub paletach w odlegoci 15-25 cm od podogi
magazynu.
Podkady rozmieszcza si w ten sposb, aby nie wystpowao uginanie si pyt.
W jednym stosie naley ukada pyty o tym samym formacie w ten sposb, aby ciany stosu
byy pionowe. W celu dodatkowego zabezpieczenia pyt przed wpywem wilgoci stosy
nakrywa si pyt ochronna oraz ustawia z zachowaniem pewnego odstpu od murowanych
cian magazynu. Niedopuszczalne jest skadowanie pyt w pozycji pionowej, gdy powoduje
to krzywienie si pyty.
Pakowanie. Okleiny i obogi pakuje si w wizki i obitki. Obitka skada si z dwch ram
wykonanych z desek wysuszonych do stanu powietrzno-suchego. Wymiary ram obitki
powinny by o 10 cm wiksze od cznej dugoci i szerokoci pakowanych wizek. Stanowi
one grn i doln cz opakowania zabezpieczajcego wizki oklein lub obogw przed
uszkodzeniem. Wizka oklein lub sklejki powinna skada si z patw forniru
23
wyprodukowanych z jednego rodzaju drewna o jednakowym rysunku i wygldzie sojw
rocznych. W odniesieniu do wizki oklein jest wymagana ta sama klasa jakoci i jednakowe
wymiary gruboci i dugoci.
W wizkach oklein i obogw brzegowanych powinna by uwzgldniona rwnie
jednakowa szeroko patw.
Wizki oklein orzechowych zawieraj zwykle 32 paty lub wielokrotno 8 patw. Wizki
oklein i obogw pozostaych rodzajw drewna mog zawiera 8-MO patw. Wizki oklein
i obogw niebrzegowanych pakuje si w obitki, ktry masa brutto powinna by uzgodniona
z odbiorc i zgodna z przepisami bhp Formatki okleinowe pakuje si w skrzynki
wielokrotnego uycia, ktre ukada si na paletach transportowych.
Dopuszcza si rwnie pakowanie formatek w obitki z tym zastrzeenie, e bd one
odpowiada wymiarom formatek z odpowiednim ich nadmiarem (ok. 10 cm) w stosunku
do cznej dugoci i szerokoci formatek.
Na zewntrznej paszczynie kadej wizki, obitki lub skrzynki powinny by
umieszczone nastpujce dane, jak:
nazwa lub symbol wytwrni,
numer obitki lub skrzynki.
Podstawowa liczba patw w wizce zawierajcej okleiny lub obogi gruboci do 1 mm
powinna wynosi 30 sztuk, za w wizce zawierajcej paty forniru gruboci powyej 1 mm
20 sztuk.
Pakowanie sklejki
Sklejka ukadana jest na paletach i na podkadkach z pyty pilniowej. Wszystkie paczki
spinane s tam stalow (krawdzie paczek zabezpieczone s plastikowymi podkadkami).
W zalenoci od wymaga klienta i sposobu transportu paczki s zabezpieczane foli,
kartonem lub arkuszami pyty pilniowej. Wysoko palety wynosi 12 cm. Standardowa
wysoko paczki wynosi 80 oraz 40cm (bez palety). Iloci arkuszy o danej gruboci w paczce
podano w tabeli poniej. Do zaadunku w zakadzie wykorzystywane s wzki widowe
samochody odbierajce sklejk powinny by przystosowane do zaadunku bocznego
(przewit minimalny 2,48 m).
24
Tabela 3. Pakowanie sklejki [11]
4 200 100
6,5 123 62
9 89 44
12 67 33
15 53 27
18 44 22
21 38 19
24 33 17
27 30 15
30 27 13
35 23 11
Przechowywanie sklejki
Pyty sklejkowe naley przechowywa w pozycji horyzontalnej. Nie naley ukada ich
bezporednio na podou. Nie powinno si przechowywa sklejek o rnych wymiarach,
rodzaju drewna oraz rnej odpornoci na wod na tym samym stosie. Pomieszczenie do
przechowywania sklejki powinno chroni j przed bezporednim dziaaniem wody, przed
nadmiarem wilgoci oraz drastycznymi skokami temperatury.
Zalecane warunki przechowywania:
wilgotno wzgldna powietrza: 40-65%,
temperatura powietrza 20+/-5C.
Pyty lignofolu i lignostonu - pyty lignofolu i lignostonu ukadane s na paletach i na
podkadkach z pyty pilniowej. Wszystkie paczki spinane s tam stalow (krawdzie
paczek zabezpieczone s plastikowymi podkadkami). Pyty lignofolu i lignostonu naley
przechowywa w pozycji horyzontalnej. Nie naley ukada ich bezporednio na podou.
Pomieszczenie do przechowywania lignofolu i lignostonu powinno chroni j przed
bezporednim dziaaniem wody, przed nadmiarem wilgoci oraz drastycznymi skokami
temperatury.
Zalecane warunki przechowywania:
wilgotno wzgldna powietrza: 40-65%,
temperatura powietrza 20+/-5C.
Magazynowanie materiaw podogowych
przechowywa w opakowaniach oryginalnych z oznakowaniem producenta,
w pomieszczeniach krytych, suchych, przewiewnych, nie nasonecznionych o podou
rwnym i gadkim, bez wystajcych ostrych przedmiotw i krawdzi, ktre mogyby
uszkodzi wyrb,
w temperaturze: od +50C do +250C, dopuszczalne s krtkotrwae odchyki od
zalecanego zakresu,
chroni przed zabrudzeniem, zawilgoceniem, uszkodzeniem mechanicznym
i chemicznym,
przechowywa w odlegoci od urzdze grzewczych i punktw owietleniowych
zgodnej
25
z obowizujcymi przepisami,
skadowa w pozycji pionowej lub poziomej
Warunki magazynowania materiaw podogowych:
przechowywa w opakowaniach oryginalnych, szczelnie zamknitych, z oznakowaniem
producenta,
w pomieszczeniach krytych o temperaturze +5C do +25C,
w odlegoci co najmniej 1 m od urzdze grzewczych
chroni przed bezporednim dziaaniem czynnikw atmosferycznych, zabrudzeniem,
zawilgoceniem, uszkodzeniem mechanicznym i chemicznym.
Zaadunek i rozadunek powinien odbywa si odpowiednio dobranym sprztem
transportowym w sposb uniemoliwiajcy uszkodzenie opakowania i wyrobu. Materiay
podogowe naley przewozi, w oryginalnych opakowaniach zabezpieczajcych przed
zamoczeniem, zabrudzeniem oraz uszkodzeniem mechanicznym i chemicznym zgodnie z
przepisami o adunku samochodw ciarowych i przyczep.
4.3.3. wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj magazynowania pyt drewnopochodnych w podrcznym magazynie pracowni
szkolnej. Zaprezentuj wykonane wiczenie, objaniajc zasady magazynowania, ktre
zastosowae.
Sposb wykonania wiczenia
Aby wykona wiczenie, powiniene:
1) odszuka w materiaach dydaktycznych informacje dotyczce przechowywania
i magazynowania pyt drewnopochodnych,
2) zapozna si metodami zabezpiecze stosowanych podczas magazynowania materiaw,
3) dokona magazynowania pyt drewnopodobnych,
4) dokona prezentacji wykonanego wiczenia,
5) dokona oceny poprawnoci wykonanego wiczenia pod wzgldem poprawnoci zasad
magazynowania.
26
wiczenie 2
Opracuj w formie opisowej sposb przechowywania i magazynowania poniszych
materiaw podogowych:
deski podogowe - tarcica podogowa, to deski o szerokoci 100 - 200 mm, dugoci 3,0 -
5,5 m i gruboci 28, 32, 38, 45, 50 mm. Najczciej spotykane s deski z iglastych
gatunkw drzew.
deszczuki posadzkowe (parkiet) - produkowane s najczciej z liciastych gatunkw
drzew. Deszczuki maj grubo od 16 - 22 mm, szeroko 30 - 100 mm, dugo 200 -
500 mm. Produkowane s o rnych ksztatach przekroju, ktry umoliwia czenie na
styk, wpust i piro na dwch lub czterech krawdziach.
pyty posadzki mozaikowej - produkowane s z liciastych gatunkw drzew, z listewek o
gruboci 8 - 10 mm. Listewki ukada si w zestawy o boku kwadratu, pyta zoona jest z
16 takich zestaww uoonych w "kratk" i naklejonych na papier. Parkiet mozaikowy
ukada si na twardym rwnym podou, na klej. Do podoa przyklejana jest
powierzchnia pyty bez papieru. Papier odkleja si po nawileniu go wod po zwizaniu
kleju z podoem.
panele podogowe (i cienne) - produkowane s z pyt HDF z bardzo cienk i tward
warstw okleiny. Ukadane s na twardym, rwnym podou "na sucho". Panele czone
s na piro i wpust.
kostka brukowa drewniana - produkowane z drewna iglastego. Kostka miaa ksztat
najczciej graniastosupa lub walca o wysokoci od 60 - 100 mm. Ukadana bya
w halach fabrycznych, magazynowych w taki sposb, e widoczny by przekrj
poprzeczny drewna. Obecnie raczej nie stosowana.
27
wiczenie 3
Dokonaj magazynowania oklein i obogw w podrcznym magazynie pracowni szkolnej.
Zaprezentuj wykonane wiczenie, objaniajc zasady magazynowania, ktre zastosowae.
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) okreli stosowane zabezpieczenia pyty OSB obowizujce podczas
jej skadowania?
2) okreli, jak powinien przebiega transport pyty OSB?
3) okreli metody skadowania pyty OSB?
4) omwi, jak powinna by zabezpieczona pyta padzierzowa w czasie
skadowania?
5) okreli, jak powinien przebiega transport pyty padzierzowej?
6) omwi, jak powinna by zabezpieczona pyta MDF podczas
skadowania?
7) okreli, jak powinien przebiega transport sklejki?
8) okreli, jak powinien przebiega transport oklein i obogw?
28
4.4. Zasady przechowywania i magazynowania oku oraz
akcesoriw
4.4.1. Materia nauczania
4.4.3. wiczenia
wiczenie 1
Jeste przedstawicielem handlowym firmy produkujcej okucia i akcesoria stosowane
w wyrobach z drewna. Materia reklamowy, ktry otrzymae z firmy zawiera informacje
ujte w sposb powierzchowny dotyczcy gwnie cen wyrobw. Majc kontakt z odbiorcami
za kadym razem musisz omawia ich charakterystyk, przeznaczenie, sposb
przechowywania. Opracuj w formie tabelarycznej lub opisowej informacj dotyczc,
przechowywania i magazynowania prezentowanych przez Ciebie produktw w sposb
czytelny, zrozumiay i przekonujcy dla klienta oraz pomocny dla Ciebie podczas
ich prezentacji. Informacje powinny zawiera midzy innymi odpowiedzi zawarte
w pytaniach sprawdzajcych tego rozdzia. W przygotowanej informacji uwzgldnij: uchwyty
meblowe wykonane ze stali, mosidzu i tworzyw sztucznych, szuflady wykonane z tworzyw
sztucznych i szka bezpiecznego oraz kosze obrotowe montowane w szafkach naronych
mebli kuchennych.
W opracowaniu naley poda rwnie informacje dotyczce ewentualnego odwieenia
(odczyszczania) artykuw po duszym przechowywaniu w magazynie i uytkowaniu
w domu.
29
Sposb wykonania wiczenia
wiczenie 2
Dokonaj magazynowania oku i akcesoriw wskazanych Ci przez nauczyciela.
Zaprezentuj wykonane wiczenie.
30
4.4.4. Sprawdzian postpw
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) okreli, z jakich materiaw najczciej wykonywane s okucia
i akcesoria?
2) okreli, w jakich pomieszczeniach powinny by magazynowane
okucia i akcesoria?
3) okreli metody zabezpiecze magazynowania oku i akcesoriw
przed korozj?
4) omwi zasady ukadania oku i akcesoriw w magazynie?
5) okreli jakie informacje powinien zawiera artyku przechowywany
w magazynie?
31
4.5. Zasady pakowania i magazynowania mebli
4.5.1. Materia nauczania
Opakowania chroni meble przed uszkodzeniem podczas transportu, a niekiedy rwnie
podczas skadowania w magazynach handlowych.
Pakowanie mebli odbywa si w zakadach produkcyjnych przed wysyk tych wyrobw.
Wilgotno elementw opakowa przylegajcych do powierzchni mebla nie moe
przekroczy 15 %. Ponadto dla uniknicia uszkodzenia powok lakierniczych powierzchni
pakowanych mebli osania si papierem pakowym.
Meble zabezpiecza si przed uszkodzeniami za pomoc nastpujcych opakowa:
klatki eberkowe wykonane s z tarcicy iglastej niestruganej o gruboci 19-22 mm.
Szeroko eberek wynosi 50-70 mm, co zaley od ciaru adunku.
obitka jest wykonana z tarcicy obrzynanej. Podstaw obitki jest rama mocowana
do podstawy mebla za pomoc gwodzi. Liczba listew obitki i ich rozmieszczenie zaley
od wielkoci mebla. Krawdzie mebli naley chroni przed uszkodzeniem tektur falist
wcinit midzy mebel a obitk.
skrzynka tekturowa pudo jest wykonane z tektury falistej trzy- lub piciowarstwowej.
Grubo jej jest uzaleniona od masy mebla.
32
Rys. 9. Skrzynka tekturowa [9, s. 297]
zabezpieczenie szelkowe skada si z wakw i szelek. Waki s wykonane z odpadw
pokryciowych oraz z materiaw tapicerskich wycikowych, szelki natomiast
wykonane s z tamy tkanej. Tak waki, jak i szelki s zakoczone tokami lub klamrami
metalowymi. Umoliwiaj one unieruchomienie na meblu elementw opakowania.
33
jako zdemontowane, to do kadego kompletu naley zaczy specyfikacj elementw oraz
instrukcj jak i w jakiej kolejnoci naley prowadzi monta.
Czci ruchome zabezpiecza si nastpujco:
szuflady unieruchamia si papierem lub tektur,
pki zbiera si razem, ukada si wewntrz mebla na wiecu dolnym i unieruchamia
ogranicznikami ze sklejki,
nogi i drki opakowuje si papierem i unieruchamia wewntrz mebla,
drzwi zabezpiecza si przed otwarciem zamykajc je na zamek,
klucze, wkrty, podprki czy inne okucia, naley skompletowa w torebkach z folii
i doczy do mebla wkadajc je np. do szuflady czy barku.
Pakowanie mebli zmontowanych obejmuje nastpujce czynnoci:
zabezpieczenie powok wykoczeniowych lignin lub papierem pakowym,
zabezpieczenie powierzchni tapicerowanych papierem makulaturowym, foli, tektur
falist lub pokrowcami z tworzywa sztucznego,
ustawienie mebla na dnie zbitej klatki (pojemnika) lub zawieszenie go na listwach, tak
aby by unieruchomiony,
wypenienie nonych przestrzeni midzy czciami mebla a listwami klatki (szczeglnie
w naronikach) odpadami z pianki poliuretanowej, wkadami z tektury falistej,
styropianem lub poduszkami z mikkiego papieru, wypenionego wen drzewn
(w klatce moemy umieci wicej ni jeden mebel, ale musz by one unieruchomione,
dopuszcza si te po odpowiednim zabezpieczeniu - umieszczenie maego mebla
wewntrz wikszego,
po woeniu i zabezpieczeniu mebla w klatce lub skrzyni zamknicie jej wieka przez
przybicie go do bokw i cz klatki lub skrzyni (mona te wieko zamocowa
specjalnymi uchwytami).
Meble zmontowane z mikkiej porowatej pyty pilniowej zabezpiecza si nastpujco
pudo zakleja si tam papierow powleczon uprzednio klejem, jeeli mebel pakuje
si w klatk naley go przymocowa gwodziami do dna.
Powierzchni mebli szkieletowych wykoczonych na poysk naley zabezpieczy
papierem pakowym natronowym, powierzchnie wykoczone na mat lub emaliami kryjcymi
- papierem pakowym makulaturowym. Nogi i inne wskie, dugie czci mebli szkieletowych
naley owija papierem czonym papierow tam podgumowan i wiza sznurkiem.
Meble skrzyniowe przed ich transportowaniem zabezpiecza si przez obicie listwami
(tzw. obitka). Listwy przytwierdza si bezporednio do niewidocznych zewntrznych
powierzchni mebla. Powierzchnie wykoczone na poysk zabezpiecza si papierem pakowym
natronowym. Powierzchni niewykoczonych nie zabezpiecza si. Meble w obitce musz by
tak usztywnione, aby nie mogy si przesun. Osiga si to dziki wkadaniu midzy
krawdzie mebla a listwy obitki poduszek z mikkiego papieru wypenionego wena drzewn.
Przy opakowaniu mebli cikich, np. szaf czy kredensw do dolnej ramy obitki przybijamy
dodatkowo dwie listwy, ktre tworz pozy umoliwiajce przesuwanie opakowanego mebla.
Pozy przybija si wzdu duszej czci podstawy.
Pakowanie mebli w stanie zdemontowanym
Szczeglnej troski wymagaj elementy o powierzchniach wykoczonych na poysk.
Naley je oddzielnie owija w papier. Elementy wykoczone na mat ju tylko przekadamy
papierem. Po owiniciu jednakowych elementw formuje si z nich paczk, ukadajc jeden
na drugim. Paczk owija si tektur falist i odpowiednio mocuje. Paczki (po kilka) wkada
si do pude tekturowych, klatek lub skrzynek.
Zamiast umieszcza paczki w klatkach czy skrzynkach mona pakowa
je w tzw. zabezpieczenia ktowe. Po owiniciu paczki w tektur falist na jej naroniki
zakada si zabezpieczenia ktowe, a nastpnie dociska je do bokw paczki tamami.
34
Najbardziej szczelne opakowania otrzymuje si opakowujc kartony foli poliuretanow
(w specjalnie przeznaczonych do tego celu urzdzeniach). Po owiniciu krawdzie folii
s zgrzewane. Jeeli meble maj by transportowane kolej powinny by (po zapakowaniu)
ustawione duszymi cianami rwnolegle do bocznych cian wagonw.
Opakowania powinny szczelnie przylega do czoowych cian wagonw a meble musz
by zabezpieczone przed przesuwaniem. W tym celu naley je usztywni rozporami
umieszczonymi na dnie wagonu i na wysokoci grnych listew opakowania (klatek). Wolne
przestrzenie powinny by usztywnione listwami rozporowymi, szczeglnie drzwi wagonu.
Kade opakowanie musi by odpowiednio oznakowane. Umieszcza si nastpujce
znaki:
nazw wytwrcy lub jego znak,
nazw mebla lub elementw mebla,
liczb sztuk w opakowaniu lub liczb i numery w przypadku mebli zdemontowanych,
mas opakowania z adunkiem,
znaki specjalne manipulacyjne jak np. chroni przed wilgoci, ostronie szko, gr
nie przewraca, ostronie przetacza.
nazw i adres waciciela opakowania oraz napis opakowanie wielokrotnego uytku
w przypadku opakowa zwrotnych.
35
Jedynie w meblowozach mona przewozi meble oraz opakowania. S one mocowane do
cian skrzyni meblowozu specjalnymi pasami. ciany pomieszcze adunkowych w tych
samochodach s wycieane poduchami tapicerskimi bezsprynowymi.
Meble, ktre maj by przewoone statkami powinny by zakryte specjalnym papierem
asfaltowym. Papier chroni przed zawilgoceniem.
4.5.3 wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj pakowania mebla rozbieralnego. Zaprezentuj wykonane wiczenie.
36
wiczenie 2
Narysuj typowe opakowanie drewniane do pakowania mebla. Zaprezentuj wykonane
wiczenie.
wiczenie 3
Wypenij dokumentacj magazynow dotyczc wybranego przez siebie mebla. Wystaw
zamwienie na dowolny wybrany przez siebie mebel. Zaprezentuj wykonane wiczenie.
37
4.5.4 Sprawdzian postpw
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) wymieni rodzaje opakowa mebli?
2) scharakteryzowa czynnoci, jakie naley wykona podczas
pakowania mebli nierozbieralnych?
3) okreli zasady zabezpieczania ruchomych czci mebla?
4) wyjani zasady pakowania mebli o duych gabarytach i cikich?
5) scharakteryzowa czynnoci, jakie naley wykona podczas
pakowani mebli rozbieralnych?
6) okreli rodzaj oznakowania na opakowaniu?
7) okreli zasady, jakich naley przestrzega, aby przygotowa meble
do transportu?
38
4.6. Zasady pakowania i magazynowania stolarki budowlanej
4.6.1.Materia nauczania
Najbardziej popularne wyroby okna i drzwi przewozi si wyroby gotowe. Przed
opakowaniem zdejmuje si z okien i drzwi klamki, dzwonki mechaniczne itp. czci
wystajce. Pakowanie omawianych wyrobw i oszklonych przeprowadza si w sposb
nastpujcy:
naroniki skrzyde drzwiowych naley osoni kopertami, to jest opakowaniem
wykonanym z listew drewnianych i pyty pilniowej twardej, na progi i nadproa
ocienic przybi nakadki lub nadbitki,
listwy, opaski, wierwaki itp. Elementy stolarki budowlanej naley pakowa w wizki
wizane sznurkiem lub drutem w odlegoci okoo 300 mm od kocw, masa wizki nie
powinna przekracza 50 kg. Wyroby stolarki budowlanej naley przechowywa w
magazynach suchych, przewiewnych i czystych, zachowujc swobodny dostp do
urzdze grzejnych i przeciwpoarowych. Drzwi, skrzyda drzwiowe i wrota trzeba
ustawi pionowo na paletach paskich, przy czym spitrzenie palet nie powinno
przekracza wysokoci 4 m. Wyroby ustawione w rzdach i warstwach by ze sob
zwizane atami przybitymi do grnych krawdzi wyrobw.
Transport wyrobw stolarki budowlanej odbywa si rodkami o przestrzeniach
adunkowych czystych i zabezpieczonych przed warunkami atmosferycznymi i zwilgoceniem.
W czasie transportu wyroby naley unieruchomi.
Wymagania, jak pakowa, przechowywa i transportowa wyroby stolarki budowlanej,
s zawarte w normie PN-B-05000. Okna i drzwi. Pakowanie, przechowywanie i transport.
4.6.3 wiczenia
wiczenie 1
Dokonaj magazynowania stolarki budowlanej w podrcznym magazynie pracowni
szkolnej. Zaprezentuj wykonane wiczenie, objaniajc zasady magazynowania, ktre
zastosowae.
39
Wyposaenie stanowiska pracy:
stolarka budowlana,
wyposaenie stanowiska magazynowego w pracowni szkolnej,
literatura z rozdziau 6 dotyczca zasad magazynowania stolarki budowlanej.
40
4.7. Transport
4.7.1.Materia nauczania
41
Przykadem moe by urzdzenie montaowe, karuzelowe do produkcji krzese gitych
na omiu stanowiskach roboczych. Karuzela skada si z omiu segmentw, ktre
wyposaone s zgodnie z kolejnoci procesu technologicznego w odpowiednie zaciski,
narzdzia i inne pozwalajce wykona okrelone prace montaowe.
Stosowane s take przenoniki montaowe linowe, montowane przedmioty
s zawieszane i przenoszone od stanowiska do stanowiska.
Organizuje si te linie montaowe z zastosowaniem przenonikw tamowych
i rolkowych. Urzdzenia transportu szynowego
Do ruchu wewntrzzakadowego stosowane s tory wskie (szeroko 600 mm).
Gwnym rodkiem transportu szynowego s wzki rczne. Wzki szynowe rczne powinny
by tak konstruowane, aby wysiek pracownika nie by duy. Niekiedy do zmiany kierunku
ruch pod dowolnym ktem su obrotnice.
Urzdzenia transportu jezdnego (bezszynowego) to wszelkiego rodzaju wzki.
Wzki s podstawowymi rodkami transportu drewna wewntrz hal fabrycznych.
W zakadach przemysu drzewnego stosowane s nastpujce odmiany wzkw: podstawki
adunkowe (palety), wzki jezdniowe naadowane i wzki jezdniowe podnonikowe.
Podstawka adunkowa przedstawiona jest na rysunku 13. Skada si ona z dwch
rozcznych czci: palety (1) wyposaonej w koa jezdne osadzone na jednej osi oraz
z dwukoowego wzka (2) z dwigni (3). Na osi wzka umieszczony jest wspornik z czopem
kulistym (4). Do przedniej czci palety przymocowane jest gniazdo zaczepowe (5).
W celu przetoczenia podstawki adunkowej pod palet wtaczamy wzek tak, aby jego
czop wsun si w wystp gniazda zaczepowego palety. Nastpnie wychylajc dwigni
unosimy wspornik palety (6) i przetaczamy zestaw w zadanym kierunku.
Rys. 13. Podstawka adunkowa: 1 paleta, 2 wzek, 3 dwignia, 4 czop, 5 gniazdo, 6 wspornik [8, s. 373]
42
a b c d
a b
Rys. 15. Wzek jezdniowy podnonikowy: a wzek, b schemat hydrauliczny, A mechanizm jazdy,
B mechanizm podnoszenia adunku, 1 maszt, 2 cylinder wychylania masztu, 3 widy,
4 cylinder hydrauliczny roboczy, 5 przekadnia acuchowa, 6,7 rozdzielacze, 8 dwignie
sterujce, 9 pompa, 10 zawr dawicy, 11 zawr przelewowy, 12 filtr, 13 zbiornik
[8, s. 373]
43
W wyniku zastosowania przekadni acuchowej skok suportu z widami jest dwukrotnie
wikszy od skoku nurnika cylindra napdowego. Cylindry unoszenia adunku i wychylania
masztu uruchamiane s rozdzielaczem (6) i (7). Rozdzielacze sterowane s dwigniami (8)
umieszczonymi przy kierownicy wzka. Ukad hydrauliczny zasilany jest przez pomp (9),
napdzan silnikiem spalinowym.
Do regulacji prdkoci unoszenia adunku zastosowano zawr dawicy (10).
Wybr urzdze transportowych powinien by dokonany na podstawie opracowania
caoksztatu transportu w zakadzie, chociaby nawet realizacja mechanizacji miaa odbywa
si stopniowo.
Przepyw elementw pfabrykatw, wyrobw powinien by wczony w oglny rytm
produkcji zakadu i przemylany we wszystkich szczegach jako jedna cao,
a poszczeglne fragmenty transportu powinny by wzajemnie zharmonizowane.
Przepisy bezpieczestwa pracy w transporcie wewntrzzakadowym regulowane s przez
odpowiednie rozporzdzenia ministrw, ustalaj oglne obowizki obsugi urzdze
transportowych. Na kierownictwie zakadu ciy obowizek opracowania na podstawie
obowizujcych przepisw i dostosowanie do warunkw miejscowych szczegowych
instrukcji bhp, ktre powinny zwraca uwag na nastpujce momenty:
zapewnienie widocznoci i sygnalizacji,
zabezpieczenie przed upadkiem transportowanego materiau ,
zabezpieczenie ruchomych czci urzdze od zetknicia z pracownikami,
zapobieganie moliwoci wypadkw spowodowanych niezrcznoci pracownikw.
Instrukcja powinna dokadnie okrela obowizki pracownikw, poucza o przyczynach
wypadkw, wskazywa sposb zachowania si w pracy i w razie awarii. Znajomo instrukcji
naley sprawdza w miejscu pracy, nieprzestrzeganie ich powinno by traktowane jako
naruszenie dyscypliny w pracy.
4.7.3 wiczenia
wiczenie 1
Wykonaj schemat transportu wewntrzzakadowego na podstawie obserwacji
w wybranym zakadzie produkcyjnym. Zaprezentuj wykonane wiczenie.
44
zastosowanie wzkw jezdniowych,
3) zwrci uwag na sposoby okuwania elementw i stosowanego oprzyrzdowania,
4) pozna stosown technologi transportu wraz z zastosowanymi urzdzeniami
transportowymi,
5) zapozna si z transportem wyrobw oraz zasadami odbioru jakociowego mebli,
6) zapozna si z zasadami pakowania oraz magazynowania wyrobw gotowych,
7) dokona pisemnej analizy przebiegu procesu transportowego.
wiczenie 2
Zorganizuj transport wewntrzzakadowy na podstawie wybranego zakadu
produkcyjnego oklein i obogw. Zaprezentuj wykonane wiczenie.
wiczenie 3
Zorganizuj transport mebli z wybranego przez siebie zakadu stolarskiego do swojego
mieszkania.
45
4.7.4 Sprawdzian postpw
Czy potrafisz:
Tak Nie
1) okreli zadania transport wewntrzzakadowego?
2) wymieni przenoniki cignowe i poda ich zastosowanie?
3) wymieni przenoniki bezcignowe i poda ich zastosowanie?
4) scharakteryzowa rodzaje wzkw i zastosowa je do okrelonych
prac?
5) scharakteryzowa zasady sporzdzania instrukcji bhp dotyczcych
urzdze transportowych?
46
5. SPRAWDZIAN OSIGNI
INSTRUKCJA DLA UCZNIA
1. Przeczytaj uwanie instrukcj.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kart odpowiedzi.
3. Zapoznaj si z zestawem zada testowych.
4. Sprawdzian skada si z 20 zada
5. Udzielaj odpowiedzi na zaczonej karcie odpowiedzi.
6. Tylko jedna odpowied jest prawidowa
7. W przypadku pomyki, bdn odpowied we w kko i zaznacz prawidow
8. Za kad prawidow odpowied moesz zdoby 1 punkt
9. Na uwane przeczytanie i udzielenie odpowiedzi masz 40 minut.
47
6. Meble podczas pakowania, ktre maja by przewoone statkami naley zabezpieczy
przed zawilgoceniem
a) tektur falist.
b) papierem pakowym natronowym.
c) papierem asfaltowym.
d) papierem makulaturowym.
a) skrzynka tekturowa.
b) obitka.
c) zabezpieczenie szelkowe.
d) kratki eberkowe.
48
12. Fornir to
a) cienki pat drewna.
b) gruby pat drewna.
c) redni pat drewna.
d) rozmiar zaley od zamwienia.
49
19. W celu zapobiegania zagroeniom powodowanym przez py drzewny naley
a) stosowa rkawice ochronne,
b) regularnie oczyszcza przewody instalacji odcigowej w pobliu ukw, kolan,
rozgazie i w miejscach zmian rednicy z nagromadzonego pyu,
c) kilkukrotnie w cigu zmiany zamie py z podogi,
d) zapewni pracownikom naraonym na kontakt z pyem drzewnym posiki
regeneracyjne.
50
KARTA ODPOWIEDZI
Imi i nazwisko:..........................................................................................
Nr
Odpowied Punkty
zadania
1. a b c d
2. a b c d
3. a b c d
4. a b c d
5. a b c d
6. a b c d
7. a b c d
8. a b c d
9. a b c d
10. a b c d
11. a b c d
12. a b c d
13. a b c d
14. a b c d
15. a b c d
16. a b c d
17. a b c d
18. a b c d
19. a b c d
20. a b c d
Razem:
51
6. LITERATURA
1. Bugaj B. M.: Technologia zmechanizowanego stolarstwa, PWSZ, Warszawa 1953
2. Deyda B., Beilschmidt L.: Technologia drewna. Podrcznik do nauki zawodu. Cz. 1.
Wydawnictwo REA, Warszawa 2002
3. Gembarzewski A.: Podzia i klasyfikacja drewna. Wydawnictwo WIAT, Warszawa
1992
4. Gromadzki J.: Technologia drewna. Tom I. PWRiL, Warszawa 1974
5. Jurkowski E.: Stolarstwo cz.2, PWSZ, Warszawa 1966
6. Mtrak Cz.: Meblarstwo Podstawy konstrukcji i projektowania, Wydawnictwo
Naukowo-Techniczne, Warszawa 1982
7. Polska norma PN-91/D-95019: Surowiec drzewny. Drewno maowymiarowe. PKNMiJ,
Warszawa 1991
8. Praca zbiorowa: Obrabiarki i urzdzenia techniczne dla technikw przemysu drzewnego,
Pastwowe Wydawnictwo Rolnicze i Lene, Warszawa 1982
9. Swaczyna I., Swaczyna M., Konstrukcje mebli cz. 2, WSiP, Warszawa 1993
10. http://www.kronopol.com.pl
11. http://www.sklejka-pisz.com.pl/84
Czasopisma
Gazeta Przemysu Drzewnego: Wydawnictwo Inwestor sp. z o. o.
Gazeta Drzewna Holz-Zentralblatt Polska sp. z o.o. Pozna
Meblarstwo pismo dla producentw i odbiorcw mebli: Wydawnictwo Inwestor sp. z o. o.
Przemys Drzewny: Wydawnictwo wiat sp. z o. o.
Norma
PN-93/M-77623. Okucia meblowe. Pakowanie, przechowywanie i transport.
52