Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Studierichting: Schoonheidverzorging
Studiegebied: Lichaamsverzorging
Onderwijsvorm: TSO
Graad: derde graad
Leerplannummer: 2008/046
(vervangt 2004/150)
Pedagogische begeleidingsdienst
GO! Onderwijs van de
Vlaamse Gemeenschap
Emile Jacqmainlaan 20
1000 Brussel
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 1
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
INHOUD
Visie ..........................................................................................................................................................2
Beginsituatie .............................................................................................................................................3
Algemene doelstellingen ..........................................................................................................................4
Leerplandoelstellingen/leerinhouden........................................................................................................5
Pedagogisch-didactische wenken en timing ..........................................................................................41
Minimale materile vereisten ..................................................................................................................48
Evaluatie .................................................................................................................................................51
Bibliografie ..............................................................................................................................................55
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 2
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
VISIE
Het hoofddoel van deze opleiding, het vormen van vakkundige schoonheidsspecialisten, omvat de
noodzakelijke theoretische en praktische kennis, vaardigheden en attitudes, gespreid over de tweede
graad Bio-esthetiek en de derde graad Schoonheidsverzorging.
In de derde graad Schoonheidsverzorging wordt de verdere basis voor de praktijklessen gelegd via
hand-, gelaats- en voetverzorging en make-up. Het gebruik van specifieke apparatuur wordt verder
uitgediept en de nadruk komt meer op tempo te liggen. Het aspect lichaamsverzorging komt voor het
eerst aan bod en krijgt de nodige aandacht.
De wetenschappelijke component komt aan bod in vakken zoals TV Toegepaste biologie, TV Toegepaste
chemie en TV Bio-esthetiek. Naast de technisch-theoretische benadering via de praktijk, de theoretische
invulling vanuit TV zal er een permanent overleg zijn met de leraren van de wetenschappelijke
component en de vakleraren. Op deze manier worden de leerinhouden op elkaar afgestemd en waar
nodig via theoretische en of praktische invulling, verduidelijkt, bijgestuurd, uitgediept. Op deze manier
worden overlappingen vermeden en vullen TV- en PV- en wetenschapsvakken elkaar aan.
Vakken zoals Plastische opvoeding en talen werken ondersteunend in een opleiding waar men een brede
maatschappelijke en persoonlijkheidsvorming nastreeft.
Het is de bedoeling dat het deel salonpraktijk en/of stages zoveel mogelijk de rele situatie van een
instituut weerspiegeld.
Hierdoor verwerven de leerlingen niet alleen de nodige routine (tempo), maar worden zij eveneens
geconfronteerd met de dagdagelijkse problematiek van een instituut.
Naast de theoretisch en praktisch te verwerven kennis en vaardigheden worden bij de leerlingen
gedurende de opleiding tal van vakspecifieke attitudes verder ontwikkeld:
zin voor orde, netheid en hygine;
het persoonlijkheidsprofiel van een schoonheidsspecialist nastreven;
organisatorisch, methodisch en zelfstandig leren werken;
positief kritisch en probleemoplossend ingesteld zijn;
sociale en communicatieve vaardigheden ontwikkelen;
het dienst- en zorgverlenende aspect van de opleiding onderschrijven;
taalvaardigheid en een goed taalgebruik nastreven;
nieuwe technologien en ontwikkelingen volgen.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 3
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
BEGINSITUATIE
De leerlingen hebben de doelstellingen van het eerste en tweede jaar van de tweede graad verworven,
men kan dus veronderstellen dat zij de basisvaardigheden beheersen.
De leerlingen hebben zich een beeld gevormd van alle facetten van het beroep en willen hun hoge
verwachtingen liefst zo vlug mogelijk omzetten in de praktijk.
Deze verwachtingen inlossen vereist van de leraar voldoende flexibiliteit en vakbekwaamheid maar ook
het besef dat dit een opleiding is die permanent evolueert en constante bijscholing vraagt.
Men dient dan ook de leerlingen bewust te maken van het feit dat levenslang leren een gentegreerd deel
van het latere beroepsleven zal inhouden.
ALGEMENE DOELSTELLINGEN
De leerinhouden van TV Bio- esthetiek, PV Praktijk bio- esthetiek en PV/TV Stage bio- esthetiek hebben
als doel een volwaardige bijdrage te leveren tot de persoonlijkheidsontwikkeling van de leerlingen.
De drie componenten van de persoonlijkheidsvorming namelijk:
de psychomotorische,
de dynamischaffectieve,
de cognitieve
dienen evenwichtig te worden opgenomen en uitgewerkt.
Het handelen, aanvoelen en denken wordt georinteerd op het zelfstandig en probleemoplossend
uitvoeren van het beroep.
Hierbij streven we samen met de leerlingen volgende algemene doelen na:
belangstelling tonen in de verschillende toepassingsgebieden die schoonheidsverzorging te bieden
heeft;
naast het verwerven van kennis en vaardigheden, probleemoplossend leren denken en inzicht
hebben in het handelen;
het belang van een werkmethode inzien en de aangeleerde werkvolgorde toelichten;
begrippen en toepassingen in verband met grondstoffen, gereedschappen en producten in functie
van de opdracht, kunnen verantwoorden en uitvoeren;
klantgerichte omgangsvormen met betrekking tot dienstbaarheid en verkoop beheersen;
zelfstandig en in teamverband kunnen werken binnen een verantwoorde en rendabele tijd;
sociale en communicatieve vaardigheden verwerven in relatie tot de verschillende aspecten die in de
opleiding aan bod komen;
georganiseerd, veilig en ergonomisch verantwoord werken;
milieubewust handelen;
met zin voor creativiteit en blijk gevend van persoonlijkheid en eigen smaak verantwoorde keuzes
maken;
de invloed van de persoonlijkheid en stijl verweven zien tot een harmonieus geheel;
orde, onderhoud van het materiaal toepassen en de werkplek organiseren en realiseren;
beperkingen en tekortkomingen van zichzelf en anderen leren aanvaarden;
verantwoordelijkheid opnemen;
zich engageren om de permanente evolutie in het beroep op te volgen en zich verder te ontwikkelen;
blijk geven van een positieve ingesteldheid ten opzichte van zichzelf en anderen.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 5
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN/LEERINHOUDEN
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
Volgende leerplandoelstellingen en leerinhouden vormen een geheel dat tijdens elk subvak van de opleiding aan bod komt. Deze worden
niet elke keer herhaald in het leerplan doch wel steeds gentegreerd en gerealiseerd.
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
3 sociale - en communicatieve vaardigheden toepassen en zien 3
het belang ervan in. Sociale en communicatieve vaardigheden
klantgerichte omgangsvormen
plichtsbewuste en dynamische houding ontwikkelen
dienstverlenende verkoopsvaardigheden ontwikkelen
zin voor verantwoordelijkheid
positief kritische ingesteldheid
comfort en welbevinden nastreven
professionele contacten en communicatievaardigheden ontwikkelen
taalgebruik verzorgen
discretie waarborgen
vraagstelling, dialoog en advies optimaliseren
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
5 op een veilige en verantwoorde manier omgaan met 5
instrumenten en apparaten en respecteren de milieu- en 5.1 Veiligheid in het schoonheidssalon
veiligheidsvoorschriften. algemeen
specifiek, gebruiksaanwijzingen
5.2 Milieu
milieubewust omgaan met producten
sorteren
recycleren
7 7
het belang van het volgen van nascholing in het kader van
levenslang leren inschatten en de noodzaak ervan inzien. Permanente evolutie
opvolgen van nieuwe technieken en technologien
permanente bijsturing
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
10 de vakterminologie in de juiste context plaatsen en gebruiken. 10
Vakterminologie
interpretatie
wetenschappelijke terminologie
11 omgaan met informatie- en communicatietechnologien en 11
deze gepast aanwenden. ICT
informatie opzoeken en raadplegen
verantwoord en gericht kiezen
interpreteren
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
HANDVERZORGING
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
3 natuurlijke nagels herstellen en verlengen. 3
Verleng- en hersteltechnieken
4 inzicht verwerven in de toepassingsmogelijkheden van de 4
kunstnagels en de voor- en nadelen verantwoorden.
Kunstnageltechnieken
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
GELAATSVERZORGING
3 3
op basis van de gestelde huidanalyse, specifieke verzorgingen
Specifieke verzorgingen
voorstellen, verantwoorden en in de juiste volgorde uitvoeren.
huidanalyse/(be)handelingsplan
productkeuze
ontharen
geconcentreerde werkstoffen
speciale maskers
behandelen van comedonen/gerstekorrels
ogen, hals, donkere huidtypes, mannenhuid
verzorgen van hals, decollet, schouders
kuurverzorgingen
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 12
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
4 ontharingstechnieken toepassen. 4
Verschillende ontharingstechnieken
wenkbrauwen
gelaat
5 5
de apparaten in de gelaatsverzorging op basis van de gestelde
huidanalyse kiezen en op een veilige manier gebruiken. Apparaten
vapozone
hoogfrequentieapparaat
borstel massageapparaat
ontharingsapparaat
8
8 de technische en specifieke vaardigheden in functie van
verschillende huidtypes, huidafwijkingen en huidanomalien, Technische en specifieke vaardigheden
binnen een aanvaardbare en rendabele tijd uitvoeren. Huidtypes
Huidafwijkingen
Huidanomalien
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 13
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
in het aanbod en de permanente evolutie van producten en 9
9
technieken voor gelaatsverzorging selecties maken en deze
verantwoorden. Overzicht marktaanbod
actueel
verantwoording
modegericht
evolutie
MAKE-UP
mode
camouflage
morfologie
leeftijd
gelegenheid
2 een reiniging en verzorging uitvoeren ter voorbereiding van de 2
make-up en duiden waarom. Reinigen/verzorging
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
verantwoord kiezen en de producten voor verschillende 4
4
maquillages adviseren. Productenkennis en praktische toepassingen
basisopmaak
oogopmaak
mondopmaak
specifieke producten voor huidaandoeningen adviseren.
Specifieke producten
de basisprincipes van de kleurentheorie verwoorden en 5
5
toepassen op basis van de kleurkeuze in de make-up. Kleurenleer
kleurkeuze
harmonie
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
8 8
naargelang de morfologie van het gelaat en op basis van
verschillende metingen, maquillages in functie hiervan Studie van het gelaat (uitdieping leerstof 2de graad)
uitvoeren. morfologie
metingen
gelaatsvorm
make-up
9 9
de correcties op een natuurlijke manier realiseren.
Correcties door
oplichten
schaduwen
verdoezelen van onvolmaaktheden
accentueren van volmaaktheden
versmallen
verbreden
10 10
camouflageproducten kiezen en gebruiken afhankelijk van de
beoogde correctie. Camouflageproducten
soorten
toepassingen
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 16
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
11 11
naargelang de opdracht en het model de verschillende
maquillages binnen een realistische en rendabele tijd realiseren. Verschillende maquillages
actueel en modegericht
types: bijv. extravagant, aangepast aan de leeftijd, brildragers
specifieke gelegenheden
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
16 (U) het effect tussen make-up voor foto, film en televisie 16
onderscheiden en kunnen het profiel de job van een make-
Doel van de make-up
upartiest/visagist verwoorden.
film en tv
voor foto
profiel make-up artiest/visagist
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
LICHAAMSVERZORGING
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
4 de invloeden van de verschillende massages en technieken 4
verklaren.
Invloed van de massage
directe
indirecte
indicaties
contra -indicaties
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
7 aan de hand van observaties zowel manueel als apparatief 7
een aangepaste lichaamsmassage in de juiste volgorde en
Lichaamsmassage: manueel en apparatief
binnen de vooropgestelde tijd uitvoeren.
doel
soorten
producten
volgorde
toepassingen
Figuuranalyse
het begrip figuuranalyse in relatie tot de lichaamsverzorging
onderscheiden en toelichten. biometrie
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
10 specifieke behandelingen zelfstandig, met inzichtelijk, 10
hyginisch en deontologisch verantwoord uitvoeren.
Specifieke behandelingen
verzorgen van huidanomalien
behandelen van bindweefselaandoeningen
bustebehandelingen
beenproblemen verbeteren
relaxatiebehandelingen
ontharingstechnieken
rugverzorging
halsverzorging
lichaamspakkingen
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
12 zelfstandig een verantwoorde ontharingstechnieken binnen 12
tijdslimiet uitvoeren.
Ontharingstechnieken
reinigen
ontsmetten
soorten
apparaten
ontharingstechnieken voor het volledige lichaam
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
VOETVERZORGING
De pedicure verzorgt de huid en nagels van de voeten bij personen zonder ziektebeeld en werkt in de cosmetische wereld.
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
3 de organisatie van de werkruimte realiseren in functie van de 3
voetverzorging volgens de gestelde kwaliteitseisen.
Werkruimte
inrichting
indeling
uitrusting, instrumenten
meubilair
werkplanning
veiligheid, hygine, ergonomie
4 in functie van de praktijk (massage, bewegingen, oefeningen) 4
de algemene anatomie en pathologie van de voetverzorging
verduidelijken de werking van de belangrijkste spieren Anatomie van de onderste ledematen (cf. TV Technologie en Toegepaste
verklaren. Biologie).
Voet en onderbeen
Spieren van de voetrug
Spieren van de voetzool en voetzoolband
Spieren van het onderbeen
Bloedvatenleer
Voet en -teenafwijkingen
Nagel -en huidaandoeningen
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 25
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
5 voeren de basisvoetverzorging zelfstandig en correct uit. 5
Voetverzorging (manueel en apparatief)
nagelverzorging
huidverzorging
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
7 ergonomisch verantwoorde houding aannemen en de 7
noodzaak ervan verklaren.
Ergonomie
8 de kenmerken van een diabetesvoet herkennen en toelichten. 8
Diabetesvoet
9 de aandoeningen van de onderste lidmaten omschrijven in 9
functie van herkennen, voorzorgen en advies geven.
Aandoeningen onderste lidmaten
aderspat
oedeem
flebitis, embolie
10 de geschikte apparatuur kiezen en gebruiken in functie van de 10
uit te voeren (be)handelingen.
Apparaten in de voetverzorging
sterilisatie -apparaat
freesapparaat: droog en nattechniek
LEERPLANDOELSTELLINGEN LEERINHOUDEN
Decr.nr
De leerlingen kunnen
Teenafwijkingen (TV Bio-esthetiek).
voetafdruk
hakvoet
spreidvoet
Adviseren en doorverwijzen
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 28
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
LEERINHOUDEN
Decr.nr LEERPLANDOELSTELLINGEN
De leerlingen kunnen
TECHNOLOGIE 1 LT/W IN HET EERSTE EN HET TWEEDE LEERJAAR VAN DE DERDE GRAAD.
De volgende leerplandoelstellingen en leerinhouden worden beschouwd als zuiver theoretische kennis die niet enkel via de PV/TV (2 lt./w) = wordt gentegreerd
maar die theoretisch beter onderbouwd of verder uitgediept dienen te worden.
STAGES
In het aantal lestijden Stage (2-4) dat de school in het tweede jaar van de derde graad besteed aan stage (met de voorkeur voor blokstage)zal men de in PV/TV
aangeleerde vaardigheden toetsen aan de realiteit met de nadruk op het kennismaken en ervaren van de rele werksituaties waarin de leerlingen geconfronteerd
worden met een aanbod van verschillende handelingen binnen n werksituatie.
Volgende leerplandoelstellingen dienen in deze min. 2 en max. 4 lt/w bereikt te worden:
1.2 Tijdsbesteding
Dit graadsleerplan bevat leerplandoelstellingen en leerinhouden voor 8 tot 12 lt/w PV Praktijk bio-
esthetiek (+ 2 lt/w TV), 2 tot 4 lt./w PV/TV Stage en 1 lt./w TV Bio- esthetiek en dit met uitzondering van
de stage gespreid over 2 schooljaren. Voor het complementair gedeelte van 4 lt/w kiest de school in
functie van hun profiel en de meerwaarde voor de opleiding en afhankelijk van het al dan niet afleveren
van het attest voor bedrijfsbeheer voor 1 of 2 lt/w Toegepaste economie.
De notas van de tweede graad dienen als uitgangsbasis voor de derde graad en worden voor de
verschillende praktijkonderdelen en vaktheorie verder uitgediept en aangevuld. Op deze manier kunnen
de leerlingen terugvallen op de reeds verworven kennis, vaardigheden en attitudes en beschikken zij na
de derde graad over een volledige bron van informatie. Het is niet de bedoeling alle praktische
handelingen uitvoerig te belichten, wel de leerlingen aangepast aan hun niveau, actuele, beknopte en
overzichtelijke informatie te verstrekken. Onderling overleg zowel op niveau van de school als tussen
betrokken leraren van de studierichting is aangewezen.
Via PV Praktijk bio- esthetiek worden telkens 2 lt/w TV Bio- esthetiek van de in totaal 3 lt/w TV Bio- esthetiek
gentegreerd. In totaal lezen we dus:
Gelet op het gentegreerd karakter van dit leerplan worden deze 14 lt/w in het eerste leerjaar en de 10 of 12
lt./w in het tweede leerjaar als n geheel beschouwd en waar mogelijk door n leraar gegeven. Indien dit
niet haalbaar is zal er in elk geval permanent overleg via vakgroepwerking plaats hebben en zal er een
gemeenschappelijk jaar(vorderings)plan worden opgemaakt
Stage
Naargelang de keuze (voorkeur gaat hier naar blokstage vanaf het tweede trimester)van de school zijn de
leerplandoelstellingen voor de (blok- of alternerende) stage in dit leerplan opgemaakt voor:
ste
1 leerjaar van de derde graad:
0 lt/w
Deze leerplandoelstellingen dienen gelezen te worden als minimum te realiseren via stage tegen het einde van
de derde graad.
Om de continuteit van dit leerplan te garanderen is er een gecordineerd en permanent overleg tussen alle
betrokken leraren in elk geval noodzakelijk.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 43
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
1.5 VOET
1.5.1 Wat?
Vakoverschrijdende eindtermen (VOET) zijn minimumdoelstellingen, die -in tegenstelling tot de
vakgebonden eindtermen - niet gekoppeld zijn aan een specifiek vak, maar door meerdere vakken of
onderwijsprojecten worden nagestreefd.
De VOET worden volgens een aantal vakoverschrijdende thema's geordend: leren leren, sociale
vaardigheden, opvoeden tot burgerzin, gezondheidseducatie, milieueducatie en muzisch-creatieve
vorming.
De school heeft de maatschappelijke opdracht om de VOET volgens een eigen visie en stappenplan bij
de leerlingen na te streven (inspanningsverplichting).
1.5.2 Waarom?
Het nastreven van VOET vertrekt vanuit een bredere opvatting van leren op school en beoogt een
accentverschuiving van een eerder vakgerichte ordening naar meer totaliteitsonderwijs. Door het
aanbieden van realistische, levensnabije en concreet toepasbare aanknopingspunten, worden leerlingen
sterker gemotiveerd en wordt een betere basis voor permanent leren gelegd.
VOET vervullen een belangrijke rol bij het bereiken van een voldoende brede en harmonische vorming en
behandelen waardevolle leerinhouden, die niet of onvoldoende in de vakken aan bod komen. Een
belangrijk aspect is het realiseren van meer samenhang en evenwicht in het onderwijsaanbod. In dit
opzicht stimuleren VOET scholen om als een organisatie samen te werken.
Het is een opdracht van de school om via een planmatige en gediversifieerde aanpak de VOET na te
streven. Ondersteuning kan gevonden worden in pedagogische studiedagen en nascholingsinititiatieven,
in de vakgroepwerking, via voorbeelden van goede school- en klaspraktijk en binnen het aanbod van
organisaties en educatieve instellingen.
1.6.1 Wat?
Met begeleid zelfgestuurd leren bedoelen we het geleidelijk opbouwen van een competentie naar het
einde van het secundair onderwijs, waarbij leerlingen meer en meer het leerproces zelf in handen gaan
nemen. Zij zullen meer en meer zelfstandig beslissingen leren nemen in verband met leerdoelen,
leeractiviteiten en zelfbeoordeling.
Dit houdt onder meer in dat:
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 44
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
de opdrachten meer open worden;
er meerdere antwoorden of oplossingen mogelijk zijn;
de leerlingen zelf keuzes leren maken en die verantwoorden;
de leerlingen zelf leren plannen;
er feedback is op proces en product;
er gereflecteerd wordt op leerproces en leerproduct.
De leraar is ook coach, begeleider.
De impact van de leerlingen op de inhoud, de volgorde, de tijd en de aanpak wordt groter.
1.6.2 Waarom?
Begeleid zelfgestuurd leren sluit aan bij enkele pijlers van ons PPGO, o.m.
leerlingen zelfstandig leren denken over hun handelen en hierbij verantwoorde keuzes leren
maken;
leerlingen voorbereiden op levenslang leren;
het aanleren van onderzoeksmethodes en van technieken om de verworven kennis adequaat te
kunnen toepassen.
Vanaf het kleuteronderwijs worden werkvormen gebruikt die de zelfstandigheid van kinderen stimuleren,
zoals het gedifferentieerd werken in groepen en het contractwerk.
Ook in het voortgezet onderwijs wordt meer en meer de nadruk gelegd op de zelfsturing van het
leerproces in welke vorm dan ook.
In onze (informatie)maatschappij wint het opzoeken en beheren van kennis voortdurend aan belang.
De eerste stappen in begeleid zelfgestuurd leren zullen afhangen van de doelgroep en van het moment in
de leerlijn Leren leren, maar eerder dan begeleid zelfgestuurd leren op schoolniveau op te starten is
klein beginnen aan te raden. Vanaf het ogenblik dat de leraar zijn leerlingen op min of meer zelfstandige
manier laat
doelen voorop stellen
strategien kiezen en ontwikkelen
oplossingen voorstellen en uitwerken
stappenplannen of tijdsplannen uitzetten
resultaten bespreken en beoordelen;
reflecteren over contexten, over proces en product, over houdingen en handelingen
verantwoorde conclusies trekken
keuzes maken en die verantwoorden
is hij al met een of ander aspect van begeleid zelfgestuurd leren bezig.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 45
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
1.7 ICT-INTEGRATIE
1.7.1 Wat?
Onder ICT-integratie verstaan we het gebruik van informatie- en communicatietechnologie ter
ondersteuning van het realiseren van leerplandoelstellingen.
1.7.2 Waarom?
Maatschappelijke ontwikkelingen wijzen op het belang van het verwerven van ICT-competenties.
Jongeren moeten niet alleen in staat zijn om nieuwe media te gebruiken, zij moeten net zo goed kunnen
inschatten wanneer deze efficint en effectief kunnen worden ingezet. Het gebruik van nieuwe media sluit
zeer goed aan bij de leefwereld van de jongeren en speelt in op hun vertrouwdheid met de beeldcultuur.
Er wordt meer en meer belang gehecht aan probleemoplossend denken, kritisch selecteren, het
zelfstandig of in groep werken, het kunnen verwerven en verwerken van enorme hoeveelheden
informatie.
Deze ontwikkelingen zijn ook merkbaar in het onderwijs. In de meeste vakken of bij het nastreven van
vakoverschrijdende eindtermen vervult ICT een ondersteunende rol. Door de integratie van ICT kunnen
leerlingen:
het leerproces zelf in eigen handen nemen;
zelfstandig en actief leren omgaan met les- en informatiemateriaal;
op eigen tempo werken en een eigen parcours kiezen (differentiatie en individualisatie).
1.7.3 Hoe ICT integreren ter ondersteuning van het realiseren van de leerplandoelstellingen?
Zelfstandig oefenen in een leeromgeving
Nadat leerlingen nieuwe leerinhouden verworven hebben, is het van belang dat ze voldoende
mogelijkheden krijgen om te oefenen bijv. d.m.v. specifieke pakketten. De meerwaarde van deze vorm
van ICT-integratie kan bestaan uit: variatie in oefenvormen, differentiatie op het vlak van tempo en
niveau, gendividualiseerde feedback, mogelijkheden tot zelfevaluatie.
Zelfstandig leren in een leeromgeving
Een mogelijke toepassing is nieuwe leerinhouden verwerven en verwerken, waarbij de leerkracht
optreedt als coach van het leerproces (bijv. in een open leercentrum). Een elektronische leeromgeving
(ELO) biedt hiertoe een krachtige ondersteuning.
Creatief vormgeven
Leerlingen worden uitgedaagd om creatief om te gaan met beelden, woorden en geluid. De leerlingen
kunnen gebruik maken van de mogelijkheden die o.a. allerlei tekst-, beeld- en tekenprogrammas bieden.
Opzoeken, verwerken en bewaren van informatie
Voor het opzoeken van informatie kunnen leerlingen gebruik maken van o.a. cd-roms, een ELO en het
internet.
Verwerken van informatie houdt in dat de leerlingen kritisch uitmaken wat interessant is in het kader van
hun opdracht en deze informatie gebruiken om hun opdracht uit te voeren.
De leerlingen kunnen de relevante informatie ordenen, weergeven en bewaren in een aangepaste vorm.
Voorstellen van informatie aan anderen
Leerlingen kunnen informatie aan anderen meedelen of tonen met behulp van ICT-ondersteuning onder
de vorm van tekst, beeld en/of geluid d.m.v. bijv. een presentatie, een website, een folder ...
Veilig, verantwoord en doelmatig communiceren
Communiceren van informatie betekent dat leerlingen informatie kunnen opvragen of verstrekken aan
derden. Dit kan o.a. via e-mail, internetfora, een ELO, chatten, blogging.
Adequaat kiezen, reflecteren en bijsturen
De leerlingen ontwikkelen competenties om bij elk probleem keuzes te maken uit een scala van
programmas, applicaties of instrumenten, al dan niet elektronisch. Daarom is het belangrijk dat zij
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 46
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
ontdekken dat er meerdere valabele middelen zijn om hun opdracht uit te voeren. Door te reflecteren op
de gebruikte middelen en de bekomen resultaten te vergelijken, maken de leerlingen kennis met de
verschillende eigenschappen en voor- en nadelen van de aangewende middelen (programmas,
applicaties ) en kunnen ze hun keuzes bijsturen.
PV De rendabiliteit van een schoonheidssalon in kaart brengen met het oog op het
bewaken van het tempo en rendement.
PV/ Het praktijklokaal oogt verzorgd, is hyginisch en esthetisch verantwoord.
TV
PV Via persoonlijke ervaringen het doel en effect van bepaalde technieken en handelingen
laten toelichten.
PV De permanente evolutie van de sector in kaart brengen met de nadruk op het belang
van levenslang leren.
PV/ De link met Plastische opvoeding rond effecten van kleur en - kleurenstudie, vormen,
TV stijl en harmonie bewaken, overleg met de leraar via vakgroepwerking over het
afstemmen van leerinhouden en uitwerken van opdrachten.
PV/TV Indien de school opteert voor de mogelijkheid tot het behalen van het attest van
bedrijfsbeheer zal er via de salonpraktijk overleg nodig zijn met de leraar Toegepaste
Economie, teneinde bepaalde leerinhouden op elkaar af te stemmen.
PV/TV Frequente bezoeken aan firmas inlassen om de leerlingen te laten kennismaken met
technologien, producten en apparaten die niet in de school aanwezig zijn, om hen
een beeld te geven van de verscheidenheid en te leren keuzes maken.
PV/TV Gebruik maken van een computerprogramma om gegevens zoals klantenbestand,
stockbeheer bij te houden.
De specifieke terminologie eigen aan de opleiding wordt niet onderwezen als loutere
theorie, het is de bedoeling de leerlingen tijdens de uitvoering vertrouwd te maken met
de gangbare terminologie met vermelding van Latijnse benamingen die frequent in het
vakjargon voorkomen. Leerlingen leren deze niet uit het hoofd, het is de bedoeling
deze zich via herhaling en associatie eigen te maken. Een verklarende lijst als leidraad
tijdens de praktijk gebruiken, opzoekingen in vakliteratuur, via het internet, kunnen
hierbij helpen.
Uitgaand van het huidig modebeeld en de daaraan gekoppelde technieken linken
leggen en situeren in de tijd om tot de historische achtergrond en de invloed van de
geschiedenis van de lichaamsverzorging en make-up te komen.
Via cd-rom, video de leerlingen inzicht laten verwerven in verhoudingen, het effect van
kleur: kleurenleer, contrast, invloed op het totaalbeeld enz.
Voor make-up studies en analyses doen op basis van vergelijkend en fotomateriaal.
De anatomie linken aan de praktijk.
Voor de kunstnageltechnieken is het aan te raden n bepaalde techniek grondig in te
oefenen en de overige via firmabezoek e.a te verkennen. De leerlingen dienen een
overzicht te krijgen van het aanbod om vervolgens keuzes te leren maken.
Stage ervaringen bespreken, analyseren en waar mogelijk bijsturen.
Het belang en effect van de reclame en de mediabelangstelling aangrijpen om
nieuwigheden en trends toe te lichten.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 48
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
Nutsvoorzieningen
Voorzien van koud en warm water
Voldoende verlichting
Voldoende stopcontacten
Mogelijkheid tot het nemen van een douche (minstens 1)
Infrastructuur
Voldoende ruime lokalen voorzien van voldoende bergruimte
Linnen
Voldoende in aantal: handdoeken, dekens, beschermhoezen, lakens
Didactisch materiaal
In de school aanwezig:
TV en videoapparatuur
Retroprojector
Per vaklokaal: PC per vaklokaal en toegang tot het internet.
Klein materiaal
Voldoende klein gereedschap materiaal en producten
voor hand-, voet-, lichaams-, gelaatsverzorging en make-up.
Apparatuur
Sterilisatieapparatuur
Ontsmettingsapparatuur
Loupelamp
1
Inzake veiligheid is de volgende wetgeving van toepassing:
- Codex
- ARAB
- AREI
- Vlarem
Deze wetgeving bevat de technische voorschriften die in acht moeten genomen worden met betrekking tot de uitrusting en
inrichting van de lokalen en de aankoop en het gebruik van toestellen, materiaal en materieel.
Zij schrijven voor dat:
- duidelijke Nederlandstalige handleidingen en een technisch dossier aanwezig moeten zijn;
- alle gebruikers de werkinstructies en onderhoudsvoorschriften dienen te kennen en correct kunnen toepassen;
- de collectieve veiligheidsvoorschriften nooit mogen gemanipuleerd worden;
- de persoonlijke beschermingsmiddelen aanwezig moeten zijn en gedragen worden, daar waar de wetgeving het vereist.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 49
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
SPECIFIEKE UITRUSTING PER VAKONDERDEEL
Infrastructuur
Meubilair:
Behandelzetels/-stoelen
Massagebedden
Werktafels
Tabouretten
Spiegels
Omvorming of indeling mogelijk maken tot cabines
Gelaatsverzorging-make-up
Meubilair
Behandelzetels
Werktafels
Tabouretten
Spiegels
Materiaal
Voldoende klein materiaal
Oefenhoofden
Voetverzorging
Meubilair
Behandelzetels/stoelen voor voetverzorging
Werktafels
Tabouretten
Apparaten
Freesapparatuur met toebehoren
sterilisatieapparaat
Linnen
Voldoende in aantal: handdoeken, dekens, beschermhoezen, lakens
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 50
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
Didactisch materiaal
In de school aanwezig:
TV en videoapparatuur
Retroprojector
PC per vaklokaal en toegang tot internet in de school
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 51
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
EVALUATIE
Onderscheid moet gemaakt worden tussen de evaluatie van het leerproces en de evaluatie van het
eindproduct.
Bij de procesevaluatie wordt doorlopend gepeild naar de verwerking van het leerproces, met de
bedoeling dit proces zo nodig bij te sturen, zodat elke leerling op de meest effectieve manier kan leren.
De klemtoon ligt hierbij duidelijk op het optimaal functioneren van de leerling.
Het verloop van het proces wordt, vooraf, door de leraar uitgetekend. Zij/hij bepaalt:
welke de verschillende stappen zijn;
welke fouten op elk moment ontoelaatbaar zijn;
welke fouten kunnen gemaakt worden.
Afhankelijk van het resultaat van feedbackmomenten (evaluaties na elke opdracht of deelopdracht) wordt
het proces verder gezet of zo nodig bijgestuurd.
Om de leerling te motiveren gebeurt dit in een constructieve, positieve sfeer.
Productevaluatie gebeurt op het einde van het leerproces (bijvoorbeeld na een hoofdstuk, een
opdrachtenreeks, een project, een trimester ...). Hierbij wordt nagegaan in hoeverre de leerling de
basisdoelstellingen bereikt heeft.
Elke evaluatie dient te vertrekken vanuit duidelijke en operationele doelstellingen. Zowel het proces als
het product moeten op een zo objectief mogelijke manier gevalueerd worden. De evaluatie steunt altijd
op een vaardigheids- en werkanalyse die het verloop, de verantwoording en de criteria weergeeft van de
opdracht.
Proces- en productgericht evalueren kan vier aspecten omvatten:
de denkactiviteit (bijvoorbeeld instructies lezen, aantekeningen maken );
de motorische handelingen (bijvoorbeeld verbindingen maken );
de praktijkattitudes (bijvoorbeeld nauwkeurig werken, scherp waarnemen );
de uitvoeringstijd, waarbij gestreefd wordt naar een haalbaarheid voor 90 % van de leerlingen.
Bij de evaluatie zal er in ieder geval rekening gehouden worden met het feit dat het om leerlingen gaat.
Onnauwkeurig werken, kleine fouten maken, moet in zekere mate aanvaardbaar zijn. Belangrijk is de
evolutie.
Daarom zal de lerares/leraar voortdurend de vorderingen van de leerlingen controleren. Indien nodig zal
zij/hij meteen remedirend optreden.
Bij het begin van iedere praktijkopdracht zal de lerares/leraar (indien nodig aan alle leerlingen
afzonderlijk) meedelen welke (sub)doelstellingen tijdens die les moeten bereikt of nagestreefd worden:
iedere leerling moet bij het begin van iedere les weten wat van hem tijdens die les verwacht wordt.
In het evaluatieproces kunnen 3 stappen onderscheiden worden:
registreren (door middel van een evaluatieschema),
interpreteren (door middel van een vierpuntenschaal),
rapporteren.
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 52
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
Registreren
Om zo objectief mogelijk te kunnen registreren, wordt voor elke praktijkopdracht (met de daarbij horende
gedragsvaardigheden) een evaluatieschema opgesteld.
Zo een schema bevat alle doelstellingen (met de daarbij horende subdoelstellingen) en attitudes die bij
de opdracht zullen gevalueerd worden. Het is niet noodzakelijk om bij alle opdrachten steeds alle
mogelijke subdoelstellingen te evalueren. Sommige subdoelstellingen kunnen eventueel weggelaten
worden als ze vroeger reeds vaker aan bod kwamen of later ruimschoots aan bod zullen komen.
De selectie van de attitudes en de wijze van registratie, wordt in vakgroep overlegd.
Bepaalde aspecten zijn objectief meetbaar (bijvoorbeeld een buis op lengte zagen binnen een
aangegeven tolerantie), andere aspecten zijn subjectief waarneembaar (bijvoorbeeld een geschikte
kleurcombinatie kiezen).
De mate waarin een objectief waarneembare doelstelling bereikt werd, kan in het schema aangeduid
worden door middel van een tweepuntenschaal:
+: doelstelling bereikt
-: doelstelling niet bereikt
Voor niet objectief meetbare doelstellingen wordt geadviseerd om te werken met een drie puntenschaal:
+: doelstelling bereikt
+: doelstelling niet helemaal bereikt
-: doelstelling niet bereikt
Door het evaluatieschema samen met de opgave ter beschikking van de leerling te stellen, kan de
zelfevaluatie bij de leerling sterk aangemoedigd worden.
Interpreteren
Door middel van het evaluatieschema controleert de lerares/leraar bij het einde van iedere les in welke
mate de leerlingen de vooropgestelde lesdoelstellingen bereikten. Dit wordt kort met iedere leerling
individueel besproken.
Aan de registraties in het evaluatieschema kunnen verschillende interpretaties gegeven worden.
Enkele voorbeelden:
+ + -
(doel bereikt) (doel niet helemaal bereikt) (doel niet bereikt)
niveau is voldoende voldoende maar leemten niveau onvoldoende
voor verbetering vatbaar onaanvaardbaar niveau
nagenoeg foutloos aanvaardbare tekorten schadelijke fouten
nagenoeg correct aanvaardbaar aantal lichte of onvergeeflijke fouten
detailfouten of leerproces fouten
zware inbreuken
volledig kleine tekorten onvolledig
zware tekorten
behoorlijk, zinvol storingen, fragmentarisch onlogische uitvoering
kan het en doet het vrijwel altijd, kan het en doet het af en toe, kan het niet, doet het niet of
spontaan en zonder aarzelen zonder overtuiging, wisselvalling nooit, afwijzend en met tegenzin
Rapportering
Na iedere les (liefst uiterlijk bij het begin van de volgende les) worden de resultaten van het
evaluatieschema omgezet op een vierpuntenschaal.
Die quotatie wordt in de agenda van de leerling genoteerd, waarbij uiteraard voldoende aandacht moet
besteed worden aan een eventueel noodzakelijke remediring.
De omzetting van de (eventueel gewogen) evaluaties kan op verschillende manieren gebeuren. Om
eenvormig te kunnen omzetten, is een overleg binnen de vakgroep absoluut noodzakelijk.
Hoe de omzetting zal gebeuren moet in ieder geval vooraf vastgelegd worden.
Dit kan bijvoorbeeld als volgt gebeuren.
Heel goed
meer dan 80% van de subvaardigheden, subdoelstellingen zijn bereikt
(nagenoeg) foutloos, uitstekend,
enkel + codes
volledig zelfstandig uitgevoerd
vlotte uitvoering, met overtuiging, belangstelling
Goed
60 80 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt
veel + en weinig + codes
aanvaardbare kwaliteitsverschillen
aanvaardbare proces-leerfouten
geen schadelijke fouten
zichtbare vorderingen
Zwak
50 60 % van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt
alleen een deel van de subdoelen zijn bereikt
weinig + en veel + codes
veel onnodige leerfouten
soms zware schadelijke fouten
geen zichtbare vorderingen
Niet goed
minder dan 50% van de onmisbare vaardigheden of doelstellingen zijn bereikt
veel + codes of alleen maar + codes en - codes
veel schadelijke of onvergeeflijke fouten, onlogisch handelingen
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 54
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
Het rapportcijfer
Naar het rapport toe moeten alle quotaties (vierpuntenschaal resultaat van remediring) omgezet
worden naar een cijfer. Ook die omzetting moet overlegd worden binnen de vakwerkgroep.
Alle ernstige tekorten (cf. diverse evaluatieschemas) worden steeds vermeld in de rubriek commentaar,
waarbij er steeds een duidelijk geformuleerde remediring moet voorzien worden (geen algemene
opmerkingen).
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 55
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
BIBLIOGRAFIE
In de bibliografie worden titels opgesomd die representatief zijn voor de actuele aanpak van het vak PV
Praktijk bio-esthetiek. Deze werken en publicaties zullen de leerkracht van nut zijn voor de verruiming van
kennis en voor permanente bijscholing. In dit verband is het vanzelfsprekend dat de school de nodige
inspanningen doet om een degelijke vakbibliotheek aan te leggen en te onderhouden.
Algemene vakliteratuur
Littera boekhandel,Ezelstraat,13 8000 Brugge.Tel. 050/33.70.04
Tijdschriften
Votre Beaut
Esthticinne
Les nouvelles esthtiques
Visagie, vaktijdschrift
Het labo van de verleiding
Colorscopie, advies in kleuren, lOral.
Computerprogramma
Software pakket Aphrodite
Firma Orca, Vlaamse Kunstlaan 53
2020 Antwerpen tel. 03/248 34 41
Cd-rom cursus VUB Brussel prof.dr. Andr Barel en prof dr.Peter Clarys: zonnebanken & veiligheid
Nuttige internetadressen
Syllabus over stage/GIP:
www.gemeenschapsonderwijs/be/pbd/so/
www.ncv-cosmetica.nl/
www.dermis.net
online atlas of dermatology: www.atlas-dermato.org/
www.koc.nl
www.laeser-aesthetic.com
www.klascement.net/kt/beelden/daglevenstad4.html
www.amv.be/beroepsvereniging.htm
www.pits.org/nl.html
TSO 3e graad Specifiek gedeelte Schoonheidsverzorging 57
PV Praktijk bio-esthetiek (1e leerjaar: 12 lestijden/week, 2e leerjaar: 10-8 lestijden/week)
PV/TV Stage bio-esthetiek (1e leerjaar: 0 lestijden/week, 2e leerjaar: 2-4 lestijden/week)
TV Bio-esthetiek (1e leerjaar: 3 lestijden/week, 2e leerjaar: 3 lestijden/week)
www.women.uia.ac.be
www.synergie123.com
www.ovam.be/edu/vermijdafval/
www.uwapotheker.be
www.visagiehairstyling.com
www.dermacosmetics.com/html/huidverzorging
www.herbalifenet.com