Vous êtes sur la page 1sur 218

WICZENIA GRAMATYCZNE

Z JZYKA POLSKIEGO

PIOTR GARNCAREK

CZAS NA CZASOWNIK

poziom
REDNI OGLNY

Krakw
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Tomek przygotowuje si do egzaminw?
2. Czy Tomek jest studentem?
3. Ile lat ma Tomek?
4. Czy Tomek zajmuje si zamiataniem ulic?
5. Dlaczego rodzice Tomka s zdenerwowani?
6. Dlaczego rodzice Tomka nie zapraszajju do siebie pastwa Ko
walskich?
7. Czy Krzysztof Kowalski studiuje ekonomi?
8. Czy Tomekjest niedobrym synem?
9. Czy Tomek czsto wydyma wargi?
10. Czy Tomek ucieka sam od siebie?

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wystpujce w zdaniach czasowniki prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: przygotowa - przygotowywa

1. Akwarium Michaa byo nieszczelne i wyciekaa z niego woda. Na


szczcie niewiele zdyojej...................................................
2. Przysyasz mi tak duo listw. Czy w jednym z nich mogaby
swoje zdjcie?
3. Wczoraj wyjtkowo dugo zostaem w pracy. Nic wyobraam sobie
jednak, bym mia czciej.......................................................
4. Moje dzieci systematycznie wyudzaj ode mnie pienidze. Nie wiem
tylko, od kogoja mamj e .........................................................
5. Pan dyrektor nagrodzi w tym miesicu cay nasz zesp. Jestem zda
nia, c ludzi powinno si stale...................................................
za dobr prac.
6. Bigosjest smaczniejszy, kiedy po ugotowaniu zamrozi si go. W zasa
dzie powinno si................................................. go kilka razy.
7. Poliq'a szybko zatrzymaa zodzieja, ktry okrad nasz sklep.Jest wic
nadzieja, c nic bdzieju ............................................innych.
8. Nikt z nas tak naprawd nie lubi zmywa naczy. Po dzisiejszej kola
cji niestetyja muszje............................................................
9. Zim trudno jest ogrza tak duy dom jak wasz. Na szczcie nie
> --------------------------------------- -------------------------------------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Szczepan, bohater opowiadania, mia w szkole powodzenie u ko
leanek?
2. Czy Szczepan jest koleeski?
3.Jaki stosunek do Szczepana mieli nauczyciele?
4. Czy Szczepan posiada wielu przyjaci z czasw studenckich?
5.Jak Szczepan rywalizuje z kolegami w pracy?
6.Jakie plany ma Szczepan w stosunku do panny Krysi?
7. Czy Szczepanowi zaley na popularnoci?
8. Czyjest kto, kto lubi Szczepana?
9. Czy Szczepanjest inteligentny?
10. Co tak naprawd podnieca Szczepana?

& -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (pisa
nie, skoczy, ci, depta, rzuca, pali, czy).
1. Poar lasu nie by chyba przypadkowy. Specjalista ze stray poarnej
twierdzi, e kto musia g o ......................................................
2. Mam troch za dugie wosyjak na takie upalne lato. Chyba pjd
do fryzjera, eby je troch.......................................................
3. Panie dyrektorze, dokumenty s gotowe ju od trzech dni. Musi je
pan tylko.............................................................................
4. Czekaszju p godziny na autobus, aja jad wanie w tym samym
kierunku. Wsiadaj, to ci.......................................... do domu.
5. Kupiem komputer, monitor, drukark, skaner i goniki. Nie wiem
niestety, jak to wszystko teraz..................................................
6. Romeo nic mg wej na wysoki balkon, na ktrym staajulia. Moe
gdyby............................................ . dostaby si do ukochanej.
7. Anna specjalnie upucia swoj chusteczk na podog. Ale aden
z panw nie pieszy si, ebyj...............................................
3. Gdybym mia/a szczcie, do stabym/ labym t now prac w banku.
4. Gdyby Anna nie powtarzaa zawsze, e jestem za gruby, nie byoby mi przykro.
5. Gdyby uczy/a si zawsze przed egzaminem, nie musiaby/aby zdawajesz
cze raz.
6. Gdybyjccha/a do Tomaszowa, wybrabym/abym si z tob.
7. Gdyby sprzcdawa/a swj samochd, kupibym/abym go.
8. Gdyby Adam by dobrym ssiadem, yl ibymy w zgodzie.
9. Gdyby pogoda nie bya fatalna, zostalibymy w grach jeszcze dwa dni.
10. Gdyby pan Nowak lubi wydawa pienidze, jego ona miaaby nowe futro.
wicz. 3
1. ... chcielibycie tam wybra si.
2. ... chciabym bawi si cudzym kosztem.
3. ... chciayby kupi sobie kilka sukienek.
4. ,.. chciabym zje co konkretnego.
5. *., chcielibymy spotka si z wami.
6. ... chciaby nic nie robi i osiga sukcesy.
7. chciayby przeprowadzi si do Gdaska.
wicz. 4
1, Czy moglibycie (mogybycie) j u spa?
2, Zosiu, ugotowaaby co na obiad.
3, Chciabym zaprosi was do tej nowej restauracji.
4, Odwiedziby nasjutro, Wojtku.
5, Odpowiedzielibycie (odpowiedziaybycie) na mj list.
6, Czy lubilibycie (lubiybycie) moj teciow?
7, Mwilibycie (mwiybycie) po polsku.
8, Czytalibycie pastwo ten tekst.
wicz. 5
1. Warto by kupi now gitar.
2. Wdarto by i gdzie potaczy.
3. Warto by pi teraz wicej sokw.
4. Wdarto by obejrze ten film.
5. Warto by zapamita cay tekst.
6. Wdarto byju o tym myle.
wicz. 7
1. Gdybym by znanym pisarzem, czytano by moje ksiki.
2. Gdybym ustanowi nowy rekord wiata, chwalono by mnie.
3. Gdybym zawsze wszystkim psu humor, denerwowano by si na mj widok,
4. Gdyby on by kreatorem mody, nawet w Paryu szyto by jego suknie.
5. Gdyby wykonawcy mili dobry projekt, zaczto by budowa nowy stadion.
6. Gdyby to by doskonay produkt, kupowano by go masowo.
7. Gdybyjola bya fotogcniczna, fotografowano byj .
8. Gdyby opowiada stare dowcipy, miano by ci dosy.
wicz. 9
1. gdyby, mgbym 2. miabym 3. wygldabym 4. zainteresowayby 5. zaleaoby
eby 6. oddabym 7. pomylaaby 8. zmienibym 9. przestabym 10. zajbym
12. jestem caowany 13. zostaa skoczona 14. zosta stracony 15, zostaem obudzo
ny 16. czuj si oszukany 17. jest organizowany 18. by wysuchany i zrozumiany
19. bdziesz oblegana 20. bdzie dany 21. oddany

1L TRUDNO SI ZDECYDOWA

wicz. 2
1* zrozumiem 2. spyta 3. zrobi 4. strac 5. skoczy 6. zgubi 7. zbudiijc 8* zjem
wicz. 3
1* zaczeka 2. pocaowa 3. ugotowa 4. wypi 5. nauczy si 6. ogoli si 7. zagrasz
8. poszukaj 9. umyj 10. zanotowa 11. olepnie 12. nakarmi 13. wyschnie
14. usysz 15. pochwalcie 16. zaprowadzi
wicz. 4
1. wemiesz 2, dojdziecie 3. pooysz 4. powiedzie 5. woy 6. dooy 7. odej
8. odoy 9. opowiem 10. przyjd 11. siedzie 12. wej 13. oglda 14. znale
si 15. wsjedaj 16. wjedaj
wicz 5
1. spali 2. poradzi 3. zagadasz 4. zapiewamy 5. zaniesiemy 6. zapalia 7. zapro
ponowa 8. zapukaj
wicz 6
1. zapyta 2. zrobi 3. zapiewa 4. zrezygnowa 5. wymyle 6. pojecha 7. zdecy
dowa 8. poradzi 9. ugotowa 10. uty 11. zmartwi 12. nauczy 13. uczesa
14. ostrzyc 15. skoczy 16. ogoli 17. napisa 18. przeczyta 19. przey

12. MW SOBIE, CO CHCESZ!

wicz. 2
1. odpisa 2. zapisz 3. napisa 4. opisa 5. wypisa 6. przepisa 7. dopisa
8. rozpisaem 9. podpisa 10, wpisa 11. popisa 12. spisa 13. przypisuje
wicz. 3
1. poczytam 2. wczyta 3. doczytasz 4. rozczytaem 5. przeczyta 6. odczytanie
7. zaczytuje 8. przeczyta 9. wyczytae
wicz. 4
1. dorobi 2. dorobi 3. narobi 4. narobi 5. nadrobi 6. obrobi 7. odrobi
8. porobi 9. podrobi 10. przerobi 11. rozrobi 12. urobi 13. urobiem 14. wro
bi 15. wyrobi 16. zrobi 17. zarobi
wicz. 5
I. mwisz, wmwisz 2. zamwi, omwimy 3. pomwi 4. wymwi 5. umwmy
6. namwiem 7. umwi 8. odmwi 9. mwi, przemwi 10. przymawiae
II. obmwili 12. zmwio, namwi, rozmwi 13. odmwi 14. omwi 15. wm
wi 16. przemwisz 17. umwi, odmwi
wicz. 2
14wyciec 2. przysa 3. zostawa 4;wyudzi 5. nagradza 6. zamraa 7. okrada
8. zmy 9. ogrzewa 10. odczytywa 11. zachowywa
wicz. 3
1. podpisa 2. umrze 3* opanowywa 4> zamalowywa 5. przepisa 6. odkrywamy
7. wysypia si 8. wysiedzie 9. wygra 10. dokupowa 11. podsuchaem
wicz 4
L przygotowywa 2. domalowywa 3. odpisywa 4. przemyliwa 5. przypatrywa si
6. odsiadywa 7. okrada 8. dogadza 9. wydusza 10. uciera 11. wymiata 12 za
sysa
wicz. 5
I. dolecie 2. dowiedzie si 3. odkrzykn 4. podtrzyma 5* ogrza 6. rozmy
7. wyciec 8* przyby 9. zawilgn 10. wymyli 11. dotrze 12. zarobi
wicz. 6
1* przygotowywa 2. przygotowa 3> obiecywae, przypatrywa si, zacze 4 .-
5* zamiata, zamie 6 .- 7. pozwalalimy, pozwolisz, otrzymywa, otrzymae,
przelec, przelatywa, odegra, odgrywa, przypatrz si, wydymaj 8. wydm 9. za
prosi, zaprasza, dowiadywa si, dowiedzie si 10. opantij si, ucieka
II, uciec, opanowywa, umrze,zmarnowae 12umiera

14. POJAD JESZCZE DA1J

wicz. 2
1. pjdziesz 2* posza 3. poszed 4. poszed 5. przychodzisz 6* poszed 7* posze
de 8. przyszede 9. pjd
wicz. 3
1. pojecha 2. przyjedzie 3.jedzicie 4. wyjecha 5. wjeda 6. dojedziemy 7. od
jecha 8* przyjedasz 9. odjeda 10. pojedzi
wicz. 4
1. lata 2. przyleci 3. odleciay 4. przelatuj 5. nadleciay 6.wylattijc 7. przeleciay
8. wlecia
wicz. 5
1. przepyn 2* pobiegnie 3. przypywaj 4* dobiega 5* popywa 6. przybiegnie
7* pobiega 8. wypyn
wicz. 6
1* wchodzi, wychodzi 2. przylatuje, odlatuje 3* wjecha, wyjecha 4, przyjeda,
odjeda 5. przychodzi, odchodzi 6. przypyna, odpynie 7. przychodzio 8. od
biega 9. dochodzia 10. dochodzi
wicz. 7
L pochodz 2. dochodziem 3* dobiegam 4* przeleciaa 5. przychodzi 6, pojecha-
lem 7. poleciaem 8 popynem 9. przepywaj, przelatuj 10. wchodzili, scho
dzili 11. przepynem, pobiegem 12. odlatuje, odjeda 13. dopynem 14. prze
jad, przelec 15. przejd, pospaceruj 16. poatam, pojed 17. popywam

15. LUBI BYWA

wicz. 2
1. pisywa 2. jadam 3. bywa 4. sypiaj 5. miewa 6. czytuje 7. widywa 8. pija
9. grywam
wicz. 3
1. mija 2. zbijasz 3, wraca 4. kupowa 5. zarabia 6. obraca si 7. zajmowa
8. zostawa 9. sprawia 10. sprawdzam
wicz* 4
1. lata 2. chadzaj 3. pywa 4. biega 5. ucieka 6. wraca 7.jed 8. mijaj
wicz. 5
1. mawia 2Jedzi 3, siadywa 4. pisywa 5* kupowa 6.je 7. gra 8, pi 9. sta
10. kicha
wicz. 6
1. bywa 2. pijam 3.jadam 4. dawa 5. spotykam 6. mawia 7. pozwalam, zarabiam
8. grywam 9. miewam 10. chadzam 11. czytuj 12. pisuj 13, jed 14. widuj
15. pywam, grywam 16. siadywa, sypia 17. bywam, ubiera si 18. chadza
19. pozwalam, odpoczywa 20. zajmowa si 21. nadchodz, wracam 22. oszuki
wa 23* pijam 24.jadam 25. bywam 26. miewam 27. grywam

16. DO CZEGO DOSZO?

wicz. 2
L doczytam 2. dopisz 3. dopali 4. dogoiowaa 5. douczy 6. doyje 7. dopij
8. doczeka
wicz. 3
1. dobiec 2. donie 3. dochodz 4. dolecisz 5. dojdzie 6. dojecha 7. dopyn
8. dokoczy
wicz. 4
1 dogoni 2. doda 3. dodzwoni 4. dorwna 5, domalowaem 6, dokupi
7. dopasowa 8. dolewaj
wicz. 5
1, dobudowa 2, dobrali 3, dofinansowa 4. dogasa 5. dojrze 6. dokarmiali
7, dokroi 8. doksztaca si 9. doliczy 10. domy 11. dopracowa 12. doradzi
13. dorzuci 14. dosadz 15. dostan
wicz. 6
1. dobiega 2. doda 3. dojrza 4. doklei 5. dokona 6. doprosi 7. dopyta
WSTP.................................................................................................7
1. Dzie pana Adama............................................................................ 9
Pierwsza koniugacja -, -esz
2. Czy boisz si myszy?........................................................................ 15
Druga koniugacja -, -isz/-ysz
3. Tak czy nie?................................................................................... 21
Trzecia koniugacja -am, -asz
4. Czego nie rozumiem.......... ......................................................... 27
Czwarta koniugacja -em, -esz
5. Chcie to mc.................... 33
Bezokolicznik
6. Szczliwe dziecistwo Janka.................. ........................................ 39
Czas przeszy (odmiana i typy alternacji)
7. Dobra wrka...................................................................... ......... 46
Czas przyszy zoony
8. Gdyby sta si cud......................................................................... 53
Tryb przypuszczajcy (warunkowy)
9. Zrbmy to!................................................................................... 60
Tryb rozkazujcy
10 List sentymentalny.............. ............................................... ........... 66
Strona bierna
11. Trudno si zdecydowa................................................................... 72
Podstawowe pary aspektowe czasownikw (pierwsze ogniwo aspektu)
12. Mw sobie, co chcesz!..................................................................... 78
Drugie ogniwo aspektu
13- Opamitaj si!...................................... ........................ ............. 84
Wtrne pary aspektowe - trzecie ogniwo aspektu
14. Pojad jeszcze dalej....................................................................... 90
Aspekt czasownikw ruchu
15. Lubi bywa.................................................. ............. ................. 97
Formy czasownikw oznaczajcych czynno wielokrotn (habitualn)
16. Do czego doszo?.......................................................................... 103
Czasowniki z prefiksem do-
17. Ja si nie nadaj........................................................................... 109
Czasowniki z prefiksem na-
18. Dlaczego paczesz?...................................................................... 116
Czasowniki z prefiksem nad-
19. Zawd jak kady inny...................... .................. 120
Czasowniki z prefiksem o-, ob-
20. Musimy odpocz......................... ................................................ 125
Czasowniki z prefiksem odr
21. Wystarczy popatrze...................................... ............... .............. 130
Czasowniki z prefiksem po-
22. Wszyscy o mnie mwi.................................................... ............... 135
Czasowniki z prefiksem pod-
23. Czynie przeszkadzam?......................................... ........................ 140
Czasowniki ?prefiksem prze-
24. Kogo Ci przypominam?............... ........................... 145
Czasowniki z prefiksem przy-
25. Nie rozdzierajmy szat............................................................ ....... 150
Czasowniki z prefiksem roz-
26 Nie bd udawa........................................................................... 155
Czasowniki z prefiksem u-
27. Wcigajcy zawd................................................... ...................... 160
Czasowniki z prefiksem w-
28. Mczyzna, ktry wybucha.................................... ................ ........ 165
Czasowniki z prefiksem wy-
29. Ju tutaj zostan....................... .............................................. ...... 170
Czasowniki z prefiksem z-/s-
30. Dlaczego zapominamy?............. ............................................. 175
Czasowniki z prefiksem za-
31. Kiedy byo inaczej........................................................................ 180
Nieosobowe formy czasownika
32. Twj kochajcy m...................................................................... 184
Imiesw przymiotnikowy czynny
33. Nie jestem zadowolony ............................................................ 188
Imiesw przymiotnikowy bierny
34. Zapominajc o wszystkim............................................................ 193
Imiesowy przyswkowe (wspczesny i uprzedni )
35. Zawracanie gowy......................................................................... 197
Rzeczowniki odczasownikowe

Rozwizania wicze........................................................................ 203


WSTP

Czasownik jest t czci mowy, ktrej uczcy si jzyka polskiego


cudzoziemiec powica uwag od pierwszej lekcji po ostatni. Poczt
kowa atwo tej nauki, wynikajca z faktu, e naley pozna jedynie
cztery koniugacje i trzy czasy, szybko ustpuje miejsca zawiociom aspek
tu. Okazuje si, e wyraanie czynnoci osadzonych w czasiejest w tym
jzyku niebywale zoone i rnorodne. Na domiar tego, pojawia si
sfera metajzyka, natrtna obecno skojarze metaforycznych, tak prze
cie dalekich odjednoznacznoci. Wszystko to zakca podany w gra
matyce ad i uniemoliwia chociaby przyporzdkowanie konkretnych
znacze konkretnym prefiksom czasownikowym.
Dzi trudno wyobrazi sobie podrcznik do naukijzyka polskiego
jako obcego pozbawiony obszernych omwie, wicze i przykadw,
powiconych wanie czasownikowi. Najczciej bywa tojednak ujcie
fleksyjne, troch zapominajce o sowotwrstwie i skadni.
Cms na czasownik to materiay pomocnicze napisane z myl o cudzo
ziemcach, ktrych stopie zaawansowaniajest zrnicowany i ktrym pra
ca z podrcznikiem kursowym, wjego klasycznej formule, wydaje si albo
monotonna, albo zbyt konwencjonalna. Pomylano turwnie o kolean
kach i kolegach lektorach, skazanych w swojej pracy zawodowej na bezu
stanne poszukiwanie lub preparowanie materiaw dydaktycznych.
Wybr, bo tak naleaoby traktowa t prac, skada si z trzydziestu
piciujednostek. Kada z nich zawiera tekst, wiczenia i klucz do nich,
umieszczony na kocu ksiki. Dobrjednostek zosta podyktowany tak
osobistym dowiadczeniem lektorskim autora,jak i wnioskami dajcymi
wycign si z lektury dwch fundamentalnych opracowa: Gramatyki,
jzyka polskiego dla cudzoziemcw Barbary Bartnickiej i Haliny Satkiewicz
(Warszawa 1990) oraz Gramatyki jzyka polskiego dla cudzoziemcw Zofii
Kalety (Krakw 1995).
Ze zrozumiaych wzgldw najwicej uwagi powicono zagadnie
niom zwizanym z aspektem czasownika, a wic tej problematyce, ktra
jest prawdziw przeszkod w opanowaniu polszczyzny. Kady z prefik
sw czasownikowych zosta opracowany indywidualnie, tak, by uatwi
zrozumieniejego charakteru.
Teksty, stanowice materia wyjciowy dla przyswojenia poszczegl
nych zagadnie, spreparowano w ten sposb, by czytajcy mg skupi
si wycznie na owych zagadnieniach, co powinno uatwi ich opano
wanie. Same teksty nie s ze sob powizane, awic opowiadane w nich
historie nie ukadaj si w cao. Autor stara si natomiast, by nasyci
je typowymi dla danych zagadnie gramatycznych formami skadnio
wymi i zwizkami frazeologicznymi.
Tematyka opowiada jest czsto kontrowersyjna, wrcz prowokuj
ca. Prawie zawsze ich bohaterowie s nosicielami nie najlepszych cech,
czy wrcz zymi ludmi. To wiadomy zamys! Postacie staj si przez to
mniej typowe dla podrcznikowej rzeczywistoci. Ich zachowanie bu
dzi sprzeciw lub ch komentarza. Prowokuje dojzykowej aktywnoci.
I o nic wicej tu nie chodzi! Publikacja ta nie lansuje negatywnego
wzorca Polaka. Tak zreszt, jak nie lansuj wzorca pozytywnego klasycz
ne podrczniki.
Jzyk opowiada jest, czy tylko bywa, kolokwialny, a wic w pewnym
sensie przemijajcy. Dzi to jednak jzyk ywy. Jutro, moe pojutrze,
powstan dziesitki nowych podrcznikw i materiaw.
Odrbnym, ale rwnie wanym zamysem byo zaprezentowanie pew
nego kontekstu kulturowego, bez ktrego wspczesne nauczanie jzy
ka nie powinno funkcjonowa. Nie naleyjednak doszukiwa si w tej
publikacji wielu treci kultury wysokiej, artystycznej. Bardziej bowiem
wyeksponowano w niej sfer realioznawcz.

Chciabym podzikowa pani prof. Annie Dbrowskiej z Uniwersy


tetu Wrocawskiego, panu prof. Wadysawowi Miodunce z Uniwersy
tetuJagielloskiego w Krakowie, oraz panu prof. Stanisawowi Dubiszo-
wi z Uniwersytetu Warszawskiego, bez ktrych pomocy, yczliwoci i rad
mj Czas na czasownik nigdy by nie nadszed.

Autor
Dzie pana Adama 1

Codziennie rano wstaj bardzo


wczenie. Szybko gimnastykuj si
i myj. Pniej pij kaw z mlekiem
lub ze mietank. Cauj on i id
do biura. Kiedy jest brzydka pogo
da, jad autobusem lub tramwajem.
Chtnie obserwuj ludzi, ktrzy
podruj razem ze mn.

Pracuj duo. Pisz listy i telefo


nuj. Czasem dyskutuj z dyrekto
rem. Wtedy miejemy si i artuje
my. Razem planujemy prac i razem
kierujemy biurem. Pan dyrektor
bardzo mnie szanuje.

Dlaczego wic nie czuj si do


brze? Dlaczego tak szybko si dener
wuj? Moe brakuje mi urlopu? Chy
ba yj za monotonnie. Ju tak du
ej nie mog. Potrzebuj soca, spo
koju, piewu ptakw.
* przykady
czasowniki czasowniki czasowniki czasowniki czasowniki
niedoko dokonane dokonane o niedokonane ruchu
nane nowym nieukierun-
znaczeniu kowanego
lecie polecie dolecie dolatywa
wylecie wylatywa 4 lata
przelecie przelatywa
i pj zej schodzi
doj dochodzi < chodzi
wyj wychodzi
podstawowe (prymarne) wtrne pary aspektowe
pary aspektowe
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Co pan Adam robi codziennie rano?
2. Kiedy pan Adam jedzie autobusem lub tramwajem?
3. Co pan Adam robi w biurze?
4. Z kim pan Adam dyskutuje?
5. Czy ycie pana Adamajest monotonne?
6. Czego potrzebuje pan Adam?
7. Czy pan Adam jest dyrektorem?

& -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (pisa) - pisz
1. Anna zawsze (kpa si).............................. dwa razy dziennie.
2. Czy to (paka)............................... ...................moje dzieci?
3. Adam i Marek (kupowa).................................... tylko mleko.
4. Czy ty (p i)................................................ kaw, czy herbat?
5. Polacy chtnie (caowa)............................... kobiety po rkach.
6. Nie tylko wy (denerwowa s i )......... .......... przed egzaminem.
7.Ja chtnie (dyskutowa)........................................... z bratem.
8. Anna ija czsto (gotowa)............................................ razem.
9. Ile lat (pracowa)..................................... pan w naszej firmie?
10. Adam codziennie (telefonowa)....................... ......... do Anny.

------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (ka) - kad
1. Czy swszyscy? Nie, (brakowa)....................................... Anny.
2.Ja nie mog tegoje. A ty (m c)......... .................................. ?
3.Jutro my (pom c).................................................. wam, a wy
(pomc)......................... ............................................nam.
4. Moja mama i babcia (piec)........................... doskonae pczki.
5.Ja nie (jecha)..................... ................. do Lublina. Moe Ewa
(jecha)....... .....................................................................
6. Terazjaju (i).............................do domu. Aon niech sobie
(i)....................................... . dokd chce, nawet do diaba.
7. Co (re)............................................................... twj pies?
8. Chyba wszyscy mczyni (kl)...............................................
Ja raczej nie (kl)................................................................
9.Jeste kobiet, ktrej ja nie (poj)...........................................
10. Punktualnie o smej rano Edwardju (pracowa)......................

E>
Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami w odpowied
nich formach: tuc, uciec, strzyc, ci, zapi, wrze, drze, d.
1. Dwa razy w miesicujestem u fryzjera i ............................ wosy.
2. Chyba wiesz, wjakiej temperaturze.................................. woda.
3. Pogodajest adna, ale.............................................. silnywiatr.
4. My............................................. talerze nie tylko na szczcie.
5.Jest zimno, dlatego Ewa.................................... szybko kurtk.
6. Koty zawsze......................................... kiedy widz mojego psa.
7. Adam najpierw pisze list do Anny. Pniej..................................
nerwowo kartk papieru, na ktrej go napisa. I kawaki wyrzuca
do kosza.
8. Ten njest tak ostry, e ..........................praktycznie wszystko.

Prosz wybra odpowiedni form czasownika.


1. TylkoJanek (miej, mieje, miejesz).......................................
si z tego, co mwisz.
2. Polacy chtnie (dyskutujemy, dyskutujecie, dyskutuj)................
................................................................ o polityce i sporcie.
3. To nieprawda, e ja do ciebie nigdy nie (telefonujesz, telefonuj,
telefonuje)...........................................................................
4. Dzisiaj kobietyju. raczej nie (pieczecie, pieczemy, piek) .............
ciast, aleje (kupujesz, kupuj, kupujemy)...............................
5. Nie wiem, dlaczego w Polsce mczyni (yjemy, yj, yjesz)......
.................................................................krcej ni kobiety.
6. Anno, dlaczego (czesz, czeszesz, czesze)...................................
wosy moim grzebieniem?
7. Adam,jak wszyscy sportowcy, (pragnie, pragn, pragniesz)............
...................................... uczestniczy w igrzyskach olimpskich.
8. Czy wyjeszcze (korespondujesz, korespondujecie, koresponduje
my) ................................................... z tym Anglikiem?
9. Kiedy id na spacer, mj pies (biegn, biegniemy, biegnie)..........
.....................................................obok mnie.
10. Ty, Adamie, (yje, yjesz, ^emy)...............................................
ponad stan. My tak nie (yj, yjemy, yjecie).............................

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wybra odpowiedni czasownik i poda go we waciwej formie
gramatycznej.
WZR; Anna regularnie (pisa, czyta, rysowa) listy do Adama.
Anna regularnie pisze listy do Adama.
1. Adam jutro (jecha, wiedzie, pracowa)...............do Krakowa.
2. Moi rodzice chtnie (chcie, je,jecha)..................................
kolacj w restauracji.
3. Ci ludzieju drugi rok nigdzie nie (pracowa, potrzebowa, brako
wa) ...................................................................................
4.Jeste zdenerwowany, wicja niechtnie z tob (obserwowa, tele
fonowa, artowa)...............................................................
5. Czy to jest tylko polski zwyczaj, e mczyni (caowa, gotowa,
denerwowa)................................................ kobiety w rk?
6. Nie rozumiem dlaczego Adam i Marek (rezygnowa, studiowa,
obserwowa)..................................................... matematyk
i chemi jednoczenie.
7. Na pnocy (rwa, wia, zwa).............................. silne wiatry.
8. Nasi koledzy zawsze raz w roku (jecha, uciec, biec)---
na dugi wypoczynek w gry.
9. My rzadko (nie, ka, mokn).............................
si spa przed pnoc.

E ) ------------------------------------------------------------------------------------------------------
Podane w tabeli czasowniki prosz uoy wedug znacze.
WZR: dyskutowa - mwi, opowiada/,, rozmawia
1. obserwowa-.......................................................
2. paka-..............................................................
3. spacerowa - ........................................................
4. psu-.................................................................
5.pilnowa- . ..............................................
6. m y-..........
7. wychowywa -

uczy, kpa, i, biec, strzec, demolowa, czyci, lamentowa, widzie,


ksztaci, chodzi, chroni, ka, szkoli, niszczy, szlocha, opiekowasi,
puka, dewastowa, patrze, oglda,

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (mokn) - mokn
1. (ja) Codziennie rano (wstawa) bardzo wczenie.
2. (ja) Szybko (mysi) i (gimnastykowa).
3. (ja) Pniej (pi) kaw z mlekiem lub ze mietank.
4. (ja) (caowa) on i (i) do biura.
5. (ja) Kiedy jest za pogoda, (jecha) autobusem lub tramwajem.
6. (ja, oni) Chtnie (obserwowa) ludzi, ktrzy (podrowa) razem
ze mn.
7. (ja) (pracowa) duo.
8. (ja) (pisa) listy i (telefonowa).
9. (ja) Czasem (dyskutowa) z dyrektorem.
10. (my) Wtedy (mia si) i (artowa).
11. (my) Razem (planowa) i razem (kierowa) biurem.
12. (on ) Pan dyrektor bardzo mnie (szanowa).
13. (ja) Dlaczego wic nie (czu si) dobrze?
14. (ja) Dlaczego tak szybko (denerwowa si)?
15. (on) Moe (brakowa) mi urlopu?
16. (ja) Chyba (y) za monotonnie.
17. (ja) Ju tak duej nie (mc).
18. (ja) (potrzebowa) soca, spokoju, piewu ptakw.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. y ponad stan.
2. Tuc talerze (szko, szklanki, kieliszki) na szczcie.
3. I do diaba.
Koniugacja I

- -emy
esz -ecie
-e -
.
chc chcemy
chcesz chcecie
chce chc
Czy boisz si myszy? 2
-Anno, dlaczego stoisz na krzele?
-Poniewa bardzo boj si myszy.
- Czy to z tego powodu krzyczysz?
-Tak, wrzeszcz z tego powodu. Przecie sy
szysz.
- Chyba musisz prosi mnie o pomoc.
- Nigdy o nic ci nie prosz, ale teraz...
-Teraz to robisz?
- Robi, bo musz.
- Moe wolisz zadzwoni po policj ?
- Dlaczego kpisz?
- Nie kpi. Tylko troch mieszy mnie ta cala
sytuacja.
- Piotrze, czy lubisz patrze, jak cierpi?
- Przecie nie patrz.
- Wic zrobisz co wreszcie?
- Wanie o tym myl.
-Widz, e doskonale si bawisz.
- Chyba nie mwisz tego powanie?
- To dlaczego nic nie robisz?
- Dlatego, e..:
- Dlatego, e ty te boisz si myszy. Prawda?
Czemu milczysz?
- Wstydz si.
I
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Anna siedzi na stoku?
2. Czy Anna boi si Piotra?
3. W jakich sytuacjach Anna prosi Piotra o pomoc?
4. Czy Anna bdzie dzwoni na policj?
5.0 czym myli Piotr?
6. Czy Anna jest odwana?
7. Dlaczego Piotr nie pomaga Annie?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (prosi) - prosz
1. Pastwo Kowalscy (lecie)............................na urlop do Woch.
2. Dzieci, dlaczegojeszcze nie (lee)...........................w kach?
3. My chtniej (chodzi)..................................................do kina
ni do teatru.
4. W restauracji zawszeja (paci)............................... rachunek.
5. Ty (ba si)......................................... nawet wasnego cienia.
6. Adam chtnie (marzy)...........................o dalekich podrach.
7. Anno, dlaczego (patrze).............................. tylko na Adama?
8. Dlaczego ona (prosi)............... nas zawsze o rzeczy niemoliwe?
9. Ten stary autobusju od dawna nie (wozi)............... pasaerw.
10. Czy tyzawsze (spa)................................... przy otwartym oknie?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (chodzi) - chodz
1. Anno, czy (myle).......................................... czasem o mnie?
Boja zawsze (myle)........................................ tylko o Tobie.
2. Dlaczego ty (widzie)........................... tylko wasne problemy?
3. Anna wyglda najpikniej, kiedy si (zoci).............................
Dlatego ja czstoj (zoci)..................................................
4. Czy ty dugoju (sta)...................................pod oknem Anny?
Ja pod jej oknem (sta)........................... najwyej pl godziny.
5. Czy wiesz, co lak (szumie)............................................? To
chyba (szumie)........................................................ morze.
6. Mj pies nigdy sam nie (trafi)................................... do domu.
7.Ju od lat nie (pali)............................................. papierosw.
Ale wiem, e ty cigle (pali)...................................................
8..Na wakacje pastwo Nowak (jedzi)......................... do Zako
panego. Ich syn (jedzi).......................................nad morze.
ja najchtniej (jedzi)................................. po caym kraju.
9. Jeste tak roztargniona, e cigle co (gubi).............................
Ja nigdy niczego nie (gubi)...................................................
10. Codziennie rano Adam (goli si)...........................................
Marek i Pawe (goli si).................................... sporadycznie.

E>--------------------------------------
Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami w odpowied
nich formach: zaleenalee, chodzi.
1. Czy ten pikny zegarek........................................... do ciebie?
2. Lubi, kiedy co.............................................. tylko ode mnie.
3. Nie ukrywam Anno, e ....................................... mi na Tobie.
4. U nas w domu s dwa zegary i chyba sze zegarkw. A kady z nich
................................... . .......................................... inaczej.
5. Adam i Anna znaj si od wielu lat. Ale......................................
ze sob dopiero od roku.
6. Podczas jazdy pocigiem n ie..................................................
wychyla si przez okno.
7. Anna jest materialistk. Jej zawsze.................. tylko o pienidze.
8. Adamjest cakowicie apolityczny, Dlatego nie.............................
do adnej partii ani organizacji.
9. Zawsze powtarzam moim dzieciom, e nie..................................
ba si dentysty. Samjednak nie do koca w to wierz.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wybra odpowiedni form czasownika.
1. Cigle nie pamitam, kto powiedzia (mylimy, myl, mylisz):
....................................................................... wic jestem.
2. Kiedy Anna mwi o maestwie, Adam konsekwentnie (milczymy,
milcz, milczy).....................................................................
3. Mieszkasz tam, gdzie diabe mwi Dobranoc. Dlatego chyba tylko
on bez problemu do ciebie (trafimy, trafi, trafi).......................
4. Nie jestem gruby! Ale kiedy tylko mog, chtnie (gubi, gubi, gu
bisz) ......................................................... zbdne kilogramy.
5.Janek i Micha nigdy nie (golimy, gol, golicie)............................
................................................. si przed wanym egzaminem.
6.Polacy s narodem, ktry doskonale (robimy, robi, robi)
dobr min do zej gry.
7..Noc lubi patrze przez otwarte okno, jak moi ssiedzi (gasz, ga
sicie, gasz) ................................ wiata w swoich mieszkaniach.
8. Basiu, czy tycigejeszcze (marz, marzysz, marzy).......................
.............................................................. o krlewiczu z bajki?

& -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wybra odpowiedni czasownik i poda go we waciwej formie
gramatycznej.
1. Aniajestjeszcze maa i (mwi, ba, marzy)...............................
........................................................................si sama spa.
2. Nie wiem, dlaczego wy zawsze (zoci, musie, patrze)................
si, kiedy rozmawiamy o wsplnych wakacjach.
3. Gotujesz doskonale, aleja (goli, wole, zalee).........................
............................................................zje co w restauracji.
4. Nie wiemjaki wy (dojrze, widzie, patrze)................................
......................................... sens w cigym chodzeniu do teatru.
5. Niejestemyju dziemi. Chtniejednak (wierzy, marzy, sysze)
............................................................ w witego Mikoaja.
6. To prawda, panie dyrektorze, e my wszyscy pana nie lubimy. A na
wet nie (krzycze, cierpie, mierdzie)...................................
Niestety, (widzie, musie, wole)............................................
.........................................................z panem wsppracowa.
7. Anna nie jest tak pikna i atrakcyjna, jak sama o sobie (widzie,
myle, wole)......................................................................
8. Ty, Pawle,jeste tak zarozumiay, e (mie, patrze, widzie)..........
................................................... tylko czubek wasnego nosa.
>-------------------------------
Podane w tabeli czasowniki prosz uoy wedug znacze.
WZR: myle - zastanawia si, mniema, duma
1. patrze-............................................................
2. mwi - ..............................................................
3. robi-................................................................
4. zgodzi si - .........................................................
5. trafi-................................................................
6. marzy - ..............................................................
7. goni - ...............................................................

tropi, dotrze, widzie, pracowa, obserwowa, gada, aprobowa, ni,


chcie, poszukiwa, dyskutowa, popiera, dziaa, odszuka, pragn,
spoglda, rozmawia, czyni, ciga, znale, akceptowa,

& -----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (goli) - gol

1. (ty) Anno, dlaczego (sta) na stoku?


2. (ja) Poniewa bardzo (ba si) myszy.
3. (ty) Czy z tego powodu (krzycze)?
4. (ja) Tak, (wrzeszcze) z tego powodu.
5. (ty) Przecie (sysze).
6. (ty) Chyba (musie) prosi mnie o pomoc.
7. (ja) Nigdy o nic ci nie (prosi), ale tym razem...
8. (ty) Teraz to (robi)?
9. (ja) (robi), bo (musie).
10. (ty) Moe (wole) zadzwoni po policj?
11. (ty) Dlaczego (kpi) ?
12. (ja) Nie (kpi).
13. (ona) Tylko troch (mieszy) mnie ta caa sytuacja.
14. (ty, ja) Piotrze, czy (lubi) patrze, jak (cierpie)?
15. (ja) Przecie nie (patrze).
16. (ty) Wic (zrobi) co wreszcie?
17. (ja) Wanie o tym (myle).
18. (ja, ty) (widzie), e doskonale si (bawi).
19. (ty) Chyba nie (mwi) tego powanie?
20. (ty) To dlaczego nic nie (robi)? Dlatego, e....
21. (ty) Dlatego, e ty te (ba si) myszy. Prawda?
22. (ty) Czemu (milcze)?
23. (ja) (wstydzisi).

&
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Tam, gdzie diabe mwi Dobranoc.
2. Gubi kilogramy.
3. Widzie tylko czubek wasnego nosa.
4. Robi dobr min do zej gry.
5. Ba si wasnego cienia.

Koniugacja II

- -imy/-ymy
-isz/-ysz -icie/-yde
-/- -

np. lub
widz widzimy sysz syszymy
widzisz widzicie syszysz syszycie
widzi widz syszy sysz
Tak czy nie?

Tak bardzo Ci kocham!


Przecie moesz to czyta w mo
ich oczach. Jeste Krystyno
pierwsz kobiet, przed ktr
klkam. Dlatego teraz i tutaj
pytam: Czy mam szans na
wsplne ycie z Tob? Znasz
mnieju tyle lat. Masz wic wia
domo, e tylko ja dam Ci
prawdziw mio, spokojne
ycie i dobrobyt. Do tego
wszystkiego wietnie gram na
akordeonie. W domu sam bez
trudu naprawiam instalacje
elektryczne i hydrauliczne.
Sprztam bardzo dokadnie. Kiedy mam kopoty, nie sigam jak inni
mczyni po alkohol. Nie uciekam od trudnoci, lecz odwanie sta
wiam im czoo. Przyznasz te, e bardzo dbam o swj wygld. Ubieram
si modnie i elegancko. Uprawiam sport. Gram w szachy i doskonale
pywam. Znam si rwnie na sztuce i literaturze. Czytam tylko klasyk.
Zachwycam si malarstwem i rzeb awangardow. Ale bardzo dokucza
mi samotno. Znam wprawdzie wiele kobiet i czasem nawet z kim si
spotykam. Tojednak nie ma znaczenia, bo ja - Roman Nowak, czekam
na Ciebie, Krystyno Kowalska! A Ty zmuszasz mnie, bym czeka bez ko
ca. Zawsze ozible mnie witasz i zawsze zbyt szybko egnasz. Nie odpo
wiadasz na moje listy. Chtnie sprzeczasz si ze mn. Teraz te bardziej
zachwycasz si tym prezentem ni mn. Po prostu zamykasz mi drog
do szczcia. Ale nie moesz zamkn mi ust. Dlatego uparcie powta
rzam, e Ci kocham. Przyznasz, e stawiam spraw jasno i otwarcie.
Wic tak, czy nie?
wicz. 2
1. podpali 2. podci 3. podpisa 4. podrzuc 5. podczy 6. podskoczy
7. podnie
wicz. 3
1. podsusz 2. podgrzej 3. poduczy 4. podchwyciy 5. podrobi 6. podleczy
7. podbudoway 8. podliczy 9. podsucha 10. podpatrze
wicz* 4
L podla 2, podwie 3. podmy 4. podtrzymuj 5 podgotowa 6. podway
7. podprowadz 8, podjedziemy 9. podpywaj 10. podejdziemy
wicz. 6
1. Nie, ju si odkochaem*
2. Nie, ju si nauczyem.
3. Nie, ju si nachorowaem.
4. Nie, ju si naczekaem.
5. Nie, ju si dopytaem.
6. Nie, ju si napracowaem.
7. Nie Ju si wyspaem.
8. Nie,ju si nasuchaem.
9. N ie j u wyleczyem.
10. Nie Ju wysprztaem.
wicz. 7
przy-, za-, do-, w-, wy-, o-, wy-, u-, za-, za-, u-, u-, po-, o-, o-, na-, o-, przy-, wy-,
z-, za-, roz-, po-, prze-, wy-, po-, wy-, za-, u-, wy-, po-, po-, po-, przy-, wy-, po-

23. CZYNIE PRZESZKADZAM?

wicz. 2
1. przegapi 2. przeczytaem 3. przeliczy 4. przechowa 5. przey 6. przepijaj
7. przegraem 8, przesiedzia
wicz. 3
1. przeprowadzi 2. przeoy 3. przelaa 4. przenieli si 5. przejechae/a
6. przepiszesz 7. przewie 8, przejecha 9. przechodz 10. przebudowa
wicz. 4
1. przezibi 2. przeprosi 3. przepyta 4. przesolia 5. przesta 6. przesadzi
7, przewidzie 8, przesyszaem
wicz. 6
1. na-, wy- 2. za-, wy- 3.z-, na- 4. na-, roz-, wy- 5. po-, za- 6. po-, w- 7. u-, za-, na-
. w-, prze- 9. przy-, do-

Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Roman czsto klka przed kobietami?
2. Czy Romanjest muzykalny?
3. Co robi Roman,kiedy ma kopoty?
4.Jakimi dyscyplinami sportu interesuje si Roman?
5. Czy Krystyna interesuje si Romanem?
6. Czym zachwyca si Krystyna?
7. Czy Krystyna i Roman s dobr par?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (gra) - gram

1. Marek nie (czyta)..................................... nigdy w autobusie.


2. Dlaczego ty zawsze (czeka)............... na mnie tylko pi minut?
3. My od niedawna (gra).................................... w tej orkiestrze.
4.Ja (kocha)..................................................... ciju tyle lat.
5. Czy wy nigdy nie (m ie)............................................... dosy?
6. Czy myl o tobie ju nigdy nie (da)...................... mi spokoju?
7. Tb taj nikt nie (pywa)........................... tak dobrze jak Micha.
8. Kto (pyta).......................................................... . nie bdzi.
9. Czy to nie twoi rodzice (wysiada)......... ................z autobusu?
10. Matki zawsze (zmusza)...........................................................
........................................................dzieci do jedzenia warzyw.

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (pyta) - pytam

1. Czy ty, Adamie, (sucha).........................................................


muzyki organowej? Bo Anna ija (zachwyca si).........................
........................................................................ tak muzyk.
2. Kiedy Polacy (wita)................................................... swoich
goci, s bardzo serdeczni i zadowoleni. A kiedy ich (egna)
.................................................... . najczciej jest im smutno.
3.Janekju od lat nie (dba).......................................... o swoje
zdrowie. Teraz (dba)............ .......................... o nie lekarze.
4. Chopcy czsto (dokucza)...................................... dziewcz
tom, ale nie zawszeje za to (przeprasza)..................................
5. Ta sytuacja (zmusza)...........................mnie do zastanowienia.
6. Pan Lewandowski (naprawia)..............................stare zegary.
Rwnie caajego rodzina (powica).....................................
.............................................................temu swj wolny czas.
7. Moi ssiedzi czsto (sprzecza s i )................................. ze sob.
Zwaszcza kiedy (rozmawia).................................. o polityce.
8. Dlaczego ty nic (zamyka)................................... okna na noc?
My najczciej (przezibia si)........................... wanie noc.
9. Dlaczego ty (opowiada).................................... takie bzdury?
Nasi gocie (sucha).....................cijedynie przez grzeczno.
10. Argumenty, ktrych wy (uywa)......................... . s oczywiste.
Teraz my (szuka).................................... na nic odpowiedzi.

Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami w odpowied


nich formach: przekona, mie, czeka, stawia, spnia si, rozmienia si,
umiera, sucha, zna, pyta, sprzta.
1. Kiedy gram w gry planszowe, to.................................................
....................................................... wszystko najedn kart.
2. W Polsce bardzo wiele osb...................................................
............................... z powodu chorb serca i ukadu krenia.
3. Jeli kto robi zbyt wiele niewanych rzeczy, to mwimy o nim, e
......................................................................... na drobne.
4. Nie lubi nosi krawatw. I chyba nigdy si do nich nie................
5. Dobrze.................................... ministra Nowaka, ale teraz nie
................................................................... z nim kontaktu.
6. Wczoraj miaem goci. Teraz...................................................
........................................................po nich cae mieszkanie.
7. Ty n ic................................................, kiedy do ciebie mwi.
A pniej................................................. o to samo dwa razy.
8. Czy wiesz, e .....................................................na ciebie ju
od p godziny? Moe............................................ specjalnie?
---------------------------------------------------------------------------------
Prosz wybra odpowiedni form czasownika.
1. Krzysztof (zbieram, zbiera, zbierasz).........................................
znaczki pocztowe. Ja i Marek (podziwiam, podziwiacie, podziwia
my) .................................................................jego kolekcj.
2. Problem polega na tym, c wszyscy moi koledzy (kochamy, kochaj,
kocham)...................................... Ann. Ja zreszt te si ni
od lat (zachwycam, zachwycamy, zachwyca)..............................
3. Mj dziadek chtnie (opowiadam, opowiada, opowiadasz)............
.................................o swojej modoci. Nie tylkoja (suchamy,
sucham, sucha)......................................go z zaciekawieniem.
4. Anno, czy (zna, znasz, znam)............................................. ju
mojego koleg Michaa? Nie? A mylaem, c wszyscy go (zna, zna
j, znam)................................
5. Dlaczego wy wszystkie muzea i galerie w tym miecie (zamykamy,
zamykacie, zamykaj).......................................... tak wczenie?
6. Janek nie jest profesjonalnym muzykiem. A mimo to (gra, gram,
grasz)........................... . tak piknie na fortepianie.
7. Starsi ludzie raczej nie (czytasz, czytamy, czytaj)..........................
bez okularw.
8. Kiedy (wracasz, wracacie, wracaj)...................... twoi rodzice?

Prosz wybra odpowiedni czasownik i poda go we waciwrej formie


gramatycznej.
1. Jestem stary i chory. Mam problemy ze zdrowiem. A najbardziej
(uywa, dokucza, zmusza)................................mi skleroza.
2. One znaj doskonale polsk literatur. Czy faktycznie tak duo (py
ta, opowiada, czyta)....................................................... ?
3. Moja babcia ma cigle doskona figur. Ona bardzo (wita, dba,
uywa)...................................................................o siebie.
4. Obecna sytuacja finansowa naszych rodzicw (zamyka, zmusza,
egna)...................................... .......... nas do oszczdzania.
5. W Polsce nikt nie (odpowiada, wita, pyta)...............................
......................................................... kobiet, ile maj lat.
6. Annajest wyjtkowo punktualna. Ja, niestety, czsto si (wita, sp
nia, czeka)........................................................................
7. Lubimy naszych ssiadw, ale nigdy ich nie (zaprasza, pyta, e-
gna).................................................................... do siebie.
8. Myjedziemy dalej, ale wy (wraca, wysiada, wsiada)...................
...................................................... na nastpnym przystanku.

Prosz podkreli czasowniki, ktre nic pasuj


WZR: dokucza, przeszkadza, czeka, szkodzi
1. naprawia, reperowa, sprzta, remontowa
2. dba, opiekowa si, gotowa, troszczy si, pielgnowa
3. sprzecza si, rozmawia, kci si, spiera si
4. opowiada, mwi, dyskutowa, rozmawia, myle
5. umiera, gin, przepada, traci, trafi
6. wysiada, wychodzi, wymyla, wypywa

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (wsiada) - wsiadam
1. (j a) Tak bardzo Ci (kocha)! Przecie moesz to czyta w mo
ich oczach.
2. (ty) Jeste Krystyno pierwsz kobiet, przed ktr (klka).
3. (ja) Dlatego teraz i tutaj (pyta):
4. (ja) Czy (mie) szans na wsplne ycie z Tob?
5. (ty) (zna) mnie ju tyle lat.
6. (ty, ja) (mie) wic wiadomo, e tylkoja (da) Ci prawdziw
mio, spokojne ycie i dobrobyt.
7. (ja) Do tego wszystkiego wietnie (gra) na akordeonie.
8. (ja) W domu sam bez trudu (naprawia) instalacje elektrycz
ne i hydrauliczne.
9. (ja) (sprzta) bardzo dokadnie.
10. (ja) Kiedy (mie) kopoty, nie (siga) jak inni mczyni po
alkohol.
11. (ja) Nie (ucieka) od trudnoci.
12. (ja) Lecz odwanie (stawia) im czoo.
13. (ty, ja) (przyzna) te, e bardzo (dba) o swj wygld.
14. (ja) (ubiera si) modnie i elegancko.
15. (ja) (uprawia) sport.
16. (ja) (gra) w szachy i doskonale (pywa).
17. (ja) (zna si) rwnie na sztuce i literaturze.
18. (ja) (czyta) tylko klasyk.
19. (ja) (zachwyca si) malarstwem i rzeb awangardow.
20. (ona) Ale bardzo (dokucza) mi samotno.
21. (ja) (zna) wprawdzie wiele kobiet.
22. (ja) Czasem nawet z kim (spotka si).
23. (ono, ja) Tojednak nie (mie) znaczenia, boja (czeka) na Ciebie!
24. (ty) A Ty (zmusza) mnie, bym czeka bez koca.
25. (ty) Zawsze ozible mnie (wita).
26. (ty) Zawsze zbyt szybko (egna).
27. (ty) Nie (odpowiada) na moje listy.
28. (ty) Chtnie (sprzecza si) ze mn.
29. (ty) Teraz te bardziej (zachwyca si) tym prezentem ni mn.
30. (ty) Po prostu (zamyka) mi drog do szczcia. Ale nie mo
esz zamkn mi ust.
31. (ja) Dlatego uparcie (powtarza), e Ci (kocha).
32. ( ty, ja) ( przyzna), i (stawia) sprawjasn o i otwarcie .Wic tak,
czy nie?

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Stawia sprawjasno.
2. Zamyka komu usta.
3. Stawia wszystko najedn kart.
4. Rozmienia si na drobne.
5. Stawia czoo trudnociom.

Koniugacja III

-am -amy
-asz -acie
-a

np.
gram gramy
grasz gracie
gra graj
Czego nie rozumiem 4

Dlaczego pan tak duo je, panie Macieju?


Wiem, e ma pan apetyt, ale...
Ach, nie umie pan sobie odmwi.
A czy wic pan, jakie s tego konsekwencje?
To zbdne kilogramy!
Jak miem pana poucza?
Przepraszam, ale wiem, co robi.
Nie rozumiemjednak paskiego zachowania.
Ja tejem obfite posiki.
My, PolacyJemy smacznie, ale czsto zbyt duo.
Pniej nie umiemy poradzi sobie z nadwag.
Doskonale wiem, e to i paski podstawowy problem.
Sam pan rozumie, e powinnimy z tym walczy.
miem twierdzi, e to konieczno.
Jestem lekarzem i umiem panu pomc.
Niech panje tylko raz dziennie.
Czy umie pan gotowa?
My z onjemy wycznie gotowane rzeczy.
Polacy nic wiedz, jakie to wane.
Nie rozumiej zasad dietetyki.
Jedz za tusto, za sodko i zbyt kalorycznie.
I nikt nie mie im tego gono powiedzie.
Ihne narody wiedz,jak si odywia.
Jedz ryby, warzywa, owoce.
Myjemy misa, wdliny, tuszcze i sodycze.
Czy nie umiemy tego zmieni?
Czas pj po rozum do gowy.
Nie rozumiem, dlaczegojest pan zdenerwowany.
Co? Jest pan godny?
E>---------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
X. Dlaczego pan Maciej duo je?
2. Czy pan Maciej ma nadwag?
3. Kto poucza pana Macieja?
4.Jak odywiaj si Polacy?
5. Co jest podstawowym problemem pana Macieja?
6. Co jedz inne narody?
7. Dlaczego pan Maciej jest zdenerwowany?

* -----------------------------------------------------------------------------------------------------------

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (je) -je m
1. To nieprawda, e Polacy (je)..................... codziennie bigos.
2. Ty (wiedzie)............................................, e mwi prawd.
3. Nie lubi mwi o tym, e nie (umie)......................... pywa.
4. To niedobrze, e Anna (je)....................... kolacj tak pno.
5. Czego ty znowu nie (rozumie)...............................................?
6. Ja doskonale (wiedzie)...................................................... .
ile kosztuje taki samochd.
7. My nie (mie)......................................................................
proponowa wam swojej pomocy.
8. Czy oni (umie)..........................co wicej ni tylko narzeka?
9.Jak ty (mie).......................................tu jeszcze przychodzi?
10. Wy chyba nic nie (wiedzie)...................................................
i niczego nie rozumiecie.

E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (umie) - umiem,
1. Hania doskonale gotuje. Ale nie (umie).....................................
robi tak dobrego bigosu jak jej matka.
2. Na zajciach u profesora Woniaka nikt nie (mie).....................
.................... ........................przeszkadza ani gono rozmawia.
3. Adrian (wiedzie)....................................................... wicej
nijego koledzy. Ale nawet on nie (rozumie).............................
.....................................................................tego problemu.
4. Kasia jest wegetariank i (je)........................................ tylko
potrawyjarskie.Ja (je)............... ............ w zasadzie wszystko.
5. Moja papuga nie (umie)...................................... ani mwi,
ani piewa. Nie jest nawet kolorowa. Sam nie (wiedzie).........
................................................. , dlaczegoj tak bardzo lubi.
6. To pewne, e mczyni nie (rozumie).....................................
kobiet. Ale czy kto (rozumie)................................mczyzn?
7. Kocham Ann, ale nie (mie)........................... zatelefonowa
do niej. Adam (mie)........................... robi to codziennie.
8. Pan (um ie)............................... za malo, eby tutaj pracowa.
Nasi pracownicy (wiedzie).............................znacznie wicej.

Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami w odpowied


nich formach: umie, je, wiedzie, mie, rozumie.
1.Ja nie......................... kama. A ty.................................... ?
2.Janek nic nie........................................... o naszym spotkaniu.
3.Jcszczc nic mog powiedzie, e...............................................
cudzoziemcw. Oni te nigdy do koca nie................................
...........................................................polskiej rzeczywistoci.
4. Pastwo Dbrowscy najchtniej........................... na kolacj co
lekkostrawnego. Ich crka Anna wcale nie..................... kolacji.
5. To moja wina. I nie................................................................
............................................ nawet prosi was o przebaczenie.
6. Nasi przodkowie potrafili wietnie jedzi konno. My ju tego ra
czej nie...............................................................................
7................................................................... . eni nic wiem.
8. Wiem, e nic nie...................................................................
9. W obecnoci tak doskonaych specjalistwja nie........................
......................................................................zabiera gosu.
10. Czy ty................................................................... wybacza?

Prosz wybra odpowiedni form czasownika.


1. My rzadko (jecie,jemy,je m )....................................................
....................................... w tej restauracji. Tutaj jest za drogo.
2.Ja nie zawsze wiedziaem to wszystko, co (wiesz, wie, wiem).............
...............................................teraz.
3.Janek ciglejeszcze nie (umie, umiem, umiesz)..........................
...............................................................jedzi na rowerze.
4. Pan Kowalski pi tak smacznie, e jego ona nie (miem, miesz,
mie)................................................................... go budzi.
5. Zagroenia ekologiczne s naszym wsplnym problemem. Ale chy
ba nie wszyscy to (rozumiesz, rozumiemy, rozumie)......................
6. Dzisiaj Anna ijej ssiedzi razem (jemy, jedz, jecie).....................
.................................... kolacj.
7. 'Iy, synu, nie (wiesz, wiem, w ie).................................................
jeszcze wielu rzeczy. Ale przecie nie od razu Krakw zbudowano.
8. Adam, w przeciwiestwie do swoich kolegw, (umiej, umiecie,
umie)........................................... tyle, e moe zda egzamin.

^ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wybra odpowiedni czasownik i poda go we waciwej formie
gramatycznej.
1. Czy fakt, eja nie (rozumie, umie, wiedzie)............................
taczy, bardzo ci przeszkadza?
2. Posta wybitnej polskiej badaczki Marii Skodowskiej-Curie tak fa
scynuje naszych synw, e (umie, wiedzie, rozumie).................
.......................................... o niej wicej ni my.
3. Jzyk czeski jest blisko spokrewniony z polskim. Nie znaczy to jed
nak, e Czesi i Polacy (wiedzie, umie, rozumie).......................
................................................... si bez wikszych trudnoci.
4. W czasie egzaminw zawsze bardzo si denerwuj. Nawet kiedy
wszystko (je, umie, mie)..................................................
5. Poyczae mi ju tyle razy parasol, e nie (umie, mie, wiedzie)
......................... ................................. ci znowu o to prosi.
6. Sodycze s bardzo kaloryczne, dlatego my (wiedzie, umie,
mie)...................................................... sobie ich odmwi.
7. wiat kryje w sobie tyle tajemnic. Dla nas najwspanialsze jest to,
czegojeszcze nie (wiedzie, mie, umie)...............................
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz podkreli czasowniki, ktre zostay uyte niewaciwie.


WZR: Nie mog opowiedzie ci tej ksiki, bojeszczejej nie ( czytaem,
znam, wiem).
1. Nie mog ugotowa bigosu, bo tego nie ( umiem, znam, ^potrafi).
2. Nie rozwi tego zadania, bo go nie ( rozumiem, wiem, znam).
3. Nie pytaj mnie o co, czego nie (Jem, znam, pi).
4. Nie proponuj mi na kolacj limakw, bo ich nigdy nie (miem, jem,
spoywam).
5. Nie wygosz tego referatu, bo nie ( rozumiem, miem, umiem) wyst
powa publicznie.
6. Nie mog przyj do ciebie, bo nie {wiem, pamitam, umiem) gdzie
tywaciwie mieszkasz.
7. Nie przeprosz Marcina, bo nie (miem, wiem, rozumiem) za co.
8. Nie pjd jeszcze do ka, bo nie (chc, umiem, wiem) tak wczenie
zasypia.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (je) - jem

1. (on) Dlaczego pan tak duo (je), panie Macieju?


2. (ja) (wiedzie), e ma pan apetyt, ale...
3. (on) Ach, nie (umie) pan sobie odmwi.
4. (on) A czy (wiedzie) pan, jakie s tego konsekwencje? To
zbdne kilogramy!
5. (ja) Jak (mie) pana poucza?
6. (ja) Przepraszam, ale (wiedzie) co robi.
7. (ja) Nie (rozumie) jednak paskiego zachowania.
8. (ja) Ja te (je) obfite posiki.
9. (my) My, Polacy, (je) smacznie, ale zbyt duo.
10. (my) Pniej nie (umie) poradzi sobie z nadwag.
11. (ja) Doskonale (wiedzie), e to i paski podstawowy pro
blem.
12. (on) Sam pan (rozumie), e powinnimy z tym walczy.
13. (ja) (mie) twierdzi, i to konieczno.
14. (ja) Jestem lekarzem i (umie) panu pomc.
15. (on) Niech pan (je) tylko raz dziennie.
16. (on) Czy (umie) pan gotowa?
17. (my) My L on (je) wycznie gotowane rzeczy.
18. (oni) Polacy nie (wiedzie) . jakie to wane.
19. (oni) Nie (rozumie) zasad dietetyki.
20. (oni) (je) za tusto, za sodko i zbyt kalorycznie.
21. (on) 1nikt nie (mie) im tego gono powiedzie.
22. (oni) Inne narody (wiedzie), jak si odywia.
23. (oni) (je) ryby, warzywa, owoce.
24. (my) My (je) misa, wdliny i sodycze.
25. (my) Czy nie (umie) tego zmieni?
26. (ja) Nie (rozumie), dlaczego jest pan zdenerwowany. Co? Jest
pan godny?

E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Pj po rozum do gowy.
2. Smacznie spa.
3. Nie od razu Krakw zbudowano.

Koniugacja TV

-em -emy
-esz -ecie
-e -ej

np.
jem jemy
jesz jecie
je jedz
Chcie to mc 5

eby by kim wanym, trzeba duo


pracowa. Trzeba uczy si, a pniej
gruntownie studiowa. Czyta powa
ne ksiki i artykuy. Naleyjedzi na
konferencje i sympozja naukowe. Roz
mawia z mdrymi ludmi i kontak
towa si z najlepszymi specjalistami.
Nigdy nie gada o bzdurach, lecz dys
kutowa o istotnych problemach. Sta
wia pytania i szuka na nie odpowie
dzi. To wane, eby nie wstydzi si
pyta. Trzeba pilnie obserwowa lu
dzi. Czsto prbowa, eksperymento
wa, a nawet ryzykowa. Tylko w ten
sposb mona poznawa i stara si ro
zumie wiat. Naley wybra wasn
drog i umie ni i do celu.
Naley pamita, by nie marnowa czasu. Oczywicie, mona zaj
si sportem i troch pywa czy gra w tenisa. Ale nie trzeba zaraz biec
codziennie kilka kilometrw.
Mona te czasem spotyka znajomych, i razem do restauracji. Zje
co smacznego i wypi troch dobrego wina. Mio jest wtedy posucha
muzyki lub potaczy.
Nie wolno unika teatru czy kina. Naley pamita o spacerach i pie
szych wycieczkach.
Do ka naleyjednak ka si wczenie, eby mc dugo spa i do
brze odpoczywa. Wtedy mona robi wszystko i osiga sukcesy, dosko
nale pracowa i funkcjonowa.
Dobrzejest te mie bogatych rodzicw.
E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Dlaczego trzeba duo pracowa?
2. Z kim naley rozmawia?
3. O czym powinno si dyskutowa?
4. Czy naley zajmowa si sportem?
5. W jaki sposb naley spdza wolny czas?
6. Dlaczego naley wczenie ka si do ka?
7. Czy wana jest sytuacja materialna rodzicw?

----------------------------------------------------------------------------------------------------

Podane w nawiasach czasowniki prosz poda w formie bezokolicznika.


WZR: (pamitam) -pamita

1. My (mwimy) po polsku. Czy ty te chcesz.............................. ?


2. (Kupiem) ju samochd. Teraz chc.............................gara.
3. Marta zawsze (pisze) do mnie dugie listy.Ja nie lubi.................

4. W naszym biurze wszyscy (pal) papierosy. Tylkoja i Anna nie chce


my .....................................................................................
5. Pan Nowicki (pracowa) czterdzieci lat w tej firmie. Dzisiajjestju
stary i nie musi......................................................................
6. Ew (kocham) ju tyle lat. I wiem, e zawsze bd j ....................
7. Marek (studiowa) ju matematyk i fizyk. Chcejeszcze...............
.............................................................................. chemi.
8. Do domu (wracamy) zawsze autobusem. Ale kiedyjest pno, mu
simy..................................................................... takswk.
9. Beata (gotuje) smacznie. Ja raczej nic umiem............................
10. (Czekaem) na Ew p godziny. Nie bd duej..........................
11. W domu (pi) bardzo dobrze. Nic lubi....................w hotelu.
12. (Telefonuj) do ciebie codziennie. Dlaczego ty nie moesz............
.................... ........................................................ do mnie?
13. Cigle (myl),jak umeblowa nasz pokj. Nie mog przesta o tym

14. Deszcz nie (przestaje) pada od trzech dni. Moe lepiej...............


...................................................................... o nim myle?
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Podane w nawiasach czasowniki prosz poda w formie bezokolicznika.
WZR; (wioz) - wie

1.Ju czterdzieci lat (mieszkam) w Polsce. I nie chc......................


..................................................................... w innym kraju.
2. Zawsze chtnie (jem) bigos. Mog..................... go codziennie.
3. Nie (jestem) politykiem, ale mog nim....................................
4. Marek (jedzie) jutro do Krakowa.Ja chc........................z nim.
5. Dzisiaj (id) na spacer sam. Dlatego mog.....................daleko.
6. Moja babcia (pieka) zawsze doskonae ciasto. Nikt nie potrafi
takjak ona.
7. Kiedy Anna jedzie na urlop, ja (nios) jej walizki. Bo tylkoja mog
je........................................................................
8. Codziennie rano (biegn) pi kilometrw. Mj pies te prbuje

E>--------------------------------------
Podane w nawiasach czasowniki prosz poda w formie bezokolicznika.
WZR; (zamierzam) - zamierza

1. Nie (mog) spa, a chciabym.................................................


2. Nie (chc) pracowa, a mgbym............................................
3. Nie (lubi) takiej muzyki, bo trudnoj .....................................
4. Nie (mam) pienidzy, ale mgbym.........................................
5. Nie (musz) studiowa, a chciabym.........................................
6. Nie (pragn) twojej mioci i nie chcje j..................................
7. Nie (prosz) ci o nic i nigdy nie bd......................................
8. (Wol) spokj ni twoje towarzystwo i zawsze bd......................
9. Nie (zamierzam) tuaj pracowa i nigdy nie bd.......................

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami: pamita, je,
zda, gra, spieszysi, rozmawia, pi, uczysi, zgodzi, rzuci, umie,
rozwiza.
1. Znamy si tyle lat, e chyba moemy..........................................
ze sob w otwarte karty.
2. Lubi..................................................... egzotyczne potrawy.
I ................................................................ nieznane trunki
3. Za kilka minut zaczyna si film. Musimy........................... . .
4. Anna nie moe zosta moj on. Jej rodzice nie chc si na lo

5. Tak bardzo chciabym.............................................................


gra na fortepianie.
6. eby........................................... w tej szkole, naley wczeniej
................................................... skomplikowane egzaminy.
7. Adam pali papierosy od dwudziestu lat. Dlatego terazjest mu bar
dzo trudno..............................................................palenie.
8. Zawsze bd.........................................................................
o naszych wsplnych wakacjach.
9. Wiem, e zadanie jest trudne. Ale ty nawet nie prbujesz go

10. To niejest temat, o ktrym mona.............................................


przez telefon.

Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami: kupowa, je,


pisa, ni, czyta, mwi, sumowa, spotyka si, lubi, wspomina.
1. Zawsze bd.....................................................do ciebie listy.
2. Zawsze bd..................................................... twoje wiersze.
3. Zawsze bd.............................. . nasze wsplne chwile.
4. Zawsze bd....................... ......................... twoich rodzicw.
5. Zawsze bd.................................................... o tobie w nocy.
6. Nigdy nie bd............................................... twoich obiadw.
7. Nigdy nie bd..................................................twojego kota.
8. Nigdy nie bd.......................................ci drogich prezentw.
9. Nigdy nie bd.................. ......................z innymi kobietami.
10. Nigdy nie bd............................................................ nigdy.

Czasowniki w nawiasach prosz poda w formie bezokolicznika.


WZR: (chc) - chcie
1. eby (byem).............................. . kim wanym, trzeba duo
(pracuj)............................................................................
2. Trzeba (ucz si)............................ . a pniej gruntownie (stu
diujemy) ..............................................................................
3. (czyta)............................................powane ksiki i artykuy.
4. Naley (jedzimy).................................................................
....................................... na konferencje i sympozja naukowe.
5. (Rozmawiam)............................................z mdrymi ludmi.
6. (Kontaktujesz si)..........................z najlepszymi specjalistami.
7. Nigdy nie (gadamy)...................................... o bzdurach, lecz
(dyskutiijemy)....................................o istotnych problemach.
8. (Stawiasz)................................................ pytania i (szukasz)
................................................................na nie odpowiedzi.
9. To wane, eby nie (wstydzi si)....................................... (pyta)

10. Pilnie (obserwuj)....................................................... ludzi.


11. Czsto (prbujecie)................................ . (eksperymentujecie)
........................... a nawet (ryzykiijecie)...................... ..........
12. Tylko w ten sposb mona (poznaj)....................... ..................
i (zrozumiem).............................................................. wiat.
13. Naley (wybierasz)................................ wasn drog i (umiesz)
................................. ni (idziesz)............................do celu.
14. Naley (pamita) .................................................... . by nie
(marnuje)................................ ................................. czasu.
15. Oczywicie mona (zajmuje si).................................. sportem.
16. Troch (pywamy)................................................ czy (gramy)
............................................................................. w tenisa.
17. Ale nie (biegniecie)...............................................................
.................................................. codziennie kilka kilometrw.
18. Mona te czasem (spotykaj).......................................... zna
jomych, (id ).........................................razem do restauracji.
19. (zjem).....................................................co smacznego i (wy
pij) ..................................................... troch dobrego wina.
20. Mio jest wtedy (suchasz)................................... muzyki lub
(taczysz).............................................................................
21. Nie wolno (unika)............................................ teatru czy kina.
22. (Pamitamy) ......................................................................
.......................................... o spacerach i pieszych wycieczkach.
23. Do ka naley jednak (kadziecie s i )................................
wczenie, eby (m o g )...........................; ....... dugo (pi)
........................... i czsto (odpoczywaj)...............................
24. Wtedy mona (robi)............................................... wszystko.
25. (Osigasz)............................................................... sukcesy.
26. Doskonale (pracuje)................... i (funkcjonuje)....................
27. Dobrzejest te (mam).................................bogatych rodzicw.
& --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Gada o bzdurach.
2. Chcie to mc.
3. Gra w otwarte karty.
4. Rzuca palenie.
5. Czyta powane ksiki.

Przyrostki bezokolicznika

1. - (np. gra, sysze, mwi)


2. -c (np. biec, mc, strzyc, piec)
- podlega alternacji : g : i (np. mog, moesz)
: : cz (np. piek, pieczesz)
3. -/- (np. nie, kra, gry)
- podlega wymianie : s (np. niesiemy, nios)
i i z (np. gryziemy, gryz)
Szczliwe dziecistwo Janka

Mog powiedzie, e miaem szczli


we dziecistwo. Moi rodzice doskonale
mnie rozumieli. I chyba ja te ich rozu
miaem. Szczeglnie tata stosowa wobec
mnie do nowatorskie metody wychowaw
cze. Takie, jakich nie stosowali inni ojco
wie. Moe oni nie byli tak cierpliwi i kon
sekwentni, jak by mj ojciec. Mia dla
mnie zawsze duo czasu. A wiem, e ro
dzice moich kolegw tego czasu tak wiele
nic mieli. I chyba nie pracowali wicej. Pamitam, e ojciec te cigle
pracowa. Ale za to kiedy wraca do domu, bylimy razem. Kazem siada
limy do stou, aja siadaem zawsze obok niego. Mama prawie wcale nie
siadaa. Ona chyba nigdy nie usiada na duej ni na kilka minut.
Mama wietnie gotowaa. Dlatego jedlimy codziennie co innego.
Ja niejadem tyko burakw i zupy szczawiowej. Mama nigdy na mnie za
to nie krzykna. Tata raczej te nie. Oni nie krzyczeli, ale kiedy byem
niegrzeczny, czsto staem w kcie. Po paru minutach rodzicom byo
mnie al, wic stali razem ze mn. Stalimy sobie razem i artowalimy.
Byo fajnie.
Pamitam, e raz znalelimy w lesie chorego ptaka. A w zasadzie to
znalaz go tata. Nis go delikatnie zawinitego w sweter. Ja chyba nie
niosem, bo baem si. Pojakim czasie
ptak wyzdrowia i pofrun sobie. Wte
dy nie rozumiaem, dlaczego nie frun
limy razem z nim, tylko krzyknlimy
co na poegnanie.
Wieczorami chtnie bawilimy si.
Nikt nie bawi si ze mn tak ciekawie,
jak tata. Dzisiajju wiem, e uczyem si
wtedy czego. A moe obaj si uczylimy?
Ja naprawd miaem szczliwe dzieci
stwo. Wy te mielicie?
--------------- ---------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Janek rozumia si dobrze ze swoimi rodzicami?
2.Jakie metody wychowawcze preferowa ojciec Janka?
3. Czy rodzice Janka powicali mu duo czasu?
4. Czy mamaJanka bya dobr kuchark?
5. Cojanekjad niechtnie?
6.Jak rodzice karali niegrzecznego Janka?
7. Gdzie tataJanka znalaz chorego ptaka?
8. Z kimJanek lubi bawi si najbardziej?
9. Jakim dzieckiem byjanek?
10. Czyjanek mia szczliwe dziecistwo?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu prze


szego.
WZR: (by) - byem
1.Ja nigdy nie (chcie)....................................... zosta lekarzem.
Ale moi rodzice bardzo (chcie)..............................................
2..Ty zawsze (m ie)...................................................... szczcie
do kobiet. My go raczej nie (m ie)...........................................
3. Adamju raz (lecie)..............................................................
balonem. Czy wy te (lecie)................................................ ?
4. Kiedy Anna czsto (zapomina)...............................................
wyczy elazko. Jej siostry te................................................
5. Ten obraz (wisie).......................................... w naszej galerii.
Duo dobiych obrazw tam (wisie)........................................
6. Dziadek dwa tygodnie (lee)................ ................ w szpitalu.
Nasi ssiedzi te tam (lee)....................................................
7.Ja zawsze (patrze)........................................... tylko na Ann.
Moi koledzy te chtnie (patrze)...........................................
8. Ty nie (musie)...................................studiowa wieczorami.
Janek i Micha (musie).............................. .............to robi.
9. Wczoraj wieczorem (wole)................................ zosta w domu.
Ale ciesz si, e wy (w ole)......................... wybra si do kina.
10. Ja przez wiele lat (ledzi)........................ karier artystyczn
mojej ssiadki. Dobrze wiem, e wy tej (ledzi).........................

--------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu prze
szego.
WZR: (nie) - niosem
1. Czy wyj u (je)......................................................... obiad?
Ja (je)...........................................................w restauracji.
2. Pastwo Kowalscy (znale).................................bezdomnego
psa. Pamitam, e ty (znale)............................... kiedy kota.
3. Przepraszam, ale pan (usi).................... ................ na moim
miejscu. My (usi)...................................tu tylko na moment.
4. Rodzice (przynie)........................................ dla mnie may
prezenl. A co ty, siostro, mi (przynie)................................. ?
5. Adam (wie)................................................ samolne ycie.
Pniej on i Anna (wie)........................................ je razem.
6. Fryzjer (zaple)............................................. Ewie warkocze.
Moje crki chyba nigdy ich nie (ple)............... .....................
7. Micha nigdy nie (chcie)............................ jedzi do babci na
wakacje. Dobrze, e chocia wy (chcie)..................................
8. Nawet nie wiecie,jakieja (mie)...............................................
wczoraj kopoty w pracy. Wy jestecie bezrobotni, wic ich nigdy
nie (m ie)...........................................................................

E>------------------------- ----------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu prze
szego.
WZR: (krzykn) - krzykna
1. Adam (wzi).......................................................................
urlop. Czy Anna te go (wzi)............................................. ?
2. W czasie konferencji dyrektor (ziewn)......... ................kilka
razy. Gdy jego sekretarka to zauwaya, te (ziewn)...................
3. Czy kto z was kiedy (pyn).............................. przez ocean?
Pastwo Winiewscyju (pyn).............................................
4. Marek wyszed i (trzaska)....................................... drzwiami.
A moe to same drzwi (trzasn)............... .............................
5. Anna (klkn).............................................. przed olarzem.
Obok niej (klkn)....................................................Adam.
6. Nawet nie zauwayem, kiedy ty (stan)....................zaJanem.
Nie wiem tylko, ktojeszcze tam (stan)...................................
7. Jan od dziecka (pragn).............................. mie akwarium.
Jego obecna ona te tego (pragn) .......................................

E>
Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami, uytymi w cza
sie przeszym: potrzebowa, chcie, wole, mc, pragn, musie.
1. Janek zawsze.................................... mie sportowy samochd.
A nna........................................ mie bogatego ma. A ja
................................................... miejedynie wity spokj.
2. Wy zawsze................................................. pi czerwone wina.
M y .................................................... wina biae. Za oni
.................................................................. unika alkoholu.
3. Kobiety zawsze........................... wicej czasu spdza u fryzjera
i kosmetyczki. Ale mczyni zawsze.........................................
wtedy wicej pienidzy.
4. Kiedy byem dzieckiem,.......................... je wszystko, co kazali
mi rodzice. Chyba kady w dziecistwie................... to robi.
5. Adam nigdy nie.............................................zrozumie Anny.
Ale i Anna nie........................................... zrozumie Adama.
6. Ja nie tylko chciaem zosta dyrektorem, ale wrcz tego................
.............. Niestety, wielu innych te tego..................................

b
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikami: i, chodzi, uytymi
w czasie przeszym.
1. Wiele lat fascynowaem si filmem europejskim. By to powd, dla
ktrego czsto.......................................................... do kina.
2. Pan dyrektor bardzo lubi Ann, wic czsto................................
jej na rk.
3. Pamitam, e kot mojego dziadka prawie nigdy nie bywa w domu.
On zawsze................................................ wasnymi drogami.
4. Dobrze wiem, e tej kobiecie zawsze..........................................
................................................................. tylko o pienidze.
5. W czasie wykadu profesor mwi tak szybko i zawile, e nie wiem
zbyt dokadnie, o co mu.........................................................
6. Tdy kiedy......................... droga, ktra prowadzia dojeziora.
7. Anna bya pikn, ale konfliktow kobiet. Dlatego Pawe nie.......
..........................................................................z ni dugo.
8. Nasz pradziadek oeni si z nasz prababci wbrew woli swoich ro
dzicw. To wspaniae, e.........................................................
............................................zawsze za gosem wasnego serca.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu prze
szego.
WZR: (gra) - graem
1. (ja) Mog powiedzie, e (mie) szczliwe dziecistwo.
2. (oni) Moi rodzice doskonale mnie (rozumie).
3. (ja) I chyba ja te ich (rozumie).
4. (on) Szczeglnie tata (stosowa) wobec mnie do nowator
skie metody wychowawcze.
5. (oni) Takie, jakich nie (stosowa) inni ojcowie.
6. (oni, on) Moe oni nie (by) tak cierpliwi i konsekwentni,jak (by)
mj ojciec.
7. (on) (mie) dla mnie zawsze duo czasu.
8. (oni) A wiem, e rodzice moich kolegw tego czasu tak wiele
nic (mie).
9. (oni) I chyba nie (pracowa) wicej.
10. (on) Pamitam, e ojciec te cigle (pracowa).
11. (on, my) Ale za to, kiedy (wraca) do domu, (by) razem.
12. (my) Razem (siada) do stou.
13. (ja) Ja (siada) zawsze obok niego.
14. (ona) A mama prawie wcale nie (siada).
15. (ona) Ona chyba nigdy nie (usi) duej ni na kilka minut.
16. (ona) Mama wietnie (gotowa).
17. (my) Dlatego (je) codziennie co innego.
18. (ja) Ja nie (je) tylko burakw i zupy szczawiowej.
19. (ona) Mama nigdy na mnie za to nie (krzykn). Tata te nie.
20. (oni) Oni nie (krzycze).
21. (ja) Ale kiedy (by) niegrzeczny, czsto (sta) w kcie.
22. (ono, oni) Po paru minutach rodzicom (by) mnie al, wic (sta)
razem ze mn.
23. (ono) (by) fajnie.
24. (my) Pamitam, e raz (znale) w lesie chorego ptaka.
25. (on) A w zasadzie, to (znale) go tata.
26. (on) (nie) go delikatnie zawinitego w sweter.
27. (ja) Ja chyba nie (nie), bo (ba si).
28. (on) Po jakim czasie ptak (wyzdrowie) i (pofrun) sobie.
29. (ja, my) Wtedynie (rozumie), dlaczego nie (frun) razem z nim.
30. (my) Tylko (krzykn) co na poegnanie.
31. (my) Wieczorami chtnie (bawi si).
32. (on) Nikt nie (bawi si) ze mn tak ciekawie, jak tata.
33. (ja) Dzisiaj ju wiem, e (uczy si) wtedy czego.
34. (my) A moe obaj si (uczy)?
35. (ja) I naprawd (mie) szczliwe dziecistwo.
36. (wy) Wy te (mie)?

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Mie wity spokj.
2. I komu na rk.
3. Chodzi wasnymi ciekami.
4. I za gosem wasnego serca.
5. Sta w kcie.

* tworzenie
temat bezokolicznika - spa + kocwki odmiany - (em, a,...)
* odmiana
liczba pojedyncza
osoba rodzaj: rodzaj rodzaj
mskoosobowy eski nijaki
mskoywotny
mskonieywotny
ja -1-em --am

tv -1-e -1-as -

on, ona, ono --a -I-o

np.
spaem spalam
spae spaa
spala
liczba mnoga
osoba rodzaj rodzaj:
mskoosoliowy mskoywotny
mskonicywotny
eski
nijaki
my 4-imy --ymy
wv 4-icie --ycie
oni, one -1-i + .. .

.
spalimy spaymy
spalicie spaycie
7 Dobra wrka

- Marku, ty nigdyju nie bdziesz decydowa o wasnym losie!


- A kto bdzie to robi?
-Ja! Dlatego bdziesz musia duo pracowa i malo odpoczywa. Dlatego
nie bdziesz mie satysfakcji z tego, co bdziesz robi. W tym czasie twoi
koledzy bd szybko awansowa. Bdjedzili dobrymi samochodami i e
nili si z piknymi kobietami. Oni bd bogaci i szczliwi. Ty nic!
- A C7.y przynajmniej nie bd mie kopotw finansowych?
- Bdziesz, bdziesz! Cae ycic bdziesz siedzie w kieszeni u innych.
Bdziesz bra kredyty i poyczki, ktre potem latami bdziesz spaca.
-T o niesprawiedliwe! Bd z tob walczy!
- 1bdziesz przegrywa! Bdzie ci przeladowa pech. Nigdzie nic b
dziesz mg zdy. Ani niczego zrealizowa.
- Czy nic dobrego nie bdzie mnie spotyka?
- Bdziesz mie pikne marzenia. Bdziesz ni o sukcesach, zaszczy
tach i popularnoci. Bdziesz pragn wadzy i bogactwa. I niczego nie
bdziesz mg urzeczywistni. Ja osobicie bd pilnowaa tego wszyst
kiego. I tylko tyjeden nigdy nic bdziesz mg powiedzie o mnie, e
jestem dobr wrk. A wiesz dlaczego? Boja ci, Marku, po prostu nic
lubi!!!
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Kto bdzie decydowa o yciu Marka?
2. Czy ycie Marka bdzie beztroskie?
3.Jak bdzie wygldao ycie kolegw Marka?
4. Czy Marek oeni si z pikn kobiet?
5. Jak Marek bdzie sobie radzi finansowo?
6. Czy Markowi uda si co zrealizowa?
7. O czym bdzie marzy Marek?
8.Jaki jest stosunek wrki do Marka?
9. Czy Marek kupi sobie dobry samochd?
10. Czy Marek spotka dobr wrk?

b
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu przy
szego zoonego.
WZR: (pisa) bdziepisa
1. My nie (czekamy). na ciebie kolejny kwadrans.
2. Czywy (ogldacie) .........jutro ten nowy film?
3.Ja i mj brat (oszczdzamy) .....................pienidze,
ktre (zarabiamy) ............ w czasie wakacji.
4. Adam postanowi, e nie (pracuje)
duej za p darmo
5. Moi znajomi odjutra (mieszkaj)
przy ssiedniej ulicy
6.Ja nigdy nie mwiem, e (kocham)
ci przez cae ycie
7. Mam nadziej, e moje dzieci (szanuj)
rodzinne tradycje
8. Anno, czy moesz mi obieca, eju nigdy nie (spotyka si)
z tym zarozumiaym i gupawym Karolem
9. W najbliszych latach (mie)
miejsce w Polsce ogromne zmiany gospodarcze
10. Przysigam, e (mwi)
prawd i tylko prawd.

Wystpujce w zdaniach czasowniki prosz poda w czasie przyszym
zoonym.
WZR:Ja pywam doskonale. Wy te kiedy bdziecie pywa tak dobrze.
1. Wiem co, co i ty.............................kiedy.............................
2. On ma w sobie co takiego, czego nikt inny nie.............................
3. Wczoraj mogem wam pomc. Dzisiajju nie...............................
4. Dzisiaj Adam biegnie razem z nami przez park. Ale nie wiem, czy
jutro te...............................................................................
5. Nasza babcia cigle piecze najlepsze w wiecie pczki. Kto
j e ............................, kiedyju nic bdzie babci?
6. Dlaczego cigle powtarzasz: Byem,jestem........................... ?
7. Pijesz duo alkoholu! Chyba nie zawsze....................................
tyle...................................................................................?
8. Anno, mamyju picioro dzieci. Czy mylisz, e...........................
.......................................................................jeszczejedno?
9. Mam osiemnacie lat i wiem, e mnie kochasz, Anno. Ale czy
................................... mnie............................................,
kiedy....................... ........................ szedziesit cztery lata?
10. Roman piewa bardzo adnie. Mam nadziej jednak, e nie
.................nam...........................przez cay wieczr.

b
Prosz uzupeni zdania wedug wzoru.
WZR: pi mao i nigdy nie bd spawicej.
1. Nie mam czasu dla ciebie i nigdy nie........................................
2. Nie pragn sawy i nigdy nic......................... ..........................
j e j ...............................................................................................
3. Nic lubi ciasnych mieszka i nigdy nie......................................
ich.................................................... ................................
4. Micha ma gow na karku. Wierz, e zawsze...........................
j ....................................................... wanie w lym miejscu.
5. Pracuj w firmie budowlanej, ktra...........................................
.................................................... nowe hotele w tym miecie.
6. Obecnie studiuj matematyk. W przyszoci moe......................
.................................................................jeszcze ekonomi.
7. Mam due problemy ze wzrokiem. Nie wiemjak dugojeszcze......
.............................................................ksiki bez okularw.
8. Anna szuka nowego mieszkania. Ona nie...................................
przecie...............................................cae ycie z rodzicami.
9. Adamjest tak zmczony, e tej nocy..........................................
.................................................................... duej ni zwykle.
10. Janek zawszejest godny. Ale tej zupy pomidorowej nawet on nie

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni zdania podanymi niej czasownikami, uytymi w cza
sie przyszym zoonym: czsa, robi, pisa, decydowa, mie, telefonowa,je,
przekracza, przeszkadza, prosi.
1. Czy ty zawsze..................................................z siebie wariata?
2. Kiedy nasze dzieci.................................same o wasnym yciu.
3. Pamitaj, e musisz mie paszport, kiedy...................... granic.
4. Anna boi si uty, dlatego nie................................................
......................... z nami tej smacznej, ale obfitej i pnej kolacji.
5. Anna wraca do domu bardzo pno. Dlatego my..........................
do niej.................................................... dopiero wieczorem.
6. Wszyscy moecie i ze mn do muzeum. Pod warunkiemjednak,
e nie..................................................................................
7. To prawda, e wyjedam na cae dwa lata. Obiecuj, e.... ............
............................................................ do ciebie dugie listy.
8. My nie zawsze mamy szczcie. Ale zawsze...................................
.............................................................................nadziej.
9. Andrzej jest fryzjerem. Twierdzi, e nigdy nie.............................
.....................................................wasnej rodziny i przyjaci.
10. Mam tak duo spraw do zaatwienia, e chyba.............................
........................................................................ was o pomoc.

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni zdania wedug wzoru.
WZR:Jutro niestety nie bd z tob jekolacji.
1. W czasie urlopuj nie.................................................. nawet
.............................................................................. o pracy.
2. Na konferencji profesor Roszkowski.........................................
........................................................ o swojej ostatniej ksice.
3. Wykadjest wyjtkowo nudny. My chyba nie..............................
g o ....................................................................... do koca.
4. Adam od trzech dni ma katar. Niestety, n ie ..........................................
........................................................... zapachu nowych perfum Anny.
5. elazko jest chyba cigle gorce. Na wszelki wypadek, ja nie
. go jeszcze.....................................................
6. Po obiedzie zostao wyjtkowo duo brudnych naczy. Niestety, dzi
siaj ty.......................................... j e ..........................................................
7. To bya bardzo dziwna i komiczna sytuacja. Ja jeszcze dugo
si z niej.
8. Od kilku minut obieram cebul. Czuj, e za moment.......................
....................................................................................jak male dziecko.
9. Pan Winiewski ma teraz duy ogrd. Chyba.....................................
.................................... w nim ..................................................... kwiaty.
10. Za tydzie ciotka Agata ma imieniny. Czy wy.......................................
.............................................................................eby kupi je j kwiaty?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach czasu przy


szego zoonego.
WZR: (spa) - bd spal

1. (ty) Marku, tyju nigdy nie (decydujesz) o wasnym losie!


2. (on) A kto to (robi)?
3. (ty) Ja! Dlatego (musisz) duo pracowa i mao odpoczywa.
4. (ty) Dlatego nie (masz) satysfakcji z tego, co (robisz).
5. (oni) W tym czasie twoi koledzy szybko (awansiij).
6. (oni) (jed) dobrymi samochodami i (eni si) z piknymi
kobietami.
7. (oni) Oni (s) bogaci i szczliwi. Ty nie!
8. (ja) A czy przynajmniej nie (mam) kopotw finansowych?
9 ( ty) (j este, jeste).
10. (ty) Cae ycie (siedzisz) w kieszeni u innych.
11. (ty) (bierzesz) kredyty i poyczki, ktre potem latami (spacasz).
12. (ja) To niesprawiedliwe! (walcz) z tob!
13. (ty) I (przegrywasz)!
14. (on) (przeladuje) ci pech.
15. (ty) Nigdy nie (moesz) zdy. Ani niczego zrealizowa.
16. (ono) Czy nic dobrego mnie nie (spotyka)?
17. (ty) (masz) pikne marzenia, (pragniesz) wadzy i bogactwa.
I niczego nie (moesz) urzeczywistni.
18. (ja) Ja osobicie (pilnuj) tego wszystkiego.
19. (ty) I tylko tyjeden nie (moesz) powiedzie o mnie, e je
stem dobr wrk.
A wiesz dlaczego? B o ja ci, Marku, po prostu nie lubi.

--------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Siedzie u kogo w kieszeni.
2. Pracowa za p darmo.
3. Mie w sobie co.
4. Mie gow na karku.
5. Robi z siebie wariata.

przyszy o o n y

* tworzenie
a. czasownik posikowy by odmieniany w czasie przyszym (bd, b
dziesz,...) + bezokolicznik czasownika niedokonanego (np. czyta, pi*
sa,...)
b. czasownik posikowy by odmieniany w czasie przyszym (bd, b
dziesz,...) + czasownik waciwy, uyty w czasie przeszym, w 3. osobie
liczby pojedynczej i mnogiej (np. pisa, czytaa, pisali, czytay,...)
* odmiana

liczba pojedyncza
osoba czasownik rodzaj: rodzaj rodzaj
posikowy mskoosobowy eski nijaki
msko ywotny
mskonieywotny
1. bd spa spa spa spaa -

2. bdziesz spa spa spa spada -

3. bdzie spa spa spa spaa spa spao


liczba mnoga
osoba czasownik rodzaj rodzaj:
posikowy mskoosobowy mskoywotny
mskonieywotny
eski
nijaki
1. bdziemy spa spali spa spay
2. bdziecie spa spali spa spay
8. bd spa spali spa spay
Gdyby sta si cud 8

Gdyby sta si cud i mgbym by tak wysoki i przystojnyjak Krzysztof!


Miabym wtedy wspaniae ycie. Wygldabym przecie znacznie atrak
cyjniej. W pracy koleanki wreszcie zainteresowayby si moj osob.
Szczeglnie zaleaoby mi na tym, eby Maria zwrcia na mnie uwag.
Za jedno je j spojrzenie oddabym wszystko. Och Mario! Pomylaaby
cho raz o mnie! Dla Ciebie zmienibym si nie do poznania. Przesta
bym pali i gra w bingo. Zajbym si czym poytecznym. No i oczywi
cie przedstawibym Ci moim rodzicom. Gdyby Ci zobaczyli, przestali
by mwi, e ich Pawe do niczego si nie nadaje.
Jeli bybym tak elegancki i wyksztacony,jak Krzysztof, zapraszano by
mnie wtedy czciej na przyjcia i prywat
ki. Rozmawiano by ze mn i pito by za
moje zdrowie. Po prostu wiedziano by, e
yj. Nie miano by si ze mnie za moimi
plecami. Lubiano by mnie i szanowano by
za mj wdzik i urok osobisty. A w firmie?
Pewnie widziano by mnie na innym sta
nowisku. Zaproponowano by mijak kie
rownicz funkcj. Dano by mi wasny ga
binet. Moe by nawet zatrudniono dla
mnie osobist sekretark. Mogoby by tak
piknie. Zarabiabym wtedy znacznie wi
cej ni teraz. Mgbym sobie pozwoli na
wiksze wydatki, a moe i na mae inwe
stycje. Kupibym kilka modnych garnitu
rw. Wynajbym mae mieszkanie. I kto
wie, czy nie zdobybym si nawet na sa
mochd. A ju na pewno cay czas posy
abym Marii kwiaty. W kocu zrozumiaa
by, co do niej czuj. Moe nawet zgodzia
by si zosta moj on. Tylko wczeniej
musiaby sta si cud. A gdybym tak teraz
do niej zadzwoni, nie czekajc na cud?
D -----------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy w yciu Pawia stal si cud?
2. Jakim mczyznjest Krzysztof?
3. Czy kobiety interesuj si Pawem?
4. Czy rodzice Pawa maj o nim dobre zdanie?
5. Czy Pawe czsto bywa na przyjciach i prywatkach?
6. Czy Maria interesuje si Pawem?
7. Czy Pawe ma swoj sekretark?
8. Czy Mariajest. on Pawa?
9. Co zrobiby Pawe, gdyby mia duo pienidzy?
10. Czy Pawe jest szczliwy?

* -----------------------------------------------
Prosz przeksztaci ponisze zdania wedhig wzom.
WZR: Nie miaem pienidzy. Nie kupiem mebli.
Gdybym mia pienidze, kupibym meble.

1. Jeste bardzo niepunktualny. Musimy czeka na ciebie.

2. Nie umiem gotowa. Nie zaprosz was do siebie na obiad.

3. Nie mam szczcia. Nie dostaem tej nowej pracy w banku.................

4. Kasia zawsze powtarza, e jestem za gruby. Je st mi przykro.

5. Nigdy nie uczysz si przed egzaminem. Teraz musis7..zdawa jesz


cze raz........................................................................................................
6. Szkoda, e nie jedziesz do Tomaszowa. Chtnie wybior si z tob.

7. Czy ty sprztasz swj samochd? Moe kupi twj samochd.

8 . Tomek nie je s t dobrym ssiadem. Nie yjemy w zgodzie.


9.Bya fatalna pogoda. Zostalimy w grach jeszcze dwa dni.

10. Pan Pawlak nie lubi wydawa pienidzy. Jego ona ma nowe futro.

D ---------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Anna chciaaby pojecha do Meksyku.
Ja te chciabym tampofecha.
1. My chcielibymy dzisiaj wybra si na dugi spacer. Czy wy te........

2. Oni chcieliby zawsze bawi si cudzym kosztem. Ja momentami te


................................................................................................................. >
3. Weronika chciaaby kupi sobie kilka nowych sukienek. Wszystkie
kobiety zawsze.........................................................................................
4. Janusz chciaby wreszcie zje co konkretnego. Ja te ...................

5. Czy chciaby dzisiaj spotka si z nami? My.......................................

6. Ty chciaby nic nie robi i osiga sukcesy. Niestety, twj brat te

7. Pastwo Zieliscy chcieliby przeprowadzi si do Gdaska. Ale ich


dziecinie...................................................................................................

E>-----------------------------------
Ponisze zdania prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: Daj mi spokj! Czy mgby da mi spokj?
1. pijcie ju !............................................ .................................................

2. Zosiu, ugotuj co na obiad!...................................................................

3. Chc zaprosi was do tej nowej restauracji.........................................

4. Odwied nas jutro, Wojtku!..................................................................

5. Prosz, odpowiedzcie na mj list!........................................................

6. Czy lubicie moj teciow?...................................................................


7. Mwcie po polsku!

8. Prosz, niech pastwo czytaj ten tekst!

-------------------------------------------------
Prosz przeksztaci ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Andrzej inwestuje w obligacje.
Warto by inwestowaw obligacje.
1. Marek kupuje now gitar......................................................
2. Idziemy gdzie potaczy........................................................
3.Janek pije teraz wicej sokw..................................................
4. Micha ogldaju ten film..................................................... .
5. Monika zapamitaa cay tekst................................................
6. Ekonomiciju o tym myl....................................................

-------------------------------------------------
Prosz uzupeni zdania wedug wasnego pomysu.
WZR: Gdybym mia czas, :poszedbym na spater.
1. Gdybym by bogaty,..................................................................
2. Gdyby teraz pada nieg,..........................................................
3. Gdybym by na bezludnej wyspie,...........................................
4. Gdybym by wanym politykiem,...........................................
5. Gdybym mg by kim innym,..............................................
6. Gdybym mg y w innych czasach,.....................................
7. Gdybym mdgl mieszka w innym kraju...................................
8. Gdybym zna dobrze jzyk polski,...........................................

-----------------
Prosz uzupeni zdania wedug wzoru.
W'ZR: Kazimierz adnie piewa. Wszyscy chtnie go suchaj.
Gdyby Kazimierz adnie piewa, suchano by gp chtnie.
1.Jestem znanym pisarzem. Czytaj moje ksiki.....................

2. Ustanowiem nowy rekord wiata. Chwal mnie......................

3. Zawsze wszystkim psuj humor. Denerwuj si na mj widok.


4. On jest krealorcm mody. Nawel w Paryu szyj jego suknie,

5. Wykonawcy maj wreszcie dobry projekt. Zaczynaj budowa nowy


stadion.......................................................................................................
6. To jest doskonay produkt. Kupiij go masowo..................................

7. Jolajest wyjtkowo fologeniczna. Chtnie j fotografuj.

8. Opowiadasz stare i gupie dowcipy. Wszyscy maj ci do.

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni zdania wedug wasnego pomysu.
WZR: Poszedbym do ,jeli graliby (by grali)jeszcze, tenfilm.
1. Spotkabym si z tob................................................................................
2. Przestabym pali papierosy,...................................................................
3. Zaczbym oszczdza pienidze,...........................................................
4. Wyjechabym w gry,...............................................................................
5. Prosibym was o pomoc,.........................................................
6. Nigdy bym tutaj nic przyszed..................................................................
7. Ubrabym si cieplej,...............................................................................
8. Oenibym si z tob,...............................................................................

E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach trybu przy
puszczajcego (warunkowego). Uwaga! ** oznacza form bezosobow.
WZR: (pisz) - pisabym ** pisano by
1. (on, ja) (gdy) sta si cud i (mog) by tak wysoki i przystojny
jak Krzysztof.
2. (ja) (mam) wtedy wspaniae ycie.
3. (ja) (wygldam) przecie znacznie atrakcyjniej.
4. (one ) W pracy koleanki wreszcie (zainteresowa) si moj osob.
5. (ono, ona) Szczeglnie (zaley) mi na tym, (e) Maria zwrcia na
mnie uwag.
6. (ja) Zajedno je j spojrzenie (oddam) wszystko.
7. (ty) Och Mario! (pomyl) cho raz o mnie!
8. (ja) Dla Ciebie (zmieniam) si nic do poznania.
9. (ja) (przestaj) pali i gra w bingo.
10. (ja) (zajmuj) si czym poytecznym.
11. (ja) No i oczywicie (przedstawiam) Ci moim rodzicom.
12. (oni) (gdy) Ci zobaczyli, (przestaj) mwi, e do niczego
si nie nadaj.
13. (ja, **) Jeli (jestem) tak elegancki i wyksztacony, jak Krzysztof,
(zaprasza) mnie wtedy na przyjcia i prywatki.
14. (**) (rozmawia) ze mn i (pi) za moje zdrowie.
15. (**) Po prostu (wiedzie), e yj.
16. (**) Nie (mia) si za moimi plecami.
17. (**) (lubi) mnie i (szanowa) za mj wdzik i urok osobisty.
18. ( * *) A w firmie? Pewnie (widzie) mnie na innym stanowisku.
19. (**) (zaproponowa) mijak kierownicz funkcj.
20. (**) (da) mi wasny gabinet.
21. (**) Moe by nawet (zatrudni) dla mnie osobist sekretark.
22. (**) (mc) by tak piknie.
23. (ja) (zarabiam) wtedy znacznie wicej ni teraz.
24. (ja) (mog) sobie pozwoli na wiksze wydatki, a moe i na mae
inwestycje.
25. (ja) (kupuj) sobie kilka modnych garniturw.
26. (ja) (wynajmiij) mae mieszkanie.
27. (ja) I kto wie, czy nie (zdobywam) si nawet na samochd.
28. (ja) Aju na pewno cay czas (posyam) Marii kwiaty.
29. (ona) W kocu (zrozumie) co do niej czuj.
30. (ona) Moe nawet (zgadza) si zosta moj on.
31. (on) Tylko wczeniej (musi) sta si cud.
32. (ja) A (gdy) tak teraz do niej zadzwoni, nie czekajc na cud?

B ! > ------------------------------------------------------

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Odda wszystko zajedno spojrzenie.
2. Zmieni si nie do poznania.
3. Bawi si cudzym kosztem.
4. mia si z kogo zajego plecami.
5. Czu co do kogo.
Tryb przypuszczajcy (warunkowy)
* tworzenie
3. osoba liczby pojedynczej i mnogiej czasu przeszego (zakoczona na
-, -la, , -li, -y) + kocwki:
liczba pojedyncza liczba mnoga
-bym -bymy
by -bycie
-by -by

* odmiana
liczba pojedyncza
osoba rodzaj: rodzaj rodzaj
mskoosobowy eski nijaki
mskoywotny
mskonieywotny
1. mwil-by mwia-bym -

2. mwi-by mwia-by -

3. mwil-by mwia-by mwio-by

liczba mnoga
osoba rodzaj pozostae
mskoosobowy rodzaje
1. mwili-bymy mwily-bymy
2. mwili-bycie mwiy-byde
3. mwili-by mwiy-by
9 Zrbmy to!

-Jo lu , nic czytaj ju tych ksiek!


- Daj mi spokj! Przecie musz.
-W calc nie. Lepiej chodmy gdzie! Zrbmy co sympatycznego! Pod
dajmy si nastrojowi chwili!
-Jakiemu nastrojowi? Zwariowae? Wcz sobie telewizor!
- Prosz Ci! Miejmy wreszcie troch czasu dla siebie!
- Nic pro o nic, kiedy si ucz! Nie marnuj mojego zapau! A najle
piej, zaparz kaw!
- Taak! Zaparz kaw! Id po zakupy! Sprztnij mieszkanie! Ugotuj co
na obiad! Tylko to od ciebie sysz, odkd zacza studiowa.
- Nie przesadzaj, Darku! I zajmij si czym ciekawym!
- Prosz, nic mw do mnie jak do maego dziecka!
- Aja prosz - nie pal tutaj! I nie podno na mnie gosu!
-Przepraszam! Nie zo si! Jestem troch rozdraniony.
- Moe we psa i idcie na spacer!
- Psa? Ja sam cztij si jak pies!
- Przesta! Rb sobie, co chcesz, ale mi nie przeszkadzaj!
- Ale jest ju prawie noc.
- Niech bdzie!
- Pomy si spa!
- Kad si sam!
- Sam? O nic! Mam on.
- Bj si Boga, Darku! Po
wiedz, o co ci chodzi!
-Domyl si!
- Poczekaj chwil! Ju kocz.
- Czy mog wczy muzyk?
- Zrb to!
- Nic, lepiej zrbmy to razem!
-----------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Dlaczego Jola czyta tak duo wieczorami?
2. Co Darek chciaby robi wieczorem?
3. CzyJola i Darek maj kota, czy papug?
4. Czy Darek przeszkadzaJoli?
5. Dlaczego Darek nie chce i sam spa?
6. Czy Darek pali papierosy?
7. Czyjola sprzta i gotuje?
8. Czyjola lubi pi herbat?
9. Czyjola i Darek s zdenerwowani?
10. Co Darek proponuje Joli?

* ---------------------------------------
Prosz utworzy formy trybu rozkazujcego.
WZR: (ty) Jed (jecha) ze mn!

1. (wy)....................................................... (kupi) dla mnie litr mleka!


2. (ty) .............................................................(zacz) wreszcie myle!
3. (ty) ....................................................... (zapaci) chocia za siebie!
4. (ty )............................................................ (mwi) do mnie jeszcze!
5. (wy)..................................................(zaprosi) nas kiedy do siebie!
6. (wy)...................................................... (spdzi) z nami ten wieczr!
7. (ty )..................................................... (da) mijeszczcjedn szans!
8. (wy)................................ . (przesta) sami siebie oszukiwa!

---------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci zdania wedug wzoru.
WZR: On duo czyta. Ty te duo czytajl
1. Ona mwi mi same komplementy. Ty te........................................ !
2. Oni buduj nowy dom. My te........................................................... !
3. Ja szanujjego pogldy. Ty te........................................................... !
4. My ignorujemy dyletantw. Wy te....................................................!
5. Ona czsto si modli. Ty te............................................................... I
6. Oni nie boj si konfrontacji. My te si n ie .................................... !
7. Adam pyta mnie o wszystko. Ty te..............................................
8.Ju si nad tym zastanowiem. Ty te............................................
9. My zgadzamy si na wszystko. Ty te............................................
10. Dzisiaj gramy w szachy. Ty te..............................................................!

Prosz utworzy zdania wedug wzoru.


WZR: Czy Adam ma jecha? - Niechjedzie!
1. Oni nie chc i do dentysty....................
2. Czy na ma kupi bilet dla ciebie?
3. Czy oni mogje tak pno?.................
4. Czy Adam moe wej?.............................
5. One chc spa..........................................
6. Czy rwnie on moe prbowa?............
7. Czy wszyscy musz tego sucha?............
8. Oni nie chc na to patrze.......................
9. Rodzice chc odpocz...........................
10. Adam chyba umiera z mioci do Anny..

Prosz utworzy zdania wedug wzoru.


WZR: Czytaj ten list! - (pan) Niech pan czyta ten list!

1. Daj mi spokj ! (pan).............................................


2. Zosta ze mn! (pani)...........................................
3. Wrjutro! (pan)............................................
4. Siadaj tutaj! (pastwo).....................................
5. Zjedz co! (panie)..........................................
6. Czekaj jeszcze! (panowie).....................................
7. Zaczny sam! (pan)......................... .................
8. Kocz wreszcie! (pani)............................................
9. Mylcie o nas! (pastwo).....................................
10. Wstyd si! (pani)............................................

Prosz samodzielnie utworzy zdania wedug wzoru.


WZR: Adamie, jeste zmczony? - To id spa!
1. Czy masz za dwa dni egzamin?............................. .
2. Czyjestecie pastwo godni?............................................................!
3. Czy wiesz Marku, e palenie papieroswjest szkodliwe dla zdrowia?

4. Widzisz, Ewo, e potrzebuj twojej pomocy.

5. Ju dawno powiniene zrezygnowa z tej brody.

6.Jest ju prawie poudnie, a ty cigle leysz w ku.

7. Ta sukienka nie nadaje si na dzisiejszy wieczr.

8. Grae cae przedpoudnie w pik. Jeste brudny i spocony.

9. Wiesz, e znowu czekaem na ciebie prawie godzin?

10. Myl, moja droga, e bylibymy wietnym maestwem.................


........................................................ !

E>-----------------------------------
Prosz uzupeni zdania wedug wzoru.
WZR; Jeli jeste picy, to pij!
1.Jeli jeste za gruba, to ......................................................................... !
2. Jeli macie pytania, to .......................................................................... !
3. Jeli masz pragnienie, to ..................................................................... !
4. Jeli nie masz pienidzy, t o ................................................................. !
5. Jeli macie co do powiedzenia, to .................................................... !
6.Jeli lubisz tak muzyk, t o ................................................................. !
7. Jeli musisz i, to .................................................................................!
8.Jeli masz numerje j telefonu, to .......................................................!
9. Jeli nikt nie syszy tego, co mwisz, t o .............................................. !
10. Jeli lubisz milcze, t o .......................................................................... !

E > ---------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach trybu
rozkazujcego.
WZR: (pisa) pisz!
1. (ty) -Jo lu nie (czytasz) ju tych ksiek!
2. (ty) - (dajesz) mi spokj! Przecie musz.
3. (my) -W cale nie. Lepiej (chodzimy) gdzie! (zrobimy) co sym
patycznego! (poddajemy) si nastrojowi chwili!
4. (ty) -Jakiemu nastrojowi? Zwariowae? (wczysz) sobie telewizor!
5. (my) - Prosz Ci! (mamy) wreszcie troch czasu dla siebie!
6 (ty) - (prosisz) sobie ile chcesz! Ja leraz si ucz. Wic nie (mar
nujesz) mojego zapau! A najlepiej (zaparzysz) kaw!
7. (ty) -Taak! (zaparzasz) kaw! (id*.iesz) po zakupy! (sprztasz)
mieszkanie! (ugotujesz) co na obiad! Tylko to od ciebie
sysz, odkd zacza studiowa.
8. ( ty) - Nie (przesadzasz) Adamie! I (zajmujesz) si czym ciekawym !
9. (ty) - Prosz, nie (mwisz) do mnie jak do maego dziecka!
10. (ty) - Aja prosz - nic (palisz) tutaj! I nic (podnosisz) na mnie
gosu!
11. ( ty) - Przepraszam! Nie (zocisz) si! Jestem troch rozdraniony.
12. (ty) - Moe (wemiesz) psa i (idziesz) na spacer! - Psa? Ja sam
czuj si jak pies!
13.(ty) - (przestajesz)! (robisz) sobie co chcesz, ale mi nie (prze
szkadzasz)! - Alejest ju prawie noc.
14.(ona) - Niech (jest)!
15. (my) - (pooymy) si!
16. (ty) - (kadziesz) si sam! - Sam? O nic! Mam on.
17. (ty) - (boisz) si Boga Adamie! (powiedziae), o co ci chodzi!
i 8. (ty) - (domylisz) si!
19.(ty) - (poczekasz) chwil! Ju kocz. - Czy mog wczy muzyk?
20. (ty) - (zrobisz) to!
21. (mv) - Nie, lepiej (zrobimv) to razem!

--------------------- ---------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Podda si nastrojowi chwili.
2. Mwi do kogojak do maego dziecka.
3. Podnosi na kogo gos.
4. Czu si jak (zbity) pies.
5. Marnowa zapa.
6. Ba si Boga.
7. Umiera z mioci do kogo.
Tryb rozkazujcy
* tworzenie
- tworzy si od tematu czasownikw niedokonanych i dokonanych
- nie ma formy 1. osoby liczby pojedynczej
- form 2. osoby liczby pojedynczej czasownikw I i II koniugacji tworzy
my od tematu 3. osoby liczby pojedynczej czasu teraniejszego (pisz-e,
mw-i, usyszy)
- form 1.i 2. osoby liczby mnogiej czasownikw I i II koniugacji tworzymy
jak wyej, dodajc odpowiednio kocwki -my, -eie (pisz-my, mw-cie)
-form 2. osoby liczby pojedynczej czasownikw III i koniugacji two
rzymy od tematu 3. osoby liczby mnogiej czasu teraniejszego (graj-,
piewaj-)
- form 1. i 2. osoby liczby mnogiej czasownikw III i IV koniugacji
tworzymy jak wyej, dodajc odpowiednio kocwki -my, -de (graj
my, zrozumiej-cie)
- w l . i 2. osobie liczby mnogiej oraz 2. osobie liczby pojedynczej wyst
puje prosta forma trybu rozkaziijcego
- w 3. osobie obu liczb wystpuj formy opisowe zoone z partykuy
medi i form trybu oznajmujcego czasu teraniejszego (niech pisze,
niech graj)

* odmiana
koniugacja I i II
liczba pojedyncza liczba mnoga
- piszmy mwmy.
pisz mw piszcie mwcie
niech pisze niech mwi niech pisz niech mwi

koniugacja III i IV
liczba pojedyncza liczba mnoga
piewajmy zrozumiejmy
piewaj zrozum piewajcie zrozumiejcie
niech piewa niech zrozumie niech piewaj niech zrozumiej
List sentymentalny

Pani!
Pisz do Ciebie kolejny ju raz, z nadziej, e moe chocia jeden
z moich listw zostanie przeczytany. Z nadziej, e bd przez Ciebie
znw zauwaony. Twoja uroda i czar, ktre s powszechnie podziwiane,
czyni mnie Twoim niewolnikiem. Ale mj al do Ciebie jest niewypo
wiedziany. Bo jak zrozumie to, e moja mio zostaa tak nagle odrzu
cona? A wszystkie nasze spotkania i miejsca, w ktrych si widywalimy,
zapomniane? Zostawia mnie nagle, z tysicem sw, ktre nie zostay
wypowiedziane i tysicem obietnic, ktre nic zostay spenione. To bl,
z ktrego nigdy chyba nie bd wyleczony.
Czy popeniem grzech, ktry nie moe mi zosta wybaczony? Czy moe
pojawi si kto inny, kto zosta przez Ciebie wybrany? Czy kochaa mnie?
Czy tylko mylaem, ijestem kochany? Gzy caowaa mnie wtedy w ogro
dzie? Czy tylko niem, ejestem caowany? Odpowiedz na te pytania! Od
powiedz, czy to bya tylko gra, ktra wanie zostaa skoczona?
Nie, Pani! To nie byo zudzenie, ktre zostao stracone. To nic by
sen, z ktrego zostaem brutalnie obudzony. Wic si nie dziw, e czuj
si przez Ciebie oszukany.
Jutro wieczorem spotkamy si na balu, ktryjak zawszejest organizowa
ny o tej porze roku.Jutro musz by przez Ciebie wysuchany i zrozumiany.
Wiem, e bdziesz oblegana przez tumy adoratorw, ale... Niech to b
dzie czas dla mnie. Ostatni ju moe raz dany mi przez Ciebie.

Oddany przyjaciel
> ---------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy bohaterka tekstu czyta listy od autora?
2. Co autor listw czuje do ich adresatki?
S. Gdzie nasi bohaterowie spotykali si wczeniej?
4. Czy bohaterka tekstu kogo caowaa?
5. Gdzie i kiedy nadawca listw proponuje ostatnie spotkanie?
6. Czy adresatka ma wielu adoratorw?
7. Czy adresatka oszukaa nadawc listw?
8. Czy czas, ktry bohaterowie tekstu spdzili ze sob, by stracony?
9. Czy w yciu bohaterki pojawi si inny mczyzna?
10. Co boli autora listw?

* ---------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci zdania wstronie czynnej na zdania wstronie biernej.
WZR: Anna czyta ksik. - Ksikajest czytana przez Ann.
1. Nie zjadem caego obiadu.

2. Adam kocha nic tylko Ann.

3. Pastwo Nowakowscy odnawiaj swj stary dom.

4. Ty zawsze robisz najwiksze zamieszanie.

5. Dzisiaj wznosimy toasty lylko za twoje zdrowie.

6. Micha sucha wycznie twoich rad.

7. Nikt nie akceptuje takich idiotycznych pomysw.

8. Mao kto oglda teraz nieme filmy.

9. Mariusz czyta najchtniej literanir popularnonaukow.

10. Kto z nas lubi Adama?


--------------------
Prosz przeksztaci zdania w stronic czynnej na zdania w stronie biernej.
WZR: Adam pisze list. - Listjest pisany przez Adama.
1. My zawsze mile pana widzimy.

2. To by incydent, ktrego nikt nie poda.

3. Wy nie przemylelicie jeszcze tej decyzji.

4. ycie nigdy mnie nie rozpieszczao.

5. Czy moemy przeoy to spotkanie na jutro?

6. Adam nigdy nie zapomni o Annie.

7. Nie wiem, czy kiedy bdziesz znaa odpowied.

8. Zawsze kiedy zapraszamy goci, pomijamy Adama.

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiedniej formie.


WZR: Ten problem (rozwiza) bdzie (jest, zostanie) rozwizany
1. Ta zupa (ugotowa)............................................ na ostatni chwil
2. Twj brak pienidzy (spowodowa)................................................
....................................................................twoim wasnym lenistwem
3. Ten spektald (ogld a)..................................................................
........................................................... przez tysice mionikw teatru
4. To stara historia, ktra (zapomina)..................................................
.........................................................................nawet przez historykw
5. Mineray tej grupy (spotyka)..........................................................
......................................................sporadycznie w tym rejonie wiata
6.Janek (urodzi)............................................ pod szczliw gwiazd
7. Trudno powiedzie, e Marysia (wychowa).................................
..............................................................................................poprawnie
8. wiat (niszczy)........................................................ przez nas samych
9. Ten rkopis (znale)................................................a w Saragossie
10. Ten podrcznik (przeznaczy)..............................................................
.................................................................specjalnie dla waszych potrzeb
---------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci podane zdania na stron biern.
WZR: Ostatni panujcy Piast, Kazimierz Wielki, zakada wicie nowych
miast i wsi.
Wiek nowych miast i wsi zostao zaoonych,przez ostatniegopanujcego Piasta,
Kazimierza Wielkiego.
1. Mieszko I przyj chrzest w 966 roku.

2. Polacy uznaj Gniezno za swoj pierwsz stolic.

3. Pierwsz uni Polacy i Litwini zawarli w 1385 roku, w Krewie.

4. Stolic z Krakowa do Warszawy przenis krl Zygmunt III Waza,


w 1596 roku.

5. W swej historii najwicej wojen Polacy prowadzili z Turcj, Rosj


i Szwecj.

6. Krl Jan III Sobieski ocali Wiede przed Turkami w 1683 roku.

7. Rosja, Prusy i Austria dokonay ostatecznego rozbioru Polski w 1795


roku.

8. W roku 1918 Polska odzyskaa niepodlego po 123 latach zaborw.

9. W czasie ostatniej wojny wiatowej hitlerowcy okupowali Polsk


przez sze lat.

10. Polacy z reguy dobrze znaj wasn histori.

Wyrazywnawiasach prosz poda wodpowiednich formach strony biernej.


WZR: (by - sucha) - bd/jestem /zosta... suchany
1. (on) Pisz do Ciebie kolejnyju raz, z nadziej, e moe chocia
jeden z moich listw (zosta - przeczyta).
2. (ja) Z nadziej, e (by) przez Ciebie znw (zauway).
3. (one) Twoja uroda i czar, ktre (by) powszechnie (podziwia),
czyni mnie Twoim niewolnikiem.
4. (on) Ale mj al do Ciebie (by - nie wypowiada).
5. (ona) Bo jak zrozumie to, e moja mio (zosta) tak nagle (od
rzuca)?
6. (on e ) A wszystkie nasze spotkania i miejsca, w ktrych si wi dywa-
limy, (zapomina)?
7. (one) Zostawia mnie nagle, z tysicem sw, ktre nie (zosta -
wypowiedzie) i tysicem obietnic, ktre nie (zosta - speni).
8. (ja) To bl, z ktrego nigdy chyba nie (by - wyleczy).
9. (on) Czy popeniem grzech, ktry nie moe mi (zosta-wybacza)?
10. (on) Czy moe pojawi si kto inny, kto (zosta) przez Ciebie
(wybra)?
11. (ja) Czy kochaa mnie? Czy tylko mylaem, e (by - kocha)?
12. (ja) Czy caowaa mnie wtedy w ogrodzie? Czy tylko niem, e
(by - caowa)?
13. (ona) Odpowiedz na te pytania! Odpowiedz, czy to bya tylko gra,
ktra wanie (zosta -skoczy)?
14. (on) Nie Pani! To nie by czas, ktry (zosta - straci).
15. (ja) To nie by sen, z ktrego (zosta) brutalnie (obudzi).
16. (ja) Wic nie dziw si, e (czu) si przez Ciebie (oszukiwa).
17. (on ) Jutro wieczorem spotkamy si na balu, ktryjak zawsze (by.
- organizowa) o tej porze roku.
18. (ja) Jutro musz (by) przez Ciebie (wysucha) i (zrozumie).
19. (ty) Wiem, e (by-oblega) przez tumy adoratorw, ale...
20. (on) Niech to (by) czas moe ostatniju raz (da) mi przez Ciebie.
21. (ja) (odda) przyjaciel

---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. By komu oddanym.
2. Robi zamieszanie.
3. Wznosi toast.
4. By rozpieszczonym przez ycie.
5. Urodzi si pod szczliw gwiazd.
Strona bierna
* tworzenie
- stron biern tworzymy od czasownikw przechodnich (tranzytyw-
nych)
- formy strony biernej stanowi poczenie form osobowych czasownika
by (zosta) z imiesowem przymiotnikowym biernym wyraonym
w mianowniku (np. byl myty, zostali pytani)
-je li czasownik by wyraony jest w bezokoliczniku, to imiesw przy
miotnikowy bierny przybiera form narzdnika (np. by mytym, zo
sta pytanym)
- czasownik by czy si z czasem niedokonanym, a czasownik zosta -
z dokonanym

* odmiana
czas teraniejszy
liczba pojedyncza liczba mnoga
jestem pytany jestemy pytani (pytane)
jeste pytany (pytana) jestecie pytani (pytane)
jest pytany (pytana) s pytani (pytane)

czas przyszy
liczba pojedyncza liczba mnoga
bd pytany (pytana) bdziemy pytani (pytane)
bdziesz pytany (pytana) bdziecie pytani (pytane)
bdzie pytany (pytana) bd pytani (pytane)

czas przeszy
liczba pojedyncza liczba mnoga
byem (byam) pytany (pytana) bylimy (byymy) pytani (pytane)
bye (bya) pytany (pytana) bylicie (byycie) pytani (pytane)
by (bya) pytany (pytana) byli (byy) pytani (pytane)
Trudno si zdecydowa

Kiedy trzeba wreszcie spyta samego siebie o to, co chciaoby si


robi w yciu. Ja pytaem siebie ju wiele razy. I chyba zrobiem te nie
jedno. Najpierw piewaem w operze, a dokadniej w chrze opero
wym. Nigdy nie miaem wic takiej szansy, by zapiewa co samodziel
nie. Po roku zrezygnowaem. Ja, niestety, czsto rezygnuj. Pomylaem
sobie wtedy, e to nie dla mnie, ale dziju myl troch inaczej.
Pniej pojechaem za ocean. Niejechaem zreszt sam. W tym cza
sie wiele modych osb decydowao si na taki krok. Czemu wic ja nie
miabym si zdecydowa. Ju w trakcie podry kto mi poradzi, ebym
otworzy polsk restauracj. Ludzie lubi radzi innym. Zaczem wic
gotowa. Ugotowaem setki naprawd dobrych obiadw i kolacji. Ale
i sam si przy tym ugotowaem. Dlaczego? To oczywiste. Amerykanie
boj si uty. A tyje tam wiele osb i wcale nie potrzebuj do tego pol
skiej kuchni.
To kolejne niepowodzenie bardzo mnie zmartwio. Na szczcie nie
umiem martwi si zbyt dugo. Po jakim czasie wrciem do kraju i na
uczyem si nowego zawodu. Cigle jeszcze ucz si szybko. Zostaem
fryzjerem. Czesaem i strzygem ludzi caymi
dniami. Czasem miaem okazj uczesa lub
ostrzyc kogo znanego - jakiego sportowca
czy aktora. Ale i to szybko si skoczyo. Bo
wszystko przecie kiedy si koczy.Jak to byo?
Goliem znanego polityka. Spieszy si. Ja te,
niestety. Wic nie ogoliem go zupenie tak,
jak sobie yczy.
Przez pewien czas pisaem opowiadania
i nowele. Napisaem ich kilkanacie. Byy ca
kiem interesujce. Wiem, bo przeczytaemje
par razy. Problem w tym, e nikt inny ich
nie czyta.
Teraz yj z dnia na dzie. Oczywicie nie
chc przey tak caego ycia. Musz zdecy
dowa si na co nowego. Lubi decydowa.
Ale tym razem...
------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.


1. Czy Adam by artyst operowym?
2. Czy Adam wyjecha do Australii?
3. Jak prac wykonywa na obczynie?
4. Czy Adamjest dobrym kucharzem?
5. Czy Amerykanie maj problemy z nadwag?
6. Kogo najchtniej strzyg Adam?
7. Kto by niezadowolony zjego fryzjerskich usug?
8.Jakim rodzajem literatury zajmowa si Adam?
9. Jakie plany na przyszo ma Adam?
10. Wjakiej sytuacji finansowej jest obecnie Adam?

& --------------------- -----------------------------------


Uyte w zdaniach czasowniki prosz poda w formie dokonanej.
WZR: Micha pisa list, ale go nie napisa.
1. W zasadzie rozumiem jzyk polski. Nie wiem jednak, czy kiedy
..................................................................................... samych Polakw.
2. Adam pytaju wszystkich o sens istnienia. Nie.....................................
........................................................................... jedynie samego siebie.
3. Anna robi doskonay sernik. Mam nadziej, e na dzisiejsze przyj
cie te go ..................................................................................................
4. Powoli trac cierpliwo do moich studentw. A boj si myle,
co bdzie, gdy...................................................................j do korica.
5. Wszystko si kiedy koczy. Ale kiedy....................................................
................................................................................si ta nudna lekcja?
6. Wiem, e czsto co gubisz, Anno. Nie rozumiem jednak, jak mo
ga.................................................................................... nasze meble.
7. Adam zawsze buduje tylko zamki na lodzie. Czekam, a wreszcie
co realnego.
8. Z reguy nie jem kolacji tak pno. Ale z tob chtnie teraz co
jeszcze.......................................................................................................
>
Uyte w zdaniach czasowniki prosz poda w formie dokonanej.
WZR: Janek czyta ksik, ale je j nie przeczyta.
1. Czekae ju tyle lat. Czy nie moesz....................................................
...................................................................................jeszcze kilka dni?
2. Ewo, caowaa mnie tysice razy. Dlaczego wic nie chcesz............
............................................ ............................... mnie ten ostatni raz?
3. To prawda, e gotuj dobrze. Ale wiem, i ........................................
...................................................prawdziwy bigos nie jest wcale atwo.
4. Dzisiaj pijemy wdk w zasadzie bez okazji. Moemy wic..............
.................................................... nawet za zdrowie twojej teciowej.
5. Od trzech dni uczymy si do egzaminu. Jest szansa, e zdymy
....................................................................... . wszystkiego.
6. Piotr goli si zawsze rano. Dzisiaj jednak zaspa i n ie .......................
................................................................... przed wyjciem do pracy.
7. Czy to prawda, Mario, e grasz na kontrabasie? Moe teraz............
...................................................................................nam co adnego?
8. Szukaem twoich okularwju chyba wszdzie. Teraz ty sama........
.......................................................................... spokojnie ostatni raz.
9. Bardzo nie lubi my si w zimnej wodzie. Wic przed obiadem ..
.................................................................. ...................... . . . tylko rce.
10. Nie musicie pastwo notowa wszystkiego, co mwi. Ale podstawo
we informacje wartojed nak..................................................................
11. Mj wujek ma chore oczy i niestety lepnie. Lekarz mwijednak, e
n ie.............................................................................................cakiem.
12. Papuga Agatyjest tak inteligentna i ufna, e mona j karmi pro
sto z rki. Jeli chcesz, moesz samj ...................................................
13. Moj ajedyna biaa koszula wanie schnie po praniu. Nie mam poj
cia, czy...............................................................................do wieczora.
14. Kiedy sysz twj gos przez telefon, natychmiast mam dobry hu
mor. Wierz, e ijutro te g o ................................................................
15. Wszyscy wiecie, eja sam nie lubi si chwali. Dlatego wy............
.......................................................... mnie za to, co dla was zrobiem.
16. Twoje postpowanie nie prowadzi do niczego dobrego. Boj si, e
kiedy....................................................................... ci w lepy zauek.
D ---------------------------------------------------------
Uyte w zdaniach czasowniki prosz poda w formie dokonanej.
WZR: Teraz idziemy do kina. Czy ty te pjdziesz f
1. Bior udzia w spotkaniu absolwentw naszej szkoy. Mam nadziej,
e ty te.....................................................................................................
2. Dochodz do wniosku, e to wszystko nie ma wikszego znaczenia.
I wiem, e wy te kiedy..........................................................................
................................................................ do takiego przewiadczenia.
3.Jest pno i kad si wanie spa. Moe i tywreszcie si......................

4. Wczoraj mwia duo przykrych rzeczy. Czy wanie to chciaa...........


.................................................. ?
5. Od piciu lat wkadam na siebie t sam star i niemodn sukien
k. Dzisiaj ch c.................................... ........................... co nowego.
6. Jola dokada jeszcze dwadziecia zotych na wsplny prezent dla
Andrzeja. Kto jeszcze troch............................................................. ?
7. Jutro pan dyrektor po wielu latach pracy odchodzi na emerytur.
Wszyscy wiemy, jak trudno jest m u ......................................................

8. Ib wiczenie jest trudne i odkadamy je na pniej. Pozostaych nie


moemy niestety..................... .............................................................
9. Opowiadaem wam t histori wiele razy. Skoro chcecie,...............
...................................................................................................... i teraz.
10. Widz, e przychodz nie w por. Moe bdzie lepiej, jeli...............
.........................................................................................................jutro.
11. My wszyscy lubimy siada na tej awce. Jest nas jednak za duo, by
.......................................................................................... na niej razem.
12. Niechtnie wchodz do gabinetu stomatologicznego. Czy mgby
......................................................................................... razem ze mn?
13. Urszula widziaa ten sentymentalny i zawy film ju siedem razy. To
mek nie ma chci g o ..............................................................................
14. Trudno znajdowa si w kilku miejscach jednoczenie. iy nie po
trafisz ........................................................................................waciwie
nawet w tym jednym.
15. Wiem, e chcesz wyjecha. Ale n ie ......................................................
............................................................................ . bez poegnania.
16. Jeli chcesz, to moesz wjecha do mojego garau. Ale n ie.................
........................ ........................................................................ . tyem.
D ------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz wybra waciwy czasownik i poda go w odpowiedniej formie.


1. W tej starej fabryce pali si wczoraj magazyn. Niestety, mimo szyb
kiej interwencji, (zapali, wypali, spali)..........................................
.....................................................................................................si cay.
2- Radz ci, eby tego nie robi. W przeciwnym razie bdziesz musia
(doradzi, poradzi, zaradzi)..............................................................
................................................................................................ sobie sam.
3. Wcale nie musisz tyle gada przez cay wieczr. Czy ty nie boisz si,
e kiedy nas wszystkich (obgada, zagada, wygada).....................
................................................................................................na mier?
4. Kiedyjest nam smutno, piewamy t piosenk. Myl, e i dzisiaj j
sobie (popiewa, wypiewa, zapiewa)............................................

5. Kto niesie t cik walizk? Bdzie lepiej, jeli (wynie, ponie,


zanie).............................................................. j.razcm na dworzec.
6. Anna nic palia papierosw prawie dwa lata. Dzisiaj, niestety, znowu
(wypali, zapali, spali)........................................................................
7. Kelner proponowa nam wiele wykwintnych i wspaniale nazywaj
cych si potraw, ale niczego taniego nie (zaproponowa, wypropo-
nowa, doproponowa).........................................................................
8. Dlaczego pukasz tak cicho? Nastpnym razem (popuka, wypuka,
zapuka)..........................................................zdecydowanie goniej.

D ---------------------------------------------------------
Podane czasowniki prosz poda w odpowiednich formach dokona
nych, posikujc si tekstem opowiadania.
1. pyta -
2. robi - ......................................................................................
3. piewa - ........................................................................................
4. rezygnowa - ........................................................................................
5. myle ........................................................................................
6.jecha - ........................................................................................
7..decydowa - ........................................................................................
8. radzi - ........................................................................................
9. gotowa - ........................................................................................
10. ty - ............................................................. .........................
11. martwi - ............. ..........................................................................
12. uczy - .........................................................................................
13. czesa - .........................................................................................
14. strzyc -
15. koczy - ........................................................................................
16. goli - .........................................................................................
17. pisa - .........................................................................................
18. czyta - .........................................................................................
19. y - .........................................................................................

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Samemu si ugotowa.
2. y z dnia na dzie.
3. Budowa zainki na lodzie.
4. lepy zauek.
5. Przyj nie w por.
6. Zagada kogo na mier.

Podstawowe (prymarne) pary aspektowe czasownikw


* tworzenie
- par aspektow tworz czasownik niedokonany i utworzony od niego
czasownik dokonany
- czasownik dokonany mona tworzy przez dodanie prefiksu do cza
sownika niedokonanego (np. czyta - przeczyta lub je - zje)
- czasownik dokonany mona tworzy przez wymian sufiksu tematycz
nego (np. chwyta- - chwyci-)
- czasownikiem dokonanym moe te by czasownik rny od niedoko
nanego (np. i - pj)
Mw sobie, co chcesz!

To prawda, e nie mwisz jeszcze zbyt dobrze po polsku. Ale nie


wmwisz mi, e wanie dlatego jeste taki smutny. Czekaj! Tylko zam
wi kaw i wtedy spokojnie wszystko omwimy. Jeste moim studentem
ju od trzech lat. Moemy wic pomwi szczerze. Masz trudnoci. Nie
potrafisz czasem czego poprawnie wymwi. A deklinacja? Umwmy
si, ejest trudna -zgoda. Studiujesz nieco dugo, duej ni inni. Ale
i to prawd mwic niczemu nie przeszkadza. W kocu to nie ja nam
wiem ci, by uczy si mojego jzyka. Pamitam, e powodem tej de
cyzji bya Basia.
To nie pierwszy przypadek, kiedy Polka zawrcia w gowie cudzo
ziemcowi. Chciae si z ni umwi. Zreszt Basiajest pikna, nie mo
na je j tego odmwi.
Ja jestem wietnym lektorem i nie ma tu o czym mwi. Dlatego
wanieja powinienem przemwi ci do rozsdku. Nic chciabym, eby
byy midzy nami jakie niedomwienia. Ty sam przymawiae si o do
datkowe lekcje i konsultacje. Czsto syszaem,jak inni studenci prote
stowali i, wierz mi, nie raz obmwili ci za plecami. Nie zachowuj si
wic teraz tak, jakby wszystko zmwio si przeciwko tobie. Lepiej daj
namwi si na ma kaw. To pomaga. atwiej si wtedy rozmwi.
Jest mi niewymownie przykro, e masz takie stresy. Dlatego nigdy nie
odmwi ci pomocy. Kady problem
gramatyczny moemy omwi jesz
cze raz. Tylko nie prbuj wmwi so
bie, ejeste za stary i za malo zdol
ny. Myl raczej o Basi. Jak bdzie
szczliwa i zaskoczona, kiedy wresz
cie przemwisz do niej poprawnie,
wje j ojczystym jzyku. A kiedy b
dziesz chcia umwi si z ni na
kolacj, spacer czy do kina, nic od
mwi ci jak trzy lata temu. Mw so
bie, co chcesz! Ale mw po polsku!
----------- -------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy student Adama mwi dobrze po polsku?
2. Od jak dawna Adam uczy swojego studenta?
3. Dlaczego student Adama postanowi uczy sijzyka polskiego?
4. Czy Polki wywieraj due wraenie na cudzoziemcach?
5. Czym zajmuje si zawodowo Adam?
6. Co student Adama myli o polskiej deklinacji?
7. Czy student Adamajest modym czowiekiem?
8. Co mona powiedzie o urodzie Basi?
9. Kto zamwi kaw?
10. Czy Adam i jego student przyjani si?

Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikiem pisa, dodajc do nie


go odpowiedni prefiks {nar, od-, pod-, przy-, w-, z-(s-), do-, o-, po-, prze-, roz-,
/y-, za-).
1. List od Anny dostaem ju dwa tygodnie temu. Dzisiaj chciabym
wreszcie j e j ...............................................................................................
2. Wykady profesora Nowaka s niebywale interesujce. Chtnie
...................................................................................si do jego grupy.
3. Adam Mickiewicz.....................................................................................
.................................................wikszo swoich wiers7y na obczynie.
4. Tylko pan by wiadkiem tego incydentu. Czy moe nam pan teraz
wszystko spokojnie...............................................................................?
5. Nie mog dalej notowa. Wanie..........................................................
.................................................................................... si mj dugopis.
6. Nie byem wczoraj na lekcji. Czy mog..................................................
.................................................................. wszystko z twojego zeszytu?
7. Tojest ciekawy szkic literacki, ale brakiye mu zakoczenia. Musisz
je szybko...................................................................................................
8. Mj kolejny telegram do Anny liczy 2345 sw. Chyba troch za
bardzo si tym razem..............................................................................
9. To s wane dokumenty. Dlatego prosz si pod nimi starannie
i czytelnie.................................................................................................
10. Jeli interesujecie si pastwo naszymi kursami szycia i szydekowa
nia, to prosz.................................... ......... si na list uczestnikw.
11. Marcin zawsze nienaturalnie zachowuje si w obecnoci kobiet. On
chce za wszelk cen .................................... ............ si przed nimi.
12. Na pisemnym egzaminie z chemii organicznej Adam by w trudnej
sytuacji. Anna siedziaa tyem do niego, wic nie mg od niej ni
czego .........................................................................................................
13. Nie ma pewnoci, kto namalowa ten obraz. Najczciej jednak
si g o j uliuszowi Kossakowi.

--------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikiem czyta, dodajc do nie
go odpowiednie prefiksy (za-, do-, wy-, na-, w-, roz-, od-, pre-, po-).
1.Jest ju pno. Chyba zostan w domu i troch sobie.......................

2. To wszystko jest napisane w tym artykule. Musisz tylko bardzo do


kadnie.................................................................................. si w tekst.
3. Jeszcze nie skoczye czyta tej ksiki, aju chcesz o niej dyskuto
wa. Bdzie lepiej .je li....................................................j do koca.
4. Kiedy nie lubiem literatury popularnonaukowej. Teraz ju si
w niej troch............................................................................................
5. Przez pi lat studiw Stefan..................................................................
wiele ksiek i opracowa dotyczcych fizyki jdrowej.
6.Justyna pisze tak niewyranie i niestarannie, e.............................. .
......................................................... je j listwjest prawie niemoliwe.
7. Moja ciotka Agata kocha literatur kryminaln. Mona powiedzie,
e si n i............................................................... ..................................
8. Czy to prawda, e od roku Janek n ie ..................................................
.................................................................................. anijednej ksiki?
9. Nie wiem, gdzie........................................................................................
takie sensacyjne informacje. Myl, e chyba nie s prawdziwe.

--------- -----------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikiem robi, dodajc do niego
odpowiednie prefiksy ( do-, nad-, od-, pod-, roz-, w-, z-, na-, ob-, po-, prze-, u-,
wy-, za-)
1. Pan Goliski nigdy nie lubi pracowa. Moe wanie dlatego nicze
go si w yciu n ie .....................................................................................
2. Mamy tylkojeden komplet kluczy do naszego nowego mieszkania.
Musimy koniecznie........................................................ jeszczejeden.
3. Wiem, e bardzo chciaa mie to futro. Ale nie musiaa....................
............................................................................................. tylu dugw.
4. Praca w hucie szkajest cika. Trzeba solidnie..................................
.......................................................................... si w cigu caego dnia.
5. Janek dugo chorowa i nie by w szkole. Teraz musi szybko wszystko

6. Micha ma due gospodarstwo rolne. Nie mam pojcia, jak on sam


moe to wszystko.....................................................................................
7. Praca domowa z gramatyki nie jest nigdy fascynujca. Musz jed
nak zawsze j ....................................................................... ..................
8. Jutro nie bd mie czasu dla ciebie. Musz pozaatwia rne pil
ne sprawy i ..........................................................podstawowe zakupy.
9. To nie jest oryginalny obrazjana Matejki. Zastanawiamy sijednak,
kto i kiedy tak doskonale g o ..................................................................
10. Mj samochd jest stary i wyeksploatowany. Nie mona go w aden
sposb............................................................. na nowe sportowe auto.
11. Ta farba jest za gsta, eby malowa ni ciany. Trzeba wic j
.......................................................................... dolewajc troch wody.
12. Projekt budowy nowego hotelu w rodku parku jest. kontrowersyj
ny. Nie wiem, czy uda si wam dla niego............................................
.................................................................................... opini publiczn.
13. Pracowaem szesnacie godzin..............................................................
..................................................si po okcie. Teraz chc ju tylko spa.
14. Jeste podobno moim przyjacielem. Dlaczego wic chcesz mnie
................................................................. w maestwo z twoj siostr?
15. Spotkamy si dopiero wieczorem. Mam duo pracy i wczeniej ab
solutnie si n ie .........................................................................................
16. Jeste rozsdnym czowiekiem. Jak moge............................................
...............................................................................tak wielkie gupstwo?
17. Chyba zrezygnuj z pracy w tej frmie. Pac tu za mao. Aja prze
cie musz.................................................................na moj rodzin.

b
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikiem mwi, dodajc do nie
go odpowiednie prefiksy. (**) - oznacza form bezokolicznika lub
form nieosobow.
1. (ty) - To prawda, e nie............................jeszcze zbyt dobrze po pol
sku. Ale n ie............................mi, e wanie dlatego paczesz.
2. (ja, my) Czekaj! Tylko.........................................................................
kaw i wtedy spokojnie wszystko.......................................
3. (my) Jeste moim studentem ju od trzech lat. Moemy wic.
........................ ......................................................... szczerze
4 (**) Masz trudnoci. Nie potrafisz czasem czego poprawnie .

5. (my) A deklinacja?...................................si, e jest trudna -


zgoda.
6. (ja) Studiujesz nieco dugo, duej ni inni. Ale i to prawd
mwic niczemu nie przeszkadza. W koilcu to nie j a .........
.......................ci, by uczy si mojego jzyka. Pamitam,
e powodem tej decyzji bya Basia. To nie pierwszy przy
padek, kiedy Polka zawrcia w gowie cudzoziemcowi.
7. (ty) Chciae si z n i....................................................................
8. (ona) Zreszt Basia jest pikna, nie mona jej tego.........................
9. (**) Jajestem wietnym lektorem i nie ma tu o czym.................
Dlatego wanieja powinienem.............................................
ci do rozsdku. Nie chciabym, eby byy midzy nami ja
kie niedomwienia.
10. (ty) Tysam.................................................. ............................ si
o dodatkowe lekcje i konsultacje.
11. (oni) Czsto syszaem, jak inni studenci protestowali i, wierz
mi, nie raz....................................................ci za plecami.
12. (* *) Nie zachowuj si wic tak, jakby wszystko..............................
si przeciwko tobie. Lepiej d a j.................................si na
ma kaw. To pomaga. atwiej si wtedy..........................
13. (ja) Jest mi niewymownie przykro, e masz takie stresy. Dlate
go nigdy n ie ........................................................ci pomocy.
14. (**) Kady problem gramatyczny moemy....... ...........................
jeszcze raz.
15. (**) Tylko nie prbuj..........................................................sobie,
ejeste za stary i za mao zdolny. Myl raczej o Annie.
16. (ty) Jak bdzie szczliwa i zaskoczona, kiedy wreszcie.............
..............................................do niej w jej ojczystymjzyku.
17. (**, ona) A kiedy bdziesz chcia..........................................................
si z ni na kolacj, spacer czy do kina, n ie ..........................
cijak siedem lat temu. Mw sobie, co chcesz! Ale mw po
polsku!
& ---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Obmwi kogo zajego plecami.
2. Przemwi komu do rozsdku.
3. Zawrci komu w gowie.
4. Wszystko zmwio si przeciwko mnie.
5. Jest mi niewymownie przykro.
6. Robi co za wszelk cen.
7. Urobi si po okcie.

Drugie ogniwo aspektu


* tworzenie
- do wikszoci czasownikw niedokonanych mona doda szereg pre
fiksw, ktre nie tylko zmieniajjc w dokonane, ale te zmieniaj ich
znaczenie
- prefiksy speniaj dwie funkcje: zmiany aspektu i znaczeniow
- od czasownikw dokonanych z prefiksem speniajcym dwie funkcje
mona tworzy nowe czasowniki niedokonane

* przykady
-wygra (odnie sukces, nie tylko w grze, ale i w yciu, pracy, nauce,
np. Micha pracuje bardzo sumiennie. Na tym moe jedynie wygra.)
- przelecie (szybko min, np. Dzie przelecia nie wiadomo kiedy;
robi co mao uwanie, np. Kasia przeleciaa wzrokiem
po caej wystawie.)
13 Opamitaj si!

- Czy wiesz Tomktt, ktra jest godzina?


Miae przygotowywa si do egzaminw.
-Ale zd si przygotowa -obiecuj.
- Obiecywae jtt kilka razy. Jak dugo
bdziemy musieli przypatrywa sijesz
cze twojej bezczynnoci? Masz prawie
trzydzieci at i nawet nie zacze stu
diowa.
-N o tak, ale...
-A le razem z mam mamy dosy tego
wszystkiego.Jeli chcesz zamiata ulice,
to prosz bardzo. Tylko e ty nic potra
fisz zamie wasnego pokoju.
- Tato pozwl, e...
- Pozwalalimy ci na wszystko. Wic moe
to ty pozwolisz mi teraz skoczy? Nic musisz otrzymywa wszystkiego za
darmo do koca ycia. Otrzymae ju wystarczajco duo. Nawet nie b
dziesz wiedzia, kiedy przelec ci najlepsze lata. Zwaszcza modo lubi
szybko przclatywa.Jeli masz zamiar odegrajak istotn rol, to przesta
odgrywa bazna i bierz si do roboty! Przypatrz si wreszcie sam sobie i nie
wydymaj bezmylnie warg.
- Dobrze, ju wicej ich nie wydm.
- My nawet wstydzimy si zaprosi Kowalskich na kolacj czy bryda.
A sam doskonale wiesz,jak bardzo lubimy ich zaprasza. Powdjest pro
sty. Nic chcemy dowiadywa si cigle, jak zdolny i inteligentny jest ich
syn Krzysztof, ktry wanie koczy studia medyczne. Bo oni te chcieli
by dowiedzie si czego o naszym dziecku.
- Opanuj si, tato! Przecie nie bd ucieka od tego, jaki jestem.
- Bo nic mona uciec od siebie samego. Tylko jak mamy z mam opa
nowywa nasze stresy i emocje? Czy mamy umrze, patrzc jak zmarno
wae swoje ycie?
- Jeli moglibyciejeszcze troch nie umiera, to obiecuj wam pogod
n staro.
trzeba go latem.
10. Nie jestemy ju w stanie odczyta bez problemw tego staropol
skiego tekstu. Takie zabytki powinni......................................................
specjalici.
11. Twj syn nie potrafi zachowa si grzecznie. Wszystkie twoje dzieci
powinny si lepiej.

Wystpujce wzdaniach czasowniki prosz przeksztaci wedug wzoru.


WZR: zachowa - zachowywa
1. Niestety, nie wiadomo ilu ludzi podpisywao cyrograf z diabem.
Pan Jan Twardowski by pierwszym naszym rodakiem, ktry go

2. Ludzie umieraj na skutek staroci oraz rnych chorb i wypad


kw. Zastanawiam si, czy mona........................................ z nudw.
3. Strach jest tym uczuciem, ktre czsto trudno jest opanowa. Ale
czy zawsze musimy si........................................................................ ?
4. Wczoraj zamalowaemjedn cian na zielono, poniewa lubi ten
kolor. ona przekonaa mnie jednak wieczorem, e nie powinie
nem niczego wicej...................................................... bezje j zgody.
5. Anna jest sekretark, dlatego musi przepisywa wiele listw i doku
mentw. Wczoraj jednak nie zdya wszystkiego..............................

6. Rr2ysztof Kolumb odkry Ameryk. My.................................................


j codziennie.
7 .1Jrlop by krtki, wic nawet nie wyspaem si dobrze. A moe ja ju
nie potrafi normalnie...................................................................... ?
8. Nie wiem, jak pan moe wysiadywa caymi dniami na tych nud
nych konferencjach. Ja nie mog tu......................................................
nawet piciu minut.
9. Wiem, e w yciu nie zawsze mona wygrywa. Ale ten jeden jedyny
raz chciabym..........................................................................................
10. Dokupiem dwa nowe plakaty do mojej kolekcji. Los kolekcjonera
polega na tym, e stale musi co ............................................................
11. To bardzo nieadnie podsuchiwa cudze rozmowy. Wasz ja
przez przypadek.
t>
Prosz uzupeni wedug wzoru.
WZR: podsucha - podsuchiwa
1. przygotowa ........................
2. domalowa ........................
3. odpisa ........................
4. przemyle ........................
5. przypatrze si ........................
6. odsiedzie ........................
7. okra ........................
8. dogodzi ........................
9. wydusi ........................
10. utrze ........................
11. wymie ........................
12. zassa ........................

E>
Prosz uzupeni wedug wzoru.
WZR; wymie - wymiata
1 .dolatywa
2 ..dowiadywa si
3 ..odkrzykiwa
4 ..podtrzymywa
5 ..ogrzewa
6 ..............................................................rozmywa
7 ..wycieka
8 ..przybywa
9 .zawilga
1 0 ..wymyla
1 1 ..dociera
1 2 .zarabia

Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.


WZR: przespa - przesypia (Niejeste niedwiedziem, ebyprzesypiaca zim.)
1. - Czy wiesz Tomku, ktra jest godzina? Miae (przygotowa)
si do egzaminw.
2 .-A le zd si (przygotowywa)................................... -obiecuj.
3. - (obiecae)..................................................ju kilka razy.Jak dugo
bdziemy musieli (przypatrze si) ...................................................
jeszcze twojej bezczynnoci? Masz prawie trzydzieci lat i nawet nie
(zaczynae)......................................................................... studiowa.
4. - No tak, ale...
5. - Ale razem z mam mamy dosy tego wszystkiego. Jeli chcesz (za
mie) ................................................ ulice, to prosz bardzo. Tylko
e ty nie potrafisz (zamiata)................................ wasnego pokoju.
6. - Tato, pozwl, e...
7. - (pozwalamy) ci na wszystko. Wic moe to ty (pozwalasz)
...........................................mi teraz skoczy? Nie musisz (otrzyma)
................................................. wszystkiego za darmo do koca ycia.
(otrzymywae) .............. ju wystarczajco duo.
Nawet nie bdziesz wiedzia, kiedy (przeleciay).................................
ci najlepsze lata. Zwaszcza modo lubi szybko (przelecie)
.........................................................Jeli masz zamiar (odgrywa)
............................................. jak istotn rol, to przesta (odegra)
............................................................ bazna i bierz si do roboty!
(przypatruj si)...............................................wreszcie sam sobie i nie
(wydmij).................................................................... bezmylnie warg.
8. - Dobrze, ju wicej ich nie (wydymam)..............................................
9 .-M y nawet wstydzimy si (zaprasza)...................................................
Kowalskich na kolacj czy bryda. A sam doskonale wiesz, jak bar
dzo lubimy ich (zaprosi)......................................................................
Powdj est prosty. Nie chcemy (dowiedzie si)..................................
cigle, jak zdolny i inteligentnyjest ich syn Krzysztof, ktry wanie
koczy studia medyczne. Bo oni te chcieliby (dowiadywa si)
.............................................................. . czego o naszym dziecku.
10. - (opanowywuj s i )...................................................... tato! Przecie
nie bd (u ciec)..................................................od tego,jaki jestem.
11. - Bo nie mona (ucieka).....................................od siebie samego.
Tylko jak mamy z mam (opanowa)....................................................
nasze stresy i emocje? Czy mamy (umiera).........................................
patrzc, jak (zmarnujesz)................................................. swoje ycie?
12. -Jeli moglibycie jeszcze troch nie (umrze)...................... .
..........................................................to obiecuj wam pogodn staro.
^ ---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Modo lubi szybko przelatywa.
2. Odgrywa (robi z siebie) bazna.
3. Ucieka od samego siebie.
4. Mdle (omdlewa) przy byle okazji.
5. Podpisa cyrograf z diabem.
6. Umiera z nudw.
7. Odkrywa Ameryk.
8. Pogodna staro.
9. Bra si do roboty.
10. Wydyma bezmylnie wargi.
11. Odgrywa istotn rol.

Wtrne pary aspektowe - trzecie ogniwo aspektu


* tworzenie
- podstaw stanowi czasownik dokonany preflksalny, np. doczyta, ktry
ma nowe znaczenie w stosunku do czasownika niedokonanego czyta
- przez wymian sufiksu tematycznego czasownika dokonanego prefik-
salnego (tu doczyta) tworzy si nowy czasownik niedokonany (do-
czytywa)
- nowy czasownik niedokonany ma to samo znaczenie, co czasownik
dokonany, od ktrego zosta utworzony, ale informuje o funkcji bd
cej w toku - dziejcej si - niedokonanej
* przykady
0 1 2 3
czasownik czasownik czasowniki czasowniki
niedokonany dokonany dokonane o no niedokonane o tym
wym znaczeniu samym znaczeniu
czyta przeczyta odczyta odczytywa
wyczyta wyczytywa
doczyta doczytywa
prymarne pary aspektowe wtrne pary aspektowe
14 Pojad jeszcze dalej

Nazywam si Stanislaw Wrblewski. Pochodz z biednej rodziny. Dla


tego dugo dochodziem do tej pozycji spoecznej, ktr mam teraz.
Nie jestem ju bardzo mody. Mona powiedzie, e dobiegam czter
dziestki. Modo przeleciaa mi szybko i chyba gupio. Teraz dopiero
przychodzi czas na refleksje. I czas na realizacj marzer. A zawsze mia
em tylko jedno - podre.
Doskonale pamitam, kiedy pierwszy raz pojechaem za granic.
W zasadzie nie tyle pojechaem, co poleciaem. I to od razu na inny
kontynent, do Australii. To byo co wspaniaego. Tym bardziej, e w dro
g powrotn popynem statkiem. Czy moe by co rwnie fascynuj
cego? Przez kilka tygodni obserwowaem albo jak przepywaj obok nas
awice ryb, albo jak przelatuj nad moj gow gromady ptakw.
Ile toju razy byem na szczytach takich gr, na ktre wchodzili i z kt
rych schodzili tylko najodwaniejsi. Nie baem si pj w wiat niegw
ani wiat piaskw. Przepynem niejedno morze. Raz nawet pobiegem
samotnie kika kilometrw przez pustyni w poszukiwaniu wody.
Ale zawsze kiedy widz, jak odlatiije z lotniska samolot albo odjeda
z dworca pocig, budzi si we mnie ch nowej przygody. Bo przecie
cigle s brzegi, do ktrych jak do tej pory nie dopynem. Dlatego
wierz, e przejad jeszcze przez niejeden kraj. Moe nawet przelec
si kiedy balonem. Albo przejd przez tropikal
ny las. Tak, to pewne, e jeszcze sobie troch
pospaceruj po tej naszej piknej i penej
tajemnic planecie. Polatam samolotami
wrd chmur. Pojed samochoda
mi wrd niedostpnych pustkowi.
Popywam na wspaniaych, ale
i drogich transadantykach.
Zawsze przecie znajdzie
si taldc miejsce, w kt
rym si jeszcze nie
byo.
fr
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy pan Wrblewski przekroczy! ju czterdziesty rok ycia?
2. Wjakij sytuacji materialnej byli rodzice pana Stanisawa?
3. Czy marzenia pana Stanisawa s bardzo rnorodne?
4. Co wiemy o pierwszej zagranicznej podry Stanisawa Wrblew
skiego?
5. Czy pan Stanisaw odbywa podre morskie?
6.Jak czsto lata balonem?
7. Co robi na pustyni?
8. Czy pan Stanisaw zajmowa si wspinaczk grsk?
9. Jakie odczucia ma pan Wrblewski, kiedy znajduje si na dworcu
lub lotnisku?
10. Czy pan Stanisaw by ju w lesie tropikalnym?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi formami aspektowy


mi czasownikw ii, chodzi.
WZR: Marek codziennie wieczorem chodzi na krtki spacer. Dzisiaj
ma jednak tak duo pracy, e chyba nie pjdzie:
1.Jutro idziemy gdzie potaczy. Moe i ty z nam i.............................?
2. - Czy Grzegorz by sam na wczorajszym wykadzie?
- Nic, Elbieta.................................................................. razem z nim!
3. Micha nie przyszed dzisiaj na obiad, poniewa..................................
z Natali do kina
4.Janek nie mg przyj do was, poniewa
.................do dentysty
5. Ty zawsze do nas bez zapowiedzi
6. Anna dugo nie wracaa do domu, wic Adam
je j szuka
7. Ciesz si, e ty wreszcie
po rozum do gowy i zacze studiowa
8. Ty, Michale, dzisiaj troch wczeniej ..................... do pracy
9. Ja chyba sobie ju ................................ Nie chc przeszkadza
E)
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi formami aspektowy
mi czasownikwjecha, jedzi.
WZR: Piotr przyjecha jak zwykle ostatni.
1. Dwa dni temu Adam............................................. na urlop do Wioch.
2. Nikt nie wie, kiedy..............................................do nas ciotka Agata.
3. Czywyju dobrze................................................................na nartach?
4. Przed godzinJan ek .............................................. z domu do szkoy.
5. Anna nie prowadzi zbyt dobrze samochodu. Dlatego zawsze z nie
maym trudem.................................................................... do garau.
6. Mamyju mao benzyny, ale bez problemu.......................................
.......................................................... . do najbliszej stacji.
7. Spnilimy si kilka minut i pocig........................................................
...................................................................... nam sprzed samego nosa.
8. Czy masz tak duo pienidzy, e zawsze.................................................
..................................................................................do pracy takswk?
9. Darekjest le wychowany i najczciej..................................................
...................................................................................... bez poegnania.
10. Myl, e tym samochodem Adam ju dugo n ie .............................

b
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi formami aspektowy
mi czasownikw lecie, ata.
WZR: W Warszawiejest fatalna pogoda. Nie wiadomo, kiedy odleci std
najbliszy samolot.
1. Adam zawsze chcia............................................................szybowcem.
2. Samolot z Wilna...............................................z maym opnieniem.
3. Jest ju jesie, wic niektre ptaki.......................................do Afryki.
4. Jest tyle pomysw, ktre codziennie..................................................
........................................................................................mi przez gow.
5. Samoloty wroga......................................... nagle i nie wiadomo skd.
6.Jutro Anna...............................................zWarszawyjuosmejrano.
7. Ptaki szybko..................................................... nad naszymi gowami.
8. Dzisiaj przez o k n o ................................................ ...............................
..........................................................do pokoju duy kolorowy motyl.

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi formami aspektowy
mi czasownikw pyn, pywa, biec, biega.
WZR: Wiktor jako pierwszy dopyn do brzegu.
1. Adam chce samotnie.................................................. przez Atlantyk.
2. Marekjest w dobrej formie iju tro ..........................................................
..................................................... na 10 kilometrw ulicami Krakowa.
3. Do naszych portw w Gdasku, Gdyni i Szczecinie.............................
............................................................................... statki z caego wiata.
4. Anna staa tak daleko, e je j gos ledwie do nas..................................
5. Woda w tymjeziorze jest ciepa i czysta. Dlatego moemy w nim bez
obaw troch........... ...............................................................................
6. Janek nie by faworytem w tym biegu. Nikt si nie spodziewa, e
wanie o n ........... ........ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ___ _ pierwszy.
7. Kady pies powinien codziennie kilka minut.........................................
..................................................................................... w czasie spaceru.
8. Wczoraj z portu.........................................................................................
..........................................statek, na ktrym pracuje brat Krzysztofa.

b
Prosz uzupeni ponisze zdania.
1. Wejciem si...................................a wyjciem......................................
2. Co kilka minut na to lotnisko........................................................nowy
samolot. Ale i co kilka z niego...................................... .......................
3.Jeli chcesz................. ..................................... swoim wielkim samo
chodem do tego maego garau, to bdziesz musia pniej z niego

4..Do Warszawy ten pocig nigdy n ie ........................................ punktu


alnie, za to zawsze z niej punktualnie...................................................
5. Do naszej firmy........... . wielu nowych pracow
nikw. Ale i rwnie wiciu z niej szybko.................................................
6. lm statkiem..................................................................... nasza ciocia
z Australii. I tym samym za dwa tygodnie.............................................
7. Na egzaminie Janek by zdenerwowany, wic nic sensownego nie
........................................................................................... mu do gowy.
8. To, co pan mwijest bardzo ciekawe, ale za bardzo...............................
.....................................................................od tematu naszej dyskusji.
9. Babcia dugo.............................................. do siebie po tej chorobie.
10. Wnioski, dojakich pani.........................................s niestety bdne.
>
Prosz uzupeni ponisze zdania wedhig wzoru.
WZR: (ty) - dopywa, odpywa, upywa
Czy to prawda, e jutro odpywasz do Ameryki?
1. (ja) - uchodzi, pochodzi, wychodzi...................................... .
.........................................................................z biednej rodziny
2. (ja) -pochodzi, dochodzi, wchodzi Dlatego dugo.......................
.............................. do tej pozycji spoecznej, ktr mam teraz
3. (ja) - ubiega, podbiega, dobiega Nie jestem ju bardzo mody.
Mona powiedzie, e.........................................czterdziestki
4. (ona) -przelecie, wlecie, ulecie Modo................................................
..............................................................mi szybko i chyba gupio
5. (on) - dochodzi, przychodzi, zachodzi Teraz dopiero........................
czas na refleksje. I czas na realizacj marze. A zawsze mia
em tylko jedno - podre.
6 (ja) - pojecha, podjecha, zjecha Doskonale pamitam, kiedy pierw
szy raz.........................................................................za granic.
7. (ja) - dolecie, przylecie, polecie W zasadzie nie tyle pojechaem, co
................................................... I to od razu na inny kontynent,
do Australii. To byo co wspaniaego.
8. (ja) - przepyn, popyn, podpyn Tym bardziej, e w drog po-
wrotn............................................................... statkiem.
moe by co rwnie fascynujcego?
9. (one) - przepywa, wpywa, wypywa-przelatywa, wylatywa, wlaty
wa Przez kilka tygodni obserwowaem alboja k ........................
obok nas awice ryb, albojak........................................................
nad moj gow gromady ptakw.
10. (oni) - wchodzi, schodzi, zachodzi, nadchodzi, pochodzi, dochodzi Ile
toju razy byem na szczytach takich gr, na ktre................
i z ktrych.................................................. tylko najodwaniejsi.
Nie baem si pj w wiat niegw ani w wiat piaskw.
11. (ja) - dopyn, popyn, przepyn -pobiec, przybiec, podbiec...............
niejedno morze. Raz nawet.......................................samotnie
kilka kilometrw przez pustyni, w poszukiwaniu wody.
12. (on) - wyjeda, odjeda, zjeda - wylatywa\ odlatywa, zlatywa
Ale zawsze kiedy widz, jak............................................... .
z lotniska samolot albo..................................................z dwor
ca pocig, budzi si we mnie ch nowej przygody.
13. (ja) - dopyn, wypyn, podpyn Bo przecie cigle s brzegi,
do ktrychjak do tej pory n ie .....................................................
14. (ja) -pojecha, przejecha, objecha oblecie, przelecie, odlecie Dlate
go wierz, e ..........................................................jeszcze przez
niejeden kraj. Moe nawet....................... si kiedy balonem.
15. (ja) - przej, pj, doj pospacerowa, naspacerowa, odspacerowa
Albo............................................................ przez tropikalny las.
Tak, to pewne, ejeszcze sobie troch........................................
po tej naszej piknej i penej tajemnic planecie.
16. (ja) - oblecie, polata, dolecie -pojedzi, pojecha, podjecha.............
......................................................samolotami wrd chmur.
.......................samochodami wrd niedostpnych pustkowi.
17. (ja) - popyn, popywa, przepywa......................................................
na wspaniaych, ale i drogich transatlantykach. Zawsze prze
cie znajdzie si takie miejsce, w ktrym si jeszcze nie byo.

---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Pochodzi z biednej rodziny.
2. Dobiega czterdziestki.
3. Prowadzi samochd.
4. Odjeda sprzed samego nosa.
5. Nic nie przychodzi mi do gowy.
6. Odbiega od tematu.
7. Dochodzi do siebie.
8. Dochodzi do wniosku.

Aspekt czasownikw ruchu


* tworzenie
- tworzy si od czasownikw oznaczajcych ruch ukierunkowany ( i,
jecha, biec, pyn, lecie)
- do czasownikw tych dodaje si ich dokonane odpowiedniki (np. i
-pj, lecie-polecie itd.)
-w ten sposb tworzy si nie tylko prymarne pary aspektowe (np. jecha
-pojecha), ale i pary wtrne (np. chodzi-przychodzi)
- podstaw czasownikw niedokonanych wtrnej pary aspektowej s
czasowniki okrelajce ruch nieukierunkowany (np. jedzi, chodzi)
Lubi bywa 15

Lubi bywa w dobrych restaura


cjach, barach i klubach. Takiju jestem.
Pijam lylko drogie i uznane alkohole.
Jadam wyszukane potrawy. To napraw
d moe dawa wiele zadowolenia.
Oczywicie spotykam tam tylu wspania
ych ludzi. Mj ojciec czsto mawia, e
naley przebywa wdobrym towarzystwie.
A pozwalam sobie na to tylko dlatego, e
zarabiam do dobrze. Ijeszcze z duym
szczciem grywam na giedzie.
Czasem miewam jednak chwile re
fleksji. Chadzam wtedy samotnie po par
ku. Lub wieczorami czytuj literatur
pikn. Sam nawet troch pisuj. Nie
jed wtedy nigdzie. Nic widuj przy
jaci. Za to do regularnie pywam
i grywam bd w tenisa, bd w koszy
kwk. Lubi te siadywa w ogrodzie moich rodzicw i sypia na wie
ym powietrzu.
Kiedy bywam u rodzicw, nie musz ubiera si elegancko. Wolno
mi wylegiwa si przez cay dzie w pidamie. Pozwalam sobie te na to,
eby odpoczywa bez gazet i telewizji. Bo tylko tam mog nie zajmowa
si niczym wanym.
Ale kiedy nadchodz niedzielne popoudnia, wracam do swojego
mieszkania. I nie bd nikogo oszukiwa, e wtedy... pam duo dobre
go alkoholu. Jadam duo smacznych potraw. I bywam wrd ludzi ta
kich jak ja. B oja czasem miewam swoje potrzeby i rozrywki. Jeli takie
yciejest tylko gr, to i tak chtnie w ni grywam. Tylko e tacyjakja nie
bywaj wzorem do naladowania-o tym nie zapominajcie!
------------------- -------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy bohater opowiadania, Wojtek, jest domatorem?
2- Czy Wojtek raczej unika alkoholu?
3. Jakie pogldy na ycie towarzyskie mia ojciec Wojtka?
4. W jakiej sytuacji finansowej znajduje si Wojtek?
5. Czy Wojtek bywa niekiedy skonny do refleksji?
6. Wjaki sposb Wojtek najchtniej odpoczywa?
7. Dlaczego Wojtek lubi bywa u rodzicw?
8. Co stanowi dla Wojtka najlepsz rozrywk?
9. Czy ycie Wojtka jest gr?
10. Czy Wojtek uwaa, e jest wzorem do naladowania?

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Od roku nie byem w tej restauracji. Wczeniej czsto w niej
bywaem.
1. Ostatnio Piotr nie pisa do Zofii. Ajeszcze rok tem u..........................
do niej regularnie. .../
2. Nie mam najczciej czasu, ebyje obiad w domu. Zawsze robi to
w biegu. Dlatego chtnie i systematycznie........................................
w restauracji.
3. Anna znowu nie bya u Krzysztofa na imieninach. Wszyscy wiemy, e
ona bardzo niechtnie u niego............................................................
4. Od czasu do czasu pastwo Makowscy maj ciche dni. Wtedyjed
no z nich pi u swoich rodzicw. Kiedy nie s skceni,........................
razem.
5. Wczoraj moja teciowa miaa mi duo do powiedzenia. Takjak przed
wczoraj i przed tygodniem. Ona zazwyczaj..........................................
co do powiedzenia.
6. To nie jest prawda, e Krystyna nigdy niczego nie czyta. Przecie
codziennie...............................................ogoszenia matrymonialne.
7. Ty mieszkasz w Krakowie, a ja wWarszawie, dlatego widz Ci raz na
jaki czas. Co moemy zrobi, eby.................................. si czciej?
8. Nie pijam mleka! Wzdrygam si na sam myl o nim. A wszyslko
dlatego, e przez cale dziecistwo musiaem j e .................................
9. Ja nie gram na adnym instrumencie muzycznym. Za to bardzo cht
nie i czsto.............................................................................. w szachy.

*
Ponisze zdania prosz uzupeni wybranymi czasownikami: wraca, zbi
ja, obraca, si, mija, wstawa, sprawdza, sprawia, zajmowa, zarabia,
kupowa.
1. ycie cigle.......................................................................... obok mnie,
jakby dziwn prowadzio gr.
2. Rnimy si niestety tym, e z moich pomysw nic nie wynika. A ty
na swoich................................................................................. fortun.
3. Do takich miejsc, jak to, chciaoby si................................ wiele razy.
4. Wiem, e chciaaby bez koca...................................... nowe sukien
ki, filtra, buty i torebki. Ktojednak musi za to wszystko zapaci.
5. Marek pracuje duo. Nie ma czasu na prywatne ycie. Nawet nie
cieszy si z tego, e.............................................. tak wiele pienidzy.
6. wiat filmu i reklamy zawsze fascynowa Ann. Chciaaby wic
....................................................................................wrd ludzi kina.
7. Micha...................................................................... ju wiele odpowie
dzialnych stanowisk w ministerstwie. Nikt jednak nie spodziewa
si, e bdzie ministrem.
8. Anna nie lubi.................... .......................................... sama w domu.
Dlatego stale kogo do siebie zaprasza.
9. wity Mikoaj jest wanie po to, eby...................................................
wszystkim mie niespodzianki.
10. Nigdy nie byem dobrym matematykiem, dlatego kade rozwizane
z trudem zadanie................................ ................................kilka razy.

Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.


WZR: Bardzo interesuj si jzykiem francuskim. Chtnie czylujfran
cuskie czasopisma i gazety.
1. Ojciec Andrzeja jest pilotem.Ju przeszo dwadziecia lat....... ..........
.................................................................................... po caym wiecie.
2. Pastwo Grabowscy s wielbicielami muzyki symfonicznej. Dlatego
do regularnie...........................................................do filharmonii.
3. O tej porze roku woda w Batykujestjeszcze bardzo zimna. Musimy
wic....................................................w basenie miejscowego klubu.
4. Doskonaa figura i wietne samopoczucie to co, czego zazdroszcz
Annie wszystkie koleanki. Ale adna nic chce z ni............................
....................................................... codziennie rano kilka kilometrw.
5. Znam twojego kota. Zawsze, kiedy zostawiasz otwarte okno, on na
tychmiast................................................................................. z domu.
6. Nic znasz mojego kota. Zawsze, kiedy zostawiam otw'arte okno, on
te...........................................................................................do domu.
7. Wiem, e masz stary samochd i nie lubisz szybkiej jazdy. Ale nawet
rowerzyci..............................................................szybciej od ciebie.
8. Kicdyjcstemy razem, godziny.............................................................
tak szybko, jakby byy minutami. Czy i ty masz takie wraenie?

b
Do podanych czasownikw prosz dopisa ich form wyraajc wielo
krotno, lub odwrotnie.
WZR: min - mija
1. mwi .....................................................................
2.jecha
3- siada .........................................................................................
4. pisa .........................................................................................
5. kupi .........................................................................................
6 .................... : .................................... jada
7 grywa
8 pija
9 stawa
10............................................................................................... kicha

&
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikami wyraajcymi czynno
wielokrotn (* oznacza form bezokolicznika).
1. (ja)
Lubi (by)............................................ w dobrych restaura
cjach, barach i klubach. Taki ju jestem.
2. (ja) (p i)........................................tylko drogie i uznane alkohole.
3. (ja) (je)...........................................................wyszukane potrawy.
4. (*) To naprawd moe (d a).........................wiele zadowolenia.
5. (ja) Oczywicie (spotka)................... tam tylu wspaniaych ludzi.
6. (on) Mj ojciec czsto (mwi).....................................................
e naley przebywa w dobrym towarzystwie.
7. (ja) A (pozwoli)..............................................sobie na to tylko
dlatego, e (zarobi)....................................... do dobrze.
8. (ja) I jeszcze z duym szczciem (gra).............. na giedzie.
9. (ja) Czasem (m ie)............................. jednak chwile refleksji.
10. (ja) (chodzi).................................wtedy samotnie po parku.
11. (ja) Lub wieczorami (czyta)..................... literatur pikn.
12. (ja) Sam nawet troch (pisa).....................................................
13. (ja) Nie (jecha)........... .....................................wtedy nigdzie.
14. (ja) Nie (widzie)........................................................ przyjaci.
15. (ja) Za to do regularnie (pyn).............................................
i (g ra)....................... bd w tenisa, bd w koszykwk.
16. (*) Lubi te (siada)................................. w ogrodzie moich
rodzicowi (spa)............................ na wieym powietrzu.
17. (ja, *) Kiedy (by)...................................................u rodzicw, nie
musz (ubra s i )................................ elegancko.
18. (*) Wolno mi (chodzi)........... przez cay dzie w pidamie.
19. (ja,*) (pozwoli).............................................sobie te na to, eby
(odpocz).........................................bez gazet i telewizji.
20. (*) Bo tylko tam mog nie (zaj si).........................................
.......................................................................niczym wanym.
21. (one, ja) Ale kiedy (nadej)............................................ niedzielne
popoudnia, (wrci)...................do swojego mieszkania.
22. (*) I nie bd nikogo (oszuka).............................. , e wtedy
23. (ja) (p i)............................................ duo dobrego alkoholu.
24. (ja) (je).............................................duo smacznych potraw.
25. (ja) I (by).......................................... wrd ludzi takich jak ja.
26. (ja) Boja czasem (m ie)............... swoje potrzeby i rozrywki.
27 (ja) Jeli takie yciejest tylko gr, to i tak chtnie w ni (gra)

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1.Jcw bicgu.
2. By domatorem.
3. Wzdryga si na sam myl o...
4. Zbija majtek (fortun).
5. Zajmowa odpowiedzialne stanowiska.
6. Obraca si wrd ludzi.
7. Mie ciche dni.
8. Sprawia komu niespodziank.

Formy czasownikw oznaczajcych czynno wielokrotn (habitualn)


* tworzenie
- formy te s tworzone od czasownikwbezpreiiksalnych (np. pisa- pisywa)
- oznaczaj czynnoci powtarzajce si lub bdce zwyczajem
- tworzy si je poprzez wymian sufiksu tematycznego czasownika pod
stawowego na sufiksy -wa-, -ywa-, -a- (np. pisywa) oraz -aj-, dla 3. oso
by liczby mnogiej (np. jadaj)
- w lemacie czasownika wystpuj alternacje samogoskowe: o : a (cho
dzi - chadza), e : a (je - jada), : a (mwi- mawia)
* przykady
1 2 sufiks tematyczny
by bywa -wa-
czyta czytywa -ywa-
mwi mawia (mawiaj) -a- (-aj-)
Do czego dosdo? 16

Leszek domyli si, e Julii ju nie bdzie. Ani dzisiaj, ani nigdy.
Dochodzia pnoc. Wiedzia, e si na ni nie doczeka. Doszed do
smutnego wniosku, e to koniec. Ich mio dogasaa, dopalaa si jak
ostatni papieros. Ale winy mg doszukiwa si tylko w sobie. To prze
cie on dorabia si za wszelk cen. Ona dobrodusznie dopijaa jego
zimn kaw. Dojadaa resztki z wczorajszego obiadu. Zawsze dotrzymy
waa mu towarzystwa, dodawaa otuchy. Dokadaa swoje pienidze do
jego nieprzemylanych zakupw. Nigdy nie dopytywaa si, dlaczego
tak pno wraca do domu.
Kiedy zaczli mieszka razem, wiedzia, e dosta w swoje rce praw
dziwy skarb. Wtedy docenia to. Uwaa, i doskonale si dobrali i dopa
sowali. Dokupowa chtnie jakie drobiazgi do jej skromnego ubrania.
Ale pniej...
To on nie dochowa je j wiernoci. Zacz dostrzega inne kobiety.
Doszo nawet do lego, e nie dawa jej pienidzy na prowadzenie domu.
Mimo e jego gruby portfel najczciej si ju wtedy nie domyka. Zo
liwie doslarczajej powodw do zmartwie i domysw.
Teraz ma to, czego si dopracowa - samotno. Czemu wic dopytuje
samego siebie o powody? Myl ojulii cigle przecie dociera do jego wia
domoci. Bolenie go dotyka. Dlaczego nie dotrwali? Dlaczego nie doga
dali si? Wiedzia, e do tej historii niktju nie dopisze dalszego cigu. Nikt.
nie doda anijednego sowa. Nawet gdyby teraz prbowa dodzwoni si do
niej, to i tak niczego by ju nie dopi. Dlatego wsta. Dopali papierosa.
Zamkn okno i doby z siebie gbokie westchnienie.
E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Prosz odpowiedzie napytania dotyczce tekstu.
1 .0 ktrej godzinie Julia przyjdzie do Leszka?
2. Do czego Leszek porwnuje swoj mio dojulii?
3. Czy Leszek jest materialist?
4. Dlaczego Leszek wraca pno do domu?
5. Czyjulia i Leszek mieszkali osobno?
6. Co mona powiedzie o portfelu Leszka?
7. Czyjulia bya jedyn kobiet, ktr interesowa si Leszek?
8.Jakie plany na przyszo maj Julia i Leszek?
9. Dlaczego Leszek nie prbuje telefonowa dojulii?
10. Czy Leszekjest niepalcy?

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (dopa
li, doczeka, doczyta, dogotmoa, dopisa, doy, dopi, douczy).
1. Ta ksika jest najzwyczajniej w wiecic nudna. Chyba ju je j nigdy
n ie .............................................................................................................
2. List do rodzicw jest ju w zasadzie napisany. Moe jeszcze tylko,
jako dobry syn,......................................................, e za nimi tskni.
3. Profesor robi tak krtkie przerwy, e nikt z nas nie zdy...................
................................................................................................ papierosa.
4. Obiady u ciebie zawsze bardzo mi smakuj. Ale tym razem ziemnia
ki s zbyt twarde. Chyba ich n ie ..............................................., mamo,
5. Nie znamy caego materiau, jaki ma obowizywa na egzaminie.
Mamy za to jeden wieczr, eby si reszty...........................................
6. Babcia jest w dobrej formie fizycznej. Wszyscy mamy nadziej, e
................................................................................................. do stu lat.
7. Nie lubi zimnej kawy. Ale skoro nie mam czasu na inn,.....................
.............................................................................................t do koca.
8. W tym roku Adam jedzie na urlop do Woch. Ju nie moe si go

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami ( doj,
dojecha, dobiec, dopyn, dolecie, donie, dochodzi, dokoczy).
1. Dla wiciu sportowcw sukcesem w biegu maratoskim nie jest zaj
cie pierwszego miejsca. Oni pragn tylko............................ do mety.
2. Dla maego Michaa ta walizkajest zdecydowanie za cika. On chy
ba nie zdoa................. ................... je j samodzielnie do autobusu.
3. Dla mnie piciokilometrowy spacer nie stanowi problemu. Bez tru
du ................................................zawsze do zaplanowanego miejsca.
4. Dla samolotu trasa z Warszawy do Gdaskajest krtka. Ale nie wiem,
czy ty....................................... . tam balonem.
5. Mojego syna bolju nogi i jest zmczony. On n ie.................................
................................ do tego schroniska w grach o wasnych siach.
6. Wiem, e teatr jest gdzie blisko. Ale nie mam pojcia, jak do niego
mog..................................... moim stale psujcym si samochodem.
7. Kiedy stoj nad brzegiem morza, zawsze marz o tym, eby kiedy
samotnie.................................................. dojakiego odlegego ldu.
8. Budow domu Adam zacz trzy lata temu. Ma nadziej, e w tym
roku zdoa j ..........................................................................................

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (doma


lowa, dogoni, dodzu>on.i, dorwna, dopasowa, dola, doda, dokupi)
1. Marek wyjecha nad morze przeszo p godziny wczeniej ni my.
Nic sdz, ebymy mogli g o .................................................................
2. Powiedzielimy sobie ju chyba wszystko na ten temat. Nie wiem, co
monajeszcze.........................................................................................
3. Anna wieczorami prowadzi dugie telefoniczne rozmowy z Adamem.
To mao prawdopodobne, eby si do niej wtedy..............................
4. Krzysztofjest najpracowitszym i najzdolniejszym studentem. W zasa
dzie nikt nie jest w stanie m u................................................................
5. To prawda, c nic lubi tego polityka. Ale to nic j a ..............................
........................................ wsy i brod na plakacie zjego zdjciem.
6. Bdziemy mie wicej goci ni mylelimy. Moe pjd szybko do
sklepili.................................................................... kilka butelek wina.
7. Wczoraj kupiem nowy garnitur i koszul. Teraz musz jeszcze tylko
do tego.................................................................... jaki adny krawat.
8. Nie, niejestem pijany. Ale, prosz, n ie...................................................
..............................................................mi, mj drogi,ju wicej wina.
---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Mam za mao benzyny. Chyba nie dojad Rzeszowa bez tanko
wania.
1. Kiedy pan Adamski kupowa dom, nie wiedzia jeszcze, e bdzie
mie a picioro dzieci. Teraz musi......................................................
jedno pitro.
2. Anna i Adam s idealn par. Mona powiedzie, e ..........................
............................................................................. sijak wkorcu maku.
3. Nasz instytut mia za mao pienidzy, eby prowadzi dalej badania.
Na szczcie znalaz si sponsor, ktryje troch.................................
4. Jest ju pno i chyba pjdziemy spa. Nawet ogie w kominku
powoli......................................................................................................
5. Marekjest niestety bardzo niski. Nie wiem, czy uda si nam.................
..................................................................................... go w tym tumie.
6. Zima bylaw tym roku wyjtkowo duga, mrona i niena. Zwierzta
lene mogyby jej nie przetrwa, gdyby nie to, e jc wszyscy

7. Nasi gocie maj niestety doskonay apetyt. Musisz, mamo,


wicej wdliny. Ale nie tym tpym noem.
8. Krzysztofjest modym ambitnym czowiekiem. Pracuje w naszej fa
bryce, a wieczorami............................................ na rnych kursach.
9. Kiedy mj dziadek zaczyna hodowa owce, mia ich nie wicej ni
kilka. Ja mam ich ju tyle, e momentami nie mog si ich

10. Co robiem przez tyle godzin? Oczywicie reperowaem mj samo


chd. Teraz nic wiem, jak mog szybko.......................................rcc.
11. Projekt budowy mostu jest nowatorski i ciekawy, ale wszyscy wiemy,
e nie jest skoczony i trzeba g o ...........................................................
12. Ty masz doskonay gust, czy mogaby m i.......................................... ,
jaki krawat powinienem kupi dla mojego ojca?
13. W kobiety mona rzuca tylko kwiatami. Anna stoi jednak zbyt dale
ko, bym mg do n ie j.............................................................................
14. W ogrodzie moich rodzicw rosn pikne kwiaty. Jest ich jednak za
mao. Kiedy przyjdzie wiosna, sam.........................................................
wiele nowych.
15. Zawsze marzyem o pracy w ministerstwie. Konkurencjajestjednak
tak dua, e nie wiem czy j................................................................
---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {dobie
ga, dopyta\ dorosn, dotleni, doda, dowie, dofne, dosuy, doklei, dor
czy, doprosi,dokona) .
1. Pan Nowak nie jest ju bardzo miody. Wanie....................................
....................................... pidziesitki. (Ma prawie pidziesit lat.)
2. Pani Nowak wyglda dzisiaj wyjtkowo piknie. Nic............. ............
nic uj. (Nie mona niczego doda do lego stwierdzenia).
3. Pan Nowak dugo zastanawia si nad tym, czy powinien kupi onie
nowe futro. Teraz ju ...........................................................................
do tej decyzji. (Przesta mie wtpliwoci).
4. Pan Nowakjest ysy od wielu lat. Nie wiem, skd nagle ma wosy na
gowie. Moe je sobie.............................................................................
. Pan Nowakjest zwykym, szarym czowiekiem. Cigle jednak wierzy,
ejeszcze czego wanego......................................................................
w yciu. (Zrobi co wyjtkowego.)
6. Pani Nowak od miesica nie moe si....................................................
ma, eby zabra j na kolacj do dobrej i przytulnej restauracji.
7. Pan Nowak wrci wczoraj do domu dopiero o drugiej w nocy.Jego
ona nie moga si............................................... , co robi tyle czasu.
8. Pan Nowakjest listonoszem. Codziennie..............................................
ludziom dziesitki listw i kartek pocztowych.
9. Pan Nowak chtnie oglda ze swoimi dziemi filmy animowane.
Jego ona mwi, e mgby wreszcie....................................................
10. Pan Nowak pracuje na poczcie ju pitnacie lal.
........................................................si nawet wielu nagrd i pochwal.
11. Pan Nowak nigdy nie kci si ze swoj on. Zawsze jednak stara
si j e j ................................................... ............ ...., e to on ma racj.
12. Pan Nowak nie lubi warszawskiego powietrza. Dlatego, kiedy tylko
moe, wyjeda z miasla, eby si..........................................................

---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Dotrzymywa komu towarzystwa.
2. Dodawa otuchy.
3. Dochowa wiernoci.
4. Najzwyczajniej w wiecie.
5. Dochodzi do czego o wasnych silach.
6. Dobra si jak w korcu maku.
& ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Janek od dwch tygodni czyta t ksik, ale jeszcze jej nie
przeczyta.
1. Jeli nie chcesz pi zimnej kawy, t o ........................................j teraz.
2. Ta wieca pali si ju od trzech godzin. Za chwil...............................
.......................................................................................... si do koca.
3. Nie lubi je pnych kolacji, ale z tob chtnie jeszcze co
.................................................................. w tej przytulnej restauracji.
4. Zdzisaw robi na wszystkich kobietach doskonae wraenie. Dziwne,
e na tobie jako go n ic ..........................................................................
5. Maria podobno lubi pisa listy. Chciabym, eby kiedy......................
..................................................................................................do mnie.
6. Grzegorz goli si zawsze rano. Przed wieczornym spotkaniem z El
biet postanowi jednak ............................................. sijeszcze raz.
7. Wiem, e nie lubicie nikogo sucha. Prosz jednak, bycie mnie
teraz sprbowali.................................................................. do koca.
8. Oni czekali na ciebie tutaj od czterdziestu minut. Cale szczcie, e
wreszcie si..............................................................................................
9. Mama wczoraj praa cay dzie. Niestety n ie ........................................
.............................................................................moich biaych koszul.
10. Ten stary niedwied spa przecie ca zim. Myl, e jednak nie
cakiem si...............................................................................................

Czasowniki z prefiksem do-


* wyraaj:
- ruch, ktryjest ukierunkowany (dojecha, dopyn)
- dziaanie doprowadzone do koca (dopi, doje)
- dziaanie dodatkowe (doda, dopisa)
- osignicie celu mimo trudnoci (domy, doczeka)
-odwzorowanie, przystosowanie, uczynienie odpowiednim (dorobi,
dopasowa)
Ja si nie nadaj 17

Matematyka nie naley do moich specjalnoci. Musz si przy niej


zawsze duo napracowa. Ale efekty i tak nic napawaj optymizmem.
Na kadej lekcji nasucham si od profesora, jaki tojajestem ograni
czony i leniwy. A przecie bardzo chciabym si je j nauczy. He to ja
nachodziem si na prywatne lekcje. Ile narozwizywaem zadari. Ile
wreszcie naczytaem si matematycznych ksiek. I co? Ostatni test te
napisaem fatalnie. Przecieja nawet nagrywam na kasety wykady pro
fesora. Ju nic wiem, co robi. Zaczynaj nachodzi mnie czarne myli.
Jest wiosna, a ja nie mam czasu si ni nacieszy.
Koledzy namawiaj mnie na krtki wyjazd w gry. Niemoliwe! Wic
nie napij si z nimi zimnego piwa. Nie napatrz na pikne polskie
Tatry. I nie nabiegam po nich. Co zrobi? Napy si mocnej kawy. Nao
na uszy suchawki. I bd napenia si wiedz matematyczn.
Dobrze, e Anna nie nabija si ze mnie. Ona jedna nadaje sens moje
mu yciu, A do tego wietnie gotuje. Wic przynajmniej najadam si jak
czowiek. Staram sije j nie naprzykrza. Nie narzucam czsto swojego to
warzystwa. Od pewnego czasu nabraemjednak przekonania, e Anna cht
nie mnie widzi. Przy niej czuj si tak, jakbym narodzi si na nowo.
Tylko ta matematyka! Nabawi si przez ni kompleksw. Wiem ju,
e dwa plus dwajest cztery. Ale cigle nie rozumiem, dlaczego to takie
wane?
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Micha, bohater opowiadania, fascynuje si matematyk?
2. Co profesor matematyki myli o Michale?
3. Jak duo czasu Micha powica nauce matematyki?
4. Jakie metody nauki stosuje Micha?
5. Jakie plany wyjazdowe maj koledzy Michaa?
6. Jaki stosunek do Michaa ma Anna?
7. Co wiemy o zdolnociach kulinarnych Anny?
8. Czy Anna i Micha czsto si spotykaj?
9. Jak czuje si Micha w towarzystwie Anny?
10. Czy Micha robi dobrze studiiijc matematyk?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (zbie


ra, rwa, produkowa, je, czyta, chodzi, pracowa, siedzie).
WZR: Nie wiem jak doj do gmachu opery. Musz (pyta) spyta si
kogo o drog.
1. Rano zaspaem i wyszedem z domu bez niadania. Dlatego teraz
jestem godny i musz si........................................................ do syta.
2- Florencja to raj dla turystw. Ale eby j ca zwiedzi, trzeba si
przez kilka dni........................................................................................
3. Jedni id do lasu, eby sucha piewu ptakw, inni, eby odetchn
wieym powietrzem. Ja robi to lylko po lo, eby................................
grzybw.
4. Praca w tej fabryce jest dobrze patna, ale i bardzo cika. Trzeba
si tam codziennie solidnie...................................................................
5. Anna dawno nie widziaa ki, na ktrej rosoby tyle piknych kwia-
tw. Bez wahania ich, ile moga.
6. Micha fascynuje si parapsychologi. Cae wakacje spdzi w czyte-
nu na ten temat
7. Mam ch i na spacer. Ju wystarczajco...........................................
na awce w parku czekajc na niepunktualn Mart.
8. Fabryka mebli ma due kopoty finansowe. Przez ostatni rok robot-
mcy........................................ w niej kilka tysicy krzese,
ktrych nikt nie chce kupi.
> ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {klei,
la, pisa, rysowa,pi, kama, dy, grza).
WZR: Grecja jest piknym krajem. Niej estemy pierwszymi turystami,
ktrzy (kocta) zakochali si w niej.
1.W' ostatnim licie Adam...........................................................................
e jest bardzo zadowolony z pobytu na Wgrzech.
2..Zupenie nie wiem,jak ten list dotar do nas, poniewa Adam zapo
mnia ......................................................na niego znaczek pocztowy.
3. Woda wjeziorze jest jeszcze zimna. Soce wieci dopiero od kilku
dni i nie zdyoj e j .................................................................................
4. Mam doskonae wino wasnej produkcji. Czy pozwolisz, e Ci troch
............................... ?
5. Ty nie idziesz, ale prawie biegniesz. Ja nawet nie prbuj za tob

6. Jest tak gorco, a tam sprzedaj zimne piwo. Moe pjdziemy si go


.................................................................................................................?
7. Czy to moliwe, e wszystko, co powiedzia Krzysztof, nie jest praw
d? Czy to moliwe, e a tyle............................................................. ?
8. Myl, e sama nie trafisz do Adama. Chtnie......................................
..................................................................... Ci na kartce, jak tam doj.

E>------------------------------ --------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (peni\
mwi, uczy, radzi, kupi, cieszy, mydli, patrze).
WZR; Teraz nie mam wolnego czasu. Musz jeszcze ('goli) ogoli si
przed wyjciem do pracy.
1. Decyzja bya trudna, wic pan minister postanowi................................
......................................................... ze specjalistami w tej dziedzinie.
2. Myjutro jedziemy w gry. Jak moemy................................................
..............................................................ci, ebyjecha razem z nami?
3. To by prawdziwy pech. W anie..............................................................
...................................................................gow, kiedy wyczyli wod.
4. Zawsze kiedy idziesz do sklepu,...............................................................
wiele niepotrzebnych rzeczy. A pniej nie wiesz, co z nimi robi.
5. Anna wygldaa wczoraj w teatrze tak piknie, e moi koledzy nie
mogli si na n i .......................................................................................
6. Wiosna przysza w tym roku pno i bya tak krtka, e nie zdyli
my si n i .......................................... .....................................................
7. Pan Kowalski chodzi ze swoimi dziemi na basen, bo ma zamiar
szybko.................................................................................... je pywa.
8. Pomog ci ugotowa zup. Ale najpierw musisz..................................
...........................................................................................garnek wod.

b ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami.
WZR: Ten krawat tak bardzo podoba si Teresie, e nie namylaa si
dugo, kupujc go dla ma.
1. Bardzo lubi przyjmowa goci. Ale wczoraj tak m i...........................
................................................ , e nie wiem, jak to wszystko sprztn.
2. To prawda, e pan Nowak kupi! ten stary dom..............................
............................................................................. goju p roku temu.
3. Pienidze le tu na ulicy. Wystarczy si po nic tylko..........................
4. Kiedy id z moimi dziemi na spacer, najczciej wstpujemy do
sklepu z zabawkami. One zawsze mnie na co ....................................
5. W czasic kolacji u rodzicw Anny paliy si wicce i byy bardzo wy
szukane potrawy. Wszyscy starali si......................................................
................................................................ tej chwili uroczysty charakter.
6. Adam ma ju drugi rok problemy z zbami. W poniedziaek by a
trzy godziny w gabinecie stomatologicznym i bardzo si......................

7. Kupiem ten samochd za wyjtkowo nisk ccn. Przyznaj, e bya


to okazja, ktra mi si szczliwie..........................................................
8. Anna piewa w chrze akademickim, ktry w zeszym miesicu
................................................................................. swoj trzeci pyt.
9. Adam nie jest dobrym kierowc. Na przykad teraz..............................
............................................ na krawnik i nawet tego nic zauway.
10. Noc bdzie zimna. Wic jeli chcesz spa przy otwartym oknie, to
musisz.......................................................................................... kodr.
11. Tojest mj dom. Ale niestety..................................................................
......................................................................... rwnie do mojej siostry.
12. Crka Anny jest jeszcze za maa, eby moga samodzielnie je. Czy
ty moesz j dzisiaj.................................................................................?
13. Kolejka do kasy bya wyjtkowo duga. Ja si...........................................
............................................................................... w niej dwie godziny.
14. Pan, panie profesorze, jest moim ideaem. Dlatego we wszystkim
chtnie pana.............................................................................................
15. Ostatnio nic mi si nie udaje. Ale to jeszcze nie powd, eby si zc
mnie przy wszystkich.................................................................. ,.
16. Mj pies jest spokojny. Ale na kadego, kio do nas przychodzi, musi
t r o c h .............................................................................................

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (nabi,
naciska; nagada, naj, nakada, napywa, nabra, nabrzmiewa, nagro
madzi, nakaza napada).
1. Oszukaa mnie kilka razy. Wicej nie dam Ci siju ..........................

2. Anna umwia si z Adamem i nic przysza. On nie jest pierwszym,


ktrego la dziewczyna........................................................w butelk.
3. Problemjest duy. Ijeli go teraz nie rozwiemy, bdzie dalej...........

4. Obiecaem ci gwiazdk z nieba i dostaniesz. Tylko prosz n ic .............


..............................................na mnie codziennie i nie przypominaj.
5. Anna i Maria, zawsze kiedy si spotkaj, rozmawiaj ze sob kilka
godzin. One musz si po prostu.........................................................
6. Byem chory i nie pracowaem prawic tydzie. Teraz..........................
....................................................................duo spraw do zaatwienia.
7. Pan Nowak ma ogromn plantacj truskawek. W sezonie...................
.......................................... wielu robotnikw, ktrzy na niej pracuj.
8. Ja i mamajestemy chirurgami. Ale nic moemy Ci, synu,...................
................................................................................ eby i ty nim zosta.
9. To, ejeste godny niej est powodem, eby.........................................
..................................................... sobie na talerz takie ilocijedzenia.
10. Niemcy hitlerowskie................................................................................
.......................................................... na Polsk we wrzeniu 1939 roku.
1.1. Anna nic chce ju wicej paka, ale zy same.........................................
................................................................................................je j do oczu.

-------- ------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Napawa optymizmem.
2. Nachodz mnie czarne myli.
3. Nabija si z kogo.
4. Nabawi si kompleksw.
5. Naje si do syta.
6. Nie nadawa si do niczego.
7. Nabija kogo wbutelk.

Prosz uzupeni ponisze zdania wedug wzoru.


WZR: Micha dugo czeka na autobus. Po dwudziestu minutach stania
na przystanku wreszcie si (wyczeka, przeczeka, doczeka) doczeka.
1. Prawd mwic, bardzo sabo pywam. Chciabym si tego kiedy
porzdnie (wyuczy, nauczy, douczy)..................................................
2. Ewa nie ma z kim pj jutro do teatru. Ja chtnie (wytrzyma, za
trzyma, dotrzyma)........................................................ jej towarzystwa.
3. Dawno nie widziaem Krzyszloia. Musz go kiedy do nas ( wyprosi,
zaprosi, poprosi)......................................................................................
4. Dentysta stwierdzi, e tego zba nie da si ju wyleczy i trzeba go
bdzie niestety (wyrwa, przerwa, oderwa)........................................
5. 1.ist dojoli w zasadzieju napisaem. Moe wartojeszcze (przepisa,
zapisa, dopisa)........................................ pozdrowienia dla jej ma.
6. Proponuj, ebymy razem kupili prezent dla Andrzeja. On jutro
(obchodzi, wychodzi\ dochodzi)............................................urodziny.
7. Filianka po prostu wypada z rk nieuwanego Romana i (zbi, roz
bi, zabi) ....................................................si na drobne kawaeczki.
8. Nie wszyscy uczeni s pewni, e to wanie Krzysztof Kolumb (na
kry, odkry, wykry).............................................................. Ameryk.
9. Wydawao mi si, e sysz czyje kroki na schodach. By moe, e
jednak tylko si (dosysze, przesysze, usysze).....................................
10. Takie imiona, jak Grzegorz czy Przemysaw, s trudne dla cudzo
ziemcw. Wielu z nich nie moe ich niestety prawidowo (przemwi,
wmwi, wymwi).....................................................................................
11. Kupie za duo misa. Tylko cz dzisiaj usmaymy na obiad. Resz
t (zmrozi, zamrozi, odmrozi).......................................... w lodwce.
12. Nasze dzieci tak szybko rosn. Mikoaj ju chyba niedugo (dorosn,
przerosn, wyrosn).......................................................wasnego ojca
Czasowniki z prefiksem na-
* wyraaj:
- dziaanie i zajcie miejsca na powierzchni przedmiotu (nacisn, nasypa)
- dziaanie o duym stopniu intensywnoci (naczeka+ si, narobi + si)
-dziaanie zmieniajce (poprawiajce) waciwo przedmiotu (naoli
wi, napeni)
- zrealizowanie czynnoci nazwanej czasownikiem bazowym (napisa,
narysowa)
Dlaczego paczesz?

Synu, naduywasz mojej cierpliwoci! Paczesz i paczesz. Przecie


robi, co mog. Nadskakuj ci od rana. Nadbiegam, kiedy tylko mnie
potrzebujesz. Nie bd ju nad
mienia, e i bez tego mam si
czym zaj. Cholera! Dlaczego tak
krzyczysz? Nadwerysz si. Nad
szarpniesz sobie struny gosowe.
To niebezpieczne w twoim wie
ku. Prosz, daj mi chwil spokoju!
Czy wiesz, jakie mam zalegoci
w czytaniu gazet i ogldaniu tele
wizji? Nigdy tego nie nadrobi.
Co, znowu masz mokro? Cze
kaj, zaraz ci zmieni pieluszk.
Ale musisz mi pomc. Albo tyjeste ju taki duy, albo te pieluszki trze
ba nadsztukowa. Moe je troch nadpru? Nie, lepiej je nadci no
yczkami. O, same si naddary. wietnie, teraz masz znowu sucho.
Chcesz swoj butelk z mlekiem? Zaraz ci j dam. Tylko zmieni smo
czek. Ten ju troch nadgryze. I pij wreszcie! Pacz bardzo nadwda
twoje zdrowie. A przecie mj syn musi by zdrowy i silny.
Nie rozumiem natomiast, dlaczego nic nadchodzi twoja matka. Chy
ba specjalnie nadkada drogi. Nie pieszy si je j do nas. Takie ju s te
kobiety, synu. Czowiek tylko nadstawia za nic karku. I po co? Nigdy nie
wiesz, chopie, czy twoja pani nadfnmie nagle pogodna jak ptak, czy
nadcignie jak burza z piorunami. Dlatego nie e si synu za szybko.
Zdysz! Ja twoj matk poznaem za porednictwem biura matrymo
nialnego. Nadesaa mi swoj ofert. Wiesz, kilka dobrze zrobionych
fotografii, na ktrych nie wida, e czas troch ju nadgryz i nadpsu
je j urod.
Co, pisz wreszcie? Doskonale! I mamusia wanie nadjechaa. No, to
po kopocie.
---------- -----------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Wjakim wieku jest syn Adama?
2. Czy Adam ijego syn zostali sami w domu?
3. Co Adam robi najchtniej, kiedy jest w domu?
4. Dlaczego Adam musi zmieni synowi pieluszk?
5. Dlaczego ony Adama nie ma tak dugo w domu?
6. Dlaczego pacz dziecka martwi Adama?
7. Wjakich okolicznociach Adam pozna swoj on?
8. Czy ona Adamajestfotogeniczna?
9. Czy Adamowi udao si wreszcie upi syna?
10. Czy ona Adama wrcia do domu piechot?

D --------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {jecha,
chodzi, lecie, biec, pyn, frun, cign),
1. Samoloty nieprzyjaciela.........................................................................
......................................w przewyszajcej nasze oczekiwania liczbie.
2. Ten ptak nic wiadomo kiedy................................................. nad moj
gow. Zanim si zorientowaem, miaem ju brudne ubranie.
3. Pan Kowalczyk ucierpia w wypadku samochodowym. Na szczcie
karetka pogotowia ratunkowego......................................................
................................................................................. po kilku minutach.
4. Polarny front atmosferyczny...................................................................
............................................ do nas wczoraj, z pnocnego wschodu.
5. Kwiaty widn, licie kn, temperatura spada. Chyba.................
...................................................................................................... jesie.
6. Ju od paru minut bylimy na mecie wycigu, a Andrzej cigle jesz
cze n ie ......................................................................................................
7. Stalimy na brzegu i karmilimy kaczki. Nagle....................................
........... ................................................................. dwa pikne abdzic.
---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami.
1. To miaa by droga na skrty. A tymczasem musielimy tylko (przero
bi, nadrobi, dorobi) .................................................. kilka kilometrw.
2- Uwaaj lepiej na to krzeso! Jedna zjego ng chyba si troch wczo
raj (przeamazama, nadama)..........................................................
3. Nie ma potrzeby, ebymy mwili o moich problemach. Chciaem
tylko ( odmieni, nadmieni, zmieni).......................................................
........................................................................................ o ich istnieniu.
4. Nie robie nic, kiedy my przez dwa tygodnie uczylimy si. Nie mam
pojcia, jak teraz to wszystko ( dorobi,, zarobi, nadrobi)......................

5. Napisaem list do Adama ju miesic temu. A on dopiero przed


wczoraj (nadesa, dosta, zasa)................................. mi odpowied.
6. Anna lubi siedzie w ciszy przy otwartym oknie i (dosuchiwa si,
nadsuchiwa, wysuchiwa)...................................................................
..................................................dobiegajcych z ssiedztwa odgosw.
7. Wszyscy pacimy podatki, ale Adam wiadomie paci wysze. Jestje-
dynym znanym mi czowiekiem, ktry (odpaci, nadpaci, wypaci)

8. Kobiety lubi Adama i chtnie spenijjcgo zachcianki. Ale tywrcz


mu (podskakiwa, nadskakiwa, wyskakiwa).......................................

E>--------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikami z prefiksem nad - (rdze
wie, gry, plenie, pali) .
1. Na tym chlcbie jest ple. Zwaszcza z tej strony wyranie ju

2. Myszy to gryzonie. Zobaczjak.................................................. ten ser.


3. Podobno lubisz sery z pleni. Ten bdzie ci smakowa, poniewa
ju troch.................................................................................................
4. Rdzajest najwikszym wrogiem metalu. Nie dziwi si wic, e mj
stary samochd troch ju ....................................................................
5. Anna wrzucia list od Adama prosto do ogniska. Pniej szybko go
wyja, ale zdy si ju troch.............................................................
---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Naduywa czyjej cierpliwoci.
2. Nadskakiwa komu.
3. Nadstawia za kogo karku.
4. Nadkada drogi.

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni poniszy tekst.
Nauka jzyka polskiego................. prawia mi wiele kopotw. Nie
zawsze ....................... trali..................... mwi trudne fonetycznie
sowa. Nie zawsze te mog je poprawnie......................... pisa. Na lek-
gach prbuj jak najwicej....................... mawia w tym jzyku. Moi
koledzy z grupy rw nie....................... peniaj wiele bdw. Nie
....................... padamyjednak w przygnbienie. Przecie.........................
brnlimyju przez pierwszy semestr. Terazjest nam atwiej......................
rozumie polecenia lektora. O n ....................... par si, eby mwi do
nas tylko po polsku.........................bra sobie t brutaln, ale i skutecz
n metod, bo szybko..................... rozumia, ijestemy zdolnym i am
bitnym zespoem....................daje nam wiele pracy do domu. Ja nie
zawsze mam czas, ebyj................... robi. Lubi....................... praco
wa troch wieczorem, ale nie codziennie. Zwaszcza pod koniec tygo
dnia n ie ..................... trafi......................... gospodarowa na to wolne
go czasu. Potrzebuj go, eby................... znawa lepiej Polsk i Pola
kw. Jest tu tyle miejsc, do ktrych warto...................... jecha. A trudno
....................... wierzy, jak mao Europejczycy znaj ten kraj. A turyci
amerykascy czy azjatyccy wrcz n ie .....................puszczaj ,j akjest pik
ny i nieodkryty.................. gldam te chtnie polskie filmy i spektakle
teatralne. O n e ....................... bliaj mnie do tego jzyka i tej kultury.

Czasowniki z prefiksem nad-


* wyraaj:
-dziaaniezaczte (nadpsu, nadplenie)
- dziaanie wiksze ni wymagane, spodziewane, normatywne (naduy,
nadpaci)
- dziaanie dodatkowe, uzupeniajce (nadbudowa, nadrobi)
- ruch skierowany w stron obiektu (nadjecha, nadlecie)
19 Zawd jak kady inny

Ib prawda, e okradam ludzi. Dlaczego?


Mam picioro dzieci i musz otoczyje na
leyt opiek. A do tego los obdarowa mnie
bardzo wymagajc on. Dla niej to za
mao, e mamy dom i ogrd. Musimyjejesz
cze ogrodzi i obsadzi drzewami. A kiedy
siju z tym uporam, ona obmyli dla mnie
nowe zadania. Nikogo nie okami,jeli po
wiem, e moja rodzina opywa w dostatki.
W pracy - e tak to nazw - opracowa
em wasn metod dziaania. Chtniej tu
taj opisz. Najpierw objedam miasto ro
werem. Obserwuj dworce i przystanki au
tobusowe. Pniej, kiedy ju widz odpo
wiedni osob, obchodz j kilka razy. Wte
dy oceniam sytuacj i bacznie ogldam ba
gae. Obmylam szczegowy plan.
Wany jest te wygld. Dlatego krtko
obcinam wosy. A przed wyjciem do pracy
nie zapominam starannie si ogoli. Nastp
nie pij mocn kaw, bo ona zawsze mnie
orzewia. A twarz obmywam zimn wod.
Na niadanie raczej nie objadam si. Gdy
nie chc si niepotrzebnie obcia.
Czstojednak musz obej si smakiem.
Ludzie dzisiaj potrafi oszuka samego dia
ba. Nie zawsze wic mog obdarowywa
moj rodzin prezentami. Co robi? Zawd
jak kady inny. Tyle e kiedy moe obrci
si przeciwko mnie.
D ---------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy rodzina Wiktora, bohatera opowiadania, jest wielodzietna?
2. Co mona powiedzie o onie Wiktora?
3. Czy Wiktor mieszka w duym wieowcu w centrum miasta?
4. Co wiemy o metodach pracy Wiktora?
5. Czy Wiktor pracuje sam, czy w zespole?
6. Czy Wiktorjest mczyzn dbajcym o wygld?
7. Czy Wiktorjada obfite niadania?
8. Czy Wiktor zawsze odnosi sukcesy zawodowe?
9. Jaki Wiktor ma stosunek do swojej pracy?
10. Czy wykonywany przez Wiktora zawdjest popularny na wiecie?

-------------------------------------------------------------------------

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (klei,


lecie, toczy,pakowa, sadzi,pyn, jecha, chodzi,pada, sun).
1. Pan minister ju .......................................................................................
wszystkie wane stanowiska wybitnymi specjalistami.
2. Wsiadem w samochd i ..........................................................................
wszystkie kwiaciarnie w miecie. Nigdzie nie byo biaego bzu.
3. Dziadek przez cae ycie by marynarzem.............................................
.......................................................................... wiat dookoa kilka razy.
4. Twoja crka ma spore kopoty z nauk. Powiniene..............................
................................................................................... j wiksz opiek.
5. Szybowiec dugo lata nad naszym miastem. A pniej wolno.............
.................................................................................... na pyt lotniska.
6. Ju mam witeczne prezenty dla caej rodziny. Teraz potrzebuj
kupi adny papier, ebyje....................................................................
7. Pan, panie ssiedzie, jest bardzo odwany. Ale wczoraj na widok
naszego psa.......................................................................pana strach.
8. Adam jest filatelist. Wic kiedy wysyam do niego list, ca kopert
......................................................................... znaczkami pocztowymi.
9. To prawda, e kiedy Ci kochaem. Ale dzisiaj Twj los ju nic a nic
mnie n ie .................................................................................................
10. Wczorajsza lawina bya potna. A trudno oceni, ile niegu.............
......................................................... z tej gry, w kierunku schroniska.
G>
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (mwi,
je, gra, rzuca, rwa, ci, kama, protestowa, paka, drze).
1. Jan zawsze mwi prawd. No, moe raz czy dwa prbowa...................
......................................................................................... swojego szefa.
2. Ja nie auj nikomu jedzenia. Ale jeli nasi gocie zostan u nas
jeszcze dwa dni..............................................................nas do koca.
3. Nie mylaem, e tak dobrze grasz wszachy............................................
................................................................... mnie ju trzeci raz z rzdu.
4. Ewa zerwaa tylkojedno jabko i narobia tyle zamieszania. Co stao
by si, gdyby...........................................................................wszystkie?
5. Kiedy zdech nasz stary pies Azor,.......................... ...............................
.......................................................................... go jak czonka rodziny.
6. Beata zawsze nosia dugie rozpuszczone wosy. Wic kiedyje wczo
raj .............................................................................nikt jej nic pozna.
7. Jeli nie oddasz mi moich pienidzy, to .................................................
.............................................................................Ci ywcem ze skry.
8. Nie wierz w nic, co ci ludzie mwi o mnie. Oni potrafi.................
.................................................................................................. kadego.
9. Mieszkacy naszego miasta nic zgadzaj si na budow autostrady
w tym miejscu. Dlatego............................................. ten projekt.
10. Ten polityk nie jest ubiany w naszym rodowisku. Ale to nie my
gojajkami.

*
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (mwi,
darowa,fotografowa, ciiy, liczy, dzwoni, pisa, pracowa) .
1. Wiele firm buduje mosty. Ale tylko nasza..............................................
.............................................. . tak nowoczesne metody dziaania.
2. Nie wszystko jest jeszcze oczywiste w naszych planach urlopowych.
Moe spotkamy si jutro i ...............................................ten problem.
3. Dlaczego lubi ksiki Henryka Sienkiewicza? Bo nikt lepiej nic
potrafi............................................................................naszej historii.
4. Nic byem w tym roku zbyt grzeczny, dlatego wity Mikoaj nic
............................ ............mnie takimi prezentami Jakie bym chcia.
5. Nikt nie poyczy mi pienidzy. A przecie siedziaem przy telefonie
cay wieczr i ..................................wszystkich przyjaci i znajomych.
6. Adam kupi sobie wietny aparat fotograficzny. W czasie naszej wy
cieczki do W och............................................ cay Rzym i Florencj.
7. Nie wiem, czy mamy tyle pienidzy, ebyjecha do Grecji. Musimy
to szybko...................................................................................................
8. Ja i takju pracuj po dziesi godzin dziennie. Nie chciabym si
jeszcze wicej......................................................... nowymi zajciami.

--------------- -----------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Opywa w dostatki.
2. Obej si smakiem.
3. Obsadza stanowiska.
4. Otoczy kogo opiek.
5. Oblecia mnie strach.
6. Twj los mnie nie obchodzi.
7. Obdziera kogo ywcem ze skry.

b ---------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi prefiksami czasowni
kowymi.
1. Gzy znasz t powie i film .................................. mino z wiatrem?
2. Przepraszam, e n ie ....................... witaem si z tob wczeniej,
ale mam slaby wzrok i po prostu ci nie zauwayem.
3. Wiadomo o mierci pana profesora bardzo nas............... smucia.
4. Koszulajest czysta, ale kto musi jjeszcze....................... prasowa.
5. Obiad bdzie dopiero za godzin. Moemy wic teraz co maego
........................................................................................................ ksi.
6. Byem u pastwa Kowalskich o szesnastej. Ale Anny niestety tam nie
..................................................................................................... staem.
7. To oczywiste, e jest ci smutno po znikniciu naszego kota. Ale za
miast ...........................paka si, pomyl,jak moemy go odnale.
8. Nie moglimy tego....................... widzie, e w czasie spaceru za
pie nas ulewny deszcz.
9. Mylaem, e dobiegn do mety pierwszy. Niestety.......................
ceniem swoje moliwoci.
10. Babcia bdzie miaa jutro dziewidziesite urodziny. Musimy
...........................myle, jaki prezent..................... ......... prawibyje j
najwiksz rado.
Czasowniki z prefiksem o-, ob-
* wyraaj:
- dziaanie dookoa obiektu, osoby (obmurowa, otoczy)
-ru ch dookoa obiektu (opyn, obchodzi)
- ruch skierowany w d<5 (opada, osuwa)
- dziaanie powodujce strat, majce ze nastpstwa (okra, obje)
-dziaanie powodujce rozdzielenie przedmiotw (ostrzyc, obama)
- dziaanie kompletne, wyczerpujce, zamykajce problem (opraco
wa, omwi)
dziaanie skoncentrowane na wielu obiektach (oznakowa, obmalowa)
Musimy odpocz

Stanislaw odby ostatni rozmow z Boen. Odpowiedzieli sobie na


wszystkie pytania. Oddaa mu wszystkiejego listy, upominki, klucze. Po
wiedziaa, e definitywnie odchodzi. Chciaa odetchn od niego. Ode
rwa si od zmartwie i problemw. Byo ju pno, gdy telefonowaa
po takswk, by odjecha na zawsze. Nic wiedzia, jak odwie j od
tego zamiaru. Oddaby wiele, eby zostaa. Cigle wierzy, e mogliby
jeszcze wszystko odbudowa. Nie wydawao mu si to moliwe, by Boe
na tak zupenie odkochaa si. Przecie do tej pory zawsze udawao im
si odnajdowa co, co ich czyo. Dlaczego wic teraz odpycha go od
siebie? Ju od dawna czu, e krok po kroku oddalaj si od siebie. On
te mia chwile, w ktrych chcia odpocz od Boeny. Nigdy jednak
nie odkry w sobie pragnienia, by odej. Teraz, gdy stali przed domem,
Boena nie odpowiadaa na jego spojrzenia. Odwracaa gow, kiedy
prbowa j caowa. Sysza tylko, jak nerwowo, gono prawie oddy
cha. Stali nic nie mwic, bo wszystkie argumenty i tajemnice dawno
ju przed sob odsonili. Stanisaw czu si tak, jakby kio odkroi mu
kawaek serca. Nic mg odpdzi od siebie zych przeczu. Czy mogli,
czy chcieli jeszcze odzyska si? Stare powiedzenie mwi, e mioci si
nie odgrzewa. Wic to koniec. Wic oderwali si od siebie. I kade z
nich stojc jeszcze na ulicy, ju odpywao w swoj nieznan przyszo.
D -------------------- -------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Boena bya zmczona znajomoci ze Stanisawem?
2. Czy Boena chciaa odjecha tramwajem czy autobusem?
3. Czy Stanisaw kocha Boen?
4. Czy rwnie Stanisaw mia ch zerwa znajomo z Boen?
5. Czy Boena i Stanisaw mieli sobie jeszcze co do powiedzenia?
6. Gdzie odbywao si rozstanie Stanisawa i Boeny?
7. Czy Boena chciaa, eby Stanisawj pocaowa?
8. Czy Boena i Stanisaw mieli przed sobjakie tajemnice?
9. Co byo powodem, e Boena miaa przypieszony oddech?
10. Czy Boena i Stanisaw rozstali si ostatccznic?

& ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (jecha\
lecie,frun, wrci, chodzi, prowadzi, nie, biec).
1. Byo pno i Anna baa si sama wraca do domu. Poprosia wic
Adama, ebyj ........................................................................................
2. Na lotniskujest dzisiaj strajk i aden samolot z niego n ie.....................
..................................................................... Moejutro co si zmieni.
3. Rozmawiamy teraz o polityce zagranicznej naszego pastwa, a pani
cigle mwi o swojej nowej sukience. Prosz n ie ................................
........................................................................... tak bardzo od tematu.
4. Przeczytaem ju wszystkie wypoyczone ksiki. Mog je wic
do biblioteki.
5. Wszyscy siedzimyju w samochodzie i czekamy na Ann. Przecie
n ie .............................................. bez tej niepunktualnej dziewczyny.
6. Te ptaki mona obserwowa jedynie z daleka. Kiedy prbuje si
podej do nich bliej, natychmiast.....................................................
7. Historia jest jedna i niepowtarzalna. Szkoda, e nie mona cofn
si w czasie i ........................................................................... je j biegu.
8. Kochasz mnie? Wic dlaczego.......................................................... ?
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (pisa,
pracowa, powiedzie, spa, budowa, rosn, mrozi'>kupi, by).
1. Masz tyle starych pyt, ktrych wcale ju nie suchasz. Ja chtnie
wszystkie od Ciebie.................................................... Podaj tylko cen.
2. Znani ludzie dostaj tyle listw, e nic s w stanic na wszystkie

3. Anna cia swoje pikne dugie wosy. Teraz tego auje, bo wie, e
one tak prdko n ie .................................................................................
4. Jeli pozwoli mi pan, panie dyrektorze, wyj z biura dzisiaj godzin
wczeniej, to chtnie.................................... ......................... jjutro.
5. Jestem zmczony, bo wczoraj byem z Ann na balu sylwestrowym.
Ale skoro dzisiajjest dzie wolny, to mog to .....................................
6. To prawda, e od dawna pytasz mnie cigle o to samo. Aleja cigle
nie potrafi C i.........................................................................................
7. To miasto przeyo trzsienie ziemi. Potrzeba wiele czasu i pieni
dzy, ebyje cae.......................................................................................
8. Moj dwuletni sub wojskow............................................................
.....................................................................daleko od domu i rodziny.
9. Nie spodziewaem si tak niskich temperatur i nie miaem ze sob
czapki. Niestety..........................................................sobie lewe ucho.

*
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami ( czyta,
sucha, piewa, czeka, siedzie, uczy, mwi).
1. Zapraszam Ci na koncert do filharmonii. Kupiem ju bilety, wic
mam nadziej, e mi n ie ........................................................................
2. Dubanie palcem w nosie jest brzydkim przyzwyczajeniem. Dlatego
pan Norbert prbuje si go od kilku la t...............................................
3. Piszesz jak kura pazurem i jeszcze si dziwisz, e nikt nie jest w sta
nie ....................................................................................twoich listw.
4 .0 tej porze w parku jest bardzo duo ludzi.............................................
jeszcze dwie godziny i dopiero wtedy wybior si na spacer.
5. Nie byo mnie cay wieczr w domu. Powinienem...........................
......... tego, co zarejestrowaa moja automatyczna sekretarka.
6. Przed kadym meczem pikarskiej reprezentacji zawsze wszyscywsta
jemy z miejsc, by wsplnie................................nasz narodowy hymn.
7. Ostatnie dwa lata nie widziaem naszego ssiada. Wiem, e mia
problemy z prawem i pewnie musia ten czas..............w wizieniu.
>
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Odwie kogo od zamiaru.
2. Odgrzewana mio.
3. Odbiega od tematu.
4. Odwraca bieg historii.
5. Odsiedzie dwa lata.
6. Pisa (bazgra) jak kura pazurem.

Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi prefiksami czasowni


kowymi.
1. Jeli nie przeprosisz Anny za wszystkie przykroci,jakiejej wyrzdzi
e, to nigdy n ie .................................... . znasz spokoju sumienia.
2. Adam tylko udaje, e potrafi gra na oboju. Ja pierwszy........................
................................................................. znaem si na tym kamstwie.
3. Moglibymy spotka si kiedy w jakim miym, ustronnym miejscu
i troch lepiej si.......................................................................... zna.
4. Kiedy pierwszy raz zobaczyem Ann,................. znaem olnienia.
5. Astrologiajest dyscyplin, ktrej nikt prawie nie ch ce.......................
......................................................................................... zna za nauk.
6. Adam kocha si w Annie od dziecka. Ale dopiero teraz odway si
jej to ...... .........................................................................................zna.
7. Wiem, e niejest atwo.........................zna si do wasnych bdw.
8. wiadek zgodzi s i .............................................. zna w sdzie, e
widzia uciekajcego morderc.

Czasowniki z prefiksem od-


* wyraaj:
-dziaanie oddalajce od obiektu (odjecha, odgry)
- ruch obrotowy (odwirowa, odkrci)
-dziaanierekompensujce (odespa,odrobi)
- dziaanie zmierzajce do przywrcenia poprzedniego stanu rzeczy
(odnowi, odbudowa)
- dziaanie trwajce przez pewien okrelony czas (odczeka, odby)
- dziaanie likwidujce dotychczasowy stan rzeczy (odmodzi si, od
chudzi si)
- dziaanie bdce reakcj na co (odpowiedzie, odmwi)
- dziaanie kopiujce (odrysowa, odwzorowa)
- dziaanie oficjalne (odpiewa, odczyta)
-dziaanie powodujce ze skutki (odparzy, odwodni si)
- dziaanie wedug wzoru (odrysowa, odku)
- powtrzenie dziaania okrelonego czasownikiem bazowym (odpo
wiedzie, odkoni si)
Wystarczy popatrze

Postanowiem tutaj troch posie


dzie. To w kocu mj dom i moje pie
nidze. Potrzebowaem wielu lat, eby
wreszcieje mie. I teraz ju nikt nic po
wie, e nie potrafiem poradzi sobie
w yciu. Moi przyjaciele duo podru
j. Ja nie. Nie musz si z nimi porw
nywa. wiat pokazuj w interesujcy
sposb, rwnie w telewizji.
Wystarczy tylko {wpatrze. Nic trze
ba zaraz pojecha na drugi koniec wia
ta ani popyn w rejs, ktry pochania z reguy kilka miesicy. Dlatego
czasem poczytam sobie co o innych kontynentach. To mi absolutnie
wystarczy. Moe i chciabym poznawa bliej obce cywilizacje, ale to jesz
cze nic powd, eby pozbywa si wasnych pienidzy. Pomylicie pew
nie pastwo, e jestem skpy? Powiem, i raczej oszczdny. Mczyzna
powinien myle o kwestiach materialnych. Musi wic posiada dobr
posad i pozycj spoeczn. A w tym wszystkim najlepiej, jeli pomaga
mu kobieta. WTiele lat temu poznaem i pokochaem Teres. Polubi
em te szybkojej zamonego ojca. To on pokaza mi, jak powinienem
y i pracowa. Teresa popiera oszczdny styl ycia. Ju w dniu, kiedy
pocaowaa mnie pierwszy raz, pojem, e to wanie ta kobieta. Prd
ko poprosiem o jej rk. A gdy powiedziaa - TAK!, poprowadziem j
przed otarz i polubiem bez wahania. Ona sama postanowia, e przez
cay nasz miesic miodowy pozostaniemy w domu. Sami pastwo po
wiedzcie, jaka to wspaniaa partnerka. Ona powici dla mnie wszystko.
Wieczorami lubimy z Teres pogada o gupocie i rozrzutnoci naszych
ssiadw lub policzy aktualnie oszczdzone pienidze. Nigdy nikomu
ich nie poyczamy. Dlatego powodzi nam si dobrze. WTystarcza nam
wiadomo, e moemy pozwoli sobie na wszystko. No, moe kiedy,
kiedy moje wosy do reszty ju posiwiej, a Teresa nie bdzie moga
pokry kosmetykami zmarszczek na twarzy - moe wtedy troch posza
lejemy. Pojcdzicmy sobie na urlop. Albo pospacerujemy po parku. Na
razie niech pozostanie tak, jak jest.
fr
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Co stanowi dla Mirosawa, bohatera opowiadania, cel ycia?
2. Co zdaniem Mirosawa powinien robi kady mczyzna?
3. Czy Mirosaw interesuje si.geografi?
4. Co Mirosaw myli o podrach zagranicznych?
5. Jakie cechy charakteru Teresy podobaj si Mirosawowi najbardziej?
6. Dlaczego Mirosaw tak szybko zaakceptowa swojego tecia?
7. Czy Teresa i Mirosaw wzili lub kocielny?
8. Jak Mirosaw ijego ona najchtniej spdzaj wieczoiy?
9. Dokd Teresa ije j m wybrali si w podr polubn?
10. Czy Teresa i Mirosaw s dobran par?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {sta,


siedzie, spacerowa, czyta, lee, trwa, taczy, sucha, rozmawia, spa) .
1. Wiesz przecie, e zawsze dobrze Ci radz. Dlatego mgby mnie
cho raz najaki czas..............................................................................
2. Jest sobotni wieczr. Moe pjdziemy do dyskoteki ze znajomymi
troch sobie..........................................................................................?
3. Bol mnie oczy, ajeszcze nic skoczyem tej ksiki. Moe bdziesz
tak mia i ........................................................... mi przez par minut?
4. Cigle jeszcze jestem optymist. Wiem jednak, e remont naszego
domu n ie................................................... tak krtko, jak mylelimy.
5. Adam by bardzo choiy i cigle nie czuje si najlepiej. Chyba bdzie
musiajeszcze przez kilka d ni.............................................. w ku.
6. Mielimy du ch .................................................................................
po tym piknym parku, ale lun deszcz i wrcilimy do domu.
7. Nigdy nie mamy dla siebie czasu. Kiedy wreszcie spotkamy si i spo
kojnie ........................................................przy butelce dobrego wina?
8. Anna nie przychodzia. Adam......................................... jeszcze przez
moment przed kawiarni i zrezygnowany odszed w stron dworca.
9. Nie ukrywam, ejestem zmczony. Chtnie zostabym w domu, wy
czy telefon i ................................................................... kilka godzin.
10. Zupenie nie potrafi zrozumie twojego zachowania. Dlatego mu
simy o tym wreszcie................................................................................
---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (kocha, my
le, czusi, wesele,pcha, pyn, sypa, plami, czeka, brudzi, pka, kry,).
1. Kiedy zim jezdnie i chodniki s oblodzone, najlepiej wtedy
je piaskiem lub specjaln sol.
2. Moja ona bya od tygodnia smutna i zapakana...................................
dopiero na widok zotego piercionka, ktry jej dzisiaj kupiem.
3. Jeste ktliw i niesympatyczn kobiet. Nie wiemjak mogem Ci
kiedy.......................................................................................................
4. Nalewanie czerwonego wina do kieliszkw jest du sztuk. Adam
nie powinien nigdy tego robi, bo on zawsze.........................obrus.
5. Ten antybiotyk jest skuteczny. Adam....................................................
...........................................................................po nim znacznie lepiej.
6. Nigdy jeszcze nie byem w Portugalii. Ale w tym roku na pewno tam

7. Deszcz nie pada tu od paru tygodni i ziemia w wielu miejscach


wyscha i ...................................................................................................
8. Ta dka jest na tyle dua, e wszyscy moemy w niej bezpiecznie
............................................................................na drugi brzeg jeziora.
9. Zacz pada nieg. By tak obfity, e ju po kwadransie.....................
.......................................................................wszystko biaym puchem.
10. Jeli masz zamiar reperowa samochd, to za rkawiczki, eby
n ie.................................................................................................... rk.
11. Wszyscy jestemy bardzo godni, ale musimy.........................................
............................................................ a Anna skoczy gotowa obiad.
12. Zastanawiaem si dugo nad zmian mieszkania. To trudna decy
zja, wic chciabym o tymijeszcze troch.............................................

D ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (wita,
zegna, chwali, budzi, nosi, caowa).
1. O ile wiem, to mj dziadek dopiero po p roku znajomoci z bab
ci wreszcie .......................................................................j wpoliczek.
2. Jutro przyjeda nasz przyjaciel, ktry mieszka na stae we Francji.
Wszyscy wybieramy si na lotnisko, eby g o .........................................
3. Jest pan zym i niepunktualnym pracownikiem. Jeli pan tego nie
zmieni, to bdziemy musieli si............................................................
4. Mieszkam w maym i sennym miasteczku. Cay czas myl, co zrobi,
eby..................................................jego mieszkacw do dziaania.
5. Mj syn wreszcie zacz si dobrze uczy. Dlatego chc go teraz
przed wami.............................................................................................
6. Nasze maestwo jest katastrof! Ale win za ten stan rzeczy
tylko ty.

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Poprosi kogo o rk.
2. Poprowadzi kogo przed otarz.
3. Powici dla kogo wszystko.
4. Powodzi mi si dobrze.
5. Mc pozwoli sobie na wszystko.
6. Senne miasteczko.
7. Stan rzeczy.
8. Ponosi za co win.

&
Prosz uzupeni poniszy dialog.
- Jest fatalna pogoda. Chyba znw....................... czyna pada deszcz.
- Wic ju kolejny dzie n ie ....................... bierzemy si na spacer.
- Co mog na t o ....................... radzi?
- Moe....................... dzwo do nieba.
- Mylisz, e tam kto....................... powiada za sprawy pogody?
-N ie mam pojcia. Musisz..................... pyta.
- Sdz, e za tak rozmow telefoniczn trzeba bywiele................ paci.
- Nie na wszystkim da si....................... oszczdzi.
- A moe....................... czekamyjeszcze dwa, trzy dni?
- 1 ....................... nudzimy si na mier siedzc w mieszkaniu.
- J a osobiciejestem bardzo.................wizany do naszego mieszkania.
- A ja ju od lat mam ch gruntownie j e ....................... meblowa.
- Najpierw naleaoby....................... malowa te brudne ciany.
- Dobrze byoby te....................... mieni glazur w azience.
-A moe bymy............. rzucili star wann i kupili kabin natryskow?
- Chtnie, ale kto za to wszystko....................... paci?
- To prawda, e naleaoby duo....................... inwestowa w taki re
mont. Ale co innego m ona....................... robi, kiedy pada deszcz?
- Mona....................... prosi goci na kolacj.
A lbo....................... gapi si w telewizor.
-A lb o .....................czyta troch i ...................... sucha dobrej muzyki.
Albo....................... uczy si troch polskiego.
- A tuju ............. sadzie. W ol...............bra si na deszczowy spacer.
A moe lep iej....................... jedziemy do kina?
-A lb o ........

Czasowniki z prefiksem p o-
* wyraaj:
-dziaanie (bardzo) ograniczone w czasie (poczeka, polee)
- dziaanie pocztkowe (poczu, posmutnie)
- dziaanie zachodzce na caej powierzchni obiektu lub w wielu jego
miejscach (popka, pomalowa)
-dziaanieczciowe, dodatkowe (posoli, posiwie)
- dziaanie wielokrotne (porozbija, pododawa)
-dziaanie wielokrotne o niewielkim stopniu nasilenia (powtpiewa,
polegiwa)
-dodatkowe dziaanie jednorazowe (pochwali, poklepa)
Wszyscy o mnie mwi

Ju w szkole nikt mnie nie lubi}.


Podkradaem kolegom ich rzeczy z kie
szeni i teczek. Nigdy nikomu nie pod
powiadaem, mimo e wietnie si
uczyem. Na przerwach podstawiaem
nog biegncym przez korytarz kole
ankom. Mona powiedzie, i w ten
sposb je podrywaem. Nic wic dziw
nego, e na szkolnych zabawach naj
czciej podpieraem ciany. Nie byem
te ulubiecem nauczycieli. Czsto im
podpadaem, gdy podrabiaem stop
nie w dzienniku.
Na studiach rwnie podchodziem do ludzi z dystansem, A oceny
i zaliczenia w indeksie sam sobie podpisywaem.
Kiedy skoczyem studiowa, raczej nie podtrzymywaem adnych
znajomoci.
Teraz jestem architektem. Pracuj w duym biurze. Oczywicie sta
ram si podgrzewa tutaj atmosfer. Chtnie podsuchuj cudze roz
mowy' i podszeptiij innym bdne rozwizania. W ten sposb podko
puj ich autorytet w oczach szela. Czyli najzwyczajniej w wiecie pod
kadam wini, komu si tylko da.
Kiedy jad do pracy samochodem, podwo sekretark szefa. Po
drodze podpytuj j o to, co dzieje si w firmie. To nie jest trudne.
Panna Krysia podsuwa mi bezwiednie dobre pomysy. Wystarczy, e w roz
mowie podkrel kilka razy, jaka jest pikna i inteligentna. Nie staram
si podbi je j serca. Ale kiedy podjedamy pod biuro, ju wiem, co
mam dalej robi. Kogo podpatrze, a kogo podjudzi.
Takie ycie mnie podnieca. Wiem, e nikt mnie nie lubi. Ale wiem
te, e wszyscy o mnie mwi. To przecieja podburzam ich przeciwko
sobie. I nigdy si nie poddam!
D -----------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (leczy,


suszy, grza, uczy, budowa, liczy, patrze, sucha, robi, chwyci).
1. Mam jeszcze zupenie mokre wosy. Nie wyjd z domu, zanim ich
chocia troch n ic ..................................................................................
2. Zupajest. cakiem zimna i nie nadaje si dojedzenia. Ale ja j szyb
ko ..............................................................................................................
3. Zostao jeszcze kilka godzin do egzaminu. To mao, ale moemy
przecie troch si ..................................................................................
4. Pomys Adama, eby i dzisiaj na koncert, by najlepszy ze wszyst
kich. Dlatego Anna i Maria szybko g o ..................................................
5. To jest bez wtpienia oryginalny obraz Jacka Malczewskiego. Nie
sdz, eby kto prbowa g o ................................................................
6. Nikt chyba nie lubi przebywa w szpitalu. Adam zostanie w nimjed
nak kilka dni, bo musi....................................................chore nerwy.
7. Sportowe sukcesyjanka.................................................nas wszystkich
i postanowilimy trenowa razem z nim.
8. Zrobilimy wanie due i nieprzemylane zakupy w sklepie. Boj
si momentu, w ktrym kasjerka to wszystko.....................................
9.Jestem prywatnym detektywem. Mj zawd polega czsto na tym,
e musz kogo podpatrze lu b...........................................................
10. Ssiedzi maj tak pikny ogrdek, e wszyscy chc ich ..........................
.................................................. i skorzysta ze wspaniaych pomysw.

P ---------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (trzy
ma, la, pywa, jecha, i, prowadzi, way, wie, my, gotowa).
1. Twoje kwiaty ju prawie zwidy, bo o nie wcale nie dbasz. A prze
cie wystarczyje .......................................................... raz na kilka dni.
2. Z reguy nie zabieram autostopowiczw. Dzisiaj byajednak tak fa
talna pogoda, e postanowiem.......................................... kilka osb.
3. Deszcze paday w tym rejonie przez kilka dni i .....................................
......................................................................................... okoliczne ki.
4. Polacy s narodem znajcym swoj histori. Moe dlatego, zawsze
chtnie.................................................................. narodowe tradycje.
5. Makaron nie nadaje sijeszcze dojedzenia. Musisz............................
............................................................................. go dwie, trzy minuty.
6. Autorytet naukowy pana profesora jest powszechny. Nikt nie pr
buje g o ......................................................................................................
7. Id prawie w tym samym kierunku, co ty.Jeli pozwolisz, to z praw
dziw przyjemnoci kawaek C i........................................................
8. Kino jest za daleko, eby i tam piechot. Lepiej zrobimy, jeli
..............................................................par przystankw tramwajem.
9. W tym stawie karpie s tak ufne i odwane, e ...................................
.........................pod sam brzeg, na ktrym stoj karmicyjc ludzie.
10. Gra faktycznie jest wysoka i stroma. Ale my za godzin...............
...........................................................................................podje j szczyt.

----------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Podrywa kogo.
2. Podpiera ciany.
3. Podkada komu wini.
4. Podpa komu.
5. Podgrzewa atmosfer.
6. Podkopywa czyj autorytet.
7. Podbi czyje serce.
8. Podrzuci kogo do domu (pracy,. . . ).

---------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na ponisze pytania wedug wzoru.
WZR: Czy czytasz t ksik? Nie, fuzj przeczytaem.
1. Czy ty cigle jeszcze kochasz Ann?

2. Czy ty cigle jeszcze uczysz si pywa?

3. Czy ty cigle jeszcze chorujesz?

4. Czy bdzieszjeszcze na ni czeka?

5. Czy bdziesz dalej o to pyta?

6. Czy bdziesz dalej tam pracowa?

7. Czy bdziesz spa do poudnia?

8. Czy cigle bdziesz sucha lej samej piosenki?


9. Czy cigle jeszcze leczysz swj chory zb?

10. Czy cigle jeszcze sprztasz klatk swojej papugi?

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni wystpujce w tekcie czasowniki odpowiednimi pre
fiksami.
Piotr......... jecha do Warszawy z Hiszpanii............mieszka w maym
mieszkaniu na Mokotowie. Do pracy...............jed najczciej autobu
sem numer 112............. siada do niego na przystanku przy bazarze. A
..........siada blisko Uniwersytetu Warszawskiego. Dzisiaj rano Piotr
.................budzi si troch za pno. Nie mia czasu na normalne niada
nie. N ie ...............pi nawet kawy. Kiedy.......... biera si,............ dzwonia
Barbara i .................prosia go na wieczr do siebie. Piotr bardzo si
.............cieszy, bo lubi Barbar.......... mwili si na godzin dziewitnast
trzydzieci. Po pracy Piotr.............szed do kwiaciarni i kupi pikne kwia
ty. Pniej by jeszcze u fryzjera, gd zie..............strzyg si, a nawet
...............goli. Chcia.............. pisa dla Barbary wiersz, ale to ............ kaza
o si zbyt trudne. Kiedy........... jecha do domu Barbary, byo tam ju
bardzo duo goci. Piotr by jak zawsze godny. W ic.............pi szybko
dwa piwa,...............jad dwie porcje bigosu i ......... pali papierosa. Dugo
........... mawia z Kub o polityce i sporcie...........prosi Iren do taca. Nie
........... taczyli jednak caego wieczoru, poniewa Irena nie lubi muzyki
dyskotekowej. Gdy na zegarze................ bia pnoc, Piotr..................czu
zmczenie. Chyba..............pi troch za duo piwa. Telefonicznie
...............mwi takswk.................. bra si szybko i ..................szed na
ulic. Wczeniej.............egna Barbar i .............. dzikowa je j za miy
wieczr. Przez moment...............patrzy na gwiazdy. Wreszcie................je
chaajego takswka. Piotr................siad do niej i ............. jecha do domu.

Czasowniki z prefiksem pod-


* wyraaj:
- dziaanie bdce czciowym osigniciem celu (podkarmi, pod
rosn)
- dziaanie skierowane poniej obiektu (podpisa, podsun)
- dziaanie okrelajce ruch w gr (podrzuci, podskoczy)
- dziaanie zbliajce do obiektu (podej, podlecie)
dziaanie wykonywane nieoficjalnie, w ukryciu (podsucha, podrobi)
Czy nie przeszkadzam?

Wiem, e czasem wszystkim przeszkadzam. Do czsto z mojego po


wodu nie przesypiacie nocy. Przepraszam, ale to w pewnym sensie mj
zawd. Raz na jaki czas musz kogo przestraszy. Co w tym zego, e
przelec nad waszymi gowami albo przenikn przez cian? Lubi te
przebiec si po cmentarzu czy przemkn mrocznym korytarzem. Ju
dawno przestawiem si na nocny tryb ycia. Dlatego chtnie przesy
piam dzie, eby w nocy przebudzi si i przewietrzy troch w ciem
nociach. Czsto przemieszczam si to tu, to tam. Nie przeceniajcie
jednak moich moliwoci. To w zasadzie wy cigle mnie przeganiacie.
Przejrzaem was! Od stuleci chcecie mnie przebada, przewietli, prze
ksztaci w co, czym nie jestem. Naprawd przesadzacie. Ju nawet nie
prbuj zmieni waszych pogldw. To nieprawda, e kiedyjest zimno,
ja si nie przezibiam. Mog te solidnie przemokn, kiedy pada deszcz.
Dlatego przestacie wreszcie mnie przeladowa. Nie przebierajcie mnie
w te idiotyczne biae przecierada. Jednym sowem, przeanalizujcie swj
stosunek do mnie. Bo mnie samemu jest trudno przekona was do
siebie. Nie mog do was przemwi ani niczego z wami przedyskuto
wa. Nie mam te sposobu i chci, eby was prze
kupi. Czas, abycie sami przejrzeli na oczy.
Jak do tej pory, przegapilicie wszystkie oka
zje. Nie mog przemilcze faktu, i z re
guy przepacacie, kupujc gupie
ksiki o duchach. Pniej prze
chowujecie je dla dzieci i wnu
kw. A prawda o mnie jest
inna. Przekonacie si
sami, jak ju przejdzie
cie na t drug stro-
f r ---------- -----------------------------------------------
Prosz odpowiedzie napytania dotyczce tekstu.
1. Dlaczego Kacper, bohater opowiadania, uwaa, e wszystkim prze
szkadza?
2- Czy Kacper wykon uje jaki zawd?
3. Dlaczego Kacper moe pracowa tytko w nocy?
4. Co mona powiedzie o miejscu pracy Kacpra?
5. Dlaczego od dawna ludzie interesuj si tak bardzo Kacprem?
6. Jaki stosunek ma Kacper do biaych przecierade?
7. Czy Kacperjest rozmowny?
8. Czy ktoju kiedy napisa ksik o Kacprze?
9. Ile lat ma Kacper?
10. Kim waciwie jest Kacper?

f r ---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (y, sie
dzie, gapi, gra, pi, liczy, czyta, chowa).
1. Poszedem z Ann do kina na ten nudny, sentymentalny film i na
wet go obejrzaem. Przez cae dwie godziny staraem si niczego
wanego n ic ..................................................Ja bardzo kocham Ann!
2. Myl, c to niejest interesujce czasopismo. Ostatni numer.............
...................................................................................... jednak z uwag.
3. Adam mia nadziej, e jest dobrym pywakiem i dopynie do brze
gu. Niestety, troch si.......................................................... z siami.
4. W tym miasteczku dworzec kolejowyjest may i nic ma przechowal
ni bagau. Nie mam pojcia, gdzie m og..........................................
.......................................................................................... moj walizk.
5. Wypmwa w Himalaje bya najwiksz przygod mojego ycia. Marz
o tym, eby....................................................................... jjcszczc raz.
6. Alkoholizmjest smutn i kosztown chorob. Jej oliary.....................
najczciej wszystko, co s w stanie zarobi.
7. Nie jestem czowiekiem, ktry odnosi w yciu same sukcesy. Nie
pamitam, ile razy................................................... z wasnym losem.
8. Wreszcie je s t adna pogoda. Moe dlatego wanie Adam
.............................................. par godzin na awce w parku.

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {chodzi,
nie si, la, jecha, pisa, prowadzi, wie, budowa).
1. Przepraszam bardzo, jestem niewidomy! Czy kto z pastwa mgby
m nie.................................................................na drug stron ulicy?
2. Dzisiaj jestem tak zajty, e nie mam kiedy si z tob spotka. Czy
moemy......................................................nasze spotkanie na jutro?
3. Ju od pitnastu minut lejesz wod do wanny. Sprawd lepiej, czy
si przypadkiem n ie ...............................................................................
4. Pastwo Kowalscy mieszkali cae ycie w duym miecie. Ae rok
temu...........................................................................................na wie.
5. Niejeste dobrym kierowc. Wanie ............................... ..................
................................................... skrzyowanie na czerwonym wietle.
6. List jest w zasadzie gotowy, ale peno w nim poprawek i skrele.
Bdzie lepiej .jeli ty go teraz..............................................na czysto.
7. Ty masz taki duy samochd. Czy m oesz....................................
.................................... moje meble i kwiaty do nowego mieszkania?
8. Anna byajedynym wiadkiem tego tragicznego wypadku samocho
dowego. Je j samej mao n ie ........................... rozpdzony autobus.
9. Na chodniku przed sklepem leyjaki mczyzna. Nie wiem dlacze
go wszyscy................................................... . obok niego obojtnie.
10. Ten most jest wski i zawsze zatoczony. W zasadzie naleaoby go
szybko i gruntownie...............................................................................

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {prosi,


pyta, rwa, xvidzie, zibi, soli, sysze, sadzi).
1. Nie nosisz ani szalika, ani czapki. To oczywiste, e musiae si wcze
niej czy pniej......................................................................................
2. Moje wczorajsze zachowanie nie byo najlepsze. Dlatego chciabym
ci za nie dzisiaj......................................................................................
3. Adam nie by aktywnym studentem. Dlatego w czasie egzaminu
profesor......................................................... go bardzo szczegowo.
4. Pytasz, dlaczego nie jem twojej zupy. Odpowied jest prosta. Bar
dzoj .........................................................................................................
5. Wszystkich denerwuje, e tak gono i brzydko gwidesz. Czy mg
by wreszcie...........................................................................................?
6. Ten kwiat ma za ma doniczk. Jeli chcesz, eby szybko urs, mu
sisz g o ..................... ..................................................... do wikszej.
7. Wrby i horoskopy traktuj jak zabaw. Nic sdz, by mogy one
.................................................................................. nasz przyszo.
8. Skd takie wulgarne sowa w ustach pana inyniera? To jest nie
moliwe! Chyba si............................................................... .................

---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Przestawi si na nocny tryb ycia.
2. Przejrze kogo.
3. Przejrze na oczy.
4. Przeliczy si z siami.
5. Przegra z wasnym losem.
6. Przejecha na czerwonym wietle.
7. Przepisa list (tekst) na czysto.
8. Przechodzi obok czego (kogo) obojtnie.

---------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi prefiksami czasowni
kowymi.
1.
- Czy chcesz....................... pi si kawy?
- Tak, chtnie....................... pij co ciepego.
2.
- Czy chcesz....................... pali papierosa?
- Nie, dzikuj, przed chwil jed n eg o ....................... paliam.
3.
- Moe....................... jemy razem kolacj?
- Ja ju ....................... jadem si u mojej mamy.
4.
- Czy....................... piszemy list do Anny?
- Dobrze, ale n ie ....................... pisujmy si na kilka stron.
- Tylko e wanie....................... pisa si mj dugopis.
5.
- Czy pjdziemy gdzie....................... taczy?
- Pod warunkiem, e ................. taczysz ze mn tango argentyskie.
6.
- Prosz,........................suchaj przez chwil tej melodii.
- Nie, tutaj jest za gono, eby si w n i ..................sucha.
mwisz si ze mn w tej nowej restauracji?
mwisz tam dojedzenia.
- Daj si mwi, to zobaczysz.
8.
- Moe sidziemy do tego autobusu?
- Tak, a pniej ..............sidziemy si do innego.
9.
- Czy Adamjcszczc nic ....................... jecha?
- Nic, a le ..................... jedzie do nas za p godziny.

Czasowniki z prefiksem prze-


41wyraaj:
dziaanie trwajce od pocztku do koca (przetrwa, przesiedzie)
dziaanie suce zmianie miejsca (przesypa, przewie)
dziaanie suce gruntownej analizie obiektu (przebada, przemy-

- dziaanie suce zmianie ksztatu lub pooenia (przeoy, przekszta-


ci)
- dziaanie ponowne, powtrzone (przemalowa, przedrukowa)
- dziaanie powodujce strat (przehula, przegapi)
- dziaanie zmierzajce do porwnania obiektw (przerosn, prze
wyszy)
- dziaanie nadmierne (przesoli, przeciy)
- dziaanie wybiegajce w przyszo (przewidzie, przepowiedzie)
- ruch bez okrelonego celu (przespacerowa si, przjccha si)
-przebycie jakiego odcinka, dystansu (przelecie, przepyn)
- dziaanie doprowadzajce obiekt do pewnego stadium lub do koca
(przeczyta, przeliczy)
- dziaanie, ktre ustao (przebrzmie, przemin)
Kogo Ci przypominam?

Czy kogo Ci przypominam?


No, miao! Przypatrz mi si d o
brze. Nie przyleciaem przecie
z ksiyca. Nie przypynem
zza oceanu, ani nawet nie przy
jechaem z innego kraju. Przy
szedem tutaj piechot. I przy
prowadziem moich bliskich.
Jeli dobrze nam si przysu
chujesz, to ju wiesz, e mwi
my po polsku.
Ta kobieta, ktra niemiao przytrzymuje mnie za rami, to Anna.
Dwadziecia pi lat temu to wanie ona przysonia mi cay wiat. Te
raz chtnie przypomina mi o tym fakcie. Sam nie wiem, co wtedy przy
szo mi do gowy. Nie przypuszczam, e by to zdrowy rozsdek.
Za moimi plecami przyczai si Roman, nasz syn. On zawsze przycho
dzi na ostatni chwil. Prosiem go, eby przystrzyg troch wosy. Ale
czy on mnie sucha?
Atrakcyjna blondynka, ktra przytula do piersi mae dziecko, to na
sza synowa Krystyna. A ni obok niej stoi mczyzna, ktry przygryza
wsy - to nasz drugi syn Czesaw. On wanie przywiz tutaj te nie
grzeczne dzieci. Ja ju przyzwyczaiem si do ich zachowania. W kocu
to moje wnuki. Przysparzaj nam wielu zmartwie, ale i przynosz wiele
radoci. Jak to dzieci.
Przyznaj, e miaem na dzisiejsze spotkanie z Tob przygotowa spe
cjalne przemwienie. W planach by te tradycyjny bigos. Ale Anna oczy
wicie go przypalia. Musz wic przywita Ci nieco skromniej. Bdzie
nam bardzo mio, jeli przyczysz si do nas. Nie wiem, czy ta informa
cja do czego Ci si przyda, ale musisz wiedzie, e jestemy bardzo
gocinni. Dlatego przychod do nas, kiedy tylko chcesz.
Czyju przypomniae sobie, skd mnie znasz?Jestem w kadym pod
rczniku do nauki jzyka polskiego dla cudzoziemcw, o j , Kowalski
- statystyczny Polak.
-------------------- ------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Jak liczna jest rodzina pana Kowalskiego?
2. Czy Krystynajest crk pastwa Kowalskich?
3. Od jak dawna pan Kowalski jest onaty?
4. Go wiemy o talencie kulinarnym pani Kowalskiej?
5. Jaki jesl stosunek pana Kowalskiego do maych dzieci?
6. Ktry z synw pana Kowalskiego nosi dugie wosy?
7. Jak zachowuj si wnuki pana Kowalskiego?
8. Czy Roman Kowalski jest czowiekiem punktualnym?
9. Co na dzisiejsze spotkanie przygotowali pastwo Kowalscy?
10. Do kogo zwraca si pan Kowalski?

& --------------------------------- -------------------


Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami ( i, by,
szy, prowadzi, klei, sun, nie, lecie, chodzi, biec, jecha).
1. W powietrzu od kilku dni czuje si wiosn. Podobno nawel bociany
ju do nas.................................................................................................
2. Chciabym zapyta, czy ten ogromny samolot, ktry wanie lduje,
.................................................................... z Frankfurtu nad Menem?
3. Nie czekaj na mnie wieczorem. Dzi do ciebie.......................................
................................................................................................ nie mog.
4. Widz, e remontujesz mieszkanie. Go zrobisz 7. tymi brudnymi cia
nami? Pomalujesz je czy..........................................................tapet?
5. Pan Kowalski od lat kolekcjonuje stare militaria. O statnio..........
.............................................................. mu kilka nowych eksponatw.
6. Siedzisz lak daleko, e nie syszysz nawet, o czym rozmawiamy. Dla
czego nie chcesz.................................................................si do nas?
7. Jeli idziesz do biblioteki wypoyczy ksiki, l o ..................................
........................................................prosz i dla mnie co do czytania.
8. Pamitam, e kiedy byem maym dzieckiem, w wigilijny wieczr
............................................... do mnie i mojej siostry wity Mikoaj.
9. Mj pies jest doskonale wytresowany i posuszny. Dlatego...................
................................................................ do mnie na kade zawoanie.
10. Oczywicie, e moesz przyj do nas dzisiaj wieczorem na imprez.
Ale koniecznie................................................... ze sob swoj siostr.
11. Czekamy na ciebie od godziny. Moge przecie by cho raz punk
tualny i ....................................................................................takswk.
12. Mamo, oderwa mi si guzik od koszuli. Czy moesz szybko...............
.................................................................................................. mi drugi?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (trzy


ma, ciska, pudrowa, sucha, suy, uczy, pali, gotowa, patrze).
1. To dzisiejsze spotkanie z szefem jest dla mnie bardzo wane. Po-
trzebiij troch czasu, eby si do niego.............................................
2. Wygldasz piknie, ale byszczy ci si troch nos. Chyba musisz go
jeszcze ......................................................................................................
3. Czy mgby...................................................................... przez chwil
moj torb, bo musz zaoy sweter?
4. Zamienie soca jest tak rzadkim i fascynujcym zjawiskiem, e ko
niecznie musicie mu si ju tr o ..............................................................
5. Wieczorem przed snem zawsze caiij kilka razy twoj fotografi,
a p /niej............................................................... j mocno do piersi.
6. Ju od pewnego czasu z uwag............................................................
............... si waszej rozmowie i nie mam pojcia, o co wam chodzi.
7. Jestem chory i musz lee w ku. Dlatego jeli zrobisz dla mnie
zakupy, to bardzo mi si tym..................................................................
8. Adam nie jest z wyksztacenia fryzjerem. Do tego zawodu.................
........................................................................... si obserwiijc innych.
9. Jeli masz zapaki lub zapalniczk, to prosz.........................................
.......................................................................................... mi papierosa.

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (mawia,


jecha, gotowa, prszy, tkn, wita, trze, podoba) .
1. Po chorobiejestem jeszcze cigle osabiony i senny. Dlatego nie mog
dzisiaj do ciebie.......................................................................................
2. Jeli chcecie, to moemy spotka si w klubie na balu sylwestrowym
i razem.................................................................................. Nowy Rok.
3. Wszystkim nam zaley na dobrych stosunkach z nowym szefem. Ale
ty za wszelk cen starasz si m u..........................................................
4. Nie chciabym si znowu.........................................................................
............, ale ju od dawna nie zapraszaa mnie do siebie na kolacj.
5. Adam jest arogancki i zarozumiay. Trzeba mu wreszcie kiedy
.........................................................................................................nosa.
6. Ten klej dziaa natychmiast. Wystarczy tylko na chwil........................
............................................................... do siebie sklejane elementy.
7. Przecie nie jestem jeszcze taki stary, a czasju zdy.......................
.......................................................................................... moje skronie.
8. Jutro s moje imieniny. Chyba musz.....................................................
............................................................................... do tego moj on.

b ---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Przysoni komu cay wiat.
2. Co przyszo mi do gowy.
3. Zdrowy rozsdek.
4. Statystyczny Polak.
5. Przymawia si o co.
6. Przytrze komu nosa.
7. Przypodoba si za wszelk cen.
8. Czas przyprszy mi skronie.

b ---------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi.prefiksami czasowni
kowymi.
1. Ten obraz bardzo mi si podoba. Nie mog si na niego....... patrze.
2. Lekcja bya duga i nudna. Nie moglimy...........................czeka si
je j koca.
3. Nie mam pojcia, gdzie tu w okolicyjest apteka. Chyba bd musia
o to kogo........................................................pyta.
4. Miaem spotka si z Adamem o sidmej rano. Ale oczywicie tro
ch ........................... spaem i .......................... szedem na spotkanie
mocno spniony.
5. jedziesz tak w'olno, e chyba nigdy n ie ....................... jedziemy do
Gdaska. Czy nie moesz chocia troch....................... spieszy?
6. To za duo pracyjak na jeden dzie. Chyba....................... koczy
my to jutro.
7. W moim nudnym yciu niestety n ie ..........nosi si na adne zmiany.
8. Kolejka do kasy kinowej bya bardzo duga. Ja niestety ju nie
....................... staem biletw na najbliszy seans.
9. Ty najlepiej wiesz,jakie mam problemy z matematyk. Moe znowu
....................... moesz m i.............................. wiza kilka zadari?
10. Wszyscy widzieli ci wczoraj wieczorem w kawiarni z Ann. Wic nie
............................. przeczysz, e tam bye.
11. Adam to taki sympatyczny chopiec. A ty go nie lubisz. Chyba si na
nim jeszcze n ie ...............................znae.
12. Widz, e jeste zmczona. Moe chcesz........... pi si mocnej kawy?
13. W tym momencie nie wiemy co zrobi. Ale moe z czasem
....................... jdzie nam do gowyjakie sensowne rozwizanie.
14. Wszystkie miejsca na wycieczk s ju ....................... rezerwowane.
Mog jedynie....................... mieci pana na licie rezerwowej.

Czasowniki z prefiksem przy-


* wyraaj:
-dziaanie zmierzajce do cakowitego poczenia, zblienia obiektw
(przyklei, przylecie)
- dziaanie majce czciowy efekt (przysun, przyciszy)
-dziaanie zmierzajce do cakowitego osignicia celu przestrzenne
go (przydwiga, przytaszczy)
- dziaanie towarzyszce innej czynnoci (przyklaskiwa, przygrywa)
25 Nie rozdzierajmy szat

Ostatnio troch si rozleniwi


em. Jeeli rozejrzycie si po
moim domu, atwo to rozpozna
cie. A to wszystko dlatego, e roz
staem si z Mart. Ju nie umie
limy ze sob rozmawia. I kiedy
teraz o tym rozmylam, to rozu-
miem, e musielimy si rozej.
Nie bd z tego powodu roz
dziera szat. Ona zawsze dosko
nale umiaa mnie rozzoci.
Rozgniewa do granic wytrzyma
oci. To przez ni rozpaliem si
i rozpiem. Nie chc rozwija
tego bolesnego tematu, ale ju
dawno naleao ten nieudany
zwizek rozerwa. Teraz nie
wiem, jak mam rozmrozi lo
dwk. Nic mam pojcia, jak
nie rozgotowa ziemniakw, tak
eby si nie rozpady. Do tego nie mog czasem rozpozna samego sie
bie, kiedy patrz w lustro. Ale za to mog si rozluni. Mog rozwija
si towarzysko i intelektualnie.
Mam czas, by na nowo rozsmakowa si w dobrej literaturze i muzy
ce. Nikt mi nic rozkazuje. Z drugiej jednak strony nikogo nie interesu
je fakt, c dwa dni temu rozbola mnie zb i e w konsekwencji rozcho
ruj si na dobre. Moe troch si rozklejam, ale przecie lubiem pa
trze, jak zawsze wieczorem Marta rozczesywaa swoje pikne wosy. Lu
biem, kiedy dom rozbrzmiewa je j miechem. Zbyt wielu problemw
nie potrafllimyjcdnak rozwiza. Moe za bardzo j rozpieszczaem.
Roztaczaem przed ni nierealne plany. I chyba nadmiernie rozbudo
waem materialn sfer naszego ycia. Ale si rozgadaem! A tu ju
prawicjedenasta. Czas rozpocz nowy dzie.
E - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Prosz odpowiedzie napytania dotyczce tekstu.
1. Czy Zbyszek, bohater opowiadania, mieszka samotnic?
2. Jak czsto Zbyszek sprzta swoje mieszkanie?
3. Co stao si ostatnio midzy Zbyszkiem a Mart?
4. Czy Marta denerwowaa Zbyszka?
5. Czy Zbyszek pali papierosy?
6. Czy Zbyszek stroni od alkoholu?
7. Czym pasjonuje si Zbyszek?
8. Jakie problemy zdrowotne ma Zbyszek?
9. Czy Zbyszek wstaje wczenie rano?
10. Czy Zbyszek tskni za Mart?

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (nosi,
, la, chodzi, jecha, lecie, topi, sta).
1. Wakacje trwaj od przeszo dwch tygodni. Wszyscy moi znajomi
dawno siju ......................................................po kraju i zagranicy.
2. Dzieci ulepiy piknego bawana. Mrz nie trwa jednak dugo. I nasz
niegowy kolega szybko si im ..............................................................
3. Pan Woniak jest listonoszem i od wielu lat...........................................
..................................................................... listy i przesyki pocztowe.
4. Adam i Anna spdzili ze sob cay wieczr. A mimo to, kiedy nade
sza pnoc, trudno si im byo.............................................................
5. To by drewniany i prowizoryczny budynek. Nic dziwnego, e pod
wpywem tak gwatownej wichury po prostu s i ...............................

6. Kiedy dzieci wysiadywreszcie z autobusu i zobaczyy przed sob pik


n k, natychmiast.si po n ie j............................................................
7. Rzeka wzbieraa od tygodnia, a wreszcie w oda...........................
................................................................................ si po caej okolicy.
8. Prosz pastwa, nasze zebranie jeszcze trwa! Prosz wic jeszcze si
n ie ..........................................................................................................!
>
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (kupi;
da, wiza, myle, rwa, bi, mnoy, budowa, szerzy, chorowa).
1. Jeszcze rok temu w tym sklepie sprzedawano wycznie zabawki.
Teraz waciciel...................................... ofert o ubrania dla dzieci.
2. Cietrzewie to dzi bardzo rzadki gatunek ptakw. Ornitolodzy zasta
nawiaj si, co zrobi, b y je ....................................................................
3. Nowa ksika Adama okazaa si strzaem w dziesitk. Cayjej na
kad czytelnicy.................................................................... w kilka dni.
4. Dzisiaj Adamjcstju znanym i uznanym pisarzem. Na targach ksi
ki mia swoje stanowisko, przy ktrym.............................. autografy.
5. Tydzie chodziem z katarem, kaszlem i gorczk do pracy. A efekt
tego jest taki, e si...............................................................na dobre.
6. To w istocie trudna i kopotliwa sytuacja. Ale przecie nie ma takich
problemw, ktrych nie daoby si......................................................
7. Adam w cigu jednego miesica straci prac, Ann i ch do ycia.
Teraz caymi dniami siedzi w pustym mieszkaniu i .............................

8. Podczas jazdy na rowerze Anna zaczepia kocem spdnicy o a


cuch i niestety....................................................................................j.
9. Kiedy trzydzieci lat temu wyjedaem z mojego rodzinnego mia
steczka, nic przypuszczaem, e ono tak szybko si ...........................

10. Talerz nagle wypad mi z rk. I ................................................................


.............................................................................si na tysic kawakw.

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (wid


nie, janie, promienie, kocha, wodzi, my, nosi,gada,grza, rwa).
1. Cay czas tylko pracujemy i pracujemy. Moe pjdziemy gdzie si
troch....................................................................................................?
2- Trudno powiedzie, czy Adam wraca do domu pno, czy wcze
nie. Bo wanie koczya si noc i niebo zaczo si ..........................
3. Matematyka stanowi dla mnie duy problem. Dopiero po pl roku
nauki z profesorem zaczo mi si troch............................................
........................................................................................... . w gowie.
4. Zebranie trwao tak dugo, bo pan dyrektorjak zwykle si...................
5. Koncert byl nudny a do momentu, kiedy na scenie pojawi si Ja
nek. On zawsze potrafi......................................... kad publiczno.
6. Znam dobrze Ann. Ta kobieta ma chyba tylko jeden cel w yciu:
..................... w sobie kadego mczyzn i mia si zjego saboci.
7. Na widokJoanny nawet pospn twarz pana dyrektora natychmiast
..................................................................................................umiech.
8. Tak czy inaczej musisz nauczy si mojego jzyka. I nie ma si tu
nad czym specjalnie...............................................................................
9. Dzieci przez pl dnia robiy pikne rysunki kolorow kred na as
falcie. Ale wieczorem spad deszcz i szybkoj e .....................................
10. Zbliaj si wybory, wic w caym kraju zaczto rozkleja plakaty i
................................................. ulotki informujce o kandydatach na
posowi senatorw.

---------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Rozdziera szaty.
2. Rozszerzy ofert.
3. Strza w dziesitk.
4. Rozchorowa si na dobre.
5. Straci ch do ycia.
6. I si gdzie rozerwa.
7. Rozgrza publiczno.
8. Jego twarz rozpromieni umiech.

& --------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi czasownikami {przy
j, podj,poj, zaj, naj, obj, wyjff, odj,przej, uj).
1. Anna pocztkowo nie lubia Adama. Ale on cigle kupowaje j kwia
ty i tym wanie zdoa j ........................................................................
2. Mam brudne rce. Czy mogaby............................................................
....................................................................z mojej kieszeni papierosy?
3. Zamiast gapi si w sufit, lepiej sprbuj................................................
................................................................................si czym ciekawym.
4. Adam trzy razy prbowa umwi si z Ann. Dzisiaj chce...................
........................................................................................czwart prb.
5. Mam dla ciebie bardzo niedobr wiadomo, wic sprbuj...............
........................................................................................j zc spokojem.
6. To dosy proste wiczenie gramatyczne, a ty siedzisz nad nim ju
p godziny. Czy tak trudno...........................ci, o co w nim chodzi?
7. Adam ma spor plantacj truskawek. W sezonie musia......................
.......................................... .....................kilka osb do ich zbierania.
8. Kiedy Adam sprbowa w czasie spaceru..............................................
.........................Ann ramieniem, ta zdecydowanie zaprotestowaa.
9. Od dziesiciu............................................. dziewi, rwna sijeden.
10. Wiem, e moja sytuacja jest niemal beznadziejna. Ale jako nic po
trafi si tym............................................................................................

Czasowniki z prefiksem roz-


* wyraaj:
- dziaanie w rnych kierunkach (rozjecha si, roznie)
- dziaanie destrukcyjne (rozbi, rozkruszy)
-dziaanie likwidujce pewn sytuacj (rozwiza, rozwika)
- dziaanie wyczerpujce jaki zasb, zbir (rozda, rozadowa)
- dziaanie nasilajce si (rozchorowa si, rozzoci)
-dziaanie zwikszajce zasig (rozbudowa, rozszerzy)
- dziaanie pocztkowe (rozpaka si, rozkwitn)
Nie bd udawa 26
- Panie profesorze, czy udzieli Pan wywiadu dla naszej gazety akade
mickiej?
- Chtnie! Prosz usi! A o czym chcecie pastwo usysze?
- Interesuj nas oczywicie prowadzone przez Pana badania.
- Obecnie prbuj udoskonali mj prepa
rat, ktry efektywnie uzdatnia wod.
- Czy od dawna Pan nad tym pracuje?
-Wanie upywa trzeci rok.
- 1 co przez ten czas udao si Panu uzyska?
-Ju wiele! Mj preparat umoliwia rzecz naj
waniejsz.
- To znaczy?
- To znaczy szybkie uzyskiwanie krystalicznie
czystej wody.
- Czyli takiej, w ktrej moemy nie tylko co
upra, ale i umy si i ugotowa zup?
- Tak, to woda do picia.
- Wic utrzymuje Pan, e korzystajc z niej
nikt nie uczuli si?Jestemy spoeczestwem alergikw.
- Oczywicie, e nie!
- Kiedy usyszymy o Paskich badaniach w mediach?
- Nie utrzymuj ich przecie w tajemnicy. Chtnie umwi si na kon
ferencj prasow. Nie bd udawa, e mi na tym nie zaley.
- Mamy nadziej, e ten wywiad rozpowszechni Pask prac.
- Ija upatruj w nim pocztku popularnoci. wiat jest dzisiaj ukierun
kowany ekologicznie. A ja chc przecie uratowa jego cz. Nie
umiem patrze bezczynnie, jak umieraj nasze lasy i ki. Zreszt pol
skie instytuty badawcze {winny uczestniczy w tego typu dziaaniach.
Bo tak jak inni, my te moemy wiele utraci.
- A co najbardziej utrudniao Paskie badania?
- Najtrudniej byo ustali waciwy skad chemiczny. Ale z tymjujako si
uporaem. Chocia dosy dugo nie wiedziaem, jak ugry ten problem.
- Co Pan planuje robi pniej, Panie profesorze?
- Kiedy ukocz ju badania, umwi si wreszcie z wasn on na
wspania kolacj. Nastpnie up si w gronie kolegw, ktrzy ze
mn wsppracowali. I oczywicie urw si z moim synem na kilka dni
w gry. Ach! Umiecham si na sam myl o tym.
f r ---------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.

1. Czym zajmuje si zawodowo profesor Wodecki, bohater opowiada


nia?
2. Kto prosi profesora o rozmow?
3. Jakie zalety ma preparat, nad ktrym pracuje profesor?
4. Dlaczego badania profesora s wane dla alergikw?
5. Czy badaniami profesora zainteresoway siju media?
6. Jaki jest stosunek profesora do zagadnie ekologicznych?
7. Czy profesorowi zaley na popularnoci?
8. Jakie trudnoci musia pokonywa profesor w trakcie swoich bada?
9. Co profesor chciaby robi po zakoczeniu bada?
10. Czy to, co robi profesor Wodecki, jest wane?

---------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {goto
wa/,, pra, my, czesa, prosi, sun, i, kara) .
1. Anna bdzie dzisiaj z Adamem w operze. Teraz siedzi u fryzjera, bo
chce si adnie................................................................na t okazj.
2. Bd mia wieczorem goci z Krakowa. Sprbuj...............................
..................................................... dla nich co smacznego na kolacj.
3. Adamjecha rzeczywicie za szybko. Dlatego policjant.......................
........................................................................................ go mandatem.
4. Chodzisz w tej koszuli ju trzeci dzie. Czy nie mylisz, e najwyszy
czas j .................................................................................................... ?
5. Wiem, ejeste godny. Ale zanim sidziesz do stou, id, prosz, do
azienki i starannie....................................................................... rce!
6. Uczniowie chcieli i dzisiaj na spacer po Warszawie. Ale nauczy
cielka nie daa si....................................................................................
7. Ten wypadek samochodowy, w ktrym uczestniczy Adam, by bar
dzo niebezpieczny. Dobrze, e................................ z niego z yciem.
8. Cakowity brak pienidzyjest jedyn przeszkod w realizacji moich
planw yciowych. Niestety, nie wiem, jak j ........................................

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (robi,
szy, sta, mia si, bawi, ton, y, kocha, patrze).
1. To, e masz w domu maszyn do szycia, wcale jeszcze nie wiadczy
o tym, e potrafisz.............................................sukienk czy spodnie.
2. Jak dugo potrafisz z zamknitymi oczami.............................................
.....................................................................................na jednty nodze?
3. Twoi rodzice nie lubi mnie. Czy potrafisz............................................
............................................................ ich, by zgodzili si na nasz lub?
4. Wykonuj zawd, ktryjest trudny, nie przynosi dochodw i powo-
diije stresy. Ale co mam zrobi, skoro g o .................................. . ?
5. Bylimy wczoraj na wietnej komedii w teatrze. Naprawd mona
byo s i .....................................................................................................
6. W sklepie byo kilkadziesit lalek. Ale maa Ania..................................
........................................................................... ..........sobie wanie t.
7. Tomek zawsze bardzo adnie pachnie. Wszystkie panie w biurze za
stanawiaj si, j akiej o n .......................................... wody po goleniu.
8. Dawno nie widzielimy tak wesoego i miesznego filmu. Wszyscy
wTkinie........................................................................................ do ez.
9. Tego dnia morze byo wyjtkowo zimne i niespokojne. Gdyby nie
to, e Pawe pywa tak doskonale, pewnie by.....................................

b
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (by, da,
ty, kroi, sn, lee, siedzie, zbiera, szanowa, wierzy).
1. Mariusz jest po prostu gruby. Wydaje mi si, e przez ostatnie p
roku on jeszcze bardziej........................................................................
2. Nie mogem wieczorem.........................................................................
mimo e byem bardzo zmczony i senny.
3. Od kiedy Robert spotyka si z Zofi, zachowiije si tak, jakby
............................................................................................. mu kilka lat.
4. To pikne, ale i drogie meble. Potrzebujemy troch czasu, eby
.................................................................. tyle pienidzy na ich zakup.
5. Od omiu dni Stefan przebywa w szpitalu i nudzi si. Ju nie moe
....................................................................................................w ku.
6. Kiedy gono krytykiijemy naszych politykw, oni najczciej
..................................................................................., e tego nie sysz.
7. Zjademju dwa kawaki tego wymienitego tortu. Nie bd jednak
protestowa, je li......................................................mi jeszcze jeden.
8. Po trzech godzinach nudnego zebrania Jan nie wiedzia, jak ma
................................................................................na twardym krzele.
9. To nasza tradycja narodowa. Nawet, jeli dzisiaj nie do koca jest
zrozumiaa, to przecie chcemyj ........................................................
10. Nie chodz do wrek, bo nie chc wiedzie, co mnie czeka. Boj
si te, e mgbym........................................ w ich przepowiednie.

Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.


1. Upywa kolejny rok.
2. Upora si z czym.
3. Ugry jaki problem.
4. Urwa si na kilka dni.
5. Umiecha si na sam myl o czym.
6. Krystalicznie czysta woda.
7. Uj z yciem.
8. Ubawi si do lez.

Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi czasownikami (prze-


gldar, oglda, przyglda, u/yglda, zaglda, doglda, podglda) .
1. Adam nawet kiedy idzie na spacer z Ann,...........................................
............... '...................................................... si za innymi kobietami.
2. Anna wanie............................................................................................
.....................ciekawy program telewizyjny, kiedy zadzwoni telefon.
3. Zepsu mi si samochd. I ......................................................................
..................................................... na to, e pojad do pracy rowerem.
4. Adam nie jest u nas czstym gociem. Znacznie czciej.....................
............................................................................................do nas Anna.
5. Afrodyta bya tak pikna, e wszyscy mczyni chcieli..........................
............................................................................................ j w kpieli.
6. Dlaczego dzieci same bawi si w ogrodzie? Czy' nikt. z dorosych ich
n ie .......................................................................................................... ?
7. Anna nie zawsze chodzi do sklepw, eby co kupi. Ona lubi w nich
by i .................................................................................................... si.
8. Wszyscy ciko pracowalimy, tylko Adam siedzia bezczynnie na awce
i si nam.
9. Wytumacz mi,jak dugo mona................................... si w lustrze?
Czasowniki z prefiksem u-
* wyraaj:
-dziaanie wykonane mimo przeszkd (usiedzie, usta)
- dziaanie o zwikszonej intensywnoci (urobi si, ubawi si)
- dziaanie w nieokrelonym kierunku i stopniu (ulecie, uj)
- dziaanie zmniejszajce obiekt lub czciowo zmieniajce jego stan
(upi, upali)
- dziaanie doprowadzajce do ostatecznego skutku, efektu (upraso
wa, ugotowa)
- dziaanie usuwajce obiekt (uprowadzi, usun)
- dziaanie doprowadzajce do zamierzonego efektu (uspokoi, upi)
27 Wcigajcy zawd

Jestem architektem. Ten zawd wcign


mnie wiele lat temu. Woyem w niego
cae moje serce i umiejtnoci. Jujako stu
dent. wczytywaem si w trudn literatur
fachow, I z pasj wpatrywaem w skompli
kowane rysunki techniczne i projekty.
A nocami wbijaem sobie do gowy wzory
matematyczne i wiedz teoretyczn. Teraz
wcielam w ycie wasne pomysy. Prbuj
wdroy nowe technologie. A do tego
wszystkiego kochani moje miasto. Wsuchu
j si w jego rytm. Obserwuj, jak ronie
i wchania nowe tereny.
jest miejsce, wbudowiij nowoczesne obiek
ty. I nie ukrywam, e czasem wpadam na cakiem dobre rozwizania.
Kiedy kto pewnie wpisze i moje nazwisko do tutejszych kronik.
Zawsze, kiedy wstaj rano, kiedy wkadam popiesznie ubranie, kiedy
wsiadam do samochodu, kiedy wchodz do biura - zawsze wtedy czuj si
potrzebny. Moe nie mam zbyt wiele wolne
go czasu. Rzadko wpadam do znajomych. Ale
< sL takiejestju moje ycie. Wracam pno z pra
cy. Wlizguj si cicho do domu, eby nic obu
dzi ony i dzieci. I pragnju tylko wtuli si
w mikk poduszk i wsun bezszelestnie
pod kodr. Pewnie czasem wzdycham za in
nym yciem, ale... Wstrzsam si na sam myl,
e miabym co zmieni. Przecie w firmie
wsppracuj z najlepszymi specjalistami. I na
wet weniem si w rodzin z architektonicz
nymi tradycjami. Moim dzieciom te staram
si wpaja mio do tego piknego zawodu.
Zawodu, w ktrym trzeba tak wiele umie,
i projektowa, i budowa, i wbija gwodzie.
E >- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Kiedy pan Przybyszewski, bohater opowiadania, zdecydowa, e zo
stanie architektem?
2. Ile czasu pan Przybyszewski powica nauce przyszego zawodu?
3. Jakijest stosunek pana Przybyszewskiego do rodzinnego miasta?
4. Jak wygldaj poranki pana Przybyszewskiego?
5. Czy pan Przybyszewski chciaby przej do historii swojego miasta?
6. Jak wyglda ycie towarzyskie pana Przybyszewskiego?
7. O jakiej porze pan Przybyszewski wraca najczciej do domu?
8. Jakie zmiany chciaby pan Przybyszewski wprowadzi do swojego ycia?
9. Co wiemy o rodzinnych tradycjach ony Przybyszewskiego?
10. Czy pan Przybyszewski chce, ebyjego dzieci te zostay architektami?

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (i, je
cha, biec, la/., pyn, siada, sta, lecie).
1. Tym autobusem nie dojedziesz do uniwersytetu. Lepiej do niego
n ie .............................................................................................................
2. Pierwszy raz do naszego portu................................................................
..................................................................tak pikny i duy aglowiec.
3. Przepraszam, e si spniem. Ale czy mimo to mog.......................
............................................................................................... do rodka?
4. Popatrz tylkoJaki wspaniay i kolorowy motyl.......................................
.............................................................do naszego pokoju przez okno.
5. Widz, e boisz s i ....................................................................................
................... tym duym samochodem do garau. Moeja sprbuj.
6. Sdzia musia przerwa mecz pikarski, poniewa nagle na boisko
.......................................................................... duy, sympatyczny pies.
7. Nie wiem, co Adam..................................................................................
.........................mi do kieliszka. Ale wiem, e bardzo mi to smakuje.
8. Kiedy skoczy si spektakl, wszyscy ludzie na widowni.......................
.................................................................. z miejsc i dugo bili brawo.
*
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {pa,
pisakrci, czyta, pchn, celowa, czu, da, drapa, prosi) .
1. Witold od dawna zajmuje si wspinaczk wysokogrsk. Jutro spr
buje.............................................................................. si na ten szczyt.
2. To wszystko, o czym mwiem,jest napisane w tej ksice. Wystarczy
tylko uwanie................................................................... si w tekst.
3. Adam niespodziewanie zakocha si w Annie. Wszyscy mwi, e
ten stary kawaer........................................................................po uszy.
4. Anna pierwszy raz w yciu strzelaa z uku. A mimo t o .....................
...............................w sam rodekjabka lecego na gowie Adama.
5. Zaprosiem wszystkich kolegw do restauracji. Ale Adam, ktrego
nie lubi,....................................................................................si sam.
6. Spnilimy si tylko dlatego, e Adam..................................................
si niepotrzebnie w dyskusj z naszym absorbujcym ssiadem.
7. Adam nie zagra w tym spektaklu roli Romea, bo nie potrafi si
w ni........................................................ Za to Anna bya wietnJuli.
8. Zajcia u profesora Nowaka zaczynaj si od tego, e kady student
musi osobicie..................................................si na list obecnoci.
9. Adam by zdenerwowany przed egzaminem i bal si wej do gabi
netu profesora. Anna musiaa go tam .................................................
10. Nagle zgasa lampa i zrobio si cakiem ciemno. Adam szybko jed
nak................................................................................. now arwk.

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (poi,


mwi, trze, sadzi, gra, sucha, skoczy, robi).
1. P dnia Maria szukaa portfela. Oczywicie zapomniaa, e wczoraj
........................................................go do szuflady w biurku Romana.
2. Po caym dniu pracy Micha marzy tylko o tym, eby.......................
.........................................................................do wanny z ciep wod
3. Janusz ma niewzruszone zasady moralne, ktre................................
..................................................................................... w niego rodzice
4. Zawsze po goleniu Marian....................................................................
................................................................. w skr krem z witaminami
5. Czy chcesz, ebym...............................................................................
....................................................ci do komputera ten nowy program?
6. Wszyscy poszli do domw. Tylko Pawe zosta po godzinach w pracy.
On zawsze da si w c o l............................................................................
7. Jeste le ubrana jak na tak mron pogod. Wic nie prbuj mi
........................................................................... . e si nie przezibisz.
8. Jeli pan dobrze......................................................................................
si w t melodi, szybko odnajdzie pan w niej motywy barokowe.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Wkada w co cae serce.
2. Wbija sobie co do gowy.
3. Wciela co w ycie.
4. Wlizgiwa si cichcem.
5. Wstrzsa si na sam myl.
6. Wpa po uszy.
7. Wda si w dyskusj.
8. Wczu si w rol.
9. Da si w co wrobi.
10. Wpoi w kogojakie zasady.

D -------------------------------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi prefiksami czasowni
kowymi.
1. Pan Kowalski bra udzia w tym wypadku samochodowym. Ale to nie
o n ....................... nosi za niego odpowiedzialno.
2. Bardzo was przepraszam za moje wczorajsze zachowanie. Byem zde
nerwowany i troch m nie....................... nioso.
3. Jest pikna pogoda, dobre jedzenie i wygodne ko. Wszystko wska
zuje na to, e....................... nosi si na wspaniay urlop.
4. Nagle zacz wia silny wiatr i niebo....................... nioso si niemal
czarnymi chmurami.
5. Wiem, e wiele kobiet pacze ogldajc takie ckliwe filmy jak ten.
Ale ty wrcz....................... nosisz si od paczu.
6. Dobre wychowanie powinno....................... nosi si z domu.
7. Wszyscy mamy ci dosy! W ic....................... no si std i nigdy
wicej nie wracaj!
8. Caa naleno za remont paskiego mieszkania....................... nosi
nieco wicej ni pierwotnie ustalilimy.
9. Stryjek Ludwik niejest zbyt sympatyczny. Ale to w kocu stary czowiek
i powinnimy.................... nosi si do niego z wikszym szacunkiem.
10. Kiedy bdziesz....................... nosi ksiki do biblioteki, to prosz
zabierz te moje.
11. Te krytyczne uwagi....................... nosz si do was wszystkich.
12. Fakty, o ktrych............... nosi dzisiejsza prasa, s wrcz sensacyjne.
13. Projekt jest waciwie gotowy. Adam ....................... nosi na niego
ostatnie poprawki.
14. Dosownie przed chwil skoczyem zamiata podog, a wyju zd
ylicie ....................... nosi tyle bota.
15. Kiedy na zebraniu personel....................... nosi kwesti podwyki
pac, pan dyrektor zawsze wtedy zmienia temat.
16. To, co pan powiedziajest bardzo interesujce, ale n ie.................nosi
niczego nowego do naszych rozwaa.
17. Anna dostaa od ma nowe pikne futro, w ktrym.................... nosi
si po caym miecie bez wzgldu na pogod.
18. Jeste niesympatyczny i arogancki. Nie musimy wic duej
....................... nosi twojego towarzystwa.
19. Adam wcale ci nie obrazi. Wic zupenie niepotrzebnie............. no
sisz si ambicj.
20. To by sekret! Wiadomo przeznaczona wycznie dla ciebie. Nie
powinna....................... nosi je j po wszystkich znajomych.
21. Mam dwch wspaniaych synw. aden z nich n ie...................... nosi
mi nigdy wstydu.

Czasowniki z prefiksem w -, w e-
* wyraaj:
- ruch do wewntrz obiektu (wjecha, wlecie)
- dziaanie wczajce obiekt dojakiej caoci (wpisa, wklei)
-dziaanie o zwikszonej intensywnoci (wpatrywa si, wsucha si)
Mczyzna, ktry wybucha

- Co? Nie moesz ze mn wytrzyma? Dla


czego? To nieprawda, e jestem nerwo
wy. Wcale nie wybucham z byle powodu.
Oczywicie, e nie lubi, kiedy wyprawiasz
przyjcia dla swoich gupawych przyjaci.
Najchtniej wychodz wtedy z domu. Dla
czego wychodz? Bo nie mog wyjecha.
Nie wypada! A swoj drog, Heleno - gdzie
ty wyszukujesz takich ludzi? Czy oni mu
sz zawsze wypi cay mj alkohol? Czy
musz wypali mi wszystkie kubaskie cy
gara? A tyjeszcze wymagasz, ebym wymy
la dla nich jakie interesujce zabawy. Pro
sz bardzo! Niech wyskakuj przez okno.
Wynajmujemy mieszkanie na smym pi
trze. To byoby nawet zabawne. Nie my
lisz naturalnie o tym, e ja powinienem
si wyspa. A przynajmniej troch wypocz. Bo to w kocu ja wycho
dz rano do pracy. Ja musz wysprzta cae mieszkanie. I ja wysuchuj
protestw naszych ssiadw. Ty za to wylegujesz si p dnia w ku.
Wydzwaniasz godzinami do znajomych. Ja ci tego nie wypominam. Sta
ram si tylko wyliczy, ile to wszystko kosztuje. To mnie kiedy finanso
wo wykoczy. Wytumacz mi, prosz, dlaczego cigle zapraszasz tego
kretyna Zdzisawa? Wiem, e on jest poet. A raczej wydaje mu si, e
nim jest. Tylko e z tych jego wierszy jako nie mog nic sensownego
wyczyta. Z nich po prostu nic nie wynika. Kiedy pojawia si Zdzisaw, ty
musisz wystroi si i wymalowajak na bal sylwestrowy. A twoje zachowa
nie! Wygupiasz si jak nastolatka. Ju nie wspomn, e wystawiasz nas
przez to na pomiewisko. Niejesteju nastolatk, Heleno. Dawno po
winna z tego wyrosn. Nie wygaszam adnych moraw. Twoje zacho
wanie wydaje mi si jednak niestosowne. Pytasz, dlaczego tyle o tym
mwi? Poniewa musz si wygada. Inaczej nie wytrzymam! Ty nie
wyobraasz sobie nawet, jak wygldam, kiedy jestem zdenerwowany.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.


1. Czy Grzegorz, bohater opowiadania, ma agodne usposobienie?
2. Co Grzegorz myli o znajomych Heleny?
3. Czy Helena czsto zaprasza przyjaci?
4. Najakie straty naraaj Grzegorza gocie Heleny?
5. Jak wyglda zwyky dzie Grzegorza, ajak Heleny?
6. Czy Grzegorz i Helena s bardzo zaprzyjanieni z ssiadami?
7. Co Grzegorz myli o poetyckim talencie Zdzisawa?
8. Czy Helena ma wicej ni osiemnacie lat?
9. Czy Helena daje Grzegorzowi powody do zazdroci?
10. Dlaczego Grzegorzjest zdenerwowany?

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (,
rzucapyn, rwa, ciga, suszy, spa, pisa).
1. Lubi czyta do pna w nocy. Tojednak nie pozwala mi dobrze si
............................................ , wic czsto chodz do pracy zmczony.
2. Kiedy zacz pada ulewny deszcz, my nie mielimy przy sobie para
sola. Teraz musimy szybko........................................ mokre ubrania.
3. Artur by bardzo spniony i ..................................................................
rano z domu bez niadania. Chyba nawet nie zdy si ogoli.
4. Dentysta powiedzia mi, e tego chorego zba ju nie mona urato
wa i niestety trzeba g o ..........................................................................
5. Tadeusz nie tylko nie czyta listw od Zosi, ale nawet............................
...................................................................je do mieci nie otwierajc.
6. Notowaem wszystko, co mwi na wykadzie pan profesor. A
...................................... mi si dugopis. Na szczcie miaem drugi.
7. Przemek dopiero w tym roku zrealizowa swoje wielkie marzenie
i...................................................................w samotny rejs po Batyku.
8. To prawda, e widziaa mnie wczoraj w kawiarni z on naszego
szefa. Ale nie chciaby chyba.................................................................
........................................................z tego zbyt pochopnych wnioskw.
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {prosi,
liza, tru, trwa, rzebi, mwi, koczy, gra, paka, leczy) .
1. Kasia jest chora na gryp, a mimo to chodzi do pracy. Postpujc
w ten sposb nigdyjej n ie ................................................ ....................
2. Pan Adamiec jest doskonaym szachist. Ju od kilku lat nikomu
z nas nie udao si z nim ........................................................................
3. Pan zachowuje si niegrzecznie i prowokujco. Jeli natychmiast
pan si nie uspokoi, bdziemy musieli................................................
..........................................................................................pana za drzwi.
4. Pies by tak godny, e nie tylko zjad wszystko, co dosta, ale jeszcze
bardzo dokadnie................................................................. cay talerz.
5. Kiedy Wiesaw oeni si z Mari, Anna bya zrozpaczona. Myleli
my wtedy, e z alu............................................................... sobie oczy.
6. Dlaczego dajesz nam dojedzenia t star zup grzybow? Czy chcesz
nas wszystkich....................................................................................... ?
7. Trzy lata Bogusaw budowa swj dom. Trwao to dugo, ale wczoraj
wreszcie........................................................................ ostatnie pitro.
8. Marek sta na deszczu bez parasola i czeka na Agat. I ........................
..................... mimo e kazaa czeka na siebie prawie dwie godziny.
9. ucja doskonale wie, e Teodor kochaj od wielu lat. Nigdyjednak
n ie ..................................................przy niej tego magicznego sowa.
10. Czy to moliwe, eby tak may chopiec potrafi..................................
................................................................tak pikn figurk z drewna?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {pali,


pi, sucha, bra, myle, da, gospodarowa, gada, produkowa) .
1. Tomaszjest atrakcyjnym i inteligentnym mczyzn. Interesuje si
nim wiele piknych kobiet, ale on adnej jeszcze n ie .......................

2. Jeli p a n i................................................ jeszcze jednego papierosa


w moim samochodzie, to nigdy wicej pani do niego nie wsidzie.
3. To maa fabryka, ale wanie w n iej.........................................................
................................najnowoczeniejsze modele mebli ogrodowych.
4. To prawda, e dzisiaj jestem wyjtkowo zajty. Dla ciebie jednak
zawsze...............................................................troch wolnego czasu.
5. Babcia posza wczoraj z koleankami do kilku nowych sklepw i oczy
wicie .......................................................... wszystkie nasze pienidze.
6. Tylko nie mw mi, e nie spotkasz si ze mn, bo nagle zachorowaa
twoja babcia. Lepiej..........................................................co innego.
7. Kupilimy sobie z on pikny domek za miastem. To mia by nasz
sekret, ale ona oczywicie.............................wszystko swojej mamie.
8. Cay ten wieczr piem alkohol. Zastanawiam si, co bdzie, je li. . .
........................................................................... jeszcze jeden kieliszek.
9. Kto...................... panu zezwolenie na budow domu w rodku lasu?
10........................................................... ..............................................moe
tego, co mam ci do powiedzenia. A pniej rb sobie, co chcesz.

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Wybucha z byle powodu.
2. Wykoczy si finansowo.
S. Wystawi kogo na pomiewisko.
4. Wyrywa sobie wosy z gowy.
5. Wypaka sobie oczy.
6. Wyciga z czego pochopne wnioski.

-------------------------------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi czasownikami {dole
ga, nalega, polega, podlega, ulega, przylega, zalega, wylga)
1. Ju nigdy wicej do was nie przyjd. I prosz n ie ................................
2. Tojest moja ostateczna decyzja, ktra nie.............................................
................................................................................................. dyskusji.
S. Mam problemy finansowe. Od trzech miesicy.....................................
......................................................z opatami za telefon i mieszkanie.
4. Ty zawsze chcesz o wszystkim decydowa. Nie chc i nie mog ju
duej c i ....................................................................................................
5. Zawioda mnie i rozczarowaa tyle razy, e nie bd wicej na to
bie .............................................................................................................
6. W czasie wojny nasz dziadek...................................................................
......................................................................... na froncie we Woszech.
7. Niby nie mam ani gorczki, ani nic mnie nie boli, ale co mi jednak

8. Przykleie tapet do brudnej ciany. Teraz dziwisz si, e le do niej


9. Zrobio si ciepo i na puste do tej pory plae.......................................
................................................... tysice spragnionych soca turystw.
10. W wyniku gwatownych wiatrw kilka domw w naszym miecie
............................ ................................................................ zniszczeniu.

Czasowniki z prefiksem wy-


* wyraaj:
- dziaanie na zewntrz, oddalajce od obiektu (wybiec, wyrzuci)
- dziaanie na powierzchni obiektu (wytapetowa, wymy)
-wykonanie obiektu (wyrzebi, wybudowa)
- dziaanie bardzo staranne, dokadne (wystrzyc, wygoli)
-dziaanie skierowane na wszystkie obiekty (wymordowa, wytru)
- odnalezienie obiektu (wypatrzy, wyszpera)
-dziaanie zuywajce obiekt (wypali, wykoczy)
- dziaanie realizujce cakowicie cel (wybudowa, wygra)
-dziaanie powodujce przesyt, nasycenie (wyszumie si, wyspa si)
29 Ju tutaj zostan

Moe to dziwne, ale spdziem na


tej awce kilka adnych at. Codzien
nie rano zlatuj si do mnie ptaki z naj
dalszych zaktkw parku. Zjadaj ap
czywie okruchy chleba prosto z mojej
rki. Gdy tylko ktry z nich zobaczy,
e ju jestem, natychmiast gonym
wierkaniem zwouje swoich towarzy
szy. Zyem si z nimi tak bardzo, e
nie mgbym ju teraz ich zostawi.
Dzisiaj nikt by tego nie zgad, e kie
dy byo inaczej. Przecieja zjedziem
pl wiata. Zdarem niejedne buty
i zniszczyem niejedno ubranie. Zwie
dziem wiele piknych i tajemniczych
miejsc. Ale te i zrobiem wiele nie
mdrych rzeczy. Moe dlatego, e bardzo chciaem co znale i co
zrozumie. Nie zrealizowaem tego. Ale i nie zrezygnowaem z niczego.
Znalazem tylko to miejsce. Prawd mwic, troch si zestarzaem.
Zwracam uwag na inne wartoci. Nie zniechcam si tak szybko jak
kiedy. Wiem, e to nie ja zmieni ten wiat. Nie ja go zbawi. Niech
zrobi to inni.
Ja jedynie zbudujjeszcze kilka domw dla moich skrzydlatych przy
jaci. Nie chc, eby zmarzy, kiedy zrobi si zimno. Nie pozwol te,
eby zgodniay. One nie mog znikn z naszego otoczenia. Moe ko
go zbulwersuje moje ycie. Moe kto powie, e zwariowaem na stare
lata, e zdegradowaem si spoecznie, a nawet zdegenerowaem. Trud
no! Zdecydowaem, e chc tak wanie y. Zmczya mnie i znudzia
ta szara codzienno. A przecie nie zawsze da si j zignorowa. Ja ju
tak bardzo zrosem si z tym miejscem, e chyba tutaj zostan.
------------- -----------------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Od jak dawnaJerzy, bohater opowiadania, przychodzi do parku?
2. Czym zajmuje si Jerzy, kiedyjest w parku?
3. Jaki jest stosunek Jerzego do zwierzt?
4. Czyjcrzy kiedy podrowa?
5. Czy w swoim yciu Jerzy zrealizowa cele, ktre sobie kiedy wyzna
czy?
6. CzyJerzy jest czowiekiem, ktremu nie powiodo si w yciu?
7. Jak Jerzy zabezpiecza ptaki przed nadejciem zimy?
8. Czyjerzyjest pracowity?
9. Czyjerzyjest samotny?
10. Co mylisz o sposobie na ycie Jerzego?

--------------------- -------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (szy,
bi, czy, je, robi, my, gubi, dziwi) .
1. Jeszcze dzisiaj rano miaem nowy parasol. Teraz nie mog go zna
le. To ju trzeci, ktry w tym miesicu.............................................
2. Twj syn jest niegrzeczny i arogancki. Moe powiniene jeden raz
w yciu.................................................................go na kwanejabko-
3. Bardzo chciabym....................................................................................
z tob kolacj wjakiej przytulnej i niedrogiej restauracji.
4. Jeli twoja najlepsza sukienka jest rozdarta, to dlaczego nie prbu
jesz je j sama.......................................................................................... ?
5. Dokadnie pidziesit lat temu moich dziadkw................................
.....................................................................................wze maeski.
6. Mielimy tak duo goci na kolacji, e potrzebowaem a p godzi
ny, eby.......................................... po nich wszystkie talerze i szklanki.
7. Adam nie widzia Anny od kilku lat. Dlatego bardzo si......................
.................................. kiedy wczoraj nagle do niego zatelefonowaa.
8. Jestem godny i zmczony. Czymogaby..............................................
............................................................... .....................co dojedzenia?
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami {jecha,
i, , biec, frun, wrci.,jedzi, biega, chodnic, wraca).
1. Ewa ma zawsze za krtkie spdniczki i za wysokie obcasy. Ona bar
dzo lubi w ten sposb.............................. na siebie uwag mczyzn.
2. Andrzej znalaz w parku bardzo sympatycznego psa. Dlatego z a
lem ...............................................................................go wacicielom.
3. Kiedy Anna idzie z koleankami do sklepu, zawsze...............................
...........................................................................je j na tym kilka godzin.
4. Michajest fantast i marzycielem. Rzadko udaje mu si.....................
.............................................................................. z obokw na ziemi.
5. Kiedy w grudniu Janek jedzi po Warszawie w poszukiwaniu biae
go bzu dla Joli. Kupi go, ale............................................cae miasto.
6. Aleksanderjest pocztkujcym narciarzem. Ale nic chcia kompro
mitowa si przed Beat i ....................................... z tej stromej gry.
7. Pamitaj, e mieszkam na trzecim pitrze i nie b d .........................
....................................................na kade twoje zawoanie na parter.
8. Z tego wizienia jeszcze nigdy nikt nie uciek. Do wczoraj! Bo wa
nie wczoraj ..............................................z niego grony przestpca.
9. Konrad dugo studiowa, pniej oeni si, zbudowa dom i kilka
razy zmienia prac. I tak...................................... mu kilka iat ycia.
10. Anio mia wspaniae nienobiae skrzyda..........................................
................................ do nas prosto z nieba I tak skoczy si ten film.

Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikami z prefiksem z-/.v- (cho-


wax bywa, budowa, wariowa, ama, koczy, goli, pisa, marnowa, m
wi) .
1. To by dobry i intrygujcy' film. Nawet..................................................
........................................... si zupenie inaczej ni przypuszczalimy.
2. Justyna nie lubi zaronitych mczyzn. To specjalnie dla niej Mie
czysaw ................................................... swoj wspania brod i wsy.
3. Nie mam gdzie mieszka, nie mam pracy i nie mam pienidzy. Czy
wszystko.................................................................si przeciwko mnie?
4. Ju tydzie temu siostra.........................................................................
gdzie kluczyki do samochodu. Do tej pory szuka ich caa rodzina.
5. Bronisawjest pechowcem. Mia wiele wspaniaych okazji w yciu.
Niestety wszystkie j e ................................................................................
6. Zawsze, kiedy Leon telefonuje do Lidki i proponuje spotkanie, ona
.............................................................................go pod byle pozorem.
7. Mirosaw by nieprzygotowany do tego egzaminu. Dlatego prawie
wszystkie odpowiedzi......................................................... od ssiada.
8. eby rozwiza komunikacyjne problemy wWarszawie, musimy szyb
ko .............................................................................jeszcze trzy mosty.
9. Ju pi razy poyczaem naszym ssiadom pienidze. Musiabym
...................................................................... .. eby zrobi tojeszcze raz.
10. Adam nicjest pierwszym mczyzn, ktremu Anna..........................
........................................................................................................ serce.

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Zjedzi p wiata.
2. Zbawi wiat.
3. Skrzydlaci przyjaciele.
4. Szara codzienno.
5. Zrosn si zjakim miejscem.
6. Zbi kogo na kwanejabko.
7. Zczy wzem maeskim.
8. Schodzi na to kilka godzin.
9. Zej z obokw na ziemi.
10. Wszystko zmwio si przeciwko mnie.
11. Zama komu serce.

------------ ------------------------------------------------------------------
Ponisze zdania prosz uzupeni odpowiednimi prefiksami czasowni
kowymi.
1......................... bylimy dug i trudn drog, eby tu trafi.
2. Adam znw przyjecha tylko na dwa dni. Dlaczego on nigdy nie
m oe....................... by z nami duej?
3. Ty cigle ogryzasz paznokcie. Powinna....................... zby si tego
tak bezsensownego przyzwyczajenia.
4. Anna kupia w zeszym roku dwa krzesa. Teraz....................... bya
cay komplet.
5. Nie wiem, dlaczego profesor Kowalski....................... by dopiero
wczoraj. Przecie konferencja............... bya si w zeszym tygodniu.
6. W trakcie urlopu jem zawsze wicej ni normalnie. Nic wic dziw
nego, e ....................... byo mi kilka kilogramw.
7. Czas leci nieubaganie. Nic ci n ie........... bdzie z tych lat, ktre masz.
8. Wiem, e si gniewasz. Ale nie musisz....................... bywa mnie
pogardliwym milczeniem.
9. Nasi pikarze grali ambitnie, ale nie udao im s i ..................... do
by ani jednej bramki.
10. Kup sobie ten nowy szampon, jeli chcesz..............zby si upieu.
11. Po roku pracy w banku Adam ....................... doby dowiadczenie
i wiar we wasne siy.

Czasowniki z prefiksem z-/s-


* wyraaj:
- dziaania zbliajce, czce ze sob obiekty (zy si, sklei)
- ruch skierowany w d (zjecha, zsun si)
- dziaanie usuwajce co z powierzchni (zmy, spuka)
-dziaanie przynoszce ze skutki (zniszczy, zuy)
Dlaczego zapominamy?

Dlaczego zapominamy o bajkach? Moe dlatego, e stajemy si doro


li. Zaczynamy uczy si i pracowa. Zakadamy wasne rodziny. I marzy
myju tylko, eby zajecha wasnym samochodem przed wasny dom.
Pragniemy zamieszka wygodnie. Zastawi mieszkanie piknymi me
blami. Na cianach zawiesi gustowne obrazy. Ju nie zastanawiamy si
nad tym, e za to wszystko musimy zapaci nie tylko pienidzmi, ale te
naszym czasem, spokojem i zdrowiem. Nie zagldamy do znajomych.
I najchtniej nie zapraszamy nikogo do siebie. A wieczorem, kiedyju
zasonimy okna, zwykle zasiadamy wygodnie przed telewizorem. Patrzy
my godzinami na filmy, w ktrych ludzie zabijaj
si. I wcale nie zalewamy si przy tym zami. W nocy
zasypiamy wiedzc, e nastpny dzie nie zasko
czy nas niczym nowym. Do bajek zaczynamy wra
ca dopiero, kiedy czytamy lub opowiadamyje
wasnym dzieciom. Na nowo zachwycamy si
bajkow urod i prostot. Chtnie dajemy za
bra si w dalekie kraje, w wiat zza siedmiu
gr i zza siedmiu rzek. Pozwalamy zaczaro
wa si dobrej wrce. Moemy wtedy za
mieszka na szczycie lt>dowej gry lub na
moment zabdzi w lesie penym krasna
li. Przed naszymi oczami, kiedy tylko
chcemy, zakwitaj ki. Zapalaj si
wiata gwiazd. A soce nigdy nie za
chodzi,jeli sobie tego nie zayczymy.
A szkoda, e to tylko bajki. Bajki?
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Kiedy ludzie zapominaj o bajkach?
2. Czy kiedy ludzie dorastaj, zmieniaj si ich marzenia?
3. Czyrealizacjamarzeribywakosztownai trudna?
4. Ojakich filmach mwi autor tekstu?
5. Czy autor opisuje z optymizmem dorose ycie?
6. Kiedy najczciej powracamy do wiata bajek?
7. Co najbardziej podoba si nam w bajkach?
8. Czy bajki s przeznaczone wycznie dla dzieci?
9. Czy bez bajek wiat byby smutniejszy?
10. Czy ludzie doroli chtnie uciekaj w wiat bajek?

Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami (kopa,


ci, hamowa, szkodzi/, ofiarowa, mwi, paka, przesta).
1. miecie, ktre pozostawiamy po sobie w lesie, najlepiejjest................
............................................................ Oczywicie nie naley ich pali.
2. Midzynarodowa opinia publiczna domaga si, eby obie walczce
strony...................................................................... dziaa wojennych.
3. Nigdy wczeniej nie goliem si brzytw. Boj si, e kiedy to zrobi,
mog si...................................................................................................
4. Na pogrzebie babci Adam mia wilgotne oczy, ale n ie..........................
ani razu.
5. To oczywiste, e rozwj naszej cywilizacji jest procesem ewolucyj
nym. I w aden sposb nie mona go ani zatrzyma, a n i...............

6. Ja ju rano stolik na dwie oso-


by w tej nowej restauracji. A ty teraz mwisz, e nie jeste godna.
7. Lucyna jest znakomit tenisistk. Przerwa na macierzystwo moe
bardzo jej karierze sportowej.
8. Kiedy Maciek by w trudnej sytuacji materialnej, tylko Marzena bez
wahania mu swoj pomoc.
> -------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania czasownikami z prefiksem za- (bole,
brn, bysn, pragn, chorowa, grzeba, fmdowa, rosn, sucha, siedzie).
1. Koncert fortepianowy by tak pikny, e wszyscy si..............................
.............................................................. i zapomnieli o boym wiecie.
2. Kiedy byem dzieckiem, przy tej ulicy stao jedynie kilka starych
domw. Teraz nowi ssiedzi.........................j do ostatniego metra.
3. Oczywicie, e to m n ie...........................................................................
...........................................Przecie spado mi na gow due jabko.
4. Kiedy Andrzej...........................................................................................
nie przypuszczalimy, e bdzie musia leczy si w szpitalu.
5. Ju na pierwszy rzut oka wida, e od lat nikt nie dba o ten ogrd.
/dy wic przez ten czas.............................................. chwastami.
6. Mylaem, e bd u cioci tylko kilka minut. Alejak zwykle si..........
............................................. i wyszedem od niej dopiero wieczorem.
7. Darek ostatnio robi same gupie i nieodpowiedzialne rzeczy. Mo
na powiedzie, e ......................................................... w lepy zauek.
8. Mj brat zawsze wietnie taczy i piewa. Nic dziwnego, e w ko
cu ............................................jako gwiazda studenckiego kabaretu.
9. Najchtniej wyjechabym z miasta...........................................................
...................................... si gdzie na pustkowiu. I hodowa kwiaty.
10. Witek kupi ju swojej onie wszystko, o czym marzya. Ma jednak
nadziej, e ona czegojeszcze.............................................................

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni ponisze zdania odpowiednimi czasownikami ( miesz
ka, la, mia, gnUrwa, powiedzie, gapi, brudzi, strzeli, nudzi, zibi).
1. Dlaczego twierdzisz, e ten film by komedi? Ja n ie .......................
..............................................................................................si ani razu.
2. Urlop? Dwa tygodnie pada deszcz. Mylelimy z bratem, e.............
........................................................................................... si na mier.
3. Oni znaj si wiele lat Codziennie si widuj i maj wsplne plany.
Ale nigdy nie prbowali razem.............................................................
4. Kto...............................................................................................tak bar
dzo dywan w pokoju? Przecie wczoraj starannie go odkurzyem.
5. Tadeusz otworzy butelk wina tak niefortunnie, e ...........................
.................................................................................. sobie cae spodnie.
6. Cezary bardzo kocha i szanuje swoj teciow. Ale bywaj momenty,
w ktrych miaby ochot j ....................................................................
7. Bardzo lubimy twoje niespodziewane wizyty, Marku. Byobyjednak
lepiej, gdyby czasem si........................................................................
8. Ewa rozbia nasz nowy samochd, b o ....................................................
........................................................................si na wystawy sklepowe.
9. Nie pjd z tob na spacer, bo od trzech dni nie wychodz z domu.
Lekarz powiedzia, e si............................................ , jak to zrobi.
10. Nie prosz ci o obiad. Chc tylko, eby, moja droga.....................
....................................................................................................... wod.

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz wyjani znaczenie poniszych zwrotw i okrele.
1. Zaoy rodzin.
2- Zalewa si zami.
3. Za siedmioma grami, za siedmioma rzekami...
4. Zapomnie o boym wiecie.
5. Zabrn w lepy zauek.
6. Zabysnjak gwiazda.
7. Zagrzeba si na pustkowiu.
8. Zanudzi si na mier.

-------------------------------------------------------------------------------
Prosz uzupeni wystpujce w tekcie czasowniki odpowiednimi pre
fiksami.

Kochana Mario!
Miny trzy miesice od chwili, gdy................... jechaam do Polski.
Moe............... dawa si, e to niewiele, a przecie...............darzyo si
tyle ciekawych rzeczy i spraw. . . . . . ___znaam tu wiele nowych kolea
nek...............przyjaniam si Adamem. On jest Polakiem.................. fa
scynowa mniejego jzyk i sposb bycia. Nie twierdz, e.................... ko
chaam si w nim. Ale i nie m o g ___________ wiedzie, i jest mi
obojtny. Czsto.................bywamy razem. Duo ze sob....................ma
wiamy. Adam jeszcze n ie ....................... prosi mnie ani do kina, ani do
teatru. On woli....................... chodzi do mnie do akademika. Czasem
....................... daje mi si, e bywa niemiay. Adam........................ trafi
przez godzin siedzie w milczeniu. Zawsze jed n ak ....................... nosi
mi kwiaty. Ach! N ie....................... pisaam Ci najwaniejszego. Mj Po
lak studiuje histori. I mona si duo od niego.......................wiedzie.
Jeszcze tylko chciaam Ci . . . ............prosi, e tak dugo nie pi-
saam. To prawda, e n ie ............. sypaam Ci moimi listami w ostat-
nim czasie. Nastpnym razem .................... pisz wicej i moe
ljakie zdjcia.
Cauj Ci! Anna

Czasowniki z prefiksem za-


* wyraaj:
- dziaanie zbliajce do obiektu (zabiec, zajecha)
- dziaanie pocztkowe (zamieszka, zachorowa)
- dziaanie oficjalne (zamwi, zarezerwowa)
- dziaanie na ca powierzchni (zala, zasypa)
- dziaanie przygotowawcze (zapisa, zapowiedzie)
- dziaanie o negatywnych nastpstwach (zabi, zanudzi)
- dziaanie dajce zamierzony skutek (zapobiec, zahamowa)
-dziaanie przynoszce czciowy skutek (zadrapa, zaci)
- dziaanie przekraczajce przyjte normy (zapracowywa si, zanudzi)
- umieszczenie czego wewntrz (zamurowa, zakopa)
- dziaanie chwilowe (zakrzykn, zaprotestowa)
Kiedy byo inaczej

-Pamitasz, Mario, kiedy byo


inaczej.
- Tak, Jzefie. Ludzie byli dla
siebie sympatyczni. Pomagano
sobie chtnie we wszystkim.
- To prawda. Mylano wicej o
drugim czowieku.
- A jak wspaniale bawiono si.
Taczono i piewano przy ka
dej okazji.
- Lubiano te czasem wypi co
mocniejszego. Ale rzadko pito
tyle alkoholu, co dzisiaj.
- yo si nam jako lepiej. Pracowao spokojniej i patrzyo na wiat
z optymizmem.
- Moe nie jedzio si tyle po wiecic. Jednak po kraju podrowao si
duo.
- Chtniej zostawao si w domu. Wychowywao si lepiej dzieci i goto
wao zdrowsze jedzenie.
-Jedzono bez wtpienia smaczniej. Pamitasz,jakie kiedy pieczono
ciasta?
-Wszystko Jzefie, robiono lepiej. Budowano wiksze mieszkania. Pi
sano ciekawsze ksiki.
- Byo wicej czasu, wic czytano wicej. Chodzono czciej do teatru,
oper)' czy filharmonii.
- Na ulicach widziao si tylu przystojnych mczyzn,
- Teraz nawet pi si gorzej.
Wszystko tak szybko zmienia si.
- Wracajmy do domu, Mario. Zachmurzyo si.
fr
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy teraz ludzie s mniej sympatyczni ni kiedy?
2. Jak si dawniej bawiono?
3. Czy kiedy pito wicej alkoholu?
4. Jakie jedzenie gotowano kiedy?
5. Co robili ludzie, kiedy mieli wicej czasu?
6. Czy dawni ej budowano mniej sze mieszkania?

fr
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (milcze) - milczano
1. Polska jest krajem, w ktrym zawsze (kocha)...............................
.................................................................................narodowe tradycje
2. Na temat sytuacji politycznej na Bakanach (napisa).....................
........................................................................ostatnio wiele artykuw
3. A siedem lat (pracowa)...................................................................
..............................................................nad projektem tej autostrady
4. Dawniej nie (myle).................................................. tyle o ekologii
5. Wczoraj w filharmonii (gra).............................................................
.................................... ostatni symfoni Krzysztofa Pendereckiego
6. W czasie konferencji (dyskutowa)...................................................
................................................................................... na wiele tematw
7. Nie wiem, dlaczego tak dugo (tolerowa)......................................
...........................................brutalne zachowanie kibicw sportowych
8. Polkom (kupowa)..........................................zawsze duo kwiatw
9. Nigdy nie (pyta).................................mnie, czy lubi moj prac.
10. Tak dobrego spektaklu dawno w naszym teatrze nie (wystawia)

fr
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (liczy) - Uczono
1. W moim domu nigdy nie (mwi).....................................o polityce.
2. Ju dwa razy (zaprosi)...................mnie na obiad do rodzicw Anny
3. Te wspaniae tulipany (przywie)...............................a z Holandii
4. Kiedy byem maym chopcem, (nosi)................. mnie na rkach
5. Na balu u pana senatora (taczy)......................................... do rana
6 .0 tym, e Mariusz ma zosta dyplomat, (postanowi)....................
.................................................................................. ju wiele lat temu
7. W mojej firmie chtnie (zgodzi)......................................................
............. ..................................................... si na zmiany personalne
8. Dlaczego nie (zrobi).................................jeszcze nic w tej sprawie
9. W tym roku (sprzeda)........................................................................
...................... w Polsce wicej samochodw ni w zeszym
10.Janek jest chory, wic (zabroni)........................................................
....................................................................... mu wychodzenia z domu

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (marzn) - marznito
1.Ju nie pamitam, kiedy (zacz)...........................................................
..............................................................budowa metro w Warszawie.
2. Przez dwa dni (umy)......................................................................
........................................................... wszystkie okna w naszym biurze.
3. W czasie imienin Adama (wypi).............................cay zapas wina.
4. W 1922 roku (zabi)................................................................................
..................................... polskiego prezydenta Gabriela Narutowicza.
5. Te stare kopalnie (zamkn)................................ju pwieku temu.
6. Termin egzaminu (przesun)........................................... o trzy dni.
7. Ameryk (odkry)........................................ zupenie przypadkowo.
8. Najwicej biao-czerwonych sztandarw (uszy)............... w Polsce.

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (zmokn) - zmoknito
-Pamitasz, Mario, kiedy (by) inaczej.
-Tak,Jzefie. Ludzie byli dla siebie sympatyczni, (pomaga) sobie cht
nie we wszystkim.
- To prawda, (myle) wicej o drugim czowieku.
- A jak wspaniale (bawi si), (taczy) i (piewa) przy kadej okazji.
(lubi) te czasem wypi co mocniejszego. Ale rzadko (pi) tyle al
koholu, co dzisiaj.
- (y) si nam jako lepiej, (pracowa) spokojniej i (patrzy) na wiat
z optymizmem.
-M oe nie (jedzi) si tyle po wiecie.Jednak po kraju (podrowa)
si duo.
- Chtniej (zostawa) si w domu. (wychowywa) lepiej dzieci i (goto
wa) zdrowsze jedzenie.
- (je) bez wtpienia smaczniej. Pamitasz, jakie kiedy (piec) ciasta?
-Wszystko,Jzefie, (robi) lepiej, (budowa) wiksze mieszkania, (pi
sa) ciekawsze ksiki.
- (by) wicej czasu, wic (czyta) wicej, (chodzi) czciej do teatru,
opery czy filharmonii.
-N a ulicach (widzie) si tylu przystojnych mczyzn.
- Teraz nawet (spa) si gorzej.
-Wszystko tak szybko (zmienia si).
- Wracajmy do domu, Mario. Ju pno.

Nieosobowe formy czasownika


* wyraaj:
- dziaanie w czasie przeszym
- dziaanie, ktrego wykonawcajest nieokrelony
* tworzenie i przykady:
- s zakoczone na -no, -ono, -to
-m aj budow czasownika w stronie czynnej + si
- do tematu bezokolicznika zakoczonego na -a, -e dodajemy kocwk
-no (pracowa- pracowano / myle- mylano), alternacja e : a
- do tematu bezokolicznika zakoczonego na -i/-y, -, -, -c dodaje
my kocwk -ono (bawi- bawiono / yczy- yczono / gosi-
goszono / nie- niesiono / pie- pieczono), alternacje ci : c,
dzi : dz, si : sz, zi : , ci : szcz, dzi : d, : cz
- do tematu bezokolicznika zakoczonego na -, -u dodajemy kocw
k-to (rozstrzygn- roztrzygnito /b i bito), alternacja-n-: ni-
- nieosobowe formy czasownika z zaimkiem zwrotnym si tworzy si
dodajc kocwk -Jo do formy 3. osoby liczby pojedynczej czasowni
ka (bawi si bawio si / czyta si czytao si)
Twj kochajcy m

Ta pikna, zachwycajca i patrz-


. t , ca na mnie kobieta, to moja nowa
ona Agnieszka. To najsmaczniej go
tujca, najdokadniej sprztajca i naj-
cierpliwicj czekajca osoba na caym
wiecie. Wiem, e ycie z ni bdzie
niekoczcym si szczciem. Uwiel
biam jej mdre, o nic niepytjce
spojrzenia. Jej fascynujcy umiech.
Kady bdcy w mojej sytuacji m
czyzna mgby mwi o sukcesie. A to
jeszcze nie wszystko. Agnieszka nie
jest kobiet niepotrzebnie wydajc
pienidze. Bojest mylca. Doskona
le rozumiejca nasz sytuacj mate
rialn.Ja oczywiciejestem dobrze za
rabiajcym lekarzem. Ale i mnie po
trzebna bya systematycznie oszczdzajca ona. Przy Agnieszce nie mar
twi mnie ani szybko mijajcy czas, ani le yczcy mi ludzie.
Nie znaczy to, e jestem czowiekiem niemjcym problemw. De-
nerwiije mnie mieszkajca z nami matka Agnieszki. Ta starzejca si
kobieta chce cigle mie decydujc)' gos we wszystkich sprawach. Za to
ojciec Agnieszki jest wspaniay. To czowiek bardzo interesujcy i maj
cy szerokie horyzonty. Lubicyjakja dobry alkohol, boks i wiee pieczy
wo. Mamjeszcze inne kopoty, ale aden nich niejest znaczcy, kiedy
myl o Agnieszce. A myl o niej zawsze,jak prawdziwie kochajcy m.
fr
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Agnieszkajest adna?
2. Czy Agnieszkajest pierwsz on bohatera opowiadania?
3. Jaki umiech ma Agnieszka?
4. Czy Agnieszkajest oszczdna?
5. Czy Agnieszka ije j m mieszkaj razem z rodzicami?
6. Czy m Agnieszki jest inynierem?
7. Czy matka Agnieszki jest moda?
8. Jaki jest ojciec Agnieszki?
9. Co lubi ojciec Agnieszki?
0. Kiedy bohater opowiadania myli o Agnieszce?

fr
Prosz przeksztaci ponisze zdania wedug wzoru.
WZR: Widziaem Adama, kiedy bieg do autobusu.
Widziaem biegncego Adama.
1. Znam wszystkich ludzi, ktrzy tutaj pracuj. Znam wszystkich
............................................................................................... tutaj ludzi.
2. To s lokatorzy, ktrzy mieszkaj w tym domu najduej. To s naj
duej ...............................................................w tym domu lokatorzy.
3. Nie jestem czowiekiem, ktry lubi pisa listy. Nie jestem czowie
kiem ....................................................................................... pisa listy.
4. Fotografowano wszystkich aktorw, ktrzy brali tidzia w spektaklu.
Fotografowano wszystkich aktorw................... udzia w spektaklu.
5. Nigdy nie rozumiaem tych, ktrzy studiuj astronomi. Nigdy nie
rozumiaem....................................................................... astronomi.
6. Unikam znajomych, ktrzy pal papierosy. Unikam znajomych
.................................................................................................papierosy.
7. Ania bardzo lubi bajk o tej krlewnie, ktra pi. Ania bardzo lubi
bajk o .................................................................................. krlewnie.
8. Adam naley do tych mczyzn, ktrzy piewaj przy goleniu. Adam
naley do mczyzn........................................................ przy goleniu.
9. Papuga to ptak, ktry mwi. Papuga to ........................................ptak.
10. Lubi patrze na ludzi, ktrzy tutaj spaceruj. Lubi patrze na
................................................................................................tutaj udzi.
-------------------------------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: czowiek, ktry paU papierosy - palcy czowiek
1.. czas, ktry mija - ............................................................... .................
2. tramwaj, ktryjedzie - .............................................................................
3. kwiat, ktry pachnie- ..............................................................................
4. drzewo, ktre ronie - ..............................................................................
5. osoby, ktre rozmawiaj - ........................................................................
6. ksika, ktra mnie interesuje - ........................................ ............. . . .
7. sytuacja, ktra mnie denerwuje - ...........................................................
8. lampa, ktra stoi w pokoju - ....................................................................

E>--------------------------------------
Prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: Mczyzna, ktry stoi przed domem, to nasz ssiad.
Mczyzna stojcy przed domem to nasz ssiad.
1. Deszcz, ktry pada wczoraj, by bardzo ciepy. Deszcz.........................
......................................................................wczoraj by bardzo ciepy.
2. Muzyk, ktry tutaj gra na skrzypcach, jest niewidomy. Muzyk.............
.....................................................tutaj na skrzypcach jest niewidomy.
3. Kobiety, ktre ubieraj si w naszym sklepie s zawsze eleganckie.
Kobiety................................ w naszym sklepie s zawsze eleganckie.
4. Ten obraz, ktry wisi na cianie, jest tylko reprodukcj. Ten obraz
........................................................na cianiejest tylko reprodukcj.
5. Balet, ktry taczy dzisiaj w operze, przyjecha z Moskwy. Balet........
...................................................dzisiaj w operze przyjecha z Moskwy,
6. Ludzie, ktrzy ogldaj nasz wystaw, chtnie o niej rozmawiaj.
Ludzie.............................nasz wystaw chtnie o niej rozmawiaj.
7. Modzie, ktra uczy si w tym liceum, nie ma duo wolnego czasu.
Modzie....................... w tym liceum nie ma duo wolnego czasu.
8. Lekarz, ktry mnie bada, by bardzo zdenerwowany. Lekarz...............
......................................................... mnie by bardzo zdenerwowany.

-------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy nawiasach prosz poda w odpowiednich lormach.
WZR: (kocha) - kochajcy
Ta pikna, (zachwyca) i (patrze) na mnie kobieta, to moja nowa
ona Agnieszka. To najsmaczniej (gotowa), najdokadniej (sprzta)
i najcierpliwiej (czeka) osoba na caym wiecie. Wiem, e ycie z ni
bdzie ( nie koczy si) szczciem. Uwielbiam jej mdre, o nic (nie
pyta) spojrzenia. Jej (fascynowa) umiech. Kady (by) w mojej sytu
acji mczyzna mgby mwi o sukcesie. A to jeszcze nie wszystko.
Agnieszka nie jest kobiet niepotrzebnie (wydawa) pienidze. Bo jest
(myle). Doskonale (rozumie) nasz sytuacj materialn. Ja oczywi
cie jestem dobrze (zarabia) lekarzem. Ale i mnie potrzebna bya sysr
tematycznie (oszczdza) ona. Przy Agnieszce nie martwi mnie ani
szybko (mija) czas, ani le (yczy) mi ludzie. Nie znaczy to, ejestem
czowiekiem (nie mie) problemw. Denerwuje mnie (mieszka) z nami
matka Agnieszki. Ta (starze si) kobieta chce cigle mie (decydo
wa) gos we wszystkich sprawach. Za to ojciec Agnieszki jest wspaniay.
To czowiek bardzo (interesowa) i (mie) szerokie horyzonty, (lubi)
ja k ja dobry alkohol, boks i wiee pieczywo. Mamjeszcze inne kopoty,
ale aden z nich nie jest (znaczy), kiedy myl o Agnieszce. A myl
o niej zawsze, jak prawdziwie (kocha) m.

Imiesw przymiotnikowy czynny


* wyraa:
- atrybuty rzeczownika (osoby, zwierzcia, przedmiotu) i speniane przez
niego aktualnie funkcje (pracujcy czowiek, leccy bocian, stojca
lampa)
* tworzenie:
- jest tworzony od tematu 3. osoby liczby mnogiej czasu teraniejszego
czasownikw niedokonanych (graj, bawi si, pi)
- do tematw tych dodaje si kocwki rodzajowe -cy, -ca, -ce (graj
cy, bawica si, pice)
Nie jestem zadowolony

Agato! Niejestem z ciebie zadowolony. Pomyl tylko. Wracam z pra


cy zmczony. A w domu co na mnie czeka? Przypalony obiad. Ty nawet
nie wiesz, jak wyglda dobrze zrobiony bigos.
Mj pokj jest od trzech dni niesprztany. Okna niemyte. Koszule
nieprasowane. Rozumiesz wic, e mog by zdenerwowany. Ja nie
wiem, co ty robisz cay dzie. Kiedy dzwoni do ciebie, telefon jest zaj
ty. Czy tak zachowuje si zakochana kobieta? Przecie masz wszystko.
Jeste dobrze i modnie ubrana. Nawet mieszkanie zostao umeblowane
tak, jak chciaa. Drugi telewizor by kupiony specjalnie dla ciebie. To
smutne, ale czuj si oszukany. A nasze dziecko? Stefan ma dopiero
trzy lata i ju wiadomo, ejest le wychowany. Widz, ejeste zapaka
na, ale problem musi by omwiony do koca. Tak dalej by nie moe.
Ja nie musz by noszony na rkach ani stale chwalony. Chc by kocha
ny, szanowany i dobrze karmiony. To wszystko. Smacznego, Agato!
f r ---------- --------------------------------------------------------------------
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Agata dobrze gotuje?
2. Czy Agata czsto sprzta pokj ma?
3. Jak ubrana jest Agata?
4. Ile telewizorw maj Agata i jej m?
5. Ile dzieci ma Agata?
6. Dlaczego m Agatyjest zdenerwowany?
7. Dlaczego Agata jest zapakana?
8. Co Agata robi przez cay dzie?

f r -------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (zamawia) zamawiany
1. Annajest jak zawsze modnie (ubra)...................................................
2. Lubi Ann, ale nie jestem w niej (zakocha)....................................
3. Pomys jest dobry, ale nie do koca (przemyle)..............................
4. Minister mwi do mikrofonu, poniewa chcia by przez wszystkich
(usysze).................................................................................................
5. Mam mao wosw i nie mog by (uczesa)............. ...........................
.................................................................................................. takjakty.
6. Nasze dzieckojest (wychowywa)............................................................
.................................. wedug naj nowszych metod pedagogicznych.
7. Poezja Wisawy Szymborskiej jest teraz chtnie (czyta)...................

8. ycie seksualne pingwinw nie je st jeszcze dobrze (zbada)

9. Ten obraz zosta (namalowa)..............................................................


.................................................................. przezJacka Malczewskiego.
10. Za dwa dni musz by (przygotowa)......................................................
............................................................................................do egzaminu.
11. Ten problem nigdy nic bdzie (rozwiza).........................................
12. Opery Stanisawa Moniuszki s w Polsce czsto (gra).......................
-------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (przeliczy) -przeliczony
1. Pierwszy film Romana Polaskiego N w wodzie byl (nakr
ci)............................................................................................w Polsce.
2 .0 pnocy przyszed ostatni (spni si)................................... go.
3. Wczoraj poszedem na imieniny do Anny, mimo e nie byem (za
prosi) ......................................................................................................
4. Poniewa urlop spdziem w Warszawie, nie jestem adnie (opali
s i )............................................................................................................
5. Urodzinowy tort Michaa by duy i piknie (ozdobi)........................

6. Adam przyszed do biura spniony, ale (ogoli)............. ,


7. yciejest pikne, ale nie zawszejestem z niego (zadowoli)

8. Ta kura, ktr jedlimy na obiad, bya troch za krtko (piec)

9. Kiedy Adam shicha muzyki Krzysztofa Pendereckiego, jest zawsze


bardzo (zamyli s i ).............................................................................
10. W tym hotelu nawet obiad moe by (zamwi)...................................
...............................................................................................do pokoju.

E>--------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: (tkn) - tknity
1. Mam duo problemw, ale prbiij by zawsze (umiechn si)

2. Po wakacjach spdzonych z teciow raczej nie bd (wypocz)

3. Pada ulewny deszcz i Anna wrcia do domu (zmokn).................

4. Chcielimy wypi jeszcze jedno piwo, ale bar by ju (zamkn)

5. Puzon to instrument muzyczny (d)...................................................


6. Wosy (umy)...........................................................................................
...................................tym szamponem wygldaj zdrowo i piknie.
7. Adam mia wypadek drogowy. Jego nowy samochd jest komplet
nie (rozbi) ..............................................................................................
8. (rozpocz)................................................................................................
w naszym Instytucie eksperyment bdzie trwa prawie dwa lata.
9. Kady list, ktry dostaem od ciebie, bdzie albo spalony, albo (po
drze) . . ..................................................................................................
10. Lubi, kiedy w nocy wszystkie okna s (otwiera)...............................

& -------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (kocha) - kochany

Agato! Nie jestem z ciebie (zadowoli). Pomyl tylko. Wracam z pra


cy (zmczy). A w domu co na mnie czeka? (Przypali) obiad. Ty nawet
nie wiesz, jak wyglda dobrze (zrobi) bigos.
Mj pokj jest od trzech dni (nie sprzta). Okna (nie my). Koszule
(nie prasowa). Rozumiesz wic, e mog by (zdenerwowa) .Ja nie wiem,
co ty robisz cay dzie. Kiedy dzwoni do ciebie, telefon jest (zaj). Czy
tak zachowuje si (zakocha) kobieta? Przecie masz wszystko. Jeste do
brze i modnie (ubra). Nawet mieszkanie zostao (umeblowa) tak, jak ty
chciaa. Drugi telewizor by (kupi) specjalnie dla ciebie.
To smutne, ale czuj si (oszuka). A nasze dziecko? Stefan ma do
piero trzy lata i ju wiadomo, e jest le (wychowa). WTidz, e jeste
(zapaka), ale problem musi by (omwi) do koca. Tak dalej by
nie moe. Ja nie musz by (nosi) na rkach ani stale (chwali). Chc
by (kocha), (szanowa) i dobrze (karmi). To wszystko. Smacznego,
Agato.

Imiesw przymiotnikowy bierny


* wyraa:
- atrybuty rzeczownika (osoby, zwierzcia, przedmiotu) w stronie bier
nej (ubiany artysta, chwalony pies, myty samochd)
* tworzenie:
-je s t tworzony od czasownikw przechodnich (tranzytywnych) niedo
konanych i dokonanych (czyta, przeczyta, pisa, napisa)
- do tematu bezokolicznikw tych czasownikw dodaje si przyrostki
-ny (-na, -ne), -ony (-ona, -one), -ty (-ta, -te)
- do tematw bezokolicznikw zakoczonych na-a, -e dodajemy przy
rostek-ny (kocha- kochany / sysze- syszany), alternarla e : a
- do tematw bezokolicznikw zakoczonych na -i/-y, -, -, -c doda
jemy przyrostek -ony (straci-c stracony / wytyczy- wytyczony / nie-
niesiony / wie- wieziony / pie- pieczony), alternate d:dzi, k :c z ,
z : zi
- do tematw bezokolicznikw zakoczonych samogosk nosow -
(zmokn), psamogosk -j (typu: szy - szyj, ty - tyj) oraz cza
sownikw grupy spgoskowej (trze) dodajemy przyrostek -ty (zmok
nity, szyta, tarte), alternacje : , -n- : -ni-
Zapominajc o wszystkim 34

Czekajc na transmisj meczu pikar


skiego jestem zawsze troch zdenerwowa
ny. Spacerujc po pokoju i spogldajc na
zegarek, emocjonuj si jeszcze bardziej.
Myl wtedy, pijc piwo i palc papierosy,
e ycie kibica sportowego nie jest atwe.
Wczywszyjednak telewizor i uspokoiwszy
si troch mylju tylko o pice nonej.
Siadajc przed ekranem, zapominam
o wszystkim. A zapomniawszy, jestem po
prostu szczliwy. miejc si i krzyczc, re
aguj spontanicznie na to, co dzieje si na
boisku. Zobaczywszy ulubionych graczy klu
bu Legia Warszawa, staj sijednym z nich.
Majc takich kolegw czuj si doskonale.
Widzcjednak, jak dzisiaj graj, stresu
j si. Zarabiajc tak duo pienidzy, po
winni by najlepsi. Zaczynam rozumie, e
kibicujc im robi bd. Zrozumiawszy to,
trac cierpliwo. A straciwszyj, zaczynam
by impulsywny.
Wrstajc zaciskam pici. Kopic mocno te
lewizor, manifestly swoje niezadowolenie.

Nie czekajc na wynik meczu wychodz z do


mu. Ale znalazszy si na ulicy przypominam
sobie, ejest pnajesieii i pada nieg. Wra
cajc wic szybko myl o pikarzach, ktrzy
zmarnowali mj czas i mj telewizor.
D -------------------- ------------------------------------------------------------------

Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.


1. Jakim sportem interesuje si Wojtek, bohater opowiadania?
2. Czy Woj tekjest sportowcem?
3. Na co czeka Wojtek spacerujc po pokoju?
4. Kiedy Wojtek jest szczliwy?
5. Czy Wojtekjest pikarzem Legii Warszawa?
6. Czy pikarze zarabiaj duo pienidzy?
7. Kiedy Wojtek zaczyna by impulsywny?
8. Jak Wojtek manifestile swoje niezadowolenie?
9. Jaki by wynik meczu?
10. Kto zepsu telewizor Wojtka?

& -----------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (myle) - mylc
1. (pisa).........................list do Marty, nie zapomnij pozdrowiJanka.
2. (goli si)................................................................. nigdy nie piewam.
3. (czyta)..............................................................w wannie tracisz wzrok.
4. (czesa si)................................................................... patrz w lustro.
5. (pali).............................................. papierosy rezygnuj ze zdrowia.
6. (myle)........................................................o tobie jestem szczliwy.
7. (gra)..............................................................w bingo licz na sukces.
8. (wraca)..................................................do domu spotkaem Adama.
9. (czeka)...............................na Ann, myl ojej niepunktualnoci.
10. (spa)...........................................w pocigu nie odpoczywam dobrze.
11. (zdawa).................................... ten egzamin nie denerwowaem si.
12. (i).................................... na spacer zabieram ze sob psa i parasol.

E>--------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (przywie) przywizszy
1. (umy si).....................................................................poszedem spa.
2. (podpisa)...................... te dokumenty staem si wacicielem firmy.
3. (skoczy)..............................................prac poszedem po zakupy.
4. (spojrze)..................................... na mnie Anna umiechna si.
5. (zrobi).................................... samodzielnie obiad straciem apetyt.
6. (kupi).............................Annie samochd zostaem bez pienidzy.
7. (usysze)....................... t melodi przypomniaem sobie wakacje.
8. (zamkn)...................................drzwi i okna czuj si bezpiecznie.

B > -------------------------------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: Kiedy cif spotkaem, ucieszyem si.
Spotkawszy ci, ucieszyem si.
1. Kiedy tu przyjechaem, czuem si le 1samotnie.

2. Kiedy przylecisz do Warszawy, musisz mnie odwiedzi.

3. Kiedy wreszcie gdzie usidziemy, porozmawiamy spokojnie.

4. Kiedy obudzisz si, zadzwo do mnie.

5. Kiedy wypisz si, zacznij robi niadanie.

6. Kiedy umeblujesz mieszkanie, bdziesz miaa mniej wolnego


miejsca.

D ------------------------------------------------------------------
Prosz przeksztaci wedug wzoru.
WZR: Kiedy czytam poezj, odpoczywam.
Czytajc poezj odpoczywam.

1. Kiedy bdziesz w sklepie, kup piwo.

2. Jak zostaniesz ojcem, bdziesz mia duo pracy i radoci.

3. Jak przestaniesz pracowa, bdziesz si nudzi.

4. Kiedy pomoesz mi, bdziesz czu si potrzebny.


f r ---------------------------------------------------------------------------------------------------

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (zapomina) - zapominajclub (zagra) - zagrawszy
(czeka) na transmisj meczu pikarskiegojestem zawsze troch zde
nerwowany. (spacerowa) po pokoju i (spoglda) na zegarek, emo
cjonuj sijeszcze bardziej. Myl wtedy, (pi) piwo i (pali) papierosy,
e ycie kibica sportowego nie jest atwe, (wczy) jednak telewizor
i (uspokoi si) troch myl ju tylko o pice nonej, (siada) przed
ekranem, zapominam o wszystkim. A (zapomina) jestem po prostu
szczliwy, (mia si) i (krzycze), reagiij spontanicznie na to, co dzieje
si na boisku, (zobaczy) ulubionych graczy klubu Legia Warszawa, sta
j si jednym z nich. (mie) takich kolegw czuj si doskonale.
(widzie) jednak, jak dzisiaj graj, stresuj si. (zarabia) tak due
pienidze, powinni by najlepsi. Zaczynam rozumie, e (kibicowa)
im robi bd. (zrozumie) to, trac nadziej. A (straci) j , zaczynam
by impulsywny, (wsta) zaciskam pici, (kopa) mocno telewizor, ma
nifestuj swoje niezadowolenie. Nie (czeka) na wynik meczu wycho
dz z domu. Ale (znale si) na ulicy przypominam sobie, ejest zima
i pada nieg, (wraca) wic szybko myl o pikarzach, ktrzy zmarno
wali mj czas i telewizor.

Imiesowy przyswkowe
* imiesw przyswkowy wspczesny:
- tworzy si od tematu 3. osoby liczby mnogiej czasu teraniejszego cza
sownikw niedokonanych (pi-, kochaj-)
- do tematu dodaje si przyrostek -c (pic, kochajc)
- wystpuje tu alternacja s : sz, dzi : dz (pisa - piszc/widzie - widzc)
- imiesw przyswkowywspczesny okrela czynno rwnoczesn z in
n czynnoci, wyraon w zdaniu przez czasownik w formie osobowej
* imiesw przyswkowy uprzedni:
- tworzy si od tematu 3. osoby liczby pojedynczej rodzaju mskiego
czasu przeszego czasownikw dokonanych (przeczyta-, przynis-)
- do tematu dodaje si przyrostek-wszy w tematach zakoczonych sa
mogosk lub -szy w tematach zakoczonych spgosk (przeczytaw
szy, przynisszy)
imiesw przyswkowyuprzedni okrela czynno wczeniejsz od czyn
noci wyraonej w zdaniu przez czasownik w formie osobowej
Zawracanie gowy 35

Wiem, e palenie papiero


sw bardzo mi szkodzi. Picie al
koholu te niejest dobrym po
mysem. A cigle siedzenie w
domu moe by depresyjne. Ale
lepsze to, ni chodzenie do pra
cy. Ja i ranne wstawanie, gole
nie si, czesanie! Nie, to nie dla
mnie. Nie akceptuj tego co
dziennego biegania, toczenia
si w autobusach, robienia za
kupw. Zarabianie pienidzy
niejest moim celem. Wol ycie biedniejsze, ale spokojne. Spanie, kie
dy chc. Ubieranie si, w co chc. Jedzenie tego, co gotuje mama.
Lubi wieczorne czytanie ksiek, samotne rozmylanie przy zapalo
nych wiecach, suchanie dobrej muzyki. Przecie zrozumienie polsko
ci Fryderyka Chopina czy fascynowanie si filozofi Stanisawa Brzo
zowskiego niejest atwe.
Nawet kochanie Grayny nie sprawio mi wikszej przyjemnoci. Ta
je j wieczna dominacja. To chodzenie na kilometrowe spacery. Oglda
nie sentymentalnych filmw. Pisanie wierszy. Kupowanie kwiatw. By
wanie u cigle nowych znajomych. Zapraszanie goci. Penetracja wszyst
kich moliwych sklepw. To byo zawracanie gowy i nic wicej. Nasze
rozstanie znaczyo dla mnie wyzwolenie, wyzdrowienie. Ja nie mog
pozwoli sobie na marnowanie czasu. Na denerwowanie si z byle po
wodu. Mnie interesuje osiganie wyszych celw. Dochodzenie do we
wntrznej doskonaoci. Zrozumienie istoty bytu. Adoracja yda.
Prosz odpowiedzie na pytania dotyczce tekstu.
1. Czy Baej, bohater opowiadania,jest abstynentem?
2. Gdzie pracuje Baej?
3. Czy Baej lubi ranne wstawanie?
4. Kto Baejowi gotuje obiady?
5. Czy Baej zarabia duo pienidzy?
6. Co Baej lubi robi najbardziej?
7. Czyje pogldy filozoficzne stara si zrozumie Baej?
8. Dlaczego Baej rozsta si z Grayn?
9. Czy Baej marnuje duo czasu?
10. Co interesuje Baeja?

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (kupowa) - kupowanie
1. Szkoda mi czasu na (czyta) ...................twoich listw.
2. Ranne (wstawa).......... nie moe by przyjemne.
3. W naszym domu (sprzta). naley do ma.
4. Moim marzeniem byo zawsze (studiowa) fizyki.
5. W tej sytuacji (zachowa) spokoju stao si trudne.
6. Kade (poegna)............ . . , bywa troch smutne.
7. Modne (ubiera si)........
mojej ony i crki kosztuje zbyt wiele.
8. Czste (poycza)
pienidzy od przyjacijest. kopotliwe.
9. Codzienne (dojeda)
do pracy zajmuje Arturowi duo czasu.
10. (sucha)
muzyki klasycznej zawsze sprawia mi przyjemno.
E )- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (dzieli) - dzielenie
1.Jan pracuje dla organizacji, ktrej zadaniem jest (n ie)............
............................................................. pomocy ludziom bezdomnym
2..Dla wielu cudzoziemcw (uczy si)....................................................
................................................jzyka polskiegojest prawdziw pasj
3. Uwaam, e (pali)................................................................................
............................ papierosw stanowi due zagroenie dla zdrowia
4. (myle)........................................................................................... .
e jajko byo wczeniej ni kura, nie ma naukowego uzasadnienia
5. W tym miecie (znale)....................................................................
.................................................. taniego mieszkaniajest niemoliwe
6. Maria zamaa nog i bya skazana na dugie (lee)............................
............................................................................................... w szpitalu
7. Kocham Ann, ale czste (chodzi)....................................................
................................................ na obiady dojej rodzicw mczy mnie
8.Jestem Polakiem, wic (je).................................................................
.......................................bigosujest moim narodowym obowizkiem
9. Mam nadziej, e codzienne (siedzie)...............................................
........................................................ wszkole nie stresuje mojego syna
10. Nie dla wszystkich mczyzn (goli s i )..............................................
.................................................................................. jest przyjemnoci

D ------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (kichn) - kichnicie
1. Tomekjest prawic ysy, wic (my).......................................................
................................................... wosw nic zajmuje mu duo czasu
2. Ze wzgldw klimatycznych (p i)........................................................
........................................................... wina w Polsce nie jest tradycj
3. W grudniu czekamyju na (przyj)....................................................
................. ......................................................................Nowego Roku
4. Dziki Annie moje (y)....................................................................
.................................................................... stalo si wesoe i spokojne
5. Czekam na (otworzy)................................................................. .
.......... ........................................... nowego teatru w naszym miecie
6. (ty)..................................jest efektemjedzenia sodyczy i picia piwa
7. Marek cierpi na bezsenno i (zasn)...................................................
..................................................................sprawia mu sporo trudnoci.
8. (wzi)......................................................................................... udzia
u w igrzyskach olimpijskich jest pragnieniem kadego sportowca.

f r -------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (penetrowa) - penetracja
1. Pan Kowalski jest doskonaym specjalist i adna (rekomendowa)
...........................................................................nie jest mu potrzebna.
2. W naszym maestwie (dominowa)....................................................
......................................................... Anny nigdy mi nie przeszkadzaa.
3. Za miesic ma nastpi (prezentowa)..................................................
............................................................nowego filmu Andrzeja Waj dy.
4. Pan Nowak zajmuje si chirurgi plastyczn. I b bardzo modna dzi
siaj (specjalizowa si )............................................................................
5. Jan kocha Ann, ale jego (adorowa)...................................................
................................................................ nie sprawia jej przyjemnoci.
6. Afrykajest kontynentem, ktrego (kolonizowa)..............................
........................................ jeszcze dzisiaj ma swoje negatywne skutki.
7. W ostatnich latach (dewaluowa)..........................................................
..................................................... polskiej zotwki wyranie zmalaa.
8. Kupilimy nowy komputer, ale jego (instalowa)................................
....................................................................... zajmie nam sporo czasu.
9. Nasz kwartet instrumentalny najchtniej grywa (wariowa)...............
......... ............................................znanych tematw muzyki jazzowej.
10. W czasie ostatniej wojny (okupowa)......................................................
.....................................................................Polski trwaa a sze lat.

f r -------------------------------------------------------------------------------
Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.
WZR: (je) - do jedzenia
1. Kiedy rozmawiamy o fizyce jdrowej, moja ona nie ma nic do (po
wiedzie) .......................................... ......................................................
2. Twoje prowokacyjne zachowanie daje nam duo do (myle)...........

3. Ta muzyka absolutnie nie nadaje si do (sucha)................................


5. Dlaczego kobiety uwaaj, ejest zawsze co do (kupi)......................
............................. ................................................................... ?
6. Odpoczn dopiero po (skoczy).........................................................
.............................................................................. sesji egzaminacyjnej.
7. Po kadym (spotka)...........................z tobjestem zdenerwowany.
8. Po intensywnym (opala si)..................... mam problemy ze skr.
9. Czy nie bol ci nogi po wczorajszym (taczy)................................. ?
10. Po dugim (zastanawia si).....................................................................
................................................................postanowiem ci wybaczy.

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (bole) - bl
1. Micha posiada (um ie)................................................. gry na cytrze.
2. Prosz o (m c).........................................spotkania pani jeszcze raz.
3. eby podrowa po wiccie, nie wystarczy tylko (chcie)...................

4. Ju od wielu lat (przyjani)....................................................................


...................................................... z tobjest dla mnie najwaniejsza.
5. Polskiego klimatu nic cechuj zbyt due (waha)................................
...........................................................................................temperatury.
6. Zawsze marzy mi si (lecie).................................................balonem.
7. Wieczorem chtnie idziemy na (spacerowa)....................................
8. To byo tak dawno, aja mam cigle (aowa)................. do ciebie.
9. Myl, ejeste troch za gruby, wic (rusza si).................................
.......................... ...........................................................dobrze ci zrobi.
10. Od tygodnia mczy mnie (kaszle)......................................................

- ---------------------------------------------------------------------------
Prosz poda czasowniki, od ktrych pochodz podane wyrazy.
WZR: (chd) - chodzi
1. transport.................................... 11. strach............................................
2. handel........................................ 12. zazdro........................................
3. start............................................. 13. b l.................................................
4. brak......................................... ...14. pami..........................................
5. gwat........................................ ...15. brud...............................................
6. skok.............................................16. rozdzia..........................................
7. pacz. 17. druk
8. such 18. pyn
9. piew 19. unik
10. spr. 20. umiech

Wyrazy w nawiasach prosz poda w odpowiednich formach.


WZR: (mwi) -mwienie
Wiem, e (pali) papierosw bardzo mi szkodzi, (pi) alkoholu te nie
jest dobrym pomysem. A cige (siedzie) w domu moe by depresyjne.
Ale lepsze to, ni (chodzi) do pracy. Ja i ranne (wstawa), (goli si),
(czesa). Nie, to nie dla mnie. Nie akceptuj tego codziennego (biega),
(toczy si) w autobusach, robienia zakupw, (zarabia) pienidzy nie
jest moim celem. WTol (y) biedniejsze, ale spokojne, (spa) kiedy chc.
(ubiera si) w co chc. (je) tego, co gotuje mama.
Lubi wieczorne (czyta) ksiek, samotne (rozmyla) przy zapalo
nych wiecach, (sucha) dobrej muzyki. Przecie (rozumie) polsko
ci Fryderyka Chopina czy (fascynowa si) filozofi Stanisawa Brzo
zowskiego nie jest atwe.
Nawet (kocha) Grayny nie sprawio mi wikszej przyjemnoci. Ta
je j wieczna (dominowa). To (chodzi) na kilometrowe spacery, (ogl
da) sentymentalnych filmw, (pisa) wierszy, (kupowa) kwiatw, (by
wa) u cigle nowych znajomych, (zaprasza) goci, (penetrowa) wszyst
kich moliwych sklepw. To byo (zawraca) gowy i nic wicej. Nasze
(rozstawa) znaczyo dla mnie (wyzwOli), (wyzdrowie). Ja nie mog
pozwoli sobie na (marnowa) czasu. Na (denerwowa si) z byle po
wodu. Mnie interesuje (osiga) wyszych celw, (dochodzi) do we
wntrznej doskonaoci. (zrozumie) istoty bytu. (adorowa) ycia.

Rzeczowniki odczasownikowe
- s tworzone od tematu czasu przeszego czasownikw' niedokonanych
i dokonanych
- do tematw' tych dodaje si sufiksy lub skraca o zakoczenie czasownika
- dodawane sufiksy to: -anie (gr-a- granie), -enie (myl-e- mylenie), -de
(mach-n- mach-ni-de), -acja (prezen-towa prezent-acja)
- skrcenie o zakoczenie czasow'nika (atak-owa atak, parni t-a
pami)
- daj moliwo zamiany wyraenia czynnoci (czyta, pisa) na wyraa
nie sytuacji (czytanie, pisanie)
1. DZIE PANA ADAMA

wicz. 2
1. kpie si 2. pacz 3. kupuj 4. pijesz 5. cauj 6. denerwujecie si 7. dyskutuj
8. gotujemy 9. pracuje 10. telefonuje
wicz. 3
1. brakuje 2. moesz 3. pomoemy, pomoecie 4, piek 5. jad, jedzie 6. id, idzie
7. re 8. kln, kln 9. pojmuj 10. pracujc
wicz. 4
1. strzyg 2. wrze S. dmie 4. tuczemy 5. zapina 6. uciekaj 7. drze 8. tnie
wicz. 5
1. mieje 2, dyskutuj 3. telefonuj 4. piek, kupuj 5. yj 6. czeszesz 7. pragnie
8. korespondujecie 9. biegnie 10. yjesz, yjemy
wicz 6
1.jedzie 2.jedz 3. pracuj 4. artuj 5. cauj 6. studiuj 7. wiej 8. jad 9. kadziemy
wicz 7
1. widzie, patrze, oglda 2. lamentowa, ka, szlocha 3 i, biec, chodzi
4. demolowa, niszczy, dewastowa 5, strzec, chroni, opiekowa si 6. kpa,
czyci, puka 7. uczy, ksztaci, szkoli
wicz. 8
1.wstaj 2. myj si, gimnastykuj 3. pij 4. cauj, id 5.jad 6. obserwuj, podr
uj 7, pracuj 8. pisz, telefonuj 9. dyskutuj 10. miejemy si, artujemy 11. pla
nujemy, kierujemy 12, szanuje 13. czuj si 14. denerwuj si 15. brakuje 16. yj
17. mog 18. potrzebuj

2. CZY BOISZ SI MYSZY?

wicz. 2
1. lec 2. leycie 3. chodzimy 4. pac 5. boisz si 6, marzy 7. patrzysz 8* prosi 9. wozi
10. pisz
wicz* 3
1. mylisz, myl 2. widzisz 3. zoci, zoszcz 4. stoisz, stoj 5. szumi, szumi 6. trafi
7. pal, palisz 8.jed, jedzi, jed 9* gubisz, gubi 10, goli si, gol si
wicz. 4
1. naley 2. zaley 3. zaley 4. chodzi 5. chodz 6. naley 7* chodzi 8. naley 9. naley
wicz 5
1. myl % milczy 3. trafia 4. gubi 5. gol si 6. robi 7. gasz 8. marzysz
wicz, 6
1. boi si 2* zocicie si 3. wol 4. widzicie 5. wierzymy 6* cierpimy, musimy 7. myli
8, widzi
wicz 7
1. obserwowa, widzie, spoglda % gada, dyskutowa, rozmawia 3. pracowa,
dziaa, czyni 4. aprobowa, popiera, akceptowa 5. dotrze, znale, odszuka
6. ni, pragn, cicie 7. tropi, poszukiwa, ciga
wicz. 8
1. stoisz 2. boj si 3. krzyczysz 4. wrzeszcz 5. syszysz 6. musisz 7. prosz 8. robisz
9* robi, musz 10. wolisz 11. kpisz 2- kpi 13. mieszy 14. lubisz, cierpi 15. pa
trz 16. zrobisz 17. myl 18. widz, bawisz 19. mwisz 20. robisz 21. boisz si 22. mil
czysz 23. wstydz si

3. TAK CZY NIE?

wicz. 2
1. czyta 2. czekasz 3. gramy 4* kocham 5. macie 6. da 7. pywa 8. pyta 9. wysiadaj
10. zmuszaj
wicz. 3
1. suchasz, zachwycamy si 2. witaj* egnaj 3. dba, dbaj 4. dokuczaj, przeprasza
j 5. zmusza 6. naprawia, powica 7. sprzeczaj si, rozmawiaj 8. zamykasz, przezi
biamy si 9. opowiadasz, suchaj 10. uywacie, szukamy
wicz, 4
1. stawiam 2. umiera 3. rozmienia si 4. przekonam 5. znam, mam 6* sprztam
7. suchasz, pytasz 8. czekam, spniasz si
wicz. 5
1. zbiera, podziwiamy 2. kochaj, zachwycam 3* opowiada, sucham 4* znasz, znaj
5. zamykacie 6. gra 7. czytaj 8. wracaj
wicz* 6
1. dokucza 2. czytaj 3. dba 4. zmusza 5. pyta 6. spniam 7. zapraszamy 8. wysiadacie
wicz. 7
1. sprzta 2. gotowa 3. rozmawia 4. myle 5. trafi 6. wymyla
wicz. 8
1. kocham 2. klkam 3. pytam 4. mam 5. znasz 6. masz, dam 7. gram 8. naprawiam
9. sprztam 10. mam, sigam 11. uciekam 12. stawiam 13. przyznasz, dbam 14. ubie
ram si 15. uprawiam 10. gram, pywam 17 znam si 18. czytam 19. zachwycam si
20. dokucza 21. znam 22. spotykam si 23. ma, czekam 24* zmuszasz 25. witasz
26. egnasz 27. odpowiadasz 28. sprzeczasz si 29. zachwycasz si 30. zamykasz
31. powtarzam, kocham 32. przyznasz, stawiam
wicz* 2
1.jedz 2. wiesz 3. umiem 4.je 5. rozumiesz 6* wiem 7, miemy 8. umiej9. miesz
10. wiecie
wicz. 3
1. umie 2. mie 3. wie, rozumie 4. je, jem 5. umie, wiem 6. rozumiej, rozumie
7. miem, mie 8. umie, wiedz
wicz. 4
1. umiem, umiesz 2, wie 3 rozumiem, rozumiej 4. jedz,je 5. miem 6. umiemy
7. wiem 8, wiem 9. miem 10. umiesz
wicz. 5
1. jemy 2. wiem 3. umie 4. mie 5. rozumiemy 6.jedz 7. wiesz 8. umie
wicz. 6
1. umiem 2. wiedz 3. rozumiej 4. umiem (wiem, rozumiem) 5. miem 6. umiemy
7. wiemy
wicz. 7
l.znam 2, wiem 3. pi 4. miem 5. rozumiem 6. umiem 7. miem 8. wiem
wicz. 8
1. je 2. wiem 3. umie 4. wie 5. miem 6. wiem 7. rozumiem 8. jem 9. jemy
10. umiemy 11. wiem 12. rozumie 13. miem 14. umiem 15.je 16. umie 17.jemy
18. wiedz 19. rozumiej 20. jedz 21. mie 22. wiedz 23. jedz 24. jemy
25. umiemy 26. rozumiem

5. CHCIE TO MC

wicz. 2
1. mwi: 2. kupi 3. pisa 4. pali 5, pracowa 6* kocha 7, studiowa 8. wraca
9. gotowa 10. czeka 11. spa 12. telefonowa 13. myle 14. przesta
wicz. 3
{.mieszka 2.je 3. by 4.jecha 5. i 6. piec 7. nie 8. biec
wicz. 4
1. moc 2. chcie 3. lubi 4* mie 5. musie 6. pragn 7, prosi 8. wole
9. zamierza
wicz. 5
1. gra 2.je, pi 3. spieszy si 4. zgodzi 5. umie 6. uczy si, zda 7. rzuci
8. pamita 9. rozwiza 10. rozmawia
wicz. 6
1. pisa 2. czyta 3. wspomina 4. szanowa 5. ni 6. je 7. lubi 8. kupowa
9. spotyka si 10. mwi
wicz. 7
l.by, pracowa 2. uczy si, studiowa 3. czyta 4.jezdzi 5. rozmawia 6, kon
taktowa si 7. gada, dyskutowa 8, stawia, szuka 9. wstydzi si, pyta 10.
obserwowa 11. prbowa, eksperymentowa, ryzykowa 12- poznawa, rozumie
13, wybra, umie, i 14. pamita marnowa 15. zajmowa si 16. pywa, gra
17, biec 18. spotka, i 19.je, pi 20. sucha, taczy 21. unika 22. pamita
23. ka si, mc, spa, odpoczywa 24. robi, 25. osiga 26. pracowa, funkcjo
nowa 27. mie

. SZCZLIWE DZIECISTWO JANKA

wicz. 2
1. chciaem (chciaam), chcieli 2, miae, mielimy 3. lecia, lecielicie (lecia
ycie) 4. zapominaa, zapominay 5. wisia, wisiao 6. lea, leeli 7, patrzyem
(patrzyam), patrzyli8. musiae (musiaa), musieli 9. wolaem (wolaam), wole
licie (wolaycie) 0, ledziem (ledziam), ledzilicie (ledziycie)
wicz. 3
1,jedlicie (jadycie), jadem (jadam) 2. znalezli, znalaze (znalaza) 3. usiad,
usiedlimy (usiadymy) 4. przynieli, przyniosa 5. wid, wiedli 6. zaplt, ploty
7. chcia, chcielicie (chciaycie) 8. miaem (miaam), mielicie (miaycie)
wicz. 4
1 wzi, wzia 2. ziewn, ziewna 3. pyn, pynli 4. trzasn, trzasny
5. klkna, klkn 6, stane (stana), stan 7, pragn, pragna
wicz. 5
1. chcia, chciaa, chciaem 2. wolelicie (wolaycie), wolelimy (wolaymy),
woleli 3. potrzeboway, potrzebowali 4. musiaem (musiaam), musia 5. mg,
moga6.pragnem (pragnam), pragno
wicz. 6
1. chodziem (chodziam), 2. szed 3. chodzi 4. chodzio 5, chodzio 6. sza
7. chodziem 8. szed
wicz 7
1. miaem (miaam) 2. rozumieli 3. rozumiaem (rozumiaam) 4. stosowa 5. stoso
wali 6. byli, by 7. mia 8. mieli 9. pracowali 10. pracowa 11. wraca, bylimy
12. siadalimy 13. siadaem (siadaam) 14. siadaa 15. usiada 16. gotowaa 17. je
dlimy 18.jadem (jadam) 19.krzykna20.krzyczeli 21.byem (byam),staem
(staam) 22. byo, stali 23. byo 24. znalelimy 25. znalaz 26. nis 27 niosem
(niosam), baem si (baam si) 28. wyzdrowia, pofrun 29. rozumiaem (rozu
miaam), frunlimy 30. krzyknlimy 31. bawilimy si 32. bawi si 33. uczyem
si (uczyam si) 34. uczylimy 35. miaem (miaam) 36. miclicic (miaycie)
wicz. 2
1, bdziemy czeka (czekali/ty) 2. bdziecie oglda (ogldali/y) 3. bdziemy oszcz
dza (oszczdzali), bdziemy zarabia (zarabiali) 4. bdzie pracowa (pracowa) 5. bd
mieszka (mieszkali) 6. bd kocha (kocha) 7. bd szanowa (szanoway) 8. b
dziesz spotyka si (spotykaa si) 9. bd mie, miay 10. bd mwi (mwi/la)
wicz. 3
L bdziesz wiedzie (wiedzia/a) 2. bdzie mie (mia) 3. bd moc (mg)
4. bdzie biec (bieg) 5. bdzie piec (piek) 6. bd 7. bdziesz pi (pi/a) 8. b
dziemy mie (mieli) 9, bdziesz kocha (kochaa), bd mie (mia) 10. bdzie
piewa (piewa)
wicz. 4
1. bd mie (mia/la) 2* bd pragn (pragn/na) 3. bd lubi (hibi/a)
4. bdzie mie (mia) 5. bdzie budowa (budowaa) 6. bd studiowa (studio
wa/la) 7. bd czyta (czyta/a) 8. bdzie mieszka (mieszkaa) 9. bdzie spa
(spa) 10. bdzie je (jad)
wicz. 5
L bdziesz robi (robi) 2. bd decydowa (decydoway) 3. bdziesz przekracza
(przekracza/a) 4. bdzie je (jada) 5. bdziemy telefonowa (telefonowali/y)
6. bdziecie przeszkadza (przeszkadzali) 7. bd pisa (pisa/la) 8. bdziemy
mie (mieli/ay) 9. bdzie czesa (czesa) 10. bd prosi (prosi/la)
wicz. 6
1. bd myle (myla/a) 2. bdzie mwi (mwi) 3. bdziemy sucha (sucha-
li/y) 4. bdzie czu (czu) 5. bd dotyka (dotyka/a) 6. bdziesz zmywa (zmy-
wa/a) 7. bd mia si (mia/a si) 8. bd paka (paka/a) 9, bdzie
hodowa (hodowa) 10. bdziecie pamita (parnitali/y)
wicz. 7
I. bdziesz decydowa (decydowa) 2. bdzie robi (robi) 3. bdziesz musie
(musia/a) 4. bdziesz mie (mia/a), bdziesz robi (robi/a) 5. bd awanso
wa (awansowali) 6. bd jedzi (jedzili), bd eni si (enili si) 7. bd
8. bd mie (mia/a) 9. bdziesz, bdziesz 10. bdziesz siedzie (siedzia/a)
I I . bdziesz bra (bra/la), bdziesz spaca (spaca/a) 12. bd walczy (wal-
czy/a) 13. bdziesz przegrywa (przegrywa/a) 14. bdzie przeladowa (prze
ladowa) 15. bdziesz mc (mg/moga) 16. bdzie spotyka (spotykao) 17. b
dziesz mie (mia/a), bdziesz pragn (pragn/na), bdziesz mc (mg/
moga) 18. bd pilnowa (pilnowa/a) 19. bdziesz mc (mg)

& GDYBY STA SI CUD

wicz. 2
1. Gdyby by/la punktualny/a, nie musielibysmy/aybymy czeka na ciebie.
2* CJdybym umia/la gotowa, zaprosibym/abym was do siebie na obiad.
11, przedstawibym 12. gdyby, przestaliby 13. bybym, zapraszano by 14. rozma
wiano by, pito by 15. wiedziano by 16. miano by 17. lubiano by, szanowano by
18. widziano by 19. zaproponowano by 20, dano by 21. zatrudniono by 22. mogo
by 23. zarabiabym 24, mgbym 25. kupibym 26. wynajbym 27. zdobybym
28. posyabym 29. zrozumiaaby 30. zgodziaby 31. musiaby 32. gdyby

ZRBMY TO!

wicz. 2
1. kupcie 2. zacznij 3, zapa 4* mw 5. zaprocie 6. spdcie 7. daj 8. przestacie
wicz. 3
1. mw 2. budujmy 3, szanuj 4. ignorujcie 5. mdl si 6. bjmy 7. pytaj 8. zastanw
si 9. zgd si 10. graj
wicz. 4
1* Niech id! 2. Niech kupi! 3. Niech jedz! Niech wejdzie! 5. Nicch pi!
6. Nicch prbuje! 7. Niech suchaj 8. Nicch patrz! 9. Niech odpoczn! 10. Niech
umiera!
wicz. 5
1, Niech pan da mi spokj!
2* Niech pani zostanie ze mn!
3. Niech pan wrci jutro!
4* Niech pastwo siadaj tutaj!
5. Niech panie co zjedz!
6. Niech panowiejeszcze czekaj!
7 Nicch pan zacznie sam!
8, Niech pani koczy wreszcie!
9. Niech pastwo myl o nas!
10. Niech pani si wstydzi!
wicz. 6
(propozycje)
1. To ucz si! 2-To zjedzcie coi! 3, To przesta pali! 4. To pom mi! 5. Ogl si!
6. Prosz wsta! 7, Zmie j! 8. Umyj si! 9. Przepro mnie! 10. Wyjd za mnie (za
m)!
wicz. 7
1, schudnij 2>pytajcie 3. pij 4 zarb (poycz) 5, mwcie 6. suchaj 7. id 8. dzwo
9. krzycz, mw goniej 10. milcz
wicz. 8
1. czytaj 2. daj 3. chodmy* zrbmy, poddajmy 4. wcz 5. miejmy 6. pro, marnuj,
zaparz 7. zaparz, id, sprztnij, ugotuj 8, przesadzaj* zajmij 9. mw 10. pal, podno
11, zoi 12. we, id 13. przesta, rb, przeszkadzaj 14. bdzie 15. pomy
16. kad 17, bj, powiedz 18. domyl 19, poczekaj 20. zrb 21. zrbmy
wicz. 2
1. Niecay obiad zosta przeze mnie zjedzony.
2. Nie tylko Anna jest kochana przez Adama.
3. Stary dom jest odnawiany przez pastwa Nowakowskich.
4. Najwicej zamieszania jest robione przez ciebie.
5. Toasty s wznoszone dzisiaj tylko za twoje zdrowie.
6. Wycznie twoje rady s suchane przez Michaa.
7. Takie idiotyczne pomysy nie s akceptowane przez nikogo.
8. Nieme iimy przez mao kogo s teraz ogldane.
9.1-iteratura popularnonaukowajest czytana przez Mariusza najchtniej.
10. Przez kogo z nasjest ubiany Adam?
wicz. 3
1. Pan jest zawsze przez nas mile widziany.
2. To by przez nikogo niepodany incydent.
3. To nie jestjeszcze przemylana przez was decyzja.
4. Nigdy nie byem przez ycie rozpieszczany.
5. Czy to spotkanie moe by przeoone najutro?
6. Anna nigdy nie bdzie przez Adama zapomniana.
7. Nie wiem, czy bdzie ci kiedy znana odpowied.
8. Zawsze kiedy s zapraszani gocie, Adam jest pomijany.
wicz, 4
1. zostaa ugotowana 2.jest spowodowany 3> jest ogldany 4. zostaa zapomniana
5. s spotykane 6. jest urodzony 7. jest wychowana 8. jest niszczony 9. zosta
znaleziony 10.jest przeznaczony
wicz* 5
1. Chrzest zosta przyjty przez Mieszka 1w 966 roku.
2. Gniezno jest uznane przez Polakw za ich pierwsz stolic.
3. Pierwsza unia midzy Polakami a Litwinami zostaa zawarta w 1385 roku w Krewie.
4. Stolica zostaa przeniesiona z Krakowa do Warszawy przez krla Zygmunta III
Waz w 1596 roku.
5. W historii Polski, najwicej wojen byo prowadzonych z Turcj, Rosj i Szwecj.
6. Wiede zosta ocalony przed Turkami przez krla Jana Sobieskiego w 1683
roku.
7. Ostateczny rozbir Polski zosta dokonany przez Rosj, Prusy i Austri w 1795
roku.
8. Niepodlego zostaa odzyskana przez Polsk w roku 1918, po 123 latach zaborw.
9. W czasie ostatniej wojny wiatowej Polska bya okupowana przez hitlerowcw
przez sze lat.
10. Wasna historiajest z reguy dobrze znana Polakom.
wicz. 6
1. zostanie przeczytany 2. bd zauwaony 3. s podziwiane 4.jest niewypowiedzia
ny 5. zostaa odrzucona 6. zapomniane 7. zostay wypowiedziane, zostay spenio
ne 8. bd wyleczony 9. zosta wybaczony 10. zosta wybrany 11. byem kochany
8. dorcza 9. dorosn 10* dosuy 11. dowie 12. dotleni
wicz. 8
1. wypij 2. wypali 3. zjem 4. zrobi 5. napisaa 6. ogoli 7. wysucha 8. doczekali
9. upraa 10. wysa

17.JA NIE NADAJ

wicz. 2
1. naje 2. nachodzi 3. nazbiera 4. napracowa 5. narwaa 6. naczyta si
7. nasiedziaem si 8. naprodukowali
wicz. 3
1. napisa 2. naklei 3. nagrza 4. nalej 5* nady 6. napi 7. nakama
8. narysuj
wicz. 4
1. naradzi si 2. namwi 3. namydliem 4. nakupujesz 5. napatrze 6, nacieszy
7* nauczy 8. napeni
wicz. 5
1. nabrudzili 2. naby 3. nachyli 4. nacign 5. nada 6. nacierpia 7. nadarzya
8* nagra 9. najecha 10. nakry si 11. naley 12. nakarmi 13. nastaem 14. na
laduj 15. namiewaa 16. naszczeka
wicz* 6
1. nabra 2* nabia 3. nabrzmiewa 4. naciskaj 5. nagada 6. nagromadzio si
7. najmuje 8. nakaza 9* nakada 10* napady 11. napywaj
wicz. 8
1* nauczy 2. dotrzyma 3* zaprosi 4. wyrwa 5. dopisa 6. obchodzi 7. rozbia
8. odkry 9. przesyszaem 10. wymwi 11. zamrozimy 12. przerosnic

18. DLACZEGO PACZESZ?

wicz. 2
1* nadleciay 2. nadfrun 3* nadjechaa 4. nadcign 5. nadchodzi 6. nadbiega
7. nadpyny
wicz* 3
1. nadrobi 2. nadamaa 3. nadmieni 4. nadrobisz 5. nadesa 6. nadsuchiwa
7* nadpaca 8. nadskakujesz
wicz. 4
1. nadpenia 2. nadgryzy 3. nadplenia 4. nadrdzewia 5. nadpali
wicz. 6
s-, po-, w-, na-, roz-, po-, po-, prze-, z-, u-, wy-, z-, za-, od-, po-, po-, wy-, po-,
po-, u-, przy-, o-, z-
19. ZAWDJA K KADY INNY

wicz. 2
1. obsadzi 2. objechaem 3. opyn 4. otoczy 5. opada 6. opakowa 7. oblecia
8. obklejam 9. obchodzi 10. osuno si
wicz* 3
1. okama 2. objedz 3. ograe/a 4. oberwaa 5. opakiwalimy 6. obcia
7. obedr 8. obmwi 9. oprotestowali 10. obrzucilimy
wicz. 4
1. opracowaa 2. omwimy 3. opisa 4. obdarowa 5. obdzwoniem 6. obfotografo
wa 7. obliczy 8. obcia
wicz. 6
1. prze- 2. za- 3. za- 4. u- 5. prze- 6, za- 7. u-, roz- 8. prze- 9. prze-10. wy-, s-

20. MUSIMY ODPOCZ

wicz. 2
1. odprowadzi 2. odleci 3. odbiega 4. odnie 5. odjedziemy 6. odfruwaj
7. odwrci 8. odchodzisz
wicz 3
L odkupi 2. odpisa 3. odrosn 4. odpracuj 5. odespa 6. odpowiedzie
7. odbudowa 8, odbyem 9. odmroziem
wicz. 4
1. odmwisz 2. oduczy 3. odczyta 4. odczekam 5. odsucham 6. odpiewa
7* odsiedzie
wicz. 6
l.za- 2.po- 3. po- 4. do- 5. u- 6. wy- 7. przy- 8. z-

2L WYSTARCZY POPATRZE

wicz. 2
1. posucha % potaczymy 3. poczytasz 4. potrwa 5. polee 6. pospacerowa
7. posiedzimy 8. posta 9. pospa 10. porozmawia
wicz. 3
1. posypa 2. poweselaa 3. pokocha 4. poplami 5. poczu si 6. pojad 7. pop
kaa 8. popyn 9. pokry 10. pobrudzi 11. poczeka 12. pomyle
wicz. 4
1. pocaowa 2. powita 3. poegna 4, pobudzi 5. pochwali 6. ponosisz
wicz. 6
za-, wy-, po-, za-, od-, za-, za-, za-, za-, za-, przy-, prze-, za-, wy-, wy-, za-, za-, z-,
za-, po-, po-, po-, po-, prze-, wy-, po-
wicz 2
1. przyfruny 2. przylecia 3. przyj 4. przykleisz 5. przybyo 6. przysun 7. przynie
8. przychodzi 9. przybiega 10. przyprowad 11. przyjecha 12. przyszy
wicz. 3
1. przygotowa 2. przypudrowa 3. przytrzyma 4. przypatrze 5. przyciskam 6. przy
suchuj si 7. przysuysz 8. przyuczy 9. przypal
wicz. 4
1. przyjecha 2. przywita 3. przypodoba 4. przymawia 5. przytrze 6, przytkn
7. przyprszy 8, przygotowa
wicz. 6
l.na- 2.do- 3.za- 4. za-, przy* 5.do-, przy- 6.do- 7. za- 8. do- 9. po-, roz- 10. za
li, po- 12. na- 13. przy- 14. za-, u-

25. NIE ROZDZIERAJMY SZAT

wicz. 2
1. rozjechali si 2. roztopi 3. roznosi si 4. rozsta 5. rozlecia 6. rozbiegy
7. rozlaa 8, rozchodzi
wicz. 3
1. rozszerzy 2. rozmnoy 3. rozkupili 4. rozdawa 5. rozchorowaem 6. rozwiza
7 rozmyla 8. rozerwaa 9. rozbuduje 10. rozbi
wicz. 4
1. rozerwa 2, rozwidnia 3. rozjania 4. rozgada 5. rozgrza 6. rozkocha 7. roz
promienia 8. rozwodzi 9. rozmy 10. roznosi
wicz.
1. uj 2. wyj 3. zaj 4. podj 5. przyj 6. poj 7. naj 8. obj 9. odj
10. przej

26. NIE BD UDAWA

wicz. 2
1. uczesa 2* ugotowa 3. ukara 4. upra 5. umyj 6. uprosi 7. uszed 8. usun
wicz. 3
1. uszy 2. usta 3* urobi 4. ukochaem 5. ubawi 6. upatrzya 7. uywa 8* umiali
si 9, uton
wicz. 4
l.uty % usn 3. ubyo 4. uzbiera 5. ulee 6. udaj 7. ukroisz 8. usiedzie
9. uszanowa 10. uwierzy
wicz. 6
1. oglda 2. ogldaa 3. wyglda 4. zaglda 5. podglda 6. doglda 7. przyglda
8. przyglda 9. przeglda

27, WCIGAJCY ZAWD

wicz. 2
1 wsiadaj % wpyn 3. wej 4. wlecia 5. wjecha 6. wbieg 7, wla 8. wstali
wicz. 3
1. wdrapa si 2. wczyta 3. wpad 4* wcelowaa 5. wprosi 6. wda 7. wczu
8, wpisa 9. wepchn 10. wkrci
wicz. 4
1. wsadzia 2, wskoczy 3. wpoili 4* wciera 5. wgra 6. wrobi 7. wmwi 8. wsucha
wicz. 6
1. po- 2. po- 3. za- 4. za- 5. za- 6. wy- 7. wy- 8. wy- 9. od- 10. od- 11. od- 12. do- 13. na-
14. na- 15* pod- 16. w- 17* ob- 18. z- 19. u- 20. ob- 21.przy-

2& MCZYZNA, KTRY WYBUCHA

wicz. 2
1. wyspa 2. wysuszy 3* wybieg 4. wyrywa 5. wyrzuca 6. wypisa 7. wypyn
8* wyciga
wicz 3
1. wyleczy 2. wygra 3. wyprosi 4. wyliza 5. wypacze 6. wytru 7. wykoczy
8. wytrwa 9. wymwi 10. wyrzebi
wicz. 4
1. wybra 2. wypali 3. wyprodukowano 4. wygospodaruj 5* wydaa 6* wymyl
7. wygadaa 8. wypij 9. wyda 10. wykonaa 11. wysuchaj
wicz. 6
1. nalegajcie 2. podlega 3. zalegam 4. ulega 5. polega 6. poleg 7* dolega
8* przylega 9. wylegy 10. ulego

29.JU L TUTAJ: ZOSTAN

wicz. 2
1. zgubiem 2. zbi 3* zje 4zszy 5. zczy 6* zmy 7. zdziwi 8* zrobi
wicz. 3
1. zwraca 2. zwrci 3. schodzi 4* zej 5, zjedzi 6. zjecha 7. zbiega 8. zbieg
9. zleciao 10. sfrun
wicz, 4
1. skoczy 2. zgoli 3. zmwio 4, schowaa 5. zmarnowa 6. zbywa 7. spisa
8. zbudowa 9. zwariowa 10. zamaa
wicz. 6
1. prze- 2. po- 3. po- 4. na- 5. przy-, od- 6. u- 7. u- 8. z- 9. z- 10. po- 11. z-

30. DLACZEGO ZAPOMINAMY?

wicz. 2
1. zakopa 2. zaprzestay 3. zaci 4. zapaka 5. zahamowa 6. zamwiem
7. zaszkodzi 8. zaofiarowaa
wicz. 3
1. zasuchali 2. zabudowali 3. zabolao 4. zachorowa 5. zarosn 6. zasiedziaem
7. zabm 8. zabysn 9. zagrzeba 10. zapragnie
wicz. 4
1. zamiaem 2. zanudzimy 3. zamieszka 4. zabrudzi 5. zala 6. zastrzeli 7. zapo
wiedzia 8. zagapia 9. zazibi 10. zagotowaa
wicz. 6
przy-, wy-, wy-, po-, za-, za-, za-, po-, prze-, roz-, za-, przy-, wy*, po-, przy-,
na-, do-, prze-, za-, na-, przy-

31. KIEDY BYO INACZEJ

wicz. 2
1. kochano 2. napisano 3. pracowano 4. mylano 5. grano 6. dyskutowano
7. tolerowano 8. kupowano 9. pytano 10. wystawiano
wicz. 3
1. mwiono 2. zaproszono 3. przywieziono 4. noszono 5. taczono 6. postanowio
no 7. zgodzono 8. zrobiono 9. sprzedano 10. zabroniono
wicz. 4
1. zaczto 2. umyto 3. wypito 4. zabito 5. zamknito 6. przesunito 7. odkryto
8. uszyto
wicz 5
byo, pomagano, mylano, bawiono si, taczono, piewano, lubiano, pito, yo,
pracowano, patrzono, jedzio, podrowao, zostawao, wychowywao, gotowao,
jedzono, pieczono, robiono, budowano, pisano, byo, czytano, chodzono, widzia
o, pi, zmienia si
32. TWJ KOCHAJCY M

wicz. 2
1. pracujcych 2* mieszkajcy 3. lubicym 4. biorcych 5. studiujcych 6. pal
cych 7. picej 8. piewajcych 9. mwicy 10. spacerujcych
wicz. 3
1. mijajcy 2. jadcy 3. pachncy 4. rosnce 5. rozmawiajce 6. interesujca
7. denerwujca 8. stajca
wicz. 4
1. padajcy 2* grajcy 3. ubierajce si 4. wiszcy 5. taczcy 6. ogldajcy 7. uczca
si 8. badajcy
wicz. 5
zachwycajca, patrzca, gotujca, sprztajca, czekajca, niekoczcym si, niepy-
tajcc, fascynujcy, bdcy, wydajc, mylca, rozumiejca, zarabiajcym, oszcz
dzajca, mijajcy, yczcy, nic majcym, mieszkajca, starzejca si, decydujcy,
interesujcy, majcy, lubicy, znaczcy, kochajcy

33. NIE JESTEM ZADOWOLONY

wicz. 2
1. ubrana 2. zakochany 3. przemylany 4. usyszany 5. uczesany 6. wychowywane
7. czytana 8. zbadane 9. namalowany 10. przygotowany 11, rozwizany 12. grane
wicz. 3
1. nakrcony 2. spniajcy si 3. zaproszony 4. opalony 5. ozdobiony 6. ogolony
7. zadowolony 8. pieczona 9. zamylony 10. zamwiony
wicz. 4
1. umiechnity 2, wypoczty 3. zmoknita 4. zamknity 5. dty 6. umyte 7. rozbity
8. rozpoczty 9. podarty 10* otwarte
wicz. 5
zadowolony, zmczony, przypalony, zrobiony, niesprztany, niemyte, nieprasowa-
ne, zdenerwowany, zajty* zakochana, ubrana, umeblowane, kupiony, oszukany,
wychowany, zapakana, omwiony, noszony, chwalony, kochany, szanowany, kar
miony

34 . ZAPOMINAJC O WSZYSTKIM

wicz. 2
1. piszc 2. golc si 3. czytajc 4. czeszc si 5, palc 6. mylc 7. grajc 8. wracajc
9. czekajc 10. pic 11. zdajc 12. idc
wicz. 3
1. umywszy si 2. podpisawszy 3. skoczywszy 4. spojrzawszy 5. zrobiwszy 6. kupiw
szy 7. usyszawszy 8. zamknwszy
wicz. 4
1. przyjechawszy 2. przyleciawszy 3. usiadszy 4. obudziwszy si 5. wyspawszy si
6. umeblowawszy
wicz. 5
1. bdc 2. zostajc 3. przestajc 4. pomagajc
wicz. 6
czekajc, spacerujc, spogldajc, pijc, palc, wczywszy, uspokoiwszy si,
siadajc, zapomniawszy, miejc si, krzyczc, zobaczywszy, majc, widzc, zarabia
jc, kibicujc, zrozumiawszy, straciwszy, wstajc, kopic, czekajc, znalazszy si,
wracajc

35. ZAWRACANIE GOWY

wicz. 2
1. czytanie 2. wstawanie 3. sprztanie 4. studiowanie 5. zachowanie 6. poegna
nie 7. ubieranie si 8, poyczanie 9. dojedanie 10* suchanie
wicz, 3
1. niesienie 2. uczenie si 3. palenie 4. mylenie 5. znalezienie 6. leenie
7. chodzenie Ujedzenie 9. siedzenie 10. golenie si
wicz. 4
1. mycie 2* picie 3. przyjcie 4. ycie 5. otwarcie 6. tycie 7. zanicie 8. wzicie
wicz. 5
L rekomendacja 2. dominacja 3. prezentacja 4. specjalizacja 5. adoracja 6* kolo
nizacja 7. dewaluacja 8. instalacja 9. wariacja 10. okupacja
wicz. 6
1. powiedzenia 2. mylenia 3. suchania 4. pisania 5. kupienia 6. skoczeniu
7. spotkaniu 8. opalaniu si 9. taczeniu 10. zastanowieniu si
wicz. 7
1. umiejtno 2* moliwo 3.ch 4. przyja 5. wahanie 6. lot 7. spacer 8. al
9. ruch 10. kaszel
wicz. 8
1. transportowa 2. handlowa 3. startowa 4. brakowa 5. gwaci 6. skaka
7. paka 8. sucha 9. piewa 10. spiera si 11. straszy 12. zazdroci 13. bole
14. pamita 15. brudzi 16. rozdzieli 17. drukowa 18. pyn 19. unika
20. umiecha si
wicz. 9
palenie, picie, siedzenie, chodzenie, wstawanie, golenie si, czesanie, biega
nia, toczenia si, zarabianie, ycic, spanie, ubieranie si, jedzenie, czytanie,
rozmylanie, suchanie, rozumienie, fascynowanie si, kochanie, dominacja,
chodzenie, ogldanie, pisanie, kupowanie, bywanie, zapraszanie, penetracja,
zawracanie, rozstanie, wyzwolenie, wyzdrowienie, marnowanie, denerwowanie
si, osiganie, dochodzenie, zrozumienie, adoracja

Vous aimerez peut-être aussi