ENERGIE

TEKST: Elien Haentjens

woonreportage FOTOS: Liesbet Goetschalckx

Vriendelijk voor energie n budget

Voor het concept van deze woning
zijn enkele bijzondere keuzes
gemaakt. Zo is ze opgetrokken rond
een staalstructuur, waaraan ze haar
grote flexibiliteit en openheid dankt.
Bovendien bevindt de woning zich
deels onder de grond.

B ij de aanvang van dit project hadden de bewoners enkele

duidelijk omschreven wensen. Zo wilde de bouwheer graag
met een staalstructuur werken, aangezien hij in de staalsector
werkt. Bovendien wilden de bewoners ook ten volle van het uit-
zicht over de achtergelegen velden genieten. Daarom wilden ze
dat de leefruimtes hoger lagen. Met dat doel voor ogen wilden
ze de slaapkamers deels onder de grond inplanten. Dat is me-
teen een van de redenen waarom we bij architecte Sarah
Theeuws zijn terechtgekomen, vertelt Bob Boons. Ook haar
kantoor bevindt zich voor een deel onder de grond. Bovendien
apprecieerden we de hedendaagse stijl van haar ontwerpen. Tij-
dens het ontwerpproces heeft Sarah bewezen dat ze out of the
box kan denken. Samen met de aannemer heeft ze van onze
woning een droom gemaakt. Tot op de dag van vandaag heb-
ben we niets kunnen bedenken dat we anders zouden doen.
Oorspronkelijk was het de bedoeling om ook de garage onder
te brengen in de woning, maar uiteindelijk opteerde het paar
voor een garage buiten de woning ten voordele van een groter
terras. Dat terras meet een dertig vierkante meter en maakt in-
tegraal deel uit van het rechthoekige volume. Om dat rechte blok
een speelser karakter te geven, werkte de architecte met verschil-
lende zwarttinten en integreerde ze de loopbrug aan de voor-
zijde.

1 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 2
 ENERGIE

woonreportage

Terwijl in een standaardwoning de warmte

naar de slaapvertrekken stijgt, stijgt ze bij
2
ons naar de leefruimte.
3

1 Dankzij het gebruik

van de staalstruc-
tuur heeft het terras
geen steunende
kolom meer nodig.
De slaapkamers
2 bevinden zich half
onder de grond.
Daardoor blijft het
er in de zomer
lekker fris en in de
winter aangenaam
warm.
Een metalen
3 loopbrug geeft
toegang tot de hal
en breekt meteen
het strakke karakter
van de gevel.
Bovendien laat de
brug toe de woning
ook met een buggy
of rolstoel makkelijk
te betreden.
1

Staalstructuur probleem. Het oplossen van de bouwknopen in de staalstruc-

Inplanting
Om voluit van het uitzicht te kunnen genieten, koos het kop-
pel ervoor hun leefruimtes 1,35 meter boven de grond in te
planten. Daardoor kunnen we van op het terras tot 300 meter
ver kijken, zegt Boons. Ook op het vlak van energie biedt die
keuze voordelen. Zo bedraagt de temperatuur in het deel
onder de grond tijdens de winter tussen 0 en 4 graden, terwijl
de temperatuur van het deel boven de grond kan schomme-
len tussen 0 en -20 graden. Daardoor kunnen we de tempe-
ratuur in onze slaapkamers gemakkelijker stabiel houden. In
de winter blijft het er lekker warm en in de zomer aangenaam
fris. Terwijl in een standaardwoning de warmte naar de slaap-
vertrekken stijgt, stijgt ze bij ons dus naar de leefruimte.
Hoewel die oplossing eenvoudig klinkt, vergt ze heel wat ken-
nis, overleg en planning. Eerst en vooral is het belangrijk om
iemand te vinden die perfect weet hoe hij zon betonkelder
moet gieten. Alle openingen moeten meteen worden mee-
gegoten. Dat is allesbehalve eenvoudig, legt architecte Sarah
Theeuws uit. Bovendien is het belangrijk de betonmuren
goed te isoleren. In dit geval is de isolatie langs buiten aange-
bracht, tussen de muur en de aarde.
Om genoeg licht in de slaapvertrekken te krijgen voorzag de
architecte extra veel ramen. Aan licht is er absoluut geen ge-
brek op de benedenverdieping, stelt ze. En terwijl een nor-
male woning 6,20 meter hoog is, is deze slechts 4,80 meter
hoog. Hoewel het bovengrondse volume erg klein is, biedt de
woning een grotere woonoppervlakte dan een standaard-
woning.
Op de betonnen basis werd de staalstructuur ingeplant. Aan-
gezien we vertrokken zijn van de industrile staalbouw, was het
moeilijkste aan dit project de omzetting van de industrile ken-
merken naar die voor een gewone woning. Want in de industrie-
bouw liggen de isolatie-eisen bijvoorbeeld veel lager en is er
minder nood aan detaillering. Zo moesten we onder meer met
de raamfabrikant afstemmen. We hebben op voorhand dus heel
vaak samengezeten met de bouwheer en de aannemer, vertelt
Sarah Theeuws. Maar eens we begonnen zijn met bouwen, ging
het wel bijzonder snel. In amper een week stond de staalstruc-
tuur er en de woning was wind- en waterdicht in minder dan
de helft van de tijd van een normale woning.
Hoewel het bouwproces dus bijzonder vlot is verlopen,
creerde de staalstructuur op een gegeven moment wel een
tuur vormde een huzarenstukje, aangezien een staalstructuur
geen standaard bouwtechniek is. Vooral aan de ramen en deu-
ren leidde dat tot problemen. Uiteindelijk hebben we het op-
gelost door rond de ramen en deuren isolatiemateriaal aan het
brengen op het staal, met daarrond nog een houten frame,
vertelt Bob Boons.
Bovendien dankt de woning haar openheid aan de keuze voor
een staalstructuur. In de woning zelf is geen enkele muur mas-
sief, ze zijn alle uit Gyproc opgetrokken. Vaak zijn er zelfs hele-
maal geen muren. Dat resulteert niet alleen in een grote
openheid, maar ook in een grote flexibiliteit van de leefruimtes.
Daarmee is meteen een andere wens van de bewoners inge-
vuld. Ook het terras heeft dankzij het gebruik van de staalstruc-
tuur trouwens geen extra ondersteunende kolom meer nodig.

3 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 4
 ENERGIE

woonreportage

1 De gevel is bekleed met Kingspan-sandwichpanelen van

negentig centimeter. Die bepaalden meteen ook de
maatvoering voor de hele woning.
2 Dankzij de grote ramen en de hogere inplanting van het huis
kunnen de bewoners vanuit de leefruimte volop genieten van
het zicht op de omgeving.

1 2

Industrile materialen 5
Aangezien de bewoners de industrile lijn van de staalstructuur
wilden doortrekken, opteerde de architecte ook voor andere in- Orintatie
dustrile, eenvoudig ogende materialen. Voor de afwerking van Aangezien de orintatie van de woning niet ideaal is de achter-
de buitenzijde kozen we voor zwarte Kingspan-sandwichpane- zijde is naar het noordoosten gericht heeft de architecte op
len. Die hebben meteen de maatvoering van de hele woning weldoordachte plaatsen extra ramen voorzien. Zo zijn er in de 3 De bouwheer wilde graag
een zo open mogelijke
bepaald, zowel langs buiten als langs binnen. Op die manier ont- leefruimte ramen geplaatst om s avonds licht binnen te krijgen. woning. Dankzij de keuze
stond een voortdurende wisselwerking tussen binnen en buiten. Een ander voorbeeld is het extra raam in de keuken, waardoor s voor een staalstructuur zijn
er geen dragende
Zo zijn de ramen telkens negentig centimeter breed, of een ochtends heel mooi licht binnenvalt. De glasoppervlakte is in binnenmuren nodig.
De flexibiliteit is enorm.
meervoud daarvan, stelt Theeuws. deze woning groter dan in een standaardwoning. De inplanting
4 Om het strakke effect te
Ook voor de afwerking van de dakvloer van het platte dak werd van die ramen moesten we al tijdens de ruwbouw nauwkeurig behouden en zoveel
voor het industrieel ogende materiaal steeldeck gekozen. Boven- plannen, vertelt Sarah Theeuws. Ze moesten zich inpassen in de mogelijk kleinigheden aan
het oog te onttrekken,
dien zijn de trapeziumvormige dakplaten veel lichter dan die maatvoering bepaald door de sandwichpanelen. Op basis van voorzag de architecte
enorm veel bergruimte.
voor private woningbouw. Voor de waterdichting van het platte het keukenraam hebben we daarna bijvoorbeeld het concept
5 Dankzij de inplanting van
dak werd voor EPDM gekozen. Binnenin werd de staalstructuur voor de keuken uitgetekend. Alles in de keuken is mooi uitgelijnd deze ramen valt ook s
bekleed met Gyproc, waaruit ook de binnenmuren werden op- op dat raam. Nadien heeft een keukenbouwer het geheel tech- avonds zonlicht binnen in
de leefruimte.
getrokken. nisch uitgevoerd.

5 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 6
 ENERGIE
U vindt meer fotos op
PROJECTINFO
woonreportage www.ikgabouwen.be

ONTWERP STERKE PUNTEN

1 De trap is volledig uit Corian Volgens de architect
gemaakt. Ir. architect Sarah Theeuws
In verhouding tot de bruikbare
Dankzij de doorgang kunnen Tramstraat 8
2 2260 Westerlo woonoppervlakte is deze woning
de bewoners gemakkelijk
naar de dressing en de 014869889 erg compact. Alles blijft binnen het
badkamer wandelen. Als er voorgeschreven, rechthoekige
later kinderen komen, kunnen info@sarahtheeuws.be
www.sarahtheeuws.be volume.
die langs een deur vanuit de
gang de badkamer in. Ondanks de minder gunstige
orintatie is de woning erg licht.
Dankzij de keuze om de woning
hoger in te planten hebben de
bewoners een prachtig zicht over
TECHNISCHE FICHE de achterliggende tuin n blijft het
in de slaapkamers tijdens de
Type woning: open bebouwing zomermaanden lekker fris.
Bouwjaar: 2011 De keuze voor de industrile
Bouwmethode: staalskeletwoning bouwwijze heeft tijdens het
Beschikbare woonoppervlakte: 226 vierkante meter bouwproces voor heel wat
K-waarde: 30 tijdswinst gezorgd.
E-waarde: 36
Gebruikte materialen: aluminium Reynaers-
1 profielen CS86 HI met driedubbel glas, gegoten
betonkelder, gelakt glas, aluminium, Corian voor
de badkamer, keuken en trap, polyurethaanvloer
op gelijkvloers
2
Technische installaties: lucht/water-warmtepomp,
zonneboiler, fotovoltasche zonnepanelen,
Energie vloerverwarming
Hoewel deze woning officieel niet voldoet aan de eisen om een
passief- of lage-energiewoning te zijn, is het in de praktijk toch
een nulenergiewoning. In twee jaar tijd hebben we slechts de
GELIJKVLOERS VERDIEPING
huur van de meter betaald voor onze elektriciteit, stelt Bob
Boons. Zelfs als alle privverbruik al gedekt is, hebben we nog
TE
elektrische reserves over. En dan maken we nog niet eens ge- SK SK
bruik van onze zonnecollector, die nog niet is genstalleerd. Al
zal dat wellicht wel veranderen als we ooit kinderen krijgen, ver- EP
telt Boons. BE Berging
BK Badkamer
Met zijn woning wil Bob Boons bewijzen dat een energiezuinige DR BR Bureau
SA SK
woning niet per se heel duur moet zijn. Deze woning is een uit- DR Dressing
EP Eetplaats
drukking van mijn filosofie. Ze is budgetvriendelijk maar scoort KE Keuken
op het vlak van isolatiewaarde en rendement toch beter dan een KE PR Polyvalente ruimte
BK SA Salon
nulenergiewoning. Zo hebben we bewust voor de energiezui- BE SK Slaapkamer
nige, half ondergrondse verdieping gekozen. We hebben ook TE Terras
TR Technische ruimte
een lucht/water-warmtepomp van 8 kilowatt genstalleerd. WP Wasplaats
Dankzij de elektrische vloerverwarming is het overal constant BR PR WC Toilet
BE
21,5 graden. Bovendien hebben we achteraan bewust geen WC
WP/TR
schuifraam geplaatst, maar een vast raam dat op twee plaatsen 1 m2
open kan. Overal hebben we luchtdichte dorpels geplaatst. Zo
verzekeren we de luchtdichtheid en beperken we dus het ener-
gieverlies, besluit Boons.

7 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 IkgaBouwen & Renoveren maart 2015 8