Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Mann Insurance Br
Insurance ok
Broker
oker
MANN@GGIABA.COM
s Inc
ers Inc..
Gurcharan Singh Mann
CA DRE Lic.#01180969 CA DRE# 00966763 4123 Dyer St., #230, Union City, CA 94587
Punjab Times, Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 20451 N Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
gurduafrf iswK tYNpl bykrjLPIlz dy Audm nfl gurU nfnk pRkfsL purb nUM smripq sjfey gey ngr kIrqn ivc hfjr sMgqF (irport agly hPqy) qsvIr: EmnI vIzIE
Just Sold
1. 2605 Glen Cotswold Ct., 12. 2775 Caminito Ave,
San Jose, CA 95148 Yuba City, CA 95991
2. 59 Dunfirth Dr., 13. 2497 Glen Exter Way,
Hayward, CA 94542 San Jose, CA 95148
3. 1806 Cornwall Court, 6. 840 Havasu Court, 9. 1345 Bridgecreek Way, 14. 5828 Newgate Ct.,
Lathrop, CA 95330 Livermore, CA 94550 Hayward, CA 94544 San Jose, CA 95138
4. 3284 Faith Court, 7. 8500 Vista Brook Dr., 10. 3322 Jericho ln, 15. 3897 Mars Ct,
San Jose, CA 95127 Elk Grove, CA 95624 San Jose, CA 95117 San Jose, CA 95135
5. 39951 Fremont Blvd, #226 8. 4918 Plaza Escuela Dr., 11. 2365 Clairette Place, 16. 133 Orchard Park Pl.,
Fremont, CA 94536 Santa Clara, CA 95054 Manteca, CA 95337 Hayward, CA 94544
bfdlF vwlNo pYrF isr hox leI muV srgrmI aOrq ny pfvy nfl
bMnIH iksmq!
cMzIgVH: pMjfb dI swqf Auqy iek nfl vw z y aqy Co t y bfdl dI hI mo h r
dhfkf kfb rhy R o m xI akflI dl hY . R o m xI akflI dl dI nvIN sU c I qo N vrjInIaf: iek aOrq dI qIjI
dy pRDfn suKbIr isMG bfdl vwloN ieh gw l vI sfhmxy afAu N d I hY ik vfr lftrI lwgI hY. Auh vI kOx bxygf
pfrtI ahu d y d frF dIaF inXu k qIaF df aihm ahudy suKbIr bfdl dy kroVpqI dy sB qoN vwzy ienfm qoN 5 guxf
dO r u r U kIqf igaf hY . lM G IaF ivDfn krIbIaF hI imly hn. bfdl pirvfr iafdf. ieh aOrq amrIkf dy vrjInIaf
sBf co x F c akflI dl ieiqhfsk dy krIbI irqydfrF ivcoN ibkrm isMG ihr dI rihx vflI hY.
Jtkf lw g f sI ikAu N i k Au s dy mih mjITIaf qy afdy pRqfp isMG kYroN vI vrjInIaf dI bRYNzf jYNtrI df ieh
15 Au m Idvfr ijw q y sn aqy ivro D I vwzy ahudy hfsl krn vfilaF ivc supnf iek jF do vfr nhIN blik iqMn
iDr df drjf vI nsIb nhIN ho i eaf fml hn. nvyN ahudydfrF dI sUcI ivc vfr pUrf hoieaf hY. bRYNzf ny cfrlotsivl
sI. sdn dy 10 sfl ny q f rihx bfad keI aijhy akflI afgUaF dy nF vI ivc 50 aYks mnI itkt KrIidaf. Auh
pR k f isM G bfdl ny ivDfn sBf ivc fml hn, ijnHF df nF keI ivvfdF nfl ies qoN axjfx sI ik Auh ies dI lwkI
ajy qfeIN pY r nhIN pfieaf hY . akflI juiVaf irhf hY. ivnr bxn jf rhI hY. Aus ny lfprvfhI
dl dU j f Jtkf gu r dfspu r sM s dI akflI dl dy iek sInIar afgU nfl ies skRYc kr idwqf qy iPr Aus
hlky dI imnI co x c nmo Ijnk Kuwisaf vwkfr hfsl krnf vwzI cuxOqI ny ahudydfrF dI cox bfry itwpxI kIqI ieh aihsfs hoieaf ik ieh ikMnf vwzf
hfr kfrn lw g f. ik pfrtI aM d r aksr iehI ru J fn ienfm sI. bRYNzf ny hux qwk iqMn- 5,000
cM z IgVH : swqf qoN lFBy hoey RomxI akflI dl leI ies smyN Kuwisaf vkfr
ienH F JtikaF bfad Co t y bfdl irhf hY ik sInIar afgU a F dI afpsI zflr, 500 zflr qy 50,00,000 zflr
hfsl krnf vwzI cuxOqI hY. sUby c kYptn amirMdr isMG dI srkfr dy gTn
ny pfrtI dy jQy b M d k ZFcy df gTn sihmqI nfl hI ahudydfrF dIaF dIaF lftrIaF ijwqIaF hn.
bfad lokF swqf qbdIlI df koeI Kfs aihsfs nhIN hoieaf. lokF c kFgrs
u r U kr idw q f hY . ivDfn sBf ivc inXu k qIaF kIqIaF jFdIaF rhIaF BfrqI krMsI muqfbk ieh rkm
srkfr pRqI nfrfgI hox kfrn akflI dl swqf ivroDI ruK df lfB imlx df
ivroDI iDr df drjf pRfpq afm afdmI hn. ieh pihlI vfr ho i eaf hY ik qkrIbn 33 kroV dy brfbr hY jo kOx
anumfn lfieaf jf irhf hY. ivDfn sBf coxF bfad ijs qrHF akflI nyqfvF ny ruK
pfrtI dy gM B Ir sM k t df ikfr ho x sInIar afgU a F dI ahu d y d frF dIaF bxygf kroVpqI oa ivc imlx vflI sB
aKiqafr kIqf hY Aus qoN iehI iswD huMdf hY ik akflI dl aMqr Jfq dI QF srkfr
kfrn akflI dl dy ahu d y d frF dIaF inXu k qIaF dy mfmly c ko e I BU i mkf qoN vwz ienfmI rkm 7 kroV qoN krIb pMj
pRqI nfrfgI df lfB lYx leI hI or amfeI kr irhf hY. afm afdmI pfrtI dI
inXu k qIaF df ivly x krnf bxdf idKfeI nhIN dy rhI. ies afgU ny ieQo N guxf vDyry hY. hux bRYNzf kol ienHF pYisaF
pkV vI lokF Auqy iZwlI huMdI jf rhI hY. ivroDI iDr dy nyqf suKpfl isMG Kihrf dy
hY. iehI qwQ sfhmxy afieaf ik qw k ikhf ik lM G IaF ivDfn sBf co x F lYx dy do ivklp sn. iek ieh ik
kfnI lVfeI c iGrn bfad ies pfrtI dI hflq qrsXog ho geI hY.
akflI dl dI nvIN tIm qy pU r I qrH F c ivvfdq ipCo k V vfly keI afgU a F Auh ieh pYsy ieko smyN lY lvy jF iPr 30
kfrn pfrtI isafsI qOr Auqy sfl qwk ikqF rfhIN Aus ieh rkm dy
AuqrI rfjF coN pMjfb zyNgU dI sB qoN vwD mfr nu k sfn Jw l xf ipaf sI pr pfrtI ny
glqIaF qo N ko e I sbk nhIN ilaf.
idwqI jfvy. bRYNzf ny tYks bcfAux leI
dUjf ivklp hI cuixaf.
cMzIgVH: AuqrI rfjF ivcoN pMjfb rhI hY. ieh aMkVy nYnl vftr bOrn qyI nfl Aupr jf skdI hY. muhflI ivc
sB qoN burI qrHF zyNgU dI mfr hyT afieaf
hY. pUry Bfrq ivcoN kyrlf, krnftkf aqy
izI kMtrol pRogrfm` qoN hfsl kIqy
gey hn.
zyNgU dy mrIF dI igxqI 2223 aqy
pitaflf ivc 2052 qwk puwj geI hY.
BfrqI amrIkI vwlNo jI[pI[
qfimlnfzU Cwz ky zyNgU dy mrIF dI
igxqI sB qoN vwD pMjfb ivc hY. pMjfb
huiafrpur ivc zyNgU
dy mrI 1219 aqy aYs[ kVf` lfhux dI mMg
ivc zyNgU dy rofnf ZfeI sO qoN iqMn sO luiDafxf ivc 871
inAU Xfrk: amrIkI zfktrF monItirMg bryslYWt kwt idwqf jfvy.
mrI hspqflF ivc af rhy hn qy ienHF hn. hflFik luiDafxf
vw Z I dy ky drd invfrk go l IaF dI kpUr dy vkIl ny adflq c ikhf ik
mrIF dI igxqI 13000 twp geI hY, afbfdI pwKoN awgy aqy
vw D zo ilKx leI mjbU r krn dy sYr krn vfly 74 sflf kpUr leI ieh
jo ipCly iqMn sfl nfloN vwD hY. ishq sPfeI dy mfmly ivc
doI qy BfrqI amrIkI bryslYWt vwzf boJ hY.
ivBfg ny hor wkI mrIF dI igxqI ipwCy hY. kpUrQlf ivc
PfrmfisAUtIkl kMpnI dy mflk jOhn
17000 dwsI hY. 869, PiqhgVH
ishq ivBfg df kihxf hY ik ijs sfihb ivc 611,
kpUr ny Kud inrdo dwsidaF adflq pMjfb aYNz isMD bYNk ny
ikhf hY ik jI[pI[aYs[ rfhIN qoVy kmfeI dy irkfrz
qrHF df mOsm cwl irhf hY, Aus ivc hfly pTfnkot ivc 577,
ingrfnI rw K x vflf Au s df bry s lY W t
do hPqy zyNgU dy Kqm hox dI sMBfvnf mfnsf ivc 531, nvIN idwlI: pMjfb aYNz isMD bYNk
(kVf) htfieaf jfvy.
nr nhIN af rhI. Bfrq ivcoN pMjfb ivc iPropur ivc 517, ny 30-9-2017 Kqm hoeI iqmfhI/
kpUr aYrIonf aDfrq zrwg kMpnI
zyNgU dy mrIF dI igxqI cOQy nMbr Auqy hY mogf `c 463, sMgrUr arD sflfnf ivwqI nqIjy aYlfny, ijnHF
ieniss QYryipAUitks ieMk df bfnI hY.
hflFik ieh afkfr aqy afbfdI dy ihsfb ivc 405, biTMzf ivc muqfbk bYNk ny 19[32 PIsdI dI sflfnf
ieh kMpnI PYNtfnfiel nF dI sprya
nfl bhuq Cotf hY. kyrlf ivc zyNgU dy pMjfb ivc zyNgU nfl sB qoN iafdf 432, jlMDr ivc 374, PrIdkot ivc dr nfl vfDf drj kridaF 358[59
bxfAuNdI hY, jo kYNsr dy rogIaF huMdI
19474 mrI sfhmxy afey hn. mfVf hfl cMzIgVH nfl lwgdy sfP-suQry` 285, mukqsr ivc 282, ropV ivc kroV df lfB pRfpq kIqf hY.
isry dI pIV mOky hI idwqI jFdI hY.
qfimlnfzU ivc mrIF dI igxqI 19116 ihr muhflI df hY. muwK mMqrI kYptn 287, brnflf 221, gurdfspur ivc ipCly sfl dI iqmfhI dy mu k fbly
aYP[bI[afeI[ ny kpUr ipCly mhIny
hY jdik krnftkf ivc mrIF dI igxqI amirMdr isMG aqy ishq mMqrI bRhm 206, nvF ihr ivc 201, Pfilkf ies sfl ku w l ivafj afmdn 519
Au s dy Gr co N igR P qfr kIqf sI.
15303 pfr kr geI hY. cMzIgVH ivc mihMdrf df ilHf pitaflf vI burI qrHF ivc 188, aM i mR q sr ivc 147 aqy kro V qo N vD ky 596 kro V ho geI hY .
adflq ivc pyI mOky kpUr ny jwj
zy N g U dy mrIF dI igxqI 988 aqy pRBfivq hoieaf hY. mOsm ivc qbdIlI qrnqfrn ivc 65 mrIF zyNgU hox dI ies vkPy dO r fn ku w l vpfr 153484
guhfr lfeI sI ik Aus df jI[pI[aYs[
hirafxf ivc 1755 dy krIb dwsI jf nf afeI qF agly idnIN ieh igxqI hor putI hoeI hY. irhf qy jmH F rfIaF 92847 kro V
rhIaF qy ku w l agfAU N rkm 60637
muK
w mMqrI dI kursI dy dfavydfrF kYptn df Jtkf kro V rhI.
Punjab Times
Established in 2000
ptnf sfihb pRbD
M kI kmytI leI iKwcq
o fx vDI
18th Year in Publication aMimRqsr: qKq sRI ptnf sfihb nhIN ho skdI. hux ptnf hfeI kort vwloN
Published every Saturday
pRbMDkI kmytI df kbf lYx df mfmlf idwqy PYsly nfl muV hrivMdr isMG srnf
by A B Publication Inc. RomxI akflI dl aqy idwlI akflI dI pRDfngI hyT bxI kmytI bhfl ho geI
20451 N Plum Grove Rd. dl ivcfly afpsI iKwcoqfx df muwdf aqy hY. dws deIey ik s[ srnf ny iqMn sqMbr
Palatine, IL 60074-2018 hfsohIxI siQqI df ivf bixaf hoieaf dI co x mgro N pR D fn vjo N kfrjBfr
hY. ies mfmly ivc ptnf hfeI kort sFiBaf sI. ies mgroN AunHF ny keI aihm
vwloN idwqy PYsly nfl muV hrivMdr isMG PYsly ley sn. ies qihq gurbfxI dy
Ph:847-359-0746 srnf dI pRDfngI hyT bxI kmytI bhfl pRsfrn df hwk aijhy cYnl sONipaf
Fax:847-705-9388 ho geI hY. dUjy pfsy jQydfr avqfr igaf sI, ijs pRsfrn leI koeI rkm
Email:punjabtimes1@gmail.com isMG mwkV dI agvfeI vflI iDr ies nhIN dyxI pvygI, pr mwkV dy muV pRDfn
www.punjabtimesusa.com PYsly suprIm kort ivc cuxOqI dyx bxidaF hI ienHF PYsilaF pltxf
jf rhI hY. urU kr idwqf sI. hux pRDfngI df ahudf
Editor: s[ srnf df dfavf hY ik ptnf muV srnf hwQ af igaf hY, ijs ipwCoN
Amolak Singh Jammu hfeI kort ivc hyTlI adflq dy PYsly pihly PYsilaF qy muV mohr lwg geI
Astt. Editors: iKlf dfier ptIn Auqy AunHF stya hY. ahudf imlidaF hI s[ srnf ny ikhf
Jaspreet Kaur iml geI hY, ijs nfl muV AunHF dI hY ik AunHF dI pRDfngI ivc jo PYsly
Kuljeet Singh pRDfngI vflI kmytI bhfl ho geI hY. idwqf igaf sI qy ies adflq ivc pRDfn bx gey sn. ies mgroN srnf ny kIqy gey sn, AunHF Ausy rUp ivc lfgU
dw s xXo g hY ik qKq ptnf sfihb cuxOqI idwqI sI. ies inXukqI ptnf hfeI kort ivc kIqf jfvygf.
pRbMDkI kmytI dy pRDfn dy ahudydfrF dI lgBg iqMn mhIinaF mgroN ptnf cuxOqI dy idwqI. mwkV df dfavf sI ik
Our Columnists cox sbMDI iqMn sqMbr 2017 mIitMg sfihb dI adflq vwloN ies mIitMg aqy qKq ptnf sfihb pRbMDkI kmytI dy sdn sfAUdI arb ivc Psy
Ashok Bhaura
Tarlochan Singh Dupalpur
hoeI sI, ijs ivc srnf pRDfn cux mIitMg ivc kIqI kfrvfeI rwd kr dI imafd Kqm ho cuwkI hY aqy afm cox BfrqIaF vwloN mdd dI
ilaf igaf sI. ies mIitMg mOjUdf idwqf hY. adflq dy PYsly nfl jQydfr hoxf bfkI hY.
Baljit Basi pRDfn avqfr isMG mwkV vwloN rwd kr avqfr isMG mwkV pRbMDkI kmytI dy ies dOrfn ahudydfrF dI cox muV cMzIgVH: sfAUdI arb ivc Psy keI
Major Kular BfrqI nOjvfnF ny iek vIzIE bxf ky Bfrq
jOhl mfmlf: puils dI PurqI svflF dy Gyry c srkfr dy nF ByjI hY. nOjvfnF df kihxf
California: hY ik Auh XUnfeIitz ieMjInIar nF dI
Shiara Dhindsa kMpnI ivc do sflF dy iekrfrnfmy qihq
(sPf iek dI bfkI) vI iswK jQybMdIaF ny jOhl dI irhfeI leI dI sUcnf XU[ky[ srkfr dyxI cfhIdI afey sn. AunHF dy krfr pUry hoey do
Photographer
661-703-6664 vfilaF Gr bulf ky pfrtI vI dy cuwky afvf AuTfeI hY. ivdyI mIzIaf vI jOhl sI. jwgI adflq ivc py krn smyN sfl qoN vI iafdf bIq gey hn pr kMpnI
hn, pr kqlF dy do ivc igRPqfr kIqy dy mfmly ivc mnuwKI aiDkfrF dI AulMGxf nf qF Aus dy vkIl aqy nf hI ibRit AunHF jfx nhIN dy rhI. pMjfb smyq
ieMglYNz vfsI jgqfr isMG jOhl dy hwk bfry or-or nfl crcf kr irhf hY. jOhl hfeI kimn dy aiDkfrI imlx idwqf Auqr pRdy, ibhfr, kolkfqf dy rihx
Sacramento ivc hoeI lfmbMdI ipwCoN pMjfb srkfr burI dy kysF dI suxvfeI dOrfn Bfrq siQq igaf. ikrXog hY ik jgqfr isMG jwgI vfly nOjvfnF ny kMpnI ivruwD DwkyfhI df
Gurbarinder Singh Raja qrHF iGr geI hY. Kfskr ivdyF ivc ibRit kONsl dy aiDkfrIaF dI irport ivafh krvfAux leI Bfrq afieaf sI. ielfm lfieaf hY.
916-533-2678 ies df vwzy pwDr Auqy ivroD urU ho igaf vI Bfrq srkfr sfhmxy svfl KVHy kr mogf puils qy hor eyjMsIaF ny cfr nvMbr kMpnI AunHF aMdr hI bMd krI
hY. ieMglYNz dy sMsd mYNbrF dy srb pfrtI rhI hY. svfl kIqf jf irhf hY ik jOhl Aus rfmf mMzI jlMDr qoN AudoN cuwk rwKdI hY qy gyt qoN vI bfhr nhIN jfx
gruwp vwloN mnuwKI aiDkfrF nfl juVy ies adflq ivc py krn smyN Aus ilaf sI, jdoN Auh pqnI aqy BYx nfl idwqf jFdf. AunHF ivcoN keI ibmfr hn
Distributed in:
California, Illinois, Indiana, Ohio,
mfmly AuTfAux qoN bfad kYnyzf dy ibRit hfeI kimn vwloN shfieqf idwqI cMzIgVH jf irhf sI. pr dvfeI KrIdxf qF dUr rotI leI vI
Michigan, Wisconsin, Mississippi, isafsI afgU vI awgy afey hn. kYnyzf dI geI sI. jy jwgI jOhl Auqy Bfrq dIaF puils df dfavf hY ik ieMglYNz qoN pYsy nhIN hn. AunHF pRDfn mMqrI nryNdr
Iowa, Arkansas, Massachusetts, aYn[zI[pI[ pfrtI dy pRDfn bxy jgmIq eyjMsIaF iek sfl qoN nr rwK rhIaF afey ijMmI isMG dI sUh Auqy jOhl modI qy ivdy mMqrI sumf svrfj
Texas, Virginia, Nevada, Washington, isMG aqy Aus dI pfrtI dIaF hI do mihlf sn qF ies bfry Bfrq ny ibRtyn srkfr PiVaf sI, pr jOhl dy ipMz vfilaF ny sfAUdI arb ivcoN kZvfAux dI apIl
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, ivDfiekF ny jwgI dy hwk ivc afvf bulMd nfl koeI jfxkfrI sFJI kIqI sI. ieMglYNz ies mMnx qoN ienkfr kr idwqf sI. kIqI hY. ikrXog hY ik sumf svrfj
New York, New Jersey, Connecticut, kIqI hY. dy kuJ kfnsfF ny svfl kIqf hY ik ijs ipwCoN ieh mfmlf qUl PVdf igaf. dy XqnF sdkf bIqy idnIN iqMn pMjfbxF
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri, kYnyzf dy ihr srI ivc jwgI dy jdoN jwgI igRPqfr kIqf igaf sI qF hux cuPyirEN dbfa kfrn pMjfb srkfr surwiKaq AunHF dy Gr phuMcfieaf
Kentucky, Kansas hwk `c kfr rYlI kwZI geI. amrIkf ivc Gwto-Gwt Bfrq srkfr vwloN AudoN hI ies kfPI ksUqI siQqI ivc Ps geI hY. igaf hY.
dwisaf, asIN mulk dy hr ilHy ivc jf nfl nfl KyqI AuqpfdF leI
ky Kud, iksfn sMsd vwloN pfs kIqy iblF Gwto-Gwt smrQn muwl lVkI dI loV hY Saini Sikh clean shave boy,
bfry lokF dIaF pRiqikirafvF lvFgy qy nMU XkInI Gwto-Gwt muwl Wanted suitable US citizen or 27, 6', M.Sc. Bio Technology
mulk dwsFgy ik asIN AunHF qoN kI ivc qbdIl kIqy jfx dI green card holder girl for Jatt Sikh doing BDS in Chandigarh, seeks
iswiKaf hY. iek vfr ibwl vfps afAux pfs kIqy sn. ienHF ivcoN iek ibwl iksfnF vI mMg kIqI. ienHF ivc vwzI igxqI iksfn boy, 32, 6'-3', PhD (Weed suitable Saini/Jatt Sikh girl in
qy vrikMg gruwp ies df muafienf krygf kry qoN mukqI qy dUjf iksfnF slF pMjfb qoN vI sn. iksfn sMsd sMboDn Science), Post-Doctoral research medical field. Family well settled
ijs mgroN ies lok sBf qy rfj sBf df inrpw K qy lfhy v M d f Bfa XkInI krn vfly iksfn afgUaF ivcoN vwzI igxqI associate at University of in the USA. Please contact, Ph:
ivc pRfeIvyt mYNbr ibwl vjoN py kIqf bxfAux nfl sbMDq sI. ienHF iblF ny modI srkfr aqy ies dIaF KyqI Missouri, Columbia, USA. 516-503-9541 44-51
svfiBmfnI yqkfrI sMgTn dy afgU rfjU nIqIaF dI inKyDI kIqI.
kfrKfny dI iemfrq Contact, Ph: 573-529-8325 or 510-
209-5298
To Advertise with Punjab Times
Call: 847-359-0746
izwgx kfrn 16 mOqF
aflmI adflq dI cox c
47-50
kfrKfny iBafnk awg lwg geI sI. (afeI[sI[jy[) dI cox ijwq leI hY. Aus ijwq leI sRI BMzfrI afm sBf dIaF
sUcnf imldy hI awg buJfAU ivBfg dIaF
20 gwzIaF mOky Auqy phuMc geIaF sn,
sMXukq rftr dy do iqhfeI mYNbrF dI
hmfieq hfsl hoeI ijs kfrn ivv
193 ivcoN 183 votF aqy surwiKaf kONsl
dIaF sfrIaF 15 votF hfsl hoeIaF. hOg
idafl isMG kflj df nF bdlx qoN roh
adflq dI ies sIt leI ho rhy sKq afDfrq afeI[sI[jy[ dI ies KflI peI nvIN idwlI: idwlI XUnIvristI dy pihly eIvinMg kflj idafl isMG kflj df
pr iesy dOrfn acfnk iemfrq izwg geI.
sIt dI cox sMXukq rftr dy hYWz nF bdl ky vMdy mfqrm mhfividaflf` rwKx df Bfjpf gwTjoV dy BfeIvfl RomxI
kuafrtr ivc hoeI, ijs c sRI BMzfrI akflI dl sxy idwlI dy iswKF dI ivroDI iDr RomxI akflI dl (idwlI) qy hor iDrF
hrdIp igwl nUM sdmf (70) nON sflF dI imafd leI muV mYNbr vwloN ivroD urU ho igaf hY.
cux ilaf igaf. votF pYx qoN iek GMtf idwlI iswK gurduafrf pRbMDk kmytI dy jnrl skwqr qy Bfjpf dy rfjOrI gfrzn
pihlF hI brqfnIaf dy ies dOV coN afpxy qoN ivDfiek mnijMdr isMG isrsf ny ikhf ik kflj dy nF dI ieh qbdIlI brdfq
hirmMdr sfihb c lMgr Ckx bfdlF nfl AuDfr kr ky PsI tRv Y l kMpnI
vfly dUjy rftrpqI bxy koivMd suKbIrbiTMisMzGf:bfdl
bIqy sfl votF dy smyN
qy hrismrq kOr votF smyN ByjIaF kfrF dy pYsy adf nf kIqy
bfdl leI kuJ gwzIaF ikrfey Auqy ByjIaF
sn, ijnHF df bkfieaf ibwl 24 lwK rupey
hfly qwk adf nhIN kIqf igaf hY. tUr
aYNz tRYvlr kMpnI dy mflk ipRQvI rfm
bFsl df kihxf hY ik Aus ny biTMzf dy
zI[sI[ dy kihx Auqy ieh kfrF bfdl
pirvfr leI ByjIaF sn.
pihlF votF leI qy Aus qoN bfad
pRDfn mMqrI modI vwloN kIqy gey eym dy
nINh pwQr smfgm vfly idn vI afpxIaF
gwzIaF ByjIaF sn. ipRQvI rfm ny dwisaf
ik pihlI meI 2016 qoN lY ky 31 dsMbr
aMimRqsr: Bfrq dy rftrpqI pihlF Bfrq dy rftrpqI igafnI jYl 2016 qwk pRkf isMG bfdl, suKbIr
bxn bfad pihlI vfr sw c KM z sR I isMG vI gurU Gr coN lMgr Ck cuwky hn, isMG bfdl qy hrismrq kOr bfdl dy 14,50,000 rupey bxdf hY, jo hfly qwk muwK mMqrI qy ieQoN qwk ik pRDfn mMqrI
hirmMdr sfihb dy drn krn puwjy rfm pr koivMd aijhf krn vfly pihly gYr vwK-vwK sMgq drn pRogrfmF leI adf nhIN kIqf igaf. vI bynqI kr cuwkf hY, pr hfly qwk Aus
nfQ koivMd dy dy dUjy aijhy rftrpqI iswK rftrpqI hn. ienovf gwzIaF ByjIaF sn. ienHF df ibwl ies qoN ielfvf Aus ny dwisaf ik iek vI pYsf nhIN imilaf. Aus ny srkfr
hn, ijnHF ny sRI gurU rfmdfs lMgr ivKy zI[sI[ biTMzf dy kihx Auqy Aus ny 21 qoN Aus df pYsf CyqI qoN CyqI dyx dI apIl
pMgq c bYT ky lMgr Cikaf.
sRI koivMd jo afpxy pirvfr smyq zyiraF c srUpF dI byadbI nvMbr 2016 qoN lY ky 25 nvMbr 2016
qw k keI aPsrF ieno v f gw z IaF
kIqI hY.
stor ivkfAU hY
sRIngr: muMbeI hmly dy
sfiGfVy kI-Aur-rihmfn lKvI dy
BqIjy sxy lkr-ey - qo i ebf dy Cy
Cell: (510)-677-9942
grOsrI, bIar-vfeIn aqy lfto smyq pfiksqfnI aiqvfdI AuqrI kmIr dy Shop: (510)-505-9605
bFdIporf ivc mukfbly dOrfn mfry gey.
sMprk kro: rxjIq isMG lubfxf 315-371-0141 47-50
ies mukfbly ivc hvfeI POj df iek gruV www.princebarbershop.com
kmFzo vI mfiraf igaf.
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (10)
kMnV pRP
o s
Y r df hux lwcr pMjfbI gfiekI iKlfP morcf
pitaflf: krnftk nfl sbMDq
pMjfbI dy muwdeI pRoPYsr pMizq rfE ny pkokf nhIN, mF bolI lfgU kro: lwKf isDfxf
hux lwcr gfiekI iKlfP morcf KolH idwqf biTMzf: PrIdkot jylH ivc bMd mflvf XUQ PYzryn dy pRDfn lKvIr isMG
hY. pRo[ rfE ny lwcr, hiQafrF qy rfb AurP lwKf isDfxf ny muwK mMqrI kYptn amirMdr isMG icwTI Byj ky afiKaf hY
dI Aupmf ivc gIq gf cuwky pMjfbI gfiekF ik pMjfb ivc pkokf` nhIN, pMjfbI mF bolI lfgU kIqf jfvy. lwKf isDfxf ny
15 dsMbr qwk pMjfbI mF bolI qoN muafPI iliKaf ik pMjfb ivc pkokf` nF df kflf kfn gYNgstrF kfbU krn dy nF hyT
mMgx leI ikhf hY. bxfieaf jf irhf hY pr ies dI afV ivc muwK qOr `qy iswKF infnf bxfieaf
jykr 15 dsMbr qwk ieh gfiek jfvygf. pMjfb ivcoN pMjfbI mF bolI iek sfi qihq Kqm krn leI hwly kIqy
mu a fPI nhIN mM g xgy qF pM j fb aqy jf rhy hn.
hirafxf hfeI kort ivc ienHF iKlfP
kfnI kfrvfeI krn dI icqfvnI idwqI pMjfbI ivc lwcrqf qy hornF vYlF dI gwl nfl-nfl keI srkfrI dPqrF vI
hY. pMizq rfE ny ikhf ik cOQf pYg lf ky krn vfly gIq nf clfAux bfry muihMm kfnI noits jfrI kIqy hn. ies ivc
qyrI bFh PVnI, cMzIgVH ivc kuVI imlI urU krdy hoey hfeI kort ivc kfnI ieh mM g kIqI geI hY ik lw c rqf,
cfklyt vrgI, imwqrF Ok hiQafrF lVfeI vI lV rhy hn. jnihwq ptIn hiQafrF qy rfb Auqfhq krn vfly
df, Gr dI rfb hovy, cfr boql vozkf drj krn vfly pMizq rfE ny kort ivc gIqF dI nf qF irkfrizMg kIqI jfvy aqy
kfm myrf ro kf, boql rfb dIey`, ijhy vfly idnF ivc koeI vI ies pivwqr Bff kMnV Bff ivc anuvfd krn vfly sYNsr borz jF ies qrHF dI nIqI bxfey nf hI ienHF clfieaf jfvy. jnm qoN
gfxy gfAux vfly pMjfbI gfiek pMjfbI ivc hiQafrF, lwcrqf jF rfb dy sohly pMizq rfE pMjfbI Bff iswK ky pMjfbI jfx dI mMg vI kIqI hY. pMizq rfE ny pMjfbI nf hox dy bfvjUd pMjfbI bolI dy
Bff dI pivwqrqf brkrfr rwKx leI gfAux dI ihMmq nf kr sky. sRI jpujI ivc 12 ikqfbF ilK cuwky hn. pMjfbI Bff pitaflf siQq afzIE, vIzIE irkfrizMg hwk ivc zty pMizq rfE vyK afm lok
awgy af ky muafPI mMgx qF ik afAux sfihb, sRI suKmnI sfihb aqy rnfmf qy swiBafcfr qoN pRBfivq hoey pMizq rfE kMpnI, zI[jy[ kMpnI aqy mYirj pYlysF dy hYrfn vI hoey.
mfVy pRbD
M F kfrn pMjfb c hr hux ihMdI ivhUxy sfeIn borzF `qy ieqrf
vrHy sV jFdI hY kroVF dI kxk mfrgbiTM zf: Bfjpf pMjfb hux kOmI
biTMzf-aMimRqsr dy sfeIn borzF
cMzIgVH: Bfrq ivc ijQy qoN ihMdI Bff htfAux qoN BVk AuTI hY.
kroVF grIb lok BuwKy iZwz sONdy Bfjpf pMjfb dy pRDfn aqy kyNdrI rfj
hn, AuQy pMjfb sxy dy Br mMqrI ivjy sFplf ny ies df sKq noits
ivc hr vrHy arbF rupey dI ilaf hY aqy mfmlf kyNdrI mMqrfly kol
qkrIbn 2 kroV lwK tn kxk AuTfAux dI gwl afKI hY.
KuwlHy asmfn hyT brbfd ho dwsxXog hY ik lok inrmfx ivBfg
rhI hY. pMjfb ivc 2009 qoN pMjfb ny kOmI mfrg dy sfeIn borz hux
iek PrvrI 2017 qwk pMjfbI aqy aMgryI Bff ivc ilKx dI
5,67,835 tn kxk Krfb ho hdfieq kIqI hY jdik ihMdI Bff borzF
cuwkI hY. pMjfb ivc ienHF awT qoN htfAux df PYslf kIqf hY. pihlF borzF
sflF ivc ijMnI kxk Krfb hoeI qoN pMjfbI qIjy nMbr Auqy rwKx qoN
hY, Aus dI 56[78 lwK (100 ivvfd hoieaf sI qy hux ihMdI Bff
iklogRfm) borI bxdI hY. KrId eyjMsIaF 4303 tn qy pMjfb rfj gudfm ingm gfieb krn df mslf AuiTaf hY. kyNdrI
ies Krfb kxk tYNzrF rfhIN Gfty Auqy (pI[aYs[zbilAU[sI[) dI 3209 tn qy rfj mMqrI qy pMjfb Bfjpf pRDfn ivjy kfrjkfrnI mYNbr idafl soZI ny ikhf nhIN hY. AunHF afiKaf ik agfmI ivDfn
cukvf idMdIaF hn. kuwl 27710 tn kxk KuwlHy asmfn hyT sFplf ny afiKaf ik sfeIn borzF Auqy ik mF bolI df snmfn hoxf cfhIdf hY pr sBf sY n ivc Au h ies mfmly
BfrqI Kurfk ingm (aYP[sI[afeI[) peI Krfb ho geI hY. ies dI bffrI kImq pMjfbI Bff sB qoN Aupr QF imlxI ihMdI dy dI kOmI Bff hY, ijs nr AuTfAuxgy.
qoN pRfpq aMkiVaF anusfr mogf, inhfl krIb 40 kroV rupey bxdI hY. ilHf cfhIdI hY aqy pMjfbI pUrf bxdf mfx aMdf krnf TIk nhIN hY. dwsxXog hY ik pMjfb ivc bhuigxqI
isMG vflf, bfGfpurfxf, Drmkot, kot Kurfk qy isvl splfeI kMtrolr rjnI siqkfr imlxf cfhIdf hY, pr kOmI Bff AunHF mMg kIqI ik srkfr ies kOmI mfrgF Auqy jo sfeIn borz lwgy hoey
eIsy KF qy bwDnI klF ivc ivwqI sfl kumfrI df kihxf hY ik styt eyjMsIaF ihMdI nr aMdf kIqy jfxf brdfq drusq kry. dUjy pfsy pMjfbI Bff pRymI hn, AunHF ivc pMjfbI qy aMgryI Bff hI
2014-15 qoN 30 sqMbr 2017 qwk pMjfb aYP[sI[afeI[ dIaF hdfieqF muqfbk nhIN kIqf jfvygf. afKdy hn ik AunHF ihMdI Bff nfl hY jdik ihMdI Bff ikDry vI nhIN hY.
aYgro PUz kfrporyn (pI[ey[aYP[sI[) dI kyNdrI pUl leI kxk KrId ky stor AunHF afiKaf ik aPsrF aijhy koeI iglf nhIN hY aqy borz iqMny BffvF sUqrF df kihxf hY ik jdoN sfry sfeIn
14022 tn, pMjfb styt koafpryitv krdIaF hn. qkrIbn iek sfl bfad mfmly qy afpxI mrI nhIN krnI cfhIdI ivc ilKy jfxy cfhIdy hn. Bfjpf ivDfiek borzF Auqy iesy qrHF hI hY qF hux Bff
splfeI mfrkIitMg PYzryn ilmitz KuwlHy asmfn (Epn plYNQF) hyT peI kxk hn. pMjfbI df siqkfr hovy pr kOmI Bff aqy sfbkf izptI spIkr idny isMG muwdf nhIN bxfieaf jfxf cfhIdf hY. aijhI
(mfrkPYWz) dI 6176 tn, pMjfb styt zilvrI nf hox kfrn mINh afid nfl dI axdyKI kr ky aMgryI Aupr rwKxf bwbU ny ikhf ik sfeIn borzF qoN rftrI hflq ivc lok inrmfx ivBfg muV
isvl splfeI kfrporyn (pnsp) dI Krfb hox lwg jFdI hY. vI TIk nhIN hY. ies bfry Bfjpf dy Bff bydKl krnf iksy vI qrHF jfie sfeIn borz qbdIl krny pY skdy hn.
pMjfb tfeImjL
sincrvfr, 25 nvMbr 2017
pMjfb dI KfVkU jwd- o jihd
modI mfhOl dI mfr df kwl,H awj qy Blk
iPlm pdmfvqI dy bhfny vrqfeI jf rhI ihMsf df vrqfrf hux
Bfrq aqy AuQy vwsdy lokF leI koeI nvF nhIN. sfl 2014 dIaF lok sBf pMjfb ivc ipCly kuJ smyN dOrfn lgfqfr ho rhy isafsI kqlF aqy ies islisly ivc hux
coxF ivc BfrqI jnqf pfrtI dI ijwq aqy afr[aYs[aYs[ pRcfrk rhy hoeIaF kuJ igRPqfrIaF qoN bfad KfVkUvfd bfry crcf iek vfr iPr cwlI hY. sInIar
kwtV afgU nryNdr modI vwloN mulk dI vfgzor sMBflx qoN qurMq bfad ies pwqrkfr jgqfr isMG ijnHF afpxI aihm ikqfb Kfilsqfn strgl: ey nfn mUvmYNt ivc
islislf urU ho igaf sI. modI ny 26 meI nMU bqOr pRDfn mMqrI ahudf pMjfb dy ienHF sflF bfry ivsQfr sihq iliKaf hY, ny ies lyK ivc pMjfb dy nvyN hflfq bfry
sMBfilaf sI aqy iek hPqy bfad hI 2 jUn nMU puxy ivc ihMdU kwtVpMQIaF
ny mohisn yK nF dy nOjvfn nMU kuwt kuwt ky mfr idwqf igaf sI. AudoN qoN lY
itwpxI kIqI hY aqy ieh svfl vI Cwizaf hY ik pMjfb ivc bdl rhy smfjk, afriQk aqy
ky hux qwk BIV-qMqr dIaF aijhIaF axigxq krqUqF vfpr cukIaF isafsI mfhOl aMdr hux ikhVy nvyN smIkrx bx-ivgs rhy hn. AunHF dI ieh itwpxI asIN
hn, pr pRDfn mMqrI modI ny ies bfry kdI koeI itwpxI nhIN kIqI; jy afpxy pfTkF leI AucycI Cfp rhy hF. -sMpfdk
kdI kIqI vI hY qF bhuq lyt aqy afpxy smrQkF nMU imwTIaF iJVkF dy ky
sfr idwqf igaf. kiQq gAU rfiKaF bfry AunHF df ibafn ies dI AuGI jgqfr isMG jwgI jOhl dI igRPqfrI awD ivc srgrm hoeI sI. jdoN inrMkfrI muKI dy kql ipwCoN iesy qrHF
imsfl hY. asl ivc pRDfn mMqrI, AunHF dI pfrtI-BfrqI jnqf pfrtI qy aqy hfl hI dOrfn kIqIaF hor igRqfrIaF ipCly do sflF dOrfn pMjfb ivc ijnHF kuJ kuJ mhIinaF dy vkPy qoN bfad kql
ienHF dI srpRsq- afr[aYs[aYs[ ny ienHF sfZy iqMn sflF dOrfn mfhOl qoN bfad pMjfb srkfr ny ihMdU aqy hor aihm KsF kql kIqf igaf hY, AunHF huMdy rhy sn.
hI aijhf isrj idwqf hY, ijs kfrn lokF aMdrlI iPrkU ihnIaq Puwt afgUaF dy kql kys sulJfAux df dfavf ivcoN rftrI svYmsyvk sMG ies mfmly ivc ieko-iek Prk ieh
Puwt ky bfhr af rhI hY aqy smfj df ipMzf Juls rhI hY. kridaF do aihm ieMkfP kIqy hn. jwgI (afr[aYs[aYs[) dI pMjfb dI iekfeI df hY ik AudoN BfvyN bwbr Kflsf vI KUb
qff imsfl iPlm pdmfvqI dI hY. ies df ivroD ihMdU kwtpMQI jOhl dI igRPqfrI iKlf vwzy pwDr qy mIq pRDfn ibRgyzIar jgdI ggnyjf srgrm sI, pr AudoN Dfrnf ieh bxI
jQybMdIaF aqy sMsQfvF qF kr rhI rhIaF hn, Bfjpf dy muwK mMqrI qwk ros pRgt hoieaf hY. srkfr dy ienHF dohF fml hY, jo ies srhwdI sUby ivc ies hoeI sI ik sMq jrnYl isMG iBMzrFvfly
ibafn dfgx qoN gury nhIN kr rhy. Auqr pRdy dy muwK mMqrI XogI ieMkfPF qoN sfP kwtVpMQI ihMdU jQybMdI dy pYr bMnHx leI hI KfVkU jw d o - jihd clf rhy hn.
aidiqafnfQ ny qF iPlm dy inrdyk sMjy lIlHf BMsflI nMU vI huwlVbfI sMkyq imldf hY itwl lf irhf sI. hor afgUaF df sbMD drasl, Aus vkq lokF sfhmxy iek
krn vfilaF dy brfbr doI krfr dy idwqf hY. AunHF df kihxf hY ik AunHF ik 24 aprYl ivc iv sYnf aqy kuJ Gwt cricq ihMdU Auh hI nr hoey hoey sn. hux vflIaF
aijhI ivvfdgRsq iPlm bxf ky lokF dIaF BfvnfvF BVkfeIaF hn. 1980 qq vrgIaF jQybMdIaF nfl hY. ies igRPqfrIaF iesy qwQ dI hI putI hn ik
rfjsQfn dI muwK mMqrI vsuMDrf rfjy ny qF ieh aYlfn vI kr idwqf hY ik inrM k frI mu K I sUcI ivc zyrf swcf sOdf (isrsf) dy Aus (jrnYl isMG iBMzrFvfly) dI ivrfsq
ijMnf icr iPlm ivcoN ieqrf vfly idR kwty nhIN jFdy, AudoN qwk iPlm gurbcn isMG dy pYrokfr aqy iek iesfeI pfdrI vI fml Ausy qrHF cwl rhI hY; ijs jwdo-jihd dI
irlI nhIN krn idwqI jfvygI. BfrqI jnqf pfrtI dI hirafxf iekfeI kql nfl urU hY. jy Kyqr dy afDfr qy pux-Cfx kIqI Aus agvfeI kIqI, Aus df srUp isafsI
dy bulfry surj pfl amU ny qF sMjy lIlHf BMsflI aqy iPlm dI nfiekf hoeI iswK KfVkU jfvy qF ieh sfry kql duafbf aqy mflvf sI, jo bfad ivc or-brdsqI nfl
dIpkf pfdUkox dy isr Auqy 10 kroV rupey df ienfm qk rwK idwqf aqy jwdo-jihd awj Kyqr ivc hoey hn. Xfd rhy ik ieh mfJf kucl qF idwqI geI, pr ieh pUrI qrHF
pfrtI vwloN kfrn dwso noits jfrI krn aqy puils vwloN kys drj krn Ky q r sI ijQo N KfVkU jw d o - jihd dI qm nhIN hoeI. KfVkU isafsI jwdo-jihdF
dy bfvjUd Aus ny cMzIgVH ivc pRYs kfnPrMs kr ky iek hor icqfvnI dy jgqfr isMG urUafq hoeI sI. df iehI Kfsf huMdf hY.
idwqI ik Auh ieh iPlm irlI hI nhIN hox dyvygf. ies iPlm dy ikhVy Pon: +91-97797-11201 ibRgyzIar jgdI ggnyjf qoN pihlF 1980ivaF ivc akflI dl aqy
idR ieqrf vfly hn? iksy ny iPlm ajy dyKI nhIN hY aqy ieqrf vfly 2009 ivc afr[aYs[aYs[ dy ijs muwK KfVkU jwdo-jihd df idsdf isafsI tIcf
idRF df ZMzorf sfry ipwt rhy hn. BMsflI ny hux qwk ijhVy pwqrkfrF nMU vI jfrI hY. mfrc 1992 dIaF coxF dOrfn lIzr kql kIqf igaf sI, Auh ruldf 1973 vflf anMdpur sfihb mqf lfgU
ieh iPlm idKfeI hY, AunHF ivcoN kuJ iek Bfjpf pwKI vI hn. ienHF akflI dl vwloN bfeIkft qoN bfad byaMq isMG sI. Auh afr[aYs[aYs dy iswK krvfAuxf sI. bfad ivc jdoN akflI dl
pwqrkfrF df vI kihxf hY ik iPlm ivc ieqrf vflf kuJ vI nhIN hY, isMG srkfr kfiem ho geI sI qF ies PrMt- rftrI iswK sMgq, df muKI sI. swqf ivc afieaf qF 1978 ivc ies mqy
blik iPlm ivc hr mirafdf nMU fndfr ZMg nfl bulMd kIqf igaf hY, jwdo-jihd lokF dI hmfieq nf imlx rftrI iswK sMgq aksr ivvfdF ivc ivc soD kr leI geI. 1977 ivc akflI
pr AunHF dI gwl iksy ny vI suxI nhIN hY. sB qoN vwzI gwl, BfrqI jnqf kfrn ieh puils ny aMnHy qwdd nfl Aus iGrdI rhI hY. iPr vI, ggnyjf dy kql dl ny afpxy jrnl hfAUs dOrfn nIqI
pfrtI dy iksy vI iMmyvfr afgU ny ies bfry kuJ vI spt krn df Xqn vyly dbfa idwqI geI sI. pR o g rfm qihq 1973 vflf mqf
qk nhIN kIqf hY. hux muwK mMqrI kYptn amirMdr svIkfr kIqf sI. ieQy ieh crcf
drasl ieQy mslf isrP iPlm df nhIN, sgoN isafsq df hY. isMG aqy pMjfb puils dy muKI sury kIqI jf skdI hY ik RomxI akflI
gujrfq aqy ihmcfl pRdy vrgy sUibaF ivc votF df aml cwl irhf hY aroVf ny jo dfavy kIqy hn, Aus dI dl dy sMivDfn muqfbk, dl df
aqy ienHF sUibaF ivc BfvyN BfrqI jnqf pfrtI df hwQ AuqFh hI hY, pr qfrikk ivafiKaf iehI hY ik KfVkU isafsI tIcf anMdpur sfihb df mqf
ies nMU Kdf hY ik ieh ikqy hfr nf jfvy. ies leI ieh iPlm dy bhfny jwdo-jihd isrP kfn aqy ivvsQf lfgU krvfAuxf sI. ies bfry ikqy
afpxf purfxf nusKf vrq rhI hY aqy aijhy muwdy AuBfr ky lokF nMU Bfvuk df mslf nhIN, sgoN isafsI mslf koeI rOlf nhIN.
krn df Xqn kr rhI hY. Auqr pRdy dIaF ivDfn sBf coxF vyly aijhf hY/sI. pMjfb dy smfijk-afriQk-
hI pwqf vriqaf igaf sI. hux vI AuQy ngr ingm coxF ho rhIaF hn qF ies ivafiKaf df iek pwK ieh isafsI hflfq dIaF hkIkqF ivc
iksy nf iksy bhfny rfm mMidr bfry crcf CyV leI geI hY. ies pwK qoN vI ho skdf hY ik ieh iesy jdo- hux QoVHI qbdIlI af geI hY. ibnF
BfrqI jnqf pfrtI aqy afr[aYs[aYs[ dI pUrI JMzI hY ik ieh jQybMdIaF jihd dI muV surjIqI hY. pMjfb ivc wk, ienHF bdly hoey hflfq kfrn
smfj aMdr afpxI isafsq dy hwk ivc mfhOl bxfAux ivc sPl AuTI isafsI ihMsf df srUp pMjfb dy lokF dIaF qfGF aqy tIcy
rhIaF hn. iPlm pdmfvqI ajy sYNsr borz ny pfs krnI hY aqy AuQy islislyvfr sI. iswK KfVkU jdo- bdl rhy hn. iPr vI, iek vrg
puwjx qoN pihlF hI mfhOl ieh bxf idwqf igaf hY ik iPlm cwlx nhIN jihd dy pihly pVfa bfry ikhf jf Kfilsqfn dy tIcy Auqy ijAuN df iqAuN
idwqI jfvygI. kuJ smF pihlF pfiksqfnI klfkfrF iKlfP clfeI muihMm skdf hY ik ieh 31 agsq 1995 kfiem hY. ienHF ivcoN dl Kflsf
vyly vI aijhf hI kIqf igaf sI. Aus vkq pihlF-pihl iPlm aY idl cMzIgVH dy pMjfb isvl skwqryq aijhI jQybMdI hY jo jmhUrI cOKty
ey muikl dy krqf-Drqf krn jOhr kuJ ku aVy sn, pr iPr smJOqf dy sfhmxy muwK mMqrI byaMq isMG dy kql qoN bfad kuJ mhIinaF dy vkPy qoN bfad, aMdr rih ky amn-amfn nfl afpxI
kr ky kwtVpMQIaF awgy Juk gey aqy pfiksqfnI klfkfr Pvfd Kfn df dy nfl hI Kqm ho igaf sI. ies qoN bfad kql dIaF GtnfvF lgfqfr huMdIaF jwdo-jihd jfrI rwK rhI hY. ies jQybMdI
rol kwt-ktf ky iPlm irlI kr idwqI geI sI. asl ivc BfrqI jnqf ivc ijMnIaF vI srkfrF afeIaF, AunHF rhIaF hn. ies mfmly qy 1980 dy vyilaF ny AunHF muwidaF bfry vI gwl kIqI hY ijnHF
pfrtI dI ies kwtV isafsq iKlfP ztx vfilaF df hfl iPlhfl df vfr vfr iehI dfavf irhf ik sUby dI urUafq qy nr mfrI jf skdI hY, dy afDfr Auqy ieh jwdo-jihd urU hoeI
mfVf hY. lY-dy ky sB nrF kFgrs vwl ho jFdIaF hn aqy ipCly simaF ivc amn-FqI kfiem ho geI hY. sfbkf sI. ieh sfry muwdy BfvyN bdl rhy hflfq
dOrfn kFgrs dI isafsq ikho ijhI rhI hY, ies bfry iksy nMU koeI muwK mMqrI pRkf isMG bfdl qF amn- muqfbk pRsMgk nf vI hox, qF vI KfVkU
pM j fb dy smfijk-
BulyKf nhIN hoxf cfhIdf. asl ivc hux BfrqI jnqf pfrtI dI hulVbfI FqI aqy iPrkU sdBfv kfiem krn df jQybMdIaF dy muV jQybMd hox dy mfmly
vflI aqy kFgrs dI XrkfAU isafsq iKlfP nvIN isafsq df afgf afriQk-isafsI hflfq
dfavf kridaF ieh vI afK gey sn ik qoN iehI sMkyq imldf hY ik ienHF ivcoN
hoxf cfhIdf hY. ikqy ikqy aijhI afvf AuTdI vI rhI hY, pr ieh amn-FqI dI kfiemI AunHF dI srkfr dIaF hkIkqF ivc hux QoVHI kuJ muwdy pRsMgk rUr hn.
afvf ajy bhuq DImI hY. sMjIdf lokF nMU aijhI afvf ivc afvf dI muwK pRfpqI hY. AunHF nMU cMzIgVH dy pRYWs qbdIlI af geI hY. ibnF mYlbrn (afstrylIaf) qoN sol
imlfAux leI afpo-afpxy QF hIlf-vsIlf krdy rihxf cfhIdf hY. klwb ivc pRYWs imlxI dOrfn srkfr dIaF wk, ienHF bdly hoey hflfq mIzIaf Auqy iek vIzIE vfierl hoeI hY.
do aihm pRfpqIaF dwsx bfry svfl kIqf kfrn pMjfb dy lokF dIaF ijQy BfrqI hfeI kimn dI iek numfieMdf
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL igaf sI aqy AunHF ny jvfb ivc iek
pRfpqI ieh vI igxfeI sI.
qfGF aqy tIcy bdl rhy gurduafry ivc mwQf tykx geI sI. AuQy
mOjUd iswK nOjvfnF ny spt kr idwqf
kYptn amirMdr isMG ny igRPqfrIaF
hn. iPr vI, iek vrg ik gurduafry ivc mwQf tykx afAux leI
bfjLfr dI mfr! vfly idn aYlfn kIqf ik pfiksqfn dI Kfilsqfn dy tIcy Auqy ijAuN AunHF df svfgq hY, pr AunHF qy koeI
mmqf DUh ky mFvF dy idlF ivcoN, rfh Dn kmfAux dy pfeIaF ny. KuIaf eyjMsI ieMtr-srivs ieMtYlIjYNs df iqAuN kfiem hY.[[[ ieh gwl TosI nhIN jf skdI. AunHF ieh sfrf
afey smJdy nIvIaF afpxy qoN, idwqI ieh brfbrI BfeIaF ny. (afeI[aYs[afeI[) pMjfb ivc gVbV sfry muwdy BfvyN bdl rhy kfrj bVI inmrqf aqy afdr nfl isry
dyK-ryK ivc bwcy nUM pflxf sI, Auh izAUtIaF sB BulfeIaF ny. PYlfAuxf cfhuMdI hY. dUjf nukqf puils dy hflfq muqfbk pRsMgk nf lfieaf. jgqfr isMG jwgI jOhl dI
bfl jMmdy qor skUl idwqy, GUr-Gwp ky bMnHIaF tfeIaF ny. ies dfavy ivc hY ik kql dIaF ienHF igRPqfrI ny lMzn qoN kYlIPornIaf qwk
mF dy mUMh nUM qrsdy rihx bwcy, nvIN pIVHI c KusLkIaF afeIaF ny. GtnfvF ivc Kfilsqfn ilbryn Pors
vI hox, qF vI ienHF ivcoN iswKF dI lfmbMdI dI sUh idwqI hY. ieh
mfr peI bfjLfr dI twbrF `qy, pwky zyry lf ley af burfeIaF ny! dI mUlIaq hY. ieh jQybMdI 80ivaF dy kuJ muwdy pRsMgk rUr hn. vwKry Xuwg dI gfQf hY.
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (13)
zf[ idlgIr vwlNo akfl qKq dy PYsilaF nUM kort ivc cuxq
O I!
kihMdy hn ik keI vfr hwQIN lfieaf sgoN Auh vI bhuqf smF Ausy sLorIlI sur pMQ dy keI QMm nfrfjL ho gey aqy AunHF nfl hI aYlfn kr idwqf ik Auh hux rfg kfnUMn dI AulMGxf qd hoeygI jd ieh
bUtf vI vwZxf pY jFdf hY. zf[ hrijMdr vfly kfPly ivc zitaf bYTf irhf! afpxf asr rsUK vrq ky akfl qKq mflf qoN ibnf gRMQ sfihb dI bIV vI Cfpygf. hukm jbrdsqI lfgU kIqy jfxgy. ies
isMG idlgIr aYsy ilKfrI hn ijnHF ny sBnF nUM pqf hI hY ik iswKF dy qy isLkfieq krn vflf bRhm asqr zf[ kuJ mhIinaF qoN ies bfry koeI Kbr qrHF ieh apIl jF afdysL Dfrf 21 qF kI
akfl qKq dI hsqI nUM Aujfgr krn rfjnIqk aqy Dfrimk KyqrF ivc vwjy idlgIr vwl vI Cwzqf. jd zf[ idlgIr nhIN sI afeI. nvMbr dy pihly hPqy dIaF iksy kfnUMn dI AulMGxf vI nhIN bxdy.
leI keI ikqfbF ilKIaF. 1984 dy duKFq Zol Zmwky ivcoN lYa bwD ho ky jo iewk sur nf jLrikaf qF akfl qKq vfilaF afpxy aKbfrF qoN pqf lwgf ik zf[ idlgIr ny ies qrHF ieh kys kmjLor kfnUMnI afDfr
qoN bfad iswK BfeIcfry aMdr mfXUsI df AuBrI, Auh sI, iswKF df akfl qKq BwQy ivcoN qIr dfgidaF iswKF nUM apIl akfl qKq vwloN kIqy jFdy PYsilaF iKlfP krky izg jfeygf aqy akfl qKq
aflm sI aqy jLbrdsq roh vI sI| ies srvAuc, akfl qKq srvAuc.` zf[ kr idwqI ik ijMnf icr zf[ idlgIr hfeI kort ivc kys kr idwqf hY. ieh vI srvAuc kihx vfilaF dI iPr cVH
roh df pRgtfvf anykF rUpF ivc hoieaf idlgIr vrgy buwDIjIvIaF dIaF ilKqF pqf lwgf ik kys qoN pihlF agsq ivc mwcygI. Auh ijwq dy zMky vjfAuNdy kihxgy
aqy iesy ipCokV aqy pRsMg ivc akfl ny ies sur nUM hor sLorIlf kIqf. iswKF dy iewk kfnUMnI noits vI idwqf igaf sI ijs ik akfl qKq nfl mwQf lfAux vfilaF
qKq sfihb dI srvAucqf df nfarf vI vwK vwK grup ies sur ivcoN afpxI df iksy ny koeI jvfb dyxf munfisb nhIN nUM hmysLf mUMh dI KfxI peI hY. akfl
rfjnIqk mjLbUqI df sfDn lwBdy sn. smiJaf. ies kys rfhIN zf[ idlgIr ny qKq sB adflqF qoN Aupr hY, vgYrf
hjLfrf isMG Xqn isrP ieh sI ik akfl qKq dI jQydfrF `qy sMivDfn dI Dfrf 21 dI vgYrf. ies qrHF ieh kmjLor kys mrdI
Pon: 905-795-3428 srvAucqf vflf zMzf hiQaf ky bfkIaF AulMGxf df dosL lfieaf hY pr sLRomxI jf rhI pujfrIsLfhI dy mUMh ivc pfxI pfAux
dIaF gozxIaF lvf idwqIaF jfx. kmytI df kihxf hY ik ieh iswKF df vflI gwl ho inwbVygf. kys krn vfly iswK
bulMd huMdf irhf| ieh koeI axhoxI gwl zf[ idlgIr vrgy ivdvfnF dIaF aMdrUnI Dfrimk mfmlf hY ijs ivc kort vkIl s[ nvikrn isMG nUM vI KrHvy bolF
vI nhIN sI| mfnvI BfeIcfry smU h ilKqF ny vI ies ibrqI nUM cMgI hvf idwqI. jF kfnUMn df koeI dKl nhIN ho skdf. aqy pMQk qIrF df sfhmxf krnf pvygf.
ieiqhfsk sMktF nfl nijwTx leI afpxy bdiksmqI nfl bfdl nUM isafsI qOr ieMj jfpdf hY ik zf[ idlgIr ny ies kys qoN pMjfbI mIzIey vwloN
afpxy siqkfrq ivrfsqI icMnHF aqy qy mfrn leI GV GV ky iqafr kIqf ieh kys krky sLRomxI kmytI aqy akflI irpo r itM g krn smy N vrqI jf rhI
rvfieqF df afsrf sdf hI lYNdy afey hn akfl qKq dI srvAucqf vflf zMzf bfdl dl nUM ibafnbfjLI leI iewk hor muwdf dy lfprvfhI vI sfhmxy afAuNdI hY. mIzIey
aqy AunHF ny ieEN kridaF vI rihxf hY| dy hwQ af igaf. Aus ny iPr ies dI aYsI idwqf hY, ikAuNik iksy dIaF ikqfbF psMd dy vwzy ihwsy ivc ies Kbr nUM pysL krn
jwgoN qyrvHIN ies ivc koeI vI gwl nhIN hY| vrqoN kIqI ik sB nUM DUV ctf idwqI. sB krnf jF nf krnf hr iksy df injI PYslf lwigaF iliKaf aqy ikhf igaf ik zf[
dunIaF Br ivc iswK Drm nfl sbMDq dIaF rVkF kwZ idwqIaF, qF ikqy akfl zf[ hrijMdr isMG idlgIr hY. iesy hI qrHF hornF nUM koeI ikqfbF idlgIr nUM pMQ ivcoN Cyky jfx kfrn Aus
ivakqI dy mn aMdr hirmMdr sfihb jF qKq srvAuc, akfl qKq srvAuc afpxIaF ilKqF bfry spwsLtIkrn nhI pVHn leI kihxf jF nf pVHn dI apIl ny akfl qKq dy PYsilaF nUM kort ivc
akfl qKq sfihb leI aQfh sLrDf aqy kihx vfilaF nUM hosL afeI ik bfjLI qF idMdf Auqnf icr Aus dIaF ikqfbF qy krnf vI kfnUMnI jLurm nhIN hY. sMivDfn cuxOqI idwqI. irporitMg vyly ieh GoKx
siqkfr hY| ienHF sMsQfvF df Et afsrf puwTI pY geI. iPr akfl qKq dy PYsilaF pfbMdI lfeI jFdI hY aqy sMgqF AunHF nUM dI Dfrf 21 BfrqI sLihrIaF nUM jIvn aqy dI koisLsL nhIN kIqI geI ik zf[ idlgIr
jF AunHF dI tyk lYx ivc koeI hrjL vI pRqI ikMqU hox lwg ipaf pr zr zr ky iksy vI iswK styj qoN bolx nf dyx. afjLfdI df hwk idMdI hY. iswKF nUM iksy nUM ajy pMQ ivcoN Cyikaf nhIN igaf. kyvl
nhIN hY pRMqU mslf qF ieh hY ik akfl sihMdf sihMdf. akfl qKq vfilaF vI zf[ idlgIr ny ies df burf mnfAux dIaF ikqfbF nf pVHn dI apIl krnf Aus dIaF ikqfbF aqy Aus dy iswK styjF
qKq sfihb dI aihmIaq nUM ajoky smyN Cw i zaf ko e I nf sfD qy sM q mIaF dI QF ies PYsly qy KusLI jLfhr kridaF aqy iksy Dfrimk styj qoN nf bolx dyx qoN bolx qy pfbMdI hI lfeI geI hY.
aqy srokfrF nfl joVnf ikvyN hY aqy mhfn anu s fr bfdl ivro D I pR c frkF aqy ikhf ik ibhqr huMdf jy akfl qKq vfly dI apIl krnf kfnUMn dI AulMGxf nhIN pRMqU mslf ieh nhIN hY ik zf[
ichnk sfriQkqf nUM pRBfisLq ikvyN krnf buwDIjIvIaF df mwkU Twpx ivc iZwlH nf mYnUM afpxy pMQ ivcoN bfhr kwZ ky afjLfd bxdf, ikAuNik nf qF kIqy hukmF dI koeI idlgIr jyqU rihMdf hY jF Aus nUM mUMh dI
hY? iswK icMqkF aqy buwDIjIvIaF leI ieho afAux idwqI. iesy lVI ivc hI zf[ kr idMdy. pr AunHF idlgIr nUM pMQ ivcoN kfnUMnI vuwkq hY aqy nf iswK ienHF nUM lfgU KfxI pY jFdI hY! mslf qF ieh hY ik
cYlMj sI aqy ieho ijMmyvfrI sI jo zf[ idlgIr df nMbr lwg igaf. AunHF dIaF Cyikaf nf aqy nf hI qnKfhIaf krfr krn leI kfnUMnI qOr qy pfbMd hn. ies bIqIaF qRfsdIaF qoN asIN sbk iswKIey
idlgIr ny akfl qKq sfihb bfry sfrI dmdmI tksfl aqy tksfl muKI bfby idwqf. zf[ idlgIr ny pujfrIaF nUM kort qrHF ies apIl nUM mMnxf jF nf mMnxf aqy akfl qKq sfihb dI ajoky Xuwg
Aumr ilKI jfx dy bfvjUd kdy nf inBfeI| DuMmf bfry pfj AuGfVdIaF ilKqF kfrn ivc GsItx dI icqfvnI vI idwqI aqy hr iksy dI mrjLI qy inrBr krdf hY. ivc BUimkf df nksLf qYa krIey|
DUa
M FKI-Dud
M dy kihr nfl ikvyN nijwiTaf jfvy
pMjfb smyq krIb sfrf AuqrI Bfrq krky ies sfl suprIm kort ny idwlI vws PslF dI rihMd-KUMhd nUM awg lf ky hux AunHF ny ies smwisaf Auqy kfbU pf sMlyx nhIN huMdf.
hr sfl dI qrHF ies vfr vI ipCly iqMn ivc dIvflI qoN pihlF ptfikaF dI ivkrI pYdf krdf hY, Aus qoN ikwqy iafdf lok ilaf hY. DU M a FKI-Du M d sfzy smfijk aqy
hPiqaF qoN DUMaFKI-DuMd (smOg) df sMqfp qy rok lf idwqI sI. dIvflI vyly afpxf Ok pUrf krn leI DUMaFKI-DuMd jIv-jMqUaF aqy mnuwKF afriQk jIvn Auqy vI mfVf asr pfAuNdI
hMZf irhf hY. DUMaFKI-DuMd kfrn svfl hY ik Au q rI Bfrq ivc iewko rfq ivc pYdf kr idMdy hn. lok leI bhuq hfnIkfrk hY. DUMaFKI-DuMd hY. DUMaFKI-DuMd kfrn sVk hfdisaF dI
pfrdrqf ivc kmI afAux nfl pMjfb DUMaFKI-DuMd pYx df asl kfrn kI hY? ivafhF jF hor KuI dy mOikaF Auqy awj ivclI kfrbn-monoafksfeIz sfzy KUn igxqI bhuq iafdf vD jFdI hY ijs nfl
dy vwK-vwK ihwisaF qoN vfhnF dy afps AuqrI Bfrq ivc DUMaFKI-DuMd pYx df kwl ptfky clf ky vI vfqfvrx nUM gMDlf ivclI afksIjn Gtf idMdI hY ijs krky pirvfr dy iksy vI mYNbr dy mrn nfl
ivc tkrfAux nfl sVk hfdisaF ivc asl kfrn qF iewQoN df axXoijq afriQk kr rhy hn. sfh Gutx nfl ivakqI mr jFdf hY. kdy vI nf pUrf hox vflf afriQk aqy
keIaF dI mOq ho geI aqy kfPI lok jKmI ivkfs, BUgoilk siQqI aqy lokF ivc DUMaFKI-DuMd dI smwisaf Bfrq leI ies nfl lok sfh, cmVI aqy awKF nfl smfijk Gftf pY jFdf hY. ivkisq dyF
ho gey. dUraMdyI dI Gft dy nfl-nfl srkfr BfvyN nvIN hY pr ivkisq dysLF ny ieh sbMDq ibmfrIaF df ikfr ho jFdy hn. ny hvf nUM pRdUiq hox qoN bcfAux leI
srdIaF ivc DuMd df pYxf BfvyN iewk df vfqfvrx pRqI byruKI vflf vqIrf hY. smwisaf 19vIN sdI qoN lY ky 20vIN sdI idwlI ivc ipCly idnF ivc DUMaFKI-DuMd sKq kfnUMn bxf ky AunHF nUM sMjIdgI aqy
kudrqI ikRaf hY jo sUrj cVHn qoN bfad afriQk ivkfs dy nF Auqy ienHF sfry rfjF dy mwD qwk hMZfeI. dsMbr 1930 ivc kfrn sfh nfl juVIaF ibmfrIaF dy mrIF sKqI nfl lfgU krky DUMaFKI-DuMd vrgy
ivc vfhnF ivc ho irhf byumfr vfDf hY. bYlIam dI imAU GftI ivc DUMaFKI- ivc 20 qoN 30 PIsdI vfDf hoieaf dwisaf Kqrnfk pRdUx Auqy kfbU pf ilaf hY. so
zf[ guirMdr kOr idwlI ivc hr ro 1400 vfhn jdik DuMd kfrn 600 ivakqI ibmfr ho gey jf irhf hY ijnHF ivc burgF aqy bwicaF awj kwl ienHF dyF leI DUMaFKI-DuMd iewk
Pon: 609-721-0950 pMjfb qy hirafxy ivc hr ro 100 dy sn aqy 60 ivakqI mOq dy mUMh ivc cly dI igxqI iafdf hY. pRdUx df sB qoN bIqy smyN dI khfxI bx ky rih geI hY
lgBg vfhn rijstr huMdy hn. ies qoN gey sn. dsMbr 1952 ivc lMzn dy vwD asr bwicaF Auqy huMdf hY. zfktrF jdik sfzy dy ivc ieh qyI nfl vD
hOlI-hOlI Kqm ho jFdI hY pr DUMaFKI- ielfvf idwlI aqy hirafxf ivc qF 4000 ivakqIaF dI isrP pMj idnF ivc anusfr bwicaF dy PyPVy bhuq nfuk huMdy rhI hY.
DuMd kudrqI vrqfrf nhIN hY ieh hvf dy AudXoigk iekfeIaF dI igxqI vI lgfqfr hI mOq ho geI sI aqy agly kuJ mhIinaF hn, Auh DUMey aqy Kqrnfk rsfiexk sfzI srkfr ny pRdUx nfl nijwTx
pRdUx df iewk bhuq hI ivgiVaf rUp hY vD rhI hY. idwlI ihr dy afly-duafly ivc ies dy pRBfv Qwly afey hor 8000 kxF dI mfr nhIN Jwl skdy. iesy leI leI kfnUMn qF bhuq bxfey hoey hn pr
ijs nUM mnuwK ny afp afpxIaF krqUqF axigxq iewtF dy BwTy aqy phfVF ijwzy ivakqI mr gey sn. lMzn dy DUMaFKI- ieMzIan mYzIkl aYsosIeyn ny idwlI dy AunHF nUM lfgU krn leI sMjIdf nhIN hY
rfhIN pYdf kIqf hY aqy ieh sUrj dI ronI lgfqfr jldy hoey kUVy dy Zyr hr ro ijvyN ies sfl idwlI ivc suprIm kort ny
nfl Kqm hox dI QF rsfiexk pRikRaf mxF mUMhIN pRdUiq gYsF Cwz ky sfrf sfl ptfikaF aqy afiqbfI dI ivkrI Auqy
kfrn sMGxI ho jFdI hY. idwlI dI hvf nUM pRdUiq krdy rihMdy hn. BfvyN rok lf idwqI sI pr iPr vI idwlI
DUMaFKI-DuMd, DUMey aqy DuMd df imrx ies qwQ qoN ienkfr nhIN kIqf jf ivc sfrI rfq ptfky cldy rhy aqy dIvflI
hY jo Kfs qrHF dIaF BUgoilk aqy mOsmI skdf ik Jony aqy kxk dI rihMd-KUMhd qoN dUjy idn iPr ihr pRdUiq hvf nfl
siQqIaF dI mOjUdgI ivc hI pYdf huMdI nUM awg lfAux nfl vI hvf pRdUiq huMdI Br igaf. srkfr nUM cfhIdf hY ik kfnUMn
hY. DUMaFKI-DuMd srdIaF ivc AunHF QFvF hY pr ieh vrqfrf sfl ivc isrP 20- sKqI nfl lfgU kry. srkfr nUM ieh vI
qy pYNdI hY, ijwQy hvf ivc DUV aqy DUMey dy 25 idnF leI huMdf hY aqy pihlF hI vDy cfhIdf hY ik jnqk afvfjfeI dy sfDnF
awD-jly kxF aqy pRdUiq gYsF dI bhuqfq hoey pRdUx ivc QoVHf ijhf hor vfDf kr nUM cusq-drusq bxf ky aqy ienHF vfhnF
hox dy nfl-nfl hvf dI gqI bhuq Gwt idMdf hY. iksfn afriQk qMgI krky dI igxqI ivc jnqf dI loV anusfr vfDf
(nFmfqr) aqy ies ivc nmI mfqrf bhuq mbUrI vws Jony aqy kxk dI rihMd- kry qF ik lok injI vfhn aMnHyvfh nf
iafdf hovy. AuqrI Bfrq ivc lgBg KUMhd nUM awg lgfAuNdy hn. iksfn dI ies KrIdx. srkfr nUM lokF nUM pRdUx rihq
ipCly iewk dhfky qoN srdIaF dy mOsm dI mbUrI nUM smJidaF pMjfb qy hirafxf bflx vI muhweIaf krvfAuxf cfhIdf hY.
urUafq dy nfl hI DUMaFKI-DuMd df kihr hfeIkort ny srkfr nUM hdfieq idwqI sI lokF nUM vI afpxy vfhnF dI shI
urU ho jFdf hY, ijs nfl pMjfb, hirafxf, ik iksfnF nUM PslF dI rihMd-KUMhd nUM DuMd dy ies iBafnk hfdsy nUM lMzn-zYzlI Aup muwK mMqrI nUM ilKqI qOr Auqy puwiCaf qrIky nfl sFB-sMBfl krnI cfhIdI hY
idwlI aqy Auqr pRdy dy kuJ pwCmI ihwsy awg lfAux krky jurmfnf lfAux qoN pihlF smOg-ieMsIzYNt nfl jfixaf jFdf hY. ies ik jdoN ikwsy QF df eyar kuafiltI qF ik Auh Krfb hox dI sUrq ivc pRdUiq
hvf dy ies Kqrnfk pRdUx dI lpyt srkfr iksfnF nUM loVINdy sfDn Auicq hfdsy qoN pihlF vI lMzn ivc sfl 1873 ieMzYks 200 qoN Auqy huMdf hY qF bwicaF gYsF Cwz ky vfqfvrx nUM gMDlf nf krn.
ivc af jFdy hn pr idwlI dy pRdUx dI kImq Auqy muhweIaf kry. ies qoN ielfvf aqy 1892 ivc DUMaFKI-DuMd kfrn hfr dI ishq leI bhuq nuksfndyh huMdf hY. srkfr nUM ieh vI cfhIdf hY ik iksfnF
lpyt ivc afAux nfl hr sfl ieh vI Jony dI Psl pMjfb-hirafxf dI afpxI qoN vwD lok mr gey sn pr AudoN lok ies DU M a FKI-Du M d psU - pM C IaF nU M vI nUM ssqIaF drF Auqy aijhI mInrI
rolf pYxf urU ho jFdf hY ik pMjfb aqy Psl hI nhIN hY, ieh qF kyNdr srkfr ny nUM ivkfs nfl joV ky nhIN sn dyKdy. jy nuksfn phuMcfAuNdI hY. pRdUiq hvf ivc muhweIaf krvfey ijs nfl Auh PslF dI
hirafxf dy iksfn prflI nUM awg lfAuNdy dys ivcoN anfj dI QuVH nUM Kqm krn Aus smyN AuQoN dI srkfr ny iDafn idwqf axcfhy rsfiexF nfl psU-pMCI vI sfh rihMd-KUMhd qoN Kfd, psUaF leI cfrf
hn, Aus nfl idwlI dI hvf pRdUiq ho leI ienHF rfjF dy iksfnF isr Dwky nfl huMdf qF sfl 1952 vrgf iBafnk hfdsf Guwtx nfl mr jFdy hn. bnspqI Auqy afid bxf skx, nf ik Aus nUM sfV ky
jFdI hY. idwlI dy mOsm ivBfg dy mVH idwqI. Jony dI Psl vwD mINh vfly nf vfprdf. vI DUMaFKI-DuMd df burf asr pYNdf hY vfqfvrx nUM gMDlf krky ibmfrIaF ivc
aiDkfrIaF aqy sYNtr Pfr sfieMs aYNz rfjF dI Psl hY. ies dI QF jy srkfr ieMglYNz qoN ielfvf amrIkf ny vI ikAuNik ies ivclIaF gYsF, DUMey aqy DUV vfDf kr ky afpxI aqy bwicaF dI ishq
ienvfiernmYNt ny sfl 2012 ivc ies iewQoN dy pox-pfxI dy anukUl PslF-mwkI, DUMaFKI-DuMd df sMqfp hMZfieaf hY. sfl dy kx drKqF aqy bUitaF dy pwiqaF Auqy Krfb krn.
df KMzn kridaF ikhf sI ik idwlI ivc kpfh afid df Auicwq muwl inrDfrq krdI 1940 ivc pYnislvynIaf ivc ies pRdUx itk jFdy hn, ijs nfl AunHF df rMg kflf srkfr nUM iqAuhfrF, ivafhF Auqy
DUMaFKI-DuMd idwlI ivc zIl nfl cwlx qF ienHF rfjF dy iksfnF nUM ies pRdUx kfrn 20 ivakqI mry sn aqy inAU jF BUrf ho jFdf hY aqy Auh suwk vI jFdy hr qrHF dy ptfikaF dI vrqoN pUrn qOr
vfly vfhnF dI vDdI igxqI kfrn hY. df BfgIdfr hI nf bxnf pYNdf aqy nf hI Xfrk ivc sfl 1963 c 200, 1969 hn. DUMaFKI-DuMd nfl PslF df vI bhuq Auqy rok lfAuxI cfhIdI hY. lokF nUM cfhIdf
ipCly sfl 2016 ivc dIvflI qoN ies pRdUx qoN pYdf hox vflIaF ibmfrIaF ivc 169 aqy 1993 ivc 20 ivakqI nuksfn huMdf hY, iewk qF hY ik Auh iksy vI qrHF pRdUx pYdf krn
dUjy idn hI idwlI DUMaFKI-DuMd dI lpyt df ikfr bxnf pYNdf. mr gey sn. ienHF GtnfvF qoN pqf lwgdf slPrzfieafksfeIz vrgIaF gYsF AunHF qoN prhy krn qF ik sfry lok uD
ivc af geI sI ijs nfl mhInf Br idwlI ies dy nfl nfl ieh vI jfx lYxf hY ik iksy smyN ivkisq dysL vI DUMaFKI- nUM pIlf jF kflf kr idMdIaF hn, dUjf vfqfvrx ivc sfh lY ky ishqmMd iMdgI
dI jnqf aqy srkfr jUJdI rhI. ijs rUrI hY ik ijMnf ku pRdUx iksfn mbUrI DuMd dI smwisaf nfl jUJdy rhy hn pr sUrj dI ronI nf imlx kfrn pRkf mfx skx.
REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI
globl mltI srivis dI
nvIN lokyn STOCKTON ivc
HIGHWAY 4 dy iblkul ndIk
Ph: 209.547.9210 idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
urU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.547.9211 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.gfbontime.com, raj@gfbontime.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (16)
kfbul-aMimRqsr
krqfr isMG srfBf df 102vF hIdI idn mnfieaf hvfeI sMprk surjIq
sYn PrFissko (ibAUro): Bfrq surjIq isMG atvfl, hrpfl isMG mfn, pfrtI dIaF kurbfnIaF nUM Xfd kridaF rxjIq joq ny vI afpxI bluMd afvfj krn dI iqafrI
nUM aMgryjLI rfj qoN afjLfd krvfAux leI sqbIr isMG bfjvf aqy rivMdr isMG mfn lokF nUM dy dI eykqf, aKMzqf aqy mnuwKI ivc XoiDaF dIaF vfrF gf ky hIdF nUM
aMimRqsr: duvwly vpfr
102 sfl pihlF sLhId hoey srdfr hfjLr hoey aqy ieMzo amYrIkn dy Bgq affdIaF dI rfKI leI agFhvDU kqIaF rDFjlI Byt kIqI. hrjIq isMG mrsz
Auqfhq krn dy mMqv nfl CyqI hI
krqfr isMG srfBf aqy AunHF dy 6 hor PfAUNzyn by-eyrIaf vloN pMkj aFsl df sfQ dyx df swdf idwqf. s[ mlkIq ny dy BgqI aqy smfjk srokfrF nUM
aPgfinsqfn srkfr vwloN kfbul
sfQIaF dI sLhIdI nUM slfm kihx leI afpxy sfQIaF smyq phuMcy. isMG ikMgrf ny vI afpxI rock qkrIr pR x fey afpxy gIqF rfhIN sL h IdF nU M
(aPgfinsqfn) aqy aMimRqsr ivcfly
iek smfgm 18 nvMbr nUM ieQy gdr pRogrfm dI pRDfngI gurdIp isMG rfhIN kivqfvF dy hvfly dy ky swcy sucy rDFjlI Byt kIqI. rnjIq
hvfeI sMprk muV bhfl krn dI Xojnf
mYmorIal hfl ivc kIqf igaf. igl aqy kuldIp isMG atvfl ny kIqI. dy Bgq prvfinaF nUM rDf dy Puwl Byt DflIvfl ny pMjfb dy affdI qoN bfad dy
hY. ieh Kulfsf aPgfinsqfn dy sPIr
pR o g rfm dy u r U ivc sty j sY k trI kIqy. ieiqhfs nUM pRgtfAuNdI iek KUbsUrq
fiedf muhMmd abdflI ny kIqf. Auh
hrijMdr ZysI ny afey lokF nUM jI afieaF suirMdr mMZflI ny kuJ ipCFhiKcU kivqf suxfeI. krqfr isMG krmn ny vI
sQfnk vpfrIaF vwloN krvfeI iek mIitMg
afKidaF hIdF dI mnuKvfdI soc nUM qfkqF vloN hIdF nUM jfq-pfq, Drm jF iek kivqf rfhIN hIdF nUM rDFjlI Byt
ivc fml hox afey sn.
afpxI ijLMdgI ivc apnfAux df swdf ielfky dy nF qy vMzx dI inKyDI kIqI. kIqI.
sPIr ny afiKaf ik AunHF df dy
idwqf. pRogrfm ivc kONsl jnrl vYNktysn amrIk isMG kfnkrz, hrnyk isMG aqy aKIr ivc s[ jsvMq isMG mfn ny
Bfrq nfl duvwly vpfrk iriqaF hor
aok aqy kimAuntI msilaF dy kONsl rUbl isMG ny vI smfgm nUM sMboDn kIqf. hIdF dI soc pRqI ieMzo amYrIkn hYrItyj
mbUq krnf cfhuMdf hY. iesy qihq BfrqI
nfgirkF mOky qy hI vIy dyx df
islislf urU kIqf igaf hY. CyqI hI
aMimRqsr aqy kfbul ivcfly hvfeI
sMprk muV bhfl kr idwqf jfvygf.
bIr fh qy vsIm
vfnI iKlf do afied ryzIE imrcI vloN nftk iksfn KudkuI dy moV `qy df sPl mMcn
nvIN idw l I: sfl 2005 ivc
aiqvfdIaF ivwqI shfieqf dyx dy kys sYn hojy (ibAUro): ryzIE imrcI pMjfbIaF nUM nfl joVn df Xqn vI kIqf
ivc nfmd kmIrI vwKvfdI afgU bIr 1310 ey[ aYm[ aqy aYs[ pI[ isMG vloN hY qF jo pMjfb `c mr rhy iksfn dI bFh
fh qy hvflf zIlr aslm vfnI iKlf by eyrIaf klcrl aYsosIeyn dy sihXog PVHn leI sfiraF nUM sucyq kIqf jf sky.
idwlI dI iek adflq ny kfly Dn soDx nfl inrdyk aok tFgrI aqy inrmfqf inrmfqf qfrf isMG sfgr qy
sbMDI do afied kr idwqy hn. qfrf isM G sfgr df nftk iksfn inrdyk aok tFgrI ny ies nftk nUM
ienPorsmYNt zfierYktoryt ny 23 sqMbr KudkuI dy moV `qy iewQy aYvrgrIn hfeI imlI sPlqf qy KuI fhr kridaF ikhf
fh iKlf cfrjIt dfKl kr ky do skUl dy QIeytr ivc lMGy sincrvfr ik Auh jldI hI ies nftk dI iPlm
lfieaf sI ik Auh pfiksqfn afDfrq krvfieaf igaf. bxfAux dy Xqn ivc lwgy hoey hn, qF jo
aiqvfdI hfi seId nfl sMprk ivc muwK pRbMDk aYs[ pI[ isMG ny ikhf mr rhy iksfn dI asl siQqI qy jIvn
hY. ies cfrjIt c vfnI vI nfmd ik pMjfb hI nhIN sgoN smuwcy Bfrq ivc nUM smJidaF srkfrF afpxIaF
kIqf igaf sI, jo ies smyN fh nfl iksfn ies vyly BuwbIN ro irhf hY, ikqy iMmyvfrIaF inBfAux leI awgy afAux.
inafiek ihrfsq ivc hY.
sLRyxIaF ivc nhIN afAuNdf. ieh Brosf sYxI mYmorYNzm ivc ikhf ik sYxI BfeIcfrf
BfeIcfry dy iek vPd nUM pMjfb pRdysL iek KusLhfl BfeIcfrf hY. ies BfeIcfry
kFgrs dy pRDfn sunIl jfKV aqy kFgrs dy bhuq sfry lok pMjfb ivc afriQk
dy hor afgUaF ny idwqf. pwKoN mjLbUq hn aqy ivdysLF ivc vI AunHF
ieh jfxkfrI idMidaF vPd dy iek afriQk pwKoN pYr jmfey hoey hn. ies
mYNbr imsLIgn styt zYmokrYitk pfrtI BfeIcfry nUM pwCVIaF sLRyxIaF ivc sLfml axCpIaF rcnfvF Byjx leI swdf idwqf pM j fbI khfxI, prvfs qo N avfs chahals@yahoo.com)
dy cIP aYzvfeIjLr aqy imsLIgn sYxI krnf iek inrol isafsI PYslf sI aqy hY. vwl(AuqrI amrIkI pMjfbI khfxI- ies sbMDI PYslf sBf ny bIqI 12
sBf dy mohrI afgU sMnI DUV ny dwisaf ik ies df ieko iek mnorQ votF btornf sI khfxIaF Byjx leI afKrI qfrIK sMigRh) aqy idshwidaF dy afr nvMbr nUM sBf dy mYNbr crnjIq isMG
kFgrs afgUaF ny ikhf ik jld hI ies pr ies PYsly df sYxI BfeIcfry dI nvIN 31 mfrc 2018 imQI geI hY. ivsLy-vsqU pfr(prvfsI pMjfbI khfxI-sMigRh) sfhI dy Pfrm hfAU s qy ho e I iew k
mfmly Auqy ivcfr kIqf jfvygf. pIVHI Auqy mfVf asr peygf aqy Auh dI cox lyKk dI afpxI ho skdI hY pr Cpvfey jf cuky hn. sfihqk mIitMg ivc ilaf igaf. ies ivc
mIitMg ivc hornF qoN ielfvf sunIl afpxy afp nUM mfnisk qOr qy pwCVy prvfsI srokfr aqy globlI pirpyK sBf vloN jfrI iek ibafn anusfr sLfml sfihqkfrF qy sroiqaF ny GMitaF
jfKV, aYm[ pI[ prgt isMG, ivDfiek smJx lwgxgy. vflIaF lok-pwKI agFh vDU phuMc aqy ies nvyN khfxI sMigRh dy sMpfdkI mMzl bwDI inwGI Dwup ivc kudrq dy KusLgvfr
ivc suirMdr sohl, hrijMdr pMDyr aqy njLfiraF df anMd mfxidaF afpxIaF
imsr ny gff srhwdI lFGf ivafh smfgm ivc golI hrmihMdr cfhl sLfml hoxgy. ieh mOilk sfihqk rcnfvF duafrf klfmeI
khfxI-sMigRh amrIkI pMjfbI khfxIaF mfhOl vI isrijaf.
KoilHaf
rfPfh: imsr ny gff srhwdI lFGf, jo PlsqInI aQfrtI
nfl bwcf hlfk df hovygf. lyKk afpxIaF khfxIaF
sMpfdkI mMzl dy iksy vI mYNbr nUM Byj
mIitMg ivc hrijMdr pMDyr, ipMRsIpl
hrnyk isMG, qfrf isMG sfgr, mndIp
(pI[ey[) dy kMtrol qihq afAuNdf hY, qkrIbn dhfky bfad pihlI kotkpUrf: ivafh smfgm dOrfn cwlIaF golIaF skdy hn: suirMdr sohl (15 Remsen gorf, hrjIq hTUr, zf[ sqivMdr isMG
vfr KoilHaf hY. imsr ny mfnvI afDfr Auqy iqMn idnF vfsqy rfPfh nfl iek awT sflf bwcy dI mOq jdik dUjf gMBIr mI ho Ave., Valley Stream, NY 11580, Ph: sfhI, prmjIq kOr, mnjIq kOr, gurpRIq
lFGf KolH idwqf. aiqvfdI hmfs gruwp vwloN gff lFGy, jo iesrfeIl igaf. imRqk dI pCfx ivkrmjIq isMG mTfVU puwqr 646-220- 2586, Email: kOr, imRgieMdr pMDyr, ieMdrjIq sLrmf,
qy imsr qoN pwCm dy smrQn vfly PlsqInI aQfrtI nfl lwgdf kulivMdr isMG vjoN hoeI hY. puils ny lfVy dy mfmy aqy surindersohal@hotmail.com), ajIq pRimMdr kOr, kmlysL kumfrI, rfj
hY, Auqy kbf kIqy jfx bfad ies pihlI vfr KoilHaf igaf hY. mfsV iKlf vwK vwK DfrfvF qihq kys drj kr ilaf hY. hrijMdr pMDyr (3974 Chatsworth Cir., kumfrI aqy zolI sLfml sn.
DMn DMn sRI gurU nfnk dyv jI dy pfvn pivwqr pRkfsL idhfVy dI
kul lokfeI nUM kotfin koit vDfeI
sRI gurU nfnk dy jI dy 550vyN pRkfsL purb nUM smripq
moqIaf ibMd muPq afprysn
L kYNp
kYNp 9 akqUbr 2017 qoN sLru U hY jo 2019 ivc af rhy
sRI gurU nfnk dyv jI dy 550vyN pRkfsL purb qwk jfrI
rhygf. kYNp df smF: svyry 10 vjy qoN sLfm 6 vjy qwk
sMgqF dy dfs
ieMdrpfl ierivnpRIq
suirMdr isG pRo[ kulvMq isMG huMdl isMG hrdIp isMG isMG
ivsfK), bMdICoV idvs 12 PrvrI (pihlI afpxf kYlMzr lfgU krn ivc cuxOqIaF kYlMzr 2003 ivc lfgU vI ho igaf sI. ies nUM rwd kr idwqf igaf hY. sYxI, bIbI jsbIr kOr slUjf qy sI[ afeI[
Pwgx) aqy holf-mhwlf 14 mfrc (pihlI df sfhmxf krnf pY irhf hY. asIN afpxy kYlMzr nUM lfgU krn leI sLRomxI s[ puryvfl ny ikhf ik cMdrmf dI sI[ mYNbr blvMq isMG hMsrf, gurduafrf
cyq) nUM mnfieaf jfxf cfhIdf hY. iqwQ-iqAuhfr, gurpurb, sLhIdI idhfVy gurduafrf pRbMDk kmytI vloN pihlF 11 gqI qy afDfrq ibkrmI kYlMzr muqfbk pYlftfeIn dy gurmiq skUl dy ipRMsIpl
bhuqy bulfiraF ny dosL lfieaf ik afpxy qrIky nfl, afpxy prcm hyT mYNbrI kmytI bxfeI geI qy iPr iksy iqwQ-iqEhfrF dIaF imqIaF hr sfl amrdyv isMG bMdysLf, pRo[ kulvMq isMG
mUl nfnksLfhI kYlMzr nUM lfgU krn ivc mnfvFgy qF iswK pCfx ivv pwDr qy dbfa hyT do mYNbrI kmytI bxfeI geI bdldIaF rihMdIaF hn aqy BivwK ivc hu M d l, hrkIrq isM G , su K my l isM G
bRfhmxvfdI qfkqF vloN roVy atkfey jf sQfipq hoeygI. ieh AunHF lokF nUM psMd ijs ny krIb AuhI purfxf ibkrmI kYlMzr BMblBUsf pYdf huMdf hY. mUl nfnksLfhI atvfl, srvx isMG rfjU, suirMdrpfl
rhy hn qy sLRomxI kmytI bRfhmxvfdI nhIN jo 1947 qoN lY ky hux qwk iswK kOm lfgU kr idwqf. hux iPr sfzy leI inrxy kYlMzr asl aqy shI imqIaF nUM sUrjI isMG kflVf, Tfkr isMG bsfqI aqy
qfkqF dy dbfE hyT mUl nfnksLfhI kYlMzr nfl Dwkf krdy afey hn. iesy leI mUl dI GVI hY qy afAu hF pwKI iewCf kqI gqI qy afDfrq kfmn aYrf kYlMzr ierivnpRIq isMG ivsLysL qOr qy
muqfbk pwikaF krygf. kfrjsLIl rhy.
AuprMq 5 jYkfry Cwz ky hfjr sMgqF kfnPrMs qoN iek idn pihlF iek
ny 6 mqy pfs krky nfnksLfhI kYlzr nUM svfgqI rfqrI Bojn kIqf igaf ijs ivc
gurU GrF ivc lfgU krn pRqI vcnbwDqf muwK bulfiraF qy amrIkf, kYnyzf, ieMzIaf
pRgtfeI. gurduafrf pYlftfeIn dy pRDfn aqy afstrylIaf qoN afey mihmfnF df
mhFbIr isMG brfV ny afeIaF sMgqF df mfx-siqkfr kIqf igaf. agly do idnF
DMnvfd kIqf. smfgm dy pihly ihwsy df dy smfgm dy bulfiraF aqy AunHF vloN
mMc sMcfln suirMdr isMG (tfikMg pMjfb) ivcfry jfx vfly mwuidaF Auqy sMKyp crcf
aqy dUjy ihwsy df gurduafrf pYlftfeIn hoeI. ies iznr df pRbMD amrdyv isMG
nUM lfgU krn qoN ienkfrI hY. nfnkfhI kYlMzr lfgU krn dy rfh ivc nfl mUl nfnksLfhI kYlMzr nUM lfgU krn dy sfbkf pRDfn pRo[ kulvMq isMG huMdl bMdysLf ny kIqf.
amrIkf qy kYnyzf qoN ielfvf ieMzIaf aiVky zfhy jf rhy hn. leI hMBlf mfrIey. ny kIqf. ies mOky hornF qoN ielfvf gurduafrf
aqy afstrylIaf qoN phuMcy bulfiraF ny sYkrfmYNto qoN afey s[ srbjIq isMG suprIm iswK kONsl afstrylIaf dy s[ ierivnpRIq isMG ny nfnkfhI vHItn dy hYz gMQI BfeI mihMdr isMG, bIbI
mUl nfnksLfhI kYlMzr nUM amlI rUp dyx ny qknIkI ivsQfr idMidaF disaf ik s[ hrkIrq isMG ajnohf ny ikhf ik kYlMzr dy bxy aYp bfry jfxkfrI idMidaF gurpRIq kOr, primMdr isMG mfn,
ivc prdysF `c vsdy iswK BfeIcfry vloN mUl nfnkfhI kYlMzr ikvyN ibkrmI ieh kYlMzr iswK isDFqF, gurmiq qy dwisaf ik ies nUM afpxy Pon qy zfAUnloz amrdyv isMG bMdyf, pRdIp isMG igwl,
inBfey gey aihm rol bfry crcf kIqI. kY l M z r qo N alw g hY ? Au n H F skrIn ieiqhfs nfl juiVaf hY, ies nUM lfgU krn kIqf jf skdf hY. sMgqF nUM mUl srvx isMG rfjU, pRo[ kulvMq isMG huMdl
kfnPrMs dOrfn bulfiraF ny dwisaf ik pRYjyNtyn rfhIN qknIkI nukiqaF dy afDfr leI hMBlf mfiraf jfxf cfhIdf hY. s[ nfnkfhI kYlMzr muPq idwqf igaf. qy ierivnpRIq isMG ny afpxy ivcfr
mUl nfnksLfhI kYlMzr ikvyN iBMn hY aqy qy isw D kIqf ik jU l Ian kY l M z r, hrdyv isMG igwl ny ikhf ny amrIkf dy smfgm ivc ikfgo dIaF sMgqF qoN rwKidaF ikhf ik sfzI pCfx, srUp,
sflfnf iqwQ-iqEhfrF dIaF imqIaF nUM gYgorIan kYlMzr qy ibkrmI kYlMzr ivc keI gurduafiraF ivc ieh kYlMzr lfgU ielfvf muihMdr isMG klsI inAU Xfrk, Drm gRMQ, infn sfihb sB awlg hn
ieksfr rwKx ivc ies dI kI BUimkf hY. idn kI hY, mhInf qy sfl ikhVf hY qy ho cukf hY, sfnUM ivv pwDrI phuMc rfhIN jsbIr isMG rfeypurI krfAUn puafieMt qF afpxf kYlMzr vI hoxf cfhIdf hY. sfnUM
iswK ieiqhfsk imqIaF df shI hoxf qy iks qrHF ruwqF nfl sbMDq ienHF kYlMzrF sfry gurduafiraF ivc lfgU krn leI (ieMzIafnf), ikrpfl isMG inwjr nfnksLfhI kYlMzr lfgU krvfAux leI
ienHF dI ieksfrqf aqy gurbfxI dI jIvn qoN mUl nfnkfhI kYlMzr ikvyN iBMn hY. purjor Xqn krny cfhIdy hn. amYirkn iswK kONsl, kilafx isMG, amrIkf dI muwK Dfrf dy isafsqdfnF qwk
jfc ivc sfrQkqf nUM afAux vflIaF iswK klIvlYNz, EhfieE qoN afey iswK aKIr ivc nfnsLfhI kYlMzr dy bfnI surjIq isMG, idlbfg isMG gurduafrf vI phuMc krnI cfhIdI hY.
pIVHIaF qwk phuMcdy krnf byhd jrUrI hY. icMqk bIbI jsbIr kOr ny iswK pCfx nUM
smfgm df arMB hYz gMRQI BfeI pw i kaF krn leI afpxy ivrsy dI
primMdrjIq isMG vloN ardfs kIqy jfx jfxkfrI aglI pIVHI qwk puwjdI krn dI
ipCoN hoieaf. gurduafrf pYlftfeIn dy loV dI aihmIaq bfry gwl kIqI. AunHF
Dfrimk skwqr s[ hrjIq isMG igwl ny ikhf ik bwicaF nUM gurbfxI smJx aqy
ikhf ik sfzf afpxf kYlMzr hoxf cfhIdf afpxy jIvn ivc apnfAux leI pRyirq
hY aqy mU l nfnkfhI kY l M z r isw K krnf byhwd jrUrI hY. AunHF afiKaf ik
BfvnfvF dI shI qrjmfnI krdf hY. bwicaF nUM pMjfbI pVHfeI jfvy aqy AunHF nUM
tI[vI[ pRogrfm tfikMg pMjfb dy dysI mhIinaF dy nF jrUr isKfey jfx.
sM c flk su i rM d r isM G ny smfgm nU M iswK ivdvfn s[ inrMjx isMG ZysI
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (19)
bdF dy hOlp
y x qy ikqfbF dy Bfr bfry jQydfr qrsym isMG aqy BfeI
jsivMdr isMG jMzI df snmfn
almfrIaF dI ikfieq trysI, kYlIPornIaf (ibAUro): RomxI akflI dl (aMimRqsr)
PirjLno (avqfr goNdfrf): afm suihMdrbIr df mwq sI ik iksy vI bolI iesy byruKI krky hY. zf[ gurUmyl iswDU df sQfnk gurduafrf gurU nfnk pRkf ivKy kYlIPornIaf dy pRDfn jQydfr qrsym isMG
qOr qy ieMzIaf ivc skUlI bwicaF dy Bfry df ivkfs qy Aus dI vwukq Aus nfl juVy kihxf sI ik iesy leI bhuqy pMjfbI lyKkF sLRomxI akflI dl (aMimRqsr)
bsiqaF dI ikieq qF aksr suxn nUM ru j L g fr nfl hu M d I hY , aw j ru j L g fr ny pMjfbI ivc ilKx dI QF AurdU aqy XUQ ivMg amrIkf dy sfbkf
imldI hY pr almfrIaF vI ikqfbF dy aMgryjLI nfl juiVaf hoieaf hY aqy hr aMgryI ivc ilKx nUM pihl idwqI. pRDfn rivMdr isMG irMpI
Bfr dI ikfieq krn, ieh suxn vfly nUM mF-ipAu afpxy bwcy nUM aMgryjLI mfiDam pMjfbIaF kol gurUaF aqy BgqF dI bfxI DflIvfl vwloN kOm dI cVHdI
atptf lwg skdf hY. vfly skUl ivc Byjx leI kfhlf hY. qoN ielfvf mfx krn leI hor bhuqf sfihq klf leI Dur kI bfxI dy aKMz
gwl ikqfbF, sfihq qy pMjfbIaF dI akfdmI df skwqr qy kvI hrijMdr nhIN hY. pMjfbI bolI aqy pfT sfihb qy gurbfxI kIrqn
afpxI bolI pRqI bymwuKqf dI ho rhI sI. kMg ies Dfrxf nfl sihmq nhIN huMdf. pMjfbIaF dI iesy qrfsdI nUM dy ivy dIvfnF dI syvf leI
QF sI, kvI aqy icMqk zf[ gurUmyl iswDU Aus df kihxf sI ik Bff qy bolI nUM almfrIaF vrgIaF inrjIv cIjF vI geI sI. ies pRogrfm ivc BfrI
df rYx bsyrf, ijwQy ivv pMjfbI sfihq isrP kmfeI df sfDn nhIN smJxf mihsUs krdIaF hn. kMg dy bdF ivc: igxqI ivc sMgqF phuMcIaF.
akfdmI dy PirjLno cYptr dy swdy qy do cfhIdf, ieh iewk rUhfnI cIjL hY. rujLgfr bd hlky ny, ikqfbF BfrIaF. pRiswD kIrqnIey anUp isMG
sfihqkfr ariqMdr sMDU aqy pRo leI qusIN iewk nhIN keI jubfnF iswK skdy sI ikfieqF krdIaF almfrIaF. AUnf vfilaF ny gurbfxI dy rs-
kivwqrI ariqMdr sMDU ny iBMny kIrqn nfl sMgqF nUM
ikhf ik almfrIaF df AulFBf gurbfxI nfl joiVaf.
lfhux leI Auh mOilk rcnfvF ies mOky gurduafrf sfihb
nfl BrpUr rsflf eykm` keI dy muwK syvfdfr AuGy burg
virHaF qoN lgfqfr kwZ rhI hY. pMQk afgU bfbf Drm isMG qy styj skwqr Kflsf nUM AunHF dIaF pMQ pRqI syvfvF bdly
ies mOky Aus dIaF kivqfvF dI BfeI dIp isMG ny kYlIPornIaf dy AuGy gurU Gr vwloN isropfE dI bKi krky
bfrvIN ikqfb kdy qF af iml iswK afgU BfeI jsivMdr isMG jMzI aqy snmfn kIqf.
iMdgI` vI jfrI kIqI geI.
akfdmI dy skwqr
hrijMdr kMg df kihxf sI ik
sMsQf vwloN bolI aqy swiBafcfr
suihMdrbIr isMG ivsy qOr qy phuMcy hoey ho pr ies df Bfv mF-bolI pRqI bymuKqf nfl sbMiDq iviaF nUM lY ky ies iksm
sn. nhIN hoxI cfhIdI. dI crcf leI bfkfiedgI nfl smfgm
crcf df mwudf sI, bMgflIaF, hrijMdr kMg df pwK pUridaF kvI krvfey jfxgy, ijnHF ivc AunHF mnogRMQIaF
mhfrftrIaF qy qfimlF vFg pMjfbI sMqoK imnhfs ny ikhf ik dfigsqfn dI dI infndyhI krn dI koi kIqI jfvygI,
afpxI bolI qy mfx ikAuN nhIN krdy? afvfr bo l I c ilKI ikqfb my r f jo bolI bfry pMjfbI BfeIcfry ivc pfeIaF
ieh BfeIcfry rugfr leI jy aMgryjLI nUM dfigsqfn` ny aflmI ohrq hfisl kIqI jFdIaF hn.
gl lfAuNdy hn, AuQy Auh afpxI mF-bolI jo lyKk dy afpxI mF bolI pRqI ipafr df crcf df isKr kivqf pfT nfl
nUM vI isr qy cuwkdy hn. kivwqrI sMDU df siqkfr hY. hoieaf ijs ivc ariqMdr sMDU,
kihxf sI ik ies ivc mfipaF aqy afm pMjfbIaF dI afpxI bolI bfry byrwuKI suihMdrbIr, zf gurUmyl iswDU, hrijMdr
lokF dI iewCf kqI df ksUr hY aqy pMjfbI df smyN smyN kvIaF ny afpxI kivqf ivc kMg, sMqoK imnhfs, krm isMG mfn aqy
ivy nfl juVy aiDafpkF ivc pRqIbwDqf hyrvy nfl ikr kIqf hY. cMgf qy aflmI swuKI DflIvfl ny afpo afpxf qfjf klfm
dI Gft vI ies df kfrx hY. pRo[ vuwkq vflf sfihq nf ricaf jfxf fied py kIqf.
ijMdf kivqf
quhfzy mn ivc jo vlvly AuTdy hn, Auh kivqf dIaF
iek-do sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
afKrI qfrIK 2 dsMbr 2017 hY. -sMpfdk
alivdf kYpsLn mukfblf-301
kuv
M r
nfrfiex
klf
AuTy kFg jo kV kV krdI ibjlI vFg ilky,
idl dy cfa afAux ubF qy, KOP hovy AuizaMq.
ihMdI kvI kuMvr nfrfiex 90 vfr kivqf aqy kfrobfr dy irqy bfry
virHaF dI Aumr ivc 15 nvMbr 2017 puwCx `qy AunHF df Auqr sI: ikqy dy JUtf mYnUM sKI myrIey
kYpsLn mukfblf-299
ies sMsfr qoN ruKsq ho gey. Auh
keI mhIinaF qoN komf ivc sn. iqMn pirkrmf kivqf nMU vI kfrobfr nf bxf lvF, iesy
leI motr pfrts df kfrobfr krdf
pING hulfrf PVH geI.
kdI kdI ieh idn ny afAuNdy
sfl pihlF kfly moqIey kfrn AunHF dI hF. AunHF vwloN bfbrI msijd Zfhux KusLI sMBflI jfvy nf.
awKF dI ronI vI jFdI rhI sI. fier mOky ilKI kivqf aXuwiDaf 1992 df sfAux mhInf, idn qIaF dy
pMkj cqrvydI ny AunHF dIaF afrI rf rMg dyKo: iPr ieh CyqI muV ky afvy nf.
GVIaF bfry bhuq mfrimk ibafn kIqf hy rfm, -jgjIq kOr qUr, cMzIgVH
sI: mYN dyiKaf ik Auh hnHyry ivc iksy jIvn kOVI hkIkq hY ---
pMCI vFg Ctptf rhy sn. qy qusIN mhF kfiv nf Auh ipwpl, nf bohV idsdy,
kuMvr nfrfiex ny AudoN ilKxf urU ijwQy sI kuVIaF pINGF JUtdIaF.
kIqf, jdoN ihMdI kivqf df afDuink aqy ies qoN vwD ijdo ijdI AucI pING cVHf ky,
smkflI srUp bx-ivgs irhf sI. hux hor kI ho skdf hY swsF dy sI Jfty sUqdIaF.
koeI dUsrf nhIN ikqfb ny AunHF sfzf durBfg qIaF hux myilaF dI afeItm,
mhUr bxfieaf. AunHF df pihlf kfiv- iek ivvfd vflI QF ivc hux nhIN koeI kuVI kihMdI,
sMgRih cwkrivAU 1956 ivc Cipaf ismt ky rih igaf hY nI af jf Bfbo JUt lY,
sI aqy koeI dUsrf nhIN dUjf sMgRih quhfzf sfmrfj pING hulfry lYNdI.
-gurdyv isMG iZpflI, biTMzf
qIaF vyKx mYN pyky afeI ---
jgqvIr isMG aXuwiDaf ies vkq
quhfzI aXuwiDaf nhIN pING JUtdI pwqy qoV ilafeI. sfAux mhInf jd afAuNdf
sI. ies qoN ielfvf AunHF ny ien idnoN XoiDaF dI lMkf hY idl asmfnIN myrf Auzdf jfvy nv-ivafhIaF nUM cfa cVH jFdf.
aqy afqmjeI kfiv-sMgRih vI ilKy. mfns quhfzf cirq nhIN iKV iKV hwsy nfly nwcy gfvy. pykIN jfx df cfa AunHF qoN
AunHF df jnm aXuwiDaf dI vwKI cox df zMkf hY. kdy kdfeIN iewdF imlx sKIaF iPr nf sMBfilaf jFdf.
ivc vsdy ksby PYfbfd (Auqr pRdy) muikl vrgI kivqf fied gwlF kIqIaF, nf idl c rwKIaF. igwDf pYNdf iPr rwj ky
ivc 19 sqMbr 1927 hoieaf. bhuqf kuMvr nfrfiex vrgf fier hI ilK rwbf! ieh myly lwgdy rihx pINGF JUtdIaF jf ipMz pyky.
smF Auh lKnAU ivc rhy aqy AunHF df skdf sI: DIaF-BYxF kwTIaF ho ky bihx. AucIaF AucIaF cVHfAux pINGF
Gr sfihqk smgrmIaF df gVH huMdf ajIb ijhI muikl c -kYlf Tfkur, nMgl tfAUnip hr koeI KVH KVH ky vyKy.
sI. kivqfvF qoN ibnF AunHF khfxIaF Pisaf hF ienHIN idnIN --- -gorf pRjfpq, inAU Xfrk
vI ilKIaF aqy isnymf bfry cricq myrI nrq kr skx dI qfkq bfad ivafh qoN pihlIaF qIaF ---
pusqk lyKk kf isnymf ilKI. AunHF idn-b-idn KoKlI ho rhI hY nfl cfavF dy pyky afeI. awDI sdI c hI alop ho gey
sfihq akfdmI purskfr, igafn shylIaF rl ky Jurmt pfieaf sfvx dI qIj lwgdy myly qIaF dy.
pIT purskfr aqy pdmBUx qoN ielfvf muslmfnF nfl nrq krn lwgf msfly lf lf kQf suxfeI. Gr Gr ho gey mnorMjn dy sfDn
hor keI purskfr vI hfsl hoey. qF sfhmxy gfilb afx KVHdf hY vfrI pING dI af geI myrI vlvly ivcy hI rih jFdy DIaF dy.
kuMvr nfrfiex dIaF kivqfvF hux qusIN hI dwso ihwk dy jor mYN pING cVHfeI. irsLiqaF dIaF hux qMdF AuDVIaF
drasl afpxy smyN nfl sMvfd iksy dI Blf kI cwldI hY Aus awgy ipwpl sfrf JUmx lwigaf awk coieaf jFdf DIaF jMmdIaF jy.
rcfAuNdIaF hn. ienHF ivc bMdy dI hoNd sws df cUMzf qoV ilafeI. DIaF hr QF rOxk huMdIaF
dI gVHk suxdI hY. AunHF cricq mhF aMgryF nfl nrq krnf cfhuMnf mn dIaF ho geIaF awj swBy bfbl nUM smJfE koeI,
kfiv afqmjeI (1965) ivc leI ncIkyqf dI klpnf aijhy bMdy dI ijnHF do sdIaF sfzy Auqy rfj kIqf hux sfh lYx dI vfrI afeI. shfrf bxnf DIaF ny.
vfjRvf aqy ncIkyqf rfhIN do aijhy klpnf hY ijs leI, kyvl suKI jIxf qF ykspIar rfh c afx Klovy -jgmIq isMG pMDyr -amrjIq isMG qUr
pfqr AuBfry jo qxfa ivc Psy mnuwK hI kfPI nhIN hY, sfrQk jIxf vDyry ijs dy myry `qy --- ---
df dUsrf rUp hI jfpdy hn. ienHF ivc rUrI hY. ncIkyqf ivdroh dI mfl hY nf jfxy ikMny aihsfn pykIN af ky msqIaF CfeIaF, pING pUrf hulfrf lYNdI
qrk, inrff, loB, iewCf, kfmnf afid aqy ies ivc fier ny afpxy bdF dI sKIaF, nxdF qy BrjfeIaF, cVHdI jd aMbrF nUM.
vfr vfr isr cuwkdy aqy bMdy dy suK- afhUqI pfeI hY. qy Auh pRymkf rl-iml ipwplI pINGF pfeIaF. qih idloN KusLI df iejLhfr huMdf
cYn tuwkdy hn. ies ikqfb dI BUimkf kuMvr nfrfiex dI kivqf pRqI phuMc ijs qoN KfDf pihlf DoKf[[[ nfl hulfry rUh niafvy, mn iKVH jFdf mnorMjn nfl.
ivc fier kuMvr nfrfiex ny iliKaf aqy ruK aYn vwKrf sI. AunHF dI kivqf iml jfvy qF KUn kr idaF Auz Auz mn aMbrIN jfvy, ieh hY siBafcfrk ivrsf
hY: afqmjeI ivc AuTfeI geI bhuq sihj aqy srl hY. AunHF df kvI Auh imldI vI hY Xfd mfhI dI lY klfvy. jo idno-idn alop huMdf jf irhf.
smwisaf muwK rUp ivc ivcfrvfn bMdy mn iMdgI qoN Bwjdf nhIN, sgoN iMdgI pr kdI dosq, kdI mF -divMdr kOr msqI, cusqI-PurqI, muhwbq
dI smwisaf hY. ieh smwisaf kyvl nfl juVnf cfhuMdf hY. Auh afpxI gwl qy kdI BYx vFg --- srIr hY qMdrusq bxdf
aijhy jIv dI nhIN, jo rofnf loVF- bhuq Tok-vjf ky afKdy hn. Auh Kud mYN iPr pIly rMg df sUt mYN pf ky ijvyN iKiVaf Puwl njLr afAuNdf.
QuVHF qoN awgy kuJ nhIN socdf. fier motr pfrts df kfrobfr krdy sn. iek ipafr df Guwt Br ky rih jfnf. aVIE pING qy cVH geI. -drsLnpfl dosFJ
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (21)
nOjvfn dy kql dy do
ivc pMjfbI igRPqfr mfnuI iCwlr isr sijaf ivv sud
M rI df qfj
vYnkUvr: PrYno dy kol mzyrf
sfinaf: hirafxf dy ilHf Jwjr
ihr dy bfhrvfr pYtrol pMp vfly stor
Auqy kMm krdy 21 sflF dy pMjfbI nOjvfn
dI mfnuI iCwlr ims vrlz 2017 mfnuI dy jIvn
cuxI geI hY. 17 sfl bfad iksy BfrqI
DrmpRIq jwsV do lutyiraF ny golIaF
suMdrI isr ieh qfj sijaf hY. cIn dy
Auqy Jfq
mfr ky kql kr idwqf sI. kfAUNtI YirP
sfinaf istI aYrInf ivc hoey ies 14 meI 1997 ivc hirafxf
(sQfnk puils) ny kql dy do hyT 20
mukfbly ivc vwK-vwK mulkF dIaF 121 dy sonIpq ivc jMmI mfnuI dy mfqf-
virHaF dy aMimRqrfj aTvfl igRPqfr
suMdrIaF ny ihwsf ilaf sI. ipqf zfktr hn. mfnuI sonIpq dy
kIqf hY. PrYno kfAUNtI dy izptI YirP
ims vrlz 2016 mukfbly dI Bgq PUl isMG srkfrI mYzIkl
ibl vfrz qy bulfry jy vrnI ny sFJy qOr
jyqU pueyrto irko dI stYPnI zyl vYly kflj ivc zfktrI dI pVHfeI kr
qy dwisaf ik puils aMimRqrfj aTvfl
ny mfnuI qfj pihnfieaf. ies sfl rhI hY aqy idl dy rogF dI mfihr
Auqy wk sI aqy Aus igRPqfr krky
meI ivc Aus ny ims ieMzIaf vrlz bxnf cfhuMdI hY. Aus rvfieqI
hor puwC-igwC kIqI jf rhI hY. puils
iKqfb ijwiqaf sI. ims vrlz kuwcIpuVI nfc c muhfrq hfsl hY
anusfr Aus dI kfr kby ivc lY leI
mukfbly dy aiDkfrq tivwtr hYNzl aqy Auh smfj syvf dy kMmF nfl vI
geI hY aqy qlfI dOrfn Aus ivcoN keI
qoN mfnuI dy ijwqx df aYlfn kIqf juVI hoeI hY. ivv suMdrI bxnf
aihm sbUq imly hn. muKOty pf ky do
igaf. mfnuI ieMglYNz, PrFs, mfnuI dy bcpn df hI supnf sI.
ivakqIaF ny stor c kfAuNtr Auqy KVHy
kInIaf, mYkisko dIaF suMdrIaF nfl
DrmpRIq Auqy bMdUk qfx ky sB kuJ dyx
afKrI pMjF ivc fml hoeI sI. ies ny ikhf, mF sB qoN vwD afdr
leI ikhf sI. DrmpRIq vwloN lutyiraF dI
mukfbly ivc dUjy sQfn Auqy ims imlxf cfhIdf hY. ies leI AunHF
pCfx kr ley jfx kr ky aTvfl ny Aus
ieMglYNz stYPnI ihwl aqy qIjy sQfn mukfbly dy afKrI gyV ivc mfnuI qoN sB qoN iafdf qnKfh imlxI cfhIdI qnKfh nhIN blik snmfn aqy ipafr
Auqy cfr golIaF clf idwqIaF ijMnF coN
Auqy ims mYkisko aFdrIaf myjf rhI. ijAUrI ny puwiCaf ik ikhVy pyy ivc hY aqy ikAuN? ies dy jvfb ivc mfnuI imlxf cfhIdf hY.`
iek jwsV dy mwQy c lwgI jo jfnlyvf bxI.
mnuK
w I hwk inry iswK hwk nhIN
iek vfr iPr kYnyzIan kIqI sI aqy mYN kYnyzf qy Bfrq, donoN QfvF
isafsqdfnF ny afpxy asl rMg idKf Aupr swjypwKI qfkqF df iqwKf aflock
idwqy hn. jdoN mnuwKI hwkF dI gwl afAuNdI irhf hF jo Aus bdnfm kr rhIaF hn;
hY, jF qF AunHF dI soc coxvIN huMdI hY jF pr sfeIbfbf dy mfmly ivc AuhnF dI
nuksdfr. pMjfb ivc iek iswK kfrkun fmoI ny mY mfXUs kIqf hY. ieh isr
dI igRqfrI aqy Aus qsIhy idwqy jfx afr[aYs[aYs[ afgUaF dy kqlF dy ielfm ivc kuJ kiQq sfikfrF smyq iek brqfnvI nfgirk iehI idKfAu N d I hY ik iehnF qmfm
dy pRqIkrm ivc AunHF vloN idKfeI urqI igRqfr kIqy jfx dI kYnyzIan sMsd mYNbrF ny sq inKyDI kridaF Aus irhfa krn dI mMg kIqI hY. Auh isafsqdfnF isr votF dI igxqI nfl
mgrlI RyxI ivc afAuNdI hY. 1984 dy kqlyafm aqy iswK kYdIaF dy muwdy vI AuTfAuNdy rhy hn. hflq df ivaMg ieh hY ik ieh isafsqdfn mqlb hY, hor kfsy nfl iehnF koeI
QoVHy idn pihlF brqfnvI iswK pRoPYsr sfeIbfbf dy mfmly ivc jF qF fmo hn, jF iPr inrpwK rihx dI dlIl idMdy hn. ies afpf-ivroDI mqlb nhIN. iehnF dy coxvyN vqIry ipwCy
kfrkun jgqfr isMG jOhl dI igRqfrI rvweIey aqy coxvyN ivroD bfry kYnyzf siQq sInIar pwqrkfr gurpRIq isMG ny itwpxI kIqI hY. ies qoN bfad kMm krdI dlIl smJx leI sf iksy
aqy Aus nfl axmnuwKI slUk kIqy jfx aYn[zI[pI[ dy nvyN cuxy gey afgU jgmIq isMG ny BfvyN pRo[ sfeIbfbf pRqI Bfrq srkfr dy vqIry rmnfk rfkt ivigafn dI rUrq nhIN.
dIaF irpo r tF afAu x `qy kY n y z Ian krfr idMidaF Aus leI hfa df nfarf mfiraf hY, pr bfkI isafsqdfnF dI fmoI brkrfr hY. mfmly dI afirkfr, iswK kYnzf ivc bfrsU
isafsqdfnF ny ikrmMdI fihr kIqI aihmIaq dy mwdynr gurpRIq isMG dI itwpxI df pMjfbI anuvfd pfTkF nfl sFJf kIqf jf irhf hY. BfeIcfrf hn. koeI vI iswKF dy ihqF, fs
hY. ienHF ivc aYn[zI[pI[ dy nvyN cuxy afgU kr ky BfrqI styt ivruD AuhnF dIaF
jgmIq isMG qoN ielfvf hrjIq isMG pIVq sfeIbfbf ies vkq jylH ivc Aumr dI vcnbwDqf nhIN idKfeI. ky kbfielIaF aqy dilqF jF aKOqI jfie ikfieqF nraMdf nhIN kr
swjx aqy amrjIq isMG sohI vrgy kYd kwt rhy hn ijQy AunHF Bfrq ivc sfeIbfbf pihlF 2014 ivc aCUqF Aupr jbr iKlfP lgfqfr afvf skdf aqy iksy ieAuN krnf vI nhIN
kyNdrI mMqrI fml hn. ienHF ny sol kbfielI ielfikaF ivc mfEvfdI bfIaF igRqfr kIqf igaf aqy mhfrftr jylH AuTf rhy hn. Bfrq dI kbfielI pwtI dy cfhIdf, pr sfzy isafsqdfnF hr iksy
mIzIaf ivc mfmlf AuTf ky jOhl dI dI mdd krn bdly zwikaf igaf hY. ivc sfiVaf igaf. ivroD pRdrnF df qFqf mUlvfsI lokF Knx snaq dy ulmF dy hwkF leI ztxf cfhIdf hY, nf ik vot
igRqfrI dI inKyDI kIqI hY. hfl hI ivc AunHF jylH aMdroN afpxI df lgfqfr sfhmxf krnf pY irhf hY aqy isafsq fqr isr iek BfeIcfry dy
pqnI vsMqf icwTI ilK ky dwisaf hY ik mfEvfdI bfIaF iKlfP ivwZI dihq hw k F leI. ieh gw l ik iafdfqr
gurpRIq isMG, kYnyzf isafl dI TMZ urU ho geI hY, ies leI ivroDI muihMm qihq ies Kyqr ivc kY n y z Ian isafsqdfn lsqIn qy
anuvfd: bUtf isMG jylH koTVI dy axmnuwKI hflfq hox kr surwiKaf blF lgfqfr dndnf rhy hn. mUlvfsI BfeIcfiraF dy hwkF leI ztx
ky fied Auh ijAUNdf nf rih sky. Aus styt dI vihq kfrn bhuq sfry mUlvfsI, qoN brfbr kMnI kqrfAuNdy hn, iek vwKrI
jOhl pMjfb ivc swjypwKI ihMdU kol koeI kMbl jF svYtr nhIN hY aqy mfEvfdIaF dy hmfieqI bx gey jo Knx khfxI hY. ieQy ieh cyqy krfAuxf rUrI
isafsI kfrkunF dy kqlF dy islisly ivc Aus dy pwTy lgfqfr drd kr rhy hn. leI AunHF dIaF rvfieqI mInF hiQafAux hY ik iswKI vI sf dUijaF dy hwkF leI
fml hox dy wk ivc igRqfr kIqf igaf rYzIkl dysI ny sfeIbfbf dI irhfeI dI vfsqy AunHF AujfVn `qy quilaf hoieaf ztx dI iswiKaf idMdI hY. fs kr ky
hY. Aus dy hmfieqI smJdy hn ik Aus mMg kridaF ptIn urU kIqI sI. ptIn hY. sfeIbfbf iehnF ulmF ivruD ihrF jgmIq isMG leI ieh jfx lYxf rUrI hY
1984 ivc iswK kqlyafm dy pIVqF Aupr iek hfr dy krIb lokF vloN ivc srgrmIaF jQybMd krn ivc BUimkf ik iswK gurduafiraF dIaF ijhnF sMgqF
inaF idvfAux leI muihMm clfAux kr ky dsqq kIqy gey aqy pqJV sYn ivc inBfAuNdy rhy hn. Aus dy hmfieqI mihsUs ny Aus dI jo-Kro nfl hmfieq kIqI,
Psfieaf igaf hY. Aus sfl pRDfn mMqrI py krn leI ieh ptIn Gwto-Gwt do krdy hn ik sfeIbfbf dwby-kucilaF AuhnF vloN sfeIbfbf dI irhfeI leI
ieMdrf gFDI Aus dy afpxy hI iswK aMg aYm[pIjL- suK DflIvfl (ilbrl pfrtI) dy hwk ivc zwtx kfrn sf idwqI jf rhI ptIn Aupr dsqq kIqy gey. iswKF
rwiKakF vloN kql kIqy jfx qoN ipwCoN Bfrq aqy pItr jUlIan (aYn[zI[pI[) sONpI hY. ies sfl mfrc mhIny Aus dI ishq sfeIbfbf df muwdf AuTfAux ivc koeI
ivc hfrF iswKF koh koh ky kql kr geI. ajy qk ieh ptInF hfAUs ivc dI hflq icMqfjnk hox dy bfvjUd Aus smwisaf nhIN, iPr vI kYnyzIan
idwqf igaf sI. pIVq pirvfrF inaF py nhIN kIqIaF geIaF, hflFik DflIvfl isw K F sfeIbfbf df mu w d f Aumr kYd dI sf dy ky muV jylH ivc zwk isafsqdfn ies kfj mOj nfl hI
nhIN imilaf, ikAuNik kqlyafm ivc fml aqy jUlIan, donF anusfr ieh qsdIk Au T fAu x ivc ko e I smw i saf idwqf igaf. nraMdf kr rhy hn. jfpdf hY iswK
isafsI afgUaF koeI sf nhIN idwqI leI hfAUs klrk sONp idwqIaF geIaF nhIN, iPr vI kYnyzIan ieh ikr krnf rUrI hY ik iek muwidaF leI AuhnF dy jn ipwCy smfjI
geI. ivdy ivc jOhl aqy Aus vrgy bhuq sn. bfad ivc DflIvfl ny sMkyq idwqf isafsqdfn ies kfj mOj vfr jgmIq isMG ny pMjfb ivc isafsI inaF leI iemfndfrI nfl ztx dI bjfey
sfry hor lok inaF leI muihMm clf rhy ik kYnyzf srkfr ies mfmly ivc inrpwK nfl hI nraMdf kr rhy hn. kYdIaF df muwdf AuTfieaf sI. iehnF ivc nslI BfeIcfrk votF hiQafAux dI qFG
hn. jgmIq isMG smyq kYnyzIan rihxf cfhuMdI hY. vwKry qOr `qy iek hor jfpdf hY isw K mu w i daF leI iek iswK KfVkU blvMq isMG rfjoafxf iafdf kMm kr rhI hY. jgmIq isMG
isafsqdfn vI kYnyzf ivc ieh muwdf icwTI, ijs Aupr zYltf dy 100 vsnIkF AuhnF dy jn ipwCy smfjI inaF vI fml sI ijs 1995 ivc pMjfb dy fs kr ky, qy hor isafsqdfnF afm
AuTfAux ivc fml rhy hn. vloN dsqq kIqy gey sn, qurMq kfrvfeI leI iemfndfrI nfl ztx dI muwK mMqrI byaMq isMG dy kql ivc mOq kr ky jfgxf cfhIdf hY aqy ijsmfnI
kYnyzIan isafsqdfnF ny jo kIqf krn dI mMg krdy hoey kfrlf koltrP bjfey nslI BfeIcfrk votF dI sf df sfhmxf krnf pY irhf hY. qOr `qy apfhj ivdvfn dy hwk ivc afvf
hY, Aus ivc kuJ vI lq nhIN, ikAuNik sO N p I geI sI jo apfhj lo k F dy hiQafAux dI qFG iafdf kMm iesy qrHF DflIvfl aqy iek hor ilbrl AuTfAuxI cfhIdI hY. jy swqfDfrI pfrtI
dunIaF Br ivc ijQy vI ikqy mnuwKI hwkF mfmilaF dI qqkflI mMqrI sI. Aus dy kr rhI hY.[[[ Gwto-Gwt jgmIq aYm[pI[ rxdIp isMG srfey 1984 df dy hwQ BUgoilk-isafsq dIaF mjbUrIaF
df mfmlf AuTdf hY, Aus dy hwk ivc ztxf amly ny vI iehI ikhf sI ik kYnyzIan isMG qF kuJ hOslf idKf hI muwdf lgfqfr AuTf rhy hn. iemfndfrI ny bMnHy hoey hn, qF Gwto-Gwt jgmIq isMG
sfzy sfiraF leI rUrI hY, iPr vI Auh srkfr inrpwK rihxf cfhygI aqy ies skdf hY. nfl dws idaF mY jgmIq isMG aqy qF kuJ hOslf idKf hI skdf hY. nhIN qF
ipCly keI mhIinaF qoN iek hor aihm mfmly ivc dl nhIN dy skdI. jgmIq bfkIaF ilf koeI ikfieq nhIN. mYN Aus df nF vI ieiqhfs ivc hor
mfmly nraMdf krdy af rhy hn. isMG vI myry vloN inwjI sunyihaF rfhIN lwgx qoN bfad, ijnHF ivcoN kuJ kYnyzf rfjoafxf aqy jOhl vrgy lokF dy muwdy isafsqdfnF dI qrHF Xfd kIqf jfvygf
pRoPYsr jI[aYn[ sfeIbfbf idwlI vfr-vfr hflfq qoN jfxUM krfieaf jFdf ivc vI hoey, Aus mfnq Aupr irhfa AuTfAux leI AuhnF df siqkfr krdf ijhnF ny mih ies kfrn iksy dy hwk
XUnIvristI dy pRoPYsr hn jo lwk qoN hyTF irhf. iek vfr qF Aus ny ud mMinaf ik qF kr idwqf igaf, pr swjypwKI qfkqF ny hF; sgoN mYN qF lIzrip dI dOV dOrfn ivc ztx df hOslf nhIN kIqf, ikAuNik
90 IsdI apfhj hn. vIlH cyar Aupr Aus sfeIbfbf bfry myrI iek ilKq Aus muV kdy vI izAUtI nhIN krn idwqI. jgmIq isMG dI mnuwKI hwkF bfry Aus dy kYnyzf ivc Aus dy mgr vot pfAux vfilaF
inrBr aqy bhuq sfrIaF ibmfrIaF qoN iml geI hY, pr Aus ny koeI ibafn dyx sfeIbfbf Gwt-igxqIaF, fs kr stYNz muwK rwKdy hoey sLryafm hmfieq dI fsI igxqI nhIN sI.
milk muhMmd jfiesI ny ieh kdy jo inrol klipq hY, jo kdy nhIN vfpiraf.
ikafisaf qk nhIN hoxf ik Aus vwloN avDI
Bff ivc ricaf mhFkfiv pdmfvq
qkrIbn pMj sdIaF bfad BfrqI smfj
pdmfvqI bnfm jfiesI df jhfn bhuq sfry aijhy ikrdfr ienHF gfQfvF
df ihwsf hn ijnHF df ieiqhfs ivc ikr
qk nhIN. jy koeI ikr hY vI qF Auh sfzy
ivc dvy, duPyV qy ihMsf dI vjHf bx rfjpUqI afn-fn dI slfmqI fiqr (pihlI) lVfeI ijwq ky idwlI Auqy kbf bfdfh sI aqy jfiesI vFg Auh vI ihMdU nvyN Xuwg dI dyx hY, pRfcIn ieiqhfs df
jfvygf. pdmfvq, pdmfvqI jF pdimnI jOhr dI rsm rfhIN afqmdfh df rfh kr ilaf sI aqy ies luwt ky kfbul mwq dy keI sdguxF qoN pRBfivq sI. ihwsf nhIN.
nfmI nfiekf nfl juVI pRym gfQf hY. Auh cuxdI hY. ieiqhfs ivc sulqfn alfAUdIn aijhy aflm ivc iPlm
isMhl dIp (sRIlMkf) dI rfjkumfrI sI jfiesI arbI mUl dy mfipaF dI iKljI dy icqOV Auqy hmly dy hvfly drj pdmfvqI, ijs ny ajy irlI hoxf hY,
ijs df ivafh icqOV dy rfxf rqn isMG sMqfn sI. Aus df jnm 1477 (ikqy 1466 hn. ieh qwQ vI pRvfinq hY ik bwpf rfvl lY ky jo iKcfa, jo huwlVbfI aqy jo
nfl hoieaf. rfxf vI drj hY) ivc mOjUdf rfey brylI (Auqr dy vMj dy rqn rfvl sulqfn iKljI ihMsf cwl rhI hY, jF kyNdrI mMqrIaF,
rqn isMG Aus pRdy) ilHy dy ksbf jfies ivc hoieaf pfsoN hfr hoeI, pr pdmfvqI nfm df koeI BfjpfeI muwK mMqrIaF qy kFgrsI
nfl ivafh jo AudoN sUIaF df kyNdr sI. bcpn ivc ikrdfr swcmuwc hoieaf, ies dI pRfcIn mhfrQIaF vwloN rfjpUqI fn dy nF qy
rcfAux ihq bhuq hI sUIaF dI icqI Dfrf dI sMgq aqy ronfimaF qoN putI nhIN huMdI. drasl, ijs iksm dI AuksfAU ibafnbfI kIqI
muklF nfl iPr ihMdUaF dI rfslIlHf qoN pRBfivq ho pdmfvqI jF rfxI pdimnI dI gfQf jf rhI hY, Aus dyK ky iehI lwgdf hY
jUJxf ipaf. sUI ky Aus df moh ihMdU lokXfn nfl pY igaf. jfiesI dy mhFkfiv dI kIrqI PYlx mgroN ik awj dy Xuwg nfloN mwD-Xuwg hI cMgf sI
ibMbfvlI muqfibk ies ny Aus inrgux pRymfrI kfiv Dfrf lok crcf df ihwsf bxI. ieiqhfs dIaF jdoN musilm hukmrfnF dI hkUmq ivc
pdmfvqI jF nfl joV idwqf. Aus ny pdmfvq dI rcnf ikqfbF ivc ies dI GuspYT 20vIN sdI muslmfn fier, ihMdU ikrdfrF nfiekF
1539 eIsvI ivc afrMBI. ieh mhFkfiv ivc hoeI. pdmfvq dI mkbUlIaq df vFg icqr rhy sn, afpxy hI mhb dy
suirMdr isMG qyj 1540 ivc mukMml hoieaf. PfrsI ilwpI aMdff ies qwQ qoN lfieaf jf skdf hY sulqfnF lnfiekF vFg py kr rhy
dy bfvjUd pUrf mhFkfiv avDI bolI ivc ik ies dIaF pRfcIn ijldF arbI, sn aqy dUjy DrmF dIaF UbIaF byiJjk
pdimnI rUhfnI jlOa df pRqIk hY ijs hY. ies leI vrqI dohf-cOpeI YlI dyvnfgrI qy swq hor BfrqI ilwpIaF ivc ho ky ibafn kr rhy sn. hux jfiesI dy
nfl iewk-imwk hox leI iensfnI rUh bfad ivc go s vfmI qu l sI dfs ny vI imldIaF hn. sulqfn kfl dOrfn hI mulk ivc iek mhb dy nF qy ijs
bhuq qrwdd krnf pYNdf hY. ies pRym gfQf rfmcirq mfns rcx leI apxfieaf. rfjpUq sUrbIrF dIaF pqnIaF vwloN Yr- iksm dI ihMsk Kyz KyzI jf rhI hY, Aus
df lnfiek 13vIN/14vIN sdI df idwlI ihMdU lok gfQfvF, fs kr ky pRym gfQfvF ihMdU DfVvIaF jF hmlfvrF dy hwQ pYx dyK ky pvn hrcMdpurI df ieh iar
df su l qfn alfAU d In iKljI hY jo qoN sMmoihq jfiesI dIaF hor rcnfvF ijvyN nfloN jOhr dI rsm rfhIN afpxI afhUqI swc df qswvr jfpdf hY:
pdmfvqI hfsl krn leI icqOV Auqy ik aKrfvt, sKrfvq, cMpfvq, prqx dI QF ihMdosqfn df pihlf mul dyx dIaF drjnF imsflF mOjUd hn. ieh mHbF dI mohr vyK ky,
Dfvf bol idMdf hY. Aus dIaF OjF nfl ieqrfvq, jpjI, sorT afid vI bfdfh bxn qrjIh idwqI sI. ieh imsflF ipClIaF pMj sdIaF qoN bIr- bMdy ikQy aMgdy,
lVfeI ivc rfxf rqn isMG dI hfr huMdI inrol ihMdU ibMbfvlI nfl lYs hn. ieh vwKrI gwl hY jdoN jfiesI df mhFkfiv gfQfvF df ihwsf bxIaF hoeIaF hn, pr pvn Aus QF soc dy,
hY. iKljI dy hwQ pYx nfloN pdmfvqI Auh smF sI, jdoN bfbr ny pfxIpq dI mukMml hoieaf, AudoN hmfXUM idwlI df bhuq kuJ Auh vI ienHF gfQfvF df ihwsf hY drbfr nIvyN ho gey.
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (25)
isMmdy
dIaF qsvIrF njLr hI nhIN afAuNdIaF.
ies inwkI ijMnI gwl qy Auh Bfvuk ho
jFdf ey. Aus dI Bfvukqf bhuq zUMGy pRsLn
msqk ivc Dr jFdI ey ijs dy AuWqr
qlfsLxy keI vfr aOKy ho jFdy ny. bhuq zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn dIaF prqF Proldy ijLMdgI dy nfd dI sLbd
kTn ho jFdf ey aijhI mfnisk avsQf qlfsL ivc rihMdy hn. ipCly iek arsy qoN pMjfb tfeImjL dy pfTk AunHF dIaF ilKqF pVHdy af rhy hn
ivcoN gujrnf jd koeI gwl quhfzy mn ivc aqy AunHF dI invyklI sLYlI qoN pRBfivq vI hoey hn. ipCly lyK ivc AunHF sfzy ajoky smfj ivc bjLurgF
hr pl dsqk idMdI hovy aqy qusIN ies
dy axgOly hox Auqy icMqf jLfhr kIqI sI. hQly lyK ivc AunHF bjLurgF dI durdsLf dI gwl awgy qoridaF zf[ gurbKsL isMG BMzfl
dy rUbrU hox qoN kMnI kqrfAuNdy hovo.
ikhf hY, jd koeI afpxy hI Gr ivc prfieaf ho jfvy, siqkfr dI QF durkfr Aus df nsIb bx Pon: 216-556-2080
kyrF iek ikrfey dy mkfn qoN dUsry
mkfn ivc qbdIl hox `qy kwc df kuJ jfvy, moh dI QF iGRxf bolF ivc prosI jfvy qF bjLurgI hoNd jLrjLrI plF dI muQfj ho jFdI ey. AunHF
smfn qF rsqy ivc hI tuwt igaf pr kuJ nsIhq kIqI hY ik bjLurgF nUM GrF ivcoN jlfvqn nf kro. Auh drvysL, sLuB kfmnfvF df Br vgdf kyrF iek nOjvfn afpxy bjLurg
Poto Prym shI slfmq phuMc gey. bjLurgF diraf, jgdf icrfg, rfhF dy isrnfvyN, mMijLlF dI hfQ, cmn dy Bfg, KyiVaF dI bsMqI ruwq aqy bfp nUM diraf ivc roVHn qur ipaf. jd
dI Poto kMD `qy lfAux smyN bwcy dy hwQoN ienHF dI ruKsqgI iksy smfj dI KurdI qvfrIK. -sMpfdk lwk lwk pfxI ivc roVn lwgf qF bfp
Cuwt ky PrsL `qy izwg peI aqy cknfcUr kihx lwgf, ieQy qF mYN afpxy bfp nUM
ho geI. ivcfrI kMD swKxI hI rih geI. vloN kIqf igaf inwkf ijhf Auprflf. ieh asIN AunHF vrgy bxn dI qmMnf mn ivc rhIaF ny. irsLqydfrIaF df qfxf-bfxf roiVHaf sI. mYnUM agFh hor zUMGy pfxI
kMD df swKxfpn afpixaF dI Xfd nUM Auprfly AunHF mnuwKI BfvnfvF dI qrjmfnI pfldy hF ik AunHF dy pYVH icMnHF qy cl ky ibKr irhf ey. pirvfrk iekfeI vI sbUqI ivc roVH. qy nOjvfn ies dy bhuq zUMGy
sdmf. afpixaF nU M aM d r vsfAu x krdy hn jo afpixaF qoN dUr ho ky vI dUr AunHF dIaF pRfpqIaF dy hfxI ho skIey. nhIN rhI. iksy bwcy nUM dfdf-dfdI jF nfnf- arQ afpxy msqk ivc Dr afpxy bfp
vfilaF leI iek hAukf ikAuNik afpxy nhIN huMdy ikAuNik Bfvuk qOr qy asIN hr vYsy bjLurgF dy mrn ipCoN kOx dyKxf nfnI df nF puwiCE, hYrfnI hovygI ik nUM vfps lY kMZy `qy prq afieaf.
hI afpixaF nUM Xfd krdy hn. jd sfzy vkq AunHF nfl juVy rihMdy hF. cfhygf AunHF dI qsvIr nUM ikAuNik ijAuNdy ikMinaF nUM afpxy ipCokV df igafn hY. bjLurgF nUM GrF ivcoN jlfvqn nf
sfQoN dUr qur jFdy ny jF asIN nOkrI jF isafxy kihMdy ny njLrF qoN dUr, mnoN jIa qF bjLurg ipClI koTVI, nOkrF vflf 70 ku sfl df bjLurg joVf puwqr ny kro. Auh drvysL, sLuB kfmnfvF df Br
hor mjbUrIaF kfrn dUr qur jFdy hF qF dUr. ies sdIvI swc df ievjLfnf asIN kmrf jF bysmYNt dI cfr dIvfrI ivc kYd ieMzIaF qoN bulfieaf. bwcy jrf ku vwzy vgdf diraf, jgdf icrfg, rfhF dy
Gr dI iksy kMD `qy AunHF dI Poto jrUr bhuq byrihmI nfl Br rhy hF. sfzy bwcy kr idMdy hF. asIN nhIN cfhuMdy ik sfzy hoey qF mfpy GroN bfhr. bysmYNt ivc isrnfvyN, mMijLlF dI hfQ, cmn dy Bfg,
sfzy bjLurgF aqy sfQoN dUr jf rhy hn.
lfAuNdy hF qF ik asIN AunHF nfl juVy rhIey. msnUeI smfijk ruqby dI klgI, sfzy
AunHF dI sdIvI Xfd sfzI hoNd df iek AunHF dI afpxy ivrsy pRqI vDdI jf rhI hI bjLurgF kfrn nIvIN hovy. Gr ivc AunHF isafxy kihMdy ny njLrF qoN dUr, mnoN dUr. ies sdIvI
ihwsf bx jfvy. sfzI smwucqf nUM afpixaF bymuwKqf. afpxIaF jVHF nUM pCfxn qoN dI hoNd hI rVkx lwg pYNdI ey. jrf ku swc df ievjLfnf asIN bhuq byrihmI nfl Br rhy hF. sfzy bwcy
dI mihkIlI hoNd mihkfvy. ienkfrI. afpxI sMsikRqI, rsmo-irvfj soco! jy bjLurg nf huMdy qF qusIN ikMj ies
sfzy bjLurgF aqy sfQoN dUr jf rhy hn. AunHF dI afpxy ivrsy
asIN afpxy btU e y ivc jfn qo N qy mfnvI kdrF-kImqF vloN avysly. iek jhfn qy afAuNdy qy ienHF vwzy vwzy mfn-
pRqI vDdI jf rhI bymuwKqf. afpxIaF jVHF nUM pCfxn qoN
kfrn qF ieh vI hY snmfnF dy hwkdfr bxdy.
vYsy bjLurgF dy mrn ipCoN kOx dyKxf ik asIN bjLurgF nUM iek vfr iksy sLKs dy Gr mjbUrn ienkfrI. afpxI sMsikRqI, rsmo-irvfj qy mfnvI kdrF-
cfhygf AunHF dI qsvIr nUM ikAuNik ijAuNdy ivsfr idwqf ey. jfxf ipaf. suMnf ijhf kmrf aqy suMnIaF kImqF vloN avysly. iek kfrn qF ieh vI hY ik asIN bjLurgF
jIa qF bjLurg ipClI koTVI, nOkrF vflf iksy bjLurg suMnIaF kMDF. ies byruKI df isLkfr kmrf nUM ivsfr idwqf ey.
kmrf jF bysmYNt dI cfr dIvfrI ivc dy mrn ipCoN Aus aqy kMDF, Aus pirvfr df muhFdrf sI jo
dI Audfs ijhI Aus Gr ivcoN Jlkdf sI. ikrfey qy rihMdy ny aqy Krcy pUry krn KyiVaF dI bsMqI ruwq aqy ienHF dI
kYd kr idMdy hF. asIN nhIN cfhuMdy ik
qsvIr jd iksy jd koeI afpxy hI Gr ivc prfieaf leI gozy gozy brP imwD ky kMm qy jFdy ruKsqgI iksy smfj dI KurdI qvfrIK.
sfzy msnUeI smfijk ruqby dI klgI,
kM D df ihw s f hI ho jfvy, siqkfr dI QF durkfr Aus df ny. bwuZy hwzF ivc rcI TMZ ny ijLMdgI dI bjL u r gF df mfx snmfn, sfzf
sfzy hI bjL u r gF kfrn nIvIN ho v y . Gr nhIN bxygI qF kMD nsIb bx jfvy, moh dI QF iGRxf bolF suwcmqf nUM hI suMn kr idwqf ey. Blf kOx afpxf mfx snmfn. sfzI afpxI qfsIr
ivc AunHF dI hoNd hI rVkx lwg pYNdI ey. iek isskI bx ivc prosI jfvy qF bjLurgI hoNd jLrjLrI lfvygf mrn AuprMq aijhy aBfigaF dI df sunihrI vrkf aqy ies Aupr hoeI
jrf ku soco! jy bjLurg nf huMdy qF qusIN jFdI ey. ieh plF dI muQfj ho jFdI ey. qsvIr, afpxy Gr dI kMD qy? ikMj jfx arQ BrpUr sLbdF dI ksIdfkfrI.
ikMj ies jhfn qy afAuNdy qy ienHF vwzy isskI smuwcy Gr ieh Xfd rwKx vflI gwl hY ik jd skxgy bwcy ik AunHF df vI koeI vzyrf ijAuNdI jF qsvIrI bjLurgI hoNd iksy
vwzy mfn-snmfnF dy hwkdfr bxdy. ivc PYl ky iek vI Gr dI iksy nuwkry bjLurg dI qsvIr huMdf sI? ikAuN juVngy Auh afpxI purfxI Gr df DMnBfg. Gr nUM juwg juwg ijAux
guMgf drd bx ltkdI hovygI qF bwcy kdy kdfeIN ies pIVHI nfl. df vr. ivhVy ivc inafmqF df Zyr. srb
ipafiraF dI Poto jrUr pfeI rwKdy hF qF jFdI ey. ies drd dI Bytf cVH jFdIaF ny bfry jrUr jfxnf cfhuxgy. AunHF dI iewCf Xfd rwKE! jo asIN afpxy bjLurgF Ku s L I aF df vrdfn. mn dy cfvF dI
ik AunHF sMg sfzy mn dI qfr vwjdI rhy. bjL u r gF dIaF jIvn dy smu w c ivc hovygI AunHF nfl Bfvuk qOr qy juVn dI. nfl kr rhy hF, Ausy qrHF df vrqfE hI sMpUrnqf leI asIs. cONky c vsdIaF
sYl-Pon/kMipAUtr dy skrIn, kfr ivc, gVuwcIaF khfxIaF qy jIvn nUM pRBfisLq AunHF ivc afpxy puriKaF nUM jfxn dI sfzy bwicaF ny sfzy nfl krnf hY ikAuNik KusLIaF qy KyiVaF leI duaf aqy icrMjIvI
afpxy kMm vfly myj dy sLIsLy hyT jF afpxy krn vflIaF jIvn DfrnfvF aqy rsfql qIbrqf pYdf ho geI qF smJo Auh afpxy sfzy bwcy Gr ivc bhuq kuJ acyq-sucyq afBf df Gr dy cOigrdy ivc PYlfa.
kmry ivc asIN afpxy imwqr, Dfrimk ivc grk jFdf ey awKIN izwTf ieiqhfs. ivrsy nfl, afpxIaF jVHF nfl afpxy rUp ivc isKdy ny jo AunHF dI sLKsIaq df pirvfr dy isr qy sLuB sLgnF dI PulkfrI,
rihnumf, mhfn ivakqIaF, pirvfrk kdy kdy asIN kMDF qy gurUaF, pIrF afp hI juV jfxgy. quhfnUM koeI Aucyc krn inrmfx krdf ey, Aus dy mfnvI guxf df afpsI sFJ dI BrpUrqf kfrn smfj ivc
vzyry jF afpxy bwcy dI qsvIr lfAuNdy hF jF nfiekF dIaF qsvIrF lfAuNdy hF dI vI loV nhIN pvygI. afDfr bxdf ey qy iPr vkq dy iek moV srdfrI aqy Aus srdfrI sdkf pirvfr
jo afpixaF dI sihhoNd mfxn leI mnuwK ikAuNik Auh sfzy rol mfzl huMdy hn aqy irsLqy guMm rhy ny. sFJF gvfc qy af, Auh kuJ sfnUM vfps imldf ey. dy hr sLKs dy muwK qy prvrdgfrI.
ivKf idaFgy. qy iklHy vI vyKIN; ikvyN Piqh afAux ipwCoN kwlH dI Gtnf bfry hoey dy vwzy drvfy dI bfrI ivcoN lMGdf nr nfloN qF hfr guxf CotI gwl sI! ies
kyhf kysrI rMg! huMdy ny! qy qYnUM vI vyK lvFgy. mfmy ny pRqIkrm bfry puwiCaf qF Aus ny kol afieaf. asIN dovyN jIa bfhr ivhVy ivc qrHF pYsy lYx af ky Auh mYnUM ieh dwsxf
aMiqm aYlfn kr idwqf. KloqI bIbI vwl vyiKaf qy iCwQf ijhf Duwpy bYTy hoey sF. Auh qy kdmI dgV cfhuMdf sI ik myrf hux qyry nfl koeI
(ipCly sPy dI bfkI) myrI pqnI mYnUM bfhoN PV ky AuTfAux hwsidaF KuKbrI idwqI, Kflsf qy dgV qurdf sfzy kol puwjf. asIN AuT ky irqf nhIN rih igaf. sgoN ies qoN vI
do-cfr vfr jylH-Xfqrf df svfd vI lwgI. Kflsf bxy hrdIp isMG df kohflI vflI mfsI dy muMzy qF pUry guwsy Klo gey. iewk pl leI ieh iKafl vI vwD ieh ies gwl df sUck sI ik Auh
cwiKaf hY. ijMnf ku kIqf sI EnI ku kImq vfrqflfp sux ky EQy hor bYTx dI quk ivc sn. Kflsf afKdf sI ik jy awj mn ivc afieaf ik Kbry mfmf qYnUM vI myry nfloN ipCly sMbMD qoV ky nvIN lVfeI
vI qfrI hY. pr qusIN ikhVy jmrOd dy vI koeI nhIN sI rih geI. mYN pqnI nUM ivafh vflf idn nf huMdf qF Auh ijAuNdf vyK lvFgy vflI DmkI swc krn afieaf lVy jfx leI iqafr sI.
iklHy Piqh kr ley ny! Gr bih ky ikhf ik Auh dUjy GroN afpxy smfn smyq bc ky nhIN sI jFdf. hovy. mYN Aus nUM sfhmxy kmry ivc iljf myrI pqnI dI mfqf bIbI svrn kOr
jQydfrIaF krnIaF qy dihq PYlfAuxI bwicaF nUM vI lY afvy. qF sfzy qur vfrqflfp df ieh aMq ky bYTx leI ikhf aqy rjvMq nUM ikhf AunHIN idnIN sfzy kol rih rhI sI. Aus
sOKI hY. kuJ icr mYdfn ivc Auqr ky vI sfrI sMgq mMijaF `qy Duwpy swjI hox vflf sI! nhIN ieh nhIN ho skdf! ik Auh mfmy nUM pfxI ipafAux qoN bfad kol pMdrF sO rupey pey sn. bfkI pMj sO
ivKfE Kflsf jI! bYTI sI jdoN asIN AunHF dy koloN AuTy. rUr JUT hY. myrf ipafrf Xfr mfmf mYnUM cfh Dry. mYN sfzy gvFZI qfey lfB cMd koloN dukfn
guwsy ivc mYN vI afpxI eykI mykI afpxf bYg cuikaf, bwicaF nUM AuNglI kql krn qwk vI soc skdf hY! nhIN mfmy ny bVI ruwKI bfn ivc ikhf, qy jf ky PV ilafieaf. jdoN Aus ny aOKy
ZykI krI jf irhf sF ik Kflsf jI dI lfieaf qy GroN jfx leI bfhr vwl qurnf hri nhIN! mYN nyVy KloqI bIbI vwl mYN koeI cfh-pfxI nhIN pIxf qy nf hI sOKy ho ky cfh dI afKrI kOVI Guwt aMdr
pqnI, myrI CotI mfmI, dUjy GroN myrI urU kIqf. mYnUM hux Xfd nhIN ik myry mn vyiKaf. Auh vI kwlH sfzf rOlf sux ky bihxf hY. bws myry pYsy kwZo. lMGfeI, mYN pYsy mfmy dI qlI qy rwK idwqy.
pqnI nUM bfhoN DUMhdI afx phuMcI. Auh ivc ieh iKafl afieaf vI sI ik nhIN iekwTI ho geI bMdy-buZIaF dI BIV ivc cfr ku mhIny pihlF my r I BY x Auh ijs qyjI nfl afieaf sI Esy qyjI
sfzIaF gwlF sux ky hI myrI pqnI vwl ik huxy mfmf hrdIp AuTygf qy myry kol fml sI. gurmIqo bfpU dI vsIaq vflI afpxy ihwsy nfl bfhr qur igaf.
BwjI geI sI ik mYnUM afpxy mfmy nfl af ky myrf bYg PV ky moh nfl bMdf bx ikAuN bIbI? myrIaF svflIaf afAuNdI jmIn vycx lwgI qF nyVy lwgdI agly sflF ivc sfzf iek-dUjy vwl
JgVf krn qoN roky. ky Gr nUM ipwCy muV afAux leI khygf. nrF Aus dy ichry `qy gwzIaF hoeIaF hox kfrn mYN afp hI jmIn KrId lYx df afAuxf-jfxf, imlxf-iglxf qy bolxf-
sfzf vfrqflfp sux ky mfmI qmk pr nf Au s ny aqy nf hI iksy ho r sn. pr bIbI kuJ nf bolI. Aus ny Guwt ky inscf kr ilaf. ies smyN mYnUM afisEN cflxf asloN hI bMd ho igaf. mYN ipMz
ky bolI, asIN qF awgy ro Auhdy awgy irqydfr ny sfnUM ruk jfx leI afiKaf. buwlH mIcy hoey sn qy myry vwl vyKx dI QF pfisEN pYsy PVHny pey sn. AudoN mYN bIbI Cwz ky jlMDr lfielpur Kflsf kflj
hwQ joVdy aF; jy qyry afKy Auh styn cuwk myrI bwcI ny puwiCaf, zYzI jMJ qF iswDf iKlfa vwl vyKI jFdI sI. rfhIN mfmy qoN do hfr rupweIaf ivc lYkcrfr af lwgf. AuNj mYnUM mfmy
ky qur ipaf qF myry inafixaF nUM qUM rotI ajy afeI vI nhIN qy afpF cly vI cwly mYnUM myry svfl df jvfb iml igaf mMgvfieaf sI. ivafh vfly idn hoey sfzy dIaF KbrF imldIaF rihMdIaF. Auh
dvyNgf? hF. mYN bwcI nUM cuwp-cfp afpxy nfl qury sI. afpsI JgVy qoN qIjy idn bfad hI mfmy pihlF nfloN vI vwD srgrmI nfl afpxy
mfmI, jdoN mYN quiraf sF qF myry afAux leI ikhf. pqf qF mYnUM ieh vI lwg igaf sI vwloN ies qrHF pYsy afx mMgxy iewk pl pMQk-kfrjF ivc ruwiJaf hoieaf sI.
inafixaF nUM rotI dyx qusIN nhIN sfE mfmy dy sfVvyN bolF nfl sF sF ik ivafh Auqy isMG vI afey hoey sn qF mYnUM bVI hoCI gwl lwgI. ieh qF AuhnUM ijhVIaF coxF huMdIaF huMdIaF rih geIaF,
gey. sB kuJ afpxI jIa jvfnI `qy hI kr rhy myry kMn ajy vI ipwCoN iksy dy aqy Auh mfmy dI mYnUM idwqI DmkI ivcly vI pqf sI ik mYN Aus dy pYsy mfrn nhIN Auh AunHF ivc srgrm AumIdvfr vjoN KVf
krnf pYNdf hY. pYrF dI ibVk suxnf locdy sn. aDUry kfrj nUM pUrf krn dI afigaf lwgf. AuNj vI ieh ikhVI eyzI vwzI rkm sI qy ikhf jFdf sI ik Aus dy cuxy jfx
sB kuJ afpxI jIa jvfnI qy hI agly idn ivafh qoN prq ky afey vI mMg rhy sn! sI! pr dUjy pl soicaf; Aus df pYsy dI sMBfvnf vI sI.
krdy aF qy krFgy vI. qYnUM qur ky vI myry Brf suirMdr koloN jdoN mYN afpxy qur ies qoN do idn bfad mfmf myry Gr mMgx af jfxf mYnUM kql dI DmkI dyx (cldf)
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (30)
srdfr soBf isMG df nF myry kMnF sI. kudrq ny ieh Zo aYsf Zukfieaf ik
ivc dy dI vMz qoN kfPI icr pihlF pY soBf isMG dI klf bfry iqwKI itwpxI krdI rcnf[[[ ieh pirvfr soBf isMG horF df ikrfeydfr
cuwkf sI. kuJ-kuJ cyqy afAuNdf hY ik ienHF nhIN, afpxf BfeIbMd bx igaf. Aus dI
dy bxfey iswK ieiqhfs dy kuJ coxvyN pqnI dy clfxy ipCoN hrbIr qy Aus dI
DOlfDfr df puq
w r
sfikaF dy aqy gurU goibMd isMG dy icqr suwGV pqnI gurcrn jI ny soBf isMG hurF
kvI` (klkwqf) aqy PulvfVI (lfhOr) dI syvf sMBfl afpxy iMmy lY leI. srdfr
ivc vyKy vI sn. afhmo-sfhmxy mYN AunHF soBf isMG dI pqnI imlx df mOkf nhIN
pihlI vfrI EdoN imilaf, jdoN mY imilaf, so mYN nhIN kih skdf ik Auh
surgvfsI ipRMsIpl inrMjn isMG jI dI AunHF dI ikMnI ku syvf krdI sI, pr mY
pRyrnf nfl iswK nYnl kflj, lfhOr ivc icqrkfr soBf isMG (29 nvMbr 1901-22 agsq 1980) ieh kihx ivc sMkoc nhIN ik BMvr pirvfr
gurU sfihbfn dIaF qsvIrF dI ienfmI bfry pRo[ pRIqm isMG df ieh lyK bhuq ivlwKx, inafrf aqy ny soBf isMG hurF ijs qrHF afpxf suK
numfie df pRbMD krnf ipaf. Aus mOky afrfm aripq kr ky byshfrf hox dy
Auqy kuJ isrkwZ klfkfrF numfie ivc invyklf hY. ies ivc icqrkfr dI klf aqy jIvn bfry mfrU iehsfs qoN bcfieaf, Aus ny ies
rwKIaF geIaF qsvIrF dI prK leI aqy bVIaF iqwKIaF itwpxIaF hn, pr ieh itwpxIaF AunHF klfkfr vzyrI Aumr ivc vI kMm ivc
kuJ coxvyN qsvIrkfrF prspr ivcfr- lwgy rihx dI KuwlHI ivhl muhweIaf kIqI.
vtFdry leI
bhuq sihj nfl kIqIaF hn. ienHF itwpxIaF ivcoN icqrkfr ies ivc duhF pfisaF kuJ kurbfnI
bulfieaf igaf sI. aqy AunHF dI klf df aYn vwKrf hI rMg AuBrdf hY. -sMpfdk krnI peI hovygI, pr hrbIr ikaF dI
ijs afp-hudry kurbfnI aYvyN suwt pfAux vflI nhIN.
ZMg nfl gurU isMG ny afpxIaF qsvIrF numfie ivc ieh kih ky tfl idwqf ik mYN qF AunHF awgy hI afpxf itkfxf bxfieaf hoieaf pwkI sVk aMdryty ivc jFdI hY. ies
sfihbfn dIaF rwKIaF hoeIaF sn, pr AunHF ivcoN iek vI ijho ijhf anuBv kIqf sI, icqr idwqf, sI. soBf isMG ny vI iesy ipMz ivc afpxI sVk Auqy aMdryty df pihlf mkfn soBf
GtIaf qy BwdIaF cugqfeI sfihb qy alfh bK sfihb dI quhf psMd nhIN qF AunHF dI asl qsvIr kutIaf bxf leI. Aus dI kutIaf, ijs isMG hurF df huMgf sI- fied ajy vI
qsvIrF DVf-DV prK ksvwtI Auqy pUrI nf Auqr skI. EdoN lwB idE, mYN Auho ijhf bxf idaFgf. hux koTI` kihxf TIk hovygf, dy iblkul pihlF hI hovy. mkfn dy cupfsI lIcI,
bxn lwg peIaF df hI iek pRBfv, soBf isMG hurF df myry dy dI vMz qoN ipCoN eIvr, klf dI ipCvfVy sdf vgdf pfxI hY, iek vwKI aMb qy amrUdF dy ruwK aqy QF-QF mOsmI
mn Auqy Aukiraf hoieaf hY. jdoN cugqfeI inkdrI qy pYsy dI QuV df Bjfieaf vwl sMGxf jMgl hY, dUjI vwl phfVI Kyq Puwl lfey hoey hn. ivhVy dy iek KUMjy ivc
pRo[ pRIqm isMG sfihb soBf isMG hurF dy iek icqr dI ieMglYNz jf phuMicaf, ijQy vlYqI amIrI hY- cupfsI brPfnI topIaF vflIaF prbqI gF-mwJ df pRbMD hY. irhfieI kmiraF
iksy qknIkI apUrnqf bfry kuJ suJfAu dy ivc dysI grIb hMZfAux dy anuBv ny Aus DfrF aqy AunHF dIaF vwKIaF qy JolIaF dy nyVy, kuJ ivwQ Auqy rsoeI hY, ijs dy
sn, Aus TwlH pfAuxI aqy qsvIrkfrF rhy sn qF pRqIq qF iehI huMdf sI ik Auh df duKMq nyVy lY aFdf, qy s[ Tfkr isMG ivc CotIaF-vwzIaF sfvIaF tfkIaF vrgy aMdr hI Kfxy df my lwgf hoieaf hY.
ivc klfqmk cyqnf vDfAuxI ies Audm AunHF dy sfry suJfAu prvfn krn vrgf df bhuqf smF aMimRqsr ivc akfzmI dI Kyq hn. mOsm kMm leI shfiek sI, lok rsoeI dy ipCvfVy aYvrklIn twtI hY.
df mMqv sI. huMgfrf Br rhy sn, pr nfl hI AunHF dy AusfrI ny lY ilaf. soBf isMG mUrqF srl qy sqkfr dyx vfly sn. Gr ivc PulvfVI dy ivckfr pfxI leI bxI izwGI
sfzf mq sI ik jy gurU sfihbfn dIaF mwQy Auqy bymlUm ijhIaF kuJ iqAUVIaF vI bxfAuNdf qy ZfhuMdf irhf. Aus dI nfm Auh huMdf sI jF Aus dI pqnI. mfhOl hO dI kl idwqI hoeI hY. mYN pihlI
qsvIrF bxfAuxIaF hI hn qF AunHF dy peIaF hoeIaF sn. Aus vyly surgvfsI KumfrI` vflI qsvIr, ijs df mUl Aus ny hor vDyry suKfvF qy klf-meI bxfAux vfrI igaf qF brFzy ivc kMD-afkfr dI
vyly dIaF jF AunHF dy vwD qoN vwD nyVy dy cugqfeI sfihb, icqrkfrI dy afkf dy 1935 ivc bxfieaf sI, cwl inklI sI leI Aus ny pihlF kMm afpxy Gr jflI lf ky kMD nfl vwzf sfrf ipMjrf
smyN dIaF qsvIrF hI awj dIaF qsvIrF sB qoN vwD cmk dy qfry sn qy icqyiraF - sfDfrx qoN Bfrf DV, awD-mItIaF awKF suMdr bxfAux df kIqf. afpxy coxvyN bixaf vyiKaf, ijs ivc rMg-brMgIaF
df afDfr bxnIaF cfhIdIaF hn qF jo ivc AuhnF df aQfh afdr-mfx sI. EdoN qy cOVy dfa dI ivckfrlI sIAux vflf icqrF dI vDIaf CpfeI, mdrfs jf ky icVIaF pflIaF hoeIaF sn, dUjI vfrI
muhFdry, kwd-kfT, pihrfvy qy smuwcy soBf isMG dIaF bymlUm iqAUVIaF ny bd colf. kuJ gwlF ivc ieh icqr nvF sI, afpxy sfhmxy krvfAux df qjrbf Auh igaf qF ies ipMjry dI cihl pihl AujVI
pRBfv ivc klfkfr Gwt qoN Gwt rUp Dfrn df hIaf nhIN sI kIqf, pr mYN jo ijvyN gurU-mUrq AuGfVn vfsqy iek slqf nfl kr cuwkf sI. cor klfkfrF vyKI. brFzy ivc Auprvfr sitl lfeIP
axieiqhfsk hox. msln, jfxkfr lokF pRBfv kbUilaf, Auh ieh sI ik qusIN jo pfsy bflf qy dUjy pfsy mrdfny dI QF iswDy vwloN Aus dIaF qsvIrF dIaF anyk nklF dIaF qsvIrF lwgIaF hoeIaF sn. ienHF
pqf hY ik gurU hirgoibMd sfihb srIr kihxf hY, kih lvo, aMq mYN gwl AuhI ivcoN bhuqIaF Auqy gurcrn (imis hrbIr
vwloN kfPI Bfry aqy kwdfvr sn. BfeI mMnFgf jo myry mn-icq lwgygI. isMG) dy dsqq sn. lihMdy vwl jflI
gurdfs dIaF vfrF qoN lY ky bfbf rfm awj ieh gwl awDI sdI qoN vwD purfxI vfly drvfy dy bfhr juwqI lfh ky aMdr
rfey dy zyhrfdUn vfly drbfr ivc sFBI ho cwlI hY. cugqfeI sfihb, sfzy keI vfrI dfl hox dI sUcnf lwgI hoeI sI. ieh
peI qsvIr qwk, sfry sbUq iehI iswD kihx dy bfvjUd, afpxy bur , gurU soBf isMG hurF df rihx kmrf sI. mYN
krdy hn, pr jo qsvIr gurU sfihb dI icqrx vwl nf lf sky, awlfh bK jI ny hfsy nfl ikhf, ijhVf iksmq df blI
soBf isMG ny iswK nYnl kflj vflI vI afpxy purfxy rfh Cwz ky nvyN pfsy eyQy iek vfrI af Psy, Aus dIaF juwqIaF
numfie ivc ByjI sI, Aus ivc AunHF df lwgx qoN sMkoc vriqaf, surgvfsI Tfkr vI lvHf lYNdy ho? soBf isMG hurIN iKViKVf
bdn gurU goibMd isMG vrgf iekihrf qy isMG jI dI klm, jdoN iek vfrI sx- ky hwsy qy kihx lwgy, jo vI afieaf hY,
Cryrf sI. spt sI ik ijQy ieiqhfsk DoqI nhfqy qRImqI srIr dy iek idR qoN Aus dy pfs myry leI juwqIaF qoN isvf hor
sbUq mOjUd sn, EQy vI icqyry ny afpxI Aus dy sfry dy sfry husn kYnvYs Auqy huMdf hI kI hY? mY pqf lg igaf, bMdf
klpnf hI vriqaf hoieaf sI. pRbMDkF Auqfrn ivc sl ho geI, qF AunHF dy Ku-imfj hI nhIN, hfr-jvfb vI hY.
df iek mksd ieh vI sI ik jdoN qn dI smyN df bhuqf Bfg Aus vyly dIaF irafsqF bYTk aMdr vVy. bYTk kfhdI hY,
aMdrytf (ihmfcl pRdy) ivc soBf isMG afrt gYlrI df mwQf.
pRmfixk qsvIr nf juV sky, EdoN icqr- dy muKI mwl bYTy. eIvr, mUrq dI QF koTI dy aMdr iek hor koTI hY- ivcy bYTx
pt Auqy bfxI qy ieiqhfs ivcoN AuBrn amUrq vwl vDyry ruicq huMdf igaf qy ivckfrly muwK icqr hI idRtI pfqr bx jfx dy bfvjUd, Aus dIaF qsvIrF df pRbMD, ivcy sOx df, ivcy nhfAux-Dox
vflI KsIaq pRiqibMbq krn df jqn iekwlf soBf isMG rih igaf, jo ies AuzIk bxfieaf hoieaf sI aqy ruwK qy Aus nfl ivkx lwg peIaF sn. ies afmdn df qy ivcy stUzIE df, pr hr cI krIny
hoxf cfhIdf hY, nhIN qF AuhI kuJ huMdf hY, ivc ik kdI nf kdI qF gurU-mUrq afpy ltkdy ipMjry ivc bMd pMCI vfly pRcilq Aus ny afpxy Gr Auqy lfieaf. Aus dI nfl QF isr lwgI hoeI aqy sfeI qy
jo keI jnm sfKIaF ivc hoieaf idsdf mUMhoN bologI, Aus nfl qjrby Auqy qjrbf icMnHF qoN iekdm KihVf Cuzf ilaf igaf rIJ sI ik Gr dI hr cI ivcoN Gr vfly inrmlqf Dfrimk asQfnF vrgI. hr
hY- swcy sOdy dI sfKI vfprdI hY gurU nfnk krdf irhf. Aus ny asl gurU-mUrqF dI sI, pr ies qsvIr dI slqf dy bfvjUd dy suhj df Jlkfrf vwjxf cfhIdf hY, cI soBf isMG dI nPfsq qy suhj suafd
sfihb dy pYNqIvyN vrHy ivc, pr icqyry ny Bfl ivc Aukf koeI smF nhIN lfieaf, nf soBf isMG dy mn ivc muV muV ky pRn ies leI rsoeI qy guslKfny qoN lY ky sOx dy snyhy dyNdI. aMdr vVidaF sfhmxI
icqr bxfieaf huMdf hY bfl-vrys df. iswK sfihq qy ieiqhfs dy pMinaF Auqy AuTdy rhy ik Auh gurU muKVy ikvyN dy kmry qwk kyvl AuhI vsq ilaFdI, ijs nuwkr ivc zf[ aYm[aYs[ rMDfvf dy Auprly
iesy qrHF, BfvyN sfKI hovy ikor avsQf mg-mfrn dI bhuqI Kycl kIqI. Aus ny icqry? Gol, lMbUqry ik cOrs? dfVHI kYsI Aus dI awK ny aqI suMdr mMinaf. DV df buwq, swjy hwQ kMD nfl qKqpo
dI qy BfvyN hovy Br jvfnI dI, gurU sfihb afpxI soc ies pfsy vwl vgx idwqf bxfvy - nukIlI ik CfjlI? muwCF KVHIaF soBf isMG iMdgI nfl ipafr hY, Auqy ibsqrf iviCaf hoieaf, kMD dy afly
icwtI dfVHI vfly bfby hI ivKfey hoxgy. ik ijs qrHF dI vI kl sUrq iksy gurU rwKy ik izgIaF hoeIaF? bfxf iks qrHF iMdgI dy suhwpx leI Aus ivc apfr ivc isrhfxy vwl ikqfbF, kol tRFijstr
numfie dy afrMiBk idn dy akflI sfihb dI sI, hux Aus Auqy aqIq, afpxy df pvfey - BgvF ik icwtf ik iksy hor iKwc hY, Aus dy suafd reIsfnf hn, mYl, qy typ rIkfrzr. isrhfxy vwl iKVkI dy
aKbfr ivc myrf lyK Cipaf, ijs ivc keI gUVHy rMgF dIaF kUcIaF Pyr cuwkf hY. rMg df? awKF KuwlHIaF rwKy, iblkul bMd koJ jF GtIafpn Auh iblkul Jwl hI cfnx ivc stYNz Auqy aDUrI qsvIr cVHI
icqrkfrI dI aihmIaq idRVfAux leI Aus ijvyN BfeI sMqoK isMG jF BfeI vIr isMG kr dyvy jF awD-KuwlHIaF rwKy? iekwly dI nhIN skdf. kwpVf pfAuxf hY qF sB qoN hoeI, Aus dy hr pfsy rMgF dIaF itAUbF
Gtnf df hvflf idwqf hoieaf sI, ijs ny mnoklipq klmI icqr iqafr kIqy mUrq bxfvy ik mrdfnf nfl sjfvy? bflf Aupr dI kuafiltI df, rMg lYxy hn qF qy burF dy Zyr. qqpo dy kol inwkf
anusfr afqm-Gfq krn dy ierfdy nfl hn, Ausy qrHF rMg dy bdF nfl AunHF dy kol hovy ik nf? jy hovy qF iqMnF dI sB qoN vDIaf vlYqI, kflIn Auqy bYTx ijhf hmfm, Qwly iclmcI. kuJ icqr kMDF
Gro N inkilaf bM d f, rfh ivc lw g I klipq icqr ikAuN nf iqafr kIqy jfx? kMpoIn iks qrHF dI hovy? leI kuJ rwKxf hY qF yr dI Kwl qoN Gwt nfl ltky hoey. ivckfr kflIn iviCaf
numfie ivc hop (afs) nF dI qsvIr so Auh poQIaF ivcoN gurU-mUrq dI Bfl iblkul iehI pRn Aus vyly dy anyk kI hovy? sfrf sfrf idn rMgF nfl vfh hoieaf. iek do afrfm kursIaF qy stUl
vyK ky mrn dI QF ijAux df PYslf kr krn dI QF, ichiraF dI Bfl ivc irhf. gurU-pUjk iswKF ivc ivvfd df ivf vI pYx dy bfvjUd, Aus dy iksy kwpVy Auqy aqy iek pfsy guslmfnf, ijs dy aMdr
lYNdf hY. iesy lyK dy hvfly ivc mgroN gurU sfihbfn df Aus dy aMdr ijs qrHF sn. so ieh iek qrHF smyN dI mMg sI ik iCwt nhIN idsygI, nf kdI kflIn Auqy koeI dfl hox vfsqy drvfy dy bfhr rbV dy
zf[ gMzf isMG jI df vI lyK Cipaf sI, df vI sMklp sI, Auh Aus Auqy pUry Auqrn soBf isMG gurU-mUrqF qy hor klf-ikrqF dfg ipaf hovygf. hor qF hor, Auh afpxf slIpr pey hoey sn. ies CotI svfr ky
ijs ivc AunHF ny gurU sfihbfn dIaF vfly mfzl lwBdf rihMdf. nfl inaF krn leI afpxy ksb df aqy koeI hwQ iek imMt leI vI mYlf nhIN rwK rwKI hoeI qy bhu-pwKI syvf dyx vflI bYTk
qsvIrF iqafr krn-krfAux dy sMklp kfPI icr ipCoN iek vfrI jdoN srdfr dunIaF dy vwzy klfkfrF dIaF klf-ikrqF skdf. Aus ny afpxy kMm vfly kmry ivc ivc soBf isMG afpxy ibsqry Auqy bYTf
df iek isry qoN hI isDFqk ivroD kIqf soBf isMG myry Gr qrI ilafey qF mYN df zUMGyrf muqfieaf kry qy afpxy ivy- pfxI df hmfm rwiKaf hoieaf hY. rsoeI qF mY iksy irI vFg lwigaf, lfl Bfh
hoieaf sI, pr Auh vwKrI qy bihs-qlb hfsy ivc AunHF dI KuwlHy hwQ nfl asIs vsqU dy icMqn vwl vI iDafn dyvy. Aus ivc Aus dI kursI dy kol tUtI iPt hoeI mfrdf gorf rMg, sunwKf ichrf ijs dI
gwl hY. ijs iKafl nfl Auh numfie dyNdI pRiswD qsvIr vwl iefrf kr ky dI bhuqI Aumr, Aujrq Auqy bur-ikrqF hY, ijQoN hr igrfhI ipCoN Auh afpxIaF DrqI Auqy mfqf dI ikximx Aucycf iDafn
kIqI geI sI, Auh ieh sI ik qsvIrF ikhf, soBf isMG jI, ieAuN lgdY ijvyN bxfAux ivc lMGI sI, pr Aus dy aMdrly AuNglF pfxI nfl sfP krdf qy nYpikn nhIN iKcdI, moiZaF Auqy iKlry br icwty
bxfeIaF jfx qF XQfrQ vwl pUrI qrHF RomxI akflI dl dy Aus smyN dy dI ies nfl iqRpqI nhIN sI ho rhI, qF hI nfl pUMJdf rihMdf hY. pqnI jIAuNdI sI qF kys. bfhr mYN DOlfDfr dIaF DOlIaF DfrF
ipwT kr ky nf bxfeIaF jfx. aiDkfrIaF Ku krn leI qusIN sMq Aus dI awK ikrq klf bxfAux Auqy ivcfrI pqI dy sfry nKry pUry krn df vyKIaF sn. purfqn inrml qy Fq, aMdr
pRdrnI vyKx qy mIitMg ivc Bfg Piqh isMG dI qsvIr hyTF hI gurU nfnk` itk geI sI. jqn krdI hI hovygI. KuiksmqI nfl mY ieAuN lwgf ijvyN myry sfhmxy DOlfDfr
lYx leI pMjfb dy Aus vyly dy keI pRisD ilK idwqf hovy. gurU qF ikrqI bMdf sI, eykFq qy klfqmk prMprf dy Aus dy jIAuNdy jI, Aus dI iekwl dUr df puwqr bYTf hovy, Ausy qrHF purfqn inrml
icqrkfr, ijvyN abduwr-rihmfn cugqfeI, hl vfhux vflf, KyqI krn vflf, Aus dy vfqfvrx dI iKwc soBf isMG DOlfDfr krn leI, pflmpur KyqIbfVI XUnIvristI qy Fq. Aus ny gwlF urU kIqIaF. XUrp dy
Tfkr isMG, soBf isMG, eIvr qy fied mUMh Auqy eynf PflqU mfs ikAuN Qwipaf dI bFkI kFgVf vfdI dy inwky ijhy ipMz dy srdfr hrbIr isMG BMvr qy Aus dy klfkfrF dIaF (inwky inwky totikaF dI lVI
alfh bK horIN phuMcy hoey sn. s[ soBf igaY? AunHF ny vI hfsy hfsy ivc mY aMdryty lY geI, ijQy norf ircrz ny pirvfr Gr ivc itkfxf dy idwqf igaf (bfkI agly sPy qy)
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (31)
Aus dI awK, kdI nwk, kdI vfl qy kdI kFgVf klm dy AusqfdF ny vwK-vwK rMgF, idmfg, AuCfV dy Qwly jf phuMcdf hY. bfry khI jf skdI hY. sohxI mhINvfl
DOlfDfr df puq
w r ipCokV df idR svfrn Auqy ligaf rihMdf pU-pMCIaF, jIv-jMqUaF, ibrCF qy PuwlF bIbIaF dfVHIaF qy suhxIaF pwgF dy Ehly icqr pihlI vfrI 1947 qoN pihlF bixaf
hY. afpxI qsvIr dI cMgI iPin krn ivc vwK-vwK arQ Br ley hoey sn. AunHF ivc kIqIaF jFdIaF krqUqF Aus qoN sI, dUjI vfr 1948-49 ivc bxfieaf
(ipCly sPy dI bfkI)
ivc Auh nf Kycl qoN zrdf hY, nf Krc rMgF dI afpxI, vwKrI Bff GV leI sI. guwJIaF nhIN rih skdIaF. iesy leI qF vfXU sYnf vfilaF ny KrId ilaf. hIr
bxfAux dI Aus bVI jugq hY) gwlF qoN, pr Aus dI CpfeI vyly qF Aus qoN vI AunHF df sMpUrn suafd mfxn vfsqy AunHF portRyt bxfAuNidaF keI klfkfr, awK rFJf icqr 1973 ivc iqafr hoieaf. nfm
kIqIaF qF Aus klf dIaF ijs df afvy vD Kycl qy Krc leI qqpr huMdf hY. dy pRqIkF dI jfxkfrI dI loV pYNdI hY. nfloN idmfg dI bhuqI vrqoN krdy hn. KumfrI nfnkf (1935), jgq jlMdf
Gfl qy sfDnF dy bgYr inrfrQk rih jFdf gurU qyg bhfdr dI qsvIr leI Auh soBf isMG, pRikrqI kFgVf klm dy sfhmxy bYTI hovygI iksy Auc Grfxy dI (1947), hrq mIaF mIr qy BfeI
hY, gwlF kIqIaF AunHF klf qoN kory rfijaF, gurcrn nfl lY ky hvfeI jhf Auqy icqyiraF vFg Bfv jF pRBfv AudIpn leI svfxI, pr qsvIr ivcoN iksy afdmKor gurdfs (1958-59), mhfrfjf dlIp
rfxIaF, vIrF qy jrnYlF dIaF, jo Aus mrdfs phuMicaf qy jd qwk rMg Aus dI nhIN vrqdf, nf pRqIk vjoN hI vrqdf hY. luwcI, bffrI aOrq df JfAulf pYNdf hovygf. isMG (1960), gurU goibMd isMG (1965,
dI kutIaf ivc afpxf mUrq rUp amr mrI dy nf AuGVy, Auh Gr nf muiVaf. asl ivc Aus kFgVf klm df vfirs icqrkfr dI awK qF sfzy vFg hI, PbI pMjfbI XUnIvristI pitaflf qy
krvfAux leI pDfrdy hn, gwlF kIqIaF iesy qrHF df pihrf Auh afpxI hr qsvIr smJxf hI nhIN cfhIdf. kihxf ieh cfhIdf sMvrI suMdrI hI bYTI idsdI hovygI, pr ajfiebGr cMzIgVH), gurU nfnk (hwQ vflf
zf[ krm isMG gryvfl, zf[ rMDfvy, aMimRqf dI CpfeI Auqy dyNdf hY. hY ik Auh kFgVy ivc nvIN YlI lY igaf Aus df idmfg jo asl dRtf hY, Aus icqr, 1969 ivc RomxI gurduafrf
pRIqm, gurbK isMG pRIq lVI qy hrBjn soBf isMG portRyt df Ausdfd hY. dIaF awKF, buwlHF, CfqIaF qy gupq aMgF pRbMDk kmytI ny Cpvfieaf), gurU goibMd
bfjvy dIaF. sur mwDm, bol spt qy TrHMmy Aus ny BIV jF qF icqiraf nhIN, jF dI kfrvfeI afpxy bur rfhIN Aus dy isMG qy gurU nfnk (lwdfKI topI vflf,
Biraf aqy ivc ivc hfs-rs df iCwtf. bhuq Gwt icqiraf hY. jlUs, jlsy jF icqr `coN AuGfV ky py krn dy afhr `c 1971) qy gurU qyg bhfdr (1973) Aus
kMnF mIn qF lfeI hoeI sI, pr fied lVfeI dI Aus dy koeI qsvIr nhIN bxfeI. huMdf hY. soBf isMG ies qrHF df klfkfr dIaF kuJ pRisD qsvIrF hn. Aus dIaF
pUrf kMm nhIN sI kr rhI, ies leI mY hYrfnI dI gwl ieh hY ik Aus ny idR nhIN hY. Auh iksy aijhy ivsiqRq mnopfT sohxI` Gr Gr phuMcI hY. ivkrI ivc
gwj ky bolxf pYNdf sI. mYN ikhf, qusIN icqrx vwl vI bhuq Gwt iDafn idwqf hY, ivc nhIN pYNdf jo icqr dI dwK jF srIr dy nfm KumfrI` Aus df mukfblf krdI hY.
bVy cqr ho. vyK ky axizwT nhIN krdy, hflFik pRikrqI Aus dy bUhy awgy inq aMg anupfq `c ivkfr pf ky hI pRgtfieaf gurU-icqrF bfry ikhf jf skdfhY ik soBf
agly ijAuN df iqAuN kYnvYs Auqy lfh afpxy anyk rMgF-rUpF dI Kt ivCfeI jf skdf hY. Auh afrt kyvl ivygF isMG ny jo sUrq AunHF dy idwqI hY, iswKF
lYNdy ho, pr suxy axsuixaf rUr kr rwKdI hY. Aus fied ieAuN mihsUs huMdf qy buwDImfnF qwk sIimq rwKx dy hwk ivc dy ihridaF ivc AuhI pwQr Auqy lIk hoeI
Cwzdy ho. quhf bhfnf cMgf imilaf hY, hY, ijvyN BIV ivc Aus df ivakiqqv gvfc nhIN hY, nf ieh cfhuMdf hY ik Aus dI hr peI hY. Aus dy pRBfv df ieh hfl hY ik
kMm dI gwl sux leI, bfkIaF leI, boly jFdf hovy. Auh fied inrol pRikrqI qsvIr df Byq Aus dI afpxI jF Aus dy Aus dI klpI hoeI gurU-mUrq dy snmuK
bwdl bx bYTy! icqrx ivc lwgy rihx vI plfiexI klf aflockF dI ivafiKaf ipCoN hI pwly jy koeI asl mUrq lwB ky lY afvy qF
soBf isMG ny isr ipCFh suwitaf qy romFickqf smJdf hY. Aus df ivvfs hY pvy. soBf isMG dI qsvIr Auh hY jo afpxy koeI vwzI gwl nhIN hovygI, jy lok aslI
KuwlHf inrml hfsf hwisaf. Pyr rotI KfDI ik sfzI dunIaF vFg icqrkfrI dI dunIaF mUMhoN afp boldI hY. nklI qy nklI aslI hox df aYlfn
qy sON gey. svyry qVky awK KuwlHI qF Aus ivc vI, mnuwK dI srdfrI kfiem rihxI awDKVH Aumry soBf isMG iehI kfrn hY ik srpRsqI dy mfmly krdy iPrn!
dy kmry ivcoN suKmnI dy pfT dI bVI cfhIdI hY. iesy leI Auh vDyry kr ky ivc s[ soBf isMG kdI koeI qMgI py aMiqkf: s[ soBf isMG df jnm sRI
rsIlI DunI af rhI sI. ipCoN pqf lwigaf mnuwKF df icqyrf hY- mnuwK vI Auh jo sfzy hY, ijs ivc icqrkfr vDyry kr ky nhIN afeI. rfijaF qoN lY ky mlMgF qwk hrgoibMdpur, ilHf gurdfspur ivc 29
ik Aus dy kmry ivc hr ro svyry suKmnI Drm jF klcr df pRqIk bx gey hn. vfdfr drpx df kMm krdf hY. Auh sfry Aus dy gfhk hn. Aus ivc afpxy nvMbr 1901 s[ dyvf isMG dy ikrqI
dI typ lgdI hY. Auh nhf Do ky, blik ijs kFgVy Aus ny afpxf Gr ikrpfl isMG vFg grFzIl sfDfrx qoN mfzl dy nk-nYx hU-b-hU icqr dyx Gr ivc hoieaf. lfhOr dy myE skUl afP
keI vfrI Aus qoN vI pihlF, eIl Auqy bxfieaf hY, Aus ivc kdI mfxkU qy ikqy vz-afkfrI mhf-mnuwK nhIN dI smrwQf hY qy rMgF iek dUjy ivc afrt df izplomf lY ky kuJ icr iPlmF
lwgI qsvIr dy duafly ho jFdf hY qy Aus nYnsuK vrgy rMgF dy jfdUgr irhf krdy bxfAuNdf, ies pRkrx ivc Auh Tfkr isMG ies qrHF imlfAuNdf hY ik hU-b-hU huMdf ivc kMm kIqf qy kuJ icr afpxf stUzIE
dy nYx-nk inKfrdf rihMdf hY. qyl vfly sn. Auh icqyry pRBfv qIbr qy vygmeI dy vDyry nyVy hY. ieh skUl afpxI awK hoieaf icqr, mfzl qoN kuJ suhxyrf bx clfieaf, pr aKIr iswKF dy gurU sfihbfn
rMgF nfl qsvIr bxfAux vfly klfkfr bxfAux leI, vx-iqRx afpxy kyNdrI qoN kYmry vflf kMm lYNdf hY. ies ivc jFdf hY. cfhy cMzIgVH dy asr dI kuVI dIaF qsvIrF bxfAux afpxf muK pyf
ny qsvIr Auqy rMg suwkx qoN pihlF-pihlF pfqrF dI ibrqI dy anukUl jF AunHF dy koeI wk nhIN ik kYmry dI awK Auqy df icqr hY, cfhy gorKy POjI df, cfhy zf[ bxf ilaf. aMdryty nF dy ipMz ivc, pMjfbI
hI adlf-bdlI krnI huMdI hY. ies leI sUck bxfAux ivc bVy kfrIgr sn. vsl lihrIey vfly, lwky qy kuwby lYn jF krn isMG dI supqnI df hY, cfhy iksy nftk dI byby norf ircrz dy bulfvy Auqy
Aus afpxI qsvIr nfl lMmIaF bYTkF df idR hY qF sfrI dI sfrI kfienfq rqI- iPltr lf ky sfhmxI sUrq kI df kI syT df, Aus dI zrfieMg qy rMgF dI vrqoN jf vsy, pr hux aMdrytf, norf jI kr ky
lfAuxIaF pYNdIaF hn. ijnHF idnF ivc soBf Bfv hI AudIipq krdI jpygI. jy ibrhn bxfieaf jf skdf hY. mnuwKI awK qF df kmfl hr qsvIr ivc ieksfr eynf nhIN, ijMnf soBf isMG hurF kr ky
isMG dI koeI qsvIr bx rhI huMdI hY, icqrI hY qF icqr dI sfrI pRikrqI Auqy ieho ijhy lYn qy iPltr lfAux dI loV idsygf. iehI gwl Aus dy gurU sfihbfn qy jfixaf jFdf hY. afp df clfxf 22
Auh muV muV ky stUl jf mwldf hY qy kdI Auqsuk AudfsInqf df prCfvF idsygf. hI nhIN pYNdI, Aus dy ipCy bYTf sucyq pMjfbI lok kQfvF dy amr pfqrF dy icqrF agsq, 1986 cMzIgVH ivc hoieaf.
Punjab Times Vol 18, Issue 47, November 25, 2017 pMjfb tfeImjL sfl 18, aMk 47, 25 nvMbr 2017 (32)
provk
o z
ivafh ky ieMglYNz puj
w I
pMjfbx dI swcI khfxI qy
afDfirq iPlm