Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
3
abïïu n tsugar xf usgåas
24-25
32-33
abïïu n tsugar xf usgåas
Azul ! azul !
Ha adlis nnv n tmazivt g udlis nnv “tifawin a
wiss këaä ! tamazivt” n usgåas ad,
Ad gis nlmd tamt n tsugar. ad nlmd kigan xf
Ku tasugrt gis: tussna d umzruy nnv am:
1. amsawaä ; - azawan;
2. tivri ; - idrizn;
3. tajëëumt d usfti ; - timyurin d tfugliwin;
4. tirra ; - timsarin d inmvurn n
5. awrar. umzruy.
s wannaz ivudan ! s wannaz ivudan !
6
tasugrt 1
asiwl xf tufrayin
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
amsawa^ä
Azawan d tçuëi
ad çëv, siwlv xf tufrayin inu
8
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
9
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
10
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
tamawalt inu
armas
ad stiv tamrarut d yusin
Ad arrv xf isqsitn ad :
11
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
buwvanim
12
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
tamawalt inu
armas
3. buwvanim :
ur da ittãuä avanim.
da isäãa umzgun nns.
ur iyi tssusm tcaciyt nns.
13
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
amqqran n ëëway^ã
ilul lpajj bloid, amqqran n ëëway^ã, tama n tznit g aïlaã amçyan. iskr g
rribab d luïaë d tvanimt ismunn nns sg mççiy nns alliv immut. Ilmd azawan
g tçëwalt lli igan tinml n kigan n ^ëëwayã. iskr tarabbut nns tamzwarut d
ëëwayã ttwassanin zund mupmmad budrao.
iga ëëayã lpajj bloid yan umarir ur ilin anaw g yigr n uzawan n ëëwayã!
mkad immr wul inu lliv as ittwaskar yan ukttuy bahra ihyyan g tznit.
wayyahu! mkad iyi issusm ukttuy ann! Inna tkkit ar tssflidt i umarg nns.
Tlla trabbut n içnçaën, yili ëëayã pmad amntag d umarir ommuëi mbaëk. ku
yan gisn, ar ittirir kra g umarg ifulkin n lpajj bloid.
ayyay! pmlv ad ssflidv i wurarn n lpajj bloid g wakud inu yuran. maca yuftn
akæ dari izli lliv ittini:
14
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
Tamawalt inu
Azawan : lmusiqa.
Akttuy : tamvra ittwaskarn afad ad d ktin middn kra n
ufgan niv kra n tmsart.
Ur ili anaw : ur illi mad t irwasn.
Issusm iyi : iojb iyi.
Urarn : izlan, amarg.
Amarir : wanna ittinin izlan.
g wAkud yuran : g tizi nna g ur tlli twwuri.
Ilul g aïlaã amçyan : ilul g aïlaã mççiyn.
Armas
g tznit g tçëwalt
g aïlaã amqqran g aïlaã anammas
15
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
taj^ëëumt d usfti
1. tayyayt.
2. tifar n ussitg.
imdyatn :
da ttiriv buwvanim kigan! mcta vudan izlan nns!
pmlv bahra ëëwayã! mkad fulkin urarn nnsn!
ttxsv walid mimun aïïaã! mcpal icna uvnnij nns!
16
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
ad snflv tiwinas ad
amdya:
17
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
awtm tawtmt
asuf munv munv
tmund tmund
imun tmun
asugt nmun nmun
tmunm tmunmt
munn munnt
tmund = tmunt
vr agadir = s agadir
18
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
Tirra
I. asnmarra.
Ad Çëv
1- immudda ziri g unbdu.
2- Assa, illa unçaë g iv^rm n u^ç
^ ëu.
Ad smdv taguri g twinst s uskkil: z, ç, r, ë
1- tmmudda tifawt g tnuë....mt iz...in.
2- yusa d unaçu... axatar vr tinml nnv.
3- Tdda nadya vr tmddukklt nns ta…iri.
4- Ttxsv kigan izlan n i^^çnça...n.
5- Ilmd ^ëëayã lpajj bloid azawan g ivrm n taç...walt.
6- Të…a tifawt avanib nns azgza.
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
.............................................................................................................................................................
Awrar
20
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
tanfust
Ajäiä anaçuë
Ijj n ujäiä, tuva izddv g yict n turtit g tagant. Tuva ittffv ku ass sg
taddart nns zikk, ittvima xf yict n tãïïa n usklu, ittirir, iccat g tmja.
Iqqar as:
Ijj n wass, yus d yijj n ungmar v^^r tagant nni ad igmr. Yufa dinn ajäiä nni xf
usklu. Indi as, uca iysi t vr taddart nns, igg it g iskni. Inna as: “ssa d
usawn ad tzdvd kidi’.
Zrin wussan, maca ajäiä nni yugi ad itc, yugi ad irir. Inna as ungmar: “mavar
ur ttettd, ur ttirird, a ajäiä ? ncc, iwiv d ckk sg tagant pma ur xafk
ttkk tamara: ur ak ttqqs tfukt, ura d aãmmi^ä. Ur xafk iccat unçaë ura d
adfl. Wciv ak ad tccd var min icnan, wciv ak ad tsud vas aman izddign”.
Inna as ujäiä: “s tidt, a angmar! twcid iyi ad tcv, ad suv. Tsszdvd iyi
g taddart nnk ; tafukt d uãmmiä, ur iyi qqisn ; ançaë d udfl, ur xafi wtin.
Maca, a angmar, tksd iyi tamurt inu, tksd iyi tilelli inu, tksd iyi tawacunt
inu. Ul inu, tuva immr, lxxu aqqa iyi vark d ankraf”
Iswingm ungmar akd ixf nns, uca inna as: “s tidt, a ajäiä anaçuë! tudrt bla
tamurt am matca bla tilelli”.
Iwa iëçm as, uca iäwa ujäiä nni vr tmurt nns, ad iddr g tlelli.
21
tasugrt 1 : asiwl xf tufrayin
tizlit
amarg
islilin : issiridn
anzgum: lhmm
22
tasugrt 2
armas n tnmmalin
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
amsawaä
tirarin
ad çëv iwlafn, iniv tinmmalin
g umzwaru, ...
g wiss sin, ...
g umggaru, ...
tanmmirt !
24
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
25
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Tirart n pnna
Ku ass, ttaf massa tawnza tayyawt nns titrit tqqim zdat n uslkim nns, ttari
niv ttirar tirarin timaynutin. Ijj n wass, tads vars pnnas, tsqsa tt: “min
ttggd a illi ?”. tarr d xafs, tnna as: “ aqqa iyi, ttirarv ict n tirart
tamaynut g uslkim inu”. Tnna as pnnas: “ nccnin a illi, tuva nttirar tislatin,
tiqnuffar, imzlqqfn ... knnint, lxxu a isti todumt anv g man aya!”.
26
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Tamawalt inu
Imzlqqfn: imddqqn, iguntrn, tamlqqft.
Timsdin: tiçëa ittilin g ivzr niv g ijdi n yill.
Armas
Ad stiv tamrarut d yusin
1- ku ass, titrit:
ttirar akd pnnas g uslkim.
ttirar tislatin d imzlqqfn.
ttari niv ttirar g uslkim nns. irban d uslkim
2- tettr titrit sg pnnas ad as tml mamc va tgg ad:
tirar imzlqqfn.
tari g uslkim.
tirar tiqnuffar.
ad arrv xf isqsitn ad
1- cpal n tfrkiwin illan g tirart n imzlqqfn ?
.............................................................................................................................................................
27
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
asgunfu g tagant
ass n usamas, imlala idir agd umddakæl nns, amnay, g tagant. uzzln jaj n
ixlidjn. upln, qqimn ad sgunfun. inzv d masin adlis n wurar sg uwlk n tadawt;
gis urarn n wanli. ssufvn tiguriwin timrgalin day zrin vr wurar n ismawn.
ivra idir: “srs ism i ku awlaf n umudr”. yumç masin avanib, izdi ku awlaf
d yism n umudr as d yusan; awlaf n yizm d win uv^ëäa d umucc d uvlyas d
ulvm.
llig ismd urar amzwaru, inna as idir: “ayyuz a masin!”, iml as urar yaänin.
ivra idir:
• sksiw g iwlafn ad.
• çë ma ay ittini ku yan.
• ari ddaw n ku yan ma ay ijëëun gis.
• ssuds iwlafn, pma ad tafd tallast.
28
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
tamawalt inu
armas
yyih
uhu
tallasin
urar n wanli
29
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
g wiss sin, ad bddn ku sin imirarn, yan mnid n yan. ad amçn ifassn afad ad
gn tigmmi. Ad tili ku tgmmi tama n tayyaä afad ad skrnt yat tçyaët
tamqqrant. Tanäaft n tfullusin, nttat, ad tili g tuççumt n tçyaët.
30
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Tamawalt inu
Armas
2. tafullust :
takyyawt tacicawt
tikzint tayaçiät
31
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
tajëëumt d usfti
1. ad iniv tinmmalin.
32
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
2. tafrast n usiïïn.
imdyatn:
ssnv këaät n tnfusin. Tamzwarut, ism nns: “insi d wuccn”. tiss snat, ism
nns: “insi d uswu”. Tamggarut, ism nns: “amucc d uvëäa”.
Ad smdv aäëiã ad
Ayyur n dujanbir 2005
llan sa n wussan g imalass :
........................, ism nns : aynas. Aynas 5 12 19 26
........................, ism nns : asinas. Asinas 6 13 20 27
........................, ism nns : akëas. Akëas 7 14 21 28
........................, ism nns : akwas. Akwas 1 8 15 22 29
........................, ism nns : asimwas. Asimwas 2 9 16 23 30
........................, ism nns : asiäyas. Asiäyas 3 10 17 24 31
........................, ism nns : asamas. asamas 4 11 18 25
33
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
3. imyagn g wana^ä
imdyatn :
awtm tawtmt
zdvatav Zdvamtav
Zdvmtav
34
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Tirra
I. asnmarra.
ad bäuv gr tguriwin
gumzwarusmunsmmusniçëagwisssingrkkuçxfwakal.
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
g umggaru, ...............................................................................................................................................................
35
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Awrar
36
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
tanfust
agäiä n tamunt
ikka tt inn g mad izrin yan ivrm g llan imzdavn bdda ttçinin ingratsn. ar
yan wass, izri darsn yan uhyya^ä, mmrn bahra sis, ikk darsn mnnaw wussan.
lliv ira ad iddu, isnimmr tn s yat tarragt. ikëëj asn yan ugäiä ihyyan g
uflla n uçqquë n yan waddag, yini asn : “akud nna twtm s ifassn nnun s yat tikklt,
agäiä ad rad awn ittirir, ar awn ittpuc. maca akud nna ira kra n yan ad as
ittirir vas ntta, rad yayl.”
snimmrn ayt tmazirt ahyyaä xf tarragt nns ihyyan. ssutln akæ i waddag ann,
wtn s ifassn s yat tikklt. s nit issnti ugäiä ar ittirir, ar ittpuc.
sg wass nna, ar ttmunan imzdavn n ivrm kra igatt tadgåat, ad sllan i ugäiä.
Tavul d ilmma tudrt n ayt tmazirt tfulki.
yan wass, yan urgaz nna ipmln vas ixf nns, izri s ddaw waddag s tntla, ad
issfld vas ntta i ugäiä. lliv yut s ifassn nns, yayl ugäiä.
fqaon ayt ivrm xf urgaz ann lli asn issilapn agäiä nnsn ihyyan.
yaäu d anzgum d taçit s tudrt nnsn.
izri dav uhyyaä yan wass, yaf d middn g taçit d ilaïïn, yini asn: “riv
giwn ad tissanm is ifulki ad tbäum gratun aynna illan, ad tili tamunt d tumrt
g ivrm nnun”.
ikëëj asn dav uhyyaä yan ugäiä yaänin g uflla n uçqquë n waddag, ini asn:
“iwa dvi, amçat flli awal lli awn nniv !”.
37
tasugrt 2 : armas n tnmmalin
Urar n ibrdan
• Tasbat
• Tamrnayt
• tawjja /Takurt/ tacamma
• Tamssudayt
• urar ilikïëunik,
• Tiflut n ucïënj
38
tasugrt 3
ANNVMS
tasugrt 3 : ANNVMS
amsawa^ä
INMVURN N UMZRUY
AD çëV IWLAFN, NNVMSV
tanmmirt
ma tssnd .........?
AGLLID MASINISA
tanmmirt tanmmirt
40
tasugrt 3 : ANNVMS
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
41
tasugrt 3 : ANNVMS
Anmuddu n ïanja
Abrid ittawin vr tinml n idir ism nns bn bïïuïa. Ku ass, ittkk idir abrid
nni. Maca, ur jjin isqsa ixf nns umi qqarn bn bïïuïA.
Ijj n wass, isqsa idir taslmadt nns: “ssurf iyi, a taslmadt inu, ad cm
sqsiv. Ini iyi min iona bn bïïuïa ?”
Tarr xafs : “bn b^ïïuïa, d ijj utrras imvaR. Vars amzruy d amqqran. Ntta,
ilul g usgåas n 1304. igma g ïanja. Umi imvaR, iffv, immuddU vr 44 n tmizar.
Tuva innuëçm xf maëëa tusSniwin d tmura n umaäal. Ikka 29 N isgåasn g
ummuddu nns. Umi d idwl vr lmvrib, tuva vars 50 N isgåasn. Yura ijj n
udlis yals gis xf maëëa min içëa g tmura NNI ikka. Ntta, tuva t ittxs ad
issn tivrmiwin nniän. Ittxs amnniän ad igg tiddukkla akd maëëa timizar n
umaäal”.
Inna as idir i tslmadt nns: “tanmmirt a taslmAdt inu xf invmisn a!”. Uca Ixzar
vr tmddukklt nns nadya, inna as: “ xmi va mvaRv ad dwlv am bn bïïuïa, ad
ggv imddukkal sg maëëa timura”.
42
tasugrt 3 : ANNVMS
Tamawalt inu
ad arrv xf isqsitn ad
1. mani igma bn bïïuïa ?
............................................................................................................................................................................................
43
tasugrt 3 : ANNVMS
Tawgrat ult oisa, tga taäëvalt. Illa Vurs Waddur axatar gr middn n udrar
n Aïlaã. Tamdyazt nns, tsmsasa tiqbilin xf tayri n tlelli d tmurt.
44
tasugrt 3 : ANNVMS
Tamawalt inu
Armas
1. Tawgrat da ttini:
Timdyazin tallasin
3. Tawgrat :
tga tamïïuät tanzbayt.
ur tgi tamdyazt tamqqrant.
UR tgI tanzbayt xf isawl umzruy.
ur tgi tamïïuät taäëvalt.
4. Izlan n tawgrat :
ur da ssbvasn igrawaln.
da ttawin invmisn gr inzbayn.
ur ssrgign imddurruyn.
ur da sawaln xf tayri n tmurt.
45
tasugrt 3 : assulvt
tagldit nns nna ikkan uggar n sin ignarn n isgåasn, tzri akæ g ufra d ubuvlu.
lliv immut ugllid yuba wiss sin, iskr as iwis “bïulumi” yat tmatart s
uçëu ifkan tudrt i ukttuy nns.
46
tasugrt 3 : assulvt
tamawal inu
Armas
ad fkv tamrarut xf isqsitn
47
tasugrt 3 : ANNVMS
taj^ëëumt d usfti
I. TIWILAWIN N UMGNU.
1. imdyatn.
- ma tzmmard
- mala tufid a baba ad iyi tsiwld xf yuba wiss sin?
- is tufid
- mc tvid
- ittwassan yuba wiss sin s tussna nns tamqqrant d isiggiln d
idlisn nns.
- tanmmirt a baba xf unvmis ad ifulkin!
- s taäfi a illi!.
2. iluvma.
Ad smdv imsawaln ad s
tanmmirt - s taäfi - is tufid - mala tufid - ma tzmmard niv mc tvid.
1. -..................................ad iyi tinid s minzi ittwassan imir n tgrst?
- ittwassan s udfl d uãmmiä.
-.................................. a baba
-.................................. a illi.
2. -.................................. a imma, ini iyi s mi ittwassan aïlaã n ammas?
- ittwassan s iglmamn ivudan d upidus.
-..................................a imma.
-..................................
3. -..................................ad iyi tawsd ad bbiv abrid?
- waxxa.
-..................................
-..................................
48
tasugrt 3 : ANNVMS
1. imdyatn s: is d ma
- is
- ma tssnm agllid yuba wiss sin?
amdya:
- is tssnd agllid yuba wiss sin?
- ma tssnd agllid yuba wiss sin?
ISKKILN N TFINAV G uçëu
- is tsvid adlis n tmazivt?
...........................................................................................................................................?
49
tasugrt 3 : ANNVMS
1-...................................................................................................................................?
tawgrat ad igan tamïïuät ittmnvan s izlan!
2-...................................................................................................................................?
yugrtn, d agllid amaziv azayku.
3-...................................................................................................................................?
lpajj bloid ad igan am^qqran n ëëwayã.
agllid masinisa
III. tizlvatin n usvun.
imdyatn s : d - maca
- ini iyi ismawn n igllidn d tgllidin n tmazva nna tssnd?
- ssnv masinisa d yuba d yugrtn, maca ur ssinv tigllidin
timazivin.
50
tasugrt 3 : ANNVMS
Tirra
I. asftu.
ad ktiv aÄËià ad
iga yuba wiss sin agllid amaziv g tmnaät n tmazva tazaykut g ifriqya
n iççlmä. ittwassn s tussna d idlisn nns.
szgrirv = ssivzifv
assa ttafin inlmadn … = assa ar ttafan inlmadn…
51
tasugrt 3 : ANNVMS
Awrar
52
tasugrt 3 : ANNVMS
tanfust
tagllidt n ubuvlu
tkka tt inn g mad izrin kigan ayad, g yan uçavaë illan g ddaw yan udrar
yattuyn, yat tgllidt ism nns tihyya. ran tt bahra imzdavn n tmazirt nns, acku
ar tskar aynna mi tufa afad ad yili ubuvlu d tumrt g tmurt nns.
yan wass, lkmn d invmisn n mas d yucka yan umdlu amqqran n tmmurvi, ad icc
aynna ismvi wakal.
tizlit
Tamurt inu
54
tasugrt 4
allas
tasugrt 4 : allas
amsawaä
Timsarin n umzruy
aD çëV IWLAFN, alsv timsarin
managu ? asgÅas
n ...
tama n ....
milmi ?
Mani ?
mantur ?
g....
asslmd n tmazivt
cutanmbir 2003
56
tasugrt 4 : allas
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
57
tasugrt 4 : allas
Tamazivt g tinml
g usgåas n 2003, ttwaëçmnt twura n tinml nnv i tmazivt pma ad ttwavr. Maëëa
tinlmadin d inlmadn, immr wul nnsn, umi d asn itwanna unvmis a icnan. Tnna anv imma:
“lxxu a tarwa inu, ad tzmmrm ad tarim s tfinav, ad tvrm g idlisn tutlayt
d tmsna n tmazivt”.
tëçm tifawt adlis nns itwasrsn xf tdabut, uca tili tãkæä g iwlafn, tmmal
iskkiln i tmddukklt nns nadya: “Aqqam wa da, d askkil “yat”; win diha, d
askkil “yaz”, maca iskkiln a snnj, ur tn ssinv. Tiwcca, xmi va nssnti ad nvr
tamazivt, ad sqsiv aslmad inu xafsn”.
Tiwcca nns, umi nëap vr tinml, inna anv uslmad: “assa imvar aïïaã, minzi knniw
d imzgura i va issntin ad tvrm tutlayt n tmazivt g lmvrib”.
Tamsirt tamzwarut, nvra gis amsawaä d tvri n uäëiã. tamsirt tiss snat,
nvra gis tajëëumt d tirra. G umggaru, nvra awrar.
“Ayyaw! mcpal immr wul inu umi lmdv ad ariv ism inu s tfinav !”
58
tasugrt 4 : allas
Tamawalt inu
Anvmis: rxbar.
Tutlayt: ils, awal.
1- g usgåas n 2003,
Tssnti immas n tifawt tqqar tamazivt.
Ssntin inlmadn n tinml n tifawt qqarn tamazivt.
Tssnti immas n tifawt tsvara tamazivt.
ad arrv xf isqsitn ad
59
tasugrt 4 : allas
tinawt n ajdir
ass n 17 ktubr 2001, inna ugllid akswat mupmmad wiss ãäiã is “tamazivt,
d adasil axatar n tdlsa tamvrabiyt”. irna g wawal nns; inna: “asmvr n tmazivt
iga tamasayt tanamurt”. iqqan d i imzdavn akæ n tmurt ad amun g usmvr n
tmagit nnsn. sg wass nna, tkcm tmazivt azmz amaynu.
tinawt n ajdir, tëçm idirn ixatarn i tmazivt: tkcm tinml, ttwarayn as idlisn
s iskkiln n tfinav, tettwaslmd tjëëumt d tussna nns. acku tirra ayd
isbddan tutlayt xf iäaën nns. Tirra ad as yakkan ad tzri sg tsuta vr
tsuta s tussna nns. am idirn, tëçm tinml am winna ëçmn imassn n umsawaä, lumn
ttilifizyun. iddx, tinawt n ajdir tga asurif axatar g ubrid n izrfan n
ufgan. acku, am wawal am tmurt, iqqan d ad tn npäu d ad tn nssmvur.
60
tasugrt 4 : allas
tamawalt inu
Armas
61
tasugrt 4 : allas
abrid n tfinav
iägam, idda d unmhal n tinml s tdala nnv, yini av : « askka, rad darnv yack
yan ukabaë n tfinav. rad dis imun yan uslmad, ad av isawl xf iskkiln n
tfinav».
assa, ikcm d ukabaë n tfinav ar ammas n tinml nnv. ittyara fllas « abrid n
tfinav ». is t ka nçëa, nmmr sis kigan, nmun nn fllas. isawl av ilmma yan uslmad
xf tfinav lli xf yad nssn imikk. g tgira n wass, ttwabäan idlisn n «tifawin
a tamazivt» xf tnlmadin d inlmadn, ttwafkan asn ivunab d ikëëajn n iælan.
tadgåat ad, rad alsv i imma d baba xf wass ad ihyyan lli zzriv. askka,
rad iddu ukabaë n tfinav vr ivrman yaänin afad ad gisn iml iskkiln n tfinav
i tnlmadin d inlmadn.
62
tasugrt 4 : allas
Tamawalt inu
Nmmr : nfë^p.
xf : f.
kigan : bahra.
Armas
ad fkv tamrarut n isqsitn ad
63
tasugrt 4 : allas
tajëëumt d usfti
imrnutn n wakud
imdyatn:
g tnuëçmt n unbdu nna izrin, nmmudda vr ifran.
ku ass, da nttddu s udrar, da d nttavul vr ifran ku iä.
yan wass, nmmudda vr lpusima dar xalti mnnac.
}
tiwcca nns,
askka nns, nëap vr yill, ngmr d yan uslm am^qqran.
llidd askka,
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
64
tasugrt 4 : allas
iägam,
iännaï,
assnnaï,
} inna anv uslmad: iägam =
iännaï =
assnnaï
“askka
“tiwcca } ad d varnv yas ukabaë n tfinav”.
Rad d darnv yack ukabaë n tfinav”.
ad d vurnv yas ukabaë n tfinav”. Askka, rAd ... =
tiwcca, ad ...
aynas 3 innayr 2005 asinas 4 innayr 2005
imrnutn n udvar
illa ivrm n ajdir tama n xnifëa g aïlaã anammas. mnid as, illa yan udrar
amqqran. munn gis middn sg iççlmä ar iffus n lmvrib ad ssfldn i
tinawt n ugllid xf tutlayt d tussna tamazivt.
65
tasugrt 4 : allas
1- Nzzri tanuëçmt n unbdu g yan ivrm tama n tznit. nçë gis tiwizi n
tmgra. Ku iä, da ittili upwac g usays mnid n unrar.
Amdya:
ssnn inlmadn iskkiln n tfinav.
66
tasugrt 4 : allas
Tirra
I. asnmarra.
ad akzv
1- ad vrv : (tavaïï) maca ad ariv : tavaät
2- ad vrv : (tasffa^ïï) maca ad ariv : tasffa^ät
ad ssnv : ä + t = ïï
1. ad vrv : (tawnnaïï) maca ad ariv : .............................
2. ad vrv : (tavëuïï) maca ad ariv : .............................
ad bäuv gr tguriwin
suslmdntmazivtdattmvurtutlaytdtussna.
...........................................................................................................................................................................................
67
tasugrt 4 : allas
Awrar
68
tasugrt 4 : allas
tizlit
Tutlayt inu.
a tafsut n wawal
a turtit n tasa
g wakal nnm
tgma d tayri
g wakal nnm
tvmi d tvri
g wakal nnm
tmvar d tlelli
tuli, g ujnna n tmxsa.
a tamazivt, a tamazivt
a turtit n tudrt
assa, ad cm nvr
assa, ad cm nari
ad npwwä tifinav
pma ad trni ad tmvar
ad tmvar, ad tmvar
ad tssidd amaäal.
69
tasugrt 4 : allas
tiwafitin
ad çëv taflwit, afv timrarutin
5- izgzaw g tagant,
isggan g dar umzznzi
izgåav g tgmmi
mad iga ?
avrrabu n bn bïïuïa
yiwä nn bn bïïuïa akal n ãbanya.
Iwwt gis tagust.
Aws as ad yaf agatu t ittqqnn
vr tagust illan xf wakal n ãbanya.
70
tasugrt 5
aznnmzal
tasugrt 5 : asnnmzal
amsawa^ä
timyurin d tfugliwin
ad çëv iwlafn, snnmznv
- zzugarn
xf...
- icna am ...
- ivzzif
xf...
- izgÅav - ibëbc
zund... am ...
- ila anct...
72
tasugrt 5 : asnnmzal
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
73
tasugrt 5 : asnnmzal
Taslit n unçaë
Xmi ttili tzawa, imazivn ttggn urar i unçaë. Ttawin d sin ikccuän, ijj d
azgrar wnniän d aquäaä, uca ssiëiän asn aëëuä n tslit. Ttasnt id trbatin
timççyanin, uca kssint taslit nni, ggurnt sigs xf tudrin. Qqarnt izlan, nïïënt
aman g ujnna.
Assa, tnna iyi imma: “ugur a illi ad nsfugl s unçaë. Cmm, ad tisid taslit n
unçaë, tirbatin d irbatn ad ggurn awarnawm g izurag, ad ttëuccn tamurt s
waman”. Twc iyi ict n tslit d tazgrart, tssiëä as aëëuä azgåav, tgga as
tacarbit d tazgzawt xf yixf, tbgs as s ubgas aw^rav. Umi tt isiv, tnna
iyi tmddukklt inu nadya: “tiddi n tslit tujar tiddi nnm a tifawt, maca tiddi
inu anict nns”.
Nffv sg taddart nnv g w^aïïaã itnv. Tirbatin d irbatn ysin as:
“Avnja issmlilip
A ëbbi, ssu itt mlip!
Avnja ittr bazin
A ëbbi, arni tiççin!”
Nkka maëëa ibridn d izurag. Nsgura s igran, mani nëap nëucc s waman. sg
ssnni nysi taslit n unçaë g ujnna, uca niwi tt vr uxam mani ttngrawnt tfqqirin.
Umi nudf nufa timvarin ggint afëfuë xf iyaçiän d iqnanyn. Ncca am n tnna.
74
tasugrt 5 : asnnmzal
Tamawalt inu
Armas
Ad stiv tamrarut d yusin
1- Xmi ttawi tzawa imazivn,
Ttggn urar i tslit.
Ssavn a^ïïaã ikccuän.
Ttggn tafugla i unçaë.
Ad arrv xf isqsitn ad
75
tasugrt 5 : asnnmzal
ass n tocuët
ass n tocu^ët, da tmlalan icirran g ubaraz n usun niv ivrm. Da ttilin zdmn
yad ikccu^ä^ n imqqrann d im^çyann. S ikccu^än nna, da tggan afa. Mc ur ixitr wafa
nna, da vifs n^ïïun. Mc ixitr, ur da vifs n^ïïun.
76
tasugrt 5 : asnnmzal
Tamawalt inu
Armas
1- is da ttirin icirran ass n tocuët?
yyih Uhu
77
tasugrt 5 : asnnmzal
buylmawn
askka n wass n tfaska, ar ttili g tmazirt nnv yat tmyurt lli ittwassann s
buylmawn. Iknna vrsn middn, Ar smunant tazzanin ilmawn n wava^ä niv win izimmr.
Kra igan smmus ilmawn ar akkan yat tmlsit. Ar tt ilssa buylmawn, ig zund
kra n wavaä niv izimmr, maca ur da ifttu f qquç n iäaën zund imudar.
78
tasugrt 5 : asnnmzal
Tamawalt inu
Tamyurt : loada.
Tazzanin : tarwa.
Timlsit : a^ëëu^ä, iobann.
Abrkan : asggan, uãïif.
Takat : almssi.
inmmtri : wanna itettrn i middn timlsit d tirmt d iqaëiän.
Awlk : ajjbir, amzawdu.
Tazdwit : akud ngr taçallit n tizwar d tinwutci.
Tuli d tafukt : tfl d tafukt.
Armas
1- ar ittili buylmawn:
g loid am^çyan g loid n tfaska
g tocuët g ixf n usgåas
7- is jju tçëit buylmawn? Siwl, tinit mad yufn, ntta niv taocuët? max?
............................................................................................................................................................................................
79
tasugrt 5 : asnnmzal
taj^ëëumt d usfti
I. Ad snnmzalv.
80
tasugrt 5 : asnnmzal
II. Tafrast.
1.tafrast n i^ælan
imdyatn:
81
tasugrt 5 : asnnmzal
2. tafrast n tiddi
Ad smdv tiwinas
imdyatn :
Imdyatn:
82
tasugrt 5 : asnnmzal
Tirra
I. asnmarra.
ad bäuv gr tguriwin
ismununlmadicwangruwrardtvridusgunfu.
............................................................................................................................................................................................
....................................................................... . ....................................................................... .
....................................................................... . ....................................................................... .
83
tasugrt 5 : asnnmzal
Awrar
84
tasugrt 5 : asnnmzal
invmisn
anmuggar n ayt mgun
ammas n wayur n mayyu, ar lssant trbatin n ayt mgun timlsa n
twwuri, ddunt zikk s igran ad kksnt ijddign g illa waäu ijjan.
ar ttinin willi zrinin, tkka tt inn zik yat tgllidt ivudan, tçça amud
n ijddign g ubrid n tmazirt. sg wakud ann, kkrn d ijddign, sfalkin
talatin akæ n tmurt nns.
kudnna issnti wukus n ijddign, ar ttggan middn n tmazirt tamvra këaä wussan.
ar ttmunn imzdavn n ivrman akæ g lqlot n imgunn. ar d ttawin tiçëbay d
tçëçay nnsn ihyyan,
ar ttinin izlan xf tmvra n ijddign. yan upwac ittwassann bahra g unmuggar n
ijddign iga win tizzwa. g upwac ann, ar ttbëëamnt trbatin zund tizzwa xf
irgazn nna itturarn s wallun d uvanim.
tigira n wass, ar ttavuln middn vr ivrman nnsn, tumrt g wul.
Awin didsn tifassin n ijddign d waman nnsn.
ixatrn : imqqurn.
tifassin : tiwckinin.
tizlit
Taslit n unçaë
-Taslit, wi tt yiwin ? -yiwi tt unçaë
-Wi as iggin taobruqt, Issiëä as liçaë ?
-Issiëä as t isli, D va yuäan d ançaë.
Taslit, a mmuvnja
A ëbbi, ad ifaja
Avnja, issmlilip
A ëbbi, ssu it mlip!
Avnja, ittr bazin
A ëbbi, arni tiççin!
85
tasugrt 5 : asnnmzal
Iëççi abëbac
Nkk, ism inu iëççi abëbac. Vuri smmust n tgzzumin g tdist inu. Klu
tigzzumin n tdist inu :
Tawafit
Nkk, d tamkrazt
Ttddrv s imndi
Zdvv g wul n tmurt
Ilm inu, d abrkan
Adis inu, iqäu.
Ncc:...............................................
86
tasugrt 6
asnuml
tasugrt 6 : asnuml
amsawaä
idrizn d umzruy
ad çëv awlaf, snumlv t
88
tasugrt 6 : asnuml
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
89
tasugrt 6 : asnuml
Iv^rm n liksus
Ncc, rzuv g uslkim, uca ufiv aïïaã n tusniwin timaynutin xf ivrm n liksus
nni skan imazivn izaykutn. ivrm a, nttaf it xf yict n twrirt, tama n ivzr n
lukus. igåj xf ivrm n lorayc s këaä id kilumitr. Tuva zdvn gis aïïaã n
igdudn am ifiniqiyn d iëumaniyn.
tavrma n liksus tmvar. Tuva gis asays n umzgun d iradabn d ansiwn n tçallit
d isugar n tisnt d usizv n islman d tirsal n ibrgmmitn d izurag ittwaklun
s iwlafn icnan. iwdan nns, tuva ttggn takrza d usessu n wurtan d tgmrt n
islman. Maca lxxu, ivrm n liksus, qqimn gis vas icacaë.
90
tasugrt 6 : asnuml
Tamawalt inu
Tussniwin : invmisn.
Skan : bnan, ggin tudrin.
Tawrirt : adrar amççyan.
Igdudn : imzdavn n ca n tmurt.
Amzgun : tirart n tmlalin, lmãëp.
Tirsal : tismmacin.
Ibrgmmi : taddart tamqqrant.
Isugar / asagur : mani ttwagg tisnt.
ad arrv xf isqsitn ad
91
tasugrt 6 : asnuml
Ivrm n ayt bnpddu, ur gis qqimin imzdavn assa, maca ar vurs d ttddun
middn sg tmizar yaän ad çën timitar n ivrman izaykutn ittwaskan s wakal.
Ivuda kigan Ivrm n ayt bnpddu acku illa aguns n wurtan gr tnz¨ruft d udrar
n aïlaÃ.
Ivrm n ayt bnpddu skan t middn zik vas s wakal d ukccuä n isæla n tmazirt.
Igudar nns gzan tn s ilqqiän ivudan am winna ittilin xf tkäift.
92
tasugrt 6 : asnuml
Tamawalt inu
Tasga : tama.
azayku : aqdim, aqbur.
frg : stn, p^äu.
tamatart : aynna s nttisin kra n uskkin.
tanzruft : ÃÃpëa
tingmi : aynna illan vur middn : tussna, amzruy, taçuri…
armas
Ad stiv tamrarut d yusan.
1. Illa ivrm n ayt bnpddu :
Tama n wasif n tassawt.
gr warzazat d zagura.
tama n ivrm n warzazat.
aflla n udrar n aïlaà amqqran.
93
tasugrt 6 : asnuml
tinml yan u^dvar ilan atig mqqurn g umzruy nnv. taggug xf mëëakc s timi^äi n
id kilumitr, tlla g talat n nfis g wammas n aïlaã amqqran.
Tinml ad, av ssntin imwppdn d umvar nnsn lmhdi bn tumrt, abrid lli tn
isslkmn i tnbaät.
akud ann, ttwassn tinml s taska nns tatrart g ifriqya n iççlmä d ibirya nna
mi ttinin ãbanya vila.
tïïaf tinml ãäiãt n tggura. snat gisnt, mqqu^rnt bahra, ttwaskarnt s yat
twwuri içiln.
tiggura ad, ar ttawint s usarag agldan mi ssutln iv^rban, tsfalki t tzgzut
lli gis illan.
tiggura ann ya^änin, ar ttawint s yat tmzgida ixatrn mi issutl yan ugadir
yattuyn.
94
tasugrt 6 : asnuml
tamawalt inu.
Armas
ad fkv tamrarut n isqsitn
1. tlla tinml tama n :
agadir tarudant mëëakc
2. tlla tinml g :
aïlaã amqqran aïlaã amçyan aïlaã anammas
95
tasugrt 6 : asnuml
tajëëumt d usfti
I. taggayt.
1. awtm
Imdyatn s: a..............................
2. tawtmt
Imdyatn s: t..............................t
Ad snflv
96
tasugrt 6 : asnuml
II. amäan.
1. asuf
2. asugt
Ad snflv
97
tasugrt 6 : asnuml
III. tamäffët.
Imdyatn s: a u - ta t
Ad smunv tiwinas ad
98
tasugrt 6 : asnuml
Tirra
I. asnmarra.
ad ktiv aÄËià ad
g tmurt nnv n lmvrib, nttaf aÏÏaà n ivrman izaykutn. Ivrman ad, ttwaskan
g wakud izrin. Nitni, tticcn anv invmisn xf tudrt izrin. Iqqan d inlmadn
ad ddun ad ÇËn tavrma tazaykut n tmazirt nnsn.
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
........................................................................................................
nttaf = ar / da nttafa.
Tticcn = ar / da akkan.
aSgzul = asquäeä.
99
tasugrt 6 : asnuml
Awrar
100
tasugrt 6 : asnuml
Tiwinas iffrn
Ad awsv s iskkiln d izwiln n tflwit, ad afv tawinst iffrn
A B G å d ä e f k æ h p o
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
^x q I j l m n u r ë v s
14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25
^ã c t ï w y z ç
26 27 28 29 30 31 32 33
{20} {28-19-21-22-28}{20-20-24}
….............… ………........……… ………............
101
tasugrt 6 : asnuml
1 2 3
4 5 6
102
tasugrt 7
assnzi
amsawa^ä
AMUDDU
ad çëv iwlafn, INIV ANzATN INU
104
tasugrt 7 : assnzi
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
105
tasugrt 7 : assnzi
ifri n ommaë
ku tanuëçmt n tfsut, ittffv masin akd twacunt nns pma ad ssaran. Asg^åas a,
^ïïfn abrid n ivrm n ufsu illan g tmna^ät n nna^^äuë. Inna asn masin : "aqqa ad
nmmuddu, tikklt a, vr ifri n ommaë xf issiwl uslmad nnv".
Umi dinn iwän, ufin imassnawn n tmitar qqazn g ifri nni. Isqsa masin ijj sigsn
xf umzruy n ifri. Inna as umassnaw: “ifri a, gis a^ïïa^ã n tmitar xf iwdan
izaykutn n lmvrib. tamnaät a, tssnti gis tudrt Zdat i 15 000 isgåasn. sg
tmitar nni, nufa iwlafn n iwdan xf tãuäa^ë, d iwlafn n imudar am tavaät d ilw”.
Inna as masin : “maca, timitar a, tticcnt anv drus n invmisn xf umzruy nnv”.
Yarr xafs umassnaw nni: “uhu! aqqa Iwlafn a n tmvarin, tticcn anv aïïaã n
invmisn xf tudrt nnsnt, minzi tuva tTiëänt aëëuä aqrqac, ttaglnt g iriwn nnsnt
tisddyin icnan. Ttggnt, g ivalln nnsnt, timqyasin ivudan, rnnint g waçli n udmawn
nnsnt s imassn n tçuli.
isnimmr masin amassnaw, inna akd yixf nns : “wnni irzzun, ittssn !”.
106
tasugrt 7 : assnzi
Tamawalt inu
Ad arrv xf isqsitn ad
107
tasugrt 7 : assnzi
Amuddu n unbdu
108
tasugrt 7 : assnzi
tamawalt inu
Armas
sti tamrarut d yusan
4. Ini man tamazirt g trid ad tzzrid asgunfu n unbdu. Ini max allig
tstid tamazirt nna.
109
tasugrt 7 : assnzi
imuzzar n uçuä
llan imuzzar n uçuä gr uzilal d dmnat. gan yan g idvarn fulkinin g tmazirt
nnv. Twassann s täuëiwin nns attuynin.
g unbdu, ar sis ttddun middn ad gis zuzwun, fjjijn g tagant nns ifulkin. tagant
ad, tlla gis tugt n ibuvas itturarn iggi n waddagn.
Maca, tawnnaät, ur gis tzddig zund zik, acku ar gis ggarn kra g inrzaf
arras g waman, d ar ëççan addagn. Vmkann af d tmççi tagant, idrusn gis
ibuvas acku ur a sul ttafan mad cttan.
munn imzdavn n uçuä g yat tmsmunt afad ad afn afssay i tmukrisin ad ixcnn.
110
tasugrt 7 : assnzi
Tmawalt inu
Armas
ad fkv tamrarut xf isqsitn
1. illa uçuä ngr :
agadir / ããwiëa bulman / buyblan azilal / dmnat
111
tasugrt 7 : assnzi
taj^ëëumt d usfti
I. ad ssnziv.
1. Imdyatn s: acku - minzi - iddv.
middn = iwdan
tawjja = tacamma
112
tasugrt 7 : assnzi
2. Imdyatn s : maca
Ad smdv tiwinas ad
113
tasugrt 7 : assnzi
Ad smdv tiwinas s
acku - minzi - iddv - maca - pma niv afad ad.
114
tasugrt 7 : assnzi
Tirra
I. asnmarra.
ad ggv “,” niv “.” g udvar nnsn
1-.………………………………………………….....………..
.…………………………………………………….........……..
2-.………………………………………………….....………..
.…………………………………………………….........……..
3-.………………………………………………….....………..
.……………………………………………………….........…..
4-.………………………………………………….....………..
.……………………………………………………….........…..
uluy n udrar
Ad ariv a^äëiã
115
tasugrt 7 : assnzi
Awrar
116
tasugrt 7 : assnzi
tanfust
Tirart n tivilt
Yan wass, ar itturar skkur ntta d idir tivilt xf ugris. Isttuti Skkur
idir, isrs t ddaw iäarn nns ar as ittini : “nkk Skkur! Skkur amqqran!
Awd yan ur iyi iviy! Knu dati!”
Iccä uäar i Skkur xf ugris, irdl. Inna as idir : “ur tmqqurd, a Skkur!
irra k ugris! Agris imqqur vifk. Knu datas!”
Inna as Skkur I ugris : “Agris! S tidtt, kyy d amqran !”
Irar as d ugris : “Tafukt trra iyi! Ig trva, ar iyi tssfsay avulv d
aman...”
Inna as Skkur i tafukt : “tafukt! Rdlv idir ; Irra iyi ugris ; tssfsid
agris ; is d Kmmin a igan tamqqrant.”
Tnna as tafukt : “isignu, irra iyi! Da ittamma i içnçaën inu !”
Inna as Skkur i isignu : “S tidtt, kyy a igan
amqqran !”
Inna as isignu : “uhu! Irra iyi uzwu!”
Inna as Skkur I uzwu: “Kyy a igan amqqran, a
azwu!”
Inna as uzwu: “uhu! Irra iyi udrar!”
isawl Skkur I udrar : “Ur illi wnna k irran, a adrar !”
inna as udrar : “irra iyi usklu! Iddr xf tadawt inu, ar iqqaz s içuëan
nns gr içëan inu!”
Isawl Skkur I usklu : “Asklu! is d Kyy d amqqran ?”
inna as usklu I Skkur : “yah a skkur! Ur illi wnna iyi iviyn ! Nkkin d
amqqran n imqqrann!”
Isawl as skkur I usklu : “uhu! Nkk, mqqurv vifk !”
Yasi d Skkur aglzim, ira ad ibbi asklu, Maca ur t yudji idir, inna as :
“Ad ur ttbid asklu, a Skkur! Ntta ayd av yikkin ma nttetca!”
117
tasugrt 7 : assnzi
afriwn
mqqran, a mqqran
mqqran amççan !
idda s wurti, yaf nnit
igäaä, da ttirirn digs.
inna asn: ”a aytma!
Riv, riv, riv, riv, riv, riv, riv
Afriwn, ad vuri ilin
ad dduv g ignna,
ad rrasv xf isæla
nini izlan d isfafan
g tifawt, ul isuln gnan
ad akæ gin am ildjign
g ubpir n tudrt fsun
Riv, riv, riv, riv, riv, riv, riv
afriwn ad vuri ilin.”
oumaë ^ïïawã (ut a an^çaë, 1996)
a m a s s n a w f
n h w y j l s T n
a m z r u y m I d
k s x b m n n M v
t i n a ç u ë I n
p l b f e ã a T r
æ w t c u ä x a g
n f i m u d a r j
118
tasugrt 8
asmigl
tasugrt 8 : asmigl
amsawaä
adwas d wutci
ad çëv iwlafn, iniv ismigln
120
tasugrt 8 : asmigl
• tivri
• tajëëumt d usfti
• tirra
121
tasugrt 8 : asmigl
tungimt ivudan g udwas icnan
Ncc, d idir, ttxsv a^ïïaã tunnunt. Tnna iyi imma: “aqqa tunnunt tcna bahra i
udwas. Wnni tt ittggn, ifrrg i arrimt nns sg w^aïïan, ttili tungimt nns tfulki.
S man aya, yif ak, a memmi, ad tt ttggd ku ass.”
Nmsasa ncc d imddukkal inu ad nddu ad nirar tinis g usays n tinml nnv. umi
nffv, niwi kidnv titrit. inna anv baba: “qqnt as tisila, ssiëät as aëëuä n
tunnunt, maca, varwm ! arrt as taynit! ur ttjjam tt ad tçwa abrid upds’.
Umi niwä vr usays, nufa dinn aïïaã n imirarn ttirarn. Ku tagrawt min ttirar.
Ina, ttirarn tacamma n uäaë, inin, ttirarn tacamma n ufus, tinin, ttazzlnt. Ncc
d imddukkal inu nssnti nttirar tinis. Umi nsala, ismun anv uslmad nnv, uca inna
anv: “ma tssnm tizi n tunnunt ?”. nniv as : “wah ! aqqa wnni tt ittggn, ifrrg i
arrimt nns sg wa^ïïan, isdusu ivsan nns, isvudu adwas nns, ttili vars vana
ad itc g warndad”. Inna iyi uslmad: “ayyuz a idir !”.
irni uslmad nnv inna: “ irart g warndad, aqqa knniw va yilin d iran n tiwcca.
Ïïft g tunnunt nwm, pma ad tilim am imirarn imqqrann, issilin acnyal n lmvrib,
amacnaw: nawal lmutawkkil, saoid owiïa, hicam lgrruj, d yusf mxïaëi, maca
mala txsm ad tzwrm, varwm ! ur ttettut tivri nwm, aqqa iqqan d varwm ad
tvrm g warndad”.
122
tasugrt 8 : asmigl
Tamawalt inu
Tungimt : loql.
Tunnunt : maëëa anawn n tirart.
Adwas : ããppt.
Nmsasa : ngga awal.
Asays : azzarg mani ttirarn iwdan tunnunt.
Isdusu : issqsap.
Tzwrm : tnjpm.
Armas
Ad stiv tamrarut d yusin
Ad arrv xf isqsitn ad
123
tasugrt 8 : asmigl
i^älli, insa idir la yuki s wugl. xas iffu wass, tiwi t mays vr uäbib.
ur as tiwä twala allig inna ixf nns da d ittiqqs. izzri as uäbib, yufa
vurs yan wugl issnti t ukämuã. inna as:
- la ttirid taäfi, yak?
ismussu idir ixf nns sg uflla vr izdar. irna uäbib inna as:
- aori nnk allig ufiv vurk xas akämuã amççyan.
Ntta, la as issesfar imi, ar as isawal xf ukämuã d ma ittgg i wuglan. inna
as:
- sg ssya vr dat, ssktti ixf nnk is utci ibäa xf sin: illa wnna yakkan
tadusi i tuvmas, am tiglay d uksum d islman d tiklilt; yili wnna yakkan
tadusi i ukämuã am ccklaï d tçuäi d wutci amaçuä s umata.
wnna ittettn kigan n tamimt, han akämuã da as issiv tuvmas. mc ur issird
ufgan tuvmas nns dffir n wutci, s tnvda gmi illa ufliyyuë, ad yaf ukämuã
ma ira. iddv içil ufliyyur. ntta a inqqan tabaktirit ittviman g tuvmas
dffir n wutci.
allig ismd tawwuri nns, inna as uäbib:
- ur sar ad ttettd taäfi, s umata g yiä. Agd mc tt tetcid iqqan ak d ad
tssirdd tuvmas nnk.
isgunfa idir, ur iqqim wugl la as ittqqs. inna as i immas:
- ur sar ad ttuv tarda n tuvmas dffir n wutci!
124
tasugrt 8 : asmigl
Tamawalt inu
Aray : aynna ittgg ufgan afad issinf i wa^ïïan.
issnti : ibda.
Akämuã : ssusa.
Ismussu : iprrk.
Tadusi : jjhd.
Afliyyuë : ntta a yakkan tadusi i tuvmas.
tAbaktirit : aynna ittviman g tuvmas dffir n wutci.
Ismd : ikmml.
taçuäi : taäfi, lplwa.
armas
4- Ma ittawsn i ukämuã ?
............................................................................................................................................................................................
125
tasugrt 8 : asmigl
adwas
Tiss snat, yuf awn ad tskarm tunnunt am tawada, tazzla, ucuf niv tawjja n uäaë.
maca iqqan d ad zwar tssrvam tavããa nnun, d ad ur tssam aman ar kiv
tsmdm tunnunt.
g umggaru, ad sar ur tettum akud n tgzi nnun, acku tigzi ad ittqiln afgan
sg kigan n tmuäan xcnnin zund tamaäunt n turin, d ukucm, d tusut n igiä d
buykrusn.
Wid, ad igan ismigiln lli s d iqqan ad tnn tssnm iv tram ad tgm imdwasn.
Ad ur tettum ad tn tinim i winn d tinn lli tn ur issinn.
126
tasugrt 8 : asmigl
Tamawalt inu
Armas
1. tirmt tasakart:
tirmt ittuskarn tirmt idrusn
tirmt iggutn tirmt ilan anawn
2. qqil:
vama qql
frg qqn
3. akud:
imir tasut
tasragt tizi
4. mad d isawal umaru n uäëiã ad, middn mqqurnin niv wid mççiynin?
............................................................................................................................................................................................
127
tasugrt 8 : asmigl
tajëëumt d usfti
I. ad fkv ismigiln.
Imdyatn:
Mala txsm ad tmvarm, ttettat islman!.
^iv tram ad tdusm, ssayat aæfay!.
Mc tram ad tsizdigm tuvmas nnun, ssiridat tnt ku ass!.
.................................................................. . .................................................................. .
.................................................................. . .................................................................. .
ad fkv = ad wcv
128
tasugrt 8 : asmigl
Imdyatn:
129
tasugrt 8 : asmigl
130
tasugrt 8 : asmigl
Tirra
I. asnmarra.
ad bäuv gr tguriwin
vudanttuvmasnidir,datntissiridkuass.
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
Ad ariv a^äëiã
tumç tawla idir. ^ari aäëiã, tinid gis ma d iqqan ad t igg d ma d
iqqan ad ur t iskr. aws i yixf nnk/nnm s tguriwin ad:
yuf ad, iqqan d ad, ixs ad
yuf ad ur, iqqan d ad ur, ixs ad ur
iv ur / mc ur / mala ur
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
............................................................................................................................................................................................
131
tasugrt 8 : asmigl
Awrar
132
tasugrt 8 : asmigl
tanfust
uccn d insi
Ijj n wuccn d ijj n insi, varsn ict n tsraft. ëapn ad ajjwn, ad ksin imndi.
ëçmn tasraft, i^äëa insi, iccaë as d i wuccn tixuncay. umi va isala, inna
as insi : ‘ssili iyi a ommi uccn’.
inna as wuccn : ‘uhu !’.
inna as insi : ‘iwa, umi tugid, arra iyi d azgaw, ad ak d ggv gis drus
n upmmum, awi t i tarwa inu’.
Umi iïïf azgaw nni, yudf gis, uca yarr d xafs apmmum, inta gis ixf nns.
issili wuccn azgaw nni, irbu t xf uorur nns, ittvila as d apmmum.
Alami yiwä vr warraw n insi, nnan as:
- mani illa babatnv ?
- arriv xafs g tsraft. Avawm cway n upmmum ad tvççm !
dinn, iffv d insi sg uzgaw. Inna as:
-ahah, a ommi uccn ! ur ssagåad tarwa inu !
tiguriwin timrgalin
g tflwit ad, af tiguriwin, tklud tnt
T A T R A Z A T
A A A I V I Ç I
D V Z S r B A S
F U M L U A L N
F L M M m W I T
U I U A A N M M
Y Ä R N F I D A
T A X S A Y T N
133
tasugrt 8 : asmigl
tanfust
oli butkyuät
Umiyn d umiyn is idda yan wass oli butkyuät iççu tazart, yini as:
“iv d ur tmmvit askka, rad km bbiv s tcaqquët n id xali, fkv km i
tlvmin n id ommi.”
islla as insi illan g ddaw waddag n tazart, yini as: “vmkad ar ak immal
is ur ifulki ad ttirit tavawsa iv ur tlkim tizi nns!” .
134