Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
POLSKICH DZIECI
Nr. 10. dnia 30. wrzenia 1867. Rocznik. I.
D Z I E J E P O L S K I
( C i g dalszy).
K o m e t y.
Przystpujemy teraz do kornetw, ktrych przeszo 400 ju od nie
pamitnych czasw byo odkrytych lub widzianych.
Kometa ile razy si niespodzianie na niebie pokae, zawsze jest
nadzwyczajnem zjawiskiem; szczeglnie ta k i, jaki widziano w roku 1680,
ktry by cztery razy wikszym od Wen ery (gwiazdy wieczornej), albo
w roku 146 po narodzeniu Chrystusa, ktry (kometa) mia by wikszym
od soca, albo I769r., ktrego ogon rozpociera si przez jedn czwa-
t cz nieba; albo kiedy wcale ukazuje si dwch na r a z , co si take
ju przytrafiao Wtenczas zdaje si prawie, jak gdyby Pan Bg do gwia-
zdiarzy przemawia: czyli mylicie, i jestecie ju u kresu waszych wia
domoci, i e ju wszystkie na niebie gwiazdy znacie? Patrzajcie, ot
jeszcze jedna, ktrej jeszcze nie widzielicie, i nie wiecie jej biegu."
Nie wszystkie komety s sobie rw ne, nawet jeden i ten sam czsto
sw posta odmienia. S one to janiejsze, to ciemniejsze, wiksze lub
mniejsze, okrge lub kanciaste, blisze lub odleglejsze od nas. Kometa
zr. 1770 by 13 razy wikszy od ksiyca, chocia ze ziemi dla znacznej
odlegoci wcale si tak wielkim nie zdawa, a kometa zr. 1680 by 190
razy bliszy soca, jak ziemia nasza. Niektre znowu tak s oddalone
albo tak m ae, i gwiazdiarze tylko za pomoc szkie odkry je mog;
drugich bez wtpienia wcale nie mona widzie, poniewa albo za bardzo
s odlege, lub za dnia tylko si pokazuj.
Lubo komety s bardzo do planetw podobne i rwnie jak one
kr okoo soca, to jednak znacznie si od nich rni. Albowiem
tylko rzadko s widzialne, nie maj tak cisej masy jak ziemia lub
inne panety, i maj dugie a wietne ogony.
Komety nie tak czsto si okazuj, jak panety, ktre codzie na
niebie wschodz i zachodz, albowiem nie zawsze tak s bliskie ziemi
i soca, jak panety. S one prawdziwemi wczgami i nie lkaj si
w obce odbiega strony, jak niejedno rozpieszczone dziecko od matki.
Odbywszy swj bieg okoo soca i ugrzawszy si do woli w jego pro
mieniach, puszczaj si znowu w dalekiej linii na zimowy spoczynek;
nikt niewie dokd. Po upywie 30 lub 100 albo jeszcze wicej lat, po
wracaj znowu, aby si znowu ugrza u miego soca, a do tego powro
tu tyle potrzebuje czasu, jak do pierwszej podry.
(D. c. n,)
75
O dobrodziejstwie Boga. o
*) D okadny yciorys tego zasuenego m a , znajduje sie w Przyjacielu domowym z r. 186(j. N r. 24.
76
oZZIZc'J S ! " Ch- j6St bardz. ma! znaczflcy iu , dla tego Zbawiciel nasz,
oznaczajc wszechmoenosc, mdro i opatrzno Boga, mwi: Nawet i w o s y
wszystkie na gowie waszej s policzone." Kto nie ma ani jednego dobrego
w o s k a na sobie ten nie posiada najmniejszej wartoci. - Co si zici do
kadnie, to si zici a do w o s k a . - Zagm-zay i popdliwy n i e S p u / e
77
I
Przeobraenie owadw,
J a k to napisa, na co sw b rakuje?
"Wiesz co serce moje czuje,
W iesz ja k pragnie szczcia T w ego,
Kocha Ci z serca szczerego,
Oto cele ycia mego.
S ssiE D e L lsi.
Szpak jest do znanym p ta k ie m ,
jest on okoo 9 cali d u g i, czarnej
b a rw y , przytem po caym ciele biao
kropkow any. P rzybyw a do nas na wio
sn , a odlatuje w Listopadzie do cie
pych krajw. Gniedzi si na drzewach
le n y c h , po polach a naw et i po ogro
dach, gdy go n ik t nie w y stra sz a , ywi
si za owadam i i robactw em , przeto
rolnicy nic nie m aj przeciw niemu ,
g'dy w grom adach po polach pldruje.
Przeciw nie w k ra ja ch , gdzie winorol
, T,i i i . hoduj, jest bardzo szkodliw ym , gdy
poera winogrona. P ta k ten wychowany z p isk lcia, z atw oci uczy ode Wyma
w iania pojedynczych sw a naw et w y raz w , a e przytem licznie piewa i wnet
si o sw a ja , przeto czsto go w domach utrzym uj w klatkach
R O Z M A I T O C I.
. G 8zet a B ukow ina" donosi o w ypadku zaszym ostatn ich dni S ierp n ia b. r. w je-
dnej woci pow iatu W innickiego na Bukow inie. K o b ieta ze wsi S ergie zoya nowona-
rodzone dziecie w jednej ja sk in i tam tejszej puszczy. P ies domowy w ocianina Jasem -
czuka czy to przypadkiem czy in sty n k tem zabieg do tej ja sk in i, gdzie zn alaz kw ilce niem o
wl, u j zgrabnie w paszcz i przynis do domu sk ad ajc je nieuszkodzone przed go
spodyni. W drodze przechodzcy ludzie w idzc paczce dzieci w paszczy p ;a , chcieli
m u je odebra ; lecz psisko peen ^pieczoow istoci o sw oj zdobycz odbiegajc n a stron
uszed szczliwie pogoni. Z darzenie to skonstatow ane zostao urzdownie.
Z A G A D K A .
Cztery nogi mam i pierze,
Chodem nie p ta k , ani zw ierze?