Gmina Boleslaw

PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA GMINY BOLESAW
URZD GMINY BOLESAW
Program Ochrony rodowiska

dla Gminy Bolesaw
Bolesaw, marzec 2005 rok
1
Wykonawca:
Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o.

40-053 Katowice
ul. Barbary 21a
e-mail: info@odpady.biz.pl
tel. / fax: 209-12-41
Zesp autorski:
dr in. Szymon Kuzio

mgr in. Boena Kuzio
mgr Irena Stpniewska
mgr in. Izabela Grudzie
mgr in. Halina Musia
Nadzr merytoryczny:
- mgr in. Zuzanna Sadzawicka
2
Spis treci
Bolesaw, marzec 2005 rok.............................................................................................1
Wprowadzenie ...........................................................................................................................6
1. Cel programu i opis metodyki ................................................................................................6
2. Oglna charakterystyka terenu objta opracowaniem ..........................................................8
2.1. Pooenie, powierzchnia, demografia .............................................................................8
2.2. Warunki naturalne ...........................................................................................................9
2.3. Elementy przyrody oywionej ......................................................................................10
3. Stan aktualny, cele i kierunki dziaa do 2015 oraz zadania przewidywane do realizacji do
poszczeglnych komponentw rodowiska ..............................................................................11
3.1. Jako wd i gospodarka wodna ...................................................................................11
3.1.1. Zasoby i jako wd podziemnych.........................................................................11
3.1.2. Zasoby i jako wd powierzchniowych ...............................................................14
3.1.3. Gospodarka wodno-ciekowa ................................................................................16
3.1.4. Ochrona przed powodzi .......................................................................................19
3.1.5. Cele i kierunki dziaa do roku 2015......................................................................20
3.1.6. Zadania przewidywane do realizacji.......................................................................25
3.2. Powietrze atmosferyczne ..............................................................................................27
3.2.1. Stan aktualny ..........................................................................................................27
3.2.2. rda zanieczyszcze powietrza............................................................................28
3.2.3. Cele i kierunki dziaa ...........................................................................................31
3.2.4. Zadania przewidywane do realizacji.......................................................................31
3.3. Haas ..............................................................................................................................32
3.3.1. rda haasu...........................................................................................................32
3.3.3. Zadania przewidywane do realizacji ......................................................................34
3.4. Promieniowanie elektromagnetyczne ...........................................................................35
3.4.1. Regulacje prawne ...................................................................................................35
3.4.2. Stan aktualny ..........................................................................................................36
3.5. Ochrona gleb .................................................................................................................37
3.6. Gospodarka lena ..........................................................................................................39
3
3.7. rodowisko przyrodnicze ..............................................................................................41

3.7.1. Walory przyrodnicze i krajobrazowe .....................................................................41
3.7.2. Ziele urzdzona ....................................................................................................42
3.7.2.1. Cele i kierunki dziaa.....................................................................................43
3.7.2.2. Zadania przewidywane do realizacji ...............................................................43
3.8. Zasoby surowcw mineralnych ....................................................................................44
3.9. Tereny poprzemysowe..................................................................................................44
3.9.1. Stan aktualny ..........................................................................................................44
3.9.2. Cele i kierunki dziaa............................................................................................51
3.9.3. Zadania przewidywane do realizacji ......................................................................51
4. Edukacja ekologiczna ..........................................................................................................51
4.1. Charakterystyka i ocena stanu aktualnego ....................................................................51
4.2. Strategia realizacji celu .................................................................................................54
4.3. Cele i kierunki dziaa na lata 2004-2015 ..................................................................57
4.4. Zadania przewidywane do realizacji..............................................................................59
5. Wdroenie programu oraz monitorowanie jego realizacji...................................................60
Wykaz materiaw ....................................................................................................................61
4
Spis tabel
Tabela 3.1.1. Wyniki bada wd kanau Dbrwka za rok 1999.............................................15
Tabela 3.1.3. Wyniki bada ciekw surowych i oczyszczonych...............................................19
Tabela 3.2.1. rda i iloci wprowadzanych do powietrza zanieczyszcze w [Mg/rok].........29
Tabela 3.5.1. Zawarto metali cikich w glebach gminy Bolesaw.......................................38
Tabela 3.9.1. Wykaz terenw objtych rekultywacj na terenie gminy Bolesaw.....................45
Tabela 3.9.2. Tereny zakwalifikowane do rekultywacji do roku 2007......................................47
Spis rysunkw
Rys. 2.1.1. Gminy graniczce z Bolesawiem.............................................................................8
Rys. 2.1.2. Soectwa gminy Bolesaw..........................................................................................9
Spis fotografii
Fot. 1. Kana Dbrwka...........................................................................................................15
Fot. 2. Kana Dbrwka...........................................................................................................15
Fot. 3. Stawy osadw poflotacyjnych (w tle)............................................................................48
Fot. 4. Stawy osadw poflotacyjnych (w tle) ...........................................................................48
Fot. 5. Tereny poprzemysowe.................................................................................................50
5
Wprowadzenie
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. z dnia 20 czerwca
2001 r. nr 62, poz. 627) zobowizuje wadze powiatw miast na prawach gmin i powiatw
do sporzdzenia programw ochrony rodowiska uwzgldniajc cele ekologiczne, priorytety
ekologiczne, rodzaj i harmonogram dziaa ekologicznych, rodki niezbdne do osignicia
celw, w tym mechanizmy prawno-ekologiczne i rodki finansowe.
Za sporzdzenie programu ochrony rodowiska odpowiada Wjt Gminy, a z ich wykonania,
co dwa lata wykonywane bd raporty przedstawiane Radzie Gminy.
W wietle Ustawy o odpadach plan gospodarki odpadami jest jedn z czci programu
ochrony rodowiska. Ustawa o odpadach przewiduje, e gminny plan gospodarki odpadami
powinien okrela w szczeglnoci: rodzaj, ilo i rdo pochodzenia odpadw,
rozmieszczenie instalacji i urzdze do odzysku lub unieszkodliwiania odpadw wraz z
wykazem podmiotw prowadzcych dziaalno w tym zakresie, dziaania zmierzajce do
poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, proponowany system gospodarki
odpadami oraz rodzaj i harmonogram przedsiwzi wraz ze rdami rodkw finansowych i
harmonogramem ich uruchamiania. Plan gospodarki odpadami jest przygotowywany jako
oddzielny dokument.
Do opracowania Programu ochrony rodowiska dla gminy Bolesaw wraz z
wyodrbnionym Planem gospodarki odpadami dla gminy Bolesaw przystpiono w oparciu
o zawart umow w dniu 15.04.2004 r. pomidzy Gmin Bolesaw a Instytutem
Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. z Katowic jako wykonawc projektu.
1. Cel programu i opis metodyki

Nadrzdny cel Programu Ochrony rodowiska dla gminy Bolesaw sformuowano w
oparciu o uregulowania prawne, dokumenty strategiczne i planistyczne wyszego rzdu oraz
istniejce dokumenty dla gminy Bolesaw. Jest on nastpujcy:
Osignicie trwaego rozwoju i zwikszenie atrakcyjnoci gminy Bolesaw przy

systematycznej poprawie stanu rodowiska naturalnego
Cel ten jest odzwierciedleniem naczelnej zasady ochrony rodowiska oraz warunkw
korzystania z jego zasobw, z uwzgldnieniem zrwnowaonego rozwoju okrelonych w
ustawie Prawo ochrony rodowiska i w Polityce ekologicznej Pastwa. Przyjty cel
programu jest rwnie zgodny z celem dugoterminowym Programu zrwnowaonego
rozwoju i ochrony rodowiska wojewdztwa maopolskiego, ktry brzmi: Racjonalne
zagospodarowanie przestrzenne wojewdztwa maopolskiego, speniajce funkcje
rodowiskowe, gospodarcze i kulturowe zgodnie z zasadami zrwnowaonego rozwoju i
pozostaje w zgodzie z wizj rozwoju strategicznego powiatu Olkuskiego jako czysty
ekologicznie i zasobny Powiat Olkuski ogniwem czcym lsk z Maopolsk . Przyjty cel
w niniejszym programie jest rwnie zgodny z celami polityki ekologicznej Powiatu
Olkuskiego przedstawionymi w Programie Ochrony rodowiska dla Powiatu Olkuskiego.
Szczegowe cele i dziaania analizowane w programie ochrony rodowiska dla gminy
Bolesaw obejmuj popraw jakoci rodowiska i bezpieczestwa ekologicznego, ochron
dziedzictwa przyrodniczego i racjonalne uytkowania zasobw przyrody, zrwnowaone
wykorzystanie surowcw, materiaw, wody i energii oraz realizacj zada o charakterze
6
systemowym. W zakresie poprawy jakoci i bezpieczestwa ekologicznego, cele szczegowe

i podejmowane dziaania, analizowano dla:
Jakoci wd i gospodarki wodnej,
Jakoci powietrza atmosferycznego,
Haasu,
Promieniowania elektromagnetycznego.
Powanych awarii
Oprcz wymienionych zagadnie uznano, e naley sprecyzowa cele i dziaania w zakresie
racjonalnego uytkowania zasobw przyrody dla:
Ochrony przyrody,
Ochrony lasw,
Ochrony gleb,
Zasobw kopalin,
Terenw poprzemysowych.
Gwne zagadnienia w zakresie zrwnowaonego wykorzystania surowcw, materiaw i
energii dla gminy Bolesaw koncentroway si bd na okreleniu celw i dziaa w zakresie
ksztatowania si stosunkw wodnych i ochrony przed powodzi. Natomiast dla realizacji
wszystkich zagadnie ekologicznych w miecie niezbdne bdzie podjcie celw i dziaa o
charakterze systemowym takich jak:
Integracja dziaa proekologicznych z rozwojem spoeczno-gospodarczym gminy,
Edukacja ekologiczna spoeczestwa gminy
Ekologizacja planowania przestrzennego.
Zarwno cele szczegowe jak i gwne dziaania zostay zdefiniowane z zachowaniem cisej
relacji z celami i priorytetami przyjtymi w dokumentach i opracowaniach:
Polityka ekologiczna pastwa na lata 2003 2006 z uwzgldnieniem perspektywy na lata
2007 2010,
Nasza Zielona Maopolska Programu zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska
wojewdztwa maopolskiego na lata 2001-1015.
Program ochrony rodowiska dla Powiatu Olkuskiego,
Strategia Rozwoju Powiatu Olkuskiego,
Strategia Rozwoju Gminy Bolesaw,
Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy Bolesaw 1998
r.
Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego dla gminy Bolesaw wraz ze zmianami.
Podstawowymi aktami prawnymi w dziedzinie ochrony przyrody, ktre miay wpyw na tre
Programu ochrony rodowiska dla gminy Bolesaw byy nastpujce ustawy:
Ustawa Prawo ochrony rodowiska
Ustawa o ochronie przyrody
Ustawa o ochronie gruntw rolnych i lenych
Ustawa o lasach
Ustawa Prawo wodne
Ustawa Prawo geologiczne i grnicze
Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym odprowadzaniu ciekw
Ustawa o odpadach
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
Program ochrony rodowiska dla gminy Bolesaw uwzgldnia wymagania ustawy Prawo
ochrony rodowiska zarwno w zakresie zawartoci jak i w zakresie metodyki jego
konstruowania.
7
2. Oglna charakterystyka terenu objta opracowaniem
2.1. Pooenie, powierzchnia, demografia

Gmina Bolesaw pooona jest na Wyynie Krakowsko-Czstochowskiej w pobliu
Pustyni Bdowskiej we wschodniej czci mezoreginu okrelanego jako Garb Tarnogrski
(Prg rodkowotriasowy). Ley na granicy dwch najwaniejszych wojewdztw Polski
poudniowej, w poowie drogi pomidzy Krakowem a Katowicami przy drodze krajowej nr
94.
W ukadzie administracyjnym naley do powiatu Olkuskiego w wojewdztwie
maopolskim, zajmujc jego rodkowo-zachodni cz przy granicy z wojewdztwem
lskim.
Gmina Bolesaw graniczy z picioma jednostkami administracyjnymi (rys. 2.1.1.):
- od wschodu z gmin miejsko-wiejsk Olkusz,
- od poudnia z gmin miejsk Bukowno,
- od zachodu z gmin miejsk Sawkw,
- od pnocy z gmin miejsk Dbrowa Grnicza,
- od pnocnego wschodu z gmin Klucze.
Rys. 2.1.1. Gminy graniczce z Bolesawiem
8
Gmina zajmuje obszar o powierzchni 41,42 km2 i obejmuje 12 soectw (rys. 2): Bolesaw,
Hutki, Krek, Krzykaw, Krzykawk, Krze, Laski, Maobdz, Midzygrze, Podlipie,
Ujkw Nowy, Ujkw Nowy Koloni.
Rys. 2.1.2. Soectwa gminy Bolesaw
Gmina Bolesaw liczy blisko 8 tys. mieszkacw a rednia gsto zaludnienia wynosi 188
osb na km2.
2.2. Warunki naturalne

Terytorium gminy Bolesaw uznaje si za wyynne. Jego bezwzgldne wysokoci mieszcz
si w przedziale pomidzy 282 a 372 m n.p.m. Najwysze wzniesienie, wysokoci 372,6 m.
n.p.m., znajduje si w Krzykawce a najnisze na pnocy przy granicy koryta Biaej.
Uksztatowanie tego obszaru utrwalone zostao w trzeciorzdzie i charakteryzuje si agodn
rzeb terenu bdc wynikiem dziaalnoci lodowcw, rzek i wiatru. Naturalna rzeba terenu
w duym stopniu zdeformowana zostaa w wyniku dziaalnoci czowieka hady, nasypy,
wyrobiska, zabudowa zwarta.
Obszar gminy ley w obrbie bytomsko-olkuskiego regionu hydrogeologicznego z gwnym
poziomem uytkowym szczelinowo-krasowym w wapieniach i dolomitach triasu dolnego i
rodkowego. Poziom ten zalega na gbokoci 10 - 100 m, wydajnoci wahaj si od 10 600
m3/h, a wody znajduj si pod cinieniem do 3000 kPa. Najbardziej zasobne triasowe pitro
wodonone stanowi zbiornik wd podziemnych Olkusz-Zawiercie GZWP o nr 454.
Gmina Bolesaw pooona jest w zlewni Biaej Przemszy a szczeglnie jej lewobrzenych
dopyww: rzeki Biaa i czciowo potoku Warwas oraz Struga. Rzeka Biaa
zlokalizowana w pnocnej czci gminy aktualnie prowadzi gwnie wody kopalniane. W
rejonie Lasek i Krzykawki, rzeka Bia, pync tworzy meandry, rozlewiska i bagna. Na
terenie gminy zbiorniki wd powierzchniowych stojcych wystpuj w formie nielicznych
oczek wodnych lub staww w Krku i Maobdzu. Jednym z wikszych jest staw w Starej
9
Wsi, ktry zosta odtworzony w miejscu dawnego duego kompleksu staww. Tereny wd
powierzchniowych zajmuj niespena 1% powierzchni gminy.
Na omawianym terenie wystpuj gwnie ubogie gleby bielicowe, ktre powstay na
piaskach, przewanie klasy IV i V. Area uytkw rolnych w gminie wynosi 1611 ha to jest
38,9% oglnej powierzchni gminy, podczas gdy redni wskanik dla powiatu wynosi 51,2%,
dla wojewdztwa 59,2%. Tereny rolne gminy zaliczane s do terenw o ograniczonej
przydatnoci do produkcji ywnoci.
Poudniowa cz gminy Bolesaw czy si z obszarami przemysowymi Olkusza, Bukowna
i Sawkowa. W otoczeniu i w gminie wystpuj zoa cynku i oowiu oraz zoa piaskw
podsadzkowych. Zoa rud cynku i oowiu obejmuj swym zasigiem gmin Bolesaw oraz
tereny Olkusza, Kluczy i Bukowna. Natomiast zoa piaskw cign si od rde Biaej
Przemszy i Centurii na pnocy poprzez Bdw, Klucze, Bolesaw, Olkusz, Bukowno po
Siersz na poudniu i Maczki na Zachodzie.
Pnocna cz gminy ley w strefie chronionego krajobrazu Parku Orlich Gniazd. Istniejcy
tutaj obszar leny, szczeglnie lasy w Laskach i Krzykawce przechodz w lasy Bdowskie.
Aktualnie obszary objte prawn ochron przyrody to: wymieniony wyej obszar
chronionego krajobrazu (otuliny) Paku Krajobrazowego Orlich Gniazd oraz uytek
ekologiczny wystpowania Pleszczotki grskiej w okolicach hady Bolesaw. Ponadto
planuje si ustanowienie uytku ekologicznego na terenach pogrniczych, w poudniowej
czci gminy tu przy granicy z Bukownem gdzie zaobserwowano wystpowanie Armerii
maritima. Jest to rolinno galmanowa - niskie murawy, znoszca wysokie stenie w
glebie metali cikich, takich jak: cynk, ow, kadm i srebro.
Obszar gminy ley w zasigu klimatu Wyyn rodkowych, krainy klimatycznej lsko-
krakowskiej. Przez przewaajc cze roku (ok. 64%) napywa powietrze polarno-morskie,
przez pozosta polarno-kontynentalne. rednia roczna temperatura wynosi 7,1 C. Na terenie
gminy przewaaj wiatry z SW, W i NW o niewielkiej redniej prdkoci okoo 3,0 m/sek. dla
wiatrw zachodnich i 2,1 m/sek. dla wiatrw pnocnych. Wystpuje dua ilo cisz.
2.3. Elementy przyrody oywionej

Tereny lene zajmuj 1546 ha to jest ponad 37,3% oglnej powierzchni gminy. Wskanik ten
jest wyszy od wskanika dla wojewdztwa, ktry wynosi 28,6%. Lasy gminy Bolesaw
nale do II strefy uszkodze przemysowych, z niewielk enklaw III strefy w poudniowo-
wschodnim kracu gminy. W lasach, dominuj lite drzewostany sosnowe. Obok sosny
wystpuje w drzewostanie brzoza. Mniejsz powierzchni zajmuj bory mieszane sosnowo-
dbowe. Wanym elementem naturalnej szaty lenej s rwnie buczyny widoczne w postaci
lasw porastajcych wzniesienia.
10
3. Stan aktualny, cele i kierunki dziaa do 2015 oraz

zadania przewidywane do realizacji do poszczeglnych
komponentw rodowiska
3.1. Jako wd i gospodarka wodna
3.1.1. Zasoby i jako wd podziemnych

Teren gminy Bolesaw ley w obrbie bytomsko-olkuskiego regionu hydrogeologicznego z
gwnym poziomem uytkowym szczelinowo-krasowym w wapieniach i dolomitach triasu
dolnego i rodkowego. Poziom ten zalega na gbokoci 10 - 100 m, wydajnoci wahaj si
od 10 600 m3/h, a wody znajduj si pod cinieniem do 3000 kPa.
Najbardziej zasobne triasowe pitro wodonone stanowi zbiornik wd podziemnych Olkusz-
Zawiercie GZWP o nr 454. Pitro to jest intensywnie drenowane przez kopalnie oraz
wykorzystywane do celw zaopatrzenia w wod. Spowodowao to powstanie rozlegego leja
depresji zwierciada wd podziemnych o zasigu regionalnym, a take do zmiany naturalnego
kierunku spywu wd podziemnych.
Warunki hydrogeologiczne omawianego terenu szczegowo scharakteryzowano w

opracowaniu pt.: Ocena stanu rodowiska wodnego w rejonie wysypiska komunalnego w
Ujkowie Starym. Prawie na caym rozpatrywanym obszarze oba pitra wodonone s
poczone ze sob z tym, e w jego zachodniej czci pitro czwartorzdowe bd nie
wystpuje bd te jest, praktycznie rzecz biorc, bezwodne. W pnocnej czci obszaru
wodonone osady czwartorzdu i triasu s lokalnie rozdzielone niewielkim patem izolujcym
utworw kajpru. Sytuacja ta nie ma jednak wikszego znaczenia dla warunkw przepywu
wody podziemnej. Wodonone pitro czwartorzdowe jest zbudowane gwnie ze rednio i
drobnoziarnistych piaskw. Najwiksz miszo wodonone osady czwartorzdowe
osigaj w osiowej czci pradoliny Przemszy. Piaski czwartorzdowe s bardzo dobrze
przepuszczalne o czym wiadcz wysokie wartoci ich wspczynnikw filtracji, najczciej
rzdu n x l0-4 m/s.
Omawiane pitro wodonone jest zasilane gwnie przez infiltracj opadw atmosferycznych.
Wanym skadnikiem zasilania z punktu widzenia jakoci wd podziemnych jest infiltracja
wd przesikajcych i odsczajcych si z osadw deponowanych w stawach poflotacyjnych.
Drena pitra czwartorzdowego odbywa si poprzez wodonone osady triasu, drenowane z
kolei wyrobiskami grniczymi olkuskich kopal rud cynku i oowiu. Wodonone pitro
triasowe jest niejednorodne pod wzgldem litologicznym. W jego profilu mona wyodrbni
przynajmniej trzy odmienne typy ska. W grnej czci profilu wystpuj dolomity
diploporowe i kruszconone. S to skay bardzo dobrze przepuszczalne dziki obecnoci
gstej sieci spka i licznych kawern. Dolomity diploporowe maj ponadto du porowato
midzyziarnow, szczeglnie w przypadkach odmian ziarnistych.
W rodkowej czci profilu wodononych ska triasowych wystpuj wapienie warstw
olkuskich i gogoliskich, wrd ktrych znajduj si wkadki margli i iw. Utrudniaj one
przepywy wd podziemnych w kierunku pionowym. Przepuszczalno wapieni jest
stosunkowo maa i zaley od obecnoci szczelin i kawern. W wapieniach szczeliny s czsto
wypenione rezydualn substancj ilast, a kawerny s stosunkowo niewielkie i spotyka si je
dosy rzadko. Doln cz profilu wodononego pitra triasowego buduj dolomity retu,
11
ktre s nieco gorzej przepuszczalne ni dolomity diploporowe i kruszconone. Maj one

du porowato midzyziarnow a odmiany komrkowe rwnie duo drobnych kawern.
Wspczynniki filtracji wglanowych osadw triasu, ze wzgldu na ich szczelinowo -krasowy
charakter mieszcz si w kilku rzdach wielkoci. Dolomity diploporowe i kruszconone maj
najczciej wspczynniki filtracji okoo 10-4 m/s a maksymalna warto tej cechy ska jest
rwna 5x10-3 m/s. Wapienie warstw olkuskich i gogoliskich oraz dolomity retu s gorzej
przepuszczalne. Wspczynnik filtracji tych ska maj najczciej wartoci w pobliu 10-5
m/s. Dla caego profilu wglanowych ska triasowych w rejonie olkuskim rednia
geometryczna wartoci wspczynnika filtracji jest rwna 6.5 x 10-5 m/s.
Warunki przepywu wody podziemnej w utworach wodononego pitra triasowego s
ksztatowane przede wszystkim przez gboki drena grniczy. Podstawowymi orodkami
drenau wd podziemnych w tym rejonie s wyrobiska nieczynnej kopalni Bolesaw, a
take wyrobiska w poudniowo-zachodniej czci kopalni Pomorzany. Gwny strumie
wd podziemnych przepywa od poudnia ku pnocy. W roku 1997 po zatopieniu najniej
pooonych wyrobisk kopalni Bolesaw nastpia zmiana zwierciada wd podziemnych.
Zanieczyszczenia wd podziemnych
Wody podziemne w rejonie odkrywki Ujkw s i byy silnie zanieczyszczone. W
nieczynnej odkrywce galmanw zlokalizowano skadowisko odpadw komunalnych gminy
Bolesaw (rodkowa cz odkrywki) urzdzone z odpowiednim systemem zabezpiecze.
Natomiast w czci poudniowej znajduje si zrekultywowane skadowisko odpadw
komunalnych gminy Bukowno, ktre w okresie eksploatacji nie posiadao adnych
zabezpiecze (np. uszczelnie dna, drenau i odbioru odciekw itp.). Przeprowadzone
rekultywacja ograniczya si do przykrycia odpadw i zazielenienia i zadrzewienia. Pnocna
cz odkrywki zostaa zrekultywowana przez ZGH Bolesaw przy uyciu odpadw
poflotacyjnych z nieczynnego stawu osadowego.
Wyniki bada wd podziemnych z piezometrw zlokalizowanych na tym terenie oraz w jego
obrzeach z przed 1996r wykazay, e wody byy silnie zanieczyszczone a przekroczenia
dopuszczalnych norm dla wody pitnej wykazyway takie parametry jak: siarczany, mangan,
elazo, chlorki, sd, cynk, kadm, ow, selen oraz azotu amonowego i iloci bakterii grupy
coli. Przyczyn zej jakoci wody upatrywano mi. w infiltracji zanieczyszcze z odpadw
poflotacyjnych i zneutralizowanych ciekw kwanych oraz odpadw komunalnych gminy
Bukowno i ciekw bytowych w rejonie Starczynowa.
Z bada wd poziemnych tego rejonu przeprowadzonych w 2001 roku wynika, e
nadal znaczne przekroczone s normy okrelone dla wd przeznaczonych do spoycia dla
ludzi w Rozporzdzeniem Ministra Zdrowia z dnia 19.11.2002 roku (Dz.U.203 poz.1718).
Szczeglnie odnosi si to do siarczanw, manganu, chlorkw i sodu. Stwierdzono take
okresowe przekroczenia cynku, kadmu, oowiu, selenu, kadmu i oowiu.
Podwyszone zawartoci chlorkw, sodu, potasu oraz zwizkw azotu wiadcz o wnikaniu
do podoa szkodliwych odciekw ze zrekultywowanego w 1998r skadowiska odpadw
komunalnych gminy Bukowno. Naley stwierdzi, czy to skadowisko nadal negatywnie
oddziauje na jako wd podziemnych i w przypadku potwierdzenia tych tendencji ponownie
przeanalizowa sposb rekultywacji skadowiska.
Powodem wysokich ste siarczanw jest wpyw skadowania na powierzchni ziemi w
stawach osadowych odpadw poflotacyjnych oraz naturalne procesy geochemiczne utleniania
si mineraw siarczkowych stykajcych si z wodami podziemnymi. Odcieki ze staww z
odpadami poflotacyjnymi zawieraj od 1100 do 1800 mg/l siarczanw i podwyszone iloci
cynku, oowiu, kadmu, miedzi, arsenu i niklu. W trakcie sedymentacji odpadw cz wd
nadosadowych zawracana jest do Zakadu Przerbki mechanicznej ZGH Bolesaw (ok. 5-7
12
m3/h). Zrzut wd nadosadowych ksztatuje si na poziomie 1,9 2,0 m3/min. Wody infiltruj
ze staww osadowych gwnie do wyrobisk kopalni Pomorzany (65%), w mniejszym
stopniu do kopalni Olkusz (28%) i Bolesaw (7%). Przemieszczaj si one do dolomitw
i wapieni budujcych triasowe pitra wodonone.
Naturalne procesy geochemiczne utleniania si mineraw siarczkowych w strefie areacji,
pogbionej wskutek intensywnego drenau grniczego, powoduj rozpuszczanie siarczkw
metali, co skutkuje wzrost stenia siarczanw i niektrych pierwiastkw ladowych (glin,
arsen, kadm, chrom, elazo, mangan, nikiel, ow, tal, cynk).
Nie stwierdzono negatywnego wpywu na wody podziemne istniejcego skadowiska
odpadw komunalnych gminy, administrowanego przez Zakad Gospodarki Komunalnej
Bolesaw Sp. z o.o.
Zmiany stosunkw wodnych

Na obszarze gminy Bolesaw stwierdzono zmiany stosunkw wodnych. Wynikaj one z
gbokiego drenau poziomu triasowego przez kopalnie oraz due ujcia wodne. Kopalnie
oraz due ujcia wodne utworzyy lej depresji o powierzchni kilkuset kilometrw
kwadratowych (700 km2). Wszystkie ujcia lokalne gbinowe na obszarze gminy znajduj
si w zasigu leja depresji. Wskutek dziaalnoci grniczej nastpio osuszenie rzeki Biaej na
odcinku okoo 8,5 km. Sytuacja ta ulegnie zmianie po zakoczeniu eksploatacji grniczej
przez ZGH Bolesaw. Nastpi wypenienie leja depresji wod podziemn co spowoduje
przywrcenie naturalnych stosunkw wodnych. Przywrcona zostanie naturalna sie rzeczna i
odrodz si znike rda. Prognozowane zmiany stosunkw wodnych spowoduj moliwo
wystpienia lokalnych podtopie, gwnie znikych dolin rzecznych, niecek itp. Zmiany
stosunkw wodnych zwizane z podnoszeniem si zwierciada wd podziemnych ju zostay
zaobserwowane przy podwyszeniu poziomu odwadniania (bazy drenau) kopalni
Bolesaw.
Ograniczenia zwizane z ochron wd podziemnych

Jak wynika z przedstawionych w niniejszym opracowaniu warunkw hydrologicznych i
oceny wd podziemnych, cay obszar objty opracowaniem ley w zasigu zbiornika wd
podziemnych Olkusz-Zawiercie GZWP nr 454, a wody w tym rejonie podlegaj silnej
antropopresji. Decydujcy wpyw na jako wd podziemnych w gminie Bolesaw wpywaj
ogniska zanieczyszcze na powierzchni terenu. Do najwikszych nale osady poflotacyjne
zdeponowane w stawach w poudniowo-zachodniej czci gminy i stare zrekultywowane
skadowisko odpadw. Niekorzystnie wpywa take nieuporzdkowana gospodarka wodno-
ciekowa. Zagroenie migracj zanieczyszcze z powierzchni ziemi wd poziemnych
zbiornika GPZW nr 454, wynika z braku odpowiedniej warstwy izolujcej dla tego zbiornika.
W zwizku z czym na omawianym obszarze powinno stosowa si odpowiednie zasady jego
ochrony. Zgodnie z dokumentacj hydrologiczn dla tego zbiornika, opracowan przez
Pastwowy Instytut Geologiczny Oddzia Grnolski w Sosnowcu w 1994 r., ochrona jego
polega na stosowaniu odpowiednich zakazw i ogranicze oraz monitorowaniu rodowiska.
W zasigu strefy ochronnej zbiornika Olkusz Zawiercie zakazane jest lokalizowanie
inwestycji mogcych znaczco oddziaywa na rodowisko oraz wykonywania robt i
czynnoci wpywajcych na zanieczyszczenie wd. Decyzje o udzieleniu wskaza
lokalizacyjnych powinny by podejmowane na podstawie raportw oddziaywania na
rodowisko zgodnie z Rozporzdzeniem Rady Ministrw, z dnia 24 wrzenia 2002 r. Dz. U.
Nr 179, poz. 1490 (w sprawie okrelenia rodzajw przedsiwzi mogcych znaczco
oddziaywa na rodowisko oraz szczegowych kryteriw zwizanych z kwalifikowaniem
13
przedsiwzi do sporzdzenia raportu oddziaywania na rodowisko). Ponadto w strefie

ochronnej tego zbiornika zakazuje si: wykonywania robt, ktre mogyby pogorszy
przydatno wody dla celw pitnych, oraz niekontrolowanego gromadzenia ciekw i
odpadw, rolniczego wykorzystania ciekw, zakadania cmentarzy i grzebania zwierzt.
Natomiast nakazuje si uporzdkowanie gospodarki wodno-ciekowej oraz likwidowanie
niezorganizowanych skadowisk odpadw komunalnych ( w tym dzikich wysypisk mieci).
Wydawane dla tego rejonu pozwolenia wodno-prawne (np. dla uytkownikw
przemysowych) wymagaj weryfikacji pod ktem ochrony zasobw wodnych i caego
rodowiska wodnego. Realizowane na tym obszarze inwestycje wymagaj wic spenienia
odpowiednich uwarunkowa w zakresie bezpiecznej ich eksploatacji. Zwizane to bdzie z
odpowiednimi uzgodnieniami z dyrekcj Regionalnego Zarzdu Gospodarki Wodnej w
Gliwicach na etapie planowania oraz wydawania decyzji administracyjnych (o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu oraz projektowania techniczno-budowlanego).
3.1.2. Zasoby i jako wd powierzchniowych

Gmina Bolesaw pooona jest w zlewni Biaej Przemszy, a szczeglnie jej lewobrzenych
dopyww rzeki Biaa i czciowo Sztolni Ponikowskiej oraz potoku Struga. Rzeka Biaa
zlokalizowana w pnocnej czci gminy aktualnie prowadzi gwnie wody kopalniane. Do
rzeki tej wpadaj wody kopalniane z kanau Dbrwka (fot 1 i 2).

W rejonie Lasek i Krzykawki, rzeka Bia, pync tworzy meandry, rozlewiska i bagna.
Zbiorniki wd powierzchniowych stojcych wystpuj w formie nielicznych oczek wodnych
lub staww zaoonych na ciekach w Laskach i obok Krka oraz odtworzony zbiornik w
Starej Wsi.
14
Fot. 1. Kana Dbrwka
Fot. 2. Kana Dbrwka

Zanieczyszczenia wd powierzchniowych
Przez teren gminy przepywaj wody kanau Dbrwka. Generalnie wody tego kanau s
pozaklasowe ze wzgldu na wysokie stenia cynku i oowiu.
Badania wd kanau Dbrwka przed wpywem do rzeki Biaej (z roku 1999) wykazay, e
zawarto cynku przekracza ponad 5 razy a zawarto oowiu przekracza prawie 3 razy
wartoci wskanikw zanieczyszcze dla rdldowych wd powierzchniowych I klasy.
Natomiast poziom wskanikw takich jak: pH, ChZT, zawarto chlorkw, kadmu, zawiesiny
w badanych wodach nie przekracza wartoci wskanikw dla I klasy czystoci wd
powierzchniowych. Wyniki bada tych wd - rednie roczne za rok 1999 oraz wartoci
wskanikw zanieczyszcze dla I klasy czystoci wd przedstawiono w tabeli 3.1.1.
(wyniki bada udostpniono z ZGH Bolesaw).
Tabela 3.1.1. Wyniki bada wd kanau Dbrwka za rok 1999
Wynik Wartoci dla I kl.
Lp. Nazwa wskanika Jednostka
rednioroczny czystoci wd
1. Odczyn pH 8,07 6,5 8,5
2. Chemiczne zapotrzebowanie tlenu mg O2/dm3 11,58 25 i poniej
3. Chlorki mg Cl/dm3 23,29 250 i poniej
4. Siarczany mg SO4/dm3 233 150 i poniej
5. Zawiesiny oglne mg/dm3 9,83 20 i poniej
6. Cynk mg Zn/dm3 1,141 0,2 i poniej
7. Ow mg Pb/dm3 0,144 0,05 i poniej
8. Kadm mg Cd/dm3 0,002 0,005 i poniej
15
Rwnie ocena stopnia zanieczyszczenia wd kanau Dbrwka wykonana przez Pastwowy

Instytut Geologiczny [22] wskazuje, e ze wzgldu na obecno duych zawartoci cynku i
oowiu 90% wd Dbrwki naley do wd pozaklasowych.
Zanieczyszczenia osadw wodnych

W osadach wodnych gminy Bolesaw dominuj czynniki antropogeniczne nad naturalnymi
zawartociami metali. Znaczne zawartoci cynku i oowiu wystpuj w aluwiach kanau
Dbrwka przecitna zawarto cynku wynosi 44722 ppm a oowiu 10021 ppm, ponadto
osady te zawieraj kadm 185,4 ppm, arsen 264 ppm, srebro 5 ppm. rdem zanieczyszcze
aluwiw Dbrwki s wody kopalniane i poprodukcyjne z kopal eksploatujcych rudy
cynkowo-oowiowe. Aluwia rzeki Biaej poniej ujcia kanau Dbrwka zawieraj oowiu -
2574 ppm a cynku - 9350ppm. Aluwia maych ciekw wodnych: dopywy rzeki Biaej i
kanau Dbrwka charakteryzuj si zwykle niskimi zawartociami metali, podobnie jak
osady zbiornikw stojcych. Rwnie aluwia historycznej Sztolni Ponikowskiej (istniejcej
od XVI w.) zwieraj znacznie mniejsze iloci metali od wyej wymienionych oowiu
846ppm a cynku 4247 ppm.
3.1.3. Gospodarka wodno-ciekowa

Gospodarka wodna
W gminie Bolesaw w roku 2003 liczba mieszkacw podczona do wodocigu wynosia
ponad 7,788 tys. mieszkacw.
Gmina Bolesaw zaopatrywana jest z wodocigu grupowego Stacji Uzdatniania Wody w
Olkuszu. Zuycie wody w gminie wynosi ponad 230 tys. m3 z czego na potrzeby gospodarstw
domowych zuywanych jest okoo 90 %. ZGH Bolesaw posiada wasne ujcie wody i sie
zakadow.
Przez teren gminy przebiegaj magistrale wodocigowe o cznej dugoci 9,8 km,
przesyajce wod do ssiednich gmin. Dugo sieci wodocigowej w gminie wynosi 40,5
km. Elementem wodocigu grupowego jest zbiornik wyrwnawczy Maobdz pooony we
wsi Krzykawa.
Ponad poowa sieci eksploatowana jest powyej 20 lat, w zwizku z czym czsto wystpuj
awarie, gwnie na sieci wodocigowej i przyczach. Uciliwoci s rwnie straty wody
co wiadczy o zym stanie technicznym sieci na pewnych jej odcinkach. Administrator sieci
wodocigowej prowadzi biece prace remontowe obejmujce m.in. wymian rur. W celu
ograniczenia strat wody niezbdne jest jej monitorowanie oraz modernizacja obejmujca
wymian odcinkw sieci w zym stanie technicznym, gwnie rur eliwnych i stalowych o
najduszym okresie eksploatacji.
Na terenie gminy znajduje si nieczynna studnia gbinowa w Laskach. Wydajno studni w
roku 1965, okrelono na 25m3/h/1m i gboko okoo 154m. Woda w studni bya dobrej
jakoci i bez uzdatniania nadawaa si do picia. Zwierciado wody w studni w Laskach
obniyo si po odwodnieniu wglanowych ska triasowych wyrobiskami kopalni
Pomorzany i zaprzestano eksploatacji tej studni.
W obrbie gminy wskazano (Studium hydrogeologiczne dotyczce moliwoci zaopatrzenia
gminy Bukowno, Bolesaw i Sawkw w wod pitn dobrej jakoci Towarzystwo
Usugowo Doradcze Geotop, Krakw 1992) dwa rejony moliwych uj wody podziemnej,
mogcych stanowi wasne rda wody pitnej:
- W rejonie Hutek z piaskw czwartorzdowych, przy wydajnoci 40-80m3/h
16
- W rejonie Krzykawy z dolomitw i wapieni triasu, przy wydajnoci 100-150m3/h.

Jako wody jest tu jednak zagroona skaeniem zwizkami lignosulfonowymi.
Zaopatrzenie w wod mieszkacw gminy oraz rejonu olkuskiego jest zagroone w zwizku
z planowan likwidacj kopal wchodzcych w skad ZGH Bolesaw. W roku 2002
opracowano Koncepcj moliwoci, sposobu i zasad zaopatrzenia w wod kopalniana do
celw pitnych po zakoczeniu eksploatacji rud cynku i oowiu w rejonie olkuskim, w
ktrym przedstawiono 4 moliwe warianty zaopatrzenia w wod pitn:
- oczyszczanie zanieczyszczonych wd kopalnianych ujmowanych w szybie lub w
studni gbinowej,
- mieszanie wd kopalnianych z wodami uj studziennych, dowierconych w
wapieniach jurajskich i jeli zajdzie taka konieczno ich oczyszczanie,
- wykorzystanie wd z istniejcych uj studziennych, w razie potrzeby ich
oczyszczenie,
- budowa nowych uj wd podziemnych o dobrej jakoci.
Realizacja ww. wariantw wymaga okrelonych nakadw finansowych, a w przypadku
dwch pierwszych wariantw take przygotowania si PWiK w Olkuszu do stworzenia
moliwoci oczyszczania pobieranych wd kopalnianych z nadmiernej iloci siarczanw,
wapnia, magnezu i niektrych pierwiastkw ladowych (np. elazo, glin, cynk, ow, nikiel,
kobalt, chrom, tal, tytan, kadm).
Gospodarka ciekowa
Sie kanalizacji deszczowej odprowadzajca wody opadowe jest w trakcie budowy. Zakada
si budow kanalizacji deszczowej w cigach ulicznych na trenie skupionej zabudowy z
adaptacj istniejcych sieci ulicznych.
W trakcie budowy jest take kanalizacja sanitarna rozdzielcza w Bolesawiu. W skad
kanalizacji przemysowej na terenie gminy wchodzi odkryty Kana Dbrwka.
Obszar gminy ley w caoci w zlewni Biaej Przemszy, ale w podziale lokalnym tylko
mniejsza cz, rodkowo-zachodnia obszaru kieruje wody bezporednio w jej koryto.
Pozostaa, przewaajca cz dzieli si na trzy zlewnie podporzdkowane:
gwnie rzeczki Biaej
w duym stopniu Strugi
w niewielkim zakresie rzeczki Warwas
Wody doowe kopalni Pomorzany, oczyszczane w obrbie zakadu, odprowadzane s
sztucznym otwartym kanaem Dbrwka do rzeczki Biaej, prowadzcym rwnoczenie
wody z komunalnej oczyszczalni ciekw w Olkuszu.
Zakady Grniczo-Hutnicze Bolesaw odprowadzaj wody poprzez:
Kana Dbrwka do rzeki Biaej (zlewnia Biaej Przemszy) - wody z odwodnienia
zakadu grniczego (szyby Dbrwka i Mieszko odwadniajce zlewni Zachodni
Rejonu Pomorzany, zanieczyszczone lignosulfonianami 83 771 299 m3/rok), wody
poflotacyjne (stawy osadowe Wydziau Przerbki Mechanicznej 1 508 644,8 m3/rok) i
oczyszczalni ciekw bytowych przy szybie Dbrwka .
Kana Poudniowy do rzeki Baby - wody z odwodnienia zakadu grniczego (szyby
Stefan, Bronisaw i Chrobry) wody doowe czyste 55 584 402 m3/rok.
Kana Zachodni i ciek Warwas do rzeki Biaa Przemsza wody z odwodnienia
zakadu grniczego (poprzez zlikwidowanych szyb Mieczysaw) oraz
odprowadzania ciekw oczyszczonych z Oczyszczalni ciekw Przemysowych (2
077 678 m3/rok)
17
ZGH posiada Oczyszczalni ciekw Przemysowych w ktrej oczyszczeniu mechaniczno-

chemicznemu podlegaj: zneutralizowane cieki kwane, cieki przemysowe,
niewykorzystane wody kopalniane i cieki socjalno bytowe
Proces oczyszczania prowadzony jest w celu maksymalnej redukcji zawartoci metali
cikich (Zn, Pb, Cd) poprzez ich strcanie do osadu, zawracanego po zagszczeniu i
odwodnieniu do produkcji. Obiekt jest w caoci zautomatyzowany. Proces strcania metali w
ciekach przebiega efektywnie i stenia metali stwierdzone w odpywie s wielokrotnie
nisze od poziomu dopuszczalnego.
ZGH Boleslaw zgodnie z posiadanymi decyzjami w zakresie gospodarki wodno-ciekowej,
prowadz monitoring iloci i jakoci wd i odprowadzanych ciekw. W tabeli nr 3.1.2.
przedstawiono urednione wyniki bada jakoci wd i ciekw odprowadzanych z terenu
zakadu w roku 2003.
Tabela 3.1.2. Jako wd i ciekw odprowadzanych z ZGH Bolesaw w 2003 roku
Wskaniki Miejsca poboru prb do bada
[mg/l] Odpyw z oczyszczalni Kana Dbrwka Kana Poudniowy
przemysowej
pH 9 7,89 7,86
Zawiesina 10,3 15,8 13,3
SO4 1215 233 107
Cl 366,08 20,81 21,31
Pb 0,04 0,318 0,07
Zn 0,759 1,351 0,77
Cd 0,054 0,004 0,003
Subs. rozp. 2181 368
Zasadowo 0,86
oglna
Zasadowo 0,11
mineralna
ChZT Cr 31,26 13,73 3,77
BZT 5 3 2 1
Fenole lotne 0,005 0,005 0,005
Naley zaznaczy, e z zaprezentowanych w powyszej tabeli wskanikw jakociowych
wd i ciekw odprowadzanych z ZGH Bolesaw, jedynie wody Kanau Dbrwka
przebiegaj przez teren gminy Bolesaw.
Przy szybie Dbrwka ZGH posiada oczyszczalni mechaniczno-biologczn ciekw

bytowych o przepustowoci 480m3/dob. Zakady planuj zaprzestanie eksploatacji
oczyszczalni z chwil powstania moliwoci wczenia ciekw bytowych do kanalizacji
gminnej.
Na terenie gminy Bolesaw znajduje si oczyszczalnia ciekw bytowych Laski.
Oczyszczalnia Laski zostaa oddana do uytku we wrzeniu 2003r. i obejmuje swoim
zasigiem soectwa:
Bolesaw wraz z mielwka, Star Wsi, Ujkowem Starym, Dbrwka i
Cegielni
Hutki wraz z dzielnicami Grka i Karna
Maobdz,
Kolonia Ujkw Nowy
Ujkw Nowy
Liczba ludnoci w wyej wymienionych miejscowociach do roku 2015 bdzie wynosi
sumarycznie 4425 mieszkacw. cieki doprowadzane s kanaem grawitacyjnym z terenu
18
caej zlewni, poprzez siedem pompowni lokalnych. Na terenie oczyszczalni znajduje si

rwnie punkt zlewny ciekw dowoonych beczkami asenizacyjnymi z miejscowoci nie
posiadajcych obecnie kanalizacji. Ilo ciekw odprowadzanych za I kwarta 2004 r
wynosia 10 612 m3 w tym cieki dowoone stanowiy 1600 m3 (dane na podstawie
informacji zakadu). Zaoona rednia dobowa ilo ciekw wraz z wodami przypadkowymi
wynosi Qr.d.= 633,0 m3/d. Przepustowo dla istniejcego ukadu technologicznego wynosi
Qmax=94m3/h cieki z oczyszczalni w Laskach odprowadzane s do Kanau Dbrwka.
Procesy oczyszczania przebiegaj bez zakce, a osigane parametry ciekw
oczyszczonych speniaj wymagania postawione w pozwoleniu wodno-prawnym (Decyzja
Starostwa Powiatowego w Olkuszu nr WS 6223-13/03 z dnia 24.09.2003 r.) i tym samym w
rozporzdzeniu Ministra rodowiska. Wyniki bada fizyko-chemicznych ciekw surowych i
oczyszczonych z miesica kwietnia 2004 r. przedstawiono w tabela nr 3.1.3.
Tabela 3.1.3. Wyniki bada ciekw surowych i oczyszczonych

cieki surowe badania cieki oczyszczone
Lp. Wskaniki zanieczyszcze Jednostka
z 28.04.2004 r. badania z 28.04.2004 r
Biologiczne zapotrzebowanie
1 mgO2/dm3 380,0 6,0
tlenu BZT5
Chemiczne Zapotrzebowanie tlenu
2 mgO2/dm3 957,0 93,0
ChZT
3 Zawiesina oglna mg/dm3 607,0 5,0
Osady ciekowe po odwodnieniu na odsczarce DRAIMAD do okoo 80% wilgotnoci s

skadowane przez okres 2-3 miesicy na placu skadowym, zmieniajc uwodnienie do 50%.
Ilo osadu po zagszczeniu zbiorniku wynosi 3,80 m3/d a w roku do 140 Mg. Masa osadu po
2-3 miesicznym skadowaniu wynosi 380 kg/d. Worki z osadem s wywoone na
skadowisko do Ujkowa Starego. W 2005 roku planuje si wybudowanie drugiej nitki
osadowej.
Kopalnia Pomorzany posiada zakadow oczyszczalni ciekw z odprowadzeniem ich do
kanau Dbrwka. Zakadowa Oczyszczalnia funkcjonuje zgodnie z decyzj Wojewody
Maopolskiego nr R.IV.MSa.6811-72-03 z dnia 15.01.2004 r.
Inn funkcjonujc oczyszczalni w Bolesawiu jest Zakadowa Oczyszczalnia ciekw
Wytwrni TAKT. Po rozbudowie i modernizacji przepustowo dla ciekw bytowo-
gospodarczych wynosi Qr.d.= 10,0 m3/d, dla ciekw deszczowych Qr.d.= 129,3 m3/d.
cieki z oczyszczalni odprowadzane s do Kanau Dbrwka, zgodnie z pozwoleniem
wodno-prawnym zawartym w decyzji Starosty Powiatowego w Olkuszu nr WS 6223-19/2001
z dnia 3.08.2001 r.
3.1.4. Ochrona przed powodzi

Na obszarze gminy Bolesaw najwiksze zagroenie powodziowe wystpuje w dolinach rzeki
Biaej i Sztolni Ponikowskiej. Rzeka Biaa na caej dugoci jest nieuregulowana i tworzy
liczne meandry i rozlewiska. Od wlotu kanau Dbrwka ma dugoci 4,6 km pynie przez
tereny bagienne, zalesione i uchodzi do rzeki Biaej Przemszy. Odpyw wody z odcinka rzeki
Biaej przy zabudowaniach wsi Laski jak rwnie z wpadajcej do niej wody Sztolni
Ponikowskiej jest utrudniony i moe powodowa podtopienia budynkw, szczeglnie w
czasie wikszych opadw. Przyczyn tego zjawiska jest wysoki poziom wody rzeki Biaa
poniej ujcia do kanau Dbrwka, spowodowany odprowadzaniem duych iloci wd
19
kopalnianych z ZGH Bolesaw korytem tego kanau. Dla ochrony przed powodzi
naleaoby wykona regulacje rzeki Biaej na odcinku 5 km, od ujcia do rzeki Biaej
Przemszy, celem znacznego obnienia poziomu wody i umoliwienia swobodnego spywu
wd z terenu wsi Laski oraz przeprowadzenie odmulenia koryta Sztolni Ponikowskiej.
Bieca konserwacja urzdze wodnych i prace zwizane z utrzymaniem dronoci ciekw
wodnych realizowane s przez administratorw poszczeglnych rzek i potokw, w tym
przypadku przez Maopolski Zarzd Melioracji i Urzdze Wodnych w Krakowie. MZMiUW
w Krakowie z uwagi na ograniczone rodki finansowe w roku 2004 planuje przeprowadzi
jedynie konserwacj rzeki Biaej na dugoci 0,6 km na odcinku powyej ujcia kanau
Dbrwka.
Moliwo wystpienia powodzi lokalnych wynika rwnie z nierwnomiernego osiadania
terenu i tworzenia si lokalnych zapadlisk spowodowanych eksploatacj grnicza..
Naley rwnie podkreli, e po zakoczeniu eksploatacji grniczej przez ZGH Bolesaw i
likwidacji kopal nastpi wypenienie wod podziemn wyrobisk grniczych. Spowoduje to
przywrcenie naturalnych stosunkw wodnych. Zmiany stosunkw wodnych spowoduj
moliwo wystpienia podmokoci, zalewisk i lokalnych podtopie. Przewiduje si, e na
obszarze gminy Bolesaw moe to obj tereny doliny rzeki Biaej, teren wzdu kanau
Dbrwka oraz niecki poeksploatacyjne wyrobiska Ujkw i kopalni Pomorzany w
obrbie zagroe wystpowania deformacji niecigych. Na tych terenach powinna by
ograniczona moliwo budowy nowych i rozbudowy istniejcych obiektw.
3.1.5. Cele i kierunki dziaa do roku 2015

Cele do osignicia do 2015 roku na terenie gminy Bolesaw sformuowano uwzgldniajc
dugofalowe cele okrelone w Polityce Ekologicznej Pastwa, Program zrwnowaonego
rozwoju i ochrony rodowiska wojewdztwa maopolskiego oraz Programu Ochrony
rodowiska dla Powiatu Olkuskiego.
Cel
Poprawa jakoci wd powierzchniowych
Zapewnienie ochrony wd podziemnych (gwnie GZWP) przed ich ilociow i
jakociow degradacj
Zapewnienie mieszkacom odpowiedniej jakoci wody pitnej
Optymalizacja zuycia wody na cele socjalno-bytowe i przemysowe
Efektywna ochrona przed powodz
Poprawa jakoci wd powierzchniowych

Dugofalowym celem polityki ekologicznej pastwa jest osignicie dobrego stanu
ekologicznego wd. Oznacza to, e wody powierzchniowe powinny pozostawa w stanie
uksztatowanym przez przyrod i jednoczenie, na wyznaczonych odcinkach lub akwenach,
by przydatne do: wykorzystania w zbiorowym zaopatrzeniu w wod do picia, celw
kpielowych, bytowania ryb ososiowatych albo karpiowatych.
W celu ochrony jakoci wd powierzchniowych zesp pod kierownictwem J. Motyki [23]
proponuje si nastpujce rozwizania:
20
pena ochron staych i okresowych ciekw wodnych, zbiornikw wodnych oraz

obiektw i urzdze hydrotechnicznych,
ochron zieleni brzegowej i terenw przylegych, w tym podmokych,
ochron przed trwaym zainwestowaniem terenw dawniej naturalnie podmokych, a
obecnie osuszonych wskutek drenau grniczego, a ktre powrc do pierwotnego stanu
po zlikwidowaniu kopal rud cynku i oowiu,
stosowanie urzdze sanitarnych bezpiecznych dla rodowiska wodnego i jego
przydatnoci wypoczynkowej przy zagospodarowaniu terenw rekreacji zwizanej z
wod,
inwestowanie na terenach zwizanych z wodami powierzchniowymi warunkowane
specjalistycznymi opracowaniami projektowymi,
wykorzystanie fizjograficznych warunkw terenowych dla rozwoju retencji wodnej
podnoszcej walory lokalnego mikroklimatu,
przeksztacenie istniejcego skadowiska odpadw komunalnych na zakad utylizacji,
stwarzajcy lepsze warunki w zakresie ochrony wd i powietrza.
Poprawa jakoci wd powierzchniowych uzyskana moe by poprzez: zmniejszenie iloci
ciekw komunalnych wprowadzanych do wd bez oczyszczania (budowa sieci
kanalizacyjnej), popraw jakoci oczyszczania ciekw, zmniejszenie emisji zanieczyszcze
przemysowych wprowadzanych do wd (w tym ze staww osadowych), sukcesywne
ograniczanie negatywnego wpywu ciekw deszczowych ( z terenw utwardzonych,
parkingw, drg) na wody.
Podstawowe wymagania w zakresie poprawy jakoci wd powierzchniowych zawarte s w
ustawie Prawo Wodne (ustawa ta uwzgldnia zapisy dyrektywy 2000/60/WE tzw. Ramowej
Dyrektywy Wodnej).
Najbardziej istotne, z punktu widzenia realizacji zaoonego celu, zapisy ustawy obejmuj:
nakaz aby wszystkie aglomeracje rozumiane jako skupiska ludnoci i przemysu
zostay wyposaone w systemy kanalizacji zbiorowej z oczyszczalniami ciekw
do koca 2015 roku,
wymg, podwyszonego usuwania biogenw tak, by w 2015 roku mona byo
osign ich redukcj o 75% w stosunku do zawartoci w ciekach
dopywajcych,
w przypadku rde przemysowych, szczeglny nacisk pooony jest na
ograniczenie zrzutu zanieczyszczonych wd przemysowych, ktre istotnie
wpywaj na stan jakoci wd.
Porzdkowanie gospodarki ciekowej w gminie Bolesaw realizowane bdzie zgodnie z

zadaniami okrelonymi w Wieloletnim planie rozwoju i modernizacji urzdze
kanalizacyjnych dla Gminy Bolesaw w latach 2004 2008, zatwierdzonym Uchwa Nr
X/97/2003 Rady Gminy Bolesaw z dnia 12 wrzenia 2003 roku.
W porzdkowaniu gospodarki ciekowej zakada si do 2008 roku budow sieci kanalizacji
sanitarnej dla poszczeglnych miejscowociach gminy oraz rozbudow oczyszczalni w
Laskach. Docelowo przewiduje si take budow oczyszczalni lub przepompowni ciekw w
Krzykawie nad Strug.
Zapewnienie ochrony wd podziemnych (gwnie GZWP) przed ich ilociow i jakociow

degradacj
Na caym terenie gminy Bolesaw znajduje si fragment Gwnego Zbiornika Wd
podziemnych (GZWP) nr 454 Olkusz-Zawiercie, obejmujcy wody podziemne w
wglanowych skaach rodkowego i dolnego triasu. W zachodniej czci gminy skay te
21
wychodz na powierzchnie tereniu lub s przykryte cienka pokryw utworw

czwartorzdowych i dlatego te tereny gminy musz by traktowane jako obszary najwyszej
ochrony, bd wysokiej ochrony. Program grupowego oczyszczania ciekw jest
rozwizaniem najlepiej chronicym jako wd podziemnych w zbiorniku (GZWP) nr 454
Olkusz-Zawiercie. W celu eliminacji zagroe wd podziemnych naley selektywnie dobiera
kierunki rozwoju gospodarczego a w szczeglnych przypadkach wymaga w peni
skutecznych rozwiza technicznych, wykluczajcych moliwo przedostania si
zanieczyszcze do ska wodononych.
Pastwowy Instytut Geologiczny opracowa w 1994r nastpujce rozwizania w celu
ochrony strefy ochronne zbiornika GZWP nr 454 Olkusz-Zawiercie:
- zakazuje si lokalizacji przedsiwzi mogcych znaczco oddziaywa na
rodowisko, a szczeglnych przypadkach dla podjcia decyzji konieczne jest
opracowania raportu oddziaywania inwestycji na rodowisko,
- zakazuje si wykonywania robot, ktre by mogy pogorszy przydatno wody dla
celw pitnych lub zmniejszy wydajno uj lub rde,
- zakazuje si niekontrolowanego gromadzenia ciekw i odpadw, rolniczego
wykorzystywania ciekw, uywania samolotw do zabiegw rolniczych oraz
zakadania cmentarzy i grzebania zwierzt. Ponadto nakazuje si uporzdkowanie
gospodarki wodno-ciekowej oraz zlikwidowanie niezorganizowanych skadowisk
odpadw komunalnych lub techniczne izolowanie zanieczyszcze, warunkowane
odpowiedni dokumentacj hydrogeologiczn oraz wynikami monitoringu jakoci
wd,
- wydawane zezwolenia wodno-prawne (gwnie dla uytkownikw przemysowych)
wymagaj weryfikacji pod katem ochrony zasobw wodnych i caego rodowiska
wodnego,
- nawoenie gruntw rolnych, metody ochrony rolin, struktura upraw i prowadzenie
produkcji zwierzcej, wymagaj zatwierdzania i realizacji specjalnego programu
opracowanego pod katem ochrony zasobw wodnych.
Zwikszenie skutecznoci ochrony wd podziemnych, szczeglnie gwnych zbiornikw tych
wd (GZWP) opiera si bdzie przede wszystkim na ograniczeniu infiltracji zanieczyszcze
z powierzchni ziemi do warstw wodononych oraz nadmiernej ich eksploatacji. Dla
osignicia tych celw niezbdne bdzie lepsze dostosowanie planowania przestrzennego i
lokalizacji inwestycji do potrzeb ochrony wd podziemnych.
W planach zagospodarowania przestrzennego powinny zosta uwzgldnione informacje
biece oraz prognozy dotyczce oddziaywania na rodowisko wodne projektowanej
zabudowy na terenie gminy. Sporzdzenie na ich podstawie projektw stref ochronnych
umoliwi kontrol nad procesami migracji zanieczyszcze i ograniczy degradacj wd.
W celu ochrony zasobw dyspozycyjnych wd niezbdne jest okrelenie wielkoci zasobw,
ich kontrola oraz weryfikacja pozwole wodnoprawnych.
Dla waciwej eksploatacji zbiornikw wd podziemnych konieczna jest weryfikacja i
ucilenie dokumentacji hydrogeologicznych dla GZWP na obszarze wojewdztwa wraz z
korekt granic i opracowaniem zasad ochrony. Do kierunkw dziaa w tym zakresie nalee
bdzie:
Przestrzeganie zasad poboru wd podziemnych zgodnie z zasobami
dyspozycyjnymi,
Wdraanie projektw stref ochronnych uj wody i GZWP na podstawie
dokumentacji hydrogeologicznych,
22
Wprowadzenie ogranicze w zagospodarowaniu obszarw alimentacji GZWP

poprzez odpowiednie zapisy w planach zagospodarowania przestrzennego,
Poczenie budowy systemw podczyszczajcych cieki deszczowe z budow i
modernizacj drg o najwikszym nateniu ruchu samochodowego,
Kontrola wpywu rde zanieczyszcze na jako wd podziemnych na
podstawie wynikw bada monitoringu regionalnego i lokalnego
Realizacja ww dziaa dla gminy obejmowa powinna:

Kontrole prawidowoci usuwania ciekw z terenw nie objtych kanalizacj
sanitarn
Ewidencj przydomowych oczyszczalni ciekw i zbiornikw bezodpywowych
(szamb).
Zapewnienie mieszkacom odpowiedniej jakoci wody pitnej

Obecnie ludno gminy zaopatrywana jest w wod ze Stacji Uzdatniania Wody w Olkuszu,
ktra bazuje na wodzie doowej z kopalni Olkusz-Pomorzany. Do celowo, po zakoczeniu
eksploatacji rud cynku i oowiu, niezbdne jest zapewnienie mieszkacom odpowiedniej
jakoci wody pitnej. Wymaga to zmiany w dotychczasowej strukturze dostaw wody oraz
modernizacji istniejcej stacji uzdatniania wody i sieci wodocigowej.
Cz istniejcej sieci wodocigowej (8 km sieci rozdzielczej i 7 km przyczy) wymaga
wymiany ze wzgldu na zy stan techniczny powodujcy m.in. pogorszenie jakoci wody
pitnej na przesyle. Plan rozwoju sieci wodocigowej i kanalizacji okrela Wieloletni plan
rozwoju i modernizacji urzdze wodocigowych i urzdze kanalizacyjnych dla gmin:
Bukowno, Bolesaw, Klucze i Olkusz w latach 2003 2008 (z pn. zmianami) zatwierdzony
Uchwaa Nr XXIX/335/2004 Rady Miejskiej w Olkuszu z dnia 8 wrzenia 2004 r. Do
podstawowych kierunkw dziaa nalee bdzie:
o modernizacja sieci wodocigowej ze szczeglnym uwzgldnieniem odcinkw
o najgorszym stanie technicznym w rejonach planowanej budowy i
przebudowy systemw kanalizacyjnych
o zabezpieczenie cigoci dostaw wody pitnej dla mieszkacw po zakoczeniu
eksploatacji rud cynku i oowiu w ZGH Bolesaw.
Optymalizacja zuycia wody na cele socjalno-bytowe i przemysowe

Racjonalizacja wykorzystania wody w dziaalnoci przemysowej, usugowej i bytowaniu
ludzi jest dziaaniem niezbdnym z uwagi na zmniejszajce si zasoby wd dobrej jakoci
oraz rosnce koszty ich pozyskania. Dla realizacji powyszego celu zalecane jest:
Utrzymanie korzystnej tendencji w zakresie oszczdnego gospodarowania wod
w sektorze komunalnym, przemysowym i usugowym (zmniejszanie
jednostkowego zuycia bez pogarszania standardu ycia ludnoci i perspektyw
rozwojowych gospodarki).
Wykorzystanie zasobw wd podziemnych gwnie do zaopatrzenia ludnoci w
dobr wod do picia, a w nastpnej kolejnoci na potrzeby przemysu
spoywczego.
Intensyfikacja wprowadzania zamknitych obiegw wodnych w przemyle oraz
wtrne wykorzystanie mniej zanieczyszczonych ciekw.
Ograniczanie strat wody w sieci wodocigowej.
23
Powysze zalecenia wynikaj z zapisw ustawy Prawo Wodne oraz Polityki Ekologicznej
Pastwa.
Do dziaa podejmowanych przez gmin nalee bdzie - prowadzenie dziaalnoci
edukacyjnej propagujcej racjonalne wykorzystanie wody przez mieszkacw.
Efektywna ochrona przed powodzi

Obowizek ochrony przed powodzi i susz ciy na organach administracji rzdowej i
samorzdowej. Ochron przed powodzi i susz realizuje si w szczeglnoci przez:
zachowanie i tworzenie systemw retencji wd
sprawne funkcjonowanie systemu ostrzegania przed niebezpiecznymi
zjawiskami zachodzcymi w atmosferze i hydrosferze
ksztatowanie waciwego zagospodarowania przestrzennego dolin rzecznych i
terenw zalewowych
budowanie oraz utrzymywanie waw przeciwpowodziowych
utrzymywanie dronoci ciekw wodnych.
Gmina powinna kontynuowa wspprac z Maopolskim Zarzd Melioracji i Urzdze

Wodnych w Krakowie (MZMiUW) oraz wspdziaa przy opracowaniu programu ochrony
przed powodzi z RZGW Gliwice.
Ochronie przed powodzi suy identyfikacja i ujcie w planach zagospodarowania
przestrzennego gminy terenw zagroonych wystpowaniem powodzi. Na tych terenach
powinna by ograniczona moliwo budowy nowych i rozbudowy istniejcych obiektw.
Z uwagi na planowan likwidacj eksploatacji grnicz prowadzon przez ZGH Bolesaw
powinna by przeprowadzona, w konsultacji z zakadami, weryfikacja terenw zalewowych
wraz z okreleniem niezbdnych potrzeb w zakresie ochrony przeciwpowodziowej (budowa
waw przeciwpowodziowych).
Kierunki dziaa
Systematyczna kontrola stanu zabezpiecze przeciwpowodziowych (way
przeciwpowodziowe, zbiornik retencyjny) wraz z wytypowaniem odcinkw do
rekonstrukcji i modernizacji.
Utrzymywania dronoci ciekw wodnych.
Bieca konserwacja i modernizacja urzdze wodnych i zabezpiecze
przeciwpowodziowych.
Weryfikacja obszarw zalewowych oraz wprowadzenie odpowiednich zapisw do
planw zagospodarowania przestrzennego.
Ustalenie potrzeb w zakresie budowy nowych odcinkw obwaowa.
Wspudzia w weryfikacji i wdraanie programu maej retencji.
24
3.1.6. Zadania przewidywane do realizacji

Komponent: OCHRONA WD POWIERZCHNIOWYCH I PODZIEMNYCH
Zadania wasne Gminy Koszty tys. z. Terminy realizacji Jednostka realizujca rdo finansowania
Budowa kanalizacji sanitarnej zadanie II,
1 122,10 2004 Gmina
Bolesaw-Dbrwka Fundusze ochrony rodowiska
Rozbudowa oczyszczalni ciekw w
rodki wasne
miejscowoci Laski zadania I etap II. Roboty
750,00 2005 Gmina fundusze strukturalne
montaowo-technologiczne (do wydajnoci 633
m3/d)
Wystpienie do WIO i ewentualnie do Starostwa
o kontrol wpywu zanieczyszcze ze
zrekultywowanego skadowiska odpadw - 2005 Gmina, powiat Fundusze ochrony rodowiska
komunalnych gminy Bukowno (rejon odkrywki
Ujkw) na jako wd podziemnych.
Budowa kanalizacji sanitarnej zadanie II etap II: rodki wasne
miejscowoci Hutki, Bolesaw-Cegielnia oraz 5 300,00 2007-2008 Gmina fundusze strukturalne
Bolesaw-Dbrwka Fundusze ochrony rodowiska
Budowa kanalizacji sanitarnej zadanie II etap rodki wasne
III: miejscowoci: Ujkw Nowy, Maobdz- 2 800,00 2007-2008 Gmina fundusze strukturalne
Pniaki-azy Fundusze ochrony rodowiska
Budowa kanalizacji sanitarnej zadanie II etap
IV: miejscowoci Bolesaw ul. Gwna oraz rejon
ulicy Laskowskiej, Wyzwolenia i Pleciskiej
rodki wasne
Budowa kanalizacji sanitarnej zadanie II etap V: 9 200,00 2004-2006 Gmina
fundusze strukturalne
miejscowoci Bolesaw od Urzdu Gminy na
wschd wraz z dzielnic Dbrwka oraz ulicy w
Parkowej i Ujkowie Starym.
Wykonanie kanalizacji sanitarnej dla Gm. rodki wasne
12 470,6 2002-2008 Gmina
Bolesaw- wykonanie kolektorw sanitarnych
Modernizacja sieci wodocigowej w Podlipiu
188,5 2004 PWiK PWiK
miejscowoci Bolesaw-
Modernizacja sieci wodocigowej w Podlipiu 609,0 2004-2005 PWiK
Modernizacja sieci wodocigowej Podlipie
142,5 2007 PWiK PWiK, rodki WFO
Midzygrze
Modernizacja sieci wodocigowej w ul. 155,5 2006 PWiK PWiK
25
Cegielskiej Kol. Ujkw Nowy

Modernizacja siecie wodocigowej w ul.
42,3 2008 PWiK PWiK
Kluczewskiej w miecie Bolesaw
Modernizacja sieci wodocigowej ul. Nullo w
218,6 2008 PWiK
Krzykawce
Biece konserwacja i czyszczenie roww
20 2004 - 2005 Gmina Budet Gminy
odwadniajcych
Zadania wasne Gminy poza inwestycyjne
Ewidencja przydomowych oczyszczalni i
2004-2007 Gmina
zbiornikw bezodpywowych
Kontrola prawidowoci usuwania ciekw z
2004 -2007 Gmina
terenw nie objtych kanalizacja sanitarna
Rozpowszechnianie informacji w zakresie
moliwoci oszczdzania wody (w ramach zada 2004 -2007 Gmina
eudukacyjnych)
Zadania koordynowane Gminy Koszty tys. z. Terminy realizacji Jednostka realizujca rdo finansowania
Kompleksowa ochrona wd i ziemi w obrbie ZHG Bolesaw S.A.
WFO
terenw powiatu olkuskiego po zakoczeniu Brak danych Brak danych Gminy Powiatu
NFO
eksploatacji kopal rud cynku i oowiu.
Wczenie ciekw aktualnie oczyszczanych w
zakadowej oczyszczalni ciekw socjalno-
ZHG Bolesaw S.A.
bytowych zlokalizowanej przy szybie WFO
100 2005-2010
Dbrwka (rejon kopalni Pomorzan) do NFO
gminnej sieci kanalizacyjnej oczyszczalni w
Laskach
26
3.2. Powietrze atmosferyczne
3.2.1. Stan aktualny

Ochrona powietrza polega na zapewnieniu jak najlepszej jego jakoci, w szczeglnoci przez:
1) utrzymanie poziomw substancji w powietrzu poniej dopuszczalnych dla nich
poziomw lub co najmniej na tych poziomach,
2) zmniejszanie poziomw substancji w powietrzu co najmniej do
dopuszczalnych, gdy nie s one dotrzymane.
Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami jest wanym zagadnieniem w dziedzinie

ochrony rodowiska. Wynika to z faktu, i zanieczyszczenia powietrza oddziauj
bezporednio na zdrowie czowieka, organizmy ywe, rolinno, wody, gleby a take
budowle i zabytki. S to zanieczyszczenia, ktre atwo przenosz si nawet na znaczne
odlegoci, oddziaywaj na zmiany klimatu i wywouj niekorzystne procesy w ochronnej
warstwie ozonowej.
Oglne zasady ochrony powietrza wprowadza Ustawa Prawo Ochrony rodowiska. Zgodnie
z t ustaw ocen jakoci powietrza dokonuje si w strefach, a stref stanowi:
- miasta i aglomeracje o liczbie mieszkacw wikszej ni 250 ty.
- obszar powiatu nie wchodzcy w skad aglomeracji.
Zgodnie z Rozporzdzeniem Ministra rodowiska z dnia 6 czerwca 2002 r. w sprawie oceny
poziomw substancji w powietrzu (Dz. U nr 87, poz. 798) oraz z dnia 6 czerwca 2002 r. w
sprawie dopuszczalnych poziomw niektrych substancji w powietrzu oraz marginesw
tolerancji dla dopuszczalnych poziomw niektrych substancji (Dz. U. nr 87, poz 796) oceny
klasyfikacji stref naley dokonywa uwzgldniajc poziomy ste siedmiu substancji:
- benzenu,
- dwutlenku azotu i tlenku azotu (suma NO i NO2 przeliczona na NO2),
- dwutlenku siarki,
- oowiu,
- ozonu,
- pyu zawieszonego PM-10,
- tlenku wgla.
W 2002 r. dla wojewdztwa maopolskiego zostaa opracowana przez Wojewdzki
Inspektorat Ochrony rodowiska wstpna ocena jakoci powietrza. Zgodnie z t ocen
powiat Olkuski, do ktrego naley gmina Bolesaw, zosta zakwalifikowany:
- ze wzgldu na ochron zdrowia do stref klasy C (przekraczany jest dopuszczalny
poziom wraz z marginesem tolerancji dla pyu PM10),
- ze wzgldu na ochron rolin do stref klasy A.
Oznacza to, e dla Powiatu Olkuskiego konieczne jest opracowanie programu ochrony
powietrza.
Na terenie gminy Bolesaw nie ma stacji pomiarowych zanieczyszcze powietrza. Najblisze,
wchodzce w skad regionalnego systemu monitoringu prowadzonego przez Wojewdzki
Inspektorat Ochrony rodowiska, zlokalizowane s w Olkuszu i Trzyciu. W Olkuszu
znajduje si take stacja Wojewdzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej. W stacjach
tych prowadzi si pomiary ste dwutlenku siarki, tlenkw azotu oraz pyu.
Z prowadzonych obserwacji wynika, i na terenie Powiatu Olkuskiego stenia
podstawowych zanieczyszcze gazowych i pyowych nale do jednych z najwikszych w
wojewdztwie maopolskim. Zauwaalne s te rnice ste w sezonie letnim i zimowym.
27
3.2.2. rda zanieczyszcze powietrza

rdami zanieczyszcze powietrza s:
- rda energetyczne i przemysowe,
- niska emisja,
- emisja niezorganizowana,
- komunikacyjne rda zanieczyszcze.
Emisja przemysowa
Zakadami emitujcymi zanieczyszczenia do powietrza na terenie Gminy, posiadajcymi
aktualne decyzj o dopuszczalnych wielkociach emisji do atmosfery s:
Zakady Grniczo-Hutnicze Bolesaw S.A. (decyzja Wojewody Maopolskiego nr

R.III.L.K 6610-1-29-03 z dnia 10.12.2003 r.).
Zakad posiada pozwolenie na wprowadzanie do powietrza nastpujcych rodzajw i iloci
zanieczyszcze, cznie dla wszystkich emitorw i rde emisji:
- dwutlenek siarki 484,400 Mg/rok
- kwas siarkowy 89,120 Mg/rok
- kwas krezolowy 0,016 Mg/rok
- dwutlenek azotu 0,056 Mg/rok
- tlenek wgla 0,070 Mg/rok
- py zawieszony 3,216 Mg/rok
- ow 0,0241 Mg/rok
- cynk 2,308 Mg/rok
- kadm 0,0031 Mg/rok
- mangan 0,0031 Mg/rok
- elazo 0,0837 Mg/rok
Firma Boltherm Sp. z o. o. (decyzja Starosty Olkuskiego nr WS 7644-12/2002 z dnia
31.10.2002 r.).
Kotownia Dbrwka naleca do firmy Boltherm Sp. z o. o., jest kotowni grzewczo
technologiczn wyposaon w dwa koty WR 2,5 o mocy cieplnej 2,9 MW kady. Kotownia
wytwarza ciepo dla potrzeb centralnego ogrzewania i ciepej wody uytkowej dla Kopali
Pomorzany nalecej do ZGH Bolesaw. Kotownia wprowadza do powietrza
atmosferycznego zanieczyszczenia pyowe i gazowe, w iloci:
- py ogem 27,540 Mg/rok
- py PM 10 13,357 Mg/rok
- sadza 0,918 Mg/rok
- benzo-a-piren 8,640 kg/rok
Zakad Produkcyjno Usugowy TEPOL (decyzja Starosty Olkuskiego nr WS 7644-
3/2002 z dnia 15.03.2002).
Zakad prowadzi dziaalno usugow w zakresie nakadania powok izolacyjnych
politetrafluoroetylenowych (PTFE) na elementy metalowe. rda i iloci w [Mg/rok]
wprowadzanych do powietrza zanieczyszcze pokazuje tabela 3.2.1.
28
Tabela 3.2.1. rda i iloci wprowadzanych do powietrza zanieczyszcze w [Mg/rok]

Kabina natryskowa do Piec tunelowy do Piec komorowy do
nakadania powoki z wypalania naoonych wypalania naoonych
PTFE powok powok
Py ogem 0,0053
Wgl. alifatyczne 0,0014 0,0014
Fluor 0,0014 0,0014
Tlenek wgla 0,0006 0,0006
Wytwrnia Mas Bitumicznych (decyzja Starosty Olkuskiego nr WS 7644-7/2001 z dnia

23.04.2001).
Zakad posiada pozwolenie na wprowadzanie do powietrza nastpujcych rodzajw i iloci
zanieczyszcze, cznie dla caego obiektu:
INCAST Sp. z o. o. (decyzja Starosty Olkuskiego nr WS 7644-1/2002 z dnia 05.02.2002).
Zakad prowadzi dziaalno produkcyjn w zakresie odlewania piaskowego wyrobw
eliwnych. Posiada pozwolenie na wprowadzanie do powietrza nastpujcych rodzajw i
iloci zanieczyszcze, cznie dla caego obiektu:
- w tym PM 10 0,780 Mg/rok
Wymienione Zakady wprowadzaj do powietrza atmosferycznego zanieczyszczenia pyowe i

gazowe, niepowodujce przekrocze dopuszczalnych norm ste w powietrzu
atmosferycznym.
Niska emisja
Podstawow cz zanieczyszcze powietrza atmosferycznego Gminy Bolesaw, wiksz ni
rda energetyczne i przemysowe, stanowi zanieczyszczenia emitowane podczas spalania
paliw dla celw grzewczych i bytowych w gospodarstwach domowych. Pomimo penej
dostpnoci odbiorcw do gazu sieciowego, jedynie okoo 17 % gospodarstw wykorzystuje
gaz do ogrzewania pomieszcze a okoo 27% do celw bytowo gospodarczych jak
przygotowanie posikw i ciepej wody uytkowej. Najwikszy udzia w strukturze zuycia
nonikw ciepa stanowi wgiel kamienny (78%), ktry spalany jest w paleniskach
domowych cigle ze zbyt ma sprawnoci a niskie kominy (poniej 40 metrw), s
znacznymi rdami zanieczyszczenia powietrza, okrelanego mianem niskiej emisji.
Promowaniem dziaa prywatnych wacicieli mieszka w kierunku likwidacji niskiej
emisji powinna by modernizacja systemu ogrzewania budynkw mieszkalnych oraz
wymiana starych, wglowych piecw na urzdzenia nowej generacji dofinansowywana ze
rodkw Gminnego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej.
Emisja niezorganizowana
Emisja niezorganizowana to emisja zanieczyszcze do powietrza z obiektw
powierzchniowych czyli np.: z hady, wysypiska, oczyszczalni ciekw. Mona do niej
zaliczy take emisj zanieczyszcze wprowadzanych do powietrza bez porednictwa
29
przeznaczonych do tego celu rodkw technicznych np. spawanie czy lakierowanie

wykonywane poza obrbem warsztatu czy spalanie na powierzchni ziemi jak wypalanie traw.
W gminnie Bolesaw zlokalizowane s stawy osadowe skadowisko odpadw
poflotacyjnych Zakadw Grniczo Hutniczych Bolesaw S.A. Skadowisko skada si z
zespou piciu staww nadpoziomowych o powierzchni ok. 109,5 ha. W okresie silnych
wiatrw jednym ze rde zanieczyszcze rodowiska ze strony skadowanych odpadw jest
emisja pyw. Dla skadowiska w 2003 roku sporzdzono przegld ekologiczny, opracowano
instrukcj eksploatacji oraz projekt rekultywacji. Na skadowisku znajduje si punkt
pomiarowy jakoci powietrza. W celu ograniczenia zanieczyszczenia powietrza oraz
rozwiewania odpadw z kompleksu staww osadowych w decyzji Wojewody Maopolskiego
R.II.MW.6614/52/03 ustalono dla ZGH Bolesaw obowizek prowadzenia nastpujcych
dziaa:
- stabilizacji mechanicznej obwaowa, obejmujcej zraszanie i utwardzanie,
- stabilizacji biologicznej, obejmujcej przykrywanie odpadw warstwa umoliwiajc
porost rolinnoci, a take uprawianie odpowiedniej rolinnoci trawiastej ze
zraszaniem wod oraz stosowaniem hydroobsiewu i zraszaniem wod nadosadow,
- sukcesywnego zazieleniania wierzchowin i zboczy staww, na ktrych zakoczono
eksploatacj, a po uzyskaniu odpowiednio trwaego porostu rolinnego, podjcia
prby zakrzewienia terenu, z uwzgldnieniem starannego doboru rolin moliwych do
zastosowania w tych warunkach,
- zraszania na bieco wszystkich obsianych traw zrekultywowanych powierzchni
staww, a do otrzymania trwaego porostu traw, oraz nadzorowania trwaoci
uzyskanego porostu rolinnego i w razie potrzeby pozostawienia moliwoci
okresowego zraszania.
Emisja komunikacyjna
Charakterystycznymi cechami emisji komunikacyjnej s:
stosunkowo due stenie tlenku wgla, tlenkw azotu i wglowodorw lotnych,
koncentracja zanieczyszcze wzdu drg,
nierwnomierno w okresach dobowych i sezonowych zwizana ze zmianami
natenia ruchu.
Na wielko tej emisji maj wpyw:
stan jezdni,
konstrukcja i stan techniczny silnikw pojazdw, warunki pracy silnikw,
rodzaj paliwa,
pynno ruchu.
Gwatowny rozwj motoryzacji spowodowa znaczny wzrost natenia ruchu drogowego.
Podstawowym systemem transportowym przewozw pasaerskich w Gminie jest
komunikacja samochodowa indywidualna oraz ukad linii autobusowych. Istnieje jednak
potrzeba stworzenia bardziej dogodnych pocze komunikacyjnych dla mieszkacw gminy
poprzez budow odcinkw drogi gminnej, budow ulic dojazdowych oraz modernizacje
istniejcych ulic.
czna dugo drg publicznych w obrbie Gminy wynosi okoo 100 km. Wg klasyfikacji
administracyjnej dziel si na:
1. Krajowe 8,7 km
2. Wojewdzkie -
3. Powiatowe 38,1 km
30
4. Gminne 26,2 km
5. Nie sklasyfikowane 27,5 km
Gwny potok ruchu wystpuje na drodze krajowej nr 94. Wg pomiaru generalnego,

przeprowadzonego w 2000 r., obcienie ruchem byo nastpujce:
- na odcinku od Olkusza do wza na przeciciu z drog w kierunku Chrzanowa
19216 poj.rzecz./dob,
- na odcinku od wza w kierunku Sawkowa 16374 poj.rzecz./dob.
Due natenie ruchu na tej drodze pociga za sob wysoki poziom emisji spalin.
3.2.3. Cele i kierunki dziaa

Cel
Poprawa jakoci powietrza atmosferycznego
Kierunki dziaa
Podnoszenie efektywnoci odpylania w istniejacych obiektach przemysowych.
Utrzymanie systemw zraszania i nanoszenia materiaw ograniczajcych emisj na
istniejcym kompleksie staww osadw poflotacyjnych.
Prowadzenie systematycznej kontroli podmiotw gospodarczych emitujcych
zanieczyszczenia do powietrza na terenie Gminy.
Utrzymywanie drg w dobrym stanie technicznym, budowa odcinkw drogi gminnej,
budowa ulic dojazdowych oraz modernizacja ulic istniejcych.
Zastpowanie wgla bardziej ekologicznymi nonikami energii, wymiana starych
wyeksploatowanych kotw wglowych na nowoczesne, wysokosprawne, posiadajce
atest przyjaznych dla rodowiska.
Termomodernizacja budynkw

Komponent: Powietrze
Terminy Koszty Jednostka
Zadania wasne Gminy rdo finansowania
realizacji tys. z. realizujca
Termomodernizacja budynkw 2005 - 2007 PFOiGW
12 Gmina
stanowicych mienie komunalne Budet Gminy
Zadania koordynowane Gminy rdo finansowania
Ograniczenie emisji 2005 - 2007
ZGH
niezorganizowanej na stawach b.d. rodki wasne
Bolesaw
osadw poflotacyjnych
Ograniczenie niskiej emisji poprzez 2005 - 2007 GFOiGW
modernizacj i eliminacj palenisk PFOiGW
b.d. Waciciele
domowych opalanych wglem lub rodki Wasne
koksem Mieszkacw
Polepszanie stanu i rozbudowa 2005 - 2007 Zarzdcy Budety zarzdcw drg
b.d.
infrastruktury drogowej drg rodki pomocowe
31
3.3. Haas
Haas okrela si jako: wszystkie niepodane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe
drgania mechaniczne orodka sprystego oddziaywujce za porednictwem powietrza na
organizm ludzki (w tym na organ suchu i inne zmysy jak i inne elementy organizmu
czowieka).
Haas uwaany jest za jeden z czynnikw zanieczyszczajcych rodowisko. W zwizku z
rozwojem komunikacji, uprzemysowieniem i postpujc urbanizacj Gminy stanowi on
du uciliwo dla czowieka. Moe powodowa czciow lub cakowit utrat suchu.
Ponadto bywa przyczyn nadcinienia, zaburze nerwowych, zaburze w ukadzie kostno-
naczyniowy, wywouje zmczenie, ze samopoczucie, utrudnia wypoczynek.
Ze wzgldu na rodowisko oraz rdo generujce, haas dzielimy na:

- komunikacyjny generowany jest przez ruch drogowy, kolejowy i lotniczy,
- przemysowy generowany jest przez zakady przemysowe lub poszczeglne
maszyny i urzdzenia zlokalizowane na ich terenie,
- komunalny generowany jest:
wewntrz budynkw mieszkalnych przez wzy cieplne, kotownie, stacje
transformatorowe, instalacje wodno-kanalizacyjne, windy, dwigi, zsypy mieci,
przez rda znajdujce si w rodowisku zewntrznym: sklepy, restauracje,
dyskoteki, sygnay instalacji alarmowych, handlowych punktw obwonych oraz
sygnay dwikowe pojazdw uprzywilejowanych itd.
3.3.1. rda haasu

Haas przemysowy
Uciliwo haasu przemysowego zaley od:
- iloci rde powstawania,
- czasu pracy tych urzdze/zakadw,
- stopnia wytumienia,
- wartoci normatywnej dopuszczalnego poziomu haasu na danym terenie.
Na haas przemysowy skadaj si wszelkie rda dwiku znajdujce si na terenie
zakadu. Rozrniamy:
- haas punktowy rda haasu znajduj si na zewntrz budynkw, s to np.
wentylatory, sprarki i inne urzdzenia umieszczone na otwartej przestrzeni,
- haas wtrny rda haasu znajduj si wewntrz budynkw (np. produkcyjnych),
gdzie haas emitowany przez maszyny i urzdzenia dostaje si do rodowiska przez
ciany, strop, drzwi i okna,
- haas dodatkowy rda haasu znajduj si na zewntrz budynkw i s
spowodowane przez obsug transportow zakadw (transport koowy) oraz prace
dorywcze wykonywane poza budynkami zakadw (np. remonty).
rdem relatywnie najwikszego lokalnego haasu przemysowego na terenie gminy
Bolesaw s szyby grnicze ZGH Bolesaw. Jednake ich pooenie (w otoczeniu lasw) a
take kocowy etap ich eksploatacji, nie uzasadniaj podejmowania specjalnych rodkw
ochronnych w obrbie tych obiektw.
Haas drogowy
32
Pod pojciem haasu drogowego rozumie si haas pochodzcy od rodkw transportu

poruszajcych si po wszelkiego rodzaju drogach nie bdcych drogami kolejowymi w tym
po torach tramwajowych. Jest to haas typu liniowego.
Stay wzrost iloci pojazdw oraz natenia ruchu komunikacyjnego spowodowa, e
zagroenie haasem komunikacyjnym jest coraz wiksze.
Poziomy dwiku komunikacji drogowej s wysokie i wynosz nawet 75-90 dB przy
progowych nateniach haasu w rodowisku, w otoczeniu budynkw mieszkalnych od 67 dB
w porze nocnej do 75 dB w porze dziennej.
Podstawowym systemem transportowym przewozw pasaerskich w Gminie jest
komunikacja autobusowa midzygminna, komunikacja PKS a ponadto Gmina obsugiwana
jest liniami autobusowymi DPJ, co zapewnia w miar dobre powizania zewntrzne i
wewntrzne.
czna dugo drg publicznych w obrbie Gminy wynosi okoo 100 km, a gwny potok
ruchu wystpuje na drodze krajowej DK 94.
Na stopie zagroenia haasem komunikacyjnym wpywa przede wszystkim stan techniczny
drg. Konieczne bdzie zatem przeprowadzenie remontw odcinkw drg o najbardziej
zdewastowanej nawierzchni.
W 1997 roku na zlecenie Gminy zostaa wykonana przez Gwny Instytut Grnictwa praca
pt.: Okrelenie stopnia uciliwoci dla rodowiska zanieczyszcze powietrza i haasu
ulicznego w miejscowociach Krek i Bolesaw. Badania przeprowadzono kilkakrotnie w
dniach roboczych o rnych porach doby, w czterech ustalonych przez zleceniodawc
punktach pomiarowych.
Kontynuacja bada klimatu akustycznego w najbardziej naraonych na haas punktach
pozwoli na podjcie dziaa prowadzcych do zmniejszenia jego uciliwoci. Do dziaa
takich naley wczy budow ekranw akustycznych, pasm zieleni i kurtyn w obszarach
zabudowanych a take modernizacja budynkw mieszkalnych i budynkw uytecznoci
publicznej pod ktem zabezpiecze akustycznych (gwnie monta okien
dwikoszczelnych).

Cel
Zmniejszenie uciliwoci haasu dla mieszkacw i rodowiska Gminy Bolesaw
poprzez obnienie natenia do poziomu obowizujcych standardw
Dla zrealizowania celu w zakresie zmniejszenia uciliwoci haasu w latach 2004-2006

niezbdne bdzie podjcie nastpujcych dziaa:
Opracowanie programw edukacyjnych uwiadamiajcych problemy ochrony przed
haasem i rozpoczcie akcji edukacyjnej i informacyjnej spoeczestwa,
Wprowadzenie, w przypadku posiadania danych, zapisu do planu zagospodarowania
przestrzennego odnonie ochrony przed haasem - wyznaczenie stref ograniczonego
uytkowania wok drg, gdzie przekraczany jest rwnowany poziom haasu wynoszcy
55 dB w porze nocnej.
Dziaania po roku 2007 w zakresie poprawy klimatu akustycznego na terenie Gminy
Bolesaw to:
1. Inwentaryzacja stanu zagroenia haasem na terenie Gminy,
33
2.Minimalizacja emisji haasu komunikacyjnego poprzez planowe remonty i

modernizacj drg,
3. Ograniczenie haasu na obszarach wok terenw przemysowych oraz gwnych
drg do poziomu rwnowanego nieprzekraczajcego 55 dB (do koca 2010 roku),
4. Kontynuacja programu edukacyjnego i kampanii informacyjnej odnonie ochrony
przed haasem,
5. Sukcesywna eliminacja z uycia urzdze, maszyn i rodkw transportu, ktrych
haaliwo nie odpowiada standardom Unii Europejskiej.
Kierunki dziaa
Prowadzenie monitoringu haasu drogowego w miejscach potencjalnego wystpowania
najwikszych uciliwoci akustycznych,
Opracowanie i wdroenie systemu informowania spoeczestwa o stanie klimatu
akustycznego i trendach jego zmian w oparciu o najnowsze techniki informatyczne i
multimedialne,
Wprowadzanie, w przypadku posiadania danych, do miejscowych planw
zagospodarowania przestrzennego zapisw powiconych ochronie przez haasem, z
wyznaczeniem stref ograniczonego uytkowania wszdzie tam gdzie przekraczany jest
rwnowany poziom haasu wynoszcy 55 dB w porze nocnej,

Komponent: Haas
Wprowadzenie, w przypadku
posiadania danych, zapisu do planu
zagospodarowania przestrzennego
odnonie ochrony przed haasem -
wyznaczenie stref ograniczonego 2004 - 2007 10 Gmina Budet Gminy
uytkowania wok drg, gdzie
przekraczany jest rwnowany
poziom haasu wynoszcy 55 dB w
porze nocnej
Budowa ekranw akustycznych przy rodki Wasne
Brak
drodze krajowej DK - 94 2005 -2007 Zarzdcy Drg Fundusze Ochrony
danych
rodowiska
Sukcesywna eliminacja z uycia
urzdze, maszyn i rodkw
brak
transportu, ktrych haaliwo nie 2004 - 2007 Przedsibiorcy rodki Wasne
danych
odpowiada standardom Unii
Europejskiej
34
3.4. Promieniowanie elektromagnetyczne

Promieniowaniem elektromagnetycznym (niejonizujcym) nazywamy takie promieniowanie,
ktre nie powoduje procesu jonizacji w ciaach, na ktre oddziauje. Promieniowanie to jest
zwizane ze zmianami pola elektromagnetycznego wytwarzanego przez liczne rda
zarwno energetyczne jak i radiokomunikacyjne. Zaliczamy do nich m.in. urzdzenia
nadawcze (radio-telewizyjne, telekomunikacyjne, radiolokacyjne itp.), urzdzenia
przemysowe oraz linie i stacje elektroenergetyczne.
Kada zmiana pola elektromagnetycznego wzbudza we wszystkich istotach ywych
(zwierzta, czowiek) przepyw prdw elektrycznych. Ma to zasadnicze znaczenie dla
organizmu czowieka, w ciele ktrego, wystpuj w sposb naturalny prdy zwizane z
funkcjonowaniem m.in. serca czy mzgu. Kade zakcenie prdw organicznych,
szczeglnie przez duszy czas, moe prowadzi do zaburze pracy ukadu krenia czy
mzgu.
Wpyw pola elektromagnetycznego na organizmy ywe jest znany i niekwestionowany od lat,
a jego efekty s cile zwizane z czstotliwoci. W zakresie maych i rednich
czstotliwoci pola elektromagnetycznego pojawiaj si tzw. efekty nietermiczne. W miar
wzrostu czstotliwoci absorpcja energii elektromagnetycznej przez ciao czowieka ronie i
pojawia si efekt termiczny w postaci lokalnego nagrzewania lub globalnego wzrostu
temperatury ciaa. Na wiecie wci prowadzone s badania nt. wpywu promieniowania
elektromagnetycznego na powstawanie nowotworw u czowieka.
Absorpcja pl elekromagnetycznych dotyczy caego rodowiska fauny, flory, powietrza wody,
jednake celem nadrzdnym staje si ochrona zdrowia czowieka poprzez odpowiedni
lokalizacj urzdze emitujcych pola elektromagnetyczne oraz budow systemu monitoringu
promieniowania elektromagnetycznego.
3.4.1. Regulacje prawne

Ochrona rodowiska przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizujcym w Polsce
realizowana jest w oparciu o nastpujce akty prawne:
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. 2001, nr 62, poz.
627 z pniejszymi zmianami)
Rozporzdzenie Ministra rodowiska z dnia 30 padziernika 2003 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposobw
sprawdzania dotrzymania tych poziomw (Dz. U. 2003, Nr 192, poz. 1883).
Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunkw
technicznych, jakim powinny odpowiada budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2002, nr 75,
poz. 690 z pniejszymi zmianami).
Rozporzdzenie Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003r. w sprawie szczegowego
zakresu i formy projektu budowlanego(Dz.U. 2003, nr 120 poz. 1133).
Wg Art. 121 prawa ochrony rodowiska ochrona przed polami elektromagnetycznymi polega
na zapewnieniu jak najlepszego stanu rodowiska poprzez utrzymanie poziomw pl
elektromagnetycznych poniej poziomw dopuszczalnych lub co najmniej na tych poziomach
albo przez zmniejszenie poziomw tych pl do wartoci dopuszczalnych, w przypadku ich
przekroczenia.
Dopuszczalne poziomy pl elektromagnetycznych w rodowisku oraz sposoby sprawdzania
dotrzymania tych poziomw okrela w drodze rozporzdzenia minister waciwy do spraw
rodowiska, w porozumieniu z ministrem waciwym do spraw zdrowia (Art. 122, ust. 1).
35
Oceny poziomw pl elektromagnetycznych w rodowisku i obserwacji zmian dokonuje si

w ramach pastwowego monitoringu rodowiska (Art. 123, ust. 1).

rdami promieniowania niejonizujcego, ktre moe by uciliwe w rodowisku
naturalnym, s pola elektromagnetyczne generowane przez:
instalacje radiokomunikacyjne (w tym stacje bazowe telefonii komrkowej, stacje
nadawcze radiowe i telewizyjne), radionawigacyjne i radiolokacyjne, ktrych
rwnowana moc promieniowana izotropowa jest rwna 15 W lub wysza,
emitujcych pola elektromagnetyczne o czstotliwociach od 0,03 MHz do 300 000
MHz,
linie i stacje elektroenergetyczne o napiciu znamionowym 110 kV lub wyszym,
urzdzenia przemysowe (zgrzewarki, piece indukcyjne) zlokalizowane na terenie
zakadw
Sieci i urzdzenia wysokiego napicia

Na terenie gminy Bolesaw istniej rda promieniowania elekromagnetycznego
pochodzcego z urzdze i instalacji energetycznych. Nale do nich sieci energetyczne
wysokiego napicia, oraz Gwny Punkt Zasilania (GPZ).
Gwny Punkt Zasilania o napiciu 110/20 kV zlokalizowany jest na terenie Kopalni
Pomorzany.
Przez teren gminy przebiegaj napowietrzne linie o napiciu 110 kV, 220 kV bdce
potencjalnym rdem szkodliwego promieniowania.
Instalacje radiokomunikacyjne
Spord instalacji radiokomunikacyjnych, emitujcych promieniowanie elektromagnetyczne,
najbardziej rozpowszechnione s stacje bazowe telefonii komrkowej (BTS). Ze wzgldu na
ich stosunkowo ma moc, a tym samym may zasig, konieczne jest ich do gste
rozmieszczanie. Stacje bazowe telefonii komrkowej projektowane s w taki sposb, aby
obszary o wartoci redniej gstoci mocy pl przekraczajcych dopuszczalny poziom
koncentroway si na duych wysokociach, w miejscach niedostpnych dla ludzi
Na terenie gminy Bolesaw zlokalizowane s cztery stacje bazowe telefonii komrkowej.
Poniej przedstawiono wykaz stacji bazowych telefonii komrkowej (BTS) zlokalizowanych
na terenie gminy Bolesaw.
Tabela 3.4.1. Wykaz stacji bazowych telefonii komrkowej -BTS na terenie gminy Bolesaw
(rdo - Urzd Regulacji Telekomunikacji i Poczty Maopolski Oddzia Okrgowy)
Lp. Operator Lokalizacja Pasmo Maksymalna moc
Stacji [MHz] promieniowania
[dBW]
1. PTK Centertel /IDEA/ Bolesaw 1800 27
ul. Gwna 66
2. Polkomtel SA /PLUS/ Bolesaw 900 25
ul. Gwna 66
3. Polkomtel SA /ERA / Bolesaw 900 25
ul. Gwna 66
36
4. Polkomtel SA /PLUS/ Krzykawka 900 25
W Wojewdztwie Maopolskim za pomiary emisji promieniowania niejonizujcego

odpowiedzialny jest Wojewdzki Inspektorat Ochrony rodowiska. Wedug informacji WIO
w chwili obecnej nie prowadzi si takich pomiarw.
W przyszoci WIO bdzie prowadzi badania promieniowania elektromagnetycznego w
okolicach linii wysokiego napicia w miejscach, ktre bd przeznaczone pod budownictwo
mieszkaniowe.

Cel
Minimalizacja zagroenia mieszkacw
gminy Bolesaw polami elektromagnetycznymi
Kierunki dziaa
Uwzgldnienie w planach zagospodarowania przestrzennego zagadnie zwizanych z
ochron przed promieniowaniem elektromagnetycznym
Preferowanie nisko konfliktowych lokalizacji rde promieniowania niejonizujcego
Powysze cele i kierunki dziaa s zgodne z Polityk Ekologiczn Pastwa oraz z

Programem zrwnowaonego rozwoju i ochrony rodowiska wojewdztwa maopolskiego
na lata 2001-2015. Szczeglnie wanym zadaniem, ktre posuy ograniczeniu
oddziaywania promieniowania niejonizujcego na rodowisko i ludzi, bdzie wprowadzenie
do miejscowych planw zagospodarowania przestrzennego oraz tworzonych wraz z planami
opracowa ekofizjograficznych zapisw powiconych ochronie przed promieniowaniem.
Zapisy te powinny rwnie obejmowa wyznaczenie ewentualnych stref ograniczonego
uytkowania wok tych urzdze emitujcych promieniowanie gdzie zarejestrowano
przekroczenie dopuszczalnych poziomw promieniowania elektromagnetycznego.
Niemniej wanym dziaaniem jest, w przypadku budowy nowych urzdze lub instalacji
emitujcych pola elektromagnetyczne, preferowanie ich mao konfliktowej lokalizacji.
3.5. Ochrona gleb

Gleba rejonu Bolesawia pokryta jest gwnie ubogimi glebami bielicowymi, ktre powstay
na piaskach, przewanie klasy IV i V. Area uytkw rolnych w gminie wynosi 1611 ha to jest
38,9% oglnej powierzchni gminy, podczas gdy redni wskanik dla powiatu wynosi 51,2%,
dla wojewdztwa 58,3%, za dla kraju 59%.
37
Stan zanieczyszcze gleb gminy Bolesaw zwizany jest gwnie z zawartoci metali
cikich, odbiegajcy od naturalnych zawartoci metali w glebach polskich.
Zawarto metali cikich w gruntach rolnych gminy Bolesaw, przedstawiono w poniszej
tabeli.
Tabela 3.5.1. Zawarto metali cikich w glebach gminy Bolesaw

Wyszczeglnienie Stenie metali [mg/kg gleby]
Lp. Cynk Ow Kadm
Min. max Min. max. min. max.
1. Zawarto metali w gruntach rolnych gminy 90 9200 46 1520 1 42
Bolesaw
2. Naturalna zawarto metali w glebach polskich 14 100 14 100 0,1 0,6
3. Dopuszczalna zawarto metali w glebie 300 100 3
Zarzdzenie MOZNiL z 7 lipca 1986 r., Monitor
Polski nr 23, 1986 r.
Wysoki stopie zanieczyszczenia metalami cikimi gleb okolic Bolesawia zwizany jest z
datujc si od paruset lat dziaalnoci grnictwa, hutnictwa cynku i oowiu na tym terenie.
Gleby najsilniej zanieczyszczone wystpuj w miejscach dawnej eksploatacji przerbki.
Gwna przyczyn tego byy wczesne metody eksploatacji i przerbki. Rud wydobywano w
szeregu niewielkich szybach, a wzbogacano i przetapiano w wielu fabrykach usytuowanych w
pobliu, doprowadzio to do zanieczyszcze gleb. Wikszo ladw dawnej eksploatacji i
przerbki zostaa zatarta i obecnie manifestuje si wysokimi koncentracjami metali w
glebach.
Ponadto eksploatacja i przetwrstwo rud cynkowo-oowiowych w drugiej poowie
dwudziestego wieku rwnie przyczyniy si do zwikszenia zanieczyszczenia gleb, gwnie
z powodu olbrzymich mas odpadw, ktre skadowane byy na hadach bez zabezpieczenia.
Oprcz wymienionych powyej czynnikw antropogenicznych na podwyszon zawarto
metali cikich w warstwie urodzajnej gleb wpywa naturalnie wysoki poziom metali w
podou. Rudy cynkowo-oowiowe wystpujce blisko powierzchni w postaci tzw. wychodni
w rejonie Bolesawia niewtpliwie wywieraj rwnie wpyw na zawarto cynku, oowiu i
kadmu w warstwie powierzchniowej gleby.
Pomimo stosunkowo dobrej jakoci gleb i warunkw, w jakich dziaa rolnictwo (klimat,
rzeba terenu, warunki wodne) nieco wysze od przecitnych krajowych, tereny rolne
gminy Bolesaw zaliczane s do terenw o ograniczonej przydatnoci do produkcji ywnoci.
Badania gleb rejonu Bolesawia realizowane przez Orodek Kontroli rodowiska w
Katowicach i Instytut Ekologii i Terenw Uprzemysowionych w latach 1982-1997 wykazay,
e wystpujce uytki rolne na terenie pnocno- zachodniej czci gminy maj ograniczon
przydatno do produkcji ywnoci, a tereny poudniowe gminy maj cakowite ograniczenie.
Zgodnie z badaniami Instytutu Ekologii i Terenw Uprzemysowionych rodzaj i wielko
zanieczyszcze gleb w Bolesawiu klasyfikuje je do typu lokalizacji gruntw B i C. Typ B
oznacza , e na glebach takich wskazana jest uprawa selektywna, ktrych czci jadalne
kumuluj najmniej zanieczyszcze a wic zboa, roliny strczkowe, drzewa i krzewy. Typ B
wystpuje w pnocno zachodniej czci gminy. Typ C, obejmuje lokalizacj gleb wybitnie
niekorzystn: konieczne jest zaniechanie upraw rolin jadalnych i paszowych, wprowadzenie
upraw rolin przemysowych, ozdobnych lub przeznaczenie terenu pod zalesienie. Typ C
lokalizacji gruntw wystpuje w poudniowej i wschodniej czci gminy. [3]
Cel
38
Racjonalne wykorzystanie zasobw glebowych
Ochrona rodowiska glebowego powinna opiera si o kontrol stanu jakoci gleb i ich
przydatnoci rolniczej. Nacisk powinno si pooy na zadania w zakresie ochrony gleb przed
degradacj powodowan przez produkcj rolnicz m.in. pod ktem stosowania nawozw. W
gminie Bolesaw istotnym zadaniem jest rekultywacja gleb zdegradowanych, w celu ich
wczenia do zagospodarowania przyrodniczego poprzez np. zalesienie, zadrzewienie czy
zadarnienie. Istotne jest te prowadzenie rejestracji zmian fizycznych, chemicznych i
biologicznych gleb, wynikajcych z rodzaju i intensywnoci eksploatacji oraz oddziaywania
rnych negatywnych czynnikw jak: erozja, inwestycje, przemys, emisje, odpady, cieki.
Zgodnie z zapisami Ustawy Prawo Ochrony rodowiska do prowadzenia okresowych bada
jakoci gleby i ziemi zobowizany jest starosta natomiast zakres i sposb prowadzenia tych
bada okreli moe w drodze rozporzdzenia Minister waciwy ds. rodowiska.
Ponadto starosta prowadzi, aktualizowany corocznie, rejestr zawierajcy informacje o
terenach, na ktrych stwierdzono przekroczenie standardw jakoci gleby, z
wyszczeglnieniem obszarw, na ktrych obowizek rekultywacji obcia starost.
Kierunki dziaa
Prowadzenie okresowych bada jakoci gleby
Rekultywacja gleb zdegradowanych
3.6. Gospodarka lena

Tereny lene zajmuj 1546 ha to jest ponad 37,3% oglnej powierzchni gminy. W
wikszoci s to lasy pastwowe nadzorowane przez Nadlenictwo Olkusz a 282 ha
powierzchni lasw znajduje si w gospodarstwach indywidualnych tj. 18,2% oglnej
powierzchni zajmowanej przez lasy. Olkuskie Nadlenictwo opracowao Plan Urzdzenia
Lasu, w ktrym dokonano inwentaryzacji stanu lenych zasobw oraz zdefiniowano
zadania i przedsiwzicia na dziesiciolecie obejmujce lata 2002 2012.
Wskanik lesistoci 37,3 % oglnej powierzchni gminy w porwnaniu ze rednim dla

wojewdztwa 27,9%. jest korzystny. Znacznie gorszy jest ekologiczny stan lasw. Ze
wzgldu na stopie szkd przemysowych lasy gminy Bolesaw nale do II strefy uszkodze
przemysowych (na cztery normatywne-I oznacza las czysty ekologicznie, IV zdegradowany),
z niewielk enklaw III strefy w poudniowo-wschodnim, najbardziej zagroonym kracu
gminy.
Lasy gminy Bolesaw zgodnie z rozporzdzeniem MOZNiL z 25.05.1993 r. speniaj
kryteria lasw ochronnych.
W lasach ochronnych stosowane s szczeglne zasady gospodarki lenej. Za las ochronny
mog by uznane lasy speniajce szczeglne wymogi, m.in.:
- chronice gleb bd brzegi wd przed erozj,
- majce szczeglne znaczenie przyrodniczo-naukowe,
- zawierajce drzewostany trwale uszkodzone na skutek dziaalnoci przemysu,
- pooone w granicach administracyjnych lub w odlegoci do 10 km od granic miasta
pow. 50 tys. mieszkacw, w strefach ochronnych wok sanatoriw i uzdrowisk, w
strefie grnej granicy lasw.
39
Biorc pod uwag rodzaj drzewostanu, jego wiek oraz rodzaj pokrywy gleby, lasy zaliczono
do klasy A - duego zagroenia poarowego (Instrukcja ochrony przeciwpoarowej obszarw
lenych z 1976 r).
Stan zdrowotny lasw jest przede wszystkim zwizany z ujemnym oddziaywaniem pyw i
gazw z rejonw przemysowych oraz zakceniem stosunkw wodnych (obnieniem lustra
wody i przesuszeniem gleb) na skutek eksploatacji grniczej.
Przewaajca cz drzewostanw wykazuje zahamowanie przyrostu, objawy
przedwczesnego zrzucania igie, miejscami przebarwienia aparatu asymilacyjnego i
przerzedzenia koron.
W lasach, dominuj lite drzewostany sosnowe (75%). Zaliczane s do szczeglnie wraliwych
na zanieczyszczenia powietrza. Obok sosny wystpuje w drzewostanie brzoza. Mniejsz
powierzchni zajmuj bory mieszane sosnowo-dbowe.
Gwnymi problemami jakie musz rozwizywa lenicy tego regionu, s lokalne
zagroenia od szkodnikw pierwotnych oraz osabienie kondycji zdrowotnej drzewostanw.
Obok uwarunkowa przyrodniczych najistotniejszym czynnikiem wpywajcym zarwno na
stan lasu, jak i na sposb prowadzenia gospodarki lenej s imisje przemysowe oraz
przeksztacenia hydrologiczne spowodowane dziaalnoci grnicz , szczeglnie tak
uciliwych dla rodowiska jak przemys surowcowy, kopalnictwo piasku oraz rud cynku i
oowiu, jest wystpowanie rnego typu szkd na obszarach lenych. Skutkiem prowadzenia
dziaalnoci grniczej pod obszarami lenymi jest obnienie si poziomu wd gruntowych
duo poniej zasigu systemw korzeniowych drzew. Gospodarowanie na obszarach o
zaburzonych pod wpywem grnictwa stosunkach wodnych jest duo kosztowniejsze w
porwnaniu z terenami wolnymi od tych zagroe. Niedostatek wody, rozwj sieci
komunikacyjnej przebiegajcej przez tereny lene oraz intensywna penetracja lasw przez
ludzi przyczyniaj si do czstego powstania poarw lenych. Wielki poar w 1994 roku
strawi ogromne poacie lasw w gminie Bolesaw.
Kontynuacja przebudowy drzewostanw dostosowanych do warunkw i zagroe
rodowiska, zagospodarowanie zapadlisk , wzmocnienie ochrony przeciwpoarowej lasw,
przyjcie programu dolesie i zadrzewie na terenie nieprzydatnych dla rolnictwa i
obejmujcych tereny przemysowo zdegradowane to problemy lenictwa do rozwizania w
obrbie gminy.
Cel
Zwikszenie lesistoci w gminie
Kierunki dziaa
opracowanie wieloletniego programu zalesienia nieuytkw, terenw porolniczych,
zapadlisk terenowych
opracowanie programu dolesie i zadrzewie,
kontynuacja przebudowy drzewostanw,
wzmocnienie ochrony przeciwpoarowej lasw
aktualizacja planw urzdzania lasw prywatnych
40
3.7. rodowisko przyrodnicze
3.7.1. Walory przyrodnicze i krajobrazowe

Na stan rodowiska fauny i flory gminy Bolesaw, zoyy si rnorodne przyczyny
rozoone w dugim wymiarze czasowym. Zmiany w rzebie terenu spowodoway zarwno
redniowieczne grnictwo cynku i srebra jak i wspczesne ( cynku i oowiu).
Pnocna cz gminy Bolesaw ley w otulinie (w obszarze chronionego krajobrazu)
Zespou Jurajskich Parkw Krajobrazowych Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd (2 502,5
ha).
Park Krajobrazowy "Orlich Gniazd" to falisto pagrkowata wierzchowina jurajska
poprzecinana licznymi dolinami. Ponad ni gruj charakterystyczne biae, zbudowane z
wapienia skalistego ostace, niezwykle urozmaicone pod wzgldem ksztatu. W niektrych
miejscach skaki wystpuj pojedynczo, gdzie indziej znowu tworz cae grupy ukadajce si
w odrbne zespoy krajobrazu. W obrbie skaek wystpuje nagromadzenie atrakcyjnych
jaski i schronisk skalnych, ktre odznaczaj si ciekaw szat naciekow i osadami
jaskiniowymi (namuliska).
Otulina Parku charakteryzuje si duym zrnicowaniem krajobrazowym. Jedna cz
ksztatowana jest przez pokrywajce ten obszar ubogie piaski polodowcowe, druga za
charakteryzuje si w wikszoci yniejszymi siedliskami. Rozmaito rzeby terenu, podoa
geologicznego, siedlisk, zjawiska erozji i sukcesji rolin przyczyniy si do znacznego
zrnicowania ekosystemw.
Pnocna cz gminy ley w strefie chronionego krajobrazu tego parku. Istniejcy tutaj
obszar leny, szczeglnie lasy w Laskach i Krzykawce przechodz w lasy Bdowskie a
nastpnie cz si bezporednio z uytkiem ekologicznym Pustyni Bdowsk. W tej czci
wije si malowniczo wrd podmokych k i lasw gowych rzeka Biaa. Biaa tworzy
wane przyrodnicze poczenie (lewobrzeny dopyw) z rzek Bia Przemsz.
Poudniowa cz gminy czy si z obszarami przemysowymi Olkusza, Bukowna i
Sawkowa. W otoczeniu i w gminie Bolesaw wystpuj zoa cynku i oowiu oraz zoa
piaskw podsadzkowych. Zoa rud cynku i oowiu obejmuj swym zasigiem gmin
Bolesaw oraz tereny Olkusza, Kluczy i Bukowna. Natomiast zoa piaskw cign si od
rde Biaej Przemszy i Centurii na pnocy poprzez Bdw, Klucze, Bolesaw, Olkusz,
Bukowno po Siersz na poudniu i Maczki na Zachodzie.
Obszar gminy Bolesaw posiada bardzo zrnicowane rodowisko. Wystpujca tutaj
rnorodno rzeby terenu, budowy geologicznej, warunkw hydrologicznych i glebowych
zwizana z naturalnymi i antropogenicznymi zmianami stwarza warunki do bytowania wielu
gatunkw rolin i zwierzt o rnorodnych wymaganiach siedliskowych i decyduje o rzadko
spotykanej rnorodnoci. Aktualnie obszary objte prawn ochron przyrody to:
wymieniony wyej obszar chronionego krajobrazu (otuliny) Parku Krajobrazowego Orlich
Gniazd, uytek ekologiczny wystpowania Pleszczotki grskiej (Biscutella laevigata) na
terenach hady Bolesaw oraz planowany uytek ekologiczny Armeria maritima na
terenach pogrniczych, w poudniowej czci gminy tu przy granicy z Bukownem
(rolinno galmanowa to niskie murawy znoszcych wysokie stenie w glebie metali
cikich, takich jak cynk, ow, kadm i srebro ).
Na terenie otuliny Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd w granicach gminy Bolesaw, w jej
pnocnej czci wystpuj ciekawe i wartociowe enklawy przyrodnicze. S to:
- Bagna Laski Krzykawka pooone w dolinie rzeki Biaej,
- jary w Krzykawce i Krzykawie,
- zbocza doliny Przemszy w Krzykawce,
41
- stanowiska Sasanki- Stary Olkusz,

- 100 letni db.
Bagna Laski-Krzykawka wystpujce w dolinie rzeki Biaej, w pnocnej czci gminy
Bolesaw tworz bardzo oryginalny bagienny krajobraz. Wystpuje tam bujna rolinno
gowa w postaci wysokich oczeretw, szuwarw, turzycowisk, lasw lgowych. S tam
optymalne warunki dla ptakw, ktrych gniedzi si ponad 50 gatunkw, w tym np.: uraw,
dzicio czarny, brodziec samotny, dziwonia. Z pazw wystpuje traszka zwyczajna i
grzebieniasta oraz ropucha szara, a z rolin kruszyna pospolita.
Zbocza doliny Przemszy w Krzykawce pokrywaj roliny kserotermiczne, a jary w
Krzykawce i Krzykawie powstay w wyniku erozji utworw lessowych i tworz ciekawy
rozgaziony system. Osobliwoci florystyczn jest take wystpujca na terenie gminy
Bolesaw, w okolicach drogi krajowej nr 94, sasanka otwarta (Pulsatilla pantes). Do ochrony,
jako pomnik przyrody kwalifikuje si 100 letni db rosncy w rejonie Krzykawki koo pola
bitwy z 1863 r.
3.7.2. Ziele urzdzona
Ziele urzdzon na terenie gminy Bolesaw stanowi: parki, zielece, tereny pogrnicze
zrekultywowane, ogrody przydomowe, ziele zakadw przemysowych, tras
komunikacyjnych, ziele przykocielna i cmentarna, ziele przyuliczna.
Parki
Wedug Studium uwarunkowa i kierunkw zagospodarowania przestrzennego gminy
Bolesaw, 1999 r ziele parkowa wynosi 5 ha. S to:
- Park dworski w Bolesawiu- wpisany do rejestru zabytkw o bogatym zespole drzew;
- Zabytkowy Park Krzykawka z 250 letnim dbem, ponad 100 letnimi lipami, klonami,
kasztanowcami, bukami.
Tereny pogrnicze zrekultywowane

Tereny poczone z odkrywk Bolesaw poronite s zwart muraw i pojedyczymi
wrd niej drzewami i krzewami. Murawa ta wytworzya si na drodze powolnej,
spontanicznej sukcesji. Badania pokazay, e na terenach tych wystpuje kilkadziesit
gatunkw rolin naczyniowych i kilkadziesit gatunkw mchw i porostw. Wiosn zaczyna
kwitn na to pleszczotka, w czerwcu i lipcu kwitn rowo godziki i zawcigi, to
pszonak, driakiew i przelot, fioletowo macierzanka, niebiesko przetacznik, biao przytulie a
pn jesieni fioletowo goryczuszka.
Tereny pogrnicze wyczone z eksploatacji wymagaj rekultywacji, gdy dopiero po
kilkunastu latach pokrywaj si w niewielkim stopniu rolinnoci.
Rekultywacja terenw pogrniczych polega na zalesianiu sosn i brzoz. Trudne warunki
siedliskowe powoduj bardzo saby wzrost modych drzew lub ich wypadanie.
Koci i cmentarze
42
- ziele przykocielna i stary cmentarz przy kociele parafialnym pod wezwaniem

Macierzystwa Najwitszej Maryi Panny;
- nowy cmentarz przy ul. Gwnej w Bolesawiu;
- cmentarz ydowski w Krzykawce.
3.7.2.1. Cele i kierunki dziaa

Cel
Ochrona rodowiska przyrodniczego w gminie Bolesaw poprzez ochron
najcenniejszych przyrodniczo miejsc, zapewnienie optymalnych warunkw rozwoju
terenw zieleni miejskiej, odpowiedniego rozwoju turystyki i rekreacji a take poprzez
wzrost wiadomoci spoeczestwa w poszanowaniu przyrody.
Podstawowym opracowaniem dokumentujcym stan wiedzy na temat zasobw

przyrodniczych na poziomie gminy jest Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza gminy.
W gminie Bolesaw nie ma opracowanego takiego dokumentu..
Na terenach lezcych w otulinie Parku Krajobrazowego Orle Gniazda wystpuj sprzyjajce
warunki do rozwoju turystyki rowerowej i rekreacji. Rekreacja i turystyka powinny si
rozwija w sposb zorganizowany, a rozwj infrastruktury zwizanej z turystyk musi
spenia wymogi ochrony rodowiska. Istotne, wic bdzie systematyczne rozwijanie
infrastruktury cieek i szlakw oraz usug zwizane z turystyk rowerow. Wanym
zadaniem bdzie zapewnienie kontynuacji ochrony zieleni parkowej na terenie gminy.
Rozwijanie edukacji i wymiany informacji w celu podnoszenia spoecznej wiadomoci
celw i potrzeb w dziedzinie ochrony przyrody i biornorodnoci, a take zwizanych z
dziaaniami w tej sferze nie tylko kosztw, ale rwnie korzyci jest jednym z zada
okrelonych w programie wykonawczym do II PEP.
Kierunki dziaa
Przeprowadzenie inwentaryzacji i waloryzacji przyrodniczej
Ustalenie odpowiednich form ochrony przyrody dla miejsc cennych przyrodniczo
Uwzgldnienie w planie zagospodarowania przestrzennego wynikw inwentaryzacji i
waloryzacji przyrodniczej
Dalsze upowszechnianie i promowanie istniejcych form ochrony przyrody i miejsc
cennych przyrodniczo,
Opracowanie programu informacyjno-edukacyjnego dotyczcego ochrony
rnorodnoci biologicznej
Rozwj turystyki i rekreacji w sposb zapewniajcy ochron cennych przyrodniczo
miejsc w tym: rozwj systemu cieek przyrodniczo edukacyjnych i rozwj cieek
rowerowych
Dalsze waciwe utrzymywanie powierzchni zieleni parkowej.
3.7.2.2. Zadania przewidywane do realizacji

Komponent: Ziele urzdzona
Utrzymanie zieleni urzdzonej w 2004 - 2007 300 Gmina Budet Gminy,
Gminie, w tym GFO, PFOiGW,
Zabytkowych Parkw w Bolesawiu i WFOiGW
43
Krzykawce
Koncepcja i realizacja rozwoju Budet Gminy,
systemu cieek rowerowych 2005 2007 b.d. Gmina GFO, PFOiGW,
WFOiGW
3.8. Zasoby surowcw mineralnych

Na terenie gminy Bolesaw wystpuj zoa cynku i oowiu oraz zoa piasku
podsadzkowego. Zoa cynku i oowiu s eksploatowane przez ZGH Bolesaw i obejmuj
zoe w obszarze grniczym OG Pomorzany oraz OG Olkusz. Zoa piasku
podsadzkowego wystpujce w zou Pustynia Bdowska Blok IV, obszar grniczy
Szczakowa VI. Obecnie w gminie Bolesaw dziaaj zakady, posiadajce koncesj na
wydobycie kopalin: Kopalnia Piasku Szczakowa S.A. oraz ZGH Bolesaw.
Cele :
- Skuteczne egzekwowanie zasad i norm prawnych zgodnie z Prawem Geologicznym i
Grniczym,
- maksymalne wykorzystanie zasobw kopaliny w granicach udokumentowania,
- rekultywacja wyrobisk poeksploatacyjnych zgodnie wymogami ochrony rodowiska.
3.9. Tereny poprzemysowe

Gmina Bolesaw posiada na swym obszarze liczne tereny poprzemysowe i zmienione
antropogenicznie zwizane z dziaalnoci grnictwa rud cynku i oowiu, wydobywaniem
piaskw, dziaalnoci zakadw przemysu metalowego oraz dziaalnoci bytow
mieszkacw. Nale do nich odkrywki, wyrobiska po piaskowe, skadowiska odpadw,
stawy osadowe a take przeksztacenia powierzchni terenu w postaci deformacji niecigych
oraz lejw i zapadlisk.
Tereny, ktre ulegy przeksztaceniu w wyniku eksploatacji grniczej lub wydobywczej

podlegaj obowizkowej rekultywacji wynikajcej z ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku -
Prawo geologiczne i grnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, z pn. zm.) oraz z ustawy o ochronie
gruntw rolnych i lenych z 3.02.1995 (tekst jednolity z 2004 Dz.U. nr 121, poz. 1266).
Tereny te s rekultywowane na bieco, zgodnie z zapisami decyzji wydawanej przez
waciwy organ ochrony rodowiska. Na terenie gminy Bolesaw rekultywacj terenw
zdegradowanych przemysowo prowadzi gwnie Zakad Grniczo-Hutniczy Bolesaw
oraz Kopalnia Piasku Szczakowa. W tabeli nr 3.9.1 przedstawiono wykaz terenw
objtych rekultywacj w gminie Bolesaw. Od roku 1995 do 2003 zrekultywowano okoo 150
ha powierzchni zdegradowanych.
44
Tabela 3.9.1. Wykaz terenw objtych rekultywacj na terenie gminy Bolesaw

Lp. Opis terenu rekultywacji i jego lokalizacji Planowana rekultywacja Wykonanie rekultywacji Uwagi
Termin Powierzchnia Rok Powierzchnia
realizacji [ha] zakoczenia [ha]
1 2 3 4 5 6 7
1. Teren pooony w rejonie LEKSTONA 1,0/38,49* 2001 38,49
2. Grunty w rejonie odkrywki Hada Michalska 1999 - 1999 2,9 1999 2,9
3. Wysypisko odpadw komunalnych MZGKiM w Bukownie 1998 3,76/4,5* 1998 4,5
w poudniowej czci Ujkowa Starego w pobliu funkcjonujcego skadowiska odpadw
komunalnych
4. Skadowisko kamienia przy odkrywce Michalska 1996 2,5/9,0 1999 9,0
5. Stawy osadowe w Krzykawce 2004 3,72
6. Grunty stanowice zapadlisko przy szybie 71 1997 - 2003 3,4
7. Grunty pooone pomidzy odkrywk Bolesaw i ul. Parkow 1999 2,7 1999 2,7
8. Grunty pooone w Bolesawiu rejon Pasternik 1999 9,7 1999 9,7
9. Odkrywka Bolesaw 1995 - 2007 6,8
10. Grunty stanowice skadowisko kamienia przy odkrywce Krek 1998 - 2000 2,9 1998 2,9
11. Grunty lene w oddz. 234 Nadlenictwa Olkusz. Zapadliska w O. G. Olkusz 2006 1,5
12. Teren na obiekcie Pole Bukowno 1998 - 2001 10 2001 10
13. Teren byej puczki Jzef w oddz. 210c 215d 1996 - 2003 8,3
14. Grunty pooone w oddz. 178-179, 196-197, 207 w O. G. Pomorzany 2002 - 2005 60
15. Wyrobisko popiaskowe Dbrwka 1995 - 1998 35,68/25,8* 1999 25,8
16. Odkrywka Krek 1998 - 2003 7,5/8,24* 2003 8,24
17. Grunty lene pooone w oddz. 177b obrb leny Rabsztyn 2001 0,1 2002 0,1
18. Grunty w oddz. 195 Nadlenictwa Olkusz 1998 0,2 1998 0,2
19. Tereny wyrobiska P. N. Ujkw Pnoc 1996 - 1997 9,28 1997 9,28
20. Tereny skadowiska szlamw popuczkowych za Instytutem Odlewnictwa 1995 - 1996 14,35 1996 14,35
21. Tereny nad systemem komorowym 584, 585, 614 Brak danych
22. Tereny skadowiska odpadw popuczkowych zlokalizowany pomidzy ul. Laskowsk i 1996 Brak danych 2000
Wyzwolenia
23. Teren odkryty w wyniku przeprowadzonych prac ziemnych na dziakach nr 691, 692, 693, 1995 - 1997 Brak danych
wasciciel p. Wadysaw Ziba
24. Teren odkryty w wyniku przeprowadzonych prac ziemnych na dziakach nr 690/01, 1995 - 1997 Brak danych
690/02 rejon ul. Laskowskiej, waciciel p. Iwona Sonka Todor
45
25. Teren Hady Galmanu pooony w rejonie odkrywki Bolesaw 1995 - 1996 3,5 1996 3,5
26. Teren w oddz. Lenym 216 Nadlenictwa Olkusz na poudnie od Sztolni Ponikowskiej 4,2 1996 4,2
27. Zagospodarowanie zabezpieczajce teren przed zalewaniem odpadami poflotacyjnymi w 3,5* 1996 3,5
oddz. Lenych 229, 230, 231
28. KOMBET 2007 5,0
RAZEM 149,36
Szacunkowa wielko terenw zakwalifikowanych do rekultywacji [ha]
*tereny rzeczywistej rekultywacji
46
Natomiast tereny zakwalifikowane do rekultywacji w gminie Bolesaw do roku 2007

przedstawia tabela nr 3.9.2. jest ich okoo 90 ha.
Tabela 3.9.2. Tereny zakwalifikowane do rekultywacji do roku 2007

Lp. Opis terenu rekultywacji i jego lokalizacji Planowana rekultywacja
Termin realizacji Powierzchnia
[ha]
1 2 3 4
1. Stawy osadowe w Krzykawce 2004 3,72
2. Grunty stanowice zapadlisko przy szybie 71 1997 2003 3,4
3. Odkrywka Bolesaw 1995 2007 6,8
4. Grunty lene w oddz. 234 Nadlenictwa Olkusz. 2006 1,5
Zapadliska w O. G. Olkusz 2024*
5.. Teren byej puczki Jzef w oddz. 210c 215d 1996 2003 8,3
6. Grunty pooone w oddz. 178-179, 196-197, 207 w O. G. 2002 2005 60
Pomorzany
7. KOMBET 2007 5,0
RAZEM 88,72
*Rekultywacja przez kopalnie Piasku Szczakowa w Jaworznie, obszaru 86 ha m.in. oddz. 234
Realizacja wyznaczonej decyzjami rekultywacji wymaga okrelonych nakadw

inwestycyjnych, co w chwili obecnej w niekorzystnej sytuacji finansowej zakadw
przemysowych, jest trudne do wykonania i wymaga pomocy ze strony funduszy ochrony
rodowiska np. rekultywacja staww osadowych w Krzykawce.
Na terenie gminy Bolesaw wystpuj take obszary zdegradowane, zwizane z biec

dziaalnoci wydobywczo-przetwrcz ZGH Bolesaw i Kopalni Piasku Szczakowa.
ZGH Bolesaw na terenie gminy, oprcz ju rekultywowanych, posiadaj czynne

skadowisko odpadw innych ni niebezpieczne stawy osadowe odpadw poflotacyjnych
(fot. 3 i 4).
47
Stawy osadowe odpadw poflotacyjnych zajmuj teren okoo 110 ha i tworz skadowisko
nadpoziomowe (ok. 350m n.p.m.). Skadowisko to stanowi 5 staww bezporednio
przylegajcych do siebie.
Do roku 2005 przewiduje sie budow stawu zachodniego na terenie nieczynnych staww 1,
2, 3.
Fot. 3. Stawy osadw poflotacyjnych (w tle)
Bdzie to ostatni staw tego obiektu, ktrego pojemno zabezpieczy moliwo deponowania
caej masy wytwarzanych odpadw przez ZGH Bolesaw.
Aktualnie trwaj prace przy tworzeniu stawu zachodniego polegajce na zabudowie dwch
wie przelewowych wody nadosadowej wraz z rurocigami. Budowa stawu realizowana jest
w oparciu o decyzje Starosty Olkuskiego z dnia 11.07.2000 r. (WA.7351-4-22/2000)
zatwierdzajc projekt budowlany i dajc pozwolenie na budow na inwestycje pn.
Nadbudowa stawu osadowego nr 3a i odbudowa staww osadowych nr 1, 2, 3 w gminie
Bolesaw.
Sukcesywnie do roku 2012 prowadzona bdzie w wytypowanych miejscach, na stawach

osadowych, rozbirka odpadw poflotacyjnych moliwych do wykorzystania jako materia
do rekultywacji odkrywki Bolesaw, jako materia przewarstwiajcy na skadowisku
odpadw komunalnych oraz jako skadnik podsadzki.
Fot. 4. Stawy osadw poflotacyjnych (w tle)
W ten sposb wykorzystanych zostanie jedynie niewielka ilo zgromadzonych na stawach

odpadw poflotacyjnych.
48
Po roku 2014, po zakoczeniu dziaalnoci wydobywczo-przetwrczej ZGH Bolesaw,

przewidywana jest docelowa rekultywacja staww osadowych i ewentualne przekazanie tego
terenu gminie. Szacunkowe koszt realizacji zada inwestycyjnych zwizanych z Koncepcj
perspektywicznego zagospodarowania obiektu staww osadowych... ZGH Bolesaw
przekaza w formie wnioskw do wniesienia do Planu Rozwoju Lokalnego Gminy Bolesaw.
Kopalnia Piasku Szczakowa prowadzi eksploatacje piaskw na terenie gminy Bolesaw.
Posiada wan koncesj na wydobywanie piasku, ktra zobowizuje kopalnie do prowadzenia
na bieco rekultywacji terenu do roku 2014.
Analizujc stan aktualny w zakresie terenw poprzemysowych i zmienionych
antropogenicznie na terenie gminy Bolesaw naley stwierdzi, e trudno jest dokadnie poda
powierzchni jak w skali gminy stanowi te tereny. Podstawow trudnoci w oszacowaniu
tej powierzchni stanowi brak ustawowych definicji poj, takich jak np. tereny
poprzemysowe, tereny zdegradowane. Naley stwierdzi, e sytuacja ta wymaga
rozwiza systemowych w szerszej skali ni teren samej gminy. Aktualnie w kraju
podejmowane s w zakresie stworzenie warunkw i wykreowania mechanizmw
sprzyjajcych zagospodarowaniu terenw poprzemysowych zgodnie z zasadami
zrwnowaonego rozwoju. W kwietniu 2004 r zosta przyjty Program Rzdowy dla terenw
poprzemyslowych, ktry zakada maksymalne zagospodarowanie nieuytkw
poprzemysowych i zamknitych ju skadowisk odpadw przemysowych i komunalnych
oraz realizacj programu penej inwentaryzacji, rozpoznania i rekultywacji tzw. starych
skadowisk.
Zadania, ktre mog by realizowane na terenie gminy, w ramach tego programu to:
- Dokonanie wstpnej inwentaryzacji terenw zdegradowanych wraz z informacjami o
poszczeglnych obiektach wraz z ich charakterystyk, ktra bdzie uwzgldniaa m.in.
lokalizacj, powierzchni, rodzaj i stopie degradacji, skal zagroenia dla zdrowia
ludzi i rodowiska, sposb uytkowania gruntu, rodzaj gleb, dane na temat
wadajcego powierzchni ziemi i ew. sprawcw zanieczyszczenia, obecno
odpadw poprzemysowych, zdewastowanej infrastruktury technicznej (np.
kanalizacja przemysowa, oczyszczalnie etc.), zdewastowanych budynkw i
budynkw o walorze zabytku technicznego, prowadzone na tym terenie dziaania
rekultywacyjne itp.,
- Zakwalifikowanie terenw poprzemysowych gminy Bolesaw jako terenu
zdegradowanego przeznaczonego do rewitalizacji (tj. umieszczenia w rejestrze
prowadzonym przez starost), bd nadania nowej, funkcji gospodarczej.
- Wspdziaanie ze starostwem w ustalenia priorytetw i kolejnoci realizacji zada w
zakresie rewitalizacji.
- Wybr obiektw przeznaczonych do rewitalizacji jako projekty pilotaowe.
49
W ramach projektw pilotaowych na terenach poprzemysowych (fot. 5) gminy Bolesaw

mona utworzy Stref Aktywnoci Gospodarczej (dla rozwoju przemysu i drobnej
wytwrczoci) jako element np. Obszaru Aktywnoci Gospodarczo-Turystycznej zachodniej
czci powiatu olkuskiego obejmujcego rwnie gminy Bukowno i Olkusz.

Tereny Strefy Aktywnoci Gospodarczej w gminie Bolesaw mogaby zosta poczone z
terenami rekreacyjnymi budowanego zbiornika wodnego z zapleczem wypoczynkowym Br
w Bukownie i terenem zabytkowego starego kopalnictwa w Kopalni Olkusz.
Fot. 5. Tereny poprzemysowe

Koncepcja ta jest tym bardziej realna, e na obrzeach terenw poprzemysowych gminy
Bolesaw, wystpuj ciekawe niezwykle interesujce ukady przyrodnicze rolinno
galmanowa (Armeria maritima i Pleszczotka grska) oraz warpie (miejsca, w ktrych w
redniowieczu eksploatowano pytko zalgajc rud) poronite murawami, z pojedynczymi
karowatymi sosnami i krzewami jaowca.
Realizacja zada w ramach Programu Rzdowego dla terenw poprzemysowych zakada
finansowanie ich z Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej i
Wojewdzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej oraz Funduszy
strukturalnych Unii Europejskiej - Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. Pomoc w
ramach tego funduszu zaprogramowano w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego (2004-2006).W ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego (2004-2006) obszary poprzemysowe mog otrzyma wsparcie w
ramach dziaania 3.3, pt. Zdegradowane obszary miejskie, poprzemysowe, powojskowe.)
Naley rwnie zaznaczy, e w Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Spoecznej
aktualnie istnieje i jest uzupeniany Internetowy System Ewidencji Kart Projektw,
zgoszonych o finansowanie z tego Funduszu, przekazywanych przez Marszakw
Wojewdztw, ktrzy zbieraj informacj ze starostw.
50

Cel
Przeksztacenie i rewitalizacja terenw poprzemysowych i zdegradowanych.
Kierunki dziaa:
Inwentaryzacja terenw poprzemysowych i zdegradowanych.
Wsppraca ze starostwem nad tworzeniem programw pilotaowych m.in. na
opracowaniem koncepcji stworzenia na terenach poprzemyslowych (gwnie Stara
Wie i Ujkw Stary) w gminie Bolesaw Strefy Aktywnoci Gospodarczej dla
poczenia jej z terenami rekreacyjno-turystycznymi gmin Bukowna i Olkusza.
Rekultywacja terenw pogrniczych i poprzemysowych.
Zagospodarowanie zrekultywowanych terenw.

Komponent: Tereny poprzemysowe
Opracowanie koncepcji stworzenia Budet Gminy
Strefy Aktywnoci Gospodarczej na NFOiGW,
2004 - 2006 60 Gmina
terenach poprzemysowych gminy Fundusze
(m.in. Stara Wie i Ujkw Stary) Strukturalne
Komponent: Tereny poprzemysowe
Budowa stawu zachodniego na
ZGH
terenie nieczynnych staww 1, 2, 3 do 2005 2 000 rodki Wasne
Bolesaw
Rozbirka wytypowanych miejsc na 2 000 / ZGH
do 2012 rodki Wasne
stawach osadowych rok Bolesaw
Docelowa rekultywacja staww oraz rodki Wasne 25%
potencjalne przekazanie terenu 6 000 ZGH Fundusze Pomocowe
po 2014
gminie Bolesaw 20 000 Bolesaw 75%
Rekultywacja stawu osadowego w Zakady

rodki Wasne
Krzykawce Wyrobw
2004 - 2005 b.d. Fundusze Ochrony
Metalowych w
rodowiska
Sawkowie
4. Edukacja ekologiczna
4.1. Charakterystyka i ocena stanu aktualnego

W realizacji polityki ochrony rodowiska due znaczenie ma aktywno spoeczestwa i
jego uczestnictwo w tym procesie. Aktywno oparta jest gwnie na wiadomoci
mieszkacw w zakresie ochrony rodowiska, dlatego te tak du rol odgrywa proces
edukowania spoeczestwa w zakresie ekologii.
51
Edukacja ekologiczna obejmuje wiele dyscyplin, definiowana jest na wiele sposobw i ulega
wpywom rnych gazi wiedzy. Wspln cech tych wszystkich kierunkw jest prba
przyblienia ludziom naturalnych procesw ekologicznych oraz ksztatowanie preferencji w
zakresie wychowania dla rodowiska - ma to na celu utrzymanie wiadomych i
odpowiedzialnych zachowa prorodowiskowych.
Wana jest wszechstronno edukacji, a wic uwzgldnienie w niej moliwie wszystkich
aspektw zagadnienia dotyczcych wszystkich elementw rodowiska i wszystkich sfer ycia.
Istotne jest rwnie nastawienie do odbiorcy, gwnie pod ktem jego wieku i wyksztacenia.
Upowszechnienie edukacji ekologicznej mieszkacw gminy realizowane jest poprzez
edukacje ekologiczn obejmujc ksztacenie dzieci i modziey oraz dorosych na
wszystkich szczeblach ksztacenia.
Gmina Bolesaw czynnie uczestniczy w procesach edukacji ekologicznej dzieci i modziey .
Dowodem tego s coroczne akcje Sprztanie wiata a take obchody Dnia Ziemi,
w ktrych bior udzia przedszkola , szkoy podstawowe i gimnazja.
W gminie Bolesaw s cztery przedszkola, cztery szkoy podstawowe i dwa gimnazja.
W przedszkolach, szkoach i gimnazjach prowadzi si rnorodne formy edukacji i s to:
- prace uyteczne dla rodowiska przyrodniczego (zbirka mieci, sprztanie terenw
wok szk, okolic parku w Bolesawiu i okolic cmentarza, opieka nad polan i
pomnikiem pk. Fr. Nullo w Krzykawce, sadzenie krzeww iglastych, ukwiecanie sal
lekcyjnych i korytarzy szkolnych, troska o czysto oraz pielgnowanie rolin w
otoczeniu szkoy, zimowe dokarmianie zwierzt, zbirka surowcw wtrnych na
terenie szkoy makulatury, puszek aluminiowych, zuytych baterii;
- spektakle edukacyjno ekologiczne Ziemi mamy tylko jedn, Kopoty krlewny
nieki, Alarm dla naszej planety, TU wszdzie jest moja Ojczyzna, pokazy mody
ekologicznej, prezentowanie programw ekologicznych na spotkaniach z rodzicami;
- pogadanki w klasach I-VI, godziny wychowawcze Substancje niebezpieczne i trujce
w otoczeniu, Dlaczego powinnimy segregowa odpady, Proste rady na
odpady, Znaczenie surowcw wtrnych dla ochrony rodowiska naturalnego,
Mj wkad w ochron rodowiska segregowanie odpadw, oszczdno wody i
energii, troska o roliny i zwierzta, objcie opiek ciekawych okazw przyrodniczych,
zachowanie si na obszarach chronionych;
- konkursy plastyczne Wok choinki, Stroik zamiast choinki, Zatrzymaj lato, Mj
wiat, moja Ziemia, Malujmy barwami natury, Sztuka z odpadw, Krajobraz
wypalonych k i pl, Wiosna bez ognia;
- konkursy muzyczne i literackie - Konkurs piosenki ekologicznej, wiat przyrody w
poezji, Konkurs wiedzy poarniczej, potkanie ze straakiem, Spotkanie z
ogrodnikiem;
- konkursy wiedzy ekologicznej - udzia w I Maopolskim Turnieju Ekologicznym Tobie
zostaa powierzona Ziemia jak ogrd, Midzyszkolnym Turnieju Wiedzy Ekologicznej-
Bukowno 2002;
- nasze spotkania z przyrod - zajcia terenowe na lekcjach przyrody, wycieczki po
najbliszej okolicy elementy krajobrazu w naszym otoczeniu, wycieczki turystyczno-
krajoznawczo-rodowiskowo przyrodnicze Polski, wycieczki programowe do lasu, w
pole, na k (yw) i wypalon (martw), suchanie odgosw przyrody, poznawanie
rnorodnoci gatunkw fauny i flory, zwiedzanie oczyszczalni ciekw;
- zadania realizowane przez uczniw w ramach edukacji ekologicznej - opracowanie
referatw na tematy ekologiczne i prezentowanie ich na lekcjach przyrody, wykonywanie
pomocy do lekcji przyrody, sporzdzanie zielnikw, zbiorw nasion, albumw,
wykonywanie instrumentw perkusyjnych z puszek aluminiowych i kapsli, gromadzenie
52
materiaw o treci ekologicznych i prezentowanie ich na lekcjach, tworzenie kcikw

ekologicznych w klasach, nauka wierszy i piosenek o tematyce ekologicznej, prowadzenie
dowiadcze, sadzenie rolin i obserwacja ich rozwoju, ogldanie filmw i czytanie
czasopism o treciach przyrodniczych, aktywny udzia w akcjach ekologicznych
organizowanych w szkoach i poza szko.
Due znaczenie dla edukacji ekologicznej ma aktywna dziaalno szk, w ramach

ktrej uczniowie przygotowuj si i uczestnicz w szkolnych konkursach wiedzy
ekologicznej, bior udzia w zbirkach surowcw wtrnych i akcjach ksztatujcych
postawy przyjazne rodowisku.
Ze rodkw Gminnych Funduszw Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej
finansowany jest zakup rkawic, workw (zakupiono 8 tys.) oraz wywz zebranych w
akcjach porzdkowych mieci jak rwnie zakup nagrd, materiaw o tematyce ekologicznej
dla szk i przedszkoli oraz nagrd dla zwycizcw w konkursach przyrodniczo-
ekologicznych.
Pod patronatem wjta gminy Bolesaw ogoszono I Gminny Konkurs Plastyczny od
przedszkola do gimnazjum, ktrego tematem jest : Przyroda umiecha si do nas a celem
Rozbudzenie wyobrani i wraliwoci estetycznej modego czowieka. Konkurs adresowany
jest do:
- przedszkolakw (I kategoria)
- uczniw szk podstawowych(II kategoria)
- gimnazjalistw (III kategoria)
Wrd wielu tematw edukacji ekologicznej, znaczce miejsce naley przypisa

edukacji w zakresie gospodarki odpadami komunalnymi, ochrony powietrza
atmosferycznego, oszczdnoci wody i energii.
Wprowadzenie w 2000 r gminie selektywnej zbirki odpadw komunalnych wymagao
podjcia dziaa edukacyjnych, ktrych celem bya zmiana i ksztatowanie wiadomoci
mieszkacw. W zwizku z tym w gminie zosta opracowany program edukacyjny, ktrego
zadaniem byo i jest przekazywanie informacji o systemie gospodarki odpadami w gminie,
uwiadomienie koniecznoci segregacji odpadw oraz motywowanie mieszkacw do
podejmowanie dziaa w tym zakresie.
Informacyjny Miesicznik Samorzdowy BOLESAWSKIE PREZENTACJE,
kolportowany na terenie soectw: Bolesaw, Hutki, Laski, Ujkw Nowy, Krze, Ujkw Nowy
kolonia, Krzykawka, Krek, Podlipie, Maobdz, Midzygrze wydawany jest przez
Gminny Orodek Kultury w Bolesawiu, informuje o wanych zagadnieniach z zakresu
ochrony rodowiska.
W Wydaniu Specjalnym z lutego 2004 r z inicjatywy Urzdu Gminy zamieszczony zosta
nowy, zatwierdzony regulamin o utrzymaniu porzdku i czystoci na terenie gminy Bolesaw,
ktry okrela m in. obowizki wacicieli nieruchomoci zwizane ze zbieraniem powstaych
na terenie nieruchomoci odpadw komunalnych staych oraz ich wywozem jak rwnie
prowadzenia selektywnej zbirki odpadw : papieru, tworzywa sztucznego, szka i metali.
Zakad Gospodarki Komunalnej Bolesaw Sp. z o.o. wyda kalendarz na rok 2004, w
ktrym zamieci harmonogram wywozu odpadw komunalnych.
W Informacyjnym Miesiczniku Samorzdowym BOLESAWSKIE PREZENTACJE
zamieszczono rwnie informacje o koniecznoci dokonania inwentaryzacji zastosowanych
wyrobw zawierajcych azbest jak rwnie przypomina si o obowizujcym bezwzgldnie
zakazie wypalania rolinnoci na kach, pastwiskach, nieuytkach, rowach, pasach
53
przydronych, lub w strefie oczarw i trzcin, o cakowitym zakazie uprawy maku i konopi na
tzw. potrzeby wasne.
Do cennych inicjatyw w zakresie edukacji ekologicznej godnych podkrelenia naley
organizowany konkurs na NAJCZYSTSZE SOECTWO GMINY BOLESAW w 2002 r
z nagrodami pieninymi przeznaczonymi na sfinansowanie wydatkw wskazanych przez
Rade Soeck , na upikszenie soectwa.
W zakresie gospodarki odpadami wiadomo ekologiczna spoeczestwa Bolesawia jest
nadal niewystarczajca dlatego te proces edukacji ekologicznej w gminie powinien by
prowadzony nadal przy zastosowaniu wszelkich dostpnych form tak aby wyksztaci u
mieszkacw postawy przyjazne rodowisku naturalnemu.
4.2. Strategia realizacji celu

Edukacja ekologiczna musi obejmowa szeroki krg ludzi pochodzcych z rnych
rodowisk. Z tego wzgldu istniej dwa rodzaje edukacji ekologicznej:
formalna i nieformalna.
Edukacja formalna (szkolna) obejmuje ksztacenie dzieci i modziey oraz dorosych na

wszystkich szczeblach ksztacenia w systemie edukacji narodowej.
Edukacj ekologiczn naley rozpocz ju w pocztkowych klasach szkoy podstawowej i
prowadzi regularnie na wszystkich szczeblach szkolnictwa, poniewa dzieci i modzie s
najbardziej podatn grup spoeczestwa na wszelkie formy edukacji i s te doskonaym
wzorcem zachowa ekologicznych dla starszego pokolenia.
Edukacja nieformalna (poza szkolna) stanowi uzupenienie edukacji formalnej i jest
organizowana wsplnie z organizacjami o profilu ekologicznym. Edukacja nieformalna
odbywa si poprzez organizowanie imprez, konkursw, wycieczek. Wan rol w
ksztatowaniu postaw proekologicznych spenia take rodowisko rodzinne.
Edukacja ekologiczna dorosych powinna by poczona rwnie z rozrywk mieszkacw
miast i gmin. Interesujcymi przykadami s organizowane z powodzeniem przerne
imprezy ekologiczne np.: festyny, konkursy, wycieczki, koncerty itp. Imprezy tego typu
zazwyczaj przeznaczone s dla caych rodzin. Tym samym jest sposobno do wczenia
dzieci w prezentacje ekologiczne i przekazywanie wiedzy rodzicom zaangaowanym w
wystpy dzieci. Elementy edukacji mona wcza do wszystkich imprez kulturalnych
odbywajcych si na terenie Gminy. Taki sposb edukowania dorosych (rodzicw) jest
bardzo skuteczn form przekazywania treci ekologicznych.
Nie naley rwnie zapomnie o tzw. akcjach ekologicznych, najczciej sezonowych.
Stawiaj sobie one za cel ochron przyrody, ostrzegaj przed zagroeniami, uwiadamiaj
szkodliwo niektrych zachowa czowieka.
Silnym instrumentem ksztatowania postaw proekologicznych s rodki masowego przekazu.
Najbardziej powszechnym rdem informacji o problemach ochrony rodowiska w skali
Gminy jest prasa, w tym gwnie periodyki lokalne.
Dobrze przeprowadzona edukacja w prasie lokalnej ma na celu rozbudzenie wiadomoci
mieszkacw przejawiajcej si w ich konkretnych dziaaniach zwizanych z trosk o
otaczajce ich najblisze rodowisko. Wany jest rwnie wybr odpowiednich treci,
pooenie szczeglnego nacisku na uwiadomienie, e pojedyncze zachowania kadego z nas
maj wielkie znaczenie w zachowaniu czystoci i estetyki caej Gminy. Dlatego niezbdna
jest tematyka zwizana z odpadami, recyklingiem, oraz ze znaczeniem przyrody. Treci tych
nie zaszkodzi przyblia kilkakrotnie stosujc odmienne, interesujce formy przekazu.
54
Edukacja ekologiczna w mediach, przede wszystkim w prasie, jest stosunkowo prosta do

przeprowadzenia, wymaga jednak odpowiedniego przygotowania dziennikarzy.
Rwnie du rol, cho z reguy w odniesieniu do problematyki w znacznie szerszej skali,
odgrywa radio i telewizja.
Najbardziej dynamiczny rozwj, w chwili obecnej, pod wzgldem zainteresowania i formy
przekazu osign Internet. Dlatego te naleaoby rwnie wykorzysta t drog przekazu
informacji i edukacji.
Prowadzc akcje edukacji ekologicznej naley zwrci uwag na nastpujce elementy:
istota i cel prowadzenia programu edukacji ekologicznej,
odbiorcy i organizatorzy programu edukacji ekologicznej,
metody i sposoby realizacji programu edukacji ekologicznej,
pomoc specjalistycznych instytucji i organizacji w edukacji ekologicznej,
analiza odzewu spoecznego po przeprowadzonej akcji edukacyjnej.
Istota i cel prowadzenia programu edukacji ekologicznej

Sformuowanie istoty i celu przeprowadzanej akcji edukacji ekologicznej zaley od treci i
zakresu danego programu. Moe to by np. zanieczyszczenie i ochrona wd,
zanieczyszczenie i ochrona powietrza, zagroenia i ochrona lasw, gospodarowanie zasobami
naturalnymi czy gospodarka odpadami.
Istot programu edukacji ekologicznej jest poczenie edukacji z praktycznymi dziaaniami na
rzecz rodowiska.
Odbiorcy i organizatorzy programu edukacji ekologicznej

Realizacj programu edukacyjnego powinien zaj si Urzd Gminy zgodnie z obowizujc
ustaw z dnia 27 kwietnia 2001 roku - Prawo ochrony rodowiska (Dz. U. Nr 62, poz. 623),
art. 405 i 406:
rodki funduszy przeznacza si na finansowanie ochrony rodowiska i gospodarki wodnej w
celu realizacji zasady zrwnowaonego rozwoju oraz
rodki gminnych funduszy przeznacza si na edukacje ekologiczn oraz propagowanie
dziaa proekologicznych i zasady zrwnowaonego rozwoju (...), realizacj przedsiwzi
zwizanych z gospodarka odpadami (...) oraz inne zadania ustalone przez rad gminy, suce
ochronie rodowiska i gospodarce wodnej, wynikajce z zasady zrwnowaonego rozwoju
(...).
Urzd Gminy moe realizowa program samodzielnie lub poprzez organizacje i instytucje
(majce due dowiadczenie w tej dziedzinie) wyonione podczas konkursu lub przetargu
ogoszonego przez Urzd.
Ze wzgldu na zrnicowany poziom wiedzy spoeczestwa na temat ochrony rodowiska
prowadzenie programu edukacyjno-informacyjnego powinno by przeprowadzane na rnych
poziomach zaawansowania wiedzy i cyklicznie.
Zrnicowanie powinno rwnie obejmowa takie cechy spoeczestwa jak: wiek
(dzieci/modzie, osoby dorose), wyksztacenie, wykonywany zawd czy miejsce
zamieszkania.
Odbiorcami programu edukacyjnego s:
dzieci (przedszkola, szkoy podstawowe) i modzie (gimnazja, szkoy rednie wszystkich
typw),
nauczyciele,
55
doroli mieszkacy z podziaem na nastpujce grupy: urzdnicy administracji

pastwowej, nauczyciele, pracownicy spdzielni mieszkaniowych, przedstawiciele
biznesu,
pozostali doroli mieszkacy,
Naley pamita, e nauczyciele stanowi najbardziej specyficzn grup dorosych, ktra
ksztatuje postawy ekologiczne dzieci i modziey i porednio rodzicw.
Metody i sposoby realizacji programu edukacji ekologicznej

Realizowanie programw edukacji ekologicznej powinno by:
wieloetapowe, tj. rozoone na wiele lat,
dwutorowe, realizowane w formie biernej-informacyjnej i formie czynnej polegajcej
na perswazji,
skoncentrowane na rozbudzeniu osobistej odpowiedzialnoci za rodowisko,
upowszechniajce wiedz teoretyczn i praktyczn, dotyczc zagadnie ochrony
rodowiska,
propagujce proekologiczne wzorce zachowa.
Naley wybra tak metod edukacji (form przekazu) aby dokona w umysach wszystkich
mieszkacw zmian w sposobie mylenia, zachowania i postpowania.
Mog to by m. in.:
kampanie (rozpowszechnianie ulotek, broszury, biuletyny, plakaty),
konferencje,
szkolenia,
konkursy organizowane w szkoach,
tworzenie specjalistycznych orodkw edukacji ekologicznej.
Wszystkie z wymienionych form przekazu maj swoj specyfik. Czsto wybr form
przekazu jest kompromisem midzy przydatnoci, a moliwociami finansowymi
organizatorw.
Pomoc specjalistycznych instytucji i organizacji w edukacji ekologicznej
W realizacji przedsiwzicia powinno si korzysta z pomocy organizacji i instytucji,
zajmujcych si edukacj ekologiczn. Dziaania z zakresu edukacji ekologicznej publicznej
mog by poczone z kampaniami organizowanymi np. przez Narodowy Fundusz Ochrony
rodowiska, Polski Klub Ekologiczny oraz podmioty zajmujce si ochron rodowiska i
edukacj ekologiczn.
Analiza odzewu spoecznego po przeprowadzonej akcji edukacyjnej
Ostatnim etapem prowadzonej edukacji ekologicznej jest badanie odzewu spoecznego.
Analiza odzewu spoecznego jest sposobem oceny skutecznoci zamierzonych w programie
edukacyjno-informacyjnym celw, tj. wzrostu wiadomoci ekologicznej.
Brak protestu nie powinien by odbierany jako sygna pozytywnego odbioru
przeprowadzonego programu. Moe to take oznacza, e informacja nie dotara do
odbiorcw lub zostaa nieodpowiednio zrozumiana.
Dobrym sposobem sprawdzenia odzewu spoecznego jest przeprowadzenie ankiety, najlepiej
przed i po zakoczeniu programu.
Innym sposobem sprawdzania odzewu jest uruchomienie linii telefonicznej (analiza skarg i
wnioskw). Dziki temu mona si zorientowa, ile byo telefonw w danej sprawie, a tym
samym na ile przekaz dotar do odbiorcw zgodnie z intencjami organizatorw.
Kolejnym sposobem badania odzewu jest metoda ledzenia zachowa spoecznych.
56
4.3. Cele i kierunki dziaa na lata 2004-2015

Cel dugoterminowy do 2015 roku:
wyksztacenie u mieszkacw postawy przyjaznej rodowisku,
racjonalne gospodarowanie i korzystanie z zasobw rodowiska
naturalnego
czyli
przekonanie ludzi o koniecznoci mylenia i dziaania wedug zasad ekorozwoju
W zakresie poszerzania dialogu spoecznego podstawowym celem jest

zapewnienie powszechnego dostpu do informacji o rodowisku oraz stworzenie
warunkw umoliwiajcych wyraanie przez spoeczestwo swoich opinii i
wpywania na podejmowane, istotne dla rodowiska decyzje.
Cele szczegowe to:

osignicie poprawy stanu rodowiska
podniesienie wrd mieszkacw wiadomoci ekologicznej,
usuwanie zych nawykw takich jak: traktowanie rzek, potokw i lasw jako wysypisk
mieci, spalanie wszystkich mieci w kotowniach przydomowych,
wyksztacenie gustw przyjaznych rodowisku wrd nabywcw towarw w celu
ograniczenia iloci powstajcych odpadw,
wyksztacenie proekologicznych zachowa,
upowszechnienie w spoeczestwie wiedzy na temat powtrnego wykorzystania odpadw
oraz pyncych z tego korzyci ekologicznych i ekonomicznych,
ulepszenie i zwikszenie dostpu spoeczestwa do informacji.
Cele te osignie si przez intensyfikacj aktualnych dziaa w zakresie edukacji ekologicznej
oraz poszerzenie sposobw edukowania o nowe formy. Niezbdna jest realizacja
nastpujcych dziaa:
o wspdziaanie wadz gmin z mediami w zakresie prezentacji stanu rodowiska
i dziaa podejmowanych na rzecz jego ochrony.
o wsppraca wadz gmin ze szkoami, przedstawicielami rodowiska
naukowego i pozarzdowymi organizacjami w celu wykorzystania
rnorodnych form edukacji ekologicznej.
o organizacja i pomoc merytoryczna w takich przedsiwziciach jak:
konkursy zwizane z tematyk rodowiskow (przede wszystkim
lokaln),
organizacja Dnia Ziemi, Sprztanie wiata
prowadzenie programw autorskich czy innowacji pedagogicznych w
szkoach,
programy edukacyjne np. zwizane z gospodarowaniem odpadami w
gminie lub innym realizowanym przez gmin przedsiwziciem na
rzecz rodowiska,
prenumerata czasopism przyrodniczych i ekologicznych,
wzbogacanie bibliotek szkolnych w materiay dydaktyczne przydatne
w realizacji zagadnie zwizanych z ekologi i ochron rodowiska,
57
wspieranie programw i ekologicznych przedsiwzi szk w

niezbdne pomoce naukowe wykorzystywane podczas realizacji tych
dziaa,
wsporganizacja z Wojewdzkim Orodkiem Metodycznym i
instytucjami z brany ochrony rodowiska form doskonalenia
nauczycieli (np. warsztatowych) w zakresie edukacji ekologicznej,
szczeglnie gospodarki odpadami niebezpiecznymi
szkolenia i pokazy praktyczne dla rolnikw i dziakowcw w zakresie
gospodarki ekologicznej i produkcji zdrowej ywnoci
Dla osignicia wyznaczonego celu z zakresu dostpu do informacji i poszerzenia dialogu
spoecznego niezbdne jest podjcie nastpujcych dziaa:
o wczanie organizacji pozarzdowych i przedstawicieli sfery biznesu w
procedury konsultowania wanych dla rodowiska przedsiwzi i decyzji,
o powierzanie organizacjom pozarzdowym, dysponujcym odpowiednim
przygotowaniem i potencjaem, realizacji konkretnych projektw
prorodowiskowych,
o umoliwianie obywatelom i organizacjom spoecznym udziau w procedurach
oceny oddziaywania na rodowisko konkretnych przedsiwzi oraz
zamierze o charakterze strategii, planw i programw,
o udostpnianie za porednictwem Internetu informacji, w tym z zakresu jakoci
gleb i ziemi oraz haasu (wypenienie obowizku wynikajcego z art. 30 Prawa
Ochrony rodowiska ).
Cel krtkoterminowa do roku 2007:

podnoszeniu wiadomoci mieszkacw w zakresie ochrony rodowiska
z uwzgldnieniem:
znajomoci podstawowych problemw ochrony rodowiska gminy i regionu,
ksztatowania aktywnych postaw w procesie podejmowania decyzji z zakresu ochrony
rodowiska,
poszerzenia wiedzy teoretycznej i praktycznej rolnikw i dziakowcw ( produkcja
zdrowej ywnoci),
poszerzanie wiedzy z zakresu prawidowej gospodarki odpadami ( segregacja odpadw
komunalnych),
upowszechnienie wiadomoci o odpadach niebezpiecznych (likwidacja wyrobw
zawierajcych azbest w budownictwie),
upowszechnienie spoecznego zrozumienia zych nawykw mieszkacw ( wypalanie
traw, dzikie wysypiska, zanieczyszczanie rzek i wd mieciami , spalanie tworzyw
sztucznych w piecach w kotowniach przydomowych)
wszelkie formy szkolenia rnych grup spoeczestwa (dzieci, modzie, nauczyciele,
przedsibiorcy, rolnicy i dziakowcy)
Dziaania powinny obejmowa rne formy organizacyjne w zalenoci od grup
spoecznych na ktre s kierowane.
58
4.4. Zadania przewidywane do realizacji

Komponent: Edukacja ekologiczna
Jednostki
Zadania wasne Gminy Koszty w tys. z. Termin realizacji rda finansowania
realizujce
Przedsiwzicia pozainwestycyjne
Edukacja ekologiczna dzieci i modziey w tym akcje Dzie 2 2004 -2007 Budet Gminy ,
Gmina,
Ziemi i Sprztanie wiata, GFOiGW,
szkoy
PFOiGW
Ulotki, broszury, plakaty zwizane z ochron rodowiska w 4 2004 -2007 Budet Gminy ,
gminie Gmina GFOiGW,
PFOiGW
Akcja Wypalanie traw zabija ludzi, zwierzta, rodowisko Dziaania bezinwestycyjne 2004-2007 Gmina
Kampania edukacyjna dot. Zbirki odpadw organicznych i 6 2005 - 2007 Budet Gminy ,
odpadw niebezpiecznych Gmina GFOiGW,
PFOiGW
Zorganizowanie szkole dla przedsibiorcw nt. prawidowej W ramach opracowywania 2004
gospodarki odpadami. Programu ochrony Gmina
rodowiska dla gminy
Przedsiwzicia inwestycyjne
Realizacja przyrodniczej cieki rowerowej, dydaktyczno- 35 2005-2006 Budet Gminy ,
rekreacyjnej + biece utrzymanie, konserwacja tablic, awek Gmina GFOiGW,
itp.) PFOiGW
OGEM EDUKACJA EKOLOGICZNA 47 2004-2007
59
5. Wdroenie programu oraz monitorowanie jego realizacji

Wdroenie programu spoczywa bdzie na Wjcie Gminy, ktry prowadzi bdzie biecy
nadzr nad realizacj programu, sporzdza bdzie raporty z postpu wdraania i zgodnoci z
ustaleniami zawartymi w programie. Realizatorami programu bd przedsibiorstwa sektora
gospodarczego: zakady przemysowe i usugowe oraz jednostki komunalne, nadlenictwa.
Natomiast odbiorc programu bdzie spoeczestwo.
Monitoring programu opiera si bdzie na kontroli wskanikw stanu rodowiska.
W tabeli poniej przedstawiono najistotniejsze wskaniki, przyjmujc, e lista jest list
otwart i moe by modyfikowana.
Lp. Wskanik Stan wyjciowy

(dane GUS za 2003r)
1. Ilo ciekw oczyszczonych 42,448 %*
2. Dugo sieci wodocigowej 40,5 km
3. Ilo wytwarzanych odpadw komunalnych na 1 mieszkaca w roku 223 kg
4. Udzia odpadw komunalnych skadowanych na wysypiskach 92,5 %
5. Udzia lasw i gruntw lenych w powierzchni ogem 37,3 %
6. Powierzchnia terenw objtych ochron prawn 2 502,5 ha
7. Powierzchnia terenw zdewastowanych 150 ha
8. Nakady inwestycyjne na ochron rodowiska 1 516 740 z
9. Nakady inwestycyjne na ochron rodowiska na 1 mieszkaca 197,13 z
10. Nakady inwestycyjne na gospodark wodn 1 516 740. z
11. Nakady inwestycyjne na gospodark wodn na 1 mieszkaca 197,13 z
12. Ilo zuytej wody/1 mieszkaca 26,9 m3
*
- za rok 2004
60
Wykaz materiaw
1. Dr arch. in. Wodzimierz Leniaka i inni:: "Studium uwarunkowa i kierunkw
zagospodarowania przestrzennego gminy Bolesaw", Pracowania Urbanistyczno-
Architektoniczna, Olkusz, Rynek3, 1999 r.
2. Kuzio B., Kuzio S.: Opracowanie ekofizjograficzne do zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego gminy Bolesaw obejmujcej obszar przemysowy
w Bolesawiu Ujkowie Starym . Envitech. Dbrowa Grnicza, grudzie 2002 r.
3. Kuzio B., Kuzio S.: Opracowanie ekofizjograficzne dla obszaru gminy Bolesaw.
Envitech. Dbrowa Grnicza, sierpie 2003 r.
4. Kuzio B., Kuzio S.: Prognoza oddziaywania na rodowisko Miejscowego Planu
Zagospodarowania Przestrzennego gminy Bolesaw. Envitech. Dbrowa Grnicza,
kwiecie 2004 r.
5. Uchwaa sejmu RP. z 8 maja 2003 r. w sprawie przyjcia Polityki ekologicznej
pastwa na lata 2003-2006 z uwzgldnieniem perspektywy na lata 2007-2010. Mon.
Pol. Nr 33, poz. 433.
6. Program ochrony rodowiska wojewdztwa maopolskiego, 2002r.
7. Program ochrony rodowiska dla powiatu olkuskiego, 2003 r.
8. Ustawa Prawo ochrony rodowiska z dnia 27 kwietnia 2001 r. (Dz.U. z 2001 r. Nr 62,
poz.627) wraz z rozporzdzeniami wykonawczymi.
9. Stan rodowiska w wojewdztwie maopolskim na rok 2001, Biblioteka Monitoringu,
2002r
10. Ustawa Prawo Wodne z dnia 18 lipca 2001 roku (Dz. U. 2001 Nr 115, poz. 1229) wraz
z rozporzdzeniami wykonawczymi
11. Ustawa o zbiorowym zaopatrzeniu w wod i zbiorowym odprowadzaniu ciekw z
dnia 7 czerwca 2001 r. (Dz.U. 2001 Nr 72, poz. 747 z pniejszymi zmianami).
12. Krajowa Strategia Ochrony i Umiarkowanego Uytkowania Rnorodnoci
Biologicznej wraz z Programem Dziaa. Ministerstwo rodowiska. Dokument
zatwierdzony przez Rad Ministrw w dniu 25 lutego 2003 r.
13. Program wykonawczy do II Polityki Ekologicznej Pastwa na lata 2002 -2010. Rada
Ministrw listopad 2002 r. Warszawa.
14. Bolesaw Park Dworski Projekt Rewaloryzacji AKWANT Gliwice 1992 r.
15. Szczegowa inwentaryzacja drzewostanu Park Krzykawka, REWIT, Piekary
lskie 2001
16. Krystyna Grodziska i Grayna Szarek-ukaszewska, Hady okolic Bolesawia,
Instytut Botaniki im. W.Szafera, PAN 2002 r.
17. Okrelenie stopnia uciliwoci dla rodowiska zanieczyszcze powietrza i haasu
ulicznego w miejscowociach Krek i Bolesaw, Gwny Instytut Grnictwa,
Katowice 1997 r.
18. Nasza Zielona Maopolska - Program Zrwnowaonego Rozwoju i Ochrony
rodowiska Wojewdztwa Maopolskiego na lata 2001 2015, Krakw, grudzie
2000 r.
19. Audyt Zrwnowaonego Rozwoju, Organizacja Narodw Zjednoczonych ds. Rozwoju
Umbrella Project
20. Plan ochrony Parku Krajobrazowego Orle Gniazda, Instytut Gospodarki
Przestrzennej i Komunalnej Oddzia w Krakowie. 2002 r.
21. Bilans Zasobw Kopalin i Wd Podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII.2002 r.
PIG, Warszawa 2003 r.
61
22. Lis J. Piasecka A.: Szczegowa Mapa Geochemiczna Grnego lska 1:25000
Arkusz Sawkw. PIG. Warszawa 1999 r.
23. Koncepcja moliwoci, sposobu i zasad zaopatrzenia w wod kopalniana do celw
pitnych po zakoczeniu eksploatacji rud cynku i oowiu w rejonie olkuskim
opracowanie dla ZGH Bolesaw pod kierownictwem prof. dr hab. In. J. Motyki.
Fundacja Nauka i Tradycje Grnicze, Krakw 2002 r.
24. Projekt zaoe do Planu Zaopatrzenia w Ciepo, Energi Elektryczn i Paliwa
Gazowe Gminy Bolesaw. Zarzd Gminy Bolesaw, padziernik 2001 r.
62

Gmina Boleslaw

Transféré par

Informations du document

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Gmina Boleslaw

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

PROGRAM OCHRONY RODOWISKA DLA GMINY BOLESAW

URZD GMINY BOLESAW

Program Ochrony rodowiska

Bolesaw, marzec 2005 rok

Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o.

dr in. Szymon Kuzio

- mgr in. Zuzanna Sadzawicka

3.7. rodowisko przyrodnicze ..............................................................................................41

1. Cel programu i opis metodyki

Osignicie trwaego rozwoju i zwikszenie atrakcyjnoci gminy Bolesaw przy

systemowym. W zakresie poprawy jakoci i bezpieczestwa ekologicznego, cele szczegowe

2. Oglna charakterystyka terenu objta opracowaniem

2.1. Pooenie, powierzchnia, demografia

Rys. 2.1.1. Gminy graniczce z Bolesawiem

Rys. 2.1.2. Soectwa gminy Bolesaw

2.2. Warunki naturalne

2.3. Elementy przyrody oywionej

3. Stan aktualny, cele i kierunki dziaa do 2015 oraz

3.1.1. Zasoby i jako wd podziemnych

Warunki hydrogeologiczne omawianego terenu szczegowo scharakteryzowano w

ktre s nieco gorzej przepuszczalne ni dolomity diploporowe i kruszconone. Maj one

Zmiany stosunkw wodnych

Ograniczenia zwizane z ochron wd podziemnych

przedsiwzi do sporzdzenia raportu oddziaywania na rodowisko). Ponadto w strefie

3.1.2. Zasoby i jako wd powierzchniowych

rzeki tej wpadaj wody kopalniane z kanau Dbrwka (fot 1 i 2).

Fot. 1. Kana Dbrwka

Fot. 2. Kana Dbrwka

Rwnie ocena stopnia zanieczyszczenia wd kanau Dbrwka wykonana przez Pastwowy

Zanieczyszczenia osadw wodnych

3.1.3. Gospodarka wodno-ciekowa

- W rejonie Krzykawy z dolomitw i wapieni triasu, przy wydajnoci 100-150m3/h.

ZGH posiada Oczyszczalni ciekw Przemysowych w ktrej oczyszczeniu mechaniczno-

Przy szybie Dbrwka ZGH posiada oczyszczalni mechaniczno-biologczn ciekw

caej zlewni, poprzez siedem pompowni lokalnych. Na terenie oczyszczalni znajduje si

Tabela 3.1.3. Wyniki bada ciekw surowych i oczyszczonych

Osady ciekowe po odwodnieniu na odsczarce DRAIMAD do okoo 80% wilgotnoci s

3.1.4. Ochrona przed powodzi

3.1.5. Cele i kierunki dziaa do roku 2015

Poprawa jakoci wd powierzchniowych

pena ochron staych i okresowych ciekw wodnych, zbiornikw wodnych oraz

Porzdkowanie gospodarki ciekowej w gminie Bolesaw realizowane bdzie zgodnie z

Zapewnienie ochrony wd podziemnych (gwnie GZWP) przed ich ilociow i jakociow

wychodz na powierzchnie tereniu lub s przykryte cienka pokryw utworw

Wprowadzenie ogranicze w zagospodarowaniu obszarw alimentacji GZWP

Realizacja ww dziaa dla gminy obejmowa powinna:

Zapewnienie mieszkacom odpowiedniej jakoci wody pitnej

Optymalizacja zuycia wody na cele socjalno-bytowe i przemysowe

Efektywna ochrona przed powodzi

Gmina powinna kontynuowa wspprac z Maopolskim Zarzd Melioracji i Urzdze

3.1.6. Zadania przewidywane do realizacji

Cegielskiej Kol. Ujkw Nowy

3.2. Powietrze atmosferyczne

3.2.1. Stan aktualny

Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami jest wanym zagadnieniem w dziedzinie

3.2.2. rda zanieczyszcze powietrza

Zakady Grniczo-Hutnicze Bolesaw S.A. (decyzja Wojewody Maopolskiego nr

Tabela 3.2.1. rda i iloci wprowadzanych do powietrza zanieczyszcze w [Mg/rok]

Wytwrnia Mas Bitumicznych (decyzja Starosty Olkuskiego nr WS 7644-7/2001 z dnia

Wymienione Zakady wprowadzaj do powietrza atmosferycznego zanieczyszczenia pyowe i

przeznaczonych do tego celu rodkw technicznych np. spawanie czy lakierowanie

Gwny potok ruchu wystpuje na drodze krajowej nr 94. Wg pomiaru generalnego,

3.2.3. Cele i kierunki dziaa

3.2.4. Zadania przewidywane do realizacji