RADIO- EN TELEVISIE NIEUWJAARS TOESPRAAK

UITGESPROKEN DOOR Z.E. D. BOUTERSE

PRESIDENT VAN DE REPUBLIEK SURINAME
te middernacht van 2017 op 2018

Landgenoten,

Enkele momenten geleden zijn wij het jaar 2018

binnengetreden en hebben wij het jaar 2017 definitief
achter ons gelaten.
De tijd gaat dwingend voort, zij staat niet stil en de voorbije
momenten komen nooit meer terug. De tijd staat ons niet
toe terug te gaan en terugwerkend te repareren wat toen
verkeerd is gegaan. De tijd biedt ons echter wel de
gelegenheid om van elke dag een betere te maken dan de
vorige.

Het is een opdracht van de Almachtige aan ons allen om

geen moment zomaar voorbij te laten gaan; een opdracht
aan ons allen om elk moment goed te zijn voor onszelf en
voor de ander, de medemens; een uitdaging aan ons als
gemeenschap om geen tijd onbenut en onproductief voorbij
te laten gaan. Het is onze menselijke plicht om op elk
moment in ons leven en in ons samen leven te investeren
om een beter, een mooier en een waardiger volgend
moment te verkrijgen. Een ieder van ons moet — sterker
nog: wij moeten met elkaar — blijven bouwen aan een
betere toekomst.

Kijkers en luisteraars,
Het nu voorbije jaar hebben wij enigszins met gemengde
gevoelens beleefd, gezien de nog niet verkregen
opzienbarende resultaten uit de investeringen, die wij in dat
jaar hebben gedaan voor een beter morgen. Verwachtingen
zijn nog niet onverdeeld waargemaakt voor ons allen.
Sommigen kunnen leven met dat wat wij nu al hebben
bereikt, anderen daarentegen zijn oprecht niet of niet
helemaal tevreden over de bereikte resultaten.

Wij moeten evenwel onze blik elk moment blijven richten op

de toekomst waaraan wij samen als gemeenschap willen
bouwen. En er zijn voldoende punten die als bouwstenen
kunnen dienen en die ons moeten aansporen om steeds
meer en beter te realiseren.

Volk van Suriname,

Hoezeer het financiële ons nog de nodige zorgen baart, wij
kunnen er niet aan voorbij gaan dat de Regering er zorg
voor heeft gedragen dat het belangrijkste voor ons allen,
met name lonen, salarissen en uitkeringen, normaal
uitbetaald zijn geworden. Dat sommige betalingen later
plaats hebben gevonden, betreuren wij. Wij zullen deze
lastige situaties in 2018 met nog meer beleidsinspanningen
aanpakken.

Hoezeer het probleem van staatsfinanciën ons in onze

mogelijkheden heeft beperkt, wij zien desondanks dat
kansen worden benut. Creatieve Surinaamse ondernemers
en bankiers hebben ingespeeld op het Islamitisch bankieren
en hebben inmiddels dit in ons land kunnen introduceren.
Deze voor ons nieuwe vorm van bankieren zal in 2018 veel
meer deuren voor burgers en ondernemers openen
waardoor zij met minder zorgen en risico’s aan hun
toekomst kunnen bouwen. Deze vorm van bankieren
verwelkomen wij als een belangrijke aanvulling op de vele
bancaire mogelijkheden die wij reeds in ons land hebben.
Ik kan niet nalaten hier melding te maken van de veerkracht
van ons bankwezen. Onze financiële potenties moet u
bovenal plaatsen tegen de achtergrond van het steeds
gedemonstreerde en geopenbaarde vertrouwen vanuit de
spaarders en beleggers. Dit gedemonstreerde en
geopenbaarde vertrouwen ligt aan de basis van de
weerstand en de stabiliteit die ons bancaire systeem stevig
“in het zadel houdt”. Wij hebben redenen genoeg om
optimisme te voeden en om met vertrouwen te blikken naar
de toekomst.
Het is natuurlijk geen eenvoudige opgave om over de
tijdelijke groeistuipen van onze economie heen te komen,
maar samen, met zijn allen, de Regering voorop, zijn wij in
staat om het betere te kunnen bereiken.

Landgenoten,
Garantie voor en vergroting van sociale zekerheid, werken
aan behoud en verhoging van de levensstandaard: hiermee
wordt blijvend de basis gelegd voor steeds meer veiligheid.
Deze zijn en blijven dan ook de hoofdpijlers van ons
nationaal beleid.
Het is in het dienstjaar 2018 onafwendbaar het
ambtenarenapparaat in Suriname een rationeel onderzoek
te doen ondergaan, waarbij moet worden nagegaan of dit
apparaat qua efficiëntie, effectiviteit en omvang voldoet aan
de kwaliteitseisen als essentiële werkarm van de Overheid.
Hiertoe zal onder andere aan de SER gevraagd worden een
bijdrage te leveren in dit kader.

De Regering zal in 2018 in de woningbouw een geheel

andere aanpak toevoegen aan datgene wat tot nu toe wordt
toegepast. De gebruikelijke overheidswoningbouw gaat
naar het oordeel van de Regering niet snel genoeg. De
drijfveer van de Regering voor een nieuwe aanpak is dan
ook gelegen in het feit, dat snellere woningbouw geboden is
om de grote en langdurige huisvestingsnood, die veelal
gepaard gaat met veel sociaal leed, terug te dringen.
Bouw-initiatieven vanuit de bevolking zelf zullen al in het
begin van dit jaar een gedurfde en extra financiële prikkel
krijgen vanuit het Regeringsbeleid.
Burgers die een eigen huis willen bouwen en over een eigen
terrein beschikken, kunnen vanuit de overheid een faciliteit
tegemoet zien. In deze gaat het om een bouwlening van
maximaal Srd. 50.000,- tegen gunstige voorwaarden van 1%
rente per jaar met een looptijd van 15 jaar.
De totale bouwprijs van een woning mag maximaal SRD
125.000,- zijn. De Regering zal hierover nadere informatie
verstrekken.
Dit jaar zal de Regering minimaal 1.000 burgers die
dringend een woning behoeven en die willen bouwen,
selecteren voor deze nieuwe en krachtige stimulans tot
versnelde woningbouw.
De aantrekking van de bouwsector zal hierdoor een
multiplier effect hebben op de hele economie, omdat
toeleveringsbedrijven van alle benodigdheden voor de bouw
van een woning een opleving zullen krijgen, terwijl ook de
werkgelegenheid mee zal stijgen.

Kijkers en luisteraars,
De Regering zal in dit jaar ook dringend
saneringsmaatregelen doorvoeren binnen de financiering
van de medische zorg, opdat deze uitermate belangrijke
zorg, dus zowel de preventieve als de curatieve zorg,
beheersbaar en duurzaam worden gemaakt, met blijvende
garantie hiervan voor elke burger.
Bij de wijziging van de Wet Nationale Basiszorg zullen
bepaalde verrichtingen uit het aangeboden pakket van
Basiszorg worden geschrapt. Het betreft hier de heel dure
medische ingrepen en de langdurige behandelingen, die alle
op een andere wijze gefinancierd zullen worden. Dit
betekent dat elke burger verzekerd zal blijven van volledige
dekking van medische zorg: géén mens in nood!
Er zal een Sociaal-Medisch Fonds worden opgezet dat belast
wordt met uitkering van de kosten aan burgers die deze
dure en langdurige medische ingrepen en behandelingen
ondergaan. Dit Fonds zal financieel onder meer gevoed
worden uit extra heffingen op genotsmiddelen (alcohol en
sigaretten) en consumptie-producten, die een negatieve
invloed hebben op de gezondheid van de mens.
Mede uit dit Fonds zullen ook dienstverleners in de
medische zorg beter en op tijd vergoed kunnen worden en
zal ook de continuïteit van deze zorg gegarandeerd zijn.

Landgenoten,
Enige dagen geleden is de belangrijke Wet Beschermde
Dorpsgebieden in De Nationale Assemblee aangenomen en
daarna door de Regering bekrachtigd en gepubliceerd. Deze
Wet is een wijziging van artikel 4 van het 35 jaar oude
Decreet Beginselen Grondbeleid van 15 juni 1982. Deze Wet
heeft het karakter van een voorlopige voorziening om meer
rechtszekerheid te scheppen, vooral in deze periode waarin
het complexe proces van regeling van het
grondenrechtenvraagstuk nog in de fase van afrondende
dialoog is. Deze Wet maakt dat in harmonie met de
nationale wetgeving gehandeld wordt. Voorwaar een grote
stap voorwaarts in ons systeem van rechtszekerheden en
veiligheid voor de bevolking.

Als belangrijke ontwikkeling in de productiesfeer kunnen wij

noemen de Staatsolie, die na enige moeilijke tijden te
hebben doorgemaakt – met een winst in 2016 van slechts
USD 13 miljoen – door sterke overheidsondersteuning nu
weer een welkome opleving doormaakt.
In 2017 namelijk steeg de bijdrage van Staatsolie door
middel van diverse belastingen aan de Staatskas naar circa
USD 91 miljoen. Prognoses voor 2018 geven aan dat er een
verdere stijging hiervan zal plaatsvinden met USD 23
miljoen tot een totaal bedrag van USD114 miljoen. Een
belangrijke indicatie voor verder economisch herstel.

De opbouw van de houtverwerkingsindustrie in ons land zal

een big push forward krijgen. Tegelijkertijd zal
rondhoutexport worden ontmoedigd door de exportheffing
voor rondhout vanaf 2018 te verhogen. Gezaagd hout zal
veel meer dan de afgelopen jaren het geval was beschikbaar
worden voor de nationale markt, zodat onder meer de
woningbouwmarkt voldoende en tegen betaalbare prijzen
voorzien kan worden.
De opbrengsten van de significant verhoogde
exportheffingen zullen besteed worden voor de uitvoering
van een plan voor versnelde ontwikkeling van de nationale
houtindustrie, die gestoeld zal zijn op moderne technologie.
Hiermee wordt reeds in 2018 een aanvang gemaakt.

Het ongelimiteerd en massaal gebruik van het voor de mens

en alle ecosystemen in Suriname zeer gevaarlijke kwik, zal
in dit jaar drastisch aangepakt worden. In 2018 zal daarom
effectiever doorgegaan worden met methoden voor het
afbouwen en het vervangen van het gebruik van kwik. Waar
nodig zullen deskundigen worden geconsulteerd en
beschikbare fondsen worden aangeboord. Stakeholders in
deze sector zullen geïnformeerd en mede betrokken
worden.
De schade van kwikgebruik in de klein-goudmijnbouw is
zodanig, dat deze de voordelen van de winning van goud te
niet doet. Wij zijn al in de zone van een negatieve
gezondheidsbalans en dat is niet acceptabel. Belastingen en
overige heffingen in deze klein-goudmijnbouwsector zullen
aanzienlijk aangescherpt worden. Deze meeropbrengsten
kunnen mede aan de gezondheidssector, aan de
onderwijssector en aan de bescherming van het milieu
besteed worden.

Kijkers en luisteraars,
De onderhandeling met Alcoa loopt ten einde en wij kunnen
in dit jaar overgaan tot het maken van contouren voor de
ontwikkeling van de bauxietindustrie in de komende
decennia.

Met betrekking tot de multinationals in onze goudsector zijn

wij tevreden over de mondiale resultaten die deze voor een
belangrijk deel vanuit hun Surinaamse vestigingen boeken.
De omzetten en daarmee de nettowinsten van de
multinationals in de goudsector stijgen de laatste jaren
aanzienlijk; hun beursnoteringen schieten dan ook
significant omhoog. Wij zijn daar content mee, omdat dit
ons land meer zekerheid geeft voor het innen van duurzame
inkomsten uit de groot-goudmijnbouw en dit is van eminent
belang voor de staatskas. Tegelijkertijd is het duidelijk dat
de kloof in verdiensten tussen de multinationals en de
Surinaamse Staat steeds groter wordt, hetgeen ons de
nodige zorgen baart.
Deze omstandigheid vormt een meer dan goede reden voor
de Surinaamse Regering om in dialoog te treden met deze
multinationals om in harmonie de met hen gesloten
overeenkomsten als uitgangspunt, zakelijk na te gaan hoe
Suriname meer uit deze sector kan halen voor de
Surinaamse bevolking. Het gaat per slot van rekening om
rijkdommen van het Surinaamse volk die bovendien niet
hernieuwbaar zijn en dus na verloop van tijd opraken. De
Surinaamse Regering is ervan overtuigd dat er, zakelijk
gezien, meer te halen is bij de uitvoering van de gesloten
overeenkomsten en rekent erop dat de multinationals die
getoond hebben een waardige reputatie te hebben en over
de nodige ‘social responsibility’ te beschikken om zich als
positieve partners op te stellen, de nodige goede wil hierbij
aan de dag zullen leggen.

Ik mag u informeren dat de Regering zich dit jaar zal

beijveren om een eigen Surinaamse goudmaatschappij op te
zetten, “Staatsgoud Suriname”, die in de toekomst
structureel zijn eigen goud volledig in eigen beheer zal
exploiteren met, waar nodig, in samenwerking met
multinationals.

Met betrekking tot de agrarische sector zijn met de

Europese Unie (EU) en de Food and Agriculture Organization
(FAO) overeenkomsten getekend, met als inzet een
schenkingsbedrag van USD 15 miljoen. Hierdoor zullen in
2018 minstens duizend (1.000) agrariërs in de gelegenheid
gesteld worden om niet-traditionele exportgewassen en
fruit en groente, te exporteren naar Europa. Deze
markttoegang wordt bij overeenkomst gegarandeerd.
Voor versnelde economische groei zijn export en import van
heel groot belang. Het mogelijk maken van het binnen- en
uitvaren van grotere vrachtschepen is hierbij van
strategische waarde. Dat betekent dat met grote prioriteit
in dit jaar gewerkt zal worden aan het uitbaggeren van
onder meer de Nickerierivier en de Surinamerivier. Door de
uitdieping van deze rivieren zullen grotere schepen de
havens van Nickerie en Paramaribo kunnen aandoen. De
rijst- en bananenexport zullen vanuit Nickerie kunnen
toenemen en bovendien kunnen plaatsvinden tegen lagere
vrachttarieven door stijging van de exportvolumes.
Ook de haven van Paramaribo zal bereikbaar gemaakt
worden voor veel grotere vrachtschepen met grotere
volumes vracht per keer, waardoor de vrachtprijzen zullen
afnemen en daarmede ook de consumentenprijzen van al
deze goederen.
De Regering zal deze baggerprojecten op de goedkoopste
en meest duurzame wijze doen uitvoeren, mede met
hantering van de instrumenten van Public Private
Partnership en van Foreign Direct Investment (FDI),
waardoor weinig tot geen Staatsmiddelen hiervoor nodig
zullen zijn.

Kijkers en luisteraars, landgenoten

Wij zijn nog niet helemaal uit onze problemen. Deze aan u
voorgehouden stappen van de Regering zullen in 2018
ondernomen worden. De verwachting is dat hiermede
strategische kansen en perspectieven van verdere
economische groei effectief benut zullen worden. Tevens zal
met het verder opvoeren van sociale zekerheden en
bestaansgaranties, samen met de economische groei, de
algehele maatschappelijke stabiliteit versterkt worden. In
dit jaar zullen overleg en dialoog met functionele groepen
en maatschappelijke organisaties intensief voortgezet
worden.

Samen kunnen wij vooruit, opgeven is voor de Regering

geen optie. Wij hebben als volk en land een veelheid aan
potenties.
Het zal aan onszelf gelegen zijn: “Samen optrekken brengt
vooruitgang en samen werken leidt tot succes!”

Ik wens u allen een gezond, liefdevol en voorspoedig 2018

toe.