 FILIPINO – FILIPINO THESAURUS
aba/abang (pd)– mapagpakumbaba, modesto,
humilde, mabini, mapitagan, mayumi,
hamak,
abala (png)- antala, molestiya, perhuwisyo,
pagkabantiti,pagkabalam, pagkabinbin, biso,
distraksyon, sagabal, gambala; abalain
aber (pd) – sige
aberya (png)– problema, suliranin
abo (png)- sinisa, margaha, titis
abot (png/pd)–dukwang, duklay, dunghalin,
dumunghal, duhapangin, dumuhapang,
makuha, makakuha, matamo, makamit,
mabawi, mahawakan, maisapalad,
mapasakamay; maabot, marating, mahabol;
abutin
abre (png)- bukas
abredor (png)- opener
abubot (png)– gamit, palamuti
abuhin (pu)– mala-abo
abuloy (png)– limos, kaloob,
abutan (pd)– nahabol,
abutan (pd)– bigyan,
agham (png)- siyensiya
agila (png)- banoy
agimat (png)– anting-anting, kabag, mutya,
amuleto, dupil, bertud, talisman
ahas (png)- dahong palay, kamamalo,
pakupis, ulupong, sawa, serpyente, taong
buhong, mapagkanulo, taksil o traydor
akala (png/pd) – pag-asa, hinuha, pag-isip,
paniniwala, pag-asam; akalain
akit (pd)- rahuyuin, hibuin, akiti, sulsulan, upatan,
tuksuhin, halinahin, mangudyok, himuki;
akitin
aklas (png)–welga, rebolusyon, alsa
aklat (png)– libro
alaala (png)- memorya, rekuwerdo, ; alalahanin
baak (png) - ligasgas, lamat, lahang, gwang
babad (png)- tigmak
babag (png)– labanan, suntukan
bading (pu)– bakla
badlis (png)– linya, sulat
badong (png)– mayamang lalaki
baga (png)– pigsa
alabok (png)– alikabok, gabok, galabok
alahas (png)– hiyas, bato
alak (png)-alkohol
alakdan (png)- atangatang
alam (pu)– malay, mukat, batid, dilat, mulat, gising,
pukaw, talos; alamin
alang-alang (pa)– para (sa kanya)
alanganin (pu)- delikado
alapaap (png)– langit, kalangitan
ale (png)–babae, ginang, binibini, dalaga,
aligid (png)– pag-ikot,
alikabok (png)- gabok, galabok, alabok
alila (png)– katulong, kasambahay, utusan,
tagapaglingkod, alipin
alimango (beach crab) (png)– alimasag (spider
crab), talangka (river crab)
alindog (png)– kagandahan, ganda, kariktan,
bighani, karilagan, aya, pang-akit,
alingasaw (png)– baho,
alinlangan (png)- alap-ap, sapantaha, hinala, duda,
agam-agam, ligamgam; kaba; pag-iisip,
pagkaligalig (ng isip); ngani-ngani;
pangamba, alinlangan, pag-aalanganin;
pagaatubili, suspetsya,
alipin (png)– alila, katulong, kasambahay, utusan,
tagapaglingkod
alipusta (png/pd)– asar, aglahiin, tuyain,
uruyin, libakin, uyamin, pasulan, insult,
pangungutya, alimura, panlalait, hamakin,
takapanan, pang-aaliktiya, panunuya,
alipustahin
alis (pd)– lilisan, lalakad, iiwan, lalayo; umalis
alisin (pd)– tatanggalin, ililipat, babakbakin,
paknitin, tungkabin, laplapin, lapnisin,
tuklapin, hubarin, patalsikin, sibakin,
dismisin, sisantehin,
bag (png)– bayong, bali, supot, lagayan,
karsamunela
bagabag (png)– ligalig, yamot; sikang, abala
bagal (pu)– kupad, kuyad; tagal
bagahe (png)– maleta, dala-dalahan
bagay (png)- gamit
bagay (pu)- ayon, kaaya-aya, ukol
baging (png)– lipay
bago (pa) – sa unahan, sa harap, sa tapat bangga (png)– bunggo, umpog
bago (pu)- sariwa bango (png)– salimuyak, halimuyak, amoy
bago (pd)- palit, palitan bagkus (pa)– liban, kundi, subali
bago (pa)- muna bangungot (png)– masamang panaginip
bagon (png) – malaking karro bansag (png)– ngalan, tawag
bagsak (pd)– hulog, laglag, lagpak bantog (png)– kilala, magiting, tangi
bagsik (png)– bangis; higpit, paghigpit; pagsungit banyaga (png/pu)– dayuhan
bagyo (png)– buhawi, unos, sigwa bara (png) – harang; barahan
bahagi (png)– kapiraso, kaputol; kaloob, bigay, baraha (png)- tarheta
limos baril (png)– sandata
bahagya (pu)– konti, bihira barilan (png)– putukan
bahay (png)– tahanan baro (png)– damit, suot
bahay-bata (png)– matris basa (pu)- halumigmig
baho (png)– alingasaw, amoy, anghit, bantot basagulero (pu)- barumbado
bai (png)– lawa basahan (png)– pamunas, trapo
baile (png)– sayawan basura (png)– sukal, dumi
bait (png)– kagandahang-loob, bata (png)- supling, sanggol, anak; pekas;
baka (pa)– siguro, malamang, yata, marahil bata (png)- balabal
bakal (png)– asero bata (pd)– tiis, tiisin
bakas (png)– yapak, tanda, bakat batas (png)– utos, kautusan
bakbak (pd)– tanggalin, tiklapin; pilat, peklat bati (png)– pugay, yukod
bakla (pu)- bading batingaw (png)- kampana
bakod (png)- sangga batis (png)– bukal, sibol
bakol (png)– buslo, batulang bato-balani (png)- magneto
bala (png)– hamon, pananakot batugan (pu)– tamad
balabal (png)- kapote batulang (png)– basket, see buslo
balahibo (png)– buhok, pakpak bawang (png)– slang uri ng paputok
balak (png)– plano, akala, panukala bebot (png)– babae; seksing babae (slang)
balakid (png)– hadlang benta (png)– tinda, lako
balang (png)– lukton, dayupay; hipong malaki bibig (png)– bunganga
balanse (png)– panimbang bigas (png)– palay, kanin
balap (png)– badlis, linya, sinyales bigay (png)– handog, kaloob
balat (png)–talukap, upak; kwero bigkas (png)– badya, pananalita
balat-kayo (png)– mascara bigkis (png)– tali
balbas (png)– bigote biglaan (pu)– kaginsa-ginsa, kadingat-dingat
baldado (pu)– paralitiko bigote (png)– balbas
balde (png)– timba, panalok bihasa (pu)– sanay, datihan; marunong, maalam
balibol (png)– pangbutas, barena bilang (png)- numero
baliktad (pu)- baligtad bilanggo (png)– preso, bihag
balimbing (pu)– taksil, hindi tapat bilangguan (png)- presinto
balisong (png)– kutsilyo; slang bente-nuwebe bilasa (pu)– panis
baliw (png/pu)– sira ulo, buang bilugin (pd)- (slang) utuin, paniwalain
balo (png/pu)– biyuda, biyudo binibini (png)– dalaga
balon (png)– tangke bingit (png/pu)– gilid, tabi, kanto; malapit (bingit
balot (png)– takip, tungtong ng kamatayan)
baluktot (pu)– masama; balikuko
banat (png)– unat
bandido (png)- tulisan
banga (png)– tapayan
bangag, slang (png/pu)– adik, bange, bangenge
 C
Cabisera (png) – kabisera, punong lungsod
Caminero (png) – kaminero, manggagawa sa kalye
Cinco (pbg) – singko, lima
Daán (png) – kalsada, kalye, bagtasan, landas,
lagusan, lansangan
Daán (pby) – siyento, 100
Dabog (png) – padyak, tarang, pagsunod na pagalit
Dakilà (pri) – marangal, katangi-tangi, bunyi
Dakíp (png) – huli, pikot, aresto, bihag
Dako (png) – gawi, direksyon
Dagán (png) – bigat, karga, pataw, diin
Dagasâ (pri) – biglang dating, sagasa
Dagat (png) – karagatan, malaking bahagi ng tubig
Dagdág (png) – pagdami, padami
Dagil (png) – sagi, siko
Dagim (png) – ulap, alapaap
Dagis (png) – pag-ire
Dagit (png) – sunggab
Dulóg (png) – dalo, sipot, pagharap, pagpapakita
Dulot (png) – handog, alay, bigay
Dumi (png) – dungis, anos, dusing, libag, tubal,
mantas, kalat, sukal, basura
Dumog (pri) – lulong, sama-samang pagdalo
eba (png) – babae
ebanghelista (png)- pastor, pari, isa sa apat na
sumulat ng Gospel,misyonero , mangangaral
ebidensya (png) - pruweba, prueba
edad (png) - gulang, taon, anyos, tanda, katandaan
edipisyo (png)- gusali, istrukrura
edisyon (png)- lathala, labas, kopya
editor (png)- patnugot
editoryal (png)- patnugutan, opinyonado
edukado (pu)- may pinag-aralan, kulturado
edukasyon (png)- pag-aaral, pagtuturo
ehemplo (png)- padron, sampol, parisan,
pamarisan; pasimundan, huwaran, uliran,
modelo, halimbawa, pagpapakita
ekis (png) - krus, "x"
eklipse (png) - paglalaho o paglamlam ng liwanag
ekonomikal (pu)- matipid, napaghuhusto,
napagkakasya, ekonomiko, menos
Champorado (png) – tsamporado or sampurado
Chocolate (png) – tsokolate o sokolate
Chorizo (png) – soriso, langgonisa
Dunong (png) – talino, talas ng isip, unawa, intindi
Dungaw (png) – sungaw
Dunggol (png) – bigwas, suntok
Dungis (png) – anos, dumi
Dupiki (png) – tunog ng kampana
Dupilas (png) – pagkadulas, dapilos
Dupok (png) – hunâ, madaling masira
Dupong (png) – agipo
Durâ (png) – laway, lura
Duróg (pri) – luray, basag na basag, pira-piraso
Durungawan (png) – bintana
Dusa (png) – hirap, dalita, sakit
Dustâ (png) – hamak, imbi, alipusta, api
Duungan (png) – daungan, piyer, pantalan
Duwág (pri) – mahina ang loob, hindi matapang,
matatakutin, takot
Dwende (png) – tiyanak, nuno sa punso
Duweto (png) – saliwan ng dalawa
Duyan (png) – higaang inuugoy, swing
eksakto (pu)- masayap, agpang, tamang-tama, sapul
na sapol; tumbok na tumbok, lapat na lapat,
hustung-husto; walang labis-walang kulang;
tumpak natumpak; singkad; swak na swak;
patok na patok
eksamen (pd)- sulitin, aninawin; tingnan, masdang
mabuti; pag-aralan, alamin; suriin; siyasatin;
tanungin; tingnan, bulatlatin, latlatin;
busisiin
eksaminasyon (png)- pagsusulit,pagsusuri,
pagsisiyasat
eksena (png)- pangyayari, kaganapan, tagpo
eksenadora (pu)- papansin, pasikat, eskandalosa
ekskursyon (png)- pagliliwaliw ; pamamasyal;
paglilibot
eksperto (png) - sanay, bihasa, mahusay, magaling,
batikan, dalubhasa, matinik
eksploytasyon (png)- pagsasamantala,
pagmamalabis, panggagamit,
eksray (png)- rayos ekis, x-ray
ekstra (pu)- karagdagan, kalabisan, butal, putal,
sobra, labis, timbaw, pandagdag
ektarya (png)- hektarya
ekwador (png)- ekweytor, guhit pabilog ng mundo
elastik (pu)- matalbog
elegante (pu)- marangya, sosyal, maringal
eleksyon (png)- halalan, botohan
elektrisidad (png)- kuryente
elevator (png)- elebetor, elebador; alsador, asensor,
aparatong pantaas; pang-angat, pambuhat
elise (png)- sindirit, propeler
F
Fan (png)- tagahanga, tagasubaybay, tagasuporta
Faminismo (png)- peminism, simulaing
naghahangad ng pantay o parehas na
karapatan para sa mga babae
G
gaan (png.) – kaginhawaan
gaas (png.)- petrolyo
gaban (png.) – oberkot, abrigo, sobretodo
gabay (png.) – barandilya, patnubay, panuto
gabok (png.) – alikabok, pulbos
gabot –(png.) – agaw, dukot, halbot, bunot
gakgak (png.) – daldal, satsat
gadgad (png.) – kayod, kudkod, himay
gagad (png.) – panggagaya, mimiko, imitasyon
gahak (pu.) – punit, wasak, sira
gahaman (pu.) – maimbot, sakim, ganid
gahasa (pu.) – marahas, mapusok
gahi (png.) – lamat, putok, pilas, sira
gahis (pu.) – talo, daig, lupig
gahol (pu.) – kapos, kulang, huli
gala (png.) – kasayahan, libot, pasyal, biyahe,
paglalayag
galak (png.) – tuwa, lugot, ligaya, saya
galamay (png.) – katulong, tauhan; mga paa ng
talangka
galamgam (png.) – kiliti, kalamkam
galante (pu.) – maginoo, mapitagan, matulungin
galanteria (png.) – katapangan, pagkamaginoo
galang (png.) – pitagan, pakundangan, respeto;
pulseras, breslet
giit (png.) – pagpipilit
gilalas (png.) – mangha, gulat, taka
gilas (png.) – galing, buti, igi, husay
gilid (png.) – tabi, bingit, poder
giling (png.) – kiskis, kabyaw, pagpulbos
gilit (png.) – hiwa, tahada, taga, kadlit
giliw (png.) – sinta, irog, mahal, mutya, liyag
gimbal (png.) – ingay, linggal, ugong, lagapak
embahada (png)- pasuguan
embahador (png)- ambasador, sugo,lakansugo,
kinatawan
embalsamuhin (pd)- pabanguhin, pabanguhan,
balsamuhin
embargohin (pd)- bawiin
embudo (png)- balisunsong, balisuso; tsimineya
emigrasyon (png)- pandarayuhan
emir (png)- namumuno, hari, presidente, emperador
empatso (png)- impatso; hindi pagkatunaw; ahito;
ahito
Ferry (png)- bangka, barko
Formal (pu)- pormal
gimbulo (png.) – pagkainggit, pananaghili
ginang (png.) – misis, senyora, matrona
ginaok (png.) – bagkat, tiratira, pulot
ginda (png.) – gawi, hilig
ginhawa (png.) – kariwasaan, katiwasayan
ginoo (png.) – mister, kabalyero, senyor
gipit (pu.) – hikahos, hirap, dahop, kulang
gipo (pu.) – bulok, gapok
gipos (pu.) – naupod, naubos
gipuspos (pu.) – walang-aigla, nalulumbay,
naghihimutok
giray (png.) – hapay, suray
gisgis (pu.) – kalag, kalas
gising (pu.) – aktibo, masigla, alerto
gitaw (png.) – sulpot, litaw, sikat
gitgit (png.) – latay, banil
giting (png.) – tapang, kabayanihan, kadakilaan
gitla (png.) – gulat, mangha
gitna ( png.) – sentro
giya (pnd.) – patnubay, taga-akay
giyagis (pu.)- sakmal, ligalig
giyan (png.) – humaling, pagkagusto
glorya (png.) – luwalhati; kalangitan; kabantugan
gloryeta (png.) – kiyosko; paganapan
gloryoso (pu.) – maluwalhati, maringal, marilag
glosaryo (png.) – talahaluganan, talaturingan
glutoniso (pu.) – malagkit
gobernador (png.) – punong-lalawigan
gobyerno (png.) – pamahalaan
golpe (png.) – bugbog, hampas, palo
gong (png.) – kulintang, batingaw
grabador (png.) – eskultor, manlililok
grabe (pu.) – malala, mabigat, mahalaga
grabidad (png.) – kabigatan, kaselanan, kaseryuhan
gradas (png.) – baitang ng hagdanan; palapag
grado (png.) – antas, digri, titulo; nota, marka
gradwal (pu.) – banayad, unti-unti, hinay-hinay
gradwasyon (png.) – pagtatapos
gramar (png.) – baralila
grande (pu.) – malaki at maganda; dakila,
maharlika, maringal; kagalang-galang;
pinakamataas, puro
grandyosidad (png.) – kadakilaan, kamahalan,
karangalan, karingalan
granero (png.) – kamalig, baysa, bangan
grano (png.) – butil
grap (png.) – talaguhitan, talangguhit, guhit-
banghay
H
Ha (pdm) – hane, ano
Habà (png) - tagal, layo, distansya, wakas
Habág (pd) – awa
Habagat (png) – hanging mula sa timog
Habambuhay (pa) – walang kamatayan
Haban (png/pu) – ube, lila, biyuleta, murado
Habang (pa) – samantala, mientras, sa sandal
Habang (pu) – tabingi, hiwid, di-simetrikal
Habas (png) – tipuno, laki; dalatan, hinasikan;
kalyo; pagkasawa, pagkasuya, pagkabundat
Habay (png) – panghuli ng isda
Habhab (png) – nguya, laklak, sabsab, ngabngab,
sibasib
Habi (png) – tahi, lala, wanla
Habi (pdm) – alis, magbigay-daan
Habid (png) – haling, salabid, halabid, sabid,
pagkakasalimuot
Habihan (png) – panahian, tahian
Habihin (pd)– tahiin
Habilin (png) – bilin, utos, atas, kagustuhan,
kahilingan, hiling, lagak, patago, deposito
Habin (png) – sinulid, hapin
Habit (png) – habso, ugali, gawi, hilig
Hablá (pd) – kaso, sakdal, demanda, reklamo,
akusasyon, keha, sumbong, paratang
Hablon (png) – damit na habing-bisaya
Hablot (png) – kuha, nakaw, dampot
Habol (png) – kailangan, interes
Habol (pd) – abot
Habonera (png) – sabunan
Habong (png) – kubol, kubo, kubong, langit-
langitan, damara, sibi; gloryeta, pabelyon
Habulin (pd) – abutin, kakailanganin
Habso (pu) – maluwag, malubay, nakakalas
Habubos (png) – matipuno, malakas
grapik (pu.) – buhay, maliwanag
grasya (png.) – biyaya, pagpala
grasyosa (pu.) – magiliw, mapagmahal, mabait
gratipikahan (pd.) magbigay-lugod; pagbigyan,
sundin; masiyahan
gratipikasyon (png.) – pagbigay-kasiyahan,
katuwaan, kaluguran; pabuya, gantimpala
gratis (pa./pu.) – libre, walang-bayad
gratitud (png.) – pasasalamat
gril (png.) – rehas; parilya, ihawang kasangkapan
gris (png./pu.) – kulay-abo, abuhin
groseri (png.) – abaseria, komestibles, biberes
groto (png.) – malaking kuweba, yungib
gruesa (png.) – labindalawang dosena
gubat (png.) – kakahuyan
Habyog (png) – pagkalundo
Hadhad (png) – dasdas, gasgas, kuskos, kalkal
Hadláng (png) – harang, pigil, sagabal, tinik, salot
Hagabhab (png) – hagok ng paghinga, langhap,
singhot
Hagad (png) – pulis, bantay
Hagahal (pu) – walang-pitagan, walang-hiya, nang-
iinsulto, nangungutya
Hagak (png) – hingal, singhap
Hagakhak (png) – katinisan ng tinig
Hagalgal (png) – pagtawa, halakhak
Hagap (png) – haka, muni, isip, palagay, idea,
akala
Hagayhay (png) – mabining ingay
Hagdán (png) – baitang
Hagdanan (png) – akyatan, babaan
Hagibis (png) – haginit, harurot, tulin
Hagilap (png) – hanap, suyod, tuklas, sugpo,
apuhap
Haging (png) - ugong
Haginit (png) - hagibis
Hagíp (png) – tama, palo, hampas
Hagikhik (png) – tawa, bungisngis
Hagis (png) – itsa, pukol, tapon, bato
Hagkan (pd) - halikan
Hagod (png) – himas, hipo, masahe, haplos, hilot
Hagok (png) – hilik, hagak
Hagot (png) - abaka
Hagpang (png) - baitang, yabag, antas, grado,
paraan, hakbang
Hagpos (png) – hagod, himas, hilot, masahe, kalag,
hulagpos, kawala, alpas, habso
Hagulhol (png) – iyak, tangis, nguyngoy
Hagunghong (png) - alingawngaw
Hagunot (png) – ugong, haginit, ragasa, hagibis
Hagunoy (png) – baging
Hagupit (png) – hampas, palo, hambalos
Hagway (png) – taas, tayos, tangkad
Hain (png) – paggayak ng pagkain, ahin, handog,
alay, sakripisyo
Haiskul (png) – paaralang sekundarya, mataas na
paaralan
Hakà (png) – sabi, opinyon, palagay, kuro-kuro,
wari, hagap, haraya, isip, suspetsa, hinala,
bintang, sapantaha
Hakab (pu) – hustung-husto, dikit
Hakbang (png) – lakad, paso, lakbang, lakbaw,
laktaw, lakdaw, baitang, progreso, pag-
unlad, pagsulong
Hakot (png) – ipon, imbak, kuha, lulan, dala, karga,
hila
Halaan (png) – kabibi, kabiya
Halabid (png) – pagkakabuhol-buhol
Halabok (pu) – kulo, sulak, bulbok, napulbos,
nangangamoy, sumisingaw, namamaho
Halabos (png) – pagbabanli, pagsasangkutsa
Halaga (png) – presyo, kabuluhan, importansya,
bigat, silbi, kwenta, balor, balwasyon
Halaghag (pu) – busalsal, walang-ingat, bulagsak,
pabaya, lagalag, palaboy, layas, tamad,
batugan
Halak (png) – paghagok dahil sa sipon
Halakhak (png) – tawa, hagakhak, hagalgal
Halál (png) - boto
Halalan (png) – eleksyon, botohan
Halaman (png) – tanim,
Halamanán (png) – hardin, taniman
Halang (png) – harang, hadlang, sagwil, sagabal
Halang (pu) – kasalungat
Halas (png) – galos
Halata (pu) – kapuna-puna, kapansin-pansin,
nakikita, di-maikakaila, punado, bistado
Hámon (png) – reto, tutol, anyaya, himok, hamit,
disapyo
Hampás (png) – palo, hagip, hampas, hambalos,
haplit, bugbog, halubid
Hukúman (png) – korte, husgado
Hulà (png o pd) – palagay, paningin
Hulagpos (pu) – habso, kalag, kawala, alpas, kalas
Hulas (png) – lusaw, pagtutubig, tunwa
Hulaw (png) – paghuna, paghupa, paghina
Hulí (ph o pu) – dulo, likod
Huli (png) – dakip, aresto, dakma, bihag
Hulihin (pd) – dakpin, arestuhin
Hulipan (pd) – tagpian, sulsihan
Hulma (png) – molde
Hulog (png) – laglag, bagsak, lagpak
Humal (pu) – ngongo, garil, bulol
Humaling (png) – himaling, obsesyon,
pagkahibang, giyan, pagkalubog
Humpak (pu) – hungkag, hupyak, lubog
Humpáy (png) – tigil, hangganan, hinto, lubay
Huna (png) – hina, buay, dupok
Hunab (png) – radyasyon, singaw, alimuom
Hunghang (pu) – estupido, tonto, tanga, tunggak,
ulol, mangmang, banday
Hungkag (pu) – basyo, guwang, buaw, lungkag,
malukong, hupyak, humpak, walang-laman
Huni (png) – siyap, tinig, tunog
Hunos (png) – pagluluno
Hunta (png) – konseho, kapulungan, lupon,
kalipunan, usapan
Hunyango (png) – bangkalang, kamaleon
Hupa (png) – pagbabawas, pagbaba, pagkati
Hupyak (pu) – humpak
Hura (png) – panunumpa, pagsumpa
Hurado (png) – hukom, mahistrado, huwes
Huramentado (png) – amok
Hurisdiksyon (png) – kapangyarihan, awtoridad,
sakop, saklaw
Hurisprudensya (png) – palabatasan, abogasya,
deretso
Hurnal (png) – hulog, hulugan
Hurno (png) – pugon, oben
Hurunghurong (png) – kalibumbunan, libumbon,
lipumpon
Husay (png) – galing, talino, abilidad, kakayahan,
talent, buti, episensya, kadalubhasaan, ayos
Husgá (png) – akusa, bintang, hatol, pasya,
sentensya
Husgadó (png) – korte, hukuman
Husgáhan (pd) – akusahan, pagbintangan
Hushos (png) – hugso, habso, laglag
Hustipikable (pu) – makatarungan, makatwiran,
nararapat, tumpak, tama, karapat-dapat
Hustisya (png) – katarungan, katwiran, katumpakan
Husto (pu) – makatarungan, makatwiran, nararapat,
tama, wasto, sapat, kainaman, katamtaman,
kasya, eksakto
Huthot (png) – supsop, sipsip, hithit, hitit, ut-ot
Hutok (png) – baluktot, bali, hubog, habyog
Huwád (pu) – palsipikado, peke, imitasyon, kopya
Huwág (pa) – ayaw, hindi, bawal
Huwaran (pu) – halimbawa, modelo
Huwego (png) – sugal; set, terno
Huwes (png) – hukom
Huwisyo (png) – paglilitis, hatol, sentensya, pasya
 I
iba (pu) – kaiba, naiiba, iba; bukod, hiwalay;
pekulyar, pambihira; bala-balak,
ibaba (pa) – silong (ng bahay)
iba-iba (pu) - surtido; sari-sari; samu't-sari.
ibig (png) – nais, gusto, inaasam, dalita, kailangan,
kursunada
idlip (png) - sandaling tulog; tulogmanok; hipig,
gupiling; himulmol ng tela;
idolo (png) – bagay o taong sinasamba o
hinahangaan; anito.
igat (png) -. uri ng isda: palos.
igi (pu)- tama, wasto, tumpak, dapat, agpang,
nararapat; akma, angkop, mabuti, bagay,
nababagay; matino, kasiya-siya, magaling,
mahusay; malusog;
igib (pd)- sumalok, pagkuha ng tubig
igkas (pd) – biglaang pagkilos, kawala
iglap (png) - saglit, sandali, kagyat, oras, panahon;
madaliang panahon;
ignorante (pu) - mangmang, maang, walang pinag-
aralan; walang alam (sa nangyayari); tulingag,
gunggong, ungas.
ihaw (png) - litson; sugba; paisin
inosente (pu) - walang alam, walang malay, walang
muwang, walang mukat; walang malak, walang
kasalanan, malinis; walang kinalaman, hindi
kasangkot; walang iniisip o binabalak o naidudulot
na makakasama o makapipinsala; madaling
paniwalain; mapaniwalain; hindi sanay; payak,
simple, walang pakunwari; paslit, musmos
isaalang-alang (pd) – ilagay sa panganib
isa-isa (pa)– una-una
isaisip (pd) – ilagay sa isipan
isantabi (pd) - itabi; ipasantabi, iligpit, itago;
ipagwalang-halaga; ipagwalang-saysay, dismisin;
pawalang-bisa.
J
jakpot (png) - malaki o naipong papremyo o
gantimpala.
jeep (png) – dyip
juego (png) – laro
K
K – Pangatlong titik sa alpabetong Filipino,
karaniwan ay pamalit sa “c” at “q” ng
alpabetong Ingles
Ka (panghalip) – Ikaw
isapuso (pd) – ilagay sa puso
isip (png) - diwa, utak; talino; kamalayan, ala-ala,
kakayahang maka-alaala, memorya; bait; katinuan;
opinyon, palagay, damdamin;
iskolar (png) - taong edukado; paham; taong bihasa
sa anumang sangay ng kaalaman; taong matalino;
estudyanteng pinagkalooban ng tulong na pinansyal
sa pag-aaral.
isla (png) - pulo
ismid (pd) - irap
isnabero (png) – di namamansin
istorbo (png) – sumira ng katahimikan, kaayusan o
kapayapaan
itak (png) - gulok, pisaw, bolo, panaga, tabak,
kampilan, palasan, palabod, kampit, pilang, garing,
panabas, panghalabas, halabas.
itay (png) - ama, daddy, tatay, tatang, itay; itang,
papa; pinagmulan, ninuno; kanunu-nunuan; unang
nakaisip, nakagawa o nagtatag ng isang bagay;
padre, pari; pinakamatandang kasapi;
itik (png) - pato; papaw (uri ng pato); bibi; gansa,
itim (pu) - kulay-uling; maitim; mauling; negro,
negra; ulikba, madilim
itiman (pd) - gawin na itim, ulingan
ito (pt)- ito; ire; ngayon; yari, niyari;
itsa (pd) - ihagis, ibalibag, ibalibabat, ibalibang;
ipukol, ibato; ibatukal, ihalibas (papataas); itapon;
ibasura; ibagsak, ilagpak; itumba, isalya, ibalya;
ibasibas; lansihin,
iwas (pd) - lihis, tipas, talilis, layo, ilag,
pawalanbisa
iyak (pd) - luha, ngisbi, hibi, hikbi, ngalngal;
hagulgol, haluyhay, ngulango; palakat, nguyngoy,
iyakin (pu) – mababaw ang luha
iyan (pu) – ini, ito
iyo (pt)- mo, ninyo, sa iyo; -iyo; inyo; inyong;
jug (png) - pitsel o sisidlan ng tubig, alak o iba pang
likido na may makipot na bibig at hawakan sa gilid;
galong; kalalang, parunggo.
Kaabalahan (Png) – gulo, aberya, alalahanin,
pasanin
Kaakit-akit (Pu) – maganda, marikit, kahali-halina,
kabigha-bighani
Kaagaw (Png) – karibal, katalo, kaagtas,
katunggali, kalaban
Kaagulo (Png) – kalunya, kulasisi, kabit, babae
Kaalaman (Png) – karunungan, pang-unawa,
kamalayan; lahat ng nalalamang dulot ng
pag-aaral; pag-aaral, erudisyon,
Kaalit (Png) – kabaka, kadigma, kaagtas, kalaban,
kabaka; katunggali, kasalungat, katalo,
kaalit, kaaway, kababag; karibal; kahidwa
Kaanib (Png) – kasanib, katipon, kagawad,
kagrupo; kapangkat
Kaapihan (Png) – siphayo; paniniphayo; pang-aapi,
pangaalipin; pambubusabos; kalupitan;
pagpapabigat
Kaaway (Png) -- kalaban, katunggali, katalo,
kasalungat, kadebate; kahidwa
Kaayusan (Png) – panunuran, ayos, sagansan
Kaba (Png) -- takot, ligalig, pangamba,
pagkabahala, alarma; agam-agam;
aprehensyon; pakiwari, pakiramdam,
ligamgam, balino
Kapatagan (Png) -- timak, pita, lambak
Kababaang-loob (Png) – umildad;
pagpapakumbaba; kawalan ng ere o yabang;
pagpapaka-aba
Kababalaghan (Png) -- himala, milagro, misteryo,
hiwaga
Kabaka (Png) -- kalaban, katunggali, katalo,
kasalungat, kadebate; kahidwa
Kabag (Png) – Masamang hangin sa tiyan; colic
Kabahay (Png) – kasama sa bahay
Kabalalay (Pu) – kaagapay, parallel
Kabalintunaan (Png) -- kabalintunayan;
kabalighua, paradoh, parang magkataliwas
na pahayag ngunit kung lilimiin ay totoo
Kalahok (Png) – kasali, kasama, kasosy,
partisipante
Kalandian (Png) -- pakikipaglaro sa pag-ibig;
Kaway (Pd) -- iwasiwas, magwagayway;
iwagayway, ipagaypay; pumagas; bumati (sa
pamamagitan ng pagkaway); ipagaspas,
pumagaspas
Kelot (Png) – lalaki
L
Laab- (png.) alab, ningas, liyab, lagablab
Laan- (png.) taan, handa, ukol
Lababo- (png.) hugasan, hinawan, bangkera
Labada- (png.) labahin, kusutin
Labak- (png.) lubak
Kesyo (Pangatnig) – kaysa
Kidlat (Pd) – lintik
Kilala (Pu) – sikat, tanyag, popular
Kilabot (Pu) -- sikat o kilala sa kasamaan,
notoryoso; kalat at pinagtatalakayan o
pinag-uusapan; batid ng lahat; masiklat,
tampa
Kilos (Png) – galaw, isod, sulong
Kiluhin (Pd) – timbangin
Kimika (png) - kapnayan
Kinang (Png) – ningning, kislap, kutitap, antitilaw
Kinilala (Pd) – inalam, tiningnan
Kisap-mata – sa isang iglap
Kita (Png) – sweldo, pera
Kuba (Png) – bukot, hukos
Kubeta (Png) – palikuran
Kubo (Png) – bahay
Kuha (Pd) -- matamo, makamit, mabawi,
mahawakan, maisapalad, mapasakamay;
maabot
Kulang (Pu) - kapos, gahol, sahol, salat, paha,
insupisyente
Kulay (Png) -- dampol, tina, pangtina
Kulog (Png) – dagundong
Kumatok (Pd) -- bambuhin, paluin, katiin,
bundulin, bungguin, sungguin, sagiin
Kumot (Png) – blangket
Kumubkob (Pu) – napaliligiran
Kumupit (Pd) – nandaya, nagnakaw
Kuntento (Pu) – sapat, masaya
Kuno (Pa) -- kesyo, diumano, daw, ra
Kunsabagay (Pangatnig) -- maski papaano o anong
paraan; gayon pa man; sa ano't ano man
Kunyari (Pd) – akalain, magpanggap, maghinuha
Kura (Png) -- pari, ministro; rabi, pastor
Kurakot (Pd) -- pandarambong, pananalanta,
pananalasa, pagnanakaw; bagay na ninakaw
Kuwarta (Png) – pera, salapi, barya, kayamanan
Kuwela (Pu) – nakatatawa, nakaaaliw
Kuwarto (Png) – silid, espasyo
Kuwento (Png) -- salaysay, istorya; balangkas ng
nobela o dula
Labag- (pu.) sala, salungat
Labaha- (png.) pang-ahit
Laban- (png.) away, tunggali, basag-ulo, baka,
muok
Laban- (pu.) tutol, kontra, labag
Labanan- (png.) pagbabaka, pagpapamuok, Luoy- (pu.) tuyo, lanta
digmaan, Lupagi- (pu.) lupasay, tingkayad
paghamok, kontrahan, duelo Lupain- (png.) teritoryo
Labatiba- (png.) enema Lupalop- (png.) kontinente, lugar, sulok
Labay- (pu.) malago Lupaypay- (pu.) mahina, bagsak
Labi- (png.) natira Lupi- (png.) tupi, tiklop
Labian- (pd.) ngusuan Lupiin- (pd.) itupi, tiklupin
Labintador- (png.) ribentador, paputok Lupigin- (pd.) talunin, patayin, lipulin
Labis- (png.) sobra, natira Lupit- (png.) kasamaan, kahigpitan
Labnot- (png.) sabunot Lupon- (png.) komite, komisyon
Labo- (png.) labusaw, labog Lura- (png.) dura
Labor- (png.) palamuti, dekorasyon Luraan- (pd.) duraan
Laboratoryo- (png.) gawaan Luray- (pu.) sira-sira
Laboy- (png) gala, libot, pasyal Lusaw- (pu.) tunaw, nalikwipika
Laboy- (pu) palagala, pala-libot, pala-pasyal, Lusawin- (pd.) tunawin, likwipikahin
lagalag, layas, libot Lusob- (png.) atake, arya, larga, sugod
Labsa- (png.) lambot Lusubin- (pd.) atakihin, sugurin
Labso- (pu) madulas Lusong- (pd.) larga, abante
Labulabo- (png.) labanan Lutas- (pu.) naresolba, nasagot
Labusak- (pu) gastador, alibugha Lutasin- (pd.) resolbahan, sagutin
Lakad- (png.) hakbang; pakay, layon Lutay- (pu.) durog, basag, sira
Lakambini- (png.) musa Luwa- (pu.) nakaumbok, nakalabas
Lakan- (png.) maharlika Luwag- (png.) espasyo, lawak
Lakandiwa- (png.) tagahatol Luwagan-(pd.) bigyang-espasyo, lawakan, kalagan
Lakas- (png.) puwersa, kalusugan; bagsik, sidhi; Luwal- (png.) labas, exteryor, lantad
kapangyarihan; impluwensya Luwalhati- (png.) kasiyahan, yuporya, ekstasi
Lungoy- (png.) samo, luhog, pakiusap, daing, Luwang- (png.) lapad
pamanhik Luwat- (png.) haba, tagal
Luntian- (png.) berde Luyloy- (pu.) laylay, nakausli, nakasabit
M
maaari (pu). puwede, possible, mangyayari makunat (pu). (idyoma) maramot; gitil,; di-
makaisang puso (pd.) (idyoma) mapangasawa, nababali agad, matigas
maging asawa, makataling-puso madaling-araw (png) bukang-liwayway,
makuha (pa./pu). makuha, matamo pamimitak ng araw
makapal ang bulsa (pu). (idyoma) masalapi, madaling-magbara (pu.) (idyoma) mayamutin,
mayaman madaling mainis o magalit
makapal ang mukha (pu). (idyoma) madla (ph) lahat, tana, ang publiko, ang taong-
wlalang-hiya, walang-damdamin bayan, ang masa
makapal ang palad (pu). (idyoma) masipag madre (png) (ekles.) sister, mongha
makapangyarihan (pu.) awtoritatibo, madrina (png.) ninang
maykapangyarihan; malakas, mabisa madyik (png.) mahika, mahiya
makata (png). manunula, manunulat, madyisyan (png.) salamangkero, nagmamadyik
mambibigkas ng tula, mambeberso, poeta maestra, maestro (png. ) guro, tagapagturo,
makati ang kamay (pu). malikot ang kamay instructor
makati ang dila (pu). (idyoma) dalahira maestro (png.) (mus.) konduktor
makina (png). aparato, masin maga (pu.) bukol, paga, tambok, umbok
makitid (pu). masikip mag-anak (png.) pamilya, angkan
makitid ang kumot (pu). (idyoma) maralita, mag-asawa (pd) magpakasal, makipag-isang dibdib
kinakapos sa salapi magdaragat (png.) marinero, manlalayag,
maktol (pu). inggit, pag-inggit, pag-ungol; mangingisda
mungot, pagmumungot maginoo (pu.) kabalyero, ginoo
magnanakaw (png.) mang-uumit, manananso,
mandurukot
magnet (png.) batubalani
magulang (pu.) suwitik, mapanlinlang,
madaya, maalam; hinog,
matanda
magulumihanan (pd.) matigilan; maligalig ang
kaisipan
mahal (pu.) iniibig, minumutya, nilalangit,
sinisinta, itinatangi, ginigiliw,
iniirog; aristokrata, maharlika,
mabunyi, noble
maharlika (pu.) mahal, noble, marangal,
aristokrata
mahika (pu.) madyik
mahistrado (png.) hukom, huwes
mahiya (png.) madyik, mahika
maaga (pu./pa.) temprano, una, maagap
maagap (pu.) maaga, puntwal, maliksi,
maalab( pu.) maningas, maliyab, mapusok,
maapoy, masidhi
maalam (pu.) marunong
maalinsangan (pu.) mabanas
maano (pu.) makuwan
maano (pd.) harinawa, nawa
maantak (pu) makirot, mahapdi
maang (pu.) ignorante, tanga, hangal,
mangmang, walang-muwang,
bobo
maanghit (pu.) amoy-kambing
maapoy (pu.) maalab, maliyab, maningas;
masidhi, mapusok
maapula (pd.) masawata, masansala,
mapigil, masaway, mapatigil
maawain (pu.)mahabagin
mababa (pu.) hamak, imbi; ilalim
mabagal (pu.) makupadm banayad, di-
maliksi, madalang
mabagot (pd.) mainis, mainip, mamuhi,
mayamot
mabagsik (pu.) mabangis, malupit, walang habag,
parang hayop
mabait (pu.) maawain, mahabagin, mabuti
mabalasik (pu.) mabagsik, mabangis,
malupit
mabanaagan (pd.) maaninag, masilayan;
maunawaan
matimpi pu. mapagkimkim; mahinahon
matimyas pu. dalisay, wagas, busilak,
matapat
matipuno pu. malusog, balisaksak
matiyaga pu. masigasig, masikap, masikhay,
matiisinn
mato pu. galit, suya, yamot; pagkainis,
pagkalungkot
matres png. kutson
matris png. bahay-bata, inunan
matuwid pu. diretso; tuwid; katwiran
mayabong png. malabay, malago
mayaw png. husay, ayos, inam
maysakit png. pasyente
mayumi pu. mabini, mahinhin
medida png. panukat, sukatan; takalan
meditasyon png. nilaynilay, bulaybulay
memorya png. gunita, alaala
memoryado pu. saulo, kabisado
mensahe png. bilin, pasabi, pahatid, pabatid;
kalatas
merkader png. negosyante, komersyante,
alisto mangangalakal; biyahero
merkado png. palengke, talipapa, tiyangge,
pamilihan
merit png. galing, buti, kabutihan; halaga,
kahalagahan, kahusayan
metod png. paraan, pamamaraan
mikmik pu. kakapurit, napakaliit, kakatiting
milagro png. himala; kababalaghan
mimika png. manggagaya, manggagagad;
manunulad; pantomina
ministeryo png. gabinete, departamento,
kagawaran; paglilingkod; pagtulong;
pastor, sugo
miron png. manonood, taga-usyoso
misay png. bigote, balbas
miselanea pu. sari-sari, iba-iba, halu- halo,
samut-sari
misels png. tigdas, bulutong-tubig
miserable pu. aba, karumal-dumal, kadusta-dusta;
nakasusuya; nakaiinis, kahabag-habag
mithi png. ambisyon, pita, pithaya, nasa; adhika,
lunggati
miting png. pulong, kumperensiya; panayam,
interbyu; pagtatagpo, pagkikita; pagkikilala;
pagtitipon; pagsasalubong
mito png. alamat, katha-katha; gawa-gawa
miyembro png. kaanig, kasapi, kagawad
modelo png. huwaran, uliran
moderno png. makabago
monarka png. emperador, hari; dugong-
bughaw
monopolyo png. pagsasarili, kontrolado;
panlalagom
moskitero png. kulambo
moto png. islogan, bansag mura png. alipusta, pasaring, lait; alimura, sisi,
mulias ong. bukang-liwayway; pamamanaag, sermon; aral, pangaral
pamimitak; madaling-araw mura pu. bubot, hilaw, baguhan, sariwa; barato,
munakala, munukala png. proyekto, plano; balindang, babarahin
balak, panukala musmos png. paslit, bata; murang isip; inosente;
mundo png. daigdig, sangkalupaan, sandaigdigan, mangmang
sansinukuban mamutawi pd. sabihin
mungkahi png. suhestiyon, panukala, mutya png, paraluman, diwata; bukudtangi,
proposisyon tangi, pinakatatangi, bugtong; darling, irog,
(muok) ─ nagpamuok pd. nagsagupa, giliw, hirang, sinta, mahal, kasi; anting-
naglaban, nagbaka, nagdigma, anting, galing, agimat
naghamok muwang png. alam, muwak; kabatiran; isip, kuro
muog png. muralya, kuta, taguan; kuwartel;
pader

N
nais (png) – hangarin; kagustuhan; ibig; nimbo (png) – sinag
namnam (png) – lasa nimpa (png) – diwata
nanay (png) – inay; inang; mama; mamang ninag (png) – radyasyon
narangha (png) – dalandan ninuno (png) – angkang pinagmulan
narasyon (png) – pagsasalaysay ningas (png) – alab; liyab; lagablab; apoy
nasa (png) – nais; mithiin ningning (png) – sinag; aluningning; luningning;
nasa – masalalay; isalalay kislap; kinang; tingkad
nasyon (png) – bansa nisnis (png) – himulmol
nasyonal (pu) – pambansa nitso (png) – butas
nasyonalidad (png) – kabansaan nobela (png) – kathambuhay
natibo (png) – katutubo nobelista (png) – mangangathambuhay
natural (pu) – likas; katutubo; taal; parang totoo nobya (png) – kasintahan; katipan
nayon (png) – baryo; barangay nobyo (png) – kasintahan; katipan
nebera (png) – repridyeretor nombrado (png) – hinirang; tinawag
neblina (png) – ulap; alapaap nood (png) –palabas; tanawin
negosyante (png) – mangangalakal noon (pa) – dati; dati-rati
negosyo (png) – hanapbuhay; pangangalakal normal (png) – karaniwan
nerbiyos (png) – pagkamatatakutin norte (pu) – hilaga
nerbiyosa-so (pu) – maindahin; matatakutin; nota (png) – marka
maramdamin; magugulatin; kinakabahan; notisya (png) – babala; paunawa; patalastas
biglain nulo (pu) – walang-bisa
neto (png) – tubo; kinita numero (pu) – bilang
nibel (png) – pagkapantay nunal (png) – taling
nigo (png) – sagana; masagana nuno (png) – lolo; lola
niig (png) – pag-uulayaw; pagsasarilinan nuno (png) – dwende; tianak
nilay-nilay (png) – muni-muni; dili-dili; bulay- nutnot (pu) – nisnis; nasnas
bulay
Ň
NG
ngakngak (png) – nguyngoy; tanguyngoy ngalay (png) - ngalo
ngalan (png) – pangalan; tawag; taguri ngaligkig (png) – manginig sa ginaw
ngalan (png) – reputasyon; puri ngalirang (pu) – tuyot; tuyong-tuyo
ngalanan (pd) – tawagin; binyagan ngalit (png) – ngitngit; matinding galit
ngalandakan (pd) – ipagparangalan; ipamutak ngalo (png) – ngalay
ngalukabkab (png) – pagkabakbak; pagkatanggal
ngalumata (pu) – hapis; mukhang pagod; mukhang
may-sakit
ngamba (png) – pagkabahala; bagabag; takot;
sindak; agam-agam
nganib (png) – peligro; krisis
nganingani (png) – guniguni
nganga (png) – pagbuka ng bibig
nganga (pu) – nakatunganga; nakatanga
nganga (png) – hitso
ngapos (pu) – kulang
ngasiwa (png) – pamamatnugot; pamamahala
ngata (png) –nguya
ngatngat (png) – kagat
ngawit (png) – ngalay; ngimay
ngawngaw (png) – ngasngas; daldal; kuskus-
balungus
ngibit (png) – ngiwi
ngiki (png) – ginaw
O
obaryo – (png) bahay-itlog
obispo - bishop
obligado (sapilitan) - (pu) kailangan;
obligasyon (pananagutan) - (png) tungkulin;
panagutan; kautangan; pagbabayaran
obra - (pu) may-kaya; maylakas; may kakayahan
obrero – (png) manggagawa;
obserbasyon - (png) pananaw; pagmamasid; tingin
oditoryum – (png) tanghalan
ohales - (png) uhales
oho - (pa) opo; oo
okasyon – (png) pagdiriwang; pangyayari,
pagkakataon, tiyap; kaganapan, tsansa;
dahilan,sanhi, basehan, batayan,
pangangailangan, bagay na
kailangan
oksidental – (pu) kanluranin; kanluranan; weste
oktopus - (png) kugita; octopus; pugita
okupado - (pu) may inaatupag, abala, hindi
makaugaga, may binubusis, okupado; may
tao; bintay sa trabaho; d umog, gumon,
lulong; subsob; abala.
okupahan –(pd) sakupin; manakop; tumagal
(ng oras o panahon); makapuno sa isang
bagay na kulang o kapos; manirahan,
mamahay, manahanan; maging tenant o
kasama sa bukid; mamalagi; manungkulan
oliba - (png) aseytunas, pitogo, olive
onsa - 1/16 ng isang libra;
onse - (png) labing-isa
oo - (pa) opo, oho
ngidngid (png) – gilagid
ngilin (png) – abstinensya
ngimay (png) – pamamanhid
ngimbulo (png) – inggit
ngimi (png) – kimi
nginig (png) – pangangatal
ngisi (png) – ngisngis
ngitngit (png) – galit
ngiwi (pu) – nakangibit
ngiyaw (png) – ingaw
ngulag (pd) – mangilabot
ngulag (png) – nalalagasan
ngunit (pangatnig) – pero; subalit; datapwat
ngusngos (png) – nguso
nguso (png) – ngusngos
ngutngot (png) - ingit
nguya (png) – ngata
nguyapit (png) – pag-aalimbitin
nguyngoy (png) – ngakngak; hulhol
opalo - (png) hiyas
opera - (png) tanghalan
opera - (pd) gumana, umandar,
magpaandar; trumabaho, gumawa; tumalab,
umepekto, magkabisa; tistisin, operahan,
mag-opera
operasyon - (png) pagtitistis, operasyon;
pagpapaandar, pagandar; pag-gawa;
pagsasagawa; pagtakbo, pagpapatakbo; ang
ginagawa sa mga numero o kantidad, tulad
ng mga sumusunod addition, subtraction,
multiplication, division, transposition,
substitution, differentiation, at integration;
kampanyang militar o kampanyang nabal;
sakilos.
opereytor - (png) taong nagpapaandar o
humahawak ng aparato (telephone operator,
halimbawa); mayari (ng negosyo o plota ng
mga sasakyan (taxi operator, halimbawa);
aparatista
opinyon – (png) palagay, tingin, pananaw,
akala, opinyon, haka-haka, pagmumuni;
kurukuro, pala-palagay, wari-wari,
paniniwala, hinuha, sapantaha; kalkula,
tantya, taya; hulo; hagap, hinagap;
damdamin; pulso (ng bayan)
opiser – (png) opisyal; taong komisyonado
sa hukbo; taong lisensiyado bilang master,
mate, chief engineer o assistant engineer sa
barko; pulis; konstable; ranggo sa isang
samahan.
 opisina – (png) bupet, opisina, ahensya,
tanggapan; mga taong bumubuo ng isang
opisina; tungkulin, gawain, kapangyarihan
(ng isang katungkulan); puwest, opisyo;
seremonya sa simbahan; mga canonical
hours; panalangin, dasal, pagdarasal,
seremonya, serbisyo orituwal ng simbahan.
oportunidad – (png) magandang
pagkakataon; suwerte; tsansa, oportunidad.
oportunista – (png) taong mapagsamantala,
P
paalam – (png) adyos, paglisan, pag-alis
paanyaya – (png) imbitasyon, pag-aya, paghikayat
pabagsak – (png) suhol, lagay
pabalat – (png) takip, pang-ibabaw
pabango – (png) losyon, perpume
pabaya – (pu) bulagsak, walang ingat
pabuya – (png) regalo, gantimpagod, aginaldo
pakakak – (png) tambuli, trumpeta
pakana – (png) lalang, daya, linlang
pakasing – (png) taginting, kuliling, kililing
pakaw –(pd) isinara, itinarangka, iginagantso,
ikinandado
pakay – (png) layon, mithi, dadya, nasa, pita,
hangad
pakinabang – (png) tubo, interes, napala, natamo
pakinggan – (pd) dinggin, ulinigin
pakita – (png) palabas, iksibit
pakitang-tao – (png) pasikat, pagkukunwari,
paghahambog
palahaw – (png) sigaw, hiyaw
palalo – (pu) mayabang, hambog, mapagmataas
palamara – (png) taksil, sukab, lilo
palamuti – (png) adorno, dekorasyon, gayak
R
rabit- (png) kuneho, coneho, cuneho
raket- (png)anomalya, garapál, kabanha,
delihensiya, pangilad, rakit
raketir- (png)mangraraket
radar- (png)sensor
radyo- (png)radyu, radió
ragasa- (pa)madali, marahas, dagasa
raha- (png)panggatong
rahiyo- (png)pang-akit
rahuyo- (png)gayuma, halina, pang-akit
rami- (png)amiray
ramilyete (png)- bukey
rangya- (png)luho
rapol- (png)ripa
ostiya - (png) sagradong tinapay
osyano - (png) karagatan
otap – (png) biskwit sa Cebu
otel - (png) hotel
otmil - (png) abena
otso – (png) walo
oyayi - (png) lalabay, kantang pampatulog
ng bata, hele-hele
palanas – (png) pampang, aplaya, baybayin,
dalampasigan, taganas
palangoy – (png) biya, palutang
palas – (png) talop, tabas, pungos
palasak – (pu) laganap, sagana, pangkaraniwan
palasan – (png) bihuko, yantok, ratan, uway
palasyo – (png) gusali, tahanan ng hari
palatandaan – (png) pinagkakakilanlan, hudyatan,
pampaalalang-marka, senyas
palatol – (png) palugit, pataan, laan, palabis,
pasobra
palayat – (png) bagaso, sapal, ipa
palayaw – (png) tawag, bansag, alyas, turing, taguri
palengke – (png) merkado, tyanggi, pamilihan,
talipapa
palibhasain – (pd) hamakin, dustain, insultuhin
paligid – (png) palibot, paikot, erya
paligsahan – (png) timpalak, kontes, labanan,
tagisan ng talino
paling – (png) kiling, hiwas, hilig
palisin – (png) alisan, walisin, pagpagin
palitan – (png) halinlan, ibahin
Q
rason- (png)katwiran, dahilan, sáncan, pangisip,
panabot, katarongan
rasonable- (pu)makatwiran
raspahin-(png)kayurin
rasyon- (png)pamamahagi, pahat
raya- (png)guhit, salungguhit
rayag- (pd)balik
rayama-(png) laging kasama
rayot- (png) kaguluhan
reaksiyon-(png) tugong-kilos
realista-(png) makatunay, pragmatiko
realse- (pu) also, umbok, paumbok, relyebe, bukol,
pabukol
rebaha- (png) bawas, deskuwento, reduksiyon, rekisa- (pd)paghalughog, pagkapkap
tawad reklamo- (png) tutol, daing
rebelasyon-(png) pagsisiwalat, pagpapahayag, rekobeko- (png) kuriri
paglalantad, pagtatanghal, pagpapakilala, bugna, rekodo- (png) anggulo
pinadayag rekomendasyon- (png) tagubilin, pagpaila aron
rebelde-(png) manghihimagsik, insurekto, mahiluna, itugyan , patigayonon
rebolusyonaryo, masakoton, masukihon, suki, rekord- (png) talaan, kaagi, akta, rehistro, pasulat,
sukol, supil patala
rebelyon-(png) panghihimagsik, himagsikan, rektanggulo- (png) parihaba, riktangulo
pagbabangon, pag-aalsa, alamyento, insureksiyon, rektipikasyon- (png) pagtutuwid, pagwawasto
rebolusyon, pagsukol rekto- (pu) husto
reberebe- (pa) padalus-dalos, sigi-sige, padaskul- rekwa- (png) dami, grupo
daskol regadera- (png) pandilig
reberendo- (pu) kapita-pitagan, kagalang-galang regalo- (png) bigay, handog, gasa, gasaha, hinatag
rebersible- (pu) baligtaran, baligtarin, mabali regla-(png) guhit
rebisahin- (pd) suriin, repasuhin, iksaminin, regular-(pu) karaniwan
auditin, rebisar, pagtarong rurok- (png) itutok, kaitaasan, tugatog, taluktok,
rebisyon- (png) mulinsuri, pagtutuwid, repaso, tumoy, kinatumyan
ribyu ruta- (png) rumbo, itiniraryo, dakong-puntahin,
rebokahin-(pd) bawiin, iurong, pawalang-bisa, panawan, rota
pagbakwi rutin- (png) karaniwang gawi, naandan, rutina
rebolber- (png) baril, paltik, pistola, sandata, pusil ruweda- (png) gulong, ligid
rebolkar- (png) tuklas, bunyag, tagpuan ruwina-(png) pinagkaguhuan, guho
rekado- (png) pansahog
S

sa gitnâ (pu)- kahalubilo, kasama saligan (png)- batayan

sabáw (png)- sopas, salikop (png)- anggulo, panig
sabí (png)- diga, bigkas salitâ (png)- gumawa, magtrabaho
sabíhin (png)- salaysay, ikwento salitaan (png)- usapan
sablay (png)- sala salo (pd)- hulihin, sapuhin
ságing (png)- saba salo-salo (png)- kainan, bangkete
sagip (pd)- ligtas, tinulungan salungat (png)- laban sa, labag sa
sagót (png)- tugon, reply samahán (png)- kapisanan
sagwa (pu)- pangit, walang ayos sambáhan (png)- Simbahan,
sagwan (png)- good, gaod sambalílo (png)- sumbrero
sahod (png)- suweldo sambit (png)- sabi, bigkas, badya
sakim (pu)- timawa, kayamuan, matakaw, siba sanay (pu)- eksperto
sakít (png)- hapdi, kirot sandalî (png)- samantala, oras
sakit (png)- karamdaman, disease, illness sandok (png)- tikbo
saklaw (png)- sakop sanga (png)- sangay
saklaw (png)- suklop sangay (png)- sanga
saklolo (png)- tulong, sangayon (pa)- payag
sako (png)- supot, langgotse sapa (png)- batis, batisan
sakop (png)- saklaw sapagká't (pa)- mangyari, yamang, dahil sa
sakunâ (png)- aksidente, kapahamakan sapát (pu)- tama na
sala (pu)- sablay saplot (png)- damit, kasuutan
salakayin (pd)- atakihin, halayin, lusubin sapot (png)- bahay-gagamba
salamangka (png)- mahiwaga, kababalaghan sarado (pu)- pinid, sara
salapî (png)- kuwarta, kuwalta, pera saranggola (png)- buradol, guryon
salat (pu)- kulang, wala sari-sari (pu)- iba’t-iba
salawál (png)- pantalon sariwà (pu)- bago, kararaan, kalian lamang
sástre (png)- mananahi singáw (png)- usok
sauli (pd)- ibalik, ganti sinko (pu)- lima
saya (png)- palda, laylayan. sinkuwenta (pu)- limampo
séda (png)- sutla sinturón (png)- paha, bigkis
segúro (png)- katibayan sinúlid (png)- hibla
seis (png)- anim sipá (png)- tadyak
selyo (png)- tatak sipí (png)- salin, kopya
sensitibo (pu)- maramdamin sipnayan (png) - matematika
senyas (png)- tanda, pirma, lagda sirà (png)- dumhan, pinsala, danyos
sepílyo (png)- eskoba, brotsa sisdlan (png)- lalagyan
serbesa (png)- alak siyénsiya (png)- agham
sesenta (pu)- animnapu siyento (pu)- sandaan
setenta (pu)- pitumpo siyete (pu)- pito
siba (pu)- sakim, timawa, kayamuan, matakaw sópas (png)- sabaw
sibuyas (png)- lasuna subok (png)- sikap, tangka
sigalot (png)- alitan, babag, away sugal (png)- pakikipagsapalaran
sigasig (png)- sigla súgat (png)- samad, kapinsalaan
sigaw (png)- hiyaw sugò (png)- embahador, kinatawan
sigla (png)- sigasisg sukì (png)- kliente
siglo (png)- dantaon sukláy (png)- palong
sigúro (pa)- baka sakali, marahil, kayapala, suklop (png)- saklaw
síko (png)- kodo, gitgit súlat (png)- liham, letra
silang (png)- kapanganakan, kaarawan sulok (png)- anggulo, panig, salikop, kanto,
silángan (pd)- subangan tabi
silangánan (pu)- taga-silangan, Oriental sumbong (png)- daing, tutol
silíd (png)- kamara, kuwarto sumpa (png/pd)- murahin, tungayaw
silíd-tulugán (png)- silid-higaan sundalo (png)- kawal
sílya (png)- upuan sungay (png)- pansuwag
simbáhan (png)- sambahan sunód (pd)- sundan, subaybayan
síming (png)- arte suwelas (png)- talampakan
simula (png)- umpisa suweldo (png)- sahod
sindak (png)- takot
T
taad (ng tubo) (png)- pagpapasupling tabil (pd/pu)- masalita, daldal, satsat
taal (pu)- Katutubo, naitbo; angkin; likas,tunay tabing (png)- kurtina kansel, telon, biyumbo,
taan (png)- reserba, laan;palabis panganglong, o pantakip
taas (png)- tayog, tangkad, layog; timbaw; tabing (pu)- tawisi, hiwid, hiris; tagibang, ngiwi,
kamahalan; kabunyian; kadakilaan tikwas, hilis
taba (png)- lusog; langis,grasa, sebo tabingi (pu)- tabingi
tabak (png)- itak, kampilan, gulok tabla (png)- kahoy
tabako (png)- sigarilyo tabla (pu)- empate, patas; amanos
tabad (png)- banto tablaw (pu)- tahaw, bukaskas;tantad,bilad,lantad
tabal (png)- baog, matsora tableta (png)- pildoras,kapsula;selyo,papelito
taban (png)- tangan, kapit, hawak tabo (png)- bao o plastic
tabang (tubig) (png)- ilog, batis, poso tabol (png)- hilab
tabang (png)- walang lasa tabon (png)- bunton, tambak, takip; pilapil
tabas (png)- anyo, hugis taboy (png)- pagpapaalis, bugaw, aboy
tabas (pu)- gapas, putol,tagpas, lagpas tabtab (png)- tapas,tapyas; tabas,
tabi (pd)- slis, layo, habi, urong bakbak,lilok,kayas;sibak;dasdas
tabiki (png)- dingding tabugi (png)- kuyukot
tabig (png)- siki, siko taburete (png)- upuan,likuman,istul
tadhana (png)- takda;batas,tuntunin,alituntunin
tadyak (png)- sipa
tagal (png)- laon,
tibay,luwat,resistensiyal;tatag,tiis,agwanta
tagas (png)- tulo,pawis,kayat,daloy
tagay (png)- inom,barik
tagilid-hilig,killing,tagibang,tawisi,iwarang
taglay (png)- akibat, angkin, dala
tago (pu)- lihim, kubli,lingid
tagos (pu)- lusot,lampas,lagos,taos,tagpos
tagpas (pu)- tigpas,gapas,tabas
tagpi (png)- patse, tagni;tapal;katnig
tagubilin (png)-
rekomendasyon,instruksiyon,direksyon;bilin
;pasabi
tagumpay (png)- biktorya,
pananalo,pagwawagi;eksito
tagunton (png)-
paragraph,parapo;talataan,saknungan
taguyod (png)- tulong, tangkilik, tangkakal
tahan (pd)- Tigil,hinto,humpay
tahanan (png)-
bahay,tirahan,urungan,tuluyan
tahas (pu)-
tandis,tiyak;tuwiran;direkto,diretso;malinaw
tahaw (pu)- lantad,hayag;ayrelibre
tahi (pd)- Sulsi
tahilan (png)- biga
tahimik (pu)- panatag,tiwasay,payapa,mahinahon
taimtim (pu)- taus-puso,sinsero,tapat
taka (png)- mangha, gilalas
deklarasyon;diskurso;bigkas,resitasyon
tamad (pu)- batugan, pabaya, pangkal, aligandero
tambad (pu)- kita, litaw, labas, lantad, hayag,
tampak
tambok (png)- umbok,bukol,ulbok
tamlay (png)- panlalambot, pagkamaysakit
tampal (png)- sampal, tapik, tampi
tanan (pu)- madla, lahat, bala na, pawa
tanaw (png)- malas, masid, tingin, bista
tanda (png)- gulang, edad, marka,
senyal;turno,ining
tangan (pu)- taban, taglay, hawak
tangay (pu)- dala, dagit, daklot, sunggab;anod
tanggapan (png)- opisina
tanghal (pu)- tampok, tanyag
tangis (png)- iyak
tangka (png)- banta, balak, nasa, pita,
pakay,hangad, adhika
tangkas (png)- tali, bigkis,
pumpon,tungkos,kumpol;kamada
tangkay (png)-
tatangan,hawakan,mango;uhay;tagdan
tanglaw (png)- liwanag,ilaw;patnubay
tanikala (png)- kadena
tanim (png)- halaman
taning (png)- plaso,termino,takda,tadhana, tipan
tanod (png)- bantay
tanong (png)- usisa, kuwestiyon, interogasyon
tanso (png)- tumbaba,bronse,kobre
tanto (pu)- taho, batid, alam, tatap. Tarok, unawa,
intindi
tanyag (pu)- litaw, bantog, balita, kilala, popular,
sikat
taob (pu)- tiwarik, dapa, tuwad, baligtad subsob,
balintuwad
taos (pu)- dalisay, tapat, wagas, taimtim,
lubos;seryoso
tapa (png)- daing, tuyong karne
tapak (png)- yapak,apak
tapakan (png)- tuntungan,yapakan
tapal (png)- tagpi, tagni, patse,plaster
tapang (png)- giting, sahang
tapat (pu)- marangal, loyal, sinsero, totoo,
tunay;ganap
tapis (png)- tapi, bahag, sarong
tapik (png)- dampi, kalabit, palo
tapon (png)- pasak, takip, sumpal, siksik
tapos (pu)- wakas
tapyas (png)- ukab, tabtab
tarik (pu)- tayog, taas
tasa (png)- mangkok, baso
tasahan (pd)- tulisan
tatak (png)- limbag,bakat,marka
tatag (pu)- tibay
tawa (png)- halakhak,hagalhal,hiki
tawad (png)- palaya, absulusyon diskwento
tawag (png)- bansag
taya (png)- tantiya, kalkula, bintay, pusta
tayo (panghalip)- kata, kami
tayog (pu)- taas, tarikt
tela (png)- kayo, damit
tesauro (png)- talahulugan
testigo (png)- saksi
testimonya (png)- patunay, patotoo, patibay
tibay (png)- tatag, tagal, lakas
tibok (png)- pulso, pintig,kislot,kimbot
tibong (png)- taas, tarik, tayog
tikal (png)- pamitik, pamamanhid, pagod, pagal
tikas (png)- tindig, bikas, hugis, gilas, kiyas, asta
tikim (png)- subok, simsim
tiklap (pu)- bakbak, tuklap, luknap, ukab
tiklop (pu)- tupi,lupi
tikwas (pu)- hindi timbang, nakatuwad, baligtad
tigang (png)-tuyo, tigam, tantang
tigatig (png)- bagabag, balino, ligamgam,
tigagal,abala
tigib (pu)- puno, apaw, lipos, puspos
tigil (png)- tugot, hinto, likat, humpay, pahinga,
tahan, himpil
tigok (png)- lagok, lunok, lulon
tila (pu)- animo’y,para,parang, wari, Anakin,
mandin, yata
tila (pd)- Humupa, tumigil, humina, huminto
tilamsik (png)- talsik,tilabsik
tilapon (png)- ilandang, talsik
tili (png)- sigaw, palahaw, hiyaw, iyak, hagulhol,
irit
tilos (png)- tulid
timpalak (png)- paligsahan, kompetensya, kontes
timpi (png)- pagpipigil, hinahon, control
timpla (png)- lahok, panghalo
tina (png)- pangkulay,anyil,tayum
tinag (png)- galaw, kilos
tindi (png)- sidhi,; bigat, kalubhaan;tiim,lakas
tindig (png)- bikas, kiyas, anyo;tayo, tikas, asta
tingga (png)- plomo, estanyo
tingin (png)- tanaw, sulyap, masid, kita,
malas;sipat, silip;palagay
tinig (png)- boses, tunog, tingig, huni
tipan (png)- tagpuan, sita; takdang araw,
kasunduan, kontrata, tratado
tipo (png)- anyo, hugis, istilo, itsura
tipon (png)- koleksiyon, ipon,akumulasyon
tira (png)- buntal, suntok, bira, palo
tiris (png)- piga, pisa, ligis
tisa (png)- tsok, yeso
titig (png)- tingin, tanaw
tiitk (png)- guhit,letra;inskripsiyon
tiwala (png)- pananalig,kumpiyansa,pag-asa
tiyak (pu)- sigurado
tiyaga (png)- sipag, sikap, sigasig
tiyempo (png)- kumpas, indayog, ritmo, kadensiya
tolda (png)- kambas, tent, kampamento
U
ubak (pangngalan) – balakbak
ubad (pangngalan) – dote, bigay-kaya; panhik, pasunod
ubahob (pangngalan) – pumigasyon, suob, pausok
ubas (pangngalan) – gugo
ubod (pangngalan) – sentro; kaibuturan; buod; sustansiya,
kahalagahan
ubod (pang-uri) – sukdulan; puno
ubos (pang-uri) – said, lipol, puksa, tapos
tono (png)- himig
totoo (pu)- tunay, tapat
trabaho (png)- gawain, hanapbuhay, propesyon
trapo (png)- basahan, pamahid,pamunas
trato (png)- kasunduan, kasulatan, kontrata
trono (png)- luklukan
tropa (png)- barkada, pulutong
tsismis (png)- satsat, daldal, sitsit
tsuper (png)- drayber
tubo (png)- sibol, supling;pakinabang, interes,
kinamulatan
tubog (png)- lubog, sugbo, babad
tugma (pu)- magkasundo, magkaayos
tugon (png)- pakli, sagot, sabat
tukayo (png)- kapangalan, kalagyo, kasangay,
kangalan
tuklap (pu)- bakbak, tiklap, tanggal, ukab
tuklas (png)- diskubre, pagtanto, malaman, mabatid
tukso (png)- biro, panunudyo, siste; hibo, sulsol,
tentasyon
tuktok (png)- pukpok, katok, bumbunan
tuldok (png)– punto, tudlok
tulig (pu)- tuliro, lingming, lito, nataranta, tulingang
tuligsa (pd)- punahin, atakihin
tulin (png)- dalas, bilis, hagibis
tulog (png)- idlip, himlay
tulong (png)- adya, saklolo, bayani; abuloy, ambag,
usong
tumbok (pu)- tama, tukoy, diretso, eksakto; dutdot,
duro, sundot;karambola
tumpak (pu)- husto, wasto, tama,dapat
tunay (pu)- totoo,positibo,aktuwal
tunog (png)- alalad, taginting, ingay
tupi (png)- yupi, tiklop, lupi
turo (png)- aral, aralin, liksiyon, akay, payo, tunton
tusok (png)- tinig, sundot, turok
tutol (png)- kontra, salungat, laban
tuwa (png)- galak, lugod, saya, ligaya
tuwad (pu)- balintuwad, tungo, lungangi
tuwid (pu)- diretso, tiyak, tahas
ubra (pang-uri) – pwede, maaari
udlot (pangngalan) – igtad, ilag; tigil
udyok (pangngalan) – himok, hibo, hibok, buyo, sulsol, ulok
udyong (pangngalan) – duyo, punta, dulo
ug-og (pangngalan) - uga
uga (pangngalan) – yugyog, ug-og, ugoy, liglig
ugak (pang-uri) – tunggak, tanga
ugali (pangngalan) – asal, kinagawian, tradisyon, katangian
ugaog (pangngalan) – pagyugyog, uga, ug-og
ugat (pangngalan) – pinagmulan, pinanggalingan
ugit (pangngalan) – giya, timon
ugma (pangngalan) – armoniya, pagkakasundo; ugnay,
sugpong
ugnay (pangngalan) – koneksiyon, relasyon, sugpong
ugod (pang-uri) – kuba, baluktot
ugok (pang-uri) – estupido, tanga, tonto, ungas, hunghang,
hangal, gunggong
ugong (pangngalan) – hugong, dagundong, agang
ugoy (pangngalan) – undayon, indayog
uhaw (pang-uri) – sabik
uhog (pangngalan) – plema
uk-ok (pang-uri) – dukit, ukit, uka
uka (pangngalan) – hukay, lambak, ukit, ukab, gatgat
ukab (pangngalan) – kabkab, ukit
ukilkil (pangngalan) – giit, pilit, usisa
ukit (pangngalan) – ukab, uka, kutab
uklo (pang-uri) – nakayuko, yukod, uko, uglo
uko (pangngalan) – yukod, pagyuko
ukod (pang-uri) – yukod, uko, yuko
ukol (pangngalan) – sadya; marapat, dapat; tungkol, hinggil
ukyabit (pangngalan) – pagkapit, paglalambitin,
ulahipan (pangngalan) – alupihan
ulak (pangngalan) – ikitan, kidkiran, puluputan, pulunan;
karete
ulam (pangngalan) – biyanda, pagkain
ulang (pangngalan) – sugpo
ulap (pangngalan) – alapaap; lapulap
ulapot (pangngalan) – supot, pitaka
ulat (pangngalan) – paliwanag, report, salaysay, tups, kuwento
ulaw (pangngalan) – liyok
ulay (pangngalan) – bulati
ulayaw (pangngalan) – pagtatalik, pagtatalamitam
ulbo (pangngalan) – kural, banlat
uldog (pangngalan) – pari
ule (pangngalan) – tela
uli (pang-abay) – muli, ulit
ulik-ulik (pangngalan) – pag-aatubili
ulila (pangngalan) – nag-iisa
ulinig (pangngalan) – pagkarinig
ulipores (pangngalan) – alipores, tuta, tauhan, basalyo
uliran (pangngalan) – huwaran,
ulirat (pangngalan) – malay-tao, malay
ulit (pang-abay) – muli, uli
uliuli (pangngalan) – buhawi, alimpuyo
ulo (pangngalan) – kabisera; titulo; pinuno
ulob (pangngalan) – ningas
ulol (pang-uri) – hibang, baliw, loko, sira-ulo, lunatiko
ulok (pangngalan) – himok, hikayat, lamuyot; budyok
ulos (pangngalan) – pansibat, punturok, panundot
ulpot (pangngalan) – pagsulpot
ultaw (pangngalan) – pagdating, paglitaw, pagsulpot
ultimatum (pangngalan) – pasya
ultimo (pang-abay) – kahuli-hulihan, katapusan, huli, pinal
ulupong (pangngalan) – ahas
ulyabid (pangngalan) – bulati tiwa, solitarya
ulyanin (pang-uri) – makakalimutin
ulyaw (pangngalan) – alingawngaw, alalad, alatlat
umaga (pangngalan) – bukang-liwayway
umang (pangngalan) – patibong, bitag, silo, daya
umangan (pandiwa) – tutukan, puntiryahin
umano (pandiwa) – sinabi
umbok (pangngalan) – bukol, tambok; ulbok; umbong
umedad (pangngalan) – kahalumigmigan, kaumiduhan
umedo (pang-uri) – basa-basa, malagihay; halumigmig
umid (pang-uri) – di-makapagsalita, tahimik
umildad (pangngalan) – pagpapakumbaba
umilde (pang-uri) – mapagpakumbaba; hamak, mababa
umilyasyon (pangngalan) – panghihiya, paghamak
umis (pangngalan) - ngiti
umog (pangngalan) – bugbog, dumog, hambalos
umor (pangngalan) – balantong, patawa
umpis (pang-uri) – kuyumpis, impis, hupyak, kupis
umpisa (pang-uri) – simula, pasimula
umpog (pangngalan) - untog
umpok (pangngalan) – grupo, lipon, tipon, barkada, pangkat
una (pang-uri) – primera, pinakamaaga
unan (pangngalan) – dantayan, abrasador
unano (pangngalan) – pandak, punggok
unat (pang-uri) – banat, bintad, diretso, tuwid
unawa (pangngalan) – batid, alam, intindi, watas
unawain (pandiwa) – intindihin, alamin, tarukin, tantuin
unay (pangngalan) – paghihinguto
unda (pangngalan) – arastre, remolke
undap (pangngalan) – andap, kisap, kurap
undayon (pangngalan) – ugoy, indayog; undok, tayon
undok (pangngalan) – tayon, undayon, indayog
undot (pangngalan) – udlot
ungag (pang-uri) – tunggak, ulol, hangal
ungal (pangngalan) – ungol, ngalngal, angal
ungas (pang-uri) – tanga, estupido, ignorante
unggo (pangngalan) – unggoy, tsonggo, matsing
ungi (pang-uri) – tikwas, kibang
ungkat (pangngalan) – untag banggit, usisa
ungol (pangngalan) – angil, ngalngal, ingit, angal
ungos (pangngalan) – lambi, sungki, tungki, usli, higit,
lamang
ungot (pangngalan) – anas, bulong
unibersal (pang-uri) – pangkalahatan, pandaigdig, panlahat
unibersidad (pangngalan) – pamantasan
uniberso (pangngalan) – sansinukob, daigdig, mundo
unidad (pangngalan) – pagkakaisa, pagkakasundo
unika, uniko (pang-uri) – bukod-tangi
unipikasyon (pangngalan) – pag-iisa, pagbubuklod,
pagsasama-sama
unipormado (pang-uri) – magkakatulad, magkakapareho
unipormidad (pangngalan) – pagkakapareho, pagkakatulad,
pagkakaparis
unlad (pangngalan) - progreso
unlak (pangngalan) – pagbibigay, pakundangan,
pagpapahinuhod
uno (pangngalan) – isa
unos (pangngalan) – bagyo, sigwa
unsik (pang-uri) – maliit, katiting
unsiyami (pang-uri) – puril, sawi
untag (pangngalan) – paalaala, ungkat
untay (pang-uri) – tursido, pilipit
unti (pang-uri) – kaliitan, unsik, katiting, munti
untik (pang-uri) - muntik
untog (pangngalan) – umpog, bangga
untol (pangngalan) – udlot, tigil, hinto
unton (pangngalan) – pitaka
untos (pangngalan) – hupa, bawas, tila, hulaw
unyon (pangngalan) – pederasyon, liga
uod (pangngalan) – ulay, uhod
uom (pangngalan) – bangungot
upa (pangngalan) – bayad, renta
upakan (pandiwa) – bugbugin, awayin, sabakan
upang (pangatnig) – para
upasala (pangngalan) – pagmumura, alimura, pandurusta,
insult
upat (pangngalan) – sulsol, udyok
upaw (pang-uri) – kalbo, panot
uplak (pang-uri) – dayukdok, hayok, gutom
upo (pandiwa) – likma, lumikmo, lumuklok
upod (pang-uri) – pulpol, gasgas, gastado
upuan (pangngalan) – silya, likmuan, luklukan
urali (pangngalan) – udyok, upat, sulsol
urang (pangngalan) – istaka, tulos
urangutan (pangngalan) – gorilya
uri (pangngalan) – klase; klasipikasyon
urira (pangngalan) – siyasat, usisa, siyasig
V
W
wagas (pu)- tunay, puro, dalisay, busilak; tibubos;
malinis; lubos, taganas; ganap; lantay;
walang halo; tapat, kapala; matimyas; totoo,
taos, matapat; lansak, taimtim, taos-puso,
sinsero, matimyas; hindi mapagkunwari,
hindi balatkayo.
wagayway (png)- hayuhay; salipadpad, wasiwas,
pagaspas; pintig, sasal, kaba, tahip; kaba;
komosyon, kaunting gulo; distorsyon; alon,
kulot; liboy; pag-ugoy, indayog; pag-alon,
daluyong; galaw, osilasyon.
wagi (png)- tagumpay, panalo.
waglit (png)- mintis, pagmintis, pagdaplis, pagsala
(sa puntirya); pagpaltos; kabiguang makita,
urit (pang-uri) – kulit
urong (pangngalan) – kundot
urong (pandiwa) – atras
uroy (pangngalan) – kutya, libak, turya
usad (pangngalan) – gapang, isod, hilahod
usap (pangngalan) – salitaan, pulong, miting, pag-uusap
usapan (pangngalan) – trato, kasunduan
usapin (pangngalan) – litigasyon
usisa (pangngalan) – ukilkil, pagtatanong, pagsisiyasat,
imbestigasyon
uslak (pang-uri) – hangal, tanga, tunggak
usli (pang-uri) – usbong, umbok, tungki
uso (pangngalan) – moda, palasak, kalakaran
usog (pangngalan) – kabag, tabol
usok (pangngalan) – aso, singaw
usos (pangngalan) – dausos, dulas, dausdos, luslos
usura (pangngalan) – pagpapatubo
usurpasyon (pangngalan) – pang-iilit
utab (pangngalan) – kutab, akab, lukad, ukab
utaba (pangngalan) – pagpopospon, pagpapaliban
utal (pang-uri) – bulol
utang (pangngalan) – bayarin, sagutin, kuwenta
utas (pangngalan) – tapos, lutas, yari
utdo (pangngalan) – kitid, ikli, igsi; utod
utero (pangngalan) – bahay-bata
util (pang-uri) – maykagamitan, magagamit
utol (pangngalan) – kapatid
utong (pangngalan) – tetilya, tsupon, pasusuhan
utos (pangngalan) – atas, mando, orden, mandato
utot (pangngalan) - lagumpit
utuin (pandiwa) – tuyain, ululin
utusan (pandiwa) – atasan
uwi (pandiwa) – balik
uyad (pangngalan) – bagal
uyam (pangngalan) – paghamak, kutya
makamit, makuha, maabot o masalo);
binibini; dalaga, dalagita, dalaginding,
soltera.
wumaglit (pd)- magmintis (sa puntirya); kumabyos;
dumaplis, hindi sumapol o tumama; sumala,
pumalya, pumalpak, pumaltos, magkabisala,
sumablay, lumihis, magsalupirit; hindi
makaabot; hindi makasalo, makasapo o
makakuha; hi ndi makakita o maka-intind,
mabigo; bmalda, umabsen, makaligtaang
isali o gawin; hindi maisama o magaw,
magpalampas; palampasi, maiwanan ng
(miss the bus, halimbawa), makailag,
makaiwas; maisip o maalala; hanap-hanapin;
mangulila sa (isang tao); iwala; ilagay sa
 maling lugar o lagayan; ibunton o ituon sa
mali.
wagwag (png)- pagyanig, lindol; pakikipagkamay;
panginginig, pangangatog, pangangaykay;
pag-alog, pagyugyog, pagluglog; pagkalog;
pagwagwag, pagyutyot; panggugulo;
pambabalasa; pag-amba; pagpagpag; bitak
sa bato; bitak sa kahoy, sandali, iglap
(slang); trill (sa music); pinaghalong gatas at
sorbetes na inalog o binate; uri ng pang-atip
o pambubong sa mga kamalig.
wagwagan (pd)- magsaboy, tumapsak, umalagwak,
bumulwak, pumisik, isaburayra,
sumaburayray, sabuyan; ligwakan (ng
tubig); tumilamsik; pumilansik; umagwa,
lumigwak; bumuluswak; kumamboy (sa
tubig), sumagapak; lumagpas (s a tubig);
lumampok (sa tubig); tumambog, tumimbog
(sa tubig, sumagapak, tumabsak,
maglagusaw, maglabusaw (ng tubig).
wagwagin (pd)- anlawan, banlawan, pagasan,
luglugan; hughugan; hawhawan, waswasan.
Wahi (png)- antas ng pagkakalayu-layo o
pagkakalapit-lapit ng mga datos (data);
paghihiwa-hiwalay sa mga component parts
ng isang complex wave; paghihiwa-hiwalay
ng mga kulay ng sinag ng liwanag,
suspensyon (mga nakalutang na maliliit na
bagay sa likido, gas o solid).
Wagwagin (pd)- yugyugin, giwangin, luglugin,
kalugin; alugin, iligin, paligpigin, tigtigin,
tagtagin; ag-agin; ug-ugin, ig-igin; ugain;
wagwagin, tagtagin; taktakin, itaktak,
idakdak; pagpagin, yamutmutin, yutyutin,
yumutyo t; mangaliglig, mangiliglig;
mangaog, mangatal, manginig, mangaykay;
paligpigin, pilingin, pumilig-pilig, kalugin;
pagpagin, pumagpag; tigtigin; iwagawang,
yanigin, iwaswas; guluhin, intrigahin;
balasahin; papanghinain ang loob; ikaway,
ibanta, iamba (ang kamay); makipag-
daupang palad, makipagkamay, kumamay,
kamayan; paspasin; makawala,
makahulagpos; pag-alunin (ang tono o
boses);
wakas (png)- wakas, tapos, katapusan; punta, dulo,
duluhan; bingit; hangganan; kamatayan;
pagkasira, pagkapugto, putol; pagkakapatid
o pagkawasak; pakay, layon, layunin; ang
tinutumbok, tinutungo o pinupuntahan;
kinahantungan, hantungan, kahihinatnan,
resuta, kinalabasan; pangharang (book
ends); parte, dako, bahagi, panig; adj. -nasa
dulo, pinal, dulo, pandulo; pangwakas,
terminasyon, limit, paghinto, pagkakasibak
o pagkakaalis (sa trabaho); pagtigil,
pagwawakas; kinahantungan, kinalabasan,
bunga, resulta; dulo ng salita o katag.
wakasan (pd)- tapusin, putulin, wasakin; sirain,
masira; iguho; mamatay, masawi;
magwakas, matapos; utasin, tapusin; yariin,
pinlakin,; ubusin; barnisan o pinturahan;
pakintabin, pagandahin; magtapos (ng pag-
aaral); makatagpos; huminto, ihinto;
ipagpaliban; magsara; magkasundo;
maghinuha; maghaka, mag-akala; magkuro;
magpasya; mapilitan; maoblig, itigil.
wakwak (png)- -punit, pilas, bilay, gahak, gaak,
gato, gawa, tastas, laslas; luray, lasog; walat,
warat; lusay, sabog, sira;, hati; lapak, luray;
nawindang, windang, munghay, gapak,
gabak, pigta, waak, waang.
Wakwakin (pd)- pigtalin, bigtalin, bigtasin,
gahakin, gahiin, wakwakin, wasakin,
punitin, islasin; lagariin nang paayon sa
granahe; ipakita o sabihin nang pabigla,
ibulalas; kumilos nang mabilis at marahas;
manuligsa; bumatikos.
waks, n.- pagkit; tutuli (ear wax); floor wax;
balyena (wax na ginagawang kandila);
paraffin; usang (ng kandila); v. -lagyan o
pahiran ng wax; lumaki, lumakas, dumami;
tumindi; mas bumilog, mas lumiwanag (ang
buwan); mas maging.
wala, adj.- sero, nulo, butata; awan (Ilokano);
bakante, basyo; hikahos sa, kulang o kapos
sa; salat, gahol.
walang, n.- aksesorya, apartment; bagay o bahaging
patag; lupang latian; bahura; kahong
paminhian; palad (ng kamay); impis na
goma ng sasakyan; sapatos na mababa ang
takong; notang mas mababa nang kalahati;
adj.- mayapa (ang la sa); sarat, pango,
pangod, dpa, sungadngad (sabi sa ilong);
nibelado, sapad, impis, kupis, lapad, sapad,
kuyumis, hipak, humpak, pipis; pisa, pisat,
tapil, dapil, dapilpil, pilpil; paril (sabi sa
isang panig ng ulo); patag, planado; agpis,
alipapa, talipya, papa; mababa (ang
takongsabi sa sapatos; lupaypay, plastado,
nanglata, bagsak ang katawan; deretsahan,
tahasan; pirmis, hindi pabagu-bago (sabi rata
o presyo); walang lasa (sabi sa alak); walang
latoy hindi nakakasabik; impis, plat, walang
 hangin; mabagal (ang benta); matumall;
walang lalim; hindi makisap sabi sa pintura;
mababa kaysa sa nasabing nota ng
kalahating nota, bimol; eksakto, sabi sa oras;
walang ipinagbago, iyon at iyon din; pare-
pareho ang tono (sabi sa boses); pare-pareho
ang dilim (sabi sa dibuho); maigting ang
pagkakatali, walang lundo; sabi sa layag;
adv.- padapa, pahiga, pabuwal; lubu san,
todo-todo; ganap; mas mababa ang tono,
bimol; walang pataw na tubo (interest); v.-
patagin, ibaba ang nota nang kalahati.
walang amoy (pu) – walang samyo o halimuyak.
walang anuman (pu) - malugod na tinatanggap;
kasiya-siya, kaaya-aya; sagot sa thank you
(you're welcome -walang anuman);
biyenbenida; malugod o maayang
pagtanggap; pag-estima o pagpapatuloy sa
bisita; pagsalubong; pagbati, pagsalubong,
pagkalugod.
walang awa, adj.- hindi makatao; malupit,
mapanakit; barbaro, brutal; hindi kaanyo ng
tao; mala-halimaw, makahayo; walang
habag, walang puso; tampalasan, imbi,
buktot, buhong; masama; balakyo; mahayap,
masangil.
walang hiya (pu)- walang-hiya, bastos, walang
galang; walang modo, walang pakundangan;
hindi nahihiya; makapal ang mukha;
matapang ang apog; balat-kalabaw.
walang hugis (pu)- walang tiyak na hubog o anyo o
pigura; tagibang, hindi pantay o balanse ang
anyo; malayo sa, o wala sa hubog, anyo o
porma, alangani.
walang humpay (pu)- masagansan; sapin-sapin,
sunud-sunod, dugtung-dugtong, sagadsad;
abut-abot, walang puknat, walang tugot,
walang gatol, walang humpay, walang tigil,
walang putol; paulit-ulit, puspusan, sigida,
sigidahan, masinsin, masansan, tuluytuloy;
singlakas ng dati; hindi humupa o humina;
walang hinto, walang tigil, walang lubay,
walang tugot, walang tantan, walang
humpay; sagasa, todotodo; subung-subo,
walang taros, walang puknat, walang gatol.
walang kakayahan (pu)- walang kakayahan;
walang kapangyarihan, hindi karapat-dapat;
kulang sa mga katangiang kinakailangan o
kinikilala ng bata; kakulangan ng karanasan;
kapaslitan, kabagituhan; kamuraan.
walang kamatayan (pu)- imortal; walang
kamatayan, walang hanggan ang
kabantugan; hindi nasisira o nawawasak;
hinggil sa imortalidad.
walang kapantay (pu)- hindi mapantayan; hindi
magaya; hindi maparisan; walang katapat,
walang kapara; walang kaparis, walang
kapantay; namumukud-tangi.
walang kaparis (pu)- walang kapantay; walang
katapat; walang kasuka, PEERLESSNESS
n..
walang kasalanan (walang sala) (pu)- inosente;
walang alam, walang malay, walang
muwang, walang mukat; walang malak,
walang kasalanan, malinis; walang
kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o
binabalak o naidudulot na ma kakasama o
makapipinsala; madaling paniwalain;
mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple,
walang pakunwari; paslit, musmos, n.- taong
inosente o walang kasalanan; taong
madaling papaniwalain; batang paslit,
musmos.
walang kasama (pu)- nag-iisa; solitaryo; bugtong;
nangungulila; solo, nagsosolo; adv.- lamang,
lang.
walang kasarian (pu)- neutral, balaki; hindi babae
o lalake, walang kasarian, asog; hindi active
o passive (sabi sa pandiwa); walang
pinapanigan, neutral.
walang katapusan (pu)- walang puknat, walang
humpay, walang tantan, walang hinto,
walang patid, walang tigil; walang
hangganan, hindi matapus-tapos; dugtung-
dugtong; kabit-kabit, kawilkawil; hugpung-
hugp ong, sugpung-sugpon.
walang katumbas (pu)- hindi matutumbasan ng
salapi; nakakalibang, nakakatwa o balintuna.
walang katuturan (pu)- walang kabuluhan; walang
kahulugan; walang kapararakan; hungkag,
ampaw.
walang kayamanan (pu)- namumulubi,
nagdaralita, nagdarahop, naghihikahos,
nagsasala
walang narating (pu)- hindi kumpleto o hindi buo
ang pagkakagawa; bitin, kulang sa husay o
kagalingan; hindi pa pino ang galaw; garapal
pa, galawgaw, garu-garo pa.
walang pagasa (pu)- walang pag-asa; malab, hindi
na mapagaling, wala nang lunas; imposible,
nakakadiskora,
walang pagsisisi (pu)- walang awa; walang budhi,
walang puso, malupit.
walang puso (pu)- walang puso, walang awa,
walang habag, malupit; walang kalatuylatoy
o damdamin; malamig (ang pakikitungo,
hindi taos sa puso.
walang sala/walang kasalanan (pu)- inosente;
walang alam, walang malay, walang
muwang, walang mukat; walang malak,
walang kasalanan, malinis; walang
kinalaman, hindi kasangkot; walang iniisip o
binabalak o naidudulot na ma kakasama o
makapipinsala; madaling paniwalain;
mapaniwalain; hindi sanay; payak, simple,
walang pakunwari; paslit, musmos.
walang tinatanaw na bukas (pu)- walang pag-asa;
malab, hindi na mapagaling, wala nang
lunas; imposible, nakakadiskora.
wala sa loob (pu)- walang pakialam sa mundo;
malamig ang pakikitungo, malatuba; hindi
nababahala o nagpapahalaga; wala sa loob.
wala sa panahon (pu)- wala sa oras o panahon;
alanganin ang dating; adelantado;
masyadong maaga (ang dating); sala sa
panahon.
walay (pd)- ihiwalay; gawing solo o nag-iisa;
ilingid o itago sa paningin ng iba.
walis (png)- walis; palis; paspas, pagaspas; uri ng
halaman
walis (pd)- walisin, walisan; palisin; palisan;
kumaladkad nang magaan o marahan;
paraanan nang waring pahaplos; maantig,
antigin, umantig; wasakin, paalisin,
palayasin; kumalat, lumaganap; gumalugad;
suyurin; kayurin ang kalaliman (ng dagat);
manalo sa bwat yugto ng timpalak o
paligsahan; manalo nang malaki ang
kalamangan; lumamang ng malaki sa
eleksyon; umihip (sabi sa hangin); dumaan o
kumilos nang mabilis o maringal;
kumambang; n.- pagwawalis; hagod, abot,
saklaw, sakop; palikong daan, kurbada,
kurba; pagkaalun-alon o kulot (ng buhok);
kaminero; tagalinis ng pugon; pinagwalisan;
ang pinanalunan; panalo; pirmes na galaw
ng electron beam, patuwid na patungo sa
cathode ray tube; mahabang sagwa,
sweepstakes; patikwas ng gaod o balo.
walo (pu)- walo; otso; n.- bagay na may
walong sangkap, parte, miyembro o piyesa,
halimbawa: kotseng de-otso ang makina;
adj.; pron..
walumpu (png)- otsenta; adj.; pron..
warat (pu)- nabulabog, nakakalat, kalat; laganap;
nakasaburayray; naglisaw-lisaw, hambalan.
wari (pakiramdam) (png)- pangitain, babala,
merida, hiwatig; kutob, badya, agwero,
premonisyon, pangamba.
wasak (pu)- basag-basag, pira-piraso, tagni-tagni;
pilit na pilit, maski pamali-mali; papatlang-
patlang, pauntol-untol; pautal-utal
(halimbawa: broken speech); paudlot-udlot,
hindi panay o tuluy-tuloy; kulang; paiba-iba;
hiwa-hiwalay, putul-putol, may putol, putol
basag, sira, hindi gumagana; windang,
lugami, talunan, naaba; wasak, nabaling hat,
bangal, gapak, lasog, larot, durog, lagot,
bali, linsad, durog (halimbawa: bibinga
(broken pieces of pottery); hindi natupad
(broken promises, halimbawa); nasira,
nalabag (sabi sa pangako); disorganisado;
puta-putaki baku-bako, lubak-lubak,
hukayhukay, hindi pantay, bugkulbugkol;
napaamo (sabi sa hayop); napahina, pagod,
pagal, lupaypay.
wasakin (pd)- wasakin, mangwasak, buwagin,
mambuwag; gibain, manggiba, salantain,
manalanta, manalasa, gutayin, gumutay,
manggutay, durugin, mandurog, lansagin,
manlansag, lagumin, lumagom o lamunin
(ng apoy), mani ra, sirain; patayin; gawing
walang silbi, waratin; mangwarat, igupo,
manggupo, ilugso, manlugso, windangin,
mangwindang, pasabugin, magpasabog,
pilapisin, manilapis (ng pananim); piyapisin,
maniyapis; walatin; lipulin, talunin, gapiin;
puksain; gunawin; paguhuin.
wasto (pu)- tama, wasto, tumpak, akma; tugma;
angkop; walang mali, walang daplis, sala o
mintis; totoo, nararapat; v.- iwasto, ituwid,
itumpak, ipahinuhos, iakma, itama;
pagalitan, sermunan o pagsabihan upang ma
pabuti (mabago ang ugali,
halimbawa);retokehin, kumpunihin, ayusin;
tsekan.
wastuin (wastuhin) (pd)- itama, gawing tama, akma
o tugma.
watak (png)- kaguluhan, pagiging magulo ng mga
bagay; kalituhan; magulong gayak o
pananamit; v.- guluhin, paguluhin;
palaganapin, isabog, isambulat, ilagom;
ikalat, magkalat, kumalat; maglanip (sabi sa
sugat); i-unat, unatin (spread out); ikagkag
(spread out), sabi sa pakpak; ihagayhay (ang
butil na pinatutuyo); iladlad, magladlad;
 ibuka, ibukaka; ibukadkad, ibitadtad;
hataking palayo; maglayu-layo; ipahid,
pahiran; ipabatid; ipaalam; palaguin;
palakihin, pada lasin, palaganapin;
palawakin; n.- pagbabalita; lawak, abot layo;
rantso o lupaing ari ng isang tao; mantel;
takip ng muwebles; pagkaing nakahain sa
mesa; mantikilya, palaman, atbp.; buong
kaliwa at buong kanang panig ng dyaryo o
magasin na okupado ng , sang lathalain o
anunsyo; dipirensya o agwat ng dalawang
numero, kantidad o halaga
watak-watak (pu)- nabulabog, nakakalat, kalat;
laganap; nakasaburayray; naglisaw-lisaw,
hambalan.
.watawat (png)- bandera, watawat, bandila;
estandarte; uri ng halaman: palawis,
pabuntot ng nota; barko ng almirante; parte
ng dyaryo na naglalaman ng pangalan nito,
sa unang pahina; pamandera ng dyaryo;
sagisag, simbolo, tanda, palatandaan, tatak,
marka, tsapa, emblema; alakbat, akibat,
X
Y
yabang, png., kahambugan, kapalaluan,
pagkamataas
(yabang) – mayaang, pu., ambog, palalo
yabo, png., maligat, makunat, maganit
yabong, png., labay, lago, lamba
yakag, png., kayag, yaya, aya, anyaya, kumbida,
imbitasyon
yakap, png., abraso; yapos, akap
(yakis) – pagkayakis, png., pagtatagis, pagbaaka,
tagis; paghahasa; pagkiskis, pagkuskus;
pang-aayaw-ayaw
yakyak, pu., lagas, pitas, pigtal; laglag
yakyak, png., pagka-gahasa ; inggit ; hili ; selos,
panubigho
yaga, png., desestos, tapon, aksaya, retaso
yagang, png., nipis, kapayatan, kayayatan, lagod,
kalirang, yagong
yagban, png., pagdaan, daan; ruta, pagruruta
yagit, png., sukal, yamutmot, basura, layak
yago, png. (bot.) dagta, gata, katas, diyus
yagyag, png., trote, paso
(yama) – karayama , png., katot, kaibigan,
kapalagayang-loob, kantutang-dila, katalik
disenyo; larawang nagbibigay ng aral sa
pamamagitan ng motto o kawikaan.
wisik (wilig) (pd)- wisikan, magwisik, wiligin,
ispreyan, hilamusan (ng pintura); n.- wisik,
wilig, tabsing, isprey; atomizer; wigwigan,
wisikan; budburan, ibudbod, ibulabod,
bulaburan; umambon, umatik-atik; pumatak-
patak; pumisik-pisik; n.- wilig, wisik, atik;
ambon; pisik, bulabod, budbod.
wumagayway (pd)- maghayuhay, humayuhay,
sumalipadpad, iwasiwas; pumagaspas;
pumagakpak; pumintig (puso), sumasal,
tumahip, tumibok nang mabilis; kabahan,
kumaba; masabik, maging hindi mapakali;
kumaway; ikaway, iwasiwas,
magwagayway; iwagayway, ipagaypay;
pumagas; bumati (sa pamamagitan ng
pagkaway); ipagaspas, pumagaspas; umalon,
umalun-alon; maging maalon o kulot (sabi
sa buho k); kulutin, ikulot
(yaman) – mayaman, pu., mariwasa, masalapi,
mapilak
yaman, png., pagka-mayroon, pagkamapilak,
pagkamasalapi, riwasa
yamang, yayamang, ptg., pagkat, sapagkat
yamas, png., tining, sapal, latak, bagaso
yamba, png., akma, amba
yambo, png., sukat
(yamo) – mayamo, pu., maimbot, pasikat,
masakim, mapagpasikat; masiba, matakaw
yamot, pagkayamot, png., suya, muhi, inip, inis,
yamuam, yamuyam, png., pinaglalagarian, kusot,
pinagkayasan, pinagkataman, pinagtabtaban
yamungmong, png., labay, yabong, lago
yamutmot, png., basura, sukal, layak, yagit,
mutmot
yanig, png., uga, alog, lindol, kalog, yugyog
yano, png., payak, simple
yantok, png., ratan, uway, bihiko ; tumalula,
ubakan, palasan
yanga, png., paso, masetera
yangkaw, png., hakbang
yangot, png., balba, bungot
yangutngot, png., langutngot
yangyang, png., darang, dangdang, bilad, ihaw,
tapa, halayhay
(yao) – yumao, pd., pumanaw, namatay, lumayas,
yumaon, umalis
(yaon) – niyaon, pu., noon, niyan, niyon
yapak, png., apak, tapak, tuntong ; yuak ; baka
(yapaw) – yumapaw, pd., dagan, pumatong,
umibabaw, kumubabaw, umalapaw
yapos, png., akap, lingkis, abraso
yapyap, png., daldal, sitsit, ngakngak,
pagdadalahira, tsismis, satsat
yari, png., produkto; gawa, tapos, utas
yari, ph., ito, ire
(yari) – niyari, pd., tinapos, ginawa, inutas
(yasang) – kayasangan, png., pagkamagaspang
yasyas, png., pinagkayasan, pinagkayuran,
pinagtabasan
yasyasin, pd., kaskasin, laslasin, kayurin, katkatin
yata, pa., marahil, kaypala, wari, tila, animo
yatab, png., lilik, karit
yatyat, pu., ukab ; kalawangin ; agnas, ngalatngat
yawe, png., suis, iyabe, liyabe
Z
yaya, png., sisiwa, ama, maymay
(yatyat) – pangangayayat, png., pagkapayat
yatyat, pu., payat
yelo, png., niyede, isno
yeso, png., tsok, plaster
yukayok, png., subsob, subasob; handusay, tungo
yukayok, pu., lugmok, tungo, sawi, klang-palad
yugto, png., bahag; serye
(yugyog) – yugyugin, pd., alugin, ugain, ligligin
(yumi) – mayumi, pu., mahinhin, mahiyain,
mabini, mahinahon
yungib, png., lungga, kuwea, katakumba, lungib
(yungyong) – yungyungan, pd., tangkilikin,
liliman, limliman, yupyupin
(yupi) – nayupi, pd., natiklop, natupi, nalupi
yupi, pu., tiklop, tupi, lupi
(yupyop) – yumupyop, pd., sumubsob, yumakayok
(yupyop) – yupyupan, pd., limliman, yungyungan,
halimhman
(yurak) – yurakan, pd., apakan, yapakan, tapakan,
tuntungan
yuta, png., sandaang libo