Na mapach: 32�32'11�N 44�25'15�E (mapa)

Babilon[edytuj]
Ten artyku� dotyczy Babilonu mezopotamskiego. Zobacz te�: inne znaczenia
s�owa Babilon.

Mapa Babilonii w czasach Hammurabiego z zaznaczonym Babilonem

Plan centralnej cz�ci Babilonu z widocznym po�o�eniem Bramy Isztar, kompleksu z

ziguratem E-temenanki i �wi�tyni E-sagila.

Fragment dioramy przedstawiaj�cej Bram� Isztar w Babilonie; model w Muzeum

Pergamo�skim w Berlinie.
Babilon (sum. k�.dingir.raki �brama boga�; akad. Bab-ilim �brama boga� lub Bab-
ilani �brama bog�w�; gr. ??�???? Babylon; bibl. ?????? Babel; arab. ???? Babil)[1]
� staro�ytne miasto po�o�one w Mezopotamii, nad Eufratem, dawna stolica Babilonii;
obecnie stanowisko archeologiczne Atlal Babil[2] w Iraku.

Spis tre�ci [ukryj]

1 Historia
2 Wykopaliska
3 Wsp�czesno��
4 Zobacz te�
5 Przypisy
6 Bibliografia
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o Babilonie pochodzi z czas�w panowania Szar-kali-szarri, kr�la
Akadu z XXIII w. p.n.e. W okresie monarchii III dynastii z Ur (2113�2005 p.n.e.)
mie�ci�a si� tu siedziba ensich � zarz�dc�w niewielkiej prowincji. W roku 1894
p.n.e. przyw�dca jednego z plemion amoryckich, niejaki Sumu-abum (1894�1881 p.n.e.)
obra� Babilon za swoj� siedzib�, zak�adaj�c s�ynn� I dynasti� z Babilonu. Rola
miasta wzros�a znacznie za panowania Hammurabiego (1792�1750 p.n.e.), sz�stego
w�adcy z tej dynastii, kt�ry stworzy� du�e imperium ze stolic� w Babilonie. W 1595
r. p.n.e. miasto zosta�o zdobyte, z�upione i spalone przez Mursilisa I, kr�la
hetyckiego, by nast�pnie wpa�� w r�ce Kasyt�w, ludu z g�r Zagros, kt�rym w XVI w.
p.n.e. uda�o si� przej�� kontrol� nad Babiloni� i utworzy� tu w�asne pa�stwo o
nazwie Karduniasz. W�adali oni Babiloni� przez nast�pne 400 lat, a Babilon �
stolica ich pa�stwa � prze�ywa� w tym okresie zmienne koleje losu, m.in. padaj�c
dwukrotnie �upem agresor�w z zewn�trz. W 1235 r. p.n.e. asyryjski kr�l Tukulti-
Ninurta I najecha� Babiloni�, pojma� jej kasyckiego w�adc� Kasztiliasza IV i zdoby�
Babilon, wywo��c z niego liczne skarby, w tym pos�g boga Marduka. Ten sam los
spotka� Babilon niemal sto lat p�niej, w 1159 r. p.n.e., kiedy Babiloni� najecha�
elamicki w�adca Szutruk-Nahhunte I, k�ad�c kres dynastii kasyckiej.

Wieki XI�VIII p.n.e. to okres zamieszania w Babilonii, zwi�zany z przybyciem i

osiedlaniem si� na jej obszarze plemion chaldejskich. Babilonem rz�dzi kolejno
kilka r�nych dynastii, kt�rych w�adcy, poza problemami wewn�trznymi, musz� sobie
radzi� te� ze sta�ym zagro�eniem jakim staje si� rosn�ca w si�� Asyria. Ok. 730 r.
p.n.e. jeden z asyryjskich w�adc�w, Tiglat-Pileser III, naje�d�a Babiloni�, zdobywa
Babilon i � jako pierwszy z w�adc�w asyryjskich � przyjmuje tytu� �kr�la Babilonu�,
tworz�c tym samym uni� personaln� Asyrii i Babilonii. Jeden z nast�pc�w Tiglat-
Pilesera III � Sennacheryb � chc�c po�o�y� kres ci�g�ym buntom w Babilonii,
decyduje si� na radykalne rozwi�zanie: na jego rozkaz w 689 r. p.n.e. wojska
asyryjskie zdobywaj� i pl�druj� Babilon, morduj�c jego mieszka�c�w i wydaj�c miasto
na pastw� p�omieni. Babilon odzyskuje wspania�o�� w pierwszej po�owie VI wieku
p.n.e., odbudowany przez Asarhaddona (syna Sennacheryba) i p�niej za panowania
dynastii nowobabilo�skiej (z tych czas�w pochodz� Brama Isztar, zrekonstruowany i
powi�kszony ziggurat E-temenanki czy wisz�ce ogrody Semiramidy).
Zdobyte w 539 roku p.n.e. przez Pers�w, miasto powoli traci�o na znaczeniu. W roku
482 p.n.e. miasto Babilon zbuntowa�o si�, satrap� Zopyrosa zabito. Nast�pca
Dariusza, Kserkses I, za po�rednictwem Megabyzosa zdoby� zbuntowane miasto, ograbi�
je, ob�o�y� wysokimi podatkami. �o�nierzy wcielono do armii asyryjskiej i okre�lano
ich Chaldejczykami, gdy� nazwa zwi�zana z Babiloni� zosta�a odt�d urz�dowo
zakazana[3].

W Babilonie zmar� w 323 roku p.n.e. Aleksander Wielki, kt�ry zamierza� uczyni� je
stolic� swojej uniwersalnej monarchii. Po jego �mierci miasto zacz�o podupada� w
wyniku licznych wojen i masowych wyw�zek ludno�ci (m.in. w roku 275 p.n.e.[4]).
Ostateczny upadek miasta dokona� si� za czas�w panowania Part�w w III wieku n.e.
Zosta� ponownie odkryty przez niemieckiego archeologa Roberta Koldeweya w 1899
roku.

Wykopaliska[edytuj | edytuj kod]

Na obecnym stanowisku archeologicznym, na kt�rym od 1899 roku prowadzi si�
wykopaliska, odkryto mi�dzy innymi:

Bram� Isztar,
Esagil� � �wi�tyni� Marduka,
mury obronne,
kompleks pa�acowy,
ziggurat Etemenanki, z kt�rym kojarzy si� biblijn� Wie�� Babel.
Wsp�czesno��[edytuj | edytuj kod]
Babilon obecnie znajduje si� w granicach administracyjnych Iraku. W roku 1985
prezydent Iraku Saddam Husajn rozpocz�� odbudow� miasta z cegie�, na kt�rych
umieszczono napis Wybudowano przez Saddama Husajna, syna Nabuchodonozora, aby okry�
chwa�� Irak[4]. W czasie II wojny w Zatoce Perskiej wojska ameryka�skie zaj�y teren
staro�ytnego miasta. Po zako�czeniu II wojny w Zatoce (2003-) niedaleko cz�ciowo
zrekonstruowanych pozosta�o�ci Babilonu znajdowa�a si� g��wna baza wojsk polskich w
Iraku, tzw. Camp Babilon.

Zobacz te�[edytuj | edytuj kod]

Informacje w projektach siostrzanych
Commons-logo.svg Multimedia w Wikimedia Commons
Wikiquote-logo.svg Cytaty w Wikicytatach
Wikimapia [1]
Lista kr�l�w babilo�skich
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Skocz do g�ry ^ Gelb I.J., �The Name of Babylon�, Journal of the Institute of Asian
Studies 1 (1955), s. 1-4.
Skocz do g�ry ^ wed�ug Komisji standaryzacji nazw geograficznych poza granicami
Polski, w: Nazewnictwo Geograficzne �wiata, zeszyt 2 (Bliski Wsch�d), Warszawa
2004, s. 44.
Skocz do g�ry ^ Olmstead A. T., Dzieje imperium perskiego, PIW, Warszawa 1974, s.
230, 238, 281.
^ Skocz do: a b Jane McIntosh, Poszukiwacze skarb�w, Wydawnictwo G+J RBA sp. z o.o.
& Co. Sp�ka Komandytowa, 2001, ss. 30, ?ISBN 83-88132-70-9?
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
Marek St�pie�, Kodeks Hammurabiego, Wydawnictwo ALFA, Warszawa 2000, s. 17�19, 146.
Kategorie: Stanowiska archeologiczne w IrakuMiasta w Babilonii
Menu nawigacyjne
Nie jeste� zalogowanyDyskusjaEdycjeUtw�rz kontoZaloguj
si�Artyku�DyskusjaCzytajEdytujEdytuj kod �r�d�owyHistoria i autorzySzukaj

Przeszukaj Wikipedi�
Przejd�
Strona g��wna
Losuj artyku�
Kategorie artyku��w
Najlepsze artyku�y
Cz�ste pytania (FAQ)
Dla czytelnik�w
O Wikipedii
Zg�o� b��d
Kontakt
Wspom� Wikipedi�
Dla wikipedyst�w
Pierwsze kroki
Portal wikipedyst�w
Og�oszenia
Zasady
Pomoc
Ostatnie zmiany
Narz�dzia
Linkuj�ce
Zmiany w linkowanych
Prze�lij plik
Strony specjalne
Link do tej wersji
Informacje o tej stronie
Element Wikidanych
Cytowanie tego artyku�u
Drukuj lub eksportuj
Utw�rz ksi��k�
Pobierz jako PDF
Wersja do druku
W innych projektach
Wikimedia Commons
Wikicytaty
W innych j�zykach
Afrikaans
????
Anglisc
???????
?????
Az?rbaycanca
?????
B�n-l�m-g�
?????????
??????????
?????????? (???????????)?
?????????
Bosanski
Brezhoneg
Catala
???????
�e�tina
Cymraeg
Dansk
Deutsch
Eesti
????????
English
Espanol
Esperanto
Euskara
?????
Fran�ais
Gaeilge
Galego
???
???????
??????
Hrvatski
Ido
Bahasa Indonesia
�slenska
Italiano
?????
?????
???????
???????
Kiswahili
Kurd�
????????
Latina
Latvie�u
Lietuviu
Magyar
??????????
?????
????
Bahasa Melayu
Ming-de?ng-ng?�
Na Vosa Vakaviti
Nederlands
??????
???
Norsk
Norsk nynorsk
Occitan
O�zbekcha/???????
??????
??????
????
Portugues
Rom�n�
Runa Simi
???????
Gagana Samoa
Scots
Shqip
Simple English
????
Sloven�ina
Sloven��ina
?????????? / ??????????
Soomaaliga
?????
?????? / srpski
Srpskohrvatski / ??????????????
Suomi
Svenska
Tagalog
?????
???????/tatar�a
??????
T�rk�e
??????????
????
Ti?ng Vi?t
??
Winaray
Wolof
??????
??
??
Edytuj linki
T� stron� ostatnio edytowano 18:22, 14 sty 2018.
Tekst udost�pniany na licencji Creative Commons: uznanie autorstwa, na tych samych
warunkach, z mo�liwo�ci� obowi�zywania dodatkowych ogranicze�. Zobacz szczeg�owe
informacje o warunkach korzystania.
Polityka ochrony prywatno�ciO WikipediiKorzystasz z Wikipedii tylko na w�asn�
odpowiedzialno��Dla deweloper�wKomunikat na temat ciasteczekWersja dla urz�dze�
mobilnychWikimedia Foundation Powered by MediaWiki