Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Data Perencanaan :
lkolom = 400 mm
Ln = L + (½ . bw + ½ . bw)
= 40 + 10 + 1/2 x 16
= 58.0 mm
d = h - d'
= 550 - 58.0
= 492 mm
130
Penulangan Geser Balok
tegangan tulangan lentur balok yang diperkuat mencapai 1,25 fy, dan
a
Mpr+ = 1.25 x .As . fy d -
2
51.27
Mpr+ = 1.25 x 804.57 x 390.0 492.00 - x 10-6
2
= 182.921 kN-m
a
Mpr- = 1.25 x .As . fy d -
2
51.27
Mpr- = 1.25 x 804.57 x 390.0 492.00 - x 10-6
2
= 182.921 kN-m
109
a = = = 51.27 mm
0.85 . fc' . b 0.85 x 30 x 300
a
Mpr+ = 1.25 x .As' . fy d -
2
51.27
Mpr+ = 1.25 x 804.57 x 390.0 492.00 - x 10-6
2
= 182.921 kN-m
a
Mpr- = 1.25 x .As' . fy d -
2
51.27
Mpr- = 1.25 x 804.57 x 390.0 492.00 - x 10-6
2
= 182.921 kN-m
Balok Induk
6.7 8
mm
Mpr_1 Mpr_2
Mpr_4 Mpr_3
wu = 132.68 kN
wu = -132.85 kN
110
8
132.85 kN 132.68 kN
akibat beb. gravitasi 1,2 D + 1,0 L
Ve kiri Ve kanan
ln ln
akibat gempa ke kiri
45.73034 kN -45.7303 kN
178.5803 kN
Vu (d) Vu (2h)
86.94966 kN
Gambar 4.9 Desain gaya geser gempa akibat goyangan gempa ke kiri
Mpr_1 + Mpr_3
= Vgravitasi +
ln
182.92 + 182.92
= 132.85 +
8
= 178.58 kN
Ve kanan = Vgravitasi + Vgempa
Mpr_1 + Mpr_3
= Vgravitasi -
ln
182.92 + 182.92
= 132.68 -
8
= 86.9497 kN
111
Balok Induk
8m
6.7 m
Mpr_1 Mpr_2
Mpr_4 Mpr_3
wu = 132.68 kN
wu = -132.85 kN
132.85 kN -132.68 kN
akibat beb. gravitasi 1,2 D + 1,0 L
Ve kiri Ve kanan
ln ln
akibat gempa ke kanan
-45.7303 kN 45.73034 kN
-86.9497 kN
Vu (2h) Vu (d)
87.11966 kN
Gambar 4.10 Desain gaya geser gempa akibat goyangan gempa ke kanan
112
Mpr_2 + Mpr_4
= Vgravitasi +
ln
182.92 + 182.92
= 132.85 +
8
= 178.58 kN
Mpr_2 + Mpr_4
= Vgravitasi +
ln
182.92 + 182.92
= 132.85 +
8
= 87.1197 kN
= 178.58 - 0.877
= 177.70 kN
a. Gaya geser akibat gempa saja ( akibat Mpr ) > 0.5 total geser
= 137434.544 N = 137.434544 kN
Vu (d) 177.703
Vs = - Vc = - 137.434544 = 99.5032 kN
ф 0.75
113
Direncanakan tulangan sengkang φ 10 2 kaki )
d 492.0
-. = = 123
4 4
-. 120 mm
beff = 780 mm
5 Ø8
hf = 120 mm
20.7 8 D 16
55.0
2 Ø 10
20.7 2 KAKI
4 D 16
35.0
Gambar Tulangan geser pada daerah sendi plastis kanan
= 168.686 kN
Vn = Vc + Vs terpasang
= 137.43 + 168.69
= 306.12 kN
ф Vn = 0.75 x Vn
114
= 0.75 x 306.12
Vs maks ≤ 0.66 fc bw . d
= 178.58 - 0.725
= 177.855 kN
Vc = 0.17 fc' bw . d
= 148.45 kN
Vu (2h) 177.86
Vs = - Vc = - 148.45 = 88.7 kN
ф 0.75
Syarat jarak spasi sengkang maksimum pada daerah luar sendi plastis
- 250 mm
115
Vs
= =
terpasang
S 145
= 127.852 kN
Vn = Vc + Vs terpasang
= 148.446 + 127.852
= 276.298 kN
ф Vn = 0.75 x Vn
= 0.75 x 276.298
hf = 120 mm 3 D 16
2 KAKI
55.0
2 Ø 10
6 D 16
35.0
Gambar Tulangan geser pada daerah luar sendi plastis kanan
= 178.58 - 0.8770
= 177.70 kN
116
a. Gaya geser akibat gempa saja ( akibat Mpr ) > 0.5 total geser
Vc = 0.17 fc' bw . d
= 137434.544 N = 137.434544 kN
Vu (d) 177.703
Vs = - Vc = - 137.434544 = 99.503 kN
ф 0.75
d 492.0
-. = = 123
4 4
-. 150 mm
beff = 780 mm
5 Ø8
hf = 120 mm
20.7 8 D 16
55.0
2 Ø 10
20.7 2 KAKI
4 D 16
35.0
Gambar Tulangan geser pada daerah sendi plastis kiri
117
Jadi dipakai sengkang Ø 10 - 110 mm
= 168.686 kN
Vn = Vc + Vs terpasang
= 137.43 + 168.69
= 306.12 kN
ф Vn = 0.75 x Vn
= 0.75 x 306.12
Vs maks ≤ 0.66 fc bw . d
= 178.58 - 0.725
= 177.855 kN
Vc = 0.17 fc' bw . d
= 137.43 kN
Vu (2h) 177.86
Vs = - Vc = - 137.43 = 99.706 kN
ф 0.75
118
= 186.10 mm
Syarat jarak spasi sengkang maksimum pada daerah luar sendi plastis
- 250 mm
119
beff = 780 mm
hf = 120 mm 3 D 16
2 KAKI
55.0
2 Ø 10
6 D 16
35.0
Gambar 4.14 Tulangan geser pada daerah luar sendi plastis kiri
= 127.968 kN
Vn = Vc + Vs terpasang
= 137.435 + 127.968
= 265.403 kN
ф Vn = 0.75 x Vn
= 0.75 x 265.403
120
● Joint 19
● Joint 17
4 Ø 16 6 Ø 16 4 Ø 16
2h = 1100 mm 2h = 1100 mm
800.00
Gambar Tulangan Sengkang Pada Balok
Penulangan Torsi
Longitudinal.
- Diameter tulangan harus diambil dari yang terbesar dari 0,042 x spasi
antara tulangan tarik dan tulangan tekan adalah 413,51 mm. Maka dari itu
121
,untuk memenuhi persyaratan spasi maksimum sebesar 300 mm, maka
yang yaitu 145 mm, maka 0,042 x 145 mm = 6,09 mm, direncanakan
digunakan Ø 10
beff = 780 mm
5 Ø8
hf = 120 mm
20.7 8 D 16
55.0
2 Ø 10
20.7 2 KAKI
4 D 16
35.0
122
Story Beam Load Loc P V2 V3 T M2 M3
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 0.2 1.24 -132.85 0.35 -3.183 0.16 -164.867
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 0.6 1.24 -130.69 0.35 -3.183 0.022 -112.159
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 1 1.24 -128.54 0.35 -3.183 -0.116 -60.313
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 1 0.34 -105.64 0.11 -4.622 0.016 -58.087
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 1.5 0.34 -102.94 0.11 -4.622 -0.038 -5.941
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 2 0.34 -100.25 0.11 -4.622 -0.092 44.857
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 2 -0.69 -71.89 0.16 -4.595 0.085 46.296
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 2.5 -0.69 -69.19 0.16 -4.595 0.006 81.565
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 3 -0.69 -66.5 0.16 -4.595 -0.074 115.486
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 3 -1.47 -45.66 0.07 -4.646 -0.015 116.332
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 3.5 -1.47 -42.97 0.07 -4.646 -0.048 138.491
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 4 -1.47 -40.28 0.07 -4.646 -0.081 159.302
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 4 -2.03 38.72 -0.05 3.409 0.003 159.366
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 4.5 -2.03 41.41 -0.05 3.409 0.029 139.335
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 5 -2.03 44.1 -0.05 3.409 0.056 117.956
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 5 -0.77 63.39 -0.15 4.274 -0.158 117.15
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 5.5 -0.77 66.09 -0.15 4.274 -0.082 84.78
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 6 -0.77 68.78 -0.15 4.274 -0.005 51.062
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 6 0.24 96.61 -0.17 5.113 -0.021 49.687
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 6.5 0.24 99.31 -0.17 5.113 0.065 0.707
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 7 0.24 102 -0.17 5.113 0.152 -49.621
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 7 3.14 128.37 -0.2 3.518 -0.091 -51.704
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 7.4 3.14 130.53 -0.2 3.518 -0.009 -103.484
LANTAI 2 B44 KOMBINASI3 7.8 3.14 132.68 -0.2 3.518 0.073 -156.127
4.2 Perhitungan Penulangan Kolom
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 12861
ρg = = = 0.013
Ag 1000000
162
● Beban Sentris
= 24150.396 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
9 D 32 cb s2 ab ND1
ND3
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000
Gambar 4.17 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang 16 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
163
c - d' 564.8 - 68.0
εs1 = x ec = x 0.003
c 564.8
ND2 = As1 x fs (5 D 32 )
564.8 - 284.00
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 500.0
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
716.00 - 564.8
εs4 = x 0.003
564.848
NT1 = As8 x fs ( 5 D 32 )
932.00 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.848
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
164
= 13276.948 kN
= 8630.02 kN
10-3
= 4465.293 kNm
= 2902.4 kNm
Mnb 4465.2927
eb = = = 0.3363 m= 336.319 mm
Pnb 13276.948
ab = c . β
= 600 x 0.85
= 510 mm
= 13005.00 kN
C = 0.003
s1 ND2
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000
165
C = 0.003
s1 ND2
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000
Gambar 4.18 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah desak 16 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
ND2 = As1 x fs (5 D 32 )
600 - 284.00
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 500
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
716.0 - 600
εs4 = x 0.003
600
NT1 = As8 x fs (5 D 32 )
166
932 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
= 14361.507 kN
= 9334.98 kN
+ {(ND8).(h/2 -y6)}]
= 4396.496 kNm
ф Mn = 0.65 x 4396.496
= 2857.72 kNm
Mn 4396.50
eb = = = 0.3061 m= 306.13 mm
Pn
14361.507
167
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
cb ab ND1
9 D 32 s2 ND3
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000tegangan dan regangan kolom kondisi patah tarik 16 D 32
Gambar 4.19 Diagram
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
ND2 = As1 x fs x (5 D 32 )
400 - 284.00
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
500 - 400
εs3 = x 0.003
400
168
= 0.00075 < εy ; maka fs = 0.00075 x 200000 = 150 MPa
NT1 = As6 x fs (5 D 32 )
716 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As6 x fs ( 2 D 32 )
932 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As6 x fs ( 2 D 32 )
NT6 - NT7
= 8660.345 kN
= 5629.224 kN
= 4308.967 kNm
ф Mn = 0.65 x 4309.0
169
= 2800.829 kNm
Mn 4308.967
eb = = = 0.498 m = 498 mm
Pn 8660.345
As 1 = 5 D 32 = 4019.200 mm2
As 2 = 2 D 32 = 1607.680 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 216 = 284 mm
c s1 a ND1
ND2
9 D 32 s2 NT4
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000
Gambar 4.20 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 1 lentur murni 16 D 32
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
170
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-554650 + 554650 - 4 x 21675 x 437951324.2
=
2 x 21675
-554649.6 + 6186923
= = 129.9 mm
43350
c = 129.9 mm
yang kedua.
171
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
d = 1000 - 68 = 932.0 mm
C = 0.003
c s1 a ND1
ND2
9 D 32 s2 NT4
9 D 32 s4 NT2
s5 NT1
s
1000
Gambar 4.21 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 2 lentur murni 16 D 32
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
172
2
1037897 + -1037897 - 4 x 21675 x 164132571.4
=
2 x 21675
1037897.1 + 3912483.2
= = 114.196 mm
43350
c = 114.196 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 2475.190 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
114.196 - 68.0
= x 600 x 4022.857 x 10-3
114.196
= 976.421 kN
NT1 = As x fy
= 1568.91 kN
NT2 = As x fy
= 627.566 kN
NT3 = As x fy
= 627.57 kN
NT4 = As x fy
173
= 1609.14 x 390 x 10-3
= 627.566 kN
ND1+ND2 = NT1+NT2+NT3+NT4
3451.611 = 3451.611
= 65.662 mm = 648.000 mm
ZND2 = c - y1
= 114.196 - 68
= 46.196 mm
ZNT1 = y3-c
= 284.000 - 114.196
= 169.804 mm
ZNT2 = y4 - c
= 330.2 - 284.000
= 46.196 mm
ZNT3 = y5 - c
= 546.2 - 284.000
= 262.196 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3) +
(NT4.ZNT4)
10-3
174
= 1074.240 kNm
ф Mn = 0.65 x 1074.240
= 698.256 kNm
Sentris 15697.76 0
Lentur 0 1048.256
175
4.2.2 Perhitungan Penulangan Lentur Kolom 20 D 32
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 16077
ρg = = = 0.016
Ag 1000000
● Beban Sentris
175
= (0,85 .30 (1000000 - 16076,8) + 390 . 16076,8). 10-3 = 31359.994 kN
= 25087.995 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
9 D 32 cb
s2 ab ND1 ND3
s3 ND4
1000 7 D 32
s4 NT3
9 D 32
s5 NT2
s6 NT1
s
1000
Gambar 4.22 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang 20 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
176
ND2 = As1 x fs (6 D 32 )
564.8 - 240.80
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 413.6
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
586.4 - 564.8
εs4 = x 0.003
564.848
NT1 = As4 x fs (6 D 32 )
759.20 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.848
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932.00 - 564.8
εs10 = x 0.003
564.848
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
177
Pnb = ND1 + ND2 + ND3 + ND4 - NT1 - NT2 - NT3
- 627.566
= 13867.925 kN
= 9014.15 kN
= 4715.836 kNm
= 3065.3 kNm
Mnb 4715.8359
eb = = = 0.3401 m= 340.053 mm
Pnb 13867.925
a = c.β
= 600.0 x 0.85
178
= 510.0 mm
= 13005.00 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2
9 D 32 c a ND1
ND3
s3 ND4
1000 7 D 32
s4 ND5
9 D 32
s5 NT2
s6 NT1
s
1000
Gambar 4.23 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah desak 20 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
ND2 = As1 x fs (6 D 32 )
600 - 240.80
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 413.6
εs3 = x 0.003
600
179
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 586.4
εs4 = x 0.003
600
NT1 = As5 x fs ( 2 D 32 )
759 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
534.235
= 14909.581 kN
= 9691.228 kN
+ {(ND4+NT3).(h/2 - y2)}]
180
1000 / 2 - 68.0 + 578.00 + 256.18 x 1000 / 2 - 240.8
10-3
= 4660.808 kNm
ф Mn = 0.65 x 4660.808
= 3029.53 kNm
Mn 4660.81
eb = = = 0.3126 m= 312.60 mm
Pn
14909.581
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
c s2 a ND1
ND3
9 D 32
s3 NT4
1000 7 D 32
s4 NT3
9 D 32
s5 NT2
s6 NT1
s
1000
Gambar 4.24 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah tarik 20 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
181
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
ND2 = As1 x fs x (6 D 32 )
400 - 240.80
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
413.60 - 400
εs3 = x 0.003
400
NT1 = As2 x fs (6 D 32 )
586 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As2 x fs ( 2 D 32 )
759 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
182
932 - 400
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
- 627.566
= 9133.433 kN
= 5936.732 kN
10-3
-54221.67771 10-3
= 4192.335 kNm
ф Mn = 0.65 x 4192.3
= 2725.018 kNm
Mn 4192.335
eb = = = 0.459 m = 459 mm
183
eb = = = 0.459 m = 459 mm
Pn 9133.433
As 1 = 6 D 32 = 4823.040 mm2
As 2 = 4 D 32 = 3215.360 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 172.8 = 241 mm
C = 0.003
s2 NT5
9 D 32
s3 NT4
1000 7 D 32
s4 NT3
9 D 32
s5 NT2
s6 NT1
s
1000
Gambar 4.25 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 1 lentur murni 20 D 32
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
184
(0,85 . f'c . a . b) . c + As' (c - d') x 600 = As . fy . c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-1688064 + 1688064 - 4 x 21675 x 661335244.8
=
2 x 21675
-1688064 + 7758049.1
= = 140.0 mm
43350
c = 140.0 mm
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
185
d = 1000 - 68 = 932.0 mm
C = 0.003
s2 NT5
9 D 32
s3 NT4
1000 7 D 32
s4 NT3
9 D 32
s5 NT2
s6 NT1
s
1000
Gambar 4.26 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 2 lentur murni 20 D 32
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
186
2
1496503 + -1496503 - 4 x 21675 x 196959085.7
=
2 x 21675
1496502.9 + 4394982.8
= = 135.905 mm
43350
c = 135.905 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 2945.743 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
135.905 - 68.0
= x 600 x 4827.429 x 10-3
135.905
= 1447.217 kN
NT1 = As x fy
= 1882.70 kN
NT2 = As x fy
= 627.566 kN
NT3 = As x fy
= 627.57 kN
187
NT4 = As x fy
= 627.566 kN
NT5 = As x fy
= 627.566 kN
ND1+ND2 = NT1+NT2+NT3+NT4+NT5
4393.0 = 4393.0
= 78.145 mm = 623.295 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y6 - c
= 67.905 mm = 796.095 mm
ZNT1 = y2-c
= 240.8 - 135.905
= 104.895 mm
ZNT2 = y3 - c
= 413.6 - 135.905
= 277.695 mm
ZNT3 = y4 - c
= 586.4 - 135.905
= 450.495 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3)
+ (NT4.ZNT4) + (NT5.ZNT5)
188
= 2945.743 x 78.1454 + 1447.217 x 67.905 + 1882.70 x 104.89
= 1873.702 kNm
ф Mn = 0.65 x 1873.702
= 1217.907 kNm
Sentris 16307.20 0
Lentur 0 1217.907
189
4.2.3 Perhitungan Penulangan Lentur Kolom 28 D 32
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 22508
ρg = = = 0.023
Ag 1000000
● Beban Sentris
190
= (0,85 .30 (1000000 - 22507,52) + 390 . 22507,52)10-3 = 33703.991 kN
= 26963.193 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
8 D 32 c s3
a ND1
ND4
s4 ND4
1000 6 D 32
s5 NT4
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
s8 NT1
s
1000
Gambar 4.28 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang 28 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
ND2 = As1 x fs (8 D 32 )
191
564.8 - 191.43
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 314.9
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 438.3
εs4 = x 0.003
564.848
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
561.71 - 564.85
εs5 = x 0.003
564.848
NT1 = As8 x fs ( 8 D 32 )
685.14 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.8
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
808.57 - 564.8
εs10 = x 0.003
564.848
192
= 0.00129 = εy ; maka fs = 0.00129 x 200000 = 258.890 MPa
932.00 - 564.8
εs11 = x 0.003
564.848
NT4 = As11 x fs ( 2 D 32 )
NT4
= 14796.212 kN
= 9617.54 kN
52080.51674 10-3
= 4988.449 kNm
193
фMnb = 0.65 x 4988.4
= 3242.5 kNm
Mnb 4988.4486
eb = = = 0.3371 m= 337.144 mm
Pnb 14796.212
a = c.β
= 600.0 x 0.85
= 510.0 mm
= 13005.00 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
8 D 32 c s3
a ND1
ND4
s4 ND4
1000 6 D 32
s5 ND5
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
s8 NT1
s
1000
Gambar 4.28 Diagram tegangan regangan kolom kondisi patah desak 28 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
ND2 = As1 x fs (8 D 32 )
600 - 191.43
εs2 = x 0.003
194
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 314.9
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 438
εs4 = x 0.003
600
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 562
εs5 = x 0.003
600
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
685.1 - 600
εs6 = x 0.003
600
NT1 = As8 x fs (8 D 32 )
809 - 600
εs9 = x 0.003
600
195
= 0.00104 < εy ; maka fs = 0.00104 x 200000 = 208.57 MPa
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs10 = x 0.003
600
NT3
= 15505.608 kN
= 10078.65 kN
= 5313.097 kNm
ф Mn = 0.65 x 5313.097
= 3353.51 kNm
196
Mn 5313.10
eb = = = 0.3427 m= 342.66 mm
Pn
15505.608
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
c s2 a ND1
ND3
8 D 32 s3 ND4
s4 NT5
1000 6 D 32
s5 NT4
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
s8 NT1
s
1000
Gambar 4.29 Diagram tegangan regangan kolom kondisi patah tarik 28 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
ND2 = As1 x fs x (8 D 32 )
400 - 191.43
εs2 = x 0.003
400
197
= 0.00156 < εy ; maka fs = 0.00156 x 200000 = 312.9 MPa
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 314.86
εs3 = x 0.003
400
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
438 - 400
εs4 = x 0.003
400
NT1 = As6 x fs (8 D 32 )
562 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As6 x fs ( 2 D 32 )
685 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As6 x fs ( 2 D 32 )
809 - 400
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As6 x fs ( 2 D 32 )
198
= 1609.14 x 390 x 10-3 = 627.566 kN
932 - 400
εs9 = x 0.003
400
NT5 = As6 x fs ( 2 D 32 )
= 9185.845 kN
= 5970.799 kN
= 4827.576 kNm
ф Mn = 0.65 x 4827.576
= 3137.925 kNm
Mn 4827.576
eb = = = 0.526 m = 526 mm
Pn 9185.845
199
● Kondisi Lentur Murni
As 1 = 8 D 32 = 6430.720 mm2
As 2 = 6 D 32 = 4823.040 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 123.4 = 191 mm
s1 a ND1
ND2
c s2 NT7
8 D 32 s3 NT6
s4 NT5
1000 6 D 32
s5 NT4
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
s8 NT1
s
1000
Gambar 4.30 Diagram tegangan tegangan kolom kondisi 1 lentur murni 28 D 32
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
200
(0,85 . f'c . β1.c . b) . c +(cAs'
- d') 600 = As . fy . c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-2363290 + 2363290 - 4 x 21675 x 816347750.4
=
2 x 21675
-2363289.6 + 8738563.3
= = 97.1 mm
43350
c = 97.1 mm
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
s1 a ND1
ND2
c s2 NT7
8 D 32 s3 NT6
s4 NT5
1000 6 D 32
s5 NT4
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
201
C = 0.003
s1 a ND1
ND2
c s2 NT7
8 D 32 s3 NT6
s4 NT5
1000 6 D 32
s5 NT4
8 D 32 s6 NT3
s7 NT2
s8 NT1
s
1000
Gambar 4.31 Diagram tegangan tegangan kolom kondisi 2 lentur murni 28 D 32
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
2413714 + -2413714 - 4 x 21675 x 262612114.3
=
202
=
2 x 21675
2413714.3 + 5347381.3
= = 129.033 mm
43350
c = 129.033 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 2796.798 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
129.033 - 68.0
= x 600 x 6436.571 x 10-3
129.033
= 1826.716 kN
NT1 = As x fy NT6 = As x fy
= 2510.26 kN = 627.566 kN
NT2 = As x fy NT7 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT3 = As x fy
203
= 627.57 kN
NT4 = As x fy
= 627.566 kN
NT5 = As x fy
= 627.566 kN
ND1+ND2 = NT1+NT2+NT3+NT4+NT5+NT6+NT7
+ 627.566 + 627.566
6275.657 = 6275.657
= 74.194 mm = 432.681 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y7 - c
= 61.033 mm = 556.110 mm
= 62.395 mm = 679.538 mm
ZNT2 = y4 - c ZNT7 = y9 - c
= 185.824 mm = 802.967 mm
ZNT3 = y5 - c
= 438.3 - 129.033
= 309.252 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3) +
204
(NT4.ZNT4) + (NT5.ZNT5) + (NT6.ZNT6) + (NT7.ZNT7)
= 2337.218 kNm
ф Mn = 0.65 x 2337.218
= 1519.192 kNm
Sentris 17526.08 0
Lentur 0 1519.192
205
4.2.4 Perhitungan Penulangan Lentur Kolom 32 D 32
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 25723
ρg = = = 0.026
Ag 1000000
● Beban Sentris
205
= (0,85 .30 (1000000 - 25722,88) + 390 . 25722,88). 10-3 = 34875.990 kN
= 27900.792 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
206
ND2 = As1 x fs (9 D 32 )
564.8 - 176.00
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 284.0
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 392.0
εs4 = x 0.003
392.000
ND5 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 500.0
εs5 = x 0.003
500.000
ND6 = As4 x fs ( 2 D 32 )
608.0 - 564.85
εs5 = x 0.003
564.848
NT1 = As5 x fs (9 D 32 )
207
716.00 - 564.8
εs6 = x 0.003
564.848
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
824.00 - 564.8
εs7 = x 0.003
564.848
NT3 = As6 x fs ( 2 D 32 )
932.00 - 564.8
εs8 = x 0.003
564.848
NT4 = As7 x fs ( 2 D 32 )
NT3 - NT4
= 14362.475 kN
= 9335.61 kN
{(ND6).(h/2 - y4)}]
208
= 12243.09 1000 / 2 - 480.1 / 2 + 2824.05 + 331.912 x
135554.194 + 0 10-3
= 5722.633 kNm
= 3719.7 kNm
Mnb 5722.6328
eb = = = 0.3984 m= 398.443 mm
Pnb 14362.475
ab = c . β
= 600.0 x 0.85
= 510.0 mm
= 13005.00 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
209
9 D 32 c s3 a ND4
s4 ND5
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
ND2 = As1 x fs (9 D 32 )
600 - 176.00
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 284.0
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 392
εs4 = x 0.003
600
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 500
εs5 = x 0.003
600
210
= 0.00050 < εy ; maka fs = 0.00050 x 200000 = 100 MPa
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
608.0 - 600
εs5 = x 0.003
600
NT1 = As6 x fs (9 D 32 )
716 - 600
εs6 = x 0.003
600
NT2 = As7 x fs ( 2 D 32 )
824 - 600
εs7 = x 0.003
600
NT3 = As7 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs8 = x 0.003
600
NT4 = As8 x fs ( 2 D 32 )
NT3 - NT4
211
57.929 - 186.661 - 360.448 - 534.235
= 16321.443 kN
= 10608.94 kN
93845.211 + 0 10-3
= 5223.077 kNm
ф Mn = 0.65 x 5223.077
= 3395.00 kNm
Mn 5223.08
eb = = = 0.3200 m= 320.01 mm
Pn
16321.443
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
212
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
ND2 = As1 x fs x (9 D 32 )
400 - 176.00
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 284.00
εs3 = x 0.003
400
ND4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 392.00
εs4 = x 0.003
400
213
= 0.00006 < εy ; maka fs = 0.00006 x 200000 = 12 MPa
ND5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
500 - 400.00
εs5 = x 0.003
400
NT1 = As2 x fs (9 D 32 )
608 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As2 x fs ( 2 D 32 )
716 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
824 - 400
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
932 - 400
εs9 = x 0.003
400
214
NT5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
Pn = ND1 + ND2 + ND3 + ND4 + ND5 - NT1 - NT2 - NT3 - NT4 - NT5
= 8863.097 kN
= 5761.013 kN
{(NT5).(h/2 -y4)}]
69862.54629 + 0 10-3
= 5411.513 kNm
ф Mn = 0.65 x 5411.513
= 3517.484 kNm
Mn 5411.513
eb = = = 0.611 m = 611 mm
Pn 8863.097
215
● Kondisi Lentur Murni
As 1 = 9 D 32 = 7234.560 mm2
As 2 = 6 D 32 = 4823.040 mm2
y1 = 40 + 10 + 1/2 32 = 66 mm
y2 = 66 + 108 = 174 mm
9 D 32 s3 NT7
s4 NT6
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
216
(0,85 . f'c . β1.c . b) . c +(cAs'
- d') 600 = As . fy . c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-1905101 + 1905101 - 4 x 21675 x 790013952.0
=
2 x 21675
-1905100.8 + 8492562.6
= = 152.0 mm
43350
c = 152.0 mm
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
d = 1000 - 68 = 932.0 mm
C = 0.003
9 D 32 s3 NT7
s4 NT6
9 D 32 s3 NT7
s4 NT6
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
1279269 + -1279269 - 4 x 21675 x 361091657.1
=
218
=
2 x 21675
1279268.6 + 5739614.5
= = 161.912 mm
43350
c = 161.912 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 3509.442 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
161.912 - 68.0
= x 600 x 8850.286 x 10-3
161.912
= 3079.998 kN
NT1 = As x fy NT6 = As x fy
= 2824.05 kN = 627.566 kN
NT2 = As x fy NT7 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT3 = As x fy NT8 = As x fy
= 627.57 kN = 627.566 kN
NT4 = As x fy
219
= 1609.14 x 390 x 10-3
= 627.566 kN
NT5 = As x fy
= 627.566 kN
6589.44 = 6589.44
= 93.099 mm = 336.088 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y6 - c
= 95.912 mm = 444.088 mm
= 12.088 mm = 552.088 mm
ZNT2 = y3 - c ZNT7 = y8 - c
= 120.088 mm = 660.088 mm
ZNT3 = y4 - c ZNT8 = y8 - c
= 228.088 mm = 768.088 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3)
220
= 3509.442 x 93.0994 + 3080.00 x 95.912 + 2824.05 x 12.088
= 2125.108 kNm
ф Mn = 0.65 x 2125.108
= 1381.320 kNm
Sentris 18135.51 0
Lentur 0 1381.320
221
4.2.5 Perhitungan Penulangan Lentur Kolom 36 D 32
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 28938
ρg = = = 0.029
Ag 1000000
● Beban Sentris
221
= (0,85 .30 (1000000 - 28938,24) + 390 . 28938,210-3 = 36047.988 kN
= 28838.391 kN
● Kondisi Seimbang
a = c.β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
10 D 32 c s3 a ND1
ND4
s4 ND5
s5 ND5
1000 8 D 32 s6 ND8
s7 NT4
10 D 32 s8 NT3
s9 NT2
s10 NT1
s
1000
Gambar 4.37 Diagram tegangan regangan kolom kondisi seimbang 36 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
222
= 8045.71 x 390 x 10-3 = 3137.83 kN
564.8 - 164.00
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 260.0
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 356.0
εs4 = x 0.003
564.848
ND5 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 452.0
εs5 = x 0.003
564.848
ND6 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 548.0
εs6 = x 0.003
564.848
ND7 = As3 x fs ( 2 D 32 )
223
644.00 - 564.8
εs7 = x 0.003
564.848
740.00 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.848
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
836.00 - 564.8
εs10 = x 0.003
564.848
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932.00 - 564.8
εs11 = x 0.003
564.848
NT4 = As5 x fs ( 2 D 32 )
NT3 - NT4
= 14431.804 kN
224
= 9630.67 kN
= 6056.139 kNm
= 3936.5 kNm
Mnb 6056.1395
eb = = = 0.4196 m= 419.638 mm
Pnb 14431.804
a = c.β
= 600.0 x 0.85
= 510.0 mm
= 13005.00 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
s 225
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
600 - 164.00
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 260.0
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 356
εs4 = x 0.003
600
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
226
600.0 - 452
εs5 = x 0.003
600
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 548
εs6 = x 0.003
600
ND7 = As4 x fs ( 2 D 32 )
644.0 - 600
εs7 = x 0.003
600
740 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
836 - 600
εs10 = x 0.003
600
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs11 = x 0.003
227
εs11 = x 0.003
600
NT4 = As5 x fs ( 2 D 32 )
= 16538.678 kN
= 10750.14 kN
= 5585.313 kNm
ф Mn = 0.65 x 5585.313
= 3630.45 kNm
Mn 5585.31
eb = = = 0.3377 m= 337.71 mm
Pn
16538.678
228
● Kondisi Patah Tarik (c < cb)
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN C = 0.003
s1 ND2
c
s2
s3
a ND1
ND3
ND4
10 D 32 s4 ND5
s5 NT6
1000 8 D 32
s6 NT5
s7 NT4
10 D 32
s8 NT3
s9 NT2
s10 NT1
s
1000
Gambar 4.39 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah tarik 36 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
400 - 164.00
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
229
= 1609.14 x 354.00 x 10-3 = 569.637 kN
400 - 260.00
εs3 = x 0.003
400
ND4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 356.00
εs4 = x 0.003
400
ND5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
452 - 400
εs4 = x 0.003
400
548 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As2 x fs ( 2 D 32 )
644 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
740 - 400
εs8 = x 0.003
230
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
836 - 400
εs9 = x 0.003
400
NT5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
932 - 400
εs10 = x 0.003
400
NT6 = As2 x fs ( 2 D 32 )
Pn = ND1 + ND2 + ND3 + ND4 + ND5 - NT1 - NT2 - NT3 - NT4 - NT5 -
NT6
= 9365.150 kN
= 6087.347 kN
231
337.92 + 588.95 x 1000 / 2 - 260 + 106.20 + 627.57 x
= 5460.893 kNm
ф Mn = 0.65 x 5460.893
= 3749.580 kNm
Mn 5460.893
eb = = = 0.583 m = 583 mm
Pn 9365.150
As 1 = 10 D 32 = 8038.400 mm2
As 2 = 8 D 32 = 6430.720 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 96 = 164 mm
c s1
s2
a ND1
ND2
ND3
s3 NT8
10 D 32
s4 NT7
s5 NT6
1000 8 D 32
s6 NT5
s7 NT4
10 D 32
s8 NT3
s9 NT2
s10 NT1
s
1000
232
s4 NT7
s5 NT6
1000 8 D 32
s6 NT5
s7 NT4
10 D 32
s8 NT3
s9 NT2
s10 NT1
s
1000
Gambar 4.40 Diagram tegangan regangan kolom kondisi 1 lentur murni 36 D 32
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-4630118 + 4630118 - 4 x 21675 x 1067531673.6
=
2 x 21675
-4630118.4 + 10676750
= = 139.5 mm
43350
c = 139.5 mm
233
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
c s1
s2
a ND1
ND2
ND3
s3 NT8
10 D 32 s4 NT7
s5 NT6
1000 8 D 32
s6 NT5
s7 NT4
10 D 32
s8 NT3
s9 NT2
s10 NT1
s
1000
Gambar 4.41 Diagram tegangan regangan kolom kondisi 2 lentur murni 36 D 32
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
234
21675 c2 + -1737874.29 c - 393918171.4 = 0
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
1737874 + -1737874 - 4 x 21675 x 393918171.4
=
2 x 21675
1737874.3 + 6096959.3
= = 180.734 mm
43350
c = 180.734 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 3917.417 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
180.734 - 68.0
= x 600 x 9654.857 x 10-3
180.734
= 3613.372 kN
NT1 = As x fy NT6 = As x fy
= 3137.83 kN = 627.566 kN
NT2 = As x fy NT7 = As x fy
235
= 1609.14 x 390 x 10-3 = 1609.14 x 390 x 10-3
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT3 = As x fy NT8 = As x fy
= 627.57 kN = 627.566 kN
NT4 = As x fy
= 627.566 kN
NT5 = As x fy
= 627.566 kN
ND1+ND2 = NT1+NT2+NT3+NT4+NT5+NT6+NT7+NT8
7530.789 = 7530.789
= 103.92 mm = 271.266 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y7 - c
= 112.734 mm = 367.266 mm
= 16.734 mm = 463.266 mm
ZNT2 = y4 - c ZNT7 = y9 - c
= 79.266 mm = 559.266 mm
236
ZNT3 = y5 - c ZNT8 = y10 - c
= 175.266 mm = 655.266 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3)
(NT8.ZNT8)
+ 627.566 x 655.266
= 2891.573 kNm
ф Mn = 0.65 x 2891.573
= 1879.522 kNm
Sentris 18744.95 0
Lentur 0 1879.522
237
4.2.6 Perhitungan Penulangan Lentur Kolom 44 D 32
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 35369
ρg = = = 0.035
Ag 1000000
● Beban Sentris
237
= (0,85 .30 (1000000 - 35368,96) + 390 . 35368,96)10-3 = 38391.986 kN
= 30713.589 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
12 D 32 cb
s3
s4
ab ND1 ND4
ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 ND8
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.42 Diagram tegangan regangan kolom kondisi seimbang 44 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
238
ND2 = As1 x fs (12 D 32 )
564.8 - 146.55
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 225.1
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 303.6
εs4 = x 0.003
564.848
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 382.2
εs5 = x 0.003
564.848
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 460.7
εs6 = x 0.003
564.848
ND7 = As6 x fs ( 2 D 32 )
239
564.85 - 539.3
εs7 = x 0.003
564.848
ND8 = As7 x fs ( 2 D 32 )
617.8 - 564.85
εs8 = x 0.003
564.848
NT1 = As8 x fs ( 12 D 32 )
696.36 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.848
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
774.91 - 564.8
εs10 = x 0.003
564.848
853.45 - 564.8
εs11 = x 0.003
564.848
NT4 = As11 x fs ( 2 D 32 )
932.00 - 564.8
εs12 = x 0.003
564.848
240
= 0.00195 = εy ; maka fs = 0.00195 x 200000 = 390.000 MPa
627.566
= 15949.230 kN
= 10367.00 kN
+ {(ND8).(h/2 -y6)}]
10-3
= 6268.075 kNm
241
фMnb = 0.65 x 6268.1
= 4074.2 kNm
Mnb 6268.0747
eb = = = 0.3930 m= 393.002 mm
Pnb 15949.230
ab = cb . β
= 514.207 x 0.85
= 437.076 mm
= 11145.43 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
12 D 32 cb s3
s4
ab ND1 ND4
ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.14 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang 1,25 fy
fy 487.50
ε = = = 0.00244
Es
200000
514.207 - 68.0
εs1 = x 0.003
514.207
242
= 0.00260 < εy ; maka fs = fy= 488 Mpa
514.207 - 146.55
εs2 = x 0.003
514.207
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 225.09
εs3 = x 0.003
514.207
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 303.64
εs4 = x 0.003
514.207
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 382.18
εs5 = x 0.003
514.207
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 460.73
εs6 = x 0.003
514.207
243
ND7 = As6 x fs ( 2 D 32 )
539.27 - 514.207
εs7 = x 0.003
514.207
NT1 = As7 x fs ( 12 D 32 )
617.82 - 514.207
εs8 = x 0.003
514.207
NT2 = As8 x fs ( 12 D 32 )
696.36 - 514.207
εs9 = x 0.003
514.207
NT3 = As9 x fs ( 2 D 32 )
774.91 - 514.207
εs10 = x 0.003
514.207
853.45 - 514.207
εs11 = x 0.003
514.207
NT5 = As11 x fs ( 2 D 32 )
244
= 1609.1 x 395.850 x 10-3 = 636.979 kN
932.00 - 514.207
εs12 = x 0.003
514.207
- 784.46
= 15866.50361 kN
= 10313.227 kN
+ 34751.32 + -23472.98
= 5963.874 kNm
245
фMnb = 0.65 x 5963.874
= 3876.518 kNm
Mnb 5963.8736
eb = = = 0.3759 m = 375.878 mm
Pnb
15866.504
ab = c . β
= 600.0 x 0.85
= 510.0 mm
= 13005.00 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
s3 ND1 ND4
12 D 32 cb s4 ab ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 ND8
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.43 Diagram tegangan regangan kolom kondisi patah desak 44 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
246
600 - 146.55
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 225.1
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 304
εs4 = x 0.003
600
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 382
εs5 = x 0.003
600
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 461
εs6 = x 0.003
600
ND7 = As6 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 539
εs7 = x 0.003
247
εs7 = x 0.003
600
ND8 = As7 x fs ( 2 D 32 )
617.8 - 600
εs8 = x 0.003
600
NT1 = As8 x fs ( 12 D 32 )
696 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT2 = As9 x fs ( 2 D 32 )
775 - 600
εs10 = x 0.003
600
853 - 600
εs11 = x 0.003
600
NT4 = As11 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs12 = x 0.003
600
248
NT5 = As12 x fs( 2 D 32 )
534.235
= 17599.834 kN
= 11439.89 kN
+ {(ND8).(h/2 -y6)}]
= 5888.891 kNm
ф Mn = 0.65 x 5888.891
= 3827.78 kNm
249
Mn 5888.89
eb = = = 0.3346 m= 334.60 mm
Pn
17599.834
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
cb
s2
s3 ab ND1 ND3
ND4
12 D 32 s4 ND5
s5 ND6
s6
1000 10 D 32 s7
NT7
NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.44 Diagram tegangan regangan kolom kondisi patah tarik 44 D 32
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
250
400 - 146.55
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 225.09
εs3 = x 0.003
400
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
400 - 303.64
εs4 = x 0.003
400
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
400 - 382.18
εs4 = x 0.003
400
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
461 - 400
εs5 = x 0.003
400
539 - 400
εs6 = x 0.003
251
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
618 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
696 - 400
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As5 x fs ( 2 D 32 )
775 - 400
εs9 = x 0.003
400
NT5 = As5 x fs ( 2 D 32 )
853 - 400
εs10 = x 0.003
400
NT6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932 - 400
εs10 = x 0.003
252
εs10 = x 0.003
400
NT7 = As5 x fs ( 2 D 32 )
Pn = ND1 + ND2 + ND3 + ND4 + ND5 + ND6 - NT1 - NT2 - NT3 - NT4 - NT5-
NT6 - NT7
627.57
= 9493.296 kN
= 6170.642 kN
= 5924.382 kNm
ф Mn = 0.65 x 5924.4
= 3850.849 kNm
253
Mn 5924.382
eb = = = 0.624 m = 624 mm
Pn 9493.296
As 1 = 12 D 32 = 9646.080 mm2
As 2 = 8 D 32 = 6430.720 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 78.55 = 147 mm
C = 0.003
12 D 32
cb s3 NT10
s4 NN9
s5 NT8
s6 NT7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.45 Diagram tegangan regangan kolom kondisi 1 lentur murni 44 D 32
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
254
0,85 . f'c . a . b + As' . fs' = As . fy
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-2122138 + 2122138 - 4 x 21675 x 959013273.6
=
2 x 21675
-2122137.6 + 9362153.5
= = 167.0 mm
43350
c = 167.0 mm
255
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
d = 1000 - 68 = 932.0 mm
C = 0.003
12 D 32
cb s3 NT10
s4 NN9
s5 NT8
s6 NT7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.46 Diagram tegangan regangan kolom kondisi 2 lentur murni 44 D 32
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
256
21675 c2 + -2655085.71 c - 459571200.0 = 0
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
2655086 + -2655086 - 4 x 21675 x 459571200.0
=
2 x 21675
2655085.7 + 6847941.5
= = 219.216 mm
43350
c = 219.216 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 4751.514 kN
(c - d')
= x 600 . As'
c
219.216 - 68.0
= x 600 x 11264.000 x 10-3 = 4661.972 kN
219.216
NT1 = As x fy NT6 = As x fy
= 3765.39 kN = 627.566 kN
NT2 = As x fy NT7 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT3 = As x fy NT8 = As x fy
257
= 1609.143 x 390 x 10-3 = 1609.14 x 390 x 10-3
= 627.57 kN = 627.566 kN
NT4 = As x fy NT9 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT5 = As x fy NT10 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
ND1+ND2 = NT1+NT2+NT3+NT4+NT5+NT6+NT7+NT8+NT9+NT10
9413.486 = 9413.486
= 126 mm = 162.966 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y7 - c
= 151.216 mm = 241.511 mm
= 72.671 mm = 320.056 mm
ZNT2 = y4 - c ZNT7 = y9 - c
= 5.875 mm = 398.602 mm
= 84.420 mm = 477.147 mm
258
ZNT10 = y12 - c ZNT9 = y11 - c
= 634.238 mm = 555.693 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3) +
+ (NT9.ZNT9)+(NT10.ZNT10))
10-3
= 3385.234 kNm
ф Mn = 0.65 x 3385.234
= 2200.402 kNm
44 D 32 Kolom ф Pn (kN)
Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm) Kolom Atas 3478.00
Lentur 0 2200.40
36 D 32 32 D 32
Kondisi Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm) ф Pn (kN) ф Mn (kNm)
259
Balance 9630.67 3936.49 Balance 9335.61 3719.7113
28 D 32 20 D 32
Kondisi Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm) ф Pn (kN) ф Mn (kNm)
16 D 32
Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm)
Sentris 15697.76 0
Lentur 0 1048.26
Dari perhitungan StaadPro, didapat nilai nilai - beban Aksial terfaktor untuk kolom
DIAGRAM INTERAKSI
22000 44 D 32
20000 36 D 32
18000 32 D 32
16000 28 D 32
14000 20 D 32
ϕ Pn ( kN )
12000 16 D 32
10000
8000
6000
260
DIAGRAM INTERAKSI
22000 44 D 32
20000 36 D 32
18000 32 D 32
16000
16531 28 D 32
14000 20 D 32
ϕ Pn ( kN )
12000 16 D 32
10000
8000
6000
4000
2000
0
0 500750 1000 1500 2000 2500 3000 3500 4000 4500
ϕ Mn ( kNm )
Dari diagram diatas, dapat dilihat bahwa koordinat untuk momen max yang terjadi
pada kolom desain masih berada di dalam diagram. Maka dapat disimpulkan bahwa
Dari hasil pembacaan ketiga diagram interaksi kolom diatas, maka didapat nilai
Kolom ф Mn (kNm)
261
4.2.7 Perhitungan Penulangan Geser Kolom
p = 40 mm
a. Pengekangan Kolom
- h = 1000 mm
- ⅙ . ln = ⅙ x 3750 = 625.000 mm
- 450 mm
Jadi daerah yang berpotensi terjadi sendi plastis sejauh 1000 mm dari muka kolom.
- 100 mm
= 452.16 mm
2
261
21.6.4.4.(b) dan diambil nilai yang terbesar dari hasil rumus berikut ini :
s.hc.f'c Ag
Ash = 0.3 - 1
fyh Ach
s x 908 x 35 1000000
452.2 = 0.3 x x - 1
400 846400
452.2 = 4.32544 s
s = 104.535 mm
atau
s.hc.f'c
Ash = 0.09
fyh
s x 908 x 35
452.2 = 0.09
400
452.2 = 7.1505 s
s = 63.2347 mm
Digunakan s = 100 mm
Tulangan sengkang= Ø 12 mm
262
= 6268074741.588 Nmm, sehingga :
Mpr_3 + Mpr_4
Ve kolom =
hn
6268074741.588 + 6268074741.588
=
3750
= 3342973.2 N
MPr_1 + MPr_2
Ve balok =
hn
182921342.617 + 182921342.617
=
3750
sebagai berikut :
1000 x 1000 x 35
3510000 N <
20
Nu
Vc = 0.17 1 + λ x fc' x bw x d
14.Ag
3510000
= 0.17 1 + x 1 x 35 x 1000 x 535.5
14 x 1000000
= 673597.597 N
263
Pasal 21.6.4.1) dari muka yang ditinjau, dimana panjang lo tidak boleh kurang dari :
-h = 1000 mm
- ⅙ x ln = ⅙ x 3750 = 625.0 mm
- 450 mm
Jadi daerah yang berpotensi terjadi sendi plastis sejauh 450 mm dari muka
kolom.
Persyaratan spasi maksimum pada daerah sendi plastis (SNI 2847-2013 Pasal
hc = 1000 - 40 - 40 - 12 = 908 mm
2
Ach = 1000 - 2 x 40 = 846400 mm2
Ash minimum harus memenuhi persyaratan sesuai SNI 2847-2013 Pasal
21.6.4.4.(b) dan diambil nilai yang terbesar dari hasil rumus berikut ini :
s.hc.f'c Ag
Ash = 0.3 - 1
fyh Ach
10 x 908 x 35 1000000
Ash = 0.3 x x - 1
400 846400
atau
s.hc.f'c
Ash = 0.09
fyh
264
10 x 908 x 35
Ash = 0.09 x
400
= 968526.72 N
12 D 32
1000 mm
1000 mm
Vs ≤ 0.66 f'c. bw . d
Maka :
ф (Vs + Vc) = 0.75 968527 + 673597.6
265
Jadi untuk penulangan geser di daerah yang berpotensi terjadi sendi plastis
- 150 mm
= 645684 N
4 kaki Ø 12
12 D 32
1000 mm
1000 mm
Gambar 4.9 Tulangan geser pada daerah luar sendi plastis kolom
Vs ≤ 0.66 fc' . bw . d
Maka :
ф (Vs + Vc) = 0.75 645684 + 673597.6
266
= 989461.6 N > Vu = 97558.0 N ............OK
Jadi untuk penulangan geser di luar sendi plastis dipasang tulangan geser
Err:511
Sesuai SNI 2847-2013 Pasal 12.2.3 panjang sambungan lewatan harus dihitung
dimana : Ψt = 1 Ψo = 1 Ψs = 0.8 λ = 1
= 40 + 12 + ½ . 32
= 68.0 mm
1000 - 2 40 + 12 - 32
c =
2x 4
= 108 mm
cb + Ktr 108 + 0
= = 3.375
db 32
400 1 x 1 x 0.8
Sehingga : ld = x x 32 = 466.229 mm
1.1 x 1 35 3.375
267
harus = 1,3 ld = 1.3 x 466.2 = 606.10 mm ≈ 700 mm.
memenuhi syarat-syarat yang terdapat pada SNI 2847-2013 Pasal 21.5.2.3 yaitu :
1000
- d/4 = = 250 mm
4
- 100 mm
12 D 32
1000 mm
1000 mm
Vertikal Kolom
268
4.3 Persyaratan "Strong Columns Weak Beams"
∑ Mnc ≥ (1,2) ∑ Mnb. Nilai Mnc harus dicari dari gaya aksial terfaktor yang
menghasilkan kuat lentur terendah, konsisten terhadap arah gempa yang ditinjau.
= 1528575100 Nmm
= 2927643300 Nmm
1528575100 + 2927643300
Σ Mnc =
0.65
= 6855720615 Nmm
= 487790246.979 Nmm
Maka :
269
Persyaratan "Strong Column Weak Beam" telah terpenuhi ..........OK
4 kaki Ø 12
12 D 32
1000 mm
700 mm
1000 mm
Potongan C-C
450 4 Ø 12 - 100
4 Ø 12 - 150 4 kaki Ø 12
350
4 Ø 12 - 90
2300 mm 700
12 D 32
1000 mm
350
4 Ø 12 - 150
1000 mm
450 4 Ø 12 - 100 Potongan B-B
4 kaki Ø 12
700 mm
12 D 32
1000 mm
1000 mm
Potongan A-A
270
4.4 Perhitungan Pertemuan Balok-Kolom
Vk,i
Vh
Vv
C1 Vj,h T2
Mpr 1 Vu,v
bj Mpr 2
T1 C2
hc
Vk,i
Gambar 4.52 Analisa geser dari hubungan balok kolom (Joint 17)
Data perencanaan :
hn, a = 3750 mm
hn, b = 3750 mm
balok kiri = 6 D 25
balok kanan = 12 D 25
Pemeriksaan kuat geser nominal pada joint :
T = As . 1,25 . fy
T1 = 2943.75 x 1.25 x 400 = 1471875.0 N
235
T2 = 5887.50 x 1.25 x 400 = 2943750.0 N
Mpr, b. kanan + Mpr, b. kiri
Mu =
2
182921342.617 + 182921342.617
=
2
= 182921342.617 Nmm
2 x Mu
Vh =
hn / 2
2 x 182921342.62
=
3750 / 2
= -754883.901 N
Vjh = T1 + T2 - Vh
= 5170508.90 N
Kuat geser nominal untuk HBK yang terkekang keempat sisinya maka berlaku :
Vjh < ф x 1.7 x fc ' x Aj
700
500
1000
1000
236
Maka :
Vjh < ф x 1.7 x fc' x Aj
Nu = 3510000.00 N
Nu 3510000.0
=
Ag
1000 x 1000
2 Nu, k
Vc,h = 0,1 f ' c bj hc
3 Ag
2 3510000 908
= - 0.1 x 35 x 1000 x 1000
3 1000000
= 66666.667 N
Vs,h + Vc,h = Vj,h
= 5103842.23 N
Vs,h
Aj,h =
fy
5103842.23
=
400
= 12759.6 mm2
237
● Penulangan geser vertikal
hc
Vj,v = Vj,h
bj
1000
= x 5170508.90
1000
= 5170508.90 N
= 1810416.76 N
= 5170508.90 - 1810416.76
= 3360092.142 N
Vs,v
Aj,v =
fy
3360092.142
=
400
= 8400.230 mm2
Tulangan kolom yang terpasang 44 D 32, dimana luas tulangan (As ada =
35369 mm2) > 8400.23 mm2. Maka tidak diperlukan lagi tulangan
238
geser vertikal karena sudah ditahan oleh tulangan kolom yang terpasang.
44 D 32
12 D 25 12 D 25
700
6 D 25 6 D 25
Tulangan D 10 - 7 lapis
500
500
1000
239
Tulangan join geser vertikal 44 D 32
1000
Gambar 4.54 Penulangan Hubungan Balok Kolom (Joint 360)
35/75
35/75 35/75
360
35/75
12 db = 12 x 16 = 192 mm
1 1
ln = x 8300 = 518.75 mm
16 16
d = 492.0 mm
› Batang tulangan baja paling atas dengan elevasi antara tulangan tersebut
dengan lapisan beton terbawah tidak kurang dari 300 mm.
240
550 - 40 - 10 - (0,5 x 25) = 489.0 mm > 300 mm
› Ld yang dibutuhkan adalah :
Ld = 537.6 + 492.0
kolom adalah :
db.fy 16 x 400
Ldb = = = 270.45 mm
4 fc' 4 x 35
Ldb = 200 mm
100.db 100 x 16
Lhb = = = 270.449 mm
fc '
35
8 db = 8 x 16 = 128 mm
Ldh = 270.45 mm > 8 db = 128 mm
241
Dipakai Ldh = 270.45 mm ≈ 280 mm
Dipilih pembengkokan 90o dengan panjang pembengkokan 12 db
= 12 x 16 = 192 mm ≈ 195 mm
Ld=2400 Ld=2400
12 db = 300
Ldh = 430
Ld = 1280 Ld = 1280
1000
Gambar 4.55 Pendetailan Tulangan Joint 360
242
BAB 5
KESIMPULAN
5.1 Kesimpulan
struktur yang di desain pada balok dengan nomor batang 358 dan Kolom dengan
Tulangan Geser
• Joint Kiri
Daerah Sendi Plastis : Ø 10 ‒ 110 ( 3 kaki )
• Joint Kanan
243
-. Pada perencanaan desain kapasitas, kolom telah memenuhi konsep ' Strong
5.2 Saran
Menyadari bahwa penulis masih jauh dari kata sempurna, kedepannya penulis
akan lebih fokus dan details dalam menjelaskan tentang Sktipsi di atas dengan
sumber - sumber yang lebih banyak yang tentunga dapat di pertanggung jawabkan
244
4.2 Perhitungan Penulangan Kolom
Diketahui :
Dicoba tulangan D 32 mm
= 1000 - 40 - 12 - ½ 32
= 932.0 mm
Ag = b . h
= 1000 x 1000
= 1000000 mm2
komponen struktur tekan non-komposit tidak boleh kurang dari 0,01Ag atau lebih
dari 0,08Ag
Ast 35369
ρg = = = 0.035
Ag 1000000
= 30713.589 kN
● Kondisi Seimbang
ab = c . β
= 564.8 x 0.85
= 480.12 mm
= 12243.09 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
12 D 32 cb
s3
s4
ab ND1 ND4
ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 ND8
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.13 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang
fy 390
εy = = = 0.00195
Es 200000
c - d' 564.8 - 68.0
εs1 = x ec = x 0.003
c 564.8
564.8 - 146.55
εs2 = x 0.003
564.8
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
564.8 - 225.1
εs3 = x 0.003
564.8
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 303.6
εs4 = x 0.003
564.848
ND5 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 382.2
εs5 = x 0.003
564.848
ND6 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 460.7
εs6 = x 0.003
564.848
= 0.0006 < εy ; maka fs = 0.0006 x 200000 = 110.60 MPa
ND7 = As3 x fs ( 2 D 32 )
564.85 - 539.3
εs7 = x 0.003
564.848
ND8 = As3 x fs ( 2 D 32 )
617.8 - 564.85
εs8 = x 0.003
564.848
NT1 = As4 x fs ( 12 D 32 )
696.36 - 564.8
εs9 = x 0.003
564.848
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
774.91 - 564.8
εs10 = x 0.003
564.848
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
853.45 - 564.8
εs11 = x 0.003
564.848
NT4 = As5 x fs ( 2 D 32 )
= 1609.143 x 306.567 x 10-3 = 493.309 kN
932.00 - 564.8
εs12 = x 0.003
564.848
NT5 = As5 x fs ( 2 D 32 )
- 627.566
= 15949.230 kN
= 10367.00 kN
+ {(ND8).(h/2 -y6)}]
10-3
= 6268.075 kNm
= 4074.2 kNm
Mnb 6268.0747
eb = = = 0.3930 m= 393.002 mm
Pnb 15949.230
ab = cb . β
= 514.207 x 0.85
= 437.076 mm
= 11145.43 kN
C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
12 D 32 cb s3
s4
ab ND1 ND4
ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
1000 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.14 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi seimbang 1,25 fy
fy 487.50
ε = = = 0.00244
Es
200000
514.207 - 68.0
εs1 = x 0.003
514.207
514.207 - 146.55
εs2 = x 0.003
514.207
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 225.09
εs3 = x 0.003
514.207
ND4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 303.64
εs4 = x 0.003
514.207
ND5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
514.207 - 382.18
εs5 = x 0.003
514.207
514.207 - 460.73
εs6 = x 0.003
514.207
ND7 = As2 x fs ( 2 D 32 )
539.27 - 514.207
εs7 = x 0.003
514.207
NT1 = As2 x fs ( 12 D 32 )
617.82 - 514.207
εs8 = x 0.003
514.207
NT2 = As2 x fs ( 12 D 32 )
696.36 - 514.207
εs9 = x 0.003
514.207
NT3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
774.91 - 514.207
εs10 = x 0.003
514.207
NT4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
NT5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
932.00 - 514.207
εs12 = x 0.003
514.207
NT6 = As2 x fs ( 2 D 32 )
- 784.46
= 15866.50361 kN
= 10313.227 kN
34751.32151 + -23473.0
= 5963.874 kNm
= 3876.518 kNm
Mnb 5963.8736
eb = = = 0.3759 m = 375.878 mm
Pnb
15866.504
ab = c . β
= 600.0 x 0.85
= 510.0 mm
= 13005.00 kN C = 0.003
s1 ND2
s2 ND3
s3 ND1 ND4
12 D 32 cb s4 ab ND5
s5 ND6
s6 ND7
1000 10 D 32 s7 ND8
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.15 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah desak
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
600 - 68
εs1 = x 0.003
600
600 - 146.55
εs2 = x 0.003
600
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
600 - 225.1
εs3 = x 0.003
600
ND4 = As3 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 304
εs4 = x 0.003
600
ND5 = As4 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 382
εs5 = x 0.003
600
ND6 = As5 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 461
εs6 = x 0.003
εs6 = x 0.003
600
ND7 = As4 x fs ( 2 D 32 )
600.0 - 539
εs7 = x 0.003
600
ND8 = As4 x fs ( 2 D 32 )
617.8 - 600
εs8 = x 0.003
600
NT1 = As5 x fs ( 12 D 32 )
696 - 600
εs9 = x 0.003
600
NT2 = As5 x fs ( 2 D 32 )
775 - 600
εs10 = x 0.003
600
NT3 = As5 x fs ( 2 D 32 )
853 - 600
εs11 = x 0.003
600
= 0.00127 < εy ; maka fs = 0.00127 x 200000 = 253.45 MPa
NT4 = As5 x fs ( 2 D 32 )
932 - 600
εs12 = x 0.003
600
NT5 = As5 x fs ( 12 D 32 )
534.235
= 17599.834 kN
= 11439.89 kN
+ {(ND8).(h/2 -y6)}]
10-3
= 3186225 + 1700968 + 276623.6 + 442142.9 +
= 5888.891 kNm
ф Mn = 0.65 x 5888.891
= 3827.78 kNm
Mn 5888.89
eb = = = 0.3346 m= 334.60 mm
Pn
17599.834
ab = c . β
= 400 x 0.85
= 340.0 mm
= 8670 kN
C = 0.003
s1 ND2
cb
s2
s3 ab ND1 ND3
ND4
12 D 32 s4 ND5
s5 ND6
s6
1000 10 D 32 s7
NT7
NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
12 D 32 s4 ND5
s5 ND6
s6
1000 10 D 32 s7
NT7
NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.16 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi patah tarik
fy 390
εy = = = 0.00195
Es
200000
400 - 68
εs1 = x 0.003
400
400 - 146.55
εs2 = x 0.003
400
ND3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 225.09
εs3 = x 0.003
400
ND4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 303.64
εs4 = x 0.003
400
ND5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
400 - 382.18
εs4 = x 0.003
400
= 0.00013 < εy ; maka fs = 0.00013 x 200000 = 26.73 MPa
ND6 = As2 x fs ( 2 D 32 )
461 - 400
εs5 = x 0.003
400
539 - 400
εs6 = x 0.003
400
NT2 = As2 x fs ( 2 D 32 )
618 - 400
εs7 = x 0.003
400
NT3 = As2 x fs ( 2 D 32 )
696 - 400
εs8 = x 0.003
400
NT4 = As2 x fs ( 2 D 32 )
775 - 400
εs9 = x 0.003
400
NT5 = As2 x fs ( 2 D 32 )
= 1609.14 x 390 x 10-3 = 627.566 kN
853 - 400
εs10 = x 0.003
400
NT6 = As2 x fs ( 2 D 32 )
932 - 400
εs10 = x 0.003
400
NT7 = As2 x fs ( 2 D 32 )
Pn = ND1 + ND2 + ND3 + ND4 + ND5 + ND6 - NT1 - NT2 - NT3 - NT4 - NT5-
NT6 - NT7
627.57
= 9493.296 kN
= 6170.642 kN
+ {(NT7).(h/2 -y6)}]
10-3
= 5924.382 kNm
ф Mn = 0.65 x 5924.4
= 3850.849 kNm
Mn 5924.382
eb = = = 0.624 m = 624 mm
Pn 9493.296
As 1 = 12 D 32 = 9646.080 mm2
As 2 = 8 D 32 = 6430.720 mm2
y1 = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
y2 = 68 + 78.55 = 147 mm
12 D 32
cb s3 NT10
s4 NN9
s5 NT8
s6 NT7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
C = 0.003
12 D 32
cb s3 NT10
s4 NN9
s5 NT8
s6 NT7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.17 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 1 lentur murni
Dimisalkan garis netral (c) > y1 maka perhitungan garis netral harus dicari
menggunakan persamaan :
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
-2122138 + 2122138 - 4 x 21675 x 959013273.6
=
2 x 21675
-2122137.6 + 9362153.5
= = 167.0 mm
43350
c = 167.0 mm
yang kedua.
d' = 40 + 12 + 1/2 32 = 68 mm
d = 1000 - 68 = 932.0 mm
C = 0.003
12 D 32
cb s3 NT10
s4 NN9
s5 NT8
s6 NT7
1000 10 D 32 s7 NT6
s8 NT5
12 D 32 s9 NT4
s10 NT3
s11 NT2
s12 NT1
s
1000
Gambar 4.18 Diagram tegangan dan regangan kolom kondisi 2 lentur murni
(c - d')
Substitusi nilai : fs' = x 600
c
(c - d')
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
(0,85 . f'c . a . b) + As' x 600 = As . fy
c
-b + b2 - 4 a . c
c =
2.a
2
2655086 + -2655086 - 4 x 21675 x 459571200.0
=
2 x 21675
2655085.7 + 6847941.5
= = 219.216 mm
43350
c = 219.216 mm
Dihitung nilai a :
a = β.c
= 4751.514 kN
ND2 = fs' . As'
(c - d')
= x 600 . As'
c
219.216 - 68.0
= x 600 x 11264.000 x 10-3
219.216
= 4661.972 kN
NT1 = As x fy NT6 = As x fy
= 3765.39 kN = 627.566 kN
NT2 = As x fy NT7 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT3 = As x fy NT8 = As x fy
= 627.57 kN = 627.566 kN
NT4 = As x fy NT9 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
NT5 = As x fy NT10 = As x fy
= 627.566 kN = 627.566 kN
ND1+ND2=NT1+NT2+NT3+NT4+NT5+NT6+NT7+NT8+NT9+NT10
627.566 + 627.566
9413.486 = 9413.486
ZND1 = c - a/2 ZNT4 = y6 - c
= 126 mm = 162.966 mm
ZND2 = c - y1 ZNT5 = y7 - c
= 151.216 mm = 241.511 mm
= 72.671 mm = 320.056 mm
ZNT2 = y4 - c ZNT7 = y9 - c
= 5.875 mm = 398.602 mm
= 84.420 mm = 477.147 mm
= 634.238 mm = 555.693 mm
Mn = ((ND1.ZND1)+(ND2.ZND2)+(NT1.ZNT2)+(NT2.ZNT2)+(NT3.ZNT3) +
(NT9.ZNT9)+(NT10.ZNT10))
= 3385.234 kNm
ф Mn = 0.65 x 3385.234
= 2200.402 kNm
44 D 32 Kolom ф Pn (kN)
Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm) Kolom Atas 14288.851
Lentur 0 2200.402
36 D 32 32 D 32
Kondisi Kondisi
ф Pn (kN) ф Mn (kNm) ф Pn (kN) ф Mn (kNm)
Dari perhitungan ETABS, didapat nilai nilai - beban Aksial terfaktor untuk kolom
12000
10000
8000
6000
4000
2000
0 3550 3500
0 500 1000 1500 2000 2500 3000 4000 4500
ϕ Mn ( kNm )
Dari diagram diatas, dapat dilihat bahwa koordinat untuk momen max yang terjadi
pada kolom desain masih berada di dalam diagram. Maka dapat disimpulkan bahwa
Dari hasil pembacaan ketiga diagram interaksi kolom diatas, maka didapat nilai
Kolom ф Mn (kNm)
460.73
382.2
- NT3 - NT4 - NT5-
382.2
ND1 ND2
ND3
ND1 ND2
ND3
ND1 ND2
ND3
+
+
NT7)+(NT8.ZNT8)+
erfaktor untuk kolom
en max yang terjadi
t disimpulkan bahwa