Łol Strit
MIESIĘCZNIK ANALIZ
POLSKIEGO RYNKU
KAPITAŁOWEGO
Wydawany we współpracy z
FUNDACJĄ UPOWSZECHNIANIA
AKCJONARIATU
RADA NAUKOWA
profesorowie: Maria Sierpińska,
Wanda Sułkowska, Jan Czekaj,
Leszek Dziawgo,
Waldemar Frąckowiak,
Marian Górski, Krzysztof
Jajuga, Stanisław Owsiak
Mieczysław Puławski, Andrzej
Sopoćko, Marek Wierzbowski
KOLEGIUM REDAKCYJNE
Tycjan Gołuński,
Mirosław Gruca, Andrzej Madej,
Marek Misiak, Artur Olender
ADRES REDAKCJI
ul. Miodowa 41, 31–052 Kraków
fax (+48 12) 423 06 72
redakcja@rk.pl
http://www.rk.pl
REDAKCJA
Za-ca Redaktora Naczelnego
Sekretarz Redakcji
Tycjan Gołuński
(+48 12) 423 06 12
Zespół:
Paweł Orkisz,
Maja Rozkrut, Marek Skała,
Agnieszka Zawada
Prenumerata i reklama
Katarzyna Kierepka
(+48 12) 423 06 51
marketing@rk.pl
Współpraca:
Fiet van de Boel
(finanse samorządów),
Tomasz Kochanek
(corporate governance),
Tomasz Miziołek (fundusze
inwestycyjne i emerytalne),
Katarzyna Sobańska
i Piotr Sieradzan
(private equity/venture capital),
Produkcja
Michał Piwowarczyk
WYDAWCA
Agencja Informacyjna
Penetrator Sp. z o.o.
ul. Rynek Główny 6,
31–042 Kraków
tel. (+48 12) 421 73 15
Pełnomocnik Zarządu
Mirosław Gruca
Artykuły recenzowane
opatrzone są znakiem R .
Redakcja nie zwraca
materiałów nie zamówionych
i nie wypłaca honorariów
za ich publikację
Przedruki jedynie
za zgodą redakcji.
Redakcja nie ponosi
odpowiedzialności
za treść reklam.
Nakład nie wyższy niż 15 000 egz.
Wall Street lubi określać często bardzo gwałtowne i podniecające gry finanso-
we jako wyrafinowaną, prospołeczną działalność, zawierającą w sobie elementy
dostrajania gospodarki. Jednak nic nie może być dalsze od prawdy: któtkotermi-
nowe transakcje działają często jak niewidzialna noga, kopiąca społeczeństwo po
piszczelach. Wielu ludzi z Wall Street postrzega zarówno akcje, jak i same spółki
wyłącznie jako surowiec do dokonywania transakcji. (...) Rynek jest swego rodza-
ju punktem odniesienia, który istnieje po to, by sprawdzić, czy jest ktoś, kto chce
zrobić coś głupiego. Kiedy my inwestujemy w akcje, inwestujemy w firmę.
Warren Buffett
Stało się. Hasło priorytetu dla drobnych, detalicznych inwesto-
rów polskich i stosowane upusty cenowe – najpierw przy ofercie
publicznej PKO BP, zaraz potem przy WSiP – zadziałało jak ma-
giczne „Sezamie, otwórz się!”. Popłynęła rzeka pieniędzy.
Indywidualny popyt w wypadku banku szacowany jest na
około 20 mld zł, w drugim wyniósł 1,75 mld zł. Mimo niemal trzy-
krotnego zwiększenia transzy akcji największego wydawcy książek edukacyjnych dla chcących
je kupić indywidualnie, wobec pierwotnych 20% kapitału zakładowego spółki, zapisy przekro-
czyły pulę ponad 30-krotnie. W obu ofertach redukcje zapisów przekraczają 90%. „Parkiet” po-
daje, iż w październiku ilość rachunków inwestycyjnych w biurach maklerskich wzrosła, zależnie
od miejsca, nawet do 20% (dla dolnej granicy 7% oznacza to około 55 tysięcy nowych rachun-
ków). Do tego co drugi Polak zdecydował się kupić udziały w pierwszych od pięciu lat dwóch
dużych prywatyzacjach poprzez rynek publiczny – na kredyt. Tym samym detaliczni kupujący
rozpoczęli ryzykowną grę o zyski na rynku kapitałowym.
Ryzykowną, bo wszystko wskazuje na to, że pojęcie „indywidualny inwestor” należałoby
poprzedzać w Polsce zastrzeżeniem „tak zwany”, biorąc pod uwagę horyzont czasowy
i przeciętny cel szturmujących w pojedynkę, choć tłumnie, giełdę. Pierwsze głosy i „dialogi”
na stronach internetowych odsłaniają kulisy: ktoś chciał akcje banku, ale ostatecznie – bo był
„na kupnie” – wziął wydawnictwo; inny napomina, by nie oglądać się na cenę, a już szyko-
wać się na to, za ile się niebawem sprzeda. Złapać okazję. Szybko zarobić. Kupić, sprzedać.
Wygrać wyścig z czasem. Przechytrzyć siły i władców rynku.
Ilu „inwestorów indywidualnych” ogląda się na nabytą wartość? Ilu miało w ręku prospek-
ty emisyjne, nie mówiąc już o ich przeczytaniu? To byłaby interesująca statystyka. Także dla
resortu skarbu, podkreślającego długoterminowy, społeczno-gospodarczy aspekt mobilizo-
wania oszczędności Polaków. Jak uczył legendarny, właściciel nie mniej osławionego Berk-
shire Hathaway, autor powyższego motta: Ceną jest to, co płacisz. Wartość to to, co otrzymu-
jesz. Z jakiegoś powodu ludzie kierują się zachowaniem cen, a nie ich wartościami. Nigdy nie
wiadomo, co przyniesie przyszłość; płacisz za to dość wysoką cenę na rynku akcji. A tak w za-
sadzie, niepewność jest przyjacielem wyłącznie inwestora długoterminowego.
Akcje to inwestycja nie w rynek, a w firmę. W jej wartość obecną, ale przede wszystkim
przyszłą. Wtedy można mówić o rzeczywistym inwestowaniu, a nie jedynie i wciąż o speku-
lacji. Wtedy spółki są dowartościowane w podstawowym sensie tego słowa. Wtedy stajemy
się przedsięborczy – czytając prospekty, rozumiejąc przedsiębiorców.
Kolejka firm po kapitał też się wydłuża. Już w tym miesiącu Grupa TVN zaoferować
może udziały o wartości od 400 do 600 mln zł. Szykują się być może dwa najlepsze lata dla
polskiego rynku kapitałowego w ilości i wielkości ofert publicznych. Być może, bowiem korek-
ta cen i wartości na rynku musi nastąpić. Wówczas kolejki po szybki zysk zamienią w kolejki
po najmniejszą stratę. Jak zawsze. Gry i hasła na polskim Wall Street zdają się również być
wyścigiem z czasem.
Zakończmy więc łagodnie, konstatacją Johna Graya, profesora London School of Economics:
Rynki zawsze miały po części fikcyjny charakter, dziś jednak bardziej niż kiedykolwiek stały się
iluzją. Nowe technologie służą nie tylko do przekazywania informacji. Modyfikują one ludzkie za-
chowanie poprzez propagowanie nastawień. (...) Internet przyniósł nam potwierdzenie dawno za-
uważonego zjawiska: światem rządzi siła sugestii. (...) Zaraźliwe nastroje i histeria wstrząsają ryn-
kami finansowymi. Nowe technologie komunikacyjne zwiększają naszą podatność na sugestię.
Mesmer i Charcot okazują się lepszymi przewodnikami po nowej ekonomii niż Hayek lub Keynes.