VŨ TRỤ ĐANG TỪ TỪ MỜ NHẠT

Các nhà nghiên cứu đã dự đoán khoảng thời gian chúng ta có cho đến khi ngôi sao cuối cùng trong
Vũ trụ vụt tắt.

Các nhà khoa học vũ trụ nghiên cứu những ngóc ngách sâu xa nhất của Vũ trụ đã phát hiện ra ‘ngày
hết hạn’ của nó bằng cách nghiên cứu ánh sáng đến từ những ngân hà xa xôi.

Bằng cách phân tích độ sáng của những ánh sáng này, các nhà khoa học vũ trụ đã khá phá ra rằng Vũ
trụ hiện nay chỉ có năng lượng bằng một nửa so với hai tỉ năm trước. Nhưng chúng ta chưa cần phải
lo lắng; vũ trụ 13.8-tỉ-năm-tuổi của chúng ta vẫn đang trong giai đoạn đầy sinh lực (in the first flush
of sth: formal, at a time when sth is new, exciting and strong). Phải cần tới thêm 100 triệu năm nữa
thì Vũ trụ mới trở nên lạnh lẽo, tăm tối và rồi “chìm vào giấc ngủ ngàn thu” (“nod off for an eternal
doze”), nhà khoa học vũ trụ Simon Driver của Đại học Tây Úc và các đồng nghiệp nói. Họ đã trình bày
các phát hiện của mình ở hội nghị cao cấp của Cộng đồng Khoa học Vũ trụ Quốc tế ở Hawaii tháng
Tám năm 2015.

Chúng ta đã biết rằng Vũ trụ đang mất dần năng lượng từ những năm 1990. Các nhà khoa học vật lý
vũ trụ đoạt giải Nobel Saul Perlmutter, Brian Schmidt và Adam Ries đã chỉ ra rằng từ sau vụ nổ Big
Bang, sự bành trướng của Vũ trụ không hề chậm lại – mà tăng tốc.

Nhật kí năng lượng của Vũ trụ chúng ta ghi nhận tăng khi những đám mây khí dồn tụ lại tạo nên các
ngôi sao và hợp nhất các ngân hà, hay giảm khi những ngôi sao tỏa sáng bất thường rồi nổ tung
(explode into supernovae). Nhưng khi Vũ trụ mở rộng hơn, có nhiều sự giảm năng lượng hơn là tăng.
Và sự mở rộng này càng nhanh thì mức độ cân bằng năng lượng càng sụt giảm. Khi những đám mây
khí và những ngân hà nằm quá rải rác, những ngôi sao sẽ dần dần ngưng hình thành. Một mối de
dọa lớn hơn đến từ những hố đen khổng lồ nuốt chửng năng lượng, loại bỏ năng lượng khỏi phương
trình.

Để tính toán ngày hết hạn có thể của Vũ trụ, Driver và nhóm của anh ấy đã sử dụng 10 kính thiên văn
để cân đo 200,000 ngân hà ở 21 bước sóng ánh sáng – giúp cho khảo sát này trở thành nghiên cứu
hoàn chỉnh nhất về ánh sáng tới Trái Đất từng được thực hiện.

Bằng cách so sánh ánh sáng tới được Trái Đất từ những ngân hà gần xa (những ánh sáng này chúng
ta nhìn thấy thực chất là của hàng triệu hoặc hàng tỉ năm trước, bởi vì thời gian cần có để chúng đến
được Trái Đất), nhóm nghiên cứu khám phá ra rằng ánh sáng ở tất cả các bước sóng đã mờ dần
trong vài tỉ năm qua. Dù nhìn từ khía cạnh nào đi nữa, sự thực vẫn là Vũ trụ đang mất dần năng
lượng. “Vũ trụ đang tiến dần một cách không gì ngăn được tới cái chết nhiệt”, nhà vật lý học vũ trụ
của Đại học Melbourne nói. (“It’s moving inexorably towards a heat death”)

Bên cạnh ngày tận thế của Vũ trụ, cách tính này cho phép “chúng ta tính toán được sự tiến hóa của
các thành phần trong dải ngân hà”, từ các vì sao cho tới các đám mây bụi, nhà vật lý học vũ trụ
Alister Graham của Đại học Swinburne nói.

Vậy Vũ trụ có an toàn trong 100 tỉ năm tới không? Không nhất thiết.

“Có một kịch bản khác – the Big Rip,” Mack nói, nó có thể gây nên sự diệt vong của Vũ trụ.

Trái người với lí lẽ thông thường – nguồn năng lượng bí ẩn làm cho Vũ trụ mở rộng ngày càng nhanh
– không có vẻ như yếu đi khi Vũ trụ rộng ra. Nếu nguồn năng lượng này mạnh lên – dù chỉ một chút
– các dải ngân hà sẽ bị xé rời, rồi đến ngôi sao, hành tinh, phân tử, nguyên tử, hạt (neutron, electron,
proton)– cho đến khi mỗi hạt đều ở xa vô tận với nhau.
Bởi vì chúng ta biết quá ít về Năng Lượng Đen Tối, khó có thể kết luận là chúng ta sẽ chết theo kiểu
bị xé toạc hay là chỉ bị kéo dần vào đêm tối lạnh vĩnh hằng. Sẽ có ít nhất một cảnh tượng hoành
tráng như vậy diễn ra trong khoảng không gần chúng ta nhất trước đó.

Khoảng chừng bảy tỉ năm nữa tính từ bây giờ, Mặt Trời lão hóa của chúng ta sẽ phình ra thành một
khối đỏ khổng lồ, bao trùm và làm bay hơi toàn bộ phần bên trong của Hệ Mặt Trời. Vậy nên thậm
chí nếu con người vẫn còn sống trên Trái Đất, dù sao đi nữa chúng ta cũng không thể nhìn thấy kết
thúc của vũ trụ.

Có thể như vậy là tốt nhất, thiệt tình.

Cosmos 66, p. 15