Solist tot in de kist?

- De Standaard 29/11/17 08:33

WOENSDAG 29 NOVEMBER 2017 - OPINIES

Solist tot in de kist?

Een educatieve master in de kunsten aanbieden, is
wel een goede beleidskeuze, vinden docenten van
kunstscholen.

(https://dsocdn.akamaized.net/Assets/Images_Upload/2017/11/29/5ee07e5e-
d444-11e7-9292-cfb4fa7d6e3d.jpg?width=1152&format=jpg)
‘Onze kunstenaars mogen tot de wereldtop behoren, we krijgen minder goede
punten voor onze kunsteducatie.’ © Fred Debrock

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 1 van 6

Solist tot in de kist? - De Standaard 29/11/17 08:33

Bij wie zouden we liever willen dat

onze kinderen viool leren spelen in hun
vrije tijd, of hun eerste stappen zetten
AN DE BIS-
in de beeldende kunsten? Bij een virtu-
SCHOP
oos concertviolist of bij een muziekle-
Wie? Docent raar die de kunst beheerst om bij kinde-
kunstagogische en ren de juiste snaren te raken? Bij een
kunstdidactische gevierd beeldend kunstenaar of bij een
vakken, School of meester in het aanleren van hoe fijn
Arts-Koninklijk schilderen en beeldhouwen kan zijn?
Conservatorium Dezelfde redenering kunnen we maken
Gent (schrijft in voor drama en audiovisuele kunsten.
eigen naam). Volgens 24 kunstenaars-docenten is
Wat? Leraar-kun- de kunstenaar die zou kiezen voor een
stenaars moeten educatief parcours vanzelf het ‘kneusje’
niet per se de van de klas (DS 22 november)
grootste virtuozen
zijn, ze moeten
studenten vooral
plezier en inzicht
in de kunst bij-
brengen.

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171121_03200639).-
Dat zegt alles over hoe sterk we blijven vasthouden aan het
klassieke model van de topkunstenaar, die verheven is boven
elke andere bevlogen missie die artistieke professionals kunnen
hebben in deze samenleving, zoals les geven. Daarom wraken ze
het beleidsvoorstel van minister van Onderwijs Hilde Crevits
(CD&V) om in kunstscholen ook een geïntegreerde educatieve
master te introduceren. Ze zetten de hakken in het zand en
pleiten voor het behoud van een leraren opleiding die volgt op
een masteropleiding in de kunsten. Volgens ons komt Crevits’

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 2 van 6

Solist tot in de kist? - De Standaard 29/11/17 08:33

voorstel om in vijf jaar tijd even goede kunstdocenten op te lei-

den als goede kunstenaars, veel beter tegemoet aan wat van-
daag nodig is.
Want waar dient het hoger kunstonderwijs voor? Ligt onze
maatschappelijke opdracht ook niet in kunst in de samenleving
betekenisvol maken voor zo veel mogelijk mensen? Een educa-
tief georiënteerde kunstenaar en een kunstenaar met focus op
een eigen artistiek parcours dienen eenzelfde maatschappelijk
ideaal en versterken elkaar. Een lerarenopleiding in de kunsten
hoeft niet langer een afgeleide te zijn, maar verdient een eigen
leerlijn naast andere opleidingen, als een van meerdere rele-
vante profielen voor excellerende kunstenaars vandaag.

Ander soort kunstenaars

Het type leraar-kunstenaar dat we in Een student kan er
Vlaanderen nodig hebben, weet jong en in de toekomst nog
oud plezier en inzicht in kunst bij te altijd voor kiezen
brengen. Hij moet expert zijn in de dia- om eerst meester te
loog tussen het artistieke en het peda- worden en daarna
gogische, en precies dat is de betekenis een korte
van een ‘geïntegreerde’ educatieve mas- lerarenopleiding te
ter. De eigenheid van een geïntegreerde volgen
master is dan ook niet alleen dat de
puzzel tussen artistieke en pedagogische vakken anders zal
worden gelegd, maar betekent ook dat artis tieke en pedagogi-
sche componenten gecombineerd kunnen worden binnen vak-
ken. Een student leert bijvoorbeeld een repertoire op zijn ni-
veau uitvoeren en analyseert tegelijkertijd dit repertoire vanuit
pedagogisch-didactisch standpunt. Die vertaalslag betekent
leerwinst voor zowel de ontwikkeling tot kunstenaar als die tot
leraar.
Zullen dit dan mindere kunstenaars zijn? Nee, het zullen an-
dere kunstenaars zijn. Misschien minder solisten en meer co-
creatoren of pedagogisch georiënteerde kunstenaars, maar wat

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 3 van 6

Solist tot in de kist? - De Standaard 29/11/17 08:33

is daar verkeerd aan? De grenzen tussen kunstenaar, kunstle-

raar en artistiek begeleider van sociaal artistieke en kunsteduca-
tieve projecten worden steeds kleiner. Bovendien wijzen alle
huidige ontwikkelingen in de kunsten in de richting van meer
dialoog en participatie. Die uitwisseling kwaliteit geven, is ook
een kunst.
Een geïntegreerde lerarenopleiding in de kunsten zou het lo-
gische sluitstuk zijn van de hervorming van het Deeltijds
Kunstonderwijs (DKO), die ingaat in september 2018. Want
onze kunstenaars mogen dan wel tot de wereldtop behoren, we
kregen tien jaar geleden wel minder goede punten voor de kwa-
liteit van onze kunsteducatie. Volgens het Bamford-rapport
(2007) is er een gebrekkige visie op kunsteducatie in het basis-
en secundair onderwijs, een te eenzijdig bereik van het DKO en
te weinig kruisbestuiving naar de onderwijssector. Ook ligt er te
veel focus op technische vaardigheden ten koste van het creë-
ren en beleven van kunst, en schieten de lerarenopleidingen te-
kort.
Als reactie daarop wil de hervorming van het DKO van
kunstonderwijs en kunsteducatie weer een zaak van elk kind
maken. De mogelijkheid van een domeinoverschrijdende eerste
graad, meer diversiteit in de types kunstopleiding, en het sti-
muleren van samenwerkingsverbanden met het onderwijs en
culturele partners dragen daartoe bij. Maar hoe willen we die
omslag maken als we ze niet doortrekken naar de leraren oplei -
ding in de kunsten? Je maakt geen sinaasappellimonade door
appels te kweken.

Bittere financiële pil

In het buitenland bewijzen kunstscholen als Sibelius Acade-
my, Helsinki University of the Arts en University of the Arts
London alvast dat je niets verliest met een educatieve master,
maar vooral veel wint. De wetenschappelijke literatuur wijst in
dezelfde richting. Wil Vlaanderen achterblijven? Deze hervor-

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 4 van 6

Solist tot in de kist? - De Standaard 29/11/17 08:33

ming zal onze studenten meer kansen bieden op internationale

uitwisselingen. Voor de lerarenopleidingen in de kunsten zijn
die er vandaag nauwelijks.
Nee, we gooien het kind niet met het badwater weg. Uiter-
aard kan een kunststudent er in de toekomst nog altijd voor
kiezen om eerst meester te worden in een kunstdiscipline, en
daarna eventueel nog een verkorte lerarenopleiding te volgen.
Die mogelijkheid zal blijven bestaan. Maar moeten wij die keu-
ze al maken voor de studenten? Dat kunnen ze beslist zelf.
Dus waarom dan de hakken in het zand? Over de echte angel
van deze hervorming zwegen de 24 kunstenaars-docenten gek
genoeg: de financiële consequenties voor sommige Schools of
Arts en hun basisopleidingen. Als we dus ergens samen op
moeten inzetten, is het wel dat minister Crevits deze bittere fi-
nanciële pil voor sommige scholen inslikt, en voor deze inhou-
delijk belangrijke hervorming significant meer geld vrijmaakt.
Omdat het rendement van goede kunsteducatie voor elk kind
niet te becijferen valt, maar net daarom zo essentieel is.

Mede ondertekend door Katrijn Friant, Karin De Fleyt, Mirella Ruigrok (School-
of Arts-Koninklijk Conservatorium Gent, in eigen naam); Kris Cuppens, Thomas
De Baets, Marc Erkens, Bart Geerts, Roeland Hendrikx, Koenraad Hinnekint,
Geert Kestens, Nancy Vansieleghem, Carl von Winckelmann (LUCA-School of
Arts, campussen Gent, Leuven en Brussel), Geert Lavrysen (directeur Stedelijk
Conservatorium MWD Hasselt), Philip Boël, Bart Remans, Annemie Verbeek
(voorzitters en oud-voorzitter Codibel), Bart Rogé, An Van den Bergh (directeur
en stafmedewerker Demos vzw), Peter Bary (voorzitter Vitamine C), Filip Ver-
neert (directeur Muziekmozaïek Folk & Jazz), Lien Verwaeren, Luk Verschueren
(directeur en voorzitter Forum voor Amateurkunsten),
Koenraad De Meulder (directeur Koor&Stem), Iris Raspoet (directeur Dans-
punt).

LEES MEER

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 5 van 6

Solist tot in de kist? - De Standaard 29/11/17 08:33

VANDAAG | KORT & BONDIG

De structuurfout in het hoger onderwijs

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214100)

GISTEREN | Zet de directeur niet vast

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171127_03211482)

GISTEREN | ‘Niet tevreden zijn met matige kennis Nederlands’

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171127_03211453)

27/11/2017 | ‘Het verbaast me dat de reacties zo hevig zijn’

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171127_03210304)

24/11/2017 | Laat jonge leerkrachten traag rijpen

(http://www.standaard.be/cnt/dmf20171123_03204592)

{ (http://www
DOWNLOAD
DE APP

en
lees
de
volledige
krant

http://www.standaard.be/cnt/dmf20171128_03214083 Pagina 6 van 6