Script Presentation

1. สวัสดีครับผมนายกิตศ ิ กั ดิ ์ บุญสุข สาขาการแสดงดนตรี

วันนี้ผมจะมานาเสนอเกีย่ วกับเครือ ่ งเป่ าลมทองเหลือง
ว่ามีกลไกการทางานอย่างไร มีลกั ษณะหน้าตาเป็ นอย่างไร
มีเสียงบทบาทอย่างไร
และในแต่ละประเภทมีหน้าทีใ่ นวงดุรยิ างค์อย่างไรบ้าง
2. เรามาเริม่ ด้วยความหมายของเครือ ่ งดนตรีกลุม ่ เครือ ่ งทองเหลือง
ก็คอื “แตร” มีทอ ่ ทาหน้าทีเ่ ป็ นตัวขยายเสียง
ท่อของแตรทาจากโลหะ
3. ในการบรรเลงเครือ่ งดนตรีประเภทเครือ ่ งเป่ ามองเหลืองจะใช้ล ั
กษณะการเม้มริมฝี ปากบนและล่างให้เกือบแน่ นสนิทกับกาพวด
เพราะริมฝี ปากจะเป็ นสัน ้ สะเทือนกาพวดแล้วผ่านไปยังท่อลมแล้
วออกไปยังปากลาโพง
4. กาพวดทีใ่ ช้ในการเป่ าของเครือ่ งเป่ าทองเหลืองจะมี 2 ลักษณะ
มีรูปร่างคล้ายถ้วยหรือระฆัง จะให้เสียงทีส่ ดใส
แสดงถึงพละกาลังและความห้าวหาญ
แตรทีใ่ ช้กาพวดลักษณะนี้คอ ื ทรัมเป็ ท ทรอมโบน และทูบา
มีรูปร่างคล้ายกรวย จะให้เสียงทีน ่ ุ่มนวล แตรทีใ่ ช้ก็คอ ื
เฟรนช์ฮอร์น
5. ในการเป่ าเสียงสูง-ต่าทาได้ดว้ ยการบังค ับลิน ้ (valves)
ของลูกสูบให้ไปเปลีย่ นความยาวของท่อลมให้สน ้ ั เข้าหรือยาวออ
ก
การคิดค้นระบบลิน ้ บังคับสาหรับแตร เริม ้ ตอนต้น
่ ขึน
คริสต์ศตวรรษที่ 19 แต่กว่าจะได้รบั ความนิยมก็ประมาณ ค.ศ.
1850
ระบบกลไกทีใ่ ช้ลน ิ้ บังค ับ มีสองระบบ คือ ระบบ Piston valve
เป็ นการบังคับลูกสูบขึน ้ ลงและระบบ Rotary valve
เป็ นการบังค ับลิน
้ หมุน
6.
7. Horn
 เราจะมาเริม ่ กันทีเ่ ครือ
่ งดนตรีชนิ้ แรก คือ
เครือ่ งดนตรีตระกูลฮอร์น ต้นกาเนิดของฮอร์นคือเขาสัตว์
ฮอร์นทีเ่ ก่าแก่ทส ี่ ุดคือ โชฟาร์ ของชาวฮิบรู ทาด้วยเขาแกะ
ในสมัยโบราณฮอร์นทีท ่ าจากเขาสัตว์จะใช้เป็ นเครือ ่ งส่งสัญญา
ณของชาวประมงทีอ่ อกไปจับปลาในทะเล
และคนเลี้ยงสัตว์ในทุง่ หญ้า
ฮอร์นทีใ่ ช้ในวงดุรยิ างค์ปจั จุบน ั นี้เรียกชือ
่ เต็มว่า
เฟรนช์ฮอร์น ชาวฝรั่งเศสไม่ได้เป็ นคนตัง้ ชือ ่
ชาวอังกฤษชือ ่ เพือ่ เรียกแตรฮอร์นสาหรับการล่าสัตว์ของราชสา
นักฝรั่งเศสแตรชนิดนี้ได้นาเข้ามาใช้ในอังกฤษ
กลางคริสต์ศตวรรษที่ 17
จุดประสงค์อีกอย่างเพือ ่ ให้ความแตกต่างจากฮอร์นเยอรมัน
ฮอร์นทัง้ สองชนิดนี้ ต่างกันตรงทีเ่ ฟรนช์ฮอร์นมีเสียงโปร่งเบา
กังวานแจ่มใส่
ส่วนฮอร์นเยอรมันมีเสียงหนักแน่ นและค่อนข้างทึบ
ในช่วงแรกของฮอร์นยังไม่มีการติดลิน ้ บังค ับ
มีเพียงท่อลมทองเหลืองขดเป็ นวง เรียกว่า ฮอร์นธรรมชาติ
(Natural Horn)
สามารถเป่ าได้เพียงเสียงหลักกับฮาร์โมนิคเท่านัน ้
และใช่มือสอดเข้าไปทางลาโพงเพือ่ ทาให้เกิดเสียงพิเศษ
ต่อมาได้มีผป ู้ ระดิษฐ์ คุก สาหรับ ฮอร์น
มีลกั ษณะเป็ นท่อลมทองเหลืองขนาดเล็กขดเป็ นวง
เพือ
่ ช่วยเพิม ่ ความยาวของท่อลมใหญ่ทาให้สามารถเล่นบันไดเสี
ยงได้หลากหลายขึน ้ ในแต่ละบันได้เสียงมีขนาดของ
คุกทีต ่ า่ งกันไป
8. Trumpet
ต่อมาเครือ ่ งดนตรีตระกูลทรัมเป็ ท
ทรัมเป็ ทเป็ นแตรทีป่ รากฏหลักฐานว่าชาวจีนเคยใช้แตรทีม
่ ีลกั ษ
ณะคล้ายทรัมเป็ ทมาเป็ นเวลานับ 4,000 ปี มาแล้ว
ชาวโรมันได้ใช้แตรทีม ่ ีลาโพงงอเป็ นขอ ในกองทัพ
ชาวยุโรปถือว่าแตรทรัมเป็ ทเป็ นของสูง
ผูท
้ จี่ ะมีได้ตอ
้ งเป็ นพระเจ้าแผ่นดิน
หรือไม่ก็เจ้านายชัน ้ สูงหรือนักรบชัน ้ แม่ทพ
ั
สามัญชนไม่มีสท ิ ธ์ทจี่ ะเป็ นเจ้าของ
ทรัมเป็ ททีใ่ ช้ในสมัยก่อน เรียกว่า ทรัมเป็ ทธรรมชาติ คือ
แตรทีม่ ีแต่ทอ่ ลมและกาพวดเท่านัน ้ ต่อมาได้นา คุก
มาติดเหมือนฮอร์น ต่อมามีนกั ประดิษฐ์แตรผูห ้ นึ่งชือ
่ ชาร์ลส์
แคล้กเก็ทท์ ได้คด ิ ทาลูกสูบติดขวางท่อลม เมือ่ ใช้นิ้วกดลูกสูบ
ลูกสูบจะระบายลมออกมาบังคับเสียงสูงต่าได้ทลี่ ะครึง่ เสียง
ู้ ระดิษฐ์ทรัมเป็ ทอีกชนิดหนึ่ง
บาคทรัมเป็ ท มีผป
มีทอ
่ ลมยาวเหยียดตรงออกไป ติดลิน ้ บังค ับระบบลูกสูบ 3 ลิน
้
ในยุค เจ.เอส.บาค เฮนเดล
นักแต่งเพลงชอบใช้ทรัมเป็ ทเล่นเสียงสูง ของแนวทานอง
เบสทรัมเป็ ท มีลกั ษณะเดียวกับทรอมโบนทีต่ ดิ ลิน
้ บังค ับ
มีโอกาสใช้น้อยมาก
มีเสียงต่ากว่าทรัมเป็ ทในบันไดเสียงเดียวกันหนึ่งคูแ
่ ปด
ผูเ้ ล่นมักจะเป็ นคนเดียวกับผูเ้ ล่นทรอมโบน
เพราะใช้กาพวดทรอมโบนเวลาดป่ า
ต้นกาเนิดของแตรคอร์เนท คือแตรฮอร์นชนิดหนึ่งเรียกว่า
“ฮอร์นไปรษณีย์” (post horn) “ฮอร์นไปรษณีย์” (post
horn) ได้รบั การแก้ไขดัดแปลงจนมีรูปร่างคล้ายทรัมเป็ ท
แต่ลาตัวสัน
้ กว่า
รูปร่างของคอร์เนท ท่อลมใหญ่
มีความยาวไล่เลีย่ กับทรัมเป็ ท
คอร์เนทใช้กาพวดรูปถ้วยหรือระฆังเช่นเดียวกับของทรัมเป็ ท
ใช้ลนิ้ บังค ับ “ระบบลิน
้ ลูกสูบ” จานวน 3
ลิน
้ ติดตรงกลางลาตัวแตรเหมือนทรัมเป็ ท
เสียงของคอร์เนทไม่แจ่มใส เร้าใจ เหมือนทรัมเป็ ท
และก็ไม่นุ่มนวล