Vous êtes sur la page 1sur 163

~6lim-LIT6l!HD ®(!!

) UIT6lJ8:Qa=wru
~6lim-LIT6l!lLD ®(!!) Qu(!!)rfu@)dJ!!Jt.b
~ 6lim- LIT 6l!lLD LD 6Ufl ~ :2; ~ fiirr 6l!l LD lU dJ !!J Q B' lU 6lJ

~LDl!PJbrr{bl urrL!GJT6h LOJD!DJljJ


e;rromt uSlw6U ·u6U11fl e;m Bi!:JI e;th
ffi6b~rflB= a=rrm6U, Qa=liirrm~-:- 600 006.
ii
UITL<:61161D61T
~6U@j 1
t @.ffi~w 6iJJJ61lrr!iJ~&U 46DluS16Uim ~rr ffia;ili -
<:ru!iJIDJmLOuSl&U ®lDIDJ6lDLO 5
2. ffilDffiiT61ltD - U6lDYJIU ffilDffiiT61ltD - LJ~IU ffilDf61T61ltD -
!!L<:61lrra;.$ ffiiT61ltD - ~IJUUIT J!iiTffirflffi~~m 6l!!JULJ Bn...!l)lffi6ir 5
3. <:ru~a;rr61lili - ~fiTmiDJa;6ir - lYI.ffi~w <:ru~a;rr61lt.il
(@@fi® <:ru~a;rr61lt.il} - t.SI.ffi~w <:ru~ffiiT61lLD -
a;rrut.Siw.$a;rr61lt.il - B'e!JiffiQurr(!961TIT ~ITIJ u6Dirrurrl..(bl rurrY!ffima; 5
~6\l@j 2
4. ffil.(YI. ~!Jlrrt.il $1TlD!!JIT6Dirr~&U @.ffi~wrr6Dlm Jf,lm61lmLO -
I.Offi~U <:UIJIJBi 5
s. 61.06llliT, u1.0w~~m- 6T @8:61 ~ LOffirrmJJrr - 61.06llliTffi
Qa;rr6irma;a;6ir - ~ffiLDUIJIT 6iu<:ru~rrt.iluJJrr t.Sirfl6ljffi6ir -
UJJ6116U - Q~rr6Dirr(bla;6ir 5
6. LJ~~ u1.0w~~m 6T@66l- LJ~~ffi Qa;rr6irma;~6ir.
¢mwrrm, LOa;rrwrrm t.Sirfl6lla;6ir - LJ~~ ui.Jiw~~m UJJru&U -
Q~rr6Dirr(bla;6ir - @® uLOwrila;6fflm ®lDIDJ6lDLO <:ruJilw~a;6ir 5
~6\l@j 3
1. QLOmrflwrra;@9ffi® (Yiffi @.ffi~wrr - !!i.ffi~rra;6ir -
UITJJ.f ffiU UfilDLQIU@ULJ - ~Q61l8:urr6DirrLrflm
umLQw(bluLJLil6Dlm61T6llffi@9Lil 5

iii
s. QLDmrflwrre;m - a=rrmwe;m - a=.ffi~IT®LI~rr - ~C:a=rre;rr
QLDmrflwrr ~Lffl(!:Jlm !D - ~C:a=rr e;rflm ~rrLDt.b - e;m6U,
ffiLI¥-Lffiffi611l6U 6ll6TfrT B=ffl - QLDmrflwrfl60J ru YJffffl 10
~6U@j 4
9. QLDmrflwrre;@!Jffi®ut5160T @.ffi~wrr - s;rfue;rre;m -
a=rr ~6llrrmrr e;m - ®~rrmrr e;m - e;filifl~e;rr -
ffi IT ,ffi~ITIJ ffiffi611l6U 10
10. ~L.6lYJJ6ITL(bl 6lllf6UrrJilJDl&U a=rrue;e;rr6Ut.b - a=rr60T IDJffifiir
~ITBiffim u!iJJDlw Bi@iffie;t.b - LDffie;lilfl60T B't:!:Jiffi a=LDw
Qurr @i6Tf1T ~IT IT 6lliTYJffime; 5
~6U@j 5
11 @JU~rTffiiT6U @.ffi~wrr - ~Lffl(!:Jl611l!D - B't:!:Jiffi,
Qurr(!96TTIT~ITIJ, umrurrl_(bl Jf,lm6U611lLDffi6ir - ~limu
umLQw®uyt.b ®LI~rre;fiir ruY!B=fflll..jt.b 1{)

12. ~rr~ 6llrr~~mrr- a=rrmwe;m- B't:!:Jiffi, a=LDw, umrurrL®


6lliTYJffi611lffi 5
~6U@j 6

13. Q~&irfillflJi~w ~IJBillim 15

1. uru6U6llrTe;m - a=rrmIDJffifiir - ~Lffl(!:Jl611l!D - B't:!:JiffiU


Qurr(!96TTIT ~rrlf, uoourrl_(bl Jf,lm6UmLDe;6ir

2. a=rr@!Jffi.$lwrre;m - ffi611l6U 6llmrrB=ffl

3. @lfiTLI¥-IJ'LBiLLrre>m - e;m6U~Q~rroo®
4. C:B'IT!:j!ffe;fiir - B't:!:JiffitD, Qurr(!96TTIT~IT UOOUITL(bl Jf,l611l6U611lLDffifiir

14. ~.flwJ6rr@e;@!)Lm @.ffi~wrr Qe;rrool¥-®.ffi~


UOOUITL(bl~ Q~ITLff4 5

IV
~6U@ 7
15. ~~JJt.51tuu umL~ltu(blCnSlm~urr~ @J]l~rurr - (@JJITU4~~1J
~IJBiffim - ~~IJ~UJU U6ll'lLQu(blu4Bim - a;~m'!lDITe.YJ~ -
IYJffiUILD~ ~a;mfl 10
16. Quu6'61 Bi6il~rrmlrurra;6Tr - ~1¥-mLD, ffil6U~, ~ffi6TTffi,
ma=ru~. ~6Urri¥- LDJJ4Bi6Tr u!iJp5lru Bi®ffia;tb - ~rr6llrrffitb 20
11. QL6il6'61 Bi6il~rrmlrurra;61ftm ~L.6luSlm .SY! a=e!Jia;,
QUIT(!!j6TTIT~ITIJ, umrrum.:.@ ~6ll'l6U6ll'lLDffim

~6U@ 8

18. @mLffia;rr6U @J]l~rurr6l5lm uffi~ @ruffia;tb -


(@JJITLDITWJ~rr - a;t5!T - 6ll6il6UUITifa=rrrflrurr!T -
ma=~~mrurr - ®®JliiT6llfffi - t..OJJrrurrli.J - @r5l @ruffia;tb 10
19. 6l5l~UJ!JiffiiT urrtlilml ~IJBiffim - Ue!Jiffi, Qurr®6TTIT~ITIJ,
umrrurrl..® ~6ll'l6U6ll'llDffim 10
~6U@ 9
20. (Ylffi6Urrruu CuJJJJBi - (Ylffi6Urrru, @rr LDJJ4
~IJBi ~L.6lru6TTrra;m6TTu u!iJp51ru Bi(lljffia;tb 15
21. (Ylffi6UITUJW ~L{ylm!D - ~UIJIJBi - 6ll'llDUJ ~IT6llrra;tb -
~~6ll6Urrffi~ - tnrr~6U ~n-6llrra;w - ~~6ll6U!Ta;m -
u6mrfla;6Tr

22. (Ylffi6Urrrurra;rr6U a=e!Jia;, Qurr(.llj6TTIT ~rrJJ,


6LDUJ, UmrrUITL@ ~6ll'l6U6ll'lLDffim - (Ylffi6UITUJrr mY!if6J 10
~6U@ 10

23. LDJJrr~~rurr 6T@iF6l - 616llrr~ - ~l..6l(Ylm!D -


~U~6ll1Tffia;m 10
24. @JB~UJIT6UIJD@ 2IJ~IJITUr51UJfi"a;m 6ll®6ll'lffi - (@j])~UJIT6l516l:J
~rliJ.$1~6UUJff ~l..61 ~.!JJI6llUU(bl~6il. 10

v
Qurr®mLBiBiLh
J6mm il~~w 6UJT6Urr!DJ

1. @Jb ~UJIT 6Uim L.j6Uiu5\UJ 6U BiL.I!)Iffi @ltD


6Uif 6\liT lD p5llfu ~ 6U lD p5lm ~IT ffi ffi (YltD 1
2. 6Uif6U IT lD l!)lffi @j (Yl Jb60l~ UJ ffiiT 6\l
@Jb~llJIT~tD ~lfUUIT U~UIT(j))tD 12
3. ~ru~ ffiiT6UU u~uiT(i)) 30
4. B' LD6llllf, L.j~~ B'LDUJffila;m 40
5. LDffi~~~m 6T@Ulflll..lt.il,
~Q6UffiB'ITJb~lflm U60lLQUJ@UL.jtD 51
6. QLD6TTifiUJu ~Uiflf Bi 63
7. QLD6TTifiUJ(!!jffi@jU t51Jt60l~UJ BiiT6U @Jt~UJIT 80
8. 91
9. ®U~u ~UiflfBi 103
10. ~ri-~ ruri-~~mri- (ffil.t5l. 600 - 647) 12.1
11. Q~6irr6llftJt~w ~rr Biffim - I
u 6U 6\) 6Urf a; 6Tr 131

12. Q~6irr6llftJt~w ~rr Biffim - II


B'IT @iffii$\wri-a;6Tr, @If IT~ !¥-IfBn..Lrr a;6Tr 142
13. ~Uiflf BiU ~B'IT!:J!rf a;m 152
14. J>J,lflUJ !fJIT@B>6ifl6U @Jt~wu u~uiT@ urr~~lfu 166
15. (YlJi;60l~UJ @60lLffiffiiT6U @Jb~UJIT 175
16. QL6U6ol _Bi6U~IT6llftwt.il 185

vi
17. Quu6UI Bi6U~rrffilw~@m&w @.ffi~lwrr 205
18. @mui;a;rr6\l @.ffi~wrr6Ul6U uffi~ @wffia;Lil 216
19. 6Ul~UJ.ffiB>IT, urrt.6lffil ~IJBiB>m 226
20. (YIB>6\lrrUJu ~UIJIJBi 238
21. (YIB>6\lrriurftm &w @.ffi@wrr 258
22. IDIJ rr L.. 19- wIT a; 6ir 269
23. 2B~1Jrrut51wrflm 6l.l(!96Dlffi 27'9

vii.
ghl« - 1
ïªâahɋ òÉÆaš TWfS«
tuyh‰¿š mt‰¿‹ jh¡fK«

f‰wš neh¡f§fŸ
ïªj ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
1. ïªâahɋ òÉÆaš TWfŸ
2. ïkhya kiyfS« ïªâa tuyh‰¿š mt‰¿‹ jh¡fK«
3. f§if¢ rkbtËí« ïªâa tuyh‰¿š mj‹ g§F«
4. bj‰f¤âa Ôgf‰g« - bj‹Åªâa tuyh‰¿š mj‹
jh¡f«
5. ïªâahɚ fhz¥gL« nt‰Wikƚ x‰Wik

bghJthf tuyh‰W¡F ïU f©fŸ c©L vd¡ TWt®.


x‹W fhy«. k‰bwh‹W òÉÆaš mik¥ò. tuyh‰¿‹ ngh¡if
bgU«ghY« fhyK« ïlK« îzÆ¡»‹wd v‹W« Twyh«.
F¿¥ghf, xU eh£o‹ tuyh‰W Ãfœîfis mj‹ òÉÆaš TWfns
bgÇJ« îzÆ¡»‹wd. ïªâa tuyh‰¿Y« òÉÆaȋ jh¡f¤ij
fhzyh«. vdnt, ïªâahɋ òÉÆaš TWfis m¿ªJ
bfhŸtj‹_y« mj‹ tuyh‰iw bjËthf òǪJ bfhŸsKoí«.
ïªâa¤ Jiz¡f©l« xU bjËthd òÉÆaš mik¥ig¡
bfh©LŸsJ. ïkhya kiyfŸ, ïªnjh-f§if¢ rkbtË
bj‹Åªâa Ôgf‰g« vd mjid _‹W K¡»a gFâfshf¥
ãÇ¡fyh«. ï¤Jiz¡ f©l¤âš ïªâah, gh»°jh‹, t§fnjr«,
neghs«, ó£lh‹ v‹w IªJ ehLfŸ cŸsd. mt‰¿š ïªâahnt
bgÇajhF«. 28 khÃy§fisí« 6 ôÅa‹ ãunjr§fisí«
bfh©ljhf mJ És§F»wJ. 2001 M« M©L k¡fŸ bjhif¡
fz¡F¥go ïªâahɋ k¡fŸ bjhif üW nfho¡F nkyhF«.

1
ïkhya kiyfŸ fhZÛU¡F tl¡nf fhunfhu« kiy¤bjhl® cŸsJ. cy»‹
ïu©lhtJ ca®ªj áfukhd kî©£ fh£É‹ M°o‹ ï§Fjh‹
ïªâahɋ tl¡F¥ gFâƚ ïkhya kiyfŸ mikªJŸsd. cŸsJ. ïkakiyƋ ï¥gFâÆYŸs fzthŒfŸ caukhfî«
ïªâahɋ tlnk‰F¡ nfhoÆYŸs ghÄ® Ko¢áš bjhl§F« ïJ FË®fhy¤âš gÅ gl®ªJ« fhz¥gL»‹wd. »šÍ¤ tÊahf
»H¡fhf Ú©L »l¡»wJ. ïj‹ Ús« »£l¤j£l 2560 »nyh k¤âa MáahɉF bršY« fhunfhu« bgUtÊí« ï§FŸsJ.
Û£l®fshF«. ruhrÇ mfy« 240 Kjš 320 »nyh Û£l®fshF«. Mdhš ï¤jl¤âš Äf¡ Fiwthd ngh¡Ftu¤nj eilbgW»wJ.
ïkhya¤â‹ Äf caukhd áfu« vbtbu°£ vd¥gL»wJ. flš
k£l¤âÈUªJ ïj‹ cau« 8869 Û£l®fshF«. irÕÇahÉÈUªJ fhZÛ® gŸs¤jh¡F ca®ªj kiyfshš NH¥g£LŸsJ.
k¤âa Máah tÊahf åR« fL« FË®fh‰¿ÈUªJ ïªâahit¥ ïU¥ãD« gšntW fzthŒfŸ _y« ï¥gŸs¤jh¡if
ghJfh¡F« ïa‰if muzhf ïka kiyfŸ âfœ»‹wd. ïjdhš, br‹wilayh«. g©gh£oY« ghu«gÇa¤âY« fhZÛ® gŸs¤jh¡F
ïªâahɋ j£gbt¥g« M©L KGtJ« Óuhd bt¥g¤Jl‹ jÅ¢áw¥òl‹ âfœ»wJ. ïkhya kiyfˋ mothu¤âš neghs«
fhz¥gL»wJ. FË®fhy¤âš ïkhya¥ gFâƚ cŸsJ. f§if¢ rkbtËÆÈUªJ gšntW fzthŒfŸ _y«
gÅ_o¡»l¡»wJ, vdnt ïj‹ bgU«gFâ thœtj‰nf‰wjhf neghs¤ij br‹wilayh«.
ïšiy. »H¡nf m°[h« tiu ïkakiyfŸ Ú©L »l¡»‹wd. gh£
gilbaL¥òfËÈUªJ ïªâahit¥ ghJfh¡F« ïa‰if¤ nfhŒ, ehfhŒ, YõhŒ ngh‹w kiy¤bjhl®fŸ ït‰¿š
jL¥ghf ïkakiyfŸ ïUªJtªjd v‹w fU¤J Ú©lfhykhf F¿¥ãl¤j¡fit. fL« kiH¡F« ml®ªj fhLfS¡F« ïit bga®
ÃyÉ tU»wJ. Mdhš, tlnk‰F kiyf˚ fhz¥gL« irg®, bg‰wit. Mdhš, thœtj‰fhd NHš Äfî« Fiwnt. tl»H¡F
nghy‹, F®u«, nfhkš ngh‹w fzthŒfŸ ïªâahití« k¤âa ïªâahɋ kiyfis¡ flªJ brštJ« vËjšy. vdnt, ï¥gFâ
Máahití« ïiz¡F« vËa tʤjl§fshf mikªJŸsd. bgU«ghY« jŤnj fhz¥gL»wJ.
ïªJFZ, Riykh‹, »®jh® kiy¤bjhl®f˚ ï¡fzthŒfŸ ïªnjh - f§if¢ rkbtË
cŸsd. tuyh‰W¡ fhy¤â‰F K‹ãUªnj ï¡fzthŒfŸ _y«
ngh¡Ftu¤J eilbg‰wd. gilbaL¥ghs®fS«, Fona¿fS« f§if, áªJ, ãu«kò¤âuh M»a _‹W K¡»a eâfŸ ghí«
ï¡fzthŒfŸ tÊahf ïªâahɉFŸ EiHªjd®. ïªnjh- gFâna ïªnjh-f§if¢ rkbtË v‹W miH¡f¥gL»wJ. MWf˚
MÇa®fŸ, ïªnjh-»nu¡f®fŸ, gh®¤âa®fŸ, rhf®fŸ, Fõhd®fŸ, mo¤J tu¥gL« fÇrš k© Äf¥guªj ïªj Ãy¥gu¥ãš gotjhš
A]z®fŸ, JU¡»a®fŸ ngh‹nwh® ï¡fzthŒfŸ_ynk ïªâah ts« Ä¡f Éis Ãy§fŸ ï§FŸsd.
tªjd®. ï¥gFâÆYŸs ‘°th¤’ gŸs¤jh¡F« xU K¡»a ïka kiyfS¡F m¥ghš áªJ eâ c‰g¤âah»wJ. #&y«,
tʤjlkhF«. khánlhÅahɋ mby¡rhªj® ï›tÊahf¤jh‹ Ódh¥, uhÉ, r£by{, ãah° M»ad ïj‹ K¡»a »is eâfshF«.
ïªâahÛJ gilbaL¤jh®. gilbaL¥ghs®fis¤ jÉu, rka¥ áªJ eâahš Äfî« ga‹bgWtJ gŠrh¥ rkbtËahF«. gŠrh¥ v‹w
gu¥ghs®fS«, tÂf®fS«Tl ï›tʤjl§fŸ _ykhf brhšY¡F IªJ eâfŸ ghí« gFâ v‹W bghUŸ. áªJ¥
ïªâahî¡F tªjd®. vdnt, ïªâahɉF« k¤âa MáahɉF« gŸs¤jh¡»‹ ќ¥òw¤âš áªJ khfhz« mikªJŸsJ. áªJ¥
ïilna ÃyÉa tÂf¤ bjhl®ò¡F« g©gh£L¤ bjhl®ò¡F« gŸs¤jh¡F Äfî« tskhd Ãy§fis¡ bfh©LŸsJ.
tlnk‰F kiyfËYŸs fzthŒfŸ tÊtF¤jd.

2 3
áªJ gŸs¤jh¡»‰F«, f§if¢ rkbtË¡F« ïilna - aKid njhM¥ gFâia¡ if¥g‰wî«, j« tr« it¤âU¡fî«
jh®¥ghiytdK«, MutšÈ F‹WfS« cŸsd. MutšÈ bgU« ngh£oí«, ngh®fS« eilbg‰wd.
F‹Wf˚ kî©£ mò Äfî« caukhdjhF« (5650 mo)
ïkakiyf˚ c‰g¤âahF« f§if eâ bj‰fhf Xo ã‹d® »H¡F nkY«, ï¥gFâƚ ghí« eâfS«, fhšthŒfS«
neh¡» ghŒ»wJ. f§if eâ¡F ïizahf ngh¡Ftu¤J¡F bgÇJ« ga‹g£ld. g©il¡ fhy¤âš rhiyfŸ
XotU« aKid eâ ã‹d® mjDl‹ x‹W mik¥gJ fodkhf ïUªjJ. vdnt, gaÂfS«, tÂf®fS«
fy¡»wJ. ï›ÉU eâfS¡F ïil¥g£l glF¥ ngh¡Ftu¤ij mâf« ga‹gL¤âd®. M§»y¡ »H¡»ªâa
Ãy¥gF⠑njhM¥’ v‹W miH¡f¥gL»wJ. tÂf¡FG M£á¡fhy« tiu glF¥ ngh¡Ftu¤J K¡»a¤Jt«
nfhkâ, ruí, fh¡uh, fh©l¡ ngh‹wit bg‰W És§»aJ.
f§ifeâƋ K¡»a JizeâfshF«.
bj‰f¤âa Ôgf‰g«
jh® ghiytd« ïªâahɋ »H¡F¥ gFâƚ f§if¢
rkbtËí« ãu«kò¤âuh rkbtËí« tl ïªâahití« bj‹Åªâahití« ãÇ¡F« nfhlhf
x‹¿iz»‹wd. ïka kiyfS¡F m¥ghš c‰g¤âahF« mikªâU¥git ɪâa rh¤óuh kiyfS«, e®kij, jgâ MWfS
ãu«kò¤âuh eâ âbg¤ tÊahf¥ ghŒªJ ïªâahɋ tl»H¡F¢ nkahF«. ɪâa kiyfS¡F bj‰»š fhz¥gL« ÕlóÄ j¡fhz¥
rkbtËia mil»wJ. rk btËƚ bkŸs C®ªJ bršY« ïªeâƋ ÕlóÄ v‹W miH¡f¥gL»wJ. vÇkiy¥ ghiwfshyhd ïJ
gu¥ò Äfî« ÉÇtilªâU¥gnjhL, gy Ôîfisí« bfh©LŸsJ. tlïªâa kiyfËlÄUªJ ntWg£ljhF«. ï¥ghiwfŸ
efuika§fŸ cUthtj‰F ïªnjh - f§if¢ rkbtË brJ¡Ftj‰F vËjhf ïU¥gjdhš, j¡fhz¥gFâƚ Filtiu¡
bgU«g§fh‰¿íŸsJ. F¿¥ghf, eâ¡fiufËY«, ïU eâfŸ x‹W nfhƚfS«, klhya§fS« Vuhskhf mik¡f¥g£LŸsij¡
nrUÄl¤âY« ï¤jifa efuika§fŸ njh‹¿ ts®ªjd. áªJ fhzyh«.
rkbtËƚ Au¥gh g©ghL brʤnjh§»aJ. f§if¢ rkbtËƋ j¡fhz¥ ÕlóÄƋ ïUkU§»Y« »H¡F¤ bjhl®¢á k‰W«
nk‰F¥ gFâƚ ntjfhy¥ g©ghL áwªJ És§»aJ. gdhu°, nk‰F¤ bjhl®¢á kiyfŸ cŸsd. »H¡F¤ bjhl®¢á
myfhgh¤, M¡uh, blšÈ, ghlÈò¤âu« ngh‹wit f§ir¢ kiyfS¡F« t§fhs ÉÇFlh¡ flY¡F« ïilna nrhH k©ly¡
rkbtËƚ njh‹¿ ts®ªj K¡»a efu§fshF«. f§if eâíl‹ fl‰fiu mikªJŸsJ. nk‰F¤ bjhl®¢á kiyfS¡F« muã¡
nrh‹ MW fy¡F« ïl¤âš ghlÈò¤âu efu« mikªâUªjJ. flY¡F« ïilna cŸs Ãy¥gFâ nfhth tiu bfh§fz«
g©il¡ fhy¤âš, bksÇa®fŸ, R§f®fŸ, F¥j®fŸ ngh‹w vd¥gL»wJ. mj‰f¥ghYŸs gFâ fduh v‹W« bj‹nfho¥ gFâ
nguuRfˋ jiyefuhf ghlÈò¤âu« És§»aJ. kygh® fl‰fiu v‹W« miH¡f¥gL»wJ.
f§if¢ rkbtËƋ nk‰F¥ òw¤âš mikªJŸs Äf nk‰F¤ bjhl®¢á kiyƚ é‹dh®, f‹nAÇ, fh®nt ngh‹w
K¡»akhd efu« blšÈ. ïªâa tuyh‰¿‹ ngh¡if îzƤj fzthŒfŸ cŸsd. nk‰»YŸs JiwKf§fis ïiz¡F«
K¡»a ngh®fshd FUnõ¤âu«, jbuŒ‹, ghÅg£L M»a ngh®fŸ tÂftʤ jl§fshf ïit És§»d. tl ïªâahɉF«
blšÈ¡F Äf mUfhikƚjh‹ eilbg‰wd. tsik¡F«, bj‹ÅªâahɉF« ïilƚ j¡fhz¥ ÕlóÄ xU ghy« nghy
bršt¤â‰F« bga® bg‰W És§»a f§if¢ rkbtËÛJ mašeh£L brašg£lJ. ïU¥ãD«, ɪâa kiyfËYŸs ml®ªj fhLfŸ
gilbaL¥ghs®fŸ mâf nkhf« bfh©l⚠Éa¥ngJ« ïšiy. ï¥gFâia tl¡»ÈUªj jÅik¥gL¤Jtjhf mikªâUªjd.
f§if¢ rkbtËia j§fsJ f£L¥gh£oš it¤âU¡f gšntW vdnt, bj‹Åªâa Ôgf‰g¤â‹ bkhÊí« g©ghL« beL§fhykhf
muRfŸ ngh£oÆ£ld v‹gJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. F¿¥ghf, f§if mt‰¿‹ jŤj‹ik khwhkš fh¥gh‰w¥g£L tU»‹wd.

4 5
bj‹nfhoƚ òfœbg‰w ghy¡fh£L¡ fzthŒ cŸsJ. brʤnjh§»aJ. »H¡nf, #hth, Rk¤âuh, g®kh, f«nghoah ngh‹w
fhÉÇ¥gŸs¤jh¡ifí«, kygh® fl‰fiuiaí« ïiz¡F« tifƚ gFâfSl‹ thÂf¤ bjhl®ò ïUªJ tªjJ. thÂg« jÉu,
nk‰F¤ bjhl®¢á kiyƋ FW¡nf ïJ mikªJŸsJ. g©il¡ ïªâa¡ fiy, rka«, g©ghL ngh‹wití« ï¥gFâfS¡F
fhy¤âš ïªnjh-nuhkhÅa t®¤jf¤â‰fhd K¡»a tʤjlkhf guÉaJ. bj‹ÅªâahɉF«, »nu¡f - nuhkhÅaU¡F« ïilna
ghy¡fh£L¡ fzthŒ És§»aJ. bj‹Åªâa Ôgf‰g¤â‹ ÃyÉa t®¤jf« k‰W« g©gh£L¤ bjhl®ò tuyh‰W¥
Äfîa®ªj kiy¢áfu« MidKo v‹gjhF«. nk‰F¤ bjhl®¢á òfœthŒªjitahF«.
kiyÆYŸs k‰bwhU ca®ªj áfu« bjh£lbg£lh. »H¡F¤ ïªâah - nt‰Wikƚ x‰Wik fhQ« ehL
bjhl®¢á kiyfŸ m›tsî caukhditašy. nkY«, ït‰¿š
fhz¥gL« ïilbtËfŸ _ykhf¤jh‹ gy MWfŸ »H¡F neh¡» gšntW ïdk¡fS« x‹W fyªj fhyf£l« v‹gjdhš,
ghŒªJ t§fhs tÇFlhɚ fy¡»wJ. mÇ¡fnkL, khkšyòu«, g©ila ïªâa tuyhW go¥gj‰F gutr_£Ltjhf mikªJŸsJ.
fhntÇ¥g£od« ngh‹w JiwKf efu§fŸ nrhH k©ly¡ MÇaU¡F K‰g£l ïd¤jt®, ïªnjh MÇa®fŸ, »nu¡f®fŸ,
fl‰fiuƚjh‹ ïUªjd. ir¤âa®fŸ, A&z®fŸ, JU¡»a®fŸ vd gšntW ïd¤jtU«
bj‹Åªâa Ôgf‰g¤â‹ K¡»a eâfŸ bgU«ghY« ïªâa k©iz j§fsJ jhafkhf¡ bfh©ld®. ïªâa¥
x‹W¡bfh‹W ïizahfnt ghŒªJ brš»‹wd. Ôgf‰g¤â‹ g©gh£il ts®¤bjL¥gj‰F x›bthU ïdK« j§fshyhd
»H¡F¡ nfhoƚ kfheâ ghŒ»wJ. e®kij, jgâ eâfŸ g§fË¥ig tH§»íŸsd. gšntW ïd§fS« ï‹W ah® vªj ïd«
»H¡»ÈUªJ nk‰F neh¡» ghŒ»‹wd. nfhjhtÇ, »UZzh, v‹W milahs« fhzKoahj msî¡F x‹W fyªJÉ£ld.
J§fg¤âuh, fhÉÇ ngh‹w ãw eâfŸ nk‰»ÈUªJ »H¡fhf fhy§fhykhf gšntW g©ghLfS« x‹W fyªJÉ£ld. ntj
ghŒ»‹wd. ïªj eâfˋ _y« »il¡F« Ú®¥ghrd trâahš, beš ïy¡»a§f˚ gy âuhÉl mšyJ MÇaU¡F Kªija fhy
Éisí« tskhd Ãy¥gFâfis ï§F fhzKo»wJ. buŒ¢N® njh brh‰fis¡ fhz Ko»wJ. mnjnghš, r§f ïy¡»a¤âš ghÈ
M¥ vd¥gL« »UZzh - J§fg¤âiu eâfS¡F ïil¥g£l k‰W« tlbkhÊ¢ brh‰fS« cŸsd.
Ãy¥gFâia if¥g‰Wtj‰fhf bj‹Åªâa muRfŸ bjhl®ªJ g©il¡ fhy¤âÈUªnj ïªâahɚ gy rka§fŸ
ngh£oÆ£l t©z« ïUªjd. ï›ÉU eâfˋ Kf¤Jthu¤âš ïUªJŸsd. g©ila ïªâahɚ ïªJrka«, rkz, ò¤j rka§fŸ
mikªJŸs rkbtËƚ rhjthfd®fˋ muR òfœÄ¡F òfœbg‰¿Uªjd. Mdhš, g©gh£lsɚ ïit x‹nwhblh‹W
És§»aJ. »¿¤Jt rfh¥j¤â‹ K‰gFâƚ ï¢rkbtËƚ fyªJÉ£oUªjd. ïªâa k¡fŸ gšntW bkhÊfis¥ ngádhY«,
gšntW efu§fS« JiwKf§fS« brʤJ És§»d. rka§fis¥ ã‹g‰¿dhY«, r_f¥ gH¡ftH¡f§fS¡F
ï‹D« bj‰nf, fhÉÇ¥ gŸs¤jh¡F Äfî« c£g£oUªjhY« ehL KGtJ« xU áy bghJ¥ g©òŸs thœ¡if
jŤj‹ikbfh©l òÉÆaš mik¥ig bfh©LŸsJ. nrhH¥ Kiwia¡ fhzKo»wJ. vdnt, ekJ eh£oš nt‰Wik
nguuዠmikÉlkhf mJ És§»aJ. g©il¡ fhy¤âÈUªnj fS¡»ilna x‰Wikíz®î nknyh§»íŸsJ v‹W JªJ
fhÉÇ¥ gŸs¤jh¡F bkhÊ, g©ghL, ghu«gÇa« ngh‹wt‰W¡F òfœ Twyh«.
bg‰wjhF«. gH§fhy¤ânyna ïªj x‰Wik¡fhd Éij C‹w¥g£lJ.
bj‹Åªâa Ôgf‰g« Ú©l fl‰fiuia¡ bfh©oU¥gjhš, guªj ïªâa¤ Jiz¡f©l« KGtJ« xnu ehL v‹w cz®î
ï¥gFâƚ thœªj k¡fŸ flšrh® elto¡iff˚ bgÇJ« nknyh§»ÆUªjJ. guj® v‹w gH§FoÆdNj bgauhš ï¤Jiz¡
<Lg£Ltªjd®. g©il¡fhy« bjh£nl, flš thÂg« ï¥gFâƚ f©l« ghuj t®õ« v‹nw F¿¡f¥g£L tªjJ. g©ila

6 7
fÉP®fS«, j¤JtPhÅfS« vG¤jhs®fS« ïªÃy¥gFâia
f‰wš milîfŸ
x‹Wg£l njrkhfnt fUâtªjd®. bksÇa® k‰W« F¥j¥
nguuRfˋ fhy¤ây m¤jifa muáaš x‰Wik V‰g£lijí« ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® vL¤Jiu¡f Koªjit
ïªâa tuyhW vL¤J¡ TW»wJ. 1. ïªâahɋ òÉÆaš TWfŸ.
mašeh£ltU« ïªÃy¥gFâia xnu ehlhfnt fUâ tªjd®. 2. ïkhya kiyfŸ g‰¿a Étu« k‰W« mªÃa
‘Ϫ¤’ v‹w bga® áªJ v‹w eâƋ bgaÇÈUªnj bgw¥g£lJ. gilbaL¥ghsU«, tÂfU«, Fona¿fS« tlnk‰F
mayt®fŸ Kj‹ KjȚ m¿ªj gFâ áªJ eâ ghí« gFâ fzthŒfis tʤjl§fshf¥ ga‹gL¤âaJ.
v‹gjhš ï¤Jiz¡ f©l¤ij ‘áªJ’ v‹nw miH¤jd®. ã‹d®
mJ »nu¡f®fshš ïªâah v‹W miH¡f¥g£lJ. ghuÓf k‰W« 3. ïªnjh-f§if¢ rkbtËƋ eâfŸ - tuyh‰W
muhãa bkhÊf˚ ‘Ϫ¤’ v‹nw F¿¡f¥gL»wJ. Ãfœîf˚ mt‰¿‹ jh¡f« - ngh®fŸ k‰W«
efuika§fŸ.
bkhÊ k‰W« g©gh£L xU§»iz¥ò¡fhd Ka‰áfŸ
g©il¡ fhy¤âÈUªnj nk‰bfhŸs¥g£ld. ».K. _‹wh« 4. bj‹Åªâa Ôgf‰g« - Ú©l fl‰fiufŸ - flšrh®
ü‰wh©oš eh£o‹ bghJ bkhÊahf ãuh»Uj« És§»aJ. elto¡iffŸ.
ïªâahɋ bgU«ghyhd gFâf˚ fhz¥gL« mnrhfuJ 5. ïªâah v¥go xU g‹Kf¥ g©gh£L rKjhakhf
fšbt£L¡f˚ ãuh»uj bkhÊ ga‹gL¤j¥g£LŸsJ. g©ila ts®¢á bg‰W, ï‹Wtiu mJ v¥go
fh¥ãa§fshd ïuhkhaz«, kfhghuj« M»ad ehL KGtJ« ghJfh¡f¥g£LtU»wJ v‹gJ F¿¤j És¡f«.
gutyhf go¡f¥g£ld. tlbkhÊ ïy¡»a§fshd ïitÆu©L«
gšntW ïªâa bkhÊfËY« vGj¥g£ld.
ïªâa¥ g©gh£L ÉGÄa§fS«, fU¤J¡fS« gšntW
tot§fis¡ bfh©oUªjnghâY«, mo¥gilƚ mit xU
fU¤ijna cz®¤Jtjhf ïUªjJ.
ï›thW ïªâah ï‹W gšntW rka§fisíila rKjhakhf
ky®ªJŸsJ. g‹Kf¥ g©gh£il¥ ngh‰W« rKjhakhf vG¢á
bg‰W¤ âfœ»wJ. ïU¥ãD« mo¥gilƚ fhz¥gL«
x‰Wikíz®î«, ïªâa rKjha¤â‹ g‹Kf¤j‹ikínk mj‹
x¥g‰w tÈikfshf¤ âfœ»‹wd. tU§fhy ts®¢á¡F« mit
tÊfh£Ltjhf mikªJŸsd.

8 9
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. f§if eâ ãu«kò¤âuhîl‹ fy¡FÄl¤âš ghlÈò¤âu efu«
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
mikªâUªjJ.
1. khánlhÅahit¢ nr®ªj mby¡rhªj® ïªâahɉF tªj tÊ
2. bj‹Åªâa Ôgf‰g¤âYŸs Ú©l fl‰fiufŸ flš thÂg
m. j¡fhz¥ ÕlóÄ M.fhunfhu« kiy¤bjhl® ts®¢á¡F rhjfkhf mikªjd.
ï. °th¤ gŸs¤jh¡F <. MutšÈ¡F‹WfŸ 3. ghy¡ fh£L¡ fzthŒ nk‰F¤ bjhl®¢á kiyƚ cŸsJ.
2. ïUeâfS¡F ïil¥g£l Ãy¥gFâ 4. ïªâah xU g‹Kf¥ g©gh£il¥ bg‰WÉs§F«
m. ÕlóÄ M. Ôgf‰g« rKjhakhF«.

ï. njhM¥ <. c¢á VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)

II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. ïkhya kiyfŸ

1. f§if eâ c‰g¤âahF« ïl« ........... 2. j¡fhz¥ ÕlóÄ

2. bj‹Åªâa Ôgf‰g¤â‹ caukhd kiy¢áfu« ......... 3. bj‹Åªâa Ôgf‰g¤â‹ eâfŸ

III. bghU¤Jf. 4. g‹Kf¥g©gh£L rKjha«

1. vbtbu°£ áfu« m. MutšÈ F‹WfŸ VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)

2. kî©£ mò M. fhunfhu« 1. ïªnjh-f§if¢ rkbtË ïªâa tuyh‰¿š V‰gL¤âa jh¡f«


g‰¿ xU F¿¥ò vGJf.
3. bjh£lbg£lh ï. ïkhya kiyfŸ
2. bj‹Åªâahɋ òÉÆaš mik¥ig RU¡» vGJf.
4. fh£É‹ M°o‹ <. nk‰F¤ bjhl®¢á kiy
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
IV. rÇahd brh‰bwhliu¡ TWf. x‹W k£Lnk rÇahdJ.
1. ïªâa tuyh‰¿š mj‹ òÉÆaš V‰gL¤âíŸs jh¡f¤ij
m. e®kij eâ »H¡»ÈUªJ nk‰fhf¥ ghŒ»wJ. kâ¥ãLf.
M. fhÉÇ MW bj‰»ÈUªJ tl¡fhf¥ ghŒ»wJ. 2. ‘ïªâah nt‰Wikƚ x‰Wik fhQ« ehL” - És¡Ff.
ï. aKid eâ jgâ eâíl‹ fy¡»wJ.
<. kfheâ gŠrh¥ gFâƚ ghŒ»wJ.

10 11
ghl« - 2
tuyh‰W¡F Kªija fhy tuyh‰W¡F K‰g£l
fhy ïªâah
ïªâahî« Au¥gh g©ghL«

f‰wš neh¡f§fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ. %gh®
J fhÈg§f‹
1. tuyh‰W¡F Kªija fhy« áª
bkhfŠnrhjhnuh
2. Au¥gh ehfÇf¤â‹ njh‰wK« ts®¢áí«.
3. Au¥gh k¡fˋ r_f bghUshjhu ÃiyikfŸ.
4. Au¥gh k¡fˋ g©gh£L thœ¡if.
nyh¤jš
5. Au¥gh ehfÇf¤â‹ mÊî.

áRghšfh®
ïªâahɚ kÅj Fy¤â‹ tuyhW, tuyh‰W¡ fhy¤â‰F
K‹ãUªnj bjhl§F»wJ. tuyh‰W¡F Kªija fhy¤ij¥ g‰¿ muã¡ flš
khÞ» t§fhs ÉÇFlh
m¿ªJbfhŸtj‰F vG¤J toÉyhd rh‹WfŸ »il¥gâšiy.
ïU¥ãD«, ïªâahɋ gšntW gFâfËÈUªJ »il¤JŸs ãu«k»Ç mdª¤¥ó®
Vuhskhd bjhšbghUŸ rh‹Wfˋ mo¥gilƚ ï¡fhy
gšyhtu«
tuyh‰iw¥ gil¡f Ko»wJ. f‰fUÉfŸ, k£gh©l XLfŸ,
fiy¥bghU£fŸ, cnyhf¡ fUÉfŸ ngh‹w bghU£fŸ ït‰¿š
ml§F«. ï¡fhy k¡fˋ thœ¡ifia m¿ªJ bfhŸtj‰F
bjhšÈaȋ ts®¢á bgÇJ« ga‹gL»wJ.
Mâ¢r ešÿ®
ïªâahit¥ bghW¤jtiu, tuyh‰W¡F Kªija fhy¤ij,
giHa f‰fhy«, ïil¡ f‰fhy«, òâa f‰fhy«, cnyhf fhy« vd
tif¥gL¤jyh«. ïU¥ãD«, ïªâa Jiz¡f©l« KGtj‰F« ïªâa¥ bgU§flš
ïªj fhytiu xnu khâÇahf¥ bghUªJtâšiy. tuyh‰W¡F
Kªija fhy« m¿Éaȋ Jizbfh©L e‹F tiuaW¡f¥
gL»wJ. bghJthf nuonah fh®g‹ Kiwna ïj‰F ga‹
gL¤j¥gL»wJ. xU F¿¥ã£l fhy¤â‰F¥ã‹ cÆ®rh®

12 13
bghU£f˚ vªj msî¡F fÇa« FiwªJŸsJ v‹gij Éy§Ffis nt£ilahLtj‰F bgÇa f‰nfhlÇfis ït®fŸ
mo¥gilahf¡ bfh©L fhy¤ij¡ fz¡»L« Kiwna nuonah ga‹gL¤âÆU¡fnt©L«. nkY«, FG¡fshf x‹¿izªJ bgÇa
fh®g‹ KiwahF«. k‰bwhU Kiw bl‹£nuh fhy¡ fÂ¥ò Éy§Ffis ït®fŸ 圤âÆU¡fnt©L«. giHa f‰fhy k¡fˋ
vd¥gL»wJ. ku¤â‹ cŸbt£L¤ njh‰w¤âš fhz¥gL« bkhÊ k‰W« jftš gÇkh‰wKiw F¿¤J vJî« bjÇaɚiy.
tisa§fˋ v©Â¡ifia¡ bfh©L fhy¤ij fz¡»Ltnj fhy¥ngh¡»š ït®fsJ thœ¡if Kiwƚ kh‰w§fŸ V‰gl¤
ï«KiwahF«. bjhl§»d. Éy§Ffis ts®¡fî«, fuLKulhf k£gh©l§fis
giHa f‰fhy« cUth¡fî« xUáy jhtu§fis ts®¡fî« ït®fŸ Ka‰áfis
nk‰bfh©ld®. ã«ã£fh ngh‹w xUáy giHa f‰fhy ïl§f˚
ïªâa¤ Jiz¡ f©l¤â‹ gšntW gFâf˚ giHa ït®fsJ XÉa§fS« fhz¥gL»‹wd. giHa f‰fhy« v‹gJ
f‰fhy kÅj®fŸ thœªj ïl§fŸ f©l¿a¥g£LŸsd. ï›Él§fŸ ».K. 10,000 M©L¡F K‰g£ljhF«.
bgU«ghY« Ú®ÃiyfS¡F mUfhikÆnyna cŸsd. giHa f‰fhy ïil¡f‰fhy«
k¡fŸ tá¤j ghiw ïL¡FfS«, FiffS« Jiz¡ f©l«
KGtJ« guÉ¡ »l¡»‹wd. áy ïl§f˚ mt®fŸ ïiyfshš kÅjFy thœ¡ifƋ mL¤j f£l¤ij ïil¡ f‰fhy« v‹W
nta¥g£l FoirfËY« thœªjd®. ïªâahɚ fhz¥gL« giHa miH¡»nwhk. ïJ Rkh® ».K.10000 Kjš ».K. 6000 M©LfS¡F
f‰fhy k¡fŸ thœªj ïl§fŸ tUkhW : ïil¥g£l fhykhF«. giHa f‰fhy¤â‰F« òâa f‰fhy¤â‰F«
m. tlnk‰F ïªâahɚ nrh‹ ïilna V‰g£l kh‰w§fis ï¡fhy tuyhW vL¤Jiu¡»wJ.
gŸs¤jh¡F k‰W« bgh£th® ïil¡f‰fhy á‹d§fŸ, F#uh¤âš yh§f‹¢, k¤âa ãunjr¤âš
ÕlóÄ Mj«fh®, uh#°jh‹, c¤âu¥ ãunjr«, Õfh® ngh‹w khÃy§fˋ
áy gFâfŸ M»a ïl§f˚ f©blL¡f¥g£LŸsd. ghiw¡
M. tlïªâahɚ áthÈ¡ F‹WfŸ Fiff˚ fhz¥gL« XÉa§fËÈUªJ ïil¡f‰fhy k¡fˋ
ï. k¤âa ãunjr¤âš ã«ng£fh. r_f thœ¡if k‰W« bghUshjhu elto¡iffŸ g‰¿ Xusî ô»¡f
Ko»wJ. ïil¡ f‰fhy¤âš ntWtifÆyhd f‰fUÉfŸ
<. e®kij¥ gŸs¤jh¡»š Mj«fh® f©blL¡f¥g£LŸsd. Äf¢ á¿a f‰fshyhd ïit bgU«ghY«
F‹W giHa f‰fhy¡ fUÉfŸ
mâfg£r« IªJ br‹oÛ£l® msitíilajhF«. vdnt, ït‰iw
c. Mªâu¥ ãunjr¤âš f®üš E©f‰fUÉ mšyJ ik¡nuhȤ v‹W miH¡»nwh«.
C. br‹id¡ fU»YŸs m¤âu«gh¡f« nt£ilahLjš, czî nrfǤjš M»ad ï¡fhy¤âY«
bjhl®ªjd. bgÇa Éy§FfS¡F¥g⚠á¿a Éy§Ffis
giHa f‰fhy¤âš Éy§Ffis nt£ilahoí«, c©z¡ nt£ilahLtâY«, ۋ ão¥gâY« ï¡fhy k¡fŸ mâf ftd«
Toa jhtu§fŸ k‰W« »H§Ffis nrfǤJ« k¡fŸ j§fsJ brY¤âd®. ɚ m«ig nt£il¡F¥ ga‹gL¤âd®. nkY«, xnu
czit¤ njo¡ bfh©ld®. vdnt, ït®fis, ‘ czit ïl¤âš Ú©l fhy« j§» thG« ngh¡F« tsu¤ bjhl§»aJ.
nrfÇ¥ngh®’ v‹W miH¡»‹wd®. Éy§Ffis nt£ilahLtj‰F Mifahš, ãuhÂfis ts®¤jš, njh£l¥ gÆÇLjš, bjhl¡f¡fhy
f‰fUÉfisna ïªj k¡fŸ ga‹gL¤âd®. ifasî f‰fUÉ k‰W« ntsh©ik ngh‹w elto¡iffŸ ï¡fhy¤âš bjhl§»d. ehŒ,
cilªj THh§f‰fns ït®fsJ Míj§fshF«. f‰fUÉfŸ, kh‹, g‹¿, Ô¡nfhÊ ngh‹w Éy§Ffˋ vY«òfŸ »il¤JŸsik
bf£oahd Fth®£ir£ vd¥gL« ghiw¡f‰fshyhdit. M‰W¥ ïj‰F rh‹whF«.
gLiff˚ bgÇa THh§f‰fŸ »il¤jd. cUt¤âš bgÇa
14 15
xU áy ïl§f˚ E©f‰fUÉfŸ k‰W« nknyhLfSl‹ brŒtj‰F bgÇa k©gh©l jhÊfŸ ga‹gL¤j¥g£ld. rhFgo
nr®¤J rt ml¡f« brŒa¥g£lj‰fhd rh‹WfS« »il¤JŸsd. KiwfËY« K‹nd‰w« fh©¥g£lJ. gšntW fhyf£l§f˚,
òâa f‰fhy« gšntW ïl§f˚, nfhJik, gh®È, beš, âid ngh‹wit
gÆÇl¥g£ld. »H¡»ªâahɚ beš mâf« gÆÇl¥g£lJ.
kÅj ehfÇf¤âš F¿¥ãl¤j¡f K‹nd‰w¤ij òâa br«k¿ahLfŸ, MLfŸ, khLfŸ ts®¥ò gutyhf¡ fhz¥g£lJ.
f‰fhy¤âšjh‹ fhzKo»wJ. òâa f‰fhy« Rkh® ».K. 6000 Kjš gÆÇLtj‰F« ngh¡Ftu¤J¡F« fhšeilfŸ ga‹g£ld. gU¤â
».K. 4000 M©LfS¡F ïil¥g£ljhF«. ïªâahɋ gy k‰W« f«gË Milfis òâa f‰fhy k¡fŸ mªjd®.
gFâf˚ òâa f‰fhy¥ cnyhf fhy«
bghU£fŸ »il¤JŸsd.
fhZÛ® gŸs¤jh¡F, Õfhǚ òâa f‰fhy¤ij¤ bjhl®ªJ tªj fhy« br«ò f‰fhy«
áuh©£, c¤âu¥ ãunjr¤âš vd¥g£lJ. ï¡fhy¤âš br«ò k‰W« bt©fy« M»a cnyhf§fŸ
Õyh‹ rkbtË, j¡fhz¤âš gy ga‹gL¤j¥g£ld. kÅj Fy tuyh‰¿š, cnyhf¤ij
ïl§fŸ M»adî« ïâyl§F«. cU¡»th®¡F« bjhʚE£g¤ij f©Lão¤jJ« cnyhf¤âyhd
bj‹Åªâahɚ gy òâa f‰fhy bghU£fis cUth¡» ga‹gL¤âaJ« K¡»a ÃfœîfshF«.
òâa f‰fhy¡ fUÉfŸ
tá¥ãl§f˚ mfœ thŒî Mdhš, f‰fUÉfS« bjhl®ªJ ga‹gh£oš ïUªJ tªjd.
nk‰bfhŸs¥g£LŸsd. xU áy E©f‰fUÉfŸ K¡»a¤Jt« bg‰W És§»d. ï¡fhy¤âš
f®ehlf¤âš khÞ», ãu«k»Ç, Ašÿ®, nfhnlfš, jĜeh£oš cnyhf jhJ¡fis¤ njo k¡fŸ beLªöu« gaz« brŒaî«
iga«gŸË Mªâu¥ãunjr¤âš c£}® M»a ïl§fŸ mt‰¿š bjhl§»d®. ïjdhš, br«ò - f‰fhy g©ghLfS¡»ilna
F¿¥ãl¤j¡fit. bjhl®òfŸ V‰g£ld. ïªâahɋ gšntW gFâfËY« br«ò
ntsh©ik, Éy§Ffis ts®¤jš, f‰fUÉfis f‰fhy¥ g©ghLfŸ fhz¥gL»‹wd.
gsgs¥gh¡Fjš, k£gh©l« brŒjš ngh‹wit òâa f‰fhy bghJthf, M‰w§fiufËnyna br«ò - f‰fhy¥ g©ghLfŸ
g©gh£o‹ áw¥ò¡ TWfshF«. jhtu§fis¥ gÆÇl¤ ts®¢áailªjd. F¿¥ghf, Ah¥gh g©ghL br«ò - f‰fhy¥
bjhl§»ajhY«, ãuhÂfis ts®¤jikahY«, XÇl¤âš j§»thH g©gh£o‹ xU gFânaahF«. bj‹Åªâahɚ nfhjhtÇ,
K‰g£l òâa f‰fhy k¡fŸ, »uhk rKjha§fŸ cUthfî« tÊ »UZzh, J§fg¤âuh, bg©zhW, fhÉÇ M»a eâfˋ
tF¤jd®. fUÉfis cUth¡FtâY«, kÅjD¡F¤ njitahd gŸs¤jh¡Ff˚ ï¡fhy¤âš Foahdt rKjha§fŸ njh‹¿
rhjd§fis¥ gil¥gâY« bjhʚE£g¤âš V‰g£l khWjšfis ts®ªjd. cnyhf fhy¤â‹ bjhl¡f¤âš ït®fŸ cnyhf¤ij¥
ï¡fhy¤âš bjËthf¡ fhzKo»wJ. f‰fUÉfŸ e‹F ga‹gL¤jɚiy v‹whY«, Rkh® ».K. 2000 M©Lth¡»š br«ò«
gsgs¥ghf Ô£l¥g£ld. nt£ilahLtj‰F«, ku§fis bt©fyK« ï¥gFâƚ ga‹gL¤j¥g£lj‰fhd rh‹WfŸ cŸsd.
bt£Ltj‰F« gsgs¥ghd TÇa f‰nfhlÇfŸ bgÇJ« gaDilajhf jĜeh£oYŸs iga«gŸËƚ bt©fy« k‰W« br«ò
ïUªjd. òšyhš Md FoirfS¡F¥gâyhf, fËk© f‰fshyhd M»at‰whyhd bghU£fŸ, RLk© cUt§fŸ, k©gh©l§fŸ
FoirfŸ mik¡f¥g£ld. k£gh©l§fŸ brŒtj‰F r¡fu« ngh‹wit f©blL¡f¥g£LŸsd.
ga‹gL¤j¥g£lJ. rik¥gj‰F«, czî jhÅa§fis nrĤJ
it¡fî« k£gh©l§fŸ ga‹g£ld. ïwªnjhiu ml¡f« br«ò - f‰fhy¤ij¤ bjhl®ªJ tªj fhy« ïU«ò¡ fhykhF«.
ntj ïy¡»a§f˚ ïU«ò g‰¿ mo¡fo F¿¡f¥gL»wJ.

16 17
bj‹Åªâahɚ, ïU«ò¡ fhyK« bgU§fš fhyK« (bkfhÈâ¡)
rkfhy« vd¡ fUj¥gL»wJ. bkfhȤ v‹whš bgÇa fš v‹W
Au¥gh g©ghL bghUŸ. fšyiwƋnkš R‰¿ mL¡f¥g£l f‰fis ïJ F¿¡»wJ.
m¤jifa fšyiwfŸ bj‹Åªâahɚ Vuhskhf¡ »il¤JŸsd.
f®ehlf¤âYŸs Ašÿ®, kh°», Mªâu¥ ãunjr¤âYŸs
ehfh®éd bfh©lh, jĜeh£oš Mâ¢r ešÿ® M»a ïl§fŸ
mt‰¿š F¿¥ãl¤j¡fit. fšyiw¡ FÊf˚ fU¥ò - áf¥ò
t©z¤jhyhd¥ ghidnahLfŸ, ïU«ghyhd k©bt£o k‰W«

«
éy
É mÇthŸ, áW Míj§fŸ ngh‹wit fhz¥gL»‹wd.
uh
Au¥gh ehfÇf«
%gh®
Au¥gh
áªJ¥ gŸs¤jh¡»š nk‰F gŠrhãYŸs Au¥gh áªJ
fhËg§f‹ khfhz¤âYŸs bkhfŠrhjhnuh M»a ïU ïl§fËY«jh‹
ªJ
á

Kj‹KjȚ mfœthŒîfŸ nk‰bfhŸs¥g£ld. ï›Éu©L


bkhfŠnrhjhnuh ïl§fS« j‰nghJ gh»°jhŚ cŸsd. ïªj mfœthŒîfˋ
rh‹Fjhnuh gadhf xU áwªj ehfÇf« áªJ btËƚ ïUªjJ f©l¿a¥g£lJ.
bjhl¡f¤âš ïªj ehfÇf« áªJbtË ehfÇf« vd tH§f¥g£lJ.
áªJbtË¡F m¥ghY« ïªj ehfÇf¤â‹ jl§fŸ guÉÆUª
jikahš ã‹d® ïJ ‘áªJ ehfÇf«’ v‹W miH¡f¥g£lJ. KjȚ
mfœthŒî nk‰bfhŸs¥g£l ïl¤ij ÃidîTW« tifƚ ‘Au¥gh
nyh¤jš ehfÇf«’ v‹W« ïJ tH§f¥gL»wJ.
muã¡ flš K¡»a ïl§fŸ

gšntW ïl§f˚ mfœthŒîfŸ nk‰bfhŸs¥g£lnghâY«,


mt‰¿š F¿¥ãl¤j¡fit tUkhW : áªJÉYŸs nfh£ oÍ,
uh#°jhÅYŸs fhÈg§f‹, gŠrh㚠%gh®, AÇahdhɚ
ãdthÈ, F#uh¤âYŸs nyh¤jš, R®nfhlhlh, k‰W« njhyÉuh.
bgÇa efu§fŸ bgU«ghY« üW bA¡nl® gu¥gsit¡
bfh©litahF«. áªJbtË efu§fËnyna Äf¥ bgÇaJ
bkhfŠrhjhnuh. ïJ Rkh® ïUüW bA¡nl® gu¥ig¡ bfh©lJ
vd kâ¥ãl¥gL»wJ.

18 19
njh‰wK« ts®¢áí« Au¥gh g©gh£o‹ fhy«

flªj v©gJ M©Lfshf nk‰bfhŸs¥g£L tU« 1931 M« M©l r®#h‹ kh®õš bkhfŠrhjhnuhɋ
mfœthŒîfˋ gadhf Vuhskhd bjhšbghU£fŸ fhy¤ij ».K.3250 - ».K.2750 vd kâ¥ã£lh®. ã‹d®, gšntW
f©blL¡f¥g£LŸsd. ïit Au¥gh g©gh£o‹ ts®¢áia òâa ïl§f˚ mfœthŒîfŸ nk‰bfhŸs¥g£ld. vdnt, òâa
m¿ªJbfhŸs ga‹gL»‹wd. ïjid eh‹F K¡»a Ãiyfshf¥ jftšfˋ mo¥gilƚ Au¥gh g©gh£o‹ fhyK« m›t¥nghJ
gF¤J m¿ayh«. m¿P®fshš òâajhf kâ¥ãl¥g£lJ. nuonah fh®g‹ Kiwƚ
1. Au¥ghɉF Kªija Ãiy (Pre-Harappan)
fhy¤ij fz¡bfL¡F« Kiwí« m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ. ïjdhš
Xusî¡F JšÈakhd fhy¡fÂ¥ò« brŒa¥g£lJ. 1956 M« M©L
2. Au¥gh g©gh£o‹ bjhl¡f Ãiy (Early Harappan) ~ng®r®›° v‹gt® Au¥gh g©gh£o‹ fhy¤ij ».K.2000 -
3. Au¥gh g©gh£o‹ K⮪j Ãiy (Mature-Harappan) ».K.1500 v‹W kâ¥ã£lh®. 1964 M« M©L o.ã. mf®thš ïªj
g©gh£o‹ fhy¤ij ».K.2300 ».K. 1750 vd Koî brŒjh®.
4. Au¥gh g©gh£o‹ ïWâ Ãiy (Late-Harappan)
ïU¥ãD«, tU§fhy¤âš ïªj fhytiuaiuí« khWtj‰F
Au¥gh g©gh£o‰F Kªija Ãiyia »H¡F thŒ¥ò©L.
gY¢á°jhd¤âš fhzyh«. bkhfŠrhjhnuhɉF tlnk‰»š 150 Au¥gh g©gh£o‹ áw¥ò¡ TWfŸ
ikš öu¤âYŸs bkf®fh® v‹w ïl¤âš Au¥gh g©gh£o‰F
Kªija fhy k¡fŸ thœªjik¡fhd RtLfŸ fhz¥gL»‹wd. efu mik¥ò
ï¡fhy¤âš, k¡fŸ j§fsJ ehnlho thœ¡ifia¡ ifÉ£L
Au¥gh g©ghL mj‹ jÅ¢áw¥ò thŒªj efu mik¥ò¡F
Ãiyahd ntsh© thœit¤ bjhl§»d®.
bga® bg‰wjhF«. bjU¡fŸ x›bth‹W« FW¡F beL¡fhfî«
Au¥gh g©gh£o‹ bjhl¡f Ãiyƚ k¡fŸ rkbtËf˚ ne®nfh£oY« mikªâUªjd. Au¥gh, bkhfŠrhjhnuh, fhÈg§f‹
bgU« »uhk§fis cUth¡» m§F thœªjd®. ï¡fhy¤âšjh‹ ngh‹w bgÇa efu§f˚ nklhd gFâf˚ nfh£ilfŸ
áªJ rkbtËƚ efu§fŸ njh‹¿ tsu¤ bjhl§»d. »uhk¥òw f£l¥g£oUªjd. nfh£ilfŸ x›bth‹W« fËk©f‰fshyhd
thœ¡ifÆÈUªJ k¡fŸ efuthœ¡ifiaí« nk‰bfhŸs nkLfŸÛJ mik¡f¥g£oUªjd. nfh£ilƋ ќ¥gFâÆÈUªj
Mu«ã¤jd®. M«Ç, nfh£ oÍ M»a ïl§fis ïªj Ãiy¡F efu¤âš br§f‰fshyhd åLfŸ ïUªjd. ït‰¿š
vL¤J¡fh£lhf¡ Twyh«. Au¥gh g©gh£o‹ c¢rf£l¤âš bgÇa rhjhuzk¡fŸ FoÆUªjd®. bgU«ghyhd f£ol§fŸ mid¤J«
efu§fŸ vG¢ábg‰wd. fhÈg§f‹ mfœthŒîfŸ m§»Uªj efu br§f‰fshyhdit. f‰ghiwfshyhd f£ol§fŸ fhz¥glɚiy
mik¥òfisí«, ef®¥òw¡ TWfisí« e‹F btË¥gL¤J»‹wd. v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ. óÄ¡foƚ mik¡f¥g£oUªj fÊîÚ®¡
Au¥gh g©gh£o‹ ïWâÃiyƚ, mj‹ áijî bjhl§»aJ. FHhŒfŸ Au¥gh g©gh£o‹ k‰bwhU áw¥ò¡ TwhF«.
nyh¤jš mfœthŒîfŸ ïªj Ãiy¡F j¡f vL¤J¡fh£lhf¤ åLfËÈUªJ btËtU« fÊîÚ®¡ FHhŒfŸ mid¤J«
âfœ»‹wd. nyh¤jš efuK« mj‹ JiwKfK« Äfî« bjU¡fˋ fÊîÚ®¥ghijíl‹ ïiz¡f¥g£oUªjd.
ã‰fhy¤âšjh‹ ÃWt¥g£ld. btŸs¥bgU¡»ÈUªJ ghJfh¡F« ï¡FHhŒfŸ bgU«ghiw¡ f‰fshnyh mšyJ br§f‰fshnyh
tifƚ Äf¥bgÇa jL¥ò¢Rtiu ïªefǚ fhzKo»wJ. _l¥g£oUªjd.
bkrgnlhÄah, ïªâahɋ ãwgFâfŸ M»at‰W¡»ilÆyhd
Äf¥bgÇa thÂg ikakhf nyh¤jš âfœªjJ.

20 21
bkhfŠrhjhnuhɋ áw¥ò¡FÇa bghJ ïl« bgU« FËaš gšntW if¤bjhʚf˚ nj®¢ábg‰w ifÉidP®fŸ
FskhF«. ïJ 39 mo ÚsK«, 23 mo mfyK« 8 mo MHK« ï¡fhy¤âš thœªjd®. bgh‰bfhšy®fŸ, br§fš brŒnth®, fš
b f h © l j h F « . mW¥ngh®, berî¤ bjhÊyhs®, glF f£Lnth®, RLk© fiyP®
jiuÆÈUªJ Fs¤â‰FŸ ngh‹nwh® F¿¥ãl¤j¡ft®fŸ. bt©fy« k‰W« br«ghyhd
ïw§f mid¤J g¡f¤âY« gh¤âu§fŸ Au¥gh g©gh£L cnyhf¤ bjhÊY¡F áwªj
gofŸ mik¡f¥g£LŸsd. vL¤J¡fh£LfshF«. j§f« k‰W« btŸËahyhd Mguz§fŸ
cilfŸ kh‰Wtj‰F gšntW ïl§f˚ f©blL¡f¥g£LŸsd. k£gh©l§fŸ
VJthf Fs¤â‹ Xu§f˚ bgU«ghY« rhjhuzkhf ïUªjd. xUáy ïl§f˚ áf¥ò k‰W«
jÅ miwfŸ fhz¥ fU¥ò t©z«óáa k£gh©l§fS« »il¤JŸsd. mÇa tif
gL»‹wd. FËaš Fs¤ f‰fshyhd kÂfS« c‰g¤â brŒa¥g£ld.
⋠jiu¥gFâ br§f‰ bkhfŠrhjhnuh - bgU§FËaš Fs« ïªâahɋ ãwgFâfnshL gutyhd t®¤jf«
fshyhdJ. mU»ÈUªj nk‰bfhŸs¥g£lJ. bkrgnlhÄah, M¥fhÅ°jh‹, <uh‹ ngh‹w
bgÇa »z‰¿ÈUªJ Fs¤â‰F j©Ù® bfh©Ltu¥g£lJ. gFâfnshL mašeh£L t®¤jfK« eilbg‰wJ. j§f«, br«ò, <a«
Fs¤â‹ xU _iyƚ j©Ùiu btËna‰W« FHhŒ k‰W« mÇa tif f‰fŸ ïw¡Fkâ brŒa¥g£ld. nfhJik, gh®È,
mik¡f¥g£LŸsJ. ï¡Fs« rl§FfˋnghJ FË¥gj‰F gÆWtiffŸ, v©bzŒ ɤJ¡fŸ ngh‹w ntsh© bghU£fŸ
trâahf mik¡f¥ g£oU¤jš nt©L«. bkhfŠrhjhnuhɋ V‰Wkâ brŒa¥g£ld. gU¤âahilfŸ, k£gh©l§fŸ, kÂfŸ,
Äf¥bgÇa f£ol« mj‹ jhÅa¡ fsŠáakhF«. ïJ 150 mo ÚsK« RLk© fiy¥bghU£fŸ, jªj ntiy¥ghLfŸ ngh‹wití«
50 mo mfyK« bfh©lJ. Au¥gh efNj nfh£ilƚ MW jhÅa¡ V‰Wkâf˚ ml§F«. áªJ¥gFâ¡F« RnkÇahî¡F« ïilna
fsŠáa§fis¡ fhzKo»wJ. thÂf¤bjhl®ò ÃyÉaj‰F nghâa rh‹WfŸ »il¤JŸsd.
bghUshjhu thœ¡if bkrgnlhÄahɚ áªJbtËia¢ rh®ªj gy K¤âiufŸ
f©blL¡f¥g£LŸsd. g©lkh‰W thÂfnk gutyhf eilbg‰wJ.
ntsh©ik, bjhʚ, if¤bjhʚ, thÂf« vd ngh¡Ftu¤J¡F fhis k‰W« vUJ ó£oa t©ofŸ
mid¤Jtif bghUshjhu elto¡iffisí« Au¥gh g©gh£oš ga‹gL¤j¥g£ld v‹gij áªJbtËƚ »il¤JŸs K¤âiufS«
fhzKo»wJ. nfhJikí« gh®Èí« K¡»a RLk© bgh«ikfS« cWâ¥gL¤J»‹wd. MWfŸ k‰W« flš
ÉisbghU£fshF«. vŸ, fLF, gU¤â ngh¡Ftu¤J¡F glFfS« f¥gšfS« cjÉd.
ngh‹wití« gÆÇl¥g£ld. Äifahd
jhÅa§fŸ fsŠáa§f˚ nrĤJ r_f thœ¡if
it¡f¥g£ld. btŸshLfŸ, br«k¿ahLfŸ, Au¥gh k¡fˋ r_f
vUJfŸ ngh‹wit K¡»a ts®¥ò thœ¡ifia m¿ªJ bfhŸs nghâa
Éy§FfshF«. FâiuƋ ga‹ghL g‰¿ rh‹WfŸ »il¤JŸsd. M©,
ï‹D« bjËthf tiuaW¡f¥glɚiy. bg© ïUghyU« ÑHhil, nkyhil
Au¥gh K¤âiu kh‹ cŸË£l gšntW Éy§FfŸ v‹w ïu©LÉj Milfisí«
czî¡fhf nt£ilahl¥g£ld. mªjd®.ïUghyU« kÂfshyhd Au¥gh k¡fŸ ga‹gL¤âa
Mguz§fis mªJbfh©ld®. Mguz§fŸ

22 23
tisašfŸ, fh¥òfŸ, x£oahz«, áy«ò, fhjÂ, nkhâu« nfhztoÉyhd nfhLfŸ, t£l§fŸ, ïiyfŸ, brofŸ, ku§fŸ
ngh‹wit bg©fS¡fhd Mguz§fŸ. ïit, j§f«, btŸË, ngh‹w XÉa§fŸ k£gh©l§fŸÛJ tiua¥g£LŸsd. áy
br«ò, bt©fy« ngh‹w cnyhf§ fshdit. mÇatif k£gh©l§f˚ ۋ k‰W« kƚ cUt§fS« fhz¥gL»‹wd.
f‰fshyhd Mguz§fS« ïUªjd. k£ gh©l§fŸ, f‰fŸ, XLfŸ, vG¤J
jªj« k‰W« cnyhf§fshyhd gšntW tifÆyhd å£L¡Fjî«
gh¤âu§fŸ bkhfŠrhnjhuhɚ f©blL¡f¥g£LŸsd. ü‰F« Au¥gh vG¤J tot« ï‹D« KGikahf f©l¿a¥gl
j¡fË, CáfŸ, Ó¥òfŸ, ö©ošK£fŸ, f¤âfŸ ngh‹wit ɚiy. 400 Kjš 600 tiuÆyhd tot§fŸ ïU¥ãD«, mt‰¿š
br«ghydit. fËk©zhyhd t©ofŸ áWt®fˋ Éisah£L¥ 40 mšyJ 60 k£Lnk mo¥gilahf
bghU£f˚ ml§F«. nfhÈfŸ, gªJfŸ, jha« ngh‹wit És§F»‹wd. vŠáait mt‰¿‹
Éisah£L¡F ga‹g£ld. ۋ ão¤jš v‹gJ Kiwahd bjhʚ. kh‰Wtot§fns. Au¥gh vG¤J¡fŸ
nt£ilahLjY«, vUJ¢ r©ilí« bghGJngh¡FfshF«. gšntW bghJthf tyÄUªJ ïlkhfnt vGj¥
ngh®¡fUÉfS« f©blL¡f¥g£LŸsd. br«ò k‰W« g£LŸsd. xUáy K¤âiuf˚ KjštÇ
bt©fy¤âyhd nfhlÇfŸ, <£ofŸ, FWth£fŸ, ɚ m«òfŸ tyÄUªJ ïlkhfî«, mL¤jtÇ
ngh‹wití« ïâyl§F«. ïlÄUªJ tykhfî« kh¿kh¿ vGj¥
fiyfŸ g£LŸsd. °fh‹oneÉahit¢ nr®ªj
gh®nghyh k‰W« mtuJ cl‹gÂah‰W« Au¥ghɋ vG¤J tot«
Au¥ghɋ á‰g§fŸ Äf¢áwªj ntiy¥ghLfis¡ m¿P®fS« Au¥gh k¡fˋ bkhÊ
bfh©ljhF«. RLk©zhyhd M©, bg© cUt§fŸ, Éy§FfŸ, âuhÉlbkhÊna v‹W Koî brŒJŸsd®. nrhÉa¤ m¿P® áyU«
gwitfŸ k‰W« K¤âiuf˚ tiua¥g£LŸs brJ¡nfhÉa§fŸ ï¡fU¤ij V‰»‹wd®. ntWáy m¿P®fŸ Au¥gh vG¤J¡fis
á‰ãƋ âwik¡F rh‹W g»®»‹wd. bkhfŠrhjhnuhɚ ãuhÄ vG¤Jtifíl‹ bjhl®ò¥gL¤J»‹wd®. Au¥gh vG¤J
f©blL¡f¥g£LŸs ‘eh£oa k§if’ v‹w g‰¿a òâ® ï‹D« mɜ¡f¥glɚiy.
bt©fy cUt bgh«ik áw¥ghd Au¥gh vG¤J KGtJ« go¤j¿a¥gL«nghJ m¥g©gh£o‹
fiyea¤â‰F vL¤J¡ fh£lhF«. mj‹ áw¥òfŸ KGikahf btËtU« v‹g⚠IaĚiy.
tyJ if ïL¥ã‹ÛJ«, tisašfŸ mªj
ïlJ if bjh§fÉl¥g£l ÃiyÆY« rka«
mik¡f¥ g£LŸsJ. Au¥ghɚ ïu©L
K¤âiufŸ, RLk© cUt§fŸ k‰W« br¥òɚiyfŸ ngh‹w
f‰á‰g§fŸ f©blL¡f¥g£LŸsd. x‹W
rh‹WfËÈUªJ Au¥gh k¡fˋ rka thœ¡if F¿¤J
kÅjŋ ã‹g¡f th£oY«, k‰wJ eh£oa
m¿aKo»wJ. mt®fsJ K¡»a M© flîŸ gRgâ (K‰fhy¤âa
toÉY« mikªJŸsd. Au¥gh efu
át‹). âahdtoɚ mk®ªâU¡F« mtU¡F _‹W Kf§fS«
k£gh©l§fŸ áwªj fiyeaÄ¡fitahF«.
ïu©L bfh«òfS« fhz¥gL»‹wd. eh‹F Éy§FfŸ (ahid,
k£gh©l§fS«, FtisfS« gšntW
òÈ, Ú®ahid, vUJ) bt›ntW âirfis¥gh®¤j t©z« mtiu
tot§fËY«, t©z§fËY« cUth¡f¥
NœªJŸsd. mtuJ ghj¤âš ïu©L kh‹fŸ cŸsd. ïªj cUt«
g£LŸsd. t©z¥ó¢ Rl‹Toa
RLk© cUt¥ K¤âiuf˚ fhz¥gL»wJ. mt®fsJ K¡»a bg© flîŸ jhŒ¡
bgh«ik
k£gh©l§fŸ juÄ¡fitahF«.
flîshF«. ïj‹ RLk© tot§fŸ »il¡»‹wd. ã‰fhy¤âš
24 25
ȧf tÊghL« fhz¥g£lJ. Au¥gh k¡fŸ ku§fisí« f‰wš milîfŸ
Éy§Ffisí« Tl tÊg£ld®. ngŒfŸ, bf£l MÉfŸ
ngh‹wt‰¿‹ÛJ e«ã¡if bfh©oUªj mt®fŸ, j§fis¥ ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ
ghJfh¤J¡ bfhŸs jha¤J¡fisí« mªjd®. 1. giHa f‰fhy«, òâa f‰fhy«, cnyhf fhy«
ïwªnjhiu¥ òij¤jš m¡fhy¤âš bjhšbghU£fŸ - m¡fhy k¡fˋ r_f
bghUshjhu thœ¡if.
bkhfŠrhjhnuh, Au¥gh, fhÈg§f‹, nyh¤jš, %gh® ngh‹w 2. Au¥gh g©gh£o‹ njh‰wK« ts®¢áí« mfœthŒî
efu§fis¢ R‰¿ f©blL¡f¥g£LŸs fšyiwfŸ Au¥gh k¡fˋ nk‰bfhŸs¥g£l K¡»a ïl§fŸ.
ïwªnjhiu¥ òij¡F« tH¡f« F¿¤J m¿a cjwd.
bkhfŠrhjhnuhɚ, ïwªnjhiu òij¡F« tH¡fK«, vǤjã‹d® 3. Au¥gh ehfÇf¤â‹ áw¥ò¡TWfŸ - efu mik¥ò, r_f
vY«òfis òij¡F« tH¡fK« tH¡»ÈUªjd. nyh¤jš efǚ thœ¡if, bghUshjhu Ãiyik.
òijFÊia¢ R‰¿ br§f‰fŸ mL¡f¥g£LŸsd. Au¥gh efǚ 4. Au¥gh g©gh£o‹ fhy«, rka e«ã¡iffŸ k‰W«
ku¤jhyhd rt¥bg£o f©blL¡f¥g£LŸsd. n#hoahfî« fiyfŸ.
k£gh©l¤â‰FŸ it¤J« ïwªnjhiu òij¤jj‰fhd rh‹WfS«
nyh¤jȚ »il¤JŸsd. ‘r⒠v‹w cl‹f£ilnaW« tH¡f« 5. Au¥gh ehfÇf¤â‹ mÊî F¿¤j ntWg£l fU¤J¡fŸ.
ÃyÉaj‰fhd bjËthd rh‹WfŸ ïšiy.
Au¥gh g©gh£o‹ mÊî

Au¥gh g©gh£o‹ mÊî F¿¤J« mj‰fhd rh‹WfŸ


F¿¤J« m¿P®fS¡»ilna xUĤj fU¤J ïšiy. bghJthf
gšntW fU¤J¡fŸ K‹it¡f¥gL»‹wd. btŸs¥ bgU¡F, eâfŸ
tw©LnghLjš, ÉisÃy« jdJ ts¤ij ïH¤jš, m›t¥nghJ
V‰gL« ÃyeL¡f« ngh‹w ïa‰if¥ ngÇl®fŸ Au¥gh efu§fˋ
mÊî¡F fhuz§fshf ïUªâU¡f¡TL«. MÇa®fˋ
gilbaL¥ò Au¥gh ehfÇf¤â‰F filá kÂia xȤjJ v‹gJ
xU áy m¿P®fˋ fU¤jhF«. nfh£ilfŸ gy mÊ¡f¥g£lJ
F¿¤J Ç¡ntj« F¿¥ãL»wJ. nkY«, bkhfŠrhnjhuhɚ
f©blL¡f¥ g£LŸs kÅj vY«ò¡FÉaš mªefu« maytNj
gilbaL¥ò¡F Mshdij btË¥gL¤Jtjhf cŸsJ. MÇa®fËl«
tÈikÄ¡f Míj§fS«, ntfkhf bršy¡Toa FâiufS«
ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ. ïjdhš, mt®fŸ áªJ btË¥gFâƚ
j§fsJ Mâ¡f¤ij vËjhf V‰gL¤âÆU¡f¡ TL«.

26 27
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. giHa f‰fhy k¡fŸ ntsh©ik brŒJ thœªjd®.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
2. ik¡nuhȤ v‹w E©f‰fUÉfis ïil¡f‰fhy k¡fŸ
1. br«ò f‰fhy¤ij bjhl®ªJ tªj fhy«
ga‹gL¤âd®.
m. giHa f‰fhy« M. òâa f‰fhy«
3. áªJ btË¡F« RnkÇahî¡F« ïilna tÂf¤ bjhl®ò
ï. ïU«ò¡fhy« <. ïil¡ f‰fhy« ïUªjJ.
2. Au¥gh g©gh£o‹ JiwKf efu« 4. Au¥gh k¡fS¡F vGJ« fiy bjÇahJ.
m. fhÈg§f‹ M. nyh¤jš VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
ï. gdthÈ <. %gh® 1. br«ò f‰fhy«
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 2. bgU§f‰fŸ (bkfhȤ)
1. jĜeh£oYŸs Äfî« áw¥ò thŒej bgU§f‰fhy ika« ......... 3. bgU« FËaš Fs«
2. Au¥gh g©gh£o‹ K¡»a bg© bjŒt« ........ 4. Au¥gh g©gh£o‹ fhy«
III. bghU¤Jf. VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
1. nfh£oÍ m. AÇahdh 1. giHa f‰fhy« g‰¿ xU F¿¥ò vGJf.
2. njhyÉuh M. uh#°jh‹ 2. Au¥gh g©gh£o‹ njh‰w«, ts®¢á g‰¿ ÉtÇ.
3. fhÈg§f‹ ï. áªJ 3. Au¥gh g©gh£o‹ K¡»a ïl§fis¡ TWf.
4. gdthÈ <. F#uh¤ 4. Au¥gh g©gh£o‹ mÊî¡fhd fhuz§fis F¿¥ãLf.
IV. rÇahd brh‰bwhliu bjÇî brŒf. x‹W k£Lnk VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
rÇahdJ.
1. ïªâahɚ tuyh‰W¡F Kªija fhy« g‰¿ xU f£Liu
m. Au¥gh g©gh£L ts®¢áƚ _‹W ÃiyfŸ c©L. tiuf.
M. Au¥gh k¡fˋ bkhÊ tlbkhÊ vd gh®nghyh TW»wh®. 2. Au¥gh ehfÇf¤â‹ r_f - bghUshjhu Ãiyikfis ÉtÇ.
ï. r®#h‹ kh®õš nuonah - fh®g‹ Kiwia¥ ã‹g‰¿dh®.
<. Au¥gh k¡fŸ ngŒfŸÛJ e«ã¡if bfh©oUªjd®,
mjdhš, ghJfh¥ò¡fhf jha¤J¡fis ga‹gL¤âd®.

28 29
ghl« - 3 MÇa®fˋ ó®åf«

MÇa®fˋ ó®åf« v‹gJ Éthj¤J¡FÇa bghUshF«.


ntj fhy¥ g©ghL ïJg‰¿ gšntW fU¤J¡fŸ Ãywd. gšntW m¿P®fŸ
bt›ntW gFâfis MÇa®fˋ ó®åfkhf F¿¥ãL»‹wd®.
M®¡o¡ gFâ, b#®kÅ, k¤âa Máah, bj‰F uZah ngh‹w gFâfŸ
f‰wš neh¡f§fŸ mt®fsJ ó®åfkhf fUj¥gL»‹wd. ghyf§fhjhu âyf®
thdÉaš fz¡Ffis Mjhukhf¡ bfh©L MÇa®fŸ M®¡o¡
ïªj ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhŸtJ gFâÆÈUªJ tªjt®fŸ vd thâL»wh®. ïU¥ãD«, bj‰F
1. MÇa®fˋ ó®åf« uÎa¥gFâna MÇa®fˋ ïU¥ãl« v‹w fU¤nj V‰f¤j¡fjhf
cŸsJ. tuyh‰wháÇa®fŸ bgU«ghY« ï¡fU¤ij MjÇ¡»‹wd®.
2. ntj ïy¡»a§fS« mt‰¿‹ áw¥ò« m§»UªJ MÇa®fŸ Máah, Inuh¥gh M»a gšntW gFâfS¡F
3. Ç¡ntj fhyK« g©ghL« ïl« bga®ªâU¡f¡TL«. ».K.1500 M« M©Lth¡»š mt®fŸ
4. ãªija ntjfhyK« g©ghL« ïªâahɉFŸ EiHªjd®. ïªnjh-MÇa®fŸ vd mt®fis
miH¡»nwh«. ïªnjh-MÇa bkhÊahd tlbkhÊia mt®fŸ
ngátªjd®.
Au¥gh g©gh£o‹ efu§fŸ ».K. 1500 M« M©Lth¡»š
ntj ïy¡»a§fŸ
mʪjd. mt®fsJ bghUshjhu, M£áaik¥ò KiwfS« bkŸs
mÊa¤ bjhl§»d. ï¡fhy¤âšjh‹ ïªnjh-MÇa bkhÊahd ‘ɤ’ v‹w nt®¢ brhšÈÈUªJ ‘ntj«’ v‹w brhš ãwªjJ.
tlbkhÊ ngRgt®fŸ ïªnjh-<uhÅa¥ gFâÆÈUªJ tlnk‰F mj‰F ‘m¿jš’ v‹W bghUŸ. ntj« v‹whš “ ca®thd m¿î”
ïªâahɉFŸ EiHªjd®. bjhl¡f¤âš tlnk‰F kiyfËÈUªj v‹W« bghUŸ Twyh«. ntj§fŸ eh‹F - Ç¡, a#&®, rhk, mj®t.
fzthŒfŸ tÊahf Fiwªj v©Â¡ifÆyhd k¡fns ïªj eh‹»Y« Ç¡ntj« gHikahdJ. m⚠1028 ghlšfŸ cŸsd.
tªâU¡f¡TL«. tlnk‰F rkbtËfËY«, gŠrh¥ rkbtËfËY«
mt®fŸ j§fŸ Mu«gfhy FoÆU¥òfis mik¤J¡ bfh©ld®. gšntW flîis¥ òfœªJ ïªj ghlšfŸ òida¥g£oU¡
ã‹d®, mt®fŸ ïªnjh-f§if¢ rkbtË¡F ïl« bga®ªjd®. »‹wd. rl§FfˋnghJ ã‹g‰w¥gLtj‰fhf gšntW Étu§fŸ
fhšeilfis ts®¡F« T£l¤jt®fshf mt®fŸ ïUªjikahš a#&® ntj¤âš Tw¥g£LŸsJ. rl§»‹nghJ ïir¥gj‰fhfnt
gRikahd òšbtËfis mt®fŸ njo¢ br‹w t©z« ïUªjd®. ïa‰w¥g£lJ rhk ntj«. ïâÈUªnj ïªâa ïir njh‹¿ajhf¡
».K. Mwh« ü‰wh©Lth¡»š mt®fŸ tl ïªâah KGtijí« fUj¥gL»wJ. gšntW rl§FfŸg‰¿ mj®t ntj« F¿¥ãL»wJ.
M¡uĤJ¡ bfh©ld®. vdnt, tlïªâah MÇat®¤j« vd eh‹F ntj§fŸ jÉu, ãuhkz§fŸ, cgÃlj§fŸ,
miH¡f¥g£lJ. ntjfhy¤ij Ç¡ntj fhy« mšyJ Kªija Mu©af§fŸ, k‰W« ïâfhr§fshd ïuhkhaz«, kfhghuj«
ntjfhy« (».K.1500 - ».K.1000) v‹W« ãªija ntjfhy« ngh‹w rka ïy¡»a§fS« cŸsd. tÊghL k‰W« ntŸÉfŸ
(».K.1000 - ».K.600) v‹W« ïu©L ãÇîfshf¥ ãÇ¡fyh«. F¿¤j És¡f§fŸ ãuhkz§f˚ Tw¥g£LŸsd. M‹kh, ãu«k«,
cy»‹ njh‰w«, ïa‰ifƋ òÇahj òâ®fŸ ngh‹w j¤Jt
És¡f§fis¡ TWtJ cgÃlj§fŸ. fh£L ïy¡»a« vd¡
Tw¥gL« Mu©af§fŸ kªâu«, ntŸÉ, gÈÆLjš ngh‹wt‰iw
30 31
TW»wJ. ïuhkhaz¤ij thšÛ»í« kfhghuj¤ij ntj ÉahrU« ïizahf bg©fS¡F« M‹Ûf« k‰W« m¿th‰wš ts®¢áƚ
ïa‰¿d®. rk thŒ¥òfŸ tH§f¥g£ld. mgyh, É°tthuh, nfhrh, nyhgK¤uh
Ç¡ntj fhy« (mšyJ) Kªija ntjfhy« (».K. 1500 ngh‹w bg© fÉP®fS« Ç¡ntj fhy¤âš thœªjd®. bghJ
».K.1000) mitfËY« bg©fŸ g§bfL¤J¡ bfh©ld®. áwh® kznkh
cl‹f£ilnaW« ‘r⒠tH¡fnkh Ç¡ntj fhy¤âš ïšiy v‹gJ
Ç¡ ntj fhy¤âš, MÇa®fŸ bgU«ghY« áªJ¥ gFâÆnyna F¿¥ãl¤j¡fJ.
thœªjd®. Ç¡ ntj¤âš ‘r¥j áªJ’ mšyJ VG eâfŸghí« gFâ gU¤â k‰W« f«gËahyhd Milfis M© bg© ïUghyU«
v‹w F¿¥ò tU»wJ. gŠrh㚠ghí« éy«, Ódh¥, uhÉ, ãahŒ, r£y{ mªjd®. ïUghyU« gšntW tifÆyhd Mguz§fis
v‹W IªJ eâfnshL áªJ k‰W« ru°tâ M»a VG eâfisna mªjd®. nfhJik, gh®È, ghš, jÆ®, beŒ, fhŒf¿fŸ, fÅfŸ
ïJ F¿¡»wJ. Ç¡ ntj¥ ghlšfËÈUªJ Ç¡ntjfhy k¡fˋ ngh‹wit K¡»a czî¥ bghU£fshF«. gR òÅj Éy§fhf
muáaš, r_f g©gh£L thœ¡if Kiwfis m¿ªJ bfhŸsyh«. fUj¥g£ljhš gR ïiw¢á c©gj‰F jilÆUªjJ. njnuh£l¥
Ç¡ntj fhy muáaš ngh£o, Fâiunah£l«, rJu§f«, ïir, eld« ngh‹wit
mt®fsJ ïÅa bghGJngh¡FfŸ. ãªâa ntj fhy¤âš
Fy« mšyJ FL«g« v‹gnj Ç¡ ntjfhy muáaY¡F ïUªjij¥nghy Ç¡ntjfhy r_f¤âš ãÇîfŸ Äfî«
mo¥gilahf ïUªjJ. gy FL«g§fŸ ïizªJ »uhk« fLikahdjhf ïU¡fɚiy.
cUthƉW. »uhk¤â‹ jiyt® »uhk vd¥g£lh®. gy »uhk§fŸ
bghUshjhu Ãiyik
ïizªJ ÉR v‹w mik¥ò njh‹¿aJ. ïj‹ jiyt® ‘Éõagâ’.
Äf¥bgÇa muáaš xU§»iz¥ò ‘#d’ vd¥g£lJ. Ç¡ntj nkŒ¢rš Ãy k¡fshf És§»a Ç¡ntj fhyk¡fˋ K¡»a¤
fhy¤âš guj®fŸ, k¤¢a®fŸ, aJ¡fŸ, òU¡fŸ ngh‹w gšntW mur bjhʚ fhšeil ts®¥ghF«. fhšeilfis mo¥gilahf¡
Fy§fŸ ïUªjd. muዠjiyt‹ uh#‹. Ç¡ntj fhy¤âš bfh©nl mt®fsJ bršt« kâ¥ãl¥g£lJ. tlïªâahɚ
bgU«ghY« Koah£á Kiwna tH¡»ÈUªjJ. gu«giu thÇR mt®fŸ Ãiyahf¤ j§» thH¤ bjhl§»a ã‹d® ntsh©
Kiwna ã‹g‰w¥g£lJ. îthf¤âš murD¡F cjÉahf bjhÊiy nk‰bfh©ld®. ïU«ã‹ gaid e‹Fz®ªâUªj
ònuh»jU«, nrdhÅ v‹w gil¤jsgâí« ïUªjd®. rgh, rÄâ mt®fshš btF vËjhf fhLfis âU¤â gutyhd Éis
v‹w ïu©L òfœthŒªj mitfS« ïUªjd. rgh v‹gJ Ãy§fis cUth¡f KoªjJ. k‰bwhU K¡»a¤ bjhʚ j¢Rntiy.
C®¥bgÇnah® ml§»a mitahfî«, rÄâ v‹gJ bghJ k¡fˋ fhLfis mÊ¡F«nghJ »il¤j Vuhskhd ku§fshš ï¤bjhʚ
ãuâÃâfis¡ bfh©l mitahfî« És§»d. bgÇJ« ga‹bg‰wJ. nj®fŸ, fy¥igfŸ ngh‹wt‰iw j¢r®fŸ
r_f thœ¡if c‰g¤â brŒjd®. cnyhf¡ fiyP®fŸ br«ò, bt©fy« k‰W«
ïU«ghyhd gšntW bghU£fis c‰g¤â brŒjd®. üš ü‰wš
jªij tÊia mo¥gilahf¡ bfh©lnj Ç¡ntj fhy r_f«. k‰bwhU K¡»a bjhÊyhF«. gU¤â k‰W« f«gË MilfŸ c‰g¤â
r_f¤â‹ mo¥gilahf És§»aJ »uA« mšyJ FL«g«. brŒa¥g£ld. bgh‰bfhšy®fŸ Mguz§fisí«, Fat®fŸ å£L
FL«g¤â‹ jiyt® »uAgâ. bghJthf xUjhu kz« cgnahf¤â‰fhd k£gh©l§fisí« c‰g¤â brŒjd®.
tH¡»ÈUªjJ. mur k‰W« ca® FoÆdÇilna gyjhu kzK«
tÂf« ÄfK¡»a bghUshjhu elto¡ifahF«. eâfŸ
eilKiwƚ ïUªjJ. ïšy¥ bghW¥òfis ftŤJ tªj kidÉ
ngh¡Ftu¤J¡F bgÇJ« cjÉd. g©lkh‰W KiwÆnyna tÂf«
K¡»a rl§FfËY« g§bfL¤J¡ bfhŸtJ tH¡f«. M©fS¡F

32 33
eilbg‰wJ. fhy¥ngh¡»š ‘ÃZf«’ v‹w j§f ehza§fŸ bgU« F¿¡f¥g£LŸsd. MÇat®¤j« (tl ïªâah), k¤anjr« (k¤âa
t®¤jf§f˚ bryhtÂahf ga‹gL¤j¥g£ld. ïªâah), j£ázghj« (bj‹Åªâah).
rka« muáaš Ãiy

Ãy«, beU¥ò, fh‰W, kiH, ïo ċdš ngh‹w ïa‰if ãªija ntj fhy¤âš bgÇa muRfŸ njh‹¿aij V‰fdnt
r¡âfis Ç¡ntj fhy k¡fŸ tÊg£ld®. ït‰iw flîsuhf F¿¥ã£nlh«. ï¡fhy¤âš gy Fy§fŸ mšyJ ‘ #d’§fŸ
cUtf¥gL¤â tÊg£ld®. ãUâÉ (óÄ), m¡Å ( beU¥ò), thí x‹¿izªJ ‘#dgj§fŸ’ cUthÆd. muዠgu¥gsî bgU»ajhš
(fh‰W), tUz‹ (kiH), ïªâu‹ (ïoċdš) M»a flîs®fŸ murNj mâfhuK« mâfǤjJ. jdJ tÈikia¥ bgU¡F«
Ç¡ntj fhy¤âš òfœ bg‰¿Uªjd®. Kªija ntj fhy¤âš neh¡f¤Jl‹ mur® gšntW rl§Ffisí«, ntŸÉfisí«
ïªâu‹ Äfî« òfœbg‰W És§»dh‹. ïªâuD¡F mL¤j brŒjh®. uh#Na« ( KoR£L ÉHh), m°tnkj« (Fâiu ntŸÉ)
Ãiyƚ ïUªj m¡Å flîsU¡F« kÅjU¡F« ïilna k‰W« th#nga« (nj®¥ ngh£o) M»adî« ït‰WŸ ml§F«. uh#
cwî¥ghykhf ïUªjh®. ïa‰if¢ rkÃiyia ghJfh¡F« flîshf É°t#d‹, m»y òtdgâ, Vfuj‹, rh«uh£ ngh‹w g£l§fisí«
tUz‹ És§»dh®. Mâ¤â, cõ° ngh‹w bg© flîsU« mur‹ N£o¡ bfh©lh‹.
ï¡fhy¤âš tÊgl¥g£ld®. Mya§fnsh, áiy tÊghnlh Kªija ònuh»j®, nrdhÅ, »uhk jÉu, ãªija ntj fhy¤âš
ntjfhy¤âš ïšiy. e‰ga‹fis vâ®gh®¤J flîsU¡F nkY« gy òâa mâfhÇfŸ M£á¤ Jiwƚ g§F t»¤jd®. fUñy
tÊghLfŸ brŒa¥g£ld. beŒ, ghš, jhÅa« ngh‹wit mâfhÇ, tÇj©Lnth®, mur öj® M»nahU« ïâyl§F«. »uhk
gil¡f¥g£ld. tÊgh£o‹nghJ gšntW rl§FfŸ ã‹g‰w¥g£ld. rigfŸ cŸsh£á mik¥òf˚ m§f« t»¤jd. ãªija ntj
ãªija ntjfhy« (».K.1000 - ».K. 600) fhy¤âš ‘rgh’, ‘rÄ⒠v‹w mitfŸ bršth¡»Hªjd.
bghUshjhu Ãiy
ãªija ntjfhy¤âš MÇa®fŸ nkY« »H¡F neh¡» ïl«
bga®ªjd®. f§if rkbtËƚ MÇa®fŸ j§fsJ ïU¥ãl¤ij ï¡fhy¤âš ïU«ã‹ cgnahf« mâfkhf¡ fhz¥g£lJ.
ÉÇî gL¤âa Étu§fis rjgj ãuhkz« F¿¥ãL»wJ. ãªija ïjdhš, k¡fŸ nkY« gy td§fis mʤJ ÉisÃy§fis¥
ntj ïy¡»a§f˚ gšntW MÇa Fy§fŸ k‰W« muRfŸ g‰¿ bgU¡»d®. ntsh©ik K¡»a¤ bjhÊyhf És§»aJ. òâa tif
F¿¥òfŸ fhz¥gL»‹wd. guªj muRfŸ vG¢á bg‰wJ fUÉfŸ ntsh©ik¡F ga‹gL¤j¥g£ld. gh®È jÉu, beš k‰W«
ï¡fhy¤âa áw¥ò¡ TwhF«. bjhl¡f¤âš FU k‰W« ghŠrhy« nfhJik gÆÇl¥g£ld. Ãy¤J¡F cuÄLjš xU K¡»a
M»a muRfŸ òfœbg‰W És§»d. FU muዠòfœÄ¡f mur®fshf K‹nd‰wkhF«. gšntW bjhʚfS« ts®¢áailªjd. cnyhf
gÇB¤, #dnk#a‹ M»nah® M£á òǪjd®. ghŠrhy®fˋ áwªj ntiy¥ghLfŸ, njhšbghU£fŸ, j¢R¤bjhʚ, k£gh©l§fŸ
mur® ãuthAd b#ŒtÈ v‹gtuhth®. òyt®fis ït® ngh‰¿dh®. ngh‹wit bgU« ts®¢áailªjd. cŸeh£L thÂg¤njhL
FU, ghŠrhy muRfˋ 圢á¡F¥ ãwF, nfhry«, fhá, Énjf« mašeh£L thÂgK« bgU»d. flš thÂg« ãªija
ngh‹w muRfŸ K¡»a¤Jt« bg‰wd. m#hjr¤U fháƋ òfœÄ¡f ntjfhy¤âš tH¡»ÈUªjJ. ghãnyhÅah ngh‹w ehLfSl‹
mur®. Äâiy efiu jiyefuhf¡ bfh©l Énjf eh£o‹ mur® t®¤jf« nk‰bfhŸs¥g£lJ. thÂa® v‹w r_f mik¥ò«
#df®. a¡Pth¡a® v‹w òyt® ïtuJ mitia my§fǤjh®. ï¡fhy¤âš njh‹¿aJ. itáaU« thÂf¤âš <Lg£ld®.
»H¡F¡ nfhoƚ kfj«, m§f«, t§f« ngh‹w muRfŸ ïUªjd. ‘fz§fŸ’ vd¥g£l thÂf¡ FG¡fis mt®fŸ mik¤J¡
ãªija ntj ïy¡»a§f˚ ïªâah _‹W bgU«ãÇîfshf

34 35
bfh©ld®. Ç¡ntj fhy¤âÈUªj ‘ÃZf«’ v‹w ehza« jÉu, njh‹¿d. ï¤jifa ntŸÉfS¡F vâuhf njh‹¿anj ò¤j, rkz
rjkhd«, »UZzy« v‹wiH¡f¥g£l j§f, btŸË ehza§fS« rka§fshF«. ïªJ j¤Jt¤â‹ rhukhf És§F« cgÃlj§fŸ
bryhtÂahf òH¡f¤âÈUªjd. gaŚyhj ï¤jifa ntŸÉfis MjÇ¡fɚiy. Phd« v‹w
r_f thœ¡if c©ikahd m¿it¥ bgWtj‹ _ynk nkh£r¤ij milaKoí«
vd mit tÈíW¤âd.
ãªija ntj fhy¤âš r_f¤â‹ eh‹F K¡»a ãÇîfshd
ãuhkz®fŸ, õ¤âÇa®fŸ, itáa®fŸ, N¤âu®fŸ M»ad e‹F
nt%‹¿aJ. itáaU¡F« N¤âuU¡F« kW¡f¥g£l gšntW f‰wš milîfŸ
rYiffis ãuhkz®fS« õ¤âÇa®fS« mDgɤJ tªjd®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfh©lJ.
õ¤âÇaiuÉl ãuhkznu ca®ªj Ãiyƚ ïUªjnghâY«, áy
1. eh‹F ntj§fŸ k‰W« ãªija ntj ïy¡»a§fŸ.
ntisf˚ õ¤âÇa®fŸ ãuhkz®fisÉl jh§fŸ ca®ªjt®fŸ
v‹W« T¿¡bfh©ld®. jh§fŸ nk‰bfh©l bjhÊȋ 2. Ç¡ntj fhy muáaš, r_f, bghUshjhu«.
mo¥gilƚ gšntW »is #hâfS« ï¡fhy¤âš njh‹¿d. 3. Çfntj fhy k¡fˋ rka«.
FL«g¤ij¥ bghW¤jtiu, ãªija ntjfhy¤âš jhiaÉl
jf¥gŋ bršth¡F cau¤ bjhl§»aJ. kfË® Ãiyƚ v›Éj 4. muáaÈY«, r_f¤âY« ãªija ntj fhy¤âš V‰g£l
K‹nd‰wK« fhz¥glɚiy. M©fS¡F ќ¥goªjt®fshfnt kh‰w§fŸ.
bg©fŸ fUj¥g£ld®. mitf˚ g§bfL¤J¡ bfhŸSjš ngh‹w 5. ãªija ntj fhy¤âš mâfǤj rl§FfS«
muáaš cÇikfisí«Tl bg©fŸ ïHªjd®. áwh® kz« gutyhf ntŸÉfS«.
tH¡f¤âÈUªjJ. mŒ¤nua ãuhkz« v‹w üš, bg© FHªij
FL«g¤â‰F V‰g£l nrhf« v‹W F¿¥ãL»wJ. mur FL«g¤âš
k£L« bg©fŸ xUáy rYiffis¥ bg‰W thœªjd®.
rka«

Kªija ntjfhy¡ flîsuhd ïªâuD«, m¡Åí« ãªija


ntj fhy¤âš bršth¡»Hªjd®. ãªija ntjfhy¤âš ãu#hgâ
(gil¥ò¡ flîŸ), ÉZQ (fh¡F« flîŸ), U¤u‹ (mÊ¡F« flîŸ)
M»a flîs® K¡»a¤Jt« bg‰wd®. ntŸÉfŸ nkY« ÔÉukhf
ã‹g‰w¥g£lnjhL, gšntW rl§FfS« m¿Kf¥gL¤j¥g£ld.
tÊgh£o‹ K¡»a¤Jt« FiwªJ ntŸÉfS¡F mâf
K¡»a¤Jt« tH§f¥g£lJ. órhǤ bjhʚ e‹F
Kiw¥gL¤j¥g£lnjhL gu«giu¤ bjhÊyhfî« kh¿aJ.
ntŸÉfS¡fhd xG§FKiwfŸ mt®fshš V‰gL¤j¥g£ld.
vdnt, ãªija ntj fhy¤â‹ ïW⥠gFâƚ órhÇfˋ
Mâ¡f¤J¡F«, ntŸÉfŸ, k‰W« rl§FfS¡F« gy¤j v⮥òfŸ

36 37
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. Mu©af§fŸ ïªJ j¤Jt¤â‹ rhu« vd¥gL»wJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
2. ãªija ntjfhy¤âš mur®fˋ mâfhu« bgU»aJ.
1 ntj§f˚ gHikahdJ
3. Ç¡ ntj fhyk¡fŸ ïU«ig m¿ªâU¡fɚiy.
m. Ç¡ M. a#&®
4. Ç¡ntj fhy¤âš tUz mik¥ò Kiw e‹F nt%‹¿aJ.
ï. rhk <. mj®t
VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
2. ãuthAd b#ŒtÈ M£áòǪj muR
1. ntj fhy ïy¡»a«
m. Énjf« M. fhá
2. MÇa®fˋ ó®åf«
ï. FU <. ghŠrhy«
3. Ç¡ntjfhy kfË® Ãiy.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
4. Ç¡ntjfhy rka«
1. ïuhkhaz¤â‹ MáÇa® ........
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
2. MÇaNj ó®åf« M®¡o¡ gFâ v‹W T¿at® ..........
1. Ç¡ntj fhy muáaš Ãiy g‰¿ F¿¥bgGJf.
III. bghU¤Jf.
2. ãªij ntjfhy k¡fˋ rka thœ¡ifia F¿¥ãLf.
1. ÃZf« m. ãªija ntjfhy ehza«
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
2. cõÞ M. Ç¡ntj fhy ehza«
1. Ç¡ntj fhy MÇa®fˋ r_f - bghUshjhu thœ¡ifia
3. mgyh ï. bg© flîŸ
ÉtÇ.
4. »UZzyh <. bg© òyt®
2. ãªija ntj fhy¤âš muáaš r_f Ãiyikfis kâ¥ãLf.
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. xU brh‰bwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
m. ïªâuD«, tUzD« ãªija ntj fhy¤âš K¡»a flîs®.
M. ãªija ntjfhy¤âš kfË® Ãiy K‹nd‰w« f©lJ.
ï. ãªija ntjfhy¤âš #hâKiw fLikahf ïšiy.
<. ãªija ntj fhy¤âš rÄâ, rgh M»at‰¿‹ K¡»a¤Jt«
FiwªjJ.

38 39
ghl« - 4 _le«ã¡iffS«, kªâu§fS« k¡fËilna bgU«
FH¥g¤ij cUth¡»d. ntŸÉ KiwfS¡F kh‰whf vGªj
rkz, ò¤j rka§fŸ cgÃlj§f˚ Tw¥g£l fU¤J¡fŸ ca®ªj j¤Jt§fis vL¤J¡
T¿d. Mdhš mt‰iw rhjhuz k¡fshš vËjhf òǪJbfhŸs
Koaɚiy. vdnt, mid¤J ju¥ò k¡fS¡F« xU vËa, òǪJ
bfhŸs¡Toa nkh£r¤â‰fhd áwªj tÊ njit¥g£lJ. m¤jifa
f‰wš neh¡f§fŸ tÊí« k¡fŸ m¿ªJ bfhŸs¡Toa bkhÊƚ ïU¡f nt©L«
v‹gJ« K¡»a«. ïªj njitfis ò¤j®, kfhåu® M»nahUila
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhŸtJ
nghjidfŸ Ãiwî brŒtjhf mikªjd.
1. ò¤j, rkz rka§fˋ vG¢á¡fhd fhuz§fŸ.
nk‰f©l rka fhuz§fŸjÉu, r_f, bghUshjhu
2. kfhåuNj thœ¡if k‰W« nghjidfŸ. NœÃiyfS« ï›Éu©L rka§fˋ vG¢á¡F ɤâ£ld.
3. ò¤jNj thœ¡if k‰W« nghjidfŸ. ïªâahÉÈUªj fLikahd #hâKiw rKjha¤âš bgU«
bfhªjË¥ig V‰gL¤âÆUªjJ. ќrhâÆdU¡F kW¡f¥g£l gy
4. ò¤j rka« guîjš. rYiffis ca® rhâÆd® mDgɤJ tªjd®. ònuh»j t®¡f¤â‹
5. ïªâahɚ ò¤jrka« kiwtj‰fhd fhuz§fŸ. Mâ¡f¤ij õ¤âÇa®fŸ btW¤jd®. ò¤j®, kfhåu® ïUtUnk
õ¤âÇa tF¥ig¢ nr®ªjt®fŸ v‹gJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. thÂf
ts®¢áƋ gadhf itáa®fˋ bghUshjhu Ãiy ca®ªâUªjJ.
Mdhš, t®zh°uk KiwƋќ itáaU¡F caÇa ïl«
tuyh‰¿š ».K. Mwh« ü‰wh©L Äf¢áwªj ü‰wh©lhf¡
mË¡f¥glɚiy. vdnt, mt®fŸ ò¤j, rkz rka§fis
fUj¥gL»wJ. ò¤j®, kfhåu®, bAuh¡Ël°, brhuh°l®,
MjÇ¡f¤bjhl§»d®. thÂf tF¥ãduhd ït®fŸ ï›Éu©L
f‹óáa°, yh nr ngh‹w áwªj áªjidahs®fŸ thœªJ j§fsJ
òâa rka§fS¡F« kf¤jhd Mjuî mˤJ ngh‰¿d®.
fU¤J¡fis gu¥ãaJ ïªj ü‰wh©ošjh‹. ».K. Mwh«
ü‰wh©oš ïªâahɚ FoauR ÃWtd§fŸ tÈikahf¤ rkz rka«
âfœªjd. ïjdhš, rl§FfŸ Mâ¡f« brY¤âa itÔf rka¤â‰F
vâuhd rka§fŸ vG¢ábgw thŒ¥ò¡fŸ njh‹¿d. mt‰¿š t®¤jkhd kfhåuNj thœ¡if (».K.539 - ».K.467)
rkzK«, bgs¤jK« bt‰¿ bg‰wnjhL, ïªâa rKjha¤âš
t®¤jkhd kfhåu® rkz gu«giuƚ 24tJ Ô®¤j§fu®.
F¿¥ãl¤j¡f jh¡f§fisí« V‰gL¤âd.
itrhÈ¡fU»YŸs F©l¡ »uhk¤âš, õ¤âÇa tF¥ig¢ nr®ªj
rkz, ò¤j rka§fŸ vG¢ábgw¡ fhuz§fŸ á¤jh®¤jU¡F«, âÇriy¡F« t®¤jkhd® kfdhf¥ ãwªjh®.
anrhij v‹w bg©kÂia kzªj mt® xU bg© kfî¡F«
».K. Mwh« ü‰wh©oš ïªâahɚ ÃyÉa rka« rh®ªj jªijahdh®. jdJ K¥gjhtJ ta⚠Jwî ó©l t®¤jkhd®
mikâƋikna rkz, ò¤j rka§fˋ vG¢á¡F Kj‹ikahd g‹Åu©L M©LfŸ R‰¿aiyªjh®. 13 M« M©oš jt¤â‹
fhuzkhF«. ãªija ntj fhy¤âš òF¤j¥g£l á¡fyhd gydhf ‘nfty Phd«’ v‹w caÇa M‹Ûf m¿it¥ bg‰wh®.
rl§FKiwfS« ntŸÉfS« rhjhuz k¡fS¡F V‰òilajhf mj‹ã‹ mt® kfhåu® v‹W«, éd® v‹W« miH¡f¥g£lh®.
ïšiy. nkY«, ntŸÉ¡fhd bryîfS« Vuhskhf ïUªjd. mtuJ Ól®fŸ rkz®fŸ vd¥g£ld®. mtuJ fU¤J¡fŸ rkz«

40 41
v‹W tH§f¥g£lJ. K¥gJ M©LfŸ bjhl®ªJ jkJ fU¤J¡fis thœ¡ifia nk‰bfhŸt⋠áw¥ig mt® tÈíW¤âdh®. Ãy«, k©
kfhåu® gu¥ãtªjh®. jkJ 72 MtJ ta⚠uh#»Uf¤â‰F òG¡fŸ, Éy§FfŸ ngh‹wt‰W¡F Ô§F Éistjhš ntsh©ik
mU»YŸs ghth v‹w ïl¤âš mt® kiwªjh®. brŒtJTl ght« vd mt® fUâdh®. mnjnghš, g£oÅ »l¥gJ,
kfhåuNj nghjidfŸ Milia¤ Jw¥gJ, j«ik¤ jhnk J‹òW¤â¡ bfhŸtJ ngh‹w
eilKiwfËdhš Jwtw thœ¡ifia mj‹ c¢rf£l¤â‰nf
rkz rka¤â‹ _‹W K¡»a nfh£ghLfŸ _‹W kfhåu® ï£L¢ br‹wh®.
ïu¤âd§fŸ vd¥gL»‹wd. mit : rkz rka« guîjš
- ešy e«ã¡if
jkJ fU¤J¡fis gu¥òtj‰F kfhåu® r§f¤ij mik¤jh®.
- ešy m¿î m⚠M©, bg© ïUghyiuí« nrUtj‰F mDkâ¤jh®. r§f¤âš
- ešy el¤ij JwÉfŸ k‰W« rhjhuz Ól®fS« ïUªjd®. r§f cW¥ãd®fˋ
mauhj ciH¥ãdhš rkz rka« ntfkhf¥ guÉaJ. F¿¥ghf nk‰F
ešy e«ã¡if v‹gJ, kfhåuNj ïªâahÉY«, f®ehlf¤âY« mJ guÉaJ. rªâuF¥j bksÇa®,
fU¤J¡fËY« ngu¿ÉY« e«ã¡if fȧf eh£L fhunty®, bj‹Åªâa mur Fy§fshd f§f®fŸ,
it¤jyhF«. ešy m¿î v‹gJ flîŸ ïšiy fl«g®fŸ, rhS¡»a®fŸ k‰W« uhZouTl®fŸ M»nah® rkz
v‹w nfh£gh£il V‰W¡bfh©L, cyf¤ij rka¤ij ngh‰¿ MjǤjd®.
gil¤jt® vtUĚiy v‹gijí« mid¤J
bghU£fS¡F« M‹kh c©L v‹gijí« ».K. eh‹fh« ü‰wh©o‹ ïWâƚ f§if¢ rkbtËƚ
cz®ªJ bfhŸtjhF«. ešy el¤ij v‹gJ fL«gŠr« V‰g£lJ. g¤ughF k‰W« rªâuF¥j bksÇa® jiyikƚ
IªJ K¡»a Éuj§fis fil¥ão¥gij¡ gy rkz¤ JwÉfŸ f®dhlfhÉYŸs áutzbgšnfhyhit
kfhåu® tªjilªjd®. tl ïªâahÉnyna j§»É£l rkz¤ JwÉfS¡F
F¿¡F«. mit :
°öyghF v‹w JwÉ jiyikna‰wh®. JwÉfS¡fhd
- cÆ®fS¡F Ô§F ÉisÉ¡fhik. ÉâKiwfis mt® kh‰¿aik¤jh®. ïjdhš, rkz rka«
- bghŒ ciu¡fhik ïu©lhf ãǪjJ. xU ãÇÉd® °ntjh«gu®fŸ (btŸisíil
- fsî brŒahik mªjt®fŸ) v‹W« k‰bwhU ãÇÉd® âf«gu®fŸ (âiriana
Milahf¡ bfh©lt®fŸ) v‹W« miH¡f¥g£ld®.
- brh¤J¡fis bfhŸtij ÉL¤jš
».K. _‹wh« ü‰wh©o‹ bjhl¡f¤âš, âf«gu®fˋ
- xG¡fk‰w thœit el¤jhkÈU¤jš jiytuhd °öyghF ghlÈò¤âu¤âš KjyhtJ rkz kheh£il¡
rkz rka Ól®fS«, k¡fS« m»«ir¡ nfh£gh£il jt T£odh®. ».ã. Iªjh« ü‰wh©oš thyhãƚ ïu©lhtJ rkz
whkš fil¥ão¤jš nt©L«. cÆUŸs, cÆǚyh mid¤J khehL eilbg‰wJ. g‹Åu©L m§f§fŸ vd¥gL« rkz
bghU£fS« M‹khit bg‰WŸsd v‹W kfhåu® T¿dh®. ïy¡»a¤â‹ ïWâ tot« ï«kheh£oš V‰W¡ bfhŸs¥g£lJ.
mt‰W¡F thœ¡if c©L vdî«, fha¥gL¤J«nghJ tÈia
cz®»‹wd v‹W« fUâd®. ntj§fˋ Mâ¡f¤ij kW¤j
mt®, ntj rka¤â‹ rl§Ffis v⮤jh®. òÅjkhd, xG¡fkhd

42 43
ò¤j rka« ò¤j® jÉ®¤jh® v‹gJ F¿¥ãl¤j¡fJ. kÅj‹ m‹whl«
bfsjk ò¤jNj thœ¡if (».K. 567 - ».K. 427) vâ®bfhŸS« ãu¢idfŸ F¿¤nj mt® mâf ftd« brY¤âdh®.
ò¤jNj nghjidfŸ
ò¤j rka¤ij ÃWÉa bfsjk® mšyJ á¤jh®¤j®
fãyt°Jî¡F mU»YŸs Y«ãÅ njh£l¤âš ».K. 567 M« ò¤j® nghâ¤j eh‹F ÓÇa c©ikfshtd :
M©L ãwªjh®. rh¡»a Fy¤ij¢ nr®ªj
R¤njhjd® mtuJ jªij. khahnjÉ mtuJ - cyf« J‹g§fŸ ÃiwªjJ.
jhŒ. nrahf ïU¡F«nghnj jhia ïHªj - J‹g§fS¡F fhuz« Mir.
á¤jh®¤j® á‰w‹id ãu#hgâ bfsjÄ
v‹gtuhš ts®¡f¥g£lh®. jdJ gâdhwhtJ - Mirfis¤ Jwªjhš J‹g§fis¤ Jil¡fyh«.
ta⚠anrhjiuia kzªJ bfh©l mt® - ïj‰F v©tif tÊfis¥ ã‹g‰Wjš nt©L«.
uhFy‹ v‹w kfD¡F jªijahdh®. tnahâf®, v©tif tÊfshtd : e‹d«ã¡if, e‹Ka‰á, e‰ng¢R,
nehahË, ãz«, JwÉ M»at‰iw f©Q‰w
bfsjkò¤j® e‹dl¤ij, ešthœî, e‹Ka‰á, e‰áªjid, ešâahd«.
mt® ï›îyf thœit¤ Jwªjh®. jkJ ïUg¤â
x‹gjh« ta⚠å£ilÉ£L btËna¿a mt® ò¤j® flîis V‰fîĚiy; flîŸ ïU¥gij kW¡fî«
‘c©ik’ia¤ njo VHh©LfŸ miyªjh®. gy m¿P®fis rªâ¤J ïšiy. f®kÉid¡F mt® mâf K¡»a¤Jt« bfhL¤jh®. xU
És¡f« nf£L« mtU¡F ngu¿î »£lɚiy. ïWâahf kÅjŋ thœ¡ifia mtdJ brŒiffns îzÆ¡»‹wd.
ò¤jfahÉYŸs nghâku¤J¡foƚ jt« brŒjnghJ M‹kh v‹w vJî« ïšiy. ïU¥ãD« mt® mÏ«iria
á¤jh®¤jU¡F ngu¿î (îthz«) »£oaJ. m¥nghJ mtU¡F tÈíW¤âdh®. kÅj Fy¤âlK« ãw cÆÇd§fËlK« m‹ò
taJ K¥g¤â IªJ. mj‹ãwF, mt® ò¤j® mšyJ ‘ xËbg‰wt®’ ghuh£oanjhL Äfî« neá¡fî« brŒjh®. v¤jifa ád¤â‰F mt®
v‹W miH¡f¥g£lh®. bgdhuR¡F mU»YŸs rhueh¤ v‹w ö©l¥g£lhY« mikâahfnt gâyË¥gh®. khwhf, jdJ
ïl¤âš ò¤j® jdJ KjyhtJ ciuia Ãfœ¤âdh®. mL¤j m‹ghY«, fUizahY« mt®fis jkJ g¡f« <®¤J¡ bfhŸS«
eh‰g¤â IªJ M©LfŸ ïilÉlhj ãu¢rhu¤ij mt® âw‹ gil¤jtuhf ò¤j® És§»dh®. xG¡f¤ij mo¥gilahf¡
nk‰bfh©lh®. Fáefu« v‹wÉl¤âš jdJ v©gjhtJ ta⚠bfh©lJ mtuJ rka«. v©z«, brhš, braš M»a _‹¿Y«
mt® cÆ® Ú¤jh®. mt® öŒikia tÈíW¤âdh®. gF¤j¿thsuhd ò¤j®,
rÇò£l®, bkh¡fy©z®, Mdªj®, frg®, cghÈ M»nah® f©_o¤jdkhf thâlhkš, vjidí« m¿É‹ mo¥gilÆnyna
ò¤jNj K¡»a Ólhfsht®. nfhry eh£L ãunrdͤ, kfj eh£L mQ»dh®. #hâKiwia mt® neuoahf rhlhÉ£lhY«, r_f
ã«ãrhu® k‰W« m#hjr¤U M»a mur®fŸ mtuJ nfh£ghLfis nt‰WikfS¡F vâuhf thâ£lh®. mid¤J r_f¤jtiuí« jkJ
V‰W Ól®fshÆd®. ò¤j® jkJ thœehËnyna tlïªâah rka¤âš nru mDkâ¤jh®. vdnt, ò¤j rka vG¢áia xU
KGtâY« gaz« brŒJ jkJ fU¤J¡fis gu¥ãdh®. bgdhu°, rka¥òu£á v‹gijÉl r_f¥òu£á v‹W Twyh«. eilKiw¡F
uh#»UA«, °uht°â, itrhÈ, ehsªjh, ghlÈ»uhk« M»ad mt® rh¤âakhd xG¡f be¿fis mJ nghâ¤jJ. r_f rk¤Jt
tUifòǪj K¡»a ïl§fshF«. flîŸ, M‹kh, f®kh, kWãwÉ nfh£gh£o‰F« mJ ɤâ£lJ.
ngh‹w òy‹fS¡F v£lhj bt‰W j¤Jt thj§f˚ <LgLtij

44 45
ò¤j rka« guîjš ò¤j® kiwªJ Vw¤jhH IªüW M©LfS¡F¥ ãwFjh‹
ò¤jrka üšfŸ âu£l¥g£L bjhF¡f¥g£ld. mit âÇÕlf§fŸ
ò¤jU¡F ïu©L tif Ól®fŸ c©L - ã¡FfŸ v‹w ò¤j v‹W miH¡f¥gL»‹wd. mitahtd: R¤jÕlf«, ÉdaÕlf«,
rka¤ JwÉfŸ, cgháf®fŸ v‹w rhjhuz ò¤j rka¤ij¤ jGÉa mãj«kÕlf«. mit ghÈ bkhÊƚ vGj¥g£ld.
k¡fŸ. ò¤juJ nghjidfis gu¥òtj‰F, ò¤j rka¤ JwÉfis¡
bfh©l r§f« mik¡f¥g£lJ. M©, bg©, rhâ ntWghLfˋ¿ ïªâahɚ ò¤jrka« kiwa fhuz§fŸ
midtU« r§f¤âš cW¥ãduhf nr®¡f¥g£ld®. bg©JwÉ ãuhkz rka« ò¤JÆ® bg‰wjhY«, ghftj rka¤â‹
fS¡F mt®fsJ ïU¥ãl« k‰W« ãuahz« F¿¤j f£L¥ghLfŸ vG¢áahY« ò¤jrka¤â‹ òfœ k§f¤ bjhl§»aJ. k¡fˋ
Éâ¡f¥g£oUªjd. rÇò£l®, bkh¡fy©z®, Mdªj® M»nah® bkhÊahd ghÈbkhÊ ò¤jrka¤â‹ bkhÊahf ïUªj Ãiy ».ã.
òfœÄ¡f ò¤j rka¤ JwÉfsht®. #dehaf Kiw¥go r§f« Kjyh« ü‰wh©L¡F¥ ãwF kh¿aJ. f‰nwh® bkhÊahd
ît»¡f¥g£lJ. cW¥ãd®fËilna xG¡f¤ij brašgL¤J« tlbkhÊia ò¤jrka« ã‹g‰w¤ bjhl§»aJ. kfhahd ò¤jrka«
mâfhu« r§f¤âl« ïUªjJ. r§f« nk‰bfh©l mauhj njh‹¿a ãwF, áiy tÊghL« óirfS« kȪjd. ïjdhš
Ka‰áfˋ gydhf ò¤juJ thœehËnyna ò¤jrka fU¤J¡fŸ xG¡fbe¿fŸ Fiwa¤ bjhl§»d. nkY«, ».ã. 5 k‰W« 6 M«
tl ïªâahɚ ntfkhf¥ guÉaJ. kfj«, nfhry«, nfhrh«ã k‰W« ü‰wh©Lf˚ eilbg‰w A&z®fˋ gilbaL¥ghY«, 12 M«
gy tlïªâa FoauRfŸ ò¤jrka¤ij V‰W¡bfh©ld. ò¤j® ü‰wh©oš nk‰bfhŸs¥g£l JU¡»a gilbaL¥òfˋ nghJ«
kiwªJ Vw¤jhH ïUüW M©LfS¡F¥ ãwF bksÇa¥ nguur® ò¤jrka klhya§fŸ mÊ¡f¥g£ld. ï¤jifa fhuz§fshš
mnrhf® ò¤jrka¤ij jGÉdh®. mnrhf® mD¥ãa öJ¡ FG¡fŸ ïªâahɚ ò¤jrka« kiwªjJ.
_ykhf, nk‰F Máah, ïy§if M»a gFâfS¡F« ò¤j rka«
guÉaJ. á¿a rka¥ ãÇthf¤ njh‹¿a ò¤j rka« ï›thW cyf ïªâa¥ g©gh£o‰F ò¤j rka¤â‹ g§fË¥ò
rkakhf kh¿aJ.
ïªâa g©gh£L ts®¢á¡F ò¤jrka« mU«
ò¤jrka khehLfŸ gÂah‰¿íŸsJ.
ò¤j® kiwªjîlndna, kfhfrg® jiyikƚ uh#»UA¤âš - m»«ir nfh£ghL mj‹ K¡»a g§fË¥ghF«. ã‰fhy¤âš
Kjš ò¤j rka khehL T£l¥g£lJ. ò¤juJ nghjidfˋ ekJ eh£o‹ K¡»a ÉGÄakhf mÏ«ir¡ bfhŸif És§»aJ.
öŒikia ghJfh¥gnj ïªj kheh£o‹ neh¡fkhF«. Rkh® ».K. ïªâa¡ fiy, f£ol¡ fiy¡F ò¤j rka¤â‹ g§F
-
383 M« M©L ïu©lhtJ ò¤jrka khehL itrhÈƚ F¿¥ãl¤j¡fJ. rhŠá, gh®A&¤, fah M»a ïl§fËYŸs
eilbg‰wJ. mnrhfuJ Mjuɚ ghlÈò¤âu¤âš _‹whtJ °öãfŸ ïªâa¡ f£ol¡ fiyƋ áw¥ò¡F rh‹WfshF«.
ò¤jrka khehL ToaJ. bkh¡fhÈò¤jâÞ[h ïj‰F jiyik ïªâahɋ gy gFâf˚ ir¤âa§fS«, ò¤j ÉAhu§fS«
t»¤jh®. ï«kheh£oš âÇÕlf§fŸ ïWâtot« bg‰wJ. tRĤâu® mik¡f¥g£ld.
jiyikƚ fhZÛǚ eh‹fhtJ ò¤jrka kheh£il fÅZf®
T£odh®. mRtnfhõ® ï«kheh£oš g§nf‰wh®. ï«kheh£ošjh‹ - j£rÓy«, ehsªjh, É¡ukÓyh M»a ïl§fËÈUªj
kfhahd ò¤j rka« v‹w òâa rka¥ ãÇî cUthƉW. ò¤juhš ò¤jrka gšfiy¡ fHf§fS«, ãw fšÉ ÃWtd§fS« áwªj fšÉ¤
nghâ¡f¥g£lJ« mnrhfuhš gu¥g¥g£lJkhd ò¤j rka« bjh©lh‰¿íŸsd.
A&dahd« v‹W miH¡f¥g£lJ.

46 47
- ghÈ bkhÊ, k‰W« ãw cŸeh£L bkhÊfŸ ts®tj‰F
ò¤jrka ãu¢rhu« fhuzkhƉW.
khâÇ Édh¡fŸ
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
Máahɋ ãwgFâfS¡F ïªâa¥ g©gh£il ò¤jrka«
-
vL¤J¢ br‹wJ. 1. t®¤jkhd kfhåu® ãwªj ïl«
m. fãyt°J M. ghlÈò¤âu«
f‰wš milîfŸ ï. F©l¡»uhk« <. FRkòu«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 2. âÇÕlf§fŸ vªj bkhÊƚ vGj¥g£lJ?
1. ò¤j rkz rka vG¢á¡fhd rka k‰W« ãw fhuz§fŸ. m. tlbkhÊ M. ãuh»Uj«
2. kfhåuNj ïsik¡ fhy thœ¡ifí« mtuJ _‹W ï. ghÈ <. ïªâ
ïu¤âd¡ nfh£ghLfS«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
3. bfsjk ò¤jNj ïsik¡fhyK«, eh‹F c©ikfŸ, 1. Kjš rkzrka khehL ........... v‹wÉl¤âš ........ v‹gtuhš
v© tif tÊfŸ v‹w mtuJ nghjidfS«. f£l¥g£lJ.
4. ò¤j rka¤ij MjǤjt®fŸ - r§f« ÃWt¥g£lik 2. rkzrka ïy¡»a¤â‹ ïWâ tot« ......... vd¥g£lJ.
ò¤jrka« guÉaJ.
3. mnrhf® nghâ¤j ò¤jrka« .......... vd miH¡f¥g£lJ.
5. ïªâahɚ ò¤jrka« kiwªjJ - k‰W« ïªâa¥
g©gh£L ts®¢á¡F ò¤jrka« M‰¿a gÂfŸ. III. bghU¤Jf.
1. Kjš ò¤j khehL m. itrhÈ
2. ïu©lh« ò¤j khehL M. fhZÛ®
3. _‹wh« ò¤j khehL ï. uh#»UA«
4. eh‹fh« ò¤j khehL <. ghlÈò¤âu«
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
m. eh‹F ÓÇa c©ikfis kfhåu® nghâ¤jh®.
M. ghÈbkhÊia ã‹g‰¿ajhš ò¤jrka« mʪjJ.
ï. kfhahd ò¤j rka¥ãÇÉd® áiy tÊgh£il ã‹g‰¿d®.
<. j¤Jth®¤jkhd Éthj§f˚ ò¤j® <Lg£lh®.

48 49
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. ghl« - 5
1. ò¤j® flîŸ ïU¥gij V‰fîĚiy, kW¡fîĚiy.
kfj¤â‹ vG¢áí«,
2. kfhåu® jkJ Ól®fis IªJ K¡»a Éuj§fis fil¥ão¡f
tÈíW¤âdh®. mby¡rhªjNj gilbaL¥ò«
3. Kjš ò¤jrka khehL fhZÛǚ fÅZfuhš T£l¥g£lJ.
f‰wš neh¡f§fŸ
4. cy»‹ ãwgFâfS¡F ïªâa¥ g©ghL guîtj‰F ò¤jrka«
fhuzkhƉW. ïªj¥ ghl¤ij¥ go¥gjhš khzt® m¿ªJbfhŸtJ
VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) 1. A®a§fh, áRehf, eªj t«r§fˋќ kfj¤â‹ vG¢á.
1. âÇu¤âd§fŸ 2. ã«ãrhu®, m#hjr¤U M»nahNj rhjidfŸ.
2. rkz rka« ãsîgLjš 3. ghuÓf¥ gilbaL¥òfS« mt‰¿‹ jh¡fK«.
3. âÇÕl§fŸ 4. mby¡rhªj® gilbaL¥ò¡fhd fhuz§fŸ, ngh¡F.
4. _‹whtJ ò¤jrka khehL 5. mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ.
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
».K. Mwh« ü‰wh©o‹ bjhl¡f¤âš tlïªâahɚ
1. ïªâahɚ rkzrka« guÉaij Éthâ.
v©z‰w jÅ muRfŸ ïUªjd. áyt‰¿š Koah£áKiw
2. ïªâahɚ ò¤jrka« kiwa fhuz§fŸ ahit? tH¡»ÈUªjJ. áy FoauRfshfî« âfœªjd. f§if¢ rkbtËƚ
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ) Koah£áfŸ ïUªjd. tlnk‰F ïªâahÉY«, ïkakiyfˋ
mothu¤âY« Foah£áfŸ ïUªjd. rh¡»a®fŸ, È¢rhÉfŸ,
1. kfhåuNj thœ¡if k‰W« nghjidfis ÉtÇ. kšy®fŸ ngh‹w xUáy xnu Fy¤ij¢ nr®ªj Foah£áfŸ áyî«
2. ò¤jNj thœ¡if k‰W« nghjidfis RU¡» vGJf. fhz¥g£ld. Foah£áf˚ muዠK¡»a Koîfis bghJ mit
vL¤jJ. m⚠FL«g¤ jiyt®fŸ mšyJ k¡fŸ ãuâÃâfŸ
3. ò¤jrka« v›thW cyf rkakhƉW?
m§f« t»¤jd®. bgU«gh‹ik th¡F mo¥gilÆnyna mid¤J
KoîfS« vL¡f¥g£ld.
gâdhW kfh#dgj§fŸ v‹wiH¡f¥gL« gâdhW bgU«
muRfŸ g‰¿ ò¤j ïy¡»akhd “m§F¤jhu Ãfa«” Étu§fis
F¿¥ãL»wJ. mit ahtd : m§f«, kfj«, fhá, nfhry«, t{Í, kšy«,
nrâ, t¤r«, FU, ghŠrhy«, k¤¢a«, Nunrd«, m°kf«, mtªâ,
fhªjhu« k‰W« fh«ngh#«. gâdhW muRfŸ g‰¿ rkz üšfS«
F¿¥ãL»‹wd. fhy¥ ngh¡»š, á¿a muRfŸ tÈikahd
M£áahs®fS¡F mogªjd; mšyJ mÊ¡f¥g£ld. ïWâahf,

50 51
».K. Mwh« ü‰wh©o‹ ïil¥ gFâƚ eh‹F muRfŸ k£Lnk rhjfkhfnt fhz¥g£lJ. tskhd ÉisÃy§fŸ, uh{ÑU¡fU»š
vŠáÆUªjd - mit t¤r«, mtªâ, nfhry«, kfj« v‹gdthF«. ïUªj ïU«ò¡ fÅts«, fahî¡F mU»ÈUªj ïU«ò¥ gok§fŸ
t¤r« M»ad ïa‰if mˤj tukhF«. m¡fhy¤âš thÂf
tʤjl¤â‹ ika¤âY« kfj« mikªâUªjJ F¿¥ãl¤
t¤r« v‹w muR aKid eâ¡fiuƚ mikªâUªjJ. j‰fhy j¡fjhF«. kfj¤â‹ jiyefu« uh#»UA«, ã«ãrhu‹, m#hjr¤U
myfhgh¤J¡F mU»YŸs nfhrh«ã mj‹ jiyefu«. mj‹ MfnahNj M£á¡ fhy¤âš kfj¤â‹ bršt« mj‹ c¢rmsit
òfœÄ¡f mur® cjaz‹. mtªâ, m§f«, kfj« M»a muRfSl‹ v£oaJ.
kz cwîfis it¤J¡ bfh©lj‹_y« mt® jkJ tÈikia¥ ã«ãrhu‹ (».K. 546 - ».K. 494)
bgU¡»¡ bfh©lh®. mtuJ kiwî¡F¥ ãwF, t¤r« mtªâ
muRl‹ ïiz¤J¡ bfhŸs¥g£lJ. ã«ãrhu‹ A®ah§f t«r¤ij nr®ªjt®. kzîwîfŸ _y«
mtªâ jdJ tÈikia mt® bgU¡»¡ bfh©lh®. nfhry eh£L mur
FL«g¤âš mt® KjyhtJ kzcwit V‰gL¤â¡ bfh©lh®.
mtªâ muዠjiyefu« c{#ÆÅ. ïj‹ Äf¢áw¥ò thŒªj mjdhš, mâf tUthŒ ju¡ Toa fhá mtU¡F kz¥gÇrhf
mur® ãunahâ¤a‹. cjaz‹ kfshd thrt¤j¤ijia kzªj㋠»il¤jJ. ã‹d®, ã«ãrhu‹ itrhÈia M©l È¢rhÉ
tÈikÄ¡f M£áahsuhdh®. ït® ò¤jrka¤ij MjǤjh®. FL«g¤ij¢ nr®ªj bršy©zh v‹w ïstuáia kzªJ bfh©lh®.
ãunahâ¤jaD¡F¥ã‹ tªnjh® âwika‰wt®fŸ. ã‹d® ïªj kz cwÉdhš kfj¤â‹ tl¡F všiyƋ ghJfh¥ò
mtªâia kfj¤â‹ M£áahs®fŸ ïiz¤J¡ bfh©ld®. cWâbrŒa¥g£lJ. nkY«, neghs všiy tiu kfj« ÉÇtilaî« ïJ
tÊtF¤jJ. k¤âa gŠrhãÈUªj k¤uh mur FL«g¤ij¢ nr®ªj nfkh
nfhry«
v‹w ïstuáiaí« mt® kzªJ bfh©lh®. gšntW gilbaL¥òfis
nfhry eh£o‹ jiyefu« mnah¤â - ïj‹ òfœthŒªj mur® nk‰bfh©l ã«ãrhu® jdJ nguuir nkY« ÉÇîgL¤âdh®. mtªâ
ãunrdͤ. fšÉƚ áwªjt®. kfj¤njhL kzîwî bfh©l㋠eh£nlhL e£òwit nk‰bfh©lh®. jdJ muᚠM£á Kiwiaí«
mtuJ bršth¡F nkY« mâfǤjJ. jdJ jªijia ã«ãrhuD¡F br«ikahf Óuik¤jh®.
kzKo¤J, fháia kz¥ gÇrhfî« bfhL¤jh®. ã‹d®, t®¤jkhd kfhåu®, bfsjk ò¤j® M»a ïUtU¡F«
m#hjr¤Uîl‹ nkhjš V‰g£lJ. ïWâƚ, ãunrdͤ, ã«ãrhuŋ ã«ãrhu® rkfhy¤jt®. ïU¥ãD«, ï›ÉU rka§fS« ã«ãrhuiu
kfis kz«òǪJ bfh©lh®. mtuJ kiwî¡F¥ã‹ nfhry« j¤j« Mjuths® v‹W nfhU»‹wd. ò¤j r§f¤â‰F v©z‰w
kfj¤â‹ xUgFâahƉW. gÇRfis mt® tH§»ajhf¤ bjÇ»wJ.
kfj« m#hjr¤U (».K. 494 - ».K. 462)
tlïªâa muRfËnyna, kfj« tÈikahfî« tsikahfî« m#hj r¤Uɋ M£á gilbaL¥òfS¡F bga® bg‰wjhF«.
vG¢á bg‰wJ. tlïªâa muáaš elto¡iffˋ ikakhf mJ nfhry«, itrhÈ M»a muRfS¡bfâuhf mt® nghÇ£lh®.
âfœªjJ. kfj¤â‹ òÉÆaš mik¥ò k‰W« uhQt K¡»a¤Jt« itrhÈia¢ nr®ªj È¢rhÉfŸ jiyikÆyhd khbgU«
bg‰w mikÉl« ïa‰if kfj¤â‰F mˤj bfhil vdyh«. T£oizit v⮤J bgU« bt‰¿ f©lh®. ïjdhš, mtuJ òfG«
f§if¢ rkbtËƋ ïil¥g£l gFâƚ kfj« mikªâUªjJ bgUikí« mâfǤjd. ï¥ngh® gâdhW M©LfŸ Úo¤jJ.

52 53
ï¥nghNjnghJjh‹, m#hjr¤U ghlÈ»uhk« (ã‰fhy¤âš eªjt«r¤â‹ tÈikÄ¡f M£áahs® kfhg¤keªj®.
ghlÈò¤âu«) v‹w áW »uhk¤â‹ uhQt K¡»a¤Jt¤ij bgÇJ« tlïªâahÉÈUªj õ¤âÇa t«r¤jt®fis K¿ao¤j mt®
cz®ªjh®. itrhÈ¡bfâuhd gilbaL¥òfS¡fhf, m§F Vfuj‹ v‹w g£l¤ij N£o¡ bfh©lh®. kfhg¤k eªjNj ÉÇthd
nfh£ilfŸ mik¤J tÈikia bgU¡»¡ bfh©lh®. gilbaL¥òfŸg‰¿ òuhz§fŸ F¿¥ãL»‹wd. eªj®fŸ fȧf
ò¤j, rkz rka§fŸ m#hjr¤Uit j¤j« rka¤jt® v‹W eh£il if¥g‰¿ajhf fhuntyŋ AâF«gh fšbt£L
T¿¡bfhŸ»‹wd. mt® bjhl¡f¤âš rkzuhfî«, ã‹d® ò¤j F¿¥ãL»wJ. j¡fhz¤â‹ bgU«gFâ eªj®fˋ f£L¥gh£oš
rka¤ijí« jGÉdh® v‹W« bghJthf e«g¥gL»wJ. bfsjk ïUªjJ vd gy tuyh‰W m¿P®fŸ fUJ»‹wd®. vdnt, kfhg¤k
ò¤jiu mt® rªâ¤jh® v‹W« Tw¥gL»wJ. ïªj fh£á gh®A&¤ eªj® xU guªj nguuir cUth¡»dh® v‹g⚠kh‰W¡ fU¤J¡F
°öãƚ á‰gkhf to¡f¥g£LŸsJ. kfht«r¤â‹ T‰W¥go mt® ïlĚiy.
gy ir¤âa§fisí« Éfhu§fisí« mik¤jh® vd m¿»nwh«. ò¤j rka rh‹WfŸgo kfhg¤k eªj® g¤J M©LfŸ M£á
ò¤jNj kiwî¡F¥ ãwF, uh#»UA¤âš Kjš ò¤jrka khehL òǪjh®. mtiu¤ bjhl®ªJ mtuJ v£L òjšt®fS« xUt®ã‹
T£l¥gLtj‰F mt® K¡»a fhuzkhf ïUªjh®. xUtuhf kfj¤ij M£á brŒjd®. eªjt«r¤â‹ filá mur®
m#hjr¤Uit¤ bjhl®ªJ M£á¡F tªjt® cjƋ. f§if jdeªj®. kfj¥ nguuir f£L¡Fiyahkš mt® fh¥gh‰¿dh®.
eâíl‹ nrh‹ MW fy¡FÄl¤âš ghlÈò¤âu« v‹w òâa Vuhskhd bršt¤ijí«, tÈikÄ¡f giliaí« mt®
jiyefiu mt® îkh¤jh®. ã‹d®, bksÇa¥ nguuዠit¤âUªjh®. eªj®fˋ bršt¢ brÊ¥ò g‰¿ r§f ïy¡»akhd
jiyefuhf ghlÈò¤âu« òfœbg‰wJ. cjÆD¡F¥ ㋠tªnjh® mfeh}‰¿š kh_ydh® ghoíŸsh®. eªj®fˋ M£á¥ Fâƚ
tÈik Fiwªjt®fŸ. vdnt, kfj« áRehf®fshš if¥g‰w¥g£lJ. ÃyÉa tskhd ntsh©ikí«, bghJthd bršt¢ brÊ¥ò« muR¡
A®ah§ft«r« Koî¡F tªJ áRehft«r« M£á¡F tªjJ. fUñy¤ij Ãu¥ãÆUªâU¡f nt©L«. jdeªj‹ ã‹g‰¿a
fLikahd tÇtNš Kiwia k¡fŸ v⮤jd®. ïjid¢ rhjfkhf
áRehf t«r« ga‹gL¤â¡ bfh©l rªâuF¥j bksÇaD«, bfsošaU«
eªj®fˋ M£á¡F vâuhf xU k¡fŸ vG¢áia njh‰Wɤjd®.
áRehf®fˋ t«rhtËí«, fhy¡fÂ¥ò« bjËthf ïšiy.
ï¡fhy¤âšjh‹ mby¡rhªj® ïªâahɋÛJ gilbaL¤jh®.
mtªâ eh£L murid K¿ao¤j áRehf‹ mjid kfj¤Jl‹
ïiz¤J¡ bfh©lh®. áRehfD¡F¥ ãwF kfj¥ nguuR Ó®Fiya¤ ghuÓf k‰W« »nu¡f gilbaL¥òfŸ
bjhl§»aJ. bjhl®ªJ M£á¡F tªjt® fhft®k‹ mšyJ
ghuÓf gilbaL¥òfŸ
fhynrhf‹ v‹gt®. ïtuJ M£á¡fhy¤âš itrhÈƚ
ïu©lhtJ ò¤j rka khehL ToaJ. eªjt«r¤ij ÃWÉatuhš iru° (».K. 558 - ».K. 530)
fhynrhf‹ bfhšy¥g£lh®.
eªj®fŸ m¡fnkÅa¥ nguuዠÄf¢áwªj bt‰¿ahsuhf¤ âfœªjt®
kfh iru°. ïªâahɉF vâuhf gilbaL¤j Kjš gilbaL¥ghs®
eªjt«r M£áƚ kfj¤â‹ òfœ mj‹ c¢á¡F br‹wJ. ïtnuahF«. ïªâahî¡FŸ EiHªJ fhªjhu¥ gFâia
mt®fŸ bg‰w bt‰¿fŸ f§if¢ rkbtË¡F m¥ghY« br‹wJ. if¥g‰¿dh®. áªJ eâ¡F nk‰»ÈUªj ïªâa¥ gH§FofŸ
tlïªâah KGtijí« cŸsl¡»a xU bgU« nguuir eªj®fŸ mid¤J« mtÇl« ruzilªjd. f¥g« f£lî« x¥ò¡bfh©ld.
cUth¡»d®. mtuJ kf‹ fh«ãáR¡F ïªâahɋÛJ ftd« brY¤j neuĚiy.

54 55
Kjyh« nlÇa° (».K. 522 - ».K. 486) ïªnjh-<uhÅa¤ bjhl®ã‹ jh¡f« bgÇJ« gadË¥gjhf
mikªjJ.
irű ngudhd Kjyh« nlÇa° ».K. 518š áªJ btËia¡
ïªâahɚ mby¡rhªjNj gilbaL¥ò (».K. 327 - ».K. 325)
if¥g‰¿dh®. gŠrh¥, áªJ ïu©L« ïtuhš ïiz¤J¡
bfhŸs¥g£ld. ï¥gFâ nguuዠïUgjhtJ rh£uã mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹nghJ muáaš Ãiy
(khfhz«)ahf âfœªjJ. m¡fnkÅa¥ nguuዠk¡fŸbjhif
ÄFªj brÊ¥òÄ¡f khfhzkhf mJ âfœªjJ. áªJ eâƚ MŒî ghuÓf®fŸ gilbaL¤J ïu©L ü‰wh©LfS¡F¥ ãwF
nk‰bfhŸtj‰fhf, °ifyh° jiyikƚ f¥g‰gilia nlÇa° khánlhÅahit¢ nr®ªj mby¡rhªj® ïªâahɋÛJ
mD¥ãit¤jh®. gilbaL¤jh®. mtuJ gilbaL¥ã‹nghJ tlnk‰F ïªâahɚ
br®¡[° (».K. 465 - ».K. 456) gy áW muRfŸ ïUªjd. j£r Óy¤J m«ã, mãrhu eh£L mur‹,
éy«, Ódh¥ eâfS¡F ïil¥g£l gFâia M£á brŒj nghu°
jdJ tÈikia¥ bgU¡»¡ bfhŸs ïªâa khfhz¤ij ngh‹w Kj‹ikahd mur®fŸ ï¥gFâƚ M£á òǪjd®. Ãrh
br®¡[° ga‹gL¤â¡ bfh©lh®. jdJ vâÇfSl‹ ngh‹w gy FoauR ehLfS« ïUªjd. ïªâahɋ muáaš
nghÇLtj‰fhf, ïªâa fhyh£gil, Fâiu¥gil M»at‰iw x‰Wik Fiwªj gFâahf tlnk‰F ïªâah És§»anjhL,
»nu¡f¤J¡F mD¥ã it¤jh®. Mdhš, br®¡[° »nu¡f¤âš M£áahs®fS« j§fS¡»ilna nghÇ£L¡ bfh©oUªjd®. bghJ
njhšÉia¤ jGÉajhš ïªâa¥ gilfŸ âU«g¥ bgw¥g£ld. vâÇia 圤Jtj‰F¡Tl mt®fŸ x‹W nruɚiy. ïU¥ãD«,
ï¤njhšÉ¡F¥ ãwF m¡fnkÅa®fŸ ïªâahÛJ M¡uÄ¥ò gšKid v⮥òfis bt‰¿bfhŸtJ v‹gJ mby¡rhªjU¡F
bfhŸifia¥ ã‹g‰w Koaɚiy. ïU¥ãD«, ïªâa khfhz« vËjhf ïUªjJ v‹W TwKoahJ.
mt®fŸ f£L¥gh£oš bjhl®ªJ ïUªJ tªjJ. ».K. 330š gilbaL¥ò¡fhd fhuz§fŸ
mby¡rhªjiu v⮤J¥ nghÇLtj‰fhf _‹wh« nlÇa° ïªâa
åu®fis ga‹gL¤â¡ bfh©lh®. ïªâahÛJ mby¡rhªj® ».K. 334 M« M©L jdJ jªij ãÈ¥ kiwªjãwF,
gilbaL¤jnghJ ghuÓf®fˋ f£L¥ghLfŸ js®ªJÉ£oUªjd mby¡rhªj® khánlhÅahɋ muruhf¥ gjÉna‰wh®. ».K. 330
v‹nw Twnt©L«. M« M©L m®ngyh nghǚ _‹wh« nlÇair K¿ao¤J ghuÓf«
ghuÓf gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ KGtijí« if¥g‰¿dh®. nkY« »H¡F neh¡» gilbaL¤J
ïªâahɉFŸ EiHªJ ïªâa khfhz¤ij¡ if¥g‰WtJ mtuJ
ïªnjh-<uhÅa t®¤jf« ts®tj‰F ghuÓf¥ gilbaL¥òfŸ neh¡f«. bAnuhnlhl° ngh‹w vG¤jhs®fŸ F¿¥ã£oUªj
C¡fkˤjd. nkY«, mby¡rhªjNj gilbaL¥ò¡F ïJ f£oa« ïªâahɋ bršt¢ brÊ¥ò mby¡rhªjNj ftd¤ij <®¤jJ.
T¿aJ. tlnk‰F ïªâahɚ <uhÅa vG¤J totkhd fnuhZâ òÉÆaš MŒî nk‰bfhŸS« M®t« k‰W« ïa‰ifia MŒî
tÇtot« bgÇJ« ga‹gL¤j¥g£lJ. mnrhfuJ fšbt£LfŸ brŒjš ngh‹w fhuz§fshY« mby¡rhªj® ïªâah ÛJ
áyt‰¿š ïªj tÇ tot« fhz¥gL»wJ. bksÇa® fhy fiyÆY« gilbaL¤jh®. ïªâahɉF »H¡nf bjhl®ªJ flš ïU¥gjhfî«
ghuÓf¡ fiyƋ jh¡f¤ij¡ fhzKo»wJ. F¿¥ghf, mnrhfuJ mt® e«ãdh®. mJ m¡fhy¤âa òÉÆaš fU¤jhf ïUªjJ. vdnt,
x‰iw fšö©fS« á‰g§fS« ïj‰F rh‹whF«. mnrhfuJ ïªâahit if¥g‰Wtj‹_y« cyf¤â‹ »H¡F všiyia
fšbt£L MizfŸ <uhÅa bršth¡»dhš Éisªjit vdyh«. if¥g‰¿Élyh« v‹W« mt® fdî f©lh®.
ïªnjh-khánlhÅa¤ bjhl®òfŸ V‰gL¤âa jh¡f¤ijÉl

56 57
iAlh°g° ngh®

òZfyhtâ
».K. 327 M« M©L mby¡rhªj® ïªJFZ kiyfis¡
ïªâah flªJ, »£l¤j£l v£Lkhj fhy« m§»Uªj gH§FofËl«
nghÇ£lh®. ».K. 326š mt® glF¥ghy« mik¤J áªJ eâia¡

gh¡oÇah
kh®f©l
flªjh®. j£rÓy¤J m«ã mtiu m‹òl‹ tunt‰wh®.
m§»UªJbfh©nl, nghu° k‹diu ruzilíkhW nfhÇdh®.
Mdhš, nghu° mj‰F cl‹glhkš, nghÇLtj‰F jahuhdh®.

ouh‹Íahdh
ã‹d®, mby¡rhªj® j£rÓy¤âÈUªJ òw¥g£L iAlh°g°
(éy«) eâ¡fiuia milªjh®. eâ¡F m¥ghš nghuዠbgU«gil
mÂtF¤âU¥gij¡ f©lh®. éy« eâƚ btŸs« bgU¡bfL¤J
Xo¡bfh©oUªjJ. mjid¡ fl¥gJ vËjhf ïU¡fɚiy. á¿J
eh£fŸ fh¤âUªj ã‹d®, mt® éy« eâia¡ flªJ
fhÇ¢rkbtËƚ nghuዠgilfnshL nghÇ£lh®. ïJnt òfœÄ¡f
iAlh°g° ngh® vd¥gL»wJ. Äfî« fLikahd nghuhfnt mJ
fhz¥g£lJ. tÈikahd gilfŸ ïUªjnghâY«, ïWâƚ nghu°
njh‰W¥ nghdh®. ïªâa murŋ åu¤ijí« jiyik¥ g©igí«
f©L Éa¥bgŒâa mby¡rhªj® nghuir bgUªj‹ikíl‹
ah

el¤âanjhL Û©L« mÇaizƚ mk®¤âdh®.


hÄa

áÇah ghãnyh‹
m®n

mby¡rhªj® tÊÆÈUªj gH§FoÆdiu K¿ao¤jt©z«


gnl

mby¡rhªjNj gilbaL¥òfŸ

jdJ gilfSl‹ ãah° eâtiu bjhl®ªJ K‹nd¿dh®. nkY«


bkr

K‹nd¿ f§if¢ rkbtË neh¡» bršy ÉU«ãdh®. Mdhš mtuJ


åu®fŸ x¤JiH¡f kW¤jd®. Ú©lfhykhf¥ nghÇ£L mt®fŸ
š
§fl

fis¥ò‰¿Uªjd®. vdnt jhaf« âU«òtânyna F¿ahf


ïUªjd®. mby¡rhªjuhš mt®fis rkhjhd¥gL¤j
fU

Koahk‰nghdjhš jhaf« âU«g Koî brŒjh®. ïªâahɚ jh«


vȴJ

if¥g‰¿a gFâfis M£áòÇtj‰fhd V‰ghLfis brŒjh®. áªJ


š

Kjš ãah° tiuÆyhd gFâfis _‹W khfhz§fshf¥ ãǤJ


fl
khánlhÅah

mt‰W¡F MSe®fis ÃaĤjh®. ».K. 326 m¡nlhgǚ mtuJ



gilfŸ ïªâahÉÈUªJ ã‹th§f¤ bjhl§»d. jhaf« âU«ò«


ik

»nu¡f«
gaz« Äfî« fLikahdjhfnt ïUªjJ. FoauR¥ gilfŸ gy
mtuJ gilfis jh¡»d. xUthW rkhˤJ mt® áªJ eâia¡
flªjh®. jhaf« bršY« tÊƚ ghãnyhÅahɚ mby¡rhªj®
nehŒthŒ¥gh£L ».K. 323 M« M©L kiwªjh®.

58 59
mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ
khâÇ Édh¡fŸ
bksÇa®fˋќ tlïªâahɚ muáaš xUik¥ghL I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
V‰g£lnj mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹ cldo ÉisthF«. áW
muRfŸ v‹w Kiw Koî¡F tªjJ. ïªâah, »nu¡f« 1. kfj¤â‹ jiyefu«
M»at‰W¡»ilna neuo¤ bjhl®ò V‰gLtj‰F mby¡rhªj® m. uh#»UA« M. c{#ÆÅ
gilbaL¥ò tÊtF¤jJ. mt® V‰gL¤âa òâa tÊfŸ, flš ï. nfhry« <. nfhrh«ã
MŒîfŸ ngh‹wt‰whš ïªâahɉF« nk‰F MáahɉF« ïilna
ÃyÉ tªj t®¤jf¤ bjhl®òfŸ nkY« bgU»d. mtuJ mfhy 2 eªjt«r¤â‰F K‹ò M£á òǪjt®fŸ
kuz¤âdhš, tlnk‰F ïªâahit jdJ nguuRl‹ ïiz¤J¡ m. bksÇa®fŸ M. »Rehf®fŸ
bfhŸsnt©L« v‹w mtuJ ÉU¥g« Ãiwntwhkš nghƉW.
rªâuF¥jNj ќ bksÇa¥ nguuR ÉÇtilªjikahš, áªJbtËƚ ï. A®ah§f®fŸ <. F¥j®fŸ
mt® V‰gL¤âa Mâ¡f« brh‰gfhynk Úo¤jJ. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. m#hj r¤U ........... t«r¤ij¢ nr®ªjt®.
f‰wš milîfŸ 2. eªj t«r¤â‹ filá mur® .........
ïªj ghl¤âÈUªj khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 3. ïu©lh« ò¤j khehL eilbg‰w ïl« ........
1. kfj¤â‹ vG¢áí«, mjid M£áòǪj gšntW mur 4. mby¡rhªj® .......... M©oš ........... v‹w ïl¤âš kiwªjh®.
Fy§fS«. III. bghU¤Jf.
2. ã«ãrhu‹, m#hjr¤U ngh‹w mur®fˋ rhjidfŸ. 1. cjaz‹ m. nfhry«
3. ghuÓf¥ gilbaL¥òfS«, tlnk‰F ïªâahɚ 2. ãu¤nahj‹ M. mtªâ
mt®fsJ M¡uÄ¥ò«.
3. ãunrdͤ ï. kfj«
4. ghuÓf¥ gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ.
4. ã«ãrhu‹ <. t¤r«
5. ïªâahÛJ mby¡rhªj® gilbaL¥gj‰fhd
IV. rÇahd brh‰bwhliu¤ nj®î brŒf. xU brh‰bwhl®
fhuz§fŸ.
k£Lnk rÇahdJ.
6. mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ.
m. mby¡rhªj® nghuir K¿ao¤J mtuJ eh£il ïiz¤J¡
bfh©lh®.
M. mby¡rhªj® nghuir K¿ao¤J mtiu bgUªj‹ikíl‹
el¤âdh®.
ï. mby¡rhªjhuš nghuir v⮤J bt‰¿bgw Koaɚiy.

60 61
<. mby¡rhªj® nghuዠcjÉbfh©L j£rÓy¤J m«ãia
K¿ao¤jh®.
ghl« - 6
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. bksÇa¥ nguuR
1. ïªâahɉFŸ EiHªj Kjš gilbaL¥ghs® br®¡b[°.
2. iAlh°g° ngh® fhÇ¢rkbtËƚ eilbg‰wJ.
f‰wš neh¡f§fŸ
3. mby¡rhªj® jhaf« âU«òK‹ f§if¢ rkbtËƋ áy
gFâfis ïiz¤J¡ bfh©lh®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) 1. bksÇa® tuyh‰W¡fhd rh‹WfŸ.
1. gâdhW kfh#d gj§fŸ 2. rªâuF¥j bksÇaNj rhjidfŸ.
2. iAlh°g° ngh® 3. mnrhfuJ rhjidfS«, mnrhfuJ j®k« guîjY«.
3. iruÞ 4. bksÇa® M£áKiwƋ áw¥ò¡ TWfŸ.
4. mby¡rhªj® gilbaL¥ã‹ ÉisîfŸ 5. bksÇa®fhy fiy, f£ol¡ fiy.
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ) 6. bksÇa¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fŸ.
1. ã«ãrhuŋ rhjidfis RU¡» vGJf.
2. ïªâahɚ ghuÓf gilbaL¥ã‹ jh¡f¤ij kâ¥ãLf.
bksÇa¥ nguuR ÃWt¥g£lâÈUªJ ïªâa tuyh‰¿š xU
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ) òâa m¤âaha« bjhl§F»wJ. Kj‹Kiwahf, ïªâahɚ muáaš
1. kfj¤â‹ vG¢áiaí«, mj‹ M£áahs®fˋ rhjid x‰Wik V‰g£lJ. tuyh‰W¡fhd rh‹WfS« fhy¡fÂ¥ò«
fisí« ÉtÇ. JšÈakhf ïU¥gjhš tuyhW vGJtâY« bjËî ãwªjJ.
Vuhskhd cŸeh£L, mašeh£L ïy¡»a Mjhu§fnshL,
2. ïªâahɚ mby¡rhªj® gilbaL¥gig ÉtÇ. fšbt£L jftšfS« ï¡fhy¤âa tuyh‰iw vGJtj‰F
ga‹gL»‹wd.
ïy¡»a rh‹WfŸ

bfsošaNj m®¤j rh°âu«

tlbkhÊ üyhd m®¤j rh°âu¤ij vGâat® bfsoša®.


ït® rªâuF¥jbksÇaNj rk fhy¤jt®. bfsoša® ‘ïªâa
kh¡»atšÈ’ v‹W« miH¡f¥gL»wh®. 1904 M« M©Ljh‹ M®.
rhkhrh°âÇ v‹gtuhš m®¤j rh°âu¤â‹ RtofŸ

62 63
f©bl¡f¥g£ld. m®¤j rh°âu« 15 ò¤jf§fisí« 180 bjhšÈaš rh‹WfŸ
m¤âaha§fisí« bfh©lJ. ïjid _‹W gFâfshf¥
ãÇ¡fyh«. Kjš gFâ mur‹, murit, murh§f¤â‹ gšntW mnrhfuJ MizfŸ
JiwfŸ g‰¿¡ TW»wJ. ïu©lh« gFâ cÇikÆaš k‰W«
1837M« M©L n#«° ãNjbr¥ v‹gtuhš Kj‹KjȚ
F‰wÉaš r£l§fisí«, _‹wh« gFâ muáaš btšâw‹, ngh®
mnrhfuJ fšbt£LfŸ go¤j¿a¥g£ld. ghÈbkhÊÆY«, xUáy
M»at‰iwí« vL¤Jiu¡»wJ. bksÇa® tuyh‰W¡F K¡»a
ïl§f˚ ãuh»Uj bkhÊÆYk mit vGj¥g£LŸsd. ãu«Ä tÇ
ïy¡»a rh‹whf ïªj üš âfœ»wJ.
tot¤âš mit mikªJŸsd. tlnk‰F ïªâahÉYŸs
Érhfj¤jNj K¤uhuh£rr« mnrhfuJ fšbt£L¡fŸ fnuhZâ tÇtot¤âš bgh¿¡f¥
g£LŸsd. bkh¤j« gâdh‹F bgÇa ghiw¡ fšbt£L¡fŸ cŸsd.
Érhfj¤juhš ïa‰w¥g£l K¤uhuh£rr« xU tlbkhÊ ehlf mtuhš òâajhf if¥g‰w¥g£l gFâƚ ïu©L fȧf¡
üyhF«. F¥j® fhy¤âš ïªj üš vGj¥g£lhY«, bfsošaNj fšbt£L¡fŸ »il¤JŸsd. K¡»a efu§f˚ bgÇa ö©
JiznahL rªâuF¥j‹ eªj®fis K¿ao¤J bksÇa M£áia fšbt£L¡fŸ ÃWt¥g£LŸsd. ïit jÉu, á¿a ghiw k‰W« ö©
v¥go ÃWÉdh‹ v‹gij ïJ ÉtÇ¡»wJ. bksÇa®fhy r_f, fšbt£LfS« fhz¥gL»‹wd. mnrhfuJ Mizfshd
bghUshjhu Ãiyikfisí« vL¤J¡ TW»wJ. ïitaid¤J« mnrhfNj j®k« g‰¿í«, jdJ mâfhÇfS¡F
bkf°jÅ° vGâa ï©ofh mnrhf® ãw¥ã¤j MizfŸ g‰¿í« TW»‹wd. gâ_‹wh«
ghiw¡ fšbt£L mnrhfuJ fȧf¥ nghiu¥g‰¿ F¿¥ãL»wJ.
rªâuF¥j bksÇaNj mitƚ »nu¡f¤ öjuhf ïUªjt® jdJ nguuᚠj®k¤ij gu¥òtj‰fhf mnrhf® nk‰bfh©l
bkf°jÅ°. mt® vGâa üyhd ï©ofh KGikahf Ka‰áfis VHhtJ ö© fšbt£L ÉtÇ¡»wJ. vdnt, mnrhfuJ
»il¡fɚiy. ïU¥ãD«, bksÇa® M£áKiw, F¿¥ghf fšbt£L¡fŸ mnrhfiu¥ g‰¿í«, bksÇa¥ nguuR F¿¤J« m¿ªJ
ghlÈò¤âu efuh£á, gil¤Jiw îthf« F¿¤j jftšfis ïªj bfhŸs K¡»a rh‹Wfshf¥ ga‹gL»‹wd.
üš jU»wJ. bksÇa®fhy r_f« F¿¤j mtuJ t®zid
bksÇa®fˋ muáaš tuyhW
F¿¥ãl¤j¡fJ. mt® TW« xU áy e«g ïayhj jftšfis ÄFªj
v¢rÇ¡ifílndna fz¡»š bfhŸs nt©L«. rªâuF¥j bksÇa® (».K. 322 - ».K. 298)
ãw ïy¡»a§fŸ
bksÇa¥ nguuir ÃWÉat® rªâuF¥j bksÇa®. mt® jdJ
nk‰T¿a _‹W üšfŸ jÉu, òuhz§fS«, #hjf¡ fijfŸ ïUg¤â IªjhtJ ta⚠eªjt«r¤â‹ filá mur‹
ngh‹w ò¤j rka ïy¡»a§fS« bksÇa® tuyhW F¿¤j jdeªjÅlÄUªJ ghlÈò¤âu¤ij¡ if¥g‰¿dh®. ïj‰F
jftšfis¤ jU»‹wd. ïy§if üšfshd kfht«r«, Ôgt«r« bfsoša® mtU¡F cWJizahf ïUªjh®. bfsošaiu
ïu©L« ïy§ifƚ mnrhfuJ Ka‰áahš ò¤jrka« guÉa rhz¡a® v‹W« ÉZQF¥j® v‹W« miH¥g®. f§if¢ rkbtËƚ
tuyh‰iw¡ TW»dwd. jdJ Ãiyia tY¥gL¤j¡ bfh©lã‹, rªâuF¥j bksÇa®
tlnk‰»š gilbaL¤J¢ br‹W áªJ eâ tiuÆyhd gFâfis¡
if¥g‰¿dh®. ã‹d® k¤âa ïªâahɚ e®kij eâ¡F
tl¡»ÈUªj gFâfŸ mid¤ijí« ïiz¤J¡ bfh©lh®.

64 65
».K. 305 M« M©L tlnk‰F ïªâahit M£áòǪj MjǤjh®. jdJ kf‹ mnrhfiu c{#ÆÅƋ MSeuhf
mby¡rhªjNj gil¤ jsgâahd brÿf° ÃnflU¡F vâuhf ãªJrhu‹ ÃaĤjh®.
gilbaL¤jh®. mtiu K¿ao¤j rªâuF¥j bksÇa®, mtnuhL kfh mnrhf® (».K. 273 - ».K. 232)
cl‹go¡if x‹iw brŒJ bfh©lh®. mj‹go, brÿf° Ãnfl®
áªJeâ¡F m¥ghÈUªj gFâfshd mÇah, munfhÎah, mnrhfNj ïsik¡fhy« g‰¿ brh‰g brŒâfns cŸsd.
bf£nuhÎah ngh‹wt‰iw bksÇa¥ nguuRl‹ ïiz¤J¡bfhŸs jdJ jªij ãªJrhu‹ M£á¡fhy¤âš c{#ÆÅƋ MSeuhf
r«kâ¤jh®. jdJ kfisí« bksÇa ïsturD¡F kzKo¤J¡ mnrhf® gÂah‰¿dh®. j£rÓy¤âš eilbg‰w fyf¤ij
bfhL¤jh®. rªâuF¥j bksÇaU« brÿf° ÃnflU¡F gÇrhf 500 xL¡»dh®. mnrhf® M£á¥ bghW¥ig V‰wâ‰F« (».K. 273)
ahidfis mˤjh®. »nu¡f eh£o‹ öjuhf bkf°jÅ° bksÇa KoN£o¡ bfh©lj‰F« (».K. 269) ïilna eh‹F M©LfŸ
murit¡F mD¥ã it¡f¥g£lh®. ïil btËÆUªjJ. vdnt, ãªJrhuŋ kiwî¡F¥ã‹
rªâuF¥j bksÇa® jdJ M£á¡ fhy¤â‹ Koɚ rkz mÇaiz¡F¥ ngh£o ïUªâU¡F« v‹gj‰F rh‹WfŸ cŸsd.
rka¤ij jGÉdh®. jdJ kf‹ ãªJrhuD¡fhf mÇaizia¤ ïy§if üšfshd kfht«rK«, Ôgt«rK« mnrhf® jdJ _¤j
Jwªj mt®, g¤ughF jiyikÆyhd rkz¤JwÉfŸ òilNH rnfhju® Rákh cŸË£l bjh©û‰W x‹gJ rnfhju®fis
ikNU¡F mU»YŸs áutzbgšnfhyhit tªjilªjh®. m§F bfh‹WÉ£L M£áia¡ if¥g‰¿ajhf¡ TW»‹wd. ïisa
c©zhneh‹ãUªJ cÆ® Jwªjh®. rnfhju‹ ârh k£L« cÆnuhL Él¥g£lh‹. Mdhš, âbg¤ m¿P®
jhuehj® mnrhf® jdJ MW rnfhju®fis k£Lnk bfh‹wjhf¡
ãªJrhu‹ (».K. 298 - ».K. 273)
TW»wh®. mnrhfuJ rnfhju®fŸ gy® M£á¤ Jiwƚ
»nu¡f eh£L MáÇa®fshš ‘mĤufhj‹’ v‹W gÂah‰¿ajhf mtuJ fšbt£LfS« F¿¥ãL»‹wd.
F¿¡f¥gLgt® ãªJrhu‹. ïj‰F vâÇfis mÊ¥gt‹ v‹W v¥goÆU¥ãD«, mnrhf® M£á¡F tªjnghJ mÇaiz¡F¥ ngh£o
bghUŸ. mt® ikN®tiu gilbaL¤J br‹W j¡fhz¤ij ïUªjJ bjËth»wJ.
if¥g‰¿dh®. ïu©L flšfS¡F« ïilÆÈUªj gâdhW mnrhfuJ M£áƚ Äfî« F¿¥ãl¤j¡f Ãfœî ».K. 261 M«
ehLfis ãªJrhu‹ if¥g‰¿ajhf âbg¤ m¿P® jhuehj® M©L mt® fȧf¥nghǚ bg‰w bt‰¿ahF«. m¥nghNj fhuz«
F¿¥ã£LŸsh®. r§f fhy¤J jĜ ïy¡»a§fS« bksÇa®fˋ k‰W« ngh¡F g‰¿ Étu§fŸ ïšiyba‹whY«, ÉisîfŸ g‰¿
bj‰f¤âa gilbaL¥ò g‰¿ F¿¥ãL»‹wd. vdnt, ãªJrhu‹ mnrhf® jh« btËÆ£l gâ_‹wh« ghiw¡ fšbt£oš Étukhf¡
M£á¡ fhy¤âš bksÇa¥ nguuR ikN® tiu guÉÆUªjJ v‹W F¿¥ã£LŸsh®. “xU y£r¤J I«gjhÆu« ng® bfhšy¥g£ld®,
Twyh«. mij¥nghš g‹kl§F k¡fŸ J‹ò‰wd®” nghU¡F¥ã‹ mnrhf®
áÇah eh£L mur‹ Kjyh« M‹onahf° jdJ öJtuhf fȧf¤ij bksÇa¥ nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfh©lh®. fȧf¥
ilk¡f° v‹gtiu ãªJrhu‹ mit¡F mD¥ãit¤jh®. nghNj k‰bwhU K¡»a Éisî mnrhf® ò¤j rka¤ij
ãªJrhu‹, Kjyh« M‹onahfál«, ïÅ¥ghd kJ, cy®ªj jGÉajhF«. ò¤jã¡F cgF¥j® mtiu kdkh‰w« brŒJ
m¤â¥gH«, ngh‹wt‰iwí« xU j¤Jt PhÅiaí« mD¥ã ò¤jrka¤ij jGt¢ brŒjh®.
it¡FkhW nfhÇdh®. bghU£fis mD¥ãit¤j áÇah mur‹, mnrhfU« ò¤j rkaK«
»nu¡f eh£L r£l¥go j¤JtPhÅia mD¥g ïayhJ v‹W«
bjÇɤjh‹. mÍÉf®fŸ v‹w rka¥ ãÇÉdiu ãªJrhu‹ áy m¿P®fˋ fU¤J¥go mnrhf® cldoahf ò¤j
rka¤J¡F kh¿Élɚiy v‹W« go¥goahfnt ò¤j rka¤ij
66 67
jGÉdh® v‹W« fUJ»‹wd®. nghU¡F¥ã‹ mt® xU rh¡»a
cghrfuhdh® (rhjhuz Ól®). ïu©liu M©LfŸ fʤJ xU ò¤j
ã¡F (JwÉ)thf kh¿dh®. ã‹d® nt£ilahLjiy ifÉ£lh®.
ò¤jfahɉF òÅj¥gaz« nk‰bfh©lh®. ò¤j rka¤ij¥
gu¥òtj‰fhf öJ¡FG¡fis mD¥ãdh®. j®k¤ij Éiuthf
gu¥ò« bghU£L j®k kfhkh¤âu®fŸ v‹w áw¥ò mYty®fis
ÃaĤjh®. ».K. 241 M« M©L ò¤j® ãwªj ïlkhd fãyt°Jî¡F
mU»YŸs Y«ãÅ td¤â‰F gaz« nk‰bfh©lh®. nkY«,
ò¤jrka òÅj ïl§fshd rhueh¤, °uht°â, Fáefu« ngh‹w
ïl§fS¡F« br‹wh®. jdJ kf‹ knfªâu‹, kfŸ r§fĤâiu
M»nahNj jiyikƚ rka¥ gu¥ò¡FGit ïy§if¡F mD¥ã
it¤jh®. mt®fŸ m§F nghâku¤â‹ »isia e£ld®. ò¤j
r§f¤ij tÈik¥gL¤Jtj‰fhf mnrhf® ».K. 240 M« M©L
ghlÈò¤âu¤âš _‹whtJ ò¤jrka kheh£il¡ T£odh®.
bkh¡fÈò¤j ârh m«kheh£L¡F jiyik t»¤jh®.
mnrhfuJ nguuR¥gu¥ò

nrhH®fŸ, gh©oa®fŸ, r¤âaò¤âu®fŸ, nfus ò¤âu®fŸ


M»nah® všiy¥òw¤âÈUªj bj‹Åªâa muRfŸ vd mnrhfuJ
fšbt£LfŸ F¿¥ãL»‹wd. vdnt, ïit bksÇa¥ nguuR¡F
btËna mikªâUªjd v‹gJ bjËth»wJ. fhZÛ® bksÇa¥
nguuR¡F c£g£lJ vd uh#ju§»Â F¿¥ãL»wJ. neghsK«
bksÇa¥ nguuዠxU gFâahF«. tlnk‰F všiyia V‰fdnt
rªâuF¥j bksÇa® îza« brŒâUªjh®.
mnrhfuJ j®k«

mnrhf® ò¤j rka¤ij jGÉ, mjid¥ gu¥òtj‰F


Ka‰áfis vL¤jnghâY«, mtuJ j®k¡ bfhŸif nkY« caÇa
fU¤jhF«. mJ xU thœ¡if be¿; xG¡f Éâ; mid¤J k¡fS«
fil¥ão¤J xGf nt©oa nfh£ghLfŸ v‹W Twyh«. mnrhfuJ
j®k¡ nfh£ghLfŸ mtuJ fšbt£L¡f˚ bjËthf
F¿¡f¥g£LŸsd. mt‰¿‹ bghJthd áw¥ò¡TWfis
ã‹tUkhW bjhF¤J¡ Twyh«.

68 69
1. jhŒ, jªij¡F¥ gÂÉil brŒjš, mÏ«iria¡ xËåR»wJ.” mnrhf® jkJ nfh£ghLfS¡F c©ikahdtuhf¤
fil¥ão¤jš, c©ikia neá¤jš, MáÇa®fis¥ ngh‰Wjš âfœªJ mt‰iw¡ fil¥ão¤J xG»dh®. mt® fdî fh©gtušy;
k‰W« cwÉdiu e‹whf el¤Jjš. khwhf xU eilKiw nkij. mtuJ j®k¡ bfhŸif cyf«
2. âUÉHh¡ T£l§fisí« Éy§Ffis gÈÆLjiyí« jil mid¤â‰F« bghJthdJ. kÅj Fykid¤â‰F« ï‹iw¡F«
brŒjš; bghU£ bryîÄ¡f k‰W« bghUs‰w rl§Ffisí« bghUªjtšyJ. fUizÄ¡f M£á¡F«, nghǚ bt‰¿ bg‰w ãwF«
tH¡f§fisí« jÉ®¤jš. nghiu¤ JwªJ mikâ¡bfhŸifia¡ fil¥ão¤jik¡F«
mnrhf® tuyh‰¿š áwªj K‹Djhuzkhf¤ âfœ»wh® v‹W
3. r_f eyid¡ F¿¡nfhshf¡ bfh©L M£áKiwia Twyh«. mtuJ nfh£gh£o‹ ika¡fU¤J kÅj Fy¤â‹
br«ikahf âw«gl Óuik¤jš; k¡fSl‹ neuo¤ bjhl®ig eyidna tÈíW¤Jtjhf mikªâUªjJ.
v¥nghJ« it¤âU¡F« bghU£L j®k ah¤âiufis
ã‰fhy bksÇa®fŸ
nk‰bfhŸSjš.
4. gÂahs®fis v#khd®fS«, ifâfis murh§f ».K. 232« M©L mnrhf® kiwªj㋠bksÇa¥ nguuR
mâfhÇfS« kÅj nea¤Jl‹ el¤Jjš. ïu©LgFâfshf¥ ãÇ¡f¥ g£lJ nk‰F¥ gFâƚ mnrhfNj
òjšt® Fzhs‹ M£áòǪjh®. »H¡F¥ gFâƚ mnrhfuJ
5. Éy§FfŸÛJ fUizfh£o mÏ«iria¡ fil¥ão¤jš;
ngu‹f˚ xUtuhd jruj‹ muruhf ïUªjh®. gh¡oÇa
cwÉdiu kâ¤jš; ãuhkz®fS¡F bfhilaˤjš.
gilbaL¥òfˋ Éisthf nguuዠnk‰F¥ gFâ Ó®FiyªjJ.
6. mid¤J rka¥ ãÇîfS¡»ilna r»¥ò¤ j‹ikia jrujŋ òjšt® rh«ãuâ v‹gtuJ M£áƚ »H¡F¥ gFâ k£L«
tÈíW¤jš. f£L¡nfh¥ghf ïUªjJ. bksÇa t«r¤â‹ filá muruhd
7. ngh® brŒtij jÉ®¤J j®k¤â‹tÊ bt‰¿ bfhŸSjš. ãUf¤uj‹ v‹gtiu mtuJ gil¤jsgâ òZaĤâu R§f‹
gLbfhiy brŒjh®.
mÏ«ir nfh£ghL«, mnrhfuJ j®k fU¤J¡fS« ò¤jNj
nghjidfis x£ona mikªJŸsd. Mdhš, mnrhf® jdJ bksÇa® M£áKiw
j®k¡nfh£ghLfis ò¤jNj nghjid fSl‹ bjhl®ò¥gL¤j k¤âa murh§f«
ɚiy. ò¤j rka« mtuJ jÅ¥g£l e«ã¡ifahF«. mt® T¿a
j®k« xU bghJthd xG¡fbe¿ahF«. r_f¤â‹ mid¤J bksÇa® M£á bjhl§» ïªâahɚ Koah£á Kiw bgU«
ju¥ã‰F« jdJ j®k¡nfh£ghLfŸ br‹wila nt©L« vd bt‰¿bg‰wJ. bksÇaU¡F Kªija fhy ïªâahÉÈUªj FoauR
mnrhf® ÉU«ãdh®. k‰W« áWFG M£áKiwfŸ Ó®Fiyªjd. g©ila ïªâahɋ
Kj‹ik muáaš nfh£gh£lhsuhf És§»a bfsoša® Koah£á
mnrhf® g‰¿a xU kâ¥ÕL
Kiwia MjǤjnghâY«, tu«g‰w Koah£áia mt® ÉU«gɚiy.
mnrhf® “mur®fËnyna jiyáwªjtuhf” És§»dh®. kfh mur‹ jdJ îthf¤ij br«ikahf el¤Jtj‰F mik¢ruitƋ
mby¡rhªj®, éÈaÞ Ór® ngh‹w cy»‹ jiyáwªj Mnyhridia¡ nf£fnt©L« v‹W mt® tÈíW¤âdh®. vdnt,
nguur®fisí« mnrhf® Ɋá Ëwh®. v¢.Í. btš° v‹gtuJ murdJ M£á¡F cjÉahf kªâÇ gÇõ¤ v‹w mik¢ruit
T‰W¥go : “tuyh‰¿‹ g£oaȚ FɪâU¡F« MÆu¡fz¡fhd brašg£lJ. m⚠ònuh»j®, kfhkªâÇ, nrdhgâ, ítuh#‹ M»nah®
mur®f˚ mnrhfNj bga® k£L« j‹dªjÅ e£r¤âukhf ïUªjd®. m‹whl mYtšfis Ãiwnt‰w mkh¤âa®fŸ
v‹wiH¡f¥g£l áɚ gÂahs®fŸ ïUªjd®. ït®fis j‰fhy
70 71
ïªâahɚ gÂah‰W« ïªâa M£á¥ g mâfhÇfnshL bjhl®ªJ bghU£fis k¡fS¡F »il¡f¢ brŒtJ« ïªj
x¥ãlyh«. mkh¤âa®fis nj®î brŒí« Kiw F¿¤J bfsoša® JiwƋ bghW¥ghF«. vilfŸ, msîfŸ M»ad
Étukhf¡ T¿íŸsh®. j®k¡ nfh£ghLfis¥ gu¥òtj‰fhf mnrhf® Kiw¥gL¤j¥g£ld. R§f tÇfis Éâ¥gJ« mašeh£L
j®kkfhkh¤âu®fis ÃaĤjh®. bksÇa® M£áƚ e‹F thÂf¤ij Kiw¥gL¤JtJ« ïj‹ Vida gÂfshF«.
Óuik¡f¥g£l M£á¤Jiw brašg£lJ. Úâ k‰W« fhtš Jiw îthf«
tUthŒ îthf«
cÇikÆaš, F‰wÉaš Úâk‹w§fŸ brašg£lij bfsoša®
nguuዠmid¤Jtif tUthŒfisí« tNÈ¡F« Jiwahd ÉtǤJŸsh®. jiyefÇÈUªj c¢rÚâ k‹w¤â‹ jiyik Úâgâ
tUthŒ¤JiwƋ jiyt® r«A®¤j® v‹W miH¡f¥g£lh®. ÃytÇ, j®khâfhÇ v‹W miH¡f¥g£lh®. khfhz¤ jiyefu§fËY«,
Ú®¥ghrdtÇ, R§ftÇ, tÂftÇ, glFtÇ, tdtÇ, Ru§ftÇ, kht£l§fËY« mkh¤âa®fŸ jiyikÆyhd JizÚâ k‹w§fŸ
òšbtË¡fhd tÇ, bjhʚ tÇ, Úâk‹w§f˚ Éâ¡f¥gL« ïUªjd. mguhj« Éâ¤jš, áiwthr«, cW¥òfis áij¤jš, kuz
j©lid¡Ñlhd f£lz« vd gštif tUthŒ muR¡F¡ »il¤jJ. j©lid ngh‹w gšntW j©lid KiwfŸ tH¡»ÈUªjd.
bghJthf Éis¢rȚ M¿š xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. c©ikia tutiH¡f á¤utij brŒí« tH¡fK« ïUªjJ. K¡»a
muruJ mit k‰W« mtuJ FL«g¢bryîfŸ, uhQt«, muR¥ ika§f˚ fhtš Ãiya§fŸ mik¡f¥g£oUªjd. áiwfŸ, áiw
gÂahs®fŸ, bghJ¥ gÂfŸ, ViHfS¡F Ãthuz«, rka« rh®ªj mâfhÇfŸ g‰¿ bfsošauJ üY« mnrhfuJ fšbt£LfS«
bryîfŸ v‹gd murh§f bryÉd§f˚ F¿¥ãl¤j¡fit. F¿¥ãL»‹wd. Kiwnflhf áiw¥gL¤j¥gLtij jL¥gj‰F
uhQt« elto¡if vL¡F«go mnrhf® j®kkfhkh¤âu®fS¡F
MizÆ£lh®. j©lidfŸ Fiw¡f¥g£lJ g‰¿í« mnrhfuJ
e‹F Óuik¡f¥g£oUªj bksÇa uhQt¤J¡F jiytuhf fšbt£LfŸ TW»‹wd.
nrdhgâ ïUªjh®. åu®fS¡F Câa« gzkhf tH§f¥g£lJ. k¡fŸ bjhif fz¡bfL¥ò
uhQt¤â‹ gšntW Ãiyƚ gÂah‰¿a mâfhÇfS¡fhd Câa
É»j« F¿¤J bfsoša® TW»wh®. »nu¡f eh£L m¿P® ãËÅ bksÇa® M£á¡ fhy¤âš k¡fŸ bjhif¡ fz¡bfL¥ò
v‹gtuJ T‰W¥go bksÇauJ gilƚ MW y£r« fhyh£gil jtwhkš ã‹g‰w¥g£lJ. k¡fˋ v©Â¡if, mt®fsJ #hâ,
åu®fS«, K¥gjhÆu« Fâiu¥gil åu®fS«, x‹gjhÆu« bjhʚ ngh‹w Étu§fis »uhk mâfhÇfŸ nrfǤjd®.
ahidfS«, v£lhÆu« nj®fS« ïUªjd v‹gJ bjÇ»wJ. ïªj x›bthU å£oY« ïUªj ãuhÂfS« fz¡»š bfh©L
eh‹F ãÇîfis¤ jÉu, fl‰gil k‰W« ngh¡Ftu¤J ãÇîfS« tu¥g£ld. efu§f˚ cŸeh£L, mašeh£L k¡fˋ elkh£l¤ij
uhQt¤âš ïUªjd. x›bthU ãÇî« m¤a£rf®fŸ v‹w f©fhÂ¥gj‰fhf efuh£á mâfhÇfŸ k¡fŸbjhif
nk‰gh®itahs®fˋ f£L¥gh£oš ïUªjd. jyh IªJ fz¡bfL¥ig el¤âd®. k¡fŸ bjhif fz¡bfL¥ò Étu§fŸ
cW¥ãd®fis¡ bfh©l MW FG¡fŸ ml§»a gilthÇa« x‰w®fŸ jU« Étu§fnshL rÇgh®¡f¥g£ld. bksÇa® M£á
gilîthf¤ij nk‰bfh©ljhf bkf°jÅ° F¿¥ã£LŸsh®. Kiwƚ k¡fŸ bjhif¡ fz¡bfL¥ò xU Ãuªju ÃWtdkhf
thÂf« k‰W« bjhʚJiw ïUªjjhf¤ bjÇ»wJ.

ï¤JiwƋ mYty®fŸ m¤a£rf®fŸ vd¥g£ld®.


bghU£fˋ ášyiu k‰W« bkh¤j Éiyfis¡ f£L¥gL¤JtJ«,

72 73
khfhz, cŸsh£á îthf« ö©fŸ

j£rÓy«, c{#ÆÅ, Rt®z»Ç, fȧf« v‹w mnrhfuhš ÃWt¥g£l f‰ù©fŸ bksÇa®


jiyefu§fis¡ bfh©l eh‹F khfhz§fshf bksÇa¥ nguuR fhy¡ fiy¡F Äf¢áwªj vL¤J¡ fh£lhF«.
ãÇ¡f¥g£oUªjJ. khfhz MSe®fŸ bgU«ghY« mur blšÈ, mfkjhgh¤, U«Äªij, rhŠá, rhueh¤
FL«g¤âÈUªnj nj®î brŒa¥g£L ÃaÄ¡f¥g£ld®. r£l«, ngh‹w ïl§f˚ bgh¿¥ò fSl‹Toa mnrhf®
xG§if guhkǤjš, tUthŒ tNÈ¥gJ ngh‹wit mt®fsJ ö©fŸf©blL¡f¥g£ld. ö©fˋ c¢áƚ
K¡»a flikfshF«. uhéf®fŸ v‹W miH¡f¥g£l mâfhÇfˋ á§f«, ahid, vUJ ngh‹w Éy§Ffˋ
ќ kht£l îthf« ïUªjJ. mt®fsJ Ãiy k‰W« mâfhu« cUt§fŸ brJ¡f¥g£LŸsd. rhueh¤ f‰ùš
j‰fhy kht£l M£á¤ jiyt®fisna x¤âUªjJ vdyh«. fhz¥gL« eh‹F á§f cUt§fŸ
mt®fS¡F cjÉahf í¡j®fŸ v‹w Jiz mâfhÇfŸ ïUªjd®. rhueh¤ fšö© Äfî« fiy eaÄ¡fit. ïªâa
»uhk v‹w mâfhÇƋќ »uhk îthf« ïUªjJ. g¤J mšyJ murh§f« ïªj á‹d¤ij xU áy
gâidªJ »uhk§fS¡F ca® mâfhÇahf nfhg‹ v‹w mâfhÇ khWjšfŸ brŒJ mur K¤âiuahf V‰W¡
brašg£lh®. bfh©LŸsJ.
efu îthf« F¿¤J bfsošaU«, bkf°jÅR« Étukhf¡ °öãfŸ
F¿¥ã£LŸsd®. efÇfh v‹w efu nk‰gh®itahsNj g g‰¿
m®¤j¤ rh°âu¤âš xU KG m¤âahank cŸsJ. r£l« xG§if mnrhf® jdJ nguuR KGtâY« gy °öãfis
guhkÇ¥gnj mtuJ jiyaha gÂahF«. jyh IªJ cW¥ãd®fis¡ vG¥ãÆUªjh®. Mdhš,
bfh©l MW FG¡fŸ ghlÈò¤âu efu îthf¤ij el¤âajhf mt‰¿š bgU«ghyhdit eh‹F
bkf°jÅ° F¿¥ã£LŸsh®. ï¡ FG¡fˋ gÂfŸ tUkhW : 1. mayt® gilbaL¥ã‹nghJ á§f§fŸ
bjhʉrhiyfŸ 2. mašeh£lt®fŸ 3. ãw¥ò, ïw¥ò gâî 4. thÂf« mÊ¡f¥g£LÉ£ld. xUáy
5. bghU£fŸ c‰g¤â k‰W« ɉgid 6. ɉgid tÇ tNš °öãfŸ k£Lnk vŠáíŸsd. Äfî«
ãu«kh©lkhd njh‰w¥ bghÈîl‹ mik¡
bksÇa® fhy fiy, f£ol¡fiy f¥g£LŸs rhŠá °öã mnrhfuJ
mnrhf® fhy¤â‰F K‰g£l Ãidî¢ á‹d§fŸ mid¤J« °öãfS¡F áwªj vL¤J¡fh£lhF«.
rhŠá Þöã
ku§fshš Mdjhš bgU«ghY« mit mʪJÉ£ld. mnrhf® KjȚ mJ br§f‰fshš cUth¡f¥g£L,
fhy¤âšjh‹ ghiw¡f‰fŸ ga‹gL¤j¥g£ld. mt‰¿Y«Tl xU mnrhfuJ fhy¤â‰F¥ã‹ ÉÇîgL¤j¥g£lJ.
áy k£L« vŠáíŸsd. mtuJ mu©kid, klhya§fŸ k‰W« FiffŸ
°öãfŸ gy kiwªJÉ£ld. rhŠá °öã k£Lnk vŠáíŸsJ.
bksÇa® fhy¤âa vŠáíŸs fiy¢á‹d§fis ã‹tU« mnrhf® k‰W« mtuJ òjšt® jruj‹ M»nahuhš
jiy¥òf˚ fhzyh«. méÉf®fS¡F bfhilahf mË¡f¥g£l FiffŸ bksÇa®fˋ
K¡»a ghu«gÇa á‹d§fshf¤ âfœ»‹wd. mt‰¿‹ c£òw¢Rt®fŸ
f©zhonghy bkUT£l¥g£LŸsd. JwÉfŸ j§» thG« tifƚ
mit mik¡f¥g£oUªjd. ò¤j fahî¡F mU»YŸs ghuhgh®

74 75
F‹WfËYŸs FiffŸ bksÇa® f£ol¡ fiy¡F c‹dj f‰wš milîfŸ
rh‹WfshF«. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lit.
bksÇa® 圢á¡fhd fhuz§fŸ 1. bksÇa® tuyh‰W¡fhd ïy¡»a, fšbt£L rh‹WfŸ
2. rªâuF¥j bksÇa® M£á¡F tUjY«, mtuJ
bksÇa® 圢á¡fhd fhuz§fŸ g‰¿ m¿P®fËilna
rhjidfS«.
ÉÇthd Éthj« eilbg‰w t©z« cŸsJ. mnrhfuJ 3. ãªJrhuŋ ngh® bt‰¿fŸ.
bfhŸiffS« mtU¡F«ã‹ tªj tÈika‰w ã‹njh‹wšfS«
4. Mizfis btËÆ£L«, j®k kfhkh¤âu®fŸ v‹w
bksÇa® 圢á¡F¡ fhuz§fŸ v‹w fU¤J gHikahd
áw¥ò mYty®fis ÃaĤJ« mnrhf® jkJ j®k¡
fU¤jhF«. k‰bwhU fU¤J, guªj nguuR¡F <LbfhL¡F« tifƚ nfh£ghLfis gu¥ãaJ.
muáaš, bghUshjhu ÃWtd§fŸ ts®¢áailaɚiy v‹gjhF«. 5. ö©fŸ, FiffŸ, °öãfŸ v‹w bksÇa® fhy fiy,
mnrhfuJ ò¤jrka Mjuî¡ bfhŸiffËdhš btW¥ò‰w f£ol¡fiy.
ãuhkz®fŸ òZaĤâuR§f‹ jiyikƚ xU òu£áia el¤âdh®fŸ 6. bksÇa¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fŸ.
v‹W Tw¥g£lJ. Mdhš, mnrhf® xUnghJ« ãuhkz®fS¡F
vâuhf brašg£lâšiy. mnrhfuJ m»«ir¡ bfhŸif
gilåu®fˋ nghÇL« cz®it ghâ¤jJ v‹gJ mnrhf®ÛJ
Rk¤j¥gL« k‰bwhU F‰w¢rh£lhF«. Mdhš, mnrhf® mikâ¡
bfhŸifia¥ ã‹g‰¿dhnu jÉu nguuዠÛJŸs jkJ f£L¥gh£il
v¥nghJ« js®¤âaâšiy. vdnt, bksÇa¥ nguuዠ圢á¡F
mnrhfiu F‰w« Rk¤JtJ bghU¤jk‰wjhF«. mnrhfiu xU
bfhŸifthâ v‹gijÉl eilKiwthâ v‹nw Twyh«.
âwika‰w ã‹njh‹wšfŸ, nguuR ïu©lhf¥ ãÇ¡f¥g£lJ,
mnrhfuJ fhy¤J¡F¥ ã‹d® ne®ªj M£á¤Jiw KiwnfLfŸ
ngh‹w gšntW fhuz§fshnyna bksÇa¥ nguuR áijªjJ.
ïitaid¤J« x‹W nr®ªJjh‹ bksÇa¥ nguuዠӮFiyit
ÉiuîgL¤âd. ïWâƚ bksÇaiu Éu£oÉ£L òZaĤu R§f‹
R§ft«r M£áia ÃWÉdh‹.

76 77
khâÇ Édh¡fŸ ï. bkf°jÅ° vGâa ï©ofh fȧf¥ngh® F¿¤j
jftšfis¤ jU»wJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
<. bksÇa¥ nguuዠ圢á¡hd fhuz§fis mnrhfuJ
1. mnrhfuJ fȧf¥ngh® F¿¤j Étu§fis mË¥gJ fšbt£L¡fŸ TW»‹wd.
m. fȧf¡ fšbt£L M. 13 M« ghiw¡ fšbt£L V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
ï. rhueh¤ ö© <. m®¤j rh°âu« 1. rªâuF¥j bksÇa® jdJ M£áƋ ïW⥠gFâƚ ò¤j
2. mnrhf® jkJ Mizfis btËÆl bgÇJ« ga‹gL¤âa rka¤ij¥ ã‹g‰¿dh®.
bkhÊ 2. jĜehL bksÇa¥ nguuᚠïiz¡f¥g£oUªjJ.
m. ghÈ M. tlbkhÊ 3. mnrhf® méÉf®fS¡F Fiffis bfhilahf tH§»dh®.
ï. fnuhZâ <. ãu«Ä 4. bksÇa® M£á¡F òZaĤu R§f‹ Koî f£odh®.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
1. mnrhfuJ fšbt£Lfis KjȚ go¤j¿ªjt® ......... 1. bfsošaNj m®¤j rh°âu«.
2. filá bksÇa mur‹ .......... 2. fȧf¥ ngh®
3. mnrhfiu ò¤j rka¤â‰F kh‰¿at® ......... 3. bkf°jÅ°
4. ïªâa muR á‹d« .......... öÂÈUªJ vL¡f¥g£lJ. 4. ãªJrhu‹
III. bghU¤Jf. VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
1. j®k kfhkh¤âu®fŸ m. »uhk îthf« 1. rªâuF¥j bksÇaNj rhjidfŸ g‰¿ F¿¥ò vGJf.
2. nfhg‹ M. tUthŒ îthf« 2. mnrhf® ò¤jrka¤ij¥ gu¥òtj‰F nk‰bfh©l Ka‰áfis
3. efÇf‹ ï. j®k¤ij¥ gu¥òjš F¿¥ãLf.

4. r«A®j‹ <. efu îthf« 3. bksÇa® fiyƋ K¡»a¤Jt¤ij kâ¥ãLf.

IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. xU brh‰bwhl® 4. bksÇa¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fis MŒf.
k£Lnk rÇahdJ. VII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
m. bfsošaNj m®¤j rh°âu¤â‹ Kj‰gFâƚ ngh® k‰W« 1. mnrhfNj rhjidfisí« mtuJ j®k¡ nfh£ghLfisí«
muáaš btšâw‹ g‰¿ Tw¥g£LŸsJ. És¡Ff.
M. Érhfj¤jNj K¤uhuh£rf« ehlf toɚ vGj¥g£LŸsJ. 2. bksÇa® M£áKiwƋ áw¥ò¡ TWfis ÉtÇ.

78 79
ïUªjJ. »nu¡f®fŸ ghlÈò¤âu« tiu tªJ mªj efiuí«
ghl« - 7 áyfhy« M¡uĤJ¡ bfh©ld®. ïU¥ãD«, òZaĤu R§f®
bksÇaU¡F¥ ãªija fhy ïªâah ÉiuªJ brašg£L ïHªj gFâfis clnd Û£lh®. tl
ïªâahɋÛJ gilbaL¤j fȧf eh£L¡ fhuntyidí« v⮤J
mt® nghÇ£lh®.
òZaĤj R§f® itÔf ãuhkz rka¤ij MjǤjh®. mt®
f‰wš neh¡f§fŸ ïu©L m°tnkj (Fâiu ntŸÉ) ahf§fis¢ brŒjh®. ò¤j
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ. rka¤jtiu mt® J‹òW¤âajhf ò¤j rka¢ rh‹WfŸ TW»‹wd.
Mdhš, ò¤jrka fiyia òZaĤâu® MjǤjh® v‹gj‰F
1. R§f® M£áƋ K¡»a¤Jt«.
tYthd rh‹WfŸ cŸsd. mtuJ M£á¡ fhy¤âš gh®A&¤,
2. rhjthfd®fˋ M£á - g©gh£o‰F mt®fsJ rhŠá M»a ïl§fËÈUªj ò¤jrka á‹d§fŸ òJ¥ã¡f¥g£L
g§fË¥ò. ÉÇîgL¤j¥g£ld.
3. rhf®fS« gh¡oÇa®fS« òZaĤu R§fD¡F¥ ã‹d® mtuJ òjšt‹ m¡ÅĤu‹
4. fÅZfNj rhjidfŸ M£á¡F tªjh‹. R§f t«r¤â‹ filá mur‹ njtóâ. mtdJ
mik¢ruhd thRnjt f‹t‹ v‹gtuhš njtóâ bfhšy¥g£lh®.
5. fhªjhu¡fiyí« mj‹ áw¥ò¡ TWfS« f‹t t«r« ÃWt¥g£lJ. mJ 45 M©LfŸ Úo¤jJ. f‹t®fˋ
圢áÆÈUªJ F¥j¥nguuR ÃWt¥gL« fhy« tiu kfj¤â‹
tuyhW bt‰¿lkhfnt ïUªjJ vdyh«.
mnrhfuJ kiwî¡F¥ ã‹d®, mtuJ thÇRfshš bksÇa¥
nguuir¡ f£o¡ fh¥gh‰w Koaɚiy. khfhz§fŸ j§fsJ f§if¢ rkbtËia mayt® gilbaL¥ãÈUªJ fh¥gh‰¿a
Rjªâu¤ij m¿É¡f¤ bjhl§»d. tlnk‰F ïªâah bksÇaNj Éj¤âš R§f®fˋ M£á K¡»a¤Jt« bgW»wJ. g©gh£L
ãoÆÈUªj eGÉaJ. bjhl®ªj maytNj jh¡FjY¡F« ï¥gFâ ßâahf neh¡»dhš, ãuhkz rka¤ijí«, Fâiu ntŸÉiaí«
Msh»aJ. fȧf« jdJ ÉLjiyia giwrh‰¿¡ bfh©lJ. R§f®fŸ òJ¥ã¤jd®. itzt rka¤ijí« tlbkhÊiaí«
mj‰F« bj‰nf rhjthfd®fŸ j§fsJ Rjªâu muir V‰gL¤â¡ R§f®fŸ ngh‰¿ ts®¤jd®. RU¡fkhf¡ T¿dhš, R§f®fˋ
bfh©ld®. ït‰¿‹ Éisthf bksÇa® M£á f§if¢ rkbtËƚ M£á tu¥nghF« F¥j®fˋ bgh‰fhy M£á¡F f£oa«
k£Lnk eilbg‰wJ. Éiuɚ m§F R§f t«r¤â‹ M£áí« TWtJnghy mikªjJ.
ÃWt¥g£lJ. rhjthfd®fŸ
R§f®fŸ
bksÇa®fˋ 圢á¡F¥ãwF,
bksÇa®fˋ gil¤jsgâahf ïUªj òZaĤuR§f‹ j¡fhz¤âš rhjthfd®fŸ Rjªâu
v‹gtuhš R§f t«r« ÃWt¥g£lJ. bksÇa t«r¤â‹ filá muir ÃWÉdh®fŸ. Rkh® 450
muriu¡ bfh‹WÉ£L mt® mÇaizia¡ if¥g‰¿dh®. tlnk‰F M©LfŸ mt®fsJ M£á Úo¤jJ.
rhjthfd®fˋ
ïªâahɚ gilbaL¤j tªj gh¡oÇa »nu¡f®fËlÄUªJ tl Mªâu®fŸ v‹W« mt®fŸ miH¡f¥
ehza§fŸ
ïªâahit ghJfh¥gnj R§f M£á¡F m¥nghJ bgU« rthyhf g£ld®. òuhz§fS« fšbt£L¡fS«

80 81
rhjthfd® tuyh‰W¡F K¡»a rh‹Wfshf És§F»‹wd. Fat®fŸ, berî¤ bjhʚ brŒnth®, v©bzŒ c‰g¤âahs®fŸ
bfsjÄ ò¤u rjf®Â v‹gtNj M£á g‰¿ ehá¡ k‰W« ehdhfh¤ ngh‹w ifÉidP®fS« fHf§fis V‰gL¤â¡ bfh©ld®.
fšbt£L¡fŸ bjËthf¡ F¿¥ãL»‹wd. rhjthfd®fshš f®õgz« v‹W miH¡f¥g£l btŸË ehza§fŸ t®¤jf¤â‰F
btËÆl¥g£l ehza§fŸ m¡fhy¤âa bghUshjhu Ãiyikia ga‹gL¤j¥g£ld. rhjthfd®fŸ fhy¤âš mašeh£L t®¤jfK«
vL¤J¡ TW»‹wd. e‹F brʤjJ. j¡fhz¤âÈUªj gšntW JiwKf§fis lhyÄ
rhjthfd t«r¤ij ÃWÉat® áKf®. mtiu¤ bjhl®ªJ F¿¥ã£LŸsh®. nk‰F j¡fhz¤âÈUªj fšah© rhjthfd®
»UZz® M£á¡F tªjh®. nk‰»š ehá¡ tiu mt® nguuir fˋ Äf¥bgÇa JiwKfkhF«. »H¡F¡ fl‰fiuÆÈUªj
ÉÇîgL¤âdh®. _‹whtJ mur‹ $rjf®Â. nk‰F khst¤ijí« f©lfnryh, fŠr« v‹w JiwKf§fS« áw¥ò thŒªjit.
Õuh® gFâiaí« mt® if¥g‰¿dh®. ã‹d® Fâiu ntŸÉfisí« g©gh£L¡ bfhil
brŒjh®. rhjthfd t«r¤â‹ gândHhtJ mur‹ bga® Ahyh.
mt® IªJ M©LfŸ k£Lnk M£áÆÈUªjh®. r¤jrhŒ rhjthfd®fŸ ãuhkz rka¤ijí« ò¤j rka¤ijí«
v‹wiH¡f¥gL« fj r¥j rhŒ v‹w üiy Ahyh ïa‰¿dh®. ï⚠MjǤjd®. ir¤âa§fisí« Éfhu§fisí« f£od®. ò¤jrka
ãuh»Uj bkhÊÆyhd 700 ghlšfŸ cŸsd. JwÉfS¡F Ãy§fŸ k‰W« »uhk§fis khÅakhf tH§»d®.
táZlò¤uòykhÆ v‹w mur® mkuhtâ °öãia br¥gÅ£lh®.
rhjthfd ku㋠Äf¢áwªj muruhf És§»at® ehfh®édbfh©lhÉYŸs mt®fsJ f£ol¡fiy F¿¥ãl¤
bfsjÄò¤u rjf®Â. ».ã.106 Kjš 130 M« M©L tiu ïUg¤â j¡fJ. ãuhkz rka¤ij Û©L« cÆ®¥ã¤j rhjthfd®fŸ
eh‹F M©LfŸ mt® M£á òǪjh®. mtuJ m‹id bfsjÄ mRtnkj« k‰W« uh#Na ntŸÉfisí« el¤âd®. ãuh»Uj bkhÊ
ghy$ btËÆ£l ehá¡ fšbt£oš mtuJ rhjidfŸ k‰W« ïy¡»a¤ijí« mt®fŸ MjǤjd®. Ahyh vGâa r¤jrhŒ
F¿¡f¥g£LŸsd. bfsjÄò¤u rjf®Â j¡fhz« KGtijí« ãuh»Uj ïy¡»a¤â‹ ngh‰w¤j¡f üyhf És§F»wJ.
if¥g‰¿ nguuir ÉÇîgL¤âdh®. khst¤â‹ mur® ehf ghziu
v⮤J¥ nghÇ£L mt® bg‰w bt‰¿ kf¤jhdjhF«. mt® ãuhkz tlnk‰F ïªâahɚ mayt® gilbaL¥òfŸ
rka¤ij MjǤjh®. ïU¥ãD« ò¤j rka¤jtU¡F« bfhilfis
gh¡oÇa®fŸ
tH§»dh®.
bfsjÄò¤u rjf®Â¡F¥ãwF mtuJ kf‹ táZlò¤u ».K. _‹wh« ü‰wh©o‹ ïil¥gFâƚ gh¡oÇah,
òykhÆ M£á¡F tªjh®. mt® rhjthfd M£áia »UZzh eâ gh®¤âah ïu©L« áÇah¥ nguuáÈUªJ ÉLjiy bg‰wd.
Kf¤Jthu« tiu ÉÇî gL¤âdh®. mt® btËÆ£l ehza§f˚ gh¡oÇahɋ »nu¡f M£áahsuhd blbk£Ça° M¥fhÅ° jh‹,
f¥gš cUt§fŸ bgh¿¡f¥g£LŸsd. ïjdhš mtuJ fl‰gil gŠrh¥ gFâfis¤ jh¡» if¥ g‰¿dh®. j£rÓy¤âÈUªJ
tÈikí« flšthÂf tsikí« btË¥gL»wJ. rhjthfd®fˋ m¥nghnyhnlhl°, Ûdhªj® v‹w jkJ ïu©L gil¤jiyt®fis
filá K¡»a mur® a¡P$ rjf®Â. k‰w gFâfis¥ if¥g‰W«go mD¥ã it¤jh®. m¥nghnyhnlhl°
áªJ¥ gFâia¡ if¥g‰¿ c{#ÆÅtiu K‹nd¿dh®. Ûdhªj®
bghUshjhu Ãiyik
kJuh tiu jkJ M£áia ÉÇîgL¤âaJl‹ ghlÈò¤âu¤ij¡
rhjthfd® M£á¡ fhy¤âš thÂfK« bjhÊY« e‹F if¥g‰wî« Ka‰áfŸ nk‰bfh©lh®. Mdhš, òZaĤu R§fŋ
ts®¢áailªjd. tÂf®fŸ j§fsJ thÂg¤ij¥ ngudhd tRĤu‹ mtid v⮤J¥ nghÇ£L jL¤J ÃW¤âdh®.
bgU¡Ftj‰fhf tÂf¡ FG¡fis mik¤J¡ bfh©ld®.

82 83
Ûdhªj®, ÄȪjh v‹W« miH¡f¥gL»wh®. mtuJ K‹nd¿dh®. ‘KG cyifí« bt‹w jiyt‹’ v‹w ÉUJfŸ
jiyefu« rhfhyh (áahšnfh£). mt® ò¤j rka¤âš mâf M®t« bgh¿¤j j§f ehza§fisí« mt® btËÆ£lh®. mt® áwªj
bfh©lh®. ò¤j rka¤ JwÉ ehfghzUl‹ mt® ciuahoaJ átg¡jdhfî« âfœªjh®.
“ÄȪjgh‹nAh” (ÄȪjNj Édh¡fŸ) v‹w ghÈbkhÊ üyhf¤ fÅZf® (».ã. 78 - 120)
bjhF¡f¥g£LŸsJ. Ûdhªj® ò¤j rka¤ij jGÉdh®. »nu¡f¤
öjuhd bAÈnahnlhu° itzt rka¤ij jGÉanjhL bg° Fõhz ku㚠áw¥òÄ¡f M£áahs® fÅZf®. ».ã. 78 M«
efǚ fUl¤öizí« ÃWÉdh®. ÛdhªjNj kiwî¡F¥ ã‹dU« M©L bjhl§F« rhf rfh¥j¤ij mt® ÃWÉdh®. mt® xU bgU«
üwh©LfS¡F« nkyhf »nu¡f¤â‹ jh¡f« ïªâahɚ Úo¤jJ. gilbaL¥ghs® k£Lkšy, rka« k‰W« fiyia¥ ngh‰Wgtuhfî«
rhf®fŸ âfœªjh®.
fÅZfNj gilbaL¥òfŸ
rhf®fŸ mšyJ ir¤âa®fŸ gh¡oÇah, gh®¤âah
gFâfis¤ jh¡» »nu¡f M£áahs®fËlÄUªJ mt‰iw¡ fÅZf® M£á¡F tªjnghJ mtuJ nguuᚠM¥fhÅ°jh‹,
if¥g‰¿d®. »nu¡f®fˋ tÊKiwia¥ ã‹g‰¿ rhf®fS« fhªjhu«, áªJ, gŠrh¥ M»a gFâfŸ ïUªjd. ã‹d®, mt®
j§fsJ M£áia tlnk‰F ïªâahɚ bkšy ÉÇîgL¤âd®. kfj¤ij¡ if¥g‰¿ ghlÈò¤âu«, ò¤jfah
rhf®f˚ ïu©L ãÇÉd® ïUªjd®. j£rÓy¤âÈUªJ M£á tiu K‹nd¿¢ br‹wh®. fšAzNj
brŒj tl¡F r¤âu¥ò¡fŸ. k‰bwhU ãÇÉd® kfhuhZou¥ gFâƚ T‰W¥go, fÅZf® fhZÛ® ÛJ gilbaL¤J
M£áòǪj nkiy¢ r¤âu¥ò¡fŸ. mjid¡ if¥g‰¿dh® v‹gJ bjËî. kJuh,
».K. Kjyh« ü‰wh©oš ïªâahɚ rhf®fˋ M£áia °uht°â, nfhrh«ã, bgdhu° ngh‹w
ÃWÉat® kht°. mtU¡F¥ã‹ mtuJ kf‹ Kjyh« Vr° Él§f˚ mtuJ ehza§fŸ f©blL¡f¥
M£á¡F tªjh®. mt® É¡uk rfh¥j¤ij ÃWÉdh® v‹w fU¤J« g£LŸsd. vdnt, f§if¢ rkbtËƋ
c©L. j£rÓy¤J r¤âu¥ò¡fis gh®¤âa®fŸ K¿ao¤jd®. bgU«gFâ mtuJ M£á¡F£g£oU¤jš
nt©L«.
Fõhd®fŸ
ÓdhɋÛJ gilbaL¤j fÅZf®
k¤âa Máahit ó®åfkhf¡ bfh©l ô¢á gH§FoƋ xU mt®fËlÄUªJ áy gFâfisí« if¥
ãÇÉdnu Fõhd®fŸ. mt®fŸ KjȚ rhf®fis Éu£oÉ£L jiya‰w fÅZfNj g‰¿dh®. jdJ Kjš gilbaL¥ã‹nghJ
gh¡oÇahit¡ if¥g‰¿d®. ã‹d®, áiy Ód¥ gil¤jiyt® ghŠnrh v‹gtÇl«
go¥goahf fhóš gŸs¤jh¡F tÊahf fÅZf® njhšÉailªjh®. ïu©lhtJ
K‹nd¿ fhªjhu¥ gFâia¡ gilbaL¥ã‹nghJ ghŠnrhɋ òjštuhd gh‹ah§ v‹gtiu
if¥g‰¿d®. Fõhz kuig¤ njh‰Wɤ K¿ao¤jh®. mj‹ Éisthf, fhZf®, ah®¡f©£, nfhlh‹ M»a
jt® F#&yh fh£ãr° mšyJ Kjyh« gFâfis fÅZf® jkJ nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfh©lh®.
Fõhd®fˋ fh£ãr°. fhóš gŸs¤jh¡if if¥ fÅZfNj nguuR Äfî« guªj x‹whF«. nk‰»š fhªjhu«
j§f ehza§fŸ g‰¿a mt® jkJ bga® bgh¿¤j ehza§ bjhl§» »H¡nf gdhu° tiuÆY«, tl¡»š fhZÛ® bjhl§»
fis btËÆ£lh®. mtuJ òjšt® åkh fh£ãr° mšyJ ïu©lh« bj‰nf khst« tiuí« mtuJ nguuR guÉÆUªjJ. j‰fhy¤âš
fh£ãr° tlnk‰F ïªâah KGtijí« if¥g‰¿ kJuhtiu
84 85
bgõht® v‹wiH¡f¥gL« òUõòu« v‹gJ mtuJ jiyef®. mtuJ fhªjhu¡ fiy
nguuᚠk‰bwhU áw¥òÄ¡f efukhf kJuh âfœªjJ.
tlnk‰F ïªâahÉÈUªj bgõht® k‰W«
fÅZfU« ò¤j rkaK« mij¢ R‰¿ÆUªj gFâna fhªjhu« vd¥g£lJ.
m¥gFâna fhªjhu¡ fiyƋ jhafkhF«. fhªjhu¡
fÅZf® jkJ M£áƋ bjhl¡f¤ânyna ò¤j rka¤ij
fiyƋ Äf¢áwªj á‰g§fŸ ».ã. KjÈu©L
jGÉdh®. ïU¥ãD«, mtuJ ehza§f˚ ò¤jNj cUt§fŸ ü‰wh©Lf˚ cUth¡f¥g£ld. ïªnjh-
k£LkšyhJ, ïªJ k‰W« »nu¡f flîsNj cUt§fS« »nu¡f®fˋ M£á¡ fhy¤âš fhªjhu¡ fiy
bgh¿¡f¥g£oUªjd. ïJ fÅZf® ãw rka§fŸÛJ bfh©oUªj njh‹¿aJ v‹whY«, rhf®fS« Fõhd®fS«
rka r»¥ò¤j‹ikia btË¥gL¤Jtjhf cŸsJ. fÅZfuJ fhªjhu¡ fiyia¥ ngh‰¿ ts®¤jd®. ï⚠fhªjhu¡ fiy
fhy¤âšjh‹ kfhahd ò¤jrka« njh‰WÉ¡f¥g£lJ. ò¤j® ÃWÉa fÅZfNj g§F ngh‰w¤j¡fjhF«. ïªâa¡ tot¤âš ò¤j®
mnrhf® gu¥ãa rka¤âÈUªJ mJ gšntW j‹ikf˚ fiyí«, »nu¡f-nuhkhÅa¡ TWfS« ïizªj
ntWg£oUªjJ. ky®fŸ, Mguz§fŸ, thrid¤ âuÉa§fŸ, fyitna fhªjhu¡ fiyahF«. j£rÓy«, bgõht® ngh‹w tlnk‰F
Ôg§fŸ bfh©L ò¤jU¡F tÊghLfŸ el¤j¥g£ld. ï›thW, ïªâahɋ gy gFâf˚ fhªjhu¡fiy á‰g§fŸ
kfhahd ò¤j rka¤âš cUt tÊghL« rl§FKiwfS« f©blL¡f¥g£ld. ò¤jNj cUt¤ij gšntW tot§fËY«,
ts®¢ábg‰wd. nfhz§fËY«, msîfËY« to¤jikna fhªjhu¡ fiyƋ
áw¥ghF«. ò¤jNj ãw¥ò, mtuJ Jwî¡ nfhy«, nghjidfŸ
òâa rka¤ij gu¥ò« neh¡f¤njhL fÅZf® k¤âa Máah,
ngh‹wit á‰g§fshf to¡f¥g£ld. fhªjhu¡ fiyƋ áw¥ò¡
Ódh ngh‹w ehLfS¡F rka¥gu¥ò FG¡fis mD¥ã it¤jh®.
TWfŸ tUkhW :
gšntW ïl§f˚ ò¤j ir¤âa§fS« ÉAhu§fS« f£l¥g£ld.
tRĤâu®, mRtnfhõ®, ehf®éd® ngh‹w ò¤jrka m¿P®fisí« - kÅj tot¤ij mj‹ jirfŸ, ÛiríŸË£l áifko¥òfŸ
fÅZf® MjǤjh®. ò¤j rka¤âY« nfh£gh£oY« vGªj bjÇí«go cUt¤ij¥ gil¤jš
ãz¡Ffis Ô®¡F« bghU£L fÅZf® eh‹fhtJ ò¤j rka - jo¤j MilfŸ mt‰¿‹ ko¥òfŸ bjÇí«go totik¤jš
kheh£il¡ T£odh®. tRĤâu® jiyikƚ, fhZÛ® khfhz« $
- mHfhd á‰g§fŸ, Étukhd Mguz§fŸ k‰W« milahs«
efU¡F mU»ÈUªj F©lytd klhya¤âš ï«khehL
_ykhf fU¤ij cz®¤Jjš.
eilbg‰wJ. Rkh® 500 JwÉfŸ ï⚠g§Fbfh©ld®.
âÇÕl§fS¡F mâfhuó®tkhd És¡fîiu ïªj kheh£oš ïWâ -fhªjhu¡ fiyƋ K¡»a fU¥bghUŸ - òâa ò¤j
tot« bg‰wJ. kfhahd nfh£ghLfŸ KGtot« bg‰wd. rka¥ãÇthd kfhahd ò¤jrka¡ nfh£ghLfŸ -
ï«kheh£oš g§F bg‰w mRtnfhõ® xU j¤JtPhÅ, fÉP® k‰W« - ò¤j® cUt« gÇzhk ts®¢ábg‰wJ.
ehlfháÇa®. ò¤jrÇj¤â‹ MáÇa®. bj‹Åªâahit¢ nr®ªj
».ã. Kjš eh‹F ü‰wh©Lf˚ gšyhÆu¡fz¡fhd
ehfh®éd® fÅZfNj mitƚ ïl« bg‰¿Uªjh®. g©ila
klhya§fŸ f£l¥g£ld. bgõht®, uhtšã©o M»a gFâfis¢ R‰¿
ïªâahɋ òfœÄ¡f kU¤Jtuhd ruf® v‹gtiuí« fÅZf® k£L« gâidªJ klyha§fˋ áijîfŸ f©blL¡f¥g£LŸsd.
MjǤjh®. ï¡fhy¤âš vG¥g¥g£l ò¤jrka °öãf˚ »nu¡f - nuhkhÅa
f£ol¡ fiyƋ jh¡f¤ij fhzKo»wJ. °öãƋ cau« TLjyh
fî«, my§fhu ntiy¥ghLfŸ ÄFªJ« ïit mik¡f¥g£ld.
ïjdhš, °öãfˋ mHF nkY« mâfǤjJ.
86 87
kJuh fiy¥ghÂ
khâÇ Édh¡fŸ
j‰fhy c¤âu¥ ãunjr¤âYŸs kJuh v‹w ïl¤âš njh‹¿ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
ts®ªj fiyna kJuh fiy¥gh v‹W miH¡f¥gL»wJ. ».ã. Kjš
ü‰wh©oš mJ òfœbg‰W És§»aJ. bjhl¡f¤âš kJuh 1. R§f®fis¤ bjhl®ªJ M£á¡F tªjt®fŸ
fiy¥gh j‹Å¢irahf cŸeh£L fiyea¤Jl‹ ts®¢á bg‰wJ. m. bksÇa®fŸ M. Fõhd®fŸ
ò¤juJ cUt§f˚, F¿¥ghf mtuJ Kf« M‹Ûf¥ bghÈî ÃiwªJ ï. f‹t®fŸ <. rhjthfd®fŸ
fhz¥g£lJ. ï¤jifa bghÈî fhªjhu á‰g§f˚ fhz¥glɚiy.
át‹ - gh®tâ, ÉZQ y£RÄ cUt§fS« kJuhɚ brJ¡f¥g£ld. 2. ehá¡ fšbt£L ïtUila rhjidfis¡ F¿¥ãL»wJ.
aøÅfŸ, m¥ru°fŸ M»a cUt§fŸ kJuh fiy¥ghÂƋ m. òZaĤuR§f® M. bfsjÄ ò¤u rjf®Â
áw¥ò¡F vL¤J¡fh£lhf És§F»‹wd.
ï. fÅZf® <. Ûdhªj®
fÅZfNj ã‹njh‹wšfS« Fõhd® M£áí« Koî«
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
fÅZfU¡F¥ã‹ M£á¡F tªnjh® Rkh® ü‰¿a«gJ 1. rhjthfd kuig njh‰Wɤjt® ...........
M©LfŸ M£áòǪjd®. fÅZfuJ òjštuhd ÏÉZf® nguuir
m¥gona f£o¡fh¤jh®. mtuJ M£á¡ fhy¤âš kJuh áw¥ò thŒªj 2. r¤jrhŒ v‹w òfœÄ¡f ãuh»Uj bkhÊ üiy vGâat® .........
efukhf¤ âfœªjJ. fÅZfiu¥ nghynt, mtU« ò¤jrka¤ij 3. É¡uk rfh¥j¤ij ÃWÉajhf¡ fUj¥gLgt® ........
MjǤjh®. Fõhd®fˋ filá K¡»a M£áahs® thRnjt®. mtuJ
4. rhf rfh¥j« ......... M©oš ........... v‹gtuhš ÃWt¥g£lJ.
fhy¤âš Fõhd muá‹gu¥ò FW»¥ nghÆUªjJ. mtuJ
fšbt£L¡fŸ kJuhit¢ R‰¿na f©blL¡f¥g£LŸsd. mt® 5. bg°efǚ fUl¤öiz ÃWÉat® ..........
átid tÊg£ljhf¤ bjÇ»wJ. thRnjtU¡F¥ ãwF, áWáW Fõhd 6. fÅZf® K¿ao¤j Ód¥ gil¤jiyit® ...........
ïstur®fŸ tlnk‰F ïªâahɋ áy gFâf˚ M£á òǪjd®.
III. bghU¤Jf.
f‰wš milîfŸ 1. rhfhyh m. Kjyh« Mr°
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 2. òUõòh« M. òZaĤu R§f®
1. òZa Ĥu R§fNj M£áí«, R§f® M£áƋ áw¥ò«.
2. rhjthfd®fŸ M£á - bfsjÄò¤u rjf®ÅƋ
3. ghlÈò¤âu« ï. Ûdhªj®
rhjidfŸ. 4. j£rÓy« <. fÅZf®
3. rhjthfd®fŸ M£á¡ fhy¤âš r_f - bghUshjhu
ÃiyikfŸ - g©gh£L ts®¢á. IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. xU brh‰bwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
4. fÅZfNj gilbaL¥òfŸ.
5. kfhahd ò¤j rka« guîtj‰F fÅZf® nk‰bfh©l m. R§f®fŸ tlbkhÊia MjǤjd®.
Ka‰áfŸ.
M. rhjthfd®fŸ bjY§F bkhÊia MjǤjd®.
6. fhªjhu¡ fiyƋ áw¥ò¡ TWfŸ - kJuh fiy¥ghÂ.
ï. kfhahd ò¤jrka« ghÈbkhÊia V‰W¡ bfh©lJ.
88 89
<. kJuh fiy¥gh ïªnjh-»nu¡f¥ ghÂia ã‹g‰¿
ts®ªjJ.
ghl« - 8
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. r§f fhy«
1. R§f®fŸ ãuhkz rka¤ijí« Fâiu ntŸÉiaí«
cÆ®¥ã¤jd®.
2. Ûdhªj® xU gh¡oÇa M£áahs®. f‰wš neh¡f§fŸ
3. rhjthfd®fŸ M£á¡fhy¤âš »H¡F¡ fl‰fiuƚ ehá¡ ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
K¡»a JiwKfkhf¤ âfœªjJ. 1. r§f ïy¡»a§fŸ k‰W« r§f fhy¤â‰fhd ãw
4. fhªjhu¡ fiy ïªâa¡ fiyí« - »nu¡f - nuhkhÅa rh‹WfŸ.
TWfS« ïizªj fyitahF«. 2. r§f fhy muáaš tuyhW
VI. áW F¿¥ò tiuf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) 3. r§f fhy muáaš, r_f«
1. bfsjÄò¤u rjf®Â 4. r§f fhy rka Ãiy
5. r§f fhy bghUshjhu thœ¡if.
2. Ûdhªj®
3. mRtnfhõ®
bj‹Åªâa tuyh‰¿š r§f fhy« xU áw¥ghd m¤âaha«
4. kJuh fiy¥ghÂ
MF«. jĜ¥ gH§fijfˋgo g©ila jĜeh£oš K¢r§f«
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ) v‹wiH¡f¥g£l _‹W jĜ r§f§fŸ ïUªjd. gh©oa
1. R§f®fŸ M£áƋ áw¥ig kâ¥ãLf. k‹d®fˋ Mjuɚ ïªj r§f§fŸ jiH¤njh§»d.
bj‹kJiuƚ ïUªj Kj‰r§f¤âš flîsU«, KÅt®fS«
2. rhjthfd®fˋ g©gh£L¥ g§fË¥ig F¿¥ãLf. g§nf‰wd® v‹W Tw¥g£oUªjhY«, ï¢r§f¤ij¢ nr®ªj üšfŸ
3. fhªjhu¡ fiyƋ áw¥ò¡ TWfis MŒf. VJ« »il¡fɚiy. ïu©lhtJ r§f« fghlòu¤âš eilbg‰wJ.
bjhšfh¥ãa« jÉu Vida ïy¡»a§fŸ ahî« mʪJ nghÆd.
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
_‹whtJ r§f¤ij kJiuƚ Kl¤âUkhw‹ v‹w gh©oa k‹d‹
1. rhj thfd®fˋ tuyh‰iw¤ bjhF¤J¡ TWf. ÃWÉdh‹. mâf v©Â¡ifÆyhd òyt®fŸ ï⚠g§nf‰wd®.
2. fÅZfNj rhjidfis kâ¥ãLf. Vuhskhd ïy¡»a§fŸ gil¡f¥g£ld v‹whY« xUáynt
vŠáíŸsd. ïªj jĜ ïy¡»a§fŸ r§f fhy tuyh‰iw m¿ªJ
bfhŸs bgÇJ« cjwd.
r§f ïy¡»a§fŸ

r§f ïy¡»a¤bjhF¥ãš bjhšfh¥ãa«, v£L¤bjhif,


g¤J¥gh£L, gâbd©Ñœ fz¡F, áy¥gâfhu«, kÂnkfiy
90 91
M»ad ïl« bg‰WŸsd. fhy¤jhš bjh‹ik bg‰wjhd cWâ¥gL¤J»‹wd. nkY«, ».ã. Kjyh« ü‰wh©il¢ nr®ªj
bjhšfh¥ãa¤ij ïa‰¿at® bjhšfh¥ãa®. ïJ xU ïy¡fz üš nuhkhÅa¥ nguur®fŸ btËÆ£l nuhkhÅa ehza§fŸ jÄHf¤â‹
v‹whY«, r§f fhy muáaš, r_f bghUshjhu Ãiyikfis¥ gšntW gFâf˚ f©blL¡f¥g£LŸsd. vdnt, ïy¡»a«,
g‰¿a jftšfis¤ jU»wJ. v£L¤ bjhif v‹gJ I§FWüW, bjhšÈaš, ehzaÉaš Mjhu§fis mo¥gilahf¡ bfh©L, r§f
e‰¿iz, mfeh}W, òweh}W, FWªbjhif, fȤbjhif, ïy¡»a§fˋ fhy« ».K. _‹wh« ü‰wh©oÈUªJ ».ã. _‹wh«
gÇghlš, gâ‰W¥g¤J v‹w v£L üšfˋ bjhF¥ghF«. ü‰wh©L tiu v‹w Koî¡F tuyh«.
g¤J¥gh£oš âUKUfh‰W¥gil, bghUeuh‰W¥gil, muáaš tuyhW
áWghzh‰W¥gil, bgU«ghzh‰W¥gil, Kšiy¥gh£L,
beLešthil, kJiu¡fhŠá, F¿Šá¥ gh£L, g£od¥ghiy, r§f fhy jÄHf¤âš nru, nrhH, gh©oa kuòfŸ M£á
kiygLflh« v‹w g¤J üšfŸ cŸsd. v£L¤bjhif, g¤J¥gh£L òǪjd®. ïy¡»a F¿¥òfËÈUªJ ïªj kuòfˋ tuyh‰iw
üšfŸ mf«, òw« v‹w ïu©L âizfshf¥ ãÇ¡f¥g£LŸsd. Xusî m¿ªJ bfhŸsyh«.
gâbd©Ñœfz¡»š mw¤ijí« xG¡f¤ijí« tÈíW¤J«
nru®fŸ
gâbd£L üšfŸ cŸsd. mt‰¿š âUtŸSt® ïa‰¿a
âU¡FwŸ F¿¥ãl¤j¡fjhF«. ïs§nfh mofŸ ïa‰¿a j‰fhy¤âa nfus¥ gFâƚ nru®fŸ M£áòǪjd®. mt®fsJ
áy¥gâfhuK«, Ó¤jiy¢rh¤jdh® ïa‰¿a kÂnkfiyí« r§f jiyefu« tŠá. K¡»a Jiw Kf§fŸ bjh©o k‰W« Ká¿. gd«ó
fhy r_f« k‰W« muáaš F¿¤j jftšfis¤ jU»‹wd. khiyia mt®fŸ mªjd®. ».ã. Kjyh« ü‰wh©il¢ nr®ªj
ãw rh‹WfŸ òfÿ®¡ fšbt£L nru M£áahs®fˋ _‹W jiyKiwfŸ g‰¿
F¿¥ãL»wJ. nru mur®fis¥ g‰¿ gâ‰W¥g¤J« TW»wJ.
r§f ïy¡»a§fis¤ jÉu, »nu¡f vG¤jhs®fshd ãËÅ, bgU«nrh‰W câa‹ nruyhj‹, ïkatu«g‹ beLŠnruyhj‹, nru‹
lhyÄ, bkf°jÅ°, °£uhngh M»nah® bj‹ÅªâahɉF« nkiy br§F£Lt‹ M»nah® nru ku㋠áwªj mur®fsht®.
ehLfS¡F« ïilna ÃyÉa t®¤jf¤ bjhl®òfis F¿¥
nru‹ br§F£Lt‹ ».ã. ïu©lh« ü‰wh©il¢ nr®ªjt‹.
ã£LŸsd®. bksÇa¥ nguuR¡F bj‰nfÆUªj nru, nrhH, gh©oa
mtdJ ïstyhd ïs§nfh mofŸ áy¥gâfhu¤ij ïa‰¿dh®.
M£áahs®fŸ g‰¿ mnrhfuJ fšbt£L¡fŸ TW»‹wd.
br§F£Ltŋ gilbaL¥òf˚ mt‹ nk‰bfh©l ïkhya¥
fȧf¤J¡ fhuntyŋ AâF«gh fšbt£L« jĜeh£L
gilbaL¥ò F¿¥ãl¤j¡fjhF«. gšntW tlïªâa M£áahs®fis
muRfis¥ g‰¿ F¿¥ãL»wJ. mÇ¡fnkL, ó«òfh®, bfhLkzš
mt‹ K¿ao¤jh‹. jĜeh£oš f‰ò¡fuá f©z» mšyJ g¤âÅ
ngh‹w ïl§f˚ nk‰bfhŸs¥g£l mfœthŒîfS« jÄH®fˋ
tÊgh£il br§F£Lt‹ m¿Kf¥gL¤âdh‹. ïkhya¥
thÂg elto¡iffis btË¥gL¤J»‹wd.
gilbaL¥ã‹nghJ g¤âÅáiy to¥gj‰fhd fšiy¡bfh©L
r§f ïy¡»a¤â‹ fhy« tªjh‹. nfhƚ FlKG¡F ÉHhɚ ïy§if mur‹ ïu©lh«
fathF cŸË£l gy mur®fŸ fyªJ bfh©ld®.
r§f ïy¡»a¤â‹ fhytiuaiw g‰¿ m¿P®fS¡»ilna
ï‹D« fU¤bjh‰Wik V‰glɚiy. ïy§if mur‹ ïu©lh« nrhH®fŸ
fathF, nru mur‹ br§F£Lt‹ ïUtU« rkfhy¤jt® v‹w
j‰fhy¤âa âU¢á kht£l¤âÈUªJ bj‰F Mªâu¥ ãunjr«
brŒâ r§f fhy¤ij îzÆ¥gj‰F mo¥gilahf¤ âfœ»wJ.
tiuÆyhd gFâna r§f fhy¤âš nrhH ehL vd¥g£lJ.
ï¢brŒâia áy¥gâfhu«, Ôgt«r«, kfht«r« M»a üšfŸ

92 93
nrhH®fˋ jiyefu« KjȚ ciwôÇY« ã‹d® òfhÇY« FWÃy k‹d®fŸ
ïUªjJ. r§f fhy¢ nrhH®f˚ áw¥ò thŒªjt‹ fÇfhš nrhH‹.
mtdJ ïsik¡fhy«, ngh® bt‰¿fŸ F¿¤J g£od¥ghiy r§f fhy¤âš FWÃy k‹d®fŸ K¡»a g§fh‰¿d®. ghÇ,
ÉtÇ¡»wJ. nru®fŸ, gh©oa®fŸ, gâbdhU FWÃy k‹d®fŸ fhÇ, XÇ, ešÈ, ngf‹, MŒ, mâakh‹ v‹w filbaG tŸsšfŸ
ml§»a bgÇa T£oizî¥ gilfis fÇfhy‹ bt©Â¥ nghǚ bfhil¡F¥ bga® bg‰wt®fŸ. jĜ¥ òyt®fis MjǤJ¥
K¿ao¤jh‹. ïªj Ãfœ¢á r§f¥ ghlšfŸ gyt‰¿š F¿¥ãl¥ ngh‰¿d®. nru, nrhH, gh©oa M£áahs®fS¡F mt®fŸ
g£LŸsJ. mt‹ nk‰bfh©l k‰bwhU ngh® thif¥ gwªjiy¥ ќ¥goªjt®fŸ v‹w nghâY« j¤j« M£á¥ gFâf˚ tÈikí«
nghuhF«. m⚠x‹gJ FWÃy k‹d®fis k©oÆl¢ brŒjh‹. òfG« bg‰W¤ âfœªjd®.
fÇfhyŋ ngh® bt‰¿fŸ jĜehL KGtijí« nrhH®fˋ r§f fhy muáaš
f£L¥gh£oš bfh©Ltªjd. mtdJ M£á¡ fhy¤âš thÂfK«
brʤnjh§»aJ. fhLfis¤ âU¤â Éis Ãykh¡»at‹ r§f fhy¤âš kuòtÊ Koah£á Kiwna tH¡»ÈUªjJ.
fÇfhy‹. ïjdhš eh£o‹ bršt¢ brÊ¥ò bgU»aJ. fhÉÇ mik¢r®, mit¥òyt®, muritnah® ngh‹wt®fˋ
M‰¿‹ FW¡nf fšyizia fÇfhy‹ mik¤jh‹. ntW gy Mnyhridia mur‹ nf£L elªjh‹. thdtu«g‹, thdt‹,
Ú®¥ghrd VÇfisí« mt‹ bt£Lɤjh‹. F£Lt‹, ïU«bghiw, ɚyt® ngh‹w ÉUJ¥bga®fis nru
k‹d®fŸ N£o¡ bfh©ld®. br‹Å, tst‹, »ŸË v‹gd
gh©oa®fŸ
nrhH®fˋ g£l¥ bga®fshF«. bj‹dt®, Ûdt® v‹git gh©oa
j‰fhy¤âa bj‰F¤ jĜeh£oš r§ffhy¥ gh©oa®fŸ k‹d®fˋ ÉUJ¥ bga®fshF«. x›bthU r§ffhy mur FyK«
M£á òǪjd®. mt®fˋ jiyefu« kJiu. beonah‹, j§fS¡nfíÇa mur á‹d§fis¥ bg‰¿Uªjd®. gh©oa®fˋ
gšahfrhiy KJFLÄ¥ bgUtGâ, Kl¤âUkhw‹ ngh‹nwh® á‹d« ۋ. nrhH®fS¡F òÈ, nru®fS¡F ɚ, m«ò. muritƚ
K‰fhy¤âa gh©oa k‹d®fsht®. MÇa¥gilflªj FWÃy¤ jiyt®fS« mâfhÇfS« 剿Uªjd®. M£áƚ
beLŠbrÊa‹, nfhty‹ bfhšy¥glî«, f©z» ádK‰W murU¡F cjÉahf bgU«âushd mâfhÇfŸ ïUªjd®. mt®fŸ
kJiuia vÇ¡fî« fhuzkhf ïUªjt®. k‰bwhUt® jiyahy§ IªJ FG¡fshf ãÇ¡f¥g£oUªjd® - mik¢r®fŸ, mªjz®fŸ,
fhd¤J¢ brUbt‹w beLŠbrÊa‹. e¡Ñu‹ k‰W« kh§Fo gil¤jiyt®fŸ, öJt®fŸ, x‰w®fŸ. r§f fhy¤âš gil
kUjdh® M»a òyt®fshš ngh‰w¥g£lt®. j‰fhy jŠir îthf« âw«gl Óuik¡f¥g£oUªjJ. x›bthU M£áahsU«
kht£l¤âÈUªj jiyahy§fhd« v‹w Él¤âš eilbg‰w nghǚ Ãuªju¥ giliaí«, j¤jk¡FÇa bfhoku¤ijí« bfh©oUªjd®.
vâÇfis 圤âajhš mtU¡F ï¥bga® tH§fyhƉW. muዠK¡»a tUthŒ ÃytÇ. mašeh£L thÂf¤â‹ÛJ
ï›bt‰¿Æ‹ gadhf, beLŠbrÊa‹ jÄHf¤ij jdJ R§fK« tNÈ¡f¥g£lJ. òfh® JiwKf¤âš ÃaÄ¡f¥g£oUªj
f£L¥gh£oš bfh©L tªjh®. brÊ¥ghd JiwKfkhd bfh‰if R§f mâfhÇfŸ g‰¿ g£od¥ghiy F¿¥ãL»wJ. nghNjnghJ
g‰¿í«, gh©oa eh£o‹ r_f - bghUshjhu ÃiyikfŸ F¿¤J« if¥g‰w¥gL« bfhŸis¥ bghU£fŸ muR¡ fUñy¤â‰F K¡»a
kh§Fo kUjdh® kJiu¡ fhŠáƚ ÉtǤJŸsh®. c¡»u¥ tUthahf¤ âfœªjJ. rhiyfS« bgUtÊfS« e‹F
bgUtGâ k‰bwhU áw¥ò Ä¡f gh©oa mur‹. fs¥ãu®fŸ guhkÇ¡f¥g£Ltªjd. bfhŸis k‰W« fl¤jš M»at‰iw
gilbaL¥ã‹ Éisthf r§f fhy¥gh©oa®fŸ M£á jL¥gj‰fhf ïuî« gfY« mit f©fh¡f¥g£ld.
圢áailªjJ.

94 95
r§f fhy r_f« rka«

IªJ tif Ãy¥ãÇîfŸ g‰¿ bjhšfh¥ãa« F¿¥ãL»wJ. - r§f fhy¤â‹ Kj‹ik¡flîŸ KUf‹ mšyJ nrnah‹.
- F¿Šá, kiyí« kiyrh®ªj gFâ jĜ¡flîŸ vd mt® ngh‰w¥g£lh®. KUf tÊghL bjh‹ik
thŒªjJ. KUf‹ bjhl®ghd ÉHh¡fŸ r§f ïy¡»a¤âš
- Kšiy, nkŒ¢rš fhLfŸ F¿¥ãl¥g£LŸsd. mWgil åLfŸ mtD¡nf cǤjhdit.
- kUj«, ntsh© Ãy§fŸ khnah‹ (ÉZQ), ntªj‹ (ïªâu‹), tUz‹, bfh‰wit ngh‹w
- beŒjš, fl‰fiu¥ gFâ flîŸfisí« r§f fhy¤âš tÊg£ld®. åu¡fš mšyJ eLfš
tÊghL r§f fhy¤âš K¡»a¤Jt« bg‰W És§»aJ.
- ghiy - tw©l óÄ
ngh®¡fs¤âš åudJ M‰wiyí« âahf¤ijí« ngh‰W« tifƚ
ïªj Ãy§f˚ thœªj k¡fŸ j¤j« flîs®fisí« mtdJ Ãidthf åu¡fš el¥g£lJ. jĜeh£o‹ gy gFâf˚
bjhʚfisí« bg‰¿Uªjd®. kiwªj åu®fŸ g‰¿a F¿¥òfŸ ml§»a åu¡f‰fŸ
1. F¿Šá - Kj‹ik¡ flîŸ KUf‹ f©blL¡f¥g£LŸsd. ï¤jifa Ú¤njh® tÊghL Äfî«
bjh‹ikahdjhF«.
- bjhʚ - nt£ilahLjš, nj‹ vL¤jš
2. Kšiy - Kj‹ik¡ flîŸ khnah‹ (ÉZQ) kfË® Ãiy

- bjhʚ - ML, khL ts®¥ò, ghš bghU£fŸ c‰g¤â r§f fhy¤âš kfË® Ãiy F¿¤J m¿ªJ bfhŸs r§f
3. kUj« - Kj‹ik¡flîŸ - ïªâu‹ ïy¡»a§f˚ Vuhskhd jftšfŸ cŸsd. m›itah®,
e¢brŸisah®, fh¡ifghoÅah® ngh‹w bg© òyt®fŸ
bjhʚ - ntsh©ik
ï¡fhy¤âš thœªJ jĜ ïy¡»a¤â‰F áw¥ghd g§fË¥ig
4. beŒjš - Kj‹ik¡flîŸ - tUz‹ tH§»íŸsd®. kfËNj åu« F¿¤J gšntW ghlšf˚
bjhʚ - ۋ ão¤jš, c¥ò c‰g¤â F¿¥ãl¥g£LŸsd. f‰ò bg©fˋ jiyaha ÉGÄakhf¥
5. ghiy - Kj‹ik¡ flîŸ - bfh‰wit ngh‰w¥g£lJ. fhjš âUkz« rhjhuzkhf tH¡f¤âÈUªjJ.
bg©fŸ j§fŸ thœ¡if¤ Jizia bjÇî brŒí« cÇikia¥
bjhʚ - bfhŸisao¤jš bg‰¿Uªjd®. ïU¥ãD«, if«bg©fˋ Ãiy Äfî« gÇjhgkhf
eh‹F tif rhâfŸ - mur®, mªjz®, tÂf®, ntshs® - ïUªjJ. rKjha¤â‹ nkšk£l¤âš ‘r⒠v‹w cl‹f£ilnaW«
F¿¤J bjhšfh¥ãa« TW»wJ. MS« t®¡f¤âd® mur® tH¡f« ã‹g‰w¥g£lJ. mur®fS«, ca®FoÆdU« eh£oa kfËiu
v‹wiH¡f¥g£ld®. r§f fhy muáaš k‰W« rka thœ¡ifƚ MjǤJ¥ ngh‰¿d®.
mªjz® K¡»a g§F tá¤jd®. tÂf®fŸ tÂf¤ bjhÊȚ E©fiyfŸ
<Lg£ld®. ntshs®fŸ gÆ®¤ bjhʚ brŒjd®. gH§Fo
ïd¤jt®fshd gujt®, ghz®, vÆd®, fl«g®, kwt®, òiya® fÉij, ïir, eh£oa« ngh‹w E©fiyfŸ r§ffhy¤âš
ngh‹nwhU« r§f fhy rKjha¤âš m§f« t»¤jd®. g©il¡fhy òfœbg‰W És§»d. mur®fŸ, FWÃy k‹d®fŸ, ca®FoÆd®
bjhšgH§Fofshd njhl®fŸ, ïUs®fŸ, ehf®fŸ, ntl®fŸ ngh‹nwh® òyt®fS¡F jhuhskhf gÇR¥ bghU£fis tH§»
ngh‹nwhU« ï¡fhy¤âš thœªjd®. MjǤjd®. ghz®, ÉwÈa® ngh‹w ehnlho¥ ghlf®fŸ

96 97
muritfis bkhŒ¤j t©z« ïUªjd®. eh£L¥òw ghlšfËY« nuhkhòÇíldhd thÂg« áw¥gilªjJ. JiwKf¥g£odkhd òfh®
eh£L¥òw eld§fËY« nj®¢á bg‰w fiyP®fŸ r§f fhy¤âš mašeh£L tÂf®fˋ t®¤jfikakhf¤ âfœªjJ. Éiy kâ¥ò
thœªjd®. ïirí« eldK« e‹F ts®¢á bg‰¿UªjJ. r§f Ä¡f bghU£fis V‰¿tªj bgÇa f¥gšfŸ ïªj JiwKf¤â‰F
ïy¡»a§f˚ gšntW tifÆyhd ahœfS« KuRfS« tªJ br‹wd. bjh©o, Ká¿, bfh‰if, mÇ¡fnkL, ku¡fhz«
F¿¥ãl¥g£LŸsd. fÂifa® eld¤âš áwªJ És§»d®. ‘T¤J’ ngh‹wit ãw RWRW¥ghd JiwKf§fshF«. mašeh£L thÂg«
k¡fˋ áwªj bghGJngh¡fhf âfœªjJ. F¿¤J ‘bgÇ¥òq°’ üȋ MáÇa® gy mÇa jftšfis¡
r§f fhy¥ bghUshjhu« T¿íŸsh®. mf°l°, ilÕÇa°, Únuh ngh‹w nuhkhÅa¥
nguur®fŸ btËÆ£l j§f« k‰W« btŸËahyhd ehza§fŸ
ntsh©ik K¡»a¤ bjhʚ MF«. beš K¡»a¥ gÆ®. jÄHf¤â‹ gšntW gFâf˚ Vuhskhf¡ »il¡»‹wd. r§f
nfœtuF, fU«ò, gU¤â, ÄsF, ïŠá, kŠrŸ, ïyt§f«, gšntW fhy¤âš eilbg‰w thÂf¤â‹ msî k‰W« jĜeh£oš
gHtiffŸ ngh‹wití« gÆÇl¥g£ld. gyh, ÄsF ïu©L¡F« nru nuhkhÅa tÂf®fˋ brašghLfŸ M»at‰iw ïit
ehL òfœ bg‰wjhF«. nrhH eh£oY«, gh©oa eh£oY« beš K¡»a btË¥gL¤Jtjhf cŸsd. gU¤âahilfŸ, ÄsF, ïŠá, Vy¡fhŒ,
gÆuhF«. ïyt§f«, kŠrŸ ngh‹w eWkz¥ bghU£fŸ, jªjntiy¥ghL
Ãiwªj bghU£fŸ, K¤J¡fŸ k‰W« Éiyía®ªj f‰fŸ ngh‹wit
r§f fhy¤âš if¤bjhʚfŸ V‰w« bg‰¿Uªjd. berî,
r§f fhy¤âš V‰Wkâ brŒa¥g£l bghU£fshF«. j§f«,
cnyhf¤ bjhʚ, j¢Rntiy, f¥gš f£Ljš, kÂfŸ, Éiyía®ªj
FâiufŸ, ïÅ¥ghd kJtiffŸ M»ad K¡»a
f‰fŸ, jªj« M»at‰iw ga‹gL¤â Mguz§fŸ brŒjš
ïw¡FkâfshF«.
ngh‹wit xUáy if¤bjhʚfshF«. ï¤jifa bghU£fS¡F
ešy njitfŸ ïUªjd. Vbd‹whš r§ffhy¤âš cŸeh£L k‰W« r§f fhy¤â‹ Koî
mašeh£L thÂf« RWRW¥ghf eilbg‰wJ. gU¤â k‰W« g£L
ïiHfis¡ bfh©L beŒa¥g£l JÂfŸ ca®ªj juKilajhf ».ã. _‹wh« ü‰wh©o‹ ïWâƚ r§ffhy« bkšy Koî
ïUªjd. ÚuhÉiaÉlî«, gh«ã‹ njhiyÉlî« bkÈjhd JÂfŸ ¡F tu¤ bjhl§»aJ. Rkh® ïu©liu ü‰wh©LfŸ jÄHf¤ij
beŒa¥g£ljhf r§f ïy¡»a¥ghlšfŸ F¿¥ãL»‹wd. ciwôǚ fs¥ãu®fŸ M¡uĤJ¡ bfh©ld®. fs¥ãu®fŸ M£áF¿¤J
c‰g¤â brŒa¥g£l gU¤âahilfS¡F nkiy ehLf˚ bgU« ek¡F brh‰g jftšfns »il¡»‹wd. ï¡fhy¤âš ò¤j rkaK«,
njit fhz¥g£lJ. rkz rkaK« K¡»a¤Jt« bg‰¿Uªjd. ã‹d® fs¥ãu®fis
Éu£oÉ£L tl¡F jĜeh£oš gšyt®fS«, bj‰F¤ jĜeh£oš
cŸeh£L k‰W« mašeh£L t®¤jf« r§f fhy¤âš e‹F gh©oa®fS« j¤j« M£áia ÃWÉd®.
Óuik¡f¥g£oUªjJ. r§f ïy¡»a§fŸ, »nu¡f-nuhkhÅa üšfŸ
k‰W« bjhšÈaš rh‹WfŸ ïJ F¿¤j Vuhskhd jftšfis¤
jU»‹wd. t©ofËY« Éy§FfŸ nkš V‰w¥g£l bghâfˋ
_ykhfî«, tÂf®fŸ bghU£fis bfh©Lbr‹W ɉgid
brŒjd®. cŸeh£L thÂf« bgU«ghY« g©lkh‰W KiwƋ
mo¥gilÆnyna eilbg‰wJ.
bj‹ÅªâahɉF«, »nu¡f muRfS¡F« ïilna
mašeh£L t®¤jf« eilbg‰wJ. nuhkhÅa¥ nguuR njh‹¿a ãwF

98 99
f‰wš milîfŸ khâÇ Édh¡fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfh©lJ. I. rÇahd Éilia¤ bjÇî brŒf.
1. r§f ïy¡»a« cŸË£l r§f fhy¤ij¥ g‰¿ m¿a 1. jĜeh£oš g¤âÅ tÊgh£il m¿Kf¥gL¤âat®
cjî« rh‹WfŸ. m. gh©oa‹ beLŠbrÊa‹ M. nru‹ br§F£Lt‹
2. r§ffhy M£áahs®fshd nru, nrhH, gh©oa® k‰W« ï. ïs§nfh mofŸ <. Kl¤âUkhw‹
mt®fsJ rhjidfŸ.
2. r§f fhy¤âš ït®fSila gilbaL¥ghš gh©oa® M£á
3. r§f fhy muáaš Ãiy, M£áKiw. Koî¡F tªjJ.
4. r§f fhy rKjha«, Itif Ãy§fŸ, rka thœ¡if, m. rhjthfd®fŸ M. nrhH®fŸ
kfË® Ãiy.
ï. fs¥ãu®fŸ <. gšyt®fŸ
5. r§ffhy bghUshjhuÃiy, r§f fhy¤âš eilbg‰w
mašeh£L t®¤jf«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. bt©Â¥ nghǚ bt‰¿ bg‰wt® ............
2. r§f fhy¤âa bjh‹ikahd ïy¡fz üš ............
3. r§f fhy¤ij¢ nr®ªj ïu©L fh¥ãa§fŸ ..........
III. bghU¤Jf.
1. bj‹dt® m. nru®fŸ
2. thdt® M. nrhH®fŸ
3. br‹Å ï. gH§FofŸ
4. vÆd® <. gh©oa®fŸ
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. xU brh‰bwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
m. g©ila Ód mur®fŸ btËÆ£l ehza§fŸ jĜeh£oš gy
gFâf˚ »il¤JŸsd.
M. nuhkhÅa nguuR¡F V‰Wkâ brŒa¥g£l K¡»a¥ bghUŸ
gU¤â MilfŸ.

100 101
ï. FâiufS« kJtiffS« jĜeh£oÈUªJ V‰Wkâ
brŒa¥g£ld.
ghl« - 9
<. r§f fhy¥ gh©oa®fˋ JiwKf efu« kJiu. F¥j¥ nguuR
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. r§f fhy¤âš mÇ¡fnkL JiwKf¥ g£odkhf És§»aJ.
f‰wš neh¡f§fŸ
2. r§f fhy¤âš KUf¡ flîŸ Kj‹ik¡ flîshf És§»aJ.
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhŸtJ.
3. ciwô® K¤J¡fS¡F bga® bg‰wJ.
1. F¥j®fŸ g‰¿a rh‹WfŸ
4. r§f fhy¤âa ehnlho¥ ghlf®fŸ ïUs® v‹W
miH¡f¥g£ld®. 2. rK¤âuF¥jNj rhjidfŸ
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) 3. ïu©lh« rªâuF¥jNj rhjidfŸ
1. g¤J¥gh£L 4. ïªâahɉF ghÏah‹ tUifƋ áw¥ò.
2. v£L¤bjhif 5. F¥j®fˋ M£á, r_f«, bghUshjhu«.
3. filbaG tŸsšfŸ 6. ïy¡»a«, fiy, f£ol¡fiy, m¿Éaš K‹nd‰w«.
4. r§f fhy¤âa bg© òyt®fŸ
5. K¢r§f« F¥j® fhy tuyh‰iw vGJtj‰F Vuhskhd rh‹WfŸ
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ) »il¡»‹wd. ïy¡»a«, bgh¿¥òfŸ, ehza§fŸ mt‰¿š
F¿¥ãl¤j¡fit. F¥j mur®fˋ gu«giu F¿¤J òuhz§fŸ
1. nru‹ br§F£Ltŋ rhjidfis kâ¥ãLf. F¿¥ãL»‹wd. F¥j®fˋ vG¢á g‰¿ Érhfj¤j® vGâa rkfhy
2. fÇfhyid¥g‰¿ xU kâ¥ÕL jUf. üšfshd ‘njÉrªâuF¥j«’, ‘K¤uhuh£rr«’ ïu©L« TW»‹wd.
ïu©lh« rªâuF¥jNj M£á¡fhy¤âš ïªâahɉF tªj Ód¥
3. r§ffhy gh©oa M£áahs®fŸ g‰¿ F¿¥ò vGJf. ga ghÏah‹ É£L¢ br‹WŸs F¿¥òfŸ F¥j¥ nguuዠr_f,
VIII. ÉÇthf Éil jUf (200 th®¤ijfŸ) bghUshjhu, rka Ãiyikfis vL¤J¡ TW»wJ.
1. r§f fhy¤âš ÃyÉa muáaš M£áKiwia bjhF¤J ï¤jifa ïy¡»a rh‹WfŸ jÉu, bkàUË ïU«ò¤ö©
vGJf. fšbt£L, myfhgh¤ f‰ù© fšbt£L ngh‹w fšbt£LfS«
F¥j tuyh‰W¡F rh‹Wfshf cŸsd. bkàUË fšbt£L Kjyh«
2. g©il¤ jÄHf¤â‹ r_f bghUshjhu Ãiyikfis Éthâ.
rªâuF¥jŋ rhjidfis¡ F¿¥ãL»wJ. rK¤âu F¥jŋ
3. r§fhy¤âš ÃyÉa flšflªj thÂg¤â‹ áw¥ig kâ¥ãLf. M£áia¥ g‰¿ m¿ªJbfhŸs cjî« K¡»a rh‹whf És§FtJ
myfhgh¤ f‰ù© fšbt£L. mtuJ MSikí« rhjidfS«
m¡fšbt£oš F¿¡f¥g£LŸsd. mnrhf® ÃWÉa fšöš

102 103
ï¡fšbt£L bgh¿¡f¥g£LŸsJ. Étukhf¡ F¿¥ãL»wJ. mtuJ gilbaL¥ã‹ _‹W ÃiyfŸ
ehfÇ tÇtot¤âš tlbkhÊƚ ïJ ï¡fšbt£oš Tw¥g£LŸsd.
vGj¥g£LŸsJ. AÇnrd® bjhF¤j 1. tl ïªâa M£áahsU¡F vâuhf nk‰bfh©lit.
ï¡fšbt£oš 33 tÇfŸ
fhz¥gL»‹wd. rK¤âuF¥j‹ 2. bj‹Åªâa M£áahs®fS¡F vâuhd òfœÄ¡f
mÇaizna¿a NœÃiy, tl ïªâah “j£ázghjh” gilbaL¥ò.
k‰W« j¡fhz¤âš mt® nk‰bfh©l 3. tl ïªâa M£áahs®fS¡F vâuhd ïu©lhtJ
myfhgh¤ fšö© gilbaL¥òfŸ, rkfhy M£áahs® gilbaL¥ò.
fšbt£L
fSl‹ mt® bfh©oUªj cwîfŸ,
xU fÉPuhfî« m¿Puhfî« mtuJ rhjidfŸ ngh‹wt‰iw rK¤âuF¥j® jkJ KjyhtJ gilbaL¥ãš m¢Rj‹,
ï¡fšbt£L ÉtÇ¡»wJ. ehfghz‹ ïUtiuí« K¿ao¤jh®. m¢Rj‹ bgU«ghY« xU ehf
kuò muruhf ïU¤jš nt©L«. nkiy f§if¢ rkbtË¥gFâia
F¥j mur®fŸ btËÆ£l ehza§f˚ cŸs cUt§fS« M£á òǪJtªj nfhlh FL«g¤ij nr®ªjt® ehfghz®. ï›ÉU
brh‰bwhl®fS« F¥j k‹d®fˋ g£l§fŸ, mt®fŸ brŒj mur®fS« K¿ao¡f¥g£L mt®fsJ ehLfis rK¤âuF¥j®
ntŸÉfŸ ngh‹w Étu§fis¤ jU»‹wd. ïiz¤J¡ bfh©lh®. ïªj FW»a fhy gilbaL¥ãdhš
Kjyh« rªâuF¥j® (».ã. 320 - 330) rK¤âuF¥j® nkiy f§if¢ rkbtË KGtijí« jkJ
f£L¥gh£o‹Ñœ bfh©Ltªjh®.
F¥j kuig njh‰Wɤjt® $F¥j®. mL¤J gjÉ¡F tªjt®
ã‹d®, rK¤âuF¥j® bj‹Åªâa mur®fS¡bfâuhf gil
fnlh¤f#®. ït®fŸ ïUtU« ‘kfhuh#h’ v‹W miH¡f¥g£ld®.
el¤â¢ br‹wh®. mtuJ bj‹Åªâa¥ gilbaL¥ã‹ nghJ
ït®fsJ M£ág‰¿ mâf Étu§fŸ »il¡fɚiy. mL¤j
g‹Åu©L M£áahs®fis K¿ao¤jjhf myfhgh¤ fšö©
M£áahs® Kjyh« rªâuF¥j®. kfhuh#hâuh#h mšyJ
fšbt£L F¿¥ãL»wJ. mt®fsJ bga®fS« bjËthf¤
mur®fS¡F mur‹ v‹W KjȚ miH¡f¥g£lt®. mtuJ guªj
ju¥g£LŸsd - nfhry eh£L knfªâu‹, kfhfhªjhu¤â‹
ngh®bt‰¿fis ïªj ÉUJ btË¥gL¤Jtjhf cŸsJ.
Éahfuh#‹, nfushɋ kªjuh#‹, ã°jòu¤J knfªâu»Ç,
È¢rhÉfSl‹ kzcwî bfh©lj‹_y« mt® jdJ tÈikia¥
nfh£Luhit¢ nr®ªj RthÄj¤j‹, bu©lgŸshɋ jhkd‹,
bgU¡»¡ bfh©lh®. m¡FL«g¤ij¢ nr®ªj FkhunjÉ v‹w
fhŠáia¢ nr®ªj ÉZQnfhg‹, mtK¡j eh£L Úyuh#‹,
ïstuáia mt® kzªJbfh©lh®. ïjdhš F¥j®fˋ tÈikí«
bt§»eh£L A°ât®k‹, gyh¡fhɋ c¡unrd‹, njtuhZou¤J
òfG« mâfǤjd. bkàUË ïU«ò¤ö© fšbt£L mtuJ
Fngu‹, k‰W« F°jyòu¤J jdŠra‹.
gutyhd ngh® bt‰¿fŸ g‰¿ F¿¥ãL»wJ. ».ã. 320 M« M©L
bjhl§F« F¥j rfh¥j¤ij ÃWÉat® Kjyh« rªâuF¥j® v‹w bj‹Åªâahit¥
fU¤J« Ãyî»wJ. bghW¤jtiu rK¤âuF¥jNj
bfhŸif ntWg£oUªjJ. mt®
rK¤âuF¥j® (».ã. 330 - 380)
bj‹Åªâa mur®fis mʤJ,
F¥j kuãnyna Äf¢ áwªj muruhf És§»at® m¥gFâfis nguuRl‹
rK¤âuF¥j®. mtuJ M£ág‰¿ myfhgh¤ fšö© fšbt£L ïiz¤J¡ bfhŸs ɚiy. rK¤âuF¥jNj
khwhf, mt®fis K¿ao¤j j§f ehza§fŸ

104 105
ã‹d® Û©L« M£á¥ gFâfis mtutÇlnk x¥gil¤jh®. jdJ
nkyh©ikia V‰W¡ bfhŸS khW mt® tÈíW¤âdh®.
rK¤âuF¥jNj _‹whtJ gilbaL¥ò vŠáÆUªj tlïªâa
mur®fis K¿ao¥gij neh¡fkhf¡ bfh©oUªjJ. x‹gJ
mur®fS¡F vâuhf nghÇ£l mt® mt®fis mʤJ
M£á¥gFâfis nguunrhL ïiz¤J¡ bfh©lh®. mt®fsJ
bga®fS« fšbt£oš F¿¥ãl¥g£LŸsd U¤unjt‹, kây‹,
ehfj¤j‹, rªâut®k‹, fzgâehf‹, ehfnrd‹, m¢Rj‹, eªâ‹,
ghyt®k‹. ït®f˚ bgU«ghyhdt®fŸ ehf® FL«g¤ij
nr®ªjt®fŸ. tlïªâahɚ bt›ntW gFâf˚ M£áòǪJ
tªjt®fŸ.
rK¤âuF¥jNj nguuR¥gu¥ò

ïªj ngh® bt‰¿fS¡F¥ ãwF nkiy f§if¢ rkbtË,


j‰fhy c¤âu¥ ãunjr¤â‹ bgU«gFâ, k¤âa ïªâahɋ xU
gFâ, t§fhs¤â‹ bj‹nk‰F¥ gFâ M»a gFâfS«
rK¤âuF¥jNj M£á¡F£g£lJ. ï¥gFâf˚ mtuJ neuo
îthf« eilbg‰wJ. bj‰»š f¥g« brY¤J« muRfŸ ïUªjd.
nk‰»ÈUªj rhf k‰W« Fõhd á‰wuRfS« mtuJ Mâ¡f¤â‰F
f£L¥g£nl ïUªjd. j¡fhz¤â‹ »H¡F¡ fl‰fiuÆÈUªj
muRfS«, gšyt muR c£gl, mtuJ nkyh©ikia V‰W¡
bfh©oUªjd.
rK¤âuF¥j® g‰¿a kâ¥ÕL

tuyh‰¿‹ VLf˚ rK¤âuF¥jNj ngh® bt‰¿fŸ


F¿¥ãl¤j¡fitahF«. jÅ¥g£l rhjidfËY« mt®
òfœÄ¡ftuhfnt âfœªjh®. vâÇfis mt® bgUªj‹ikíld
el¤âaik, mtuJ TÇa m¿î, òyik, ïirƚ nkjik
ngh‹wt‰iw myfhgh¤ fšö© fšbt£L Étukhf¡ F¿¥ãL
»wJ. ghlšfis ïa‰W« âwid¥ bg‰¿Uªj mtiu ‘fÉuh#‹’
v‹W fšbt£L F¿¥ãL»wJ. mtuJ ehza§f˚ åizíl‹
mk®ª âU¡F« fh£á bgh¿¡f¥g£LŸsJ. ïirƚ mtU¡F
ïUªj M®t¤ijí« âwikiaí« ïJ vL¤J¡fh£Ltjhf cŸsJ.
AÇnrd® cŸË£l gšntW òyt®fisí«, m¿P®fisí« mt®

106 107
MjǤjh®. jdJ kuò¡nf cÇa g©ghd tlbkhÊia¥ ngh‰¿ v‹w ÉUJ¥ bgaiuí« N£o¡bfh©lh®. j«ik ‘É¡»ukhâ¤j‹’
MjÇ¡F« g©igí« mt® bg‰¿Uªjh®. áwªj itztuhf¤ âfœªj v‹W« òfœgl¡ T¿¡bfh©lh®.
mt®, ãw rka¥ ãÇîfisí« r»¥ò¤j‹ikíl‹ el¤âdh®. ò¤j nk‰F ïªâahit bt‰¿bfh©l⋠Éisthf, nguuá‹
rka¤â‹ÛJ g‰W¡ bfh©oUªj mt®, òfœÄ¡f ò¤jrka m¿Puhd
nk‰F všiy muhãa¡ flštiu Ú©lJ. ïjdhš, ònuh¢, nrhguh,
tRgªJ v‹gtiu MjǤjh®.
fh«ng cŸË£l JiwKf§fŸ F¥j¥ nguuዠvšiy¡FŸ tªjd.
ïu©lh« rªâuF¥j® (».ã. 380 - 415) nkiy ehLfSldhd mašeh£L t®¤jf« F¥j¥ nguuá‹
f£L¥gh£oš tªjJ. c{#ÆÅ xU K¡»a tÂf K¡»a¤Jt«
rK¤âuF¥jU¡F¥ã‹ mtuJ òjšt® ïu©lh« rªâuF¥j thŒªj efuhf ts®¢á bg‰wJ, Éiuɚ mJ F¥j®fˋ kh‰W¤
É¡ukhâ¤a® M£á¡F tªjh®. Mdhš, xUáy tuyh‰W m¿P®fŸ
jiyefuhfî« És§»aJ. t§fhs¤âš c‰g¤âahd mH»a gU¤â
rK¤âuF¥jU¡F mL¤J uhkF¥j® M£á¡F tªjjhf¡
MilfŸ, ÕfhNj mîÇ¢ rha«, gdhu° g£L, ïkhya kiyfˋ
TW»‹wd. ïj‰F tYthd rh‹WfŸ ïšiy. jdJ jªijia¥
eWkz¥ bghU£fŸ, rªjd«, bj‹Åªâa thrid¤ âuÉa§fŸ
nghy giltÈikí« M‰wY« bfh©oUªj ïu©lh« rªâuF¥j®
ngh‹wit ïªj JiwKf§fS¡F v›Éj jilíċ¿ bfh©L
jdJ bt‰¿fŸ_y« F¥j¥ nguuir nkY« ÉÇîgL¤âdh®.
tu¥g£ld. ïªâa¥ bghU£fis th§Ftj‰fhf nk‰f¤âa
muáaš btšâwD« ngh® M‰wY« xU§nf mika¥bg‰w tÂf®fŸ nuhkÅa j§f¤ij ïªâahɉF bfh©LtªJ
mtuhš ïªj rhjidia Ãfœ¤j KoªjJ. âUkz cwîfŸ _y« Fɤjd®. ïu©lh« rªâuF¥j® btËÆ£l gštif j§f
jdJ muáaš tÈikia mt® bgU¡»¡bfh©lh®. k¤âa ehza§fŸ F¥j¥ nguuዠbršt¢ brÊ¥ò¡F milahskhF«.
ïªâahɋ ehf ïstuá Fnguehfh v‹gtiu mt® kzªJ
ãwbt‰¿fŸ
bfh©lh®. jdJ òjšÉ ãughtâia thfhlf kuò mur‹ ïu©lh«
U¤unrdU¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®. j¡fhz¤âš òÉÆaš t§f¤âš jdJ vâÇfˋ T£oizit ïu©lh«
K¡»a¤Jt« thŒªj ïl¤âš thfl®fŸ M£áòǪjd® v‹w rªâuF¥j® K¿ao¤jh®. áªJ eâia¡ flªJ br‹w mt®
mo¥gilƚ ïªj kzcwî muáaš K¡»a¤Jt« bg‰WÉs§»aJ. gh¡oÇahit¡ if¥g‰¿dh®. m§F M£áòǪj Fõhd®fis
ïu©lh« rªâuF¥j® nk‰F ïªâahɚ rhf®fS¡F vâuhf mogÂa¢ brŒjh®. ï¤jifa bt‰¿fËdhš, F¥j¥ nguuR nk‰F
gilbaL¤J¢ br‹wnghJ ïªj kz cwî« thfhl®fˋ e£ò« khst«, F#uh¤ f¤âath® tiu nk‰»š guÉaJ. tlnk‰»š
Äfî« gaDŸsjhf mikªjJ. nguuዠvšiy ïªJ FZ kiy¡f¥ghš gh¡oÇah tiu
nk‰F ïªâahit bt‰¿bfhŸsš guÉÆUªjJ. »H¡nf t§fhs¤â‹ »H¡F¥ gFâtiuí« bj‰nf
e®kij eâia všiyahf¡ bfh©L« F¥j¥ nguuR És§»aJ.
nk‰F ïªâahÉÈUªJ rhf r¤âu¥òfis v⮤J¥ nghÇ£L
ghÏahŋ tUif
bg‰w bt‰¿na ïu©lh« rªâuF¥jNj ngh®¤Jiw rhjidf˚
kf¤jhdjhF«. rhf r¤âu¥ò ku㋠filá M£áahsuhd _‹wh« ïu©lh« rªâuF¥jNj M£á¡ fhy¤âš òfœthŒªj Ód¥
U¤uá«k‹ ï¥nghǚ njh‰fo¡f¥g£L bfhšy¥g£lh‹. nk‰F gaÂahd ghÏah‹ ïªâahɉF tUifòǪjh®. ïªâahɚ
khst«, f¤âath® Ôgf‰g« M»a gFâfis cŸsl¡»a mtuJ mt® j§»ÆUªj x‹gJ M©Lf˚ F¥j¥ nguuᚠk£L« MW
M£á¥ gFâfŸ F¥j¥ nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfhŸs¥g£ld. ïªj M©Lfis¡ fʤjh®. nfh£lh‹, fhZf®, fhªjhu«, gŠrh¥ v‹W
kf¤jhd bt‰¿¡F¥ ãwF ïu©lh« rªâuF¥j® mRtnkj ahf« mt® ÃytÊahfnt ïªâahɉF tªjh®. bgõht®, fhá, ò¤jfah
el¤âanjhL rhf®fis mʤjt®’ v‹W bghUŸ bfh©l ‘rhfǒ
108 109
cŸË£l gy ïl§fS¡F« mt® br‹wh®. ïy§if, #hth tÊahf ïu©lh« rªâuF¥jNj ã‹njh‹wšfŸ
fl‰gazkhf mt® Ódh âU«ãdh®. ò¤j® ãwªJ thœªj ïl¤ij
jÇá¤J ò¤jrka Rtofis nrfǤJ vL¤J¢ bršY« ïu©lh« rªâuF¥jU¡F¥ã‹ mtuJ òjšt® Fkhu F¥j®
neh¡f¤Jlndna ghÏah‹ ïªâahɉF tªjh®. ghlÈò¤âu¤âš M£á¡F tªjh®. mikâí« brÊ¥ò« mt® fhy¤âš ÃyÉaJ. mt®
_‹wh©LfŸ j§», tlbkhÊia¡ f‰wnjhL, ò¤j ïy¡»a§ Vuhskhd ehza§fis btËÆ£lh®. mtuJ fšbt£L¡fis
fisí« gobaL¤jh®. F¥j¥ nguuᚠÃyÉa rka, r_f, F¥j¥ nguuR KGtJ« fhzyh«. mt® Fâiu ntŸÉí«
bghUshjhu Ãiyikfis¥ g‰¿ mt® gy mÇa jftšfis nk‰bfh©lh®. ã‰fhy¤âš cyf¥òfœ bgwÉUªj ehsªjh
F¿¥ã£LŸsh®. tlnk‰F ïªâahɚ ò¤jrka« e‹F òfœbg‰W gšfiy¡fHf¤ij ÃWÉaJ mtuJ kf¤jhd brayhF«. mtuJ
És§»ajhfî«, Mdhš f§if¢ rkbtËƚ mJ òw¡fÂ¥ M£á¡fhy ïWâƚ tÈikí« brštK« ÄFªj òZaĤâu®fŸ
g£oUªjjhfî« mt® T¿íŸsh®. f§if¢ rkbtËia mt® v‹W miH¡f¥g£l gH§FoÆduhš F¥j¥gil K¿ao¡f¥g£lJ.
“ãuhkz®fˋ óĔ v‹W F¿¥ã£LŸsh®. fãyt°J, Fáefu« k¤âa MáahÉÈUªJ òw¥g£ A&z®fŸ ïªJFZ kiyia¡ flªJ
ngh‹w áy ò¤jrka òÅj ïl§fŸ mʪJbfh©oU¥gjhf mt® ïªâahÛJ jh¡Fjš bjhL¡fî« Ka‰á¤jd®.
T¿íŸsh®. nguuዠbghUshjhu¢ brÊ¥ig mt® e‹F Mdhš, mL¤j M£á¡F tªj °fªj F¥j®jh‹ c©ikƚ
ÉtǤJŸsh®. A&z®fis vâ®bfh©lt®. A&z®fis K¿ao¤J nguuir
gšntW nfhz§f˚ ghÏahdJ F¿¥òfŸ gaDilait fh¥gh‰¿aJ« mtnu. ïªj nghÇdhš F¥j¥ nguuዠbghUshjhu«
v‹wnghâY«, ïu©lh« rªâuF¥j‹ bgaiu mt® F¿¥ãlɚiy. bgÇJ« ghâ¥ò¡FŸsh»aJ. °fªj F¥jNj kiwî¡F¥ ã‹d®,
muáaš Étfhu§f˚ mt® mâf m¡fiw fh£lɚiy. mtuJ òUF¥j®, ò¤jF¥j®, ghyhâ¤a® ngh‹w mtuJ tʤ
Kj‹ik neh¡f« rka¤ij¥ g‰¿anjahF«. mt® vjidí« njh‹wšfËdhš F¥j¥ nguuir A&z®fˋ jh¡FjšfËÈUªJ
ò¤jrka neh¡»nyna kâ¥ã£lh®. r_f Ãiyik g‰¿a mtuJ fh¥gh‰w Koaɚiy. ïWâƚ, A&z®fˋ gilbaL¥òfˋ
T‰W¡fŸ Äifahdit. ïU¥ãD«, eh£o‹ bghJthd Éisthf F¥j¥ nguuR kiwªjJ. ã‹d®, khst¤â‹ anrhj®k‹
Ãiyikfis m¿ªJ bfhŸs mtuJ F¿¥òfŸ gaDŸsitahf¤ vG¢á bg‰wh‹.
âfœ»‹wd. F¥j® M£áKiw
ïu©lh« rªâuF¥j® g‰¿a kâ¥ÕL
guk g£lhufh, kfhuh#hâ uh#h, gunk°tuh, rh«uh£,
F¥j¥ nguuዠtÈikí« òfG« ïu©lh« rªâuF¥j r¡ut®¤â ngh‹w ÉUJ¥ bga®fis F¥j¥ nguur®fŸ N£o¡
É¡ukhâ¤j‹ M£á¡ fhy¤âšjh‹ mt‰¿‹ c¢á¡nf br‹wd. bfh©ljhf fšbt£L¡fŸ TW»‹wd. Kjyik¢r®, nrdhâgâ,
m¡fhy¤âa bghJthd g©gh£L ts®¢á¡F mtuJ g§fË¥ò ãw mâfhÇfŸ cŸË£l mik¢ruit murD¡F M£á¤ Jiwƚ
F¿¥ãl¤j¡fJ. fhËjhr® ngh‹w áwª j ïy¡»a gil¥ghs®fis Mnyhridfis tH§»aJ. F¥j®fhy fšbt£LfŸ r©oÉ¡uf‹
mt® MjǤjh®. fiy¤Jiw elto¡iffisí« mt® C¡F v‹w ca® mâfhÇ g‰¿¡ F¿¥ãL»wJ. maYwî¤ Jiw mâfhÇahf
ɤjh®. m¡fhy¤âš V‰g£l g©gh£L ts®¢á fhuzkhf¤jh‹ mt® ïUªâU¡f¡TL«. Fkhuk¤a®fŸ, mí¡j®fŸ ngh‹w
F¥j® fhy« bgh‰fhy« v‹W bghJthf F¿¥ãl¥gL»wJ. mâfhut®¡f« _ykhf mur® khfhz M£á¤ JiwnahL beU§»a
F¥j®fhy g©gh£L ts®¢á g‰¿ ã‹tU« gFâf˚ fhzyh«. bjhl®ig V‰gL¤â¡ bfh©lh®. F¥j¥ nguuዠkhfhz§fŸ
‘ ò¡âfŸ’ vd¥g£ld. khfhz MSe®fŸ cgÇf®fŸ v‹W
miH¡f¥g£ld®. mt®fŸ bgU«ghY« ïstur®fshfnt ïUªjd®.

110 111
ò¡âfŸ x›bth‹W« Éõa§fŸ v‹wiH¡f¥g£l kht£l§fshf M©fS¡F bg©fŸ moik v‹w tH¡f« e‹F nt%‹¿aJ.
ãÇ¡f¥g£oUªjd. kht£l M£á¥ bghW¥ò Éõagâ v‹w Mdhš, bg©fŸ M©fshš ghJfh¡f¥gl nt©L« v‹W«
mâfhÇÆlÄUªjJ. efu îthf¤ij efu ánuZofŸ ftŤJ fUizíl‹ el¤j¥glnt©L« v‹W« tÈíW¤j¥g£lJ. ‘Ra«tu«’
tªjd®. kht£l¤âÈUªj »uhk§fˋ îthf« »uhÄf®fŸ el¤J« gH¡f« ifÉl¥g£lJ. kD°ÄÇâ bg©fS¡F
f£L¥gh£oš ïUªjJ. áWtaânyna âUkz« brŒant©L« v‹W gǪJiu¤jJ.
F¥j® M£áKiw F¿¤J ghÏah‹ mË¡F« jftšfŸ rka¤ij¥ bghW¤jtiu, F¥j® fhy¤âš ãuhkz rkank
gaDŸsit. F¥j® M£á fUizÄ¡fjhf ïUªjJ. k¡fsJ bršth¡F bg‰W És§»aJ. m⚠itzt«, irt« vd ïu©L
elkh£l¤â‰F v›Éj jilí« ïU¡fɚiy. x›bthUtU« ãÇîfŸ ïUªjd. bgU«ghyhd F¥j mur®fŸ itzt®fshf
jÅ¥g£l Rjªâu¤ij mDgÉ¡f KoªjJ. jÅeg® thœ¡ifƚ ïUªjd®. mt®fŸ mRtnkj ahf§fis brŒjd®. cUt tÊghL«,
muዠjiypL fhz¥glɚiy. j©lidfS« fLikahdjhf ÉÇthd rl§FfSl‹ Toa rka âUÉHh¡fŸ ngh‹wt‰whš
ïšiy. mguhj« Éâ¥gnj bghJthd j©lid KiwahF«. x‰w® ï›ÉU rka¥ ãÇîfS« Éiuthf ts®¢á bg‰wd. òuhz§fŸ
Kiw VJ« ïšiy. gaÂfS¡F ghJfh¥òÄ¡f rhiyfŸ, âUl®fŸ ngh‹w rka ïy¡»a§fŸ F¥j® fhy¤âšjh‹ KG tot« bg‰wd.
gaċik ngh‹wit F¥j M£áKiwƋ âwik¡F rh‹W ãuhkz rka¤â‹ vG¢áahš, ò¤j rkaK«, rkz rkaK« òw¡f¡
gf®tjhF«. k¡fŸ bghJthf tsikahd thœ¡ifia f¥g£ld. f§if¢ rkbtËƚ ò¤jrka« 圢áailªjjhf
el¤âajhfî«, F‰w§fŸ Äfî« Fiwthfnt ïUªjjhfî« ghÏah‹ T¿íŸsh®. Mdhš, tRgªJ ngh‹w ò¤jrka m¿P®fŸ
ghÏah‹ F¿¥ãL»wh®. f§if¢ rkbtË KGtJ« v›Éj gaK« F¥j¥ nguur®fshš MjÇ¡f¥g£ld® v‹gJ« F¿¥ãl¤j¡fJ.
ïšyhkš gaz« brŒa KoªjJ vd mt® F¥j¥ nguuዠM£áƋ nk‰F k‰W« bj‹Åªâahɚ rkz rka« brʤJ ts®ªjJ.
áw¥ig òfœªJ TW»wh®. bkh¤j¤âš, bksÇa® M£áKiwiaÉl, ï¡fhy¤âšjh‹ thyhãƚ rkz rka khehL T£l¥g£lJ.
F¥j® M£á Äfî« Rjªâu¤j‹ikíilajhfnt fhz¥g£lJ. Rntjh«gu®fˋ rkz ÉâfŸ vGj¥g£ld.
r_f thœ¡if fiyí« g©ghL«

ïªâahɚ F¥j®fŸ M£á¡F K‹ò mayt® gilbaL¥òfŸ fiy, m¿Éaš, ïy¡»a« ngh‹w Jiwf˚ F¥j® fhy¤âš
bjhl®ªJ eilbg‰wd. m¤jifa mašeh£lt®¡F ïªâa rKjha« áw¥ghd ts®¢á fhz¥g£lJ. ïjdhnyna ïJ xU bgh‰fhy«
ïlkˤJ mt®fis ïªâahÉnyna j§fî« mDkâ¤jJ. Mdhš, vd miH¡f¥gL»wJ. áy m¿P®fŸ ï¡fhy¤ij kWky®¢á¡
F¥j® fhy¤âš #hâKiw Äfî« fLikahf ã‹g‰w¥g£lJ. fhy« v‹W« miH¡»‹wd®. Mdhš, F¥j® fhy¤â‰F K‹ò
ãuhkz®fŸ rKjha¤âš ca® m§f« t»¤jd®. M£áahs®fS«, vªjbthU ïU©lfhyK« ïšiy v‹gijí« eh« czunt©L«.
brštªj®fS« mt®fS¡F Vuhskhd bfhilfis thÇ tH§»d®. vdnt, F¥j® fhy¤âš V‰g£l ïªj g©gh£L ts®¢áia ïªâa
Ô©lhik tH¡f« ï¡fhy¤âšjh‹ bkŸs tsu¤bjhl§»aJ. m¿îrhš elto¡iffˋ c¢rf£l« v‹W miH¡fyh«.
r©lhs®fŸ rKjha¤âÈUªJ Éy¡» it¡f¥g£ljhf ghÏah‹ fiy, f£ol¡ fiy
T¿íŸsh®. ï¤jifa bfhLik g‰¿ Ód¥ ga Étukhf¡
F¿¥ã£LŸsh®. ïªâa¡ fiy, f£ol¡ fiy tuyh‰¿š F¥j® fhy« áw¥ghd
F¥j® fhy¤âš kfË® Ãiyikí« nkhrkilªjJ. òuhz§fŸ ïl¤ij t»¡»wJ. ehfÇ, âuhÉl¡ fiy¥ghÂfŸ ïu©L«
ngh‹w rkaüšfis¥ go¥gj‰F mt®fS¡F mDkâƚiy. ï¡fhy¤âš ts®¢á bg‰wd. Mdhš, ï¡fhy¤âa fiy¢ á‹d§
fˋ bgU«gFâ A&z®fŸ ngh‹w mªÃa¥ gilbaL¥ghs®fshš
112 113
mÊ¡f¥g£LÉ£ld. vÅD«, vŠáíŸs F¥j® fhy ehza§fS« áw¥òÄ¡fit. rK¤âuF¥j® v£L
nfhƚfŸ, á‰g§fŸ, Fif XÉa§fŸ F¥j® tif ehza§fis btËÆ£LŸsh®. mt‰¿š bgh¿¡f¥g£LŸs
fhy¡ fiyƋ bghÈî¡F rh‹Wfshf thrf§fŸ mtuJ rhjidfis giwrh‰W»‹wd. ehza§fŸ ÛJ
És§F»‹wd. bgh¿¡f¥g£LŸs cUt§fŸ F¥j®fhy ehzaÉaš M‰wY¡F«
#h‹á¡F mU»YŸs ânahfh® òfG¡F« rh‹WfshF«. ïu©lh« rªâuF¥j®, j§f«, btŸË,
nfhƚ, myfhgh¤J¡F mU»YŸs br«ò M»at‰whyhd gštif¥g£l ehza§fis btËÆ£LŸsh®.
fh®th° Mya á‰g§fŸ F¥j® fiy¡F ïy¡»a«
áwªj vL¤J¡ fh£LfshF«. fhªjhu¡
fiyƋ jh¡f¤ij ït‰¿š fhzKoa tlbkhÊ F¥j® fhy¤âš V‰w« bg‰wJ. ãu«Ä
ânahfh® Miya« tÇtot¤âÈUªJ ehfÇ tÇtot« ts®¢á bg‰wJ. fhÉa«, fÉij,
ɚiy. Mdhš, kJuhÉYŸs ÉF«
toÉYŸs mH»a ò¤j® áiyƚ á¿J »nu¡f rhaiy¡ fhzyh«. ehlf«, ciueil vd gšntW tot§fËyhd tlbkhÊ
rhueh¤ mfœthŒÉš f©blL¡f¥g£l ò¤j® áiy F¥j® fiy¡F ïy¡»a§fŸ vGj¥g£ld. tlbkhÊ ïy¡»a§fËnyna Äf¢
áwªj vL¤J¡fh£L. °fªjF¥jNj ãlhÇ x‰iw¡ fšö© áwªjit F¥j® fhy¤ij¢ nr®ªjitahF«.
kf¤jhdJ. xU áwªj fÉPuhfî« âfœªj rK¤âuF¥j® AÇnrd®
F¥j® fhy¤âš cnyhfÉaš e‹F ts®¢á bg‰¿UªjJ. cŸË£l gy m¿P®fis MjǤjh®. òfœÄ¡f ‘etu¤âd§fŸ’
cnyhf áiyfisí« ö©fisí« ïu©lh« rªâuF¥jNj mitia my§fǤjd®. mt®f˚
th®¥g⚠cnyhf¡ fiyP®fŸ âwikÄ¡ Kj‹ikahdt® fhËjhr®. ‘rhFªjy«’ v‹w áw¥ghd tlbkhÊ
ft®fshf¤ âfœªjd®. j‰nghJ g®Ä§ fhÉa¤ij mt® gil¤jh®. mJ cy»‹ jiyáwªj üW
Ah« mU§fh£áaf¤âYŸs, Ršjh‹ ò¤jf§f˚ x‹whf¡ fUj¥gL»wJ. khsÉfh¡ÅĤu«,
f‹Š v‹w ïl¤âš KjȚ f©blL¡f¥ É¡u_®táa« v‹w nkY« ïu©L ehlf§fisí« mt®
g£l br«ghyhd ò¤j® áiy VHiu mo vGâíŸsh®. mt® gil¤j ïU fh¥ãa§fŸ uFt«r« k‰W« Fkhu
cauK«, Rkh® xU l‹ vilí« bfh©l r«gt«. ÇJ r«Ahu«, nkföj« v‹w fÉij üšfisí« mt®
jhF«. F¥j® fhy¤ij¢ nr®ªj blšÈ ïa‰¿íŸsh®.
gh¡ Fif XÉa« ïU«ò¤ö© btƚ, k iH ngh‹w ïa‰if ï¡fhy¤âš thœªj k‰bwhU gil¥ghË Érhfj¤j®.
kh‰w§fS¡F gy ü‰wh©Lfshf K¤uhuh£rr«, njÉrªâuF¥j« v‹w ïu©L ehlf§fis mt®
<LbfhL¤J ï‹Wtiu JU¥ão¡fhkš ïU¥gJ F¥j®fhy vGâíŸsh®. m¡fhy¤â‹ òfœ thŒªj fÉP® N¤uf®. mt® vGâa
cnyhf¡ fiy¡F j¡f rh‹whF«. ÄU¢rfof« eif¢Rit¡F« nrhf¤â‰F« bga®bg‰wJ.
F¥j®fhy XÉa§fis FthÈaU¡F mU»YŸs gh¡ m®¢RdD¡F« átbgUkhD¡F« ïilna eilbg‰w nkhjiy¡
Fiff˚ fhzyh«. m#ªjh RtnuhÉa§fŸ #hjf¡ fijf˚ TW« fijahd »Ujh®é‹a« v‹w üiy¥ gil¤jt® ghuÉ.
Tw¥g£LŸsthW ò¤jNj thœ¡ifia á¤jÇ¡»‹wd. fhÉajÇrd«, jrFkhurÇj« M»a üšfis j©o‹ vGâíŸsh®.
ïy§ifÆYŸs á»Çah XÉa§fŸ m#ªjh XÉa§fˋ jh¡f¤ij RgªJ vGâa thrtj¤ij k‰bwhU K¡»a gil¥ghF«. F¥j®
ãuâgÈ¡»‹wd. fhy¤âšjh‹ gŠrjªâu¡ fijfŸ, ÉZQ r®kh v‹gtuhš
bjhF¡f¥g£ld. mkuá«A® v‹w ò¤jrka m¿P® mkunfhr« v‹w

114 115
mfuhâia¥ gil¤jh®. j‰nghJ fhz¥gL« òuhz§fŸ F¥j®fŸ
f‰wš milîfŸ
fhy¤âš bjhF¥g£ljhF«. mt‰¿š F¿¥ãl¤j¡fit ghftj
òuhz«, ÉZQòuhz«, thí òuhz«, k¤ra òuhz« v‹gitahF«. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
j‰fhy¤âš m¿a¥gL« ïuhkhaz«, kfhghuj üšfS¡F 1. myfhgh¤ fšö© fšbt£L ngh‹w F¥j® fhy
ïWâtot« F¥j® fhy¤ânyna mË¡f¥g£lJ. tuyh‰iw m¿ªJbfhŸs cjî« rh‹WfŸ.
m¿Éaš
2. rK¤âuF¥jNj ngh® bt‰¿fS«, jÅ¥g£l
fÂj«, thdïaš, n#hâl«, kU¤Jt« ngh‹w Jiwf˚ rhjidfS«
F¥j®fhy¤âš bgU« K‹nd‰w« fhz¥g£lJ. ï¡fhy¤âš thœªj 3. ïu©lh« rªâuF¥jNj bt‰¿fŸ, k‰W« fiy,
MÇag£l® áwªj fÂjnkij k‰W« thd ïaš m¿P®. ».ã. 499 ïy¡»a¥ òutyuhf mtuJ g§fË¥ò.
M« M©L mt® MÇaig£oa« v‹w üiy vGâdh®. mJ fÂj«, 4. F¥j®fˋ M£áKiw, r_f«, bghUshjhu«,
thdüš bjhl®òilaJ. NÇa k‰W« rªâu »ufz« V‰gLtij ghÏahŋ tUifí« mtuJ tUzidí«.
m¿Éaš mo¥gilƚ ïªüš És¡F»wJ. óÄ cU©il
toÉyhdJ v‹W« mJ j‹id¤jhnd R‰¿tU»wJ v‹W« 5. tlbkhÊ ïy¡»a¤â‹ ts®¢á, fhËjhr®, Érhfj¤j®
Kj‹KjȚ m¿É¤jt® MÇag£lnuahth®. Mdhš, ngh‹nwhNj g§fË¥ò.
ï¡fU¤J¡fis mtU¡F¥ã‹ tªj tuhAÄ»uU«, ãu«kF¥jU« 6. F¥j® fhy fiy, f£ol¡ fiy, m¿Éaš ts®¢á,
ÃuhfǤjd®. MÇag£l® ngh‹nwhNj g§fË¥ò.
tuhAÄ»u® IªJ thdïaš mik¥òfis¡ TW« gŠr
á¤jhªâfh v‹w üiy¥ gil¤jh®. n#hâl¡ fiyƚ áwªj
òyikíilatuhfî« mt® âfœªjh®. mtuJ gil¥ghd
ãUf¤r«Ïij tlbkhÊ ïy¡»a¤âš áwªj üyhf¥
ngh‰w¥gL»wJ. thd ïaš, n#hâl«, òÉÆaš, f£ol¡ fiy,
thÅiy, Éy§FfŸ, kzKiwfŸ, rFd§fŸ vd gšntW
jiy¥òfŸ ïªüȚ ïl« bg‰WŸsd. mt® vGâa ãUf¤#hjf«
v‹w üš n#hâl¡ fiy¡F mo¥gilahf¡ fUj¥gL»wJ.
kU¤Jt¤Jiwƚ áwªj nkijahd th¡gj® F¥j® fhy¤âš
thœªjt®. g©ila ïªâahɋ kU¤Jt K«kÂf˚ mtU«
xUt®. F¥j® fhy¤â‰F K‹ò thœªj k‰w ïUt® rufU«,
N°UjU«. ‘mZlh§f r«»uA«’ mšyJ kU¤Jt¤â‹ v£L
ãÇîfŸ v‹w üiy th¡gj® vGâíŸsh®.

116 117
khâÇ Édh¡fŸ IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
m. rK¤âu F¥j® bj‹Åªâahɚ if¥g‰¿a mid¤J¥
1. F¥j rfh¥j« bjhl§F« M©L gFâfisí« nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfh©lh®.
m. ».ã. 310 M. ».ã. 320 M. rK¤âuF¥jNj ‘j£rzghjh’ gilbaL¥ig¥ g‰¿ ghÏah‹
ï. ».ã. 330 <. ».ã. 300 ÉtǤJŸsh®.

2. ehsªjh gšfiy¡fHf¤ij ÃWÉat® ï. rK¤âuF¥j® bj‹Åªâa mur®fis K¿ao¤J, ã‹d®


mt®fS¡F bt‹w gFâfis âU¥ã¡ bfhL¤jh®.
m. rK¤âuF¥j® M. ïu©lh« rªâuF¥j®
<. rK¤âuF¥jNj tlïªâa bt‰¿fËdhš F¥j¥ nguuR
ï. FkhuF¥j® <. °fªj F¥j® ÉÇtilaɚiy.
3. F¥j® fhy¤âš thœªj kU¤Jt m¿P® V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
m. tuhAÄ»u® M. th¡gj® 1. etu¤âd§fŸ v‹W miH¡f¥g£l m¿P®fŸ rK¤âuF¥juJ
ï. ruf® <. N°Uj® mitia my§fǤjd®.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 2. A&z®fŸ gilbaL¥òfËdhš F¥j¥ nguuR mʪjJ.
1. F¥j kuig njh‰Wɤjt® ......... 3. F¥j® fhy fiy ehfu« k‰W« âuhÉl fiy¥ghÂfŸ
ïu©ilí« ã‹g‰¿ajhF«.
2. ò¤j rka m¿P® tRgªJit MjǤjt® .........
4. F¥j®fŸ tlbkhÊia MjǤjd®.
3. ‘rhfǒ v‹w ÉUJ¥ bgaiu¡ bfh©lt® .........
VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
4. fhËjhr® gil¤j fh¥ãa§fŸ .............
1. myfhgh¤ fšö© fšbt£L
5. ãUf¤ r«ÏijƋ MáÇa® .........
2. rK¤âu F¥jNj j£ázghjh gilbaL¥ò
III. bghU¤Jf.
3. MÇag£l®
1. nkf öj« m. j©o‹
4. F¥j® fhy¤âa cnyhf¡ fiy
2. njÉ rªâu F¥j« M. N¤uf®
3. jr Fkhu rÇj« ï. fhËjhr®
4. ÄU¢rfof« <. Érhfj¤j®

118 119
FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
VII.
ghl« - 10
1. ïu©lh« rªâuF¥j® nk‰F ïªâahit¡ if¥g‰¿ajhš
V‰g£l Éisîfis kâ¥ãLf. A®õ t®¤jd® (».ã. 600 - 647)
2. ïªâahɉF ghÏah‹ tUif k‰W« mtuJ F¿¥òfŸ g‰¿
bjhF¤J vGJf.
3. F¥j®fŸ M£áKiwƋ áw¥ò¡ TWfis MŒf. f‰wš neh¡f§fŸ
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ) ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
1. rK¤âuF¥jNj rhjidfis bjhF¤J vGJf. 1. A®õ® g‰¿ m¿a cjî« rh‹WfŸ.
2. F¥j® fhy M£áƚ ÃyÉa r_f - bghUshjhu Ãiyikfis 2. A®õNj ïsik¡fhy«
ÉtÇ. 3. A®õNj ngh® elto¡iffŸ
3. F¥j®fˋ g©gh£L g§fË¥ig MŒf. 4. ò¤j rka¤â‰F A®õ® M‰¿íŸs bjh©L
5. ehsªjh gšfiy¡fHf«

F¥j¥ nguuዠ圢á¡F¥ ã‹d® tlïªâahɚ muáaš


FH¥g« ÃyÉaJ. ».ã. VHh« ü‰wh©o‹ K‰gFâƚjh‹
tlïªâahɚ A®õ t®¤jd® jdJ nguuir cUth¡»dh®.
A®õuJ fhy¤ij¥ g‰¿í« mtuJ tuyh‰iwí«
m¿ªJbfhŸs cjî« K¡»a rh‹WfŸ ghz® vGâa A®õrÇjK«,
íth‹ Rth§»‹ gaz¡ F¿¥òfSkhF«. ».ã. VHh« ü‰wh©oš
ïªâahɉF tUif jªj Ód¥ ga íth‹ Rth§. ï›Éu©L
rh‹Wfis¤ jÉu, A®õ® vGâíŸs u¤dhtË, ehfeªj«, ãÇa
j®áfh v‹w ehlf§fS« gaDŸs jftšfis¤ jU»‹wd.
kJbg‹ g£laK«, nrh‹g£ fšbt£L« A®õuJ fhy¡fÂ¥ò¡F
cjwd. gh‹°fuh fšbt£oš A®õuJ ifbah¥g« cŸsJ«
F¿¥ãl¤j¡fJ.
A®õNj ïsik¡fhy«

A®õuJ Fy¤ij ÃWÉat® òZaóâ. F¥j®fˋ gil¤


jiyt®fshf òZaóâfŸ gÂah‰¿ tªjd®. mt®fŸ j§fis

120 121
t®¤jd®fŸ v‹W« miH¤J¡ bfh©ld®. A&z®fˋ M®t¤Jlndna A®õ® rhS¡»a M£áahsU¡bfâuhf ngh®
gilbaL¥ò¡F¥ã‹ j§fŸ Rjªâu¤ij mt®fŸ m¿É¤J¡ bjhL¤jh®. Mdhš, ïu©lh« òÈnfáƋ InAhny fšbt£L¥go
bfh©ld®. òZaóâ t«r¤â‹ Kjš K¡»a mur® ãughfu A®õiu òÈnfá K¿ao¤jh® vd m¿»nwh«. ïªj bt‰¿¡F¥ ãwF
t®¤jd®. blšÈ¡F tl¡nfÆUªj jhndZtu« mtuJ jiyefu«. òÈnfá gunk°tu‹ v‹w g£l¤ij N£o¡bfh©lh‹.
mt® kfhuh#hâuh#h, gukg£lhufh ngh‹w ÉUJ¥ bga®fisí« íth‹Rth§»‹ gaz¡ F¿¥òfS« òÈnfáƋ bt‰¿ia
N£o¡ bfh©lh®. cWâ¥gL¤J»‹wd.
ãughfu t®¤jdNj kiwî¡F¥ ㋠mtuJ _¤j òjšt® Rjªâu murhf ïUªj áªJ¥gFâ ÛJ A®õ® jkJ mL¤j
uh{a t®¤jd® M£á¡F tªjh®. bjhl¡f¤âÈUªnj mt® gy gilbaL¥ig nk‰bfh©lh®. Mdhš, mtuJ áªJ¥ gilbaL¥ã‹
ï‹dšfis rªâ¡f nt©oÆUªjJ. mtuJ j§if uh{a$ bt‰¿ F¿¤J rÇahd jftšfŸ ïšiy. neghs« A®õNj
»uAt®k bksfhÇia kzªâUªjh®. khst¤â‹ mur‹ nkyh©ikia V‰W¡ bfh©lJ. fhZÛU« mtuJ f£L¥gh£oš
njtF¥j‹, t§fhs M£áahs® rrh§fŋ JiznahL »uA ïUªjJ. fhZÛ® M£áahs® jtwhJ f¥g« brY¤â tªjh®.
t®kid¡ bfh‹WÉ£lh‹. ï¢brŒâia nfŸÉ¥g£l uh{a m°[h« M£áahsuhd gh°fuuÉt®kDl‹ A®õ® ïz¡fkhd
t®¤jd® khst murD¡F vâuhf¥ gilbaL¤J mtdJ gilfis cwit¡ bfh©oUªjh®. fȧf¤â‹ÛJ gilbaL¤J bt‰¿
mʤjh‹. Mdhš, jiyef® âU«òtj‰F K‹ngna mt® bfh©lnj A®õuJ ïWâahd ngh® elto¡ifahF«.
rrh§fŋ râahš bfhšy¥g£lh®. ïj‰»ilƚ fztidÆHªj jkJ gilbaL¥òfˋ gadhf, A®õ® tlïªâah
uh{a$ fhLfS¡F j¥ã¢ br‹wh®. jhndZtu¤âš A®õt®¤jd® KGtijí« jkJ f£L¥gh£o‹ ќ bfh©Ltªjh®. j‰fhy¤âa
M£á¥ bghW¥ng‰wh®. jkJ j§ifia¡ fh¥gh‰WtJ mtuJ Kjš uh#°jh‹, gŠrh¥, c¤âu¥ ãunjr«, Õfh®, xÇrh M»a gFâfŸ
flikahf ïUªjJ. ã‹d® jdJ j§ifƋ fztiu¡ mtuJ neuo f£L¥gh£oš ïUªjd. Mdhš, mtuJ Mâ¡f všiy
bfh‹wt®fisí« gÊth§f nt©oÆUªjJ. Ô¡FË¡fÉUªj ï‹D« ÉÇtilªâUªjJ. všiy¥òw muRfshd fhZÛ®, áªJ,
j§ifia A®õ® KjȚ Û£lh®. thyhã, fhk%g« M»ad mtuJ ïiwah©ikia V‰W¡
A®õNj gilbaL¥òfŸ bfh©oUªjd.
A®õU« ò¤j rkaK«
jdJ KjyhtJ gilbaL¥ãš, A®õ® rrh§fid
fndhÍÈUªJ Éu£oao¤jh®. fndh{ efiu jdJ òâa bjhl¡f¤âš áwªj átg¡juhf És§»a
jiyefuhf m¿É¤jh®. ïj‹_y« A®õ® tl ïªâahɋ A®õ®, ã‹d® ëdahd ò¤j rka¤ij
tÈikÄ¡f jiytuhdh®. mL¤J, thyhãia¢ nr®ªj ïu©lh« ã‹g‰w¤ bjhl§»dh®. íth‹ Rth§ mtiu
JUtnrdU¡F vâuhf¥ nghÇ£L mtiu¤ njh‰fo¤jh®. ïu©lh« kfhahd ò¤j rka¤â‰F kh‰¿dh®. jdJ
JUtnrd® f¥g«f£L« á‰wuruhdh®. muR¡FŸ òyhš czit A®õ® jilbrŒjh®.
nkiy¢rhS¡»a muruhd ïu©lh« òÈnfá¡F vâuhf cÆ®tij brŒnthiu mt® j©o¤jh®. jdJ
nk‰bfh©l gilbaL¥ng A®õNj K¡»a ngh® elto¡ifahF«. muR KGtJ« MÆu¡fz¡fhd °öãfisí«
íth‹ Rth§»‹ gaz¡ F¿¥òfS«, ïu©lh« òÈnfáƋ gaÂfŸ j§FÄl§fisí« mt® mik¤jh®.
fšbt£LfS« ï¥gilbaL¥ò g‰¿ Étukhf¡ TW»‹wd. e®kij ò¤jrka òÅj ïl§f˚ klhya§fis mt®
eâ¡F¤ bj‰nf jdJ muir ÉÇîgL¤j nt©L« v‹w ÃWÉdh®. Iªjh©LfS¡F xUKiw mid¤J íth‹Rth§

122 123
rka§fˋ ãuâÃâfisí« T£o mt®fS¡F Éiyía®ªj A®õuJ M£áKiw
gÇRfis¡ bfhL¤J kÇahij brŒjh®. ò¤jrka JwÉfis x‹whf
mku¢brŒJ, ò¤jrka¡ nfh£ghLfis Éthj¤â‰F c£gL¤â F¥j®fˋ M£áKiwia x£ona A®õuJ M£áKiwí«
MŒîfis nk‰bfhŸS«go brŒjh®. mikªâUªjJ. mJg‰¿a Étu§fis íth‹ Rth§ T¿íŸsh®.
mur® Ãaha cz®îlD«, neu« jtwhkY« jkJ gÂfis
fndh{ nguit nk‰bfh©lh®. jdJ M£á¥ gFâƚ mo¡fo R‰W¥ gaz« brŒJ
A®õ® jdJ M£á¡ fhy¤â‹ Koɚ Ód¥ ga íth‹ îthf elto¡iffis nk‰gh®itÆ£lh®. mtU¡F XŒîneu« Äfî«
Rth§if bfsuÉ¥gj‰fhf fndh{ efǚ xU rka¥ nguitia¡ mÇjhfnt »il¤jJ. f£lha CÊa« fhz¥glɚiy. tÇ¥gSî«
T£odh®. mj‰F, mid¤J rka¥ ãÇîfˋ ãuâÃâfS¡F« ïšiy. Éis¢rȚ M¿š xU g§nf tÇahf tNÈ¡f¥g£lJ.
miH¥ò ÉL¤jh®. ïUgJ mur®fS«, ehsªjh bksÇa® fhy¤ij¥ nghy F‰w§fS¡F fLikahd j©lidfŸ
gšfiy¡fHf¤âÈUªJ MÆu« m¿P®fS«, _‹whÆu« ëdahd, tH§f¥g£ld. ÉrhuizfŸ fh£L Äuh©o¤jdkhfî«, _l
kfhahd ãÇÉdU«, _‹whÆu« rkz k‰W« ãuhkz rka¤jtU« e«ã¡ifahdjhfî« ïUªjd v‹W íth‹ Rth§ Fiw TW»wh®.
nguit¡F tªâUªjd®. bjhl®ªJ ïUg¤â_‹W eh£fŸ nguit fhyh£gil, Fâiu¥gil, nj®¥gil, ahid¥gil v‹w eh‹F
Ãfœ¢áfŸ eilbg‰wd. kfhahd nfh£gh£o‹ kâ¥òfisí«, k‰w tif¥gilfS« A®õuJ uhQt¤âš ïl« bg‰¿Uªjd. xU
nfh£ghLfisÉl mJ ca®ªjJ v‹gijí« íth‹Rth§ És¡»¡ y£r¤â‰F« nk‰g£l FâiufS«, mWgjhÆu« ahidfS« gilƚ
T¿dh®. ïU¥ãD«, t‹KiwfS« gªjY¡F Ôit¤j Ãfœ¢áfS« m§f« t»¤jd. bksÇa¥ gilƋ v©Â¡ifiaÉl ïJ mâfnk!
nguit elto¡iffis khRgL¤âd. A®õuJ cÆU¡nf Tl A®õuJ M£áKiwƋ áw¥ò¡TW muዠMtz§fŸ ghJfh¤J
Mg¤J V‰g£lJ. Mdhš, Éiuɚ Ãiyik f£L¡FŸ bfh©L it¡f¥g£l Kiwna MF«. A®õuJ Mtz¡ fh¥ghf« ‘ÃnyhãJ’
tu¥g£lJ. F‰wthËfŸ j©o¡f¥g£ld®. nguitƋ ïWâ v‹W miH¡f¥g£lJ. áw¥ò mâfhÇfˋ ќ mJ guhkÇ¡f¥g£lJ.
ehs‹W íth‹ Rth§»‰F Éiy kâ¥òÄ¡f gÇR¥ bghU£fŸ mtuJ M£á¡ fhy¤âš eilbg‰w mid¤J ÃfœîfS« gâî
tH§f¥g£ld. brŒa¥g£ld.
A®õuJ M£áƚ r_f, bghUshjhu ÃiyikfŸ
myfhgh¤ khehL

ãuahif v‹wiH¡f¥gL« myfhgh¤âš eilbg‰w khehL m¡fhy¤âš r_f Ãiyik g‰¿ ghz®, íth‹Rth§ ïUtUnk
g‰¿ íth‹ Rth§ jdJ gaz¡ F¿¥òf˚ ÉtǤJŸsh®. ÉÇthf¡ F¿¥ã£LŸsd®. ãuhkz®, õ¤âÇa®, itáa®, N¤âu®
Iªjh©LfS¡F xUKiw A®õ® T£L« khehLf˚ x‹whfnt v‹w eh‹F rhâ¥ãÇîfŸ tH¡»ÈUªjd. r_f¤âš rYifbg‰W
mJ ïU¤jš nt©L«. mid¤J rka¥ ãÇÉdiu¢ És§»at®fŸ ãuhkz®fŸ. mt®fS¡F muruhš Ãy§fŸ
nr®ªjt®fS¡F« A®õ® jdJ Vuhskhd bršt¤ij A®õ® thÇ kh‹a§fshf tH§f¥g£ld. õ¤âÇa®fŸ MS«t®¡f¤âd®.
tH§»dh®. fUñy« fhÈahd Ãiyƚ jdJ cilfŸ, itáa®fŸ bgU«ghY« tÂf¤âš <Lg£oUªjd®. N¤âu®fŸ
mÂfy‹fŸ mid¤ijí«Tl A®õ® jhdkhf tH§»dh® v‹W ntsh©ik¤ bjhÊiy nk‰bfh©ljhf íth‹Rth§ F¿¥ã£LŸsh®.
íth‹ Rth§ F¿¥ã£LŸsh®. A®õ®ÛJ íth‹ Rth§ bfh©oUªj gšntW »is rhâfS« ïUªjd. kfË® Ãiy âU¥âfukhf ïšiy.
kâ¥ng ï¤jifa òfGiu¡F fhuz« v‹W Twyh«. j§fsJ fztiu¤ nj®ªbjL¡f thŒ¥gË¡F« Ra«tuKiw kiwªJ
É£oUªjJ. tuj£rizKiw gutyhf ã‹g‰w¥g£lJ. ‘ r⒠v‹w
cl‹f£ilnaW« tH¡fK« fhz¥g£lJ. _‹Wtif rt ml¡f« g‰¿

124 125
íth‹ Rth§ F¿¥ã£LŸsh®. vǤjš, òij¤jš k‰W« fh£oš ëdahd gšfiy¡fHfK«, ehsªjh
v¿ªJÉLjš. ÉÈUªj kfhahd gšfiy¡ fHfK«
A®õuJ M£á¡ fhy¤âš thÂg« Ó®FiyªjJ. tÂf F¿¥ãl¤j¡fit. ehsªjh gšfiy¡
ika§fS«, ehza§fS«, thÂf¡ FG¡fS« Fiwªj fHf« g‰¿ íth‹ Rth§ Étukhf¡
v©Â¡ifÆnyna ïUªjik ïj‰F rh‹W. if¤bjhÊY«, ntsh© F¿¥ã£LŸsh®. ‘ehsªjh’ v‹w
elto¡iffS«Tl RWRW¥ãHªJ fhz¥g£ld. bghU£ fS¡F mâf brhšY¡F ‘ m¿it mË¥gt®’ v‹W
njit ïšyhk‰nghfnt, c‰g¤âí« Fiwthfnt ïUªjJ. ïjdhš bghUŸ. F¥j® fhy¤âš Kjyh« Fkhu
j‹Åiwîbg‰w »uhÄa¥ bghUshjhu« vG¢á bg‰wJ. F¥j® F¥juhš ïJ ÃWt¥g£lJ. mtU¡F¥ ehsªjh gšfiy¡
ã‹tªj M£áahs®fS«, A®õU« fHf¤â‹ áijîfŸ
fhy¤Jl‹ x¥ãL«nghJ A®õ® fhy¤âa bghUshjhu Ãiy
tsikF‹¿na ïUªjJ. mjid MjǤjd®. gšfiy¡fHf¥
nguuáÇa®fŸ g©oj®fŸ v‹W miH¡f¥g£ld®. â§fehf®,
g©gh£L ts®¢á j®kghy®, °âukâ, áyg¤âu® ngh‹wt®fŸ xU áy òfœÄ¡f
g©oj®fŸ. fhŠáòu¤ij¢ nr®ªj j®kghy® ehsªjh gšfiy¡
A®õ® fhy¤âa fiy k‰W« f£ol¡fiy bgÇJ« F¥j®
fHf¤â‹ jiytuhfî« ïUªJŸsh®.
fhy¤ij x£ona fhz¥g£lJ. ehsªjhɚ A®õ® f£oa
mL¡Fkho klhya« g‰¿ íth‹ Rth§ bgUikíl‹ khzt®fŸ j§»¥ go¡F« cŸËU¥ò gšfiy¡fHfkhf ehsªjh
F¿¥ã£LŸsh®. v£L mo cauKŸs br«ghyhd ò¤j® áiy g‰¿í« És§»aJ. czî«, ïU¥ãlK« ïytrkhf tH§f¥g£ld. üW Kjš
ïUüW »uhk§fËÈUªJ »il¤j tUthia¡ bfh©L mJ
mt® T¿íŸsh®. áwªj f£ol ntiy¥ghLfŸ bfh©l á®ó®
guhkÇ¡f¥g£lJ. mJ xU kfhahd gšfiy¡fHf« v‹w nghâY«,
y£Rkz® nfhƚ A®õ® fhy¤ij¢ nr®ªjjhF«. ntj§fŸ, ëdahd¡ nfh£ghL, rh§»a k‰W« nahf j¤Jt§fŸ
A®õ® f‰nwhiu MjǤj g©ghs®. mtuJ thœ¡if ngh‹wití« nghâ¡f¥g£ld. ïij jÉu, bghJthd ghl§fshd,
tuyh‰iw vGâa ghz® A®õuJ mitia my§fǤjh®. j®¡f«, ïy¡fz«, thdïaš, kU¤Jt«, fiy ngh‹wití«
A®õrÇj« jÉu, fhj«gÇ v‹w üiyí« mt® vGâíŸsh®. mtuJ ghl¤â£l¤âš nr®¡f¥g£oUªjd. EiHî¤ nj®É‹ mo¥gilÆnyna
khzt® nr®¡f¥g£ld®. EiHî¤ nj®î Äfî« fodkhdjhf ïUªjJ.
mitÆÈUªj k‰w m¿P®fŸ kj§f âthfu® k‰W« gh®¤âÇAÇ. bkh¤j khzh¡fǚ K¥gJ rjÉ»j«ngnu m⚠bt‰¿ bgw KoªjJ.
gh®¤âuAÇ xU fÉP®, j¤JtPhÅ k‰W« ïy¡fztšYd®. ÉÇîiufis¤ jÉu, Éthj§fS« eilbg‰wd. tlbkhÊna
u¤dhtË, ãÇaj®áfh, ehfeªj« v‹w _‹W ehlf§fis A®õ® gƉWbkhÊahf És§»aJ.
vGâíŸsh®. ehsªjh gšfiy¡fHf¤â‰F« jhuskhf e‹
ehsªjh gšfiy¡fHf¤â‹ ïoghLfŸ rÛg¤âš
bfhilfisí« mt® thÇ tH§»dh®. mtuJ M£á¡ fhy¤âš nk‰bfhŸs¥g£l mfœthŒîfŸ_y« f©blL¡f¥g£LŸsd. Ód¥
ehsªjh gšfiy¡fHf« cyf¥ òfœbg‰w fšÉ ÃWtdkhf¡ gaÂfŸ ÉtǤJŸs mªj ÃWtd¤â‹ bghÈÉid mit
fUj¥g£lJ. ehsªjh gšfiy¡fHf¤âš íth‹ Rth§ j§» fšÉ cWâ¥gL¤Jtjhf cŸsd. Vuhskhd tF¥giwfS«, khzt®
gƋwh® v‹gJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. ÉLâí« ïUªJŸsd. Ód¥ gaÂahd ï£á§ v‹gtuJ T‰W¥go
ehsªjh gšfiy¡ fHf«
m§F _‹whÆu« khzt® j§»¥go¤jd®. nfhsu§f« k‰W«
Äf¥bgÇa üyf« _‹W f£ol§f˚ brašg£ld. cy»‹ gšntW
g©il¡ fhy¤âš ïªâahɉF tªj Ód¥ gaÂfŸ gšntW gFâfËÈUªJ« khzt®fŸ m§F fšÉ gƚtj‰F¤ âu©ld®
v‹gâÈUªnj mj‹ bgUik És§F»wJ. ca®fšÉ ÃWtdkhfî«
fšÉ ÃWtd§fŸ g‰¿ F¿¥ã£LŸsd®. mt‰WŸ thyhãƚ ïUªj MŒî ÃWtdkhfî« mJ És§»aJ.

126 127
f‰wš milîfŸ khâÇ Édh¡fŸ
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
1. A®õrÇj«, íth‹ Rth§»‹ gaz¡ F¿¥òfŸ ngh‹w 1. A®õt®¤jdNj Kjš jiyefu«
A®õuJ tuyh‰iw m¿ªJ bfhŸs cjî« rh‹WfŸ. m. ghlÈò¤âu« M. bgõht®
2. A®õuJ ïsik¡fhy« k‰W« gilbaL¥òfŸ. ï. jhndZtu« <. blšÈ
3. ò¤j rka¤â‰F A®õ® M‰¿a gÂfŸ - fndh{ k‰W« 2. gh‹°fuh fšbt£oš ïl« bg‰WŸs ifbah¥g«
myfhgh¤ nguitfŸ.
m. íth‹ Rth§ M. ghz®
4. A®õuJ M£á¡ fhy¤âš r_f - bghUshjhu
ÃiyikfŸ g©gh£L ts®¢á. ï. A®õh <. ïu©lh« òÈ nfá
5. ehsªjh gšfiy¡fHfK« mj‹ òfG«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. A®õ® ÃWÉa òâa jiyef® ..........
2. A®õ® fhy¤âa Mtz¡ fh¥gf« .......... vd miH¡f¥g£lJ.
3. .......... eh£o‹ M£áahs® ïu©lh« JUtnrd®.
III. bghU¤Jf.
1. ghz® m. _‹W ehlf§fˋ MáÇa®
2. j®kghy® M. fÉP® k‰W« j¤Jt PhÅ
3. gh®¤âuAÇ ï. A®õuJ thœ¡if tuyh‰iw vGâat®
4. A®õ® <. ehsªjh gšfiy¡fHf¤â‹ jiyt®
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
m. íth‹ Rth§»‰F kÇahij brŒtj‰fhf A®õ® fndh{
nguitia¡ T£odh®.
M. kfhahd ò¤j rka¥ãÇÉd® k£Lnk fndh{ nguit¡F
miH¡f¥g£ld®.

128 129
ï. fndh{ nguit A®õ® Iªjh©LfS¡F xUKiw T£L«
khehlhF«.
<. v›Éj rka nkhjYċ¿ fndh{ nguit elªnj¿aJ.
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. gh°fut®k‹ fhZÛNj M£áahs®.
2. A&dahd ò¤j rka¥ãÇit A®õ® MjǤjh®.
3. A®õuJ fhy¤âš mid¤J ÃiyfËY« bghUshjhu«
brʤâUªjJ.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
1. A®õ® g‰¿ m¿ªJ bfhŸs cjî« rh‹WfŸ.
2. íth‹ Rth§»‹ gaz¡ F¿¥òfŸ
3. fndh{ nguit
4. myfhgh¤ khehL
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
1. A®õ® M£á¡ fhy¤âš g©gh£L ts®¢áia ÉtÇ.
2. ehsªjh gšfiy¡fHf« g‰¿ RU¡» vGJf.

VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)


1. A®õ t®¤jdNj thœ¡if k‰W« rhjidfis bjhF¤J
vGJf.
2. ò¤j rka¤â‰F A®õ® M‰¿a g§fË¥ig kâ¥ãLf.
3. A®õ® fhy¤âa r_f« k‰W« M£á g‰¿ íth‹ Rth§»‹
T‰iw ÉtÇ.

130
ghl« - 11
bj‹Åªâa muRfŸ - I
gšyt®fŸ

f‰wš neh¡f§fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
1. gšyt®fˋ njh‰w«
2. Kjyh« knfªâut®k‹, Kjyh« euá«kt®k‹,
uh#á«k‹ M»nahNj rhjidfŸ.
3. gšyt® M£áKiw
4. gšyt® fhy¤âš fšÉ, ïy¡»a«
5. gšyt® fhy fiy, f£ol¡ fiy.

jĜeh£oš r§f fhy« Koªj ãwF, fs¥ãu®fˋ M£á


Rkh® 250 M©LfŸ Úo¤jJ. ã‹d® fhŠáòu¤ij jiyefuhf¡
bfh©L bjh©il k©ly¤âš gšyt®fŸ j§fsJ muir
ÃWÉd®. ».ã. g¤jh« ü‰wh©oš nguuR¢ nrhH®fŸ bjh©il
k©ly¤ij¡ if¥g‰W« tiu mt®fsJ M£á bjhl®ªjJ.
gšyt®fˋ njh‰w«

gšyt®fˋ njh‰w« g‰¿ gšntW fU¤J¡fŸ Ãywd.


nk‰»ªâahit M£ábrŒj mayt®fshd gh®¤âa®fnshL
mt®fis xU áy® x¥ãL»‹wd®. j¡fhz¤âš M£áòǪj
thfhlf®fŸ v‹w ãuhkz mur Fy¤â‹ xU ãÇÉdnu gšyt®fŸ
v‹w fU¤J« Ãyî»wJ. kÂgšyt¤ Ôɋ ïstuáahd ehf
f‹Åif¡F« nrhH ïstur‹ xUtD¡F« ãwªjt®fˋ tʤ
njh‹wšfns gšyt®fŸ v‹gJ _‹whtJ fU¤J. Mdhš,
nk‰T¿a fU¤J¡fis MjÇ¡F« rh‹WfŸ Äfî« Fiwî.

131
vdnt, gšyt®fŸ bjh©il k©ly¤ij¢ nr®ªjt®fŸ v‹w Kjyh« knfªâut®k‹ bjhl¡f¤âš rkz rka¤ij
fU¤nj m¿P®fshš gutyhf V‰W¡ bfhŸs¥gL»wJ. mnrhfuJ nr®ªjtdhf ïUªjh‹. m¥g® v‹W miH¡f¥gL« âUehî¡fur®
fšbt£oš fhz¥gL« òȪj®fnshL« mt®fis¤ bjhl®ò¥ v‹w irt¥ bgÇahuhš mt‹ irt rka¤â‰F kh‰w¥g£lh‹.
gL¤J»‹wd®. bjh©il k©ly¤ij rhjthfd®fŸ if¥g‰¿a âUtâ v‹w ïl¤âš xU áthya¤ijí« f£odh‹. Fzgu‹,
nghJ gšyt®fŸ mt®fËl« gil¤jiyt®fshf¥ gÂah‰¿d®. ».ã. r¤arªj‹, nr¤jfhÇ (nfhƚfis f£Lgt‹), á¤âu¡fhu¥ òÈ,
_‹wh« ü‰wh©oš rhjthfd®fˋ 圢á¡F¥ ㋠gšyt®fŸ Éá¤âuá¤j‹, k¤jÉyhr‹ ngh‹w ÉUJ¥ bga®fis mt‹
Rjªâu« bg‰wd®. rhjthfd®fËl« gšyt®fŸ bfh©oUªj bjhl®ò N£o¡ bfh©lh‹.
fhuzkhfnt KjȚ ãuh»Uj bkhÊÆY«, tlbkhÊÆY« fšbt£L Filtiu¡ nfhƚfŸ mik¥gâY« mt‹ áwªJ
fis btËÆ£ld®. ãuhkz rka¤ijí« MjǤjd® v‹W Twyh«. És§»dh‹. k©lf¥g£L v‹w ïl¤âš fhz¥gL« fšbt£L
muáaš tuyhW mtid Éá¤âuá¤j‹ v‹W òfœtnjhL, br§fš, ku«, R©zh«ò,
cnyhf« ngh‹wt‰iw¥ ga‹gL¤jhkš ãu«kh, ÉZQ, át‹
».ã. 250 Kjš 350 tiuÆyhd K‰fhy¥ gšyt®fŸ ãuh»Uj M»nahU¡F nfhƚ mik¤jt‹ v‹W« mtdJ rhjidia¡
bkhÊƚ g£la§fis btËÆ£ld®. át°fªjt®k‹, F¿¥ãL»wJ. tšy«, knfªâutho, jsth}®, gšyhtu«,
É#aÞfªjt®k‹ M»nah® ï«ku㚠F¿¥ãl¤j¡ft®fŸ. mL¤jjhf k©lf¥g£L, âU¢áuh¥gŸË M»a ïl§f˚ mtdJ Filtiu¡
M£á¡F tªj gšyt®fŸ ».ã. 350 Kjš 550 tiu M£á òǪjd®. nfhƚfis¡ fhzyh«. ‘k¤jÉyhr ãufhrd«’ v‹w tlbkhÊ
mt®fŸ tlbkhÊƚ g£la§fis btËÆ£ld®. m¥ãÇɚ K¡»a üiyí« mt‹ ïa‰¿dh‹. ‘á¤âu¡fhu¥òȒ v‹w ÉUJ¥ bga®
M£áahs® ÉZQnfhg‹. rK¤âuF¥jNj bj‹Åªâa¥ gilbaL¥ XÉa¡fiyƚ mtdJ M®t¤ij btË¥gL¤Jtjhf cŸsJ.
ã‹nghJ mt® K¿ao¡f¥g£lh®. _‹whtjhf M£á¡F tªj gšyt ïirÆY« mt‹ nj®¢á bg‰¿Uªjh‹. FLÄah‹kiy ïir¡fš
kuãd® ».ã. 575 Kjš x‹gjh« ü‰wh©o‹ mt®fŸ 圢áailí« bt£L mtdJ fhy¤âaJ v‹W fUj¥gL»wJ.
tiu M£á òǪjd®. mt®fŸ tlbkhÊ, jĜ ïu©L bkhÊfËY«
g£la§fis btËÆ£ld®. ï¥ãÇɋ Kjš M£áahs® á«k ÉZQ. Kjyh« euá«kt®k‹ (».ã. 630 - 668)
mt® fs¥ãu®fis K¿ao¤J bjh©il k©ly¤âš gšyt® M£áia Kjyh« euá«kt®k‹ ‘khkšy‹’ v‹W« miH¡f¥g£lh‹.
Ãiyahf V‰gL¤âdh®. nrhH®fis K¿ao¤j mt® fhÉÇ eâ¡fiu mj‰F k‰nghǚ tšyt‹ v‹W bghUŸ. rhS¡»a mur‹
tiu gšyt® M£áia ÉÇî gL¤âdh®. mtiu¤ bjhl®ªJ M£á¡F ïu©lh« òÈnfáÆl« jdJ jªij milªj njhšÉ¡F¥ gÊth§f
tªjt®f˚ Kjyh« knfªâut®k‹, Kjyh« euá«kt®k‹, ïu©lh« mt‹ cWâó©lh‹. fhŠá¡F mU»YŸs kÂk§fy« v‹w
euá«kt®k‹ M»nah® F¿¥ãl¤j¡ft®fŸ. ïl¤âš eilbg‰w nghǚ ïu©lh« òÈnfá¡F vâuhf mt‹ bg‰w
Kjyh« knfªâut®k‹ (».ã. 600 - 630) bt‰¿ia Tu« br¥ngLfŸ TW»‹wd. guŠnrhâia
gil¤jiytdhf¡ bfh©l gšyt¥gil rhS¡»a¥ gilia
Ú©lfhy« bjhl®ªj gšyt - rhS¡»a¥ ngh®fŸ mtuJ Éu£o¢ br‹wJ. ïu©lh« òÈnfá njh‰fo¡f¥g£L bfhšy¥
fhy¤âš bjhl§»d. ïu©lh« òÈnfá gšyt®fS¡F vâuhf¥ g£lh‹. thjhãefu« mÊ¡f¥g£lJ. Kjyh« euá«kt®k‹ ‘thjhã
gilbaL¤J mt®fsJ muዠtl¡F¥ gFâia¡ if¥g‰¿dh‹. bfh©lh‹’ v‹w ÉUij¢ N£o¡ bfh©lh‹. jªij ïHªj
Kjyh« knfªâut®k‹ òŸsÿ® v‹w ïl¤âš bt‰¿bg‰wjhf gFâiaí« Û£lh‹. Kjyh« euá«kt®kŋ k‰bwhU
gšyt® fšbt£L F¿¥ã£l nghâY«, ïHªj gFâia mtdhš Û£f F¿¥ãl¤j¡f rhjid mt‹ ïy§ifÛJ fl‰gil el¤â¢
Koaɚiy.

132 133
br‹wjhF«. jdJ e©gD«, ïy§if ïsturDkhd gšyt® M£á Kiw
khdt®kD¡F ïy§if mÇaizia Û£L¡ bfhL¤jh‹.
gšyt®fŸ e‹F Óuik¡f¥g£l M£á Kiwia¡
mtdJ M£á¡ fhy¤âš Ód¥ga íth‹ Rth§ jiyef® bfh©oUªjd®. gšyt muR gy nfh£l§fshf¥ ãÇ¡f¥g£oUªjJ.
fhŠáòu¤â‰F tUif òǪjh®. fhŠá g‰¿a mtuJ tUzid muruhš ÃaÄ¡f¥g£l mâfhÇfŸ nfh£l îthf¤ij el¤âd®.
F¿¥ãl¤j¡fJ. Äf¥bgÇa, mH»a efuhd mJ MW ikšfŸ M£áƋ ika¥ bghW¥ãš mur® ïUªjh®. mtU¡F cjÉahf
R‰wsî bfh©lJ vd¡ T¿íŸsh®. m§F üW ò¤jrka âwikÄ¡f mik¢r®fŸ ïUªjd®. ÚâƋ C‰W¡f©zhf mur®
klhya§fŸ ïUªjd. g¤jhÆu« ò¤j rka¤JwÉfŸ mt‰¿š brašg£lh®. e‹F gƉWÉ¡f¥g£l gilia mt® bg‰¿Uªjh®.
thœªjd®. fšÉ¡F¥ bga® bg‰wJ fhŠá khef®. m§»Uªj foif Mya§fS¡F mt® mˤj Ãy¡bfhil njtjhd« vd¥g£lJ.
Äfî« òfœbg‰w fšÉ¡ TlkhF«. khkšyòu¤ij ÃWÉat® Kjyh« ãuhkz®fS¡F tH§»a Ãy¡bfhil ãuknjakhF«. Ãy§fS¡F
euá«kt®k‹. mtuJ M£á¡fhy¤âšjh‹ m§F x‰iw¡fš Ú®¥ghrd trâ brŒJbfhL¡f nt©oaJ murdJ flikahF«.
uj§fŸ mik¡f¥g£ld. gšyt mur®fŸ gy Ú®¥ghrd VÇfis bt£Lɤjd®. Kjyh«
ïu©lh« euá«kt®k‹ (mšyJ) uh#á«k‹ (».ã. 695 722) knfªâut®k‹ M£á¡ fhy¤âš knfªâutho, khk©^® M»a
ïl§f˚ VÇfŸ bt£l¥g£ld. gšyt®fˋ fšbt£LfËÈUªJ
Kjyh« euá«kt®kid¤ bjhl®ªJ ïu©lh« muR tNȤj tÇfŸ F¿¤j Étu§fis bjǪJ bfhŸ»nwh«.
knfªâut®kD«, Kjyh« gunkÞtut®kD« M£á¡F tªjd®.
mt®fsJ M£á¡ fhy¤âY« gšyt - rhS¡»a nkhjšfŸ muዠK¡»a tUthŒ ÃhtÇ_ykhfnt »il¤jJ. ãuknja
bjhl®ªjd. ã‹d®, ïu©lh« euá«kt®k‹ M£á¥ bghW¥ k‰W« njtjhd Ãy§fS¡F tÇÉy¡F mË¡f¥g£lJ.
ng‰wh‹. mt‹ uh#á«k‹ v‹W« miH¡f¥g£lh‹. mtdJ tÂf®fS« ifÉidP®fS« muR¡F tÇbrY¤âd®. j¢r®,
M£á¡fhy« ngh®fs‰w mikâ¡ fhykhf És§»aJ. fiy, f£ol¡ bgh‰bfhšy®, ryit¤ bjhÊyhs®, v©bzŒ tÂf®, berths®
fiyƚ mtdJ ftd« âU«ãaJ. khkšyòu¤âYŸs fl‰fiu¡ ngh‹nwh® brY¤âa tÇfŸ fšbt£Lf˚ F¿¥ãl¥g£LŸsd.
nfhƚ, fhŠá ifyhrehj® Mya« M»ad mtdJ M£á¡ rig k‰W« rig¡ FG¡fŸ ngh‹w »uhk îthf mik¥òfŸ F¿¤J«
fhy¤âš f£l¥g£lit. fiy, ïy¡»a¤ijí« mt‹ MjǤJ¥ gšyt®fhy fšbt£Lf˚ F¿¥ãl¥g£LŸsd. »uhk Ãy§fŸ,
ngh‰¿dh‹. òfœÄ¡f tlbkhÊ m¿Puhd j©o‹ mtdJ nfhƚ îthf«, cŸsh£á ngh‹w mYtšfis »uhk rigfŸ
mitia my§fǤjjhf¡ Tw¥gL»wJ. Ódhî¡F mt‹ öJ¡ ftŤJ tªjd.
FG¡fis mD¥ã it¤jh‹. flš thÂg« mtdJ M£á¡ gšyt® fhy rKjha«
fhy¤âš brʤjJ. r§fug¡j‹, th¤aɤahju‹, Mfk¥ãÇa‹
ngh‹w ÉUJfisí« uh#á«k‹ N£o¡ bfh©lh‹. gšyt® fhy¤âš jĜ¢ rKjha« bgU« kh‰w§fis
rªâ¤jJ. #hâKiw fLikahf¥ ã‹g£lJ. ãuhkz®fŸ
mL¤J, ïu©lh« gunkÞtut®k‹, ïu©lh« eªât®k‹ rKjha¤â‹ Äf ca®ªj ïl¤âš ïUªjd®. mt®fS¡F
M»nah® M£á¡F tªjd®. gšyt®fsJ M£á ».ã. x‹gjh« mur®fS«, ca®FoÆdU« Ãy¡ bfhilfis tH§»d®.
ü‰wh©o‹ ïWâtiu Úo¤jJ. nrhH mur‹ Kjyh« Mâ¤j‹ nfhƚfis guhkÇ¡F« bghW¥ò mt®fS¡F tH§f¥g£lJ. gšyt®
filá gšyt mur‹ mguhÍjid K¿ao¤J fhŠá¥ gFâia¡ fhy¤âš itztK« irtK« jiH¤jd. khwhf, ò¤jrkaK«, rkz
if¥g‰¿dh‹. m¤Jl‹ gšyt kuò Koî¡F tªjJ. rkaK« 圢áailªjd. irt eha‹kh®fS«, itzt

134 135
Mœth®fS«, irt, itzt rka§fˋ ts®¢á¡F ghLg£ld®. nfhƚfŸ vd xUÉj gÇzhk ts®¢áia gšyt®fhy fiyƚ
ïj‰F g¡â ïa¡f« v‹W bga®. jĜbkhÊƚ mt®fŸ g¡â¥ fh©»nwh«. gšyt®fhy nfhƚ f£ol¡ fiyƚ eh‹F
ghlšfis ïa‰¿¥ ghod®. g¡âƋ áw¥ig ï¥ghlšfŸ Ãiyfis¡ fhzyh«.
btË¥gL¤âd. gšyt mur®fshš f£l¥g£l Mya§fS« ï›ÉU Kjyh« knfªâut®k‹ Filtiu¡ nfhƚfis
rka§fˋ ts®¢á¡F nkY« C¡fkˤjd. m¿Kf¥gL¤âdh®. ï¤jifa Filtiu¡ nfhƚfis jĜeh£oš
fšÉ, ïy¡»a« k©lf¥g£L, knfªâutho, khk©^®, jsth}®, âU¢áuh¥gŸË,
tšy«, Óak§fy«, âU¡fG¡F‹w« ngh‹w ïl§f˚ fhzyh«.
gšyt®fŸ f‰nwhiu¥ ngh‰¿ MjǤjd®. mt®fsJ
jiyefuhd fhŠá xU fšÉ efukhF«. fhŠá¡ foif Äfî« áw¥ò gšyt¡ f£ol¡ fiyƋ ïu©lhtJ Ãiyƚ, khkšy òu¤âš
thŒªj fšÉ¡ TlkhF«. ïªâahɋ ãw gFâfËÈUªJ«, to¡f¥g£LŸs x‰iw¡ fš uj§fisí«, k©lg§fisí« Twyh«.
mašehLfËÈUªJ« khzt®fŸ fhŠá foif¡F tªJ fšÉ ïªj m‰òjkhd fiy¢ á‹d§fis
gƋwd®. fl«g Fy¤â‹ ÃWtduhd kôur®k‹ fhŠá¡F tªJ cUth¡»a bgUik Kjyh« euá«kt®
ntj§fis¡ f‰wh‹. â§fehf® v‹w ò¤j m¿P® fšÉ kidna rhU«. gŠrgh©lt uj§fŸ v‹W
gÆYtj‰fhf fhŠá tªjh®. ehsªjh gšfiy¡fHf¤â‹ miH¡f¥gL« IªJ bt›ntW nfhƚ
jiytuhf¥ bghW¥ò t»¤j j®kghy® fhŠá efu¤ij¢ nr®ªjt®. mik¥òfis¡ bfh©l uj§fŸ midtiu
áwªj tlbkhÊ¥ òytuhd ghuÉ á«kÉZQ M£á¡ fhy¤âš í« ftu¡ Toait. k©lg§fˋ
thœªjt®. k‰bwhU tlbkhÊ MáÇauhd j©o‹ ïu©lh« Rt®f˚ mHfhd á‰g§fŸ brJ¡
khkšyòu¤âš
euá«kt®k‹ M£á¡ fhy¤âš thœªjt®. Kjyh« knfªâut®k‹ nfhÉa§fshf mik¡f¥ g£LŸsd. cŸs uj§fŸ
k¤jÉyhr ãufhrd« v‹w tlbkhÊ ehlf¤ij ïa‰¿dh®. jĜ k©lg§f˚ áw¥ghdit k»õhRu
ïy¡»aK« ï¡fhy¤âš ts®¢áailªjJ. eha‹kh®fS«, k®¤âÅ k©lg«, âU_®¤â k©lg«, tuhA k©lg«.
Mœth®fS« g¡â¥ ghlšfis ïÅa jÄÊnyna ïa‰¿ ïir¤jd®. mL¤jgoahf f£Lkhd¡ nfhƚfŸ vG¥g¥g£ld.
eha‹kh®fŸ ïa‰¿a njthuK«, Mœth®fŸ ïa‰¿a ehyhÆu â›a bjhl¡f¤âš ïit kz‰ ghiw¡
ãugªjK« gšyt®fhy g¡â ïa¡»a§fshF«. ïu©lh« f‰fis¡ bfh©L f£l¥g£ld. fhŠá
eªât®kdhš MjÇ¡f¥g£l bgUŠnjtdh® kfhghu¤ij ghuj ifyhrehj® Mya«, khkšyòu«
bt©gh v‹w bgaǚ jÄʚ bkhÊah¡f« brŒjh®. eªâ¡ fy«gf« fl‰fiu¡ nfhƚ bjhl¡fhy
k‰bwhU K¡»a jĜ ïy¡»a«. Mdhš, ïjid ïa‰¿at® bga® f£Lkhd¡ nfhƚfS¡F áwªj
bjÇaɚiy. ïirí« eldK« Tl ï¡fhy¤âš brʤJ ts®ªjJ. vL¤J¡ fh£LfshF«. gšyt®
gšyt® fhy fiy, f£ol¡ fiy f i y Æ ‹
á w ¥ ò ¡ F
ifyhrehj® nfhƚ
gšyt® fhyªbjh£L nfhƚ f£L«g ÄFªj fhŠáòu« áfukhf¡
Muthu¤Jl‹ bjhl§»aJ. ghiwfis¡ FilªJ nfhƚ fUj¥gLtJ
mik¡F« fiyia gšyt®fŸ bjhl§»it¤jd®. âuhÉl fhŠá ifyhrehj® MyakhF«.
fiy¥gh gšyt®fhy« Kj‰ bfh©nl tsu¤ bjhl§»aJ. gšyt®fhy¡ f£ol¡ fiyƋ ïWâ
Filtiu¡ nfhƚf˚ bjhl§», x‰iw¡ fš uj§fŸ, f£Lkhd¡ Ãiy¡F vL¤J¡ fh£lhf ã‰fhy¥ fl‰fiu nfhƚ

136 137
gšyt®fŸ mik¤j f£Lkhd¡ nfhƚfis¡ Twyh«.
f‰wš milîfŸ
fhŠáòu¤âYŸs itFªj bgUkhŸ Mya«, K¡Ô°tu® Mya«,
kj§Ñ°tu® Mya« M»ad F¿¥ãl¤j¡fit. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
á‰g¡ fiy ts®¢á¡F« gšyt®fŸ mUªbjh©L 1. gšyt® njh‰w« g‰¿a gšntW fU¤J¡fŸ
M‰¿íŸsd®. nfhƚf˚ fhz¥gL« mHfhd á‰g§fŸ jÉu, 2. gšyt®fˋ muáaš tuyhW«, ngh® bt‰¿fS«
khkšyòu¤âš to¡f¥g£LŸs ‘âwªj
btË¡ fiy¡ Tl«’ m‰òjkhd 3. gšyt® M£áKiw
á‰g§fis¡ bfh©LŸsJ. f§if 4. g©gh£L¡F g§fË¥ò
åœjš mšyJ m®¢Rd‹ jt« v‹w
5. gšyt®fhy f£ol¡ fiy
m‰òj á‰g¡ fh£á fšÈš to¡f¥g£l
XÉa§fŸ v‹W òfH¥gL»‹wd.
ï¢á‰g§fŸ btË¥gL¤J« E©Âa
fU¤J¡fŸ Éa¥ò¡FÇait. ng‹ f§if åœjš
gh®¡F« Fu§F, ahid¢á‰g§fŸ,
jtÄa‰W« óid ngh‹wit á‰ãƋ âwik¡F rh‹W gf®»‹wd.
E©fiyfŸ

ïir, eld«, XÉa« ngh‹w E©fiyfisí« gšyt®fŸ


MjǤjd®. khk©^® fšbt£L ïir¥ g© F¿¤J És¡F»wJ.
FLÄah‹ kiy ïir¡fšbt£L ïir¥ g©fisí«, ïir¡
fUÉfisí« g‰¿ F¿¥ãL»wJ. Mœth®fŸ, eha‹kh®fŸ ïa‰¿a
ghlšfŸ g©nzhL ïir¡f¥gLtj‰fhfnt cUth¡f¥g£ld.
eldK«, ehlfK« ï¡fhy¤âš ts®¢áailªjd. ï¡fhy á‰g§fŸ
eld¡ fiyƋ gšntW tot§fis btË¥gL¤J»‹wd.
á¤j‹dthrš XÉa§fŸ gšyt®fhy¤ij¢ nr®ªjit. Kjyh«
knfªâut®k‹ fhy¤âš j£áz á¤âu« v‹w XÉa¡fiy
És¡füš bjhF¡f¥g£lJ. mtD¡F á¤âu¡fhu¥òÈ v‹w
ÉUJ¥ bgaU« ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ.

138 139
khâÇ Édh¡fŸ ï. knfªâut®k‹ f£Lkhd¡ nfhƚfŸ f£L« Kiwia
m¿Kf¥gL¤âdh‹.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
<. itztK«, irtK« gšyt® fhy¤âš jiH¤njh§»d.
1. fs¥ãu®fis mʤj gšyt mur‹
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
m. ÉZQnfhg‹ M. á«kÉZQ
1. r§f fhy¤ij bjhl®ªJ gšyt® fhy« bjhl§»aJ.
ï. Kjyh« knfªâut®k‹ <. uh#á«k‹
2. Kjyh« knfªâut®k‹ bjhl¡f¤âš rkz rka¤ij
2. íth‹ Rth§ fhŠá¡F tUif¥ òǪj nghJ M£áÆÈUªj ã‹g‰¿dh®.
mur‹
3. fhŠáòu¤âš x‰iw¡fš uj§fis Kjyh« euá«kt®k‹
m. Kjyh« knfªâut®k‹ M. Kjyh« euá«kt®k‹ to¤jh‹.
ï. uh#á«k‹ <. ïu©lh« eªât®k‹ VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. gšyt®fˋ njh‰w«
1. Kjyh« knfªâut®kid irt rka¤â‰F kh‰¿a irt¥ 2. fhŠá foif
bgÇah® ..........
3. gšyt - rhS¡»a nkhjšfŸ
2. thjhãia mʤjnghJ gšyt gil¤ jsgâ .........
4. g¡â ïa¡f«
3. khkšy‹ v‹w ÉUij N£o¡ bfh©l mur‹ .........
5. gšyt®fˋќ E©fiyfŸ
III. bghU¤Jf.
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
1. bgUªnjtdh® m. ehyhÆuâ›a ãugªj«
1. Kjyh« knfªâut®k‹ M£á F¿¤J vGJf.
2. Mœth®fŸ M. njthu«
2. Kjyh« euá«k t®kŋ ngh®bt‰¿fis RU¡» vGJf.
3. eha‹kh®fŸ ï. k¤jÉyhr ãufhrd«
3. gšyt®fˋ M£áKiwia MŒf.
4. Kjyh« knfªâut®k‹ <. ghujbt©gh
4. gšyt®fhy r_f thœ¡if g‰¿ F¿¥ò vGJf.
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
rÇahdJ.
1. gšyt®fˋ muáaš tuyh‰iw bjhF¤J vGJf.
m. gšyt® fhy¤âš tlbkhÊ åœ¢áailªjJ.
2. gšyt®fˋ g©gh£L g§fË¥ig kâ¥ãLf.
M. uh#á«k‹ thjhãia mʤJ thjhã bfh©lh‹ v‹w
ÉUij¢ N£o¡ bfh©lh‹. 3. gšyt® fiyƋ áw¥ò¡ TWfis F¿¥ãLf.

140 141
ghl« - 12 ïu©lh« òÈnfá (».ã. 608 - 642)

rhS¡»a ku㋠K¡»a M£áahs® ïu©lh« òÈnfá.


bj‹Åªâa muRfŸ - II #nAhny fšbt£L mtuJ M£á¡ fhy¤ij¥ g‰¿a Étu§fis¡
rhS¡»a®fŸ, ïuhZouTl®fŸ TW»wJ. gdthá fl«g®fisí« ikN® f§f®fisí« v⮤J¥
nghÇ£L jdJ Mâ¡f¤ij mt® ÃiyÃW¤âdh®. f§f mur®
J®ÉÚj‹ mtuJ nkyh©ikia V‰W¡bfh©L jdJ kfisí«
ïu©lh« òÈnfá¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®.
f‰wš neh¡f§fŸ e®kijah‰w§fiuƚ A®õt®¤jdiu K¿ao¤jJ ïu©lh«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ. òÈnfáƋ k‰bwhU kf¤jhd rhjidahF«. bj‹Åªâahit¡
if¥g‰w nt©L« v‹w A®õNj v©z¤ij áij¤jt‹
1. rhS¡»a mur‹ ïu©lh« òÈnfáƋ rhjidfŸ.
ïu©lh« òÈnfá. gšyt®fS¡bfâuhd jdJ Kjš gilbaL¥ãš
2. rhS¡»aNj ќ M£á, r_f«, fiy, f£ol¡fiy mt® bt‰¿bg‰wh®. Mdhš, fhŠá¡fU»š Kjyh«
3. ïuhZouTl®fˋ muáaš tuyhW euá«kt®kÅl« gLnjhšÉia¤ jGÉdh®. ã‹d®, rhS¡»a
jiyefu« thjhã gšyt®fshš if¥g‰w¥g£L mÊ¡f¥g£lJ.
4. ïuhZouTl®fˋќ M£áí« r_fK« ïu©lh« òÈnfáƋ M£á¡ fhy¤âš Ód¥ga íth‹Rth§
5. ïuhZouTl®fˋ fiy, f£ol¡ fiy mtdJ eh£o‰F« tUif òǪjh® v‹gJ« F¿¥ãl¤j¡fJ.
ïu©lh« òÈnfá¡F¥ã‹ M£á¡F tªjt® É¡ukhâ¤j‹.
mt‹ rhS¡»a eh£il Û©L« Ãiy¥gL¤â gšyt®fis
gšyt®fŸ jÉu, j¡fhz¤âš M£áòǪj nkiy¢ K¿ao¤jnjhL, fhŠáiaí« if¥g‰¿dh®. gšyt®fËl« jdJ
rhS¡»aU«, ïuhZouTl®fS« muáaš K¡»a¤Jt« jªij milªj njhšÉ¡F É¡ukhâ¤j‹ gÊÔ®¤J¡ bfh©lh‹.
thŒªjt®fŸ. ï›ÉUt®fS¡F« bj‰nf ïu©L muáaš rhS¡»a ku㋠filá mur® ïu©lh« Ñ®¤ât®k‹. mtid
ngh£oahs®fŸ ïUªjd® - gšyt®fS« nrhH®fS«. nkY« K¿ao¤J ïuhZouTl muir ÃWÉat‹ jªâ J®¡f‹.
mt®fsJ g©gh£L¥ g§fË¥ò« ïªâa tuyh‰¿š F¿¥ãl¤
j¡fjhF«. rhS¡»aNjќ M£áKiw, r_f thœ¡if

rhS¡»a®fŸ (».ã. 543 - 755) gšyt®fŸ, nrhH®fŸ M£á Kiw¡F khwhf, rhS¡»a
M£áKiwƚ mâfhu« ika¥gL¤j¥g£nl ïUªjJ.
Rkh® ïu©L ü‰wh©LfŸ j¡fhz¤â‹ bgU«gFâia rhS¡»aNjќ »uhk Rah£á v‹w ng¢R¡nf ïlĚiy.
M£á brŒjt®fŸ rhS¡»a®fŸ. ã‹d®, ïuhZouTl®fˋ rhS¡»a®fŸ áwªj fl‰gilia¡ bfh©oUªjd®. ïu©lh«
tÈik bgU»aJ. nkiy¢ rhS¡»aNj tÊtªjt®fŸ bt§»Æ‹ òÈnfáƋ fl‰gilƚ üW f¥gšfŸ ïUªjd. nkY«, Ãuªjukhd
ÑiH¢ rhS¡»a®fS«, fšah¢ rhS¡»a®fS«. áW giliaí« mt®fŸ it¤âUªjd®.
nkiy¢rhS¡»a kuig¤ njh‰Wɤjt® Kjyh« òÈnfá. thjhã
mšyJ j‰fhy¤âa ghjhÄia jiyefuhf¡ bfh©L mt® xU ghjhÄ rhS¡»a®fŸ ãuhkÙa ïªJ¡fŸ, ïU¥ãD«
á¿a muir njh‰Wɤjh®. mt®fŸ ãw rka¤jtiuí« kâ¤J elªjd®. ntj rka rl§FfS¡F

142 143
K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ. rhS¡»a kuig¤ njh‰Wɤj Kjyh« 3. A&¢ákšÈ Fo nfhƚ
òÈnfá FâiuntŸÉia brŒjh®. ÉZQ, át‹ ngh‹w 4. bkFâ v‹w ïl¤âYŸs rkz¡ nfhƚ
flîsU¡F Vuhskhd nfhƚfŸ mt®fsJ fhy¤âš f£l¥g£ld.
nk‰F¤ j¡fhz¤âš ò¤j rka« 圢áailªJ tªjJ v‹W íth‹ ghjhÄƚ cŸs nfhƚf˚, K¡Ô°tu® nfhÆY«, nkyF£o
Rth§ jkJ gaz¡F¿¥ãš T¿íŸsh®. Mdhš, ï¥gFâƚ rkz át‹ nfhÆY« mt‰¿‹ f£ol¡ fiy¡F« mH»‰F¥ bga®
rka« Ãiyahd ts®¢áia¥ bg‰W tªjJ. ïu©lh« òÈnfáƋ bg‰wit. xnuÆl¤âYŸs eh‹F Filtiu¡ nfhƚfŸ mt‰¿‹
mit¥ òytU«, InAhny fšbt£il¤ bjhF¤jtUkhd uÉÑ®¤â fiyeaKŸs ntiy¥gh£o‰F
xU rkz®. vL¤J¡fh£L. mt‰¿‹ Rt®fS«,
ö©fŸ jh§F« k©lg§fS«
fiy, f£ol¡ fiy
flîs® k‰W« kÅj®fˋ mHfhd
rhS¡»a®fŸ fiy ts®¢á¡F bgÇJ« g§fh‰¿íŸsd®. á‰g§fis¡ bfh©L mHT£l¥
f£Lkhd¡ nfhƚfis f£Ltj‰F mt®fŸ ntru fiy¥ghÂia g£LŸsd.
ã‹g‰¿d®. ïU¥ãD«, ïuhZou ïu©lhtJ Ãiy, g£lhl¡fš
Tl® k‰W« nAhŒrs® M£á¡ ghjhÄ Fif¡nfhƚ v‹w ïl¤âš fhz¥gL« nfhƚfŸ.
fhy¤âšjh‹ ntru fiy¥gh ï§F g¤J nfhƚfŸ cŸsd -
mj‹ c¢r f£l¤ij v£oaJ. I eh‹F tlïªâa fiy¥ghÂƚ mikªJŸsd. vŠáa MW âuhÉl
nAhny, ghjhÄ, g£lhl¡fš M»a fiy¥ghÂÆyhdit. tl ïªâa
ïl§f˚ rhS¡»aNj f£Lkhd¡ fiy¥ghÂƚ mik¡f¥g£LŸs
nfhƚfis¡ fhzyh«. rhS¡»a® ghgehj® nfhƚ F¿¥ãl¤j¡fJ.
fhy¤âš Filtiu¡ nfhƚfS« âuhÉl¡ fiy¥ ghÂƚ mikªj
áw¥ò bg‰¿Uªjd. m#ªjh, m#ªjh Fif¡nfhƚ r§fnk°tu® nfhƚ k‰W«
všnyhuh, ehá¡ M»a ïl§f˚ ÉU¥gh£r® Mya« ïu©L« òfœ
rhS¡»aNj Filtiu¡ nfhƚfis¡ fhzyh«. ghjhÄ Fif¡ bg‰wit. fhŠá ifyhrehj®
nfhƚ k‰W« m#ªjh Fiff˚ rhS¡»a® fhy XÉa§fis¡ Mya¤ij¥ ngh‹nw ÉU¥gh£r® g£lhl¡fš ÉU¥gh£r® nfhƚ
fhzKo»wJ. ïu©lh« òÈnfá xU ghuÓf¤öJ¡ FGɉF Mya« f£l¥g£LŸsJ. ïu©lh«
tunt‰ò mË¥gJ ngh‹W m#ªjh XÉa¤âš á¤jÇ¡f¥g£LŸsJ. É¡ukhâ¤jŋ muáf˚ xUtuhš ïJ f£LÉ¡f¥g£lJ.
rhS¡»a® fhy nfhƚfis ïu©L Ãiyfshf¥ ãÇ¡fyh«. fhŠáÆÈUªJ á‰ãfŸ tutiH¡f¥g£L ï¡nfhƚ f£l¥g£lJ
InAhny, ghjhÄ M»a ïl§fËYŸs nfhƚfŸ KjšÃiy. v‹W fUj¥gL»wJ.
InAhnyɚ cŸs vGgJ nfhƚf˚ eh‹F k£L« áw¥ghf ïuhZouTl®fŸ (».ã. 755 - 975)
F¿¡f¥gl nt©oait -
f‹dl ïd¤ij¢ nr®ªj ïuhZouTl®fˋ jhŒbkhÊ
1. y£fh‹ nfhƚ - rkjs¡ Tiuíl‹ Toa ï¡nfhÆȚ f‹dlbkhÊahF«. ïuhZouTl kuig¤ njh‰Wɤjt® jªâ
ö©fisíila k©lg« cŸsJ. J®¡f®. T®#u®fis K¿ao¤J mt®fËlÄUªJ khst¤ij jªâ
2. xU ò¤j ir¤âa¤ij¥ nghy njh‰wkË¡F« J®¡if nfhƚ J®¡f® if¥g‰¿dh®. ã‹d®, ïu©lh« Ñ®¤â t®kid K¿ao¤J

144 145
rhS¡»a eh£il mt® if¥g‰¿dh®. ï›thW, ïuhZou Tl®fŸ kht£l îthf¤â‰F Éõagâ bghW¥ghth®. mL¤j M£á¥ ãÇî
j¡fhz¤âš Kj‹ik muir cUth¡»d®. ò¡â vd¥g£lJ. ï⚠50 Kjš 70 »uhk§fŸ ïUªjd. ò¡âƋ
mL¤J M£á¡F tªj Kjyh« »UZz® xU bgU« bt‰¿ M£áahs® nghfgâ vd¥g£lh®. ïªj mâfhÇfŸ neuoahf k¤âa
åu®. f§f®fisí« bt§»¢ rhS¡»aiuí« mt® K¿ao¤jh®. murhš ÃaÄ¡f¥g£ld®. »uhk îthf« »uhk¤ jiytuhš
všnyhuhɚ bgÇa ghiwia¡ FilªJ xnu fšyhyhd ifyhr® el¤j¥g£lJ. »uhk îthf¤âš »uhk rigfŸ bgU«g§F t»¤jd.
Mya¤ij mt® mik¤jh®. ïuhZouhTl®fˋ mL¤j áwªj r_f bghUshjhu ÃiyikfŸ
mur® _‹wh« nfhɪj®. tlïªâa muRfS¡bfâuhf mt® gy
bt‰¿fis¥ bg‰wh®. ïªJ rka¥ ãÇîfshd irtK« itztK« ïuhZou
Tl®fˋ M£áƚ brʤJ ts®ªjd. ïU¥ãD«, rkz rkaK«
ã‹d® gjÉ¡F tªj Kjyh« mnkhft®õ® (».ã. 815 - 880) mur® k‰W« ca® mâfhÇfŸ Mjuit¥ bg‰W ts®¢á f©lJ.
mWg¤â eh‹F M©Lfhy« M£á òǪjh®. mtuJ fhy¤âš j¡fhz¤â‹ k¡fŸ - bjhifƚ _‹¿š xU gFâÆd® rkz®fŸ.
khstK«, f§fthoí« Rjªâu muRfshÆd. ïU¥ãD«, g©gh£L f‹nAÇ, nõhyhó®, jh®th® ngh‹w xU áy ïl§f˚ ò¤jrka
ts®¢á¡F mtuJ M£á¡fhy« áw¥ò bg‰wJ. mt® rkz rka¤ij FoÆU¥òfS« jiH¤âUªjd. gšntW rka§fS¡»ilna
ã‹g‰¿dh®. édnrd® mtuJ rkaFU. f‰nwhiu MjÇ¡F« ešÈz¡f« ÃyÉaJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. j‰fhy Õ#¥ó®
g©òilatuhfî« mt® âfœªjh®. fÉuh# kh®¡f« v‹w kht£l¤âYŸs rhynlh» v‹w ïl¤âš xU fšÿÇí«
òfœthŒªj f‹dl üiy Kjyh« mnkhft®õ® gil¤jh®. ï¡fhy¤âš brašg£lJ. ïªj fšÉ¡ Tl¤ij¥ g‰¿ xU fšbt£L
ïuhZouTl®fˋ jiyefuhd khšbf£ mšyJ kh‹anfj« v‹w ÉÇthd jftšfis¤ jU»wJ. brštªj®fŸ mˤj bfhil k‰W«
efiuí« mt® îkh¤jh®. ÉHh¡fˋ nghJ« âUÉHh¡fˋnghJ« »uhk k¡fŸ tH§»a
mnkhft®õNj tʤ njh‹wšf˚ F¿¥ãl¤j¡ft® bfhil M»at‰¿‹ cjÉnahL ï¡fšÉ ÃWtd« el¤j¥g£lJ.
_‹wh« »UZz® (».ã. 936 - 968). mtuJ ngh®bt‰¿fŸ ïuhZouhTl® M£á¡ fhy¤âš bghUshjhuK«
F¿¥ãl¤j¡fit. nrhH®fS¡bfâuhf mt® gilbaL¤J jiH¤âUªjJ. j¡fhz¤â‰F« muhãa®fS¡F« ïilna thÂg«
j¡nfhy« v‹w ïl¤âš nrhH¥gilfis K¿ao¤jh®. nkY« bj‰F brʤâUªjJ. mt®fnshL e£òwî bfh©l ïuhZouTl mur®fŸ
neh¡» K‹nd¿a mt® jŠrhñiu¡ if¥g‰¿dh®. uhnk°tu« thÂg ts®¢á¡F« C¡fkˤjd®.
tiu br‹w mt® mjid á¿J fhy« j« f£L¥gh£oš
it¤âUªjh®. jh« if¥g‰¿a gFâf˚ gy nfhƚfisí« mt® g©gh£L¥ g§fË¥ò
f£Lɤjh®. ïuhnk°tu¤âš »UZnz°tu® Mya« mtuhš
ïuhZouTl®fŸ tlbkhÊia bgÇJ« MjǤjd®.
f£l¥g£lJ. fhŠá cŸË£l bjh©il k©ly« mt® M£á¡ fhy«
ïuhZouTl muritƚ gy m¿P®fŸ ïUªjd®. eÈr«ò v‹w
KGtJ« ïuhZouTl®fˋ f£L¥gh£oš ïUªjJ. mtuJ
üiy âUÉ¡uk‹ vGâdh®. _‹wh« »UZzuJ M£á¡ fhy¤âš
kiwî¡F¥ ãwF ïuhZouTl®fŸ 圢áailªjd®.
Asíjh v‹gt® fÉuA°a« v‹w üiy¥ gil¤jh®.
M£áKiw ïuhZouTl®fˋ mutiz¥ãdhš rkzrka ïy¡»a§fS«
ts®¢á bg‰wd. rkzuhd Kjyh« mnkhft®õ® gy rkz
ïuhZouTl nguuR, uhZou« v‹w khÃy§fshf¥ m¿P®fis MjǤjh®. mtuJ MáÇauhd édnrd®
ãÇ¡f¥g£oUªjJ. ït‰iw uhZougâfŸ ît»¤jd®. uhZou« gh®RtehjNj thœ¡if tuyh‰iw brŒíŸ eilƚ ‘gh®rtójah’
x›bth‹W« gy Éõa§fshf (kht£l§fshf) ãÇ¡f¥g£ld. v‹w jiy¥ãš vGâdh®. gšntW rkz KÅt®fˋ thœ¡if
146 147
tuyhWfis¤ bjhF¤J Mâòuhz« v‹w jiy¥ãš Fzg¤u® mj‰F vÈgh‹lh v‹w bgaÇ£L miH¤jd®. m§F ïuhZou
v‹gt® vGâdh®. mnkhf ÉU¤â v‹w ïy¡fz üiy rhfjhadh Tl®fˋ fiy mj‹ c¢r f£l¤ij v£oaJ vdyh«. všnyhuh,
v‹gt® gil¤jh®. åuh¢rhÇah® v‹w m¡fhy fÂjnkij vÈgh‹lh á‰g§fS¡»ilna x‰Wikia¡ fhzKo»wJ. mt‰iw
‘fÂjrhu«’ v‹w üiy vGâdh®. ïuhZouTl®fˋ xnu FGit¢ nr®ªj á‰ãfŸ cUth¡»ÆU¡f nt©L«.
M£á¡fhy¤âš f‹dl ïy¡»aK« ts®¢á f©lJ. mnkhft®õ® fUtiw¡FŸ EiHíK‹ cŸs Jthughyf® áiy ãukh©l
ïa‰¿a fÉuh#kh®¡f« f‹dlbkhÊƚ vGj¥g£l Kjš fÉij toÉyhdJ. R‰W¢ Rt®f˚ eluh#®, f§fhju®, m®¤j ehß°tu®,
üyhF«. g«gh v‹gt® f‹dlbkhÊ¡ fÉP®f˚ jiyáwªjt®. nrhkÞfªj® v‹W átŋ gy tot§fŸ Ô£l¥g£LŸsd. âU_®¤â
mtuJ òfœbg‰w üš ‘É¡uknrdÉ#a«’. bgh‹dh v‹w k‰bwhU cUt« Äf¥bgÇaJ. MW Û£l® cauKilaJ. gil¤jš, fh¤jš,
f‹dl¡ fÉP® ‘rhªâóuzh’ v‹w üiy vGâdh®. mʤjš v‹w _‹W bjhʚfisí« brŒí« átid mJ
fiy, f£ol¡ fiy ãuâgÈ¥gjhf¡ Tw¥gL»wJ.

ïuhZouRl®fˋ fiy, f£ol¡ fiyia všnyhuh k‰W«


vÈgh‹lhɚ fhzyh«. všnyhuhɚ cŸs òfœbg‰w nfhƚ f‰wš milîfŸ
ifyhr® nfhÆyhF«. Kjyh« »UZz® fhy¤âš ï¡nfhƚ
to¡f¥g£lJ. ïUüW mo ÚsK«, üW mo mfy«, cau« bfh©l ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhŸtJ
ãukh©lkhd fšÈš ïJ to¡f¥g£LŸsJ. ï¡nfhÆȚ eh‹F 1. ghjhÄ rhS¡»a®fˋ muáaš tuyhW.
gFâfŸ cŸsd - _y¡nfhƚ, EiHthƚ, eªâk©lg«,
2. rhS¡»aNj fiy, f£ol¡ fiy
Kfk©lg«. 25 mo cauKila nkilƋÛJ
ï¡nfhƚ f«Õukhf É»wJ. nkilƋ 3. ïuhZouTl M£áahs®fˋ rhjidfŸ
Kf¥ãš ahidfS«, á§f§fS« nkilia 4. ïuhZouTl®fˋ g©gh£L¥ g§fË¥ò
jh§FtJ nghy brJ¡f¥g£LŸsd.
_‹WL¡F áfu« khkšyòu« uj§fis 5. ïuhZouTl® M£áƚ ïy¡»a ts®¢á
ÃidîgL¤J»wJ. nfhÆY¡FŸ gâdhW
rJu¤ ö©fŸ bfh©l k©lg« cŸsJ.
mH»a á‰g§fis¡ bfh©l ifyhr® nfhƚ
c©ikƚ f£ol¡fiyƋ ãukh©l«
vdyh«. J®if vUJKf mu¡fid bfhštJ
ngh‹w á‰g« kf¤jhdJ. uhtz‹ ifyhr všnyhuh ifyhr®
kiyia ö¡f Ka‰á¥gJ ngh‹w á‰g« nfhƚ
F¿¥ãl¤j¡fJ. Rt®f˚ ïuhkaz¡
fh£áfŸ brJ¡f¥g£LŸsd. ifyhr® nfhÆȋ bghJ¥ g©ò
âuhÉlfiy¥ ghÂia¢ rh®ªjJ.
g«ghŒ¡F mU»YŸs Ôî vÈgh‹lh. KjȚ mJ $òÇ v‹W
miH¡f¥g£lJ. bgÇa ahidƋ á‰g¤ij f©l ngh®¢RÑáa®fŸ

148 149
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. Kjyh« mnkhft®õ® M£á¡ fhy¤âš j¡fhz¤â‰F íth‹
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
Rth§ tUif òǪjh®.
1. InAhny fšbt£il btËÆ£lJ
2. ïuhZouTl®fŸ M£á¡fhy¤âš f‹dl ïy¡»a«
m. Kjyh« mnkhft®õ® M. ïu©lh« òÈnfá bjhl§»aJ.
ï. _‹wh« nfhɪj® <. jªâJ®¡f‹ 3. rhS¡»aku㋠filá mur® jªâJ®¡f®.
2. j¡nfhy¤âš nrhH®fis K¿ao¤jt® ah®? VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
m. ïu©lh« òÈnfá M. Kjyh« mnkhft®õ® 1. InAhny fšbt£L
ï. Kjyh« É¡ukhâ¤a® <. _‹wh« »UZz® 2. g£lhl¡fš
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 3. všnyhuh
1. ïuhZou Tl®fˋ jiyefu« .......... 4. vÈgh‹lh
2. ïuhZou Tl kuig njh‰Wɤjt® .......... VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
3. $òÇ¡F vÈgh‹lh v‹W bgaÇ£lt®fŸ ......... 1. ïu©lh« òÈnfáƋ rhjidfis RU¡» vGJf.
III. bghU¤Jf. 2. Kjyh« mnkhf t®õ® g‰¿ kâ¥ÕL jUf.
1. uÉ Ñ®¤â m. É¡uk nrdÉ#a« VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
2. Kjyh« mnkhft®õ® M. fÂjrhu« 1. ghjhÄ¢ rhS¡»aNj ќ fiy, f£ol¡ fiy ts®¢áia
3. g«gh ï. InAhny fšbt£L bjhF¤J¡ TWf.

4. åuh¢rhÇah® <. fÉuh#kh®¡f« 2. ïuhZouTl®fˋ g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.

IV. rÇahd brh‰bwhliu bjÇî brŒf - x‹W k£Lnk


rÇahdJ.
m. všnyhuh g«ghŒ¡F mU»YŸs Ôî.
M. ifyhr® nfhƚ všnyhuhɚ cŸsJ.
ï. všnyhuh nfhƚ rhS¡»a M£áƚ f£l¥g£lJ.
<. všnyhuh ifyhr® nfhƚ ïu©lh« òÈnfáahš
f£l¥g£lJ.

150 151
ghl« - 13 nghǚ ïuhZouTl®fËl« mt® njhšÉia¤ jGÉdh®. Kjyh«
guhªjfŸ gy nfhƚfisí« f£Lɤjh‹. áj«gu« eluh#®
nguuR¢ nrhH®fŸ Mya¤â‹ Tiu¡F bgh‰Tiu ntŒªjt‹ Kjyh« guhªjf‹.
mtuJ fhy¤ij¢ nr®ªj c¤âunk%® fšbt£L¡fŸ ïu©L nrhH®
fhy¤âš ÃyÉa »uhk M£áKiw g‰¿ És¡f§fis¡ TW»wJ.
K¥gjh©L fhy ïilbtË¡F¥ ãwF Kjyh« uh#uh#‹ fhy¤âš
f‰wš neh¡f§fŸ Û©L« nrhH®fŸ òfHilªjd®.
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ. Kjyh« uh#uh#‹ (».ã. 985 - 1014)

1. K‰fhy¢ nrhH®fˋ tuyhW. Kjyh« uh#uh#‹, mtuJ òjšt‹ Kjyh«


2. Kjyh« uh#uh#ŋ gilbaL¥òfS« ãw rhjidfS«. uhn#ªâu‹ M»a ïUtNj M£á¡ fhy§fËY«
nrhH¥ nguuR òfʋ c¢áia v£oaJ. Kjyh«
3. Kjyh« uhn#ªâuŋ gilbaL¥òfŸ, ãw rhjidfŸ. uh#uh#ŋ ngh® bt‰¿fŸ tUkhW.
4. nrhH® M£áKiwƋ áw¥ò¡ TWfŸ. 1. fhªjq® rhiy v‹w ïl¤âš nru k‹d‹
5. nrhH® fhy ïy¡»a«, fiy, f£ol¡ fiy. gh°fuuÉt®kDila fl‰gilfis
K¿ao¤jh‹.
2. gh©oa mur‹ mkuò#§f‹ njh‰fo¡f¥
r§f fhy¤â‹ 圢á¡F¥ ãwF nrhH®fŸ ciwôǚ
g£lh‹. gh©oa eh£oš nrhH® M£á
á‰wur®fshf thœªJ tªjd®. x‹gjh« ü‰wh©oš Û©L« Kjyh«
V‰gL¤j¥g£lJ.
mt®fŸ áw¥gila¤ bjhl§»d®. bj‹Åªâahɋ bgU«gFâia uh#uh#ŋ
cŸsl¡»a xU nguuirí« ÃWÉd®. mt®fsJ jiyefu« 3. ikN®¥ gFâÆÈUªj f§ftho, Es«ggho, áiy
jŠrhñ®. ïy§ifÆY« knya Ôgf‰g¤âY«Tl mt®fŸ j§fsJ joifgho ngh‹w gFâfŸ if¥g‰w¥g£ld.
Mâ¡f¤ij V‰gL¤âd®. vdnt, mt®fis nguuR¢ nrhH®fŸ 4. ïy§if¥ gilbaL¥ig mtuJ òjšt‹ Kjyh« uhn#ªâu‹
v‹W miH¡»nwh«. nrhH® fhy¤âa M£áKiw, rKjha«, nk‰bfh©lh‹. ïy§if mur‹ Iªjh« k»ªj‹
bghUshjhu«, g©ghL F¿¤j jftšfis nfhƚf˚ fhz¥gL« eh£ilÉ£L Xodh‹. tl¡F ïy§ifia nrhH®fŸ
MÆu¡fz¡fhd fšbt£LfËÈUªJ bjǪJ bfhŸ»nwh«. ïiz¤J¡ bfh©ld®. jiyef® mDuhjòu¤âÈUªJ
nguuR¢ nrhH kuig¤ njh‰Wɤjt® É#ahya nrhH‹. ».ã. bghyeUth v‹w ïl¤â‰F kh‰w¥g£L m§F áthya« x‹W«
815 M« M©L mt® K¤jiuaiua®fËlÄUªJ jŠiria¡ vG¥g¥g£lJ.
if¥g‰¿dh®. m§F J®if nfhÆiyí« f£Lɤjh®. mtuJ 5. vG¢á bg‰Wtªj fšah¢ rhS¡»aiu Kjyh« uh# uh#‹
òjštuhd Mâ¤a nrhH‹ mguhÍj gšytid K¿ao¤J gšyt® v⮤J¥ nghÇ£L bt‰¿ bg‰wh®. rhS¡»a mur‹ r¤a$a‹
M£á¡F Koî f£oÉ£L bjh©ilk©ly¤ijí« nrhH¥ K¿ao¡f¥g£lh‹. Kjyh« uh#uh#‹ buŒ¢N® njhM¥,
nguunrhL ïiz¤J¡ bfh©lh®. Kjyh« guhªjf nrhH‹ K‰fhy¢ gdthá ngh‹w ïl§fis¡ if¥g‰¿dh®. nrhH¥ nguuR
nrhH mur®f˚ F¿¥ãl¤j¡ft®. gh©oa®fisí« ïy§if J§fg¤âuh eâ¡fiu tiu guÉaJ.
M£áahsiuí« mt® K¿ao¤jh®. Mdhš, òfœÄ¡f j¡nfhy¥
152 153
6. bjY§F¢ nrhl®fis K¿ao¤J, bt§» mÇaizia mj‹ 4. Kjyh« uhn#ªâuŋ òfœ thŒªj gilbaL¥ò mt®
M£áahs®fshd r¡â t®kD¡F« Ékyhâ¤jD¡F« Kjyh« tlïªâahɋÛJ nk‰bfh©ljhF«. tÊƚ gy
uh#uh#‹ Û£L¡ bfhL¤jh®. jdJ kfŸ ïstuá M£áahs®fis K¿ao¤j nrhH¥ gil f§if eâia¡ flªJ
Fªjitia Ékyhâ¤jD¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®. br‹wJ. t§fhs mur‹ Kjyh« k»ghyid Kjyh«
7. khy¤ÔîfS¡F vâuhf nk‰bfh©l fl‰gilbaL¥ng uhn#ªâu‹ K¿ao¤jh‹. jkJ tlïªâa¥ gilbaL¥ã‹
Kjyh« uh#uh#ŋ ïWâgilbaL¥ghF«. khy¤ÔîfŸ bt‰¿ia¡ bfh©lhL« Éj¤âš f§ifbfh©l nrhHòu«
if¥g‰w¥g£ld. v‹w efiu îkh¤J m§F òfœthŒªj uhn#°tu
Mya¤ijí« mt® vG¥ãdh®. mªefNj nk‰F¥òw¤âš
Kjyh« uh#uh#ŋ ï¤jifa ngh®bt‰¿fËdhš, nrhHf§f« v‹w Ú®¥ghrd VÇiaí« bt£Lɤjh‹.
nrhH¥nguuR, jĜeh£oš nru, gh©oa, bjh©il k©ly¥
gFâfisí«, j¡fhz¤âš f§fgho, Es«ggho, bjY§F¢ 5. $É#a« vd¥gL« fluh¤â‹ÛJ Kjyh« uhn#ªâu‹
nrhl®fˋ M£á¥gFâ, tl¡F ïy§if, khy¤ÔîfŸ ngh‹w nk‰bfh©l gilbaL¥ò Äfî« áw¥ò thŒªjjhF«.
gFâfis cŸsl¡»ajhf ïUªjJ. K«KonrhH‹, m¥gilbaL¥ã‹ c©ikahd neh¡f« g‰¿ TWtJ fod«.
b#a§bfh©lh‹, átghj nrfu‹ ngh‹w ÉUJ¥ bga®fisí« neh¡f« vJthf ïU¥ãD«, mªj fl‰gilbaL¥ò khbgU«
Kjyh« uh#uh#‹ N£o¡ bfh©lh‹. áwªj átg¡jdhfî« mt® bt‰¿ahf KoªjJ. nrhH¥gilfŸ gšntW ïl§fis
És§»dh®. ».ã. 1010š jŠirƚ ãufÔ°tu« v‹wiH¡f¥gL« M¡uĤjd. Mdhš, mit j‰fhÈfkhd M¡uÄ¥òfns.
jŠir¥ bgÇa nfhÆiy f£oKo¤jh®. ehf¥g£od¤âš ò¤j if¥g‰w¥g£l ïl§fis nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfhŸS«
klhya« f£Ltj‰F« mt® cjÉfis tH§»dh®. v©z« mtU¡»šiy. ïªj gilbaL¥ò¡F¥ã‹ Kjyh«
uhn#ªâu‹ flhu« bfh©lh‹ v‹w g£l¤ij N£o¡
Kjyh« uhn#ªâu‹ (».ã. 1012 - 1044) bfh©lh®.
jdJ jªij nk‰bfh©l gilbaL¥òf˚ fyªJbfh©L 6. gšntW fyf§fis xL¡», nrhH¥ nguuR Ó®FiyahjthW
giltšyikia uhn#ªâunrhH‹ btË¥gL¤âdh®. M£á¡F mt® gh®¤J¡ bfh©lh®.
tªjãwF jªijƋ bfhŸiffisna ã‹g‰¿ nguuir Kjyh« uhn#ªâu‹ kiwªjnghJ nrhH¥ nguuR mj‹ c¢r
ÉÇîgL¤J« gÂf˚ <Lg£lh®. mtuJ áw¥ò¡FÇa ngh®fshtd: f£l¤ij v£oÆUªjJ. J§fg¤âiu tl¡F všiyahf ïUªjJ.
1. nrhH®fËlÄUªJ tl¡F ïy§ifia if¥g‰w ïy§if gh©oa, nfus, ikN®¥ gFâfŸ, ïy§if M»at‰iw
mur‹ Iªjh« k»ªj‹ Ka‰á brŒjh‹. uhn#ªâu‹ Û©L« cŸsl¡»ajhf nrhH¥ nguuR ïUªjJ. jdJ òjšÉ
mtid K¿ao¤J bj‰F ïy§ifiaí« if¥g‰¿¡ m«k§fhnjÉia bt§»¢ rhS¡»a ïsturD¡F kzKo¤J¡
bfh©lh®. ïjdhš ïy§if KGtJnk nrhH¥ nguuᚠbfhL¤j Kjyh« uhn#ªâu‹ jdJ jªij V‰gL¤â¢ br‹w
ïiz¡f¥g£lJ. kzcwîfis bjhl®ªJ fil¥ão¤jh®. Kobfh©lh‹, f§if
bfh©lh‹, flhu«bfh©lh‹, g©ojnrhH‹ vd gšntW ÉUJ¥
2. nru, gh©oa M£á¥ gFâf˚ Û©L« nrhH Mâ¡f¤ij
bga®fisí« Kjyh« uhn#ªâu‹ N£o¡ bfh©lh®. jªijia¥
cWâ¥gL¤âdh®.
nghynt áwªj átg¡jdhfî« mt® âfœªjh®. òâa jiyefuhd
3. nkiy¢ rhS¡»a mur‹ b#aá«kid Û©L« K¿ao¤jh‹. f§ifbfh©l nrhHòu¤âš áthya« x‹iwí« vG¥ãdh®. mªj
nrhH-rhS¡»a všiyahf J§fg¤âiu eâ m§ÑfÇ¡f¥ Mya¤J¡F jhuhskhf khÅa§fis mˤjh®. áj«gu« eluh#®
g£lJ.
154 155
Mya¤â‰F« bfhilfis tH§»dh®. itzt, ò¤j rka¥
nrhH®fŸ
ãÇîfËlK« mt® r»¥ò¤ j‹ikíl‹ elªJ bfh©lh®.
Kjyh« uhn#ªâuD¡F¥ ãwF, Kjyh« Fnyh¤j§f‹,
_‹wh« Fnyh¤J§f‹ ngh‹w M£áahs®fŸ fhy¤âY« nrhH¥
nguuR òfœ bg‰W És§»aJ. Kjyh« uhn#ªâuŋ kfŸ
m«k§fhnjÉƋ thÇrhf câ¤jtnd Kjyh« Fnyh¤J§f‹.
mt® nrhH¥ nguurdhf gjÉna‰wjhš bt§» ehL« nrhH¥
ahjt®fŸ nguuRl‹ ïizªjJ. Mdhš, mtuJ M£á¡ fhy¤âš ïy§if
ÉLjiy bg‰wJ. ã‹d®, bt§»í« ikNU« nkiy¢ rhS¡»auhš
r¡funfh£l« if¥g‰w¥g£ld. Kjyh« Fnyh¤J§f‹ 72 tÂf®fŸ ml§»a
nk.rhS¡»a®fŸ öJ¡ FGit ÓdhɉF mD¥ã it¤jh®.
fšahÂ
fŸ $É#a muRl‹ ešYwit mt® nk‰bfh©oUªjh®.
khšbf£ â a®
f¤ ïuh#KªâÇ _‹wh« Fnyh¤J§fŸ M£á¡ fhy¤âš nrhH¥ nguuR eÈtila¤
fh
bjhl§»aJ. fhltuha®fŸ ngh‹w FWÃy¤ jiyt®fŸ vG¢á
fj«g®fŸ bg‰wd®. nrhHNj nkyh©ik¡F gh©oaNj vG¢á bgÇa
t§fhs ÉÇFlh rtyhƉW. ïWâƚ nrhH¥ nguuR 圢áailªjJ. filá nrhH
tdthá mur‹ _‹wh« uhn#ªâuid ïu©lh« #lht®k‹ Rªjugh©oa‹
bešÿ® K¿ao¤jh‹. nrhH ehL gh©oa¥ nguuRl‹ ïiz¤J¡
bfhŸs¥g£lJ.
f§ftho j¡nfhy«
muã¡ flš fhŠá nrhH® M£á Kiw
c¤âunk%®
k¤âa murh§f«
f§ifbfh©l nrhHòu«
ciwô® jŠrhñ® nrhH®fŸ áwªj M£áKiwia¥ bg‰¿Uªjd®. M£á¡F
kJiu
nguur® jiyik t»¤jh®. nrhH¥ nguuዠgu¥ò«, brštK« mtuJ
mâfhu¤ijí«, kâ¥igí« ca®¤âd. jŠir, f§if
bfh‰if
bfh©lnrhHòu« ngh‹w bgÇa jiyefu§fS«, ãukh©lkhd
muritfS«, Mya§fS¡F mŸË tH§»a Ãy¡ bfhilfS«
ïªâa¥ bgU§flš nrhH murŋ mâfhu¤ij btË¥gL¤Jtjhf cŸsd. M£áƋ
tšyikia cz®¤Jtj‰fhf nrhH mur®fŸ m›t¥nghJ mur¥
gaz§fis nk‰bfh©ld®. bgUªjd«, áWjd« v‹W
miH¡f¥g£l mâfhu t®¡f« M£á¡F¥ bghW¥ò t»¤jd.

156 157
tUthŒ îthf« khfhz M£á

nrhH®fhy Ãy tUthŒ¤Jiw e‹F Óuik¡f¥g£oUªjJ. mJ nrhH¥ nguuR k©ly§fshfî«, k©ly« gy


òuîtǤâiz¡fs« v‹W miH¡f¥g£lJ. mid¤J Ãy§fS« tsehLfshfî«, tsehL, gy ehLfshfî« ãÇ¡f¥g£oUªjd. ehL
Kiwahf ms¡f¥g£L, tif¥gL¤j¥g£L, tÇ kâ¥ÕLfŸ v‹w gFâƚ gy j‹dh£á bg‰w »uhk§fŸ ïUªjd.
brŒa¥g£ld. »uhk FoÆU¥ò gFâfŸ C® e¤j« vd¥g£lJ. k©ly§fˋ îthf¤ij mur Fy¤ij¢ nr®ªj MSe®fŸ
ï¥gFâí«, Mya§fS¡F jhdkhf tH§f¥g£l Ãy¥gFâí« ftŤJ tªjd®. tseh£il bgÇa eh£lhU«, ehL gFâia
tÇÉy¡F bg‰¿Uªjd. Ãy tÇia¤jÉu, XÇl¤âÈUªJ k‰bwhU eh£lhU« ît»¤jd®. efu îthf¤ij efu¤jh® v‹w mit
ïl¤â‰F bghU£fis bfh©L brštj‰fhd R§fK« nk‰bfh©lJ.
tNÈ¡f¥g£lJ. gšntW bjhʚfS¡F« tÇÉâ¡f¥g£ld. »uhk rigfŸ
âUkz«, rl§FfŸ ngh‹w Ãfœîfˋ nghJ« tÇ
tNÈ¡f¥g£lJ. Úâk‹w§f˚ Éâ¡f¥g£l mguhj§fS« rigfS«, rig¡FG¡fS« bfh©l »uhk j‹dh£áKiw
k‰bwhU tUthahF«. ïl®Ä¡f fhy§f˚ tÇÉy¡F« fhy§fhykhf jĜeh£oš gÇzhk ts®¢á bg‰W tªjJ. nrhH®
mË¡f¥g£lJ. Kjyh« Fnyh¤J§fŸ tÇÉy¡F mˤjh‹ M£á¡ fhy¤âš mJ V‰w« bg‰W És§»aJ. Kjyh« guhªjf
v‹gj‰fhf R§f« jÉ®¤j nrhH‹ v‹w ÉUJ¥ bgaiu¢ nrhH‹ M£á¡ fhy¤ij¢ nr®ªj c¤âunk%ǚ f©blL¡f¥g£l
N£o¡bfh©lh‹. mur‹, murit, uhQt«, f¥g‰gil, rhiy ïu©L fšbt£LfŸ »uhk rigfˋ elto¡iffŸ g‰¿
guhkÇ¥ò, Ú®¥ghrd VÇfŸ, fhšthŒfŸ mik¤jš ngh‹wit ÉtÇ¡»‹wd. mªj »uhk« K¥gJ FL«ò mšyJ th®Lfshf¥
muዠbryÉd§fshf ïUªjd. ãÇ¡f¥g£oUªjJ. x›bthU th®oÈUªJ« »uhk rig¡fhd
uhQt îthf« ãuâÃâ bjÇî brŒa¥g£lh®. »uhk rig cW¥ãduhtj‰fd
jFâfS« îzÆ¡f¥g£oUªjd. mit ahtd :
ahid¥gil, Fâiu¥gil, fhyh£gil, f¥g‰gil v‹w m. Fiwªjg£r« fhšntÈ ÃykhtJ brhªjkhf
ãÇîfis¡ bfh©l Ãiyahd gilia nrhH®fŸ bg‰¿Uªjd®. it¤âU¡f nt©L«.
fšbt£Lf˚ Rkh® v©gJ gil¥ãÇîfŸ F¿¥ãl¥g£LŸsd.
murNj jÅ¥gil if¡nfhs¥ bgU«gil v‹W miH¡f¥g£lJ. M. brhªj ïšy¤âš FoÆU¡f nt©L«.
mj‰FŸnsna muriu¥ghJfh¡F« áw¥ò¡fhtš åu®fŸ ï. K¥gJ taJ¡F nkY« vGgJ taJ¡FŸS«
ntis¡fhu® vd¥g£ld®. uhQt¤â‰F Kiwahd gƉá ïU¡fnt©L«.
ms¡f¥g£lJ. uhQt Kfh«fŸ flf§fŸ v‹W miH¡f¥g£ld.
nrhH®fŸ fl‰gil¥ guhkǥ㚠jÅ¡ftd« brY¤âd®. <. ntj§fŸ F¿¤j m¿it¥ bg‰¿U¡f nt©L«.
jÄH®fˋ fl‰gil M‰wš nrhH®fŸ fhy¤âš òfœÄ¡F ïU¥ãD«, ah® ah® jFâa‰wt®fŸ v‹gJ m¡fš
És§»aJ. kygh®, nrhH k©ly¡ fl‰fiu M»ad mt®fsJ bt£Lf˚ bjËthf¡ F¿¥ãl¥g£LŸsJ. mit -
f£L¥gh£oš ïUªjd. t§fhs ÉÇFlh ‘nrhH Vǒahfnt áyfhy« m. flªj _‹W M©LfŸ bjhl®ªJ »uhk rigƚ
ïUªjJ. cW¥ãduhf gÂah‰¿at®fŸ.
M. »uhk rig¡FGɚ cW¥ãduhf¥ gÂah‰¿ rÇtu
fz¡Ffis mË¡fhjt®fŸ.
158 159
ï. gŠrkh ghjf§fis¢ brŒjt®fŸ kh‰w¥g£ljhY«, Ú®¥ghrd VÇfŸ bt£l¥g£L Kiwahf
<. ãw® bghU£fis fsthoat®fŸ. guhkÇ¡f¥g£ljhY« ntsh© bjhʚ ts®¢á bg‰wJ. berî¤
bjhʚ, F¿¥ghf fhŠáƚ g£L berî òfœbg‰W És§»aJ.
ï›thW bjÇî brŒa¥g£lt®fˋ bga®fis gid nfhƚfËY«, å£L cgnahf¤â‰F« bgU« njit ïUªjjhš
Xiyf˚ vGâ xU Fl¤â‰FŸ ï£L áWt‹ mšyJ áWÄ cnyhf¤ bjhʚ e‹F ts®¢áailªjJ. thÂg« RWRW¥òl‹
xUtiu É£L vL¡f¢ brŒt®. ïj‰F Flnthiy Kiw v‹W bga®. eilbg‰wJ. thÂf¡ FG¡fŸ brašg£ld. thÂf¥ bgUtÊfŸ
ï›thW K¥gJ th®Lfˋ cW¥ãd®fS« bjÇî brŒa¥gLt®. e‹F guhkÇ¡f¥g£ld. j§f«, btŸË, br«ò M»at‰whyhd
ã‹d®, K¥gJ ng® bfh©l »uhkrig MW thÇa¡ FG¡fshf¥ bt›ntW kâ¥ãyhd ehza§fŸ òH¡f¤âÈUªjd. nrhH¥ nguuR
ãǪJ brašgL«. r«t¤ru thÇa«, VÇthÇa«, njh£l thÇa«, fhy¤âš Ódh, Rk¤uh, #hth, mnuãah ngh‹w ehLfnshL thÂg
gŠrthu thÇa«, bgh‹ thÇa«, òuîtÇ thÇa« v‹gnj mªj MW cwîfŸ brʤjd. Fâiu¥ gil¡F¤ njitahd muò eh£L¡
thÇa§fŸ. MWÉj bghW¥òfis mit Ãiwnt‰W«. ïj‹ FâiufŸ bgUksî ïw¡Fkâ brŒa¥g£ld.
cW¥ãd®fŸ thÇa¥ bgUk¡fŸ vd¥g£ld®. nfhƚ mšyJ
fšÉ, ïy¡»a«
kuÃHȚ To Ô®khd§fŸ Ãiwnt‰w¥g£ld. thÇa cW¥ãd®fˋ
v©Â¡ifí« FG¡fˋ v©Â¡ifí« »uhk¤â‰F »uhk« nrhH® fhy¤âš fšÉ¡F K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ.
ntWg£oUªjJ. nfhƚfŸ, kl§fŸ jÉu gšntW fšÉ¡ Tl§fS« fšÉia¥ gu¥ã
r_f, bghUshjhu thœ¡if tªjd. v©zhÆu«, âUK¡Tlš, âUòtid M»a ïl§f˚
cŸs nrhH®fhy fšbt£LfŸ m§F brašg£Ltªj fšÿÇfŸ
nrhH® fhy¤âš #hâKiw gutyhf¥ ã‹g‰w¥g£lJ. g‰¿a Étu§fis vL¤Jiu¡»‹wd. ntj§fŸ, ïâfhr§fŸ jÉu,
ãuhkz®fS«, õ¤âÇaU« gšntW rYiffis¥ bg‰¿Uªjd®. fÂj«, kU¤Jt« ngh‹wití« ïªj fšÉ¡ Tl§f˚
nrhH® fhy¤â‹ ã‰gFâia¢ nr®ªj fšbt£L¡f˚ ty§if, gƉWÉ¡f¥g£ld. ïªj ÃWtd§fis el¤Jtj‰F Vuhskhd
ïl§if rh⥠ãÇîfŸ g‰¿ F¿¥òfŸ fhz¥gL»‹wd. ïU¥ãD«, Ãy¡ bfhilfŸ tH§f¥g£oUªjd.
gšntW #hâÆdU¡»ilna x‰Wik fhz¥g£lJ. gšntW »is
#hâfS« ïUªjd. kfË® Ãiyƚ K‹nd‰w« VJĚiy. mur jĜ ïy¡»a ts®¢á nrhH® fhy¤âš mj‹ c¢r¤â‰nf
FL«g¤jhÇilna ‘r⒠v‹w cl‹f£ilnaW« tH¡f« ïUªjJ. br‹wJ vdyh«. âU¤j¡fnjt® vGâa Ótfáªjhk k‰W«
nfhƚfSl‹ ãiz¡f¥g£oUªj eh£oa kfË® ml§»a njtjhá F©lynfá v‹w üšfŸ ».ã. g¤jh« ü‰wh©il¢ nr®ªjit.
Kiw nrhH® fhy¤âšjh‹ njh‹¿ ts®ªjJ. f«g® vGâa bgÇa òuhz« mšyJ âU¤bjh©l®òuhz« nrhH®
fhy¤âš gil¡f¥g£l áwªj üyhF«. Kjyh« Fnyh¤J§fŋ
nrhH® fhy¤âš itztK«, irtK« fȧf¥ gilbaL¥ig ÉtÇ¥gJ b#a§bfh©lh® vGâa
jiH¤jd. nrhH mur®fŸ, muáfˋ fȧf¤J¥guÂ. x£l¡T¤jNj _tUyh _‹W nrhH k‹d®fis¥
MjuÉdhš Vuhskhd nfhƚfŸ g‰¿ajhF«. òfnHªâ¥ òyt® esbt©ghit¥ gil¤jh®. jĜ
vG¥g¥g£ld. nrhH® fhy¤âš nfhƚfŸ ïy¡fz üšfshd fšyhldhNj fšyhl« v‹w üY«, rkz
bghUshjhu elto¡iffˋ ika§fshf¤ KÅtuhd mÄ®jrhfu® gil¤j ah¥bgU§fyK«, gteªâ KÅtNj
âfœªjd. kl§fS« bršth¡F bg‰¿Uªjd. e‹}Y«, ò¤jĤâu® gil¤j åunrhÊa« v‹w üY« nrhH®
ntsh©ikí« bjhÊY« áwªJ És§»d. uh#uh#ŋ j§f fhy¤ij¢ nr®ªjitna!
fhLfŸ âU¤j¥g£L ÉisÃy§fshf ehza«

160 161
fiy, f£ol¡ fiy
f‰wš milîfŸ
âuhÉl¥gh fiy, f£ol¡ fiy ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
nrhH® fhy¤âš V‰w« bg‰wJ. nrhH®fŸ
Vuhskhd nfhƚfis vG¥ãíŸsd®. 1. nguuR¢ nrhH®fˋ vG¢á.
nrhH®fhy¡ nfhÆȋ jÅ¢áw¥ò mj‹ 2. Kjyh« uh#uh#ŋ MSik k‰W« ngh® bt‰¿fŸ.
ÉkhdkhF«. K‰fhy¢ nrhH®fˋ
Mya§fis òJ¡nfh£il kht£l«, eh®¤jh jŠir¥ ãufÔÞtu® 3. Kjyh« uhn#ªâu nrhHŋ rhjidfŸ.
kiy, bfhL«ghq® k‰W« âU¢áuh¥gŸË nfhƚ 4. nrhH® fhy¤âa »uhk M£áKiwí« mj‹ áw¥ò«.
kht£l« ÓÅthrešÿ® M»a ïl§f˚ 5. nguuR¢ nrhH®fˋ g©gh£L¢ áw¥ò.
fhzyh«. Kjyh« uh#uh#dhš jŠirƚ vG¥g¥g£l jŠir¥ bgÇa
nfhƚ bj‹Åªâa¡ f£ol¡fiy¡F kÂKo ngh‹wjhF«.
m¡nfhÆȚ Ékhd«, m®¤j k©lg«, kfh
k©lg«, eªâ
k©g« v‹w K¡»a
gFâfŸ cŸsd.
f§if bfh©l
nrhHòu¤ âš,
Kjyh« uhn#ªâu
nrhHdhš vG¥g¥
g£l áthya«
nrhH®fhy nfhƚ jhuhRu« á‰g§fŸ
nrhH®fhy eluh#®
f£ol¡fiyƋ
bt©fy¢ áiy áw¥ò¡F k‰bwhU K¡»a
rh‹whF«.jŠir
kht£l¤âYŸs jhuhRu« Iuhtnj° tu®
Mya«, âUòtd« fh«gAß°tu® Mya« M»a
Mya§fŸ ã‰fhy¢ nrhH®fˋ f£ol¡
fiy¡F vL¤J¡fh£lhf¡ Twyh«.
á‰g¡ fiyƋ ts®¢á¡F« nrhH®fŸ
kf¤jhd g§fË¥ig brŒJŸsd®. jŠir,
f§if bfh©l nrhHòu« Mya¢ Rt®f˚
fhz¥gL« Vuhskhd á‰g§fS«, bgÇa
cUt§fS« áwªj ntiy¥ghLfŸ Ãiwªjit.
nrhH® fhy¤âa br¥ò¤ âUnkÅfŸ cyf¥ òfœ
bg‰wit. eluhr® áiy mt‰¿š F¿¥
ãl¤j¡fJ. jŠir, eh®¤jhkiy nfhƚ
Rt®f˚ nrhH® fhy XÉa§fis¡ fhzyh«. f§ifbfh©l
nrhHòu« nfhƚ

162 163
ï. bj‰F ïy§ifia Kjyh« uh#uh#‹ jkJ nguuRl‹
khâÇ Édh¡fŸ ïiz¤J¡ bfh©lh®.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf. <. Kjyh« uhn#ªâu‹ M£á¡ fhy¤J¡F¥ ㋠ïy§if
1. j¡nfhy¥ nghǚ njhšÉailªj nrhH mur® Rjªâu¤ij m¿É¤J¡ bfh©lJ.
m. Kjyh« Mâ¤j‹ M. ïu©lh« uh#uh#‹ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
ï. É#ahya‹ <. Kjyh« guhªjf‹ 1. jŠirƚ ò¤jklhya« f£Ltj‰F Kjyh« uh#uh#‹
2. åu nrhÊa« v‹w üȋ MáÇa® cjÉfŸ brŒjh®.
m. gteªâ M. ò¤jĤâu® 2. Kjyh« uhn#ªâunrhH‹ $É#a¤ij¡ if¥g‰¿dh®.
ï. òfnHªâ <. x£l¡ T¤j® 3. Kjyh« Fnyh¤J§fŋ fȧf¥ gilbaL¥ò F¿¤J
b#a§bfh©lhNj fȧf¤J¥gu ÉtÇ¡»wJ.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
1. fhªjq® rhiyƚ fl‰ngh® .......... M£á¡ fhy¤âš
eilbg‰wJ. 1. ãUfÔ°tu«
2. nrhH f§f« v‹w Ú®¥ghrd VÇia ............. v‹w ïl¤âš 2. f§if bfh©l nrhHòu«
............ Mš bt£LÉ¡f¥g£lJ. 3. Flnthiy Kiw
3. Flnthiy Kiwg‰¿a Étu§fŸ bfh©l fšbt£L .......... 4. nrhH® fhy¤âš fšÉ¡ Tl§fˋ ts®¢á
v‹w ïl¤âš cŸsJ.
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
III. bghU¤Jf.
1. nguuR¢ nrhH®fŸ fhy¤âš r_f - bghUshjhu Ãiyikfis
1. c¤âunk%® fšbt£LfŸ m. Kjyh« uh#uh#‹ ÉtÇ.
2. R§f« jÉ®¤j nrhH‹ M. Kjyh« uhn#ªâu‹ 2. nrhH®fŸ fhy¤âš jĜ ïy¡»a ts®¢áia¥ g‰¿ vGJf.
3. Kobfh©lh‹ ï. Kjyh« Fnyh¤J§f‹ VIII. ÉÇthd ÉilaË (200 th®¤ijfŸ)
4. b#a§bfh©lh‹ <. Kjyh« guhªjf‹ 1. Kjyh« uh#uh#ŋ rhjidfis MŒf.
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk 2. Kjyh« uhn#ªâuŋ ngh® bt‰¿fis kâ¥ãLf.
rÇahdJ.
3. nrhH® M£á KiwƋ áw¥ò¡ TWfis ÉtÇ.
m. Kjyh« uh#uh#‹ $É#a¤â‹ÛJ gilbaL¤jh‹.
M. Kjyh« uh#uh#‹ f§ifbfh©l nrhHòu¤â‰F jkJ
jiyefiu kh‰¿dh®.

164 165
ghl« - 14 f©blL¡f¥g£LŸsd. nfhlh‹, fhZf® ngh‹w ïl§fŸ ïªâa
g©gh£o‹ ika§fshF«. m§F, gy tlbkhÊ üšfS«, ò¤jrka
Máa ehLf˚ ïªâa¥ g©ghL guîjš klhya§fS« f©blL¡f¥g£ld. m¥gFâƚ v£lh«
ü‰wh©Ltiu ïªâa¥ g©gh£o‹ jh¡f« bjhl®ªJ fhz¥g£lJ.
k¤âa Máah tÊahf Ódh, âbg¤ ngh‹w ehLfS¡F« ïªâa¥
g©ghL guÉaJ.
f‰wš neh¡f§fŸ ïªâahî« Ódhî«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
k¤âa Máah tÊahf ÃytʤjlK«, g®kh tÊahf flš
1. k¤âa Máahɚ ïªâa¥ g©ghL guîjš. tʤjlK« ïªâa¥ g©ghL Ódhî¡F¢ bršy ngUjÉahf
2. Ódh, âbg¤, ïy§if M»a ehLf˚ ïªâa¥ ïUªjd. ».ã. Kjyh« ü‰wh©oš ò¤j rka« Ódhɚ guÉaJ.
g©gh£o‹ jh¡f«. ghÏah‹, íth‹ Rth§ cŸË£l gšntW Ód¥ gaÂfŸ
ïªâahɉF tªjd®. kWòw«, Fzg¤u®, t{unghâ, j®knjt®,
3. bj‹ »H¡F Máahɚ ïªâa¥ g©ghL. j®kF¥j® cŸË£l ü‰W¡fz¡fhd ò¤j rka¤ JwÉfŸ
4. ïªâah - Äah‹k® ïilna g©gh£L¤ bjhl®ò. ïªâahÉÈUªJ Ódhî¡F br‹wd®. Ód¥ nguur®fˋ
5. bj‹»H¡F Máa ehLf˚ fiy, f£ol¡ fiy. nt©LnfhS¡F ïz§f, ïªâa m¿P®fŸ tlbkhÊ üšfis
bkhÊ bga®¤jd®. k§nfhÈa®fŸ Ódhɚ j§fsJ nguuir
V‰gL¤âa gâ‹_‹wh« ü‰wh©ošTl Ódhîldhd ïªj
ïªâa ehfÇfK«, g©ghL« Máahɋ ãw gFâfS¡F¥ bjhl®ò Úo¤jJ. Ód¡ fiyÆY« ïªâa¡ fiyƋ jh¡f¤ij¡
guÉa tuyhW áw¥òÄ¡fjhF«. gH§fhy¤âš ïªâah ãw fhzyh«.
ehLfnshL thÂf¤ bjhl®òfis nk‰bfh©oUªjJ. ïjdhš, ïªâahî« âbg¤J«
ïªâa bkhÊfŸ, rka§fŸ, fiy, f£ol¡ fiy, j¤Jt§fŸ,
e«ã¡iffŸ, gH¡f tH¡f§fŸ mªehLf˚ guÉd. ïJ VHh« ü‰wh©oÈUªJ âbg¤Jl‹ ïªâah g©gh£L cwî
jÉ®¡fKoahj ÃfœthF«. bj‹»H¡F Máahɋ xUáy bfh©lJ. fh«ngh v‹w ò¤jrka mur® yhrh efiu ÃWÉ m§F
gFâf˚ g©ila ïªâa muáaš M®ty®fŸ ïªJ muRfisí« ò¤j rka¤ij m¿Kf¥gL¤âdh®. ïªâa m¿P®fˋ JiznahL
Tl mik¤jd®. ïU¥ãD«, j‰fhy¤ij¥ nghy fhyÅ Mâ¡fnkh, âbg¤âa vG¤J¡fŸ totik¡f¥g£ld. ã‹d®, âbg¤âš yhkh¡
Vfhâg¤âa¥ ngh¡nfh ï⚠fhz¥glɚiy. khwhf, òâa gFâfŸ nfh£ghL ÃWt¥gLtj‰F« ïªâa m¿P®fŸ cjÉd®. gândhuh«
jhŒeh£o‹ f£L¥gh£oÈUªJ Rjªâukhfnt brašg£ld. Mdhš, ü‰wh©oš t§fhs M£áahs®fshd ghy®fŸ âbg¤Jl‹
mt‰¿š g©gh£L¡ TWfˋ jh¡f« k£L« fhz¥g£lJ. beU§»a cwî bfh©oUªjd®. t§fhs« K°ä« gilbaL¥ò¡F
MshdnghJ, gy ò¤j rka¤ JwÉfŸ âbg¤âš jŠr« òFªjd®.
k¤âa Máah
ïªâahî« ïy§ifí«
»¿¤Jt rfh¥j¤â‹ bjhl¡f ü‰wh©Lf˚ k¤âa Máa¥
gFâ ïªâa¥ g©gh£o‹ ikakhf¤ âfœªjJ. M¥fhÅ° ntWg£l muáaš tuyh‰iw ïy§if bfh©oUªjhY«
jhd¤â‹ »H¡F¥ gFâƚ Vuhskhd g©gh£L á‹d§fŸ ïªâa¥ g©gh£o‹ jh¡f« m§F btË¥gLtij¡ fhzyh«. ò¤j

166 167
rka öJ¡ FGÉd® j§fsJ rka¡ fU¤J¡fis Ôgf‰g« M»at‰iw cŸsl¡»ajhf fh«ngh#¥ nguuR xU
k£L« m§F gu¥gɚiy; khwhf g©gh£L¡ fhyf£l¤âš âfœªjJ. m§F M£áòǪj mur®fŸg‰¿ v©z‰w
TWfis vL¤J¢ br‹wd®. fšÈny á‰g§fis tlbkhÊ¡ fšbt£LfŸ Étu§fis¤ jU»‹wd. ntj§fŸ,
to¡F« Kiw ïªâahÉÈUªJ ïy§if¡F uhkhaz«, kfhghuj«, ghÂÅƋ ïy¡fz«, ïªJ j¤Jt
br‹wJ. ».ã. Iªjh« ü‰wh©oš ò¤jnfhõ® És¡fîiufŸ ngh‹w ïªJ ïy¡»a¥ gil¥òfis f«nghoa
ïy§if¡F br‹W A&dahd ò¤j rka¥ ãÇit k¡fŸ m¿ªâUªjd®.
m§F Ãiy ÃW¤âdh®. m§FŸs á»Çah á»Çah XÉa« gšyt mur®fis¥nghy, f«nghoa mur®fS« j§fis `t®k‹’
XÉa§f˚ m#ªjh XÉa§fˋ jh¡f¤ij¡ v‹W miH¤J¡ bfh©ld®. anrht®k‹, ïu©lh« NÇa t®k‹
fhzKo»wJ. M»a ïUtU« òfœÄ¡f mur®fŸ. bj‹Åªâa ghÂƚ nfhƚfŸ
f£l¥g£ld. v©z‰w tlbkhÊ fšbt£LfŸ mt‰¿š
bj‹»H¡fháahɚ ïªâa¥ g©ghL fhz¥gL»‹wd. m¡ nfhƚf˚ Äfî« òfœ bg‰wJ jiyefuhd
m§fh® v‹w ïl¤âš ïu©lh« NÇat®k‹ vG¥ãa ÉZQ Mya
ïªnjh-Ódh, knyah cŸsl¡»a bj‹»H¡fháa gFâƚ khF«. ïJ ‘m§fh® th£’ (th£
ïªâa¥ g©ghL bgU« jh¡f¤ij V‰gL¤âíŸsJ. t§fhs v‹whš nfhƚ v‹W bghUŸ) v‹W
ÉÇFlhɉF m¥ghš ïit mikªJŸsd. ÃytsK« fÅtsK«, gutyhf miH¡f¥gL»wJ. js¤â‹
Ãiwªj ï¥gFâ ïªâa®fis Äfî« ft®ªjJ. nkY«, ïªâahɋ nk‰Tiuƚ m¡nfhƚ vG¥g¥
»H¡F¡ fl‰fiuƚ v©z‰w JiwKf§fŸ mikªâUªjd. g£LŸsJ. x›bthU js¤âY«
vdnt, ïªâa®fŸ ïªÃy¥gFâfS¡F mo¡fo gaz§fis v©z‰w f‰á‰g§fŸ fhz¥
nk‰bfh©ld®. j§fóÄ v‹w bghUŸgL« Rt®zóÄ¡F m§fh®th£ nfhƚ gL»‹wd. âuhÉl fiy¥ghÂƚ
tÂf®fŸ gaz« nk‰bfh©ljhf ïªâa gu«giu¡ fijfŸ f£l¥g£LŸs nfhÆȚ uhkhahz,
TW»‹wd. Rt®zóÄ v‹w brhš bghJthf ÑiHehLfis¡ kfhghuj fh£áfŸ á‰g§fshf á¤jÇ¡f¥g£LŸsd. gâidªjh«
F¿¡F« brhšyhF«. F¥j®fŸ M£á¡ fhy¤âš »H¡fháahɚ ü‰wh©ošjh‹ fh«ngh# muR 圢áailªjJ.
ïªâa®fŸ Fonaw¤ bjhl§»d®. gšyt®fŸ fhy¤âš mJ nkY« r«gh
C¡f« bg‰wJ. ïªâa¡ Fona¿fŸ m§F bgU« muRfisí«
cUth¡»d®. mt‰¿š xUáy muRfŸ MÆu« M©LfS¡F« r«gh mšyJ bj‰F m‹dh« f«nghoahɉF »H¡nf
nkyhf M£á brY¤âd. gy gFâf˚, ïªâa¥ bga®fisíila mikªJŸsJ. ».ã. ïu©lh« ü‰wh©oš $khw‹ v‹gtuhš
mur Fy§fŸ M£á òǪjd. gâidªjh« ü‰wh©oš ï°yh« m§F KjyhtJ ïªJ murFy« ÃWt¥g£lJ. Vuhskhd tlbkhÊ¡
tUif jªj fhy« tiu ïªâa¥ g©ghL ï¥gFâƚ nfhnyh¢áaJ. fšbt£LfŸ r«ghɋ tuyh‰iw¡ TW»‹wd. g‹Åu©L ïªâa
muR Fy§fŸ r«ghɚ M£áòǪjd. gâ_‹wh« ü‰wh©oš
f«nghoah (fh«ngh#«) r«gh, f«nghoahîl‹ ïiz¤J¡ bfhŸs¥g£lJ. ïªJ mur®fˋ
M£á¡ fhy¤âš, r«ghɚ ïªJ rka«, g©ghL, gH¡f tH¡f§fŸ
».ã. Kjyh« ü‰wh©oš f«nghoahɚ ïªâa®fŸ m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. irtK« itztK« jiH¤njh§»d. ò¤j
Fona¿d®. bfk®fŸ v‹wiH¡f¥g£l m«k©Â‹ ikªj®fŸÛJ rkaK« ts®¢áailªjJ. ïªJ j¤Jt«, ïy¡fz«, E©fiyfŸ,
g©gh£L jh¡f¤ij V‰gL¤âd®. mt®fsJ murFy« n#hâl« F¿¤j gšntW üšfŸ vGj¥g£ld.
fh«ngh#®fŸ v‹W«, ehL fh«ngh#« mšyJ j‰fhy f«nghoah
v‹W« miH¡f¥g£lJ. bjhl¡f¤âš m§F itztK« irtK«
jiH¤ njh§»d. yhnth°, áah«, g®khɋ xU gFâ, knyah
168 169
áah« mšyJ jhŒyhªJ ».ã. 750 - 850 M©LfS¡»ilna irnyªâu®fshš f£l¥g£l
nghnuhòö® ïªnjh-#hth fiyia btË¥gL¤J« á‹dkhf¤
áah« gFâƚ gšntW muRf˚ ïªâa¥ g©ghL âfœ»wJ. xU F‹¿‹ÛJ mJ mikªJŸsJ. m⚠x‹gJ js§fŸ
ã‹g‰w¥g£lJ. ïªâa m¿P®fˋ cjÉíl‹ jhŒ tÇtot« cŸsd. jiy¥ã‹ c¢áƚ kÂ
cUth¡f¥g£lJ. j®k rh°âu§fˋ mo¥gilƚ mªeh£o‹ tot¤âyhd °öã cUth¡f¥
giHa r£l§fŸ vGj¥g£oUªjd. gh§fh¡ efǚ cŸs nfhƚf˚ g£LŸsJ. mâYŸs go¡f£Lf˚ 2000
uhkhaz, kfhghuj fijfis ãuâgÈ¡F« á‰g§fŸ á¿a f‰á‰g§fŸ cŸsd. ò¤jNj
fhz¥gL»‹wd. thœ¡if¢ r«gt§fis mit
Rk¤uh k‰W« #hth á¤jÇ¡»‹wd. ќ¥gFâ my§fhu
ntiy¥ghLfSlD«, nk‰gFâ
nghnuhòö®
ïªâahɉF« öu¡ »H¡F MáahɉF« xU ïiz¥ò¥ á‰g§fˋ¿í« cŸsd. fšÈš
Ãidî¢á‹d«
ghykhf knyah Ôgf‰g« És§»aJ. m§F ».ã. IªJ Kjš to¡f¥g£l fhÉa« v‹W nghnuhòö®
gâidªjh« ü‰wh©Ltiu gy ïªJ muRfŸ M£á òǪjd. Rk¤uh á‰g§fŸ ngh‰w¥gL»‹wd. cy»‹ Äf¢áwªj m‰òjkhd ò¤j °öã
Ôɚ ïUªj Äf¢ áw¥ghd ïªJ muR $É#a« v‹gjhF«. VHh« mJthF«.
ü‰wh©oš mJ xU thÂf, fyh¢rhu ikakhf¤ âfœªjJ.
g‹Åu©lh« ü‰wh©oš »H¡F #hth gFâƚ fhâÇ
ã‹d®, $É#a« xU flš rh® thÂg r¡âahf cUbtL¤J
efiu¤ jiyefuhf¡ bfh©L #hth muR vG¢á bg‰wJ. #hth
irnyªâu¥ nguurhf òfœ vŒâaJ. mU»ÈUªj Ôîfshd #hth,
g©gh£o‹ bgh‰fhy« v‹W fUj¥gL« gâ‹_‹W, gâdh‹fh«
ghÈ, ngh®Ånah k‰W« f«nghoahÛJ mJ Mâ¡f« brY¤âaJ.
ü‰wh©Lf˚ #hth nguuዠjiyefuhf k#hgh»¤ És§»aJ.
irnyªâu M£áahs®fŸ kfhahd ò¤j rka¤jt®fŸ. jĜeh£o‹
ïªâa¡ fiyí« ïy¡»aK« ntbw§»Y« fhzKoahj msî¡F
nrhH®fSlD«, t§fhs¤â‹ ghy®fSlD« mt®fŸ ešYwit
m§F ts®¢á bg‰wd. ü‰W¡fz¡fhd nfhƚfˋ áijîfS«,
nk‰bfh©oUªjd®. irnyªâu mur‹ khw É#nah¤J§f t®k‹
tlbkhÊ Xiy¢ RtofS« ï‹W« #hthɚ fhz¥gL»‹wd.
ehf¥g£od¤âš ò¤j klhya« mik¥gj‰F nrhH mur‹ uh#uh#
uhkhazK«, kfhghujK« ï‹W« k¡fËilna bršth¡F bg‰W¤
nrhH‹ cjÉfis tH§»dh®. Mdhš, mtuJ kf‹ uhn#ªâu
âfœ»‹wd. bgh«kyh£l fiyƋ ika¡ fU¤jhf És§F»‹wd.
nrhH‹ irnyªâu muir á¿J fhy« if¥g‰¿ it¤âUªjh‹.
k#hgh»¤â‹ 圢ánahL #hthɚ fiy¤Jiw elto¡iffŸ
ã‹d®, mt®fŸ ÉLjiy bg‰wd®. ».ã. gâbdh‹wh«
Koî¡F tªjd.
ü‰wh©Ltiu irnyªâu nguuR Úo¤âUªjJ.
ghÈ
».ã. eh‹fh« ü‰wh©onyna #hth Ôɚ xU ïªJ muR
ÃWt¥g£lJ. k¤âah #hth gFâƚ vG¢á bg‰w klhu« v‹w muR Mwh« ü‰wh©oš ghÈ ïªJ muR Fy§fˋ f£L¥gh£oš
ïªJ rka, fyh¢rhu ikakhf¤ âfœªjJ. irnyªâu®fŸ ã‹d® tªjJ. VHh« ü‰wh©oš m§F ò¤j rka« guÉÆUªjJ vd ï£á§
mjid¡ if¥g‰¿dh®. x‹gjh« ü‰wh©Ltiu #hth irnyªâu¥ F¿¥ã£LŸsh®. m§FŸs fšbt£LfŸ k‰W« br¥ngLfŸ
nguuRl‹ ïizªâUªjJ. ã‹d® ÉLjiyailªjJ. irnyªâu® ïªâa®fŸ m§F br‹W Fona¿aij¡ F¿¥ãL»‹wd. ã‹d®,
M£áƋќ #hth fiy¤Jiwƚ òfG« bghÈî« bg‰W ghÈ #hth muዠf£L¥gh£oš tªjJ. ï‹W«Tl ghÈƋ k¡fŸ
És§»aJ. ïªJ¡ fshfnt âfœ»‹wd®. #hâKiwí« ã‹g‰w¥ g£LtU»wJ.

170 171
Äah‹k®
khâÇ Édh¡fŸ
j‰nghJ Äah‹k® v‹wiH¡f¥gL« g®khɉF« I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
ïªâahɉF« ïilÆyhd cwî mnrhf® fhy¤âÈUªnj
bjhl§F»wJ. ò¤j rka¤ij¥ gu¥òtj‰fhf mnrhf® g®khɉF 1. ehf¥g£od¤âš irnyªâu®fŸ klhya« mik¡f cjÉa
FG¡fis mD¥ãit¤jh®. g®khɚ gy ïªJ muRfŸ M£á nrhH mur‹
òǪJŸsd. gâ_‹wh« ü‰wh©L tiu ghÈí« tlbkhÊí« m. É#ahya‹ M. uh#uh#‹
g®khɋ bkhÊfshf ïUªjd. g®Äa k¡fŸ kfhahd, A&dahd ï. Fnyh¤J§fŸ <. uhn#ªâu‹
ò¤j rka¥ ãÇîfis ã‹g‰¿d®.
2. Rk¤uh ÔÉÈUªj ïªJ muR
knya¤ Ôgf‰g«, ïªnjhÓdh M»a gFâf˚ »£l¤j£l
1500 M©LfŸ ïªJ mur®fŸ M£áòǪJŸsd®. ïªâa m. fh«ngh#« M. $É#a«
rka§fS« g©ghL« m§F thœªj k¡fËilna guÉ ehfÇf¤â‹ ï. r«gh <. m‹dh«
c¢á¡F mt®fis ï£L¢ br‹wd.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. yhrh efiu ÃWÉat® .........
f‰wš milîfŸ
2. »H¡F #hthɋ jiyef® .........
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
III. bghU¤Jf.
1. k¤âa Máahɚ ïªâahɋ jh¡f«.
1. m§fh® th£ nfhƚ m. irnyªâu®fŸ
2. ïªâahî¡F« Ódhî¡F« ïilna g©gh£L¤
bjhl®òfŸ. 2. nghnuhòö® M. ïy§if
3. ïªâahî« ïy§ifí« 3. á»Çah ï. bj‰F m‹dh«
4. bj‹ »H¡fháa ehLfËY« ïªnjhÓdhÉY« 4. r«gh <. ïu©lh« NÇat®k‹
ïªâa¥ g©ghL guîjš. IV. rÇahd brh‰bwhliu bjÇî brŒf. x‹W k£Lnk
5. bj‹»H¡fháahɚ ïªJ nfhƚfŸ - f£ol¡ fiy. rÇahdJ.
m. ïªnjh-#hth fiyƋ áwªj á‹d« nghnuhòö®.
M. nghnuhòö® xU itzt Mya«.
ï. irnyªâu®fŸ irt®fŸ.
<. uhkhaz fh£áfŸ nghnuhòöǚ to¡f¥g£LŸsd.

172 173
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. ghl« - 15
1. r«ghɋ Kjš ïªJ muir ÃWÉat® $khw‹.
Kªija ïil¡fhy ïªâah
2. ghÈ muR ò¤j rka¤â‹ jh¡f¤ij¥ bg‰wJ.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
1. m§fh®th£
f‰wš neh¡f§fŸ
2. nghnuhòö®
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
3. ïªâah-Äah‹k® g©gh£L cwîfŸ
1. u#ò¤â®fŸ g‰¿a RU¡fkhd tuyhW.
4. ïªâahî« ghÈí«
2. áªJit muhãa® if¥g‰¿aj‰fhd fhuz§fS«
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ) ÉisîfS«.
1. ïªâah - Ódh ïilna ÃyÉa g©gh£L¤ bjhl®òfis 3. fÍÅ KfkJɋ gilbaL¥òfŸ.
ÉtÇ.
4. nfhÇ KfkJɋ gilbaL¥òfŸ.
2. ïªnjh - #hth fiy g‰¿ F¿¥ò tiuf.
5. ïªJ muRfˋ njhšÉ¡fhd fhuz§fŸ.
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
1. bj‹»H¡fháahɚ ïªâa¥ g©ghL guÉaij ÉtÇ.
A®õuJ kiwî¡F¥ã‹, Rkh® IªJ ü‰wh©LfŸ tl
2. Máa¥ gFâf˚ ïªâa¥ g©gh£o‹ jh¡f¤ij kâ¥ãLf. ïªâahɚ muáaš x‰Wik V‰glɚiy. ehL gšntW muRfshf
ájW©L »lªjnjhL, xUtU¡bfhUt® nghÇ£l t©z«
ïUªjd®. fhZÛ®, fhªjhu«, áªJ, F#uh¤, fndh{, M{Û®,
khst«, t§fhs«, m°[h« M»ad tl ïªâahÉÈUªj K¡»a
muRfŸ. v£lh« ü‰wh©o‹ K‰gFâƚ fhZÛ® Mâ¡f«
brY¤âaJ. ã‹d®, tl ïªâahɚ ãuâAhu®fˋ Mâ¡f«
V‰gL«tiu t§fhs¤âš ghy®fŸ M£á òǪJ tªjd®. Mdhš,
g¤jh« ü‰wh©oš j¡fhz¤ij¢ nr®ªj uhZouTl®fŸ tl
ïªâahɚ j§fsJ nkyhâ¡f¤ij ÉÇî gL¤j Ka‹W njhšÉ
f©ld®.
u#ò¤âu muRfŸ

VG k‰W« v£lh« ü‰wh©Lf˚ vG¢á bg‰w u#ò¤âu®fŸ


g‹Åu©lh« ü‰wh©oš K°È« gilbaL¥ò tiu tÈikíl‹
âfœªjd®. mj‰F¥ ã‹dU«, gy u#ò¤âu muRfŸ Ú©l fhy«

174 175
Ãiy¤âUªjd. K°È« M¡uÄ¥ã‹nghJ, ïªJ rka¤ijí« áªJit muhãa® if¥g‰Wjš (».ã. 712)
g©gh£ilí« fh¤J Ëwt®fŸ u#ò¤âu®fnsaht®.
mnuãahÉYŸs bk¡fh efǚ ãwªjJ ï°yh«. ÃWÉat®
u#ò¤âu®fˋ njh‰w« F¿¤J gy fU¤J¡fŸ Ãywd. KfkJ eã. Mdhš, bk¡fh efiu¢ nr®ªj brštªj®fŸ mtuJ
mªÃa¥ gilbaL¥ghs®fŸ k‰W« ïªâa õ¤âu®fŸ M»nahNj nghjidfis v⮤jd®. vdnt, mt® ».ã. 622 M« M©L
tÊtªjt®fŸ v‹W« fUj¥gL»wJ. mªÃa¥ gilbaL¥ghs®fŸ bkâdhî¡F¢ br‹wh®. mªj M©oÈUªJjh‹ K°È«
ïªâa kakh¡f¥g£L ïªâa rKjha¤âš ïu©lw¡ fyªjd®. rfh¥jkhd ÏÍuh bjhl§F»wJ. K°È« eh£fh£oí«
u#ò¤âu®fŸ g‰¿a gy gH§fijfŸ ï¡fU¤ij MjÇ¥gjhf cŸsd. bjhl§F»wJ. v£L M©LfS¡F¥ ãwF KfkJ eã jdJ
Mfnt, u#ò¤âu Fy« gšntW TWfˋ fy¥ng v‹W TWyh«. fy¥ò Ól®fSl‹ bk¡fhɉF¤ âU«ãdh®. ».ã. 632š mt® kiwªjh®.
kz§fˋ _ykhfî«, bghJthd gH¡f tH¡f§fis ã‹g‰¿
tªjjhY« mt®fŸ xnu Fykhf cUbtL¤jd®. ngh®¤ bjhÊiyí« KfkJ eãƋ Ól®fŸ fhÈ¥ò¡fˋ nguuir V‰gL¤âd®.
mt®fŸ ã‹g‰w¤ bjhl§»d®. ïU¥ãD«, tÂfK« cikaJfS«, m¥gháJfS« fhÈ¥òfŸ vd miH¡f¥g£ld®.
ntsh©ikí«Tl brʤjd. efu§f˚ eilbg‰w tÂf« k‰W« mt®fŸ gilbaL¥òfŸ _y« j§fsJ M£á¥ gFâia ÉÇîgL¤â,
bršt ts« g‰¿ muhãa¥ gaÂfŸ F¿¥ã£LŸsd®. gy« thŒªj ï°yhÄa rka¤ij¥ gu¥ã tªjd®. ».ã. 712 M« M©L cikaJfŸ
nfh£ilfisí« mt®fŸ f£o¡ bfh©ld®. muዠgil¤jiytuhd KfkJ ㋠fhá« áªJ¥ gFâƋÛJ
gilbaL¤jh®. áªJ muዠM£áahsuhd jhÏ® v‹gtUl‹
u#ò¤âu muRf˚ fhy¤jhš KªijaJ T®#u ãuâfhu fL« nghÇ£L mtiu njh‰fo¤J¡ bfh‹wh®. áªJɋ jiyefu«
murhF«. AÇ° rªâu‹ mj‹ K¡»a jiyt®. uh#òjd¤âš guªj mnuh® if¥g‰w¥g£lJ. nkY« K‹nd¿a fhá« Kšjhid¡
Ãy¥ gFâfis¡ if¥g‰¿a mt® ã‹khš efiu¤ jiyefuhf¡ if¥g‰¿dh®. áªJɚ M£áKiwia fhá« Óuik¤jh®. áªJɚ
bfh©L M£á brŒjh®. T®#u®f˚ gy ãÇÉd® ïUªjd®. xU thœªj ïªJ¡fS¡F ‘á«Ä¡fŸ’ v‹wiH¡f¥gL« ghJfh¡f¥gL«
ãÇî F#uh¤âY«, k‰wJ mtªâÆY« M£á òǪjd. t§fhs¤â‹ k¡fŸ v‹w ïu©lhªju mªj°J tH§f¥g£lJ. ïU¥ãD«,
ghy®fSlD«, j¡fhz¤â‹ uhZouTl®fSlD« mt®fŸ m«k¡fˋ m‹whl thœ¡ifƚ v›Éj jiypL« ïšiy.
nghÇ£ld®. u#ò¤âu ïd¤ânyna åuÄ¡ft®fshd brsf‹fŸ brh¤JfŸ VJ« g¿Kjš brŒa¥glɚiy. ã‹d®, fhá«
M{Ûǚ M£á òǪjd®. mt®fˋ jiyáwªj mur‹ fhÈ¥ãdhš âU¥ãaiH¡f¥g£lh®.
É¡uAuh#‹. mt® blšÈia if¥g‰¿dh®. vdnt, nfhÇ
KfkJɋќ K°È«fŸ gilbaL¤J tªjnghJ brsf‹fŸ ïU¥ãD«, áªJ muhãaNj f£L¥gh£onyna bjhl®ªJ
mt®fis vâ®bfhŸs nt©oajhƉW. ï¡fhy¤âa k‰bwhU ïUªjJ. nk‰»ªâahɚ tÈikahd ãuâAhu muR M£á brŒJ
K¡»a u#ò¤âu¥ ãÇÉd® gukhu®fŸ. mt®fsJ áwªj mur‹ tªjikahš, K°È«fËdhš ïªâahɉFŸ j§fsJ Mâ¡f¤ij
ngh#‹. mtuJ ngh®bt‰¿fS« g©gh£L¥ g§fË¥ò« u#ò¤âu ÉÇî gL¤jKoaɚiy. muhãa® áªJit¡ if¥g‰¿aij¤
tuyh‰¿š áw¥ãl« bg‰WŸsd. bjhl®ªJ, cldoahf K°È« gilbaL¥òfŸ VJ« eilbgwɚiy.
vÅD« ïªâa¥ g©ghL nkiy ehLf˚ guîtj‰F mJ tÊ
bjhl®ªj ngh®fˋ fhuzkhf u#ò¤âu®fŸ tF¤jJ. gy muhãa¥ gaÂfŸ áªJɉF tUif òǪjd®.
tÈikÆHªjd®. nkY«, mt®fŸ bghJ vâÇ¡F vâuhf xUnghJ« mt®fŸ _ykhf ïªâa v© Kiw Inuh¥ghɉF br‹wJ.
mÂtF¤J Éfɚiy. muáaš bjhiyneh¡F« mt®fËl« muhãa¥nguuዠxU gFâahf áªJ És§»ajhš, ïªâahɋ
fhz¥glɚiy. c£gif nknyh§»ÆUªjikahš, mt®fŸ K°È« m¿î¤ bjhFâ btËehLfS¡F ntfkhf¥ guÉaJ.
gilbaL¥ghs®fS¡F vâuhf x‹W nr®ªJ nghÇl¤ jt¿d®.

176 177
fÍÅ KfkJɋ gilbaL¥òfŸ KfkJ kJuh efiu¢ Niwahodh®. fndh{ ÛJ« jh¡Fjš
bjhL¤jh®. fndhi# É£L Xoa mj‹ mur® uh{a ghy® Éiuɚ
».ã. x‹gjh« ü‰wh©o‹ Koɚ ïwªjh®. bgU¤j bfhŸis¥ bghUSl‹ fȊrh® tÊahf KfkJ
m¥ghÓJfˋ muR 圢áailªjJ. JU¡»a âU«ã¢ br‹wh®. mtuJ mL¤j gilbaL¥ò F#uh¤â‰F
M£áahs®fŸ Rjªâu muRfis V‰gL¤â¡ vâuhdjhF«. 1024 M« M©L KšjhÅÈUªJ òw¥g£l KfkJ
bfh©ld®. fhÈ¥ bgausî¡nf Mâ¡f« uh#òjd¤ij¡ flªJ, nrhy§» mur® Kjyh« Õknjtid
brY¤âdh®. m¤jifa M£áahs®f˚ K¿ao¤jh®. m‹Ïšth¤ Niwahl¥g£lJ. ã‹d®,
xUt®jh‹ fÍÅia¤ jiyefuh¡ bfh©L nrhkehjòu¤â‹ òfœÄ¡f Mya« jh¡f¥g£lJ. áªJ¥ghiytd«
M£áòǪj my¥o͋. mL¤J M£á¡F tªj tÊahf, KfkJ ehL âU«ãdh®. ïJnt, mtuJ filá¥
mtuJ kUkf‹ rò¡o͋ tlnk‰F tÊahf, gilbaL¥ghF«. ».ã. 1030 M« M©L KfkJ ïwªjh®.
ïªâahit¡ if¥g‰w ÉU«ãdh®. b#aghyÇl
ÄUªJ bgõhtiu mt® if¥g‰¿dh®. Mdhš fÍÅ KfkJ btW« bfhŸis¡fhudhf ïU¡fɚiy.
fÍÅ KfkJ »H¡nf gŠrh¥ Kjš nk‰nf fh°ãa‹ flš tiuí«, tl¡nf
mtuJ gilbaL¥òfŸ Úo¤j Éisîfis
V‰gL¤jɚiy. mL¤J M£á¡F tªjt® KfkJ. rhk®f©£ Kjš bj‰nf F#uh¤ tiuí« guÉÆUªj xU bgU«
nguuir mt® cUth¡»ÆUªjh®. fÍÅ¥nguuR, ghuÓf«,
fÍÅ KfkJ (».ã. 997 - 1030) ouh‹rh¡áahdh, M¥fhÅ°jh‹, gŠrh¥ M»a gFâfis
cŸsl¡»ajhf ïUªjJ. jiyik¥g©igí«, XŒÉšyhj
fÍÅ KfkJ ïªâahɋÛJ gândG Kiw gilbaL¤J
ciH¥igí« bfh©oUªj fhuz¤jhš mtuhš ï¤jifa
tªjh® vd¡ Tw¥gL»wJ. m¡fhy¤âš tl ïªâahɚ gy ïªJ
rhjidfis brŒa KoªjJ. KfkJit ï°yhċ ehaf‹ v‹W
muRfŸ M£áÆÈUªjd. ïªâahɋ všiy¥òw¤âš, gŠrh¥ Kjš
ïil¡fhy tuyh‰wháÇa®fŸ ngh‰¿íŸsd®. fiy,
fhóš tiuÆyhd gFâƚ ïªJ rhÏ muR ïUªjJ. fndh{,
ïy¡»a¤ijí« mt® MjǤjh®. mtuJ mitia my§fǤj
F#uh¤, fhZÛ®, neghs«, khst«, g©nlšf©£ ngh‹wit
mšbgUÅ òfœÄ¡f »jh¥-ï-Ϫ¤ v‹w ïªâah g‰¿a üiy
tlïªâahÉÈUªj K¡»a muRfŸ. KfkJɋ bjhl¡f¥
vGâdh®. KfkJ, Kšjhidí« gŠrhigí« if¥g‰¿ajhš
gilbaL¥ig ïªJ rhÏ mur® b#aghy® vâ®bfh©lh®. 1001š
ïªâahɋ muáaš Ãiyikƚ kh‰w§fŸ V‰g£ld.
b#aghy® K¿ao¡f¥g£lh®. njhšÉailªj b#aghy® Ôƚ Fâ¤J
JU¡»a®fS«, M¥fhÅa®fS« ïªâahÛJ bjhl®ªJ
cÆiu khŒ¤J¡ bfh©lh®. mL¤J M£á¡F tªj mdªjghy®
gilbaL¡fî«, vªj neu¤âY« f§if¢ rkbtËtiu bršY«
KfkJit v⮤J¥ nghÇ£lh®. Mdhš, 1008 M« M©L
thŒ¥igí« KfkJɋ gilbaL¥òfŸ tÊtF¤jd. nkY«, mtuJ
bgõhtU¡F mU»ÈUªj ïªJ rhÏ muዠjiyefuhd itϪ¤
bjhl®ªj gilbaL¥òfËdhš, ïªâahɋ bghUshjhu tÈikí«
v‹w ïl¤âš eil¥bg‰w nghǚ mt® njh‰W¥ nghdh®. ï¥nghǚ
kÅj ts M‰wY« t‰¿¥ nghÆd. ïªâahɋ vâ®fhy
mdªjghyU¡F Mjuthf fndh{, uh#°jh‹ M£áahs®fŸ
muáaY¡F ïJ Ô§fhf KoªjJ. mªÃa¥gilbaL¥gh®fS¡F
ïUªjd®. itϪ¤ bt‰¿¡F¥ ãwF KfkJ gŠrh㋠bgU«
vâuhf ïªâahɋ thÆȚ muzhf ËwJ ïªJ rhÏ murhF«.
gFâia jkJ M£áƋќ bfh©L tªjh®.
KfkJ mjid mʤjh®. ïªâa všiy¥òw« ghJfh¥g‰W
mj‰F¥ã‹ KfkJ ïªâah ÛJ nk‰bfh©l gilbaL¥òfŸ Él¥g£lJ. fÍÅ¥ nguuᚠgŠrhò« M¥fhÅ°jhD« ïl«
ahî« bršt« Ãiwªj efu§fisí« nfhƚfisí« jh¡» bg‰¿Uªjjhš mL¤J tªj K°È« gilbaL¥ghs®fˋ gÂ
bfhŸisao¥gijna neh¡fkhf¡ bfh©oUªjd. 1018 M« M©L vËjhƉW.

178 179
nfhÇ KfkJ ïu©lhtJ jbuŒ‹ ngh® xU
bjËthd Koit¡ bfhL¤j nghuhF«.
fÍÅ muR¡F ќ¥goªâUªj nfhÇfŸ, fÍÅ KfkJɋ u#ò¤âu®fS¡F mJ khbgU« njhšÉia¡
kiwî¡F¥ ãwF Rjªâukilªjd®. fÍÅ¥ nguuዠ圢á¡F¥ bfhL¤jJ. mt®fsJ muáaš bršth¡F
ã‹, KfkJ nfhÇ v‹W miH¡f¥g£l bkhŒRԋ KfkJ fÍÅia rǪjJ. brsf‹fˋ muR
jkJ f£L¥gh£o‹Ñœ bfh©L tªjh®. fÍÅƚ jdJ ghJfh¥ig gilbaL¥ghsNj fhyoƚ »lªjJ. ï›thW
cWâ¥gL¤â¡bfh©l KfkJ nfhÇ ïªâahɋÛJ jdJ ïªâahɋ Kjš K°È« muR M{Ûǚ
ftd¤ij¢ brY¤âdh®. fÍÅ KfkJit¥nghš mšyhkš, nfhÇ ÃWt¥g£lJ. ïªâahɚ xU òâa rfh¥j«
ïªâahit¡ if¥g‰¿ m§F nguuir ÉÇîgL¤j ÉU«ãdh®. bjhl§»aJ. jbuŒ‹ nghǚ bg‰w khbgU«
1175 M« M©L KfkJ nfhÇ Kšjhid¡ if¥g‰¿dh®. mL¤j bt‰¿ia¢ RkªJ, KfkJ nfhÇ fÍÅ¡F¤ ãÇâÉuh{ brsfh‹
gilbaL¥ã‹nghJ áªJ¥ gFâ KGtijí« jkJ f£L¥gh£oš âU«ãdh®. ïªâahɚ bt‰¿bfh©l
bfh©L tªjh®. 1186š gŠrhig¤ jh¡» F°UkhÈ¡ v‹gtÇlÄUªJ gFâfis gil¤jsgâ F¤òԋ Ig¡tr« É£L¢ br‹wh®. blšÈ, Ûu£
gŠrhig¡ if¥g‰¿dh®. gŠrhig mt® ïiz¤J¡ bfh©ljhš ngh‹w gFâfis M¡uĤJ¡ bfh©l Ig¡ jdJ Ãiyia
r£y{ eâ tiuƚ mtuJ nguuR »H¡nf ÉÇtilªjJ. mL¤J tY¥gL¤â¡ bfh©lh®. 1193 M« M©L nfhÇ KfkJɋ mL¤j
brsf‹fŸ ÛJ ngh® bjhL¥gj‰F ïJ tÊtF¤jJ. gilbaL¥ò¡ fhd Ma¤j§fisí« brŒJ bfhL¤jh®. ï¥gilbaL¥ò
fhjthyh muዠM£áahs® b#a¢rªâuD¡F vâuhdjhF«. KfkJ,
jbuŒ‹ ngh® (1191 - 1192)
b#a¢ rªâuŋ gilfis jÉLbghoah¡»dh®. rªjht® nghU¡F¥
m¢r¤ij vâ®bfh©oUªj tlïªâahɋ ïªJ mur®fŸ ãwF K°ä«fŸ fndh{ eh£il¡ if¥g‰¿d®. jbuŒ‹ nghU«,
ãUâÉuh{ brsf‹ jiyikƚ xU T£oizit V‰gL¤âd®. rªjht® nghU« ïªâahɚ JU¡»a® M£á ÃWt¥gLtj‰F
».ã. 1191 M« M©L eilbg‰w Kjyh« jbuŒ‹ nghǚ ãUâÉuh{ tÊtF¤jd.
brsf‹ KfkJ nfhÇia K¿ao¤jh®. ï¤njhšÉÆdhš, KfkJ ïªJ muRfˋ njhšÉ¡fhd fhuz§fŸ
nfhÇ jk¡F jiyFÅî V‰g£ljhf¡ fUâdh®. vdnt, jFªj
gâyo bfhL¡F« neh¡f¤Jl‹ xU y£r¤J ïUgjhÆu« åu® ïªJ muRfˋ njhšÉ¡fhd fhuz§fis tuyh‰W ßâahf
bfh©l bgU«gilia¤ âu£odh®. m¥gilíl‹ KfkJ nfhÇ MŒî brŒjš nt©L«. mt®fS¡»ilna x‰wikƚyhjnj
bgõht®, Kšjh‹ tÊahf yhTiuailªjh®. jkJ nkyh©ikia njhšÉ¡F mo¥gil¡ fhuzkhF«. gy mÂfshf mt®fŸ ãǪJ
V‰W¡ bfhŸS«goí« ï°yhÄa rka¤â‰F kh¿ÉL«goí« »lªjd®. j§fS¡»ilna nghÇ£L¡ bfh©oUªj u#ò¤âu®fŸ
ãUâÉuh#D¡F öJ mD¥ãdh®. Mdhš, ïªj nfhÇ¡ifia V‰f tÈikÆHªJ fhz¥g£ld®. ïu©lhtjhf, gy ïªJ muRfŸ
kW¤j ãUâÉuh{ brsf‹ Û©L« gilbaL¥ghsiu vâ®bfhŸs 圢áailªJ bfh©oUªjd. mt®fsJ uhQt KiwfŸ Äfî«
Koî brŒjh®. _‹W y£r« FâiufŸ, _‹whÆu« ahidfŸ, gHikahdit. K°ä«fˋ gilfisÉl ju¤âš Fiwªjit.
Vuhskhd fhyh£gil åu®fis¡ bfh©l bgU«gilia¤ ïªâa®fŸ ahidfisna bgÇJ« e«ãÆUªjd®. Mdhš
âu£odh®. gy ïªJ mur®fS«, á‰wur®fS« mtUl‹ K°È«fŸ Éiuthf¢ bršy¡Toa Fâiu¥gilfis¡
ïizªjd®. 1192 M« M©L eilbg‰w ïu©lhtJ jiuŒ‹ bfh©oUªjd®. K°È« åu®fŸ âwikÆY« mik¥ò ßâÆY«
nghǚ KfkJ nfhÇ ãUâÉuh#id ïWâahf K¿ao¤J, ca®thfnt fhz¥g£ld®. mt®fS¡»Uªj rka cz®î«, ïªâa¢
if¥g‰¿¡ bfh‹wh®. bršt¤â‹ÛJ bfh©oUªj Mirí« mt®fS¡F bgU¤j c‰rhf«

180 181
mË¥gjhf ïUªjd. ïªJ¡fËilna õ¤âÇa®fŸ v‹w xU
tF¥ãd® k£Lnk nghÇL« flikia¥ bg‰¿Uªjd®. nkY«,
khâÇ Édh¡fŸ
ïªJ¡fŸ v¥nghJ« j‰fh¥ò¡fhfnt nghÇL« tH¡f¤ij¡ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
bfh©oUªjd®. ïJ tÈik Fiwªj ÃiyƋ btË¥ghlhF«. 1. ïu©lh« jbuŒ‹ ngh® eilbg‰w M©L
m. 1190 M. 1191
f‰wš milîfŸ
ï. 1192 <. 1292
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
2. »jh¥-ï-Ϫ¤ v‹w üȋ MáÇa®
1. tl ïªâahɚ u#ò¤âu muRfŸ g‰¿a tuyhW.
m. ã®bjsá M. guhÅ
2. áªJit muhãa® if¥g‰¿aJ« mj‹ ÉisîfS«.
ï. KfkJ <. mšbgUÅ
3. ïªâahɚ fÍÅ KfkJ gilbaL¥ò¡fhd
fhuz§fS« ÉisîfS«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
4. nfhÇ KfkJ ïªâa¥ gFâfis¡ if¥g‰Wjš. 1. KfkJ ㋠fhá« gilbaL¥ã‹nghJ áªJɋ mur‹
............
5. K°È« gilbaL¥ghs®fS¡bfâuhf ïªJ muRfŸ
njh‰wj‰fhd fhuz§fŸ. 2. ïªâahɚ Kjš K°ä« muR ÃWt¥g£l ïl« ..........
III. bghU¤Jf.
1. T®#u ãuâfhu®fŸ m. fndh{
2. uh{aghy‹ M. ã‹kš
3. nrhy§»fŸ ï. mnuh®
4. jhÏ® <. m‹Ïšth£
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
m. mt®fS¡»ilna x‰Wikƚyhikna ïªJ muRfˋ
njhšÉ¡fhd K¡»a fhuz«.
M. K°È«fS¡F vâuhf ïªâa®fŸ âwikÄ¡f
Fâiu¥gilfis bg‰¿Uªjd®.
ï. K°È« gilbaL¥òfS¡F vâuhf u#ò¤âu®fŸ x‹Wg£L
Ëwd®.
<. fÍÅ KfkJ jkJ ïªâa¥ gFâfis Ig¡ tr« x¥gil¤jh®.

182 183
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. ghl« - 16
1. nfhÇfŸ bjhl¡f¤âš fÍÅ M£áahs®fËl«
ќ¥goªâUªjh®. blšÈ RšjhÅa«
2. Kjš jbuŒ‹ nghǚ ãUâÉuh{ brsf‹ nfhÇ KfkJit
K¿ao¤jh®.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) f‰wš neh¡f§fŸ
1. KfkJ ㋠fhá« ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
2. ïu©lh« jbuŒ‹ ngh® 1. blšÈ RšjhÅa¤â‹ muáaš tuyhW
3. T®#u ãuâAhu®fŸ 2. moik t«r« - Ig¡, ïšJ¤ÄZ, uáah, ghšg‹.
4. mšbgUÅ 3. »šÍ¡fŸ - myhîԋ »šÍƋ rhjidfŸ
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ) 4. J¡s¡FfŸ - KfkJ ㋠J¡s¡ - mtuJ
elto¡iffŸ.
1. áªJit muhãa® if¥g‰¿aj‹ Éisîfis kâ¥ãLf.
5. ãnuh° J¡s¡»‹ M£á
2. u#ò¤âu muRfˋ 圢á¡fhd fhuz§fis
btË¥gL¤Jf. 6. iraJfS« nyhofS«
3. K°È« gilbaL¥òfS¡F vâuhf ïªJ muRfŸ
njhšÉailªjik¡fhd fhuz§fis MŒf.
ïªâahɋÛJ K°È«fŸ el¤âa gilbaL¥òfˋ
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ) Éisthf blšÈRšjhÅa« ÃWt¥g£lJ. mJ ».ã. 1206 Kjš 1526
1. fÍÅ KfkJɋ gilbaL¥òfis bjhF¤J vGJf. M« M©Ltiu Úo¤jJ. IªJ bt›ntW t«r§fŸ- moik, »šÍ,
2. nfhÇ KfkJɋ gilbaL¥òfis MŒf. J¡s¡, iraJ, nyho-blšÈ RšjhÅa¤ij M£á brŒjd. tl
ïªâah KGtijí« if¥g‰¿anjhL Éfhkš, mt®fŸ
j¡fhz¤âY« bj‹ÅªâahÉY« EiHªjd®. ïªâahɚ
mt®fsJ M£á, r_f«, M£á¤ Jiw k‰W« g©gh£L
Ãiyikf˚ bgU¤j kh‰w§fis V‰gL¤âd.
moik t«r« kh«Y¡ t«r« v‹W« miH¡f¥gL»wJ. kh«Y¡
t«r« v‹w F®M‹ brhšY¡F moik v‹W bghUŸ. ».ã. 1206 Kjš
1290 M« M©Ltiu moik t«r« blšÈƚ M£áòǪjJ.
ï¡fhy¤âš _‹W kuòfŸ V‰gL¤j¥g£ld. mit,
1. F¤òԋ Ig¡ ÃWÉa F¤ã kuò (1206 - 1211).

184 185
2. ïšJ¤ÄZ ÃWÉa Kjš ïšghÇ kuò (1211 - 1266) mtiu FthÈaNj ï¡jhjh® gjÉÆY«
3. ghšg‹ ÃWÉa ïu©lhtJ ïšghÇ kuò (1266 - 1290). mk®¤âdh®. 1211š ïšJ¤ÄZ Mu« g¡iõ
Éu£oÉ£L Ršjhdhf gjÉna‰wh®.
F¤òԋ Ig¡ (1206 - 1211) yhTÇÈUªj jiyefiu mt® blšÈ¡F
kh‰¿dh®. mtuJ M£áƋ Kjš g¤J
nfhÇ KfkJÉl« moikahf ïUªjt® F¤òԋ Ig¡. nfhÇ
M©LfŸ jkJ mÇaizia ngh£oahs®
KfkJ mtiu ïªâa¥ gFâfS¡F MSeuhf ÃaĤjh®. blšÈ¡F
fËlÄUªJ ghJfh¤J¡ bfhŸtânyna
mU»YŸs ïªâuãu°j« v‹w ïl¤âš Ig¡ jdJ uhQt
fʪjJ. ïj‰»ilƚ, k§nfhÈa®fˋ
Ãiya¤ij mik¤J¡ bfh©lh®. nfhÇƋ
jiytdhd br§»°fh‹ v‹W midtuhY«
thœehËnyna Ig¡ xU Ãiyahd gilia¤ FJ¥Ädh®
miH¡f¥gL« bjK͋ k¤âa MáahÛJ
âu£oanjhL, tl ïªâahɚ jkJ
gilbaL¥ig¤ bjhl§»ÆUªjh®. m§F
Mâ¡f¤ijí« Ãiy¥gL¤â¡ bfh©lh®. 1206
FthÇr« M£áahsuhd #yhYԋ k§fg®Å v‹gtiu K¿ao¤jh®.
M« M©L nfhÇ ïwªjîl‹, Ig¡ jdJ
áªJ eâia¡ flªJ ïªâahɉFŸ Xotªj k§fg®Å
Rjªâu¤ij m¿É¤J¡ bfh©lh®. nfhÇ
ïšJ¤ÄÎl« òfÈl« nf£lh®. k§nfhÈaÇlÄUªJ ïªâahit¡
muRldhd mid¤J cwîfisí« J©o¤J¡
F¤òԋ Ig¡ fh¥gh‰Wtj‰fhf k§fg®Å¡F òfÈl« bfhL¡f ïšJ¤ÄZ
bfh©lh®. ï›thW, moik t«r¤â‰F«
kW¤jh®. ešy ntisahf, br§»°fh‹ ïªâahɉFŸ
blšÈ RšjhÅa¤â‰F« Ig¡ monfhÈdh®. Ršjh‹ v‹w
gilbaL¤J tuhkš âU«ã¢ br‹wh®. ïšJ¤ÄZ ã‹g‰¿a
g£l¤ij¢ N£o¡ bfh©l mt® yhTiu jiyefuh¡»dh®. mtuJ
âwikahd k§nfhÈa¡ bfhŸifahš, ïªâah br§»°fhŋ
M£á eh‹F M©Lfns Úo¤jJ. K°È« vG¤jhs®fŸ Ig¡if
Niw¡F¤ j¥ãaJ.
‘yh¡ g¡Z” vd miH¡»‹wd®. mt®fS¡F jhuskhf bfhilfis
tH§»ajhš m›thW miH¡f¥g£lh®. Ar‹ ÃrhÄ v‹w áwªj t§fhs«, Õfh® ÛJ gilbaL¤j ïšJ¤ÄZ m§F jkJ
m¿Piu Ig¡ MjǤjh®. N~ã¤JwÉ Fth#h F¤òԋ g¡âah® f£L¥gh£il cWâ¥gL¤â¡ bfh©lh®. áªJ,
v‹gtNj bgaǚ mt® FJ¥Ädhiu f£l¤ bjhl§»dh®. ã‹d® Kšjh‹ gFâfisí« blšÈ RšjhÅa¤Jl‹
mJ ïšJ¤ÄZ fhy¤âš f£o Ko¡f¥g£lJ. 1210 M« M©L ïiz¤jh®. u#ò¤âu®fˋ »s®¢áfis
Fâiu¥ nghnyh Éisah£oš <Lg£oUªjnghJ Ig¡ jt¿ ÉGªJ xL¡»a mt®, uhªj«ó®, #hnyh®, M{Û®,
ïwªjh®. mL¤J mtuJ kf‹ Mu« g¡Z M£á¥ bghW¥ng‰wh®. FthÈa® ngh‹w muRfis Û©L«
v£L khj§fS¡F¥ ãwF ïšJ¤ÄZ mtiu mf‰¿É£L blšÈ if¥g‰¿dh®. khst¤â‹ gukhu®fS¡F
Ršjhdhf¥ gjÉna‰wh®. vâuhf mt® nk‰bfh©l gilbaL¥ò
gydˡfɚiy.
ïšJ¤ÄZ (1211 - 1236)
ïšJ¤ÄZ áwªj M£áahs®. 1229 M«
ïšghÇ Fy¤ij¢ nr®ªjt® ïšJ¤ÄZ. vdnt mtuJ muR M©L fhÈ¥ãl« ïUªJ mDkâ¥g¤âu¤ij¥
Fy« ïšghÇ Fy« vd¥g£lJ. mtuJ x‹WÉ£l rnfhju®fshš br§»Þfh‹ bg‰W mt® ïªâahɋ r£l Kiwahd
Ig¡»l« moikahf ɉf¥g£lt® ïšJ¤ÄZ. Ig¡ jkJ kfis M£áahsuhdh®. ã‹d® jkJ thÇrhf uáah v‹w jdJ kfis
mtU¡F âUkz« brŒJit¤J kUkfdh¡»¡ bfh©lh®. ã‹d®, mt® ÃaĤjh®. blšÈ RšjhÅa¤â‰F gu«giu thÇR Kiwia
ï›thW ïšJ¤ÄZ bjhl§» it¤jh®. mtuJ M£á¡ fhy¤âš
186 187
ïªâahî¡F tªj m¿P®fisí« uáahɋ 圢á eh‰gâ‹k® FGɋ vG¢á¡F tÊtF¤jJ.
N~ã JwÉfisí« ïšJ¤ÄZ mL¤j MW M©LfŸ gàu« k‰W« kN¤ ïUtU« blšÈia
MjǤjh®. ċA{-c°-áuh{, M©ld®. Ršjh‹fS¡F« ca®FoÆdU¡FÄilna óršfŸ
jh#&â‹, Ãrh« cš Kš¡ KfkJ njh‹¿d. 1246š ghšg‹ ïšJ¤Ä΋ ïisa kfdhd eáUԋ
b#Œdâ, khÈ¡ F¤òԋ Ar‹, g¡Uš KfkJit Ršjhdhf ÃaĤjh®.
Kš¡ <rhÄ ngh‹nwh® mtuJ fhy¤âš ïšJ¤Ä΋ btŸË
jh§fh ehza« ghšgdJ M£á¡fhy« (1246 - 1287)
thœªJ mtuJ mitia my§fǤj
m¿P®fŸ. ïªâahɋ Äf ca®ªj f£olkhd (238 mo) cY¡fh‹ v‹wiH¡f¥g£l ghšg‹ Ršjh‹ eáUԋ
FJ¥Ädhiu f£oKo¤j mt® M{Ûǚ mH»a kNâ x‹iwí« KfkJɋ eha¥ mšyJ mur¥ãuâahf brašg£lh®. jdJ kfis
f£odh®. ïªâahɚ muhãa ehza Kiwia m¿Kf¥gL¤âat® RšjhD¡F kzKo¤J¡ bfhL¤J mtuJ tÈikiaí« bgU¡»¡
ïšJ¤ÄZ. 175 »uh« vilbfh©l btŸË jh§fh v‹w mtuJ bfh©lh®. M£á¤Jiwia ghšg‹ jkJ f£L¥gh£oš
ehza« ïil¡fhy ïªâah KGtJ« V‰f¥g£lJ. j‰fhy¤âa it¤âUªjh®. ïU¥ãD« muritƚ mtU¡F gy¤j v⮥ò
%ghŒ¡F mtuJ btŸË ehzank mo¥gil v‹W Twyh«. tÈik ïUªjJ. mt‰iw mt® rhk®¤âakhf K¿ao¤jh®. 1266š eáUԋ
thŒªj eh‰gJ gil¤ jiyt®fŸ bfh©l eh‰gâ‹k®FG x‹iwí« KfkJ thÇR VJċ¿ ïwªJÉlnt ghšg‹ mÇaizna¿dh®.
ïšJ¤ÄZ cUth¡»dh®.
mur¥ ãuâahf brašg£l mDgt« ghšgD¡F blšÈ
uáah (1236 - 1240) RšjhÅa¤â‹ ãu¢idfis¥ òǪJbfhŸs VJthƉW. eh‰gâ‹k®
FGÉÈUªj ca®FoÆdnu jk¡F vâÇfŸ v‹gij mt®
ïšJ¤ÄZ jdJ òjšÉ uáahit mÇaiz¡F thÇrhf cz®ªâUªjh®. Ršjhŋ mâfhu¤ijí«, kâ¥igí« T£Ltj‹
ÃaĤâUªjh®. Mdhš blšÈƋ fhÌ k‰W« thá® ïUtU« _ynk ãu¢irfS¡F¤ Ô®î fhz Koí« vd mt® e«ãdh®. ghšgdJ
U¡DJԋ ãnuh° v‹gtiu mÇaizƚ mk®¤âd®. KšjhŚ fU¤J¥go ‘mur‹ ïiwtdJ ÃHš ngh‹wt‹’, ‘ïiwtdhš óÄ¡F
eilbg‰w fyf¤ij xL¡Ftj‰F U¡Dԋ br‹wh®. mD¥ã it¡f¥g£lt‹’. vdnt, ghšg‹ ÔÉukhd murit
m¤jUz¤ij ga‹gL¤â¡ bfh©l uáah blšÈƋ mÛ®fŸ eilKiwfis m¿Kf¥gL¤âdh®. Ršjh‹ K‹ò k©oÆ£L tz§»
MjunthL mÇaizia¡ if¥g‰¿¡ bfh©lh®. mãÓÅa fhiy¤bjh£L K¤jÄLjš v‹w tH¡f¤ij ã‹g‰w¢ brŒjh®.
moikahd ahT¤ v‹gtiu Fâiu¥ gil¤ jiytdhfî« ïjdhš, ca® FoÆdiuÉl Ršjh‹ ca®ªjt® v‹gJ
ÃaĤjh®. MQil jǤJ muritƚ uáah mk®ªjh®. cz®¤j¥g£lJ. jdJ bršt¤ijí« tÈikiaí« ca®FoÆdU¡F«
nt£il¡F¢ brštJ, gilel¤JtJ cŸË£l brašfËY« uáah k¡fS¡F« vL¤J¡fh£L« Éj¤âš e›nuh° v‹w ghuÓf¤
<Lg£lh®. ïjid¡ f©L JU¡»a ca®FoÆd® btF©ld®. 1240 âUÉHhití« Ml«gukhf mt® bfh©lhodh®. JU¡»a
M« M©L mšöÅah v‹w go©lhɋ MSe® uáahî¡bfâuhf ca®FoÆdNj ey‹ ehLgtuhf mt® âfœªjh®. ãw ca®FoÆdUl‹
»s®¢áÆäLg£lh®. uáah jhnd gilel¤â¢ br‹W »s®¢áia mâfhu¤ij g»®ªJ bfhŸs jahuhf ïšiy. ïªâa K°È«fS¡F
eR¡f K‰g£lh®. Mdhš, mšöÅah ahT¤ij¡ bfh‹W uáahit murh§f¤â‹ K¡»a gjÉfis mt® tH§fɚiy. ca®FoÆdNj
áiw¥gL¤âdh®. ïj‰»ilƚ JU¡»a ca®FoÆd® ïšJ¤Ä΋ elto¡iffis f©fhÂ¥gj‰F x‰w®fisí« ghšg‹ ÃaĤjh®.
k‰bwhU kfdhd gàu« v‹gtiu mÇaizƚ mk®¤âd®.
áiwÆÈUªj uáah mšöÅahɋ m‹ig¥ bg‰W mtuJ JU¡»a ca®FoÆd® ïl« bg‰¿Uªj eh‰gâ‹k® FGit
JiznahL blšÈ neh¡» br‹wh®. Mdhš, uáah xÊ¡f mt® KoîbrŒjh®. jd¡F¡ ќ¥goªjt®fis k£L«
njh‰fo¡f¥g£L bfhšy¥g£lh®.
188 189
É£LÉ£L ãwiu xʤJ¡ f£odh®. gJth‹ khfhz MSeuhd kd« gil¤jt®. ghšgŋ kUkfdhd khÈ¡ r{#& v‹gtiu
khÈ¡ g¡g¡ v‹gtiu mtuJ gÂahs®fis¤ J‹òW¤âdh® v‹w fhuhɋ MSeuhf bjhl®ªJ ïU¡f mt ® mDkâ¤jh®. mtuJ
fhuz¤â‰fhf bghJ ïl¤âš it¤J rî¡fo bfhL¤jh®. jhuskdij r{#& jtwhf¥ òǪJ bfh©lh®. r{#& fyf¤âš
mnah¤âƋ MSeuhd nAg¤fh‹ FonghijÆÈUªjtid¡ ïw§»anghJ, fyf¤ij xL¡»a #yhYԋ mtiu k‹Å¡fî«
bfh‹wh‹ v‹w fhuz¤J¡fhf j©o¤jh®. go©lhɋ MSe® brŒjh®. j¡f®fŸ eh£il bfhŸisao¤J tªjd®. mt®fis¡
bõ®fh‹ Éõ« it¤J¡ bfhšy¥g£lh®. ghšg‹ jdJ muir if¥g‰¿a Ršjh‹ v¢rǤJ, k‹Å¤J, ÉLjiy brŒjh®. 1292š khÈ¡
ÉÇîgL¤Jtj‰F¥ g⚠r£l« xG§if Ãiyeh£Ltânyna mâf r{#& ïu©lh« Kiwahf »s®¢áÆäLg£lnghJ mtiu Ú¡»É£L,
ftd« brY¤âdh®. âthÅ m®° v‹w uhQt¤ Jiwia V‰gL¤â jdJ kUkf‹ myhîԋ »šÍia fhuhɋ MSeuhf ÃaĤjh®.
uhQt îthf¤ij Óuik¤jh®. nktho° v‹w bfhŸisa®fshš 1296š myhîԋ »šÍ njt»ÇÛJ gilbaL¤J Vuhskhd
blšÈƋ òwef® gFâfŸ mo¡fo Niwahl¥g£ld. ghšg‹ bršt¤Jl‹ fhuh âU«ãdh®. m¥nghJ mtU¡F mË¡f¥g£l
mt®fS¡bfâuhf fL« elto¡if vL¤J bfhŸisfis¤ tunt‰ãš fyªJ bfh©l khkdhU« RšjhDkhd #yhYԋ »šÍia
jL¤jh®. bfhŸisa®fŸ <Éu¡fċ¿ bfhšy¥g£ld®. ïjdhš râbrŒJ bfh‹WÉ£L myhîԋ »šÍ blšÈ mÇaiza¡
gaz« brŒnthU¡F rhiyfŸ ghJfh¥òÄ¡fjhf¤ âfœªjd. if¥g‰¿dh®.
1279 M« M©L t§fhs MSe® J¡Çšfh‹ ghšgD¡F myhîԋ »šÍ (1296 - 1316)
vâuhf »s®¢áƚ <Lg£lh®. m¡»s®¢á xL¡f¥g£L mtuJ jiy
J©o¡f¥g£lJ. tlnk‰F ïªâahɚ k§nfhÈa®fŸ Û©L« blšÈ¡F tªj myhîԋ »šÍ j«ik
gilbaL¤J tªjd®. ghšg‹ jdJ kf‹ ïstru‹ KfkJ btW¤j ca®FoÆdU¡F«, blšÈ
jiyikÆyhd gilfis k§nfhÈaU¡bfâuhf mD¥ã it¤jh®. mÛ®fS¡F« Vuhskhd bršt¤ij thÇ¡
Mdhš, KfkJ nghǚ bfhšy¥g£lh®. ïªÃfœ¢á ghšgD¡F bfhL¤J mt®fis j«g¡f« rhŒ¤J¡
Jau¤ij¡ bfhL¤jJ. 1287š ghšg‹ ïwªjh®. blšÈ bfh©lh®. vŠáa v⮥ghs®fis fLikahf
RšjhÅa¤â‹ vG¢á¡F ghšg‹ M‰¿a g§F kf¤jhdJ. j©o¤jh®. ca®FoÆdNj elto¡iffis
Koah£áƋ tÈikia mt® bgU¡»dh®. ïU¥ãD« k§nfhÈa¥ xG§F gL¤Jtj‰F mt® ÉâKiwfis
gilbaL¥òfËÈUªJ ïªâahit mtuhš KGikahf fh¥gh‰w tF¤jh®. mt®fËlÄUªj mst‰w bršt«,
Koaɚiy. ca®FoÆdU¡»ilna fhz¥gL« kz
cwîfŸ, âwika‰w x‰w®Kiw, kJ mUªJjš myhîԋ »šÍ
ghšg‹ kiwªjîl‹ mtuJ ngu‹f˚ xUtuhd if¡Fgh¤ ngh‹witna »s®¢áfS¡F mo¥gil¡
blšÈ Ršjhdhf ÃaÄ¡f¥g£lh‹. mtdJ eh‹F tUlfhy fhuz§fŸ v‹W myhîԋ »šÍ fUâdh®. vdnt, mt® eh‹F
âwika‰w M£á¡F¥ã‹ 1290 M« M©L blšÈ mÇaizia mtru Mizfis ãw¥ã¤jh®. ca®FoÆdNj brh¤J¡fŸ g¿Kjš
#yhYԋ »šÍ if¥g‰¿dh®. brŒa¥g£ld. x‰w®Kiwia br«ikahf Óuik¤jh®. ca® FoÆdNj
»šÍ t«r« (1290 - 1320) ufáa elto¡iffŸ mid¤J« cldoahf Ršjhŋ ftd¤â‰F
tU«go brŒjh®. kJ ɉgidí«, nghij kUªJ« jil brŒa¥g£ld.
ïªâahɚ K°ä« nguuR mj‹ c¢rf£l¤ij bjh£lJ Ršjhŋ mDkâƋ¿ ÉHh¡fS« nfË¡iffS« el¤Jtj‰F
»šÍfˋ M£á¡ fhy¤âšjh‹. »šÍ t«r¤ij ÃWÉat® jilÉâ¡f¥g£ld. ï¤jifa fL« elto¡iffËdhš mtuJ M£á¡
#yhYԋ »šÍ. M£á¡F tªjnghJ mtU¡F taJ vGgJ. fUiz fhy¤âš »s®¢áfŸ jÉ®¡f¥g£ld.

190 191
myhîԋ »šÍƋ Ó®âU¤j§fŸ

myhîԋ »šÍ Ãiyahd bgU«gilia it¤âUªjh®.


gilåu®fS¡F Câa« muR¡ fUñy¤âÈUªJ gzkhf
brY¤j¥g£lJ. bgÇZlhɋ T‰W¥go myhîԋ »šÍ 4,75,000
myhîԋ Fâiu åu®fis gÂƚ mk®¤âÆUªjh®. FâiufS¡F ‘jh¡’
»šÍƋ nguuR vd¥gL« NLnghL« Kiwiaí« mt® m¿Kf¥gL¤âdh®. A&Èah
fhóš
v‹w gil åu®fˋ g£oaY« jahÇ¡f¥g£lJ. mâfg£r âwikia
bgõht®
cWâ¥gL¤J« bghU£L, uhQt¤â‹ mik¥ò m›t¥nghJ
âU¤âaik¡f¥g£lJ.
Kšjh‹ gil åu®fS¡F Câa« gzkhf mË¡f¥g£ljhš
bghU£fˋ Éiyfisí« xG§FgL¤j nt©oajhƉW. ïjdhš
blšÈ mnah¤â m§fho Ó®âU¤j§fis myhîԋ »šÍ nk‰bfh©lh®. blšÈƚ
mt® eh‹F jŤjÅ m§fhofis ÃWÉdh® - 1. jhÅa§fŸ
fî® 2. JÂkÂfŸ, r®¡fiu, cy®ªj gH§fŸ, v©bzŒ tiffŸ
á¤ö® ãuahif
t§fhs« 3. FâiufŸ, moikfŸ, ML khLfŸ 4. gyÉjkhd bghU£fŸ.
m‹»šthuh
x›bthU m§fhoí« rAhdh-ï-k©o v‹w ca® mâfhÇƋ
f£L¥gh£oš brašg£lJ. jhÅa§fŸ j§FjilƋ¿ »il¡F«
Éj¤âš muR jhÅa¡ »l§Ff˚ nghâa ïU¥ò it¡f¥g£lJ.
bjsyjhgh¤ mid¤J tif bghU£fS¡F« Éiy îza« brŒJ m¿É¥òfŸ
thu§fš btËÆl¥g£ld. mj‰bfd âthÅ Çahr¤ v‹w jŤJiw x‹W
muã¡ flš V‰gL¤j¥g£lJ. eha¥-ï-Çahr¤ v‹w mâfhÇƋќ m¤Jiw
t§fhs ÉÇFlh
brašg£lJ. x›bthU tÂfU« m¤Jiwƚ gâî
brŒâU¡fnt©L«. ïªj m§fhofŸ brašgL« Éj« g‰¿ RšjhD¡F
ufáa m¿¡iffis mD¥òtj‰F K‹Ïah‹fŸ v‹w ufáa
Jthu rK¤âu« Kft®fŸ ïUªjd®. gšntW bghU£fˋ Éiy k‰W« vilia
rÇgh®¥gj‰F Ršjh‹ jdJ moik¢ áWt®fis m§fhofS¡F
mD¥ã bghU£fis th§»tu¢ brŒtJ tH¡f«. m§fho
kJiu ÉâKiwfis ã‹g‰whjt®fS¡F fLikahd j©lidfŸ
tH§f¥g£ld. fil¡fhu® mâf Éiy¡F ɉwhnyh, vil Fiwthf
ïªâa¥ bgU§flš ïUªjhnyh fLikahd j©lid Éâ¡f¥g£lJ. gŠr fhy§f˚Tl
xnu Éiy v‹gJ cWâ brŒa¥g£lJ. blšÈƚ eilKiwÆÈUªj
m§fho ÉâKiwfŸ khfhz jiyefu§fËY«, ãw efu§fËY«
eilKiw¥gL¤j¥g£ljh v‹W bjÇaɚiy.

192 193
m§fho Ó®âU¤j§fŸ jÉu ÃytUthŒ îthf¤âY« myhîԋ »šÍƋ j¡fhz¥
myhîԋ »šÍ ftd« brY¤âdh®. Ãy msit¡F V‰ghL brŒj gilbaL¥ò« bj‹Åªâa bt‰¿fS«
KjyhtJ blšÈ Ršjh‹ mtnu. bgU« Ãy¢Rth‹jh®fS« ÃytÇ F¿¥ãl¤j¡fit. bj‰»š eh‹F K¡»a
brY¤JtâÈUªJ j¥g Koaɚiy. gilåu®fS¡F Câa« tH§f muRfŸ ïUªjd. njt»Ç ahjt®fŸ,
trâahf, ÃytÇ bgU«ghY« gzkhfnt tNÈ¡f¥g£lJ. thu§fš fhfÔa®fŸ, Jthu rK¤âu¤âš
tU§fhy¤âš bõ®õh, m¡g® ngh‹nwh® nk‰bfh©l ÃytUthŒ nAhŒrs®fŸ k‰W« kJiu¥ gh©oa®fŸ.
Ó®âU¤j§fS¡F mt® K‹ndhoahf¤ âfœªjh®. njt»Ç mur® uhk¢rªâu njtU¡F vâuhf
gilbaL¥òfŸ khÈ¡ fhóiu myhîԋ »šÍ mD¥ã miy j®thrh
it¤jh®. mogªj mªeh£L mur®
k§nfhÈaU¡bfâuhf myhîԋ »šÍ MWKiw gilfis Vuhskhd bršt¤ij âiwahfî« brY¤âdh®. 1309š khÈ¡ fhó®
mD¥ã it¤jh®. Mdhš, _‹whtJ gilbaL¥ã‹nghJ thu§fšÛJ gilbaL¤jh®. mj‹ mur® ãujhg U¤unjt‹
k§nfhÈa¤ jiyt® Fth#h blšÈtiu K‹nd¿dh®. ïU¥ãD« K¿ao¡f¥g£lh‹. Vuhskhd bršt« if¥g‰w¥g£lJ. khÈ¡ fhóNj
jiyefU¡FŸ EiHahkš jL¡f¥g£lh®. mL¤j ïy¡F Jthu rK¤âu mur‹ _‹wh« åutšyhs‹. mtD«
mL¤j gilbaL¥òfŸ _‹¿Y« k§nfhÈa®fŸ njh‰fo¡f¥g£L bgU¤j bršt« if¥g‰w¥g£L blšÈ¡F mD¥ã
MÆu¡ fz¡»š bfhšy¥g£ld®. tlnk‰F it¡f¥g£lJ. khÈ¡ fhó® ã‹d® kJiuÛJ gilbaL¤jh®. jiyef®
všiy¥òw¤âš nfh£ilfŸ f£l¥g£ld. m§F kJiuiaÉ£L åugh©oa‹ j¥ãnahodh‹. fhó® bgU« bršt¤ij
ghJfh¥ò¡fhd gilfŸ ÃW¤â it¡f¥g£ld. if¥g‰¿ vL¤J¡ bfh©L blšÈ âU«ãdh®.
F#uh¤, nkth®, j¡fhz« M»at‰¿‹ 1316š myhîԋ »šÍ ïwªjh®. mt® vG¤j¿Éšyhjtuhf
ÛJ myhîԋ »šÍ nk‰bfh©l gilbaL¥ò ïUªj nghâY«, mÛ® F°U, mÛ® Ahr‹ ngh‹w fÉP®fis
fŸ F¿¥ãl¤j¡fit. 1299š E°u¤fh‹, MjǤjh®. òâa jiyef® ÓÇ k‰W« òfœthŒªj EiHthÆyhd
cY¡fh‹ ïUtiuí« F#uh¤ij¡ if¥g‰W«go ‘miy j®thrh’ v‹w f£ol¤ijí« mt® f£odh®. myhîԋ
mD¥ãit¤jh®. k‹dU« mtuJ kfS« »šÍia¤ bjhl®ªJ Kghu¡ õh, FÞUõh ïUtU« M£á¡F
j¥ãÉ£l nghâY«, muá k£L« ifJ uh g¤ÄÅ tªjd®. âgšóNj MSeuhd fhÌ khÈ¡, F°Uõhit¡
brŒa¥g£L blšÈ¡F mD¥ã it¡f¥g£lh®. bfh‹WÉ£L 1320š »ahRԋ J¡s¡ v‹w g£l¤Jl‹ blšÈ
F#uh¤ gilbaL¥ã‹nghJjh‹ fhó® v‹w mÈ if¥g‰w¥g£L mÇaizna¿dh®.
blšÈ¡F bfh©L bršy¥g£lh‹. mtD¡F khÈ¡ eha¥ gjÉ J¡s¡ t«r« (1320 - 1414)
tH§f¥g£lJ. 1301š myhîԋ »šÍ uhªj«óU¡F vâuhf ngh®
bjhL¤jh®. _‹W khj K‰Wif¡F¥ã‹ mJ 圪jJ. u#ò¤âu¥ »ahRԋ J¡s¡ ï›t«r¤ij ÃWÉat®. mt® jdJ kf‹
bg©fŸ ‘#îA®’ v‹w tH¡f¥go Ô¡FˤJ kh©ld®. édhfh‹ v‹gtiu thu§fšY¡bfâuhf gilíl‹ mD¥ã
myhîÔŋ mL¤j ïy¡F á¤ö®. uh#°jhŚ tÈikahd muR it¤jh®. ãujhgU¤uid K¿ao¤J bgU« bghUSl‹ édhfh‹
mJ. uh#h u¤j‹á§F« mtdJ åu®fS« åu¤Jl‹ nghÇ£ld®. ehL âU«ãaîl‹ jdJ jªijia râ brŒJ bfh‹WÉ£L 1325
Mdhš mogªjd®. uh g¤ÄÅ cŸË£l u#ò¤âu kfË® M« M©L KfkJ ㋠J¡s¡ v‹w g£l¤Jl‹ mÇaizna¿dh®.
Ô¡Fˤjd®. g¤ÄÅ fijia g¤kht¤ v‹w üȚ b#aá mHfhf »ahRԋ jdJ M£á¡ fhy¤âš blšÈ¡F mU»š J¡sfhgh¤
És¡»íŸsh®. efU¡F monfhÈdh®.

194 195
KfkJ ㋠J¡s¡ (1325 - 1351) m¿Kf¥gL¤âdh®. gâdh‹fh« ü‰wh©oš cyf« KGtJ«
btŸË¡F j£L¥ghL V‰g£lJ. milahs ehza« v‹gJ òâajšy.
ïil¡fhy ïªâa tuyh‰¿š jÅ¢áw¥ghd Fz« V‰fdnt Ódhɚ F¥shŒfh‹ fh»j¥ gz¤ij btËÆ£oUªjh®.
bfh©ltuhf KfkJ ㋠J¡s¡ És§»dh®. mtuJ nguthÄ¡f mnj Kiwƚjh‹, J¡s¡ btŸË jh§fh ehza§fS¡F¥ gâš
â£l§fS« òâa gÇnrhjidfS« bgU« njhšÉailªjd. br¥ò ehza§fis btËÆ£lh®. Mdhš, nghÈ ehza§fis
VbdŚ mit m¡fhy¤â‰F x›thâUªjd. rka Étfhu§f˚ jilbrŒa mt® elto¡if vL¡fɚiy. bgh‰bfhšy®fŸ bgU¤j
r»¥ò¤ j‹ikílndna mt® elªJ bfh©lh®. v»¥J, Ódh, <uh‹ msɚ nghÈ ehza§fis c‰g¤â brŒjd®. ïjdhš,
ngh‹w bjhiyöu ehLfSl‹ mt® muáaš cwîfis m§fhof˚ òâa ehza§fis th§f kW¤jd®. ïWâahf, KfkJ
it¤âUªjh®. gšntW ey« ga¡F« jhus Ó®âU¤j§fisí« mt® ㋠J¡s¡ milahs ehza« btËÆLtij ÃW¤âÉ£L, br¥ò
m¿Kf¥gL¤âdh®. Mdhš, mtuJ mid¤J Ó®âU¤j§fS« ehza§fis btŸË ehza§fshf muR¡ fUñy¤âš kh‰¿¡
njhšÉÆnyna Koªjd. mtuJ rkfhy vG¤jhs®fshd <rhÄ, bfhŸsyh« vd m¿É¤jh®. ïjdhš fUñy« fhÈah»‰W.
guhÅ, ïg‹ göjh ngh‹wt®fŸTl J¡s¡»‹ MSik F¿¤J guhÅƋ T‰W¥go J¡sfhgh¤ bjU¡f˚ br¥ò ehza§fŸ
bjËthf F¿¥ãlɚiy. Mdhš, áwªj ïy¡»a, rka k‰W« FÉaš FÉayhf fhz¥g£ld.
j¤Jt¡ fšÉ nfŸÉf˚ nj®¢á bg‰¿Uªj xnu blšÈ Ršjh‹
KfkJ ㋠J¡s¡. njh M¥ gFâƚ tÇ Éâ¥ò

jiyef® kh‰w« Ršjh‹ eilKiw¥gL¤âa ï›Éu©L â£l§fS«


gLnjhšÉailªjd. mtuJ bfsut« ghâ¡f¥g£lnjhL,
KfkJ ㋠J¡s¡, njt»Çia jdJ ïu©lhtJ jiyefuh¡f Ãâ¢á¡fY« V‰g£lJ. vdnt, KfkJ ㋠J¡s¡ njhM¥ gFâ
ÉU«ãdh®. bj‹ÅªâahÛJ f£L¥gh£il cWâ¥gL¤Jtnj mtuJ Foahdt®fˋ ÃytÇia ca®¤âdh®. (njh M¥ v‹gJ f§if -
neh¡f«. 1327 M« M©L mj‰fhd ÉÇthd V‰ghLfis aKid eâfS¡F ïil¥g£l Ãy¥gFâahF«). m¥nghJ, bfhoa
nk‰bfh©lh®. murit, cnykh¡fŸ, N~ã¤JwÉfŸ blšÈÆÈUªJ gŠrK« m¥gFâƚ jiy ÉǤjhoaJ. vdnt, tÇ¢ Rikia
ïl« bga®tj‰F Ma¤j§fŸ nk‰bfhŸs¥g£ld. njt»Ç¡F, jh§fkh£lhj Foahdt®fŸ Ãy§fis É£LÉ£L Xl¤
bjsyjhgh¤ v‹W« bgaÇl¥g£lJ. òâa jiyefU¡F bršy bjhl§»dh®fŸ. Mdhš KfkJ ㋠J¡s¡ mt®fis¡ if¥g‰¿
kW¤jt®fŸÛJ Ršjh‹ fLikahd elto¡iffis vL¤jh®. fLikahf¤ j©o¤jh®. fytu« xL¡f¥g£lJ.
ïjdhš, blšÈ k¡fŸ bgU« J‹g§fS¡fshÆd®. ï›ÉU
ntsh© Ó®âU¤j§fŸ
ïl§fS¡F« ïil¥g£l öu« 1500 »nyh Û£l®fshF«. nfhil¡
fhy¤âš nk‰bfh©l fLikahd gaz« gyiu gÈ bfh©lJ. Ãthuz elto¡if tH§FtJ«, ntsh©ikia
ïu©L M©LfS¡F¥ãwF Ršjh‹ bjsyhjhgh¤ij¡ ifÉ£L, K‹nd‰WtJnk ãu¢id¡F Ô®thf ïU¡f Koí« v‹gij Ršjh‹
Û©L« midtiuí« blšÈ¡F jhkjkhfnt cz®ªjh®. Foahdt®fŸ ÉijfŸ th§fî«
âU«òkhW g¤jh®. ntsh©ikia¥ bgU¡fî« j¡fhÉ¡ fl‹fŸ tH§F« â£l¤ij
milahs ehza« Ršjh‹ m¿É¤jh®. âthÅ nfhÏ v‹w ntsh©Jiw x‹iwí«
mt® V‰gL¤âdh®. vGgJ y£r %ghŒ muR bryɚ 64 rJu ikš
M©Lf˚ KfkJ
1329 - 30 gu¥ãš khâÇ¥ g©iz x‹iwí« mt® cUth¡»dh®. ï¤â£l«
㋠J¡s¡ milahs ehza¤ij KfkJ ㋠J¡s¡»‹ ãnuh° J¡s¡ fhy¤âš nkY« ÉÇîgL¤j¥g£lJ.
br¥ò ehza§fŸ

196 197
»s®¢áfŸ ghuÓf bkhÊƚ bkhÊ bga®¡f¡¢ brŒjh®. ã‹d®, áªJ¥
gFâÆÈUªj j£lh v‹w Él¤âš eilbg‰w »s®¢áia xL¡»dh®.
KfkJ ㋠J¡s¡ M£áƋ ã‰gFâƚ ca®FoÆdU«
M£á¤ Jiw Ó®âU¤j§fŸ
khfhz MSe®fS« gšntW ïl§f˚ »s®¢áf˚ <Lg£ld®.
kJiuƚ Ar‹ õh »s®¢á brŒJ Rjªâu kJiu RšjhÅa¤ij ãnuh° J¡s¡»‹ M£áƚ gšntW M£á¤ Jiw
ÃWÉdh®. 1336š É#aefu¥ nguuR njh‰WÉ¡f¥g£lJ. 1347š Ó®âU¤j§fŸ nk‰bfhŸs¥g£ld. M£á el¤Jt⚠cnykh¡fˋ
ghÄÅ muR ÃWt¥g£lJ. mnah¤â, Kšjh‹, áªJ M»at‰¿‹ Mnyhrid¥go elªJ bfh©lh®. ca®FoÆdiu MjǤj mt®,
MSe®fS« »s®¢áf˚ <Lg£ld®. F#uh¤âš j» mt®fŸ j§fsJ brh¤J¡fis gu«giu thÇRfS¡F tH§fî«
nk‰bfh©oUªj »s®¢áia ml¡f¢ br‹w KfkJ ㋠J¡s¡ mDkâ¤jh®. ï¡jh Kiw Û©L« bfh©L tu¥g£lJ.
_‹W M©LfŸ mtid Éu£Lt⚠brytʤjh®. ïjdhš, thÇRfS¡F« mit br‹Wnru tÊtF¡f¥g£lJ. ï°yhÄa¢
nehŒthŒ¥g£l mt® 1351š ïwªjh®. k¡fËlÄUªJ RšjhD«, r£l¥go mt® tÇfis Éâ¤jh®.
RšjhÅlÄUªJ k¡fS« ÉLjiy bg‰wjhf gbjsÅ
F¿¥ã£LŸsh®. guhÅ v‹w vG¤jhs® mtiu Ku©fˋ bkh¤j¡ K°È« mšyhjt®fŸÛJ ÍÌah tÇ f£lha« Éâ¡f¥g£lJ.
fyit v‹W kâ¥ã£LŸsh®. blšÈ RšjhÅa« mtuJ M£á¡ Ú®¥ghrd tÇ Éâ¤j Kjš Ršjh‹ mtnu. mnjrka«
fhy¤âÈUªJ mÊa¤ bjhl§»aJ. Ú®¥ghrd¤J¡fhf gy fhšthŒfisí« »zWfisí« mik¤J¡
bfhL¤jh®. r£y{Kjš Ah‹á tiu 200 »nyhÛ£l® Ús¤â‰F
ãnuh° J¡s¡ (1351 - 1388)
mik¡f¥g£l fhšthna mt‰¿š Äf ÚskhdjhF«. aKdh Kjš
1351 šKfkJ ㋠J¡s¡ kiwªj㋠ãnuh° J¡s¡if Ï°[h tiu k‰bwhU fhšthŒ bt£l¥g£lJ. blšÈí« mij¢
ca®FoÆd® blšÈ Ršjhdhf mku it¤jd®. bjY§F ãuhkz R‰¿íÄUªj Rkh® 1200 gH¤njh£l§fËÈUªJ« muR¡F ešy
K°Èkhd fh‹-ï-#Ah‹ k¡ghš v‹gtiu thá® (Kjyik¢r®) tUthŒ »il¤jJ. ï°yhÄa r£l¤âš ïl« ïšiy v‹gjhš 28
gjÉ¡F ãnuh° J¡s¡ ÃaĤjh®. mtuJ Mnyhrid¥go Ršjh‹ bghU£fŸÛJ Éâ¡f¥g£oUªj áw¥ò tÇfisí« Ršjh‹ u¤J
M£á el¤â RšjhÅa¤â‹ bgUikia¥ ghJfh¤jh®. brŒjh®. f®fhdh¡fŸ v‹wiH¡f¥g£l mu©kid¡F¤
njitahd bghU£fis c‰g¤â brŒí« bjhʉrhiyfisí« mt®
gilbaL¥òfŸ V‰gL¤âdh®. mt‰¿š MÆu¡fz¡fhd moikfŸ ntiy
brŒjd®. mtuJ M£á¡ fhy¤âš KªüW¡F« nk‰g£l efu§fŸ
blšÈ RšjhÅa« áj¿Élhkš fh¥gh‰Wtnj ãnuh°
ÃWt¥g£ld. blšÈ br§nfh£il¡F mUnf mik¡f¥g£l
J¡s¡»‹ jiyaha flikahf ïUªjJ. j¡fhz¤âY« bj‹Åªâ
ãnuhrhgh¤ efu« òfœ Ä¡fJ. mJ j‰fhy¤âš ãnuh° õh nfh£yh
ahÉY« RšjhÅa¤ij ÉÇîgL¤JtijÉl, tlïªâahɚ mj‹
vd¥gL»wJ. é«kh kNâ, FJ¥Ädh® ngh‹w giHa á‹d§fisí«
Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤jnt Ka‰á¤jh®. t§fhs¤â‰bfâuhf mt®
mt® br¥gÅ£lh®.
nk‰bfh©l ïu©L gilbaL¥òfS« bt‰¿Æš Koaɚiy. blšÈ
RšjhÅa¤â‹ ãoÆÈUªJ t§fhs« eGÉaJ. #{ef® (j‰fhy mdhijfŸ k‰W« if«bg©fŸ eyD¡fhf âthÅ ifu¤
xÇrh) ÛJ gilbaL¤J¢ br‹w ãnuh° õh bgU« bršt¤Jl‹ v‹w òâa Jiw x‹W« cUth¡f¥g£lJ. ïytr kU¤JtkidfS«,
âU«ãdh®. ehf® nfh£ÛJ gilbaL¤J mj‹ M£áahsiu âiw ViH K°È«fS¡F âUkz Mnyhrid ika§fS«
brY¤J«go brŒjh®. m¥gilbaL¥ã‹nghJ #htyK» Mya V‰gL¤j¥g£ld. guhÅ, m㥠ngh‹w m¿P®fisí« ãnuh° J¡s¡
üyf¤âÈUªj 1300 tlbkhÊ¢ Rtofis¡ bfh©L tªjh®. mt‰iw MjǤjh®. cnyhkh¡fˋ ng¢ir kâ¤J elªj mt® Îah

198 199
K°È«fisí«, N~㤠JwÉfisí« rka r»¥ò¤ j‹ikíl‹ nyho M£áahs®fŸ _tǚ á¡fªj® nyhona (1489 - 1517)
el¤j¤ jt¿dh®. ïªJ¡fis ïu©lh« ju Fok¡fshfnt¡ fUâ òfœÄ¡ft®. Õfh® KGtijí« mt® jkJ f£L¥gh£o‹Ñœ
ÍÌah tÇia f£lhakh¡»dh®. bfh©Ltªjh®. gy u#ò¤âu¤ jiyt®fS« mtuhš K¿ao¡f¥
ïªjk£oš mt® tU§fhy á¡fªj® nyho, mîu§fÓ¥ g£ld®. t§fhs¤ij jh¡» mj‹ M£áahsiu mogÂa¢ brŒjh®.
M»nahU¡F tÊfh£oahf¤ âfœªjh®. njh‰fo¡f¥g£l åu®fis gŠrh¥ Kjš Õfh® tiu jkJ muir á¡fªj® nyho ÉÇîgL¤âdh®.
moikfsh¡»ajhš, mtuJ M£áƋnghJ moikfˋ mt® áwªj M£áahsU«Tl. rhiyfŸ gy mik¡f¥g£ld. Ú®¥ghrd
v©Â¡if xU y£r¤J v©gjhÆu¤ij¤ jh©oaJ. 1388š trâfŸ nk«gL¤j¥g£ld. ï¤jifa e‰Fz§fŸ thŒªj mt® xU
ãnuh° ïwªjnghJ, RšjhD¡F« ca®FoÆdU¡FÄilÆyhd rka bt¿auhfî« ïUªjh®. ïªJ¡fŸÛJ gšntW f£L¥ghLfisí«
óršfŸ Û©L« jiybaL¤jd. ãnuh° J¡s¡ cUth¡»a Éâ¤jh®. ïU¥ãD«, nyho Ršjh‹f˚ tÈikí« mâfhuK« bg‰W¤
moikfˋ »s®¢áia mtU¡F¥ã‹ tªj M£áahs®fŸ âfœªjt® mtnu.
vâ®bfhŸs nt©oajhƉW. á¡fªj® nyho¡F¥ ãwF M£á¡F tªj mtuJ _¤j kf‹
mL¤j áy M©Lf˚ blšÈ RšjhÅa« áijªjJ. khst«, ï¥uhÏ« nyho MztÄ¡ft®. muritÆnyna ca®FoÆdiu mt®
F#uh¤ ngh‹w khfhz§fŸ ÉLjiyia m¿É¤J¡ bfh©ld. 1398 mtkâ¤jh®. fyf« brŒjt®fŸ bfhšy¥g£ld®. mtuJ á‰w¥gh
M« M©L eilbg‰w ij_Nj gilbaL¥ò Ãiyikia nkY« myhîԋ fyf¤âš <Lg£lh®. gŠrh㋠MSeuhf ïUªj
nkhrkh¡»aJ. blšÈ¡FŸ ij_® EiHªjnghJ v⮥gj‰F bjsy¤fh‹ nyhoí« ï¥uhÏ« nyhoahš mtkâ¡f¥g£lh®. kd«
vtUĚiy. _‹W eh£fŸ blšÈia Niwahoa ij_® btW¤j bjsy¤fh‹ nyho ïªâahÛJ gilbaL¤J tU«go ghgU¡F
MÆu¡fz¡fhd k¡fis¡ bfh‹W Vuhskhd bršt¤ij miH¥ò ÉL¤jh®. blšÈ¡F vâuhf gilbaL¤J tªj ghg® 1526 M«
bfhŸisÆ£lh®. 1399š mt® ïªâahit É£lf‹wh®. ij_Nj M©L ghÅ¥g£L¥ nghǚ ï¥uhÏ« nyhoia K¿ao¤J¡ bfh‹wh®.
gilbaL¥ò J¡s¡ t«r M£á¡F ngÇoahf mikªjJ. M¥fhÅa®fˋ muR vGg¤â IªJ M©Lfns Úo¤jJ.
iraJfŸ (1414 - 1451)
f‰wš milîfŸ
ij_® ïªâahit É£L¢ bršYK‹ò, »á®fh‹ v‹gtiu ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
Kšjhŋ MSeuhf ÃaĤâUªjh®. 1414š »á®fh‹ blšÈia¡
if¥g‰¿ iraJ kuig¤ njh‰Wɤjh®. blšÈ RšjhÅa¤ij Û©L« 1. 1206Kjš 1526 tiu blšÈ RšjhÅa¤â‹ muáaš
Ãiy¥gL¤j mt® Ka‹wh®. Mdhš Koaɚiy. 1421š mt® tuyhW.
kiwªj㋠mtuJ òjšt‹ Kghu¡ õh M£á¡F tªjh®. mL¤J 2. moik t«r Ršjh‹fŸ - Ig¡, ïšJ¤ÄZ, uáah,
M£á¡F tªj KfkJ õh jk¡bfâuhd râfis K¿ao¥gânyna ghšg‹ - mt®fsJ rhjidfŸ.
fhy« fʤjh®. mik¢r® gàYš nyho M£áia¥ ão¤jh®. 3. »šÍ kuò - myhîԋ »šÍƋ ngh® bt‰¿fS«,
nyhofŸ (1451 - 1526) Ó®âU¤j§fS«.
4. J¡s¡ kuò - KfkJ ㋠J¡s¡»‹ rhjidfŸ
iraJfis mL¤J M£á¡F tªj nyhofŸ M¥fhÅa®fŸ. M£á¤Jiw elto¡iffŸ.
blšÈƋ Kjš M¥fhÅa M£áahs® gàYš nyho. mtU¡F
5. ãnuh° J¡s¡F« mtuJ M£áí«.
K‹ò M£á brŒj midtU« JU¡»a®fŸ. 1489š mt® kiwªj ã‹
mtuJ kf‹ á¡fªj® nyho M£á¡F tªjh®. 6. iraJfŸ, nyhofŸ, blšÈ RšjhÅa M£á.

200 201
khâÇ Édh¡fŸ IV. rÇahd brh‰bwhliu bjÇî brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf. m. myhîԋ »šÍ âthÅ-ï-nfhÏ v‹w ntsh© Jiwia
1. jh§fh v‹w muhãa ehza Kiwia ïªâahɚ ÃWÉdh®.
m¿Kf¥gL¤âat® M. miy j®thrh EiHthÆiy f£oat® KfkJ ㋠J¡s¡.
m. myhîԋ »šÍ M. ïšJ¤ÄZ ï. mdhijfS¡F« if«bg©fS¡F« MjutË¡f âthÅfu¤
ï. KfkJ ㋠J¡s¡ <. ãnuh° J¡s¡ v‹w òâa Jiwia ãnuh° J¡s¡ V‰gL¤âdh®.
2. myhîԋ »šÍ fhy¤âš bj‹Åªâa gilbaL¥ò¡F <. ca® FoÆdiuí«, k¡fisí« tÓfÇ¥gj‰fhf
jsgâahf ïUªjt® ghuÓf¤âUÉHhthd besu° âUÉHhit ïšJ¤ÄZ
m. myhîԋ »šÍ M. F¤òԋ Ig¡ m¿Kf¥gL¤âdh®.

ï. khÈ¡ fhó® <. #yhYԋ »šÍ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.

II. nfho£l ïl§fis Ãu¥òf. 1. t§fhs MSe® J¡Çšfh‹ ghšgD¡F vâuhf »s®¢áƚ
<Lg£lh‹.
1. uhk¢rªâu njt® ............‹ M£áahs®.
2. mÛ® F°U ngh‹w òyt®fis ãnuh° J¡s¡ MjǤjh®.
2. g¤kht¤ v‹w üȋ MáÇa® ...........
3. ghgiu ïªâahÛJ gilbaL¡F«go bjsy¤fh‹ nyho
3. #htyK» Mya üyf¤âÈUüJ tlbkhÊ¢ Rtofis miH¥ò ÉL¤jh®.
vL¤J¢ br‹wt® ..........
VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
4. blšÈ RšjhÅa¤âd filá M£áahs® ..........
1. uáah
III. bghU¤Jf.
2. eh‰gâ‹k® FG
1. KfkJ ㋠J¡s¡ m. mur¥ gjÉ F¿¤j fU¤J
3. milahs ehza«
2. myhîԋ »šÍ M. Ar‹ ÃrhÄ
4. iraJ fh‹
3. ghšg‹ ï. m§fho Ó®âU¤j¡fŸ
5. nyhofŸ
4. F¤òԋ Ig¡ <. milahs ehza«
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
1. F¤òԋ Ig¡»‹ rhjidfis kâ¥ãLf.
2. myhîԋ »šÍƋ m§fho Ó®âU¤j§fis MŒf.
3. khÈ¡ fhóNj bj‹Åªâa gilbaL¥ò g‰¿ F¿¥ò vGJf.

202 203
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ) ghl« - 17
1. ïšJ¤ Ä΋ rhjidfŸ g‰¿ xU kâ¥ÕL jUf.
blšÈ RšjhÅa¤â‹Ñœ ïªâah
2. ghšgŋ M£á k‰W« mur gjÉ F¿¤j mtuJ fU¤ij MŒf.
3. KfkJ ㋠J¡s¡»‹ MSikia kâ¥ãLf.
4. ãnuh° J¡s¡»‹ Ó®âU¤j§fŸ g‰¿ f£Liu tiuf.
f‰wš neh¡f§fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
1. blšÈ RšjhÅa M£áKiw
2. blšÈ RšjhÅa bghUshjhu«
3. r_f thœ¡if
4. fiy, f£ol¡ fiy
5. ïy¡»a ts®¢á

blšÈ RšjhÅa« ÃWt¥g£L, e‹F ÉÇtilªjnghJ


tÈikí«, âwikí« Ä¡f M£á Kiwí« tsu¤ bjhl§»aJ. blšÈ
RšjhÅa« mj‹ c¢r f£l¤âš ïUªjnghJ mj‹ Mâ¡f«
bj‰nf kJiu tiu ïUªjJ. blšÈ RšjhÅa« 圢áailªj
ãwFTl, mj‹ M£á Kiw¡ TWfŸ ãuhªâa muRfËY«. ã‹d®
Kfyha® M£á KiwÆY« fhz¥g£ld.
ï°yhÄa rka¤ij mo¥gilahf¡ bfh©l xU ï°yhÄa
murhf blšÈ RšjhÅa« És§»aJ. blšÈ Ršjh‹fŸ j§fis
fhÈ¥òfˋ ãuâÃâfshf fUâ¡ bfh©ld®. F¤gh v‹w tÊgh£L
rl§»‹nghJ«, ehza§fËY« fhȥ㋠bga® ïl« bg‰wJ.
ghšg‹ j«ik flîˋ ÃHš v‹W T¿¡ bfh©lhY«,
ehza§f˚ fhȥ㋠bgaiu bgh¿¡f¤ jtwɚiy. ïšJ¤ÄZ,
KfkJ ㋠J¡s¡, ãnuh° J¡s¡ M»nah® fhÈ¥ãlÄUªJ
mDkâ¡ foj§fisí« bg‰wd®.
M£á Kiwƚ Ršjhŋ gjÉ Äfî« K¡»a¤Jt« thŒªjJ.
uhQt«, r£l« k‰W« muáaš elto¡iff˚ mtnu ïWâ

204 205
Koîfis vL¤jh®. m¡fhy¤âš bjËthd thÇRÇik Kiw r£l« mšyJ õhÇah ã‹g‰w¥g£lJ. ïªJ¡fS¡F mt®fsJ
fhz¥glɚiy. mid¤J M©k¡fS« mÇaiz¡F¥ jÅ¢ r£l« tH¡»ÈUªjJ. mt®fsJ tH¡Ffis bgU«ghY« »uhk
ngh£oÆ£ld®. ïšJ¤ ÄZ jdJ òjšt®fis É£LÉ£L kfŸ gŠrha¤J¡fns Ô®¤J it¤jd. »ÇÄdš r£l§fis¥
uáahit jdJ thÇrhf ÃaĤjh®. Mdhš, thÇRfS«, bghW¤jtiu, m›t¥nghJ Ršjh‹fŸ btËÆL« MizfS«,
thÇR¡fhd ÃaÄd§fS« ca®FoÆdNj x¥òjiy¥ bgw ÉâKiwfS« r£l§fshf ã‹g‰w¥g£ld. âthÅ ï‹õh v‹gJ
nt©oÆUªjJ. mÇaiz¡F thÇRfis ÃaÄ¥g⚠áy rka§f˚ ngh¡Ftu¤J¤ Jiw. M£áahsU¡F« mâfhÇfS¡F«
cnykh¡fS« K¡»a g§F t»¤jd®. ïU¥ãD«, uhQt tÈikna, ïilÆyhd foj¥ ngh¡Ftu¤Jfis mJ ftŤJ tªjJ.
thÇRÇik¥ ngh£oƋnghJ K¡»a fhuÂahf ïUªjJ. cŸsh£á îthf«
k¤âa murh§f«
blšÈ RšjhÅa¤âš khfhz§fŸ ï¡jh¡fŸ vd¥g£ld.
M£á¤ Jiwƚ RšjhD¡F cjÉahf gšntW JiwfS« bjhl¡f¤âš mit ca®FoÆdNj f£L¥gh£oš ïUªjd. Mdhš,
mâfhÇfS« ïUªjd®. eha¥ v‹w gjÉ ÄFªj khfhz MSe®fŸ K¡âfŸ mšyJ thÈ° v‹W miH¡f¥g£ld®.
mâfhuKŸsjhF«. Ršjhid¥ nghy mid¤J mâfhu§fisí« r£l«, xG§if¥ guhkÇ¥gJ, ÃytÇ tNÈ¥gJ mt®fsJ K¡»a
bg‰W És§»a eha¥ mid¤J Jiwfisí« jkJ bghJthd gÂahF«. khfhz§fŸ x›bth‹W« Ρjh v‹w
f£L¥gh£oš it¤âUªjh®. mtU¡F mL¤j Ãiyƚ âthÅ kht£l§fshfî«, Ρjh x›bth‹W« gy g®fhdh¡fshfî«
Érhu¤ v‹w Ã⤠Jiw¡F¥ bghW¥ghd thá® v‹w mâfhÇ ãÇ¡f¥g£oUªjd. ΡjhNj M£áahs® Ρ vd¥g£lh®. g®fhdh
ïUªjh®. x›bth‹¿Y« gy »uhk§fŸ ïUªjd. »uhk¤â‹ jiyt® mĚ.
uhQt¤ Jiw âthÅ m®° vd miH¡f¥g£lJ. mÇ°-ï- M£áƋ mo¥gil myF »uhk«. »uhk fz¡f® g£thÇ
KkhÈ¡ v‹w mâfhÇ mj‹ jiyt®. gilåu®fis nr®¥gJ«, v‹gtuhth®.
uhQt¤Jiwia ît»¥gJ« mtuJ bghW¥ghF«. mt® gil¤ bghUshjhu«
jsgâ mšy v‹gij F¿¥ãlnt©L«. Ršjhnd gil¡F¤ jsgâ
Mth®. ghšg‹ M£á¡ fhy¤âšjh‹ gil¤Jiw cUth¡f¥g£lJ. ïªâahɚ j§fsJ M£áia xU§»iz¤j ãwF, blšÈ
gilƋ v©Â¡if _‹W y£r¤ij jh©oa myhîԋ »šÍ Ršjh‹fŸ Ãy tUthŒ îthf¤âš Ó®âU¤j§fis¡ bfh©L
M£á¡ fhy¤âš m¤Jiw nkY« ÉÇîgL¤j¥g£lJ. FâiufS¡F tªjd®. Ãy§fŸ _‹W tiffshf¥ ãÇ¡f¥g£ld.
NLnghL« Kiwiaí«, åu®fS¡fhd Câa¤ij gzkhf tH§F« 1. ï¡jh - mâfhÇfS¡F Câa¤â‰F¥ gâyhf mË¡f¥g£l
Kiwiaí« myhîԋ »šÍ m¿Kf¥gL¤âdh®. blšÈ kh‹a§fŸ.
RšjhÅa¤âš Fâiu¥ gil¡F K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ.
2. fhÈrh - Ršjhŋ neuo îthf¤âš ïUªj Ãy§fŸ.
âthÅ Çrhy¤ v‹gJ rka Étfhu§fŸ Jiw. mj‹ jiyt® mâÈUªJ bgw¥g£l tUthŒ murit bryÉd§fS¡F
rj® v‹w mâfhÇ. kNâfŸ, fšyiwfŸ k‰W« kjurh¡fŸ ga‹gL¤j¥g£lJ.
f£Ltj‰F«, guhkÇ¥gj‰F« mªj Jiw khÅa§fis tH§»aJ.
3. ïdh« - rka¤ jiyt®fS¡F« - rka ÃWtd§fS¡F«
Úâ¤JiwƋ jiytuhf jiyik¡ fhÌ ïUªjh®. RšjhÅa¤â‹
tH§f¥g£l Ãy§fŸ.
gšntW gFâfËY« fhÌfŸ mšyJ ÚâgâfŸ ÃaÄ¡f¥
g£oUªjd®. cÇikÆaš F¿¤j tH¡Ff˚ ï°yhÄa jÅ eg®

206 207
bghJthf Éis¢rȚ _‹¿š xU g§if Foahdt®fŸ Ršjh‹ k‰W« mtuJ FL«g¤â‰F njitahd bghU£fŸ
tÇahf brY¤âd®. áy rka« Éis¢rȚ rÇghâTl murU¡F brhªjkhd f®fhdh¡f˚ (bjhʉrhiyf˚) c‰g¤â
tNÈ¡f¥g£lJ. ntW gy tÇfisí« mt®fŸ f£l nt©oÆUªj brŒa¥g£ld. j§f«, btŸËahyhd Éiyía®ªj bghU£fS« j§f
jhš tWik Ãiwªj thœ¡ifiana mt®fŸ thH nt©oajhƉW. Mguz§fS« m§F c‰g¤âah»d. Ršjh‹fis¥ ã‹g‰¿
mo¡fo njh‹¿a gŠr§fshš mt®fsJ Ãiyik nkY« ca®FoÆdU« Ml«gu thœÉš <Lg£ld®. mt®fS¡F mâf
nkhrkilªjJ. ïU¥ãD«, KfkJ ㋠J¡s¡, ãnuh° J¡s¡ Câa« tH§f¥g£ljhš, bršt¤ij Vuhskhf nr®¤jd®.
ngh‹w Ršjh‹fŸ Ú®¥ghrd trâfis brŒJ bfhL¤J« j¡fhÉ¡ blšÈ RšjhÅa M£á¡ fhy¤âš ehza Kiwí« e‹F
fl‹fis tH§»í« ntsh© c‰g¤âia¥ bgU¡f Ka‰á¤jd®. ts®¢á bg‰wJ. ïšJ¤ÄZ gytifahd btŸË jh§fh¡fis
gh®È¡F¥ g⚠nfhJik ngh‹w ca®ªjuf gÆ®fis gÆÇL«go btËÆ£lh®. »šÍfŸ fhy¤âš xU btŸË jh§fh v‹gJ 48
mt®fŸ Foahdt®fis C¡Fɤjd®. ãnuh° njh£l gÆ®fis Ílhšfis¡ bfh©ljhF«. J¡s¡ M£á¡ fhy¤âš mJ 50
C¡Fɤjh®. KfkJ ㋠J¡s¡, âthÅ nfhÏ v‹W jÅahf xU Ílhšfshf ïUªjJ. myhîԋ »šÍƋ bj‹Åªâa¥
ntsh© Jiwia V‰gL¤âdh®. gilbaL¥ò¡F¥ ãwF, âdh® vd¥gL« j§f ehza§fŸ òfœbg‰W
RšjhÅa®fŸ fhy¤âš efu kakh¡f« nkY« NLão¤jJ. És§»d. br¥ò ehza§fŸ Äf¡ Fiwthfî«, njâfŸ í«
Vuhskhd bgUefu§fS«, efu§fS« ts®¢áailªjd. yhT®, fhz¥gL»‹wd. KfkJ ㋠J¡s¡ milahs ehza Kiwia
Kšjh‹, ònuh¢, m‹Ïšthuh, y¡bdsâ, bjsyjhgh¤, blšÈ, gÇnrhâ¤jnjhL j§f«, btŸË ehza§fisí« btËÆ£lh®. mit
#h‹ó® v‹git mt‰¿š F¿¥ãl¤j¡fit. ÑiH cy»š blšÈ v£L bt›ntW j§frhiyf˚ th®¡f¥g£ld. FiwªjJ 25
Äf¥bgÇa efukhf És§»aJ. m¡fhy¤âa thÂf ts®¢á g‰¿ tif¥g£l j§f ehza§fŸ mtuhš btËÆl¥g£ld.
rkfhy vG¤jhs®fŸ ÉtǤJŸsd®. ghuÓf tisFlh¥ gFâ, r_f thœ¡if
nk‰F Máah, bj‹»H¡F Máa ehLfŸ ngh‹wt‰W¡F Vuhskhd
bghU£fŸ V‰Wkâ brŒa¥g£ld. KšjhÅfŸ k‰W« M¥fhÅa blšÈ RšjhÅa® fhy¤âš ïªJ rKjha mik¥ãš xUáy
K°È«fŸ flšflªj thÂf¤ij¡ f£L¥gL¤âd®. F#uh¤ khWjšfŸ fhz¥g£ld. rKjha¤âš ãuhkz®fŸ ca®ªj ïl«
kh®thÇfS«, K°È« nghuh tÂf®fS« cŸeh£L thÂg¤âš t»¤j gu«giu #hâKiw tH¡f¤âÈUªjJ. kfË® moikfshfnt
áwªJ És§»d®. rhiyfŸ mik¡f¥g£L e‹F guhkÇ¡f¥g£ljhš el¤j¥g£ld®. ‘r⒠tH¡fK« eilKiwÆÈUªjJ. ca® t®¡f
ngh¡Ftu¤J brŒâ¤ bjhl®ò vËikahf ïUªjd. F¿¥ghf, mur¥ bg©fËilna g®jh v‹w Kf¤âiu mÂí« tH¡fK«,
bgUtÊfŸ ešy Kiwƚ ïUªjd. bgUtʤ jl§f˚ gaÂfŸ jŤâU¡F« tH¡fK« fhz¥g£lJ. ïªâahɚ muhãaU«,
ïis¥ghWtj‰fhf M§fh§nf j§F« ÉLâfS« JU¡»aU« g®jh Kiwia m¿Kf¥gL¤âd®. ã‹d®,
mik¡f¥g£oUªjd. tlïªâahɚ ca®#hâ ïªJ¥ bg©fËilna m›tH¡f« guÉaJ.
m¡fhy¤âš gU¤â k‰W« g£L¤ JÂfŸ c‰g¤â ts®¢á RšjhÅa® fhy¤âš rKjha« gšntW ïd§fshf ãǪJ
bg‰wJ. g£L¥ òG ts®¥ò ïªâahɚ m¿Kf¥gL¤j¥g£ljhš ãw »lªjJ. JU¡»a®, <uhÅa®, M¥f‹fŸ, ïªâa K°È«fŸ j¤j«
ehLfËÈUªJ f¢rh¥g£L ïw¡Fkâ brŒtJ FiwªjJ. fh»j jÅ¥g£l milahs§fis j¡fit¤J¡ bfh©ld®. mt®fS¡
c‰g¤âí« ts®ªjJ. 14 k‰W« 15 ü‰wh©LfËÈUªnj fh»j« »ilna fy¥ò kz« eilKiwƚ ïšiy. ќrhâÆÈUªJ
bgUksî ga‹gL¤j¥g£lJ. njhš bghU£fŸ, cnyhf¥ bghU£fŸ, K°È«fshf kh¿at®fŸ rk mªj°Jl‹ el¤j¥glɚiy.
f«gs ÉÇ¥òfŸ ngh‹w ãw bjhʚfS« e‹F ts®¢áailªjd. K°È« ca®FoÆdU¡F mË¡f¥g£l ca® gjÉfŸ ïªJ

208 209
ca®FoÆdU¡F kW¡f¥g£ld. ïªJ¡fŸ ‘á«Ä¡fŸ’ mšyJ tisîfS« FÉkhl§fS« fyªJ f£l¥g£l f£ol
ghJfh¡f¥g£l FofŸ vd¡ fUj¥g£ld®. mt®fŸ Íáah tÇia mik¥òfis J¡s¡FfŸ cUth¡»d®. Éiy FiwthdJ« vËjhf
f£lha« brY¤j nt©oÆUªjJ. bjhl¡f¤âš ÃytÇíl‹ nr®¤J »il¡f¡ ToaJkhd rh«gš Ãy¥ ghiw¡ f‰fisí« mt®fŸ
Íáah tÇ tNÈ¡f¥g£lJ. ãnuh° J¡s¡ mij¤ jÅahf¥ ãǤJ, ga‹gL¤âd®. »ahRԋ J¡s¡ fhy¤âš J¡sfhgh¤ mu©kid
#áah tÇia jÅahf tNÈ¡f elto¡if vL¤jh®. áy rka§f˚ tshf«, mjDŸ mikªJŸs mH»a VÇ M»ad mik¡f¥g£ld.
ãuhkz®fS¡F Íáah tÇÆÈUªJ Éy¡F mË¡f¥g£lJ. ca®ªj nkilÛJ »ahRÔŋ fšyiwia KfkJ ㋠J¡s¡
fiy, f£ol¡fiy mik¤jh®. blšÈÆYŸs nfh£yh nfh£il ãnuh° J¡s¡»‹
gil¥ghF«. nyhofˋ f£ol¡ fiy¡F vL¤J¡ fh£lhf
blšÈ RšjhÅa¤â‹ fiy, f£ol¡fiy, ïªâa¥ blšÈÆYŸs nyho njh£l§fis¡ Twyh«.
ghÂÆÈUªJ khWg£oUªjJ. ïir
tisîfŸ, FÉkhl§fŸ, ca®ªj
nfhòu§fŸ mšyJ Ädhu£LfŸ rhu§», ugh¥ ngh‹w òâa ïir¡ fUÉfŸ m¡fhy¤âš
muhãa vG¤J¡fshyhd my§fhu m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. nfhuh, rhd« ngh‹w gy òâa uhf§fis
totik¥òfŸ ngh‹wt‰iw mÄ® F°U m¿Kf« brŒjh®. ïªJ k‰W« <uhÅa Kiwfis
JU¡»a®fŸ m¿Kf¥gL¤âd®. x‹¿iz¤J FthÈ° v‹w òâa tif bkšÈirfisí« mt®
ïªâa á‰ãfˋ âwikfis cUth¡»dh®. ájh® ïir¡ fUÉí« mtuJ f©Lão¥ng v‹W«
mt®fŸ e‹F ga‹gL¤â¡ TWt®. ãnuh° J¡s¡ M£á¡ fhy¤âš uhfj®g© v‹w ïªâa
Fth¤ cš ïÞyh« kNâ
bfh©ld®. áf¥ò, kŠrŸ ïirüš ghuÓf bkhÊƚ bkhÊ bga®¡f¥g£lJ. Õ®nghj‹
Ãw§fshyhd g˧F¡ f‰fisí«, kz‰ghiwfisí« ga‹gL¤â v‹w N~ã¤JwÉ m¡fhy¤âa òfœÄ¡f ïirnkijf˚ xUt®.
f£ol§fis mt®fŸ gy t©z§f˚ mik¤jd®. FthÈaiu¢ nr®ªj uh#h k‹á§ áwªj ïir¥ãÇa®. k‹
bjhl¡f¤âš nfhƚfisí« ãw f£ol§fisí« cil¤J fî¤Jfš v‹w ïir üš bjhF¡f¥gLtj‰F mt® bgU«
mt‰iw kNâfshf kh‰¿aik¤jd®. vL¤J¡fhllhf, blšÈ C¡fkˤjh®.
FJ¥ÄdhU¡F mU»YŸs Fth¤ cš ï°yh« kNâ gšntW ïªJ ïy¡»a«
k‰W« rkz¡ nfhƚfis mʤJ mªj¥ bghU£fis¡ bfh©L
f£l¥g£ljhF«. Mdhš, ã‹d® òâa f£ol§fisí« mt®fŸ blšÈ Ršjh‹fŸ fšÉ, ïy¡»a¤ijí«
f£l¤ bjhl§»d®. gâ‹_‹wh« ü‰wh©il¢ nr®ªj Äfî« ngh‰¿ ts®¤jd®. mt®f˚ gy® muhãa
ãuhkh©lkhd f£ol« FJ¥Ädh®. mJ Ig¡fhš bjhl§f¥g£L, k‰W« ghuÓf bkhÊfis neá¥gt®fshf
ïšJ¤Äõhš f£o Ko¡f¥g£lJ. vGg¤âbahU Û£l® cauKŸs ïUªjd®. ghuÓf¤âÈUªJ gy m¿P®fŸ
mªj nfhòu« N~㤠JwÉ F¤òö‹ g¡âah® fh» v‹gtuJ ïªâahɉF tªjd®. M£áahs®fŸ ghuÓf
Ãidthf vG¥g¥g£lJ. f£ol¤âÈUªJ r‰W btËna Ú£lg£LŸs bkhÊia bgÇJ« C¡Fɤjd®. rkaÉaš,
gh®itahs® khl§fŸ m¡fhy f£ol¡ fiyƋ áw¥ò¡F rh‹whf¤ fÉij jÉu tuyhW vGtijí« mt®fŸ bgÇJ«
âfœ»‹wd. ã‹d®, FJ¥ÄdhU¡F myhîԋ »šÍ miy j®thrh MjǤjd®. xUáy Ršjh‹fˋ muritƚ
v‹w EiHthÆiy mik¤jh®. mj‹ FÉkhl« m¿Éaš ó®tkhf tuyh‰W m¿P®fS« ïl« bg‰¿Uªjd®.
cUth¡f¥g£LŸsJ. Ar‹ ÃrhÄ, ċ A{-c°-áuh{, áahîԋ mÛ® FÞU

210 211
guhÅ, A«°-áuh{ m㥠M»nah® m¡fhy¤âa òfœÄ¡f tuyh‰W
f‰wš milîfŸ
m¿P®fŸ. J¡s¡ t«r¤â‹ tuyh‰iw guhÅ, jhÇ» ãnuh° õhÏ
v‹w bgaǚ vGâdh®. 1260 M©L tiuÆyhd K°È« mur ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
Fy§fˋ tuyh‰iw jghf¤-ï-erhÇ v‹w bgaǚ ċA{-c°- 1. blšÈ RšjhÅa¤â‹ k¤âa, khfhz M£á KiwfŸ.
áuh{ vGâdh®.
2. blšÈ RšjhÅa M£áƚ k¡fˋ bghUshjhu
mÄ®F°U m¡fhy¤âš thœªj áwªj ghuÓf m¿P®. thœ¡if.
Vuhskhd ghlšfis vGâíŸs mt®, gšntW fÉij tot§fis
gÇnrhâ¤J, rgh¡-ï-瘝 v‹w ïªâa¥ ghÂÆyhd ghuÓf 3. r_f Ãiyí« ïªâa rKjha¤âš K°È« M£áƋ
fÉij tot¤ij cUth¡»dh®. áy ïªâ¥ ghlšfisí« mt® jh¡fK«.
vGâíŸsh®. mÄ® F°U myhîԋ »šÍƋ bt‰¿fis¡ TW« 4. blšÈ RšjhÅa¤â‹ fiyf£ol¡ fiy.
fhbrŒ‹-cš-~ò% v‹w üiyí« vGâíŸsh®. mtuJ òfœbg‰w
5. ghuÓf k‰W« ãw bkhÊ m¿P®fS« mt®fsJ
üyhd J¡s¡ ehkh »ahRԋ J¡s¡»‹ vG¢áia ÉtÇ¡»wJ.
g§fË¥ò«.
tlbkhÊí«, ghuÓf bkhÊí« blšÈ RšjhÅa¤â‹ ïiz¥ò
bkhÊfshf¤ âfœªjd. tlbkhÊ¡ fijfŸ gyt‰iw ghuÓf
bkhÊƚ Kj‹KjȚ bkhÊ bga®¤jt® e¡ õã. JJ ehkh mšyJ
»ËbkhÊ v‹w òfœbg‰w üš JU¡» bkhÊÆY« ã‹d® gšntW
Inuh¥ãa bkhÊfËY« bkhÊ bga®¡f¥g£lJ. fhZÛ® mur®
b#ÆDyhgԋ M£á¡ fhy¤âš fšAz® uh#ju§»Âia¥
gil¤jh®. gšntW kU¤Jt« k‰W« ïir bjhl®ghd üšfS«
ghuÓf bkhÊƚ bkhÊah¡f« bg‰wd.
mšg%Å vGâa »jh¥-cš-瘝 muhãa bkhÊƚ
gil¡f¥g£l òfœbg‰w üyhF«. ãuhªâa bkhÊfS« m¡fhy¤âš
ts®¢áailªjd. rª¤ guho m¡fhy¤âa áwªj ïªâ¡ fÉP®.
t§fhs ïy¡»aK« ts®¢áailªjJ. E°u¤ õh kfhghu¤ij
t§fhs¤âš bkhÊbga®¥gj‰F cWJizahf ïUªjh®. F#uh¤â
k‰W« kuh¤â bkhÊfŸ ts®tj‰F g¡â ïa¡f« tÊtF¤jJ.
É#aefu¥ nguuR bjY§F k‰W« f‹dl bkhÊ ïy¡»a§fˋ
ts®¢á¡F cjÉaJ.

212 213
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
1. blšÈ RšjhÅa¤â‹ Ãâ¤Jiw âthÅ Érhu¤ vd¥g£lJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
2. ïªâ üyhd uhfj®g© tlbkhÊƚ bkhÊ bga®¡f¥g£lJ.
1. blšÈ RšjhÅa¤â‹ khfhz MSe®fŸ v›thW
miH¡f¥g£ld®? 3. ïªJ¡fŸ á«Ä¡fŸ v‹W miH¡f¥g£lJl‹ Íáah tÇ
brY¤JkhW« f£lha¥gL¤j¥g£ld®.
m. Ρj®fŸ M. K¡âfŸ
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
ï. g£thÇfŸ <. brs¤ÇfŸ
1. âthÅ Érhu¤
2. blšÈÆYŸs nfh£yh nfh£ilia mik¤jt®
2. blšÈ RšjhÅa ehza§fŸ
m. ãnuh° J¡s¡ M. ïšJ¤ÄZ
3. mk®F°U
ï. myhîԋ »šÍ. <. á¡fªj® nyho
4. FJ¥Ädh®
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijfŸ)
1. blšÈ RšjhÅa¤â‹ gil¤ Jiw .......... vd miH¡f¥g£lJ.
1. blšÈ RšjhÅa¤âš cŸsh£á îthf« F¿¤J vGJf.
2. nfhuh k‰W« rd« ngh‹w òâa uhf§fis m¿Kf¥gL¤âat®.
2. blšÈ RšjhÅa¤â‹ bghUshjhu Ãiyia És¡Ff.
III. bghU¤Jf.
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijfŸ)
1. ċA{-cÞ-áuh{ m. uh#ju§»Â
1. blšÈ RšjhÅa M£áKiwia MŒf.
2. mÄ®F°U M. jghf¤-ï-ehrÇ
2. blšÈ Ršjh‹fˋ g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.
3. fšAz® ï. »jh¥-cš-Ϫ¤
4. mšg%Å <. rgh¡-ï-Ϫ¤
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
m. CÊa¤â‰F <lhf mâfhÇfS¡F tH§f¥g£l Ãy« ï¡jh
vd¥gL«.
M. fhÈrh Ãy« »uhk mâfhÇfˋ neuo¡ f£L¥gh£oš
ïUªjd.
ï. ïdh« v‹gJ nghǚ g§Fbg‰w åu®fS¡F mË¡f¥g£l
Ãy«.
<. âthÅ nfhÏ v‹gJ ÃytUthŒ¤ JiwahF«.

214 215
ghl« - 18 N~ã ïa¡f«

ï°yhÄa rka¤â‰FŸ njh‹¿a jhuhs Ó®âU¤j ïa¡fnk


ïil¡fhy ïªâahɚ g¡â ïa¡f« N~ã ïa¡fkhF«. ghuÓf¤âš njh‹¿a N~ã ïa¡f«
gâbdh‹wh« ü‰wh©oš ïªâahɚ guÉaJ. yhTiu¢ nr®ªj
nõ¡ ï°khƚ v‹w Kjš N~㤠JwÉ jdJ fU¤J¡fis gu¥g¤
f‰wš neh¡f§fŸ bjhl§»dh®. ïªâahɋ N~ã¤JwÉfËnyna òfœ Ä¡ft®
Fth#h bkhŒDԋ á°â. mt® M{Ûǚ j§» jdJ fU¤J¡fis
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ gu¥ãtªjh®. mtuJ Ól®fŸ á°â mik¥ãd® v‹W
1. ïªâahɚ g¡â ïa¡f¤â‹ njh‰wK« guîjY«. miH¡f¥g£ld®.
2. ïªâahɚ N~ã ïa¡f¤â‹ ts®¢á k‰bwhU N~ã¤JwÉahd Îfhòԋ Ràuht®â v‹gtuJ
fU¤J¡fshš <®¡f¥g£lt® gfhîԋ r¡fhÇah. mtuJ Ól®fŸ
3. r§fu®, uhkhD#® cŸË£l g¡â ïa¡f¤jiyt®fŸ Ràuht®â mik¥ãid V‰gL¤âd®. á°â mik¥ig¢ nr®ªj
4. uhkhdªj®, fÕ®, FUehd¡ - mt®fsJ nghjidfŸ k‰bwhU N~ã¤JwÉ ÃrhKԋ mîÈah. mt® k¡fËilna áwªj
5. t§fhs«, kfhuhZou¥ gFâf˚ g¡â ïa¡f« M‹Ûf¡ fU¤J¡fis gu¥ã tªjh®. ï¤jifa N~ã¤JwÉfis,
ï‹W« Tl K°È«fŸ k£LkšyhJ Vuhskhd ïªJ¡fS« tÊg£L
6. g¡â ïa¡f¤â‹ K¡»a¤Jt« tU»‹w®. mt®fsJ fšyiwfŸ ï›ÉU tF¥ãdU« òÅj¥ gaz«
nk‰bfhŸS« ïl§fshf¤ âfœ»‹wd.
VG k‰W« v£lh« ü‰wh©Lf˚ jĜeh£oš njh‹¿a g¡â ïiwtid cz®tj‰F m‹ò« g¡âínk áwªj tÊfŸ v‹W
tÊghL g‰¿ V‰fdnt m¿ªJbfh©nlh«. irt rka N~ã¡fU¤JfŸ tÈíW¤J»‹wd. kÅj Fy¤â‹ ÛJ m‹ò
eha‹kh®fS«, itzt Mœth®fS« gšyt, gh©oa, nrhH® fh£Ltj‹ _ynk flîŸÛJ m‹ò brY¤j Koí«. vdnt, kÅj
M£á¡ fhy§f˚ g¡â cz®it¥ gu¥ãdh®fŸ. Mdhš, Fy¤â‰F nrit brŒtj‹_ynk flîS¡F nritah‰w Koí« vd
ïil¡fhy ïªâa g¡â ïa¡f¤â‹ j‹ik N~ãfŸ e«ãd®. flîŸ g‰¿ m¿ªJ bfhŸs Ra xG¡f« Äfî«
ntWg£ljhF«. ïªâahɚ ï°yhÄa rka« tÈíW¤j¥g£lJ. itÔf K°ä«fŸ òw xG¡f¤ij tÈíW¤âa
guÉajhš V‰g£l Éisîfˋ gadhf vGªjnj ntisƚ, N~ãfŸ mf xG¡f¤â‹ gaid vL¤Jiu¤jd®.
ïil¡fhy g¡â ïa¡f«. xU flî£bfhŸif,
rk¤Jt«, rnfhju¤Jt«, rl§Ffis rl§Ffis e«ãÆUªj itÔf K°ä«fS¡F gâyhf
òw¡f¤jš ngh‹wit ï°yh¤â‹ N~ãfŸ m‹ò« g¡âínk K¡â¡F tÊfŸ vd ciu¤jd®. M‹Ûf
j‹ikfshF«. ï¤jifa ï°yhÄa fU¤J¡fŸ ts®¢á¡F FUɋ tÊfh£Ljš K¡»a« vd N~ã¡fŸ T¿d®.
m¡fhy rka¤ jiyt®fËilna Mœªj jh¡f¤ij r»¥ò¤j‹ikí« mt®fshš tÈíW¤j¥g£lJ. âahd«,
V‰gL¤âd. nkY«, N~ã¤JwÉfS« g¡â ïa¡f e‰brašfŸ, ght§fS¡F tUªJjš, tÊghL el¤Jjš,
Ó®âU¤jthâfshd uhkhdªj®, fÕ®, ehd¡ òÅj¥gaz§fis nk‰bfhŸSjš, jhd§fis brŒjš, JwÉfˋ
Fth#h eilKiwfis¥ ã‹g‰¿ Mirfis¤ Jw¤jš ngh‹w fU¤J¡fS«
ngh‹wt®fˋ áªjidfis j£obaG¥ãd®. bkhŒDԋ
áÞâ N~㤠JwÉfshš vL¤Jiu¡f¥g£ld.

216 217
ï¤jifa itÔf¤j‹ika‰w jhuhs¡ ãug¤â kh®¡f¤ij mšyJ flîŸ K‹ò ru© miltij nghâ¤jh®.
fU¤J¡fŸ ml§»a N~ãj¤Jt« g¡â jhœ¤j¥g£l k¡fis itzt rka¤ij ã‹g‰W«go uhkhD#® miH¥ò
ïa¡f¥ bgÇah®fËilna Mœªj jh¡f¤ij ÉL¤jh®.
V‰gL¤âd. ã‰fhy¤âš, Kfyha¥ nguur® gâ‹_‹wh« ü‰wh©oš f®ehlfhit¢ nr®ªj k¤Jt® éth¤kh,
m¡g® N~ã¡ nfh£ghLfis¥ ghuh£odh®. gukh¤khit cŸsl¡»a ¤itj j¤Jt¤ij gu¥ãdh®. mj‹go cyf«
mtuJ rka neh¡F k‰W« khia mšy, c©ik. flîŸ, M‹kh, bghUŸ x›bth‹W« áw¥ghdJ
rka¡bfhŸiffisí« mit cUth¡»d. bjY§fhdh gFâƚ ëgh®¡f®, tšygh¢rhÇa® itzt g¡âia¥
N~ã ïa¡f« ïªâahɚ guÉ¡ bfh©oUªj gu¥ãd®. tšygh¢rhÇah® tl ïªâah br‹W m§F »UZzg¡âia¥
mnj ntisƚ ïªJ¡fËilna g¡â ïa¡f« gu¥ãdh®. mt® N¤âu®fisí« jkJ Ól®fshf¡ bfh©oUªjh®.
ntfkhf¥ guÉ¡ bfh©oUªjJ. m‹ò k‰W« r§fu®
ÛuhghŒ áwªj »UZz g¡ijahf¤âfœªjh®. mtuJ Ûuhg#‹fŸ
Raey« fythj g¡â M»at‰iw uh#°jhŚ ãuá¤â bg‰wit. Jsájhr® uhkg¡juhf És§»dh®.
mo¥gilahf¡ bfh©l ï›ÉU ïa¡f§fS« ïu©L tF¥ãdNj uhkhaz¤â‹ ïªâ bkhÊ totkhd ‘uh« rǤkd°’ v‹w òfœbg‰w üiy
x‰Wik¡F« tÊtF¤jd. Jsájhr® gil¤jh®.
g¡â ïa¡f«
gâdh‹F k‰W« gâidªjh« ü‰wh©Lf˚ uhkhdªj®, fÕ®,
x‹gjh« ü‰wh©oš r§fu® ïªJ rka kWky®¢á¡F ehd¡ M»a _tU« g¡â ïa¡f¤â‹ ö©fshf És§»d®. jk¡F
ɤâ£L ïªJ rka¤â‰F xU òâa kh®¡f¤ij fh£odh®. Kªija bgÇnah®fËlÄUªJ mt®fŸ g¡âíz®it¥ bg‰wd®.
nfushÉYŸs fhyoƚ ãwªjt® r§fu®. mtuJ nfh£ghlhd Mdhš, k¡fS¡F òâa tÊfis¡ fh£od®. fhy§fhykhf
m¤itj« rhkhÅa kÅjŋ m¿î¡F v£l¡Toajhf ïšiy. ã‹g‰w¥g£Ltªj _le«ã¡iffis É£blhʤJ g¡âbe¿ia¡
nkY«, m¤itj nfh£ghlhd îFz ãuk¤â‰F vâuhf fil¥ão¤J K¡â bgWkhW mt®fŸ rhkhÅa k¡fis¡ nf£L¡
r®Fzãuk« v‹w fU¤J« njh‹¿aJ. (îFz ãu«k« - flîŸ bfh©ld®. Kªija fhy Ó®âU¤jthâfis¥nghy, xU F¿¥ã£l
Fzhâra§fs‰wt‹. r®Fz ãu«k« - flîŸ Fzhâa§fis rka¤ij mt®fŸ rh®ªâU¡fɚiy. rl§FfËY« r«ãujha§fËY«
cilat‹.) e«ã¡if bfh©oU¡fɚiy. gy flî£ bfhŸifia¢ rhoa mt®fŸ,
xU flîŸ nfh£gh£il tÈíW¤âd®. áiy mšyJ cUt
g‹Åu©lh« ü‰wh©oš, br‹id¡F mU»š $bgU« tÊgh£ilí« mt®fŸ ïfœªjd®. g¡â be¿_ykhf k£Lnk K¡â
òöǚ ãwªj ïuhkhD#®, jdJ ‘ÉáZlh¤ »£L« v‹W mir¡fKoahj e«ã¡ifia mt®fŸ bfh©oUªjd®.
itj«’ v‹w nfh£gh£il¥gu¥ãdh®. mtuJ mid¤J rka§fˋ mo¥gil x‰Wikia mt®fŸ tÈíW¤âd®.
fU¤J¥go flîŸ r®Fzãuk‹ mšyJ Fzhâ
r§fisíilat‹. gil¥ò, gil¡f¥g£l uhkhdªj®
bghU£fS« c©ikahdit, r§fu® T¿aij¥ uhkhdªj® myfhgh¤âš ãwªjt®. bjhl¡f¤âš mt®
nghy khia mšy v‹gJ mt® thj«. vdnt, uhkhD#Nj Óluhf¤âfœªjh®. ã‹d®, mtuJ jÅ¥ãÇit ÃWÉ
flîŸ, M‹kh, bghUŸ mid¤J« c©ik fns. gdhu°, M¡uh ngh‹w ïl§f˚ jkJ fU¤J¡fis gu¥ãdh®. mt®
Mdhš flîŸ kd¤J¡f© cŸsJ. k‰wit uhkiu tÊg£lh®. Kj‹KjȚ ãuhªâa bkhÊƚ fU¤J¡fis
mid¤J« mtuJ Fzhâra§fŸ. uhkhD#® gu¥ãat® mtnu. vËikahd tÊgh£il mt® m¿Kf¥gL¤âdh®.
ïuhkhD#®

218 219
g©ila rh⢠r£l§fis jf®¤bj¿ªjh®. ï›Éu©L« g¡â bfhL§nfh‹ik, ehzaċik, nghÈntl«, flik jtWjš
ïa¡f¤â‰F mt® mˤj bfhilfshF«. rhâ Kiwia¢ rhoa ngh‹wt‰iw Éy¡fî« nt©L« v‹W T¿dh®. mtuJ Ól®fŸ
uhkhdªj® jkJ Ól®fis mid¤J ãÇîfËYÄUªJ« fÕ®gªâfŸ v‹W miH¡f¥g£ld®.
nj®ªbjL¤jh®. FUehd¡
mtuJ K¡»a Ól®fŸ tUkhW :
ïil¡fhy¤âš thœªj k‰bwhU rka¤jiyt® FUehd¡.
m) fÕ® - xU K°È« berthË mt® Ó¡»a rka¤ij ÃWÉdh®. bjhl¡f¤âš fÕNj Óluhfî«
M) uhŒjhr® - brU¥ò¤ij¡F« bjhÊyhË És§»dh®. yhTU¡F mU»YŸs
jhšth©o v‹w ïl¤âš FUehd¡ ãwªjh®.
ï) nrdh - Ko âU¤Jgt® #hâ nt‰Wikfis¢ rhoa mt®, òÅj
<) rhjdh - khÄr« bt£Lgt® eâf˚ ÚuhLtJ ngh‹w rl§Ffis
ïfœªjh®. mtuJ rka¡ fU¤J¡fŸ
c) j‹dh - #h¤ïd Foahdt® xG¡f¤ij tÈíW¤Jtjhfî«, mnj rka«
C) euAÇ - bgh‰bfhšy® eilKiw¡F cfªjjhfî« ïUªjd.
v) ãg® - uh#ò¤âu ïstur® Raey«, bghŒik, nghÈ ntl« ngh‹w
FUehd¡ t‰iw É£blhÊ¡FkhW mt® k¡fis nf£L¡
fÕ®
bfh©lh®. c©ik, ne®ik, m‹ò
uhkhdªjNj Ól®fËnyna òfœÄ¡ft® fÕ®. gdhu° efǚ M»at‰iw¡ bfh©L thœ¡ifia fil¥ão¡FkhW
xU ãuhkz Éjit¡F kfdhf¥ ãwªjh®. Mdhš xU K°È« tÈíW¤âdh®. ‘mR¤j§fŸ Ãiwªj ï›îy»š R¤jkhf ïU§fŸ’
j«gâÆduhš ts®¡f¥g£lh®. mt®fŸ v‹gJ mtuJ òfœÄ¡f thrf§f˚ x‹whF«. ïªJ, K°ä«
berî¤bjhÊiy brŒJ tªjd®. gF¤j¿í« x‰Wik¡fhfnt mt® jdJ thœehis m®¥g¤jh®. mtuJ
M‰wš Ä¡f mt®, ïªJ rka« k‰W« ï°yhÄa Ól®fŸ Ó¡»a®fŸ v‹W miH¡f¥g£ld®.
rka« F¿¤J e‹F m¿ªJ bfh©lh®. ïªJ, t§fhs¤âš »UZz g¡âia¥ gu¥ãa irj‹a® k‰bwhU g¡â
K°È« j¤Jt§fis mtU¡F vL¤Jiu¤jt® be¿ gu¥ãa Ó®âU¤jthâ. Jwtw« ó©l mt® ehbl§F« R‰¿ jkJ
uhkhdªj®. ïªJ K°È«fËilna x‰Wikia fU¤J¡fis¥ gu¥ãd®. kÅj rnfhju¤Jt¤ij mt® vL¤Jiu¤jh®.
V‰gL¤Jtnj fÕNj mo¥gil neh¡fkhf rka«, rhâ mo¥gilÆyhd ntWghLfis mt® rhodh®. m‹igí«
ïUªjJ. áiy tÊgh£il f©o¤j mt®, mikâiaí« tÈíW¤âa irj‹a®, J‹g¥gL« k¡fËl« gÇî
flîŸ K‹ò kÅj® midtU« rk« fh£odh®. F¿¥ghf ViHfËlK« tÈik F‹¿nahÇlK« fUiz
v‹Wiu¤jh®. mid¤J rka§fS« x‹nw fh£odh®. m‹ò, g¡â, Mlš, ghlš _y« flîis¡ fhzyh« vd
v‹W« ïªJ¡fS« K°È«fS« xnu fÕ®
mt® e«ãdh®. mid¤J tF¥ãdiuí« jkJ Ól®fsh¡»¡ bfh©lh®.
fËk©zhš to¡f¥g£l gh¤âu§fns v‹W vL¤J¡ T¿dh®. ï‹W«Tl t§fhs¤âš irj‹aNj nghjidfis k¡fŸ ã‹g‰¿
uhk‹, mšyh ïUtU« mtU¡F x‹nw! nfhÆY« kNâí« x‹nw! tU»‹wd®.
vd tÈíW¤âdh®. flîŸÛJ g¡â brY¤Jtnj K¡â¡F áwªj
tÊ v‹W T¿dh®. ïj‰F öa ïja¤ij¥ bg‰¿U¥gJl‹
220 221
gâ_‹wh« ü‰wh©oš kfhuhZou¤âš g¡â ïa¡f¤ij
f‰wš milîfŸ
gu¥ãat® ehknjt®. mtuJ fU¤J¡fŸ kfhuhZou j®k«
vd¥g£lJ. gft¤ Ñij¡F És¡f« TW« PhndZtÇ v‹w üiy ïªj ghl¤âÈUªJ khzt®fŸ m¿ªJ bfh©lit
mt® vGâdh®. ntW gy kfh‹fS« ïil¡fhy¤âš g¡âbe¿ia¥ 1. ïil¡fhy ïªâahɚ g¡âbe¿Æ‹ njh‰w« - ts®¢á
gu¥ã tªjd®. Phdnjt® m‹ò be¿ia¥ nghâ¤jh®.
áiytÊgh£ilí« ònuh»j® Kiwiaí« mt® f©o¤jh®. rhâ 2. N~ãj¤Jt« - á°â k‰W« Ràuhth®o mik¥òfŸ
Kiwiaí« rhodh®. gâdhwh« ü‰wh©oš thœªj Vfehj® rhâ 3. r§fu®, uhkhD#® ngh‹nwh® gu¥ãa bjhl¡f fhy g¡â
ntWgh£il rhoanjhL, jhœ¤j¥g£l rhâÆdU¡F fUiz be¿.
fh£odh®. Vuhskhd ïir¥ghlšfis vGâíŸsh®. mtuJ
4. uhkhdªj®, fÕ®, ehd¡ ngh‹nwhNj nghjidfŸ
g#‹fS« Ñ®¤jidfS« òfœbg‰wit. kuh£oa áthÍƋ rk
fhy¤jtuhd J¡fhuh« kfhuhZou¤ij nr®ªj k‰bwhU g¡â 5. t§fhs«, kfhuhZou¤âš g¡â ïa¡f«
be¿ahs®. kuh£oa njáa« njh‹Wtj‰F¿a ã‹òy« mtuhš 6. g¡â ïa¡f¤â‹ áw¥ò
V‰gL¤j¥g£lJ. r_f ntWghLfis mt® v⮤jh®.
g¡â ïa¡f¤â‹ áw¥ò

g¡â ïa¡f¤â‹ áw¥ò F¿¥ãl¤j¡fjhF«. gšntW


nghjidahs®fS« j¤j« ãuhªâa bkhÊfËnyna vGâí« ngáí«
tªjd®. vdnt, ïªâ, kuh¤â, t§fhs«, f‹dl« ngh‹w bkhÊfŸ
ts®¢áailtj‰F g¡â ïa¡f« C¡fkˤjJ. ï«bkhÊfŸ
thÆyhf, mt®fŸ j§fsJ fU¤J¡fis neuoahfnt k¡fS¡F
vL¤J¡ T¿d®. rhâ Kiwia g¡â ïa¡f¤ jiyt®fŸ xUĤj
FuȚ rhoajhš, jhœ¤j¥g£l k¡fŸ Ãiy ca®tj‰F g¡â ïa¡f«
tÊtF¤jJ.
g¡â ïa¡f« bg©fS¡F rk K¡»a¤Jt« mˤjikahš
rKjha¤âš mt®fsJ Ãiy cauî« mJ tÊtF¤jJ. nkY«,
á¡fy‰w vËa rka tÊia g¡â ïa¡f« k¡fS¡F vL¤J¡T¿aJ.
flîŸÛJ ÔÉu g¡â brY¤JkhW k¡fŸ m¿îW¤j¥g£ld®.
bfhilÄFªj thœ¡if, kÅj Fy¤â‰F nrit ngh‹w òâa
fU¤J¡fŸ njh‹¿ ts®ªjd.

222 223
khâÇ Édh¡fŸ V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf
1. ÃrhKԋ mîÈah, á°â mik¥ig¢ nr®ªjt®
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf
2. irj‹a® kfhuhZou¤â‹ òfœÄ¡f g¡â be¿ahs®
1. uhkhdªjNj Äf¢ áwªj Ól®
3. uhkhD#Nj j¤Jt« ÉáZlh¤itj« vd¥gL»wJ.
m) fÕ® M) uhkjh°
VI. áWF¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
ï) ehknjt® <) irj‹a®
1. á°â mik¥ò
2 k¤Jt® jkJ fU¤J¡fis gu¥ãa bkhÊ
2. uhkhD#®
m) jĜ M) t§fhs«
3. FUehd¡
ï) f‹dl« <) kuh¤â
4. fÕ®
II. nfho£l ïl§fis Ãu¥òf
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
1. M{Ûiu ikakhf¡ bfh©L fU¤J¡fis gu¥ãa
N~ã¤JwÉ ..................... 1. ïªâahɚ N~ã j¤Jt« guÉaij ÉtÇ.
2. ëgh®¡fU«, tšygh¢rhÇahU« jkJ fU¤J¡fis ......... 2. ïil¡fhy ïªâahɚ g¡â ïa¡f¤â‹ áw¥ig¡ TWf.
gFâƚ gu¥ãd®. VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
3. J¡fhuh«.......... ‹ rkafhy¤jt®. 1. ïil¡fhy ïªâahɚ g¡â ïa¡f« njh‹¿, guÉaij ÉtÇ
III. bghU¤Jf
1. r§fu® m) myfhgh¤
2. uhkhD#® M) fhyo
3. ehd¡ ï) $ bgU«òö®
4. uhkhdªj® <) jhšth©o
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ.
m) t§fhs¤âš g¡â ïa¡f¤ij njh‰Wɤjt® Phdnjt®
M) mt® vGâa Phnd°tÇ gft¤ Ñij¡F És¡fîiuahF«.
ï) mt® áthÍƋ rkfhy¤jt®
<) mt® FUehd¡»‹ Ól®

224 225
ghl« - 19 ïu©lh« njtuhaNj $u§f«
br¥ngLfŸ ngh‹w br¥ngLfŸ É#aefu mur
É#aef®, ghÄÅ muRfŸ tʤnjh‹wšfŸ k‰W« mt®fsJ
rhjidfis¡ TW»‹wd. A«ã ïoghLfS«
ãw á‹d§fS« É#a efu M£áahs®fˋ
g©gh£L¥ g§fË¥ig btË¥ gL¤J»‹wd.
f‰wš neh¡f§fŸ mt®fŸ btËÆ£LŸs v©z‰w ehza§f˚
fhz¥gL« cUt§fŸ k‰W« brh‰bwhl®fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
ïg‹ göjh ÉUJfisí« rhjidfisí« vL¤J¡
1. É#a efu¥nguuR g‰¿a rh‹WfŸ. TW»‹wd.
2. É#a efu¥ nguuዠmuáaš tuyhW. muáaš tuyhW
3. M£á Kiwí« r_f thœ¡ifí«. r§fk kuig¢ nr®ªj AÇAuU« ò¡fU« 1336M« M©L É#a
4. bghUshjhu Ãiy k‰W« g©gh£L¥ g§fË¥ò. efu¤ij ÃWÉd®. V‰fdnt, mt®fŸ thu§fš M£áahs®fshd
5. ghÄÅ muዠtuyhW. fhfÔa®fËl« gÂah‰¿tªjd®. ãwF fh«ãÈ¡F br‹wd®. m§F
K°È« gilbaL¥ghs®fshš áiw¥gL¤j¥g£L ï°yhÄa
rka¤â‰F kh‰w¥g£ld®. ã‹d®, ɤahu©a® v‹gtNj
É#a efu¥ nguuR Ka‰áahš ïªJ rka¤â‰F âU«ãd®. j§fsJ Rjªâu¤ij
rh‹WfŸ
m¿É¤J¡bfh©l mt®fŸ J§fg¤âiu eâƋ bj‹fiuƚ xU
òâa efu¤ij ÃWÉd®. bt‰¿ efu« v‹w bghUŸbfh©l
ïªâa tuyh‰¿š É#aefu¥ nguuዠtuyhW xU K¡»a É#aefu« v‹W mJ tH§f¥g£lJ.
ïl¤ij¥ bg‰WŸsJ. eh‹F kuòfŸ - r§fk, rhSt, JSt, MuåL nAhŒrs muዠ圢á, AÇAuU« ò¡fU« j§fsJ muir
- ».ã. 1336 Kjš 1672 tiu É#a efiu M£áòǪjd. ïy¡»a«, ÉÇîgL¤â¡ bfhŸtj‰fhd Ka‰áfis vËjh¡»aJ. 1346M«
bjhšÈaš, ehza« vd É#a efu tuyh‰W¡fhd rh‹WfŸ M©L th¡»š nAhŒrs muR¥gFâ KGtJ« mt®fsJ
gštif¥gL«. »UZz njtuhaNj MK¡j khšaj«, f§fhnjÉ f£L¥gh£oš tªjJ. É#aefu¤â‰F« kJiu RšjhÅa¤â‰F«
vGâa kJuhÉ#a«, mšyrhÅ bg¤j©zhɋ kDrÇj« ïilÆyhd órš eh‰gjh©L fhy« Úo¤jJ. Fkhu fh«gzNj
ngh‹wit É#aefu rkfhy üšfshF«. kJiu¥gilbaL¥ò F¿¤J kJuhÉ#a« v‹w üȚ Étukhf¡
É#a efu¥ nguuR¡F gšntW mašeh£L gaÂfŸ Tw¥g£LŸsJ. mt® kJiu RšjhÅa¤ij mʤjh®. ïjdhš,
tUifòǪjd®. mt®fsJ F¿¥òfS« gaDŸs rh‹WfshF«. É#a efu¥ nguuR uhnk°tu« cŸË£l bj‹Åªâah KGtijí«
bkhnuh¡fh eh£il¢ nr®ªj ïg‹ göjh, btÅÎa¥ ga cŸsl¡»ajhf ÉÇtilªjJ.
ánfhnyh o nfh‹o, ghuÓf¥ga m¥Jš urh¡, ngh®¢RÑáa¥ É#aefu nguuR¡F« ghÄÅ muR¡F« ïilÆyhd órY« gy
ga nlhħnfh gaÞ ngh‹w gaÂfŸ É#a efu fhy r_f M©LfŸ Úo¤jd. »UZzh, J§fg¤âuh eâfS¡»ilÆyhd
bghUshjhu ÃiyikfŸ g‰¿ j§fsJ gaz¡ F¿¥òf˚ gFâahd buŒ¢N® njhM¥ gFâia f£L¥gL¤JtJ«, »UZzh
ÉtǤJŸsd®.
226 227
nfhjhtÇ blšlhɋ tskhd Ãy§fis¡ if¥g‰WtJ« mZlâ¡f#§fŸ v‹w v£L áwªj m¿P®fŸ mtuJ mitia
ï«nkhjY¡F mo¥gil¡ fhuzkhf mikªjd. r§fk ku㋠áwªj my§fǤjd®. mt®fˋ Kj‹ikahdt® mšyrhÅ bg¤j©zh.
mur® ïu©lh« njtuha®. Mdhš, mtuhšTl ghÄÅ MªâufÉjhãjhkf® v‹W mt® òfH¥g£lh®. mtuJ K¡»a gil¥òfŸ
Ršjh‹fis KGtJkhf bt‰¿bfhŸs ïayɚiy. mtuJ kDrÇj« k‰W« AÇfjhrhu« v‹gjhF«. ã§fÈ Nu©zh, bjdhÈ
kiwî¡F¥ãwF r§fk kuò tÈikÆHªjJ. mL¤jjhf, uhk»UZzh ïUtU« áwªj m¿P®fshf¤âfœªjd®.
rhSteuá«k® rhSt kuig¤ njh‰Wɤjh®. ïªj kuò Äfî« MK¡jkhšaj« v‹w bjY§F bkhÊ üiyí«, #h«gtâ fšahz«,
FW»a fhynk (1486-1509) M£áÆÈUªjJ. cõhgÇza« v‹w tlbkhÊ üšfisí« »UZz njtuha®
»UZz njtuha® (1509 - 1530) ïa‰¿íŸsh®.
bj‹Åªâahɚ bgU«ghyhd nfhƚfis mt®
åueuá«kuhš JSt kuò njh‰WÉ¡f¥ g£lJ. É#aefu¤â‹ br¥gÅ£lh®. É#aefu¤âš É£lyRthÄ k‰W« AruuhkRthÄ
Äf¢ áwªj nguuruhd »UZz njtuha® JSt kuig¢ nr®ªjt®. Mya§fisí« mt® vG¥ãdh®. jdJ g£l¤juá ehfyhnjÉƋ
mt® áwªj ngh® M‰wš Ä¡ft®. f«Õukhd njh‰w« bfh©l mt® Ãidthf mt® ehfyhòu« vdw òâa efiu îkh¤jh®. nkY«,
m¿th‰wš Ä¡ftuhfî« fhz¥g£lh®. Vuhskhd uhanfhòu§fisí« mt® f£Lɤjh®.
gilbaL¤J tU« ghÄÅ gilfis jL¤J
»UZznjtuhaNj kiwî¡F¥ãwF m¢Rjnjt®, bt§fl®
ÃW¤Jtnj mtuJ m¥nghija Kjš flikahf
M»nah® mÇaizna¿d®.
ïUªjJ. m¢rka«, ghÄÅ muR kiwªJ m§F
j¡fhz RšjhÅa§fŸ ÃWt¥g£oUªjd. âthÅ uhkuhaNj M£á¡fhy¤âš, Õ#¥ó®, mfkJef®,
v‹w ïl¤âš eilbg‰w nghǚ »UZz nfhšbfh©lh, Õlh® M»a muRfˋ T£L¥gilfŸ 1565 M©L
njtuha® K°ä« gilfis ïWâahf jiy¡nfh£il¥nghǚ mtiu K¿ao¤jd. m¥ngh® uh¡õ[jh§fo
K¿ao¤jh®. ïjdhš, ã#¥ó® RšjhDl‹ nkhjš v‹W« miH¡f¥gL»wJ. uhkuha® if¥g‰w¥g£L bfhšy¥g£lh®.
»UZznjtuha® É#aefu« mÊ¡f¥g£lJ. É#aefu¥ nguuR¡F rhîk mo¤j
V‰g£lJ. m¥nghJ Õ#¥óNj Ršjh‹ ï°khƚ
moš õh, »UZz njtuha® mtiu K¿ao¤J, 1520 š buŒ¢N® nghuhf ïJ fUj¥gL»wJ. ïU¥ãD«, É#aefu muR MuåL
efiu¡ if¥g‰¿dh®. ã‹d®, Õlh® ÛJ gilbaL¤J mij¡ kuãdNj M£áƚ mL¤j üwh©LfŸ Ãiy¤âUªjJ. âUkyh,
if¥g‰¿dh®. $u§fh, ïu©lh« bt§fl® M»nah®m«ku㋠K¡»a mur®fŸ.
É#a efu muዠfilá mur® ïu©lh« $u§f®.
»UZznjtuhaNj xÇrh gilbaL¥ò« bt‰¿Æš KoªjJ.
M£á Kiw
f#gâ ku㋠muruhd ãujhgU¤uid mt® K¿ao¤J bjY§fhdh
gFâ KGtijí« if¥g‰¿dh®. ngh®¢RÑáa®fSl‹ mt® É#aefu¥ nguuዠќ M£á¤Jiw e‹F Óuik¡f¥
e£òwitna nk‰bfh©lh®. »UZznjtuhaNj mit¡F mšòf®¡ g£oUªjJ. îthf«, Úâ, r£l« M»a Étfhu§f˚ mur® KG
jdJ öJt®fis mD¥ãit¤jh®. mâfhu« bg‰W És§»dh®. gu«giu thÇRÇik tH§f¤âÈUªjJ.
»UZznjtuha® jh« itztuhf ïUªjnghâY«, mid¤J áyrka« mÇaizia if¥g‰¿¡ bfhŸS« Ãfœ¢áí« elªjJ.
rka§fisí« kâ¤J elªjh®. fiy, ïy¡»a¥ òutyuhfî« mt® rhSt euá«k® r§fk kuig Ko¤JÉ£L M£áia¡ if¥g‰¿dh®
âfœªjh®. vdnt Mªâungh#® v‹W mt® miH¡f¥g£lh®. v‹gij V‰fdnt f©nlh«. murU¡F m‹whl M£áƚ
cjîtj‰fhf mik¢ruití« ïUªjJ.

228 229
nguuR gy k©ly§fshfî«, k©ly« gy ehLfshfî«, ehL vuhskhd gÂahs®fŸ g‰¿a Étu§fis gaÞ F¿¥ã£LŸsh®.
gy °jy§fshfî« ãÇ¡f¥g£oUªjd. °jy« v‹gJ gy moikfŸ g‰¿ ánfhnyh o nfh©o jdJ F¿¥òf˚ T¿íŸsh®.
»uhk§fis¡ bfh©oUªj ãÇthF«. k©ly¤â‹ mSe® eld«, ïir, kší¤j«, Njh£l«, nrtš r©il ngh‹wit xU áy
k©lny°tu® mšyJ eha¡ v‹W miH¡f¥g£lh®. É#a efu bghGJngh¡FfshF«.
M£áahs®fŸ cŸsh£á mik¥òfS¡F M£áƚ KG r§fk kuãd® irt®fshf¤âfœªjd®. ÉU¥gh£õ®
mâfhu§fis tH§»ÆUªjd®. mt®fˋ FybjŒt«. k‰w kuig¢ nr®ªjt®fŸ itzt®fŸ.
ÃytÇ jÉu, âiwfŸ, gÇRfŸ M»at‰iw á‰wur®fS« uhkhD#Nj $itzt« k¡fËilna òfœbg‰W És§»aJ.
gil¤jiyt®fS« m›t¥nghJ nguuR¡F mD¥ã tªjd®. Mdhš, všyh mur®fS« ãw rka§fŸ ÛJ r»¥ò¤ j‹ikíl‹
JiwKf§f˚ tNÈ¡f¥g£l R§f«, gšntW bjhÊyhs®fŸ Ûjhd elªJ bfh©ld®. k¡fŸ midtU« rka Rjªâu« cŸË£l
tÇfŸ M»aití« murh§f¤â‹ tUthahf ïUªjd. Éis¢r˚ mid¤J cÇikfisí« bg‰W¤âfœªjd® vd ngh®nghrh
M¿š xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. murNj jÅ¥g£l F¿¥ã£LŸsh®. îthf¤âš K°È«fS« ïl«bg‰¿Uªjd®.
bryîfŸ, mt® mË¡F« bfhilfŸ, uhQt¤â‰fhd bryîfŸ kNâfŸ f£o¡bfh©L bjhGif el¤jî« mt®fŸ
ngh‹wit muዠK¡»a bryÉd§fshF«. Úâ¤Jiwia¥ mDkâ¡f¥g£ld®. gšntW ÉHh¡fŸ eilbg‰wd. ïâfhr§fS«
bghW¤jtiu clš cW¥òfis áij¤jš, ahid¡fhyhš ïlWjš òuhz§fS« k¡fËilna ãugykhf ïUªjd.
ngh‹w bfhLikahd j©lidfŸ F‰wthËfS¡F tH§f¥g£d. kfË® Ãiyƚ K‹nd‰w« fhz¥glɚiy. xU áy® k£Lnk
É#a efu uhQt« âwikahd Kiwƚ Óuik¡f¥g£oUªjJ. fšÉƉáwªJ És§»d®. Fkhu fh«gzNj kidÉ f§fh njÉ
Fâiu¥gil, fhyh£gil, Õu§»¥gil, ahid¥gil vd eh‹F kJuhÉ#a« v‹w üiy vGâdh®. A‹d«kh, âUky«kh ïUtU«
K¡»a ãÇîfis mJ bfh©oUªjJ. mašeh£L tÂfÇlÄUªJ m¡fhy¤âš òfœ thŒªj bg©òyt®fŸ.
ca®uf FâiufŸ uhQt¤â‰fhf th§f¥g£ld. uhQt¤â‹ ca® Vuhskhd bg©fŸ mu©kidf˚ gÂ¥bg©fshfî«
mâfhÇfŸ eha¡ mšyJ ghisa¡fhu® v‹W miH¡fg£ld®. eh£oa kfËuhfî«, gšy¡F Rk¥gt®fshfî« ïUªjd® vd
mt®fŸ M‰W« g¡F <lhf Ãy§fŸ tH§f¥g£ld. ïªÃy§fŸ üÅÞ TW»wh®. Mya§fS¡F nrit brŒj eh£oa kfËU«
mku« v‹W miH¡f¥g£lJ. gil åu®fS¡F Câa« bghJthf ïUªjd®. njtjhá Kiw tH¡f¤âÈUªjjhf gaÞ F¿¥ã£LŸsh®.
gzkhfnt tH§f¥g£lJ. mur FL«g§f˚ gy jhukz« tH¡f¤âÈUªjJ. ‘r⒠tH¡f«
r_f thœ¡if bgUikahf¡ fUj¥g£lJ. üÅ° mJg‰¿ Étukhf¡ T¿íŸsh®.
bghUshjhu Ãiy
ãuhkz®, õ¤âÇa®, itáa®, N¤âu® v‹w eh‹F
#hâ¥ãÇîfŸ É#aefu r_f¤âš ïUªjjhf mšyrhÅ m¡fhy cy»‹ brštÄ¡f gFâf˚ x‹whf É#aefu¥
bg¤j©zh jkJ kDrǤâu¤âš F¿¥ã£LŸsh®. É#aefNj nguuR És§»aJ v‹w brŒâia mašeh£L¥ gaÂfˋ
thdshÉa f£ol§fŸ k‰W« Ml«gu r_f thœ¡if g‰¿í« F¿¥òfŸ bjÇÉ¡»‹wd. k¡fˋ K¡»a bjhʚ ntsh©ik.
mašeh£L¥ gaÂfŸ F¿¥ã£LŸsd®. Ú®¥ghrd trâfis brŒj bfhL¤J É#aefu M£áahs®fŸ
g£L k‰W« gU¤â Milfis k¡fŸ mªjd®. ntsh©ik ts®¢á¡F nkY« C¡fkˤjd®. òâa VÇfŸ
thrid¥bghU£fŸ, ky®fŸ, mÂfy‹fŸ ngh‹wt‰iwí« k¡fŸ bt£l¥g£ld. J§fg¤âuh ngh‹w eâfˋ FW¡nf jL¥ò
ga‹gL¤âd®. brštªj®fˋ mHfhd åLfŸ mt‰¿š gÂòǪj mizfŸ f£l¥g£ld. fhšthŒfŸ mik¡f¥g£lij¥ g‰¿ üÅÞ

230 231
T¿íŸsh®. gšntW bjhʚfS« áwªJ És§»d. mit É#a efu« ï‹W A«ã
x›bth‹W¡F« fHf§fŸ ïUªjd. cnyhf¤bjhʚ brŒnthU« ïoghLfshf¡ fh£áaˤjhY«
ãw ifÉidP®fS« m¡fhy¤âš jiH¤njh§»d®. f®üš, m§FŸs nfhƚfŸ É#a efu¥gh¡F
mdªjó® kht£l§f˚ itu¢Ru§f§fŸ ïUªjd. É#aefu« xU áwªJ vL¤J¡fh£L fshF«.
òfœÄ¡f t®¤jf ikakhfî« És§»aJ. K¡»a j§f ehza« É£lyRthÄ k‰W« Aru uhkRthÄ
tuhf‹ v‹gjhF«. Mdhš, vilfS« msitfS« ïl¤J¡F ïl« Mya§fŸ ïu©L« F¿¥ãl¤j¡fit.
khWg£oUªjd. cŸeh£L, mašeh£L t®¤jf« bgU»ajhš eh£oš É#a efu nfhƚ f£ol¡fiyƋ
bghJthf bršt brÊ¥ò fhz¥g£lJ. ãukh©l¤J¡F vL¤J¡ fh£lhf
kygh® fl‰fiuÆy gy JiwKf§fŸ ïUªjd. mt‰¿š fhŠáòu¤âYŸs Vfh«guehj® k‰W«
F¿¥ãl¤j¡fJ f©z}® JiwKfkhF«. muhãah, ghuÓf«, bj‹ tujuh#® Mya§fis¡ Twyh«.
M¥Ç¡fh, ngh®¢Rfš ngh‹w nkiy ehLfSlD« thÂf¤bjhl®ò âU©zhkiy k‰W« áj«gu« M»a
ÃyÉaJ. gU¤â k‰W« g£L¤ JÂfŸ, eWkz¥ bghU£fŸ, mÇá, ïl§fËYŸs uha nfhòu§fŸ É#aefu tujuh# bgUkhŸ
btoí¥ò, r®¡fiu ngh‹wit K¡»a V‰Wk⥠bghU£fŸ. fhy¤â‹ òfiH¥ giwrh‰W»‹wd. nfhÆȋ
ã‹d®, eha¡f® fhy¤âY« ï¤jifa »H¡F nfhòu«
FâiufŸ, K¤J¡fŸ, br«ò, gtH«, ghjur«, Ód¤J¥g£L,
btšbt£JÂfŸ ngh‹wit ïw¡Fkâ brŒa¥g£ld. f¥gš f£L« fiy¥g bjhl®ªjJ. âU¥gâƚ fhz¥gL« »UZznjtuha®
bjhÊY« ts®¢áailªjJ. k‰W« mtuJ muáfˋ cnyhf¥gok§fŸ É#a efu fhy
cnyhf¡fiy¡F vL¤J¡fh£lhF«. É#a efu mur®fshš
g©gh£L¥ g§fË¥ò ïirí« eldK« MjÇ¡f¥g£lJ.
É#a efu M£áƚ nfhƚf£L« elto¡iffŸ nkY« tlbkhÊ. bjY§F, f‹dl«, jĜ ngh‹w bkhÊfŸ
mâfǤjJ. uhanfhòu§fŸ vd¥gL« EiHthƚ nfhòu§fŸ k‰W« mªjªj¥gFâf˚ òfœbg‰¿Uªjd. tlbkhÊ k‰W« bjY§F
nfhƚ tshf§f˚ á‰g¤ö©fis¡ bfh©l fšahz ïy¡»a« É#a efu fhy¤âš kf¤jhd ts®¢á bg‰wJ.
k©lg§fŸ M»ad É#aefu »UZznjtuhaNj M£á¡fhy¤âš ïy¡»a ts®¢á c¢r«
f£ol¡fiyƋ áw¥ò m«r§fshF«. bg‰wJ. mtnu tlbkhÊ k‰W« bjY§F bkhÊf˚ òyik
k©lg¤ö©f˚ to¡f¥ g£LŸs bg‰¿Uªjh®. mtuJ mit¥ òytuhd mšyrhÅ bg¤j©zh
á‰g§fŸ fiyeaÄ¡fit. ïªj ö© bjY§F ïy¡»a ts®¢á¡F mUªbjh©lh‰¿íŸs®. vdnt,
á‰g§f˚ bgU«ghY« Fâiu É#a efu M£áahs®fˋ g©gh£L¤ bjh©L g‹Kf¤j‹ik
cUt§fŸ ïl«bg‰¿Uªjd. bgÇa bfh©ljhfî« áw¥òilajhfî« âfœªjJ.
Mya§f˚ ü‰W¡fhš k©lg§ ghÄÅ muR
fS«, MÆu§fhš k©lg§fS« ahid uj« - A«ã ïoghLfŸ
vG¥g¥g£ld. âUÉHh¡fhy§f˚ 1347M« M©L ghÄÅ muir ÃWÉat® myhîԋ ghk‹õh
ïiwtid m§F bfh©LtªJ it¤J tÊgLtJ tH¡f«. V‰fdnt mt® Ar‹ f§F vdW« miH¡f¥g£lh®. mj‹ jiyefu« Fšg®fh.
f£l¥g£l Mya§fˋ R‰W¥ãufhu¤âš m«kD¡F vd jÅ ghÄÅ muir bkh¤j« gâdh‹F Ršjh‹fŸ M£áòǪjd®.
Mya§fŸ m¡fhy¤âš mik¡f¥g£ld. mt®f˚, myhîԋ ghk‹õh, Kjyh« KfkJ õh, ãnuh° õh
M»nah® áw¥ò thŒªjt®fŸ. ã‹d® mfkJ thÈõh v‹gt® jiy

232 233
efiu Fšg®fhÉÈUªJ ÕlhU¡F kh‰¿dh®. _‹wh« ï¡fhy¤âš khfhz MSe®fŸ
Kf«kJõhɋ M£á¡fhy¤âš ghÄÅ muዠòfœmj‹ c¢á¡F j§fsJ Rjªâu¤ij m¿É¤J¡
br‹wJ. muhãa¡flš bjhl§» t§fhs ÉÇFlh tiu ghÄÅ muR bfh©ld®. 1526 M« M©L
ÉÇtilªjJ. nk‰»š nfhth Kjš g«ghŒ tiu Ú©oUªjJ. th¡»š ghÄÅ muR IªJ Rjªâu
»H¡»š fh¡»ehlh Kjš »UZzh eâƋ Kf¤Jthu« tiu RšjhÅa§fshf ájW©ld.
guÉÆUªjJ. KfkJ õhɋ bt‰¿¡F K¡»a fhuz« mtuJ mfkJ ef®, Õ#¥ó®, Õuh®,
nfhšbfh©lh, Õlh® v‹w IªJ«
mik¢ruhf És§»a KfkJ fht‹ v‹gtNj MnyhridfS«
nfhšbfh©lh nfh£il j¡fhd RšjhÅa§fŸ v‹W
nritfSnkahF«. miH¡f¥g£ld.
ïoghLfŸ
KfkJ fht‹

KfkJ fhtŋ tÊfh£Ljyhš ghÄÅ muR mj‹ òfʋ f‰wš milîfŸ


c¢áia v£oaJ. mt® xU ghuÓf tÂf®. jdJ eh‰g¤â
Æu©lhtJ ta⚠ïªâahî¡F tªj mt® ghÄÅ muዠïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
nritƚ nr®ªjh®. jdJ jÅ¥g£l MSikÆdhš mt® ghÄÅ 1. É#a efu¥ nguuR g‰¿ m¿ªj bfhŸs cjî« rh‹WfŸ.
RšjhÅa¤â‹ Kjyik¢ruhdh®. ghÄÅ muR¡F ÉRthrkhf mt®
ïUªjh®. vËa thœ¡ifia el¤âtªj mt® bgUªj‹ik 2. É#a efNj eh‹F kuòfŸ - »UZz njtuhaNj
bfh©ltuhfî« âfœªjh®. fšÉa¿îÄ¡ftuhf ïUªj mt® rhjidfŸ.
fÂj¤âš nkijikíl‹ És§»dh®. Õlhǚ xU fšÿÇia 3. É#a efu¥ nguuá‹Ñœ M£áKiw, r_f thœ¡if.
f£Ltj‰fhf mt® bfhilfis tH§»dh®. ghuÓf¡ f£ol¡
fiy¥ghÂƚ mªj fšÿÇ f£l¥g£lJ. 4. É#a efu nguuá‹Ñœ bghUshjhu«.
ngh®¤JiwÆY« mt® tšytuhf És§»dh®. É#a efu«, 5. É#a efufhy, fiy, f£ol¡fiy, ïy¡»a«.
xÇrh k‰W« muhã¡flȋ fl‰bfhŸisa®fS¡F vâuhf mt® 6. ghÄÅ muR« KfkJ fhtŋ rhjidfS«.
ngh®fŸ bjhL¤J bt‰¿ bg‰wh®. bfh§fz«, nfhth, »UZzh,
nfhjhtÇ gŸs¤jh¡F ngh‹w mtuJ bt‰¿fËdhš ghÄÅ muR
ÉÇtilªjJ.
KfkJ fhtŋ Ó®âU¤j§fS« áw¥ghdit, ca® FoÆd®
k‰W« khfhz§fis f£L¥gL¤Jtnj mtuJ F¿¡nfhshF«.
ïj‰fhf x›bthU khfhz¤âY« mur mâfhÇfŸ ÃaÄ¡f¥
g£ld®. bgU«ghyhd nfh£ilfŸ mt®fsJ f£L¥gh£oš
ïUªjd. flikjtW« ca®FoÆdU¡F rYiffŸ Fiw¡f¥g£ld.
vdnt, fhtD¡F vâuhf j¡f ca®FoÆd® râ¤â£l« x‹iw¤
Ô£od®. mj‹go Ršjhid¤ ö©oÉ£L fhtD¡F
ö¡Fj©lid th§»¡bfhL¤jd®. KfkJ fhtŋ
kiwî¡F¥ãwF ghÄÅ muR 圢áaila¤bjhl§»aJ.
KfkJõhî¡F¥ ãwF âwika‰w Ršjh‹fŸ M£á¡F tªjd®.

234 235
khâÇ Édh¡fŸ ï) ghÄÅ muዠjiyefu« ÕlhÇÈUªJ Fšg®fhî¡F
kh‰w¥g£lJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf
<) ghÄÅ muዠjiyefu« ÕuhÇÈUªJ Fšg®fhî¡F
1. r§fk M£áahs®fˋ FybjŒt« kh‰w¥g£lJ.
m) J®¡if M) É£lyh V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
ï) ÉU¥gh£r® <) uhk® 1. Fkhufh«gz® kJuhÉ#a« v‹w üiy vGâdh®.
2. KfkJ fht‹ vªj eh£L tÂf® 2. mšyrhÅ bg¤j©zh xU f‹dlbkhÊ m¿P®.
m) mnuãah M) bkhnuh¡nfh 3. »UZznjtuha® MK¡jkhšaj« v‹w üiy bjY§F
ï) ngh®¢Rfš <) ghuÓf« bkhÊƚ vGâdh®.

II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf VI. áWF¿¥ò vGJf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)

1. »UZz njtuha® ..... kuig¢ nr®ªjt® 1. r§fk kuò

2. Aruh uhk® nfhƚ ........ v‹w ïl¤âš f£l¥g£lJ . 2. É#a efu muá‹Ñœ khfhz îthf«

3. ghÄÅ muir njh‰Wɤjt® ....... 3. Ar‹ f§F

III. bghU¤Jf 4. É#aefu nguuᚠkfË® Ãiy

1. m¥J® urh¡ m) btÅ° VII. FW»a ÉiljUf (100 th®¤ijfŸ)

2. ïg‹ göjh M) ghuÓf« 1. É#a efu¥nguuR¡F tUifjªj mašeh£L¥ gaÂfŸ g‰¿


F¿¥ò tiuf.
3. nlhħnfh ga° ï) bkhnuh¡nfh
2. É#a efu muá‹Ñœ ïy¡»a ts®¢áia MŒf.
4. ánfhnyh o nfh‹o <) ngh®¢Rfš
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ. 1. »UZznjtuhaNj rhjidfis kâ¥ãLf.

m) ghÄÅ muዠjiyefu« Fšg®¡fhÉÈUªJ ÕuhU¡F 2. É#a efu M£áahsNj g©gh£L¥ g§fË¥ig MŒf.
kh‰w¥g£lJ. 3. KfkJ fht‹ g‰¿ kâ¥ÕL brŒf.
M) ghÄÅ muዠjiyefu« Fšg®fhÉÈUªJ ÕlhU¡F
kh‰w¥g£lJ.

236 237
ghl« - 20 ngh® bt‰¿fŸ

ghg® gilbaL¤jnghJ ïªâahɚ IªJ K¡»a K°È«


Kfyha¥ nguuR muRfS« - blšÈ, F#uh¤, khst«, t§fhs«, j¡fhz«, ïu©L
K¡»a ïªJ muRfS« - nkthNj uhz r§fh k‰W« É#a efu¥
nguuR ïUªjd. 1525M« M©L, fhóÈUªJ ghg® Û©L« ïªâah
f‰wš neh¡f§fŸ Ûjhd gilbaL¥ig¤ bjhl®ªjh®. yhTNj MSeuhf ïUªj
bjsy¤fh‹ nyhoia vË⚠K¿ao¤J m¥gFâia¡
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ if¥g‰¿dh®. ã‹d®, blšÈ neh¡» K‹nd¿dh®. 1526 M«
1. Kfyha¥nguuዠmuáaš tuyhW M©L V¥uš 21M« ehŸ eilbg‰w Kjyh« ghÅ¥g£L¥ nghǚ ghg®
ï¥uhÏ« nyhoia K¿ao¤jh®. nghǚ nyho bfhšy¥g£lh®.
2. ghgU« mtuJ rhjidfS« ghgÇlÄUªj Fâiu¥ gilí« Õu§»¥gilínk mtuJ bt‰¿¡F
3. ckhôŋ ãu¢ridfŸ - N®kuò ïilbtË tÊtF¤jd. blšÈia¡ if¥g‰¿a ghg® jdJ kf‹ ckhôid
4. m¡gU« mtuJ rhjidfS« - rka¡bfhŸif M¡uhit¡if¥g‰Wtj‰fhf mD¥ãit¤jh®. ghg® j«ik
“ïªJ°jhd¤â‹ nguur®” v‹W m¿É¤J¡ bfh©lh®.
5. #Ah§Ñ®, õh#fh‹
uhzh r§fh k‰W« M¥fhÅa®fŸ ÛJ mt® bfh©l
6. mîu§fÓ¥ k‰W« mtuJ rka¡bfhŸif bt‰¿fŸ mtiu ïªâahɋ c©ikahd M£áahsuh¡»d.
7. Kfyha¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fŸ nkthNj uhzh r§fh xU áwªj uh#ò¤âu åu®. mt® ghgU¡F
vâuhf¥ ngh® bjhL¤jh®. 1527M« M©L M¡uhɉF mU»š
eilbg‰w fhDth¥ nghÇy ghg® mtiu K¿ao¤jh®. ïªj
muáaš tuyhW
bt‰¿¡F¥ ãwF ghg® fhÌ v‹w g£l¤ij N£o¡ bfh©lh®.
ghg® (1526 - 1530) 1528M« M©L k‰bwhU uh#ò¤âu M£áahsuhd nkâÅ
uhŒ v‹gtÇlÄUªJ ghg® rªnjÇia¡ if¥g‰¿dh®. mj‰fL¤j
ïªâahɚ Kfyha¥nguuir ÃWÉat® M©oš Õfhǚ eilbg‰w nfh¡uh nghǚ ghg® M¥f‹fis
ghg®. mtuJ ïa‰bga® rh»Uԋ KfkJ. K¿ao¤jh®. ïªj bt‰¿fËdhš ghg® ïªâahɚ jkJ
jdJ jªij tÊƚ ij_U¡F«, jhŒ tÊƚ Mâ¡f¤ij Ãiy¥gL¤âdh®. 1530š jkJ eh‰g¤â VHhtJ taâš
br§»ÞfhD¡F« cwÉd®. ghg® jdJ jªij M¡uhɚ ghg® kiwªjh®.
ghg®
ck® nõ¡ Û®rhɋ g®fhdhɉF thÇrhf¥
bghW¥ng‰wh®. Mdhš mtuJ öu¤J cwÉd® xUtuhš mJ ghg® g‰¿a xU kâ¥ÕL
j£o¥g¿¡f¥glnt ghg® jdJ M£á¥ gFâia ïHªjh®. á¿J fhy« ghg® xU áwªj M£áahs®. Ãiy¤j rhjidfis
ehnlhoahf¤ âǪj mt®, jdJ khk‹fŸ xUtÇlÄUªJ fhóiy¡ Ãfœ¤âat®. muò k‰W« ghuÓf bkhÊf˚ òyik Ä¡ft®. JU¡»
if¥g‰¿dh®. ã‹d®, ïªâahit¡ if¥g‰W« Miria ts®¤J¡ bkhÊna mtuJ jhŒbkhÊ. JR» ghgÇ v‹w mtuJ
bfh©l ghg®, 1519 Kjš 1523 tiuÆyhd fhy¤âš eh‹F Ãidî¡F¿¥òfŸ JU¡» bkhÊƚ vGj¥g£ljhF«. ïªâahit¥
gilbaL¥òfisí« nk‰bfh©lh®.

238 239
g‰¿a tUzidfŸ m⚠ïl« bg‰WŸsd. vªj c©ikiaí« eilbg‰wJ. ïJ fndh{ ngh® vdî« miH¡f¥gL»wJ. ï¥nghǚ
kiw¡fhkš, jh‹ bg‰w njhšÉfisí« mt® m⚠F¿¥ã£LŸsh®. bõ®fh‹ ckhôid Û©L« K¿ao¤jh®. ehoHªj ckhô‹ mL¤j
ïa‰ifia uá¡F« cŸs¤jtuhd mt® ïªâahɋ jhtu§fŸ gâidªJ M©LfŸ ïªâahî¡F btËna thH ne®ªjJ.
k‰W« Éy§FfŸ g‰¿í«Tl jkJ Ãidî¡ F¿¥òf˚ N® ïilbtË (1540 - 1555)
ÉtǤJŸsh®.
ckhô‹ (1530 - 1540) N®kuig njh‰Wɤjt® bõ®õh. mtuJ ïa‰bga® gߤ.
ÕfhÇYŸs rrhu« v‹w gFâƋ #hÑ®jhuhd Ar‹fh‹ v‹gtNj
ghgNj _¤j kf‹ ckhô‹. ckhô‹ v‹whš ‘ešthŒ¥ò’ kf‹. ã‹d®, gߤ ÕfhNj M¥fhÅa M£áahsÇl« gÂòǪjh®.
v‹W bghUŸ. Mdhš, Kfyha¥ nguuᚠgǤ⋠åu¢ braiy¥ ghuh£ona mªj M¥fhÅa M£áahs®
ešthŒ¥òfis¥ bgwhj k‹duhf mt® ïUªjh®. bõ®fh‹ v‹w g£l¤ij mˤjh®. bõ®fh‹ brsrh¥ nghǚ
ckhôD¡F f«uh‹, m°fhÇ, Ï©lhš v‹w ckhôid¤ njh‰fo¤jh® v‹gij V‰fdnt f©nlh«. 1540 š
_‹W rnfhju®fŸ. ckhô‹ nguuir jdJ bõ®fh‹ bõ®õh v‹w g£l¤njhL blšÈƋ M£áahsuhdh®.
rnfhju®fS¡F¥ g»®ªJ bfhL¤jh®. Mdhš, bõ®õh N® (1540 - 1545)
mJnt mtU¡F bgU« nrhjidahf KoªjJ.
fhóš k‰W« fh©lAhNj M£áahsuhf f«uh‹ bõ®õh, uh#ò¤âu®fSl‹ gyKiw
ÃaÄ¡f¥g£lh®. rh«gš k‰W« Mšth® gFâfŸ nghÇ£L jdJ nguuir ÉÇîgL¤â¡ bfh©lh®.
m°fhÇ¡F« Ï©lhY¡F« mË¡f¥g£ld. gŠrh¥, khst«, áªJ, Kšjh‹, g©nlšf©£
ckhô‹
»H¡»š ckhô‹ M¥f‹fis v⮤J ngh‹wit mtuhš if¥g‰w¥g£l gFâf˚
nghÇ£L¡ bfh©oUªj nghJ, F#uh¤â‹ gfö® õh blšÈneh¡» ml§F«. m°[h«, neghs«, fhZÛ®, F#uh¤ jÉu
gilbaL¤J tU« brŒâ mtU¡F »£oaJ. vdnt, Vida tl ïªâah KGtijí« bfh©ljhf
M¥fhÅa®fˋ jiytuhd bõ®fhDl‹ (tU§fhy bõ®õh) bõ®õhɋ nguuR És§»aJ.
mtrukhf xU cl‹go¡ifia brŒJ bfh©l ckhô‹ F#uh¤ bõ®õhɋ M£á Kiw bõ®õh N®
neh¡»¥ òw¥g£lh®.
FW»a IªJ M©Lfns M£áÆÈUªjhY«, bõ®õh xU
ckhô‹ gfö®õhÉlÄUªJ F#uh¤ij¡ if¥g‰¿ jdJ
áwªj M£áKiwia cUth¡»ÆUªjh®. k¤âa muᚠgšntW
rnfhju® m°fhÇia m§F MSeuhf ÃaĤjh®. Mdhš, gfö®
JiwfŸ ïUªjd. murU¡F cjÉahf eh‹F K¡»a mik¢r®fŸ
õh m°fhÇia Éu£oÉ£L Û©L« F#uh¤ij¡ if¥g‰¿
ïUªjd®.
bfh©lh®. ïj‰»ilƚ, ckhô‹ mtu¡bfâuhf Û©L« ngh®
bjhL¤jh®. 1539 M« M©L eilbg‰w brsrh nghǚ bõ®fh‹ 1. âthÅ Érhu¤ - thá® v‹W« ït® miH¡f¥g£lh®.
Kfhyha¥gilfis eR¡»dh®. ckhô‹ ngh®¡fs¤âÈUªJ j¥ã - tUthŒ k‰W« Ãâîthf«
M¡uhî¡F br‹wh®. m§»Uªjgona jdJ rnfhju®fˋ
cjÉia ckhô‹ ehodh®. 2. âthÅ mÇ° - gil¤Jiw
Mdhš, rnfhju®fŸ x¤JiH¡f kW¡fnt, ckhô‹ Û©L« 3. âthÅ u[y¤ - maYwî¤Jiw
jÅahfnt bõ®fhid vâ®bfh©lh®. 1540š 㚻uh« ngh® 4. âthÅ ï‹õh - jftš bjhl®ò¤Jiw

240 241
bõ®õhɋ nguuR eh‰g¤ânaG r®¡fh®fshf ãÇ¡f¥ bõ®õh g‰¿a xU kâ¥ÕL
g£oUªjd. x›bthU r®¡fhÇY« Kj‹ik Ρjh® (r£l« xG§F),
Kj‹ik K‹Ó¥ (Úâ tH§Fjš) v‹w ïu©L K¡»a mâfhÇfŸ bõ®õh xU g©òÄ¡f K°äkhf¤âfœªjh®. bghJthf, ãw
ïUªjd®. x›bthU r®¡fhU« gy g®fhdh¡fshf¥ ãÇ¡f¥ rka¥ãÇîfis r»¥ò¤j‹ikíl‹ el¤âdh®. ïªJ¡fS¡F
g£oUªjd. Ρjh® (uhQt mâfhÇ), mċ (ÃytUthŒ), K¡»a gjÉfis mˤjh®. fiy, f£ol¡fiyiaí« mt®
bghnljh® ( fUñy mâfhÇ), f®T‹fŸ (fz¡f®fŸ) M»a MjǤjh®. blšÈ¡F mU»š aKid eâ¡fiuƚ bõ®õh xU òâa
mâfhÇfŸ g®fhdh îthf¤ij ftŤJ tªjd®. nguuᚠï¡jh efu¤ij îkh¤jh®. mâš, j‰nghJ òuhz »yh v‹w giHa
v‹wiH¡f¥g£l îthf¥ãÇîfS« ïUªjd. nfh£ilí« mjDŸ xU kNâí« k£Lnk vŠáíŸsd. rrhu¤âš
xU fšyiw khl¤ijí« mt® f£odh®. ïªâa¡ f£ol¡ fiyƋ
bõ®õhɋ M£á¡fhy¤âš ÃytUthŒ îthf« e‹F mik¥òf˚ áwªjt‰¿š x‹whfmJ fUj¥gL»wJ. f‰nwhiuí«
Óuik¡f¥g£oUªjJ. Ãy§fŸ ftdkhf ms¡f¥g£ld. bõ®õh MjǤjh®. mtuJ M£á¡fhy¤âš khÈ¡ KfkJ b#aá
ÉisÃy§fŸ mid¤J« ešyit, eL¤jukhdit, v‹gt® òfœthŒªj ïªâ üyhd g¤kht¤ v‹w üiy¥gil¤jh®.
nkhrkhdit vd _‹W tiffshf¥ ãÇ¡f¥g£ld. rhjhuzkhf bõ®õhɋ kiwî¡F¥ãwF mtuJ thÇRfŸ 1555M« M©L
rhuhrÇ c‰g¤âƚ _‹¿š xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. ckhô‹ Û©L« ïªâahit¡ if¥g‰W« tiu M£áƚ bjhl®ªjd®.
gzkhfnth mšyJ Éis bghUshfnth ÃytÇ bgw¥g£lJ. ckhô‹ (1555 - 1556)
bõ®õhɋ ÃytUthŒ Ó®¤âU¤j§fËdhš eh£o‹ tUthŒ
bgU»aJ. ‘jh«’ v‹w òâa btŸË ehza§fis bõ®õh 1540 M« M©L ïªâahÉÈUªJ òw¥g£l ckhô‹ áªJî¡F
m¿Kf¥gL¤âdh®. mit 1835M« M©L tiuTl bršY« tÊƚ AÛjh ghD ngf« v‹gtiu kzªjh®. mt®fŸ
òH¡f¤âÈUªjd. mk®nfh£ v‹w ïl¤âš xU ïªJ muruhd uhzhãurh¤ v‹gtuJ
eh‹F K¡»a bgUtÊ¢ rhiyfis mik¤J ngh¡Ftu¤J Mjuɚ thœªJ tªjnghJ 1542š m¡g® ãwªjh®. ã‹d®, <uhD¡F
trâfis bõ®õh nk«gL¤âdh®. mitahtd : 1. nrhdh®fh‹ br‹w ckhô‹ mªeh£L M£áahsÇl« cjÉnfhÇ bg‰wh®. f«uh‹,
Kjš áªJ tiu 2) M¡uh Kjš ò®Ah«ó® tiu 3) n#h¤ó® Kjš m°fhÇ v‹w ïu©L rnfhju®fisí« ckhô‹ K¿ao¤jh®.
á¤ö® tiu 4) yhT® Kjš Kšjh‹ tiu. gaÂfˋ trâ¡fhf ïj‰»ilƚ ïªâahɚ N® kuãdNj M£áí« ntfkhf
Ó®FiyªjJ.
bgUtÊ¢ rhiyf˚ M§fh§nf j§FÄl§fS« mik¡f¥g£ld.
1555 M« M©L M¥f‹fis K¿ao¤J ckhô‹ Û©L«
fhtšJiw Äfî« âwikahd Óuik¡f¥g£oUªjJ. mtuJ
Kfyha mÇaizia¡ if¥g‰¿dh®. MWkhj fhy¤â‰F¥ ãwF, 1556-
M£á¡ fhy¤âš F‰w§fŸ Äfî« Fiwthfnt fhz¥g£ld.
š ckhô‹ jdJ üyf¥go¡f£oš jL¡» ÉGªJ cƮڤjh®.
gil¤Jiw îthfK« âwikahd Kiwƚ mik¡f¥ ckhô‹ xU áwªj gil¤jsgâahfnth, ngh® åuuhfnth
g£oUªjJ. myhî⋠»šÍƋ FâiufS¡F NLnghLjš ngh‹w ïšiyba‹whY«, m‹ò« fUizí« mtÇl« Fobfh©oUªjd.
eilKiwfis bõ®õh ã‹g‰¿dh®. fšÉkhdhfî« mt® âfœªjh®. fÂj«, thd ïaš, n#hâl«
M»at‰¿š òyik Ä¡ft®. XÉa¡fiy mtU¡F¥ão¤j x‹W .
ghuÓf bkhÊƚ mt® fÉijfisí« òidªjh®.

242 243
m¡g® (1556-1605)

ïªâahɋ jiyáwªj nguur®f˚


m¡gU« xUt®. jdJ jªij ckhíŋ
kiwî¡F¥ãwF mt® mÇaizna¿dh®.
MdhY«, blšÈia M¥f‹fŸ if¥g‰¿¡
bfh©ljhš mtuJ Ãiy Mg¤jhdjhfnt
ïUªjJ. M¥f‹fˋ gil¤jiyt® bAK
blšÈia¤j« tr« it¤âUªjh®. 1556 M« m¡g®
M©L eilbg‰w ïu©lh« ghÅ¥g£L¥ nghǚ, bAK bt‰¿Æ‹
ÉË«òtiu br‹WÉ£lh®. Mdhš, mtuJ f©Âš xU m«ò
ghŒªjjhš ka¡fkhdh®. jiytŚyhj mtuJ gil áj¿ XoaJ.
mâ®Zl« m¡gNj g¡f« ïUªjjhš, mtuJ bt‰¿ cWâ¥
gL¤j¥g£lJ.
m¡gNj Kjš Iªjh©L fhy M£áƋnghJ iguh«fh‹
mtU¡F mur¥ãuâahf brašg£lh®. Kfyha¥ nguuir
xU§»iz¤j bgUik iguh«fhndna rhU«. Iªjh©L
fS¡F¥ãwF, murit¥ óršfˋ Éisthf m¡g® mtiu¥
gjÉÆÈUªJ Ú¡», bk¡fhɉF bršY«go gªjh®. Mdhš,
bk¡fh bršY« tÊÆnyna M¥f‹ xUtdhš mt® bfhšy¥g£lh®.
m¡guJ uhQtbt‰¿fŸ gy. M¡uh Kjš F#uh¤ tiuí«,
ã‹d® M¡uh Kjš t§fhs« tiuí« vd tl ïªâah KGijí«
m¡g® jkJ f£L¥gh£oš bfh©Ltªjh®. tlnk‰F všiy¥
òw¤ijí« mt® tÈik¥gL¤âdh®. ã‹d®, mtuJ ftd«
j¡fhz¤â‹ g¡fK« âU«ãaJ.
uh#ò¤âu®fSl‹ bfh©oUªj cwîfŸ

m¡gNj uh#ò¤âu¡bfhŸif F¿¥ãl¤j¡fJ. mt®


uh#ò¤âu ïstuáahd uh#h ghukAhȋ kfis kzªJ
bfh©lh®. Kfyha® tuyh‰¿š mªj Ãfœ¢á xU âU¥òKidahF«.
uh#ò¤âu®fŸ eh‹F jiyKiwfŸ Kfyha®fS¡F nrit
ah‰¿d®. gy® gil¤jsgâ gjÉ tiu gšntW gjÉ ca®îfis¥

244 245
bg‰wd®. m¡guJ M£áƚ, uh#h gfth‹jh°, uh#h k‹á§ 1575š, m¡g® jdJ òâa jiyefuhd gnjó® á¡Çƚ ïghj¤
M»nahU¡F K¡»a gjÉfŸ mË¡f¥g£ld. xUt®ã‹ xUtuhf fhdh v‹w tÊgh£L¡ Tl¤ij mik¤jh®. ïªJ rka«, rkz rka«,
uh#ò¤âu muRfS« m¡gNj nkyh©ikia V‰W¡ bfh©ld. »¿¤Jt rka«, b[huh°oÇa rka« ngh‹w mid¤J rka
Mdhš, nkthNj uhzh¡fŸ k£L«, gyKiw njhšÉfis¤ m¿P®fisí« m§F miH¤J Éthâ¡f brŒjh®. muáaš
jGÉa nghâY«, mogÂa kW¤jd®. 1576 M« M©L Ahšâfh£ Étfhu§f˚ K°È« cnykh¡fŸ jiyÆLtijí« mt®
v‹w ïl¤âš eilbg‰w nghǚ k‹á§ jiyikÆyhd Kfyha¥ btW¤jh®. 1579š m¡g® “jtWglh Mizia” btËÆ£L jkJ rka
gilfŸ uhzh ãujh¥ á§if K¿ao¤jd. nkthNj ï¤njhšÉ¡F¥ mâfhu§fis cWâ¥gL¤âdh®.
ãwF, bgU«ghyhd uh#ò¤âu M£áahs®fŸ m¡gNj 1582š m¡g® ‘Ô‹ ïyhϒ mšyJ ‘ïiwe«ã¡if’ v‹w jkJ
nkyh©ik¡F mogªjd®. òâa rka¤ij m¿É¤jh®. mJ xU flîŸ ‘nfh£gh£o‹ÛJ
m¡guJ uh#ò¤âu¡ bfhŸif mtuJ guªj rka¡ e«ã¡if bfh©ljhF«. mid¤J rka§fˋ ešy fU¤J¡
bfhŸifia¤ jGÉna ïUªjJ. òÅj¥gaztÇiaí«, ã‹d® fisí« cŸsl¡»ajhf mJ fhz¥g£lJ. gF¤j¿nt mj‹
Íáah tÇiaí« mt® u¤J brŒjh®. m¡gNj uh#ò¤âu¡ bfhŸif mo¥gil. _le«ã¡iffis mJ MjÇ¡fɚiy. gšntW
Kfyha¥ nguuR, uh#ò¤âu®fŸ ïUrhuU¡F« rhjfkhfnt ïUªjJ. rka§fS¡»ilna fhz¥gL« ntWghLfS¡F xU ghykhfî« mJ
Äf¢ áwªj ngh®åu®fˋ nrit Kfyha®fS¡F »il¤jJ. mikªjJ. ïU¥ãD«, m¡guJ òâa rka« njhšÉna f©lJ.
kWòw«, uh#°jh‹ gFâƚ mikâ ÃyÉaJ; Kfyha¥ gÂƚ mtuJ kiwî¡F¥ãwF mJ áijªJnghƉW. m¡guJ thœehËny
nr®ªj uh#ò¤âu®fŸ ca®gjÉfisí« milªjd®. Tl Õ®ghš cŸË£l gâidªJ ng®fns m¡nfh£gh£il¥
ã‹g‰¿d®. m¡g® jdJ òâa nfh£gh£il V‰F«go vtiuí«
rka¡ bfhŸif tÈíW¤jɚiy.
tuyh‰¿‹ VLf˚ m¡g® K¡»a ïl¤ij¥ ão¤âU¥gj‰F ÃytUthŒ îthf«
fhuz« mtuJ rka¡bfhŸifnaahF«. m¡gNj rka¡
fU¤J¡fS¡F gšntW fhuÂfŸ JizòǪjd. bjhl¡f uh#h njhl®khš, m¡guJ M£á¡fhy¤âš ÃytUthŒ
fhy¤âš mt® N~ã¤JwÉfSl‹ bfh©oUªj cwîfŸ, mtuJ îthf¤âš áy MŒîfis nk‰bfh©lh®. m¡guJ ÃytUthŒ
Mrh‹ m¥Jš y¤Ô㋠nghjidfŸ, uh#ò¤âu¥ bg©fis mt® Kiw #¥â mšyJ gªnjhg°J Kiw vd miH¡f¥g£lJ.
âUkz« brŒJ bfh©lJ, nõ¡ Kghu¡ k‰W« mtuJ òjšt®fshd uh#h njhl®khš mjid nkY« Óuik¤jh®. mj‰F jhAhrhyh
mòš bgŒá, mòš grš ngh‹w m¿P®fSl‹ mtuJ bjhl®òfŸ, Kiw vd¥bga®. 1580š mJ Ãiwnt‰w¥g£lJ. m«Kiw¥go,
ïªJ°jhd¤ây xU nguuir ÃWt nt©L« v‹w Mir ngh‹wit njhl®khš xnukhâÇahd Ãy msitia m¿Kf¥gL¤âdh®. flªj
mtuJ rka fU¤J¡fS¡F mo¥gilahf mikªjd. g¤jh©L fhy¤âš Éis¢rȋ ruhrÇia mo¥gilahf¡ bfh©L
m¡g® bjhl¡f¤âš xU flik jtwhj K°äkhfnt ÃytUthŒ îzÆ¡f¥g£lJ. Ãy§fŸ eh‹F tiffshf¥
ïUªjh®. M«g® eh£L ïstuá n#h¤ghia kzªj ã‹d® mt® ãÇ¡f¥g£ld- nghy{ (M©L njhW« gÆÇl¥gL« Ãy«), gbusâ
òÅj¥ gaztÇia u¤J brŒjh®. 1562š Íáah tÇiaí« u¤J (ïu©L M©LfS¡F xU Kiw Kiw gÆÇl¥gLtJ) r¢rh® (_‹W
brŒjh®. jdJ ïªJ kidÉa® ÉU¥g«nghš j§fsJ flîsiu mšyJ eh‹F M©LfS¡F xU Kiw gÆÇl¥gLtJ) k‰W« gŠrh®
tÊgl mDkâ¤jh®. ã‹d®, mt® ïÞyhÄa rka¤â‹ ÛJ Iíwî (IªJ mšyJ mj‰F« mâfkhd M©LfS¡F xU Kiw
bfh©lh®. gÆÇl¥gLtJ). ÃytÇ bghJthf gzkhfnt brY¤j¥g£lJ.

246 247
k‹r¥jhÇ Kiw FoÆdU¡F k£Lnk tH§f¥gL»w fh‹-ï-rhk‹ gjÉ
tH§f¥g£lJ. 1612M« M©L Mr¥fhŋ kfshd m®ékª¤ ghD
m¡guJ M£á Kiwƚ k‹r¥jhÇ Kiw K¡»a ïl« ngf« (ã‰fhy¤âš K«jh{) v‹gtiu #Ah§ÑNj _‹whtJ kf‹
t»¤jJ. ï«KiwƋќ x›bthU mâfhÇ¡F« xU jFâÃiy ïstur‹ F®u« (ã‰fhy¤âa Ah#fh‹) kzªJ bfh©lh®.
tH§f¥g£lJ. Fiwªjjg£r jFâÃiy k‹r¥jh®10 v‹gjhF«
mâfg£r jFâ k‹r¥jh® 5000. ïJ ca® FoÆdU¡F k£Lnk ü®#Ah‹ #‹lh v‹w xU Mjuths® FGit mik¤J¡
tH§f¥g£lJ. murFy¤ij nr®ªjt®fS¡F mj‰F« nkyhd bfh©L brašg£ljhfî«, ïjdhš Kfyha muritƚ ïu©L
jFâÃiyfŸ îzÆ¡f¥g£ld. k‹r¥ jFâÃiyfŸ r¤ k‰W« nfhZofŸ cUthdjhfî« áytuyh‰W m¿P®fŸ TW»‹wd®.
rht® vd ïUtif¥gL«. r¤ v‹gJ xUtuJ jÅ¥g£l mªj°ij¡ #Ah§Ñ® K‰¿Y« jdJ kidÉ ü®#Ahŋ f£L¥gh£oš
F¿¥gjhF«. rht® v‹gJ xUt®it¤âU¡fnt©oa Fâiu ïUªJ brašg£ljhšjh‹ 1622š Ah#fh‹ jdJ jªij¡F vâuhf
åu®fˋ v©Â¡if mo¥gilÆyhdJ. x›bthU rhtU« »s®¢áƚ <Lg£ljhfî« Tw¥gL»wJ. Mdhš, ïªj fU¤J¡F
Fiwªjg£r« ïu©L Fâiuåu®fisahtJ bg‰¿U¡fnt©L«. ãw tuyh‰W m¿P®fŸ cl‹gLtâšiy. #Ah§Ñ® nehŒthŒ¥g£L
k‹r¥ jFâÃiy¡F thÇRÇik »ilahJ. Ãakd§fŸ gjÉ tÈik F‹W« fhy«tiu mtnu mid¤J muáaš Koîfisí«
ca®îfŸ, gjÉÚ¡f§fŸ mid¤J« neuoahf muruhš vL¤J tªjh® v‹gij mtuJ RarÇj« btË¥gL¤J»wJ.
nk‰bfhŸs¥g£ld. ïU¥ãD«, ü®#Ah‹ mur FL«g¤âš Mâ¡f« brY¤â
#Ah§Ñ® (1605- 1627) tªjh®. ghuÓf g©gh£L Kiwfis¡bfh©Ltªjh®. muritƚ
ghuÓf¡fiyí« g©ghL« mtuhš C¡FÉ¡f¥g£ld.
m¡gNj kiwî¡F¥ãwF, 1605 M« M©L #Ah§ÑUl‹ beU§»a cwit v¥nghJ« mt® bfh©oUªjh®.
ïstur® rä« #Ah§Ñ® (cyif bt‹wt®) v‹w nt£ilƋnghJ Tl mtUlndna brštJ tH¡f«. Ah#fhŋ
g£l¤njhL M£á¡Ftªjh®. mtuJ M£á¡ vG¢á mtuJ jÅ¥g£l Mtyhš ö©l¥g£ljhF«. j«ik
fhy¤âš gšntW fyf§fŸ eilbg‰wd. mtuJ fh©lhAhU¡F bršYkhW g¤j jªijia v⮤J mt®
kf‹ F°% fyf¤âš <Lg£lh®. Mdhš, »s®¢áƚ ïw§»dh®. m¡»s®¢áahš Kfyha¥nguuá‹
K¿ao¡f¥g£L áiwÆÈl¥g£lh®. mtiu elto¡iffŸ eh‹fh©LfŸ
MjǤjj‰fhf IªjhtJ Ó¡»a FUthd FU âirkh¿d. 1627š #Ah§Ñ® kiwªj
m®#&‹ ᧠áu¢nrj« brŒa¥g£lh®. ãwF, ca®FoÆd® k‰W« uhQt¤â‹
Mjuit¥bg‰W Ah#fh‹ M¡uhit
ü®#Ah‹
#Ah§Ñ® milªjh®. ü®#AhD¡F XŒñâa«
1611 M« M©L IAh§Ñ® bkAUÅrhit mË¡f¥g£lJ. mL¤j gâbd£L
kzªJ bfh©lh®. mt® ü® #Ah‹ (cy»‹ M©LfŸ ü®#Ah‹ cÆ®thœªjh®.
xË) v‹W miH¡f¥g£lh®. ü®#Ahŋ jªij Ah#fh‹ (1627-1658)
ïâk¤bjsyh xU g©ghs®. mtU¡F jiyik
ü®#Ah‹ âth‹ gjÉ ju¥g£lJ. ü®#Ahŋ fh©lAh® k‰W« ãw ó®åf¥ õh#fh‹, K«jh{
FL«g¤ij¢nr®ªj gyU¡F ca®gjÉfŸ gFâfis¡ if¥g‰Wtj‰fhf Ah#fh‹
tH§f¥g£ld. mtuJ _¤j rnfhjh® Mr¥fhD¡F ca® tlnk‰F všiy¥gFâƚ bjhl®ªJ gilbaL¥òfis el¤âdh®.

248 249
1639 Kjš 1647 tiu eilbg‰w bjhl® gilbaL¥òfËdhš 5000
Kfyha åuh®fŸ koªjd®. ã‹d®, Ah#fh‹ jdJ v©z¤ij fhóš xsu§fÓ¥ nguuR
ifÉ£L m§F nghÇLtij ÃW¤âdh® bgõht®

mtuJ j¡fhz¡ bfhŸif bt‰¿fis¤ njo¤jªjJ. mfkJ


efiu K¿ao¤J Kfyha¥ nguuRl‹ ïiz¤J¡ bfh©lh®.
Õ#¥óU« nfhšbfh©lhî« nguurnuhL x¥gªj« brŒJ bfh©ld. ghÅg£
fhªnjZ, Õfh®, bjȧfhdh, bjsyjhgh¤ v‹w eh‹F
blšÈ
kfhz§fis õh#fh‹ j¡fhz¤âš cUth¡»dh®. mt‰iw, jkJ #h£L¡fŸ
kf‹ mîu§fӥ㋠f£L¥gh£oš É£lh® M¡uh
ïuhrò¤âu®fŸ
thÇRÇik¥ngh®
myfhgh¤
gh£dh
õh#fhŋ eh‹F òjšt®fS¡»ilna - jhuh õ&¡nfh
(g£l¤J ïstur®), ê#h (t§fhs MSe®), mîu§fÓ¥ ( j¡fhz
MSe®) k‰W« _u¤ gº (khst«, F#uh¤â‹ MSe®) - mtuJ nfh©Lthdh
M£á¡fhy ïWâƚ gy¤j thÇRÇik¥ ngh® _©lJ. 1657M« ilô
M©L ïWâƚ õh#fh‹ r‰W nehŒthŒ¥g£L ã‹d® nj¿dh®. K«ig
Mdhš, ïstur®fŸ ehštU« Kfyha mÇaiz¡fhf kuh¤âa®fŸ
nghÇl¤Jt§»d®. ï¥nghǚ mîu§fÓ¥ bt‰¿ bg‰W M¡uh
nfh£il¡FŸ EiHªJ jhuhit Éu£oao¤jh®. õh#fhidí« muã¡ flš
mogÂa¢ brŒjh®. M¡uh nfh£ilƚ mªj¥òw¥gFâƚ t§fhs ÉÇFlh
õh#fhid áiwit¤jh®. Mdhš, mîu§fÓ¥ jkJ jªijia nfhth
nkhrkhf el¤jɚiy. mL¤j v£L M©LfŸ õh#fh‹ jdJ
kfŸ #fdhuhɋ m‹ghd nritƚ fhy¤ij fʤjh®. 1666š
õh#fh‹ ïwªjh®. mtuJ clš jh{kAhȚ K«jh͋ fšyiw¡F
nfhʡnfhL
mU»nyna ml¡f« brŒa¥g£lJ.
bfh¢á‹ ghisa¡fhu®fŸ
mîu§fÓ¥ (1658 - 1707)

âwikÄ¡f Kfyha mur®f˚ mîu§fÓ¥ò« ïªâa¥ bgU§flš


xUt®. mt® My«Ñ® mšyJ cyif btšgt®
v‹w g£l¤ij¢ N£o¡ bfh©lh®. Kjš
g¤jh©LfŸ mt® nk‰bfh©l gilbaL¥òfŸ
ahî« bt‰¿Æš Koªjd. áWáW »s®¢áfis mt®
eR¡»dh®. Mdhš, mtuJ M£á¡ fhy¤âš
mîu§fÓ¥

250 251
ã‰gFâƚ bgU« á¡fšfis rªâ¡f nt©oÆUªjJ. #h¤J¡fŸ, gL¤Jtj‰bfd KjhÓòfŸ v‹w ca® mâfhu« gil¤j mâfhÇ
r¤ehÄa®fŸ k‰W« Ó¡»a®fS«Tl mtU¡F vâuhf fis¡ bfh©l xU jŤ Jiwia mîu§fÓ¥ V‰gL¤âdh®. kJ
»s®ªbjGªjd®. m¡»s®¢áfŸahî« mîu§fӥ㋠fLikahd mUªJtJ jilbrŒa¥g£lJ. gh§¡ v‹w jhtu« gÆÇLtJ«
rka¡bfhŸifƋ vâ®ÉisîfnsahF«. ga‹gL¤JtJ« ãw nghij¥ bghU£fS« jilbrŒa¥g£ld.
j®fhz¡ bfhŸif Kfyha muritƚ ïir jÉ®¡f¥g£lJ. jnuh¡fh j®õ‹ v‹w
nguur® kÂkhl¤âš k¡fŸ K‹njh‹W« rl§ifí« mt®
KfyhaNj j¡fhz¡ bfhŸif m¡gNj M£á¡ É£blhʤjh®. jruh ÉHhî¡F« jilÉâ¡f¥g£lJ.
fhy¤âÈUªnj bjhl§F»wJ. fhªnjZ, Õuh® M»at‰iw m¡g® muritÆÈUªj thdïaš k‰W« n#hâl¡fiy m¿P®fŸ
if¥g‰¿dh®. mfkJ efǚ khÈ¡ M«gUl‹ #Ah§Ñ® nghÇ£lh®. gjÉÚ¡f« brŒa¥g£ld®.
õh#fh‹ M£á¡fhy¤âš j¡fhz MSeuhf ïUªj mîu§fÓ¥ bjhl¡f¤âš mîu§fÓ¥ òâjhf ïªJ¡ nfhƚfŸ
ÔÉukhd j¡fhz¡ bfhŸifia ã‹g‰¿dh®. Kfyha¥ nguuruhf f£Ltijí« giHa nfhƚfŸ òJ¥ã¡f¥gLtijí« jilbrŒjh®.
bghW¥ng‰wîl‹ mîu§fÓ¥ jkJ M£á¡fhy¤âš Kjš ã‹d® ïªJ¡ nfhƚfis mÊ¡fî« K‰g£lh®. kJuh, bgdhu°
ïUg¤âiaªJ M©LfŸ tlnk‰F všiy¥gFâƚ ftd« ngh‹w ïl§fËÈUªj òfœbg‰w nfhƚfŸ áij¡f¥g£ld. 1679š
brY¤âdh®. m¤jUz¤âšjh‹ kuh£oa mur® áthÍ tl¡F k‰W« mt® Íáah k‰W« òÅj¥gaz tÇfis Éâ¤jh®. ï°yhÄa
bj‰F bfh§fz¥gFâƚ jd¡bfd xU jÅ muir rka¤âš ãw ãÇÉdiuí«Tl mt® r»¤J¡bfhŸsɚiy.
V‰gL¤â¡bfh©lh®.
bkhAu« g©oif bfh©lhl¥gLtj‰F« jilÉâ¡f¥
kuh£oaNj guÉtU« bršth¡if xL¡F« neh¡f¤Jl‹ g£lJ. j¡fhz RšjhÅa®fŸÛJ mt® gilbaL¤jik¡F
mîu§fÓ¥ Õ#¥ó®, nfhšbfh©lh ÛJ gilbaL¤jh®. Õ#¥ó® Kj‹ik¡fhuz« Îah tF¥ãd®ÛJ mt® bfh©oUªj
Ršjh‹ á¡fªj® õhit K¿ao¤J m¥gFâia ïiz¤J¡ btW¥ngahF«. Ó¡»a®fisí« mt® btW¤jh®. x‹gjhtJ Ó¡»a
bfh©lh®. ã‹d® nfhšbfh©lh ÛJ jh¡Fjš bjhL¤J FJ¥ FUthd nj{ gfö® mtuhš ö¡»Èl¥g£lh®. ïjdhš, Ó¡»a
õhÏ kuig ó©nlhL mʤJ mªj muirí« ïiz¤J¡ rka¤jt®fŸ Míjnkªj¤ bjhl§»d®.
bfh©lh®. j¡fhz muRfis mʤjJ mîu§fӥ㋠khbgW«
muáaš jtwhF«. KfyhaU¡F« kuh£oaU¡F« ïil¥gL ehlhf mîu§fӥ㋠rka¡ bfhŸifahš, u#ò¤âu®fŸ,
mit ïUªjd. kuh£oa®fŸ. Ó¡»a®fŸ Kfyha¥nguuR¡F vâuhf¤ âU«ãdh®.
kJuhÉÈUªj #h¤J¡fS«, nkthÇÈUªj r¤ehÄa®fS«
mîu§fӥ㋠elto¡if KfyhaU¡F«, kuh£oaU¡F« »s®¢áf˚ <Lg£ld®. vdnt, Kfyha¥ nguuዠ圢á¡F«
ïilna neuo nkhjš cUthf tÊtF¤jJ. nkY« mtuJ mîu§fÓ¥ fhuzkhdh®.
j¡fhz¥gilbaL¥òfŸ Kfyha fUñy¤ij fhÈbrŒjd. n#.v‹.
r®¡fhNj T‰W¥go j¡fhz¡ Fl‰ò© mîu§fÓ¥ig mʤjJ. mîu§fӥ㋠MSik k‰W« Fzey‹

rka¡bfhŸif jÅ¥g£l thœ¡ifia¥ bghW¤jtiu, mîu§fÓ¥ fL«


ciH¥ghs®, xG¡fÓy®, czî k‰W« cil ngh‹wt‰¿š Äfî«
mîu§fÓ¥ jdJ jÅ¥g£l thœ¡ifƚ xU itÔf vËikia¡ fil¥ão¤jh®. Fuhid¥ gobaL¤J mt‰iw ɉW
K°äkhf¤ âfœªjh®. ïªâahit xU ï°yhÄa murhf tU« gz¤âš jk¡F nt©oa bryîfis brŒJbfh©lh®. kJ
kh‰¿aik¥gnj mtuJ bfhŸif. xG¡fbe¿fis eilKiw¥ mUªJ« tH¡f« mtU¡»šiy. f‰w¿thsuhd mt®, muhãa k‰W«

252 253
ghuÓf bkhÊf˚ nj®¢á bg‰W És§»dh®. ò¤jf§fŸ mtU¡F¥
f‰wš milîfŸ
ão¤jkhdit. jdJ rka¤â‰F c©ikahdtuhf elªJ bfh©l
mîu§fÓ¥ âd« IªJntis bjhGif el¤j¤jtw kh£lh®. u«rh‹ ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
neh‹ãid f£lhakhf mDrÇ¥gh®. 1. ghg® Kjš mîu§fÓ¥ tiu KfyhaNj muáaš tuyhW.
muáaš Jiwƚjh‹ mîu§fÓ¥ bgU§F‰w§fis 2. ghgNj rhjidfS«, ckhíŋ ïl®ghLfS«.
ïiH¤jh®. kuh£oa muዠc©ikahd j‹ikia jtwhf¥ òǪJ
bfh©l mîu§fÓ¥ mt®fis¥ gif¤J¡bfh©lh®. 3. N® ïilbtË - bõ®õh M£á Kiw
nkY«, kuh£oa¥ órY¡F xU Koití« mt® 4. m¡guJ M£á - M£á Kiw, k‹r¥jhÇ Kiw, rka¡
fhz¤jt¿dh®. Îah tF¥ig¢ nr®ªj j¡fhz bfhŸif.
RšjhÅa§fËlK« mt® jtwhd bfhŸifiana fil¥ão¤jh®. 5. #Ah§»®, õh#fh‹, thÇRÇik¥ngh®.
mtuJ rka¡fU¤J¡fis K°ä«fŸ mšyhj rKjha¤â‹ÛJ
6. mîu§fӥ㋠j¡fhz¡ bfhŸif, rka¡ bfhŸif
f£lhakhf â¡f mt® nk‰bfh©l Ka‰á njhšÉƚ KoªjJ.
K°È« mšyhjt®fis gif¤J¡bfh©ljhš, K°È«fŸ 7. Kfyha¥ nguuዠ圢á
midtNj Mjuití« mt® bg‰wh® v‹W« TwKoahJ. khwhf,
Kfyha¥ nguuዠmuáaš vâÇfˋ v©Â¡if bgU»wJ.
KfyhaNj 圢á¡fhd fhuz§fŸ

mîu§fӥ㋠kiwî¡F¥ãwF, Kfyha¥ nguuR ntfkhf


圢áailªjJ. Kfyha muritÆÈUªj ca® FoÆdU¡»ilna
ngh£o¡ FG¡fŸ kȪjd. 1739 M« M©L ehâ®õh Kfyha¥
nguuriu áiw¥ão¤J blšÈia NiuahoanghJjh‹ nguuá‹
gyåd« btË¥g£lJ. Kfyha¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fŸ
gytif¥g£lit. mîu§fӥ㋠j¡fhz k‰W« rka¡ bfhŸiffŸ
圢á¡F tÊtF¤jd. âwika‰w tʤnjh‹wšfS« Kfyha¥
gilfˋ xG¡fÓ®nfLfS« mj‹ 圢á¡F ɤâ£ld. guªj
nguuir f£o¡fh¥gJ« fodkhf ïUªjJ. bjhl®ªJ eilbg‰w
ngh®fËdhš ÃâÃiyikí« nkhrkh»aJ. ïªâahɚ
Inuh¥ãa®fŸ Fona‰w§fis mik¡f¤ bjhl§»anghJjh‹,
KfyhaÇl« tÈikahd fl‰gil ïšyhikia czu¤bjhl§»d®.
ehâ®õh, mfkJ õh m¥jhÈ ngh‹nwhNj gilbaL¥òfS«
nguuዠtÈikia¡ Fiw¤jd. vdnt, Kfyha¥ nguuá‹
圢á¡F muáaš, r_f, bghUshjhu TWfˋ x£L bkh¤j
brašghLfns fhuz§fshf mikªjd.

254 255
khâÇ Édh¡fŸ ï) mîu§fÓ¥ j¡fhz K°ä« RšjhÅa§fis MjǤjh®.
<) mîu§fÓ¥ K°ä« mšyhnjhiu gif¤J¡ bfh©ljhš
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf
mid¤J K°È«fS« mtiu MjǤjd®.
1. ghg® JR» ghòÇ üiy vGâa bkhÊ
V. ã‹tUtt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf.
m) ghuÓf« M) ïªâ
1. Õfhǚ eilbg‰w nfh¡uh¥ nghǚ ghg® u#ò¤âu®fis
ï) muhãa« <) JU¡» Koao¤jh®.
2. õh#fhŋ ïa‰bga® 2. #¥â Kiwia njhl®khš nkY« nk«gL¤âdh®.
m) rä« M) F®u« 3. õh#fh‹ x‹gjhtJ Ó¡»a FU nj{gföiu ö¡»È£lh®.
ï) jhuh õ&¡nfh <) gǤ VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. JR» ghòÇ
1. M©oš brsrh ngh® ........... ¡F« ......... ¡F«
.............. 2. N® ïilbtË
eilbg‰wJ.
3. uh#h njhl®khš
2. Ašâfh£ nghǚ ......... jiyikÆyhd Kfyha¥gil ....... I
4. ԋ ïyhÏ
Koao¤jJ.
5. ü®#Ah‹
3. õh#fhŋ ïWâ¡fhy¤âš mtuJ kfshd ....... mtiu
fÅîl‹ ftŤJ¡bfh©lh®. VIII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
III. bghU¤Jf 1. ghgNj rhjidfis¡ TWf.
1. Ašâfh£ ngh® m) 1540 2. õh#fhŋ M£á¡fhy ïWâƚ eilbg‰w thÇRÇik¥
nghiu g‰¿ F¿¥ò vGJf.
2. ïu©lh« ghÅ¥g£L¥ngh® M) 1539
3. Kfyha¥ nguuዠ圢á¡fhd fhuz§fis MŒf.
3. brsrh¥ ngh® ï) 1576
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
4. 㚻uh« ngh® <) 1556
1. bõ®õh M£á KiwƋ áw¥ò¡ TWfis bjhF¤J vGJf.
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ. 2. m¡gNj rhjidfis kâ¥ãLf.
m) m¡gNj j¡fhz¡ bfhŸif Kfyha¥ nguuዠ圢á¡F 3. mîu§fӥ㋠rka¡ bfhŸifia kâ¥ãLf.
ɤâ£lJ.
M) mîu§fӥ㋠rka¡ bfhŸif Kfyha¥ nguuዠ圢á¡fhd
fhuz§f˚ x‹W.

256 257
ghl« - 21 mt®f˚ bgU«ghnyh® ïªâahÉnyna Foak®ªJ
ïªâahitna jhŒ ehlhf tǤJ¡ bfh©ld®. ïªâa r_f¤âY«
KfyhaNj ќ ïªâah g©gh£oY« ïu©lw¡ fyªjd®. mnj rka« j§fsJ xU áy gH¡f
tH¡f§fisí« É£LÉlhkš ã‹g‰¿tªjd®. m¡g® fhy«
bjhl§», ïªJ¡fS«, F¿¥ghf uh#ò¤âu®fS«, ca®FoÆdNj
t®¡f¤âš nr®¤J¡ bfhŸs¥g£ld®. vL¤J¡fh£lhf, uh#h
f‰wš neh¡f§fŸ k‹á§, uh#h Õ®ghš, uh#h njhl®khš ngh‹nwhiu¡ F¿¥ãlyh«.
ã‹d®. kuh£oa®fS« KfyhaÇl« gÂƚ nr®ªJ ca® FoÆduhf
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
V‰w« bg‰wd®.
1. Kfyha¥ nguuዠќ bghUshjhu« k‰W« r_f
Kfyha ca®FoÆd® mâf Câa§fis¥ bg‰w nghâY«,
thœ¡if
mt®fsJ bryîfS« mâfkhfnt ïUªjd. ca® FoÆd®
2. Kfyha ca® FoÆdU« mt®fˋ thœ¡if Kiwí« x›bthUtU«, Vuhskhd gÂahs®fŸ, FâiufŸ, ahidfŸ
3. ntsh©ik k‰W« tÂf« ngh‹w gÇthu§fis guhkÇ¡f nt©L«. Kfyha¥ nguur®fis¥
nghynt mt®fS« Ml«gu thœ¡ifia el¤j Ka‰á¤jd®. ca®ªj
4. g©gh£L ts®¢á - fiy, f£ol¡fiy tif Milfis mªjd®. gH§fŸTl ïw¡Fkâ brŒJ
5. Kfyha®fhy XÉa§fŸ, ïy¡»a« òá¤jd®. Éiyía®ªj mÂfy‹fis M©, bg© ïUghyU«
mªjd®. nguur®fS¡F Éiyía®ªj gÇR¥ bghU£fisí«
m›t¥nghJ tH§»d®.
bghUhsjhu, r_f thœ¡if
»uhk¥òw k¡fŸ
Kfyha® fhy¤âš eilbg‰w r_f, bghUshjhu ts®¢áfŸ
F¿¥ãl¤j¡fit. m¡fhy¤âš, gy Inuh¥ãa® gaÂfS« bršt¢Ókh‹fŸ g£L k‰W« gU¤â Milfis mªjd®.
tÂf®fS« ïªâahɉF tªjd®. ïªâahɚ ÃyÉa r_f, Mdhš, ViH k¡fŸ cL¡f cilƋ¿, Fiwªjg£r cilÆnyna
bghUshjhu ÃiyikfŸ g‰¿ mt®fŸ Vuhskhd jftšfis fhy« fʤjd®. FË®fhy§f˚Tl mt®fS¡F nghJkhd
É£L¢ br‹WŸsd®. bghJthf, mt®fŸ ïªâahɋ bršt¢ cilfŸ ïU¥gâšiy. j¡fhz¤âš thœªj k¡fŸ
brÊ¥igí«, brštªj®fˋ Ml«gukhd thœ¡ifiaí« fhyÂnaJċ¿ fhz¥g£ljhf ûo‹ v‹w mašeh£L¥gÂ
ÉtǤJŸsd®. kWòw«, Foahdt®fŸ, ifÉidP®fŸ ngh‹w F¿¥ã£LŸsh®. njhšbghU£fˋ ca®ªjÉiyna mj‰F¡
rhjhuz k¡fˋ tWikiaí« mt®fŸ g£l Jau§fisí« Tl fhuzkhf ïUªâU¡f¡TL«. mÇá, âid, gU¥ò tiffŸ
vL¤J¡ T¿íŸsd®. ngh‹wit rhjhzk¡fˋ K¡»a czthF«. fl‰fiu¥gFâf˚
ۋ czî jhuskhf¡ »il¤jJ. beŒ. v©bzŒ Éiy kÈthfî«,
Kfyha ca®FoÆd® c¥ò, r®¡fiu Éiy mâfkhfî« ïUªjd. »uhk¥òw k¡fŸ
Vuhskhd fhšeilfis ts®¤J tªjikÆdhš, ghš k‰W«
Kfyha® fhy¤âš ca®FoÆd® gy rYiffŸ bg‰W thœªj ghšbghU£fŸ jhuskhf¡ »il¤jd.
t®¡f¤âduht®. mt®fˋ bgU«ghnyh® JU¡»a® k‰W« M¥f‹fŸ
ngh‹w maš eh£od®. Mdhš, m¡fhy« KGtJ« mt®fS¡»ilna
fL«óršfŸ ÃyÉd.
258 259
ntsh©ik t§fhs¤âÈUªJ r®¡fiu, mÇá, bkšÈa k°È‹ JÂfŸ
k‰W« g£L V‰Wkâah»d. nrhH k©ly¡ fl‰fiu #îË
gândHh« ü‰wh©o‹ bjhl¡f¤âš ïªâahɋ k¡fŸ c‰g¤âikakhf¤ âfœªjJ. mîÇ k‰W« czî jhÅa§fŸ F#uh¤
bjhif 125 ĚÈadhf ïUªâU¡fnt©L« vd xU kâ¥ÕL tÊahf tl ïªâahÉÈUªJ V‰Wkâ brŒa¥g£ld. fhZÛ®
TW»wJ. gÆÇLtj‰F Vuhskhd Ãy§fŸ ïUªjikahš rhšitfŸ, f«gs ÉÇ¥òfŸ ngh‹w Ml«gu¥ bghU£fS¡F«
ntsh©ik jiH¤âUªjJ. nfhJik, beš, gU¥ò tiffŸ, gh®È F#uh¤ ÉÃnahf ikakhfî« És§»aJ.
ngh‹w gy tif¥gÆ®fŸ rhFgo brŒa¥g£ld. gU¤â, mîÇ, fU«ò,
v©bzŒÉ¤J¡fŸ ngh‹w tÂf K¡»a¤Jt« thŒªj gÆ®fS« fhßa«, br«ò ngh‹w áy cnyhf§fŸ, ngh®¡ FâiufŸ,
rhFgo brŒa¥g£ld. gândHh« ü‰wh©oš òifÆiy, jªj« ngh‹w Ml«gu¥ bghU£fŸ ngh‹wit K¡»a ïw¡Fkâ¥
k¡fh¢nrhs« v‹w ïu©L òâa gÆ®tiffS« bghU£fshF«. j§f«, btŸË M»at‰iw ïw¡Fkâ
m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. cUis¡»H§F, áf¥ò ÄsfhŒ gâbd£lh« brŒjj‹_y« tÂf¢ bryht <Lf£l¥g£lJ. mašeh£L
ü‰wh©ošjh‹ m¿KfkhÆd. Mdhš, ï¡fhy¤âš òâa ntsh© thÂf« bgU»ajhš, j§f«, btŸË ïw¡Fkâ gândHh«
bjhʚ E£g§fŸ VJ« m¿Kf¥gL¤j¥glɚiy. ïU¥ãD«, ü‰wh©oš mâfǤJ. mªj ü‰wh©oš F#uh¤J¡F tªj l¢R
ïªâahÉdhš mÇá, r®¡fiu ngh‹w czî¥ bghUŸfis m©il k‰W« M§»nya tÂf®fŸ, ïªâa tÂf®fŸ rhk®¤âakhfî«,
ehLfS¡F V‰kâ brŒa KoªjJ. RWRW¥òlD« fhz¥g£ljhf¡ F¿¥ã£LŸsd®.
thÂg ts®¢á KfyhaNjќ g©gh£L tsh¢á

ïªâahÉÈUªJ gšntW tÂft®¡f¤âd® ehL KGtJ« Kfyha® M£á¡ fhy¤âš áw¥ghd, guªJg£l g©gh£L
guÉÆUªjd®. mt®fŸ ca®ªj bjhÊy¿it¥ bg‰¿UªjnjhL elto¡iffis¡ fhzKo»wJ. fiy, f£ol¡ fiy, XÉa«, ïir,
mik¥ò ßâahfî« brašg£Ltªjd®. nr¤ k‰W« nghuh tÂf®fŸ ïy¡»a« ngh‹w Jiwf˚ mJ e‹F btË¥g£lJ. ï¤jifa
bjhiyöu t®¤jf¤âš <Lg£ld®. c£gFâ tÂf®fŸ ghÅ¡ g©gh£L ts®¢áƚ, ïªâa¥ghu«gÇaK« Kfyha®fshš
vd¥g£ld®. gŠrhuh¡fŸ v‹W miH¡f¥g£l k‰bwhU tÂf¥ ïªâahî¡F bfh©Ltu¥g£l JU¡» - <uhÅa¥g©ghL« x‹W
ãÇÉd® bkh¤j Éahghu¤âš <Lg£ld®. vUJfˋ ÛJ fyªjd.
bghâfis V‰¿¡ bfh©L bjhiyöu« br‹WTl mt®fŸ fiy, f£ol¡ fiy
t®¤jf« brŒjd®. MWf˚ glFfŸ _ykhfî« bkh¤j
Éahghu¤J¡fhd bghU£fŸ vL¤J¢ bršy¥g£ld. tÂf®fŸ xU ãu«kh©lkhd nfh£ilfŸ,
F¿¥ã£l tF¥ig mšyJ rka¤ij k£Lnk rh®ªjt®fshf mu© kidfŸ, bghJ¡ f£ol§fŸ,
ïU¡fɚiy. F#uh¤â tÂf®f˚ ïªJ¡fŸ, rkz®fŸ, kNâfŸ, fšyiw khl§fŸ ngh‹wit
K°È«fŸ M»nah® ïUªjd®. M°thšfŸ. knfZtÇfŸ, Kfyha¡ f£ol¡ fiyƋ K¡»a
mf®thšfŸ midtU« uh#°jhŚ kh®thÇfŸ v‹W m§f§fshF«. ÚU‰WfŸ Ãiwªj
miH¡f¥g£ld®. KšjhÅfŸ, f¤ÇfŸ, M¥fhÅfŸ k¤âa njh£l¥ ó§fh¡fis mik¥gâš
Máa¥gFâfSl‹ thÂf¤ bjhl®ò it¤âUªjd®. Kfyha®fŸ Ä¡f M®t«
bj‹Åªâahɚ nrhH k©ly¡ fl‰fiu¥gFâƚ br£oah®fS« bfh©oUªjd®. òuhz»yh
kygh® fl‰fiu¥ gFâƚ K°È«fS« K¡»a tÂf¥
ãÇÉduhf¤âfœªjd®.
260 261
fhZÛǚ cŸs Ãõ¤gh¡, yhTÇ cŸs õhÈkh® gh¡, gnjó® á¡Çƚ cŸs n#h¤ghŒ mu©kid, IªJ
gŠrhãYŸs g§nrh® njh£l¥ ó§fh ngh‹wit ï‹W«Tl mL¡FfŸ bfh©l ghŠ¢ kfhš ngh‹wití«
Ãiy¤âU¡»‹wd. K¡»a f£ol§fshF«.
bõ®õhɋ M£á¡ fhy¤âš Õfhǚ rrhu« v‹w ïl¤âš blšÈÆYŸs ckhô‹ fšyiw m¡guJ
mik¡f¥g£l fšyiw khlK«, blšÈ¡F mU»YŸs òuhz»yhî« M£á¡ fhy¤âš f£l¥g£lJ. mj‹ FÉif khl«
f£l¥g£ld. ïil¡fhy ïªâahɋ Éa¤jF f£ol§fshf g˧»dhš MdJ. jh{kfhY¡F K‹ndhoahf
ï›Éu©L á‹d§fS« fUj¥gL»‹wd. mjid¡ fUjyh«.
m¡guJ M£á¡fhy¤âÈUªJ M ¡ u h î ¡ F
Vuhskhd f£ol§fŸ mik¡F«g m U » Y Ÿ s
ghŠ¢ kfhš á¡fªjuhɚ
bjhl§»aJ. mt® f£oíŸs gy
nfh£ilf˚ M¡uhÉYŸs nfh£il m ¡ g Ç ‹
òfœ thŒªjJ. mJ áf¥ò kz‰ fšyiwia #Ah§Ñ® f£o Ko¤jh®.
ghiwfshyhdJ. yhT® k‰W« M¡uhɚ jdJ jªij ïâk¤
myfhgh¤âš m¡guJ ãw nfh£ilfis¡ bjsyhɋ fšyiwia ü®#Ahd
âthÅ fhÞ f£oíŸsh®. btŸis¥ g˧F¡ òyª j®thrh
fhzyh«. õh#fh‹ M£á¡ fhy¤âš
nfh£ilfis f£L« g mj‹ c¢áia¤ bjh£lJ. blšÈÆYŸs f‰fshš mJ mik¡f¥g£LŸsJ.
br§nfh£il, m⚠mikªJŸs u§ kfhš, âthÅ M«, âthÅ mj‹ Rt®f˚ Éiy cahªj f‰fŸ gâ¡f¥g£l óntiy¥ ghLfŸ
fh° ngh‹wit mtuJ gil¥òfns. brŒa¥g£LŸsd. ï›tif
my§fhu ntiyfS¡F ãa£uh
m¡g®, M¡uhÉÈUªJ 36 »nyh Û£l® bjhiyÉYŸs gnjó® oôuh v‹W bga®. õh#fh‹
á¡Ç (bt‰¿ efu«) v‹w ïl¤âš f£oa jh{ kAhȚ ï›tif
mu©kid¡ nfh£il x‹iw my§fhu óntiy¥ ghLfis
vG¥ãdh®. mªj tshf¤âš Vuhskhf¡ fhzyh«. jh{kfhš
F#uh¤â k‰W« t§fhs¥ f£ol¡ fiyƋ kÂkFl khf¡
ghÂÆyhd gy f£ol§fŸ fUj¥gL»wJ. Kfyha®fŸ
mikªJŸsd. F#uh¤â gh¡ ts®¤bjL¤j mid¤J
f£ol§fis m¡g® mtuJ tifahd f£ol¡fiy¥ghÂ
jh{ kfhš
u#ò¤âu kidÉaU¡fhf fS« m⚠fhz¥gL»‹wd.
mik¤âU¡f¡ TL«. m§FŸs jh{kfhȋ K¡»a áw¥ng mj‹ bgÇa FÉkhlK« eh‹F bkšÈa
gnjó® á¡Ç #&«kh kNâ Äfî« ca® nfhòu§fSkhF«. my§fhu ntiy¥ghL fŸ Fiwthfnt
ãu«kh©lkhd f£olkhF«. fhz¥gL »‹wd.
mªj kNâƋ EiHthƚ òyª¤ j®thrh mšyJ ca®ªj õh#fh‹ fhy¤âš kNâ f£l¥gLtJ« mâfǤjd.
EiHthƚ vd¥gL»wJ. mj‹ cau« 176 moahF«. F#uh¤âš M¡uhɚ f£l¥g£LŸs K¤J kNâ KGtJ« btŸisÃw¥ g˧F¡
m¡g® bg‰w bt‰¿ia¡ bfh©lhLtj‰fhf mJ vG¥g¥g£lJ.

262 263
f‰fshš MdhjhF«. blšÈÆYŸs #&«kh kNâ brªÃw¡ #Ah§Ñ® M£á¡ fhy¤âš Kfyha® XÉa¡fiy mj‹
f‰fshdit. c¢áia¤ bjh£lJ. mòšAr‹, ãõ‹ jh°, kJ, Mdª¤,
Kfyha¡ f£ol¡fiyƋ bjhl®¢á gâbd£L k‰W« nfht®j‹, c°jh¤ k‹N® ngh‹w Vuhskhd XÉa®fis mt®
g¤bjh‹gjh« ü‰wh©LfËY« fhz¥g£lJ. khfhz muRfËY« gÂÆyk®¤âdh®. nt£ilahLjš, ngh® ÃfœîfŸ, muritfŸ
mj‹ jh¡f« btË¥g£lJ. m«Ç£rǚ cŸs bgh‰nfhÆȚ ngh‹w fh£áfis¤jÉu, cUt¥gl§fS«, Éy§Ffˋ gl§fS«
Kfyha¡ f£ol¡fiyƋ TWfis¡ fhz Ko»wJ. XÉakhf¤ Ô£l¥g£ld. vG¤J¡fiy, XÉa§fŸ M»at‰iw¡
bfh©l gy brUnfLfS« (Mšg«) Kfyha® fhy¤âš
XÉa§fS« ïirí« cUth¡f¥g£ld. ã‰fhy¤âš Inuh¥ãa XÉa¥ghÂƋ jh¡f¤ij
fhzKo»wJ.
XÉa¡fiy¡F Kfyha®fŸ M‰¿íŸs bjh©L
kf¤jhdjhF«. ckhô‹ ghuÓf¤âš Kfyha® fhy¤âš ïir¡fiyí« e‹F ts®¢áailªjJ.
j§»ÆUªj nghJjh‹ Kfyha®fhy FthÈaiu¢ nr®ªj jh‹nr‹ v‹w ghlfiu m¡g® MjǤjh®.
XÉa¡fiy¡F ešybjhU bjhl¡f« V‰g£lJ. jh‹nr‹ gy uhf§fis cUth¡»dh®. #Ah§Ñ®, õh#fh‹
mt® ïªâahɉF âU«ãanghJ Û® iraJ M»nahU« ïirƚ <LghL bfh©oUªjd®.
mÈ, m¥Jš rkJ v‹w ïu©L XÉa®fisí« bkhÊ, ïy¡»a«
miH¤J tªjh®. m¡guJ M£á¡fhy¤âš
ï›ÉU XÉa®fS« òfœbg‰W¤ âfœªjd®. m¡guJ M£á¡fhy¤â‹nghJ Kfyha¥ nguuR KGtâY«
gšntW ïy¡»a k‰W« rka üšfS¡F ghuÓf bkhÊ gutyhf tH¡»ÈUªjJ. m¡fhy¤âš áwªj
cUt§fŸ _y« És¡fkË¡F« gÂia m¡g® m¿Puhfî«, tuh‰wháÇauhfî« mòšghrš És§»dh®. mt®
Kfyha® fhy bjhl§»it¤jh®. eh£o‹ gšntW V‰gL¤âa ciueil¥gh gy jiyKiw¡fhy« bjhl®ªJ
Éiyí®ªj fš gFâfËÈUªJ« Vuhskhd XÉa®fŸ mtuJ ã‹g‰w¥g£L tªjJ.
XÉa« mit¡F tutiH¡f¥g£ld®. ïªJ¡fS«, m¡fhy¤âš gy tuyh‰W¥gil¥òfŸ cUth¡f¥g£ld. mŒÅ
K°È«fS« ï¥gÂƚ <Lg£ld®.g°th‹, Ä°»dh, j°tª¤ m¡gÇ, m¡g® ehkh M»at‰iw mòš ghrš vGâdh®. mtuJ
M»nah® m¡guJ murit¡fiyP®fshfî« V‰w« bg‰wd®. rnfhjuuhd mòš bgŒá m¡fhy¤âa K‹d fÉP®. mtuJ
ghuÓf bkhÊƚ vGj¥g£oUªj kfhghuj«, ïuhkhaz« nk‰gh®itƚjh‹ kfhghuj« ghuÓf bkhÊƚ bkhÊah¡f«
M»a fhÉa§fS¡fhd És¡f¥gl§fŸ E© xÉa§fshf¤ brŒa¥g£lJ. c¤ã, eháÇ ïUtU« k‰w ghuÓf bkhÊ¡
Ô£l¥g£ld. m¡g® ÃWÉa fiy¡Tl¤âš gšntW ïªâa¡ fÉP®fsht®.
fijfS« E© XÉa És¡f¥gl§fshf tiua¥g£ld. #Ah§ÑNj RarÇjkhd JR» #Ah§ÑÇ mj‹ c‹dj
Kfyha®fhy XÉa§f˚, m¡g® ehkh cŸË£l gšntW eil¡F bga® bg‰wjhF«. »ah° bg¡, eh»¥fh‹, Ãak¤Jšyh
tuyh‰W¥gil¥òfS« fU¤JU¡fshf ïl« bg‰¿Uªjd. mt‰¿š ngh‹w m¿P®fisí« #Ah§Ñ® MjǤjh®. ghJõh ehkh v‹w
K¡»akhdJ A«rh ehkh. m⚠1200 XÉa§fŸ ïUªjd. ïªâa üiy vGâat® m¥Jš AÛJ yhnAhÇ. õh#fh‹ ehkhit¥
t©z§fshd kƚ fG¤JÚy«, ïªâa áf¥ò ngh‹wt‰iwí« gil¤jt® ïdha¤fh‹. ïªj ïUt® cŸË£l gy
XÉa®fŸ ga‹gL¤j¤ bjhl§»d®. vG¤jhs®fisí«, tuyh‰W m¿P®fisí« õh#fh‹ ngh‹¿
MjǤjh®. õh#fhŋ òjšt® jhuhõ&¡nfh gft¤Ñij,

264 265
cgÃlj§fŸ M»at‰iw ghuÓf bkhÊah¡f« brŒjh®. mîu§fÓ¥
M£á¡fhy¤âY« gy tuyh‰w¥ gil¥òfŸ cUth¡f¥g£ld. ghuÓf
khâÇ Édh¡fŸ
bkhÊƋ òfœthŒªj mfuhâfŸ Kfyha® fhy¤âšjh‹ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf.
bjhF¡f¥g£ld. 1. ghŠ¢ kAhš cŸs ïl«
t§fhs«, xÇah, uh#°jhÅ, F#uh¤â ngh‹w t£lhu m) blšÈ M) M¡uh
bkhÊfS« Kfyha® fhy¤âš ts®¢á bg‰wd. ïuhkhaz«,
kfhghuj« cŸË£l gy g¡â¥gil¥òfS« t£lhu bkhÊf˚ ï) yhT® <) gnjó®á¡Ç
bkhÊah¡f« brŒa¥g£ld. m¡g® fhy« bjhl§» ïªâ fÉP®fS« 2. jh‹nr‹ v¥gFâia¢ nr®ªjt®?
Kfyha® mitƚ ïl«bg‰wd®. ïuhkhaz¤â‹ ïªâ totkhd
m) ghuÓf« M) F#uh¤
uh« rǤkdÞ v‹w üiy¥ gil¤j Jsájhr® xU òfœÄ¡f ïªâ¡
fÉPuhth®. ï) M{Û® <) FthÈa®
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
f‰wš milîfŸ
1. A«rh ehkh v‹gJ ............ ml§»a bjhF¥ò
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ.
2. m¡g® MjǤj ïirnkij..........
1. Kfyha® fhy r_f, bghUshjhu Ãiy.
III. bghU¤Jf.
2. ca®FoÆdNj r_f, bghUshjhu thœ¡if - »uhk¥òw
1. mòš ghrš m) ghJõh ehkh
k¡fˋ thœ¡if.
2. ïdha¤fh‹ M) m¡g® ehkh
3. KfyhaNj ќ ntsh©ik, tÂf« - K¡»a V‰Wkâ,
ïw¡FkâfŸ. 3. m¥Jš AÛJ ynAhÇ ï) kfhghuhj¤â‹ ghuÓf bkhÊah¡f«
4. Kfyha® fhy g©gh£L ts®¢á. 4. mòš bgŒá <) õh#fh‹ ehkh
5. fiy, f£ol¡fiy, mu©kidfŸ, nfh£il, kNâfŸ, IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
Kfyha® njh£l¥ ó§fh¡fŸ. rÇahdJ.
6. Kfyha® fhy XÉa§fˋ ts®¢á mj‹ áw¥ò. m) Kfyha® fhy¤âš òâa ntsh© Kiw m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ.
7. bkhÊ k‰W« ïy¡»a ts®¢á. M) òifÆiy, k¡fh¢nrhs« ngh‹w òâa gÆ® tiffŸ gândHh«
ü‰wh©oš m¿Kf¥gL¤j¥g£ld.
ï) Kfyha® fhy¤âš c¥ò« r®¡fiuí« kÈthf ïUªjJ.
<) mÇá, gh®È, gU¥ò tiffŸ M»ad tÂf¥ gÆ®fŸ.

266 267
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf ghl« - 22
1. Kfyha ca®FoÆdU¡F brh‰g Câank tH§f¥g£lJ.
kuh£oa®fŸ
2. Kfyha® fhy¤âš ghš, ghš bghU£fŸ Vuhskhf¡
»il¤jd.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)
f‰wš neh¡f§fŸ
1. Kfyha ca®FoÆd®
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
2. gnjó® á¡Ç
1. kuh£oaNj vG¢á.
3. mòš ghrš
2. áthÍƋ thœ¡ifí« rhjidfS«.
4. gÆ£uh oôuh
3. áthÍƋ M£á Kiw.
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
4. ngZth¡fˋ vG¢á.
1. Kfyha® fhy »uhk¥òw k¡fˋ bghUshjhu Ãiyikia
TWf.
2. Kfyha® fhy cŸeh£L, mašeh£L t®¤jf« g‰¿ F¿¥ò kuh£oaNj vG¢á
vGJf.
gâdhW, gândHh« ü‰wh©Lf˚ gšntW TWfˋ gadhf
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ) kuh£oa®fŸ vG¢á bg‰wd®. kuh£oa njr¤â‹ òÉÆaš TWfŸ
1. Kfyha® fhy¤âa g©gh£L ts®¢áia bjhF¤J vGJf. mt®fS¡nfíÇa xU áw¥ghd Fz¤ij njh‰Wɤjd.
2. Kfyha fiy, f£ol¡fiyƋ áw¥ò¡TWfis MŒf. kiy¥gh§fhd gFâfS«, ml®ªj fhLfS« mt®fis
åuÄ¡ft®fshfî«, bfhǚyh¥ngh® Kiwia¥ ã‹g‰Wgt®fshfî«
3. Kfyha® M£á¡ fhy¤âš bkhÊ k‰W« ïy¡»a ts®¢áia
tiuf. cUth¡»d. kfhuhZou¤âš guÉa g¡â ïa¡f« mt®fËilna
xUĤj rka cz®it C£oaJ. J¡fhuh«, uhkjh°, thk‹ g©o£,
V¡eh¤ ngh‹w M‹Ûf¤ jiyt®fŸ r_f x‰Wik¡F ɤâ£ld®.
áthÍahš muáaš x‰Wik V‰g£lJ. j¡fhd RšjhÅa§fshd
Õ#¥ó®, mfkJ ef® ngh‹w muRfˋ gil¤JiwÆY«, M£á¤
JiwÆY« kuh£oahfŸ K¡»a bghW¥òfis t»¤Jtªjd®.
nkhnu¡fŸ, ëghšf®fŸ ngh‹w bršth¡F ÄFªj gy kuh£oa
FL«g§fS« ïUªjd. Mdhš, tÈik thŒªj kuh£oa muir
cUth¡»a bgUik õhÍngh‹°ny k‰W« mtuJ òjšt® áthÍ
ïUtiuínk rhU«.

268 269
áthÍ (1627 - 1680) : thœ¡ifí« gilbaL¥òfS« ï«Kiw mîu§fÓ¥ áthÍ¡F vâuhf M«g® eh£L uh#h
b#Œá§if mD¥ãit¤jh®. b#Œá§ gilfis e‹F jah® brŒJ
áthÍ 1627 M« M©L Λnd® v‹w bfh©L áthÍƋ FL«gK«, fUñyK« ïUªj òuªj®
ïl¤âš ãwªjh®. mtuJ jªij õhÍ nfh£ilia K‰WifÆ£lh®. ntW tÊƚyhj Ãiyƚ, áthÍ,
ngh‹°ny. jhŒ éÍghŒ. 1637š jdJ b#Œá§Fl‹ ng¢Rth®¤ij¡F cl‹g£lh®. 1665 M« M©L
jªijƋ #hÑuhd ódhit áthÍ bg‰wh®. ïUtU¡F« ïilna òuªj® cl‹go¡if ifbaG¤jh»aJ.
1647š áthÍƋ ghJfhtyuhd jhjhÍ m›îl‹ go¡if¥go, áthÍ j«ÄlÄUªj 35 nfh£ilf˚ 23
bfh©lnj› kiwªj ãwF áthÍ jdJ nfh£ilfis KfyhaÇl« x¥gil¤jh®. Kfyha¥ nguuR¡F
#hÑNj KG M£áahsuhdh®. mj‰F K‹ng, ÉRthrkhf ïU¡fî«, nritah‰wî« nt©L« v‹w ÃgªjidƋ
uhŒfh®, nfh©ldh, njh®dh M»a ngǚ vŠáÆUªj 12 nfh£ilfŸ áthÍÆlnk Él¥g£ld. Õ#¥ó®
áthÍ ïl§fis Õ#¥ó® M£áahsÇlÄUªJ áthÍ muR¡F¢ brhªjkhd xU áy gFâfis it¤âU¡F« cÇik
if¥g‰¿ÆUªjh®. áthÍ¡F mË¡f¥g£lJ. KfyhaU¡F jhnk neuoahf nrit brŒa
xU kuh£oa¤ jituhd rhªjhuh« nkhnuÆlÄUªJ #h›È nt©L« v‹w Ãgªjidia Éy¡FkhW áthÍ nf£L¡
v‹w gFâia mt® if¥g‰¿dh®. ïjdhš, kh›yh gFâƋ bfh©ljhš, mtuJ áWtaJ kfdhd õh«ghÍ¡F k‹r¥ 5000
M£áahsuhdh®. 1657š, áthÍ Õ#¥ó® muir jh¡» bfh§fz¥ v‹w jFâÃiy tH§f¥g£lJ.
gFâÆÈUªJ gy nfh£ilfis¡ if¥g‰¿¡ bfh©lh®. áthÍia 1666 š áthÍ M¡uhî¡F br‹wnghJ, Kfyhauhš
K¿ao¥gj‰fhf Õ#¥ó® Ršjh‹ m¥ršfhid mD¥ãit¤jh®. áiw¥ão¡f¥g£lh®. Mdhš, áiwÆÈUªJ jªâukhf j¥ãa áthÍ
Mdhš 1659š áthÍ Äfî« J¢ryhd tifƚ m¥ršfhid mL¤j eh‹F M©Lf˚ jdJ gilfis tÈik¥gL¤â¡
vâ®bfh©L jh¡» bfhiybrŒjh®. bfh©lh®. ã‹d®, KfyhaU¡bfâuhd nghiu Û©L«
áthÍƋ ïªj ngh® bt‰¿S¡FãwF kuh£oa¥ gFâ k¡fŸ bjhl§»dh®. 1670š Nu¤ JiwKf« Û©L« áthÍahš
mtiu xU khåudhf ngh‰w¤ bjhl§»d®. mtuJ gilƚ nr®ªJ Niuahl¥g£lJ. jdJ gilbaL¥òfŸ _y« ïHªj
gÂah‰wî« gy® K‹tªjd®. áthÍ jiyikƚ kuh£oa® vG¢á gFâfisbašyh« áthÍ Û£lh®. 1674š uhŒfhǚ áthÍ
bg‰WtUtij Kfyha¥ nguur® mîu§fÓ¥ m¢r¤Jlndna KoN£o¡ bfh©lJl‹ r¤âugâ v‹w g£l¤ijí«
ftŤJ tªjh®. mt® j¡fhz MSeuhf ïUªj bõÆZlhfh‹ N£o¡bfh©lh®. ã‹d®, mt® f®dhlf¥gFâƋ ÛJ
v‹gtiu áthÍ¡bfâuhf mD¥ãit¤jh®. Kfyha¥ gilfshš gilbaL¤J brŠá, ntÿ® M»at‰iw¡ if¥g‰¿dh®.
njh‰fo¡f¥g£l áthÍ Û©L« xU Kiw J¢ryhf brašg£L bt‰¿bg‰W¤ âU«ãa áthÍ 1680š kiwªjh®.
bõÆZlfhŋ ódh uhQt Kfh«ÛJ mâuo¤jh¡Fjiy el¤â áthÍƋ M£á Kiw
mtuJ kfid¡ bfh‹wJl‹ mtiuí« fha¥gL¤âdh®.
áthÍƋ ïªj J¢rš elto¡ifahš bõÆZlfhŋ áthÍ xU áwªj M£áahsuhfî« âfœªjh®. xU áwªj
òfG¡F ïG¡F V‰g£lJ. mîu§fÓ¥ mtiu âU«g miH¤J¡ M£áaik¥ò¡F mt® monfhÈdh®. murh§f¤â‹ ikakhf mur®
bfh©lh®. 1664š áthÍ, KfyhaNj K¡»a JiwKfkhd Nu¤ brašg£lh®. murU¡F cjÉahf v£L mik¢r®fŸ bfh©l
JiwKf¤ij¤ jh¡» mij¢ Niwahodh®. mZlãujh‹ v‹w mik¢ruit ïUªjJ. ïU¥ãD« x›bthU
mik¢rU« áthÍ¡nf neuoahf bghW¥ò thŒªjthfshf
ïUªjd®.

270 271
1. ngZth - Ãâ k‰W« bghJ îthf«. ã‹d®, ngZth ãujk áthÍ gil¤Jiw îthf¤âš nkjik bg‰W¤âfœªjh®.
mik¢ruhfî« brašg£lh®. mtuJ gilfŸ e‹F Óuik¡f¥g£oUªjd. mtuJ Ãiyahd
2. rh®-ï-nehg¤ mšyJ nrdhâgâ - gil¤ jsgâ gilƚ 30,000 Kjš 40,000 tiuÆyhd Fâiu åu®fŸ
bfsut¥gjÉ ïl«bg‰¿Uªjd®. Fâiu¥gil Aɚjh®fˋ nk‰gh®itƚ
ïUªjJ. åu®fS¡F Ãiyahd Câa« tH§f¥g£lJ. kuh£oa¡
3. mk¤âa® - fz¡F nkyhs® Fâiu¥gilƚ ïu©L ãÇîfŸ ïUªjd. 1. g®»®fŸ-muá‹
4. th¡eɋ - csî¤ Jiw, mŠrš k‰W« mu©kid îthf« nk‰gh®itƚ neuoahf guhkÇ¡f¥g£lJ. 2. áyhjh®fŸ -
ca®FoÆdNj guhkǥ㚠ïUªjit. fhyh£gilƚ kh›yh
5. r¢Ó› - jftš bjhl®ò fhyh£ gil åu®fŸ K¡»a g§F t»¤jd®. áthÍ xU f¥g‰gilí«
6. mkªjh - rl§FfŸ it¤âUªjh®.
7. ÃahaÔZ - Úâ¤Jiw kuh£oaNj uhQt elto¡iff˚ nfh£ilfŸ K¡»a
8. g©ojuh› - mw¡bfhil k‰W« rka îthf« g§fh‰¿d. áthÍ M£á¡ fhy¤â‹ ïWâƚ Rkh® 240
nfh£ilfis mt® bg‰¿Uªjh®. x›bthU nfh£ilí« rk jFâ
áthÍ nk‰bfh©l bgU«ghyhd M£á¤Jiw Ó®âU¤j§fŸ thŒªj _‹W mâfhÇfˋ f£L¥gh£oš Él¥g£ld. Jnuhf¢
j¡fhz RšjhÅa¤âš ã‹g‰w¥g£Ltªj eilKiwfisna braiy jÉ®¥gj‰fhfnt rk mâfhu« tH§f¥g£lJ.
mo¥gilahf¡ bfh©oUªjd. vL¤J¡ fh£lhf, ngZth v‹gJ
ghuÓf¤J g£lkhF«. áthÍ xU M¡f ó®tkhd nkij. kuh£oaU¡fhd xU eh£il
cUth¡»at®. #hÑ®jhuhf ïUªJ r¤âugâahf mt® V‰w« bg‰wJ
áthÍƋ ÃytUthŒKiw mfkJ efǚ khÈ¡ M«g® ãuÄ¡f¤j¡fJ. kuh£oaiu x‹¿iz¤J Kfyha¥ nguuR¡F xU
òF¤âa eilKiwia x£ona ïUªjJ. fhâ v‹w msînfhiy¥ bgU« vâÇahf mt® És§»dh®. mt® xU J¢ryhd åu®,
ga‹gL¤â Ãy§fŸ ms¡f¥g£ld. beštašfŸ, njh£l Ãy§fŸ, M‰wšÄF M£áahs®.
kiy¥gh§fhd Ãy§fŸ vd Ãy§fŸ _‹W tiffshf¥
áthÍƋ tʤ njh‹wšfŸ
ãÇ¡f¥g£ld. V‰fdnt îthf mik¥ãÈUªj njZK¡FfŸ,
Fšf®ÅfŸ M»a mâfhÇfˋ mâfhu§fŸ Fiw¡f¥g£ld. áthÍƋ kiwî¡F¥ã‹, mtuJ òjšt®fshd
f®T‹fŸ v‹W miH¡f¥g£l jdJ tUthŒ¤Jiw mâfhÇfis õh«ghÍ¡F« uh#huhK¡F« ïilna thÇRÇik¥ngh® eilbg‰wJ.
mt® ÃaĤjh®. õh«ghÍ m⚠bt‰¿bg‰wh®. Mdhš, ã‹d® mt® Kfyha®fshš
brs¤ k‰W« r®njZK» v‹w tÇfŸ kuh£oa eh£oš áiw¥gL¤j¥g£L ö¡»Èl¥g£lh®. mL¤J uh#uh« M£á¡F
tNÈ¡f¥glɚiy. mit, KfyhaU¡F k‰W« j¡fhz tªjh®. KfyhaNj Éu£LjY¡F mŠáa mt® brŠáƚ
RšjhÅa§fS¡F£g£l m©ik¥gFâf˚ tNÈ¡f¥g£l jŠr«òFªjh®. rjhuhɚ mt® kiwªjh®. mtuJ kidÉ
tÇfshF«. kuh£oa¥ gilbaL¥òfËÈUªJ j§fis¡ fh¥gh‰¿¡ jhuhghia mur¥ãuâÃâahf¡ bfh©L kf‹ ïu©lh« áthÍ
bfhŸtj‰fhf ÃytÇƋ eh‹»š xU gFâia brh¤J tÇahf M£á¡F tªjh®. mL¤J M£á¡F tªjt® õhF. mtuJ M£á¡
m¥gFâk¡fŸ brY¤âd®. kuh£oa®fŸ j§fŸ gu«giu fhy¤âš ngZth¡fŸ mâfhu¤ij¡ if¥g‰¿d®.
cÇik¡F£g£l ïl§fshf¡ fUâa gFâf˚ thœªj k¡fŸ
brY¤âa ÃytÇƋ g¤J rjÉ»j TLjš tÇna r®njZK» MF«.

272 273
ngZth¡fŸ (1713 - 1818) ghyhÍ ghÍuh› (1740 - 1761)

ghyhÍ É°teh¤ (1713 - 1720) jdJ g¤bjh‹gjh« taânyna jªij¡F¥ãwF ghyhÍ


ghÍuh› ngZth gjÉÆyk®ªjh®.
xU á¿a tUthŒ¤Jiw mâfhÇahf g¡F¢ nr®ªj ghyhÍ
É°teh¤ 1713š ngZth gjÉ¡F go¥goahf K‹nd¿dh®. ngZth 1749š kuh£oa mur® õhF thÇR VJċ¿ ïwªjh®. thÇrhf
gjÉƚ mt® jdJ Ãiyia nkY« tÈik¥gL¤â¡ bfh©lnjhL, ÃaÄ¡f¥g£l uh«uh{ v‹gtiu ghyhÍ ghÍuh› rjhuhɚ
m¥gjÉia thÇRÇik¥ gjÉahfî« kh‰¿dh®. cŸeh£L¥ nghǚ áiwit¤jh®. kuh£oa muR KGtJ« ngZthɋ f£L¥gh£o‹ ќ
K¡»a g§F t»¤j mt® ïWâahf õhFit kuh£oa muruhfî« tªjJ.
ÃaĤjh®. õhFî¡F Mjuthf mid¤J kuh£oa¤ jiyt®fˋ 1752 š ngZth Kfyha¥ nguuRl‹ xU x¥gªj« brŒJ
Mjuití« nfhÇ¥bg‰wh®. bfh©lh®. mj‹go cŸeh£L, mašeh£L vâÇfËlÄUªJ
1719 š, ghyhÍ É°teh¤ Kfyha¥ nguur® Kfyha¥ nguuriu ghJfh¥gjhf ngZth cWâaˤjh®.
g%¡ÎahÇlÄUªJ áy cÇikfisí« nfhÇ¥ bg‰wh®. Kfyha¥ mj‰F¥gâyhf, tlnk‰F khfhz§f˚ brs¤, r®njZK»
nguur® õhFit kuh£oa muruhf m§ÑfǤjh®. nkY«, f®ehlf«, tÇfisí«, M¡uh k‰W« M{Û® gFâf˚ bkh¤j tUthiaí«
ikN® cŸË£l j¡fhz¤âÈUªj MW Kfyha khfhz§fËY« ngZth tNȤJ¡ bfhŸs nguur® mDkâ¤jh®.
brs¤. r®njZK» tÇfis tNȤJ¡ bfhŸS« cÇikiaí« mjdhš, mfkJ õh m¥jhÈ ïªâahɋÛJ gilbaL¤J
nguur® õhFɉF tH§»dh®. tªjnghJ ïªâahit ghJfh¡F« bghW¥ò kuh£oaU¡F V‰g£lJ.
Kjyh« ghÍuh› (1720 - 1740) 1761M« M©L eilbg‰w _‹wh« ghÅ¥g£L¥ nghǚ mfkJ õh
m¥jhÈia v⮤J kuh£oa®fŸ åu¤Jl‹ nghÇ£ld®. Mdhš,
ghÍuh›, ghyhÍ É°teh¤â‹ _¤jkf‹. jkJ ïUgjhtJ njhšÉailªjd®. gy kuh£oa jiyt®fS«, MÆu¡fz¡fhd
taânyna jªij t»¤j gjÉahd ngZth gjÉƚ mk®ªjh®. åu®fS« ï¥nghǚ koªjd®. ïªj nrhf¤ij¡ f©L
mtuJ fhy¤âš kuh£oa®fŸ òfœ mj‹ c¢á¡nf br‹wJ. mâ¢áailªj ngZth ghyhÍ ghÍuhî« ïwªjh®. nkY«, ïªj ngh®
kuh£oa¤ jiyt®fŸ ml§»a T£oizî x‹iw mt® kuh£oaU¡F kuz moahf mikªjJ. kuh£oa jiyt®fS¡
V‰gL¤âdh®. mj‹go, x›bthU kuh£oa¤ jiytU« jk¡F »ilna V‰g£l c£óršfËdhš kuh£oa¡ T£oizÉY« ÉÇrš
xJ¡f¥g£l M£á¥ gFâƚ j‹dh£á cÇikfis¥ bg‰W ÉGªjJ.
M£ábrŒa tÊtif brŒa¥g£lJ. mj‹ Éisthf, Kfyha¥ nguuዠ圢á¡F¥ ãwF, kuh£oa®fŸ ïªâahɚ
kuh£oa¤jiyt®fŸ áy® òfHlªjd®. ïªâahɋ bt›ntW xU bgU« r¡âahf vG¢á bg‰wd®. Mdhš, mt®fshš ãÇ£oZ
gFâfˋ j§fsJ Mâ¡f¤ijí« V‰gL¤â¡ bfh©ld®. Mâ¡f« Ãiyeh£l¥g£lij jL¡fKoaɚiy.
gnuhlhɚ bfŒ¡ th£, eh¡óNj ngh‹°ny, ïªöǚ nAhšf®,
FthÈaǚ áªâah, ódhɚ ngZth vd kuh£oa¤ jiyt®fŸ kuh£oa¤jiyt®fshd nAhšf®, áªâah, ngh‹°ny
mªjªj gFâf˚ bršth¡Fl‹ És§»d®. ngh‹wt®fS¡»ilna ÃyÉa x‰WikƋikna mt®fsJ
圢á¡fhd fhuz§fˋ Kj‹ikahdjhF«. nkY«, mt®fsJ
gilí«, nghÇL« KiwfS« nk«g£L ïUªjjhš, ïWâƚ
ãÇ£oõhnu bt‰¿ bg‰wd®.

274 275
f‰wš milîfŸ khâÇ Édh¡fŸ
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ. I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf
1. kuh£oaNj vG¢á¡fhd fhuz§fŸ. 1. áthÍ ãwªjJ
2. áthÍƋ ïsik¡fhyK« ngh® bt‰¿fS«. m) rjhuh M) ódh
3. áthÍƋ ќ kuh£oa M£áKiwƋ áw¥ò¡ TWfŸ. ï) Λnd® <) Õ#¥ó®
4. ngZth¡fˋ vG¢áí«, _‹wh« ghÅ¥g£L nghNj 2. òuªj® cl‹go¡if brŒJ bfhŸs¥g£l M©L
K¡»a¤JtK«. m) 1660 M) 1665
ï) 1670 <) 1675
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf
1. áthÍƋ ghJfhty® ......
2. áthÍ¡F mL¤J M£á¡F tªjt® ......
3. _‹wh« ghÅ¥g£L¥ngh® ....... M©oš ..... ¡F« .... ¡F«
ïilna eilbg‰wJ.
III. bghU¤Jf
1. ngZth m) FthÈa®
2. áªâah M) ódh
3. nAhšf® ï) ïªö®
4. ngh‹°ny <) eh¡ó®
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ
m) áthÍƋ tUthŒ mik¥ò nrhHuJ mik¥ig x£oajhF«
M) fhâ v‹w msî nfhyhš Ãy§fŸ ms¡f¥g£ld.
ï) kuh£oa® fhy¤âš Ãy§fŸ eh‹F tiffshf¥
ãÇ¡f¥g£ld.

276 277
<) V‰fdnt gjÉÆÈUªj tUthŒ¤Jiw mâfhÇfS¡F áthÍ
nkY« mâfhu« tH§»dh®.
ghl« - 23
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf. Inuh¥ãaNj tUif
1. mfkJ õh m¥jhÈ gilbaL¤jnghJ mtiu Kfyha¥
nguur® vâ®bfh©lh®.
2. _‹wh« ghÅ¥g£L¥ nghǚ ehâ® õh kuh£oa¥gilfis f‰wš neh¡f§fŸ
K¿ao¤jh®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt®m¿ªJ bfhŸtJ.
3. nkhnu¡fS« ëghšf®fS« kuh£oa¡ FL«g¤ij¢ 1. ïªâahɉF ngh®¢RÓáaNj tUif.
nr®ªjt®fŸ.
2. ïªâahɚ l¢R, ãuŠR, M§»nya, nlÅZ
VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ) t®¤jfika§fŸ ÃWt¥gLjš.
1. òuªj® cl‹go¡if 3. f®dhlf¥gFâƚ M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ ngh£o.
2. mZl ãujh‹ 4. t§fhs¤âš ãÇ£oZ M£á ÃWt¥gLjš.
3. áthÍ fhy¤âa tÇfŸ
4. _‹wh« ghÅ¥g£L¥ ngh® ïªâahɉF« Inuh¥ghɉF« ïilÆyhd t®¤jf cwîfŸ
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ) Äfî« gHikahdit. mit, M¡r° gŸs¤jh¡F, mšyJ áÇah
mšyJ v»¥Jngh‹w Ãy¥gFâfŸ tÊahf V‰gL¤j¥g£lit.
1. kuh£oaNj vG¢á¡fhd fhuz§fis¡ TWf. Mdhš, 1498 M« M©L th°nfhl fhkh e‹d«ã¡if Kid
2. ghyhÍ É°teh¤ g‰¿ F¿¥ò tiuf tÊahf xU òâa flš tÊia¡ f©Lão¤jh®. mj‹ãwF gy
t®¤jf ÃWtd§fŸ ïªâahî¡F tªJ
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
j§fsJ t®¤jf ika§fis V‰gL¤âd.
1. áthÍƋ thœ¡if k‰W« rhjidfis ÉtÇ. tÂf®fshf ïªâahî¡F tªj mt®fŸ,
2. áthÍƋ M£áKiwƚ fhz¥gL« áw¥ò¡ TWfis fhy¥ngh¡»š ïªâa muáaȚ <Lg£L
F¿¥ãLf. ïWâahf j§fsJ Fona‰w§fisí«
mik¤J¡ bfh©ld®. Inuh¥ãa®fS¡
3. ngZth¡fˋ vG¢á k‰W« rhjidfis MŒf. »ilna ÃyÉa t®¤jf¥ ngh£o muáaš
Mâ¡f¤â‰fhd ngh£oahf kh¿aJ.
ïWâƚ, ïªâahɚ j§fsJ M£áia
mik¤jâ‹_y« ãÇ£oõh® m¥ngh£oƚ
thÞnfhl fhkh
bt‰¿bg‰wd®.

278 279
ngh®¢RÑáa®fŸ ïl§f˚ FoÆU¥òfis ÃWÉd®. gândHh« ü‰wh©oš mt®fŸ
ngh®¢RÑáaiu bt‰¿ bfh©L, »H¡nf Inuh¥ãa tÂf¤âš
1498M« M©L nk 17 M« ehŸ ngh®¢RÑáa¥ gaÂahd tÈik bfh©L És§»d®. ïªâahɚ l¢R¡fhu®fˋ K¡»a
th°nfhlfhkh fŸË¡ nfh£il JiwKf¤ij tªjilªjh®. fŸË¡ ikakhf òÈfh£ mšyJ gHnt‰fhL ïUªjJ. ã‹d®, ehf¥g£od«
nfh£il M£áahs® rhkNj mtiu m‹òl‹ tunt‰wh®. mL¤j jiyikÆlkhƉW.gândHh« ü‰wh©oš ïil¥gFâƚ
M©nl mt® ngh®¢Rfš âU«ãdh®. 1500š bg£nuh mštÇ° M§»nya®fŸ bgÇa Fona‰w r¡âahf vG¢ábg‰wd®. M§»nya
fh¥uš ïªâahî¡F tªjh®. 1502š th°nfhlfhkh ïu©lhtJ - l¢R Mâ¡f¥ ngh£o Rkh® vGgJ M©LfŸ Úo¤jJ. m¥nghJ,
gaz¤ijí« nk‰bfh©L ïªâah tªjh®. fŸË¡nfh£il, l¢R¡fhu®fŸ j§fsJ Fona‰w§fis x›bth‹whf ãÇ£oõhÇl«
f©z}®, bfh¢á M»a ïl§f˚ ngh®¢RÑáa®fŸ j§fsJ ïHªjd®.
thÂf Ãiya§fis ÃWÉ¡ bfh©ld®.
M§»nya®fŸ
ïªâahɚ Kjš ngh®¢RÑáa MSeuhf¤âfœªjt®
ãuh‹áÞ o mškŒlh. ã‹d®, 1509 M« M©L mšòf®¡ MSeuhf 1600 M« M©L M§»nya¡ »H¡»ªâa tÂf¡FG
ÃaÄ¡f¥g£lh®. 1510š mšòf®¡ Õ#¥ó® M£áahsÇlÄUªJ V‰gL¤j¥g£lJ. mj‰fhd g£la¤âš 炙yhªJ muá vÈrbg¤
nfhthit¡ if¥g‰¿¡ bfh©lh®. mj‹ã‹d®, ïªâahÉÈUªj ifbaG¤â£lh®. Nu¤âš xU M§»nya tÂf ika« mik¥gj‰F
ngh®¢RÓáa¥ gFâfˋ jiyikÆlkhf nfhth âfœªjJ. mšòf®¡ mDkâ nfhÇ 1609 M« M©L nf¥l‹ Ah¡»‹° #Ah§ÑNj
kyh¡fh k‰W« ïy§ifiaí« if¥g‰¿dh®. fŸË¡nfh£ilƚ xU mit¡F tªjh®.
nfh£iliaí« mik¤jh®. ïªâa¥ bg©fis kzªJ bfhŸSkhW Mdhš ngh®¢RÑáaNj ö©LjÈdhš, Kfyha¥ nguur®
mt® jkJ eh£ltiu c‰rhf¥gL¤âdh®. ïªâahɚ M§»nyaU¡F mDkâ kW¤jh®. ã‹d® 1612 M« M©L #Ah§Ñ®
ngh®¢RÑáa®fis Äfî« tÈikahd r¡âahf kh‰¿a mšòf®¡ M§»nyaU¡F g®k‹ mšyJ mDkâ¡ foj« tH§»dh®. 1613š
1515š kiwªjh®.
mt®fŸ Nu¤âš tÂf Ãiya¤ij ÃWÉd®.
mL¤J MSeuhf tªjt®fŸ nk‰F¡ fl‰fiuƚ lhk‹, 炙yhªJ mur® Kjyh« n#«á‹ öJtuhf 1615M« M©L
rhšr£, g«ghŒ M»a ïl§fËY« »H¡F¡ fl‰fiuƚ r® jhk° nuh ïªâahî¡F tªjh®. ïªâahɋ gšntW gFâf˚
br‹id¡fU»š rhªnjh«, t§fhs¤âš A&¡Ë M»a ïl§fËY« M§»nya tÂf Ãiya§fis mik¥gj‰F mt® #Ah§ÑÇl«
ngh®¢RÑáa FoÆU¥òfis V‰gL¤âd®. mDkâ bg‰wh®.
ïU¥ãD«, gâdh‹fh« ü‰wh©o‹ ïWâƚ ïªâahɚ 1619M« M©L th¡»š M¡uh, mfkjhgh¤, gnuhlh, ònuh¢
ngh®¢RÑáa Mâ¡f« 圢áaila¤bjhl§»aJ. mL¤j M»a ïl§f˚ M§»nya®fŸ tÂf Ãiya§fis ÃWÉd®.
ü‰wh©oš nfhth, ilô, lhk‹ jÉu Vida gFâfŸ 炙yhªJ muruhd ïu©lh« rh®yálÄUªJ g«ghia M§»nya
mid¤ijí« mt®fŸ ïHªjd®. »H¡»ªâa tÂf¡FG bg‰wJ.
l¢R¡fhu®fŸ
1639 M«M©L ãuh‹á° nl v‹gt® br‹id efiu
1602 M« M©L l¢R »H¡»ªâa tÂf¡FG ÃWÉdh®. m§F brƋ£ #h®{ nfh£il f£l¥g£lJ. 1690 M«
V‰gL¤j¥g£lJ. l¢R tÂf®fŸ ïªâahɉF tªJ kNÈ¥g£od«, M©L #h¥ rh®eh¡ v‹gt® Rjüâ v‹w Él¤âš k‰bwhU
òÈfh£, Nu¤, fhiu¡fhš, ehf¥g£od«, á‹Ruh, fhá«grh® M»a M§»nya tÂf Ãiya¤ij V‰gL¤âdh®. ã‹d®, mJnt
fšf¤jh efukhf ts®¢áailªjJ. m§F ɚÈa« nfh£il
280 281
f£l¥g£lJ. ã‰fhy¤âš, fšf¤jh ãÇ£oZ ïªâahɋ f®ehlf¥ngh®fŸ
jiyefuhfî« És§»aJ. ï›thW, ïªâahɚ M§»nya¡
Fona‰w§f˚ g«ghŒ, br‹id, fšf¤jh v‹w _‹W khfhz¤ Kfyha¥ nguuዠ圢á¡F¥ãwF, Ãrh« cš Kš¡
jiyefu§fŸ ÃWt¥g£ld. jiyikƚ j¡fhz« jdJ ÉLjiyia m¿É¤J¡ bfh©lJ.
f®ehlfK« j¡fhz¤â‹ xUgFâahF«. f®dhlf M£áahs®
ãuŠR¡fhu®fŸ Ãrhċ nkyh©ikia V‰W¡ bfh©oUªjh®. 1740š Inuh¥ghɚ
1664 M« M©L gâdh‹fh« ÿÆ k‹dNj mik¢ruhd
M°âÇa thÇRÇik ngh® bjhl§»aJ.
fhšg®£ v‹gtuhš ãuŠR »H¡»ªâa tÂf¡ FG V‰gL¤j¥g£lJ. m¥nghǚ 炙yhªJ« ãuh‹R«
ãuh‹áÞ nfu‹ v‹gtuhš Nu¤ efǚ KjyhtJ ãuŠR tÂf vâbuâ® mÂƚ ïUªjd. vdnt
Ãiya« ÃWt¥g£lJ. ã‹d® bk®¡fhuh v‹gtuhš ïªâahÉY« ïUtU¡»ilna ngh®
kNÈ¥g£od¤âš xU tÂf Ãiya« mik¡f¥g£lJ. ãuh§fhŒ _©lJ. 1746M« M©L gh©o¢
kh®£o‹ 1673š gh©o¢nrÇia ÃWÉdh®. rªâu ehT®, khÏ, nrÇÆÈUªj ãuŠR MSe® oô¥ns
fhiu¡fhš ngh‹wit ïªâahɚ ÃWt¥g£l k‰w ãuŠR tÂf M§»nya® ÛJ jh¡Fjš bjhL¤jh®.
Ãiya§fshF«. ãuh§fhŒ kh®£o‹ gh©o¢nrÇƋ KjyhtJ ïJnt Kjš f®ehlf¥nghNj (1746-48)
MSeuhth®. ïªâahɚ ãuŠR¡ Fona‰w§fS¡F jiyikÆlkhf bjhl¡fkhF«. M§»nya®fŸ f®ehlf
gh©o¢nrÇ âfœªjJ. eth¥ghd m‹th%ÔÅl« cjÉ
oô¥ns
nfhÇd®. Mdhš, mtuJ
nlÅa®fŸ ngh£oahsuhd rªjhrh»¥òl‹ ãuŠR¡fhu®fŸ cl‹go¡if
brŒJ bfh©ld®. br‹id¡fU»š eilbg‰w milah‰W¥ nghǚ
ïªâahɚ bl‹kh®¡ ehL« tÂf Ãiya§fis ÃWÉaJ.
M§»y¥gilfŸ ãuŠR¡fhu®fis njh‰fo¤jd. ïj‰»ilƚ
1620 š ju§f«ghoƚ nlÅZ tÂf Ãiya« V‰gL¤j¥g£lJ.
M°âÇa thÇRÇik¥ ngh® 1748 M« M©L I-yh-rngš
k‰bwhU K¡»a nlÅZ FoÆU¥ò t§fhs¤âÈUªj Óuh«ó®.
cl‹go¡if¥go Koî¡F tªjJ. mjdhš Kjyh« f®ehlf¥nghU«
Óuh«ó® ïªâahɚ mt®fsJ jiyikÆlkhF«. ïªâahɚ
Koî¡F tªjJ.
mt®fŸ j§fsJ Ãiyia tY¥gL¤jɚiy. 1845 š j§fsJ
ïªâa¡ Fona‰w§fis ãÇ£oõhU¡F ɉWÉ£ld®. Mdhš ïªâahɋ cŸeh£L muáaȚ M§»nyaU«
ãuŠR¡fhuU« vâbuâ® Ãiyfis vL¤J tªjd®.
M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ngh£o
mjdhš ïu©lh« f®dhlf¥ngh® (1749-1754) njh‹¿aJ.
ïªâahɚ j§fsJ nkyhâ¡f¤ij Ãiyeh£Ltj‰fhf iAjuhgh¤âš Ãrh« gjÉ¡F tuÉU«ãa K[g® #§ v‹gtiu
M§»nyaU« ãuŠR¡fhuU« gâbd£lh« ü‰wh©o‹ oô¥ns MjǤjh®. M‰fhL mÇaizia¡if¥g‰w ÉU«ãa rªjh
K‰gFâÆÈUªJ ngh£oÆl¤ bjhl§»d®. rh»¥òl‹ oô¥ns V‰fdnt e£ò bfh©oUªjh®. ï«_tNj
ïªâahɚ Kfyha¥ nguuR 圢áailªjij¤ bjhl®ªJ gilfŸ Kjyh« f®dhlf¥nghǚ M§»nyaU¡F g¡f gykhf Ëw
ÃyÉa muáaš FH¥g¤ij ga‹gL¤â¡ bfh©l mt®fŸ ïªâa m‹thUÔŋgilfis K¿ao¤jd.
cŸeh£L muáaȚ jiyÆ£ld®. f®dhlf¥ gFâÆY« t§fhs¤âY« 1749 M« M©L eilbg‰w M«ó® nghǚ m‹th%ԋ
M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ ngh£o e‹F btË¥g£lJ. bfhšy¥g£lh®. mªj bt‰¿Æ‹ Éisthf K[g® #§ Ãrh«gjÉia

282 283
V‰wh®. rªjhrh»¥ M‰fhL eth¥ gjÉƚ mk®ªjh®. m‹thUÔŋ 4. fšf¤jh, g«ghŒ, br‹id M»a _‹W K¡»a Jiw
kf‹ KfkJ mÈ âU¢á¡F j¥ãnahodh®. mtU¡F Mjuthf Kf§fis M§»nya® bg‰¿Uªjd®. ãuŠR¡fhu®fËl«
M§»nya®fŸ áy JU¥ò¡fis mD¥ãit¤jd®. ïj‰»ilƚ gh©o¢nrÇ k£Lnk ïUªjJ.
ãÇ£oZ gil¤jsgâahd uhg®£ »is› M‰fh£il¡ if¥g‰¿dh®. 5. ãuŠR jsgâfËl« x‰Wikƚiy.
fhntÇ¥gh¡f« v‹w ïl¤âš ãuŠR¥gilfis K¿ao¤jh®. rªjh
rh»¥ if¥g‰w¥g£L jŠrhñǚ áu¢nrj« brŒa¥g£lh®. 6. Inuh¥ãa¥ ngh®f˚ 炙yhªJ bg‰w bt‰¿ ïªâahɚ
ãuŠR¡fhuNj v⮡fhy¤ij îzÆ¥gjhf mikªjJ.
nghǚ ã‹dilî V‰g£ljhš oô¥ns âU«ãaiH¡f¥g£L
mtU¡F¥gâyhf nfhlhÏí ãuŠR MSeuhf ÃaÄ¡f¥ g£lh®. t§fhs¤âš M§»nya Mâ¡f« ÃWt¥gLjš
1754M« M©L gh©o¢nrÇ cl‹go¡if¥ go ïu©lh« f®dhlf¥
ngh® Koî¡F tªjJ. ïªâahɚ tsÄ¡f, brštÄ¡f gFâf˚ x‹whf t§fhs«
âfœªjJ. ïªâahɚ M§»nya M£á guîtj‰F, t§fhs¤âš
Inuh¥ghɚ VHh©L¥ngh® (1756 - 1763) bto¤jnghJ _‹wh« mthfŸ V‰gL¤âa Mâ¡fnk mo¥gilahf
f®ehlf¥ ngh® (1758 - 1763) bjhl§»aJ. mikªjJ. t§fhs eth¥ áuh{ c¤ bjsyhî¡F«
ãuŠR¥gilfˋ jiytuhf fî©£oyhÈ v‹gt® ïUªjh®. M§»nyaU¡F« ïilna bjhl§»a órš
1760 M« M©L ãÇ£oZ jsgâ r® ma® T£ mtiu tªjtháƚ 1757 M« M©L é‹ 23« ehŸ eilbg‰w
K¿ao¤jh®. mL¤j M©oš M§»nya¥ gilfŸ gh©o¢nrÇia¡ ãshá¥nghǚ KoªjJ. ãÇ£oZ JU¥ò¡fˋ
if¥g‰¿ mªefiu mʤjd. 1763 M« M©L ghÇ° cl‹ go¡if¥go jsgâahd uhg®£ »is› eth¥ã‹ gilfis
VHh©L¥ngh®Koî¡F tªjJ. _‹wh« f®ehlf¥nghU« KoªjJ. K¿ao¤J bt‰¿ åuuhf vG¢á bg‰wh®.
gh©o¢nrÇ, fhiu¡fhš, khÏ, Vdh« gFâf˚ k£L« eth¥ã‹ gil¤jsgâahd Û®#hgNj Jnuhf¢
ãuŠR¡fhu®fŸ j§fŸ elto¡iffis k£L¥gL¤â¡ bfhŸtjhf brany M§»nyaNj vËjhd bt‰¿¡F¡
x¥ò¡bfh©ld®. fhuzkhf mikªjJ. ïU¥ãD«, ãshᥠnghǚ
uhg®£»is› M§»nya® bg‰w bt‰¿ ïªâahɚ M§»nya
M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ ngh£oƚ M§»nya®fŸ bt‰¿ M£á ÃWt¥g£lij¡ F¿¥gjhf mikªjJ.
bg‰wd®. ãuŠR¡fhu®fŸ njhšÉailªjd®.
1764 M« M©L M§»nya®fŸ Û©L« xU Kiw mnah¤â
ãuŠR¡fhu®fˋ njhšÉ¡fhd fhuz§fis ã‹tUkhW eth¥, Kfyha¥ nguur®, t§fhs eth¥ M»nahNj T£L¥gilfis
bjhF¤J¡ Twyh«. g¡rh® nghǚ K¿ao¤jd®. M§»nyaNj giltÈik Kothf
1. M§»nyaNj thÂf k‰W« fl‰gil tÈik. ÃiyÃW¤j¥g£lJ. 1765M« M©L t§fhs¤â‹ MSeuhf uhg®£
2. ãuŠR muዠcjÉ»il¡fhik. »is› ÃaÄ¡f¥g£lh®. mnj M©oš myfhgh¤ cl‹go¡ ifí«
3. ãuŠR¡fhu®fŸ j¡fhz¤â‹ Mjuit e«ãÆUªjd®. ifbaG¤âl¥g£lJ. mj‹go, M§»nya¡ »H¡»ªâa tÂf¡
Mdhš, M§»nyaU¡F t§fhs¤âš tYthd mo¤js« FGɉF Kfyha¥nghuur® âthÅ cÇikfis tH§»dh®. ï›thW,
ïUªjJ. ïªâahɚ M§»nya Mâ¡f« e‹F Ãiy eh£l¥g£lJ.

284 285
f‰wš milîfŸ khâÇ Édh¡fŸ
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brŒf
1. ïªâahɚ ngh®¢RÑáa®fˋ ts®¢áí« åœ¢áí«.
1. ïªâahɚ KjyhtJ ngh®¢RÑáa MSe®
2. ïªâahɚ l¢R, ãuŠR, M§»nya,nlÅZ
Fona‰w§fŸ m) th°nfhlfhkh M) mšbkŒlh
3. M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ ngh£oí« f®dhlf¥ ï)mšòf®¡ <) ãuh§fhŒ kh®£o‹
ngh®fS«. 2. ãshá¥ngh® eilbg‰w M©L
4. t§fhs¤âš M§»nya® Mâ¡f« ÃWt¥gLjY«
m) 1767 M) 1757
ãshᥠnghU«.
ï) 1764 <) 1747
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf
1. nf¥l‹ Ah¡»‹° ..... mit¡F tUif òǪjh®.
2. Óuh«ó® ..... tÂf ika«.
3. ghÇ° cl‹go¡if ..... f®dhlf¥nghiuKoî¡F
bfh©LtªjJ.
III. bghU¤Jf
1. #h¥ rh®dh¡ m) ju§f«gho
2. nlÅa®fŸ M) fšf¤jh
3. ãuh‹á° nl ï) gh©o¢nrÇ
4. ãuh§fhŒ kh®£o‹ <) br‹id
IV. rÇahd brh‰bwhliu nj®î brŒf. x‹W k£Lnk
rÇahdJ
m) M°âÇa thÇRÇik¥ ngh® _‹wh« f®dhlf¥ nghU¡F
tÊtF¤jJ.
M) VH©L¥ ngh® ïu©lh« f®dhlf¥ nghU¡F tÊtF¤jJ.
ï) uhg®£ »is› ãshá¥nghǚ bt‰¿ bg‰wh®.
<) f®dhlf¥ ngh®fˋ Éisthf t§fhs¤âÈUªJ
ãuŠR¡fhu®fŸ btËna¿d®.
286 287
V. ã‹tUtdt‰iw rÇah, jtwh v‹W TWf fhy¡nfhL
1. r®jhk° nuh ïu©lh« rh®yዠöJtuhf ïªâahî¡F
».ã. 1500 Kjš ».ã. 1600 tiu
tªjh®.
1 myF = 10 M©LfŸ
2. oô¥ns¡F¥ãwF nfhlÏí ãuŠR MSeuhdh®. 1500

VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _‹W F¿¥òfŸ)


1. thÞnfhlfhkh
2. mšòf®¡
3. ïªâahɚ l¢R Fona‰w§fŸ
4. ãshᥠngh®
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijfŸ)
1. ïªâahɚ ngh¢RÓáaNj vG¢á k‰W« 圢áia ÉtÇ. 1510 - ngh®¢RÑáa®fŸ nfhthit if¥g‰¿aJ

2. t§fhs¤âš ãÇ£oZ Mâ¡f¤â‹ vG¢á g‰¿ F¿¥ò tiuf.


VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijfŸ)
1. ïªâahɚ M§»nya - ãuŠR Mâ¡f¥ ngh£oia bjhF¤J
vGJf.

1520

1526 - Kjš ghÅ¥g£L ngh®

1530 - ghg® ïw¥ò

288 289
1575 - ïghj¤ fhdhit mik¤jš

1540 - f‹ndhᥠngh® 1580

1582 - ԋ ïyhÏ

1550 1590

1555 - ckhô‹ kiwî


1556 - ïu©lh« ghÅ¥g£L ngh®

1560 1600

1565 - jiy¡nfh£il¥ ngh®

1570

290 291
fhy¡nfhL
».ã. 1600 Kjš ».ã. 1700 tiu
1myF = 10 M©LfŸ
1639 - ãuh‹áÞ nl kjuhÞ efu¤ij cUth¡Fjš
1600 – M§»nya »H¡»ªâa tÂf¡ FG ÃWt¥gLjš 1640

1605 - #Ah§Ñ® mÇaiznaWjš

1608 - nf¥l‹ Ah¡»‹Þ ïªâah tUif

1650
1610

1615 - r® jhkÞ nuh ïªâah tUif

1660

1620

1665 - òuªj® cl‹go¡if

1627 - áthÍ ãw¥ò


1670

1630

292 293
1674 - áthÍ KoN£o¡bfhŸsš

1680

1690

1700

294
@_ffi~wrrmlsirr 6liLffi@jU U@j~u5lru @lDIT6\lW LD61116\l6.>slr ~rnLD_ffi~sTr6lT611T.
@.ffi~wrrmlsirr ruL(gLDJDC§B:. {ge;rrqz_Wl§!Jsir61T urrLlilrr (Yltp.6o6lru Q~ITLrfuC§ili @~
ffi'I!:J!ffie..rr e.. ~6litrrffi\ ffi'ILffiffii!D~· @!l)sirr ~61Tili ffill..L~~LL 2560 ffil{grurr
wL.Lrre..6lTITC§tD. UIJlTUJfl ~e..rutb 240 (Yl~ru 320 ffil{grurr wl..Lrre..6lTITC§tD.
@tnrr~w~~sirr L1ile.. !LWIJl.OIT611T 6\e..rrtb 6T6liQJT&iuL 6T611TUUffi\ffii!D~· e..Lru
LDLL~~66l®.ffi~ @~sirr !LWrrtD 8848 · WLLIT6.>6lTITC§tD. rni:FLS'Jflwrrrnl66l®.ffi~
tn!ii~w ~6\wrr ru!:Piwrre.. 6lS'e;tb e..ffi\tb @>61fliT e..rr!iJJ61&6'1®.ffi~ @.ffi~wrrrnruu
urr~e..rrffi@jili @w!iJrne.. ~JT&UmTe.. L@tnwtnrnrue..sir ~e..Y!ffilsirr!D611T. @~611Trrru,
@.ffi~wrrrnlsirr ~L.uQruuutb ~6litrrffi\ (Yl(Y!6ll~ili BJTrr611T Qruuu!ii~Lsirr
e..rrliUMUuffi\ffii!D~· C§6lflri'e..rrru!ii~ru @tnrrruwu UC§~Wlru wmfle!:JI~p-6.. ffi'ILffiffii!D~·
6T611T{gru @~6Ur Qu@tDU@>~ rurrij!ru~j[){ge..!D!D~rre.. @rurnru.

urnLQw@UL.Je..61f166l®.ffi~ @.ffi~wrrrnruu urr~e..rrffi@>th @w!iJrne..!ii


~ffi\uurre.. @tnwtnrnrue..sir @®.ffi~ ru.ffi~611T 6Tsirr!D e..®!ii~ ~6litrrLe..rrrutnrre.. ,®rurnl
ru®ffii!D~· ~611T1Tru, ruL(gLDJD@i tnrnrue..6lflru e..rrfiUMUuffi\t.h me..uri', {gurrrusirr, ®ri'ITili,
(ge;IT!Dru (gurrsiJT!D 6.>6UDT6llmU6.>slr @_ffi~WIT61116llll(tD LD~~W ~6\WIT61116llll(tD
@rn&UDTB:.C§tb mlflw ru!:PI!ii~Lrfue..6lTITe.. ~rnLD.ffi~sir6lT611T. @.lii~@i~, e;rnrutnrrsirr,
ffilrr~rrri" LD61116\l~Q~ITLIT6.>6lflru @ffie..&UDTrumiJe..sir !L6IT61T611T. 6liiJ"6UITj[),g;)J6.. e..rrru~~lD@i
(Yl6im51®.ffi(g~ @ffie..&UDTrumiJe..sir e!:J16UtD (gurr6..(§6liiT~~ J!l6111LQu!iJ!D611T.
urnLQw@uurr61Tri'e..~tD, @itp.(gwJ6le..~tb @ffie..&UDT6llmile..6Tr ru!:Piwrre..
@.ffi~wrrrnl!iJ®6ir JB!rn!:J!.ffi~mrr. @.ffi{g~rr-~lflwri"e..sir, @.ffi{g~rr-ffil(gJTffie..rre..sir,
urrri"!ii~wrre..sir, urre..rre..m, @>~rrme..sir, ~"€16UDI"ri"e..sir, ~®ffiffilwrre..sir {gurrsirr{g!Drrri"
@ffie..&UDTrumiJe..sir e!:Jiru(gLD @,(i;~wrr 6ll.ffi~m. ~UU@>~u5I§!J6Tr61T '&iururr!ii'
usir61T!ii~rrffi@>th ®® (Ylffiffilw ru!:PI!ii~LLDIT@)tD. tnrr6\{gLIT6Uflwrr6l5lsirr ~Qruffiurr.ffi~rr
@ru6ll!:Piwrre..!ii~rrsirr @.ffi~wrn6~ urnLQw@!ii~rrri". urnLQw@uurr61Tri'e..rn6lT!ii
~rulJT, utnwu uiJ"Llurr61Tri'e..~th, rufillllfle..ri"e..(.5iliBn..L @iiilru!:PI!ii~Lrfue..sir e!:JI6ULDrre..
@.ffi~wrr6l..lffi@i ru.ffi~611Tli'. 6f611T{g6lJ, @.ffi~wrrrulj[)@)t.h tn!ii~w ~6\wrrrulj[)C§ili
~rnL{gw ,®rurulw rufillllfle..!ii Q~ITLITLJB:.C§ili u6litrrurrL.®!ii Q~ITLITL.Jffi@jili ruL{glDJD@i
tnrnrue..6lfi§!Jsir61T e..&UDTrumiJe..m ru!:Piru@~~611T.

2
4~~ e:Ulw~61D~ ,ffil.Qll&lSlw Glo!5m~lllrr ~&Uru~ 6l~~rnt~~rr
o!5t5lrurulifu~6l.lffi@ ~®ffil§llfiirm §l!Lilt516llfl (g~rrLL~~&i! ffil.(!P. 567 ~Lil ~mGI
t51!D)i;~rrrr. e:rrffiffilw @61l~61D~B: {ge:ri")i;~ e;~{g~rr~60'lli"
~6lJIT~ ~)i;61D~. llliTllJrr{g~&lSl ~6lJIT~ ~mi.J. {g8'11J!Tffi
@®ffi@t.iJ{gurr{g~ ~rr61Dw @!:Piii~ 6l~~rnt~~rr 6l,!b!Dsirr61Dm
t51rrmrru~ Glffim~t.6l 6TsirrU6lJIT!T&i! 6lJmrTffio!5uuL.Lrnt. ~m~
u~mrr!Drr6lJ~ ruw~&U w{ge:rr~61DIJ"61DW llllilm")i;~ GlffirrmL
~6lJrT I)"IT@j61lsirr 6T6fu"!J) lllffi~ffi@j~ ~)i;61D~llJ!TmrrrT.
6lJ{gllJIT~ffirT, (g!Ji!TWIT61fl, t516lm"t.iJ, ~!J)&lSl ~ffilW6lJ,!b61D!D
ffimm>J.ID!D ~6lJrr @ru6l.lruo!5 6lJITYJ61D6ll~ ~!Diii~rnt. ~Ill~ Ge;61T~lDL.jg;~n-
@®u~~ @6Uru~rrt.il 6lJW~&i! mL61DL&lSlL.GI Glru61fl{gw)Dlw ~rurr 'Lm61Dlll'61Dw~
(g~l¥- 6JY!rr6U'ur(blffim ~61Dru)i;~rnt. uru ~JD1®rrffi61D61T8: e:)i;~~~ m1mffiffit.iJ {gffiL.(blt.iJ
~ru®ffi® (gurrtDl6l.l ffilL.L&lSl&i!61Dru. @w~wrrffi, 4~~ffiwrr&lSl§ll6Trm
{gurr~llliT~~ffio!519-u5l&i! ~6lJt.iJ Gle:ti.J~{gurr~ 6l~~rnt~~®ffi®u (gurr)Dl6l.l (ffilrr6lJrr6lll!Tt.iJ)
.$lL.19-w~. ~u{gurr~ ~6lJ®ffi@l 6lJllJ~ (!PUU~~ m)i;~. ~~6fu"t51!D@), ~rurr L.J~~rr
~&i!ru~ '@61flGlu,!b!D6lJri' 6T6fu"J!)J ~61D!:PffiffiUULLrnT. GlUm!TI)"ffiffi@) ~®.$l§ll6ir61T
e=rrrr!Jirr~ 6T6fu"!Jl ®L~~&U 4~~rr. ~m~ <!P~rurr6lJ~ LlimiT61DW .ffilo!5YJ~~6l!Trnt.
~GI~~ IJjrT,!bu~~ m)i;~ ~m{blffim @61DL&lS1Lrr~ t51rr8:e:ITI)"~61D~ ~6lJrT
(glll,!bGlo!5!Tfi1im"LrnT. @6l1Jjo!51)"t.iJ 6TsiJr!D&lSlL~~&iJ ~6l!T~ 6TfililrrU~IT6lJ~ 6lJllJ~&iJ ~6lJrT
!Lu5lrT ~~~rnT.·
e=rflL.JLLrr, Gllllrrffiffirum6lll!Tri", ~6l!T)i;~rr, ffie:urr, Lurr&Ol ~.$l{gwrnt
4~~rfl6fu" (!Pffi.$lw 6Lrro!561TITM. {gffirre:ru !JirrL.GI t51rr{ge:m~~ lllffi~ IJirrL{bl
t51Lilt51B'ITrrri" Ul,!bJ!)!Lil ~mrr~e:~® ~.$lw ~ITB'ri"ffifiir ~6lJIT~ {gffirrL.urrG\ffi61Dm
6T,!bJ!)JB: 6Lrro!561T!Tu5160'lli". 4~~rr ~Ill~ 6lJrrYl!Jirr61fl{gru{gw ruL @)i;~wrr
(!P(Y!6ll~§l!Lil uw6lm"t.iJ Gle:ti.J~ ~Ill~ ffi@~~ffiffilimmU urrllt51mrrri". Glu6liTITI)"Iifu,
ITIT8Jffil®~Lil, lifui)"!Trulifu~, 61D6lJB'!T66l, 1Ji!T61T)i;~rr, urrL&Olffili)"!Tlllt.iJ ~.$lwm ~6lJrr
6lJ@61DffiL.Jrfl)i;~ (!Pffi.$lw @Lffilffi61TIT@Jt.il. ffiL6l.lfiir, ~6fu"Ulrr, ffirTllliT, lllJ!)Jt51JD&lSl
{gurr6fu"rn L.Jrufiirrffi~ffi@ 6TL.Lrr~ Gl6lJ,!bJ!)J ~~~6lJ 6lJrr~rfuo!56lft&i! r:r:ffilu®ru61D~

44
ffil.(!JI. ~IDrrt.b L&JT!iJIDrr~6irr @mLU ucg,,u5l&b ,ffirT6irr(g) ~IT6i.S6ir LDL(bl{gLD
6T~61u.Sl®.ffi~tim"- ~mru ru~e:t.b, ~ru.ffi,, (gs;rre:6Ut.b, LO.s~t.b 6T6irru6m"rurrcg,t.b.

ru~e:t.b 6T6irriD ~IT6i W(!JI6Dlfim" ,ffi~ffi.smrruSl&b ~mLD.ffi~®J1~~- ~!IJ.srr6\l


~6\l.SITUIT~~ffi(g) ~@ffil®J6iJ"6lT {gs;rre:rrt.ilt51 ~~6iJr ~6Dl6\l,ffi.Srrt.iJ. ~~ffi LJ.S!Jlt.Dlffis;
~rre:6ur !!L~W6lRJ1"6irr. ~ru.ffi,, ~rfus;t.b, LO.S~UJ ~ffilw ~IT6i.S~L6irr LD6lRJr
!!L!D6l.J.S6Dl6lT mru~~ffi Qs;rrdmL~ffi(Yl6Ut.b ~ruri" ~LD@ ru66lmLDmwu Qu®ffiffilffi
Qs;mrnbrLrrri". ~rurr~ LD6Dl!D6l.Jffi@u L511D®· ru~e:t.b ~ru.ffi' ~IT6iL6irr @m6lRir~~ffi
Qs;rr6ir6lTUuL.L~.

~ru.ffi' ~rr616irr ~6Dl6\l,ffi.SITt.b !!Lmggu.Sl6Ufl. @~6irr L6l.s6: 611DULJ rumil.ffi~


~rre:ri" L5lrr{gwrr~~wm. !!L~W6lRJrm LD.S6lTITfim" rurre:ru:2i~:2im~mw LD6!RJr.ffi~L5lm
ru661mLOL6lffi.s ~L.61wrr6Tf"ITITfim"ITri". @rurr LJ~~e:LDw~m~ ~~rfl~~rrri".
L5lrr(gwrr~~~w®1Jffi@iut5lm ru.ffi(g~rrri" ~IDmLDw!iJIDrurr.s6ir. L5lmfim"ri" ~ruJ1~mw
LD.S~~'6irr ~L.61wrrr;rrri" s;6ir @m6lRir~~ffi Qs;rr6timLfim"ri".

{gs;rre:6\l .ffirTL~¥-6irr ~6Dl6\l.ffi.SITt.b ~(gwrr:2i' - @~6irr LJ.s!Jlrurrw.ffi~ ~rre:rr


L5lrr(ge:6m"~~- .s&b615lu.Sl&b 611D.ffi~rurr. LD.s~~(g~rr(bl LD6lRI1"6l.JID6l.J Q.srr61imLL516irr ~rurr~
Qe:&brurrfficg, (gLD@Jt.il ~'s;rfl~~~- ~tim"~ ~rfum.smw L5lt.bt5le:rrrr@1Jffi®
LD6lRir(!JI'¥-:2i~. s;rr6lmw LD6lRJrU urfle:rr.s6l.Jt1l Qs;rr(bl~~rrri". L516irrfim"ri",
~~rr~e::2i®6l.JLffi {gLDrr~&b fiT!iJuL.L~. @l!Jl,u.Sl&b, L5lrr{ge:fim"~~. L5lt1JL5le:rrrr6Uflm
LD.smm LD6!RJrtiJLJrfl.ffi~ Q.srrdmLrrrr. ~rurr~ LDmiD6l.Jffi@iut5lm (gs;rre:6\lt1J LD.s~:2i~m
9@U@j~Wrru.Sl!IJIDJ.

ruL@,ffi'W ~IT6i.S6lfl(g6\l(gW, LO.S~UJ ru&616mLOWIT.S6l.jUJ 6ll6lT6DlLOWIT.S6l.jUJ


6T(!:e6:61 Qu!IJID~· 6l!L @.ffi~w ~rrlflw&i:J ,ffiL6ll'¥-ffims;s;6lflm 6DlLOWLDIT.S ~~
'.s!Jl.ffi~~- LO.s~:2i'6irr LJ615lu5lw&b ~mLDULJ LD!iJIDJt1l @rrrr~ru (!Jiffiffi!wru~~rut.b
Qu!IJ!D ~mLD615lLt1J @w!IJm.s LO.s~:2i~!D® ~6lfl~~ Qs;rrmL 6Tfim"6\lrrt.b.
s;rfums;B: 6LOQru6lflu.Sl6irr ,@mLUULL ucg,,u.Sl&i:J LD.S~UJ ~mLD.ffi,®.ffi~~

52
lDIT,[!J,[IJUULL~IT@JLD, J!irruurra=m 6Jifla;m QruLLUULffi\ (Yl6lll,[!JWITffiU
UlflTl.lllflffia;uul..L~rr@Jt.il ~ru6TilToo"m- Q~rr~!ib ru6TTrrulfl Qu,!b,m§J. GJDa=6l.J~Q~rr~6b,
(§D5)uurra; a;rr@jlflu516b ul..@ GJDa=6l.J t..ja;!:iJQu,!bw 6ill61Tifuffilw§J. (]a;rru516ba;lilf1@Jt.il,
6lll..® !?Luawrra;~~JD<§LD Qu®Lil (]~6lll6ll @®.ffi~~rr!ib !?J....{]6Urra;~Q~rr~6b JDiiirr<§
ru6TTrr61flw6lllL.ffi~§J· rurr6Wflut.b ffiiDJffiiDJU4Liiirr JD6lllLGu,!iJ,m§]. rurr6Wf\a;li; <§@ffia;ill
Qa=w!ibul..Lm. rurrfirnlfla;u Qu®ru~a;ill JDiiirr<§ UIJlTLDiflffia;uul..Lm. ~rfua;t.b,
Qruillro=J, Qa=t.iJt..j ~ffilW6llJD,[!JIT6UIT6liT Qru6i.J(]6lliDJ LD~LJl5l6UIT6nT )JjiT6llliTWrfua;m
4!:Jlffiffi~~661(!9,lli~m. (]a=rrtpu ~UIJlT6r ffiiT6U~~fib lf6liTIT, ffilD~IJIT, ~IT6l.JIT, ~~1Jt5lWIT
(]urrliirr,m !Jirr(bla;(]mffi\ rurr6Wflu !?L,[!J6l.Jffim Qa=~~~m. @i~rniJu urnLffi@i~
~~5m6l.JWIT6nT ~IT4 )JjiTL(blffi @j~5m1Jffim GlUQ!jLD6TT6l.J @,mffi(§LD~ Qa=ti.JWUULLiinT.

(]a=rrtpri" ffiiT6U~~!ib a;rurulffi(§ (Ylffiffilw~§J6llLD ~6lf11i;a;uul..L§J.


(]a;rru5lrua;m, LDLrfua;iilr ~ruliJ ufib(]ruiDJ a;rurulffi Bn..Lrfua;~t.iJ a;ru6ill6lllWU UIJUt5l
ru,[,~m. 6Too"m-6llliTrru511Jt.iJ, ~®(Ylffien..L!ib, ~Q546llrnm ~ffilw t§,lLrfua;lilf16b !?Lm6TT
aa=rrtpri" ffiiT6U a;GbQrul..ffila;iilr ~rfu@j Qa=w!ibul..@ ru,lli~ ffi!ib@Jflflffim u,!iJD5)w
6illru1Jrruffi6lll6TT 6T(bl~§Jrn1Jffiffil6irr,mm. aru~rfua;ill, @~a;rra=rfua;ill ~ruliT, a;firnlfl~t.b,
LD®~§Jrut.b (]urrm,m6lllrutyt.b @,[,~ffi a;rurulffi en..Lrfua;6Tflru uu51Jilwrul&a;uul..Lm.
@,[,~ .ffilwrumrfua;rn6TT JJiL:2i§Jru~!iJ® 6JIJlT6TTLDrrm .ffil6U& Qa;rr6lllLa;6Tr
rutprfua;uuLI¥-®.ffi~m.

~Lfil!:iJ @6Uffiffilw ru61Tri"61fl aa=rrtprr a;rr6U~@6b ~~m !?Leoa=!iJ~JiJ(]a;


Qa=m,[IJ§J 6Tffi6UITLD. ~®:2i~ffia;~~6lJIT 6T@::f\W 5'rua;/f1,ffi~rrLD6Wfi LDJDIDJLD
C§oo"m-L6U(]a;lf\ 6T6irr,m ~Gba;m ffil.t5l. u!iJ~rrt.b ~!DrnrrmrrnLb aCFrrJ}i~61llru. a;t.burr
6T@~W ffiLDUIJiTLDITW6llliTLD, (]a=ffiffil!:JliTIT 6T@@W QurflWL.jiJITiillliTLD ~!ib6U§J
@®!iJGl~rroo"m-ui" LjiJIT6lmft.b (]urrmrnrnru G:a=rrtpri" a;rr6U~~6b urnL8a;uul..L lfl,m,lli~
~rua;6TTrrl§t.b. (!:Jl~6Urrt.b C§G:6Urr!iJ§Jrfua:.iiM16irr a;61Slrfua;u u61llLG1w(blurnu rulrulflUu@
Qg~JwrfuQa;rroo"m-LrrrT 6T@~W a;661rfua;!iJ§JUUIJfirnlfl. ~LLffien..~~lflfifrr t:YJ6llQ56UIT,
t:!J!IiirriJ).I (]a=rrtp LD~illrmri" ffi5m6TTU u,!iJD5)w~rr(§t.b. 4a;(]tp,[,~u L!6U6llrf J]i6TTQruoo"m-urr6lllruu
U5mL~~ITIT. ~Lfil!:iJ @6Uffiffi6llliT ~ruffi6TTITiinT a;ru6UrTL6nTrTiflffi ffiru6UITLLD 6Tffi,[D ~@JLD,
S:LD6llliT (.YlliM16lliJIT6liT ~Lfilrr~a=rra;IJri" U5mL~~ wrruQu(!!jrfuffi6U(!:JlLD, U6ll6llliT.ffi~
(.YlliM16lllfl6irr )D6irr@lJT@,1jLD, LI~~Lfil~~IJIT U6lllL!lJi2J ruiJaa=rr~wt.iJ 6T6irr!IJ ~@JLD ~B'IT!:JliT
a;rr6U~5m~lf (]a=ri-)i;i2J6lll6ll(]w!
®19-Wl6UTQ1jffi(§ LDL(h)<XLD ruwri.Js;uu®ffil!D s;rr6Dr - @ - 61TLD6DT u~61Sl lil.I!Jlrf.!ffiUULL~.
1612~ili ~lillirr{h) ~6Uffirr6Dfl6Dr lDffi61TIT6UT J)!rTf;[LD.ffi~ UIT@1J (Xus;ili (t5l!iJs;rr6U~~6iJ
(!Jlt.b~rrw 6T6&rurumJT ~~rrri.Jffirflm ~m-!Drrru~ LDffi6&r @61TruJT6m @ilTLil
(t5l!iJs;rr6U~~w ~rr~s;rrm) LD6m.ffi~ Qs;rrlillirrLrrri".

~m~rrm mmLrr 6Tm!D ~rr ~~JTrurr61Tri" ®@6lll6ll J)!6llllD~~ffi Qs;rrlillirr®


Q6w6UuL.L~ITffi6ljUJ,. @~6UTIT6U (!Jlffi6Umu J)!IJ66lllruu516U @JTiillirr® <Xs;rr~19-s;6ir
!1LQ1i6l.IIT6UT~rrs;6ljili 6'16U 6l.IIJ6UrrliJw J)!IJ5l@iri"s;6ir BiL.IDJffilm!D6UTri". ~~rrri.Jffirr (!JlliJ!Dl@Jili
~6UT~ LDm6UT61Sl ~~~rr6Dfi6Dr s;L.@uurrL.19-6U @®.ffi~ Q6w6UuL.L~rr&U~rrm
1622@6iJ ~iTt);lffiiTm ~6UT~ ~.ffim~ffi@j 6T~JTJTffiffi ffil61Tri"B:61u516iJ FF@ULL~1Tffi6ljt.b
BiL.!Duu@ffil!D~· .g)J,6UTIT6U, @.ffi~ffi ffiQ1i~~!iJ®u t5l!D 6l.IIJ6UITiiJIDJ J)!!DJ!§rrs;6ir
!1LL6&ru(h)ru~6iJ6lll6U. ~~rrri.Jffirr CX,ffimU6lJITWUUL{h) ru&61mLD C§6&r.Q)lt.b ffiJT6Ut.blil.I6DliJ
J)!6ll<XJT J)!6lll6UT~.§J J)!JT6lw6U (!Jll9-6llffi6lll6TTU.It.b 6T@~~ ru.ffi~rrrr 6Tmum~ J)!lil.IJT~
Biwa:rfl~ili Qru6Tfluu®~.§Jffil!D~·

@Q1illt5l@1Jt.b, JBITIT~~rrm J)!ITB' ®®iliu~~&U .g)J,~ffis;t.b Q6@1~~


ru.ffi~rrri". uiTIJ§s;u ulillirrurrL.® (!Jl6lll!Dffi6lll61Tffi Qs;rrlillirr® ru.ffi~rrri", J)!JT66lllruu516U
UITIJ§s;.$ ffi6lll6Ull.JW ulillirrurr(h)ili J)!lil.IJTJT6U !2m:ffie§61Slffis;uuL.L6UT.
~~rrri.lffiQ1iL6DT Q!li®ri.Jffilw !1L!D6llllil.l 6Tu<Xurr~ili J)!lil.lrT Qs;rr~®.ffi~rrri".
CX6llL6lllLu51m<Xurr~ BiL.L J)!lil.IQ1jL<X6UTCXW Qa:6iJru~ lil.IYJffiffiUJ. ~ITt);lffiiT6Dflm
6T(!:9.9:61 J)!lil.IIJ~ ~6Df'IUULL ~6li6UJT6iJ @TiillirrLUULL~IT(§t.b. ~UJ6llllD
ffiiTiillirrLIT~ITQ1jffi@j.9: Qa:6iJ@JLDIT.Q)J usmJ~~ ~.ffi6lll~6lllW 6T~rT~~ J)!lil.lrT ffil61Tri".9:6Ju5J6iJ
@!Dri.Jffil6UTITrr. J)!ffiffil61Tri"B:6lwrr&U (!Jlffi6Urrwu
<XuiTIJ61m !JiL6lll9-ffims;s;6ir J])rrms;rrlillirr(h)s;liir
~ma:LDrriJ5l6UT. 1627 @&U m~rrri.Jffirr lD6lll!D.ffi~
t5l!D(§, !iLWrT@!9-Wl6UTrT LDiiJIDJt.b @JTIT~6lJ~~m
.g)J,~JTmruu Qu!iJw ~rr~s;rrm .g)J,ffiJTJTmru
J)!6lllLJi;~rrrt. ~~~rr®1Jffi® ~w~~wt.b
J)!6Tflffis;uul..L~. J)!@~~ u~Q6UTL(h)
.g)J,Gim'@s;liir ~m~rrm !1Lu5lrr rurr!J!.ffi~rrri".

~ITf;gffiiT6DT (1627 - 1651;l)

s;rrlillirrL~rrri" LDiiJIDJili t.51!D !dJri"cls;u ~rrma;rrm, (!:llffil!irr~


UC§~ffim61Tffi ms;uu!iJwru~!iJs;rrs; ~rr~s;rrm
ruL<XLD!iJ(§ 6T6iJ6lll6UU U(§~u516iJ Q~rrLrr.ffi~ U6lllLQw@Ul.Jffi6lll61T !JiL~~6UT!Tri".

249
திருத்தப்பட்ட பக்கங்கள்

(ேம 2016)
ghl« -1
ϪÂahé‹ òéæaš TWfS«
tuyh‰¿š mt‰¿‹ jh¡fK«

f‰wš neh¡f§fŸ
Ϫj ghl¤ÂèUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
1. ϪÂahé‹ òéæaš TWfŸ
2. Ïkhya kiyfS« ϪÂa tuyh‰¿š mt‰¿‹
jh¡fK«
3. f§if¢ rkbtëÍ« ϪÂa tuyh‰¿š mj‹ g§F«
4. bj‰f¤Âa Ôgf‰g« - bj‹åªÂa tuyh‰¿š mj‹
jh¡f«
5. ϪÂahéš fhz¥gL« nt‰Wikæš x‰Wik

bghJthf tuyh‰W¡F ÏU f©fŸ c©L vd¡ TWt®.


x‹W fhy«. k‰bwh‹W òéæaš mik¥ò. tuyh‰¿‹ ngh¡if
bgU«ghY« fhyK« ÏlK« ã®zæ¡»‹wd v‹W« Twyh«.
F¿¥ghf, xU eh£o‹ tuyh‰W ãfœÎfis mj‹ òéæaš
TWfns bgçJ« ã®zæ¡»‹wd. ϪÂa tuyh‰¿Y«
òéæaè‹ jh¡f¤ij fhzyh«. vdnt, ϪÂahé‹ òéæš
TWfis m¿ªJ bfhŸtj‹ _y« mj‹ tuyh‰iw bjëthf
òçªJ bfhŸsKoÍ«.
ϪÂa¤ Jiz¡f©l« xU bjëthd òéæaš
mik¥ig¡ bfh©LŸsJ. Ïkhya kiyfŸ, Ϫnjh-f§if¢
rkbtë bj‹åªÂa Ôgf‰g« vd mjid _‹W K¡»a
gFÂfshf¥ Ãç¡fyh«. ϤJiz¡ f©l¤Âš ϪÂah,
gh»°jh‹, t§fnjr«, neghs«, ó£lh‹ v‹w IªJ ehLfŸ
cŸsd. mt‰¿š ϪÂahnt bgçajhF«. 29 khãy§fisÍ« 7
ôåa‹ Ãunjr§fisÍ« bfh©ljhf mJ és§F»wJ.
2011M« M©L k¡fŸ bjhif¡ fz¡F¥go ϪÂahé‹ k¡fŸ
bjhif 121 nfho¡F nkyhF«.

Vous aimerez peut-être aussi