Vous êtes sur la page 1sur 24

500 palabras básicas de esperanto

Para hablar un idioma, sea el que sea, necesitamos aprender palabras, y esto siempre cuesta.
Pero en esperanto la imaginación es muchísimo más importante que la memoria, porque
podemos inventarnos palabras y teniendo la seguridad de que nos van a entender, incluso
aunque no las hayamos oído nunca.

En 1979, Zlatko Tišljar comprobó científicamente que el 95% de una conversación normal
en esperanto se basa en menos de 500 raíces y que, con estas, literalmente multiplicamos
varias veces el vocabulario que hemos aprendido. Dos ejemplos:

[1]
Bono (bondad) Malbono (maldad)
Bona (bueno/a) Malbona (malo/a)
Bone (bien) Malbone (mal)

[2]
Sano (salud), sana (sano/a), malsano (enfermedad), malsana (enfermo/a), sanigi(curar), san
iĝi (curarse), malsaniĝi (ponerse enfermo/a), sanigilo (medicina), malsanulejo (hospital)…

Se utilizaron los resultados en los años ochenta para crear el curso Zagreba metodo, y se
llegó a dos conclusiones:

 Se corroboraron en la práctica los resultados del estudio.


 Se vio que es más útil crear métodos de aprendizaje solo para el esperanto, porque este
idioma funciona de manera diferente respecto a otras lenguas.

Lo que yo haré a continuación será poner en una lista los morfemas resultantes del
experimento, ordenados de una manera particular, asociados cuando convenga, con enlaces
ampliatorios y haciendo algunos cambios (el contexto del registro no era ni habitual ni
neutral, por lo que por ejemplo he suprimido alguna raíz).

Nota: hay que tener en cuenta que se trata de raíces, no palabras, por lo que la palabra tan
común eble (quizá, puede ser, tal vez) no aparece, sino que solo se hace mención a -ebl-
(sufijo de posibilidad). Este no es el modo natural de aprenderlo.

TERMINACIONES

‒o (sustantivo)
‒a (adjetivo)
‒j (plural)
‒is (pasado), ‒as (presente), ‒os (futuro)
‒n (acusativo)
‒u (volitivo)
‒us (condicional)
‒e (adverbio)
‒i (infinitivo)

SUSTANTIVOS Urbo (ciudad)


Homo (persona | en plural: Viro (hombre)
homoj = gente) Nacio (nación)
Jaro (año) Nokto (noche)
Afero (asunto, cosa) Prelego (charla)
Fakto (hecho) Ĉambro (habitación, cuarto)
Nomo (nombre) Edzo (marido, esposo)
Tago (día) Familio (familia)
Lando (país, territorio) Horo (hora)
Ekzemplo (ejemplo) Piedo (pie)
Fojo (vez) Plano (plan)
Libro (libro) Formo (forma)
Paĝo (página) Membro (miembro)
Tempo (tiempo) - Ordo (orden)
Problemo (problema) Pomo (manzana)
Lingvo (lengua, idioma) Bildo (imagen)
Parto (parte) Flanko (lado)
Mono (dinero) Frato (hermano)
Fino (fin, final) *v Ideo (idea)
Loko (lugar) Numero (número)
Sinjoro (señor) Prezo (precio)
Vespero (tarde [parte del Regiono (región)
día]) Semajno (semana)
Minuto (minuto) Universitato (universidad)
Kulturo (cultura) Regulo (regla, norma)
Momento (momento) Skatolo (caja)
Amiko (amigo) Ĉefo (jefe)
Scienco (ciencia) Adreso (dirección)
Domo (casa) Aparato (aparato)
Knabo ("muchacho", chico) Avo (abuelo)
Maniero (manera) Buso (autobús)
Mondo (mundo) Bileto (billete)
Situacio (situación) Filmo (película)
Vorto (palabra) Kazo (caso)
Grupo (grupo) Materialo (material)
Kampo (campo) Patro (padre)
Mateno (mañana) Varo (producto)
Amaso (cantidad) Rivero (río)
Mano (mano) Strato (calle)
Papero (papel) Tasko (tarea, trabajo,
Programo (programa) deberes)
ADJETIVOS Kapabla (capaz)
Bona (bueno) Forta (fuerte)
Alia (otro) Sola (solo)
Tuta (total, todo) Longa (largo)
Multa (mucho) Facila (fácil)
Vera (verdadero, de verdad, Proksima (cercano)
real) Sata (saciado, lleno)
Nova (nuevo) Specifa (específico)
Certa (cierto, seguro) Preta (preparado, listo)
Sufiĉa (suficiente, bastante) Speciala (especial)
Kelkaj (algunos) Utila (útil)
Granda (grande) Frua (temprano)
Ĝusta (correcto) Klara (claro)
Sama (mismo, igual) Stulta (estúpido, tonto)
Simpla (simple) Alta (alto)
Plura (diverso) Normala (normal)
Bela (bonito, guapo) Ĉarma (encantador, agradable)
Grava (importante) Aparta (aparte)
Juna (joven) Baza (básico)
Lasta (último) Necesa (necesario)
Ĝenerala (general) Libera (libre)
Rapida (rápido) Pura (limpio)
Plena (lleno) Sperta (experto)
Meza (medio) Populara (popular)
Sekva (siguiente) Rekta (recto, directo)
Alloga (atractivo) Universala (universal)

VERBOS Scii (saber)


Esti (ser, estar | haber) Iri (ir)
Havi (tener) Voli (querer [voluntad])
Povi (poder) Doni (dar)
Devi (tener que, deber | Manĝi (comer)
haber de) Esperi (esperar [esperanza])
Vivi (vivir) - Paroli (hablar)
Fari (hacer) Preni (coger [algo], tomar
Diri (decir) [bebida])
Veni (venir) Ŝajni (parecer)
Vidi (ver)
Kompreni (comprender, Opinii (opinar)
entender) Elekti (elegir)
Trovi (encontrar) Danki (agradecer)
Sidi (estar sentado) Pardoni (perdonar)
Labori (trabajar) Sukcesi (tener éxito,
Koni (conocer) conseguir)
Okazi (ocurrir, suceder, Atendi (esperar [tiempo])
pasar) Kanti (cantar)
Interesi (interesar) Lasi (dejar)
Ricevi (recibir) Traduki (traducir)
Temi (tratar [sobre], ir Deziri (desear)
[de]) Funkcii (funcionar)
Demandi (preguntar) Informi (informar)
Bezoni (necesitar) Peti (pedir)
Aŭdi (oír) Saluti (saludar)
Rigardi (mirar) Serĉi (buscar)
Skribi (escribir) Aranĝi (organizar)
Proponi (proponer) Kapti (atrapar)
Ludi (jugar, tocar Kontakti (contactar)
[instrumento]) Sendi (enviar)
Aĉeti (comprar) Ami (amar)
Verki (escribir [obra]) Bedaŭri (lamentar, sentir)
Ŝati (gustar) [ej.: mi ŝatas Daŭri (durar)
tion = me gusta eso] Fermi (cerrar)
Komenci (comenzar, empezar) Trinki (beber)
Pensi (pensar) Zorgi (preocuparse, ocuparse)
Porti (llevar) Ĵeti (lanzar)
Meti (meter, poner) Atenti (estar atento,
Konsili (aconsejar) atender)
Resti (quedar [algo/alguien], Aŭskulti (escuchar)
quedarse) Kuiri (cocinar)
Rilati (relacionarse) Movi (mover)
Ŝanĝi (cambiar) Respondi (responder)
Kosti (costar) Rimarki (darse cuenta, notar)
Kredi (creer) Stari (estar [de pie])
Memori (recordar) Decidi (decidir)
Vendi (vender) Dormi (dormir)
Helpi (ayudar) Foti (fotografiar, hacer una
Manki (faltar) foto)
Prezenti (presentar) Lerni (aprender)
Rajti (tener derecho [a], Pasi (pasar)
poder] Vojaĝi (viajar)
Ekzisti (existir) Imagi (imaginar)
Konsenti (estar de acuerdo) Inviti (invitar)
Agi (actuar, hacer [de]) Klopodi (esforzarse, tratar
Aperi (aparecer) de)
Forgesi (olvidar) Kontroli (comprobar, revisar,
Montri (mostrar, enseñar) verificar)
Kuri (correr) Gvidi (guiar)
Ligi (ligar, atar, enlazar, Kutimi (acostumbrar [a],
amarrar) tener por costumbre)
Okupiĝi (ocuparse [de/en]) Perdi (perder)
Celi (pretender, querer) Plaĉi (gustar) [ej.: tio
Diskuti (debatir) plaĉas al mi = me
Fuŝi (estropear, hacer mal) agrada/place/gusta]
Levi (levantar) Rakonti (contar)
Naskiĝi (nacer) Signifi (significar)
Prepari (preparar) Supozi (suponer)
Reklami (publicitar, hacer Tranĉi (cortar)
publicidad) Uzi (usar, utilizar)
Rekomendi (recomendar) Veturi (indica ir en coche u
Rompi (romper) otro medio de transporte)
Akcepti (aceptar) Vivi (vivir)
Difini (definir) Viziti (visitar)
Gratuli (felicitar, dar la Pagi (pagar)
enhorabuena)

ADVERBIOS Tre (muy)


Ne (no) Plu (más [tiempo])
Jes (sí) Plej (el más [superlativo])
Ĉi (indica proximidad) Mem (mismo)
Ankaŭ (también) Jen (he aquí, aquí está)
Pli (más) Preskaŭ (casi)
Nun (ahora) Hodiaŭ (hoy)
Ankoraŭ (todavía, aun) Ja (sí enfático)
Jam (ya) Tro (demasiado)
Nur (solo) Tuj (en seguida, ahora)
Eĉ (incluso) Almenaŭ (al menos)
Ajn (indica cualquiera) Hieraŭ (ayer)
For (lejos) Morgaŭ (mañana)
Supre (arriba)

CONJUNCIONES
Kaj (y)
Ĉu (hacer preguntas de sí/no)
Ke (que)
Kiu (el cual ~ que)
Sed (pero)
Do (por lo tanto, así que)
Ĉar... (porque...)
Se... (si...)
Aŭ (o)
Tamen (sin embargo)
Ol (que [comparación])

PREPOSICIONES Per (por medio de, con)


En (en) Da (de [cantidad])
De (de) Laŭ (según)
Al (a) Ĝis (hasta)
Pri (en cuanto a, sobre) Dum (durante)
Por (para, por) Sur (encima de, sobre)
Kun (con), sen (sin) Je (*comodín*)
Post (después de) Ekster (fuera de)
El (de [origen]) Pro (a causa de, por)
Antaŭ (delante de, antes) Sub (debajo [de])
Inter (entre) Trans ("más allá de")
Ĉe ("al lado") Kontraŭ (contra)
Krom (además de, aparte de)

PRONOMBRES

Mi (yo)
Vi (tú)
Li (él)
Ŝi (ella)
Ĝi ("ello")
Ni (nosotros)
Vi (vosotros)
Ili (ellos)
Oni (la gente, uno)
Si (se [reflexivo])
DETERMINANTES
La (artículo: el, la, los, las)
Correlativos

OTROS
Números: 1-10, 100, 1.000
Interjecciones: ha (ah), nu (bueno..., pues...), ho (oh)

AFIJOS
‒ig‒ (hacer), ‒iĝ‒ (hacerse)
‒ebl‒ (posibilidad)
‒ad‒ (duración)
‒ist‒ (ocupación)
‒et‒ (diminutivo), ‒eg‒ (aumentativo)
‒uj‒ (recipiente)
‒in‒ (femenino), ‒iĉ‒ (masculino) [*]
‒aĵ‒ (cosa concreta)
‒ec‒ (cualidad)
mal‒ (contrario), ‒ar‒ (conjunto), ‒ej‒ (lugar), ‒il‒
(herramienta)
‒ul‒ (individuo)
‒an‒ (miembro)
‒ind‒ (digno)
‒estr‒ (jefe)
dis‒ (separación)
ek‒ (comienzo)
‒on‒ (fracción), ‒op‒ (conjunto), ‒obl‒ (múltiplo)
‒aĉ‒ (asco [aspecto]), fi‒ (asco [moral])
eks‒ (anterior)
‒er‒ (partícula)
‒em‒ (tendencia)
‒end‒ (obligación)
‒ism‒ (movimiento)
‒id‒ (descendiente)
bo‒ (familia)
mis‒ (incorrectamente)
‒ing‒ (contenedor parcial)
Frases frecuentes en esperanto

Aquí te traigo algunas de las frases más frecuentes en esperanto, que te serán útiles para
empezar a hablar. Te animo a lanzarte a ello; yo empecé repitiendo frases simples y me ha
ido muy bien.

Junto con este artículo te puede ser de utilidad mi lección sobre pronunciación en esperanto.

Frases cordiales
» Saluton! (¡Hola!)
» Bonan matenon (Buenos días)
» Bonan tagon (Buenos días) [a partir de las doce]
» Bonan vesperon (Buenas tardes) [incluso a la hora de cenar]
» Bonan nokton (Buenas noches) [al acostarse]
» Kiel vi fartas? (¿Cómo [tú] estás / Qué tal / Cómo te va?)
» Mi fartas bone (Estoy bien)
» Kaj vi? (¿Y tú?)
» Tre bone / Ankaŭ bone (Muy bien / También estoy bien)
» Dankon (Gracias)
» Koran dankon / Dankegon (Muchas gracias)
» Nedankinde (De nada, no hay de qué)
» Ĝis (Adiós)
» Mi bedaŭras (Lo siento)
» Pardonu (Perdona)
» Plezuro koni vin (Encantado de conocerte)
» Bonvolu (Por favor)

Conocerse
» Kiel vi nomiĝas? (¿Cómo te llamas)
/ Kio estas via nomo? (¿Cuál es tu nombre?)
» Mi nomiĝas Enric (Me llamo Enric)
/ Mia nomo estas Enric (mi nombre es Enric)
» Kie vi loĝas? (¿Dónde vives?)
/ El kie vi estas? (¿De dónde eres?)
/ De kie vi venas? (¿De dónde vienes?)
» Mi loĝas en Katalunio (Vivo en Cataluña) | +Nombre de países
/ Mi estas el Katalunio (Soy de Cataluña)
/ Mi venas de Katalunio (Vengo de Cataluña)
/ Mi estas kataluno (Soy catalán)
» Kiom vi aĝas? (¿Qué edad tienes?) | +Números
» Mi aĝas 22 (Tengo 22 años)
» Ĉu vi parolas la anglan? (¿Hablas inglés?) | +Nombre idiomas
/ Ĉu vi parolas Esperanton? (¿Hablas el esperanto?)
» Jes (Sí)
» Ne (No)
» Iom (Un poco)
» Ĉu vi studas aŭ laboras? (¿Estudias o trabajas?)
/ Kion vi studas? (¿Qué estudias?)
/ Kio estas via profesio? (¿En qué trabajas?)
» Ĉu vi ŝatas ___? (¿Te gusta ___?)
» Kion vi faras en via libertempo? (¿Qué haces en tu tiempo
libre?)
» Kio novas? (¿Qué hay de nuevo? / ¿Qué te cuentas?)

Entenderse
» Kion vi celas diri? (¿Qué quieres decir?)
» Mi ne komprenas (No entiendo)
» Mi ne scias (No sé)
» [Tio] Ne gravas (No importa)
» Ne zorgu (No te preocupes)
» Kiel diri ___ en Esperanto? (¿Cómo se dice ___ en
esperanto?)
» Kion signifas ___? (¿Qué significa ___?)
» Ĉu vi povus rediri? (¿Podrías repetirlo?)
» Ĉu vi povus paroli pli malrapide? (¿Podrás hablar más
despacio?)

Felicitar y deseos
» Feliĉan naskiĝtagon! (¡Feliz cumpleaños!)
» Bonan ŝancon! (¡Buena suerte!) | +Palabra "suerte"
» Gratulon (Enhorabuena)
» Gratulojn (Felicidades)
» Feliĉan novjaron (Feliz año nuevo)
» Feliĉan Kristnaskon (Feliz Navidad)

Otras frases
» Ĉu vi volas ___? (¿Quieres ___?)
» Ĉu vi povas helpi min? (¿Puedes ayudarme?)
» Kiom ĝi kostas? (¿Cuánto cuesta?)
» Ĝi kostas ___ eŭrojn (Cuesta ___ euros)
» Mi estas laca (Estoy cansado)
» Mi soifas (Tengo sed)
» Mi malsatas (Tengo hambre)
» Mi estas malsana (Estoy enfermo)
» Mi estas feliĉa / trista (Estoy feliz / triste)
» Pluvas (Llueve)
» Neĝas (Nieva)
» Ĉu vi uzas Facebook? (¿Tienes Facebook?)
» Kio estas via telefonnumero? (¿Cuál es tu número?)
» Atentu! (¡Cuidado!)
» Vi estas stulta (Eres tonto/estúpido)

Actividades diarias en esperanto

ESPERANTO CASTELLANO

Vekiĝi Despertarse

Haltigi vekhorloĝon Apagar el despertador

Ellitiĝi Levantarse

Iri al la banĉambro [1] Ir al baño

Duŝi min Ducharme

Lavi mian vizaĝon Lavarme la cara

Brosi miajn dentojn Cepillarme/Lavarme los dientes

Aranĝi miajn harojn [2] Hacerme el pelo

Razi min Afeitarme

Sapumi min Enjabonarme

Sekigi min Secarme

Ŝminki min Maquillarme

Vesti min Vestirme

Surmeti la vestaĵojn Ponerse la ropa

Demeti… Quitarse…

 la piĵamon  el pijama
 la ĉemizon  la camisa
 la pantalonon  los pantalones
 la ŝuojn  los zapatos

Aranĝi la liton Hacer la cama

Eliri el la domo Salir de casa


ESPERANTO CASTELLANO

Eniri en la domon Entrar en casa

Alveni hejmen Llegar a casa

Iri al…
Ir a…
 La hejmo (= iri hejmen)
 Casa
 La laborejo
 El trabajo
 La universitato
 La universidad
 La oficejo
 La oficina
 Klasejo (sin “la” si el otro
 Clase
no sabe a cuál vas)
 Comer
 Manĝi (sin “al”: iri manĝi)

Preni… Coger/Tomar…

 buson  el autobús
 trajnon  el tren
 metroon*  el metro*

Bicikli Ir en bicicleta

Maltrafi trajnon Perder el tren

Manĝi Comer (cualquier parte del día)

 Matenmanĝi  Desayunar
 Tagmanĝi  Comer (a mediodía)
 Vespermanĝi  Cenar

Legi ĵurnalon / novaĵojn Leer el periódico / las noticias

Ŝalti televidilon/radion Poner la televisión/radio

Aŭskulti radion/podkaston Escuchar la radio / un podcast

Spekti… Ver…

 televidon  la televisión
 televidserion  una serie
 videojn  vídeos

Dormeti Hacer la siesta


ESPERANTO CASTELLANO

Preni kafon / Preni tason da kafo Tomar café / Tomar una taza de café

Studi Estudiar

Legi… Leer…

 libron  un libro
 revuon  una revista
 magazinon  un magazine

Aĉeti en superbazaro Comprar en el supermercado

Ŝalti/Malŝalti la komputilon Encender/Apagar el ordenador

Esti ĉe la komputilo Estar al ordenador

Ludi per la komputilo Jugar al / con el ordenador

Babili (en babilejo) Chatear (en un chat)

Sendi retpoŝt-mesaĝon Enviar un correo electrónico

Telefoni amikon Llamar a un amigo por teléfono

Alvoki iun per Skype Llamar a alguien por Skype

Fari lernejtaskojn Hacer los deberes

Promenigi la hundon Sacar al perro a pasear

Nutri la katon/bebon Dar de comer al gato/bebé

Kuiri Cocinar

Pretigi la vespermanĝon Preparar/Hacerse la cena

Lavi telerojn Lavar/Fregar los platos

Purigi la ĉambron Limpiar la habitación

Enlitiĝi Ir a la cama / Acostarse

Programi vekhorloĝon Poner el despertador

Dormi Dormir

Sonĝi Soñar

Ripozi Descansar
ESPERANTO CASTELLANO

Programi/Mallaŭtigi vekhorloĝon Poner/Apagar el despertador

[1] Cuando vas al baño para usar el retrete se suele usar “necesejo” (retrete).
[2] Si usas un cepillo, di brosi (cepillar); si es un peine, di kombi (peinar)

Partículas interrogativas en esperanto


Una vez que ya sabemos cómo responder a preguntas de sí o no, vamos a ver el otro tipo de
preguntas que se pueden hacer en esperanto: las que emplean partículas interrogativas
(qué, cuándo, cómo, por qué…). Las más básicas son:

PARTÍCULA TRADUCCIÓN

KIU Quién
(individuo) –

KIEL Cómo
(manera) –

KIAM Cuándo
(tiempo) –

KIO Qué
(cosa) –

KIE Dónde
(lugar) –

Es importante aprender que:

 Kio responde con un sustantivo: Kio estas tio? Tio estas floro.
 Kia responde con un adjetivo: Kia ŝi estas? Ŝi estas bela.
 Kiel, evidentemente, con un adverbio: Kiel vi fartas? Mi fartas bone.

Veamos ahora, con las palabras que acabamos de aprender, algunas preguntas corrientes:

‒ Kiu vi estas? (¿Quién eres?)


‒ Kiel diri tion en Esperanto? (¿Cómo se dice eso en
esperanto?)
‒ Kiam vi komencis lerni Esperanton? (¿Cuándo empezaste a
aprender esperanto?)
‒ Kio estas tio? (¿Qué es eso?)
‒ Kie vi loĝas? (¿Dónde vives?)

El resto de partículas, más avanzadas y que de momento solo quiero que las leas para que te
suenen, son:

PARTÍCULA TRADUCCIÓN

KIAL Por qué


(individuo) –

KIA Qué (tipo de)


(cualidad) –

KIOM Cuánto
(kiom) –

KIES De quién
(posesion) –
De nuevo, veamos algunos ejemplos de preguntas:

‒ Kial vi komencis lerni Esperanton? Ĉar mi estas inteligenta


(¿Por qué empezaste a aprender esperanto? Porque soy
inteligente)
‒ Kia ŝi estas? Bela
(¿Cómo es? Guapa)
‒ Kiom mi ŝuldas al vi?
(¿Cuánto te debo?)
‒ Kies la libro estas?
(¿De quién es el libro?)

Diferencia entre tio y ĝi

Cuando tenía nivel medio de esperanto, leí un libro buenísimo llamado Nuevo método de
esperanto para clases y autodidactas, de Fernando de Diego que, si quieres, te puedo ayudar
a conseguir. Y en este libro encontré la siguiente explicación para
diferenciar tio y ĝi (realmente ya sabía la diferencia, pero de manera superficial en
comparación a lo que aprendí):

Pero si quieres saber cuándo usar exactamente tio y cuándo ĝi, lee a continuación las reglas
que he deducido:

USAMOS TIO CUANDO…


Señalamos:
Kio estas tio? Un pájaro (¿Qué es eso? Un pájaro)

Sustituimos un ke...
Mi scias ke vi venos (sé que vendrás)
=> Mi scias tion (sé eso / lo sé)

Sustituimos un verbo:
Mi scias kanti (sé cantar)
=> Mi scias (fari) tion (sé [hacer] eso)
Fumi estas malbone (fumar es malo)
=> Tio estas malbona (eso es malo)
USAMOS ĜI CUANDO…
Hacemos referencia a algo (sin verbo):
Mi havas domon (tengo una casa)
=> Mi havas ĝin (la tengo)

Mi havas komputilon (tengo un ordenador)


=> Mi havas ĝin (lo tengo)

La domo de mia avino estas bela (la casa de mi abuela es


bonita)
=> Ĝi estas bela (es bonita)

Mi loĝas en la domo de mia avino (vivo en la casa de mi


abuela)
=> Mi loĝas en ĝi (vivo en ella)

Parece que la confusión nace de que ambas comparten un mismo significado (el de señalar /
hacer referencia):

 Tio estas komputilo (eso es un ordenador)


= Ĝi estas komputilo (es un ordenador)
 Kio ĝi estas? Birdo (¿Qué es eso? Un pájaro)
= Kio estas tio? Birdo (¿Qué es eso? Un pájaro)
 Politiko interesas min (la política me interesa)
= Ĝi/Tio interesas min (me interesa)
 Ĉi tiu politika ŝango interesas min (este cambio político me interesa)
= Ĝi/Tio interesas min (me interesa)
[Aquí podríamos decir ĉi tio (esto)]
 La konkludo kiun ŝi legis interesas min (la conclusión que leyó me interesa)
= Ĝi/Tio interesas min (me interesa)

Preposición en esperanto “al”

La preposición AL se traduce por a (o hacia):

» Iri al Parizo (ir a París)


» La vojo kondukas al la parko (el camino conduce al parque)
» Diru al li ke mi ne iros (dile [a él] que no iré)
» Donu al la birdoj akvon (dale agua a los pájaros)
» Pruntu al mi monon (préstame dinero)
» La aŭto estis ŝtelita al mi (el coche me fue robado [a mí])
» La rozo apartenas al Teodoro (la rosa pertenece a Teodoro)
» Li aliĝis al la evento (se ha apuntado al evento)
» Mi purigos al vi la botojn (te limpiaré las botas)
» Mi invitis ŝin al la festo (la invité a la fiesta)

Tabla básica de preposiciones en esperanto

Como ya comentamos, no existe una correspondencia exacta de preposiciones esperanto-


castellano. Pero a continuación vamos a ver una tabla orientativa de cuándo usar cada una:

ESPERANTO CASTELLANO EJEMPLO

En la urbo
EN en (interior)
(en la ciudad)

La libro de Juán
DE de (propiedad)
(el libro de Juán)

Mi iras al Parizo
AL hacia, a
(voy a París)

Floro por vi
POR por, para
(una flor para ti)

Mi iras kun ŝi
KUN con
(voy con ella)

Ni parolas pri muziko


PRI en cuanto a, acerca de, de
(hablamos de música)
ESPERANTO CASTELLANO EJEMPLO

Kuko el pomo
EL de (origen)
(tarta de manzana)

Tranĉi per tranĉilo


PER por medio de, con (herramienta)
(cortar con un chillo)

Post la festo
POST después de, en
(después de la fiesta)

Dum la tuta nokto


DUM durante, mientras
(durante toda la noche)

Iom da pano
DA de (cantidad)
(un poco de pan)

Morti pro amo


PRO a causa de, de
(morir de amor)

Li laboras ĝis la oka


ĜIS hasta
(trabaja hasta las ocho)

Laŭ mia patrino


LAŬ según, en
(según mi madre)
ESPERANTO CASTELLANO EJEMPLO

Inter du muroj
INTER entre
(entre dos paredes)

Iri tra la rivero


TRA a través de, por
(ir por el río)

Iri trans la rivero


TRANS al otro lado de
(ir al otro lado del río)

Mi batalas kontraŭ vi
KONTRAŬ contra
(lucho contra ti)

Pomo sur la tablo


SUR encima, en (tocando)
(una manzana en la mesa)

Birdo super la domo


SUPER sobre, en (sin tocar)
(un pájaro en la casa)

Sub la lito
SUB debajo de, bajo
(bajo la cama)

Preni ĉe la orelo
ĈE de (tocando o muy cerca)
(coger de la oreja)
ESPERANTO CASTELLANO EJEMPLO

Mi estas apud vi
APUD al lado de
(estoy a tu lado)

Antaŭ tri monatoj


ANTAŬ delante de, ante, hace
(hace tres meses)

Malantaŭ la domo
MALANTAŬ detrás de
(detrás de la casa)

Malgraŭ tio, li supervivis


MALGRAŬ a pesar de
(a pesar de ello, sobrevivió)

Ekster la domo
EKSTER fuera de
(fuera de la casa)

Diri nenion krom la vero


KROM además de, aparte de, excepto
(no decir nada excepto la verdad)

Anstataŭ li, mi iris


ANSTATAŬ en vez de
(en vez de él, fui yo)

Preter la montaro
PRETER más allá de
(más allá de la cordillera)
ESPERANTO CASTELLANO EJEMPLO

Po tridek eŭroj por (ĉiu) homo


PO sendos, a [= tridek eŭrojn por ĉiu homo]
(30 euros por persona)

Como puedes ver, pri no significa solo de, sino en cuanto a. Esto es porque en castellano lo
segundo se llama locución prepositiva, y esto no existe en esperanto.

Otra cosa que debes saber es que existe la preposición je, que es como un comodín.

Ahora que hemos visto la tabla, te voy a poner un ejemplo de por qué digo que es solamente
orientativa para empezar:

En la domo (en casa, en la casa)


En la nokto (por la noche)

Comparativo en esperanto

Comparar es decir por ejemplo que me gusta más el chocolate que las galletas. ¿Pero cómo
construimos estas comparaciones y qué tipo de comparaciones podemos hacer?

Imaginemos que somos el siguiente monigote:

o
-|-
_|_
(yo)

Si somos más alto que nuestro amigo Enanito, podemos decir:

o
-|- o
| -|-
_|_ _|_
(yo) (Enanito)
Mi estas pli alta ol Enanito
(yo soy más alto que Enanito)
Utilizamos la partícula PLI, que significa más. Y usamos OL, el quecomparativo.

Pero resulta que tenemos un amigo, llamado Altote, que es incluso más alto que nosotros:

o o
-|- -|-
| |
_|_ |
_|_
(yo) (Altote)
Mi estas malpli alta ol Altote
(yo soy menos alto que Altote)

Se dice igual que antes pero, en vez de utilizar PLI (más), decimos MALPLI(menos).

Un último caso: hoy me ha tocado de compañero de clase a Yosito, que es tan alto como yo:

o o
-|- -|-
| |
_|_ _|_
(yo) (Yosito)
Mi estas tiel alta kiel Yosito
(yo soy tan alto como Altote)

Esta vez decimos TIEL… KIEL… (tan… como…)

Nota: a veces tiel/kiel (manera) se acepta como sinónimo de tiom/kiom(cantidad), pero no


siempre. Por ejemplo: “li manĝas tiom kiom vi” (come tanto como tú).

Resumiendo, estas son las maneras en las que podemos hacer comparaciones:

‒ De superiodiad: pli... ol... (más... que...)


‒ De igualdad: tiel... kiel... (tan... como...)
‒ De inferioridad: malpli... ol... (menos... que...)

Por último, una cosa que debes aprender es que en castellano hay unas pocas palabras que ya
llevan incluida la comparación. Por ejemplo:
Mi estas pli bona futbalisto ol vi
(soy mejor futbolista que tú)

Eres peor jugador que el que sale por la TV


(vi estas pli malbona ludisto ol tiu kiu aperas per TV)

Superlativo en esperanto

Ya hemos visto el comparativo en esperanto:

‒ De superiodiad: pli... ol... (más... que...)


‒ De igualdad: tiel... kiel... (tan... como...)
‒ De inferioridad: malpli... ol... (menos... que...)

Ahora vamos a ver el superlativo, es decir, cuando somos el más o el menos de toooodos.

‒ De superiodiad: la plej... el... (el más... de...)


‒ De inferioridad: la malplej... el... (el menos... de...)

Ejemplos:

‒ Mi estas la plej alta el ĉiuj


(yo soy el más alto de todos)
‒ Mi estas la malplej alta el ĉiuj
( soy el menos alto de todos)
‒ Mi estas la plej malalta el ĉiuj
( soy el más bajito de todos)
‒ Ĝi estas la plej peza pakaĵo el ĉiuj
( es el paquete más pesado de todos)

Y de nuevo nos encontramos con palabras en castellano que incluyen el superlativo, como
por ejemplo:

Vi estas la plej bona el ĉiuj


( eres el mejor de todos)

Vi estas la plej malbona el ĉiuj


( eres el peor de todos)

Ĝi estas la plej bona/malalta prezo


( es el mejor precio) ["el precio más bueno / más bajo"]

Vous aimerez peut-être aussi